تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و فضای مجازی گفت: قانون مربوط به جرایم الکترونیک نیاز به اصلاح دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، در این نشست رسول بهرامیپور رئیس شورای عالی انجمنهای تخصصی و مسئول سازمان بسیج حقوقدانان کشور با تقدیر از فعالیتهای انجمن تخصصی حقوق کیفری اظهار داشت: انجمنهای تخصصی برای نقشآفرینی مؤثر در عرصههای حقوقی، قضائی و تقنینی انقلاب اسلامی، ظرفیت بسیار خوبی است که با گسترش و عمق بخشی این شبکه به دنبال استحکامبخشی حقوقدانان متعهد و پای کار در عرصههای تخصصی هستیم و امیدواریم دستگاههای کشور از این ظرفیت استفاده کنند.
بهرامی پور در خاتمه با اشاره به لزوم مطالبه گری انجمنهای تخصصی در بخشهای مختلف گفت: این انجمنها با نگاه تخصصی زبان گویای مردم در باب مطالبه گری و صیانت از حقوق نظام، انقلاب و مردم باشند.
از اعضای شورای مرکزی این انجمن سید سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و فضای مجازی است، وی در این نشست به بررسی نیاز تقنین در حیطه فضای مجازی و در حوزه فرهنگی پرداخت و با نقدی هوشمندانه به قانون قدیمی جرایم الکترونیک و کسبوکار الکترونیک، تجدید و اصلاح قوانین و مقررات در این بخش را لازم دانشت و اشاره به رویکردهای لازم در این حوزه و در راستای اقدامات پیشگیرانه کرد.
حجتالاسلام داوود احدی جانشین این انجمن به اهمیت حوزه جرمشناسی در ساز و کارهای کیفری، قضائی و اصلاحی اشاره کرد و آن را موضوع مهمی در راستای پیشرفت جامعه بشری دانست.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه سند هوش مصنوعی مبتنی بر ۷ هدف کلان تدوین شد، گفت: بر اساس افق در نظر گرفته شده در این سند در سال ۱۴۱۲ و تأکیدات مقام معظم رهبری قرار است ایران به ۱۰ کشور برتر و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود.
حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه در گفتوگو با ایسنا، ضمن بیان این مطلب درباره جزییات تصویب سند هوش مصنوعی اظهار کرد: سند ملی هوش مصنوعی به عنوان سندی مرجع برای فعالیت در حوزه هوش مصنوعی در همه ابعاد تدوین شده است. در واقع بر اساس افق در نظر گرفته شده در این سند در سال ۱۴۱۲ و تأکیدات مقام معظم رهبری قرار است ایران به ۱۰ کشور برتر و پیشرو در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود، برای دستیابی به این چشمانداز باید زیرساختهای لازم فراهم شود؛ در غیر این صورت چنین هدفی محقق نخواهد شد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: هدف مهم این سند، استقرار مؤلفههای تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیستبوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزشهای اسلامی، اتکا بر قابلیتها و توانمندیهای ملی و بهرهگیری هوشمندانه از تعاملات جهانی است که با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروتآفرینی، ارزشآفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیشترین پیشرفت را ایجاد کند.
خسروپناه ادامه داد: بر مبنای سند ملی هوش مصنوعی ۷ هدف کلان شامل تربیت سرمایه انسانی متخصص، رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، ارتقای نوآوری برپایه فناوریهای بدیع، ارتقای رقابتپذیری اقتصادی کشور، نقشآفرینی فعال در تعاملات بین المللی و ارتقای کیفیت حکمرانی مورد تأکید قرار گرفته است.
وی بیان کرد: بیشک برای ارتقای جایگاه کشور در حوزه هوش مصنوعی و کسب جایگاه مناسب در بازارهای جهانی و رسیدن به جمع کشورهای برتر دنیا، راه پرفراز و نشیبی در پیش است. خودباوری، توانمندسازی نیروی انسانی، توجه ویژه به نخبگان، فرهنگسازی، ترویج و آموزش مفاهیم و مبانی علمی، تسهیل فضای کسبوکار، بخش خصوصی، تسهیل انتقال فناوری و توسعه فناوریهای زیرساختی و تنظیمگری متناسب با الزامات این حوزه از جمله مواردی است که باید در راستای یک نگاه منسجم و یکپارچه مدنظر قرار گیرد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: تدوین سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران گام مهمی برای وصول به مؤلفههای تمدن نوین اسلامی، ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیانهای علمی و پژوهشی در راستای پیشرفت کشور در همه عرصههای مرتبط با حکمرانی منطقهای و ملی و ارتباطات جهانی است.
به گفته خسروپناه، همچنین هوش مصنوعی در همه قلمروهای اولویتدار از قبیل آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان، حکمرانی دولتی و خدمات عمومی، دفاعی، امنیتی و انتظامی، صنایع، انرژی، محیط زیست و کشاورزی، فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی، رسانه و فضای مجازی و امور مرتبط با فناوریهای مهم و راهبردی اعم از هوافضا، فناوری زیستی، فناوری نانو، علوم شناختی و سایر عرصههای علم و فناوری، منشأ تغییر و تحولات بزرگ است.
وی عنوان کرد: برای دستیابی به اهداف کلان سند ملی هوش مصنوعی، راهبردها و اقدامات ملی در حوزه های زیرساختهای حکمرانی، آموزش و پژوهش، زیرساخت داده و پردازش، توسعه محصولات فناورانه و تجاریسازی، توسعه بازار در زیستبوم هوش مصنوعی و تعاملات بینالمللی، ترویج و فرهنگسازی تدوین شده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: همچنین در سند ملی هوش مصنوعی شاخص های ارزیابی کلان در نظر گرفته شده در این شاخصهای وضعیت موجود و مطلوب مورد اشاره و تأکید قرار گرفته است و بر اساس این شاخصها میزان اجرایی سازی و نظارت بر اجرا ممکن میشود.
سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران از سوی سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا به نهادهای ذیربط ابلاغ شد.
به گزارش ایرنا، حجتالاسلام و المسلمین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ویراستی ضمن تبریک به جامعه علمی و پژوهشی ایران اعلام کرد که سند ملی هوش مصنوعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شد و این گام بزرگ، به ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیانهای علمی و پژوهشی کشور کمک خواهد کرد و تحولات عظیمی در عرصههای آموزش، بهداشت، صنعت و فناوریهای پیشرفته به همراه خواهد داشت.
سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران که در جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، خطاب به نهاد ریاست جمهوری، هیات وزیران، ستاد کل نیروهای مسلح، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیس جمهور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز مدیریت حوزههای علمیه، سازمان اداری و استخدامی کشور، سازمان ملی هوش مصنوعی، مرکز ملی فضای مجازی و ستاد علم، فناوری و نوآوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا، ابلاغ شد.
در این ابلاغیه آمده است:
«سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» که پیرو تصویب ماده واحده «نهاییسازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» (مصوب ۱۶ آبان ماه ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی) و در اجرای تفویض موضوع ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» (مصوب جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی)، در جلسه ۴۸۳ شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجراء ابلاغ میگردد:
مقدمه
از مهمترین شاخصههای تمدن نوین اسلامی، توحیدگرایی و استقرار عدالت و امنیت فراگیر مبتنی بر اندیشه و جهانبینی اسلامی است که تعیّنبخش و اثرگذار بر مسیر و جهتگیریهای فناوریهای نوین به طور عام و هوش مصنوعی به طور خاص است. برای وصول به شاخصههای تمدن نوین اسلامی بر مبنای دانش و علوم بنیادین، هوش مصنوعی که به لحاظ کارکردی و رفتاری مشابه با برخی ظرفیتهای هوش انسانی عمل میکند، یک امکان مهم و یک تغییر در زیستبوم زندگی بر مبنای حکمرانی اسلامیِ هوشمند محسوب میشود. بدیهی است هوش مصنوعی در تعامل با جامعه انسانی، یک پدیده اجتماعی و مرتبط با زیستبوم دینی و فرهنگی جامعه محسوب میشود که میبایست ابتناء همه ابعاد آن بر مبانی، ارزشها، قابلیتها، سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، مورد توجه قرار گیرد.
فرصتهای قابل توجه حاصل از پیشرفت علم و فناوری در کنار توان قابلملاحظه آن برای درک مسائل و همچنین قدرت پیشگیرانه آن در مهار بحرانها و مشکلات پیشِ روی جوامع، موجب شده است تا درسطح بینالمللی در اسناد ملی و برنامههای کلان، سرفصل مهمی به این موضوع اختصاص یابد. در کشور ما نیز توسعه علم و فناوری و توجه به رشد علمی جایگاه قابل توجهی در گفتمان راهبردی کشور وبهطور خاص در کلام امامین انقلاب و اسناد و برنامههای کلان کشور بهویژه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی دارد.
اگر در دورهای صنعت نفت، صنعت برق و فناوری اطلاعات باعث تحول همهجانبه صنعت شد، امروزه یکی از مهمترین حوزههای فناورانهای که با توجّه به گذشته، حال و آینده تحوّلآفرین خود بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته، علوم و فناوریهای هوش مصنوعی است که برخوردار از ابعاد فلسفی، اخلاقی، فقهی، حقوقی، فنی و مهندسی است.
با عنایت به اثر فراگیر و برنامهپذیربودن فناوریهای نوین و مزیتهای حاصل از پیشگامی در این فناوریها، کشورهای بسیاری بر هوش مصنوعی و کارکردهای آن در بخشهای مختلف فرهنگی، اجتماعی،اقتصادی، سیاسی و دفاعی متمرکز شدهاند. کشور ما نیز، یکی از کشورهای پیشرو در زمینه خلق دانش و انتشار مقالات علمی در حوزه هوش مصنوعی است و توسعه زیستبوم کسب وکارهای نوپا و شکلگیری شرکتهای دانشبنیان این حوزه، نشان میدهد که با برنامهریزی منسجم و جامع، میتوان دستاوردهای قابل توجهی را از توسعه هوش مصنوعی در کشور انتظار داشت.
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) نیز در دیدار با نخبگان، ضمن تأکید همیشگی نسبت به تمرکز بر فناوریهای نو به عنوان مأموریت ویژه نخبگان، بهطور خاص تمرکز بر هوش مصنوعی را به عنوان ظرفیت مهم برای حکمرانی نظاممند و اثرگذار بر پیشرفت همهجانبه و توسعه هوشمندانه آن متناسب با اقتضائات و نیازهای بومی کشور مورد تأکید قرار دادهاند. بدیهی است فائق آمدن بر چالشها و مسائل پیش رو در مسیر رسیدن به این جایگاه جز با برنامهریزی دقیق و جامع که بتواند محققکننده اهداف، راهبردها و اولویتهای مدنظر در اسناد بالادستی و برنامههای راهبردی نظام باشد، میسر نخواهد بود.
بیشک برای ارتقای جایگاه کشور در حوزه هوش مصنوعی و کسب جایگاه مناسب در بازارهای جهانی و رسیدن به جمع کشورهای برتر دنیا، راه پرفراز و نشیبی در پیش است. خودباوری، توانمندسازی نیروی انسانی، توجه ویژه به نخبگان، فرهنگسازی، ترویج و آموزش مفاهیم و مبانی علمی، تسهیل فضای کسبوکار، بخش خصوصی، تسهیل انتقال فناوری و توسعه فناوریهای زیرساختی و تنظیمگری متناسب با الزامات این حوزه از جمله مواردی است که باید در راستای یک نگاه منسجم و یکپارچه مدنظر قرار گیرد.
تدوین سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران گام مهمی برای وصول به مؤلفههای تمدن نوین اسلامی، ارتقای کیفیت حکمرانی و تقویت بنیانهای علمی و پژوهشی در راستای پیشرفت کشور در همه عرصههای مرتبط با حکمرانی منطقهای و ملی و ارتباطات جهانی است. همچنین هوش مصنوعی در همه قلمروهای اولویتدار از قبیل آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان، حکمرانی دولتی و خدمات عمومی، دفاعی، امنیتی و انتظامی، صنایع، انرژی، محیط زیست و کشاورزی، فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی، رسانه و فضای مجازی و امور مرتبط با فناوریهای مهم و راهبردی اعم از هوافضا، فناوری زیستی، فناوری
نانو، علوم شناختی و سایر عرصههای علم و فناوری، منشأ تغییر و تحولات بزرگ است.
ماده ۱- تعریف واژگان
هوش مصنوعی: به توانایی ماشین برای انجام عملکردهای خودکار و نظاممند از جمله یادگیری، درک، استنتاج، حل مسأله، پیشبینی، تصمیمگیری و اقدام از طریق بهکارگیری دانش و اطلاعات و پردازش داده گفته میشود که منشأ اثرگذاریهای گسترده بر انسان و روابط انسانی در محیط فیزیکی یا مجازی و همچنین بازتابهای زیستمحیطی است. هوش مصنوعی ماهیتی دادهای، شبکهای، الگوریتمی، خوشهای، لایهای و یکپارچه، مبتنی بر منطقهای کلاسیک و سایر منطقهای نوین دارد.
داده باز: دادهای که از نظر حقوقی هر فردی مجاز است تا از آن به شکل آزاد بر اساس مجوزهای استاندارد استفاده کند.
داده اشتراکی: دادهای که تحت یک مجوز اشتراکگذاری با محدودیتهای معین بین افراد حقیقی یا حقوقی مشخص به اشتراک گذاشته شده است.
اخلاق هوش مصنوعی: مجموعهای از اصول اخلاقی برای هدایت توسعه و استفاده مسئولانه و مبتنی بر ارزشهای اسلامی از فناوری هوش مصنوعی است که توسط متخصصان و سایر افراد در طراحی، تولید و
بهرهگیری از هوش مصنوعی رعایت شده و حقوق متقابل ایجاد میکند. نمونههایی از مسائل اخلاقی هوش مصنوعی عبارتند از: رعایت حریم خصوصی، رعایت حقوق فردی و اجتماعی، تأمین امنیت اجتماعی،
انصاف، توضیحپذیری، شفافیت، عدم تبعیض و سوگیری، پاسخگویی، همسویی با ارزشها و هنجارهای جامعه اسلامی، مسئولیتپذیری، اعتماد و عدم سوء استفاده از فناوری. هدف اخلاق هوش مصنوعی
بهینهسازی تأثیر سودمند هوش مصنوعی بر جامعه و زیست بشر و کاهش خطرات و پیامدهای ناخواسته استفاده از آن مبتنی بر ارزشها و مبانی اعتقادی اسلام است.
زیستبوم هوش مصنوعی: به مجموعه مؤلفههای سختافزاری و نرمافزاری، شامل شبکهای از سازمانها، افراد و نهادهایی اطلاق میشود که در توسعه، استقرار و استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی
دخیل هستند. زیستبوم هوش مصنوعی یک سیستم پیچیده و پویا شامل طیف گستردهای از ذینفعان، از جمله مردم، کارگزاران نظام حکمرانی، محققان، توسعهدهندگان، سیاستگذاران، سرمایهگذاران و
کاربران نهایی است.
موضوعات کلان کشور: موضوعات ملی اولویتدار در حوزهای کلان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی و محیطزیستی.
سازمان: منظور از سازمان در این سند، سازمان ملی هوش مصنوعی است.
سند: منظور از سند، سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران است.
ماده ۲- اصول و مبانی ارزشی
همراستا با مبانی ارزشی جمهوری اسلامی ایران در قانون اساسی و بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و مبانی ارزشی نظام علم و فناوری مندرج در سند نقشه جامع علمی کشور و با تأکید بر حاکمیت جهانبینی
توحیدی اسلام، مردمسالاری دینی، عدالتمحوری، کمالآفرینی، ثروتآفرینی، هماهنگی با محیطزیست و اهمیت کرامت انسانی در تمام ابعاد علم، فناوری و نوآوری، اصول و مبانی ارزشی این سند عبارتند از:
رعایت اصول اعتقادی و مجموعه ارزشهای اخلاقی اسلام در راستای تقویت سبک زندگی اسلامی و حیات طیبه جاودانه در کلیه مسیرگذاریهای هوش مصنوعی و پرهیز از جهتگیریهای منجر به فساد و منکر
و تقویت فضای غفلت؛
توجه به ابعاد وجودی انسان مبتنی بر فلسفه و معارف اسلامی در توسعه و بهکارگیری هوش مصنوعی؛
توسعه و کاربست هوش مصنوعی با هدف تأمین آرمانها و ارزشهای مرتبط با انسان الهی و جامعه اسلامی؛
آرمانگرایی، خوداتکایی، خودباوری، درونزایی و برونگرایی در توسعه زیستبوم هوش مصنوعی؛
توجه به عدالت، کرامت، حقوق و سلامت جسمی، روحی و روانی انسانها در سازوکار آموزش و بهکارگیری هوش مصنوعی؛
حفظ استقلال، امنیت، منافع و اقتدار ملی در مواجهه با توسعه فناوری هوش مصنوعی در جهان؛
توسعه آیندهنگر زیستبوم هوش مصنوعیِ توانمندساز، آگاهیبخش، اخلاقمدار و تمدنآفرین؛
رعایت حریم خصوصی و حفاظت از امنیت دادهها و اطلاعات در زیستبوم هوش مصنوعی؛
مواجهه هوشمندانه با قدرتهای بزرگ با رویکرد انحصارزدایی؛
جلوگیری از سوءاستفاده از هوش مصنوعی برای سلطه انسان بر انسان و سلطه هوش مصنوعی بر انسان؛
توسعه هوش مصنوعی با رعایت تقویت ارتباطات طبیعی انسانی و پرهیز از انزوای اجتماعی انسانها.
ماده ۳- چشمانداز، اهداف کلان و شاخصهای ارزیابی
الف- چشم انداز
جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۱۲ هجری شمسی، با هدف استقرار مؤلفههای تمدن نوین اسلامی با برخورداری از زیستبوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزشهای اسلامی، اتکا بر
قابلیتها و توانمندیهای ملی و بهرهگیری هوشمندانه از تعاملات جهانی، بین ۱۰ کشور پیشرو هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروتآفرینی،
ارزشآفرینی، تأمین سلامت، رفاه، امنیت و آسایش مردم، بیشترین پیشرفت را ایجاد میکند.
ب- اهداف کلان
اهداف سند در راستای تحقق چشمانداز و بهرهگیری از هوش مصنوعی به عنوان زیستبوم اثرگذار بر همه عرصههای اقتصادی، سیاسی - امنیتی و فرهنگی با رویکرد تأمین پیشرفت اسلامی - ایرانی کشور
عبارتند از:
توسعه و تربیت سرمایه انسانی متخصص، ماهر و متعهد متناسب با قرار گرفتن در جمع ۱۰ کشور پیشرو؛
ارتقا و تأمین زیرساختها با تأکید بر زیرساختهای حقوقی و مالکیت فکری، زیرساختهای شبکه ملی اطلاعات و کلانداده، زیرساختهای پردازشی و مدلهای بزرگ چندوجهی بومی با رویکرد شتابدهی به
پیشرفت هوش مصنوعی و کاربردیسازی آن؛
رشد و جهش مداوم تولیدات فکری، علمی و فناورانه و تبدیل شدن به قطب تحقیقاتی هوش مصنوعی منطقه آسیای جنوب غربی با هدف رفع نیازهای کشور و مرجعیت بینالمللی علمی و کاربردی حداقل در
یکی از شاخههای این حوزه؛
ارتقای نوآوری برپایه فناوریهای بدیع با اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی بالا به منظور ارتقای هوش مصنوعی در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات؛
ارتقای رقابتپذیری اقتصادی کشور با استفاده از هوش مصنوعی در سطح بازار داخلی و جهانی و دستیابی به رشدهای جهشی در اقتصاد هوش مصنوعی؛
نقشآفرینی فعال در تعاملات و همکاریهای آموزشی، علمی، فناورانه و اقتصادی بینالمللی با اولویت کشورهای همسو در راستای منافع ملی و جهان اسلام؛
ارتقای کیفیت حکمرانی با بهرهمندی از قابلیتهای هوش مصنوعی در موضوعات کلان کشور با تأکید بر ارتقای عدالت اجتماعی، امنیت ملی، پایداری و انسجام ملی و سرمایه اجتماعی؛
ج- شاخصهای ارزیابی کلان
علیرغم افق ۱۰ساله سند و نظر به تحولات سریع حوزه هوش مصنوعی، مقادیر مطلوب شاخصهای ارزیابی کلان این سند برای بازه زمانی پنجساله به قرار زیر تعیین میگردد:
تبصره ۱- مقادیر مطلوب شاخصها در بهروزرسانیهای دورهای سند، روزآمد خواهد شد.
تبصره ۲- سازمان موظف است شناسنامه شاخصهای ارزیابی کلان سند و همچنین مقادیر موجود و مطلوب شاخصهای ارزیابی کلان فاقد مقدار را ظرف مدت شش ماه تدوین و به تصویب شورای ملی
راهبری هوش مصنوعی برساند.
تبصره ۳- سازمان موظف است گزارش سالانه ارزیابی اجرای سند شامل میزان تحقق اهداف و مقادیر شاخصهای سند و همچنین فرایند استخراج آنها را پس از تأیید شورای ملی راهبری هوش مصنوعی به
ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.
ماده ۴- سیاستهای راهبردی
اصالت و ارزشمندی فعالیت بنگاههای اقتصادی خصوصی، دانشبنیان و مزیتآفرین ملّی و فراملّی هوش مصنوعی
برخورداری از زنجیرهی کامل، متوازن، رقابتی و توانمند در چرخه ایده تا ثروت (مصرف) هوش مصنوعی
استفاده از مزایای هوش مصنوعی برای تحریک رشد اقتصادی، اشتغال و نوآوری
تقویت مردممحوری و روحیه تعاون در توسعه و بهرهبرداری از هوش مصنوعی
جهتدهی هوش مصنوعی در مسیر پیشرفت مبتنی بر ارزشهای اسلامی ایرانی با توجه به اولویتهای مرتبط با نیازهای اساسی زندگی
ضرورت نظارت و مراقبت بر تصمیمات و خودمختاری هوش مصنوعی و جلوگیری از رخنمانگاری و اعتبارسنجی اجتماعی بدون رعایت حقوق افراد و قوانین کشور
اهتمام به توسعه محصولات و کاربست هوش مصنوعی مسئولیتپذیر
التزام به توسعه فناوری هوش مصنوعی در عین اهتمام به رعایت اخلاق، کرامت انسانی و حفظ حریم خصوصی
توجه به بهکارگیری هوش مصنوعی جهت گسترش عدالت فراگیر و حکمرانی نظاممند، هشداردهنده و اقدامکننده هوشمند در راستای ارتقای قدرت ملی
تقدم و اولویت طرحها و کاربستهای هوش مصنوعی با دامنهی فراگیر و اثرگذاری بالا
اولویتدهی به کاربردیشدن هوش مصنوعی برای حل چالشهای ملی
استفاده از مزایای هوش مصنوعی برای بهبود خدمات و مأموریتهای عمومی
توجه به مخاطرات هوش مصنوعی و صیانت از ارکان سرمایه انسانی از قبیل حافظه انسانی، اعتماد به نفس، کسب دانش و یادگیری و خلاقیت و نوآوری در مواجهه با هوش مصنوعی
توجه به گسترش روابط انسانی و پرهیز از کاهش روابط اجتماعی طبیعی و رفتارهای کلیشهای در توسعه هوش مصنوعی
پیشبرندگی و فرصتآفرینی برای زیستبوم هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران در روابط و تعاملات بینالمللی
ماده ۵- راهبردها و اقدامات ملی
زیرساختهای حکمرانی: ایجاد و ارتقای زیرساختهای فنی، قانونی، تنظیمگری و استانداردها برای جهتدهی، شتابدهی و گسترش هوش مصنوعی
۱- تدوین نظام حکمرانی داده به منظور تسهیل در بهرهبرداری انتفاعی و غیرانتفاعی از دادههای تولیدی کشور از طریق اصلاح قوانین و مقررات موجود و به رسمیت شناختن مالکیت و حق بهرهبرداری انتفاعی هر شخص یا نهاد بر دادههای تولیدی خود با حفظ ملاحظات امنیت ملی، رعایت حریم خصوصی و اخلاق عمومی
۲- تدوین لوایح قانونی لازم به منظور ایجاد زیرساختهای حقوقی مورد نیاز جهت بهرهگیری و مواجهه با مخاطرات هوش مصنوعی در کشور از قبیل تعیین مسئولیتپذیری فردی و اجتماعی هوش مصنوعی خودمختار و رعایت حریم خصوصی، پاسخگویی و عدم تبعیض
۳- تدوین استانداردهای مربوط به مالکیت، تولید، نگهداری، تبادل و بهاشتراکگذاری داده و همچنین ایمنی و امنیت سیستمها و خدمات هوش مصنوعی
۴- اصلاح قوانین لازم در حوزه مالکیت فکری تولیدات مبتنی بر هوش مصنوعی و ثبت اختراعات این حوزه و تسهیل در ایجاد سامانههای شناسایی خروجیهای مرتبط
۵- ایجاد محیطهای حقیقی و مجازی آزمون تنظیمگری بهمنظور فراهمآوری زیرساخت بهرهبرداری آزمایشی محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی در مقیاس محدود
۶- تدوین و پایش شاخص مرکب بومی هوش مصنوعی جهت تعیین جایگاه جهانی کشور
آموزش و پژوهش: ساماندهی و سازماندهی آموزش، پژوهش و مهارتافزایی بهمنظور ارتقای نیروی انسانی مؤثر با رعایت تناسب بین پرورش نیروی انسانی در مرزهای دانش و آموزشهای مهارتی
۱- حمایت از فعالیتهای پژوهشی هوش مصنوعی و جهتدهی به آنها در راستای اولویتها، نیازمندیها و حل چالشهای ملی
۲- پیشبری تحقیقات در حوزه علوم پایه و علوم انسانی مرتبط با هوش مصنوعی بالاخص به منظور فهم نسبت انسان و جامعه با هوش مصنوعی و نظریهپردازی و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی
۳- پیشبری تحقیقات در حوزه علوم اسلامی مرتبط با هوش مصنوعی با تأکید بر فقه، حکمت و اخلاق هوش مصنوعی و نظریهپردازی آن و حمایت از این مقوله در مراکز حوزوی و دانشگاهی
۴- طراحی و اجرای پژوهشهای ضروری برای سنجش تأثیر تعامل دوسویه هوش مصنوعی و جسم و جان انسان بر یکدیگر و بررسی تأثیر توسعه هوش مصنوعی بر عملکردهای شناختی، احساسی، اخلاقی و معنوی انسان و پیامدهای اجتماعی آن
۵- اصلاح نظام آموزشی کشور به منظور تقویت مزیتهای انسان در برابر هوش مصنوعی و اجتناب از رقابت نابرابر انسان و هوش مصنوعی، همچنین تبدیل تهدیدهای هوش مصنوعی به فرصتی برای ظهور وجوه انسانی
۶- تدوین منابع و محتواهای آموزشی و ارائه آموزشهای مربوط به حوزههای فناورانه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در مقاطع مختلف تحصیلی، از جمله دوره متوسطه و دانشگاه
۷- حمایت از طراحی و اجرای برنامههای آموزش فنی، حرفهای و مهارتی غیررسمی براساس نیاز بازار کار حِرَف و مشاغل مختلف در حوزه هوش مصنوعی
۸- تقویت دانش عمومی استفاده از راهکارهای هوش مصنوعی با حمایت از تولید بستههای آموزشی تخصصی چندرسانهای برای آموزش و بازآموزی شاغلان کشور و تسهیل دسترسی عمومی به آن
۹- حمایت از کرسیهای نقد و نظریهپردازی، انجمنها و اجتماعات علمی و صنعتی حوزه هوش مصنوعی به منظور همافزایی و تبادل دانش و تجربیات
۱۰- توسعه بینرشتهایهای هوش مصنوعی در حوزههای اولویتدار سند
۱۱- حمایت از تأسیس و گسترش اندیشکدهها، کانونهای فکری و حلقههای میانی در حوزه هوش مصنوعی
۱۲- حمایت از تحقیق و توسعه در خصوص موجودات زنده هوشمند در فضای بینرشتهای هوش مصنوعی و علوم شناختی
زیرساخت داده و پردازش: ارتقای زیرساختهای دادهای و پردازشی بومی در جهت نگهداری دادههای بزرگ و ارتقای کیفیت، دسترسی، امنیت و تابآوری دادههای داخلی و تسهیل بهرهبرداری شرکتها و نخبگان از ظرفیتهای دادهای و امکانات دادهپردازی
۱- ایجاد دادگان، پیکره، کلانداده و محیطهای مشترک عمومی برای آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی
۲- گسترش زیستبوم دادهباز در راستای پیشرفت فناوری هوش مصنوعی
۳- تهیه فهرست دادههای دولتی و عمومی مورد نیاز برای آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی مبتنی بر تقاضای شرکتهای مرتبط و تسهیل دسترسی شرکتهای این حوزه به آن دادهها بهمنظور آموزش و آزمون محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی
۴- کمک به فراهم شدن زیرساختهای پایه هوش مصنوعی به منظور تولید، نگهداری، پردازش، امنیت و تابآوری داده و کلانداده بهویژه سختافزارهای تخصصی هوش مصنوعی
۵- حمایت از ایجاد زیرساختهای اشتراکی پردازشی هوش مصنوعی و تسهیل دسترسی نخبگان و شرکتها
۶- توسعه توان طراحی و ساخت سختافزارهای اختصاصی بومی هوش مصنوعی
۷- گردآوری و آمادهسازی اسناد (متنی، تصویری و ...) بومی حوزه تمدنی ایران و اسلام بهمنظور توسعه آموزش هوش مصنوعی مبتنی بر این منابع
۸- حمایت از توسعه بومی مدلهای پیشرفته و بهروز هوش مصنوعی متناسب با زبان و فرهنگ ایرانی-اسلامی از قبیل مدلهای زبانی بزرگ چندوجهی
توسعه محصولات فناورانه و تجاریسازی: حمایت از توسعه فناوری و تجاریسازی دستاوردها با تأکید بر تسهیل فعالیتهای کارآفرینانه
۱- ترغیب شرکتهای بزرگ و صنایع به منظور شبکهسازی و بهرهگیری از ظرفیت شرکتهای نوپا و دانشبنیان برای کاربست ابزارها و راهکارهای حوزه هوش مصنوعی
۲- حمایت از تجاریسازی طرحهای بدیع و دارای نوآوری جهانی در حوزه هوش مصنوعی
۳- حمایت از توسعه آزمایشگاه مرجع و ایجاد شبکه آزمایشگاهی هوش مصنوعی
۴- حمایت از ایجاد و توسعه سکوها، میانافزارها، کتابخانهها و جعبهابزارهای نرمافزاری متناسب با نیازهای ملی و منطقهای
۵- حمایت از توسعه توان فناورانه در حوزههای راهبردی هوش مصنوعی قابل اعتماد، توضیحپذیر، روشهای کمهزینه یادگیری ماشینی و هوشهای مصنوعی مولد، تصمیمگیر و تعاملی
۶- حمایت از ایجاد و گسترش نهادهای حمایتی اختصاصی هوش مصنوعی از قبیل مراکز نوآوری، شتابدهندهها، پارکها، مراکز رشد، مؤسسات تحقیقاتی و پژوهشی و مراکز تحقیقات صنعتی در زیستبوم نوآوری کشور
۷- ایجاد دالانی بهمنظور تسهیل توسعه کسبوکار و تجاریسازی محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی
۸- توسعه سرمایهگذاری در کسبوکارهای فناور این حوزه از طریق توانمندسازی سرمایهگذاران خطرپذیر بخش خصوصی
توسعه بازار در زیستبوم هوش مصنوعی: ساماندهی و توسعه بازار محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی با تأکید بر نقش شرکتهای بزرگ
۱- توصیف و ارزیابی نیروی کار هوش مصنوعی
۲- حمایت از برگزاری جوایز ملی محصولات و خدمات برتر هوش مصنوعی
۳- تسهیل جذب پروژههای بینالمللی در حوزه هوش مصنوعی با رعایت ملاحظات منافع ملی و با تأکید بر شکلگیری مجموعههای تخصصی فعال در جذب، شکست و توزیع این پروژهها بین متخصصان کشور به منظور ارزشآفرینی و نگهداشت متخصصان
۴- حمایت از شرکتهای بزرگ داخلی برای ارائه خدمات و محصولات هوش مصنوعی رقابتپذیر در عرصههای بینالمللی
۵- حمایت از تشکیل شرکتگان و همکاری شرکتهای فناور در طول زنجیره ارزش و گستره آن در جهت تولید راهکارهای یکپارچه و دستیابی به مقیاس اقتصادی
۶- ارتقای خدمات دولتی و عمومی مبتنی بر هوش مصنوعی
تعاملات بینالمللی: ارتقای تعامل و شبکهسازیهای بینالمللی در حوزه هوش مصنوعی
۱- همکاری در ایجاد یا گسترش اتحادهای بینالمللی هوش مصنوعی در مشارکت با کشورهای همسو و پیشرو و مجامع غیردولتی
۲- تدوین و انعقاد قراردادهای همکاری بین کشورهای مختلف در حوزههای مرتبط با حکمرانی، مالکیت و بهاشتراکگذاری داده
۳- توسعه همکاریهای مشترک با کشورهای هدف به منظور انتقال فناوری و تجارت محصولات و خدمات از طریق تعریف پروژهها و سرمایهگذاریهای مشترک، ایجاد مراکز تحقیقاتی، سکوها و محیطهای
آزمون مشترک در حوزه هوش مصنوعی
۴- عضویت و مشارکت فعال در مجامع علمی مرتبط منطقهای و بینالمللی و نقشآفرینی فعال در تدوین استانداردها، توافقات و جریانسازیهای بینالمللی
۵- تعامل با سایر کشورها در طراحی، تدوین و اجرای برنامههای آموزش تخصصی و مهارتی در حوزه هوش مصنوعی
ترویج و فرهنگسازی: ترویج، فرهنگسازی و ارتقای سواد عمومی بهمنظور گسترش استفاده صحیح از فناوری هوش مصنوعی در صنعت، دولت و جامعه متناسب با فرهنگ اسلامی
۱- درک و تبیین آثار و تبعات مثبت و منفی اجتماعی و اخلاقی هوش مصنوعی و نظاممند کردن بهرهگیری از هوش مصنوعی در جهت هوش انسان الهی
۲- ترویج استفاده صحیح از دستاوردها و کاربردهای حوزه هوش مصنوعی با بهرهگیری از ظرفیت مدارس، دانشگاهها، مراکز آموزش فنی و حرفهای، رسانههای عمومی و فضای مجازی
۳- حمایت از برگزاری رویدادها، مسابقات، همایشها،کارگاهها و نشستهای علمی و ترویجی
۴- آگاهسازی و ارتقای سطح دانش مدیران بخش عمومی نسبت به اهمیت، ملزومات، کاربردها و چشمانداز آینده هوش مصنوعی
۵- استفاده از هوش مصنوعی برای گسترش ارزشهای اخلاقی، حقوقی و اجتماعی مبتنی بر اصول و ارزشهای تمدن نوین اسلامی
ماده ۶- اولویتهای ملی بهکارگیری هوش مصنوعی
با هدف استقرار تمدن نوین اسلامی، اولویتهای هوش مصنوعی، مبتنی بر نیازهای اساسی انسان و مزیتهای سرزمینی و موضوعات راهبردی کشور انتخاب شدهاند که شامل عرصههای اقتصادی، سیاسی -
امنیتی، فرهنگی و قلمروهای صنعتی، کشاورزی، خدمات و همچنین حوزههای آموزشی، پژوهشی، نوآوری و سلامت میشود. در این راستا، محورهای اولویتدار و کلانپروژههای بهکارگیری هوش مصنوعی در
دو سطح الف و ب بهصورت زیر است:
تبصره ۴- حوزههای اولویتدار در بازههای سهساله توسط شورای ملی راهبری هوش مصنوعی بررسی و مورد اصلاح قرار خواهند گرفت.
تبصره ۵- سازمان موظف است حداکثر طی مدت شش ماه از ابلاغ سند، با همکاری دستگاههای مرتبط، برنامههای ملّی کاربست هوش مصنوعی در حوزههای کاربردی اولویتدار را تهیه و به اطلاع ستاد علم،
فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد.
ماده ۷- سازوکار اجرایینمودن و نظارت بر اجرای سند
شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه سیاستگذاری، هماهنگی و نظارت کلان بر اجرای این سند را بر عهده دارد.
ستاد علم، فناوری و نوآوری شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه رصد اجرای سند را بر عهده داشته و پیشنهاد بازنگریهای لازم در سند و گزارش کلان مربوطه را در فواصل زمانی مشخص به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه خواهد نمود.
«شورای ملی راهبری هوش مصنوعی» با ترکیب ذیل، وظیفه برنامهریزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این سند شامل تصویب نقشه راه اجراییسازی سند، تصویب آییننامهها و دستورالعملهای لازم جهت تسهیل اجرای سند، تصویب رهنگاشت کاربست هوش مصنوعی در دستگاههای اجرایی مستقل ملی و پیشنهاد روزآمدسازی سند را بر عهده دارد.
رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا؛
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری به عنوان نائب رئیس شورا؛
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا معاون ذیربط؛
دبیر شورای عالی فضای مجازی یا معاون ذیربط؛
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا معاون ذیربط؛
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذیربط؛
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذیربط؛
وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذیربط؛
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا معاون ذیربط؛
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یا معاون ذیربط؛
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذیربط؛
وزیر اطلاعات یا معاون ذیربط؛
رئیس سازمان اداری و استخدامی یا معاون ذیربط؛
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا معاون ذیربط؛
رئیس مرکز مدیریت حوزههای علمیه یا معاون ذیربط؛
دو نفر عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و با حکم رئیس شورا؛
رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی به عنوان دبیر شورا.
«سازمان ملی هوش مصنوعی» (مصوب جلسه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی)، که در قالب سازمان مستقل زیر نظر رئیس جمهور تأسیس گردید، وظیفه؛ ساماندهی و توسعه زیستبوم هوش مصنوعی کشور و انجام امور دبیرخانه شورای ملی راهبری هوش مصنوعی را بر عهده دارد.
دولت موظف است بودجههای موردنیاز سازمان ملی هوش مصنوعی را متناسب با تحقق اهداف و شاخصهای این سند، در قالب ردیف مستقل برای این سازمان، در لوایح بودجه سنواتی پیشبینی نماید و همچنین هرسال در تدوین لوایح بودجه، اعتبارات لازم را برای توسعه کاربرد هوش مصنوعی در برنامههای اجرایی دستگاههای مستقل ملیِ دارای رهنگاشت مصوب، اختصاص دهد.
دستگاههای اجرایی مسئول اجرای این سند باید بهگونهای برنامهریزی کنند که اقدامات ملی موضوع مواد ۵ و ۶ در اولویت سالانه آنها لحاظ و منابع و ظرفیتهای معمول دستگاهها به نحو مطلوب در جهت تحقق اهداف و اقدامات سند هدایت گردد.
ماده ۸- این سند مشتمل بر یک مقدمه، ۸ ماده و ۵ تبصره در جلسـه ۹۰۱ تاریخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازمالاجراست و کلیه مصوبات و سیاستهای قبلیِ مغایر، لغو و بلااثر خواهد بود.
سرپرست ریاست جمهوری ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» را برای اجرا ابلاغ کرد.
به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ماده واحده «تشکیل شورای ملی راهبری و تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی» که در جلسه ۹۰۱ مورخ ۱۴۰۳.۰۳.۲۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی بهتصویب رسیده است، را به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ کرد:
نهاد ریاست جمهوری
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مرکز ملی فضای مجازی
سازمان برنامه و بودجه کشور
سازمان اداری و استخدامی کشور
ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
«ماده واحده - ضمن تأیید کلیات سند ملی هوش مصنوعی و واگذاری تصویب مفاد آن به شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ به منظور برنامهریزی، راهبری، هماهنگی و نظارت بر حسن اجرای این سند شامل؛ تصویب نقشه راه اجراییسازی سند، تصویب آئیننامهها و دستورالعملهای لازم جهت تسهیل اجرای سند، تصویب رهنگاشت کاربست هوش مصنوعی در دستگاههای اجرایی مستقل ملی و پیشنهاد روزآمدسازی سند؛ «شورای ملی راهبری هوش مصنوعی»، با ترکیب ذیل تشکیل میگردد. همچنین در راستای ساماندهی و توسعه زیستبوم هوش مصنوعی کشور و انجام امور دبیرخانه این شورا؛ «سازمان ملی هوش مصنوعی» به صورت یک سازمان مستقل زیر نظر رئیس جمهور تأسیس میشود.
رئیس جمهور به عنوان رئیس شورا؛
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری به عنوان نایب رئیس شورا؛
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی یا معاون ذیربط؛
دبیر شورای عالی فضای مجازی یا معاون ذیربط؛
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا معاون ذیربط؛
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یا معاون ذیربط؛
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا معاون ذیربط؛
وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاون ذیربط؛
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا معاون ذیربط؛
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح یا معاون ذیربط؛
وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح یا معاون ذیربط؛
وزیر اطلاعات یا معاون ذیربط؛
رئیس سازمان اداری و استخدامی یا معاون ذیربط؛
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یا معاون ذیربط؛
رئیس مرکز مدیریت حوزههای علمیه یا معاون ذیربط؛
دو نفر عضو حقیقی به پیشنهاد دبیر شورا و با حکم رئیس شورا؛
رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی به عنوان دبیر شورا.
تبصره - معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری موظف است ظرف مدت ۳ ماه از زمان ابلاغ سند، اساسنامه سازمان ملی هوش مصنوعی را با همکاری ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرکز ملی فضای مجازی و سازمان اداری و استخدامی کشور؛ تدوین و پس از تأیید شورای ملی راهبری هوش مصنوعی کشور؛ جهت تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نماید».
با تصویب کلیات سند ملی هوش مصنوعی و تأسیس سازمان ملی و تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی از سوی اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی، مقرر شده است که کشور تا افق ۱۴۱۲ با برخورداری از زیستبوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزشها، اتکا بر قابلیتها و توانمندیهای ملی و تعاملات بینالمللی، در بین کشورهای پیشرو در فناوریهای هوش مصنوعی دنیا قرار گیرد.
به گزارش ایسنا، در جلسه شب گذشته شورایعالی انقلاب فرهنگی به ریاست محمد مخبر، سرپرست ریاست جمهوری با بررسی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی، با موافقت اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی علاوه بر کلیات سند ملی هوش مصنوعی، تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران و همچنین تشکیل شورای راهبری هوش مصنوعی تصویب شد.
سازمان ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک «سازمان مستقل» زیر نظر رئیسجمهور تأسیس میشود و اساسنامه این سازمان نیز ظرف مدت ۳ ماه به تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید.
طبق این سند ملی جمهوری اسلامی ایران در افقی ۱۰ ساله در جمع ۱۰ کشور پیشروی جهان در این حوزه قرار میگیرد. توسعه آیندهنگرانه زیست بوم هوش مصنوعی، رعایت حریم خصوصی و امنیت دادهها از اهم اهداف این سند مطرح شده است.
در این سند آمده است جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۱۲ هجری شمسی، با برخورداری از زیستبوم هوش مصنوعی پیشرفته و نوآور مبتنی بر اصول و ارزشها، اتکا بر قابلیتها و توانمندیهای ملی و تعاملات بینالمللی، بین کشورهای پیشرو هوش مصنوعی دنیا قرار دارد و با استفاده از این فناوری در حکمرانی، موضوعات کلان کشور، ثروتآفرینی و رفاه اجتماعی بیشترین بهرهوری را ایجاد میکند.
چشمانداز، اهداف کلان و شاخصهای ارزیابی کلان در ۷ حوزه «سرمایه انسانی»، «زیرساخت»، «علم و پژوهش»، «نوآوری»، «رقابتپذیری اقتصادی»، «توسعه تعاملات بینالمللی» و «اثربخشی» به این شرح است:
شاخص | اهداف |
---|---|
نیروی انسانی | دستیابی کشور به سهم مناسبی از سرمایه انسانی حوزه هوش مصنوعی جهان |
ظرفیت پذیرش سالانه رشتههای هوش مصنوعی، رشتههای مرتبط و بینرشتهایها در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا | |
سهم افراد آموزش دیده در دورههای مهارتی کوتاه مدت به منظور کاربست هوش مصنوعی از کل شاغلین | |
سهم افراد توانمند جهت استفاده از رایجترین ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی به منظور کاربست در حیطه کاری خود از کل شاغلین | |
میزان توان محاسباتی زیرساخت پردازشی خاص هوش مصنوعی در کشور | |
میزان توان محاسباتی زیرساخت پردازشی خاص هوش مصنوعی در کشور | |
زیرساخت | حجم زیرساخت اشتراکی ذخیرهسازی و پردازش داده در کشور |
رتبه کشور از منظر شاخص H انتشارات علمی حوزه هوش مصنوعی | |
تعداد نشریات معتبر بینالمللی هوش مصنوعی در کشور در چارک اول و دوم | |
علموپژوهش | سهم پژوهشگران دو درصد برتر هوش مصنوعی ایران |
افزایش حجم قراردادهای پژوهشی تقاضامحور وصول شده در حوزه هوش مصنوعی نسبت به سال پایه | |
تعداد جوامع علمی حوزه هوش مصنوعی و بینرشتهایهای مرتبط | |
فناوریونوآوری | تعداد محصولات /خدمات دانشبنیان تاییدشده هوش مصنوعی |
تعداد ثبت اختراعات هوش مصنوعی بینالمللی | |
رقابتپذیریاقتصادی | میزان سرمایهگذاری در هوش مصنوعی |
تعداد شرکتهای بزرگ فعال در حوزه هوش مصنوعی | |
تعداد کارکنان شرکتهای دانشبنیان حوزه هوش مصنوعی | |
میزان فروش شرکتهای دانشبنیان حوزه هوش مصنوعی (قیمت ثابت سال ۱۴۰۱) بر اساس مالیات بر ارزش افزوده ابرازی | |
میزان سرمایهگذاری بخش غیردولتی در حوزه هوش مصنوعی | |
توسعهتعاملاتبینالمللی | میزان جذب سرمایهگذاری خارجی در هوش مصنوعی |
تعداد و حجم پروژههای هوش مصنوعی مشارکتی بینالمللی | |
تعداد سکوهای هوش مصنوعی بینالمللی ایرانی با بیش از ۲۰۰ میلیون کاربر | |
اثربخشی | جایگاه کشور در شاخص آمادگی هوش مصنوعی دولت |
در ماده ۵ این سند به راهبردها و اقدامات ملی در بخش زیرساختهای حکمرانی، ارتقای زیرساختهای قانونی، تنظیمگری و استانداردها برای جهتدهی، شتابدهی و گسترش هوش مصنوعی اشاره شده است. این موارد جزء تاکیدات این ماده است:
* حمایت از فعالیتهای پژوهشی هوش مصنوعی و جهتدهی به آنها در راستای اولویتها، نیازمندیها و حل چالشهای ملی
* پیشبری تحقیقات در حوزه علوم پایه و علوم انسانی مرتبط با هوش مصنوعی به منظور فهم نسبت انسان و جامعه با هوش مصنوعی و نظریهپردازی و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی
* پیشبری تحقیقات در حوزه علوم اسلامی مرتبط با هوش مصنوعی با تاکید بر فقه و اخلاق هوش مصنوعی و نظریهپردازی آن و حمایت از این مقوله در مراکز دانشگاهی و حوزوی
* طراحی و اجرای پژوهشهای ضروری برای سنجش تأثیر تعامل دوسویه هوش مصنوعی و جسم و جان انسان بر یکدیگر و بررسی تأثیر توسعه هوش مصنوعی بر عملکردهای شناختی، احساسی، اخلاقی و معنوی انسان و پیامدهای اجتماعی آن
* اصلاح نظام آموزشی کشور به منظور تقویت مزیتهای انسان در برابر هوش مصنوعی و اجتناب از رقابت نابرابر انسان و هوش مصنوعی، همچنین تبدیل تهدیدهای هوش مصنوعی به فرصتی برای ظهور وجوه انسانی
* تدوین منابع آموزشی و ارائه آموزشهای مربوط به حوزههای فناورانه هوش مصنوعی و کاربردهای آن در مقاطع مختلف تحصیلی، از جمله دوره متوسطه و دانشگاه
تعیین اولویتها از دیگر بخشهای این سند است. اولویت «الف» و «ب» سند ملی هوش مصنوعی این گونه بیان شده است:
ردیف | اولویت الف | اولویت ب |
---|---|---|
۱ | سامانه آموزش هوشمند شخصیشده و معلم مجازی | ایجاد سامانه هوشمند خدمات علم، فناوری و نوآوری در عرصههای آموزشی و پژوهشی |
۲ | دستیار هوشمند پزشک و پزشکی هوشمند | ارزیابی خودکار دانش و مهارتهای دانشآموزان و مربیان |
۳ | سامانه هوشمند مدیریت و پشتیبانی تعمیر و نگهداری تجهیزات | کشف، شناسایی و توسعه هوشمند داروهای جدید |
۴ | رصد رعایت اخلاق اسلامی (از قبیل جلوگیری از اتهامزنی، صداقت، رعایت حریم خصوصی افراد و ...) توسط چهرهها و گروههای مرجع اجتماعی با استفاده از هوش مصنوعی | پیشنهاد درمان شخصی شده مبتنی بر سوابق پزشکی و اطلاعات ژنتیکی |
۵ | سیستمهای حمل و نقل هوشمند و وسایل نقلیه خودران و بدون سرنشین | توسعه دوقلوهای دیجیتال به منظور افزایش راندمان تولید، انتقال، توزیع و مصرف انرژی در کشور |
۶ | پایش، پیشبینی و کنترل سامانهای، آلودگیهای زیست محیطی به کمک هوش مصنوعی | هوشمندسازی یکپارچه همه خدمات شهری بر مبنای اولویتهای مرتبط با هوا، محیط زیست، آب، غذا و امور مرتبط با سلامت عمومی |
۷ | اصلاح الگوی کشت با توجه به تجمیع دادههای کشاورزی | مدیریت هوشمند مزارع |
۸ | مترجم هوشمند عمومی و تخصصی | افزایش دقت و بهینهسازی نویسهخوانهای فارسی |
۹ | رباتهای گفتوگو گر | افزایش دقت و بهینهسازی مبدلهای صدا به متن با تمرکز بر گویشها و لهجهها |
۱۰ | افکارسنجی عمومی هوشمند | تشخیص اخبار جعلی و جعل عمیق |
بر اساس این سند، رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی بالاترین مقام اجرایی مرکز است که به پیشنهاد «معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور» و با حکم رئیس جمهور، به مدت ۴ سال به این سمت منصوب میشود و انتصاب مجدد ایشان بلامانع است. رئیس این مجموعه همچنین موظف است سالانه گزارش ارزیابی اجرای سند را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد. این گزارش شامل میزان تحقق اهداف و مقادیر شاخصهای سند و همچنین فرایند استخراج آنها خواهد بود.
سازمان ملی هوش مصنوعی از آخرین اقدامات راهبردی دوران ریاست جمهوری شهید رئیسی است و تصویب آن، منوط به تشکیل نهصد و یکمین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده، اما شهادت رئیس جمهور، در تشکیل آن، وقفه یک ماهه ایجاد کرده بود.
سازمان ملی هوش مصنوعی که ذیل رئیسجمهور تاسیس میشود، وظیفه برنامهریزی، هماهنگی و تسهیل در اجرای سند را بر عهده دارد. از آنجایی که تاسیس سازمان ذیل نهاد ریاست جمهوری، منوط به انجام تشریفات متعدد قانونی است، «سازمان ملی هوش مصنوعی» تا پیش از این، تحت عنوان «مرکز ملی هوش مصنوعی» فعالیت داشته است تا ضمن تسهیل در امور مربوط به اکوسیستم هوش مصنوعی، اقدامات لازم جهت تصویب این سازمان را به سرانجام رساند.
سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب میکنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویتهای ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است
به گزارش ایسنا، هوش مصنوعی به عنوان یکی از پرشتابترین فناوریهای در حال تکوین، پتانسیل ایجاد تحولهای انقلابی زیادی در جنبههای مختلف زندگی بشر را دارد و یکی از فناوریهای کلیدی است که در حال تکوین بوده و میتواند به پردازشهای صنعتی و حل مسائل مختلف جامعه کمک فراوانی کند.
با توجه به فراگیر شدن این فناوری کارشناسان بر این باورند تغییرات هوش مصنوعی در پنج سال آینده احتمالا سرعت مییابد و بیشترین تاثیر آن بر آموزش خواهد بود. ماهیت کلی هوش مصنوعی و کاربردهای بیشمار آن، باعث ایجاد عدم قطعیتهای متعدد برای پیشبینی آینده آن میشود اما این موضوع به توسعه این فناوری مربوط نمیشود، بلکه به توسعه محیط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آن نیز مربوط میشود.
همزمان با به کارگیری هوش مصنوعی در حوزه مختلف توسط سایر کشورها، ایران هم اقدامات بسیاری طی سال ها در این زمینه انجام داده است که میتوان به تدوین سند هوش مصنوعی اشاره کرد.
برای پیشبرد این هدف مهم، قرار شد شورای عالی فضای مجازی به عنوان مرجع تصمیمگیری بر روی تدوین سند هوش مصنوعی کار کند و بر اساس یکی از احکام مصوب در کمسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات مکلف شدند که با همکاری سایر دستگاهها ظرف شش ماه از زمان لازمالاجرا شدن قانون، برنامۀ ملّی توسعۀ هوش مصنوعی را تهیه و به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسانند.
البته در کنار این اقدام دو سالی است که در وزارت ارتباطات، مرکز هوش مصنوعی تأسیس شده و برای توسعه کاربردها به دستگاهها پیشنهاد میشود. در نهایت پس از اظهار نظرهای گوناگون پیش نویس سند ملی هوش مصنوعی اوایل پاییز سال گذشته از تدوین سیاست در موضوع هوش مصنوعی در شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد.
در این راستا چندی پیش حجتالاسلام و المسلمین خسروپناه -دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی- جزئیات جدیدی در این زمینه اعلام کرد.
براساس اعلام سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی، وی همچنین گفته است که تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب میکنیم و موضوع کوانتوم یکی از اولویتهای ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است؛ دانشگاه آزاد درباره کامپیوتر کوانتومی و دانشگاه شهید بهشتی در زمینه سلول اتمی کوانتومی کار میکنند. در یکسال بیش از ۲۰۰ دانشبنیان را از نزدیک دیدیم و در جریان مشکلاتشان قرار گرفتین و برایشان میز تشکیل دادیم.
سال گذشته پیشنویس سند ملی هوش مصنوعی با حضور نمایندگان سازمانها و دستگاههای مختلف دولتی و بخش خصوصی در دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی ارائه و تحلیل شد.
همچنین به تازگی روح الله دهقانی فیروز آبادی در زمینه رسیدن کشور به ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی، توضیح داده است سال گذشته گفتوگوهایی زیادی با رئیسجمهور و همینطور دستگاههای مختلف از جمله سازمان برنامه و بودجه برای الزام ایجاد یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و در کنارش یک شورای ملی راهبری انجام شد و در این راستا برنامهها و مدلهای کشورهای مختلف در حوزه هوش مصنوعی مورد مطالعه قرار گرفت.
البته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور در صحبت هایش به ایجاد اپراتور هوش مصنوعی هم اشاره کرده و گفته برنامهریزی شده مرکز ملی هوش مصنوعی، اپراتور هوش مصنوعی را ایجاد کند که این اپراتور ٣ خدمت اصلی مزرعه پردازشی بزرگ، مرکز داده بزرگ و کتابخانههای بزرگ زبانی و تصویری را ارائه میدهد.
بر این اساس در واقع همانطور که اپراتورهای تلفن همراه خدمات اینترنتی را ارائه میدهند، اپراتور ملی هوش مصنوعی نیز خدمات پردازشی بزرگ و خدمات کتابخانههای محاسباتی را در اختیار دانشگاهها، شرکتهای دانشبنیان و سازمانها و نهادها قرار میدهد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه موضوع کوانتوم یکی از اولویتهای ماست، گفت: سند هوش مصنوعی به زودی در این شورا تصویب میشود.
عبدالحسین خسروپناه در دیدار با دانشگاهیان استان زنجان با اشاره به سالروز تأسیس ستاد انقلاب فرهنگی، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی اقدامات متعددی در حوزه علم و فناوری در کشور انجام داده است و درصد بالایی از زیرساختهای آموزش عالی کشور توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شده است، تأسیس دانشگاه تربیت مدرس، تدوین آییننامه مدیریت دانشگاهها، ایجاد دانشگاه علامه طباطبایی بهعنوان مرکز علوم انسانی در کشور، تنظیم جذب ساز و کار جذب هیئت علمی، تشکیل مرکز هیئت عالی جذب، آییننامه فعالیت تشکلهای اساتید و دانشجویان، هیئت امنای دانشگاهها تنها بخشی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علمی و دانشگاهی است.
استاد خسروپناه تأکید کرد: هم اکنون ۱۰۰ هزار عضو هیئت علمی در کشور داریم در حالی که اوایل انقلاب ۵ تا ۶ هزار عضو هیئت علمی داشتیم، توسعه آموزش عالی و توسعه منابع انسانی باعث شده که در شاخصهای علمی جز سرآمدان باشیم و این دستاوردها مرهون شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سند هوافضا در تحول و رشد اقدامات موشکی و ماهوارهای کشور بسیار مؤثر بوده است، سند فناوری نانو، سند زیست فناوری، سند علوم شناختی، سند توسعه فناوری نرم، سند گیاهان دارویی، سند سلول های بنیادین، صندوق توسعه علم و فناوری، جایزه علمی مصطفی(ع) جزء مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است، این اسناد شورا را نخبگان کشور نوشتند و شورا حکمرانی اسناد را برعهده داشته است.
وی عنوان کرد: در حال حاضر سند صنایع دستی در حال تدوین است و ۱۴۰۰ ذینفع در نوشتن آن نقش دارند، سند موسیقی که بعد ۴۰ سال با مشارکت اساتید و شخصیتهای موسیقی تدوین و ابلاغ شد. در حال به روزرسانی نقشه جامع علمی هستیم و فرهنگستان های علوم و علوم پزشکی در حال انجام آن هستند.
خسروپناه افزود: یکی از مهمترین موضوعات در حوزه علم و فناوری بحث تقویت دانشبنیانهاست، آییننامه ارتقاء ناظر به توسعه علمی، دیپلماسی علمی تا تولید علم بینالمللی را در دستور کار داریم. باید ارتباطات علمی بین المللی داشته باشیم و آنها را توسعه دهیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: تدوین سند هوش مصنوعی تمام شده در آینده نزدیک مصوب میکنیم، موضوع کوانتوم یکی از اولویتهای ماست چراکه یک پارادایم علمی جدید است، دانشگاه آزاد درباره کامپیوتر کوانتومی و دانشگاه شهید بهشتی در زمینه سلول اتمی کوانتومی کار میکنند. در یکسال بیش از ۲۰۰ دانشبنیان را از نزدیک دیدیم و در جریان مشکلاتشان قرار گرفتین و برایشان میز تشکیل دادیم.
وی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی یک قرارگاه علم و فناوری است، گفت: در حوزه فرهنگ نیز کارهای زیادی انجام شده البته تا قبل از این ۷۰ درصد مصوبات علم و فناوری بوده و ۲۰ درصد فرهنگی و ۱۰ درصد مشترک بوده است، الان ۵۰ درصد علمی و ۵۰ درصد فرهنگی است. مصوبات شورا هم مصوباتی روی کاغذ نیست وزرا درباره مصوبات گزارش میدهند.
خسروپناه با بیان اینکه اتاق وضعیت علم و فرهنگ تشکیل دادهایم، ادامه داد: دانشگاه فرهنگیان با مشکلات زیاد روبهرو بود اما هم اکنون رونق پیدا کرده و وزارت آموزش و پرورش برای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که تعطیل بود، نقشه راه نوشته که به زودی مصوب میشود. قانون جهش دانش بنیان یکی از اولویتهاست، معتقدیم حلقه میانی دانشگاه و صنعت، دانشبنیانهاست. همچنین باید در هم تنیدگی علوم مورد توجه باشد، امروز دیگر رشته پزشکی فقط علوم پایه و بیمارستان نیست بلکه پیوند وثیقی با رشتههای دیگر پیدا کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: باید نسبت به مسئله تربیت دانشجویان دغدغه داشته باشیم، بسیاری از کارهای فرهنگی اراده میخواهد نه بودجه، مخالف بودجه نیستم اما الزاما با بودجه مشکل حل نمیشود. موضوع دیگر آمایش رشتهها یعنی حذف و جذب رشته مطرح است، باید رشتهها تغییر کنند برخی هم باید حذف شوند و برخی اضافه شود، ریاضیاتی که با کوانتوم ارتباط دارد کاربرد دارد.
وی با اشاره به موضوع عفاف و حجاب بیان کرد: در حجاب و عفاف به سیاست جدیدی نیاز نداریم، صداوسیما کارهای خوب انجام داده است، دستگاهها در حال تدوین برنامه هستند اما نباید این نکته را از نظر دور داشت که جریان پست مدرن و نهلیسیتی از قرن ۱۹ شروع شده است. زیست جهان پست مدرن، مانند سیل و سونامی دنیا را گرفته است، کتابهای زیادی نوشته است، اخیرا کتابی از نویسنده آلمانی به نام «چگونه غرب خدا را واقعا از دست داد؟» ترجمه شده است که نویسنده میگوید که غرب اول خانواده را از دست داد و بعدا خدا را از دست داد، کتابهایی که غربیها درباره خانواده نوشتهاند از ما بیشتر است، آنها هم دغدغه دارند، نباید فکر کنیم نیروی انتظامی میتواند موضوع حجاب را حل کند البته آنها مسئولیتی دارند اما مسئله اصلی در جایگاه تبیینی و شناختی است. حجاب در ایران قدمت دیرینه دارد.
وی گفت: در مسیر جلوگیری از مهاجرت نخبگان باید موانع قانونی را بر داریم، این قانون در حال اصلاح است چراکه علم نباید امنیتی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای اینکه در شورا حکمرانی علم و فناوری درست باشد هیئت اندیشهورز استانها را به راه انداختیم در تدوین آیین نامه ارتقای اعضای هیئت علمی، اصول حاکم بر آن و به روزرسانی نقشه جامع علمی کشور از نظر اساتید استفاده می کنیم، بنابراین اساتید در هیئت های اندیشه ورز نظرات خود درباره مسائل ارائه دهند. وزارت علوم بهداشت فرهنگستان علوم به جد درگیر موضوعات شورا شده اند، دانشگاهها ارتباط خوبی با شورا دارد و این دقیقا حکمرانی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: ضعف حکمرانی در حوزه صوت و تصویر فراگیر مرتفع شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر تدوین «سیاستها و ضوابط حاکم بر صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی» افزود: باید با برنامه ریزی لازم برای نهایی سازی این بسته سیاستی صورت گیرد.
خسروپناه با تاکید بر مسئله شناسی در سیاستگذاری عمومی گفت: ضعف حکمرانی در حوزه صوت و تصویر فراگیر باید مرتفع شود.
وی پیشنهاد داد که متن نهایی سند با هماهنگی وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و صدا و سیما ارائه شود و در این زمینه توافق لازم حاصل شود و در ادامه به کارگروه صوت و تصویر ارسال شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: شورای عالی فضای مجازی یکی از بازیگران اصلی حوزه صوت و تصویر فراگیر است چراکه محتواها و سکوها از هم جدا نیستند. بنابراین لازم است وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شورای عالی فضای مجازی در تدوین سیاستها حضور داشته باشند.
حاضران این نشست بر مصوبه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» تأکید کردند و خواستار حفظ بندهای آن در جریان تدوین «سیاستها و ضوابط حاکم بر صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی» شدند.
پیش نویس «سیاستها و ضوابط حاکم بر صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی» مشتمل بر مواد و فصل ها ارائه و مقرر شد که جلسات هماهنگی برای حصول نتیجه ادامه داشته باشد.
در این جلسه، نمایندگان سازمان صداوسیما، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، صاحبنظران حوزه رسانه حضور داشتند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در بحث هوش مصنوعی خیلی عقب هستیم و باید با سرعت رشد کنیم خودمان مولد شویم که اگر اینگونه نشود دچار شکلی از استعمار میشویم.
به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، همایش الزامات توسعه مدل زبانی بزرگ فارسی «هوش مصنوعی مولد قدرت حکومتها» با حضور دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه در این همایش درباره تدوین سند هوش مصنوعی اظهار کرد: امروز شاهد سیستمهای هوش مصنوعی هستیم که نیازهای واقعی و علمی ما را تأمین میکند، به جای انسان عمل و حتی تدبیر میکند اما باید به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی ساخته ذهن و روح انسان است.
وی به ارائه مثالی در این حوزه پرداخت و ادامه داد: در حوزه حکمرانی ۲۰۷ منبع را شناسایی و ۲۰۰ تعریف حکمرانی را استخراج کردهایم. ۵۱ کلید واژه اصلی نیز استخراج شد که از ماشینهای متنوع هوش مصنوعی درباره آنها سوال شد، هر کدام پاسخهایی دادند، تعاریف هوش مصنوعی از منابع دست اول حکمرانی بهتر و دقیقتر بود و این تعاریف را به کمک آنها دستهبندی کردیم. در مجموع ۲۰ تعریف از هوش مصنوعی دریافت شد که در کنار ۲۰۰ تعریف قبل، به تعریف جامعتر در این حوزه رسیدیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: تعریف برگزیده از حکمرانی این است که فرآیندهای شبکهای از سیاستگذاری، تنظیمگری (قانونگذاری ساختارسازی نگاشت نهادی) تا گفتمانسازی، راهبری، هدایتگری، نظارت، کنترل و ارزیابی است که با مشارکت سازمانهای دولتی و ذینفعان مردمی صورت میگیرد، بنابراین حکمرانان این عرصه "ساختارهای دولتی، بخش خصوصی و ذینفعان مردمی" هستند.
وی با بیان اینکه الگوی حکمرانی باید مشخص شود، ادامه داد: حکمرانی باید با رویکرد بازتوزیع و تسهیل در سطوح مختلف محلی، ملی، منطقهای و جهانی مدنظر باشد. اهداف حکمرانی شامل مشارکت عمومی، شفافیت، مسئولیتپذیری، قانونمندی، امنیت پایدار، رفاه عمومی و اثربخشی است.
خسروپناه افزود: اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی سندی بنویسیم بخشی از حکمرانی است اما از سیاستگذاری تا اثربخشی چند فرآیند شبکهای، طولانی، بسیار پیچیده و چند بعدی است. برخی حکومتداری را با حکمرانی یکی میدانند قطعاً تصوّر اشتباهی دارند، حکمرانی با حکومتداری یکسان نیست.
وی درباره اصول حکمرانی هوش مصنوعی حکمتبنیان گفت: سیاستگذاری و تنظیمگری حکیمانه مبتنی بر علم نافع عقلانی (شامل عقل نظری، عقل عملی، عقل معاش و عقل معاد) در هوش مصنوعی باید مدنظر باشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه حکمت معادل انگلیسی ندارد، بیان کرد: حکمت از سیاق علم نافع و مبتنی بر عقل است. سیاستگذاری در حوزه هوش مصنوعی باید بر اساس حکمت باشد که از جنس حقیقت و فضیلت است، باید هوش مصنوعی که طراحی میکنیم مبتنی بر حقیقت و فضیلت عمل کند.
خسروپناه با تأکید بر نظارت و ارزیابی با شاخصهای اهداف، شفافیت، عدالت و مشارکت عمومی تأکید کرد: باید سیستمهای هوش مصنوعی را به صورت مستمر رصد کنیم، حکمرانان شامل ساختار دولتی، بخش خصوصی و ذینفعان مردمی هستند که باید در سیاستگذاری هوش مصنوعی مشارکت داشته باشند. در مدل حکمرانی شورای عالی انقلاب فرهنگی و در سند نگاری هوش مصنوعی، بخش خصوصی و ذینفعان مردمی در سیاستگذاری مشارکت دارند.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در بحث هوش مصنوعی خیلی عقب هستیم و باید با سرعت رشد کنیم خودمان مولّد شویم که اگر اینگونه نشود دچار شکلی از استعمار میشویم. در حال حاضر مهمترین نوع استعمار؛ استعمار نرم است. در دهه اخیر کارهای زیادی انجام شده است اما کافی نیستند که باید ادامه پیدا کند. کار دولت تسهیل گری، نظارت، ارزیابی و هدایت ارزشهاست.
وی اضافه کرد: آموزش و گفتمانسازی در حکمرانی هوش مصنوعی باید مدّنظر باشد. معیارهایی که به هوش مصنوعی میدهیم باید بر اساس زیست بوم و فرهنگ ایرانی اسلامی باشد.
خسروپناه گفت: جامعیت هوش مصنوعی نیز باید مدّنظر باشد و حوزههای نظیر تعلیم و تربیت، دفاعی و امنیتی، کشاورزی، حقوقی، رسانه و فضای مجازی که نیاز به هوش مصنوعی دارند در نظر گرفته شود، البته سیاستبسندگی اشتباه است و سیاستگذاری، بخشی از چند فرایند است که در درون حکمرانی هوش مصنوعی است.
عبدالحسین خسروپناه دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی از اقدامات ارزنده ستاد فرهنگی و اجتماعی تقدیر و اظهار کرد: تدوین اسناد موسیقی، سینما، مدولباس، صنایع دستی، اربعین و الگوی تدوین سیاستها و ضوابط حوزه اسباب بازی جزء فعالیتهای در حال انجام این ستاد است و تا پایان سال کارها نهایی و جهت تصویب به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال میشود.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، هفتمین جلسه شورای معین ستاد هماهنگی و راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور با ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و با حضور رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیر حوزههای علمیه خواهران، نماینده شورای سیاستگذاری فرهنگی بینالملل، مدیرعامل بنیاد ملی بازیهای رایانهای برگزار شد.
در ابتدای جلسه حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه با تبریک ایام رجبیه از اقدامات ارزنده ستاد فرهنگی و اجتماعی تقدیر و اظهار کرد: تدوین برشهای استانی و تاکید بر لزوم مراقبت و نظارت دقیق نسبت به نحوه هزینه کرد بودجههای فرهنگی در استانها و جلوگیری از تخصیص این منابع برای هزینههای جاری دستگاهها، تخصیص اعتبار اجرای آن در سالهای 1402 و پیشبینی بودجه 1403 از دستاوردهای ارزشمند این حوزه بوده است.
وی همچنین بیان کرد: تدوین اسناد موسیقی، سینما، مدولباس، صنایع دستی، اربعین و الگوی تدوین سیاستها و ضوابط حوزه اسباب بازی جزء فعالیتهای در حال انجام این ستاد است و تا پایان سال کارها نهایی و جهت تصویب به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال میشود.
دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: بنیاد بازیهای رایانه ای بر مبنای مصوبه سال 1385 شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده که نیاز به بروزرسانی دارد و لازم است مصوبه مذکور با لحاظ ظرفیتهای شورای عالی فضای مجازی، احصاء خلاءهای قانونی حوزه توسعه و تنظیمگری، مشارکت و بهرهگیری از تشکلهای مردمی دارای ظرفیت در این حوزه بازنگری و اصلاح شود.
حاجیلوئی دبیر ستاد فرهنگی اجتماعی از اقدامات زیرساختی و ارتباط ساختارمند با سازمان برنامه و بودجه کشور بهعنوان دو دستاورد مهم ستاد هماهنگی و راهبری نقشه مهندسی فرهنگی کشور که با ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار می شود، یاد کرد و ادامه داد: برآورد بودجه مورد نیاز برای اجرایی سازی برشهای 31 استان که تا پایان سال نهایی خواهد شد باید به گونه ای تدبیر شود که بودجه های تخصیصی، در راستای اجرای برنامههای فرهنگی اولویتدار استانها با محوریت گروههای مردمی و سازمانهای مردم نهاد هزینه شود تا شاهد اثرگذاری این پروژهها در حل مهمترین مسائل فرهنگی هر استان باشیم.
در ادامه جلسه حاجی هاشمی مدیرعامل بنیاد ملی بازیهای رایانهای گزارشی از اقدامات بنیاد پیرامون اطلاعات مصرف بازی های دیجیتال در ایران را ارائه و اعلام کرد: 34 میلیون نفر در کشور بازی رایانهای با صرف وقت حدود 95 دقیقهای انجام میدهند. میانگین سنی کسانی که بازی میکنند 23 سال است.
وی تعداد گیمرهای حرفهای در کشور را 4 میلیون نفر اعلام کرد و گفت: متاسفانه هم اکنون فقط بازیهای خارجی در میان گیمرهای حرفهای رواج دارد بر این اساس لازم است که برای پرمخاطب شدن بازیهای ایرانی همه وزارتخانهها تلاش کنند.
سپس عموزادی مدیرامور رسانه و فضای مجازی ستاد فرهنگی اجتماعی گزارش ارزیابی عملکرد بنیاد ملی بازیهای رایانه ای را ارائه و اعضای جلسه به بحث و بررسی پیرامون موضوع پرداختند.
محمدحسین ساعی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بر نگاشت نهادی در بازیهای رایانهای تاکید کرد و گفت: باید زمینه ارتباط زیست بوم بازیهای رایانهای با سایر زیست بومها فراهم شود.وی اصلیترین مشکل بازیهای رایانهای در کشور را اقتصاد دانست و ادامه داد: کمبود نیروی انسانی یکی از مشکلات این حوزه است که باید برای آن چارهاندیشی شود.
رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی گفت: حدود ۷۰ تا ۸۰ رشته مرتبط با حوزه علوم اجتماعی و علوم انسانی در حوزههای مرتبط با فضای مجازی، هوش مصنوعی، دادهکاوی و ... استخراج شده است.
به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در نشستی با اساتید دانشگاه شریف بر تحول در علوم انسانی مبتنی بر مسائل بومی کشور تاکید کرد.
سعیدرضا عاملی در این نشست با اساتید علوم انسانی دانشگاه شریف اظهار داشت: شورای تحول و ارتقای علوم انسانی در سال ۱۳۸۸ با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد، در آن زمان علوم انسانی وضعیتی خاص داشت و مرتب رشتههای جدید به وجود میآمد و سهم علوم انسانی و علوم اجتماعی از کل دانشجویان کشور خیلی بالا بود. همین اکنون ۴۸ درصد دانشجویان در رشتههای علوم انسانی و علوم اجتماعی و هنر تحصیل میکنند و بیش از ۳۰ درصد اعضای هیأت علمی دانشگاهها در این دو حوزه هستند، ولی توقعاتی که از این دو حوزه در علم است، برآورده نمیشود.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری در آن زمان فرمودند که تعداد دانشجو و فارغ التحصیل را مرتب اضافه میکنید ولی معلوم نیست اینها اولاً بر چه مبنای فکری در این رشتهها تحصیل میکنند، آیا متفکرین لازم را داریم که این علم بتواند به نفع جامعه اسلامی قرار گیرد یا نه. در ادامه شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبهای گذراند و شورای تحول و ارتقای علوم انسانی را تأسیس کرد که مبتنی بر ۱۰ هدف در آییننامه آن بود.
رییس شورای تحول و ارتقاd علوم انسانی گفت: اهداف این شورای تخصصی کمی جنبه سیاستگذاری داشت و شامل سیاستگذاریهای مرتبط با علوم انسانی و علوم اجتماعی، راهبری، نظارت، ارزیابی، ایجاد کرسیهای آزاداندیشی در حوزههای علوم اجتماعی و علوم انسانی و امتداد دادن به علوم اجتماعی و علوم انسانی در بازار، حکمرانی و جامعه، بود.
عاملی ادامه داد: دکتر حدادعادل ۱۴ سال ریاست این شورا را برعهده داشتند. آقای دکتر حداد روحیه فرهنگی و عملگرایی دارند و تمرکز روی کار مشخص ایجاد می کنند، ایشان روی رشتهها تمرکز کردند با این نگاه که اگر بتوانیم رشتهها را متحول کنیم، علوم به طور نسبی متحول میشود و از طرفی هم روی متون علوم اجتماعی و علوم انسان اسلامی و بومی تمرکز کردند. ۱۷ کارگروه با راهبری شورای تحول و ارتقای علوم انسانی تشکیل شد. این کارگروهها جدا از شورای برنامهریزی وزارت علوم بودند و تکلیف رشتهها در شورا مشخص میشد. حدود ۳۰۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاهها در کارگروهها همکاری داشتند.
رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بیان کرد: این ۱۷ کارگروه هم در تأسیس رشتههای جدید و هم در بازنگری رشتهها و تأیید رشتههای جدید نقش داشتند. تقریباً ۳۰۰ نفر از اعضای هیات علمی که از برجستگان دانشگاهها بودند در این کارگروهها فعال بودند. متناظر با این ۱۷ کارگروه در حوزه علمیه هم ذیل شورای تخصصی حوزوی تشکیل شد و در این امر کمک فکری می کردند. در تدوین متون آموزشی تاکنون ۵۷ کتاب با سمت چاپ شده است، تعداد قابل توجهی،۳۰۰--۴۰۰ کتاب هم در مسیر تدوین، بررسی و انتشار است.
عاملی گفت: واقعیت این است که این شورا، شورای تحول و ارتقای علوم انسانی است، ارتقای آن نیاز به توجه بیشتر دارد. ارتقا خیلی مهم است، اکنون علوم اجتماعی و علوم انسانی آن جایگاه و شأن را ندارد. واقعیت این است که به علوم انسانی به عنوان علم درجه یک نگاه نمیشود، در صورتی که امروز تمام عرصههای پیشرفت را که نگاه میکنیم، به نوعی تخصص علوم اجتماعی و علوم انسانی در آنها بسیار اثرگذار بوده است.
وی ادامه داد: این رشتهها در کشور نتوانسته است در مدیریتهای عالی کشور امتداد پیدا کنند. بسیاری از راه حل ها برای معضلات اجتماعی در این حوزه است. مثلا عنصر نظم چقدر در فرآیند کار تأثیرگذار است، یا حوزههای مربوط به مصرف، دامنه خیلی بزرگی دارد، به هر حال حوزه دادهکاوی عرصه بزرگی از علم رشتهها را به وجود آورده که متخصص آن را کم داریم که بتواند از مسیر دادهکاوی، کنشها و واکنشهای اجتماعی را نگاه کند.
ایجاد رشتههای جدید مبتنی بر فناوریهای نوین
رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی گفت: گزارشی برای سال ۲۰۱۳ نشان می داد در دهه گذشته در یک دهه ۱۸ اگزابایت داده تولید شده است، اکنون هر روز تقریباً ۱۸ اگزابایت داده در فضا گذاشته میشود، در بستر رقومی کاملاً رفتار قابل پیشبینی میشود. فضای مجازی چقدر رشته جدید ایجاد کرده که از حوزه رشتهای عقب افتادیم، حدود ۷۰ تا ۸۰ رشته مرتبط با حوزه علوم اجتماعی و علوم انسانی در حوزههای مرتبط با فضای مجازی، هوش مصنوعی، دادهکاوی و ... استخراج شده است.
عاملی با طرح این پرسش که چه نقاط مؤثری میتواند علوم اجتماعی و علوم انسانی را در مسیر خود قرار دهد؟ ادامه داد: تحول علوم انسانی با رویکرد اسلامی کردن دانشکدهها، کارآمد کردن دانشکدهها، مؤثر کردن دانشکدهها، بومیسازی دانشجویان مدنظر است. حتی دانشگاههایی که با هدف تغییر راه اندازی شدند مثل دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه امام صادق(ع)، هم تقریباً با تأثیر متفاوتی همین علوم را تدریس کردند و آن تغییر مورد توقع اتفاق نیفتاد.
رییس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی بیان کرد: امام (ره) بحث اسلامی کردن را همان اوایل انقلاب مطرح کردند، ایشان در پاسخ به منتقدان اسلامی کردن علوم گفتند که برخی فکر میکنند اینها آمدند که فیزیک اسلامی، شیمی اسلامی، ریاضی اسلامی درست کنند، ما به دنبال این معنا نیستیم. ولی غایت ریاضیات، فیزیک، شیمی و اینها چیست؟ در نهایت در جایی روی این علم میخواهد ارزش بار شود. وقتی با نگاه غایتنگری نگاه میکنیم، علمی که میخواهد جامعه اسلامی را بسازد، مهندسی آن هم هدف ساخت جامعه اسلامی را دارد، شیمی، فیزیک و ریاضیات آن هم همینطور.
وی ادامه داد: شورای تحول در این سالها تمرکز روی رشتهها داشته و تصورش این بوده که اگر رشتهها و دروس را درست کند، یک گام به جلو بوده است، آموزش و پرورش کتابمبنا است، استاد باید کتاب درسی را درس بدهد، ولی دانشگاه کتابمبنا نیست. هر چقدر هم که کتاب معرفی کنیم بالاخره استاد کتاب خودش را درس میدهد، سخت هم است که به یک استاد بگویید فقط شما این کتاب را میتوانی درس بدهید و در واقع منابع یک بعد رقابتی دارند و افراد متون مشهور و نویسندههای مشهور را مورد توجه قرار میدهند.
اقبال از رشتههای علوم انسانی در کشورهای پیشرفته
نجمی، مدیر گروه مدیریت دانشگاه شریف در این نشست با تاکید بر نقاط موثری که جریان «ارتقا» در شورای تحول و ارتقای علوم انسانی قدری مغفول مانده، بیان کرد: بسیاری از کشورها که چنین رشتههایی مورد اقبال و بسیار هم پولساز است، در کشور ما یک موضوع فرهنگی وجود دارد که یا باید برود مهندسی یا برود پزشکی، همین موضوع باعث میشود بسیاری از استعدادها که در دانشگاه صنعتی شریف هم ملاحظه کردیم، بچههایی با رتبه زیر ۱۰۰ وارد رشته مهندسی برق میشوند و بعد از مدتی از آن زده میشوند و علاقه ندارند.
وی ادامه داد: دانشکده اقتصاد را در سال ۱۳۷۸ تأسیس کردیم، تجربه این دانشکده نشان میدهد یکی از نقاط مؤثر هدایت ورودی به این سمت است، باید کاری انجام دهیم که ورودیهای ما آن نگاهی را که در کشورهای توسعه یافته به موضوعات علوم انسانی وجود دارد، اتفاق بیفتد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: در ادامه باید جذب اساتید و علاقهمند کردن اعضا به تحصیل در این رشتهها مدنظر باشد.
وی گفت: رشته های علوم انسانی به پشتیبانیهایی خاص از منظر بودجه و منابع نیاز دارد، باید حضور در مجامع بینالمللی و ایجاد ارتباطات بینالمللی را مدنظر داشته باشیم.
محتوای علمی باید بومی شود
طالبیان، استاد گروه مدیریت دانشگاه شریف در این نشست گفت: هر تحول و ارتقایی بخواهد رخ دهد یک گام مهم آن هیات علمی توانا و در واقع معتقد به این قضیه است. همچنین بومیکردن را میتوان به روش علم و محتوای علم تقسیم کرد. میخواهیم چه چیزی را بومی کنیم؟ حدس میزنم در بسیاری از علوم روش علم بومیکردن نمیخواهد، آن چیزی که به نظر میرسد به بومیکردن نیاز دارد، محتوای علمی است. یعنی اگر همان روش علمی استاندارد را استفاده کنیم برای فضای کشورمان ممکن است به نسخه متفاوتی برسیم. نسخه را نمیتوان کپی کرد.
وی افزود: آن چیزی که مانع بومی کردن میشود، بحث داوری و نهاد داوری مورد اعتماد است، دانشجویانی که میخواهند دکتری بگیرند باید یک مقاله در نشریه خارجی معتبر منتشر کنند و این سخت است، برای این که وقتی شما مسائل کشور را حل میکنید خیلی سخت است. با این حال شرط خوبی است؛ برای این که نهادهای معتبر بیطرف که بتوانند داوری کنند نداریم، انگار مجبوریم خارجی را به کار بگیریم تا ببینیم کاری که انجام شده، خوب است یا نه؟ تا وقتی نهادهای داوری علمی داخل کشور نداشته باشیم، کار بومیکردن خیلی سخت خواهد بود. یعنی به خیلی از نشریههای علمیمان مطمئن نیستیم که داوری را به درستی انجام میدهند، داوری خوبی انجام میدهند یا نه، اگر آنجا چاپ شد یعنی کاری بدیع و خوب بوده است.
ضرورت بررسی عملکرد شورای تحول و ارتقای علوم انسانی
ملکی، عضو پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف در این نشست گفت: حدود چهار سال پیش مطالعهای را درباره تحول در علوم انسانی شروع کردیم که آیا نهادهای حکمرانی علوم انسانی اصولاً چه ساخت نهادی و ترتیب نهادی در دنیا دارند؟ اگر واقعاً مدعی علوم انسانی هستیم با مقوله تحول علوم انسانی هم باید علمی برخورد کنیم و این را کمتر دیدم. یعنی تحول در علوم انسانی و عوامل مؤثر در تحول، نیاز به درک نظری، نظریهپردازی و آسیبشناسی دارد که این نگاه درجه دو را کمتر دیدیم.
وی ادامه داد: مشکل اصلی علوم انسانی، تحلیل نهادی کم است، یعنی از منظر نهادی و این که ساخت نهادی علوم انسانی بر نحوه رشد و زیست علوم انسانی چه آثاری دارد و بعد چه دستاوردهایی میتواند داشته باشد کمتر مطالعه می شود، خود شورای تحول جای مطالعه دارد که از زمان تأسیس تاکنون به عنوان یک نهاد در زیستبوم تحول علوم انسانی چه کار کرده؟ چه دستاوردها و ناکامیهایی داشت؟ و چگونه با این مسئله برخورد کرده است.
توهم بومی سازی، جایگزین بومی سازی شده است
نجمی، رییس دانشکده مدیریت و اقتصاد تصریح کرد: علوم انسانی با آن چیزی که باید باشد فاصله دارد و خیلی ضعیف هستیم و این موضوع به یک حلقه معیوب برمیگردد، بچههایی که نمیتوانستند به رشتههای ریاضی و پزشکی بروند علوم انسانی خواندند، وقتی حجم قابل توجهی افراد غیرنخبه در یک مجموعه وارد شوند، اگر بهترین اساتید را هم داشته باشیم باز هم خیلی نمیتوانیم نتیجه بگیریم.
وی ادامه داد: متأسفانه در کشور در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی انقطاع از دانش بشری بینالمللی داشتیم در چند دهه و مستمراً هم بر این طبل کوبیدیم. چند دهه از علوم بشر در حوزه علوم انسانی فاصله گرفتیم و این انقطاع باعث شده چرخ هرز بچرخد، سیستم داوری، سیستم تولید محتوای مطلب علمی، دانشجویی که میآید، وضعیت اسفناک است.
این استاد دانشگاه گفت: بومی سازی هدف درستی است ولی آن چیزی که رواج و توسعه پیدا کرده توهم بومیسازی است.
وی ادامه داد: تبلیغات منفی جدی علیه علوم انسانی مبتنی بر علوم روز در کشور وجود دارد. در چنین فضایی چطور فضای اندیشمندی شکل میگیرد.
این استاد دانشگاه افزود: راهحلها را در سه لایه نهادی، سیاستگذاری و عملیاتی میتوان خلاصه کرد. در لایه نهادی در کشور باید فضای آزاد اندیشی و مباحثه باز باشد، نظام تبلیغات منفی علیه علوم انسانی که از دنیا بهره میگیرد باید برداشته شود، قرار نیست تقلید کند، قرار نیست ترجمه کند، ولی نباید منقطع باشد، این انقطاع بلای جان ما است. در لایه سیاستگذاری قواعد جذب و ارتقا باید اصلاح شود. این ساختار بسته و خطکشی شده باید از بین برود، دولت باید منابع مالی قابل توجه برای آن در نظر بگیرد، بنیاد ملی نخبگان میتواند نقشآفرینی کند، از مجموعه تحقیقاتی که انجام میشود در خود دولت استفاده کنند.
مسعود شادنام، استاد گروه اقتصاد دانشگاه شریف گفت: علوم انسانی، چه بومی، چه اسلامی و چه کاربردی را بهتر کنیم، کیفیت علوم انسانی را بالا ببریم، به خودی خود فکر میکنم آن چیزهای بعدی اتفاق میافتند. چون در مجموع مردم ما به کشورشان علاقمند هستند و دوست دارند کاربرد داشته باشد، دوست دارند با عقاید اسلامی آنها سازگار باشد، دوست دارند بومی باشد، همه این اتفاقات خود به خود در پس این افزایش کیفیت اتفاق خواهد افتاد.
ابراهیم نژاد، استاد گروه اقتصاد دانشگاه شریف گفت: اگر چیزی را بخواهیم نقد کنیم، یا متحول کنیم، بدون شناخت عمیق آن قطعاً نشدنی است. اول یک پدیده را از طرفداران آن پدیده بهتر بشناسیم بعد بخواهیم آن را متحول کنیم، بنابراین در حوزه علوم انسانی هم اگر تحولی بخواهد اتفاق بیفتد قطعاً پیششرط آن این است که در بهترین سطح ممکن حوزههای مختلف علوم انسانی را بشناسیم و در آن متخصص داشته باشیم و بعد از آن سراغ نقد آن برویم.
وی با اشاره بومی سازی ادامه داد: گاهی اوقات فکر میکنیم همه چیز را باید از نوع اختراع کنیم، یعنی کلاً منکر یک حوزه علمی شویم و دوباره از اول چیزی را از پایه بسازیم. در حالی که همچین چیزی واقعاً نیست حداقل در رشتههایی که خواندهایم، نیست. در لایههای خیلی خیلی بالاتری بومیسازی باید اتفاق بیفتد.
وظیفه استاد تولید دانش مبتنی بر مسائل بومی است
وصال، استاد دانشگاه شریف اظهار داشت: سوء تفاهم جدی در کشور، اختلاط ساحتهای مختلف است که کارکردهای مختلف دارد. یعنی از استاد دانشگاه میخواهیم مسائل اقتصاد کشور را خودش حل کند، این بیمعنی است. استاد دانشگاه باید کار پژوهش و کار آموزش انجام دهد، پژوهش استاد باید ناظر به مسائل کشور باشد با آن نظام انگیزشی که تعریف میشود، ولی وظیفه او حل مسائل کشور نیست، وظیفه او تولید دانش است. ارتقای تحولی در علوم انسانی امکانپذیر است، هزینه خیلی زیاد میخواهد که عدهای را بیاورید اینجا و به خدمت بگیرید. مسئله این است که آدم کم داریم و این مسئله فشار زیادی را بر همه وارد میکند. لازمه ارتقای علوم انسانی با سرعت بالا این است که یک جریان جدی داشته باشیم که درخت اصلی را قوی کنیم.
پژوهش در علوم انسانی را بلد نیستیم
طاهری، استاد دانشگاه شریف نیز در این نشست تاکید کرد: در حوزه علوم انسانی مشکل اساسی این است که افراد پژوهش را بلد نیستند و پژوهش را یاد نمیگیرند، همین الان هم همینطور هستند.
وی ادامه داد: از طرفی راه را بلد نیستیم. واقعیت این است که اگر آموزشهای لازم، زمینههای لازم را فراهم کنیم، کار سختی نیست و اینطور نیست که افراد نتوانند نوآوری داشته باشند. وقتی میگوییم تحول قرار نیست همه چیز را زیر و رو کند، با نگاه خودمان میتوانیم تحول ایجاد کنیم. با توجه به تفاوتهایی که وجود دارد به هر حال روش تجربی که در علوم اجتماعی وجود دارد، متفاوت است.
این استاد دانشگاه پیشنهاد داد: در مرحله اول باید افرادی که زمینههای اسلامی و انگیزههای اسلامی دارند با فضای علمی واقعی، نه فضای تقلیدی و ترجمهای که در دانشگاهها حاکم بوده آشنا شوند، روشها را یاد بگیرند و بدانند یعنی چه، علم اصلاً یعنی چی. اکنون متأسفانه اقداماتی انجام میشود که معلوم میشود شناخت کافی از علم وجود ندارد. در فضای کشور نباید از یک گروه انتظار همهچیز را داشت، باید از ظرفیتهای مختلف استفاده کنیم و اینها با هم همکاری کنند. لازمه این همکاری مقداری اعتماد متقابل است.
وی ادامه داد: باید سرپای خودمان بایستیم، به عنوان مثال می توان مقالههایی نوشت که در فضای کشور مفید و خیلی هم تأثیرگذار است، ولی در فضای خارجی اصلاً مورد ندارد و مسئله آنها نیست. ولی مشکلات داوری مقالات در کشور وجود دارد.
دانشگاهها، انسانها و گروههای انسانی باید متحول شوند
فاتح، استاد دیگر دانشگاه شریف بیان کرد: پیشتر شورای عتف، متولی پژوهش کشور شورای علمی کشور بود، در آنجا، چهار نوع تحقیق مصوب است و چون شورای عتف آن را رد نکرده همچنان برقرار است. سه نوع را همه میدانید، نوع چهارم پژوهش بنیادی راهبردی یا بنیادی کاربردی است، یعنی در عین این که نظاممند مرز علم را توسعه میدهیم، در یک افق راهبردی معطوف به حل مسئله هستیم. تحول در علوم انسانی از این جنس است. ما در فضای نسبت بین نظر و عمل قرار داریم.
وی ادامه داد: علوم انسانی متحول نمیشود مگر دانشگاه و انسانها و گروههای انسانی متحول شوند.
سعیدرضا عاملی از جمله ماهیتهای هوش مصنوعی را شبکهای بودن آن دانست و گفت: برخی هوش مصنوعی را مساوی با فضای مجازی میدانند، اما اینگونه نیست و مجلس نیز اشتباه کرده که آن را به مرکز ملی فضای مجازی سپرده است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، سومین همایش هوش مصنوعی و رسانه با موضوع حکمرانی رسانه در عصر هوش مصنوعی امروز ۲۵ دی با حضور مدیران این حوزه به همت دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
حجتالاسلام سعیدرضا عاملی، عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی در این همایش با اشاره به منطق هوش مصنوعی گفت: منطق هوش مصنوعی مبتنی بر الگوریتم است و برخی این عصر را عصر الگوریتم نامیدهاند. آلن تورینگ دستگاهی را اختراع کرد که برخی اسم آن را بازی تقلید نامیدند و برخی دستگاه فکر نامگذاری کردند و به همین دلیل برخی او را پدر هوش مصنوعی میدانند.
وی افزود: اکنون در شرایطی هستیم که ماهیت آنالوگ به دیجیتال تبدیل شده است و تحول دیجیتال دو انقلاب بزرگ داشت و آنچه امروز از خدمات الکترونیک استفاده میکنیم ناشی از همین انقلابهاست.
حجتالاسلام عاملی ادامه داد: هوش مصنوعی دارای منطق فازی است و میتواند بین صفر و یک انتخاب کند و بین این دو ماهیت جدید و ریزپردازندههایی به وجود آورد که پدیدهها را بسیار ریزتر کند و امروز کامپیوترهای کوانتومی پردازشهای بسیار ریز و پیچیدهای دارند.
وی ادامه داد: ماهیت موژولاریتی این پدیده ویژگی دیگر هوش مصنوعی است، یعنی اگر بین نودها خوشههای ارتباطی داریم، این خوشهها هم با هم ارتباط برقرار میکنند و قدرت هوش مصنوعی در این زمینه بسیار بالا میرود. ماهیت دیگر هوش مصنوعی شبکهای بودن آن است. برخی هوش مصنوعی را مساوی فضای مجازی میدانند، اما یکی نیست و مجلس هم در این زمینه اشتباه کرده و آن را به مرکز ملی فضای مجازی سپرده است.
وی تصریح کرد: امروز هوش مصنوعی در عرصه پزشکی و آزمایشگاهی بسیار کاربردی است و حتی پزشکی از راه دور را فراهم کرده است؛ بنابراین هوش مصنوعی در خدمات، سلامت، کشاورزی و .. نیز میتواند دخیل باشد. در واقع عرصههای فناوریهای نو بسیار گسترده است و هوش مصنوعی به عنوان یکی از این عرصهها، نقطه عطفی است که در کنار متغیرهای دیگر میتواند عرصههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و .. را متحول کند.
حجتالاسلام عاملی گفت: هوش مصنوعی دارای یک ماهیت روبومی، الگوریتمی، یکپارچهای، شبکهای، سیستمی و خودکار است. اگر بخواهیم فلسفیتر درباره هوش مصنوعی صحبت کنیم، آن را به فلسفه ذهن و شناخت و ارتباطات شناختی مربوط میدانند و این پدیده نظیر ذهنیتهای آرمانی انسان است و آنچه از ذهن میگذرد یک واقعیت مجازی است و میتواند به عملکرد هوش مصنوعی کمک کند. حتی بسیاری از اموری که تا به امروز خیالی بود، امروز میتواند به واقعیت بپیوندد. یکی از آنها حضور انسان در همه جاست.
وی با اشاره به عملکرد هوش مصنوعی در عرصه رسانه گفت: هوش مصنوعی ضمن دارا بودن ظرفیتهای بالا، مخاطراتی هم دارد. یکی از آنها منفعل کردن انسان است. هوش مصنوعی فعلیت هوش و نه ظرفیت آن است و همه دادههای آن بالفعل است و اگر چت جی پی تی میتواند خیرگی ایجاد کند، به دلیل افزایش پارامترهای آن است؛ بنابراین انسان در برابر هوش مصنوعی تبدیل به بازنده میشود. مانند همین امروز که حافظه خود را به گوشی همراه خود سپردهایم و امروز توصیه میشود، هوش خود را به چالش بکشید تا پیر نشود.
وی چالش دوم را تصنع در برابر طبیعت دانست و افزود: در یکی از مطالعات آمده است که استفاده از هوش مصنوعی در عرصه رسانهها متفاوت است که میتوان به راحتی از هوش مصنوعی در تحلیل و ارزیابی اخبار، جلوگیری از جعل و تقلب، مچگیری رسانهای و ... استفاده کرد.
ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی طی فراخوانی از خبرگان، نخبگان، اعضای هیئتعلمی و دانشجویان، متخصصان و فعالان مرتبط بخش خصوصی، دستگاههای ملی و استانی و تمامی ذینفعان و علاقهمندان به مشارکت در نهاییسازی پیشنویس سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران دعوت به همکاری کرد.
به گزارش روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، نظر به اهمیت موضوع هوش مصنوعی به عنوان یک فناوری اولویتدار در شکلدهی به جامعه آینده، تدوین سند ملی هوش مصنوعی به عنوان یک ضرورت در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت و پیشنویس سند با همکاری دستگاههای مرتبط بهویژه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تدوین و در حال نهاییسازی است.
ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، بدینوسیله از خبرگان، نخبگان، اعضای هیئتعلمی و دانشجویان، متخصصان و فعالین مرتبط بخش خصوصی، دستگاههای ملی و استانی و ذینفعان و علاقهمندان به مشارکت در نهایی۱۰سازی پیشنویس این سند دعوت میشود از طریق سامانه هماندیشی شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به ارائه نظرات و پیشنهادهای اصلاحی خود حداکثر تا ۳۰ دی اقدام کنند.
امید است با اعمال نظرات اصلاحی و دریافت خرد جمعی، پیشنویس سند در اسرع وقت نهاییسازی شود.
رئیس جمهور و رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه «نهاییسازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» را ابلاغ کرد که براساس آن ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورا ماموریت یافت این سند را با همکاری وزارتخانه ها و دستگاه های اجرایی ذینفع و با استفاده ظرفیت دانشگاه ها و پژوهشگاه ها تدوین کند.
به گزارش فارس، ابراهیم رئیسی ماده واحده «نهاییسازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» را که در جلسه ۸۹۰ مورخ ۱۶ آبان ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه ۴۴۳ مورخ ۱۸ آبان ۱۴۰۲ شورای معین به تصویب رسیده است؛ برای اجرا ابلاغ کرد.
متن این ابلاغیه به شرح زیر است:
ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری
مرکز ملی فضای مجازی
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران
شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی
شورای عالی حوزههای علمیه
ماده واحده «نهاییسازی و تصویب سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» که در جلسه ۸۹۰ مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بر اساس مصوبه جلسه ۴۴۳ مورخ ۱۴۰۲/۰۸/۱۶ شورای معین به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ میگردد:
«ماده واحده- ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی مکلف است با همکاری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری؛ مرکز ملی فضای مجازی؛ دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ شورای راهبردی علم، فناوری و نوآوری دفاعی و امنیتی؛ شورای عالی حوزه های علمیه و سایر دستگاه های اجرایی ذینفع و با استفاده از ظرفیت دانشگاهها، پژوهشگاهها و نمایندگان بخش خصوصی بر پایه بنیانهای نظری دینی، فلسفی، فقهی، اخلاقی و فرهنگی و با نظرداشت پیامدهای آن در ابعاد مختلف؛ «سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» را مشتمل بر؛ اصول و مبانی ارزشی، چشمانداز، اهداف، اولویتها، شاخصها، راهبردها و اقدامات ملی مورد نیاز و تقسیم کار ملی دستگاههای اجرایی برای اجراییسازی سند به منظور تنظیم مناسبات ارکان مختلف حاکمیت و بخش خصوصی در مسیر پیشرفت و تعالی همهجانبه کشور، تدوین و برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید».
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در فعالیتهای دیجیتالی و فضای مجازی خلأ محتوایی داریم تأکید کرد که نیروهای انقلابی باید با هدف حفظ انقلاب اسلامی جهاد در فضای مجازی را دنبال کنند.
به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجتالاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سومین رویداد تولید محتوای دیجیتال بسیج پایتخت با بررسی این رویداد از زوایای مختلف اظهار کرد: در فعالیتهای دیجیتالی و فضای مجازی خلأ محتوایی داریم و دشمن مدام در حال تولید انواع محتوای انیمیشن، پویانمایی، فیلم و سریال است و فضای مجازی را پوشش حداکثری قرار داده اما این رویدادها کمک میکند تا با مبانی انقلاب اسلامی و بنیانهای اسلام محتوایی را تولید کنیم که اثربخش باشد و انسان معاصر را که گرفتار بحرانهای متعدد روانشناختی و اجتماعی است، نجات دهد.
وی با اشاره به حضور نوجوانان در این رویداد تاکید کرد: نوجوانان با رویدادهای اینچنینی رشد پیدا میکنند و به انسانهای فرهیختهای تبدیل میشوند که نظام اسلامی به آنها نیازمند است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه برگزاری رویداد تولید محتوای دیجیتال بسیج پایتخت را مصداق بارز جهاد تبیین با ابزار مدرن دانست و گفت: مقام معظم رهبری بارها فرمودند که اکنون دوران جهاد تبیین است، جهاد تبیین با ابزار رسانهای است که میتواند مخاطب را جذب کند و برگزاری این رویداد جای تقدیر دارد چراکه توانسته جوانان و نوجوانان را از محلات مختلف جمع کند و چهره انقلابی و ایمانی پایتخت را نشان دهد.
استاد خسروپناه بر ادامه برگزاری رویدادهای اینچنینی تأکید کرد و افزود: در آغاز گام دوم انقلاب اسلامی با موضوعاتی نظیر هوش مصنوعی و هوش مصنوعی کوانتوامی مواجه هستیم که باید مورد توجه باشد به همین دلیل برگزاری رویدادهای تولید محتوای دیجیتال در عصر جدید ضروری است و باید این رویدادها را به صورت مردمی استمرار داد. انشاءلله با استمرار این رویدادها الگوی حکمرانی دیجیتال استخراج میشود و در اختیار همه نهادها قرار خواهد گرفت.
وی در پایان جهاد در فضای مجازی را ضروری قلمداد کرد و گفت: نیروهای انقلابی باید با هدف حفظ انقلاب اسلامی جهاد در فضای مجازی را دنبال کنند.
دبیر ستاد توسعه فناوریهای اپتیک و کوانتوم سطح فناوریهای تولیدشده حوزه اپتیک را ۶ تا ۸ و محصولات حوزه کوانتوم را بین ۲ تا ۴ دانست و گفت: «به منظور ترسیم نقشه راه حوزه کوانتوم، تدوین سند راهبردی این حوزه کوانتوم در دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفته است.»
به گزارش ایسنا، علی اسفندیاری، دبیر ستاد اپتیک و کوانتوم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه نانو در جمع خبرنگاران با بیان اینکه ستاد اپتیک و کوانتوم تصمیم گرفت در این دوره از نمایشگاه نانو که همزمان با نمایشگاه صنعت برگزار شد، حضور داشته باشد، افزود: «این نمایشگاه عرصهای برای تعامل میان صنعتگران، دانشگاهیان و فناوران است و از این رو بازه زمانی بازه بسیار جذابی بود، از این رو تلاش کردیم که شرکتها و تیمهای فعال در حوزه اپتیک، لیزر و کوانتوم در این نمایشگاه حاضر شوند تا هم بازدیدکنندگان با فعالیت این شرکتها آشنا شوند و هم صاحبان فناوری با یکدیگر تعامل داشته باشند.»
وی با بیان اینکه این برای اولین بار است که شرکتهای حوزه اپتیک و لیزر در نمایشگاه نانو حضور دارند، ادامه داد: «در سالهای گذشته دستاوردهای شرکتهای این حوزه در نمایشگاهی تحت عنوان اپتیک و لیزر عرضه میشدند، ولی فعالان این عرصه با تاکید بر فناوریهای فوتونیک و لیزر و اپتیک همراه با فناوریهای مبتنی بر کوانتوم که در حال حاضر اشتراکات زیادی با فناوریهای نوری یا اپتیکی دارند، در این نمایشگاه حضور یافتهاند.»
تعداد شرکتهای فعال ایران در حوزه کوانتوم
اسفندیاری با بیان اینکه ۳ تا ۴ شرکت فعال در حوزه کوانتوم و ۱۵ شرکت در حوزه اپتیک، فوتونیک و لیزر دستاوردهای خود را در نمایشگاه نانو عرضه کردهاند، ادامه داد: «در این نمایشگاه از تیمهایی با یک محصول تا شرکتهای صادراتی حاضر شدند، ولی نکته حائز اهمیت این تیمها دارا بودن بخشهای تحقیق و توسعه قوی است و میتوانند میزبان بسیاری از پژوهشگران و فناوران و شرکتهای کوچک باشند.»
دبیر ستاد توسعه فناوریهای اپتیک و کوانتوم. یکی از چالشهای موجود در حوزه دانشبنیانها را تمایل شرکتهای کوچک به تبدیل شدن به شرکتهای پیشران عنوان کرد و یادآور شد: «این در حالی است که برخی اوقات نیاز است که شرکتهای کوچک با شرکتهای بزرگتر که بازار تامین سرمایه و تجاری سازی را میشناسند، ادغام شوند؛ از این رو ما در این نمایشگاه در کنار شرکتهای بزرگ، شرکتهای کوچک و متوسط را مستقر کردیم.»
وی با بیان اینکه در حوزه فوتونیک و لیزر حدود ۸۰۰ تا ۱۰۰ شرکت فعال در کشور داریم، خاطرنشان کرد: «این شرکتها دارای بخشهای تحقیق و توسعه فعال هستند.»
دبیر ستاد توسعه اپتیک و کوانتوم در خصوص سطح فناوریهای تولید شده در این حوزه، گفت: «TRLهای محصولات فناورانه حوزه اپتیک ۶ تا ۸ و نزدیک به خط تولید و ارائه خدمات به صنعت است و نیاز است ابزار آن را به منظور کاربرد برای صنعتگران فراهم کنیم.»
وی اضافه کرد: «TRLهای محصولات حوزه کوانتوم بین ۲ تا ۴ است و چون به تازگی آغاز شده است، از تولید نمونههای آزمایشگاهی و دانشگاهی به سمت تولید قابل ارائه در حرکتیم.»
اسفندیاری تاکید کرد: «ممکن است محصولات حوزه کوانتوم متقاضی صنعتی نداشته باشد، ولی پتانسیلهای آن وجود دارد و ما امیدواریم این نمایشگاه نقطه شروع برای حوزه کوانتوم باشد.»
وی در خصوص زیرساختهای توسعه فناوریهای کوانتوم، گفت: «حوزه کوانتوم به زیر ساختهای منحصر به فردتری نیاز دارد، در حوزه نانو و حتی اپتیک، فوتونیک و لیزر نیاز به زیر ساختهایی چون دانش و علم مواد، شیمی و یا الکترونیک نیاز بوده است.»
وی ادامه داد: «ولی حوزه کوانتوم یکسری دانشهای پیشرفته فیزیکی، الکترونیک و آزمایشگاههای بسیار منحصر به فرد را میطلبد؛ چرا که فناوری کوانتومی در مقیاس تک اتم و یا تک فوتون کار میکند؛ از این رو محققان این حوزه نیاز به ابزارآلات بسیار دقیق دارند.»
اسفندیاری با بیان اینکه سایر حوزهها الزامی برای کاربرد ابزارهای بسیار دقیق ندارند، خاطر نشان کرد: «حوزه کوانتوم به شدت نیاز به این ابزارها دارد و این آزمایشگاههای حوزه کوانتوم به طور پراکنده در کشور وجود داشته است که در کنار هم، به کار گرفته نمیشده، ضمن آنکه این آزمایشگاهها به روزرسانی نشدهاند.»
وی دلیل این کمبود زیر ساختهای حوزه کوانتوم را نوپا بودن آن در کشور دانست و افزود: «ما نیاز داریم این آزمایشگاهها بهروزرسانی و تجهیز شوند.»
دبیر ستاد توسعه اپتیک و کوانتوم با اشاره به تدوین سند کوانتوم، گفت: «این سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تدوین است تا بر اساس آن نقشه راه کلی کشور در این حوزه تدوین شود.»
به گفته وی نقشه راه کوانتوم بعد از تدوین سند خواهد بود و بر اساس آن تقسیم کار ملی در این حوزه صورت میگیرد.
اسفندیاری در پاسخ به این سؤال که چرا سند کوانتوم به جای ستاد در شورای عالی انقلاب فرهنگی تدوین میشود، توضیح داد: «در تدوین این سند نمایندگانی از دستگاههای مختلف دانشگاه، صنعت، دفاعی و ستاد کوانتوم معاونت علمی ریاستجمهوری حضور دارند و در این گروه با تدوین این سند، تقسیم کار ملی خواهد شد.»
وی با بیان اینکه ماموریت معاونت علمی ریاستجمهوری در این حوزه مشخص نشده است، اظهار کرد: «ولی این ستاد بیشترین نقش را خواهد داشت، چون ذیل نهاد معاونت علمی ریاست جمهوری است که بوروکراسیهای آن کمتر است و از فعالان این عرصه میتواند چابکتر حمایت کند و از آنجایی که معاونت علمی ذینفع نیست، میتواند میان بخشهای مختلف تعامل ایجاد کند. ولی این امر نیازمند آن است که اعتقاد به فعالیتهای معاونت علمی در نهادهای دیگر وجود داشته باشد.»
به گزارش ایسنا، چهاردهمین نمایشگاه بینالمللی فناوری نانو صبح روز شنبه ۱۳ آبان ماه با حضور بیش از ۹۰ شرکت فعال در نمایشگاه بین المللی تهران آغاز به کار کرد که تا ۱۶ آبان ماه دایر خواهد بود.
در جلسه علنی امروز مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان معیار نحوه نظارت و تنظیمگری بر VODها و شبکه نمایش قرار گرفت.
به گزارش ایلنا نمایندگان در جلسه علنی نوبت عصر امروز (شنبه ۲۹ مهرماه) مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی جزئیات لایحه برنامه هفتم توسعه، با بند الحاقی(۵) ماده ۷۵ این لایحه درباره ضرورت مطالعه در زمینه زیرساختهای اقلیمهای فرهنگی با ۱۳۴ رأی موافق، ۲۹ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۱ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
براساس بند الحاقی(۵) ماده ۷۵ لایحه مذکور؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مکلفند در جهت تحکیم سبک زندگی اسلامی ایرانی، تقویت همبستگی ملی، با محوریت معرفی مفاخر و اندیشمندان علمی و فرهنگی کشور، نسبت به مطالعه زیرساخت اقلیمهای فرهنگی کشور اقدام نمایند.
همچنین رئیس مجلس در جریان بررسی بند الحاقی (۳)، این بند را مطابق با برنامه هفتم توسعه ندانست و بند الحاقی ۴ نیز مراعا ماند.
در بند الحاقی (۳ ) ماده ۷۵ این لایحه که مطابق برنامه تشخیص داده نشد، آمده بود؛ در راستای اصلاح فرهنگ مصرف و توسعه خدمات دولتی و عمومی، تمام دستگاههای اجرائی، نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتهای دولتی مجازند علاوه بر ظرفیت بند «چ» ماده (۳۷) قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، نسبت به عقد قرارداد و تفاهمنامه مشترک با سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران جهت طراحی و اجرای پویشهای رسانهای اقدام نمایند.
۵ درصد تا ۱۰ درصد از منابع حاصل از کاهش مصرف (به قیمت خرید تضمینی با هزینههای تمام شده) و یا افزایش فراگیری خدمات (به قیمت دریافتی از افراد) به عنوان حق تولید و پخش برنامهها، در اختیار سازمان صدا و سیما(به عنوان درآمد) قرار میگیرد.
براساس بند الحاقی ۴ که مراعا ماند؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند به منظور حمایت از اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه نسبت به پوشش بیمه تأمین اجتماعی اعم از خدمات درمانی و بازنشستگی با رعایت بند «ش» ماده (۲۹) این قانون اقدام نمایند.
بنابراین گزارش همچنین نمایندگان با بند (الف) ماده ۷۶ با ۱۵۶ رأی موافق، ۱۹ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۰ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
در بند (الف) ماده ۷۶ این لایحه نیز آمده است؛ در راستای مواجهه مؤثر با جنگ ترکیبی دشمنان انقلاب اسلامی با تأکید بر مواجهه مؤثر رسانهای، ارتقای هویت ملی، تقویت فرهنگ دینی، رونق اقتصاد فرهنگ، تحکیم سبک زندگی اسلامی– ایرانی و تقویت پایگاههای عبادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی دولت و دستگاههای ذیربط مکلفند اقدامات ذیل را انجام دهند:
الف- به منظور حمایت از تولید محتوا در حوزه فضای مجازی با رویکرد گسترش و تعمیق فرهنگ اسلامی ایرانی و مواجهه مؤثر با جنگ روانی و تهاجم فرهنگی و سیاسی دشمنان؛ «تقسیم کار و حدود وظایف سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» برابر آییننامه مصوب شورایعالی انقلاب فرهنگی صورت میگیرد. دستگاههای مذکور مکلفند گزارش عملکرد خود را در بازههای زمانی ششماهه به کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ارائه نمایند.
بنابراین گزارش جواد نیک بین در مخالفت با بند (الف) ماده ۷۶ گفت: اینگونه مسائل که در برنامه مطرح میشود نه تنها برنامه نیست بلکه ضد برنامه است و در کار مجریان دستانداز ایجاد میکند لذا بنده با بند (الف) ماده ۷۶ مخالفم.
همچنین فاطمه محمدبیگی در موافقت با بند (الف) ماده ۷۶ گفت: برای مبارزه با دشمنان نیازمند رشد فرهنگی هستیم که در این بند نیز تقسیم کار خوبی میان صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است ضمن آن که مجلس میتواند به عملکرد آنها نظارت کند.
وی افزود: هویت فرزندان ما در قتلگاه فرهنگی ذوب میشود اما این تبصره کمک میکند تا بتوانیم هویت فرهنگی خود را تقویت کنیم و برای خوراک فرهنگی مردم قدم مهمی برداریم.
در ادامه محمدباقر قالیباف رئیس مجلس گفت: این موضوع در شورای انقلاب فرهنگی بحث شده و ترکیبی از نهادها را مشخص کردهاند که آییننامه آن را تدوین و تصویب کنند و البته کسی مانع کار نظارتی مجلس نیست.
داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با بیان اینکه در ۳ موضوع مهم به لحاظ محتوایی نیازمند تنظیمگری هستیم، گفت: یکی از این موضوعات مهم بازیهای رایانهی است که ذهن کودکان ما را مدیریت میکنند، دوم فضای مجازی و سوم VODها یا همان صوت و تصویرها هستند لذا باید مشخص شود چه افرادی وظیفه نظارت بر این سه حوزه را دارند البته مرزبندیهای میان این ۳ حوزه برای نظارت ایجاد شده است اما متن پیشنهادی کمیسیون موضوع را به درستی تعیین تکلیف نکرده است بنابراین آنچه که آمده است یک نوع اهاله است و به یقین پیشنهاد دولت در لایحه روشنتر و مشخصتر بود.
همچنین محسن زنگنه سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در این باره گفت: بحث سر این است که یکی از موضوعات رسانههای فراگیر خانگی، VODها هستند و به یقین نقش آنها در حوزه فرهنگ بیبدیل است و خانوادهها و جوانهای بسیاری درگیر این پدیده جدید شدهاند. این در حالی است که از یک طرف مدیریت صوت و تصویر فراگیر به صدا و سیما واگذار شده بود و از طرف دیگر برخی از سکوها مانند نمایش خانگی را وزارت فرهنگ و ارشاد مجوز میدهد که پس از بحثهای بسیار در کمیسیون تلفیق، در بند (الف) ماده (۷۶) قانون برنامه همان آییننامه مصوب شورای عالی فرهنگی مورد تأکید و اصرار واقع شد.
وی افزود: اگرچه صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید هر دو در این زمینه به مجلس گزارش دهند اما حذف این بند به معنای آن است که مثلا دولت گزارش بودجه سالانه خود را به مجلس ارائه ندهد.
بنابراین گزارش در ادامه نمایندگان بررسی بند (ب) و بند الحاقی (۱) به این ماده را در دست گرفتند که در جریان بررسی رئیس مجلس این بند را به دلیل آن که مصوبه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد به رأی نگذاشت و از آن عبور کرد.
همچنین داوود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه در مخالفت با بند (ب) ماده ۷۶ و بند الحاقی (۱) به این ماده گفت: اینکه هر کسی میخواهد در پلتفرمهای فرهنگی مانند نماوا و فیلیمو کار کند باید ابتدا از مسیر صدا و سیما بگذرد و اختیار تمامی این پلتفرمها بر عهده صدا و سیما باشد به یقین رقابت را از بین برده و انحصار ایجاد میکند که این اتفاق به هیچ عنوان درست نیست.
در ادامه بیژن نوباوه عضو کمیسیون فرهنگی در دفاع از این بند گفت: پلتفرمهای مانند فیلیمو، نماوا و ... مسیر خود را ادامه داده و به فعالیت خود ادامه میدهند و ما فقط برای نظارت بر آنها تصمیمگیری کردیم چرا که مهمترین مسئله در ارتباط با صوت و تصویر فراگیر، تنظیمگری و نظارت بر آنهاست.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی همچنین در رابطه با این بند گفت: در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این رابطه نیز تصمیمگیری شده است که مسئولیت تنظیمگری در حوزههای صوت و تصویر، VODها و نمایش خانگی برعهده سازمان صدا و سیما است لذا اینکه اکنون اینجا به صدا و سیما بگوییم پنجره واحدی درست کرده و بر این مسائل نظارت داشته باش کاملاً اشتباه است اما بدون شک مجلس از آنها میخواهد که نظارت خود را داشته باشد ضمن آن که این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تنظیمگری را به صدا و سیما داده و نه نظارت را.
این گزارش میافزاید؛ بند (ب) و بند الحاقی (۱) ماده ۷۶ که بنا به تشخیص رئیس مجلس مطابق برنامه نبوده و مصوبه آن در شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود دارد لذا به منظور جلوگیری از موازیکاری با دیگر دستگاهها از آن عبور کردند، بدین شرح بود:
ب- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است پنجره واحد بارگذاری صوت و تصویر فراگیر در حوزه خود را حداکثر ظرف شش ماه پس از اجرائی شدن این قانون ایجاد کند. تمام رسانههای ناشر محور دارای مجوز از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلفند محتوای در حیطه اختیارات تنظیمگری صدا و سیما را از طریق این پنجره واحد بر روی سکوی خود بارگذاری کنند.
بند الحاقی ۱- سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف است با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اجرای طرح نشانک(سیگنال)رسانی در طول سالهای برنامه امکان متنوعسازی روشهای انتقال نشانک (سیگنال) را فراهم نماید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از تدوین سند ملی هوش مصنوعی به شیوه حکمرانی شبکهای و با مشارکت ذینغعان خبر داد.
به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، نشست علمی "تخصصی اولویتها و تقسیم کار ملی در حکمرانی هوش مصنوعی" با حضور حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس، رضویزاده، رئیس پژوهشگاه فناوری ارتباطات و فناوری اطلاعات، علیاصغر انصاری، معاون برنامهریزی وزارت ارتباطات و نمایندگانی از وزارتخانههای علوم، دفاع، آموزش و پرورش، مرکز ملی فضای مجازی، معاونت علمی و فناوری، دانشگاهها و پژوهشگاههای کشور و نمایندگان سکوهای هوش مصنوعی در کشور به میزبانی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه، در این نشست، با تأکید بر اینکه در باب ضرورت توجه ویژه به موضوع هوش مصنوعی در کشور اجماع وجود دارد، گفت: در حوزه علم و پژوهش اقدامات بزرگی در کشور در این زمینه صورت گرفته است اما همچنان فاقد حکمرانی در حوزه هوش مصنوعی هستیم و نیازمند تلاش بیشتر در این بخش هستیم.
وی افزود: هوش مصنوعی کوانتومی مقوله بسیار متفاوتی از هوش مصنوعی رایج است که یک مرکز علمی در کشور در این حوزه کارهای قابل اعتنایی را انجام داده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه چهار ساحت در حوزه هوش مصنوعی داریم که باید متولی آنها در کشور مشخص شوند، گفت: یک ساحت در این حوزه فلسفه هوش مصنوعی است که بنده آن را -در فضای معرفتی خودمان- به حکمت تعبیر کردهام که هم ارزشها و هم مبانی را شامل میشود و باید نسبت خودمان با هوش مصنوعی را مشخص کنیم.
خسروپناه تصریح کرد: ساحت دوم؛ سیاستگذاری در حوزه هوش مصنوعی است و تدوین سیاست در موضوع هوش مصنوعی را شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز کرده است و این سند باید ذیل سند مهندسی فرهنگی و سند نقشه جامع علمی کشور طراحی شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی هم باید این سند را با شیوه حکمرانی شبکهای یعنی مشارکت تمام ذینفعان تدوین کند که البته همین شیوه ملاک عمل بوده است.
وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی یک شورای فراقوهای است که سران قوه در آن حضور دارند و ظرفیت این شورا در جایگاه سیاستگذاری کشور منحصر به فرد بوده و با توجه به این ظرفیت؛ بهترین ساختار برای تصویب سند هوش مصنوعی همین شوراست و همه دستگاهها برای تدوین و تصویب این سند به شورای عالی انقلاب فرهنگی کمک کنند.
حجتالاسلام والمسلمین خسروپناه تنظیمگری را "ساحت سوم" خواند و اظهار داشت: منظور از تنظیمگری مقرراتگذاری، ساختارسازی، بازتوزیع و تسهیلگری است که به نظر بنده بهترین مجموعه کشور برای مسئولیت این ساحت مجلس شورای اسلامی است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی از تصدیگری بهعنوان ساحت چهارم هوش مصنوعی نام برد و تصریح کرد: مسئولیت این ساحت بر عهده دانشگاهها، پژوهشگاهها، مراکز فناورانه و سکوهای دولتی و غیردولتی است که در حال حاضر این بخشها بهطور ویژه سکوها، از بخشهای حکمرانی جلوتر بوده و در صورت عدم تصویب سیاست در این بخش فعالیتهای آنها در ادامه مسیر دچار تبعاتی خواهد شد که شایسته است این سیاستها در زمان مناسب به تصویب برسد.
وی حجم مسائل زمینمانده در حوزه هوش مصنوعی را زیاد عنوان کرد و گفت: با توجه به حجم بالای این کارها، مناسب است که همه با همدلی و مراقبت همدیگر را یاری کنند و با مشارکت گسترده ذینفعان انشاءالله این کار با اجماع ملی و اتقان بالا به سرانجام برسد.
بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست با تاکید بر اهمیت هوش مصنوعی در ابعاد مختلف حکمرانی و شهروندی گفت: برگزاری جلسات استماع برای بیان دیدگاههای تخصصی متولیان و فرهیختگان در این زمینه میتواند در تنظیم نهایی قوانین و ضوابط تاثیر داشته باشد.
وی افزود: هوش مصنوعی یک زیست بوم بزرگ با محورهای کلان در محورهای توسعهدهندگی، تنظیمگری، سیاستگذاری، ناظران و کاربران است که لازم است اولویتها و تقسیم کار ملی در حکمرانی هوش مصنوعی مورد توجه جدی قرار گرفته و سند ملی مرتبط با این موضوع با اولویت تعیین نهاد هماهنگکننده، تدوین و نهایی شود.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس گفت: تاکنون نیز 60 کشور سند ملی هوش مصنوعی متناسب با سیاستهای کشور خود را تدوین کردهاند و با تمامی تلاشهای صورت گرفته، این سند در ایران، تنظیم و نهایی نشده که این تاخیر باید جبران شود.
نگاهداری با اشاره به تأکید رئیس مجلس در موضوع هوش مصنوعی گفت: در برنامه هفتم توسعه، موادی مرتبط با هوش مصنوعی قرار گرفته است و تکالیفی را مشخص کرده است و این جلسات استماع، با دو محور، تعیین نهاد محوری مرتبط با تدوین سند ملی هوش مصنوعی و تعیین اولویتها و تقسیم کار ملی در هوش مصنوعی تشکیل میشود تا انشاءلله تدوین سند نهایی سرعت گیرد.
محمدرضا بهمنی با انتشار پستی در اینستاگرام درباره دلایل دور زدن مجلس توسط صداوسیما صحبت کرد.
به گزارش خبرآنلاین، محمدرضا بهمنی معاون صالحی بود که در سمت مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی فعالیت داشت، او پیرو مصوبه جدید شورایعالی انقلاب پستی را در اینستاگرامش منتشر کرد و نوشت:
الزامات الگوی نوین حکمرانی فرهنگی و رسانهای (به بهانه مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در موضوع صوت و تصویر فراگیر)
۱- ساماندهی و تقسیم کار سازمانی در موضوع صوت و تصویر فراگیر از سال ۱۳۹۴ رسماً در دستورکار شورای عالی فضای مجازی قرار میگیرد.
۲- تعاریف و سیاستهای پیشنهادی مرکز ملی فضای مجازی در خصوص ساماندهی صوت و تصویر فراگیر، مقبول نمیافتد.
۳- صدا و سیما با استناد به قانون اداره رادیو تلویزیون، تفسیر خودش را از چیستی صوت و تصویر فراگیر ملاک قرار داده و براساس آن رأساً سازمان ساترا را تاسیس میکند.
۴- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، با استناد به قوانین متعدد ناظر به امور سمعی بصری و سینمایی، تفسیر دیگری را ملاک عمل قرار میدهد.
۵- صاحبان VODها و فعالان بخش خصوصی کشور، در شرایطی که سکوهایی مانند یوتیوب و نتفلیکس هر روز در حال گسترش بودند، تلاش میکنند محتوای ایرانی تولید کرده و در دسترس مصرف کنندهی ایرانی قرار دهند. البته معیار آنها در تولید با تولیدات رسمی صدا و سیما متفاوت است.
۶- صدا و سیما به اشتباه، گسترش vodهای داخلی را رقیب خود میپندارد و برای مقابله با آنها حتی پیگیری قضایی را هم در دستورکار قرار میدهد.
۷- به واسطه گسترش سکوهای نمایش مجازی، شبکه نمایش خانگی هم عملاً از دستورکار وزارت ارشاد خارج میشود.
۸- چالشهای میان وزارت ارشاد و صدا و سیما، از دولت یازدهم و دوازدهم عبور کرده و به دولت سیزدهم هم کشیده میشود.
۹- و اما اکنون در روزهای پایانی خرداد۱۴۰۲، در یک چرخش متحیر کننده، این موضوع از دستورکار شورای عالی فضای مجازی خارج شده و در دستورکار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار میگیرد. درست مانند این که یک بیمار قلبی به یک متخصص ارتوپدی ارجاع داده شود.
۱۰- اما سرگردانی وقتی روشن میشود که ماده واحده مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، برای ساماندهی صوت و تصویر فراگیر، سه کمیته راهاندازی میکند و نهایتاً هم موضوع را به مجلس پاس میدهد. که البته مجلس هم دغدغهمندی در خصوص فضای مجازی را با طرح صیانت نشان داده بود.
۱۱- این روایت کوتاه، تنها برای توجه دادن به این مطلب مهم در عرصه حکمرانی و سیاستگذاری فرهنگی است که؛ نظام سیاستگذاری و تقنین کشور، نیازمند آن است که خود را بازآرایی کند.
۱۲- الگوی نوین حکمرانی فرهنگی و رسانهای، الزاماتی دارد که نظام فرهنگی و رسانهای کشور، بدون توجه به آنها کارآمدی نخواهد داشت، از جمله:
یک) به رسمیت شناختن نقش موثر مردم در تولید و مصرف فرهنگی (آنچنان که در تاریخ و تمدن ایرانی و اسلامی این ویژگی برجسته است)
دو) فرصت شناسی تحولات فناورانه که هر روز پیچیدهتر میشود.
سه) اعتباربخشی به اقتصاد فرهنگ و ظرفیت بالای آن در حل مسئله اشتغال و اقتصاد.
چهار) تمهید برای مقابله با سیل تولیدات فرهنگی خارجی و حمایت از بخش مردمی و خصوصی برای این منظور.
۱۳- الگوی نوین، از کنار هم قرار دادن موزائیکی کنشگران حاصل نمیشود. الگوی نوین یک زیست بوم نوین است.
۱۴- حل مسئله صوت و تصویر فراگیر بدون اصلاح قانون اداره صدا و سیما هم شدنی نخواهد بود. کشور در شرایط فعلی دچار «حبس ظرفیت رسانهای» است. تا وقتی دست و پای ظرفیت رسانهای کشور بسته باشد، از همین کشورهای همسایه هم ضربههای رسانهای خواهیم خورد و میخوریم.
۱۵- زمانی که مقام معظم رهبری از هفت سال پیش، تنظیمگری صوت و تصویر فراگیر را از شورای عالی فضای مجازی مطالبه کردند، هنوز بسیاری از کشورها مانند ترکیه، روسیه و حتی برخی کشورهای اروپایی این موضوع را در دستورکار قرار نداده بودند، اما اکنون آنها با تنظیم روابط میان فرهنگ، فناوری و اقتصاد و نیز موازنه میان دولت و بخش خصوصی، تنظیمگری تولید و نشر محتوای صوتی و تصویری در فضای مجازی را تا حدود زیادی سامان بخشیدند و ما...
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه بخش اعظم اختیارات حوزه صوت و تصویر فراگیر به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، گفت: آنچه که در افکار عمومی و برخی ازرسانهها در این باره منتشر شده، درست نیست و بنا داریم در حوزه حکمرانی فرهنگی به صورت واحد کار تنظیمگری را انجام دهیم.
محمدمهدی اسماعیلی در گفت و گو با ایرنا درباره مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره ساماندهی صوت و تصویر در فضای مجازی و اینکه گفته میشود مدیریت آن را به صدا و سیما واگذار شده است، اظهار داشت: از اواخر دولت قبل تصمیمی گرفته شد که طبق آن تمام اختیارات صوت و تصویر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صدا و سیما منتقل شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: از زمانی که در دولت سیزدهم در جایگاه وزیر مشغول به فعالیت شدم به این موضوع نگاه متفاوتی را داشتم و جلسات متعددی در این باره برگزار شد و تصمیمی که روز گذشته در شورای انقلاب فرهنگی گرفته شد، دقیق اطلاع رسانی نشده است.
وی با اشاره به خبر دقیق شورا در این خصوص توضیح داد: بر اساس مصوبه شورا تمام فعالیتها و مجوزهایی که صوت و تصویر فراگیر صادر میکرد، از این به بعد این مجوزها را خارج از صوت و فراگیر و بدون استثناء توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر خواهد کرد. یعنی تمام مجوزهایی که در حوزه صوت و تصویر فراگیر هر آنچه به فعالیتهای فرهنگی، هنری، سینما، موسیقی، تئاتر، بازی و سرگرمی، تبلیغات وغیره بوده، بر عهده این وزارتخانه است.
اسماعیلی با بیان اینکه دو موضوع از این قاعده استثناء شده است، تصریح کرد: نخستین موضوع مربوط به پخش زنده تلویزیونی و اینترنتی است و دومی نیز به سریالهای خانگی مربوط است که در صوت و تصویر فراگیر آن را بر عهده گرفت. البته درباره سریال ها مقرر شد دو نماینده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شورا حضور داشته باشند و این رویه تا زمانی است که کار جدید آغاز شده به ساماندهی لازم برسد.
نخستین موضوع مربوط به پخش زنده تلویزیونی و اینترنتی است ودومی نیز به سریالهای خانگی مربوط است که در صوت و تصویر فراگیر آن را بر عهده گرفت. البته درباره سریال ها مقرر شد دو نماینده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شورا حضور داشته باشند و این رویه تا زمانی است که کار جدید آغاز شده به ساماندهی لازم برسد
این عضو کابینه دولت سیزدهم تصریح کرد: بر اساس مصوبه روز گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی، مقرر شد کارگروهی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، اعضای حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیر شورای عالی فضای مجازی، آیین نامه جدید مدیریت صوت و تصویر فراگیر را آماده و به تصویب شورای عالی برسانند تا پس از آن ابلاغ شود.
وی با تاکید بر اینکه بخش اعظمی از اختیارات در حوزه صوت و تصویر فراگیر به وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی داده شده است، خاطرنشان کرد: آنچه که در افکار عمومی و برخی ازرسانهها در این باره منتشر شده، درست نیست چرا که بخش عمده این موضوع به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است. بخش دیگر آن هم وزارتخانه نماینده دارد و بنا داریم حوزه حکمرانی فرهنگی به صورت واحد در یکجا کار تنظیم گری را انجام دهد.
*شورایعالی انقلاب فرهنگی در جلسه عصر سهشنبه - ۳۰ خرداد - که به ریاست رییس جمهور برگزار شد، سیاستها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر را بحث وبررسی کرد و ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را به تصویب رساند.
بر اساس این ماده واحده، حیطه اختیارات و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این حوزه مشخص و برای فعالان بخش خصوصی بهویژه در پلتفرمهای پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی معین شد که در چه بخشهایی باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چه بخشهای دیگری باید از سازمان صدا و سیما مجوز اخذ کنند.
همچنین بند دیگری از این الزامات که اصول و سیاستهای ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی را به شکلی دقیقتر مشخص میکند، به تصویب رسید.
در این جلسه مقرر شد در حوزه سیاستها و ضوابط ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی، مقررات لازم برای ساماندهی این عرصه با عنایت به سیاستها و اصول تعیین شده از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی، از سوی مسئولان مربوط به شکل لایحه تهیه و برای تصویب به عنوان قانون به مجلس شورای اسلامی ارسال شود.
بر اساس مصوبه امروز شورایعالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، بر عهده سازمان صدا و سیما قرار دارد.
بر اساس مصوبه امروز شورایعالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، بر عهده سازمان صدا و سیما قرار دارد.
به گزارش تسنیم، شورایعالی انقلاب فرهنگی در جلسه عصر روز سهشنبه که به ریاست ابراهیم رئیسی برگزار شد، به بحث درباره سیاستها و ضوابط حوزه صوت و تصویر فراگیر پرداخت و ماده واحده «تعیین الزامات ساماندهی حوزه صوت و تصویر فراگیر» را به تصویب رساند.
بر اساس این ماده واحده، حیطه اختیارات و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی در این حوزه مشخص و برای فعالان بخش خصوصی بهویژه در پلتفرمهای پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی معین شد که در چه بخشهایی باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در چه بخشهای دیگری باید از سازمان صدا و سیما مجوز اخذ کنند.
همچنین بند دیگری از این الزامات که اصول و سیاستهای ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی را به شکلی دقیقتر مشخص میکند، به تصویب رسید.
در این جلسه مقرر شد در حوزه سیاستها و ضوابط ساخت و پخش صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی، مقررات لازم برای ساماندهی این عرصه با عنایت به سیاستها و اصول تعیین شده از سوی شورایعالی انقلاب فرهنگی، از سوی مسئولان مربوط به شکل لایحه تهیه و برای تصویب به عنوان قانون به مجلس شورای اسلامی ارسال شود.
بر اساس مصوبه امروز شورایعالی انقلاب فرهنگی، وظیفه نظارت در حوزه سکوهای صوت و تصویر فراگیر و شبکه نمایش خانگی طبق قانون اساسی و قوانین موضوعه، بر عهده سازمان صدا و سیما قرار دارد.
در جلسه امروز شورایعالی انقلاب فرهنگی همچنین ماده واحد تشکیل سازمان ملی سنجش و ارزشیابی آموزش کشور که در جلسات قبلی شورا مطرح و بررسی شده بود، به تصویب نهایی رسید تا بر اساس آن موضوع مهم سنجش و ارزشیابی آموزش در کشور ساماندهی شود.
همچنین رئیس جدید فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران که در جلسه قبلی از سوی اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی مورد تایید قرار گرفته بود، در جلسه امروز پس از تایید و ابلاغ حکم از سوی رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی، منصوب شد. بر این اساس دکتر مجید شاهحسینی به عنوان رئیس و 10 نفر از فرهیختگان و شخصیتهای برتر هنری نیز به عنوان اعضای این فرهنگستان معرفی شدند.
در اولین روزهای کاری سال ۱۴۰۲ سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) میزبان حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که با حضور در ساترا در جریان اقدامات و فعالیتهای این سازمان قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در این دیدار که پیرو جلسه قبلی در شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت پذیرفت بر لزوم تدوین سریع سند کلان راهبردی رسانهای کشور تاکید شد.
حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه نظارت بر زیستبوم صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، مطالبه جدی و قانونی شورای انقلاب فرهنگی از ساترا دانست که باید موانع تحقق این ماموریت شناسایی، ریشهیابی و برطرف شود تا شاهد حذف ولنگاری فضای مجازی و استفاده حداکثری از فرصتها و ظرفیتهای موجود در فضای مجازی باشیم.
وی در ادامه افزود: وضعیت فعلی فضای مجازی کشور بحرانی است و ادامه این روند آسیبهای فراوانی را به ویژه برای نسل کودک و نوجوان در پی دارد و اگر حکمرانی صحیح و موثر وجود نداشتهباشد یا به میزان رشد فضای مجازی توسعه نیابد، نظام خانواده نیز دچار بحران میشود.
در آنصورت همانگونه که خانم مریایبرشتات نویسنده کتاب«چگونه غرب خدا را واقعا از دست داد» تزلزل نظام خانواده را مقدمه بیرون رفتن فرهنگ خداپرستی از جامعه بر میشمارد، در جامعه اسلامی ما نیز آثار مخرب بحران فضای مجازی به نظام خانوده و اعتقادات دینی تعمیم خواهدیافت، لذا توصیه موکد ما به تولیدکنندگان و انتشار دهندگان محتوا در فضای مجازی اعم از VODها و رسانههای کاربرمحور و مانند آن این است که موضوع تحکیم خانواده و هویت اسلامی ایرانی را در محصولات و فعالیتهای خود جدی بگیرند.
در این باره با توجه به اینکه حاکمیت، حکمرانی صوت و تصویر فراگیر را به ساترا سپرده است، شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز از این مجموعه مطالبه دارد که ماموریت محوله را به نحو احسن و جامع و موثر انجام داده و گزارش پیشرفت این کار را نیز ارائه کند.
وی همچنین یکی از مهمترین موانع مشاهدهشده برای توسعه فضای مجازی پاک را نبود فرایندهای سریع و جرایم بازدارنده برای تخلفات این حوزه دانست و اظهار امیدواری کرد که با ورود موثر قوه قضائیه این موضوع مهار خواهدشد.
گفتنی است شورای عالی انقلاب فرهنگی مبتنی بر ماموریت تاکیدشده در سند تحول شورا، وظیفه سیاستگذاری کلان رسانهای کشور را برعهده دارد.
دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر دولت و حکمرانی توجهی به داراییهای متاورسی نداشته باشد، فضای دوم ایران در متاورس فروخته خواهد شد.
به گزارش فارس، هجدهمین همایش بینالمللی روابط عمومی ایران با عنوان «روابط عمومی آرمانی- واقعی، ذهنی-عینی و حسی-فراحسی متاورس: کارکردها و کاربردهای فرامکانی» 4 اسفندماه برگزار شد.
در این همایش سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تشکر از متصدیان این همایش و توجه به امر مردم داری و برگزاری جشنواره مردم واری به ایراد سخنرانی پرداخت و در ابتدا با اشاره به جشنواره مردم داری گفت: عنوان مردم داری دو امر را در ذهن من احیا کرد، یکی فرمایش مهم امیرالمومنین به مالک اشتر و دیگری مفهوم مردم واری در کنار مردم داری در نگاه معماری اسلامی.
وی ادامه داد: «امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) به مالک اشتر توصیه میکند دلت را از محبت مردم پر کن چون مردم یا هم دین تو هستند یا هم نوع تو هستند و تو بهعنوان یک حاکم مسئولیت داری بامحبت با آنان رفتار کنی. ارتباط بامحبت مانند رابطه مادر و پدر با فرزند خود است والدین حتی بدیهای فرزندان را در خیلی مواقع نادیده میگیرند. اینکه حضرت علی(ع) میفرمایند مردم یا هم دین تو هستند یا هم نوع تو؛ به این دلیل است که ایشان دایره مسئولیت حاکمیت نسبت به مردم را خیلی بزرگ میدانند.
عاملی گفت: این جشنواره یاد مرحوم پیرنیا را نیز در ذهن من تداعی کرد. مرحوم پیرنیا زمانی که در مورد خصیصههای معماری ایرانی صحبت میکردند مفهوم مردم واری استفاده میکردند. مرحوم پیرنیا میگفتند بنا باید مردم وار باشد لذا اهمیت مشاعات بنا را مهمتر از اصل بنا میدانست و عنوان میکرد بناها باید فضایی برای مردم فراهم کنند اینکه بازارهای کوچک و بزرگی احداث شود که تماماً مغازه باشد و فضای فراخی برای مردم فراهم نکند این بازار بنایی نیست که کارکرد مردمداری داشته باشد.
وی با بیان اینکه مردمداری در روابط عمومی باید بهجای رئیس داری مورد توجه قرار گیرد، گفت: محور خدمات روابط عمومی باید ضمن نمایندگی کردن سازمان، توجه به مردم و ذی نفعان باشد. متأسفانه روابط عمومیها اکثراً گرفتار تشریفات و رئیس داری شدند تا مردمداری لذا روابط عمومیها باید به ذینفعان توجه کنند و بر این اساس یک تغییر نظام مفهومی در روابط عمومی نیاز است. البته زمانی که ادبیات و کارکرد و عملکرد جامعه روابط عمومی را بررسی میکنیم متوجه خواهیم شد که روابط عمومی در دو دهه اخیر در ایران رشد خوبی کرده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با طرح این سوال که چرا باید به موضوع متاورس توجه کرد؟گفت: چرا باید در مورد پدیدههای جدید مثل متاورس سخن گفت، فکر کرد و برنامهریزی نظاممند داشت؟ ما نمیتوانیم بدون توجه به گذشته در حال و آینده زندگی کنیم. گاهی وقتی به پدیدههای جدید توجه نمیکنیم این پدیدهها برای ما یک نظام استبداد و جبر فناوری ایجاد میکنند. زمانی که در جبر فناوری و زندان فناوری گیر میکنیم، نمیتوانیم برونرفتی برای خود بهعنوان فرهنگ ایرانی اسلامی تصور کنیم. لذا نزدیک دو قرن میشود که دنیا در نظام فناوری غرب زندگی میکند و ما نتوانستیم در این میدان آغازگر باشیم، معمولاً تقلید و تکرار کردیم. البته خیلی هنر داشتیم تکرار کردیم و نتوانستیم فناوری را در نظام و زیستبوم جامعه و فرهنگ ایران بازسازی کنیم که این موضوع خطر بزرگی است چراکه جامعه فاخری مانند ایران باسابقه هزارهای در تمدن باید بتواند هویت خود را در تمدن فناوریهای جدید پیدا کند.
وی گفت: ما نزدیک به دو قرن است که در احاطه نوآوریهای دیگران زندگی میکنیم و معمولاً جنبههای اعجابانگیز زندگی ما را تشکیل میدهد و در سبک زندگی گرفتار «جبر فناوریهای جدید» میشویم و خلاقیت فرهنگی و اجتماعی را از دست میدهیم. لذا قبل از هر چیزی نیاز به رها شدن از «قفس شوکهای فناوری» هستیم و از سوی دیگر نیازمند نوآوری ناظر بر بومیسازی و متناسبسازی پدیدههای جدید با فرهنگ اسلامی – ایرانی هستیم. زمانی که ما در قفس شوکهای فناوری هستیم دچار خشونت نمادین میشویم. خشونت نمادین یعنی اینکه یک رفتارهایی میکنیم که تناسبی با آن فناوری ندارد و استفادههایی میکنیم که تناسبی با فناوری و زیستبوم زندگی ایرانی ندارد. یکی از عوامل مهم سردرگمی، دوگانگیهای فکری و گمگشتگیهای فرهنگی، زندگی در «دنیای ناشناختهها» است که منجر به «خشونت نمادین»، «هویتهای سرد» و «گسترش احساس تنهایی» است.
به گفته عاملی امروز استفاده از تلفن همراه در محیط کار و تحصیل و زندگی رسوخ پیداکرده است و حتی عاملی برای نادیده شدن زن و شوهر و فرزندان در خانه شده است. این موضوع نیز یک مانعی در عرصه زندگی امروزی است و به خاطر این است که نتوانستیم در این اکوسیستم خودمان را پیدا کنیم، بنابراین باید درباره پدیدههای جدید اشراف و آگاهی پیدا کنیم تا بتوانیم برونرفتهایی از این شرایط ایجادشده پیدا کنیم.
وی خاطرنشان کرد: اولین نکته این است که متاورس از جنس «فناوریهای تغییر روندی» محسوب میشود به تعبیری متاورس عرصه واقعی سازی ذهنیتها و حسی سازی واقعیتها را به وجود آورده است. آنچه از ذهن میگذرد در صنعت و فناوریهای جدید یک واقعیت است، آنچه ما خیال فرض میکنیم تبدیل به یک عینیت واقعیت میشود. دلیل آنهم مشخص است، چراکه عرصه فناوری نو عرصه ریاضی دیجیتال است و ذهن ما هم کاملاً یک ذهن ریاضی و رقومی و الگوریتمی است. بنابراین وقتی بستر برای ذهن فراهم میشود، آنچه در ذهن میگذرد یک واقعیت است و تبدیل به یک واقعیت رقومی قدرتمند میشود. لذا مشاهده میکنید که خود فضای سایبر نیز نخستین بار در رمان علمی-تخیلی نیو رومانسر (1984)، اثر ویلیام گیبسون مطرحشده است و ایده متاورس نیز نخستین بار در رمان علمی-تخیلی «سقوط برف» نوشته نیل استیونسن (1992) مطرح شد به خاطر این است که یک امر خیالی کاملاً واقعیت است لذا امروز نمیشود ما تخیلات را ساده انگاری کنیم. در رمان «سقوط برف» صحبت از پروتوگونیستی که قهرمان داستان است و یک وجود دو فضایی و دوشخصیتی دارد که هر دو فضا واقعیت مجازی است.
وی گفت: شخصیت اصلی داستان، فردی به نام هیرو پروتاگونیست یک قهرمان است که شخصیت اصلی در آثار کلاسیک یونان بوده و پروتاگونیست به سخنگوی اصلی در مباحثه گفته میشد. در این داستان، هیرو بهعنوان پیک، پیتزاهای سفارشی مردم را به در خانه آنها میبرد و شبها بهعنوان یک جنگجو در دنیای مجازی به ماجراجویی میپردازد و درگیر معمای یک ویروس رایانهای جدید میشود. بنابراین باز این دو فضایی شدنی را که سالها از آن صحبت میکنیم که فضای واقعی و مجازی بازگشت مجازی به واقعیت و رفتن واقعیت به مجاز و امروز صحبت از فیزیکی شدن جهان مجازی میکنیم. در متاورس اینها اتفاقاتی است که تحت تأثیر جهان خیال رخ میدهد بعدها در سال ۲۰۱۱ نیز در رمان علمی- تخیلی «بازیکن واقعی شماره یک» اثر ارنست کلاین، به متاورسی به نام OASIS اشاره شده که از طریق یک هدست واقعیت مجازی و دستکشهای باسیم، امکان فرار از دنیای واقعی که گرفتار بحران انرژی و در حال نابودی است به یک دنیای متاورس فراهم میشود.
عاملی ادامه داد: متیو بال، سرمایهگذار و تحلیلگر صنعت، نیز در مجموعه مقالاتی با محوریت اپیک گیمز، به این مفهوم پرداخته و ادبیات آن را توسعه داده است و این واقعیت پیدا کردن خیالات، ذهنیت و آرمانها در جهان متاورس آنچه از ذهن ما میگذرد یک واقعیت است. آنچه از ذهن ما میگذرد یک واقعیت مجازی و بهنوعی جهان آرمانی است که تبدیل به جهان واقعی شده و ظرفیت نرمافزاری پیداکرده است. اگر متاورس به سمت آواتارهایی حرکت کند که هیچ سنخیتی با انسان نداشته باشد و یک جنبه رباتیک آهنین داشته باشند باز موفق نخواهد شد ولی منطق متاورس متفاوت با این مجموعه بحثهایی که امروز راجع به متاورس میشود، است.
وی ادامه داد: زمانی که ما در قفس شوکهای فناوری هستیم دچار خشونت نمادین میشویم. خشونت نمادین یعنی اینکه یک رفتارهای میکنیم که تناسبی با آن فناوری ندارد و استفادههایی میکنیم که تناسبی با فناوری و زیستبوم زندگی ایرانی ندارد. یکی از عوامل مهم سردرگمی، دوگانگیهای فکری و گمگشتگیهای فرهنگی، زندگی در «دنیای ناشناختهها» است که منجر به «خشونت نمادین»، «هویتهای سرد» و «گسترش احساس تنهایی» است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: متاورس عرصه رقابت و همسانسازی و ظهور دوقلوهای آنالوگ-دیجیتال است. ما تجربهای که در وب یک تا پنج داشتیم این بود که وب پنج به سمت وب یکپارچه حرکت کرد، یعنی نمیتوانستیم تشخیص دهیم که این واقعیت یا مجازی است، در واقع در وب 5، میخواست به این سطح برسد، حالا مفهوم جدیدی تحت عنوان متا ذکر شد و شرکتهای پرجمعیتی مانند فیسبوک که ۲ و نیم میلیارد نفر کاربر دارد به سمت آن حرکت کردند، آنهم به این خاطر که بتوانند روند جدیدی را آغاز کنند که با تنوع های جدید تجدید حیات کنند و جلوی کاهش ارزش سهام خود را بگیرند. اساساً فناوری به دنبال نوآوری است، اصلاً انسان جویای تنوع و امر جدید است. اگر فناوری موفق میشود به این دلیل است که میتواند این "جدید بودن" را برای انسان تامین کنند.
وی با بیان اینکه متاورس از دو واژه متا و یونیورس به معنای فرا یا ورای جهان تشکیلشده است، گفت: اگر جای کسانی که این فضا را نامگذاری کردند بودم نام متاپلیس (metaplace) به معنای فرامکان را بر روی این فضا میگذاشتم چون فرا جهان دچار یک تخیل می شود و معنای محققی ندارد، اما فرامکان واقعیتر است و سطحی را ایجاد میکند از جنس مکان، منتهی صنعتی و ساختهشده عینیت جهان فیزیکی است ولی اثار واقعی امر فیزیکی را ندارد. در متاورس عطر گل را در اختیار فرد قرار میگیرد اما نمیتواند خود گل را در اختیار او قرار دهد بنابراین یک امر فرامکان، ساخته شده است که همه بازتاب های امر فیزیکی را ندارد.
عاملی ادامه داد: بعضی تاکید میکنند که متاورس به لحاظ مفهومی یک پدیده جدید نیست، بلکه تلاشی است برای محقق کردن مفروضات جهان مجازی که جهانی با نظام زمانی و مکانی رهاشده از مفهوم خطی و یکجانشینی جهان فیزیکی است. منتقدان متاورس میگویند اصلاً اتفاقی رخ نداده چون همان وب و ارتباطات تعاملی است و هدست واقعیت مجازی اتفاق جدیدی نیست واقعیت این است که تلاشهایی صورت میگیرد که برای محقق کردن مفروضات جهان مجازی است. جهان مجازی جهانی رهاشده در بستر اینترنت است که امروز متاورس دنبال این است که با مفروضات نظام زمانی و مکانی رهاشده از مفهوم خطی و یکجانشینی جهان فیزیکی این فضای دوم را بازسازی و بازطراحی کند. درواقع متاورس انتقال به جهان دوم و زندگی کردن در جهان دوم بهصورت واقعی واقعی با احراز مالکیت وابسته به کاربر و نه وابسته به پلتفرم است که مدار توجه آن انسان کاربر است؛ یعنی در اتاق پرو لباس را تن میکند و اندازه بودن لباس را متوجه میشود، ما امروز در واقعیت این کار را نمیتوانیم انجام دهیم برای مثال وقتی وارد فروشگاه لباس میشویم، نمیتوانیم تمام لباسها را برتن کنیم تا اندازه بودن آن را متوجه شویم ولی دنیای متاورس این امکان برای ما فراهم می کند.
وی با بیان اینکه جهان متاورس یک ادعای بزرگتری دارد و آن خلق یک دنیا معطوف به احراز کارکردها و دارائی ها برای همه است، گفت: البته امروز در دنیای همه یا «omniverse» حوزه تجارت و سرگرمیها بر این فضا غلبه دارد. لذا در فضای «Metatainment» از مفهوم آموزش از طریق بازی به بازی برای سرگرمی و تجارت منتقل میشویم. امروز متاورس، حوزه سرگرمیها، صنایع فرهنگی را درگیر خودکرده است لذا متاورس جهانی را میسازد که برای همگان و در دسترس همگان (البته با حفظ استقلال) است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: خروج از نرمافزارهای بزرگ شبکههای اجتماعی به محیط «فضای خودم» یا «باغ محصور»(walled-garden) با رویکرد احراز مالکیت داده برای کاربران است. وب 3 واکنشی به ضعفهای وب 2 و بهویژه اکوسیستمهای باغ محصور یا مدل متمرکز در وب 2 است که پلتفرمهایی شبیه فیسبوک و یوتیوب ایجاد کردهاند که باعث میشود که اطلاعات افراد استخراج شود، حریم خصوصی آنها نقض شود و توانایی آنها روی کنترل محتوایی که تولید میکنند، کاهش پیدا کند.
وی با بیان اینکه متاورس هویت منحصربهفرد میسازد، گفت: همانطور که میدانید هویت بدن فیزیکی ما منحصربهفرد است، هویتهای دیجیتال نیز در متاورس منحصربهفرد هستند. درواقع در پروتکلها، ماژول شناسایی ساخته میشود و برنامههای تکمیلی آن نیز در ادامه توسعه پیدا میکند. بر این اساس در متاورس هویت کاربران در دست خودشان است و نوعی خودمختاری دارند، به این معنا که آنها کنترل کامل روی اطلاعات هویتی خودشان دارند و به همین دلیل، نیاز به شخص ثالث برای تأیید هویت وجود ندارد.
عاملی با طرح این سوال که منطقی که فلسفه وجود و چگونگی متاورس را منعکس می کند چیست؟ ادامه داد: منطق متاورس در چهار عنوان «محسوس سازی جهان مجازی یا به تعبیری فیزیکی سازی جهان مجازی»؛ «تبدیل ذهنیت به عینیت، خیال و آرمان به واقعیت و حس به فراحس (برآوردها)»؛ « تأمین و تضمین دارائیهای فردی، نهادی، ملی، منطقهای و جهانی (ایجاد نظام ارزشی جدید)» و « متراکم سازی داشتههای شخصی و تعلقات نهادی» تعریف میشود.
وی با بیان اینکه سومین منطق متاورس تأمین و تضمین دارائیهای فردی، نهادی، ملی، منطقهای و جهانی (ایجاد نظام ارزشی جدید) است، ادامه داد: اگر دولت و حکمرانی توجهی به داراییهای متاورسی نداشته باشد ایران مجازی در متاورس فروخته خواهد شد. باید در متاورس، مالکیت دارائی های ایران احراز شود و این دارائی متعلق به نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران است که تامین استقلال در این حوزه نیز بسیار مهم است. شرکتها، وزارتخانهها باید متاورس خود را تولید کنند، چراکه اگر این اتفاق رخ ندهد شخصی پیدا خواهد شد که با منطق بلاک چینی زمین کربلا را خریداری میکند و بعد ادعا میکند که مالکیت آن متعلق به من است و حضور در فضای متاورسی کربلا نیازمند تبادل حقوقی است.
عاملی خاطرنشان کرد: برای تعریف منطق اول یا همان محسوس سازی جهان مجازی یا به تعبیری فیزیکی سازی جهان مجازی باید عنوان کرد که ما امروز در فضای مجازی حسی پیدا میکنیم که بیشتر این حس از محیط مجازی تعامل با دیگران شکلگرفته ولی این حسی که متاورس به انسان میدهد قطعاً تجربه متفاوتی خواهد بود. البته باید خاطرنشان کرد این جهان سهبعدی تنها از طریق عینکهای واقعیت مجازی نمیتواند توسعه پیدا کند. اینکه واقعیت مجازی به واقعیت عینی افزوده میشود (واقعیت افزوده) نکته قابللمس منطق متاورس است. بر این اساس جهان دوم در جهان اول ادغام میشود و فضایی ایجاد میکند که فیزیکی سازی فضای مجازی در آن رخ میدهد.
وی خاطرنشان کرد: در منطق دوم متاورس که همان تبدیل ذهنیت به عینیت، خیال و آرمان به واقعیت و حس به فراحس (برآوردها) است. این که فراحس چیست، میتوان عنوان کرد که الهام از خودآگاه انسان شکل میگیرد یک فراحس است و این فراحس در این جهان بنیان مهمی دارد. نگرانی بزرگی که در متاورس وجود دارد این است که ذهن و خیال ما را ضعیف میکند. ما درگذشته خیال داشتیم و الآن چون این خیال تبدیل به یک عینیت بیرونی میشود، آن نوآوری قدیم خود را ضعیف میکند. وقتی دائماً در عینیت زندگی میکنیم خیال ما ضعیف خواهد شد. انسان اساساً به ذهنیت نیاز دارد تا بتواند از واقعیتهای زمان، بیرون برود و یک نوع جهان جبران است که می تواند حل کننده چالش ها نیز باشد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: سومین منطق متاورس تأمین و تضمین دارائیهای فردی، نهادی، ملی، منطقهای و جهانی (ایجاد نظام ارزشی جدید) است، بدان معنی که اگر دولت و حکمرانی توجهی به داراییهای متاورسی نداشته باشد ایران مجازی در متاورس فروخته خواهد شد. باید در متاورس، مالکیت دارائی های ایران احراز شود و این دارائی متعلق به نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران است که تامین استقلال در این حوزه نیز بسیار مهم است. شرکتها، وزارتخانهها باید متاورس خود را تولید کنند، چراکه اگر این اتفاق رخ ندهد شخصی پیدا خواهد شد که با منطق بلاک چینی زمین کربلا را خریداری می کند و بعد ادعا می کند که مالکیت آن متعلق به من است و حضور در فضای متاورسی کربلا نیازمند تبادل حقوقی است.
وی گفت: ۱۹ سال پیش بحث دو فضایی شدن را مطرح کردیم که به موازات جهان اول یک جهان دوم در حال ساخت است که باید به آن توجه کرد. قاعده گذاری و مقررات گذاری برای متاورس یک ضرورت جهانی است، تصرف کردن در داراییها مجازی ملتها خود نوعی اعلام جنگ است؛ بنابراین یک دارایی با منطق بلاک چین، رمز ارز و الگوریتم ساخته میشود. در منطق بلاک چین جعل امکانپذیر نیست وقتی با این منطق یک دارایی را رمزگذاری میکنید، امکان مشاهده همگانی دارد و کسی نمیتواند از آن خارج شود و یک دارایی قابل اعتبار ایجاد میکند.
به گفته عاملی، منطق چهارم متاورس متراکم سازی داشتههای شخصی و تعلقات نهادی است که تعاریف آن مشخص است. برخی به اشتباه از متاورس تعبیر به وب 3 میکنند. در حقیقت وب 3 در سطح تئوریک، ترکیبی از دو نسخه قبلی وب 1(وب اطلاعات) وب 2(وب تعاملی) است و یک اکوسیستم برخط غیرمتمرکز بر پایه بلاک چین است. ما امروز وارد اینترنت 3 خواهیم شد و عرصه این اینترنت متاورس است که یک زیستبوم با ماهیتی متفاوتی ایجاد میکند ولی تحت همان حکمرانی اینترنت است که در اختیار آمریکا است.
وی خاطرنشان کرد: ابزارهای متاورس «واقعیت مجازی»؛ «واقعیت افزوده»؛ «واقعیت ترکیبی»؛ «واقعیت گسترده (صنعت امحا فاصله بین واقعیت و مجاز)»؛ «صنعت شبیهسازی»؛ «آواتارها»؛ «بلاک چین»؛ «اینترنت همه پدیدهها» است.
وقتی ساختار ابزارهای متاورس را بررسی میکنیم متوجه میشویم که فناوری متاورس یک اکوسیستم (زیستبوم) دارد. متاورس یک حوزه بینرشتهای است و موضوعات مختلفی به این حوزه مرتبط هستند. این حوزهها در دو جنبه کلیدی اکوسیستم و فناوری قابل بررسی است لذا فناوریهای کلیدی، از اینترنت واقعیت گسترده شروع میشود و به متاورس میرسد و از اکوسیستم متاورس پشتیبانی میکند.»
عاملی در پایان تاکید کرد که باید ابعاد مختلف روند جدید فضای مجازی بر بستر متاورس را درک کرد و به ظرفیت سازیهای مهم سخت افزاری و نرم افزاری توجه کرد. پیش بینی ها حکایت از این می کند که تا سال ۱۴۰۴ کسب و کارها متاورس به ۸۰۰ میلیارد دلار تا ۱۰۰۰ میلیارد خواهد رسید و فراجهان صنعتی خواهد شد که یک غلبه تصویری و زندگی سه بعد و دارائی های مجازی احراز شده را بصورت انفجاری افزایش خواهد داد.
بیش از 8ماه از شیوع کووید- 19و تعطیلی مراکز آموزشی، مدارس و دانشگاهها میگذرد و حالا دبیرشورایعالی انقلاب فرهنگی از آموزش مجازی انتقاد دارد. همه اینها در شرایطی است که در این مدت نرمافزار شاد بهعنوان آموزش از راه دور از سوی آموزش و پرورش درنظر گرفته شد که دانشآموزان مناطق مختلف با نیازهای خاص را با بحران و چالش مواجه کرد.
سعیدرضا عاملی به ایلنا میگوید که وقتی صحبت از آموزش مجازی میشود منظور نرمافزار شاد نیست، بلکه منظور آموزش و پرورش دوم است یعنی بازتولید آموزش و پرورش از نظر آموزشی و پژوهشی و حتی منابع انسانی و فرایندهای اداری که در این فضای دوم باید مورد توجه قرار گیرند:« وقتی از فضای دوم صحبت میکنیم درباره واقعیات گستردهای صحبت میشود که منبع اصلی آن فضای واقعی آموزش و پرورش است و باید بدانیم چگونه میتوانیم آن را در فضای دوم بازتولید کنیم تا کیفیت آموزش احراز شود. «به گفته او، فضای مجازی، مکمل فضای واقعی است و بهدلیل ظرفیتهای خاصی که این فضا دارد، به همه کنشگران امکان فعالیت میدهد، از اینرو این منبع انبوه، به تمام افرادی که به این محیط وصل میشوند، امکان کارآمدی بالا میدهد.
او میگوید:«در کلاسهای حضوری، با وجود اینکه ممکن است معلم توانایی خوبی داشته باشد یا حتی نداشته باشد، امکان دارد آموزش با کیفیت بدی منتقل شود. بنابراین در آموزش تکمیلی میتوان از بهترین کیفیتها در فضای دوم استفاده کرد، پس نباید نگاه موقت به این مسئله داشته باشیم و بگوییم این ظرفیت صرفا برای دوره کرونا است. »
عاملی پیشنهاد تهیه یک بسته آموزشی خاص برای این موضوع را میدهد و میگوید که در بلندمدت باید به آموزش تکمیلی توجه و از ظرفیت پیش درآمد استفاده کرد.
دبیرشورایعالی انقلاب فرهنگی در خصوص شرایط آموزش در دوره پساکرونا توضیح میدهد:«همهچیز به موفقیت ما در آموزش در این دوره بستگی دارد، اگر با این کیفیت فعلی پیش برویم همه آرزو میکنند به کلاس درس برگردند.
«به گفته او یک بخش آموزش غیرحضوری، آموزش در منزل است. افراد در خانه میمانند و میتوانند به هر نحوی از آموزش بهره ببرند و اتفاقاً آموزش از این نظر تنوع بسیار خوبی دارد. ارتباطات اجتماعی هم نیازمند آموزشهایی است که توسط آموزش مجازی میتوان به آن دست یافت. به اعتقاد دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، آموزش هنگام رانندگی، آموزش در منزل، آموزش به افرادی که در محیطهای پیرامونی هستند و به آموزش حضوری دسترسی ندارند، اقتضائاتی است که آموزش در فضای دوم آنها را زنده نگه میدارد، اما همانطور که گفته شد در دانشگاههای درجه یک کشور نیازمند استفاده از ظرفیت آموزش در فضای دوم هستیم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت:فیلتر یک برنامه به این معناست که استفاده از آن برنامه غیرقانونی است اما گاهاً با تناقضهایی در این خصوص در سطح مسئولان نظام مواجه میشویم.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، هفتمین جلسه شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور به ریاست سعیدرضا عاملی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
علمالهدى، دبیر شوراى تخصصی تحول و نوسازى نظام آموزشى کشور با اشاره به شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) گفت: از ابتدای راهاندازی سامانه شاد این سوال مطرح شد که این سامانه بر اساس چه سیاستهایی پیش خواهد رفت؟
وی ادامه داد: طی جلساتی به همت پژوهشکده فضای مجازى، پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری و دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و با حضور نمایندگان وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی فضای مجازی موضوع آموزش در فضای مجازی بررسی شد و به این نتیجه رسیدیم که سندی براى موضوع آموزش در فضای مجازى تهیه شود.
سعیدرضا عاملى دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر ضرورت اصلاح و بازبینی در مدلهای تصمیمسازی در شوراهای کشور، پیشنهاد داد: فضای دوم آموزش و پرورش مبنای تهیه سند آموزش در فضای مجازی قرار گیرد و به همین منظور کمیته فضاى دوم آموزش و پرورش با عضویت افراد متخصص در این حوزه تشکیل شود.
وى ادامه داد: در تهیه سند آموزش در فضای مجازی این سوال مطرح میشود که منظور از فضای مجازی صرفاً شبکه شاد است؟ و همین طور این سوال مطرح است که آموزش در فضای مجازی برای آموزش و پرورش مورد بحث است یا آموزش و پرورش در فضای دوم؟
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به خصایص معمارى اینترنت، بیان داشت: محیط مجازی دارای قابلیت خوشهای، ردهبندى و یکپارچگى است و در واقع هر کاربری به عنوان یک تولید کننده در این محیط فعال است.
عاملی با اشاره به دوفضایی شدن جهان، افزود: فضای دوم را نمیتوان از آموزش و پرورش مستقل کرد چرا که فضای دوم ادامه آموزش و پرورش است و در واقع واقعیت فیزیکى با همان ویژگیها به واقعیت مجازى تبدیل میشود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد فیلترینگ در کشور اظهار داشت: فیلترینگ ناقص باعث شده که بیش از 30 میلیون فیلترشکن در کشور اضافه شود و قبل از فیلترینگ این حجم از فیلترشکن در کشور وجود نداشت. لذا یک تصمیم که برای صیانت از فرهنگ و ارزشهای اسلامی اتخاذ شده بود به ضد خود تبدیل شد. در این امور باید یک همه جانبهنگری و عزم در اقدامات وجود داشته باشد تا در مسیر سلامت اجتماعی و صیانت از فرهنگ اسلامی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: فیلتر یک برنامه به این معناست که استفاده از آن برنامه غیرقانونی است اما گاهاً با تناقضهایی در این خصوص در سطح مسئولان نظام مواجه میشویم. به عنوان مثال علیرغم فلیتر بودن شبکه اجتماعی توئیتر بسیاری از مسئولین در آن عضو هستند و فعالیت دارند و توئیتهای آنها منبع خبر، اخبار رسمی کشور اعم از صدا و سیما، خبرگزاریها، مطبوعات رسمی و... قرار میگیرد.
عاملی در پایان تأکید کرد: پلتفرم آموزش و پرورش باید فضای دوم آموزش و پرورش را تشکیل دهد و در یک سیر تکاملی تقویت شود، به عنوان مثال گوگل ابتدا به عنوان یک جعبه جستجوی عمومی شروع به کار کرد و به مرور زمان تقریباً 60 لایه مختلف داده را طراحی کرد، همینطور در شبکه اجتماعی فیس بوک 700 هزار برنامه (اپلیکیشن) اجرا شده است.
در ادامه جلسه محمدصادق خیاطیان معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به ضرورت توجه به موضوع آموزش و پرورش در فضای مجازی اظهار داشت: در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به عنوان یک سند بالادستى موضوع آموزش غیر حضوری و مجازی پیشبینى و در چندین مورد به آن تأکید شده است.
وى با بیان اینکه در دوران شیوع کرونا خانوادهها برای رفع نیازهای آموزشی و تربیتی فرزندانشان مجبور به استفاده از فضاى مجازى شدند، گفت: در شرایط کنونی با تعدد نرمافزارها و پلتفرمهای آموزشی مواجه هستیم که با توجه به این موضوع ساماندهى آموزش در فضای مجازی ضرورت دارد.
**با تعدد نرمافزارها و پلتفرمهای آموزشی مواجه هستیم
خیاطیان بر لزوم صیانت از حریم خصوصی دادههای دانشآموزان و معلمان در فضای مجازی تأکید کرد و افزود: لزوم شکل گیری حکمرانی جدید و حکمرانی آموزش و پرورش در فضای مجازی از مباحث مهم در این حوزه است.
معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری ادامه داد: با توجه به اینکه در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بر افزایش میزان مشارکت خانوادهها در فعالیتهای آموزشی و تربیتی مدرسه تأکید شده است، میتوان از ظرفیت و فرصت آموزش در فضای مجازی برای افزایش مشارکت خانوادهها استفاده کرد.
وی تصریح کرد: باید از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان و بخش خصوصى به عنوان بخشی که همواره در حوزه آموزش نقش داشته، در حوزه آموزش مجازى استفاده کرد.
در ادامه على احمدى، عضو شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور با تأکید بر لزوم سیاستگذارى در حوزههای اقتصادی، امنیت فضای مجازی و تولید محتوا در راستاى برطرف کردن چالشهای آموزش مجازى، اظهار داشت: استفاده از آموزش مجازی برای تحول در آموزش و پرورش یک امر اجتناب ناپذیر است.
وی ادامه داد: تولید محتوا در آموزش مجازی باید هدفمند و با سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سیاستهاى نظام جمهوری اسلامی ایران سازگار باشد.
علی احمدی با اشاره به حاکمیت پلتفرمی در دنیا گفت: بسیاری از امور حکومتها با استفاده از ظرفیت پلتفرمها انجام میشود و ما نیز میتوانیم از این ظرفیت در راستای اصلاح فرآیندهای آموزش و پرورش استفاده کنیم.
دشواری اصلاح آموزش و پرورش از درون، لوازم زیرساخت امن برای خانوادهها، استفاده از ظرفیت نهادها، مدارس و شرکتهای دانش بنیان، اختصاص منابع مالی رایگان برای برنامه اصلی، اطلاعرسانی به خانوادهها و ترویج سواد رسانهای، جلوگیری از سوء استفاده از دادههای بزرگ که در جهان اتفاق افتاده است، از جمله نکات مهم دیگر مورد تأکید دکتر علی احمدی بود.
در ادامه مهدی نوید ادهم، مشاور وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش با اشاره به مصوبات وزارت آموزش و پرورش در حوزه آموزش مجازی گفت: سند توسعه فاوا در وزارت آموزش و پرورش و شبکه آموزشی تربیتی رشد بسیار دقیق و مفصل به حوزه آموزش مجازی پرداخته است.
وی با بیان اینکه چندین جلسه با وزارت ارتباطات برای حل مشکل اتصال دانش آموزان به اینترنت تشکیل شده است، افزود: در حال حاضر حدود 3 و نیم میلیون از دانش آموزان به دلیل عدم دسترسی به امکانات اولیه مانند تبلت و گوشی هوشمند امکان استفاده از آموزش مجازی را ندارند.
** 3 و نیم میلیون دانش آموز امکان استفاده از آموزش مجازی را ندارند
وی به چالشهاى اخلاقى استفاده از فضاى مجازى در حوزه آموزش اشاره کرد و گفت: ارتباط اجتماعى، فعالیتهای جسمانی دانشآموزان و... به حداقل رسیده است و ضرورت دارد برای رفع این چالشها سیاستگذاری شود.
در ادامه اصغر فانى، عضو شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور با بیان اینکه انحصار به شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) برای آموزش مجازی، پاسخگو نیست، تأکید کرد: به غیر از شبکه شاد باید از سایر زیرساختهای موجود نیز استفاده شود.
فانی ادامه داد: برای تهیه سند آموزش در فضای مجازی باید چالشهای حال و آینده آموزش مجازی به طور کامل شناسایى شود.
وی با تأکید بر اینکه در آموزش مجازى سطح یادگیرى دانشآموزان و یادگیرى دانش آموزان از همدیگر کاهش مییاید، افزود: همچنین آموزش تربیتى نیز در آموزش مجازی مورد غفلت قرار گرفته است لذا آموزش مجازی نباید جایگزین آموزش حضوری تلقی شود و باید به آموزش رسمی و سنتی کمک کند.
در ادامه حجتالاسلام والمسلمین علیرضا صادقزاده بر آسیبشناسی سیاستها و سایر اسناد بالادستی در حوزه آموزش و پرورش و فضای مجازی تأکید کرد و گفت: به عنوان مثال سیاست فیلترینگ در کشور کاملاً بیتأثیر است چرا که دسترسی به پراکسیها و فیلترشکنها به راحتی امکانپذیر است.
وی افزود: با افزایش سطح سواد رسانهای مردم، امکان ورود هوشمندانه مردم به فضای مجازی فراهم خواهد شد.
در ادامه جلسه علیرضا طالبپور، رئیس پژوهشکده فضای دانشگاه شهید بهشتی درمورد مسائل مطرح شده در پیشنویس سند آموزش در فضای مجازی اظهار داشت: در پیشنویس این سند به چگونگی ایجاد سرمایهگذارى لازم برای آموزش مجازی و شناسایی راهکارهای استفاده از ظرفیت بخش خصوصى برای کمک به آموزش و پرورش در فضای مجازی تأکید شده است.
وی ادامه داد: همچنین چگونگی نظارت بر محتوا، اجازه درآمدزایی به بخش خصوصی و بررسی مشکلات فرهنگى آموزش مجازی در پیشنویس سند آموزش در فضای مجازی مطرح شده است.
در ادامه محمدرضا مخبر دزفولى، عضو شواى عالى انقلاب فرهنگى با بیان اینکه تدوین سند از ضروریات کشور است، اظهار داشت: به عنوان مثال، در حال حاضر نقشه جامع علمى کشور مبناى تحولات علم کشور است.
وی ادامه داد: اسناد مختلفی در کشور تدوین شده اما برای برخی از این اسناد شورای راهبری تشکیل شده است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد داد: سند آموزش در فضای مجازی بازنگرى و یک بسته سیاستی، حمایتی، نظارتی و مسئله محور مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمادهسازی شود.
در انتهای جلسه مقرر شد این سیاستها ذیل سیاستها، برنامهها و اقدام سکوی (پلتفرم) ملی آموزشی، پژوهشی و تربیتی که در حال بررسی و تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی است با حضور ذینفعان و صاحبنظران بیشتری مجدداً بررسی شود و در جسله ارائه شود.
همچنین مقرر شد کارگروهی با حضور نمایندگان پژوهشکده فضای مجازى، پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری و دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی و با حضور نمایندگان وزارت آموزش و پرورش و شورای عالی فضای مجازی به منظور تهیه نسخه اولیه بسته سیاستی و برنامه اقدام فضای دوم آموزش و پرورش برای طرح در جلسه شورای تحول و نوسازی نظام آموزشی کشور تشکیل شود.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: نقشه راه فرهنگی کشور سند مهندسی فرهنگی است که ۳۳۰ برنامه اقدام در آن طراحی شده است.
به گزارش دانشجو وی افزود: در سند مهندسی فرهنگی کشور ۴۱ سند ملی و برنامه راهبردی پیشنهاد شد که تهیه و تصویب آن موجب سامان جدی در حوزه فرهنگ مادی و معنوی خواهد شد. اسناد ملی مثل سند ملی معماری و شهرسازی، سند ملی موسیقی و سند ملی سینما جزء موارد مهم اسناد فرهنگی کشور است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با اشاره به وضعیت فضای مجازی در کشور گفت: از وقتی اینترنت و صنعت ارتباطات همزمان به وجود آمده است جامعه با مداخله عناصر متعدد مواجه شده است.
وی تولید محتوای مناسب و برتر برای کودکان را بسیار مهم برشمرد و گفت: مهمترین جایی که شخصیت بچه شکل میگیرد در کودکی است و باید از طریق آموزشوپرورش این کار را به یک جای مشخص برسانیم و با شورای عالی فضای مجازی در تعامل هستیم که مقررات گذاریهای لازم در خصوص فضای مجازی صورت گیرد.
عاملی با اشاره به قوانین موجود در حوزه فضای مجازی در کشور گفت: مجلس دو قانون تجارت الکترونیک و جرایم الکترونیک را دارد که نیاز به تعداد قانون بیشتر برای فضای مجازی است و این دو سند هم نیازمند بهروزرسانی است.
وی افزود: بحث سواد مجازی تا مرز سواد تحلیلی پیش میرود و باید این باور در کاربر ایجاد شود که یک کلیک مرز بین بهشت و جهنم است و در سواد مجازی افراد به سطح تشخیص مناسب برسند.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران پیشرفتهای علوم در کنار فضای مجازی را مورد توجه قرار داد و گفت: در پزشکی ۲۲ حوزه پزشکی از راه دور به وجود آمده که هر کدام قدرتی را ایجاد کرده و ما در این حوزههای تخصصی دچار ضعف هستیم. حوزههای مثل بیمارستان از راه دور، پرستاری از راه دور، جراحی از راه دور و ...
عاملی تأکید کرد: مقام معظم رهبری یک دایره برای همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی مشخص کردهاند و اینکه جاهایی که شورا ورود کرده مجلس ورود نداشته باشد و بالعکس و به نوعی ادامه یکدیگر باشند.
وی افزود: معتقدیم شورای عالی انقلاب فرهنگی اکنون باید برای اجرایی سازی مصوبات خود اقدام کند و آمادگی داریم با کمیسیون فرهنگی و... همکاری و هماهنگی لازم را در این زمینه داشته باشیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: در حال حاضر دچار جنگ فرهنگی، اطلاعاتی و فضای مجازی هستیم بنابراین این پدیده نیازمند تدابیر بسیار مهم و تصمیم گیری های اساسی است تا دشمن را در این عرصه شکست دهیم.
علاء الدین بروجردی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، با توجه به فاصله بین فرهنگ عمومی و فرهنگ رسمی در جامعه گفت: سالها پیش مقام معظم رهبری فرمودند که ایران مورد یک تهاجم، شبیخون و ناتو فرهنگی هستیم و این هشدارها به دلیل نگاه به همین وقایع بود؛ بالاخره دشمن طراحیهایی میکند و به دنبال این هستند که نسل سوم و چهارم انقلاب را از ارزشهای نظام دور کند و یک میدان بسیار جدی و مهم جنگ ما است.
نماینده مردم بروجرد در مجلس شورای اسلامی افزود: ایران یک فاصله چند ده ساله از دوران جنگ سخت و جنگ نظامی گرفته اما دچار جنگ فرهنگی، جنگ اطلاعاتی و جنگ فضای مجازی هستیم بنابراین این پدیده حتماً نیازمند تدابیر بسیار مهم، جدی و تصمیمگیریهایی است که دشمن را در این عرصه شکست دهیم که انشاءالله شکست خواهیم داد.
وی در پاسخ به این سوال که در کجا کم کاری صورت گرفته و دستگاههای متولی چه کسانی هستند، تصریح کرد: فضای مجازی خیلی قابل کنترل دولتها نیست یعنی فضای مجازی و ارتباط جهانی بین مردم، از یک نوجوان تا یک پیرمرد 90 ساله، وجود دارد و وضعیت امروزِ فناوریها به گونهای است که ارتباطات وجود دارد اما بسیاری از کشورها آن را کنترل میکنند "به عنوان مثال بسیاری از آزادیهایی که در عرصه فضای مجازی در ایران وجود دارد، در مالزی به عنوان یک کشور پیشرفته اسلامی، وجود ندارد".
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اکثر کشورها برای خود تعدادی ضوابط قرار دادند و شرایط را کنترل میکنند یعنی اجازه نمیدهند که دشمن در یک جاده هموار برای این جنگ حرکت کند و حداقل خاکریز میزنند.
بروجردی با انتقاد از اینکه کنترل فضای مجازی در ایران بسیار ضعیف است، اظهار کرد: این کار نیازمند تصمیماتی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی باید مصوباتی را اتخاذ کند و در ارتباط با حفظ ملت ایران در برابر تهاجم فرهنگی از مصوبات شورای انقلاب فرهنگی استفاده شود.
وی با بیان اینکه در مقابل دشمن باید خاکریز زد، افزود: بسیاری از فضاهای مجازی که در ایران به صورت مطلق آزاد است، در بسیاری از کشورها اینگونه نیست؛ در کشور بزرگی مثل چین میبینیم که تنها ویچت (WeChat) دارند که سازه ملی خودشان است و مردم از این طریق با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند و شبکههای متعددی که در ایران باز است، در چین وجود ندارد.
این نماینده مردم در مجلس دهم خاطرنشان کرد: باید تدابیری اندیشید تا دشمن در فضایی باز و جادهای هموار نتواند هیچ جنگی را به ایران تحمیل کند.
شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای استفاده از ظرفیتهای موجود در تحقق اهداف مشترک از جمله اصلاح نظام حکمرانی کشور تفاهم کردند.
سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی فضای مجازی کشور و سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تفاهمنامه همکاری امضاءکردند.
در این مراسم عاملی اظهار داشت: اتفاقاتی که در فضای مجازی رخ میدهد منبع و جریانساز حوزه فرهنگ میشود.
وی گفت: بازنگری در رشتههای دانشگاهی و ایجاد رشتههای جدید بر مبنای تحولات فناوریمحور ضروری است زیرا رشتهها و مشاغل در کشور دچار میرایی شدهاند.
وی اظهار داشت: با توجه به این ضرورت، کمیسیون مشترک بین دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی انقلاب فرهنگی باید ایجاد شود و امیدواریم که این تفاهمنامه از تفاهمنامههایی باشد که در پشت سر خود میدان کاری گستردهای را فراهم کند.
همچنین در این مراسم فیروزآبادی اظهار داشت: در فضای مجازی با موقعیتهایی روبهرو هستیم که هر کدام قدرت ایجاد تحول در جامعه را دارند و این فضا تأثیر زیادی بر نظام آموزشی کشور نیز داشته است.
به گفته وی، اغلب تحولات فرهنگی کشور در نتیجه فرهنگ وارداتی رقم میخورند و از این رو به اقدامات مشترکی بین فضای مجازی و فرهنگ برای اصلاح نظام حکمرانی در کشور نیاز داریم.
وی تأکید کرد:سال گذشته شورای عالی فضای مجازی اقتصاد دیجیتال را مدنظر قرار داده بود و امسال بر آموزش و حکمرانی تأکید دارد.
به گزارش فارس، زمینههای همکاری در این تفاهمنامه به شرح زیر است:
1. سیاستگذاری و تدوین اسناد ملی در حوزههای مشترک.
2. بازمهندسی نظام حکمرانی علم، فرهنگ و فضای مجازی با توجه به فناوریهای نوین و نقشآفرینان آن.
3. تبادل تجارب، دستاوردها، پژوهشها و مطالعات.
4. بررسی و بهرهمندی از ملاحظات فرهنگی و فضای مجازی در فرآیند تدوین، تصویب و راهبری اجرای سیاستها و اسناد راهبردی و حضور نمایندگان طرفین در جلسات تخصصی.
5. هدایتبخشی از ظرفیتهای پژوهش و فناوری دانشگاهها و مراکز ذیربط به سمت رفع نیازهای کشور در عرصه فضای مجازی.
6. بازتدوین محتوای آموزشی رشتههای موجود و همچنین تعریف و راهاندازی رشتههای جدید در حوزههای مختلف علمی مرتبط با فضای مجازی.
7. راهبردی ایجاد سکوها و ساماههای مجازی عرصه فرهنگ و علم کشور.
8. رصد، پایش و آیندهنگری و ارایه ارزیابی و تحلیل حوزه علم، فرهنگ و فضای مجازی.
دبیر ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور از بررسی پیشرفت اجرایی سند جامع توسعه هوافضا و سکه دیجیتالی (bitcoin) در نشست امروز سه شنبه این ستاد خبر داد.
به گزارش ایرنا، منصور کبگانیان در پایان نود و پنجمین جلسه شورای راهبری ستاد نقشه جامع علمی با بیان اینکه جلسه امروز دو دستور اصلی داشت گفت: طبق روال همیشگی گزارشی از علم و فناوری داشتیم و در آن وضعیت مستندات علمی کشور از سال 2012 تا سال 2016 در مقایسه با بعضی کشورهای جهان و منطقه بررسی شد.
وی ادامه داد: میانگین سرانه مقاله استناد شده 3.84 بود و رتبه ما در شاخص اچ ایندکس در سال 2016، 42 است؛ همچنین گزارشی از فناوری bitcoin/سکه دیجیتالی ارائه شد.
وی ادامه داد: این فناوری در مورد پول در فضای مجازی است و در حوزه اقتصادی در جهان در آینده مطرح است. در این گزارش ها وارد بررسی بیشتر نمی شویم و از گروه های کارشناسی میخواهیم به شورای عالی انقلاب فرهنگی اطلاعات و گزارش بیشتر بدهند.
*** بررسی پیشرفت اجرایی سند جامع هوافضا
دبیر ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تاکید کرد: دستور جلسه دوم گزارش پیشرفت اجرایی سند جامع هوا فضا را داشتیم که سند جامع توسعه هوافضای کشور با سه بخش مهم است.
وی ادامه داد: یک بخش، بخش هوایی و هوانوردی است که قبلا گزارش این بخش ارائه شده و آماده است ولی منتظر گزارش امروز بودیم.
کبگانیان تصریح کرد: بخش دیگر که در نوبت آماده شدن قرار دارد، گزارش بخش دفاعی هوافضاست و مسئولان در حال هماهنگی برای آماده شدن و در نوبت گذاشتن آن هستند.
به گفته وی بخشی که امروز در نودوپنجمین جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور بررسی شد بخش فضایی از گزارش هوافضاست که جایگاه خوب ومهمی را در ایران و جهان دارد.
دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور خاطرنشان کرد: این گزارش را منوچهر منطقی رییس مرکز ملی فضایی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارائه داد.
وی اضافه کرد: در تولید علم و فناوری مجموعه هواوفضا، مقالات و ارجاعات رتبه 15 را در جهان داریم. در این زمینه از کشورهای مهم جلوتر هستیم که در گزارش چاپ می شود.
وی یادآور شد: شورای عالی انقلاب فرهنگی وظایفی را در سند توسعه جامع هوافضا تصویب کرده که گزارش امروز مربوط به همین موارد بود که شامل تامین ماهواره های مخابراتی ملی، توسعه بومی ماهواره، توسعه خدمات موقعیت یابی با سامانه های جهانی، تامین ماهواره سنجشی ملی، توسعه بومی ماهواره سنجشی ملی 2 بود.
وی خاطرنشان کرد: در بخش چهارم از وظایفی که در سند تکلیف شده ماهواره برها یا موشک های حامل ماهواره هستند.
وی گفت: بخش پنجم مراقبت های فضایی است که بسیاری از کاربردهای کشور را تامین میکند، بخش کاربردها در این حوزه بسیار متنوع است و از نقشه برداری شناخت معادن، هواشناسی بانکداری و...را در برمی گیرد و جایگاه اقتصادی مهمی را برای کشور دارد.
دبیر ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور تاکید کرد: مرکز ملی فضایی سیاستگذاری و هماهنگی این موارد را برعهده دارد ولی متولی اجرا برای هر بخش جداگانه است.
وی گفت: آخرین نکته که بودجه کمتری به آن تخصیص داده شده ولی هدف مهمی به شمار می آید، هدف 5-1 الف در اهداف کلان حوزه فضایی است که ارتباط بین قرآن و اطلاعات در مفاهیم اسلام با بحث فضا و جهان تحت عنوان شناخت عظمت و نظم حاکم بر جهان و پی بردن به قدرت خالق جهانیان است.
کبگانیان گفت: در این بخش منطقی گزارش داد در حوزه علمیه و دانشمندان علوم انسانی پروژه هایی تعریف کرده اند که قطعا نگرش ما را نسبت به فضا در مقایسه با دیگر کشورها متمایز می کند.
وی تصریح کرد: حاضران نگرانی هایی از بودجه کم و تخصیص های کمتر داشتند که عدد و رقم دقیق تری را برای جلسات بعد درخواست کردیم.
* گزارش سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
وی همچنین در مورد سند تحول بنیادین آموزس و پروش نیز گفت: نقد ما به سند 2030 تنها متوجه آموزش و پرورش نیست و آموزش عالی را هم دربرمی گیرد.
کبگانیان گفت: اسناد آمایش آموزش عالی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی را در این خصوص پیگیری میکنیم.
پیوست فرهنگی اپراتورهای تلفن همراه در شورای عالی فضای مجازی بررسی و بر لزوم تدوین پیوست فرهنگی برای تلفن همراه تاکید شد .
به گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه مشترک پیوست نگاری فرهنگی ویژه نمایندگان وزاتخانهها و پژوهشگاهها در محل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.
در این جلسه که به بررسی پیوست فرهنگی اپراتورهای تلفن همراه در شورای عالی فضای مجازی اختصاص داشت؛ حسن بنیانیان گفت: توسعه مفهومی است است که ابتدا باید در ذهن افراد شکل بگیرد و زمانی که این تحول شکل گرفت سازمانهای کارآمد نیز پدید می آید و کارکرد آنها از صرف فیزیکی تغییر خواهد کرد ولی باید گفت که متاسفانه درکشورهای دارای سرمایه نفت این تحول فکری و توسعه با تاخیر شکل می گیرد.
رئیس کمیسیون فرهنگی– اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: این مشکل که برخی از دانشگاههای ما تبدیل به مراکزی شده اند که دانش شان مشکلی از جامعه را حل نمی کند، حاصل بی توجهی به بخش نرم افزاری فرهنگی است.
در ادامه یکی از کارشناسان شورای عالی فضای مجازی پیرامون «پیوست فرهنگی اپراتورها تلفن همراه» گفت: موضوع تهیه پیوست فرهنگی برای تلفن همراه از زمان ورود نسل سوم این گوشیها که از آن به «گوشیهای هوشمند» تعبیر می شود، مطرح شد.
وی افزود: این موضوع به طور مشخص از زمانی بیشتر مطرح شد که امکان تماس تصویری از طریق این تلفنها در جامعه مطرح شد و با توجه به برخی از تهدیدات این فناوری، در مقابل آن موضع گیری شد.
پس از سخنان کارشناس شورای عالی فضای مجازی اعضای جلسه ضمن تاکید بر لزوم در نظر گرفتن پیوست فرهنگی در همه فعالیتهای این حوزه، بر لزوم تبیین دقیق فرصتها و تهدیدهای این حوزه نیز تاکید کردند.
در پایان جلسه پس از بررسی قوانین حاکم بر فعالیت در فضای مجازی در برخی از کشورها، تنوع بخشی و گسترده کردن دامنه تولید محتوا نیز مورد تاکید قرار گرفت