| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
دانیال رمضانی - اگر تا چند سال قبل کسی به فکر درآمدزایی از فضای وب ایرانی نبود و بسیاری به درآمدهای اندک از این فضا بسنده کرده بودند، اما حالا این نگاه در حال تغییرات سریع است. حالا برخی دریافته‌اندکه اتفاقا وقت درآمدزایی از فضای مجازی ایران نیز فرارسیده و پول خوبی می‌توان از این طریق به دست آورد.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک گفت: تاکنون ۱۳ هزار سایت کسب و کار و تجارت الکترونیک نماد اعتماد دریافت کرده‌اند و طبق هماهنگی با پلیس فتا، به سایت‌هایی که به این نماد مجهز نباشند، به مرور از فعالیتشان جلوگیری خواهد شد.
محمد گرکانی نژاد در نشست خبری که در باشگاه خبرنگاران جوان برگزار شد، به آخرین وضعیت شرایط تجارت الکترونیک در کشور اشاره کرد و گفت: مرکز توسعه تجارت الکترونیک طبق ماده 80 قانون تجارت الکترونیک مصوبه سال 82 مجلس تشکیل شد، تا به ساماندهی فضای تجارت الکترونیک هویت دیجیتال، کسب و کارهای مجازی و اینترنتی بپردازد.
وی بر این نکته تاکید کرد که در زمینه تجارت الکترونیک مراحل اولیه را در کشور سپری کرده‌ایم و قوانین مناسبی هم در این زمینه داریم و جالب‌تر اینکه آیین دادرسی الکترونیک هم سال گذشته در مجلس مصوب و ابلاغ شد.
وی در پاسخ به اینکه برخی افراد اسناد الکترونیک را قانونی نمی‌دانند تصریح کرد: اسناد الکترونیک کاملاً قانونی است و سعی می‌شود، استفاده از این روش را برای کاهش زمان و بروکراسی‌های اداری توسعه دهیم.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک همچنین در مورد کلاهبرداری‌های اینترنتی در فضای مجازی گفت: چارچوبی به نام «نماد اعتماد» طراحی شده و در حال حاضر اگر هر شرکتی بخواهد در فضای اینترنتی کسب و کاری را شروع کند، حتماً باید نماد اعتماد داشته باشد و خریداران باید به این نکته توجه کنند.
به گفته گرکانی نژاد پیش شرطهایی از جمله تائید صلاحیت صاحبان شرکت‌ها، آدرس و محل کار معتبر و همچنین تاییدیه سازمان‌های تخصصی در هر حوزه برای اعطای نماد اعتماد به سایتهای اینترنتی که در فضای کسب و کار فعالیت می‌کنند، وجود دارد.
وی در مورد حجم مبادلات تجاری که در این حوزه در کشور انجام می‌شود، نیز گفت: طبق آماری که از بانک مرکزی دریافت کرده‌ایم، در سال گذشته 52 هزار میلیارد تومان معادل 17 میلیارد دلار خرید اینترنتی در کشور انجام شده است که این رقم در مورد خریدهایی است که هم انتخاب کالا و هم پرداخت از طریق اینترنت انجام شده است و از خریدهای نقدی که کالا از طریق فضای مجازی انتخاب شده، آماری نداریم.
به گزارش فارس وی در پاسخ به اینکه چقدر می‌توان به این سایت‌ها برای خرید اطمینان کرد و نحوه رسیدگی به شکایات احتمالی چگونه خواهد بود، گفت: بسیاری از شکایاتی که در پلیس فتا ثبت می‌شود مربوط به خریدهایی است که در سایتهای متفرقه انجام می‌شود و طبق آمار پلیس فتا تا 2 ماه پیش حدود نیم درصد از سایت‌هایی که موضوع شکایت بودند، صاحب نماد اعتماد هم بودند.
وی خاطرنشان کرد: به طور متوسط سالانه خریدهای اینترنتی در کشور 50 تا 55 درصد رشد داشته است که این مسئله نییاز به اطلاع‌رسانی بیشتری دارد.
گرکانی نژاد رد پاسخ به اینکه چه برخوردی با سایتهای نماد اعتماد الکترونیک نداشته باشند، می‌شود، گفت: تاکنون 13 هزار سایت نماد اعتماد الکترونیک دریافت کرده‌اند و طبق هماهنگی با پلیس فتا به مرور از فعالیت سایت‌هایی که این نماد را دریافت نکرده باشند، جلوگیری می‌شود.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیک در پاسخ به سوال فارس مبنی بر اینکه برخی شرکتهای بازاریابی هرمی که مجوز وزارت صنعت را هم دارند اما کالاهایی عرضه می‌کنند که ممکن است در فضای زیرزمینی و به صورت غیر استاندارد تهیه شده باشد، اینگونه توضیح داد که طبق آئین نامه اجرایی ماده 87 قانون اصناف، مسئولان ساماندهی این گونه شرکت‌ها مرکز اصناف ایران و زیر مجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت است که طبق آخرین اطلاعات ما مرکز اصناف ایران این موضوع را در دو ماه اخیر در دستور کار قرار داده تا سعی شود فضا هرچه بیشتر سالم‌سازی و شفاف شود.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: ایران در زمینه تجارت الکترونیکی در کشور رتبه 69 جهان را دارد.
محمد گرکانی نژاد روز چهارشنبه در دومین همایش نماد اعتماد الکترونیکی در مشهد افزود: وضعیت ایران در تجارت الکترونیک در سطح جهان بد نیست اما با توجه به ظرفیتهای موجود این جایگاه برازنده کشور ما نمی باشد.
وی گفت: دنیا در بخش تجارت الکترونیکی پیشرفت قابل توجهی کرده بطوری که درآمد شرکتهای بزرگ دنیا از جمله آمازون، مایکروسافت و گوگل با تولید ناخالص داخلی برخی کشورها برابری می کند.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی افزود: تجارت الکترونیکی فرآیند بازاریابی، انتخاب و سفارش بازار درون فضای مجازی است که به دو دسته بی.تو.سی یا خرده فروشی و بی.تو.بی یا عمده فروشی تقسیم می شود، بر اساس آمارها بی.تو.سی حجم بیشتری از تجارت الکترونیکی را در اختیار دارد.
وی ادامه داد: تجارت الکترونیکی یکی از شاخصهای سازگار با محیط زیست است که از بسیاری معضلات زیست محیطی جلوگیری می کند لذا اگر بتوان 50 درصد خرید روزمره مردم را به سمت تجارت الکترونیکی پیش برد مانند این است که در نیمی از تهران به فاصله هر دو متر یک درخت کاشته شود.
گرکانی نژاد گفت: در سالهای اخیر تجارت الکترونیکی از آمریکای شمالی به سمت آسیای شرقی در حرکت است و اکنون قلب تپنده این نوع تجارت چین می باشد اما در این میان سهم خاورمیانه زیاد نیست.
وی افزود: شمار کاربران اینترنتی در ایران 55 میلیون نفر و ضریب نفوذ اینترنت 73 درصد است که 50 درصد از این کاربران در سال یکبار خرید اینترنتی انجام می دهند.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ادامه داد: دو روش پرداخت در تجارت الکترونیکی وجود دارد که یک مدل آن مراجعه به سایت و پرداخت آنلاین می باشد و روش دوم سفارش اینترنتی و دریافت کالا از طریق پست و پرداخت نقدی آن است.
وی گفت: آنچه مبنای سنجش بخشی از تجارت الکترونیکی در کشور است پرداختهای آنلاین و در فضای مجازی و از بستر بانک مرکزی می باشد که قابل استناد است اما هیچ آمار مدونی درباره پرداختهای آفلاین یا آنچه با خرید اینترنتی و پرداخت نقدی به پستچی انجام می گیرد وجود ندارد.
گرکانی نژاد افزود: پارسال 521 هزار میلیارد ریال معادل حدود 17 میلیارد دلار خرید اینترنتی از طریق فضای مجازی در ایران ثبت شده که عمده آنها بی.تو.سی یا خرده فروشی بوده و هیچ آماری از بی.تو.بی یا عمده فروشی در دست نیست.
وی ادامه داد: در حالی که در دنیا استفاده از کارت اعتباری به عنوان بخشی از تجارت الکترونیکی مرسوم شده، در ایران هنوز از این کارت برای خرید استفاده نمی شود و موجودی 99 درصد کارتها در مدت یک هفته به پول نقد تبدیل می شود.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت: تعداد کارت اعتباری در هر کشور نشاندهنده سهم آن کشور در تجارت الکترونیکی است لذا باید موضوع استفاده از کارت اعتباری در ایران جدی گرفته شود زیرا ارتباط تنگاتنگی با تجارت الکترونیکی دارد.
وی افزود: با کاهش تورم باید استفاده از کارت اعتباری در کشور ترویج یابد زیرا استفاده از کارت اعتباری رابطه ای بین بانک، اعتباردهنده و خریدار است.
گرکانی نژاد ادامه داد: ترویج استفاده از کارت اعتباری و خرید اینترنتی، سهم ایران را در تجارت الکترونیکی افزایش می دهد لذا باید با اتخاذ راهکارهایی به پیش بینی 590 هزار میلیارد ریالی درآمد این نوع تجارت در پایان سال جاری در کشور برسیم.
وی همچنین استارت آپها، جمع سپاری و شتاب دهندگان کسب و کار را سه عاملی دانست که موتور محرکه تجارت الکترونیکی به شمار می روند.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در ادامه ترویج نماد اعتماد الکترونیکی را نیز برای توسعه تجارت الکترونیکی در کشور ضروری ذکر و بیان کرد: حاکمیت در هر کشوری برای فضای کسب و کار اینترنتی موظف است یک فرآیند اعتمادساز ایجاد کند و برای هر شرکت در فضای مجازی طبق قانون تجارت الکترونیک نماد اعتماد الکترونیکی بوجود آورد.
وی گفت: قانون تجارت الکترونیک در ایران بسیار خوب است که طبق آن باید فضای کسب و کار اینترنتی ساماندهی شود، کسی که دارای نماد اعتماد الکترونیکی است دارای یک آدرس مشخص احراز شده می باشد که قابلیت پیگیری دارد.
گرکانی نژاد افزود: اهمیت نماد اعتماد الکترونیکی از آن جهت است که اگر شما از سایتی خرید کنید که نماد اعتماد داشته باشد می توانید طبق قانون تجارت الکترونیکی شکایت خود را از نحوه خرید یا کیفیت پایین کالا به صورت رسمی پیگیری کنید.
وی ادامه داد: بر اساس آمار اعلام شده از سوی پلیس فتا، از مجموع شکایاتی که ماهانه به پلیس واصل می شود 700 شکایت مربوط به سایتهای دارای نماد اعتماد الکترونیکی است.
رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت: نماد اعتماد در وهله نخست اعتماد دهندگی به خریدار است که باید در مورد آن فرهنگ سازی کرد و زیرساخت لازم توسط حاکمیت ایجاد شود تا مردم به خرید اینترنتی اعتماد کنند.
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به عنوان موسسه دولتی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت پیرو مصوبه سال 1388 هیات وزیران
به منظور نظارت بر حسن اجرای قانون تجارت الکترونیکی، پیاده سازی و توسعه تجارت الکترونیکی در کشور تاسیس شد.
