رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات با اشاره به اینکه چینیها نه به زمانبندی پایبندند نه به کیفیت گفت: در حال حاضر هیچ استراتژی بلندمدتی، برای تولید تجهیزات اساسی مخابراتی وجود ندارد.
هوشنگ همتی در گفتوگو با فارس، در خصوص میزان توانمندی داخلی در تولید تجهیزات مخابراتی اظهار داشت: ما در صنعت تولید تجهیزات مخابراتی، در یک دورهای شکوفایی داشتیم و در آن دوره در سیستم های سوئیچینگ روی تکنولوژی TDM حرکتهای خوبی انجام شد.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران افزود: این موضوع مربوط به 6 تا 7 سال پیش است؛ اما در آن دوره کسی به فکر این نبود که این تکنولوژی در آینده پاسخگو نیست؛ به این دلیل، به دنبال تکنیکهای جدید نرفتیم.
همتی تصریح کرد: در آن دوره یک خلاء اتفاق افتاد و امروز کشور خسارت این خلاء را میبیند؛ به این خاطر امروز به طور واضح و آشکار سازندهای برای آنچه اپراتورهای اول، دوم و سوم و اپراتورهای وایمکس به عنوان تجهیزات اصلی نیاز دارند، به خصوص در GSM و وایمکس نداریم.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران تصریح کرد: در بحث GSM نسل 2، کارهایی در کشور کردهایم که متاسفانه این حرکت نیز بنا به دلایلی عقیم ماند و به رشد و بلوغ مطلوب نرسید و به جایی که باید میرسیدیم نرسیدیم؛ بنابراین امروز اپراتورها نمیتوانند به پشتوانه تجهیزات تولید داخل از منابع داخلی استفاده کنند.
همتی افزود: در بحث تجهیزات غیر اصلی و تجهیزات Passive تولیدکنندگان خوبی در کشور وجود دارد (از جمله تولید کنندگان دکل و کانکس)؛ عمدتا نیز اپراتورها این تجهیزات را از خارج کشور وارد نمیکنند و از تولیدات ایران استفاده میکنند.
همتی خاطرنشان کرد: نکته سوم بحث عملیات اجرایی و مهندسی است؛ در حال حاضر در کشور، توان بالقوه خوبی در عملیات اجرایی وجود دارد؛ اما آن طور که باید از این ظرفیت استفاده نمیشود.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه پروژهها به صورت کلید در دست هستند و بحثهای خدماتی و مهندسی نیز در دل قراردادها است؛ در نتیجه به خصوص در بخشهای های تک (تکنولوژیهای پیشرفته)، دلیلی ندارد که اپراتور از ظرفیت داخل استفاده کند.
*چینیها کمتر از دیگران به زمانبندی متعهداند
خبرنگار فارس پرسید: حضور شرکتهای چینیها با کشورهای دیگر چه تفاوتی دارد؟
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران در این خصوص گفت: واقعیت این است که در انتقال دانش و اطلاعات، غربیها اصلا قابل قیاس با چینیها نیستند؛ در بحث تکنیک تولید یا تکنولوژی ساخت، فارغ از ابعاد فنی، کار چینیها با کار غربیها، تفاوتهایی دارد.
وی گفت: نخستین تفاوت در بحث پاسخگویی و تعهد به زمانبندی است؛ تعهد به برنامه زمانبندی برای اپراتورها مهمترین موضوع است و چینیها و غربیها، هیچکدام نمیتوانستند به طور 100 درصد به تمام زمانبندیهای تعهد کرده خود برسند.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران افزود: اما در مقایسه میزان وفاداری این دو با هم، غربی بسیار بیشتر از چینیها نسبت به زمانبندی تعهدشده توجه نشان میدادند و خود را مسئول میدانستند.
* کیفیت کار چینیها از دیگران کمتر است
وی گفت: بحث بعدی کیفیت است که کیفیت کار غربیها از کیفیت کار چینیها بالاتر بود.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران در خصوص موضوع انتقال دانش فنی در همکاری با چینیها، تصریح کرد: آموزشهای غربیها، متناسب با آنچه که شرکت مخابرات ایران تعریف میکرد، کاملاً شفاف میشد، اما در همکاری با چینیها، هنوز ندیدهام که محتوای آموزشی آنها از چه کیفیتی برخوردار است، به همین دلیل نمیتوانم راجع به آموزش چینیها اظهارنظر کنم.
همتی گفت: در رابطه با انتقال دانش فنی، بخشی مربوط به تولید است که من سابقه تولیدی از چینیها ندیدهام، که برای مثال با یک تولیدکننده ایرانی، به صورت مشترک تجهیزاتی تولید کنند که بخواهیم اظهارنظر کنیم که دانش فنی را خوب یا بد منتقل کرده است.
وی افزود: در زمینه بحثهای فنی (عملیات اجرایی و مهندسی)، نیز چینیها از غربیها ضعیفتر هستند.
* تمام دکلها، کانکسها و تجهیزات کابلی مورد استفاده در کشور، تولید داخل است
خبرنگار فارس پرسید: هماکنون مصرفکنندگان داخلی تا چه میزان تجهیزات موردنیاز خود را از تولیدکنندگان داخلی تأمین میکنند؟
همتی در این خصوص گفت: اپراتورهایی که هماکنون در کشور فعال هستند، تجهیزاتی که میتوانند از داخل تهیه کنند شامل دکل، کانکس، تجهیزات power، و انواع تابلو برقها است که این تجهیزات در دسته تجهیزات passive قرار میگیرند.
وی گفت: در این زمینه از منابع داخلی استفاده میکنند و تمام دکلهایی که در گذشته توسط اپراتورها نصب شده و هماکنون توسط چینیها استفاده میشود، تولید داخل است.
وی ادامه داد: همچنین کانکسهایی که در کشور مورد استفاده قرار می گیرد، تولید داخل است.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران تصریح کرد: بسیاری از اپراتورها نیز از تجهیزات power (از جمله انواع باطریها) که در ایران تولید میشود استفاده میکنند.
همتی گفت: بنابراین در بخش تجهیزات کابلی، از منابع داخلی استفاده میشود و خوب هم استفاده میشود.
*سهم تجهیزات جانبی در قراردادها، کمتر از 50 درصد است
خبرنگار فارس پرسید: به گفته شما، بیشتر تجهیزات تولید داخل مورد استفاده توسط مصرفکنندگان و اپراتورهای داخلی، در بخش تجهیزات جانبی است، این تجهیزات چه حجمی از کارها و قراردادها را تشکیل میدهند؟
همتی در این خصوص، گفت: تجهیزات اپراتورها به 3 دسته تقسیم میشود؛ در حال حاضر اپراتورها به شکل کلیددردست قرارداد امضا میکنند؛ یعنی تأمین تجهیزات، احداث سایتها و انجام خدمات فنی و مهندسی، همه با هم در یک قرارداد است.
وی افزود: 20 درصد هر قراردادی در بخشهای فنی و مهندسی (از جمله زمان نصب، راهاندازی و نگهداری) است؛ برای باقی بخشها نیز برآورد 30 درصدی میشود و در مجموع کمتر از 50 درصد کارهای یک قرارداد را امور جانبی، تشکیل میدهد.
* تجهیزات وایمکس و 3G، کاملاً از خارج وارد میشود
وی افزود: بخش بعدی، تجهیزات اصلی است که در حال حاضر برای اپراتورهای وایمکس و برای اپراتورهای 3G، این تجهیزات کاملاً از خارج وارد میشود.
وی ادامه داد: در زمینه اپراتورهای 2G (مانند همراه اول و ایرانسل)، در گذشته در کشور یک کارهایی انجام شد و یک کنسرسیوم به نام کنسرسیوم 6 میلیون تشکیل شد که کارشان هم نسبتاً خوب بود و تجهیزاتی نیز ساختند و تحویل شرکت ارتباطات سیار دارند.
وی ادامه داد: ممکن است این تجهیزات بنابر برخی محدودیتها، در شهرهای بزرگ قابل کاربرد نباشد، اما در شهرهای کوچک و جادهها قابل استفاده است؛ البته از این موضوع که در عمل در شبکه از این تجهیزات استفاده شد یا خیر، اطلاع ندارم.
*راهکار بهبود صنعت مخابرات، از طریق انتقال دانش فنی یا تولید دانش محور
خبرنگار فارس پرسید: برای بهتر شدن وضعیت فعلی پیشنهادی دارید؟
همتی در پاسخ به این سؤال، گفت: در زمینه تولید تجهیزات، تولید داخلی هر نوع تجهیزاتی که بخواهد به شکل پایدار با تکنولوژی روز جلو برود، (یعنی قابلیت سوئیچ کردن به تکنولوژی نوین را داشته باشد و با روی کار آمدن تکنولوژیهای جدید باز هم قابل استفاده باشد) می تواند از دو طریق انجام شود.
وی گفت: راه نخست این است که از طریق انتقال دانش فنی انجام شود که در این زمینه تجربه موفقی، حتی با آلمانیها و ژاپنیها نداشتهایم.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران گفت: انتقال دانش فنی، اگر با برنامه اصولی و طبق مدیریت صحیح، انجام میشد، شاید میتوانست کارساز باشد.
وی ادامه داد: بخش دیگر، تولید تجهیزات مبتنی بر تحقیقات داخلی است؛ در این روش آخرین فناوریهای روز، پشت تولیدکننده قرار دارد که این روش را نیز در کشور نداریم.
وی گفت: به عبارت دیگر در حال حاضر هیچ استراتژی بلندمدتی، برای تولید تجهیزات اساسی مخابراتی در کشور وجود ندارد.
همتی خاطر نشان کرد: این فقدان بزرگی است و باید ساختارهای دولتی چنین راهبردی را با تمام حاشیههایش، ترسیم کنند که طبق آن جلو برویم و بگوییم تا مثلاً 5 تا 6 سال آینده، به نقطه ای خواهیم رسید که میتوانیم از تجهیزات تولیدشده استفاده کنیم.
* بیشتر توان داخلی در کارهای فیزیکی به کار گرفته میشود
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران تصریح کرد: اما در بحث خدمات فنی و مهندسی و خدمات اجرایی، ظرفیتهای خوبی در کشور وجود دارد که هماکنون نیز بسیاری از این ظرفیت ها در حال استفاده هستند، اما بیشتر توان ما در زمینههای کارهای فیزیکی به کار گرفته میشود؛ در صورتی که این توان در کشور وجود دارد که وارد فناوریهای هایتک (پیشرفته) نیز بشویم (از نظر خدمات فنی و مهندسی و نه از نظر تولید).
خبرنگار فارس پرسید: پس از رفتن چینیها از بازار مخابراتی ایران، وضعیت چگونه خواهد شد؟
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران در پاسخ به این سؤال، گفت: به اعتقاد من، در آن شرایط، تمام مجموعه سایتهایی که در کشور قبلاً نصب و راهاندازی شده و هماکنون در مرحله بهرهبرداری است، با نبود چینیها آسیب نمیبیند و توسط متخصصان داخلی می تواند نگهداری شود.
وی گفت: دسته دوم، تجهیزاتی است که وارد کشور شده و در مرحله نصب و راهاندازی است؛ در این مورد نیز نه به صورت 100 درصد اما خیلی آسیبپذیر نیستیم و احتمالاً میتوانیم خومان این تجهیزات را نصب و بهرهبرداری کنیم.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران افزود: در مورد تجهیزاتی که ناقص به کشور وارد شده یا هنوز وارد نشده، در صورت وارد نشدن باقی تجهیزات مکمل، نمیتوانیم از آنها استفاده کنیم.
*برای حضور در کشورهای دیگر، توان مالی و فنی و مهندسی را داریم
خبرنگار فارس پرسید: آیا در شرایط فعلی، اپراتور سوم میتواند یک فرصت جدید برای حضور در بازار کشورهای همسایه باشد؟
همتی در این خصوص، توضیح داد: این بحث از 30 سال گذشته به عنوان یک آرزو و چشمانداز مطرح بوده است، اما برای آن اقدام جدی صورت نگرفته است.
وی ادامه داد: به این دلیل که اپراتور یک کشور دیگر شدن، به طور کلی در 3 بخش نیازمند کار است.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران اظهار داشت: بخش نخست توان مالی و سرمایهگذاری است که به اعتقاد من، توان مالی لازم در کشور وجود دارد.
وی گفت: برای مثال اگر امروز شرکت ارتباطات سیار بخواهد یک شبکه GSM در یک کشور دیگر ایجاد کند، از نظر مالی توانایی انجام این کار را دارد و مشکل مالی ندارد.
وی تصریح کرد: بخش بعدی خدمات فنی و مهندسی است که باز هم به اعتقاد من از این نظر توان لازم در کشور وجود دارد.
همتی گفت: زمینه سوم، تجهیزات است که اگر تجهیزات نسل 2 برای کشور دیگری مدنظر باشد، معتقدم که بخشی از تجهیزات مورد نیاز را در کشور داریم، اما اگر فعالیت در زمینه تجهیزات نوین باشد و بخواهیم شبکه نسل 3 یک کشور دیگر را بگیریم، بدون دریافت تجهیزات از تولیدکنندههای خارجی، نمیتوانیم این کار را انجام دهیم.
* دولت در لایه نظارت راهبردی حضور داشته باشد
خبرنگار فارس پرسید: نقش دولت برای بهبود شرایط فعلی چیست؟
همتی در پاسخ به این سؤال، گفت: طی 30 سال گذشته دولت سعی کرده در این زمینه ایفای نقش کند؛ اما شرایط امروز نشاندهنده این است که دخالت دولت در این مسائل، خیلی نتیجهبخش نبوده است؛ اما از سوی دیگر به علت اینکه این تجربیات رضایتبخش نبوده، نباید دولت از این قضیه مبری باشد.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات مهندسی، مشاوران و پیمانکاران مخابرات ایران گفت: در صورت مبرّی بودن دولت، دیگر هیچ اتفاقی در این صنعت نخواهد افتاد؛ بلکه در ایران دولت باید در لایه نظارت راهبردی حضور داشته باشد و سپس استراتژیهایش را پیگیری کند.