تمام زور فیلترینگ همین بود؟
علی شمیرانی - ماه‌ها پس از مسدودسازی آخرین پیام‌رسان و شبکه اجتماعی خارجی در ایران، دو موضوع تقریبا محرز شد. نخست آنکه پلتفورم‌های خارجی دیگر نباید در کشور پا بگیرند و دوم آنکه «فیلترینگ» رویکرد قطعی و ابزار اصلی مهار فضای مجازی شد.
به عبارت دیگر (درست یا نادرست که موضوع این نوشتار نیست)، سیاست‌گذاران عرصه مجازی به این جمع‌بندی واحد رسیدند که هزینه در دسترس بودن این ابزارها بیشتر از هزینه حذف آنهاست.
اما همزمان با اجرای این رویکرد، اقداماتی نظیر از کارانداختن فیلترشکن‌ها، قطع، اختلال و کندی اینترنت، مقررات‌گذاری برای ممنوعیت فیلترشکن‌ها، ارایه اینترنت طبقاتی به برخی اقشار، ایجاد نمونه‌های داخلی و ارایه مشوق‌هایی به کاربران و ارایه‌دهندگان خدمات بر بسترهای داخلی نیز در دستور کار قرار گرفت.
در کشور ما اما معمولا فاصله زیادی میان یک تصمیم و اجرای دقیق و کامل آن وجود دارد و کم نیستند انبوهی از تصمیمات، مقررات، قوانین، طرح‌ها و سامانه‌هایی که سال‌هاست به نتیجه نرسیده‌اند و در یک نمونه، نگارنده هنوز کارت هوشمند ملی ندارد.
لذا مدتی باید منتظر می‌ماندیم تا این پرسش مهم را طرح کنیم که «آیا تمام زور فیلترینگ همین بود؟»
اگر سیاست‌گذاران فضای مجازی از نتیجه و خروجی کار خود با اتکا به دریافت آمارهایی از تعداد مشترکان جذب شده به پلتفورم‌های داخلی و امثالهم راضی و خشنود هستند، باید گفت کاربران نیز با انطباق با سیاست‌های مذکور، از شرایط موجود تقریبا راضی هستند.
اگرچه برخی از نرخ رو به افزایش فیلترشکن‌ها، کندی اینترنت و نصب مکرر انواع ابزارهای عبور از فیلترینگ گلایه‌هایی دارند که شاید بد نباشد نهادی برای تعرفه‌گذاری در این خصوص و حفظ حقوق مشترکان وارد عمل شود!
اما از آمارهای توفیقات و ورود به مرحله جذب کاربران خارجی برای پلتفورم‌های داخلی که بگذریم، شاید بد نباشد که نگاهی نیز به اظهارات برخی مسوولان و نهادهای داخلی و خارجی هم داشت.
1- مشاور رییس مجلس می‌گوید، «فیلترینگ واتس‌اپ دوباره تلگرام را قوی کرد.» شاید به همین دلیل است که اخبار برخورد با کانال‌های تلگرامیِ موسوم به نرخ‌ساز ارز در کشور افزایش یافته است.
2- معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گزارشی خبر از کاهش ۱.۳درصدی سرمایه‌گذاری در کشور به دلیل اختلال‌های اینترنتی داده است.
3- بر اساس گزارش یک منبع خارجی، با افزایش سیاست فیلترینگ، ایران رتبه چهارم آلوده‌ترین کشور دنیا به بدافزارها را از آن خود کرد.
4- و در نهایت اینکه دغدغه و پرسش اخیر برخی از نمایندگان مجلس نیز این شده است که «سود فروش فیلترشکن در جیب چه کسانی می‌رود؟» (منبع:فناوران)