تنها ابهام انحلال شوراهای موازی IT
موضوع شوراهای عالی موازی با شورای عالی فضای مجازی پس از گذشت سال ها مناقشه سرانجام یک سال پس از دستور مقام معظم رهبری، در شورای عالی فضای مجازی بررسی و به نتیجه رسید.
نخستین جلسه شورای عالی فضای مجازی عصر شنبه به ریاست حسن روحانی رییس جمهوری، تشکیل شد. براساس اعلام نهاد ریاست جمهوری، روحانی در ابتدای این جلسه که با حضور رییس قوه مقننه و سایر اعضای شورای عالی فضای مجازی تشکیل شد، بر اهمیت و ضرورت توجه ویژه به فضای مجازی تاکید و اظهار امیدواری کرد که در سال 95 گام های موثرتر و مناسب تری در عرصه فضای مجازی برداشته شود.
در ادامه جلسه شورای عالی فضای مجازی تصویب شد که شورای عالی انفورماتیک، شورای عالی اطلاع رسانی و شورای عالی امنیت فضای تبادل اطلاعات (افتا)، منحل شده و کلیه وظایف راهبردی، سیاست گذاری، نظارت و هماهنگی آنها در سطح ملی به شورای عالی فضای مجازی منتقل شود.
همچنین اعضای شورای عالی فضای مجازی، تصویب کردند که تمام وظایف راهبردی، سیاستگذاری، نظارت و هماهنگی شورای عالی فناوری اطلاعات در سطح ملی به شورای عالی فضای مجازی منتقل شده و شورای عالی فناوری اطلاعات با تغییر نام به شورای اجرایی فناوری اطلاعات در چارچوب سیاست های کلی نظام و مصوبات شورای عالی فضای مجازی فعالیت کند.
در بیست و هشتمین جلسه شورای عالی فضای مجازی همچنین گزارشی از فعالیت پیام رسان های برخط، در دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری در اسفند 94 و عملکرد وزارتخانه ها و ارگان های مسوول، ارایه گردید.
در این جلسه همچنین بر رسیدگی به تخلفات فضای مجازی در حوزه تبلیغات انتخاباتی و موارد خلاف شئونات اخلاقی در مراجع ذی صلاح تاکید شد.
شورای عالی IT زیرمجموعه وزارت ارتباطات ماند
اما بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی فناوری اطلاعات تنها شورای IT است که با تغییراتی به حیات خود ادامه می دهد.
رضا باقری اصل جانشین دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در مورد آینده و وظایف جدید این شورا به خبرنگار ما گفت: براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، قرار است شورای عالی فناوری اطلاعات به شورایی اجرایی تبدیل شود. به این ترتیب تکالیف و وظایف این شورا براساس مصوبه کمیسیون صنایع مجلس تعیین می شود.
وی افزود: بدین ترتیب سیاست گذاری و هماهنگی در سطح ملی و بین قوا در اختیار شورای عالی فضای مجازی خواهد بود و هماهنگی و اجرا در سطح دولت برعهده شورای اجرایی فناوری اطلاعات است.
باقری اصل گفت: همان طور که در مجلس شورای اسلامی طی تذکری از سوی آقای توکلی مطرح شد، با انحلال کامل شورای عالی فناوری اطلاعات، بخشی از وظایف و تکالیف وزارت ارتباطات معطل باقی می ماند و هیچ نهاد متنظار دیگری در دولت برای برعهده گرفتن این وظایف وجود نداشت. اما با تصمیم شورای عالی فضای مجازی، این شورا همچنان به عنوان زیر مجموعه وزارت ارتباطات به فعالیت خود برای مدیریت فناور یاطلاعات و توسعه خدمات الکترونیکی ادامه می دهد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر وظایف هماهنگی و سیاست گذرای در سطح کلان، که پیش از این هم شورای عالی فناوری اطلاعات به آنها ورود نکرده بود، براساس حکم مقام معظم رهبری به شورای عالی فضای مجازی واگذار شد.
ماجرا از کجا شروع شد
تاریخچه موضوع انحلال شوراهای موازی فناوری اطلاعات، تقریبا همزمان با ایجاد شورای عالی فضای مجازی و لزوم اتخاذ تصمیمات واحد در این عرصه اوج گرفت.
چند سال بعد محمد حسن انتظاری دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی، در اوج اختلاف با دولت، شورای عالی فناوری اطلاعات را به عنوان نهادی موازی با نهاد زیرمجموعه خود اعلام کرد و انحلال این نهاد را خواستار شد.
هرچند ادغام شوراهای موازی IT موضوعی درست بود و از مدت ها پیش نیز مطرح شده بود، اما درخواست انتظاری بیش از آن که موضوعی فنی و عملیاتی باشد، به نظر می رسید موضوعی است سیاسی. چرا که او تنها بر انحلال تنها شورای فعال IT تاکید می کرد و اصراری بر ادغام دیگر شوراها نداشت.
انتظاری این موضوع را از طریق نمایندگان مجلس پیگیری کرد و هرچند در ابتدا انحلال شورا رای نیاورد، اما با اصرار نمایندگان و طرح دوباره آن، نمایندگان مجلس شورای اسلامی رای به انحلال شورای عالی فناوری اطلاعات دادند.
ولی در آخرین لحظه، تذکر احمد توکلی مبنی بر این که با حذف شورا، عملا برخی وظایف وزارت ارتباطات معطل می ماند، سبب بازگشت مصوبه به کمیسیون صنایع شد.
با بازگشت مصوبه به کمیسیون صنایع، لابی های وزارت ارتباطات جانی دوباره گرفت تا تصمیم گیری در مورد سرنوشت شورای عالی فناوری اطلاعات بر عهده شورای عالی فضای مجازی قرار گیرد.
تنها ابهامی که باقی ماند
اما همانطور که ذکر شد دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی برای فشار به دولت دست روی نقطه حساسی گذاشته بود و توانست دولت را با خود همراه کند، اما در برآوردهای خود دچار دو خطای استراتژیک شد.
نخست این که انتظاری در مورد شوراهای مجازی IT صرفا روی انحلال شورای عالی فناوری اطلاعات تاکید می کرد و کاری به دیگر شوراها نداشت و همین موضوع شائبه سیاسی بودن تصمیم ادغام شوراها را تقویت کرد و این موضوع وزارت ارتباطات را در لابی گری اش برای حفظ شورای عالی فناوری اطلاعات تقویت کرد.
دوم این که انتظاری جایگاه و توان شورای عالی فضای مجازی را دست کم گرفته بود. او برای ادغام شوراها دست به دامن مجلس شد در حالی که خود شورای عالی فضای مجازی می توانست به صورت مستقل به این موضوع ورود کند. البته تشکیل نشدن جلسات شورا و عدم تمایل رییس جدید نیز در این موضوع مزید بر علت بود.
به هر حال شورای عالی فناوری اطلاعات با نام و وظایف جدید به راه خود ادامه خواهد داد.
در این میان اما تنها موضوعی که بی پاسخ باقی مانده این است که وظایف اجرایی شوراهای عالی حذف شده به عهده کدام نهاد خواهد بود؟ شاید مهم ترین این وظایف، رتبه بندی شرکت های فناوری اطلاعات باشد که پیش از این برعهده شورای عالی انفورماتیک بود و بعید است شورای عالی فضای مجازی بخواهد این مسوولیت را برعهده بگیرد.
اگرچه احتمال نخست در این خصوص واگذاری این وظایف به مرکز ملی فضای مجازی است. (منبع:فناوران)