ITanalyze

شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اعلام کرد : سهامداران بازار سرمایه در سراسر کشور می توانند برای احراز هویت در سامانه سجام از ۱۱ هزار و ۳۷۸ مرکز (حضوری و الکترونیک) استفاده کنند.
به گزارش تسنیم، مدیریت راهبری سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) اعلام کرد: سهامداران بازار سرمایه می توانند با استفاده از 11 هزار و 378 مرکز «حضوری و الکترونیک» احراز هویت سامانه سجام که شامل 11 هزار و 325 مرکز «حضوری» و 53 سرویس غیرحضوری «الکترونیک» می شود نسبت به احراز هویت خود اقدام کنند تا از منافع ویژه آن که شامل دریافت سود سهام عدالت، سود سنواتی و سالیانه، حضور در مجامع الکترونیک و ... می شود، بهره مند شوند.

این گزارش در ادامه می افزاید : مراکز منتخب احراز هویت حضوری در سراسر کشور شامل 4 هزار و 466 دفتر منتخب پیشخوان دولت، یک هزار و 993 شرکت کارگزاری و 2 هزار و 866 شعبه بانک های منتخب است که برای انجام خدمت احراز حضوری به سهامداران فعال می‌باشند.

همچنین برای احراز هویت غیر حضوری «الکترونیک»، سهامداران می توانند از 53 سرویس آنلاین که توسط کارگزاری ها، بانک ها، سبدگردان ها و اپلیکیشن ها راه اندازی شده، استفاده کنند تا بدون خارج شدن از منزل و صرف وقت نسبت به احراز هویت «الکترونیک» اقدام کنند.

بر این اساس سهامداران می توانند برای مشاهده لیست مراکز منتخب احراز هویت «حضوری و الکترونیک» به روی این لینک کنند.

سجام یک سامانه زیر ساختی برای شناسایی مشتریان جهت ورود به باشگاه بزرگ بازار سرمایه ایران است که تمام فعالان این بازار اعم از سرمایه‌گذاران، مشتریان و مدیران نهادها در این سامانه، فقط یک بار برای همیشه اطلاعات خود را در آن ثبت خواهند کرد و پس از احراز هویت حضوری و غیر حضوری قادر به دریافت خدمات مبتنی بر داده های تایید شده خواهند بود.

بر اساس این گزارش، از طریق این سامانه اطلاعات هویتی، شماره حساب، شماره موبایل، آدرس الکترونیکی و اقامت دایمی فرد ثبت می‌شود و از آن به بعد هیچ نهاد مالی نیازی به دریافت مجدد اطلاعات آن سهامدار را ندارد.

معاون فناوری و توسعه نوآوری شرکت سپرده گذاری مرکزی از مسدود شدن ۱۷ سایت جعلی سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) خبر داد.

به گزارش شرکت سپرده گذاری مرکزی، علیرضا ماهیار گفت: با همکاری شرکت سپرده گذاری مرکزی و پلیس فتا، در طول دو ماه گذشته ۱۷ سایت جعلی تحت عنوان سجام مسدود شده است.

وی در خصوص کلاهبرداری با عنوان سامانه سجام از سهامداران بازار سرمایه اظهار داشت: رصد تیم امنیت شرکت سپرده گذاری مرکزی از دو ماه قبل نشان داد که سایت‌های کلاهبرداری تحت عنوان سایت‌های سجام با اصلاح فنی (فیشینگ) راه‌اندازی شده و تحت دامنه‌های غیرمجاز شروع به دریافت اطلاعات مردم کرده‌اند.

ماهیار ادامه داد: متاسفانه در این کلاهبرداری تنها موضوع گردآوری اطلاعات نبود، بلکه با توجه به اینکه مردم به آدرس و دامنه حساسیت خاصی نداشتند، مشخصات و حساب‌های بانکی خود را وارد کرده و در مقابل، سایت‌های جعلی اقدام به سو استفاده از اطلاعات مالی سهامداران می‌کردند. هر چند دامنه پرداخت مورد تایید شاپرک نبود، اما فرد دچار دامی می‌شد که تمام اطلاعات خود را درون سایت جعلی وارد می‌کرد.

معاون شرکت سپرده گذاری مرکزی گفت: بر اساس تعاملی که با پلیس فتای کشور صورت گرفت،‌ سریعا کلیه سایت‌های جعلی که در حال انجام عملیات خرابکاری بودند پس از شناسایی مسدود شدند. شناسایی تیم و عواملی که اقدام به کلاهبرداری می‌کردند هم بر اساس پیگیری‌ها در دستور کار مراجع انتظامی و قضایی کشور قرار گرفت و سردسته‌های اصلی این تیم‌ها شناسایی و اقدامات لازم در این حوزه انجام شد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اطلاعاتی از سامانه اصلی سجام درز شده است، افزود: خیر، هیچ‌گونه اطلاعاتی از سمت سجام درز نکرده و فقط اطلاعاتی که مردم در سایت‌های فیشینگ وارد کردند، مورد سرقت قرار گرفته است.

 ماهیار اظهار داشت: سایت اصلی سجام به آدرس  www.sejam.ir است و مردم در صورت ملاحظه سایت‌های جعلی، به نشانی www.cyberpolice.ir سریعا اطلاع دهند تا چنین موارد مشکوکی توسط پلیس امنیت فضای تبادل اطلاعات کشور رصد و بلافاصله نسبت به مسدود شدن آن ‌هم اقدام شود. افرادی که بدون رعایت پروتکل‌های امنیتی اقدام به ورود رمزهای ثابت کردند قاعدتا بر اساس فیشینگی که روی داده است، کارت‌های بانکی آنها نیز تحت تاثیر قرار می گیرد و بعضا مبالغی بیشتر از مبالغ واردشده در سایت از مال‌باختگان کسر شده است. مردم باید اطلاعات بانکی و رمز پویا را در داخل درگاه‌هایی که متصل به درگاه شبکه شاپرک است، وارد کنند.

وی درباره تبلیغات مختلف تحت عنوان مشاور سهام عدالت در فضای مجازی اظهار داشت: هیچیک از این گونه تبلیغات وابستگی به شرکت سپرده گذاری مرکزی ندارند به‌طور کلی جعلی و در راستای کلاهبرداری راه‌اندازی شده‌ است.

معاون سمات اضافه کرد: مرکز تماس ۱۵۶۹ و کارگزاران رسمی، آماده پاسخگویی به سوالات سهامداران هستند به طوریکه نیازی به مراجعه به سایت های جعلی و فضای مجازی نیست.

مدیر امنیت اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) در پی شناسایی و دستگیری اشخاصی که بوسیله راه‌اندازی سایت‌های جعلی مشابه سجام اقدام به کلاهبرداری مالی می‌کردند، تاکید کرد: اطلاعات کاربران سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) به سرقت نرفته است.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه ایران، رییس پلیس فتا ناجا دیروز از دستگیری باند کلاهبرداری سایت جعلی سجام خبر داد، در این کلاهبرداری، اعضای باند اطلاعات کارت بانکی ۳۰ هزار کاربر را بوسیله سایت جعلی سجام به سرقت برده بودند، به طوری که هیچ گونه اطلاعاتی از سایت اصلی سجام به سرقت نرفته است.

امید ارباب‌زاده، مدیر امنیت اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) با بیان اینکه کلاهبرداران سایت‌های جعلی سجام با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تلاش نیروهای پلیس فضای تبادل اطلاعات (فتا) شناسایی و دستگیر شدند، افزود: انتشار برخی اخبار مبنی بر سرقت اطلاعات کابران سجام صحت ندارد.

وی درباره نحوه کلاهبرداری از سامانه‌های جعلی سجام گفت: کلاهبرداران با راه‌ندازی سایت‌های مشابه سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام)، اطلاعات کارت بانکی اشخاص را بدست می‌آورند و کاربر را تحت عنوان پرداخت حق ثبت‌نام سجام به سامانه‌های جعلی و مشابه سایت‌های پرداخت الکترونیکی هدایت می‌کردند.

ارباب‌زاده افزود: اشخاصی که قربانی این تله‌گذاری شدند پس از وارد کردن اطلاعات کارت بانکی خود متوجه می‌شدند که مبلغی غیر متعارف از حسابشان کسر شده است، این گونه سایت‌ها به این گونه عمل می‌کنند که اطلاعات کارت بانکی قربانی را دریافت و در اختیار شخص مهاجم قرار داده و این شخص بلافاصله با استفاده از اطلاعات کارت بانکی اقدام به خرید یا جابجایی پول می‌کند.

مدیر امنیت اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه افزود: براساس فرایند ثبت‌نام سجام، در ابتدا هزینه ثبت نام پرداخت می‌شود و پس از پرداخت موفق، اشخاص اطلاعات هویتی، مالی و … را اعلام می‌کنند، در سایت‌های فیشینگ سجام که با هدف کلاهبرداری مالی راه‌اندازی شده در ابتدای فرایند اطلاعات کارت بانکی دریافت و پس از آن وارد مرحله بعد، که برای دریافت اطلاعات است، نمی‌شود. به عبارت دیگر در سایت اصلی سجام،  اشخاص اطلاعات خود را ارائه نداده‌اند که بخواهد افشاء شود یا مورد سوء استفاده قرار گیرد.

ارباب‌زاده با اشاره به اتفاق های اخیر و سوء‌استفاده از نام سامانه سجام گفت: تله‌گذاری به حملاتی گفته می‌شود که مهاجم با راه‌اندازی سایت جعلی کاملا مشابه سایت اصلی تلاش می‌کنند تا به اطلاعات کاربران از جمله نام کاربری، اطلاعات هویتی، اطلاعات مالی، اطلاعات کارت بانکی و…. دست پیدا کرده و با سوء‌استفاده از این اطلاعات مشکلاتی را برای قربانی به وجود آورد، این نوع از حمله به راحتی و با کمی هوشیاری کاربران قابل دفاع است.

وی توصیه کرد: افرادی که در فضای مجازی اقدام به خرید و وارد کردن اطلاعات کارتی خود می‌کنند، قبل از وارد کردن اطلاعات کارت بانکی خود برای هرگونه خرید در اینترنت به چند نکته ساده توجه کنند و در صورتی که هر یک از این موارد وجود نداشت، از ارائه اطلاعات خودداری کنند.

استفاده از افزونه آنتی فیشینگ

 با توجه به اینکه چک کردن کلیه پارامترها برای همه اشخاص ممکن است سهولت نداشته باشد ، یا  به خاطر عجله مورد سهل انگاری قرار گیرد افزونه ضد فیشینگ  درگاه بانکی با حمایت مرکز ماهر و با قابلیت نصب در مرورگرهای رایج مانند کروم  فایرفاکس  جهت نسخه سیستم عامل های رایج مانند ویندوز و اندروید توسعه یافته و جهت استفاده عموم به صورت رایگان در نشانی https://antiphish.cert.ir/ قرار گرفته است.

توجه به نشانی سامانه

توجه به نشانی اصلی سامانه‌ای که می‌خواهند اطلاعات خود را به آن ارائه کنند؛ به عنوان مثال نشانی رسمی سجام https://sejam.ir است و کلیه اطلاعات لازم شامل نام و نشانی کارگزاری های مورد تایید جهت ثبت نام سجام همچنین لیست و نشانی مراکز احراز هویت حضوری و الکترونیکی در آن آورده شده است. این در صورتی است که سایت های جعلی با پسوندهای غیر متعارف مانند .LTD، .CC، Press و یا با تغییر جزئی در نام دامنه مانند sajam راه اندازی می شود.

پرداخت

کلیه سامانه های پرداخت مجاز دارای قالب آدرس https://bankname.shaparak.ir/abc هستند و در ابتدا حتما با httpS شروع می شوند. در واقع حرف S بیانگر این است که اطلاعات بین کاربر و سرور رمزگذاری شده و برای اشخاص غیر مجاز قابل استراق سمع نیست. همچنین قبل از اولین تک خط مورب حتما باید با shaparak.ir خاتمه یابد. در اینجا باید دقت داشت که تمام حروف انگلیسی باشد به عنوان مثال shapārak.ir (http://shap%C۴%۸۱rak.ir) به دلیل وجود خط بالای a جعلی است.

چک کردن گواهی SSL

در تمامی مرورگرهای اینترنت امکان چک کردن گواهی SSL سایت وجود دارد که برای شاپرک حتما "Shaparak Electronic Card Payment Network Co. (PJS)" است. این کار در مرورگرهای مختلف مشابه است.

 استفاده نکردن از VPN یا فیلتر شکن

رصد اطلاعاتی پلیس فتا در فضای مجازی موجب شده تا سایت های فیشینگ شناسایی و بلافاصله فیلتر شوند. استفاده از فیلتر شکن ها موجب می شود امکان دسترسی و سوء استفاده از طریق سایت های تقلبی برای قربانیان فراهم شود. به صورت کلی استفاده از فیلتر شکن ها و VPNهایی که جهت تلاش برای دور زدن فیلترینگ استفاده می شوند یک تهدید امنیتی است که ریسک را بسیار بالا می برند.

استفاده از صفحه کلید مجازی هنگام درج اطلاعات کارت بانکی

صفحه کلید مجازی جهت وارد کردن اطلاعات مهم در تمامی درگاه های پرداخت بانکی پیاده سازی شده و اکیداً توصیه شده هنگام خرید اینترنتی هم از طریق کامپیوتر و هم موبایل از آن استفاده شود.

 مدیر امنیت سمات اضافه کرد: رعایت نکات امنیتی بسیار ساده است و اکثریت مردم آگاهی لازم در این زمینه دارند و درخواست کرد، این موارد را جدی بگیرند و باکمی تامل و حوصله از اتفاق هایی که باعث زیان مالی و اعتباری می‌شود، جلوگیری کنند.

مدیر عامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه در مراسم رونمایی از سامانه احراز هویت غیرحضوری از صدور ۴ میلیون کد سهامداری جدید در سال جاری خبر داد.

به گزارش دانشجو، حسین فهیمی مدیر عامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه امروز در مراسم رونمایی از سامانه احراز هویت غیرحضوری مشتریان در سامانه سجام که با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور و حسن قالیباف اصل رئیس سازمان بورس و اوارق بهادار انجام شد گفت: در حالی که در سال‌های قبل بیشتری کد سهامداری که صادر می‌شد به ۱۰۰ هزار نفر در سال ۹۷ می‌رسید، این رقم در سال ۹۸ به ۶۰۰ هزار نفر رسید و در سال جاری روزی ۱۰۰ هزار کد معاملاتی جدید صادر می‌شود به گونه‌ای که ظرف سه ماه ۴ میلیون کد معاملاتی جدید در بازار سرمایه صادر شده است.

وی افزود: در سال گذشته عملیات تسویه وجود که در این شرکت انجام شد دو برابر بودجه کشور یعنی هزار هزار میلیون تومان بود که امسال تا سه ماهه اول نسبت به مدت مشابه سال قبل این رقم ۵ برابر شد و ارزش معاملات بورس نسبت به سال قبل ۳.۳ برابر شده است.

فهیمی همچنین گفت: واگذاری صندوق واسطه‌گری مالی یکم دولت با حضور شبکه بانکی و شبکه کارگزاری‌های کشور انجام شد و حتی کسانی که کد بورسی نداشتند با کد ملی واحد‌های این صندوق را خریداری کردند و ما با ترکیبی از سامانه کد ملی ثبت احوال، شماره تلفن همراه به نام فرد و سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات بزرگ‌ترین طرح از ابتدای بازار سرمایه تاکنون را که عبارت از آزادسازی سهام عدالت بود اجرا کردیم.

به گفته مدیر عامل سمات شورای عالی بورس قبلا فقط ماهی یک جلسه داشت الان هفته‌ای ۳-۲ جلسه دارد.

مدیرعامل سمات همچنین با اشاره به صدور کد بورسی برای حدود ۵۰ میلیون نفر سهامدار عدالت گفت: این کار بدون نیاز به مراجعه افراد صورت گرفت و هر کس که شماره حساب فعال به نام خودش داشت، یا شماره موبایل بنام داشت، احراز هویت تلقی شده و برای آن‌ها کد بورسی صادر شد.

به گفته وی، از دهم خرداد ماه که سهام عدالت آزادسازی شد از ۴۹ میلیون مشمول سهام عدالت تا آن زمان ۱۳.۶ مم نفر روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده بودند و کار سفارش گیری برای فروش ۳۰ درصد پرتفوی سهام عدالت، کار با کمک شماره ملی افراد انجام شد به گونه‌ای که در یک روز ۴۸۰ هزار نفر در بانک ملی اقدام به تقاضا برای فروش ۳۰ درصد سهام عدالت خود کرده بودند و ۳ روز بعد پول به حساب آن‌ها واریز شد.

فهیمی همچنین گفت: این همه مشتری سهام عدالت بر اساس کد ملی و سفارش‌های خرد در قالب ۱۱۰ تقاضا تجمیع می‌شود و پول آن نیز در سطح کد ملی افراد به حسابشان واریز می‌شود. به گونه‌ای که روزی ۱.۸ میلیون نفر به بانک‌ها و ۱.۰۷۶ میلیون نفر نیز به کارگزاری‌ها مراجعه می‌کردند و برای سفارش سهام عدالت خود ۲ هزار و ۷۳۵ میلیارد تومان سهام سفارش شد که بلافاصله ۲ هزار و ۷۳۱ میلیارد تومان به حساب این افراد واریز شد و فقط ۳ هزار نفر از این تعداد پول نگرفته بودند که آن هم مشکلشان حل می‌شود.

به گفته وی از این به بعد موج دوم سهام عدالت یعنی حضور شرکت‌های سرمایه گذاری استانی در بورس خواهد بود و با توجه به ذائقه مردم مبنی بر سرعت در معاملات باید خدمات هوشمند و سریع به مردم ارائه کنیم.

به گفته وی تعداد رکورد اطلاعات سهامداران عدالت به ۲.۵ میلیارد رکورد می‌رسد، ۳۶ شرکت و نماد در بورس و فرابورس حضور دارند، ۵ نماد به صورت حق تقدم بوده و تعداد سهامداران عدالت ۴۹ میلیون نفر هستند.

مدیر عامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه این را هم گفت که برای وثیقه کردن سهام هر فرد نیازی به کاغذبازی نیست، فقط کد QR تعداد سهام هر فرد به وی داده می‌شود که قابل ارائه به مجموعه‌های مختلف مالی است.

یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه سامانه سجام تاکنون در خصوص واریز سود مجامع فعالیتی نداشته است، گفت: حسن دیگر سجام کاهش ریسک بازار و شناسایی پولشویی است، منتهی تاکنون آنگونه که شایسته بوده توسعه پیدا نکرده است.
به گزارش تسنیم، عبدالله مشکانی، کارشناس اقتصادی، دیشب در برنامه پایش که با موضوع «رفتارهای هیجانی مردم در بازارهای مالی» پخش شد، با اشاره به استقبال مردم از شرکت های تازه وارد در بورس، گفت: مردم بدون توجه به ارزش سهام این شرکت ها تا زمانی سهام این شرکت ها را نمی فروشند که صف خرید داشته باشد و در صورت عرضه شدن صف ها مردم نیز به طور هیجانی سهام خود را می فروشند.

وی ادامه داد: با بررسی تاریخچه شرکت های تازه وارد به بورس، این نتیجه استنباط شد که روند این شرکت ها پس از یک وقفه کوتاه، رو به رشد بوده است، در حال حاضر به دلیل ورود افراد تازه وارد به بازار بورس، اگر بازار منفی شود مردم نیز به صورت هیجانی اقدام به فروش سهم های خود می کنند که این رفتاری اشتباه است.

مشکانی افزود: دلیل وجود این رفتار در مردم به خاطر آموزش ندیدن آنهاست و باید در این خصوص اقداماتی از سوی متولیان امر صورت گیرد، چرا که این رفتار باعث متضرر شدن مردم می شود و باید از آن جلوگیری کرد.

کارشناس اقتصادی برنامه پایش گفت: با بررسی لیست شرکت هایی که از سال 98 در بازار بورس اوراق بهادار عرضه شده اند این نتیجه بدست آمد که اگر کسی این سهم ها را بعد از ریزش صف خرید نمی فروخت، بیش از 15 میلیون تومان می توانست سود کند، در حالی که اکثر مردم در این زمان به دلیل رفتار هیجان خود حدود 10 میلیون تومان سود را از دست داده اند.

مشکانی در ادامه بحث به سامانه سجام و سود مجامع سهام های عرضه اولیه ای نیز اشاره کرد و افزود: تعداد سهام هایی که به یک فرد در عرضه های اولیه تعلق می گیرد، کم تعداد است، بنابراین سود مجامع تعلق گرفته به هر فرد نیز به علت کم بودن تعداد سهام، مبلغ اندکی می باشد.

وی ادامه داد: به همین علت برای مردم صرفه ندارد که به بانک ها مراجعه و این سود را دریافت کنند، برای حل این مشکل سامانه سجام طراحی شده که اطلاعات حساب مردم را دریافت می کند و مبنا بر این است که هر شرکت از طریق سامانه سجام سود مجامع را به حساب هر فرد واریز کند.

کارشناس اقتصادی کشور با بیان اینکه سامانه سجام تاکنون در خصوص واریز سود مجامع فعالیتی نداشته است، گفت: حسن دیگر سجام کاهش ریسک بازار و شناسایی پولشویی است، منتهی تاکنون آنگونه که شایسته بوده توسعه پیدا نکرده است.

مشکانی بیان کرد: مردم به علت صرفه نشدن گرفتن سود مجامع، آنها را دریافت نکرده اند و این پول در حساب بانکی شرکت ها باقی مانده و گاها به بیش از 65 میلیارد تومان رسیده که بلا استفاده مانده است که اگر سامانه سجام بدرستی کار می کرد این اتفاق رخ نمی داد، سازمان بورس باید این موضوع را پیگیری کند.

وی در خصوص موضوع مجوزهای شرکت های کارگزاری و حاشیه سود چند هزار میلیاردی آنها نیز افزود: در حدود 111 کارگزاری در بازار سرمایه فعالیت می کنند که 4 کارگزاری اول تقریبا 30 درصد سهم بازار را تصاحب کرده اند، 10 کارگزاری رده بندی، 50 درصد و 20 درصد سهم بازار نیز به 97 کارگزاری باقی مانده می رسد.

کارشناس اقتصادی برنامه پایش ادامه داد: اصل بازار 4 کارگزاری اول هستند، و عملا 80 درصد سهم بازار در اختیار 14 کارگزاری در کشور است، مجو این کارگزاری قیمت های نجومی دارند، به عنوان مثل بخشی از سهام یک کارگزاری کوچک بیش از 120 میلیارد تومان قیمت خورده است.

مشکانی گفت: کارگزاری اول بازار در مجموع 1180 میلیارد تومان درآمد از کارمزدها  در سال 98 درآمد داشته است، که عدد بزرگی است، سهامداران به موضوع درصد کارمزد معترض هستند، چراکه خدمات آنها نیز ضعیف ارزیابی می شود.

وی با تاکید بر اینکه کارگزاری ها نسبت به 15 قبل تغییرات بسیاری داشته اند، گفت: هزینه کارگزاری ها نسبت به گذشته که فرآیندها کاغذی بود، کاهش داشته است، و خدمات متناسب با کارمزد دریافتی نیست، بخشی از کارمزدها به عنوان مالیات به دولت، بخشی به شرکت های کارگزاری و بخشی نیز به شرکت بورس می رشد.

تحلیگر بازار سرمایه ادامه داد: برگ سهام شرکت بورس در سال 85 با سرمایه 15 میلیارد تومان، برابر یک میلیون تومان قیمت داشت، در حال حاضر ارزش بازار این شرکت بین 20 تا 25 هزار میلیارد تومان است و برگ سهام یک میلیون تومانی، در حدود یک و نیم میلیارد تومان قیمت دارد.

مشکانی افزود: نرخ رشد این شرکت 70 درصد رشد داشته، در حالی که اقتصاد کشور به طور متوسط سالانه 3 درصد رشد داشته است، رشد 70 درصدی شرکت بورس حاصل بالا بودن کارمزدهای خرید و فروش سهام است و این کارمزدها باید اصلاح شود، ضمن اینکه انحصار موجود در ارائه مجوزها نیز شکسته شود و فضای آن رقابتی گردد.

ایرنا - از چند روز گذشته فرآیند احراز هویت غیرحضوری سجام آغاز شده و مردم می‌توانند با استفاده از گوشی موبایل خود و ورود به اپلیکشین‌های مشخص شده در سامان سجام به انجام فرآیند احراز هویت سجام بپردازند.

با توجه به تصمیمات اتخاذ شده از سوی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، احراز هویت سجام به منظور رفاه حال متقاضیان دریافت کد بورسی غیرحضوری شده و اکنون دیگر نیازی به مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان، بانک‌ها و کارگزاری‌ها ندارد اما این اقدام باعث ایجاد ابهاماتی برای برخی از افراد شده است که در ادامه به رفع آنها پرداخته می‌شود.

اکنون اپلیکیشن سیگنال از جمله گزینه‌های در نظر گرفته شده برای احراز هویت غیرحضوری است که براساس صحبت های انجام شده به نظر می رسد در آینده نزدیک احراز هویت غیرحضوری سجام در اپلیکیشن آپ آغاز به کار کند.

 احراز هویت غیرحضوری سجام برخلاف احراز هویت حضوری که نیازمند زمان زیادی برای انجام مراحل مربوطه است در کمتر از ۱۰ دقیقه انجام می‌شود، اما چنین فعالیتی به دلیل جدید بودن آن برخی از سوالات را برای متقاضیان دریافت کد بورسی ایجاد کرده که در ادامه با پاسخ آن‌ها ابهامات موجود برطرف خواهد شد.

 

• احراز هویت ویدئویی نیازمند چه مدارکی است؟

با توجه به اینکه اطلاعات شناسایی فرد متقاضی در مرحله ثبت نام سجام تحت فرم‌ ثبت‌نام از کاربر دریافت شده‌ است، بنابراین به منظور راحتی هر چه بیش‌تر کاربران، برای احراز هویت و تکمیل فرآیند، صرفاً یک ویدئو سلفی بمدت ۵ ثانیه مورد نیاز است و به ارائه هیچگونه مدرک شناسایی نیاز نیست.

 

• احراز هویت غیر حضوری بورس چقدر زمان می‌برد؟

با توجه به اینکه تایید و احراز ویدئو سلفی توسط تکنولوژی و الگوریتم‌های قدرتمند هوش مصنوعی با دقت بالا صورت می‌گیرد، بسته به سرعت اینترنت، احراز هویت غیر حضوری بورس، تنها در حد چند ثانیه تا چند دقیقه زمان می‌برد که نسبت به متصدی انسانی برای احراز هویت، زمان بسیار کمتر است.

 

• چرا باید ویدئو سلفی بگیرم؟

ویدئو سلفی در واقع برای اثبات حضور و زنده بودن فرد استفاده می‌شود. دریافت این ویدئو برای حصول اطمینان از این موضوع است که مالک اصلی اطلاعات در پشت گوشی تلفن همراه قرار داشته و شخص دیگری هویت او را جعل نمی‌کند. در واقع، این ویدئو با الگوریتم‌های پیچیده و قدرتمند هوش مصنوعی (یادگیری ژرف) و Liveness detection پردازش شده و زنده و واقعی بودن آن تشخیص داده می‌شود.

 

• چرا ویدئوی سلفی می‌تواند جایگزین مراجعه حضوری در احراز هویت باشد؟

از آنجایی که می‌توان با استفاده از فناوری تشخیص زنده بودن تصویر (Liveness Detection) از زنده بودن کاربر در لحظه ضبط ویدئو اطمینان حاصل کرد و همچنین قابلیت ارسال ویدئوی چهره از هر جایی و در هر زمانی از شبانه‌روز ممکن است، بنابراین با استفاده از ویدئوی سلفی و هوش مصنوعی، امکان حذف نیاز به حضور شخص فراهم می‌گردد.

در واقع نسخه‌ای از عکس چهره افراد، در زمان درخواست کارت ملی اخذ و نزد سازمان ثبت احوال وجود دارد که ما با دریافت ویدئو فرد، چهره او را با عکس ثبت احوال مقایسه می‌کنیم و در صورت تایید، احراز هویت انجام می‌شود؛ ضمن اینکه حضور شخص در لحظه نیز بررسی می‌گردد.

 

• برای احراز هویت غیرحضوری، به چه نوع تلفن همراهی نیاز دارم؟

برای احراز هویت غیرحضوری بورس، به تلفن همراه هوشمندی نیاز است که دارای دوربین سلفی بوده و قابلیت نصب نرم‌افزارهای مختلف بر روی آن وجود داشته باشد.

 

• آیا با هر دستگاه تلفن همراه، تنها امکان احراز هویت یک کاربر وجود دارد؟

خیر، تعداد دفعات احراز هویت غیر حضوری، به گوشی تلفن همراه وابسته نیست و به ازای هر کدملی، امکان یک بار احراز هویت وجود دارد.

 

• چگونه ویدئو سلفی بگیرم؟

زمانی که وارد فرآیند آپلود ویدئو سلفی شدید، دسترسی دوربین سلفی خود را برای نرم‌افزار فعال کرده، در جای ثابت با نور مناسب ایستاده، گوشی تلفن همراه را در مقابل صورت خود بگیرید و دکمه شروع را بزنید. چهره خود را در طول ضبط ویدئو داخل کادر نگه دارید تا فرآیند ضبط به اتمام برسد.

 

• آیا امکان احراز هویت با عکس وجود دارد؟

خیر، بدلایل امنیتی و بمنظور جلوگیری از بروز جعل هویت، برای احراز هویت حتماً لازم است که ویدئو زنده بگیرید.

 

• ویدئو سلفی من در کجا ذخیره می‌شود؟

ویدئو شما، پس از تایید و احراز هویت، بمنظور پیگیری‌های بعدی، در سرورهای امن شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه ذخیره شده و امکان دسترسی غیرمجاز به آن‌ها وجود ندارد. در واقع، این ویدئوی سلفی کدگذاری شده و بوسیله هوش مصنوعی با تصویر مدارک شناسایی مطابقت داده می‌شود.

 

• در صورتی که نماینده قانونی برای ثبت نام شخص حقیقی اقدام کرده باشد باید چه اقداماتی انجام دهد؟

بعد از ذخیره کد تایید در مرحله سمت و شرایط نماینده با انتخاب نماینده قانونی در فرم نمایش داده شده نوع مدرک اثبات کننده سمت را انتخاب و تاریخ انقضاء نمایندگی را درج و مدرک نمایندگی را بارگذاری نمایید.

 

• در چه شرایطی ویدئو من تایید نخواهد شد؟

گاهی اوقات بدلیل عوامل مختلفی از قبیل کیفیت پایین دوربین سلفی گوشی تلفن همراه، نور پایین محیط، وجود چندین چهره در تصویر، سرعت پایین اینترنت، فاصله زیاد چهره شما از کادر تعبیه شده، زاویه نامناسب نگه داشتن تلفن همراه، قرار داشتن شیشه در پشت فرد، انعکاس نور در تصویر یا لرزش دوربین، ویدئو شما نامعتبر تشخیص داده شود. بعلاوه، چنانچه فردی دارای گریم یا آرایش خیلی زیادی باشد، ممکن است در تطابق چهره او با عکس ثبت احوالش، مشکل رخ دهد.

 

• اگر نتیجه ویدئو من نامعتبر بود، چه کنم؟

در چنین مواردی، مشکلات ذکر شده باید رفع شود و دوباره ویدئو گرفته شود.

 

• چگونه می توان نماینده خود را تغییر داد؟

بعد از انتخاب نوع نماینده و بارگزاری مدرک نمایندگی در صورت عدم تایید مدرک مورد نظر توسط بخش حقوقی شرکت سپرده گذاری امکان تغییر مدرک و یا شخص نماینده وجود دارد و در صورت تایید مدرک این امکان وجود ندارد.

 

• هر کاربر چندبار امکان تلاش برای آپلود ویدئو سلفی دارد؟

هر کاربر با شماره ملی منحصر به فرد، ۳ بار امکان آپلود ویدئو برای احراز هویت را دارد. اگر در ۳ تلاش پیاپی، ویدئو معتبر تشخیص داده نشود، بمنظور حفظ امنیت کاربر، حساب کاربری او قفل می‌گردد و باید برای احراز هویت حضوری، مراجعه کند.

مهم‌ترین مانع واریز سود سهام شرکت های بورسی از طریق سامانه سجام، وجود نداشتن ارتباط قوی و آنلاین بین سامانه های پیش از معاملات، هنگام معاملات و پس از معاملات در بورس است.

برخی مخاطبان سامانه «فارس من» با ثبت موضوع «عدم واریز سود مجامع بورس توسط سامانه سجام» و جمع‌آوری بیش از 84 هزار امضا خواستار پیگیری این مسئله توسط خبرگزاری فارس و پاسخگویی مسئولان مربوطه شدند.

بررسی های خبرنگار فارس درباره روش دریافت سود سهام شرکت‌ها که در مجمع عمومی سالانه تصویب می‌شود توسط سهامداران نشان داد، برخی سهامداران با معرفی بانکی که از سوی شرکت بورسی یا اصطلاحاً «ناشر بورسی» انجام می‌شود با مراجعه به بانک و ارائه کارت ملی نسبت به دریافت سود سهام خود اقدام می‌کنند. سود برخی دیگر از سهامداران نیز به شماره شبا بانکی که به شرکت بورسی یا همان ناشر بورسی اعلام شده است، به صورت مستقیم واریز می‌شود که روش مذکور، همان روش پرداخت سود سهام با استفاده از سامانه «سجام» است. 

 

*چرا استفاده از سامانه «سجام» برای واریز سود سهام شرکت های بورسی اهمیت دارد؟

به گزارش فارس، سالانه حدود 60 هزار میلیارد تومان سود سهام،‌اوراق بهادار و اسناد خزانه بین سهامداران و ذینفعان توزیع می‌شود که عمده آن توسط سامانه شرکت سمات صورت می‌گیرد.

با حضور میلیون ها نفر از دارندگان سهام عدالت که دارای سهام پراکنده و اندکی از 36 شرکت بورسی هستند و همچنین با افزایش مشارکت کنندگان در عرضه اولیه شرکتها در بورس که تعداد اندکی سهم به هر نفر می‌رسد، ضرورت وحدت رویه در توزیع سود سهام شرکت های بورسی و تسهیل روش آن (واریز سود سهام از طریق شماره شبا سهامداران با استفاده از سامانه سجام)، اهمیتی مضاعف پیدا کرده است زیرا در بسیاری از موارد، رقم سودهای مذکور آنقدر کم است که نمی صرفد افراد به بانک ها مراجعه کنند و این سودها را دریافت نمایند.

 

*چرا اکثر شرکت های بورسی از سامانه «سجام» برای واریز سود سهام خود استفاده نمی کنند؟

در این زمینه خبرنگار فارس، اجرایی شدن این روش را از حسین فهیمی مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) پیگیری کرد و فهیمی نیز گفت: «ما هم حاضریم پویش 82 هزار امضایی شما برای الزام شرکت‌های بورسی به واریز سود سهام از طریق شماره شبای اعلامی در سامانه سجام به حساب سهامداران واریز کنیم تا سهامداران در بانک‌های مختلف سرگردان نشوند.

خبرنگار فارس این موضوع را از مسئولان بورس جویا شد. برخی از این مسئولان اعلام کردند الزامی برای شرکت‌های بورسی یا ناشران بورسی وجود ندارد که سود سهامداران خود را با چه روشی واریز کنند. اما بهتر است این کار از طریق درگاه‌های الکترونیکی و یا از طریق شماره شبای اعلامی سهامداران در سامانه سجام و حتی از طریق بانک‌های طرف قرارداد خود، صورت گیرد. 

 

* ناشران بورسی تمایلی به استفاده از سجام ندارند

اما این همه ماجرا نیست. چنانکه بعضی مسئولان بورسی معتقدند خود ناشران بورسی هم تمایلی به استفاده از سجام ندارند. در این باره یکی از مسئولان بورس که نخواست نامش برده شود، به خبرنگار فارس گفت: «ناشران بورسی تمایلی ندارند که نقدینگی خود را در اختیار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) قرار دهند تا این شرکت سهامی عام غیر دولتی بخواهد به وکالت از ناشر بورسی سود سهام را بین سهامداران توزیع کند».

همزمان با تحولات مذکور، سید محسن دهنوی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در توئیتی نوشت: «باید پای حق مردم ایستاد. دلیلی ندارد که برخی شرکت‌های بورسی به بهانه نبود زیرساخت، مبالغ پایین سود سهامداران را پرداخت نکنند و با آن ثروت های هنگفتی برای خود جمع کنند. چرا از سجام برای حل این مشکل استفاده می‌شود. اولین سؤال از وزیر اقتصاد را در این موضوع مطرح خواهم کرد».

 

* نبود زیرساخت فنی و قانون الزام‌آور مهم‌ترین مانع واریز سود سهام از طریق سجام

اما آیا عدم تمایل شرکت ها برای توزیع سود خود از طریق سامانه سجام و همچنین عدم الزام آنها به اجرای این موضوع، تنها دلایل استفاده نشدن از این سامانه برای توزیع سود شرکت های بورسی است؟ بررسی های خبرنگار فارس نشان می دهد این تحلیل درست نیست و اجرایی نشدن این موضوع، دلایل مهم دیگری هم دارد. شاهین چراغی عضو شورای عالی بورس در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره این موضوع گفت: «مهم‌ترین مشکل و مانع بر سر راه واریز سود سهام  سهامداران از طریق سامانه سجام و شماره حساب شبای سهامداران این است که بین سامانه‌های پیش از معاملات یعنی همان سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) و سامانه هنگام معاملات یعنی سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (TSETMC) و همچنین سامانه پس از معاملات یعنی سامانه موجود در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه (سمات) ارتباط قوی و آنلاین وجود ندارد و مهم‌ترین دلیل اینکه در روزهای شلوغ معاملات هسته معاملات دچار مشکل می‌شود همین مسئله است». 

وی در توضیح بیشتر این موضوع گفت: «سامانه معاملات که اصطلاحاً به موتور معاملات معروف است مربوط به شرکت آتوس فرانسه است که این سامانه معاملات بعداً توسط شرکت «نزدک» آمریکایی خریداری شده و به خاطر تحریم‌ها با ایران قطع همکاری کرده و در حالیکه باید سامانه پس از معاملات هم توسط همین شرکت طراحی شود تا زبان مشترک وجود داشته باشد اما این اتفاق نیفتاد است. همچنین سامانه پس از معاملات یا اصطلاحاً پست‌ ترید از یک شرکت کانادایی خریداری شد که آخرین نسخه آن مربوط به سال 1375 است. بنابراین ارتباط محکمی بین این 2 سامانه معاملات و پس از معاملات برقرار نیست و این مهم‌ترین مانع بر سر اجرای طرح‌های الکترونیکی از جمله واریز سود سهام شرکت‌ها به صورت متمرکز از طریق سجام به شمار می‌رود».

 

* قانون تجارت مانع الزام شرکت‌ها به استفاده از سجام

این عضو شورای عالی بورس افزود: «مانع دیگر قانون تجارت است که براساس قانون تجارت مدیران شرکت‌های بورسی (ناشران بورسی) می‌توانند طبق قانون عملکرد یک سال شرکت خود را مثلاً از اول فروردین 98 تا 29 اسفند 98 را بررسی کرده و مجمع عمومی سالانه شرکت خود را تا آخر تیرماه 99 برگزار کنند و در آنجا اگر سودی حاصل شده باشد بین سهامداران تقسیم می‌شود اما برای تقسیم سود طبق همان قانون تجارت 8 ماه فرصت وجود دارد. بنابراین یک ناشر بورسی می‌تواند سود عملکرد سال 98 خود را تا پایان اسفندماه 99 به حساب سهامداران واریز کند اما هیچ قانونی او را ملزم نکرده این سود را به سهامدار بدهد». 

به گفته چراغی، با راه‌اندازی شبکه‌های اینترنتی و بانکداری الکترونیکی و نیز شماره شبای حساب بانکی که برای هر فرد منحصر به فرد است ناشران بورسی می‌توانند با دریافت شماره شبای سهامداران سود آنها را به صورت متمرکز از طریق بانک عامل خود واریز کنند و نیازی هم به واریز این سود از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه ندارند. 

وی گفت: «ناشران بورسی همچنین می‌توانند سود سهامداران خود را از طریق نرم‌افزاری‌های بانکداری به راحتی با دریافت شماره شبای بانکی رأساً واریز کنند». 

به گفته این عضو شورای عالی بورس، البته اگر زیرساخت‌هایی که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از طریق سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) فراهم کرده آنقدر به‌روز و مناسب باشد که کار ناشران بورسی را آسان کند معلوم است یک مدیر بورسی از آن امکانات می‌تواند استفاده کند و سود سهامداران را به راحتی واریز کند. 

چراغی این نکته را هم یادآور شد که تعداد مشتریان بورس اوراق بهادار تهران ظرف یکسال گذشته 5 تا 6 برابر شده و به همان نسبت تعداد مبادلات و معاملات و تعداد دفعات عملیات سامانه‌های معاملاتی افزایش یافته است و این هم عاملی برای کندی هسته‌ معاملات و عدم ارتباط مؤثر بین سامانه‌های پیش از معاملات، سامانه موتور معاملات و سامانه پس از معاملات است.

به گفته وی، طراحی سامانه معاملات و سامانه‌‌های پس از معاملات بسیار پیچیده است و مانند فناوری ساخت هواپیما در انحصار چند بورس بزرگ دنیا قرار دارد.

چراغی در برابر این پرسش که آیا نمی‌توان از فارغ‌التحصیلان زبده دانشگاه‌های ایران در رشته‌های الکترونیک و کامپیوتر و رشته‌های مدیریت مالی و اقتصاد و حقوق برای طراحی یک سامانه ایرانی معاملات بورس استفاده کرد، گفت:‌ «طراحی سامانه معامله بورسی و به ویژه سامانه پس از معاملات یک کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است که نیاز به دانش فنی و دقت بسیار بالایی دارد و بالاخره باید این دانش را به دست آوریم. چون تعداد مشتریان سرمایه‌گذاری در بورس در حال افزایش است».

با توجه به آنچه گفته شد، انتظار می رود مسئولان بورس هر چه سریعتر مشکل زیرساختی سامانه های بورس برای واریز سود سهام شرکت های بورسی از طریق سامانه سجام را برطرف نمایند و همچنین مسئولان دولتی یا نمایندگان مجلس، هر چه زودتر قوانین لازم برای الزام این شرکت ها به توزیع سود خود از این طریق را به تصویب رسانند تا شاهد برطرف شدن این مشکل مهم بسیاری از سهامداران در آینده نزدیک باشیم.

دبیر ستاد توسعه فناوری های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی، جزئیات طرح احراز هویت غیرحضوری برای دریافت کد بورسی سجام را با استفاده از تکنولوژی هوش مصنوعی توضیح داد.

مهدی محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افزایش تعداد متقاضیان دریافت کد بورسی و سهامداری طی هفته‌های اخیر و مشکلات مربوط به مراجعه حضوری این متقاضیان در دوران کرونا، اظهار داشت: در حال حاضر متقاضیانی که برای دریافت کد بورسی در سامانه سجام ثبت نام می‌کنند مجبور به مراجعه به دفاتر کارگزاری و پیشخوان هستند. به همین دلیل موضوعی که برای رفع این مشکل مدنظر قرار دارد این است که مکانیزمی طراحی شود تا دیگر نیاز به حضور فیزیکی برای دریافت این کد بورسی نباشد و رفت و آمد و مراجعه حضوری کاهش یابد.

وی ادامه داد: در این راستا پیشنهادی از سمت ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مطرح شد تا این مشکل با یک سیستم پردازش تصویر ساده و با تشخیص چهره متقاضی و تطبیق با مدارک هویتی وی برطرف شود.

محمدی افزود: در این سیستم احراز هویت متقاضی پس از پردازش تصویر و تطبیق با مدارک هویتی مانند کدملی و شماره شناسنامه از طریق اتصال به سامانه سازمان ثبت احوال، انجام می‌شود. این سیستم هوش مصنوعی امکان پردازش تصویر را فراهم می‌کند و می‌تواند تشخیص دهد که آیا فرد متقاضی همان فردی است که مدارک هویتی را ارائه داده و یا خیر؛ در صورت تایید دیگر لزومی به مراجعه حضوری نخواهد بود.

وی گفت: بر این اساس مقرر شد شرکت‌های دانش بنیانی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت داشته‌اند معرفی شوند و ما ۳ شرکت دانش بنیان را به سازمان بورس برای فراهم شدن زمینه همکاری معرفی کردیم. هم اکنون این پروژه در فاز اجرایی شدن قرار دارد.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شرکت‌های دانش بنیان، این پروژه خیلی پیچیده به نظر نمی‌رسد و قرار بود این سامانه در عرض دو هفته طراحی شود و به اجرا برسد.

وی با بیان اینکه اما این پروژه هنوز به خاطر برخی مسائل اجرایی انجام نشده است، گفت: به نظر می‌رسد ظرف یک هفته تا ۱۰ روز آینده عملیاتی شود.

محمدی افزود: مدت زمان بیشتری که برای این پروژه صرف شده است به دلیل تست ایمنی سیستم، دقت و صحت سنجی آن بوده است و باید کاربرد آن روی حدود ۲ هزار نفر تست شده تا مشخص شود که این سیستم با چه دقت تشخیصی اجرایی می‌شود. معمولاً در سیستم‌های این چنینی دقت عملکرد باید بیش از ۹۷ درصد باشد و در این صورت مبنای کار قرار گرفته و استفاده می‌شود.

وی تاکید کرد: از این رو تعیین زمان اجرای دقیق این طرح با سازمان بورس است و ابتدا قرار بود در بازه زمانی کمتر از یک ماه راه اندازی شود که از آن زمان، دو هفته گذشته است اما به نظر می‌رسد حداکثر تا دو هفته آینده این طرح عملیاتی و نهایی شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی خاطرنشان کرد: پس از انجام تست دقت و اعتبارسنجی سیستم، شواهد و مدارک از سمت شرکت‌های دانش بنیان به سازمان بورس ارجاع می‌شود و این سازمان مجوز نهایی برای استفاده از این سامانه را برای احراز هویت غیرحضوری و مجازی سامانه سجام صادر می‌کند.

در چهاردهمین نشست «کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد» اتاق بازرگانی تهران، سامانه جامع ارتباطات مردمی قوه قضاییه با نام «سجام» با آدرس sajam.scpd.ir رونمایی شد. در این نشست که با حضور آرمان احمدی، مدیر سامانه سجام، در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد، اعضای کمیسیون و نمایندگان بخش خصوصی دیدگاه‌های خود را در مورد این سامانه و ضرورت‌های گزارشگری فساد در این مقطع بیان کردند.
به گزارش اتاق بازرگانی تهران، در آغاز این جلسه، رییس کمیسیون «حمایت قضایی و مبارزه با فساد» اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه در این کمیسیون چگونگی گزارشگری فساد مورد بررسی قرار گرفته است، توضیح داد: حاصل نظرات چنین بود که ورود مستقیم اتاق به حوزه راه‌اندازی سامانه گزارشگری فساد چندان راهگشا نیست و زمینه پاسخگویی دیگر دستگاه‌ها به اتاق تهران محدود خواهد بود.

حسن فروزان‌فرد در بخش دیگری از سخنانش با اشاره حذف برخی از مواد مترقی لایحه جامع شفافیت در کمیسیون اصلی دولت گفت: به موجب کنوانسیون مبارزه با فساد، دولت مکلف به ایجاد ترتیباتی برای حمایت از گزارشگری فساد است که البته هنوز نتوانسته‌ایم این موضوع را در کشور به مقررات قابل اجرا و پیگیری تبدیل کنیم.

او در ادامه با اشاره به اینکه معاونت اجتماعی قوه قضاییه با رویکرد پیشگیری از وقوع جرم، وارد حوزه گزارشگری فساد شده است توضیح داد: از آنجا که رویکرد اتاق بازرگانی تهران نیز پیشگیرانه است، همکاری با این معاونت قوه قضاییه بسیار اثربخش خواهد بود و ما ‌می‌توانیم همکار استراتژیک این معاونت باشیم.

• جلب مشارکت مردم برای پیشگیری از فساد

در ادامه این نشست، آرمان احمدی، مدیر سامانه سجام، پشت تریبون قرار گرفت و کارکرد این سامانه را برای فعالان اقتصادی تبیین کرد. او با اشاره به اینکه حاکمیت به تنهایی در پیشگیری از وقوع جرم به نتیجه نمی‌رسد و مردم نیز باید مشارکت داشته باشند، عنوان کرد که ستاد ارتباطات مردمی قوه قضاییه برای جلب مشارکت مردم راه‌اندازی شده است. او افزود: سامانه سجام ابزار کار این ستاد مردمی است و هدفگذاری ما چنین است که حداقل سه میلیون نفر به عضویت آن درآیند. ساز و کار این سامانه به گونه‌ای طراحی شده که افراد ‌می‌توانند صرفا با یک کد ملی به عضویت آن درآیند.

او ارتباطات تعاملی با مردم، دسترسی به مقامات قضایی و شبکه‌سازی برای پیشگیری از وقوع جرم را از اهداف راه‌اندازی این سامانه عنوان کرد و گفت: اعضای این سامانه در سه سطح عام، تخصصی و ویژه سطح‌بندی شده و موانع و آسیب‌ها را شناسایی ‌می‌کنند و به ما گزارش ‌می‌دهند.

احمدی ادامه داد: در کشور ما ۲۳ نهاد متولی پیشگیری هستند اما تاکنون نتیجه مطلوب در این حوزه حاصل نشده است. در عین حال، مواجهه قوه قضاییه با آسیب‌ها نیز سلبی بوده و در مورد برخوردهای ایجابی کار نکرده است. با این حال متولی پیشگیری از وقوع جرم، قوه قضاییه است. ضمن این که باید تاکید کنم گزارشگری در سامانه سجام، هزینه‌ای برای افراد دربرنخواهد داشت و هویت آنها محفوظ خواهد ماند.

او سپس فرآیند رسیدگی به گزارش دو دیده‌بان سامانه سجام در حوزه زمین‌خواری و حفر چاه غیرمجاز در دو روستا از توابع بروجن و تفت را برای حضار تشریح کرد و گفت که این دو مورد نشان ‌می‌دهد که سامانه سجام با فسادهای سیستمی مواجه است. ضمن آنکه این سامانه امکان برقراری ارتباط افراد از دورافتاده‌ترین مناطق با معاونت پیشگیری از جرم قوه قضاییه و دیگر مقامات این نهاد را فراهم کرده است.

احمدی با بیان اینکه سامانه جامع ارتباطات مردمی فعلا در حوزه‌هایی چون کار و کارگری، فساد اداری و اقتصادی، منابع طبیعی و مواد مخدر فعالیت ‌می‌کند، ادامه داد: برای مثال دلیل انفجار در معدن یورت گلستان، تجمع گاز زغال‌سنگ در معدن عنوان شد و اگر دستگاه پیش‌اخطار در آن تعبیه شده بود، از این فاجعه انسانی جلوگیری ‌می‌شد. حال اگر کارگری عدم تعبیه این دستگاه را در معدن گزارش کند، آیا صاحب معدن ‌می‌تواند از دستور دستگاه قضایی به تعبیه این دستگاه امتناع کند؟

او با تاکید بر اینکه سجام به دنبال ایجاد ستاد خبری و پرونده‌سازی نیست، ادامه داد: ورود به حیطه خصوصی افراد ممنوع است. گزارشگری هم که به حیطه خصوصی افراد ورود کند، در وهله نخست اخطار دریافت ‌می‌کند و در مرحله بعد، حساب کاربری آن مسدود ‌می‌شود. این سامانه روی چگونگی ایفای نقش‌ها در جامعه متمرکز است. هدف از برگزاری این نشست با نمایندگان بخش خصوصی نیز آن است که نخبگان اقتصادی ترغیب شوند به عضویت این سامانه درآیند و هسته‌های تخصصی خود را شکل دهند. البته نه لزوماً برای گزارشگری فساد، بلکه هسته نخبگان ‌می‌تواند خلا‌های ساختاری در نهادهای مرتبط مانند گمرکات را برای ایجاد تحول و پیشگیری از وقوع فساد در این بخش گزارش کند.

آرمان احمدی در بخش دیگری از سخنانش توضیح داد که شورای نگهبان با اتکا به توان قوه قضاییه نسبت به احراز صلاحیت کاندیداهای مجلس اقدام کرده است. او افزود: بخش عمده‌ای از رد‌ صلاحیت‌ها به دلایل اقتصادی صورت گرفته است. زمانی که شورای نگهبان شیوه کار را مشاهده کرد، اختیارات ویژه‌ای به ما داد.

مدیر سامانه سجام در پایان سخنان خود ابراز امیدواری کرد که این سامانه به جلب مشارکت چند میلیون دیده‌بان در صف و هسته تخصصی و ویژه دست یابد و شکل‌گیری نخستین هسته تخصصی نیز در اتاق بازرگانی تهران کلید بخورد.

 

• نگرانی از افزایش حجم پرونده‌ها

در ادامه این جلسه، فعالان حاضر در این نشست نیز نظرات خود را درباره این سامانه مطرح کردند و به بیان دغدغه‌های خود پرداختند. ابتدا علی موحد از فعالان اقتصادی، از اینکه گزارش‌های ارائه شده به سامانه سجام به افزایش بیشتر حجم پرونده‌ها در قوه قضاییه منتهی شود، ابراز نگرانی کرد. او همچنین با اشاره به اینکه تشکیلات وسیع و عریض دولتی زمینه‌ساز فساد است ، گفت: راه‌حل این نیست که برای پیشگیری از وقوع جرم سراغ آحاد مردم برویم.

در همین حال، آرمان احمدی با ارائه توضیح بیشتر در مورد سامانه سجام عنوان کرد: در این سامانه الکترونیک و هوشمند به دنبال مصادیق فردی نیستیم و سامانه سجام با انجام عملیات داده‌کاوی و یادگیری ماشین و دیگر تکنولوژی‌های روز مسائل را تحلیل و تفسیر ‌می‌کند.

او با اشاره به اینکه سوت‌زنی فساد در دانمارک و کره‌جنوبی عملکرد خوبی داشته است و بازدهی در خور توجهی نشان داده است، افزود: در دهه ۵۰ و ۶۰ کشور دانمارک فاسدترین و آلوده‌ترین کشور اروپایی محسوب ‌می‌شد که با به کارگیری همین سیستم نظارت مردم بر مردم و مردم بر مسئولان در طول هشت سال این فساد به حداقل رسید. برای راه‌اندازی سامانه سجام مطالعات تطبیقی صورت گرفته است و سیستم به صورت ۱۰۰ درصد الکترونیکی است.

هم‌چنین نماینده انجمن جوانان کارآفرین اتاق تهران در این نشست نیز ضمن انتقاد از عدم ثبات قوانین به مشکلات سرمایه‌گذاران در کشور اشاره کرد. همچنین تعدادی از حاضران پرسش‌هایی را در مورد نحوه ثبت‌نام در این سامانه و صحت‌سنجی اطلاعات دریافتی از دیده‌بانان مطرح کردند.

 

• انتقاد از تبعیض

محمد امیرزاده، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز ضمن ارائه ارزیابی مثبت از این سامانه تصریح کرد: در این زمینه لازم است که تمامی اقشار و گروه‌ها با هم همکاری لازم را داشته باشند و اعتقاد ما این است که همه جامعه باید در این امر مشارکت داشته باشند.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران هم‌چنین با ابراز تاسف در خصوص وجود محیط نابرابر برای قدرتمندان اذعان کرد: در برخی موارد دیده ‌می‌شود که نمی‌توان از متخلفان زورمدار و قدرتمند شکایت کرد و با آنها به نحو یکسان برخورد نمی‌شود.

علیرضا میربلوک، دبیر خانه صنعت و معدن استان تهران، هم با استقبال از راه‌اندازی سامانه سجام پیشنهاد کرد که چنانچه با کمک این سامانه، مفسدانی شناسایی ‌می‌شوند و مورد مجازات قرار ‌می‌گیرند، به اطلاع مردم برسد. او گفت: چنین به نظر ‌می‌رسد که تناسبی میان جرایم و مجازات‌ها وجود ندارد و انتظار این است مجازات‌ها بازدارنده باشد.

افشین کلاهی دیگر عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران توجه به دو نکته را در این سامانه ضروری و مهم دانست و گفت: موضوع اول این است که هویت فرد گزارش‌دهنده آشکار نشده و یا چنانچه مشخص شد پس از آن مشکل و موانعی برای وی ایجاد نشود و نکته دیگر آن است که چه قطعیتی در برخورد با افراد متخلف وجود دارد؟ این موضوع که در برخورد با تخلفات با تبعیض روبه‌رو هستیم غیر از اینکه اعتماد مردمی را دچار خدشه ‌می‌کند، بازدهی سیستم را نیز زیر سوال خواهد برد.

محمد اصابتی ازکارشناسان کمیسیون‌های مشورتی اتاق تهران نیز بر این عقیده بود که با افزایش گزارش‌دهی‌ها، انجام مکاتبات مربوط به این گزارش‌ها برای مدیران قوه قضاییه مشکل‌ساز خواهد شد. او افزود: این نگرانی وجود دارد که وقتی حجم مکاتبات افزایش پیدا کند، عملکرد تحت تاثیر قرار گیرد.

اصابتی با اشاره به آنچه در مورد معدن یورت گلستان مطرح شد، گفت: یک کارگر ممکن است از اصول ایمنی معدن آگاهی نداشته باشد، اما باید سازوکاری وجود داشته باشد که دستگاه‌های دولتی از ارائه مجوز به معدن یا واحدی که اصول ایمنی را رعایت نکرده‌اند، خودداری کنند.

 

• ضرورت ریشه‌یابی در مبارزه با فساد

محمود نجفی عرب، رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران نیز که در این نشست حاضر شده بود، با اشاره به جمعیت کارکنان دستگاه‌های دولتی که به حدود چهار میلیون نفر ‌می‌رسد، گفت: در قوانین نسبت به کوچک‌سازی دولت و حذف امضاهای طلایی تاکید شده است که مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

او همچنین با اشاره به اهمیت ماده ۱۲ احکام دائمی برنامه‌های توسعه‌ای کشور که نسبت به شناسایی و حذف مقررات مخل تولید و سرمایه‌گذاری تاکید کرده است، به احمدی توصیه کرد که در مبارزه با فساد به ریشه آن بپردازد تا مشکلات حل شود.

علی توکلی، عضو کانون وکلای دادگستری مرکز نیز با بیان اینکه نظام دادگستری ما عامل بزرگ فساد بوده است، ادامه داد: تا چندی پیش چنانچه این سخن به زبان آورده ‌می‌شد افراد بازداشت ‌می‌شدند اما با شروع ریاست رئیس جدید قوه قضاییه نه تنها این موضوع مطرح بلکه با آنها برخورد جدی نیز صورت گرفته است.

وی با اشاره به نوع رفتار دستگاه قضا با مردم در دوره‌های قبلی گفت: تا به امروز دستگاه قضا از موضع کبر و غرور با مردم برخورد داشته است اما امیدوار هستیم با تغییرات صورت گرفته قبل از هر چیز به مردم اطمینان داده شود که با افراد متخلف برخورد خواهد شد. از این رو باید مردم محرم شمرده شده و آنها لازم است بدانند در سیستم چه اتفاقاتی رخ داده است.

 

• اعتماد مردم چگونه جلب ‌می‌شود؟

پیمان دارابیان، مدیر امور مالیاتی اتاق تهران، با اشاره به مصادیقی از نوع برخورد کره‌جنوبی با پدیده فساد، گفت که اگر نامزدهای انتخاباتی ایران نیز به دلایل اقتصادی رد صلاحیت شده‌اند، دلایل رد صلاحیت آنها با شفافیت اعلام شود تا توده مردم به حسن‌نظر برسند چون حسن‌نظر با مماشات حاصل نمی‌شود. او افزود: ما مردم ایران، استعداد بدی داریم و آن ارتقا وسیله به شأن هدف است. سامانه‌ای که راه‌اندازی شده خوب است اما باید توجه داشت که این سامانه یک وسیله است و تقاضای ما این است، شأن آن به هدف ارتقا پیدا نکند.

هومن حاجی‌پور، معاون کسب وکار اتاق تهران، نیز بر این باور بود که هدف سامانه سجام، شناسایی موارد فساد نباید باشد. او ادامه داد: طی سال‌های اخیر، به اندازه کافی از گلوگاه‌های فساد، شناخت حاصل شده است. به نظر ‌می‌رسد آنچه مد نظر قوه قضاییه است، ایجاد سینرژی برای اهداف متعالی و عزم جدی برای پیگیری‌کنندگان فساد است. اگر این عزم وجود نداشته باشد و این سامانه نیز درگیر ملاحظات سیاسی شود، بدبینی شدید ایجاد ‌می‌کند و این بدبینی سامانه مذکور را با ناکارآمدی مواجه ‌می‌کند. هم‌چنین این پرسش مطرح است که آیا برای گزارش‌دهی تشکل‌ها وزن خاصی در نظر گرفته شده است؟

سادینا آبایی، وجود توازن در رشد و توسعه را یکی از فاکتورهای اساسی حکمرانی خوب عنوان کرد و گفت: «کارکرد موثر این سامانه در گرو وجود دولت الکترونیک است و نکته حائز اهمیت دیگر، ارتباط و یکپارجه بودن سیستم‌ها و سامانه‌های دستگاه‌ها با یکدیگر است. در واقع چنانچه سه قوه ارتباط آنلاین داشته باشند از میزان فساد کاسته خواهد شد.

 

• سدسازی بزرگ برای بازرگانان

در ادامه، اعظم رضایی، مدیر عضویت،کارت بازرگانی و گواهی مبدا اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه حدود دو سال در کمیته ماده یک برای اصلاح قوانین تلاش صورت گرفت، ادامه داد: بخشنامه۲۱ فروردین ماه سال ۱۳۹۷دولت، سدسازی بزرگی در برابر بازرگانان ایجاد کرد.

او سپس با اشاره به مشکلاتی که دستگاه‌های دولتی برای فعالان اقتصادی ایجاد ‌می‌کنند، گفت: برای مثال از سوی گمرک و سازمات تعزیرات نامه‌ای صادر ‌می‌شود که یک بازرگان مشکوک به صادرات بی‌رویه است. این فعال اقتصادی نیز در حالی که کالای فاسدشدنی خود را به گمرک فرستاده از تعلیق کارت خود بی‌خبر است.

رضایی با اشاره به راه‌اندازی سامانه‌های متعدد از سوی دستگاه‌های مختلف گفت که این سامانه‌ها نیاز فعالان اقتصادی به مراجعه حضوری و مواجهه با کارمندان دولت که بعضا زمینه‌ساز فساد است را کاهش نداده است.

پرسش احمد آتش‌هوش، نایب‌رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق تهران نیز این بود که چگونه اعتماد عمومی نسبت به این سامانه جلب خواهد شد. او افزود: جلب اعتماد عمومی در شرایطی که سرمایه اجتماعی دولت در نازل‌ترین سطح است، بسیار حائز اهمیت ‌می‌نمایاند.

آتش‌هوش همچنین با اشاره به وجود نهادهای موازی در حوزه دریافت گزارشات مردمی در قوه قضاییه، این پرسش را مطرح کرد که آیا فعالیت این نهاد‌ها در ستاد جامع ارتباطات مردمی تجمیع خواهد شد

 

• فرهنگ‌سازی عالی‌ترین سطح پیشگیری از وقوع جرم

مدیر سامانه جامع ارتباطات مردمی قوه قضاییه، در ادامه این نشست و در پاسخ به پرسش‌ها و اظهارنظرهای نمایندگان بخش خصوصی، با تاکید بر این نکته که هدف اصلی تشکیل ستاد مردمی، پیشگیری از وقوع جرم است بیان کرد: این سامانه در حقیقت یک وسیله و ابزار برای رسیدن به این هدف است و قرار است که این سامانه در مراحل بعدی برای دسترسی بهتر، تبدیل به یک اپلیکیشن شود. همان‌طور که در دنیا یک نظام و نهاد بی‌نقص وجود ندارد ما نیز از این نکته مستثنی نبوده و الگوی کامل نیستیم و باید همگی با دیدی انقلابی گام برداریم و اقدام کنیم.

آرمان احمدی مهمترین ابزار ایجاد فساد را عدم شفافیت دانست و با بیان اینکه پیشگیری از جرم سه سطح مختلف دارد گفت: عالیترین سطح پیشگیری از جرم فرهنگ‌سازی است که امری ریشه‌ای و فرهنگی و یک مسئله عمومی است. در سطح دوم پیشگیری، سیستم طوری چیده ‌می‌شود که برای فساد جایی نباشد و پیشگیری سلبی در سطح سوم به معنی برخورد با تخلف و متخلفان است.

او با بیان اینکه با اتکا به بانک اطلاعاتی اعضا، هسته‌های تخصصی و ویژه تشکیل خواهد شد، گفت: ممکن است در مقاطعی از هسته‌های تخصصی درخواست کنیم که معضلات را آنالیز کرده و نظرات خود را اعلام کنند. باید تاکید کنم که دیده‌بانان مطلقا ناشناس خواهند بود. هم‌چنین این امکان فراهم شده است که افراد در صورت عدم تمایل به ثبت‌نام در سامانه، صرفا به صورت گمنام گزارش خود را ارائه کنند. در عین حال، چنانچه افراد عضو سامانه هستند، گزارش آنها ‌می‌تواند به صورت گمنام ارائه شود. نکته قابل اشاره اینکه، گزارش‌ها از سطح شهرستان‌ها مورد پیگیری قرار ‌می‌گیرد و تهران ناظر خواهد بود.

احمدی تعداد اعضای کنونی سامانه سجام را ۱۱۰ هزار نفر عنوان کرد و افزود: پیگیری‌ها از شهرستان مبدا آغاز شده و پس از طی مراحلی، نتیجه کار بار دیگر از دیده‌بان مورد پرسش قرار ‌می‌گیرد. چنانچه پیگیری‌ها به نتیجه مطلوب نرسد، پرونده با تمام محتویات آن رسانه‌ای خواهد شد. ضمن این که چنانچه تشکلی به ارائه گزارش تخلف اقدام کند، امکان اقامه دعوا برای این پرونده فراهم ‌می‌شود.

او در مورد صحت‌سنجی گزارش‌ها نیز گفت که این گزارش‌ها یا دارای سند است، یا با تصویر ارائه ‌می‌شود و چنانچه حائز این شرایط نباشد، از سایر دیده‌بانان ستاد صحت‌سنجی صورت ‌می‌گیرد. او این اطمینان را به فعالان اقتصادی داد که سامانه جامع ارتباطات مردمی، در صورت نیاز به بازنگری با نظر آنها قابل اصلاح خواهد بود.

در پایان این نشست، رئیس کمیسیون «حمایت قضایی و مبارزه با فساد» اتاق بازرگانی تهران، از نمایندگان بخش خصوصی و فعالان اقتصادی خواست که در صورت تمایل به عضویت این سامانه درآیند، تا در ماه‌های آینده ، گفت‌وگو‌ها در مورد این سامانه بر اساس بازخوردها انجام گیرد. حسن فروزان‌فرد تاکید کرد که هدایت این سامانه به مسیر کارکرد صحیح و بهره‌برداری درست از این ابزار می‌تواند در مسیر کاهش فساد اداری به اقتصاد کشور کمک کند.

مدیرکل پیشگیری‌های مردمی و مشارکت‌های مدنی قوه قضاییه گفت: سامانه سجام، امنیت مفسدان اقتصادی را برهم زده و خواب راحت را از آنان می‌گیرد.

به گزارش خبرگزاری فارس، سیدعلیاصغر رفاهی در کارگاه پیشگیری از مفاسد اداری مالی در فضای مجازی افزود: مفسدانی که درحال ارتکاب فساد مالی و اختلاس هستند با سامانه سجامخواب آرام نخواهند داشت، از گمنامی در می‌آیند و رسوا می‌شوند.

این مستشار قضایی با بیان اینکه گزارشات مردمی در سامانه سجام تبدیل به پرونده قضایی نمی‌شود، اظهار داشت: با ارسال گزارش در سامانه سجام، یعنی قبل از وقوع جرم، پیشگیری می‌شود و از ابتدا نیازی به رفتن پرونده به دستگاه قضایی نیست.

وی ادامه داد: از این رو شاهد کاهش ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضایی و به تبع آن شاهد وقت بیشتر برای قضات در رسیدگی به بقیه پرونده‌ها خواهیم بود.

رفاهی تصریح کرد: گزارش دیده‌بانان در سامانه سجام محدودیت زمانی و مکانی ندارد و دیده‌بانان در هر جا و هر ساعتی می‌توانند از طریق سامانه گزارش را ارسال کنند و گزارش واصله هم پس از صحت‌سنجی در کمترین زمان ممکن به مسؤول سازمان مربوطه برای پیگیری ارسال می‌شود.
وی افزود: گزارشات فضای مجازی به معاون دادستانی کل کشور در امور فضای مجازی هم ارسال خواهد شد.

مدیرکل پیشگیری‌های مردمی و مشارکت‌های مدنی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: به خاطر اینکه تبانی و فساد در سامانه اتفاق نیفتد، گزارشات واصله قابلیت حذف شدن ندارند و کسی نمی‌تواند این گزارش‌ها را از سامانه پاک کند.

معاون دادستان کل کشور: گزارشات سجم به صورت متمرکز دریافت شود

جواد جاوید‌نیا معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی هم در نشست هم‌اندیشی پیشگیری از آسیبهای فضای مجازی، گفت: ارتباطات مردمی قوه قضاییه در همه زمینه‌ها (چه شکایات شخصی، چه گزارش جرم یا گزارشات پیشگیرانه) باید از طریق سامانه سجام بصورت متمرکز دریافت و دسته‌بندی و به قسمتهای مختلف قوه ارجاع شود.

وی ادامه داد: حجم بالای گزارشات ممکن است باعث مغفول واقع شدن برخی گزارشات شود یا اهمیت لازم به برخی موضوعات داده نشود. برای جلوگیری از موازی کاری و سردرگمی مردم می‌توان دسترسی استانی و منطقه‌ای برای استانها ایجاد کرد و نظارت کامل در سطح کشور انجام داد.

جاویدنیا گفت: آمار گزارشات بررسی شود و موارد رسیدگی با شفافیت در اختیار مردم قرار گیرد و سجام می‌تواند به صورت پایلوت این کار را انجام دهد.

معاون دادستان کل کشور خاطرنشان کرد: رابط کاربری مناسب و اپلیکیشن‌ها و نرم افزارهای موبایلی مناسب می‌تواند، دسترسی عمومی را برای گزارش‌دهی فراهم کند؛ گزارش سپس با توجه به نوع و منطقه صحت‌سنجی و به سیستم ارجاع شود.

وی افزود: یعنی افراد ناشناس گزارش‌هایی می‌دهند که توسط قوه یا ضابطین خاص صحت‌سنجی تخصصی انجام می‌شود. سامانه محدود به موارد پیشگیرانه نباشد. در سند ملی پیشگیری و مقابله با جرایم فضای مجازی که در شورای عالی فضای مجازی در دست تدوین است یکی از بخشهای مهم پیشگیری از وقوع جرم است که بالطبع به معاونت پیشگیری مربوط می شود. همچنان که بخشهای قضایی و رسیدگی به جرایم در دادستانی کل متمرکز است.

این روزها هر کسی که بخواهد در بازار سرمایه فعالیت کند، نام سامانه جامع اطلاعات مشتریان یا به اصطلاح سجام را برای حداقل یکبار شنیده است. پیغام‌های پیامکی و یا هشدارهای گاه و بیگاه در سایت‌ها و بسترهای معاملاتی شرکت های کارگزاری همگی از احتمال پایان یافتن مهلتی قانونی برای لزوم ثبت نام در سامانه‌ای را گوشزد می‌کنند که در صورت عدم تمکین از آن ، کد های معاملاتی فعلی برای هر گونه معامله در بازار سهام را غیر فعال می کند.

حسین فهیمی ، که از اواخر آذر ماه پارسال تا کنون به عنوان چهارمین مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه اوراق بهادار(سمات) از سوی سازمان بورس ماموریت یافته، از نبش خیابان ایتالیا تا جنب پل حافظ برای معامله گران بازار سرمایه از اینکه چرا سجام می خواهیم با خبرگزاری فارس سخن گفته است.

این گفتگوی صریح به بخشی از ابهام های موجود از بابت لزوم ثبت نام در سامانه سجام و هزینه های آن پاسخ داده است.

 

فارس: این روزها پیرامون سامانه سجام اطلاع رسانی فراوانی می‌شود. گاهی مردم عادی عنوان می‌کنند، چرا باید وجه 10 هزار تومانی برای فرایندی پرداخت شود که پیش از این یکبار رایگان همان فرایند طی شده است؟ از طرفی وقتی سامانه‌های معاملاتی بازار با ایراد و عدم پشتیبانی مواجه هستند ،چطور می‌خواهیم سامانه ای را داشته باشیم که بر روی بستری نا مشخص بخواهد اطلاعات محرمانه مردم را بر روی آن قرار داد و تضمین داد که افشا نمی‌شود و احتمال سوء استفاده از آن وجود ندارد.در یک عبارت چرا سجام می‌خواهیم؟

فهیمی:در این فرایند اطلاعات به راحتی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد . باید گفت سجام یکی از سامانه‌های پایدار و همراه با تداوم در کشور است که جزو افتخارات بازار سرمایه به شمار می‌آید.

این سامانه به طور کامل بومی است و به لحاظ معماری نرم افزاری و سخت افزاری برای حدود 100 میلیون نفر کاربر ایرانی و غیر ایرانی طراحی شده است، با این فرض که اگر کل جمعیت ایران در این سامانه ثبت نام کنند، در کنار تعدادی سرمایه‌گذار غیر ایرانی، این سامانه بتواند پاسخگو باشد.

در فرایند بارگذاری شده از طریق سامانه سجام تا کنون مشکلی وجود نداشته است. البته بدیهی است که اگر از هر کشوری که نهایت تکنولوژی نرم افزاری را در اختیار داشته باشد، بخواهیم نرم افزاری را بومی سازی کنیم، شاید یکسری ایرادهای طبیعی وجود داشته باشد، اما ایرادهای سامانه سجام کاملاً بدیهی است.

در مورد هزینه 10 هزار تومانی آن نیز اگر با هزینه پیامک سیستم بانکی که سالیانه 10 هزار تومان اخذ می‌شود، این رقم مقایسه شود، می‌توان دریافت که هزینه احراز هویت در سجام فقط یکبار برای همیشه در عمر یک فرد این هزینه دریافت می‌شود.

مبنای آن نیز به خاطر ماهیت سهامی عام بودن شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه و عدم استفاده از بودجه عمومی است. در این فرایند « فقط مبلغی برای سرپا نگاه داشتن سیستم‌های نرم افزاری و سخت افزاری و تداوم ارائه خدمات از طریق آن دریافت می‌شود، بر این اساس هر گونه هزینه کرد در فرایند تکمیلی سجام با هدف توسعه آن صورت می‌گیرد و  نه سودآوری . از طرفی با این مدل کسب و کار عددی که از کاربر برای ارائه خدمات اخذ می‌شود بسیار پایین است.»

 

فارس: قیمت تمام شده سیستم سجام چقدر است؟

فهیمی :چون این سیستم در حال توسعه است هنوز قیمت نهایی آن به دست نیامده، اما تصور کنید در ثبت احوال تراشه‌ای به نام کارت ملی به شما داده می‌شود و در ازای آن رقمی بالغ بر 30 هزار تومان دریافت می‌شود.

در سجام اما اطلاعات هویتی ثبت احوال، اطلاعات بانکی ، اطلاعات پستی ، آدرس و ایمیل و تلفن اخذ و راستی آزمایی نیز می‌شود و برای انجام این راستی آزمایی پول نیز داده می‌شود . در عین حال احراز هویت نیز بدون استفاده از بودجه عمومی دولت صورت می‌گیرد، ولی یک سوم وجه پرداختی برای کارت ملی هزینه دریافت می‌شود.

 

فارس: بر اساس 100 میلیون جمعیت، این پول بالغ بر 1000 میلیارد تومان می‌شود.

فهیمی : بله اما هر کسی در سجام ثبت نام کند به همان اندازه برای توسعه سخت افزاری و نرم افزاری ، نیروی انسانی و پاسخ گویی 24 ساعته به وی هزینه می‌شود.همین الان تعداد پرسنلی که برای پاسخ گویی تعیین شده‌اند جوابگو نیست و به فکر استخدام نفرات جدیدی هستیم.

 

فارس: سرورهای اصلی و پشتیبان سامانه سجام در جای امن هستند؟

فهیمی :سرورها در دو مکان به صورت اصلی و پشتیبان در داخل کشور با رعایت حفاظت‌های پدافند غیر عامل در نظر گرفته شده و کاملاً امن است .به لحاظ کانال‌های ارتباطی به گونه‌ای است که یک در ثانیه می‌تواند 19 هزار درخواست را جواب می‌دهد که البته این فرایند یکی از افتخارات بازار سرمایه در سطح ملی است.

 

فارس: اما چرا سجام؟

فهیمی :در شرایط فعلی قوانین جاری کشور بویژه قوانین پولشویی تاکید می‌کند که برای دریافت خدمات به ویژه در بخش پولی و مالی باید قبل از هر چیز شناسایی مشتری صورت گیرد .

 

فارس: به نوعی مقررات FATF را خود آگاه اجرا می‌کنید؟

فهیمی :به بحث‌های بین المللی ارتباطی ندارد. قوانین مبارزه با پولشویی در کشور این الزام را ایجاد کرده است . مگر مقررات FATF نباشد می‌خواهیم پولشویی انجام دهیم و کشور را محل جولان مجرمان کنیم؟ بر حسب اتفاق برای مبارزه با پولشویی نسبت به هر نهاد دیگری در فرایندی عملیاتی و جامع تر بسیار علاقه مند تر هستیم.

مبارزه با پولشویی از اول انقلاب در جایی که اصل 49 قانون اساسی تصویب شد و اموال و دارایی‌هایی که در طول سالیان متعلق به رژیم گذشته از محل جرم و وابستگی به رژیم طاغوت جمع آوری شده بود شروع شد و با محاکمه مجرمان و مصادره اموال آن‌ها شروع شد، اما بطه ور سازمان یافته در سال‌های اخیر بود که قانون پولشویی در سال‌های گذشته تصویب و الان در حال اجرا شدن است.بنابراین هر شخص حقیقی و حقوقی به هر نهادی به ویژه نهاد مالی مراجعه کند باید قبل از هر اقدامی شناسایی مشتری شود.

 

فارس:گاهی عنوان می‌شد که اشخاصی با 50 کد معاملاتی متعلق به پیر زن‌ها و یا با شناسنامه مردگان در بازار معامله می‌کند.آیا بساط این قبیل اقدام‌ها همگی با سجام جمع می‌شود؟

فهیمی :شما فرض کنید در بانک الف محل زندگی خود می‌خواهید حساب باز کنید. این بانک به شما فرم‌ها و مدارکی را جهت تکمیل ارائه می‌دهد تا شناسایی و احراز هویت شوید. به مدت 48 ساعت نیز باید صبر کنید که اطلاعات ارائه شده از طرف شما راستی آزمایی شود.استعلام بانک مرکزی تا حداکثر یک هفته به منظور موافقت برای بازگشایی حساب بانکی و دریافت خدمات به طول می‌انجامد.به عبارتی این همه بروکراسی و کاغذ بازی برای دریافت یک حساب بانکی انجام می‌شود.

در سجام اما تاکید شده برای دریافت کد معاملاتی و انجام معامله در بازار باید شناسایی مشتری شوید.احراز هویت بدون سامانه سجام هم اکنون در بازار سرمایه به تعداد تمام نهادهای مالی است. یعنی کارگزاری الف تا ی و هر شرکت دیگری ، ارکان ، بانک‌ها و شعب و یا هر نهاد مالی باید شناسایی مشتری در آن‌ها احراز شود.

در سجام اما برای اولین بار مراحل شناسایی مشتری در مرحله اول دریافت اطلاعات انجام می‌شود.دریافت اطلاعات به صورت مکانیزه انجام می‌شود، به طوری که فرم و کاغذ در این فرایند حذف است.در این فرایند میلیون‌ها تن کاغذ طی سال صرفه جویی می‌شود، چون علاوه بر حذف کاغذی احراز هویت ، کپی مستندات نیز حذف شده و اطلاعات به طور آنلاین راستی آزمایی می‌شود.

این اتفاق‌ها در کمتر از یکسال زیر بار سامانه سجام رفته و استعلام از این طریق انجام می‌شود.به عبارتی بهتر استعلامی که در بانک طی  48 ساعت تا یک هفته انجام می‌شود از طریق سامانه سجام در کمتر از یک ساعت انجام می‌شود.از در قید حیات بودن تا پسوند یا پیشوند نام و نام خانوادگی در این سامانه استعلام می‌شود. به گونه ای که با ارسال پیامک به کاربر هشدار داده می‌شود که اطلاعات خود را تصحیح کنید، چون اجازه رجیستری و ورود به مرحله بعدی را نمی‌دهد.

بعد از اینکه استعلام ها جواب داد عنوان می‌شود اطلاعات درست است و در سامانه‌های ملی کشور از جمله ثبت احوال یا شماره تلفن داده شده از سوی کاربر در واقعیت وجود دارد. شماره حساب بانکی نیز در بانک به نام شخص مذکور ثبت شده است.

 

فارس: فرض کنید بر حسب اتفاق تعداد 10 حساب بانکی برای کاربر وجود داشته باشد ؟

فهیمی: فقط یک حساب به انتخاب کاربر ارائه و صحت آن بررسی می‌شود.البته اینکه برای هر ابزاری شماره حساب مجزایی وجود داشته باشد، بررسی شده اما در گام اول یک حساب بانکی مبنای راستی آزمایی ها خواهد بود.بر این اساس یک حساب بانکی که به انتخاب کاربر به منظور واریز سود و یا انجام معاملات ارائه می‌شود در سجام از اهمیت برخوردار است. مبنی این است که این حساب برای بانکی متعلق به چه کسی است.

 

فارس: برخی عنوان می‌کنند سجام ابزاری جاسوسی برای دستیابی به اطلاعات مردم است و در نهایت مانع از ورود پول به بازار می‌شود.

فهیمی:سجام ابزار شناسایی مشتری است. فرم‌هایی که مشتری قبل از این پر کرده و در فرایند نامه نگاری با ثبت احوال و بانک مرکزی ، هویت وی احراز و استعلام می‌شد در سجام منجر به مکانیزه شدن این فرایند شده است.

در نهایت حضور شخص مشتری است که عنوان می‌شود مدارک هویتی خود را برای امضا بیاورید. هر شعبه بانکی یا هر کارگزاری و شرکتی بروید ، باید همواره این اتفاق بیافتد، ولی در سجام فقط یکبار رخ می‌دهد.آن هم نه از طریق حضور در سپرده گذاری بلکه از طریق شبکه دفاتر پیشخوان دولت انجام می‌شود که این اطلاعات آیا صحت داشته و اینکه خیانت در امانت یا هک اطلاعات و سرقتی نباشد.

با اعلام کد ملی در دفتر پیشخوان ، رمز مشخصی برای کاربر پیامک می‌شود و با پرینت اطلاعات و احزار هویت ، امضا شخصر ابتدا اسکن و در سامانه نمایش داده می‌شود.دفاتر پیشخوان در کشور هم اکنون زیر بار سامانه سجام رفته و در حال انجام احراز هویت هستند.جالب اینکه در این فرایند پیرترین سهامدار که 102 سال داشت نیز احراز هویت شد.

 

فارس: از این طریق آیا نیازی به حضور در کارگزاری‌ها نیست؟

فهیمی: با ثبت نام در سجام کد معاملاتی به شخص تعلق می‌گیرد. یعنی صدور کد در سجام آنی است بدون نیاز به یک کارگزاری. اما زمان استفاده از آن باید به کارگزاری مراجعه کرد .

فارس: به این ترتیب تعداد کدهای معاملاتی افزایش خواهد یافت؟

فهیمی:بله . صدور کد معاملاتی در سجام آنی صورت می‌گیرد.از هر جایی در کشور و از هر نقطه دنیا که به اینترنت وصل باشد می‌تواند وارد سامانه شود و کد معاملاتی بگیرد. در مرحله بعدی زنجیره شناسایی مشتری تکمیل می‌شود. هر جا در این باشگاه بروید، نیازی به شناسایی مجدد ندارید.

یکبار برای همیشه و یکبار برای همه در درگاه بازار سرمایه شما را می‌شناسند. در کارگزاری ،صندوق‌های سرمایه گذاری و هر نهاد مالی دیگری شما را می‌شناسند. در کارگزاری در ازای رویت کارت ملی ، به شما در آن نقطه جغرافیایی، رمز یکبار مصرفOTP داده می‌شود که در 5 دقیقه می‌توانید آن را استفاده کنید. اگر در نقطه دیگری باشید رمز دیگری داده می‌شود.

در آن لحظه این رمز به معنای اجازه نامه شما به کارگزار برای استفاده از اطلاعات شماست. به عبارتی انگار پر کردن اطلاعات در فرم‌های کارگزاری است که دیگر رخ نمی‌دهد. صندوق، کارگزاری یا حتی خرید و فروش اسناد خزانه اسلامی این خدمات را ارائه خواهد کرد.

 

فارس: آیا برای سایر اوراق بهادار از جمله ابزارهای نوین مالی مثل "تسه" و یا بورس کالا و انرژی نیز سامانه سجام خدامت ارائه می‌دهد؟

فهیمی:فعلاً سجام برای سهام و اوراق بهادار ارائه شده است اما در مرحله بعدی اسناد خزانه و کالا زیر بار این سامانه خواهد رفت و حتی این آمادگی وجود دارد که در بازار پولی به بانک‌ها و هر نهادی که از سپرده گذاری خدمات درخواست نماید و دولت الکترونیک آن را تأیید کند به ارائه خدمات بپردازد.این سامانه ظرف 9 ماه در کشور طراحی و نوشته شده و اجرا شده است.

 

فارس:آیا از پیمانکاران داخلی در طارحی و معماری این سامانه استفاده شده است؟

فهیمی: پیمانکار مجرب ایرانی داشتیم که تجربه کار مشابه داشته هر چند تجربه کار به این اندازه نداشت اما الان از عهده آن برآمده و برنامه‌های توسعه ای آن در حال انجام است. در سال‌های آتی سجام باید هوشمند شود، به طوری که با مردم صحبت کند و وضعیت سهامداری و دارایی شخص را اطلاع دهد .

 

فارس: بحث حق تقدم در افزایش سرمایه‌ها اگر در این فرایند حل شود شاید سجام به عنوان یک انقلاب در بازار سرمایه معرفی شود.در بحث استفاده از تکنولوژی ابری هم اکنون سامانه‌های بسیاری در دنیا در حال تجربه شدن آن هستند . فین تک‌ها (فناوری مالی مبتنی بر نو آوری و اطلاعات) نیز در ایران در حال تمرین برای ورود به کسب و کار هستند. در شرایطی که روش‌های تأمین مالی طی 10 سال آینده حرف اول و آخر را می‌زنند، فین تک‌ها را چگونه می‌توان در این بستر بازی داد؟

فهیمی:معماری سخت افزای الان بر اساس رایانش ابری است و این خدمت به تازگی در مجمع سپرده گذاری‌های آسیایی و اقیانوسیه معرفی شدکه برای آن‌ها عجیب بود که پروژه KYC در ایران راه اندازی شده و معماری سخت افزاری آن نیز بر اساس رایانش ابری است.

در مورد فین تک‌ها نیز یک استراتژی در کشور تدوین شده و نقشه استراتژیک سمات در این فرایند منتشر شده است.در این برنامه تنها بر روی زیر ساخت‌ها و خدمات اصلی و زیر ساخت‌های پیش و پس از معاملات متمرکز خواهیم بود.بنابراین میدان بزرگی برای فین تک‌ها فراهم شده تا بر اساس زیر ساخت‌هایی که فراهم شده خدمات ارزش افزوده به مردم بدهند.

بطور مثال یک شرکت فین تک اگر بخواهد پرتفوی سهامدار مشخصی را جمع آوری نماید و با استفاده از اطلاعاتی که از ما دریافت می‌کند، تحلیل ویژه برای آن آماده کند؛در  این حوزه خدمات ویژه هیچ گاه سجام وارد وارد رقابت با فین تک‌ها نمی‌شود.

فقط بستری فراهم می‌شود که شرکت‌های ارائه دهنده خدمات به بازار وارد و با تکنولوژی جدید بتوانند خدمات ارزش افزوده به مردم بدهند که بتوانند ضمن کسب و کار ، خدمات با کیفیت تری و با قیمت بهینه تری به دست مشتریان برسانند.

شناسایی مشتری از طریق سجام برای میلیون‌ها نفر از ایرانیان به 10 دقیقه کاهش یافته و از این طریق مردم را وارد باشگاه بازار سرمایه کرده‌ایم.از الان به بعد چون سیستم سجام زیر بار داده رفته باید رسانه‌ها به معرفی این سامانه کمک کنند.

 

فارس: در حال حاضر سیستم پس از معاملات تحت سیستم عامل DOS است.وقتی این فرایند هنوز با تکنولوژی عقب مانده فعالیت می‌کند، چطور می‌توانیم بر اساس مثلاً رایانش ابری کار کنیم. هسته معاملات و سامانه کارگزاران همواره دچار اختلال می‌شود، چطور می‌توان به بستر سجام امیدوار بود که دچار این اختلال‌ها نباشد.

فهیمی:در مورد سامانه پس از معاملات سمات باید گفت این سامانه اجزای مختلفی دارد که هر کدام کارکرد خاصی دارند. بخشی از آن رجیستری (ثبت)، کلیمنت و بخشی هم شفاف‌سازی را انجام می‌دهد.در حال حاضر به سمتی می‌رویم که سامانه تاریخی و گذشته در حال تبدیل شدن به دیتا بیس (بر پایه داده) است و عملاً بیش از حدود 5 سال است که بخش کلییرینگ این سامانه به سامانه بومی نت شفاف‌سازی پیدا کرده است.

سامانه پس از معاملات قریب به 7 سال است بدون کوچک‌ترین خطایی در حال کار کردن است و امسال نسخه جدید این سامانه تا قبل از پایان سال رونمایی می‌شود . کارکردهای وسیع این  تکنولوژی جدید به طور حتم بستر جدیدی برای کارگزاران و ذی نفعان این سامانه است و بخش تسویه وجوه از روی آن سیستم برداشته شده است.

با توجه به ماهیت سامانه سجام ، بخش رجیستری از سامانه قبلی برداشته می‌شود و به سمت سامانه ای قدرتمند و بومی که وابستگی به آن کمتر است پیش خواهد رفت.

استراتژی به گونه ای است که به تدریج عملکردهای مختلف از بستری قبلی برداشته شود و فقط تبدیل به یک دیتا بیس شود.هم اکنون پست ترید یا سامانه پس از معاملات صرفاً به عنوان یک دیتا بیس در 10 کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد و به لحاظ قابلیت اتکا همچنان استفاده می‌شود.

نکته قابل تأمل اینکه شرکت سپرده گذاری در حوزه پیش از معاملات و زیر ساخت‌های مبادله و پس از مبادله فعال است و حوزه معاملات را بورس‌ها ،بورس‌های کالایی و مدیریت فناوری پیگیری می‌کنند.

معاون رئیس قوه قضائیه با اشاره به فعالیت سامانه سجام،گفت: تمام گزارش های مردمی وارده به سامانه سجام( ستاد مردمی پیشگیری از وقوع جرم ) درست بود.

محمد باقر الفت در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که اخیرا قوه قضائیه سامانه سجام را در راستای پیشگیری از جرم راه اندازی کرده است، آیا این سامانه به نوعی موازی کاری با تعزیرات و وزارت صمت نیست؟گفت:هدف از راه اندازی سامانه سجام مطلع کردن دستگاه های متولی از وقایعی است که اگر استمرار پیدا کند منتهی به وقوع جرم می شود و در واقع ما در مرحله پیشگیری می خواهیم اطلاع رسانی کنیم تا وقوع جرم عقیم شود.

وی افزود: سایر نهادها ممکن است اخبار مربوط به جرم را از سطح جامعه جمع کنند اما ما به آن مرحله نمی رسیم ویک مرحله قبل از وقوع جرم، طبق توصیه کنوانسیون مریدا این کار را انجام می دهیم و نتایج تا این مرحله قابل قبول و مفید است. 

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه تصریح کرد:تا این لحظه مردم گزارشهای متعددی را به این سامانه گزارش کردند، ما هم دیده بان هایی را آموزش دادیم و گزارش های آنها را از طریق فضای مجازی می گیریم. لازم به ذکر است که قوه قضائیه در این مرحله به دنبال برخورد نیست چرا که برخورد به وقوع جرم برمی گردد و معاونت اجتماعی قوه قضائیه دستگاهها را با وقایعی روبرو می کندکه اگر ادامه پیدا کند منتهی به وقوع جرم می شود.

الفت در پاسخ به این سوال که چند درصد این گزارش های مردمی صحت داشته است؟گفت: تا کنون موارد متعددی هم بوده که  به دستگاه های مختلف اعلام کردیم و دستگاه های  متولی هم به موقع حاضر شدند.تا کنون یک مورد هم نبوده که صحت نداشته باشد، در حوزه های مختلف گزارشات متعددی از جمله در حوزه های محیط زیست، کار و  احتکار داشتیم  تا به حال با توجه به سیستم های نظارتی که دارد تا به حال یک مورد خلاف واقع نبوده است.

این مقام قضایی در خصوص آمار گزارشهای ارسالی به این سامانه هم گفت: تا اوایل هفته 365مورد در مورد احتکار و اقدامات مرتبط با ارتکاب احتکارگزارش داشتیم.

به گزارش خبرنگار مهر، سامانه سجام(  ستاد مردمی پیشگیری از وقوع جرم) طبق بند د ماده 211 قانون برنامه پنجم توسعه کشور و بند دوم ماده 13 قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با فساد (مصوب 20/07/1387 مجلس شورای اسلامی) و با رعایت و حفظ حدود قوانین جاری کشور(از جمله قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی و قانون امر به معروف و نهی از منکر و ...) و عدم مداخله در آنها، فعالیت خود را با رویکرد جدید ادامه خواهد داد.

مردم می توانند موارد تخلفات را به Sajam.adliran.ir  اعلام کنند.

معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه گفت: بیشترین فعالیت سامانه مربوط به زمین خواری، دست درازی به منابع طبیعی، جنگل و دریاخواری است.

به گزارش فارس، محمدباقر الفت معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه، دیده بانی و نظارت مردم در پیشگیری از وقوع جرم را از موارد کاربردی در امر به معروف و نهی از منکر دانست و اظهار کرد: امر به معروف یک تئوری است که باید ابزارش را تغییر دهیم.

وی خاطرنشان کرد: سجام یا همان سامانه جامع اطلاعات مردمی که برای دیده بانی مردم در پیشگیری از وقوع جرم تشکیل شده است، اقدام بسیار خوبی است و کارکرد و نتیجه قابل توجهی هم داشته است اما تعداد اعضا باید از 30 هزار عضو به 300 هزار نفر افزایش و دامنه فعالیت از محیط زیست و منابع طبیعی به موضوعات بیشتری تعمیم داده شود.

الفت با تاکید بر توسعه زیرساخت ها در اجرای هر چه بهتر سجام گفت: دریافت و ارسال گزارش ها در سامانه سجام به صورت الکترونیکی است. این برنامه دو قسمت دارد که یکی محدوده قوه قضاییه و دیگری محدوده قوه مجریه است و لازم است از لحاظ الکترونیکی به صورت جامع به دستگاه های اجرایی متصل شویم.

وی به تفاهم نامه های امضا شده قوه قضائیه با دو دستگاه اجرایی نیز اشاره کرد و گفت: با وزارتخانه های تعاون، کار و رفاه اجتماعی،بهداشت و آموزش پزشکی، صنعت، معدن و تجارت هم باید تفاهم نامه امضا و موضوعات مربوط به وظایف قانونی این وزارتخانه ها از بعد نظارتی در برنامه سامانه سجام دخیل شود.

آرمان احمدی مدیر سامانه سجام هم با تشریح این سامانه گفت: سجام سامانه ای برای دیده بانی مردم در قوه قضاییه است تا هرجا قبل از اینکه جرمی واقع شود مقدمات وقوع جرم را مشاهده و گزارش می دهند و با پیگیری قوه قضاییه از وقوع آن جرم جلوگیری می شود.

وی بیشترین فعالیت سامانه را مربوط به زمین خواری، دست درازی به منابع طبیعی، جنگل و دریاخواری برشمرد و اظهار کرد: مثلا اگر به حریم رودخانه، دریا، کوه و جنگل تجاوز شده و فرد یا افرادی درحال تهیه مقدمات تعدی به این زمین ها هستند، مردم می توانند در سامانه موارد را گزارش دهند و عکس و تصویری هم از این تخلف ارسال کنند.

به گفته وی، به 28 هزار دیده بان پیشگیری از سراسر کشور با هدف ارسال گزارش صحیح به قوه قضائیه آموزش های لازم داده شده است.

احمدی تاکید کرد: بیشترین فعالان و دیده بانان مردمی روستاییان هستند که با گزارش های مناسب توانستند مانع از زمین خواری شوند.

مدیر کل پیشگیری های وضعی معاونت پیشگیری اژ وقوع جرم قوه قضاییه گفت: مقابله با حاشیه نشینی، کاهش قاچاق کالا، حذف نقاط حادثه خیز جاده‌ای و ساماندهی فضای کسب و کار اینترنتی ۴ موضوع در دست اقدام این اداره کل در سال‌جاری است.

به گزارش خبرنگار قضایی فارس، ساوری مدیرکل پیشگیری های وضعی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه پیش از ظهر امروز در نشست خبری خود درخصوص اقدامات انجام شده در حوزه پیشگیری از وقوع جرم گفت: پیشگیری های وضعی پیشگیری از نوع دوم است یعنی تلاش میشود تا هزینه های جرم افزایش یابد تا مجرم از انجام عمل مجرمانه اش منصرف شود.

پیشگیری های پضعی دو ایراد اصلی دارد اولا تغییر محیط های جرم و دیگری ابزارها و فرصتها هم تغییر میکند و اینکه سهل الوصول نبوده و زمان بر است.
ساوری گفت پیشگیری وضعی در کنار دو ایرادی که دارد اما در همه جای دنیا به عنوان یک موضوع قابل تامل شناخته شده است و به عنوان یک روش مهم قلمداد میشود.
وی افزود حذف حاشیه نشینی و جلوگیری از قاچاق کالا دو برنامه مهم پیشگیری وضعی در سال جاری است همچنین به موضوع پیشگیری از وقوع تصادفات با نگاه به حذف نقاط حادثه خیز و نهایتا ساماندهی فضای کسب و کار اینترنتی نگاه عمیقی شده است.
ساوری گفت امروز در ایران یازده میلیون نفر حاشیه نشین داریم که یا بر اثر علل دور و گذشته ها بر میگردد  که میشود به موضوعاتی نظیر بی کاری و شکاف طبقاتی اشاره کرد یا به واسطه علل نزدیک رخ داده است.
 

تاسیس سامانه «سجام» با هدف هم افزایی توان سمن‌ها

مدیرکل پیشگیری های مردمی قوه قضاییه نیز گفت: با تاسیس سامانه «سجام» سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه پیشگیری از وقوع جرم با یکدیگر متحد شده و توان انها افزوده میشود.

به گزارش خبرنگار قضایی فارس، رفاهی مدیرکل پیشگیری های مردمی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه صبح امروز در نشست خبری خود گفت: 14 برنامه سراسری مرتبط با موضوع پیشگیری از وقوع جرم و هفت برنامه استانی در دست اجرا است.

وی ادامه داد: عناوین برنامه های اجرایی ما عبارتند از بحث توانمندی سازمانهای مردم نهاد، تشکیل ائتلاف ملی و مردمی در حمایت از کودکان کار و خیابان ، توانمندی مدیران و مجریان برنامه های پیگشیری، برنامه کمک به باز اجتماعی کردن محکومان با بسیج اجتماعی ظرفیت های مردمی، شبکه سازی و ارتقا بهره مندی از گروه های جهادی در راستای پیشگیری از 4 جرم اولویت دار، راهبری توانمند سازی ظرفیت های مردمی برای پیشگیری از مظاهر اولویت دار خشونت، هدایت و راهبری و سازواندهی ناظران حوزه پیشگیری از طریق سامانه سجام، توانمندسازی دهیاران و اعضای شورای اسلامی شهر و روستا، هدایت و راهبری بنیاد صیانت از نهاد خانواده و مشارکت و راه اندازی مجمع خیرین پیشگیری از وقوع جرم 

رفاهی گفت: یکی از این برنامه های مهم برنامه سجام است که سامانه جامع اطلاعات مردمی است که با هدف افزایش نظارت های مردمی شکل گرفته است.

وی گفت: ما اگر می خواهیم با اسیب های اجتماعی مبارزه کنیم و اگر می خواهیم مسیولیت اجتماعی مردم را بالا ببریم و اگر به دنبال تحقق و عملی کردن بحث امر به معروف و نهی از منکر هستیم باید به سمت نظارت مردمی حرکت کنیم.
رفاهی افزود نظارت با دو شیوه انجام میشود اولا نظارت متمرکز است که از طریق نهادهای حاکمیتی انجام میشود اما در شیوه دوم که با هدف پیشگیری از اسیب های اجتماعی رخ میدهد از طریق ظرفیت های مردمی صورت میگیرد.
مدیر کل پیشگیری های مردمی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: در سامانه سجام بزرگترین تشکل اجتماعی کشور در قوه قضاییه تشکیل میشود و دسترسی مردم به دستگاه قضایی و فرهنگسازی در حوزه پیشگیری ها افزایش پیدا میکند.

وی ادامه داد: افشاگری جرایم و تخلفات دستگاه ها در بدو پیدایش درون این شبکه محقق میشود و همچنین پتانسیل مردمی موجود میان مردم تجمیع شده و ساماندهی میشود.
رفاهی گفت: غیر فیزیکی بودن همکاری مردم با دستگاه قضایی و همسو سازی سازمان های مردم نهاد و گروه های تخصصی و مردمی از دستاوردهای تاسیس این سامانه است که منجر به تمرکز فعالیت سازمانها و نهادها میشود.
وی گفت تا کنون 30 هزار نفر در این سامانه عضو شده اند که 26 هزار نفر انها مردان و 4 هزار نفرشان زنان بوده اند که به عنوان دیده بان جرایم با هدف پیشگیری از وقوع جرایم فعالیت خودشان را انجام داده اند.

رفاهی گفت: در سامانه سجام برای ثبت نام سمن های فعال در حوزه پیشگیری از وقوع جرم هم بخشی در نظر گرفته شده است.
مدیر کل پیشگیری های مردمی معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: در سامانه سجام اقدامات و جرایمی که علیه محیط زیست بوده یا علیه منابع طبیعی باشد و جرایم و حوادث مرتبط با کارگری در اولویت انتشار و رسیدگی قرار دارد.
وی افزود: در حوزه جرایم کارگری و مربوط به قانون کار چند ماده جرم انگاری شده و انهایی که از طریق سامانه سجام قابل پیگیری باشد مورد توجه قرار گرقته است برای مثال ماده 79 که مربوط به بکارگیری افراد زیر 15 سال است.
رفاهی گفت در ماده 91 هم به موضوع ضرورت رعایت موازین فنی اشاره شده است که مسیولیت کارفرمایان در برابر حفاظت از جان کارگران مورد بررسی قرار گرفته است که خب این ماده هم در سامانه سجام پیش بینی شده و اگر در این خصوص مواردی دیده شود مردم می توانند به ما منعکس کنند.

مدیرکل پیشگیری های مردمی و مشارکت های مدنی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه گفت: تاکنون 17 هزار نفر در کشور در سامانه جامع اطلاعات مردمی موسوم به « سجام » ثبت نام کرده اند.

به گزارش ایرنا سید علی اصغر رفاهی روز شنبه در دیدار با نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی در بیرجند با بیان اینکه از این تعداد 80 نفر از استان خراسان جنوبی هستند، افزود: در این سامانه افرادی که شهرت به کار جهادی و انقلابی دارند شناسایی و به عنوان دیده بان پیشگیری جرایم محلات فعالیت می کنند.
وی با بیان اینکه در سامانه سجام، محدودیتی برای ثبت نام وجود ندارد، اظهار کرد: امیدواریم در آینده از 150 هزار نفر به عنوان دیده بان پیشگیری ثبت نام شود.
مدیرکل پیشگیری های مردمی و مشارکت های مدنی معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه در ادامه بیان کرد: توانمندسازی هیات های مذهبی و سمن ها در استان ها شروع شده و اگر قرار است پیشگیری در کل کشور فراگیر شود باید از ظرفیت مردمی استفاده شود.
رفاهی افزود: مقام معظم رهبری پرچم پیشگیری از جرایم و آسیب های اجتماعی را در دست دارند و تا کنون 6 جلسه در محضر ایشان برگزار شده است.
وی اظهار کرد: در برخی استان های کشور در کنار دادگاه های خانواده مراکز مشاوره خانواده فعال شده اند و در آینده نیز در کنار دادگاه خانواده طبق قانون مراکز حمایت از خانواده مصوب مجلس شورای اسلامی در سراسر کشور فعال می شوند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه برنامه محوری ترین معاونت است ادامه داد: مقام معظم رهبری بر پیشگیری از جرایم اجتماعی تاکید دارند.
رفاهی گفت: رهبر معظم انقلاب در ابلاغ دور دوم رئیس قوه قضائیه ایجاد امنیت اجتماعی و پیشگیری از آسیب اجتماعی را به عنوان راهبرد اساسی این قوه، مشخص کردند.
وی تصریح کرد: تکلیف ما فقط رسیدگی به پرونده نیست، احیای حقوق عامه، نظارت، اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمان از دیگر وظایف ماست.
سجام توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه و در راستای استفاده از ظرفیت عظیم مردم در امر پیشگیری از وقوع جرائم و آسیب های اجتماعی و شرکت دادن آنان در ارسال اخبار مختلف و همچنین بهره مندی از طرح ها، نظرات و پیشنهادهای آنان از سال ٩٥ راه اندازی شده است.

 

اطلاعات ۴۰ میلیون نفر در سامانه الکترونیک قوه قضائیه ثبت‌ شده است

معاون آمار و فناوری اطلاعات دادگستری آذربایجان شرقی گفت: اطلاعات ۴۰ میلیون نفر در سامانه الکترونیک قوه قضائیه ثبت‌ شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، محمد فراهانی ظهر امروز جمعه در آئین افتتاح اولین دفتر خدمات الکترونیک قضایی شهرستان اهر اظهار کرد: جامعه بشری امروز بدن اطلاعات قابل اداره صحیح نیست ما دو سال است که کارهای زیادی برای تکریم ارباب‌رجوع انجام داده‌ایم.

وی بابیان اینکه ما چندین هزار پرونده مسن در دادگستری استان داشتیم گفت: پرونده‌های مسن را با ارجاع شماره و مشخصات و با همکاری دادستان‌ها به فرمت الکترونیکی تبدیل شد و سبب شد چندین هزار نفر از سرگردانی نجات پیدا کنند.

معاون آمار و فناوری اطلاعات دادگستری آذربایجان شرقی با ذکر اینکه هر ۶ ماه یک‌بار عملکرد دادستان‌های استان را طی جلسه‌ای بررسی می‌کنیم عنوان کرد: همه عملکردهای کمی، کیفی، ماهیتی، شکلی، سرعتی دادستان‌های استان با جزئیات در سامانه‌های الکترونیکی ما وجود دارند و از این طریق بررسی می‌شوند.

فراهانی بابیان اینکه هر سازمانی اگر هزینه فناوری اطلاعات را پرداخت نکند باید در جای دیگر هزینه‌های گزاف‌تری متضرر شود گفت: ما آماری که از روسای دادگستری می‌خواستیم اکنون بسیار با جزئیات آن را در اختیارداریم برنامه ما باید پیشگیرانه باشد که راه‌حل آن دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بود که اکنون آن را با افراد دارای صلاحیت و آزمایش‌شده آغاز کرده‌ایم.

وی با ذکر اینکه هدف از ایجاد دفاتر خدمات الکترونیک قضایی از میان برداشتن صف‌های طولانی و تکریم ارباب‌رجوع است ابراز داشت: اهر اولین شهر بعد از تبریز است که دفتر خدمات الکترونیک قضایی در آن افتتاح‌شده، مشاوره صحیح و هدفمند، حفظ بیت‌المال، ارائه خدمات باکیفیت، کاهش هزینه‌های مردم، ابلاغ‌های الکترونیک از مزایای این دفاتر هستند.

معاون آمار و فناوری اطلاعات دادگستری آذربایجان شرقی با ذکر اینکه ما اکنون در ابتدای راه ماهانه بیش از یک میلیارد تومان صرفه‌جویی اقتصادی داریم عنوان کرد: بسیاری از همکاران قضایی ما معتقدند که انقلابی در قوه دستگاه قضا ایجادشده است مکاتبات مطمئن بستر پزشکی قانونی، بالا رفتن کیفیت آراء صادره، رضایت مرجعان و صرفه‌جویی در وقت و هزینه آن‌ها از دیگر مزایای دفاتر الکترونیک است.

فراهانی گفت: نظارت ما بر این دفاتر ۱۰ برابر کارمندان اداری است در مرحله اول شکوائیه‌ها، کلانتری‌ها و بقیه مراحل در این دفاتر و سامانه‌ها ثبت می‌شوند تا درنهایت ارباب‌رجوع فقط یک‌بار برای رسیدگی به پرونده خود به دادگستری مراجعه کند.