استفاده از کارت سوخت اجباری می‌شود؟
درحالی با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال به رکورد شکنی مجدد مصرف بنزین نزدیک می شویم که دولت می تواند بدون افزایش قیمت بنزین و صرفا با الزامی کردن استفاده از کارت سوخت شخصی، تا حدودی مصرف بنزین و بخصوص قاچاق آن را کنترل نماید.
وزارت نفت بعد از ماه ها توقف اعلام میزان مصرف بنزین بالاخره هفته گذشته آخرین آمار میانگین مصرف روزانه بنزین که مربوط به اسفندماه می شود را به طور رسمی اعلام کرد.
آخرین باری که وزارت نفت اقدام به انتشار آمار میزان مصرف بنزین کرده بود مربوط به تیرماه و این آمار حکایت از مصرف روزانه 95 میلیون لیتری بنزین داشت.
اگر چه در آمار جدید وزارت نفت آمده است میانگین روزانه مصرف بنزین در اسفند ماه به ۸۸ میلیون لیتر رسیده است اما باید تاکید داشت هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم میزان مصرف بنزین رونده فزاینده به خود خواهد گرفت به طوریکه به روزهایی نزدیک می شویم که رکورد مصرف بنزین جابه جا خواهد شد.
به عنوان مثال سال گذشته در روزهای پایانی اسفند و همچنین در روزهای پایانی تعطیلات رکورد مصرف بنزین شکسته شد و این موضوع موجب شد تا مقام معظم رهبری در دیدار با هیئت دولت در تابستان امسال، نسبت به میزان مصرف بنزین گلایه داشته باشند.
براساس آمارهای ارائه شده از سوی وزیر نفت مجموع تولید بنزین در ایران، با بهره‌برداری کامل از فاز سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در آخرین روزهای بهمن ماه به بیش از ۱۰۵ میلیون لیتر در روز رسید واگر روند مصرف بنزین کنترل نشود باید گفت این میزان تولید نیز حاشیه امنی برای تامین تقاضای داخلی سوخت و رهایی از واردات بنزین نخواهد بود. از این‌رو لزوم اتخاذ راهکاری اساسی برای تغییر سیاست‌های بنزینی به منظور حفظ خودکفایی در تولید بنزین و جلوگیری از قاچاق گسترده سوخت از کشور، به‌طور مکرر از سمت کارشناسان خطاب به دولت اعلام می‌شود.
با اتمام بررسی لایحه بودجه و خروج سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین از دستور کار مجلس و دولت برای سال 98 باید دید که آیا دولت شرایط مصرف را به حال خود رها خواهد کرد و یا اینکه از سیاست کنترل مصرف استفاده خواهد کرد.
*احیای کارت سوخت بدون افزایش قیمت بنزین، راهکار کم هزینه ای که معطل مانده است
بسیاری از کارشناسان و مراکز پژوهشی معتقدند دولت می تواند بدون افزایش قیمت، مصرف کنندگان بنزین را ملزم به استفاده از کارت سوخت شخصی کند و شرایط کنترل مصرف و بخصوص کاهش قاچاق بنزین را تا حدودی فراهم کند. اخیرا مرکز پژوهش های مجلس با انتشار گزارشی درباره راهکارهای مدیریت مصرف و قاچاق سوخت، پیشنهاد احیای کارت سوخت بدون سهمیه‌بندی را مطرح کرد. در این گزارش آمده است: «تفاوت قیمت بنزین در ایران و کشورهای همسایه زمینه قاچاق گسترده این کالا را به‌وجود آورده که نیاز به تدبیر مناسب دارد. یکی از راهکارهای مواجهه با این موضوع، الزام استفاده از کارت سوخت خودرو در هنگام سوختگیری و ممنوعیت هرگونه مبادله بنزین خارج از این سامانه است».
این مرکز پژوهشی با اشاره به اینکه استفاده از کارت سوخت و اختصاص نفت‌گاز بر اساس پیمایش، مصرف آن در بخش حمل و نقل را از حدود ۵۴ میلیون لیتر در روز در سال ۱۳۹۳ به کمتر از ۴۸ میلیون لیتر در روز در سال ۱۳۹۴ رساند، اعلام کرده است: «می‌توان با استفاده از انواع فناوریها از جمله نصب دوربین‌های پلاک‌خوان در جایگاهها برای کنترل و تأیید ورود خودروها یا فناوری RFID هر کارت سوخت را منحصر به یک خودرو کرد و از استفاده از کارت خودروی دیگر جلوگیری کرد. به علاوه، همان طور که ذکر شد، بیش از ۷۰ درصد قاچاق سوخت از یک استان صورت می‌گیرد. الزام سوختگیری در آن استان با کارت سوخت و کدینگ کارتهای سوخت به‌گونه‌ای که فقط خودروهای همان استان بتوانند در جایگاهها، سوختگیری کنند (با در نظر گرفتن تسهیلاتی برای مسافران)، یک اقدام مؤثر در مهار قاچاق است».
به گزارش فارس، با وجودی که به نظر می رسد تمام شرایط لازم برای اجباری شدن کارت سوخت شخصی بدون سهمیه بندی فراهم است ولی همچنان دولت به دلایل نامعلوم از اجرای آن خودداری کرده و آنرا منوط به تعیین نرخ دوم بنزین می کند تا همچنان شاهد روند فزاینده مصرف بنزین و قاچاق قابل توجه آن باشیم.