ITanalyze

ایده اسپلینترنت (Splinternet) این است که شبکه جهانی وب، آن‌طور که می‌شناسیم، در حال شکسته شدن است. بهتر است یک مثال بزنیم. به اینترنت به عنوان یک کلان‌شهر شلوغ فکر کنید. شما ساختمان‌های بزرگ (خدمات) دارید که توسط بزرگراه‌ها به هم متصل شده‌اند. اینها بزرگراه‌های اطلاعاتی هستند. همه‌چیز جاری و متصل است. اکنون، موانع این تصویر در حال ظهور هستند. این تصویر، ناگهان به محله‌هایی تقسیم شده و شما فاقد ارتباط هستید. این، اسپلینترنت است.

این مشکل، بزرگ‌تر از چیزی است که می‌اندیشید. اینترنت تکه‌تکه برای جامعه، ارتباطات و نوآوری، خوب نیست. این، تهدیدی برای دموکراسی ماست.

• پیدایش دنیای دیجیتالی تکه‌تکه

اغراق درباره اینکه اینترنت چقدر تاثیرگذار بوده، سخت است. اینترنت یکی از موثرترین اختراعات تاریخ است. عصر دسترسی به مجموع دانش جهان، جریان بی‌پایان اطلاعات و سرگرمی، یکی از چشمگیرترین موضوعاتی است که بشر تاکنون به آن دست یافته است اما اکنون اینترنت، آن واحد یکپارچه مورد تصور شما نیست.

چندین کشور اقداماتی را برای جداسازی اینترنت خود و کنترل جریان اطلاعات انجام داده‌اند. کشورهایی مانند چین، ایران، سوریه، تونس، ویتنام و عربستان سعودی، فیلترینگ امنیت ملی را اجرا می‌کنند و سایت‌ها و موضوعاتی را که دوست ندارند، هدف قرار می‌دهند. در اصل، آنها اینترنت را سانسور و شبکه ایزوله خود را ایجاد می‌کنند.

مطمئنا می‌توان استدلال کرد که این موضوع، بد نیست زیرا «حاکمیت دیجیتالی» آنهاست. حاکمیت دیجیتال، اصطلاحی است که اغلب در مباحث مربوط به اسپلینترنت می‌شنوید. ایده‌اش این است که دولت‌ها حق دارند اینترنت را در داخل مرزهای خود مدیریت و کنترل کنند.

ظاهرا این، منطقی است زیرا از یک طرف به کشورها اجازه می‌دهد از داده‌های شهروندان خود محافظت و قوانین محلی را رعایت کنند اما در واقعیت، این امر اغلب به عنوان بهانه‌ای برای سانسور و کنترل روایت دیجیتال استفاده می‌شود.

اساسا این کشورها تلاش می‌کنند اینترنت ملی خود را از جریان آزاد اطلاعات جدا کنند. ایده این است که آنچه را شهروندان می‌بینند کنترل کنند. این امر، نوعی از سانسور گسترده است. بدون‌شک، مهم‌ترین نمونه اسپلینترنت، چین است.

• دیوار آتش بزرگ: مطالعه موردی اینترنت تکه‌تکه

فایروال بزرگ چین یا همان دیوار آتش بزرگ، شاید مشهورترین نمونه اسپلینترنت باشد. برای دولت این کشور، این، فقط یک مانع تکنولوژیکی نیست، بلکه نماد سانسور و نظارت اینترنتی است. ما مواردی مانند رسانه‌های خبری، موتورهای جستجو و رسانه‌های اجتماعی را بدیهی می‌دانیم اما چین، رسانه‌هایی را که نمی‌تواند کنترل کند، ممنوع می‌کند. این کشور، اکوسیستم دیجیتال اختصاصی خود را با مجموعه قوانین خاص خود ایجاد کرده است. چین، اساسا یک جهان اینترنتی موازی ایجاد کرده که در آن سانسور، حاکم است و هیچ مخالفتی مجاز نیست.

دیوار آتش بزرگ چین، تعداد زیادی از موضوعات (انتقادی)، درباره موارد زیر را سانسور می‌کند که البته محدود به اینها نیست:

- نام رهبران عالی‌رتبه مانند شی جین پینگ و دنگ شیائوپینگ

- جنبش‌های سیاسی و اعتراضات

- فالون گونگ (روش تزکیه جسم و روح) و فرقه‌ها

- کشتار میدان تیان آن‌من (و بسیاری از مسائل قومی دیگر)

-  اردوگاه‌های بازداشت سین‌کیانگ

- بحث درباره استقلال تبت

به طور تاریخی، کاربران چینی باهوش با استفاده از VPN‌ این موضوعات را دور می‌زدند اما اخیرا چین، این کاربران را سرکوب کرده است.

در واقع، هرکس به دنبال استفاده از وی‌پی‌ان در چین است، باید اقدامات احتیاطی را انجام دهد و فقط از VPNهای قابل اعتماد استفاده کند.

• مبارزه با اسپلینترنت

با این حال، همه طرفدار  اسپلینترنت نیستند. اروپا رویکرد متفاوتی در پیش گرفته است. اتحادیه اروپا شاید فعال‌ترین مبارز علیه سانسور باشد. این اتحادیه بر حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها تاکید می‌کند. مقررات عمومی حفاظت از داده‌ها (GDPR)، قانون جاه‌طلبانه این اتحادیه برای ارائه حقوق حریم خصوصی پیشرفته به کاربران اینترنت است؛ یعنی تعهد پیشگامانه به حقوق دیجیتال. البته این مقررات، برخی پیچیدگی‌ها را برای شرکت‌هایی که باید تلاش بیشتری به منظور اطمینان از حریم خصوصی دیجیتال انجام دهند، اضافه می‌کند.

مقررات GDPR، به طور موثر مرزهای دیجیتال اتحادیه اروپا را گسترش می‌دهد و بر جریان داده‌های بین‌المللی تاثیر می‌گذارد. اکثر وب‌سایت‌ها برخی معیارهای GDPR را درنظر گرفته‌اند اما بعضی دیگر (از جمله وب‌سایت‌های اصلی) هنوز در اتحادیه اروپا غیرقابل دسترسی هستند.

ایالات متحده، به عنوان مکان سیلیکون‌ولی‌، از اینترنتی حمایت می‌کند که عمدتا توسط نیروهای بازار اداره می‌شود.

خوب یا بد، هنوز هم این شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکایی هستند که بسیاری از تجربیات دیجیتالی جهان را شکل می‌دهند. با این حال، حتی در سرزمین آزادی‌ها، درخواست‌هایی برای مقررات بیشتر، به‌ویژه درباره حریم خصوصی داده‌ها و اطلاعات نادرست وجود دارد. تعادل بین آزادی و مقررات، همچنان یک موضوع بحث‌برانگیز در آمریکاست.

در مجموع، شما نمی‌توانید یک اینترنت «واقعی» را فقط با برخی کشورها ایجاد کنید. البته از نظر فنی می‌توانید اما این اینترنت، دیگر وب جهانی نیست؛ این اینترنت، اسپلینترنت است.

• پیامدهای اینترنت تکه‌تکه

همه اینها برای ما به عنوان کاربران اینترنت چه معنایی دارد؟ اسپلینترنت، مفهوم اینترنت به عنوان فضایی برای بیان آزاد را به چالش می‌کشد. وقتی کشورها قوانین اینترنتی خود را اجرا می‌کنند، دسترسی به اطلاعات می‌تواند به یک امتیاز تبدیل شود تا به یک حق.

این امر، می‌تواند به جهانی منجر شود که در آن، تجربه دیجیتالی شما تا حد زیادی توسط محل سکونت‌ دیکته می‌شود.

اسپلینترنت، برای تجارت هم بد است. از نظر اقتصادی، اینترنت تکه‌تکه، شکاف را به همراه می‌آورد، می‌تواند تجارت جهانی را مختل و ارتباطات و نوآوری را خفه کند. شرکت‌های فناوری ممکن است برای پیمایش در پیچ و خم قوانین منطقه‌ای، تلاش کنند که این امر، به طور بالقوه مانع رشد و تبادل آزاد ایده‌ها می‌شود.

نکته دیگر اینکه امنیت سایبری در سناریوی اسپلینترنت پیچیده‌تر می‌شود. هرچند زیرساخت‌های دیجیتال مجزا ممکن است دفاع کشورها را در برابر تهدیدات سایبری آسان‌تر کنند اما مجموعه‌ سیستم‌هایی را ایجاد می‌کنند که ممکن است به سختی ایمن شوند.

شاید پیچیده‌ترین موضوع ناشی از اسپلینترنت، تهدید دموکراسی باشد. وقتی اینترنت گسترده باشد، دولت‌های سرکوبگر نمی‌توانند شهروندان خود را فریب دهند یا حداقل این کار به راحتی صورت نمی‌گیرد.

اسپلینترنت در صورت موفقیت، به دولت‌ها، این توانایی را می‌دهد که آنچه را که شهروندان می‌بینند، کنترل کند. در این شرایط، جریان آزاد اطلاعات، که آن را یک امر بدیهی می‌دانیم، دیگر به یک کالای لوکس تبدیل می‌شود. بدون جریان آزاد اطلاعات، بسیاری از حقوق دموکراتیک ما نیز به خطر می‌افتد.

• شکاف‌ها را پل بزنیم: آیا مسیر میانه وجود دارد؟

همان‌طور که به آینده می‌نگریم، خط سیر اینترنت با کشمکش بین کنترل و آزادی و نیز بین امنیت ملی و فضای باز جهانی شکل می‌گیرد. نتیجه این مبارزه، چشم‌انداز دنیای دیجیتال ما را تعیین خواهد کرد. ما به عنوان کاربر، فقط نظاره‌گر نیستیم. شما یک شرکت‌کننده در این تکامل دیجیتالی هستید. انتخاب‌های شما، یعنی از پلتفرم‌ها تا سیاست‌هایی که از آنها حمایت می‌کنید، می‌تواند بر جهت‌گیری اسپلینترنت تاثیر بگذارد.

آگاه ماندن و درگیر موضوع شدن بسیار مهم است. همان‌طور که اسپلینترنت در حال تکامل است، درک تفاوت‌های ظریف آن به شما قدرت می‌دهد تا چالش‌های آن را مرور و در گفتگو درباره آینده دنیای به‌هم پیوسته مشارکت کنید.

اسپلینترنت چندان مورد توجه نخواهد بود اما یکی از مهم‌ترین مسائل زمان ماست. این، فقط یک داستان درباره فناوری نیست، بلکه درباره آزادی، نوآوری و ارتباطاتی است که ما در این عصر، آن را برای خود بدیهی می‌دانیم.

اینترنت با دیدگاه «اتصال بدون مرز» متولد شد اما اکنون این نگاه، در حال سقوط است. اگر می‌خواهیم این بینش را حفظ کنیم، باید اقدامات بهتری انجام دهیم. (منبع:عصرارتباط)