چین چگونه موبایل معترضان را ردیابی می‌کند
سعید میرشاهی – اعتراضات ضدقرنطینه چین در ماه گذشته، بدترین ضربه به حیثیت شی جین پینگ بود. رهبر حزب کمونیست چین، پس از کسب ریاست دوره سوم در رأس حزب- دولت، اوج گرفت
اما بعدا توسط معترضان در خیابان‌ها به چالش کشیده شد و از او خواسته شد: «کناره‌گیری کند»؛ شعاری که معترضان علیه خود حزب نیز سر می‌دادند.
سایت spytalk در گزارشی به قلم مت برزیل، اعتراضات در چین به‌خاطر کووید و چگونگی ردیابی تلفن همراه معترضان و فناوری‌های تشخیص چهره را از سوی پلیس و حاکمیت، به تفصیل بررسی کرده است.
نارضایتی تظاهرات‌کنندگان از کمیته مرکزی حزب کمونیست چین (CCP) بود. این تظاهرات، مشابه راهپیمایی گسترده 1989 در میدان تیان‌آن‌من بود؛ البته این بار با تعداد بسیار کمتر. در 19 شهر که اعتراضات در آنها شروع شد، کمتر از 50 نفر جذب شدند. یک شهر با تماس‌های خارجی بیشتر، بیش از 50 نفر را جذب کرد و در برخی از شهرها به صدها نفر رسید. افسران پلیس در Luoyang در استان هنان، از عینک آفتابی مرتبط با نرم‌افزار تشخیص چهره استفاده کردند که می‌تواند افراد فراری را شناسایی کند. این دستگاه‌ها تنها بخشی از فناوری‌های نظارتی پیشرفته هستند که توسط پلیس در چین استفاده می‌شود.
-
چین و فناوری ردیابی با تلفن همراه
اگرچه حاضران تظاهرات، محدود بودند اما موضوع سیاسی قابل توجهی در آن مطرح شد. با این حال، تظاهرات هزاران نفر نبود که آشکارا از حکومت سرپیچی کنند و این اقدامات محدود به گروه‌های کوچک در مراکز شهری بود. با این حال، اعتراضات در چین، در پایان نوامبر جسورانه بود، زیرا برای شرکت‌کنندگان خطر دستگیری یا بدتر وجود داشت. همچنین ممکن است تظاهرات‌کنندگان، نماینده درصد بیشتری از جامعه باشند.
رهبری حزب به سرعت محدودیت‌های «صفر کووید» را کاهش داد که این امر، خشم عمومی را برانگیخت. کسانی که صحبت کردند به زودی متوجه شدند چه کسی رییس است در نتیجه یک الگوی تقریبی از واکنش پلیس با برخی شباهت‌ها به نحوه برخورد با معترضان دیگر ایجاد شد. شرکت‌کنندگان به ایستگاه‌های پلیس احضار شدند تا توضیح دهند و اظهاراتی را امضا کنند که دیگر هرگز این کار را نمی‌کنند.
یکی از تظاهرات‌کنندگان، سعی کرده بود با کلاه متفاوت و تعویض لباس، خود را ناشناس کند اما به سرعت توسط پلیس ردیابی شد. او از اینکه چگونه مقامات به راحتی او را در یک جمعیت بزرگ شناسایی کرده‌اند، متعجب شده بود. پلیس آشکارا با استفاده از داده‌های تلفن او و سیستم نظارت شهری خود این کار را انجام داده بود.
البته با رهبران تظاهرات‌ها شدیدتر رفتار شد. حداقل یک نفر، یعنی مردی که احتمالا اولین شعارهای کناره‌گیری را در شانگهای رهبری کرد، در محل کارش دستگیر و از آن زمان، ناپدید شد. او نیز فکر می‌کرد شناسایی نمی‌شود. سال‌ها پیش، قبل از دوره جدید نظارت‌های گسترده رییس‌جمهوری چین، برخی از شهروندان، بیش از دیگران درباره استفاده این کشور از تلفن همراه برای کنترل کاربران مطلع بودند. شهروندان چینی که مخفیانه برای یک آژانس اطلاعاتی خارجی کار می‌کردند، آموزش دیده بودند گوشی‌های خود را از هرگونه فعالیت مجرمانه جدا کنند.
به گفته یک نویسنده چینی- آمریکایی که مرتبا برای تحقیق به چین باز می‌گشت، آنهایی که از دسیسه‌های بین‌المللی دور شده‌اند و زندگی جدیدی را شروع کرده‌اند، در فناوری باهوش بودند و راه‌های مختلفی را برای به حداقل رساندن نظارت انتخاب کردند. آنها هنگام صحبت، تلفن‌های همراه خود را در اتاق دیگری قرار می‌دادند یا سیم‌کارت‌ها را بیرون می‌آوردند و از تلفن‌های همراه مختلف برای تماس با افراد گوناگون استفاده می‌کردند، مشابه تاکتیک‌های معترضان در ایالات متحده برای اجتناب از نظارت و استفاده پلیس از داده‌ها.
-
هر حرکتی که می‌کنید
یکی دیگر از محققان چینی با پاسپورت ایالات متحده درباره تجربه‌اش از تحت‌نظر بودن در سال‌های 2012 تا 2013 در پکن و مناطق تبتی سیچوان و چینگهای سخن گفت. پس از انجام چند مصاحبه اول، میزبانان او و کسانی که با آنها صحبت می‌کرد، تماس‌های تهدیدآمیزی از افرادی دریافت کردند که خود را افسران امنیت دولتی معرفی می‌کردند. ماموران او را متهم کردند که عضو دسته دالایی‌لاماست؛ یعنی یکی از زهرآگین‌ترین اتهامات آن زمان که البته هنوز هم پابرجاست.
حتی یک دهه پیش، تعویض سیم‌کارت یا تغییر محل سکونت در ساعت چهار صبح، جزء اقدامات منسوخ شده‌ای بود که توجه مقامات را به خود جلب کرد. محقق با چندین کادر قدیمی تبتی حزب کمونیست چین، از جمله باپا فونتسو وانگی فقید، گفت‌وگو کرد که زندگی او در کتاب کلاسیک «یک انقلابی تبتی» در سال 2004 شرح داده شده است. زمانی که محقق، قصد خروج از چین را داشت، افسران امنیت دولتی او را در گمرک، دستگیر و جست‌وجوی رایج را آغاز کردند. آنها هارد دیسک کامپیوتر او را مصادره و تهدید کردند اگر چیزی منتشر کند، او را به طور دائم از جمهوری خلق چین محروم می‌کنند. در مقایسه با الان، آن موقع، روزهای خوبی بود!
این محقق می‌گوید: «الان شرایط، مشکل‌تر است، زیرا مقامات، در همه‌جا دوربین‌های متعدد دارند. البته بدون تلفن همراه، واقعا نمی‌توانید به جایی بروید یا کاری انجام دهید.»
عصر جدید نظارت چین، تا حدی مدیون قابلیت‌های در حال رشد هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و بخشی از جاه‌طلبی‌های شرکت‌های آمریکایی مانند اینتل، آی‌بی‌ام، سیگیت، سیسکو و سان است.
اینها و سایر شرکت‌ها، کمیته مرکزی حزب کمونیست چین را قادر ساخته‌اند تا سیستم‌های نظارتی بسازد که پایه عظیمی از داده‌ها را همراه با پیشرفته‌ترین فناوری تشخیص چهره در جهان حفظ کند. سیستم چین می‌تواند داده‌ها را درباره حرکات، فعالیت، اولویت‌ها و مخاطبان هر کاربر تلفن همراه ذخیره کند؛ حتی اگر مقامات، به طور خاص آنها را هدف قرار نداده باشند.
هنگامی که مقامات، انگیزه تحقیقاتی درباره یک شخص داشته باشند، این سیستم به افسران امنیت عمومی و امنیت دولتی اجازه می‌دهد تا با سرعت بیشتر و عمیق‌تر به موضوع نگاه کنند و درباره مراحل بعدی تصمیم بگیرند.
-
هر نفسی که می‌کشید
شواهد فراوانی درباره نقش آگاهانه و بسیار سودآور شرکت‌های آمریکایی در کمک به پکن برای تکمیل دِستوپیا (سیستم رتبه‌بندی و امتیازدهی شهروندان چین، در مقابل اتوپیا یا آرمان‌شهر)، موجود است که می‌توان آن را در کتاب‌هایی مانند Surveillance State و مقاله‌‌ای از Dahlia Peterson درChina’s Quest for Foreign Technologyپیدا کرد.
نهم نوامبر، دو هفته قبل از شروع اعتراضات ضدقرنطینه در چین، اپل با راه‌اندازی یک ویژگی، فقط در جمهوری خلق چین، که استفاده از برنامه Airdrop را محدود می‌کند، با پکن، یک قدم جلوتر رفت. به همین دلیل اشتراک‌گذاری ناشناس اطلاعات اعتراضی با افراد نزدیک برای تظاهرات‌کنندگان دشوارتر شد.
در چنین فضایی، باورنکردنی نیست که هرکس در چین نتواند تشخیص دهد موبایلش، اَبَرخبررسان مینیاتوری است، خصوصا همه افرادی که به دنبال ورود به یک مکان عمومی یا استفاده از هر نوع وسیله نقلیه موردنیاز برای نشان دادن «کد بهداشتی سبز» در تلفن‌شان هستند. گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت برنامه کد بهداشتی را در ۷ دسامبر کنار گذاشته است. بازگرداندن آن ممکن است در استان‌های مختلف به‌طور متفاوت اجرا شود و در صورت ادامه افزایش کووید، در نهایت معکوس شود.
اما آیا کسانی که در حین اعتراض، خطر به جیب زدن گوشی را درک نکردند، اکنون در حال ظهور هستند؟ آیا این موضوع، می‌تواند سیستم حکومت را با شیطنت‌های خلاقانه آزار دهد؟!
-
هر پیوندی که می‌شکنید
برخی از تحلیل‌گرانی که برای این مقاله مصاحبه کردند، حداقل درباره افزایش آگاهی خوشبین بودند اما بسیاری در چین فقط برای کنار آمدن با یکدیگر همراه می‌شوند، نه برخلاف آمریکایی‌هایی که در برابر چشم‌های بی‌وقفه سرمایه‌داری نظارتی سیلیکون تسلیم شدند. تعظیم در برابر امر اجتناب‌ناپذیر، یک ویژگی انسانی است و بسیاری احتمالا به این نتیجه خواهند رسید که چیزی برای پنهان کردن ندارند و راحتی و ایمنی انطباق را ترجیح می‌دهند.
علاوه بر این، یک دلیل فرهنگی قوی در چین برای تسلیم شدن در برابر این وضعیت وجود دارد.
دکتر توماس فینگار از دانشگاه استنفورد، که به عنوان معاون اول مدیر اطلاعات ملی برای تحلیل، خدمت کرده، می‌گوید: جامعه چین در دوران مدرن همیشه شلوغ بوده، با جمعیتی که هیچ‌وقت دور از چشم حکومت نبوده است. دفتر اطلاعات و تحقیقات وزارت امور خارجه او افزود: «از بسیاری جهات، ردیابی با فناوری پیشرفته تنها نوعی از شرایط قدیمی است. این شرایط طولانی‌مدت، شامل سیستم کنترل امپراتوری بائوجیا بود که صدها سال قبل از پیروزی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین در سال 1949 ادامه داشت. پس از آن، بائوجیا لغو شد و کمیته‌های محله‌‌ای شامل مخبران که توسط حزب و پلیس کنترل می‌شدند، جایگزین شد.»
اکنون توده‌ها ناآرام هستند و به نظر می‌رسد حزب کمونیست چین نیز همین‌طور است. آیا این امر می‌تواند منجر به مخالفت بیشتر با رهبری شی جین پینگ یا کمیته مرکزی حزب کمونیست چین شود؟
نایجل اینکستر، مدیر سابق عملیات و اطلاعات سرویس اطلاعات مخفی بریتانیا، که اکنون در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن است، می‌گوید: تا زمانی که حزب – دولت همچنان از تسلط تکنولوژیک برخوردار است، تعداد محدودی از شهروندانی که درگیر شده‌اند، معتقدند به دلیل اعتراضات اخیر، در حوزه کووید صفر عقب‌نشینی شده است. صرف‌نظر از اینکه تظاهرات بیشتری وجود داشته باشد یا خیر، حداقل برخی شهروندان چینی، به نوعی از کنش‌گری شهروندی متوسل شده‌اند که خرابکاری نیست. اینکستر اضافه کرد: حداقل تا حدی، آنها در برابر افراط و تفریط مقامات محلی عقب‌نشینی می‌کنند.
مقاومت ممکن است از سوی این بخش از جامعه و کسانی که در سکوت ابراز همدردی می‌کنند، ایجاد شود، هرچند احتمالا کل آن مقاومت، در حد یک اقلیت است. آنها و سایرین در چین متوجه شدند یک VPN خوب برای پریدن از دیوار کافی نیست.
به همین جهت یک راهنمای کلیدی حریم خصوصی سیاسی، از نویسندگانی که ناشناس باقی مانده‌اند، به منظور پرش از فایروال، در ماه نوامبر، برای مردم منتشر شده است. (حتی از طریق VPN یک مکان در چین قابل دسترسی است). اگرچه لزوما معتبر است اما نمونه‌ای از این است که چگونه از نظر فنی، ممکن است به زنده ماندن از نظارت سرزده کمیته مرکزی در سال 2022 فکر شود. این فهرست که برای اختصار ویرایش شد، شامل نکات زیر است.
از تلفن همراه داخلی استفاده نکنید. اپل، بهترین است سپس سامسونگ و گوگل. نرم‌افزار ضدتقلب داخلی را نصب نکنید.
خدمات ابری داخلی، از جمله سرورهای گویژو و اپل، غیرقابل اعتماد هستند.
از شناسه‌ها یا انواع رسانه‌های اجتماعی چین استفاده نکنید.
برای ثبت‌نام در یک برنامه ایالات متحده از شماره تلفن 86+ (کد چین) استفاده نکنید.
فیدها (عکس‌ها، متن‌ها و ویدئوها) را بین وی‌چت و دیگر پلتفرم‌های چینی و آنهایی که در خارج از کشور استفاده می‌کنید، همگام‌سازی نکنید.
از ایمیل داخلی مانند QQ و 163 استفاده نکنید، بلکه از Protonmail یا Gmail استفاده کنید.
از روترهای داخلی، روش‌های ورودی، مرورگرها یا VPN استفاده نکنید.
اگر فکر می‌کنید حساب شما توسط مقامات ردیابی شده، چیزی درباره زندگی یا عادات خود پست نکنید.
هر بازی که انجام می‌دهید
به نظر می‌رسد این گام‌ها هر چقدر گسترده باشند، بر دیدگان همه‌جانبه دولت- حزب غلبه نخواهد کرد.
در چین، دوربین‌های مداربسته «مثل تیرهای بامبو پس از باران بهاری»، در بزرگ‌ترین شهرهای ساحلی که مخالفان حکومت در آنها پر سروصداترین هستند، جوانه زده‌اند اما این سیستم، کامل نیست: ده‌ها دوربین که گاهی اوقات در یک تقاطع، قابل مشاهده هستند، لزوما در یک سیستم ادغام نشده‌اند، بلکه به طور جداگانه توسط امنیت عمومی، امنیت دولتی، پلیس راهنمایی و رانندگی، مقامات نظارتی شهرداری و دیگران اداره می‌شوند.
با این وجود، به نظر می‌رسد دستگاه امنیتی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، از نظر فناوری بسیار جلوتر از کسانی است که می‌خواهند از آن نظارت‌ها فرار کنند.
همچنین احتمال اینکه چینی‌ها قادر به سازماندهی تظاهرات دیگری باشند و از دید مقامات بگریزند، اندک به نظر می‌رسد، مگر اینکه بتوانند به طور جدی‌تری، تسلط تکنیکی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین را به چالش بکشند.(منبع:عصرارتباط)