ITanalyze

ظاهرا شبکه های اجتماعی بالاخره می‌خواهند کمی به سلامت روان کاربران خود و آرامش جامعه انسانی اهمیت دهند. به همین‌خاطر تیک تاک فیلترهای زیبایی را برای افراد زیر ۱۸ سال ممنوع کرده است.

به گزارش خبرآنلاین و براساس گزارش گجت‌نیوز، اتحادیه اروپا بالاخره توانست با فشارهای زیاد تیک تاک را مجبور کند جلوی استفاده افراد زیر ۱۸ سال از فیلترهای زیبایی را بگیرد. اینکار می‌تواند یک گام مثبت برای بهبود سلامت روانی نوجوانان و فاصله گرفتن آنها از یک دنیای غیرواقعی قلمداد شود.

نگاهی به شبکه های اجتماعی داشته باشید. همه در آنها خوشحال هستند و همیشه در بهترین سفرها به‌سر می‌برند. همچنین کل جامعه انسانی همیشه پیشرفت می‌کنند و عده‌ای فرازمینی در گوشه‌ای نشسته‌اند و از پیشرفت آنها حرص می‌خورند. همه افراد نیز فوق‌العاده زیبا و خوش‌اندام هستند. گویی تئوری جهان‌های موازی واقعا وجود دارد. چراکه آنچه در شبکه های مجازی مثال اینستاگرام، تیک تاک و … می‌بینیم همخوانی چندانی با رخدادهای جامعه ندارند. البته افراد زیادی از این وضعیت آگاه هستند؛ اما باز هم شبکه‌ های اجتماعی به‌صورت ناخودآگاه روی ذهن آنها تاثیر می‌گذارد.

تیک تاک در پاسخ به فشارهای اتحادیه اروپا و بریتانیا اعلام کرد که می‌خواهد تغییراتی را ایجاد کند. آنها نه‌تنها فیلترهای زیبایی را در اتحادیه اروپا، بلکه برای کلیه کاربران تیک تاک در جهان مسدود خواهند کرد. پژوهش‌های مختلف نشان داده است که کاربران اکثرا متوجه نیستند که ظاهر واقعی خود را با تصاویر به‌شدت ادیت شده مقایسه می‌کنند. همین نیز سبب می‌شود که اعتماد به‌نفس آنها پایین آمده و از زندگی رضایت نداشته باشند.

دکتر جاسمین فاردلی، استاد دانشگاه نیو ساوث‌ولز سال گذشته پژوهشی را در این رابطه انجام داد. نتایج نشان داد که هرچه فیلترها غیرواقعی‌تر باشند، اثرات مخرب بیشتری بر روان فرد خواهند گذاشت. در واقع شبکه‌های اجتماعی در حال ترویج استانداردهایی از زیبایی هستند که برای فرد قابل دسترس نیست. اگر بخواهیم راحت‌تر بگوییم این ایده‌آل‌ها برای هیچکس قابل دسترس نیستند. همین نیز سبب شده که این روزها اکثر افراد ظاهری مشابه پیدا کنند.

در تصاویر موجود در اینستاگرام و تیک تاک همه چشم‌ها جذاب هستند، پوست همه افراد فوق‌العاده صاف و یکدست است و لب‌ها بزرگ به‌نظر می‌رسند. طبیعی است که یک نوجوان باید در آینه حس بدی به‌خود داشته باشد.

خوشبختانه تیک تاک می‌خواهد علاوه بر ممنوع کردن فیلترهای زیبایی برای افراد بین ۱۳ تا ۱۷ سال محدودیت‌های دیگری نیز اعمال کند. آنها در تلاش هستند جلوی استفاده افراد زیر ۱۳ سال از این شبکه اجتماعی را به‌طور کامل بگیرند. این شبکه چینی قصد دارد تا پیش از پایان سال یک سیستم خودکار جدید را آزمایش کند. این سیستم قادر خواهد بود جلوی راه‌های دور زدن محدودیت سن را گرفته و افرادی که زیر ۱۳ سال دارند را شناسایی کند.

کارشناسان تاکید می‌کنند که شبکه های اجتماعی هرگز چندان اهمیتی به سلامت روان کاربران خود نمی‌دهند. چراکه بارها لو رفتن اطلاعات ثابت کرده افرادی مثل مارک زاکربرگ فقط در پی کسب سود بیشتر هستند. برای این افراد اصلا مهم نیست که یک کودک یا نوجوان به‌خاطر محتوای غیرواقعی اینستاگرام به مرز خودکشی برسد. در واقع این قوانین اتحادیه اروپا و بریتانیا هستند که این شرکت‌ها را مجبور به ایجاد برخی تغییرات مثبت کرده‌اند. امیدواریم این روند ادامه داشته باشد.

۸ روز پیش دولت استرالیا اعلام کرد که برای حفاظت از سلامت روان کودکان زیر ۱۶ سال، استفاده آنها از شبکه‌های اجتماعی را ممنوع می‌کند. هفته آینده قرار است این لایحه در مجلس استرالیا بررسی و در صورت تصویب به قانون تبدیل شود.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، به نقل از آسوشیتدپرس، برنامه دولت استرالیا برای ممنوعیت دسترسی کودکان به شبکه‌های اجتماعی شامل ایکس، تیک‌تاک، فیسبوک و اینستاگرام تا زمان تولد ۱۶ سالگی آنها، بین اهالی سیاست پرطرفدار است. حزب مخالف دولت فعلی استرالیا می‌گوید: اگر دولت فعلی این کار را نکرده بود، بعد از انتخابات و در صورت برنده‌شدن در آن، آن ها هم چنین کاری را می‌کردند.

رهبران تمام هشت ایالت استرالیایی و سرزمین‌های مستقل، هر یک به روشی متحد از این برنامه حمایت کرده‌اند؛ البته «تاسمانی»، کوچک‌ترین ایالت استرالیا اعلام کرد که ترجیح می‌داده محدوده سنی تا ۱۴ سال باشد.
یک مجموعه از متخصصان فعال در حوزه فناوری و سلامت کودکان، نوع دیگری واکنش نشان داده‌اند. بیش از ۱۴۰ متخصص، نامه سرگشاده‌ای به نخست‌وزیر استرالیا، آنتونی آلبانیز نوشته و در آن محدوده سنی ۱۶ سال را محکوم کرده‌اند. آنها نوشته‌اند که استفاده از این ابراز برای رسیدگی مؤثر به خطرات، بیش از حد صریح است.
جزئیات زیادی از اینکه این لایحه چیست و چطور اجرا خواهد شد، منتشر نشده است. اطلاعات بیشتر زمانی ارائه می‌شود که هفته آینده، لایحه در مجلس بررسی شود.

نوجوانان نگران
لئو پوگلیسی، نوجوان ۱۷ ساله ساکن ملبورن که خدمات برخط تماشای ویدئو شبکه ۶ اخبار استرالیا را در ۱۱ سالگی بنیان‌گذاری کرده، یک شکایت دارد. او می‌گوید قانون گذاران توجه ندارند که شبکه‌های اجتماعی برای جوانانی که در عصر دیجیتال رشد کرده‌اند، یک چشم‌انداز به وجود آورده.او می‌گوید: «با احترام به دولت و نخست‌وزیر، اما آنها در دوران فضای مجازی بزرگ نشده‌اند. حتی حالا هم برای آنها اینطور نیست و چیزی که بسیاری از افراد متوجه نمی‌شوند این است که چه بخواهید و چه نه، شبکه‌های اجتماعی حالا بخشی از زندگی روزمره مردم است.»
لئو ادامه می‌دهد: «این پدیده بخشی از جامعه شده، بخشی از کار و تفریح مردم است. مردم در آنجا محتوا‌های مختلف تماشا می‌کنند. جوانان دیگر به رادیو گوش نمی‌دهند، روزنامه نمی‌خوانند و برنامه‌های زنده تلویزیون را نمی‌بینند. به همین خاطر نمی‌توان به این موضوع بی‌توجهی کرد. واقعیت این است که اگر این ممنوعیت وضع شود، فقط حل مشکلات شبکه‌های اجتماعی را به تعویق می‌اندازد.»
لئو در فضای مجازی به خاطر این کارش موردتشویق قرار گرفته. او برای جایزه «جوان استرالیایی سال» در ایالت خودش یعنی ویکتوریا نامزد نهایی شده و نتایج آن ژانویه سال آینده اعلام خواهد شد. منتقدان معتقدند که نامزدی او در این جشنواره باعث می‌شود که سکوی مجازی‌اش باعث شود «نسل جدیدی از افراد با دانش بیشتری رشد کنند.»
یکی از حامیان این قانون، سونیا رایان، فعال حوزه امنیت سایبری است؛ او براساس تجربه شخصی‌اش می‌داند شبکه‌های اجتماعی تا چه اندازه می‌توانند برای کودکان خطرناک باشند.
دختر ۱۵ ساله او، کارلی رایان در سال ۲۰۰۷ در ایالت استرالیای جنوبی توسط یک آزارگر ۵۰ ساله که در فضای مجازی تظاهر می‌کرد نوجوان است، به قتل رسید. در این نقطه عطف تلخ در تاریخ دیجیتال، کارلی اولین کسی بود که توسط یک شکارچی مجازی کشته شد.
سونیا رایان می‌گوید: «کودکان در معرض محتوای جنسی مضر قرار می‌گیرند. اطلاعات اشتباه به آنها ارائه می‌شود، با بدن خودشان مشکل دارند؛ در فضای مجازی مشکلاتی مانند تهدید با محتوای جنسی، شکارچیان مجازی و آزار و اذیت وجود دارد. خطرات بسیار زیادی در این فضا وجود دارد که کودکان باید بتوانند آنها را مدیریت کنند، اما چنین توانمندی یا تجربه‌ای را ندارند.»
او اضافه کرد: «نتیجه این می‌شود که ما کودکانمان را از دست می‌دهیم. ماجرا محدود به اتفاقی که برای کارلی رخ داد، یعنی رفتار‌های شکارچیان مجازی نمی‌شود؛ بلکه آمار خودکشی جوانان هم رو به افزایش نگران‌کننده‌ای است.»
سونیا رایان عضو گروهی است که برای تدبیر ملی و جلوگیری یا پاسخ به آزار و اذیت کودکان در استرالیا، به دولت مشورت می‌دهد.
او کاملا از تصویب لایحه محدودیت سنی فضای مجازی در استرالیا حمایت می‌کند.
رایان گفت: «نمی‌توانیم در این موضوع بی‌نقص پیش برویم. باید حتما ساز و کار‌هایی تدارک ببینیم که با نسل جوان مضطرب و معتاد به شبکه‌های اجتماعی، به درستی تعامل داشته باشیم.»
یکی از نگرانی‌های مهم برای کاربران شبکه‌های اجتماعی در تمام سنین، پیامد‌های بالقوه این قانون در حریم خصوصی کاربران است. پیش از این فناوری تخمین سن غیردقیق بوده، بنابراین به نظر می‌رسد تشخیص سن به شکل دیجیتال محتمل‌ترین گزینه برای اطمینان از سن کاربر باشد.
کمیسیون امنیت الکترونیک استرالیا، واحدی که خود را به عنوان اولین کمیسیون دنیا که مسئولیت امنیت برخط مردم را به عهده دارد معرفی می‌کند، در اسناد این برنامه پیشنهاد کرده که نقش مسئول احراز هویت را به عهده بگیرد. یعنی دولت داده‌های هویتی را نگهداری کند و سکو‌ها از طریق این کمیسیون متوجه شوند که سن آن کاربر بیشتر یا کمتر از ۱۶ سال است.

متخصصان اینترنت شکاک
تاما لیور، استاد مطالعات اینترنت در دانشگاه کورتین، از این ترس دارد که دولت وظیفه نگهداری از اطلاعات شخصی کاربران را به سکو‌ها واگذار کند.
دولت پیش از این هم گفته بود که مسئولیت احراز محدودیت سنی در سکو، به جای خود کاربر یا والدین او، به عهده سکو است تا از رعایت محدوده سنی برای همه کاربران اطمینان حاصل شود.
لیور گفته است: «به نظر می‌رسد بدترین نتیجه‌ای که می‌توان انتظار داشت دولت ناخواسته به آن متمایل شود، این است که خود سکو‌ها داور هویت افراد شوند.»
او اضافه کرده: «اگر سکو‌ها اسناد هویتی کاربران را در اختیار بگیرند، اوضاع بسیار وحشتناک می‌شود. زیرا تا به حال این شبکه‌ها، سابقه بسیار ضعیفی در نگهداری اطلاعات شخصی افراد داشته‌اند.»
اگر این لایحه به قانون بدل شود، از آن زمان سکو‌ها یک سال زمان دارند تا در مورد نحوه اجرای ممنوعیت تصمیم بگیرند.
رایان می‌گوید نگرانی‌های مرتبط با حریم خصوصی نباید در مسیر حذف کودکان از شبکه‌های اجتماعی قرار بگیرند.
او در پایان پرسشی را مطرح می‌کند: «اگر این کار را نکنیم، چه هزینه‌ای می‌پردازیم؟ اگر امنیت کودکانمان را به سود مالی و حفظ حریم خصوصی‌مان ترجیح ندهیم چه چیزی در انتظارمان است؟»

استفاده نوجوانان از فضای مجازی و آثار سوء آن چالشی مهم در دنیای مدرن است که با توجه به گسترش دسترسی به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، اهمیت این مسئله بیشتر از گذشته شده است. 

امروزه فضای مجازی به بخش مهمی از زندگی نوجوانان تبدیل شده است، این فضا به آنها امکان می‌دهد تا با دوستان خود ارتباط برقرار کنند، اطلاعات کسب کنند، سرگرم شوند و حتی مهارت‌های جدید یاد بگیرند. اما به طور کلی حضور نوجوانان در این فضا و آثار سوء آن چالشی مهم در دنیای مدرن است که با توجه به گسترش استفاده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، اهمیت این مسئله بیشتر از گذشته شده است. 

تمایل به تجربه‌های جدید در نوجوانان موجبات سوءاستفاده از آنها را در فضای مجازی فراهم می‌کند 

در همین رابطه لیلی تقربی پژوهشگر حقوق کودکان و نوجوانان، به راهکار‌هایی برای جلوگیری از مورد سوء‌استفاده قرار گرفتن نوجوانان در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: نوجوانان به اقتضای سن به دلیل کنجکاوی، تمایل به تجربه‌های جدید دارند، گاهی به دلیل عدم آگاهی از خطرات، ممکن است ناخواسته اطلاعات شخصی خود را در فضای آنلاین به اشتراک بگذارند؛ و از آنجا که بستر وب بستری است که افراد سودجو می‌توانند از اطلاعات شخصی نوجوانان برای مقاصد نامناسب یا حتی غیرقانونی استفاده کنند این موضوع می‌تواند پیامد‌های غیر قابل جبرانی برای آنها به دنبال داشته باشد.

سادگی دسترسی نوجوانان به اینترنت و عدم آموزش‌های لازم موجبات سوءاستفاده از آنها را فراهم می‌کند

وی به چالش‌های حفظ حریم خصوصی نوجوانان در ایران اشاره کرد و گفت: حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی به ویژه برای نوجوانان ایرانی چالش‌هایی را به همراه دارد. یکی از چالش‌ها این است که نوجوانان به سادگی به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، در حالیکه به خوبی آموزش ندیده‌اند که چگونه از خود در برابر خطرات پیش رو محافظت کنند. در واقع چالش اصلی این است که اغلب نوجوانان نمی‌دانند که حتی پست کردن اطلاعاتی ساده مثل عکس یا نام مدرسه، می‌تواند به دست افراد نادرست برسد و از آن سوء‌استفاده شود.

 این پژوهشگر حوزه حقوق کودک و نوجوان افزود: گسترش شبکه‌های اجتماعی و اینترنت، نوجوانان نسبت به هر زمان دیگری در معرض اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی و حتی ناخواسته قرار گرفته‌اند. در بسیاری از موارد، آنها ممکن است ندانند که اطلاعاتی که به اشتراک می‌گذارند، می‌تواند توسط دیگران مورد سوءاستفاده قرار گیرد. این مسئله نه تنها به امنیت آنها در دنیای واقعی آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند منجر به مشکلات روانی و اجتماعی نیز شود.

نوجوانان نمی‌دانند در برابر تهدیدات فضای مجازی از چه کسی کمک بخواهند 

تقربی با بیان اینکه در فضای مجازی، نوجوانان به دلایل مختلف ممکن است هدف سوء‌استفاده قرار بگیرند، گفت: سوء‌استفاده‌ها ممکن است از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات شخصی آنها گرفته تا تهدید و باج‌گیری باشد. در بسیاری از موارد، نوجوانان به دلیل عدم آگاهی از حقوق خود، نمی‌دانند چگونه از خود محافظت کنند یا در صورت بروز مشکل، به کجا مراجعه کنند. حتی بسیاری از نوجوانان نمی‌دانند که می‌توانند در صورت مشاهده هرگونه تهدید یا سوءاستفاده در فضای مجازی، با مراجع قانونی تماس بگیرند و از آنها کمک بخواهند.

اجرای موثر قوانین محافظت کننده از نوجوانان در فضای مجازی نیاز به همکاری پلتفرم‌ها و نهاد‌های قانونی دارد 

وی در پاسخ به این سوال که آیا قوانین موضوعه ایران به حمایت از حقوق نوجوانان در فضای مجازی می‌پردازد، گفت: طبق قوانین موضوعه ایران، حفاظت از اطلاعات شخصی افراد (از جمله نوجوانان) در فضای مجازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. قوانین ایران، همچون قانون جرایم رایانه‌ای و ماده‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی در قانون اساسی، تلاش می‌کنند تا به نوعی از حقوق نوجوانان در فضای مجازی حمایت کنند. در ایران، برخی قوانین موجود برای حفاظت از نوجوانان تدوین شده‌اند، اما برای اجرای موثر این قوانین، نیاز به آگاهی‌بخشی به نوجوانان و خانواده‌ها و همچنین همکاری بیشتر پلتفرم‌ها با نهاد‌های قانونی است.

با آموزش و فرهنگ سازی نوجوانان می‌آموزند چگونه از خود در فضای مجازی محافظت کنند

تقربی با بیان اینکه آموزش و فرهنگ‌سازی به عنوان راهکار اولیه می‌تواند به حفظ حریم خصوصی نوجوانان در فضای مجازی کمک کند، گفت:یکی از راهکار‌هایی که برای حفظ حریم خصوصی نوجوانان در فضای مجازی پیشنهاد می‌شود، آموزش و فرهنگ‌سازی است. نوجوانان باید بیاموزند که چگونه از اطلاعات شخصی خود در فضای مجازی محافظت کنند ونسبت به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی خود حساسیت نشان دهند.

وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان حریم خصوصی نوجوانان در فضای مجازی را حفظ کرد، گفت: والدین باید از اهمیت حریم خصوصی در فضای مجازی آگاه باشند و در این زمینه به نوجوانان خود آموزش دهند. هر شبکه اجتماعی تنظیمات خاص خود را برای حفظ حریم خصوصی کاربران دارد و نوجوانان باید با این تنظیمات آشنا شوند تا بتوانند محتوای خود را تنها برای دوستان و افراد مورد اعتماد به اشتراک بگذارند.

آموزش‌های پیشگیرانه به نوجوانان کمک می‌کند تا در اشتراک‌گذاری اطلاعات خود در فضای مجازی هوشمندانه عمل کنند

تقربی ادامه داد: ایجاد آگاهی درباره مخاطرات فضای مجازی یکی دیکر راهکاری‌های حفاظت از نوجوان در فضای افسار گسیخته مجازی است، درک مخاطرات و مشکلاتی که ممکن است با به اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی در اینترنت به وجود آید، یکی از عوامل مهم در حفظ حریم خصوصی نوجوانان است. آموزش‌های پیشگیرانه در این زمینه می‌تواند به آنها کمک کند تا در اشتراک‌گذاری اطلاعات خود هوشمندانه‌تر عمل کنند.

استفاده متعادل از اینترنت سبب کاهش رویارویی نوجوان با مخاطرات فضای مجازی می‌شود

وی گفت:محدودیت زمان استفاده و نظارت بر فعالیت‌های آنلاین نوجوانان یکی از راهکار‌های مؤثر، تعیین محدودیت زمانی برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی است. این کار می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا به طور متعادل از اینترنت استفاده کنند و کمتر در معرض مخاطرات آنلاین قرار بگیرند. البته نظارت والدین بر فعالیت‌های آنلاین نوجوانان نیز بدون دخالت مستقیم در حریم خصوصی آنها، می‌تواند به کاهش خطرات کمک کند.

تقربی افزود: استفاده از نام مستعار و عدم اشتراک‌گذاری اطلاعات واقعی و حساس می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا از خطرات احتمالی در فضای مجازی دوری کنند. مثلاً استفاده از یک نام مستعار به جای نام کامل، یا محدود کردن اشتراک‌گذاری عکس‌ها و اطلاعات مکان، می‌تواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند.

وضع قوانین سختگیرانه مانع از مورد سوءاستفاده قرار گرفتن نوجوانان در فضای مجازی می‌شود

 وی در ادامه به نقش نهاد‌های قانونی و نظارتی در جلوگیری از سوء‌استفاده از نوجوانان در فضای مجازی اشاره کرد و گفت:نهاد‌های قانونی باید با جدیت بیشتری به موضوع حفاظت از حریم خصوصی نوجوانان و مقابله با سوء‌استفاده‌های احتمالی بپردازند. در واقع باید با وضع مقررات سخت‌گیرانه و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، فضا را برای سوء‌استفاده‌گران محدود کنیم و به نوجوانان این اطمینان را دهیم که در صورت بروز مشکل، قانون از آنها حمایت خواهد کرد.

تقربی در مورد مسئولیت پلتفرم‌ها و شرکت‌های اینترنتی نیز گفت:پلتفرم‌ها باید راهکار‌هایی را برای حفظ حریم خصوصی کاربران خود به کار گیرند و با ارائه امکاناتی مثل تنظیمات امنیتی پیشرفته، به نوجوانان امکان کنترل بهتر بر اطلاعات خود را بدهند.

نیاز است قوانین صیانت از نوجوانان در فضای مجازی متناسب با چالش‌های جدید بروز شود 

 ضرورت اصلاح قوانین از دیگر موضوعاتی بود که این پژوهشگر حقوق کودک بر آن تاکید کرد و گفت: ضرورت اصلاح و بروزرسانی قوانین موضوعه در ایران نیز در این زمینه اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت، برخی از قوانین موجود در ایران مربوط به دوران پیش از رشد فضای مجازی است و نیاز به بازنگری دارند تا با چالش‌های جدید هماهنگ شوند. به عبارت دیگر بسیاری از قوانین فعلی با نیاز‌های کنونی همخوانی ندارند و باید بروزرسانی شوند تا بتوانند از نوجوانان در برابر تهدید‌های جدید فضای مجازی محافظت کنند.

تقربی گفت: خانواده‌ها اگر در فضای مجازی کنترلی بر اطلاعات که نوجوان در معرض آن قرار می‌گیرد، نداشته باشد مشکلات زیادی برای نوجوان بوجود می‌آورد. خانواده‌ها باید به عنوان اولین خط دفاعی، نوجوانان را نسبت به خطرات فضای مجازی آگاه کنند و در صورت بروز مشکل از آنها حمایت و به عبور ایمن نوجوان از این برهه و خطرات احتمالی آن کمک کنند؛ که امید است که با تعامل موثر میان خانواده‌ها، نهاد‌های قانونی، و شرکت‌های فناوری، این مهم محقق شود.

متولیان حوزه آموزش، آموزش‌های حقوقی را وارد محتوا‌های درسی کنند 

وی به نقش نهاد‌های آموزشی در پیشگیری از آسیب‌های فضای مجازی اشاره کرد و گفت:سرعت تغییرات در دنیای کنونی به میزانی است که نمی‌توان منتظر ماند و دید تکنولوژی، فضای مجازی با جامعه چه خواهد کرد لذا نیاز است نهاد‌های متولی فرهنگ و آموزش هر چه سریعتر به این حوزه ورود کنند، آموزش و پرورش و نهاد‌های آموزشی آموزش‌های حقوقی را از اوجب واجبات برای دانش آموز در سن نوجوانی بدانند و او را نسبت به حق وتکالیفش، نوع برخوردش در فضای مجازی و پیامدهایش آگاه کند که در این زمینه نیاز است آموزش‌ها به صورت تدریجی وارد محتوای درسی آنها شود.

منبع: میزان