ما و بلاتکلیفی "معضل زبالههای الکترونیکی"
علی شمیرانی - نخستین خبرها از المپیک 2020 ژاپن حاکی از آن است که مقامات این کشور تصمیم گرفتهاند که مدالهای این بازیها را از بازیافت زبالههای الکترونیکی درست کنند. افزایش آگاهی عمومی درخصوص زبالههای الکترونیکی و استفاده از سیستمهایی به منظور بازیافت و استفاده مجدد از دستگاههای الکترونیکی هدف این کار اعلام شده است.
بد نیست این را هم بدانید که در در شهر کامیکاتسو ژاپن هیچ کامیون حمل زبالهای وجود ندارد و شهروندان زبالههای آشپزخانه خود را به صورت کود در باغچه خانهشان استفاده میکنند. زبالههای خود را میشویند و آنها را در 34 قلم مختلف جدا میکنند و سپس به مرکز بازیافت میبرند تا کارگران زبالهها را بررسی کنند که زبالهها به سطلهای درستی ریخته میشوند و حتی گوشیهای موبایل و وسایل الکترونیکی از کار افتادهشان را هم بازیافت میکنند.
هدف از این مثال به هیچ وجه قصد مقایسه معالفارق و بیفایده ایران و ژاپن و نیست بلکه موضوع تاکید بر پیشرفتهای جهانی در این عرصه و فاصله شگرف ما با مقوله بازیافت زبالههای الکترونیکی است.
برگردیم به ایران خودمان و آخرین خبر از وضعیت دفن و بازیافت زبالههای الکترونیکی که از سالها پیش در کشورهای پیشرفته فرصتها و تهدیدهای آن درک و وارد فاز عملیاتی شده است.
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران هفته قبل اعلام کرد: متاسفانه در حال حاضر در شهر تهران محل خاصی برای بازیافت وسایل الکترونیکی نداریم؛ ولی برای بازیافت فلزات ارزشمندی مانند طلا و نقره واحدی را در خارج از شهر تهران راه اندازی کردهایم. شهروندان باید در این موضوع دقت داشته باشند که این گونه زبالهها را از یکدیگر جدا کرده و شهرداری و سازمان مدیریت پسماند نیز در خصوص جداسازی این زبالهها از یکدیگر نیز اقداماتی انجام دادهاند.
طبق معمول مواجهه با مسایل چند وجهی و چند مسوولیتی که نهادهای مختلف و مردم را دربر میگیرد، مشخص نیست استراتژی کلان کشور در خصوص ساماندهی به معضل جدی زبالههای الکترونیکی چیست و متولی کیست. ای کاش در هفته دولت اخباری نیز از افتتاح مراکز بازیافت زبالههای الکترونیکی که کشورمان یکی از تولیدکنندگان بزرگ آن به شمار میرود نیز منتشر میشد.