ITanalyze

سهیلا فلاحی - موتور جستجو برنامه‌ای تحت وب است که کلمات کلیدی را در فایل‌ها و سندهای شبکه وب جهانی، گروه‌های خبری، منوهای گوفر و آرشیوهای FTP جستجو می‌کند و به کاربران در دستیابی به اطلاعات کمک می‌کند.

وبگاه‌های Google، Yahoo، MSN و Bing از معروف‌ترین موتورهای جستجو یا همان جویشگر در جهان هستند. امروزه کاربران اینترنت بدون موتورهای جستجو قادر به دریافت اطلاعات برای پاسخ به سوالات تحقیقاتی، آموزشی، تجاری و خبری خود نیستند.

موتور جستجوهای بومی

با وجود موتور جستجوهای بین‌المللی، بسیاری از کشورها همچون چین، فیلیپین، استرالیا، ژاپن، هند، آنگولا، موزامبیک، سوئیس، نروژ، سوئد و کانادا نسبت به راه‌اندازی موتور جستجوهای بومی (جویشگر ملی) اقدام کرده‌اند. ارائه نتایج جستجو به زبان‌های بومی از مزیت‌های فعالیت این موتورهای جستجو است. در مقابل عملکرد قابل توجه موتورهای جستجوی صاحب‌نام جهان، برخی موتورهای جستجو چنان ضعیف عمل می‌کنند که کاربر را با این سوال مواجه می‌کنند که «هدف از طراحی این موتورها با این عملکرد ضعیف چیست؟» سوالی که بسیاری از کاربران ایرانی ‌ درباره کارایی جویشگرهای ملی کشورمان و میزان اقبال مردم به آنها مطرح می‌کنند.

بحث راه‌اندازی موتور جستجوی ملی اولین بار سال 89 مطرح شد. سپس در سال90 با هدف حفظ امنیت اطلاعات ایرانیان، ممانعت از جاسوسی و فروش اطلاعات جامعه ایرانی اولین اقدامات برای راه‌اندازی جویشگرهای بومی آغاز شد. پنج سال از آغاز به کار جویشگرهای «پارسی‌جو» و «یوز» می‌گذرد، اما هنوز بسیاری از کاربران ایرانی حتی نام آنها را نشنیده‌اند و بسیاری از مردم نه تنها تمایل که مزیتی در استفاده از آنها احساس نمی‌کنند. سوال اینجاست که چرا باید برای اختراع «چرخ» از ابتدا هزینه و برنامه‌ریزی ‌شود؟

در میان موتور جستجوهای پارسیک، ریسمون، جس‌جو، قطره و امروز، جویشگرهای پارسی جو، یوز (گرگر) به عنوان موتور جستجوهای ملی شناخته می‌شوند و جویشگر بخش خصوصی «سلام» نیز درصدد است تا پایان سال 95 به دوران فعالیت آزمایشی خود پایان دهد و به طور رسمی پا به عرصه فعالیت بگذارد.

رقابت در جذب مخاطب

بررسی اخبار آغاز به کار جویشگر ملی «پارسی‌جو» که توسط تیمی از دانشگاه یزد با حمایت دولت راه‌اندازی شده است، نشان می‌دهد این موتور جستجو از سال 89 تا 94، پنج بار توسط وزرای ارتباطات وقت در مراحل گوناگون رونمایی شده است. پارسی جو سرویس‌های گوناگونی همچون سرویس وب، تصویر، خبر، آوا، علمی، ترجمه، دانلود و نقشه با قابلیت پوشش یک میلیارد صفحه به کاربران ارائه می‌کند. از سوی دیگر اطلاعات نقشه و آب و هوای 33 استان و اطلاعات 50 پایگاه خبری ازجمله ویژگی‌هایی است که دکتر علی‌محمد زارع بیدکی، مدیر پارسی‌جو برای این جویشگر عنوان می‌کند.

موتور جستجوی یوز زیر نظر کارشناسان دانشگاه امام حسین(ع)، فعالیت خود را از سال 88 با حمایت هفت میلیارد تومانی وزارت ارتباطات آغاز و در سال 93 افتتاح شد. مسئولان این جستجوگر، ممانعت از افشای اطلاعات کاربران از سوی خدمات‌دهندگان خارجی مانند گوگل و یاهو، فراهم کردن بستری مطمئن برای جستجوهای اینترنتی، رفع نیازمندی‌ها به زبان فارسی، تمرکز بر سرویس‌های محلی، جلوگیری از هدررفت سرمایه‌های ملی و توسعه عملی دانش‌های راهبردی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی را از اهداف راه‌اندازی این جویشگر اعلام می‌کنند.

سلام سومین جویشگری است که قصد دارد به صورت جدی به رقابت با موتورهای جستجوی دولتی بپردازد و به گفته مدیر آن تاکنون از حمایت دولتی استفاده نکرده و می‌خواهد با ارائه خدمات به شکل فراجویشگر (Meta Search Engine) و موتور جستجو، کاربران ایرانی را جذب خود کند. ارائه خدمات زمان و مکان محور، حذف تله‌های تبلیغاتی وبگاه‌های کلیک دزد و ارائه نتایج جستجو با دقت بالا از مهم‌ترین ویژگی‌های این جویشگر عنوان شده است.

راه‌اندازی و حمایت از جویشگرهای ملی طرح جذابی است که بدون شک وزرای ارتباطات دولت‌ها به دنبال حفظ و حمایت از آنها خواهند بود، اما مدال موفقیت این پروژه به وزیری اعطا می‌شود که بتواند آسیب‌های مربوط به آنها را رفع کند.

دولتی بودن، آفت فعالیت جویشگرهای ملی

برخی کارشناسان تفاوت اصلی میان موتورهای جستجو در دیگر کشورها ‌با مدل ایرانی آن را دولتی بودن این موتورها می‌دانند. انتقادی که علی قدیری، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان بیان و موتور جستجوی سلام آن را وارد می‌داند و به جام‌جم می‌گوید: ارائه اطلاعات به زبان بومی هر کشور و مطابق با فرهنگ آن ازجمله مزیت‌های راه‌اندازی موتورهای جستجوی ملی است، اما این کار مانند شمشیر دولبه است و میزان موفقیت آنها به نوع و نحوه نگرش سیاستگذاران کشور برمی‌گردد. انجام کار بر پایه اجبار، آیین‌نامه و بخشنامه، قطعا باعث شکست پروژه می‌شود. اتفاقا دولتی بودن موتورهای جستجو مانع رغبت مردم برای استفاده از جویشگرهای داخلی می‌شود.

مدیرعامل موتور جستجوی سلام ادامه می‌دهد: اگر دولت در فعالیت این موتور جستجوها دخالت نکند و اجازه دهد آنها مسیر طبیعی خود را طی کنند، می‌توانند سهم بیشتری از جستجوگرهای آمریکایی در این بازار به دست بیاورند. قدیری تزریق پول نفت برای زنده نگه داشتن این جویشگرها (همچون سیاست حمایت از خودروسازی) را از موانع اصلی فعالیت خلاقانه و کاربرمحور پارسی‌جو و یوز می‌داند. وی معتقد است دولت با پرداخت غیرکارشناسی بودجه به آنها، باعث آسیب به فعالیت موفق موتورهای جستجوی بومی شده و زمینه‌ساز بی‌کیفیتی و ایجاد انتظارهای غیرمنطقی در آنها برای دریافت حمایت می‌شود؛ تا جایی که گاهی می‌شنویم مدیران این موتور جستجوها معتقدند دولت باید با ایجاد محدودیت برای کاربران در کشور، آنها را مجبور به استفاده از موتور جستجوهای پارسی‌جو و یوز کند. وی می‌افزاید: ما به عنوان یکی از سه مدعی اصلی در این حوزه، نسبت به این نگرش و عملکرد معترض هستیم و معتقدیم ادامه این فرآیند از سوی دولت، باعث تضییع حقوق ما به عنوان بخش خصوصی و هدررفت سرمایه‌های صرف شده در این بخش می‌شود.

حمایت دولتی در اولین گام لازم است

اما اظهارات دکتر مهدی نقوی، مدیر موتور جستجوی یوز بیانگر آن است که اتفاقا موتورهای جستجو در آغاز کار نیازمند حمایت‌های مالی و زیرساختی دولت هستند؛ در غیر این صورت امکان شکل‌گیری و ادامه فعالیت آنها میسر نیست. زیرا موتورهای جستجو در ابتدای کار درآمدزا نیستند که بتوانند خودشان را اداره کنند. درآمدزایی و سوددهی آنها منوط به افزایش تعداد کاربران به بیش از یک میلیون نفر است که این خود مستلزم تقویت سخت‌افزار و زیرساخت موتورهای جستجو است. دکتر نقوی ضمن گلایه از اظهارات اخیر دکتر واعظی، وزیر ارتباطات مبتنی بر اختصاص 170 میلیارد تومان اعتبار برای حمایت از موتور جستجوهای ایرانی به جام‌جم می‌گوید: برخلاف تصوری که وجود دارد از زمان آغاز به کار موتور جستجوی یوز مبلغ بسیار ناچیزی (چیزی حدود یک درصد) از بودجه مذکور برای راه‌اندازی و فعالیت این جویشگر طی پنج سال گذشته تخصیص داده شده است. به نظر می‌رسد اختصاص بودجه برای جویشگرها و عده‌ای بیش نیست و فعلا در حد حرف باقی‌مانده است.

مزیت جویشگرهای داخلی

فواید کاربردی راه‌اندازی جویشگرهای ملی با توجه به حضور غول‌های قدرتمندی همچون گوگل و یاهو از دیگر سوالات مهم کارشناسان از وزارت ارتباطات است. مسئولان وقت، ارائه خدمات سریع دستگاه‌های دولتی و اجرایی به مردم، توسعه خط و زبان فارسی، ایجاد شاهراه اطلاعاتی، ایجاد زنجیره ارائه خدمات کامل و پوشش‌دهی گویش‌های ایرانی را ازجمله دلایل ضرورت حضور موتورهای جستجوی بومی اعلام کرده‌اند، اما حضور 36.5 میلیون کاربر ایرانی در گوگل و سود 443 میلیارد تومانی حاصل از این حضور در گوگل(به نقل از مهر)، نشان می‌دهد جویشگرهای ایرانی راهی طولانی در پیش دارند و باید مزیت‌های رقابتی خود را بسیار ارتقا دهند. این نکته‌ای است که از نظر قدیری، مدیرموتور جستجوی سلام مورد تأکید است.

به اعتقاد وی، جویشگرهای فعلی ایرانی فاقد مزیت رقابتی هستند. از نظر وی پنج بار افتتاح شدن پارسی‌جو، گویای نگاه ابزاری مسئولان به این مقوله مهم است که هر کدام تنها به دنبال اخذ بودجه برای وزارتخانه و تکمیل رزومه کاری خود هستند. در مقابل این انتقاد، دکتر نقوی مدیر جستجوی یوز با بیان این که جویشگرهای داخلی را رقیب نمی‌دانیم، می‌گوید: درست است که کاربرهای ایرانی در مقابل گوگل بسیار کم‌تعداد هستند و آنها در پوشش‌دهی بخشی از نیازهای کاربران بسیار قوی هستند، اما باید توجه داشت با وجود فعالیت طولانی‌مدت این جویشگرها، پارسی‌جو و یوز در مدت زمان کم به واسطه تعداد بالای بازدید صفحات، ارائه نتایج مرتبط به کاربر، ارائه جدیدترین اخبار و اطلاعات مربوط به وبلاگ‌ها بهتر از یاهو و بینگ عمل کرده است. وی در این زمینه مستنداتی ارائه نکرد.

ارتباط خلاقیت با سخت‌افزار

قدیری، مدیرجویشگر سلام معتقد است ضعف برنامه‌نویسی و حمایت مالی دولت مانع انجام کار خلاقانه از سوی موتور جستجوهای پارسی جو و یوز شده و به همین دلیل در جذب کاربر موفق نیستند. در صورتی که نقوی مدیر موتور جستجوی یوز معتقد است خلاقیت تنها عامل نیست، بلکه تامین شدن زیرساخت‌های سخت‌افزاری، فعالیت 18 ساله گوگل و درآمدزایی با فروش اطلاعات نیز در افزایش تعداد کاربران نقش بسزایی دارد.

نقوی می‌افزاید: این که عده‌ای معتقدند اختصاص بودجه برای حمایت از یوز هدررفت سرمایه و دوباره‌کاری است، نگرش اشتباهی است، زیرا یک موتور جستجو امکان پاسخگویی به همه نیازهای کاربر را ندارد و هر کدام می‌توانند بخشی از نیازها را پاسخگو باشند. آنچه باعث تحقق اهداف و اقدامات تیم یوز می‌شود تامین شدن سخت‌افزارهای تعهد شده از سوی دولت است. افزایش تعداد کاربران به تقویت سخت‌افزار بستگی دارد.

موفقیت با تغییر شکل حمایت‌ دولت

عملکرد ضعیف جویشگرهای ملی مورد حمایت دولت موجب شده تا سوال شائبه‌برانگیزی درباره علل حمایت وزارت ارتباطات از کارشناسان دانشگاه یزد در راه‌اندازی پارسی‌جو و کارشناسان دانشگاه امام حسین در راه‌اندازی یوز از سوی قدیری و برخی ناظران مطرح شود.

قدیری در بخش دیگر انتقاد خود ادامه می‌دهد: سوال اساسی ما این است چه معیاری برای انتخاب تیم‌های پارسی‌جو و یوز وجود دارد که دولت بی‌محابا و بدون حساب و کتاب بودجه‌های کلان در اختیار آنها قرار می‌دهد، در حالی که خروجی قابل قبولی از آنها مشاهده نمی‌شود؟ (منبع:روزنامه جام جم)

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی، نظارت بر پروژه های این طرح را به شکل تیمی و زیر نظر معاون پژوهشی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات عنوان کرد.

به گزارش پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، علیرضا یاری گزارش 'بررسی مدل مشارکت پروژه های فراخوان و نهایی سازی مدل اجرای آنها ' با عناوین 'مدل مشارکت در پروژه ها به چه معنایی است و ناظرین پروژه و شاخص های ارزیابی' برای حاضران نشست بیست و هشتم شورای راهبردی جویشگر بومی ارائه کرد.
یاری همچنین، گزارش مختصری از 'میزان پیشرفت طرح جویشگر، اهداف و دستاوردها در این مرحله، فعالیت های مدیریت طرح در این مرحله، محاسبه پیشرفت طرح، اقدامات آتی طرح، هزینه ها و مشکلات' برای اعضای شورا بیان کرد.
اعضای شورای راهبری طرح جویشگر بومی پیرامون مطالب ارائه شده به بحث و تبادل نظر پرداختند.
گفتنی است سایت جویشگر بومی به آدرسwww.didras.ir تمام اطلاعات مربوط به این طرح قابل دسترسی برای علاقمندان می باشد.
نشست بیست و هشتم شورای راهبردی جویشگر بومی با حضور رییس و اعضای این شورا در محل پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی و دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: حتما عقب‌ماندگی را در جویشگرهای بومی، ایمیل بومی و شبکه‌های پیام‌رسان بومی جبران خواهیم کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، ابوالحسن فیروزآبادی در افتتاحیه اولین همایش ملی جویشگر بومی که امروز در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال برگزاری است، گفت: ما تحریم‌های شدیدی را پشت سر گذاشته‌ایم که هنوز هم به پایان نرسیده، ولی در حال حاضر وارد مرحله جدیدی شده‌ایم. به نظر می‌رسد که تحریم‌ها کمی کاهش پیدا کرده است.

وی افزود: مسئولان آمریکایی اعلام کرده‌اند که تحریم ایران هوشمندانه‌ترین تحریم‌ها بوده است و شاید این نوع تحریم هوشمندانه در طول تاریخ سابقه نداشته است.

فیروزآبادی ادامه داد: یکی از تحریم‌ها، تحریم منابع سوخت‌رسانی به هواپیماهای مسافربری بود که می‌توان گفت خیلی غیرعقلایی به نظر می‌رسید که هواپیمایی به کشوری مسافر ببرد ولی برای برگشت نتواند سوخت‌گیری کند. همچنین به ما اجازه صادرات یک میلیون بشکه نفت داده شد، ولی هیچ کشتی و بیمه‌ای در اختیار ما قرار نداشت تا بتوانیم به راحتی به صادرات بشکه‌های نفت بپردازیم. در این صورت آنها حاضر بودند که محیط زیست را به خطر بیندازند، ولی ایران همچنان در تحریم به سر ببرد.

به گفته وی، در واقع لیست بلندبالایی از تحریم‌ها بر ما اعمال شد، ولی در این شرایط طبق گزارش الکسا، موتورهای جستجوی آمریکایی در ایران به روی ما باز بود. باید بیندیشیم که چرا این‌گونه بود. چطور می‌شود که برخی رشته‌های تحصیلی در دنیا دانشجوی ایرانی نمی‌پذیرفت و بسیاری از علوم بنیادی مانند فیزیک هم بر ما تحریم شد، ولی از سوی دیگر این سایت‌ها به روی ایران باز بود.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: باید پایه‌ای فکر کنیم که چرا باید این حوزه‌ها (آی سی تی) همراه با سوبسید و تشویق به روی ما باز بوده‌ است.

جامعه ICT در ایران ناکارآمدی نشان داده است

وی با تاکید بر اینکه ما در این حوزه‌ها ناکارآمدی نشان داده‌ایم، گفت: جامعه آی سی تی ایران از خود ناکارآمدی نشان داده و هنوز هم این موضوع وجود دارد.

فیروزآبادی افزود: ما در شبکه ملی اطلاعات با وزارت ارتباطات جلسات فشرده‌ای داریم تا شبکه ملی اطلاعات با خصایص سرزمینی و حکومتی را ایجاد کنیم؛ این از توصیه‌های مقام معظم رهبری به شمار می‌رود و ما کوتاه نمی‌آییم.

عقب ماندگی در زمینه جویشگرهای بومی را جبران می کنیم

وی تاکید کرد: حتما عقب‌ماندگی را در جویشگرهای بومی، ایمیل بومی و شبکه‌های پیام‌رسان بومی جبران خواهیم کرد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه وظیفه پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات حمایت از پژوهش‌های بنیادی است، گفت: باید نیازهای جویشگر بومی که البته پژوهش‌های بنیادی است در همه زمینه‌ها انجام شود. همچنین باید در دانشگاه‌ها رشته‌های مرتبط با پردازشگری، رایانش ابری و ... ایجاد شود.

وی افزود: بحث جدی که به دولت، وزارت ارتباطات و بخش خصوصی کمک می‌کند این است که بررسی کنیم که بخش خصوصی چگونه به شکل‌گیری جویشگر بومی در کشور تشویق شود.

فیروزآبادی تصریح کرد: در دنیا از ۱۷۰ کشور ۵ یا ۶ کشور جویشگر بومی دارند؛ بنابراین باید بررسی کنیم که این کشورها چه اقداماتی برای ایجاد جویشگر بومی انجام داده‌اند و در این راستا ما باید چه فعالیت‌هایی انجام دهیم.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفت: یکی از بازیگران عمده برای شکل‌گیری جویشگر بومی، تولیدکنندگان محتوا و خدمات در جویشگرها هستند و ما باید بررسی کنیم که چه اقداماتی باید انجام گیرد تا تولیدکنندگان محتوا و خدمات در جویشگرهای بومی علاقه‌مند به تولید محتوا و الکترونیکی شوند.

فیروزآبادی عنوان کرد: اگر می‌خواهیم تحقیقات در مرکز تحقیقات مخابرات ایران به نتیجه برسد، باید پژوهش‌های بنیادی انجام گیرد. البته گروه‌های کوچک ۱۰ الی ۲۰ نفره در دانشگاه شریف، دانشگاه یزد، امام حسین(ع) و ... در این زمینه فعالیت می‌کنند، اما در هر صورت باید بدانیم که چه جویشگر بومی مورد توجه مردم قرار می‌گیرد.

 دبیر شورای عالی فضای مجازی افزود: همچنین باید بررسی کنیم که چه سیاست‌هایی اتخاذ شود تا بتوانند مردم از این جویشگرهای بومی استفاده کنند.

وی با بیان اینکه هر قوم و ملتی ذائقه خاصی از فضای اینترنت دارد، گفت: ژاپنی‌ها بیشتر به بازی و ایرانی‌ها بیشتر به جوک، شعر و موسیقی علاقه دارند.

فیروزآبادی تصریح کرد: در شکل‌گیری جویشگر بومی باید بخش خصوصی روی کار بیاید و باید در این حوزه طوری کار کنیم و وقت بگذاریم که بتوانیم یک دهم مشکلات تکنیکی را برطرف کنیم. همچنین باید از رشته‌های مخابرات، پردازش الکترونیکی و ... که از پیچیده‌ترین حوزه‌های مهندسی هستند، در این حوزه به کار گیریم.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه موتور جستجو قریب به ۵۰ الی ۶۰ هزار کارمند دارند، ولی تعداد کارمندان ما در حوزه آی سی تی بیشتر از هزار نفر نیست.

وی با تاکید بر اینکه همچنین ما باید در این حوزه نوآوری داشته باشیم، گفت:  موتورهای جستجوی موفق در کره و چین ویژگی‌های خاص خود را دارند و باعث می‌شود که مردم آن کشور از گوگل صرف‌نظر کنند و از جویشگر بومی کشور خود بهره ببرند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: اگر واقعا می‌خواهیم کار بنیادی در حد لیاقت مردم ایران انجام دهیم باید اقدامات جدیدی در این حوزه انجام گیرد، یعنی باید بتوانیم موتورجستجو در وب ۳ را راه‌اندازی کنیم.

وی افزود: ما حوزه سیاست‌گذاری در شبکه ملی اطلاعات و مصوبه‌ها را از شورای عالی خواهیم گرفت. همچنین در حوزه پژوهش‌های بنیادی نیز کارهای خوبی انجام می‌دهیم که متفاوت و با سطح علمی بالا باشد.

اولین همایش جویشگر بومی با حضور مسئولان، متخصصین و صاحبنظران، دانشگاهیان، مراکز تحقیقاتی و صنعتی و مدیران فناوری اطلاعات کشور در روزهای 27 و 28 بهمن ماه در محل پژوهشگاه ارتباطات برگزار می شود.

به گزارش پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، این همایش با هدف معرفی ابعاد مختلف طرح جویشگر، برقراری تعامل با جامعه علمی و صنعتی کشور در راستای به اشتراک­ گذاری دستاوردها و محصولات مرتبط و شناسایی دانشگاه ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های توانمند در حوزه جویشگر برگزار می شود.
شناسایی ابعاد مختلف جویشگر بومی و حوزه های پژوهشی و صنعتی و آینده آن در کشور، شناسایی بازار کسب و کار جویشگر بومی، شناسایی فرصت ها و چالش های موجود برای توسعه و بهبود بخش های مختلف اکوسامانه جویشگر بومی، شناسایی محتوای مفید موجود در کشور و متولیان آنها و شناسایی فرصت های همکاری و تعامل بین ارائه دهندگان خدمات و صاحبان محتوا از دیگر اهداف برگزاری این همایش است.
بنابراین گزارش، محورهای این همایش، شامل محصولات، خدمات و فناوری های مرتبط، فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف توسعه جویشگر بومی در کشور، امنیت شخصی سازی و قابلیت اعتماد در حوزه های مرتبط با طرح، مسائل حقوقی و استانداردهای مطرح در حوزه های مختلف مرتبط، ابعاد تجاری و مالی توسعه و نگهداری خدمات جویشگرها، راهبردها و سیاست های توسعه جویشگرها و راهکارهای تسهیل دسترسی محتوای بومی است.
در همایش جویشگر بومی نشست های تخصصی با موضوعات اقتصاد و کارآفرینی، خط و زبان فارسی در جویشگرهای بومی، محتوا و خدمات و روش ها، الگوریتم ها و سکوهای توسعه خدمات جویشگر بومی برگزار می شود.
همچنین تعدادی کارگاه های آموزشی در روز دوم همایش جویشگر بومی برگزار خواهد شد.
علاقمندان می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر در باره این همایش به نشانی اینترنتی 'conf.didras.ir' مراجعه کنند.

علی اصلان شهلا- برخی اوقات برای رسیدن به یک هدف، آینده نگری را کنار گذاشته و بدون توجه به ابعاد منفی هر اتفاقی، صرفا برای پیشبرد کارمان تصمیم گیری می کنیم.
نمونه این موضوع را می توان در تفکر حمایتی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از مباحثی چون جویشگرهای بومی و فروشگاه های مجازی یافت. قاعدتا وزارت ارتباطات نیت خیری دارد و برای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات گام بر می دارد، اما آینده نگری و نگاه جامع در تصمیمات وزارتخانه برای چگونگی حمایت از این کسب و کارها دیده نمی شود.
برای نمونه اگر پیشتر چند گروه محدود به فکر راه اندازی موتور جست وجو در کشور بودند، اکنون و با حمایت های افراطی وزارت ارتباطات، 110 طرح متقاضی حضور در این کسب و کارها شده اند. نکته جالب تر این که عیرضا یاری دبیر شورای راهبردی جویشگر بومی وزارت ارتباطات با خوشحالی  اعلام کرده است که هر یک از این طرح ها را دو یا سه شرکت ارایه کرده اند که معنی آن این است که 200 تا 300 شرکت بخش خصوصی متقاضی سرمایه گذاری در حوزه جویشگرهای بومی هستند.
برخلاف آقای یاری، فکر نمی کنم این اتفاق مبارکی است که ناگهان 300 شرکت به این نتیجه رسیده باشند که ورود به عرصه جویشگر ها تصمیمی به صرفه است. بلکه نشان می دهد حمایت دولت آن قدر افراطی است که تقاضا برای سرمایه گذاری به صورت مصنوعی در این حوزه را افزایش می دهد و این یعنی یک جای کار می لنگد.
این تفکر را در حمایت از فروشگاه های اینترنتی نیز شاهدیم. با برداشته شدن تحریم ها، بحث حضور فروشگاه هایی مانند آمازون در ایران مطرح شده است اما نخستین بازخوردی که تفکر حمایتی وزارت ارتباطات تولید می کند، آن طور که عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات گفته است، نه بهره برداری مناسب از این فرصت، که مخالفت با ورود نمایندگی این شرکت ها در حمایت از فروشگاه های داخلی است.
اما نتیجه این قبیل تصمیم های افراطی برای حمایت از شرکت های داخلی، خبری می شود که پلیس فتا دیروز اعلام کرده: این روزها کلاهبرداری فروشگاه های واسطه ای به بهانه خرید از فروشگاه های بزرگ خارجی، رو به افزایش گذاشته است. (منبع:فناوران اطلاعات)

دبیر شورای راهبردی جویشگر بومی وزارت ارتباطات از نهایی شدن ۱۵ طرح مرتبط با موتور جویشگر بومی خبر داد و گفت: حمایت از ایجاد ۳ موتور بومی جستجوی متنی، مورد موافقت قرار گرفت.

علیرضا یاری در مورد آخرین وضعیت فراخوان حمایت از طرح های مرتبط با جویشگر بومی اظهار داشت: در پایان مهلت تعیین شده برای طرح جویشگر بومی، ۱۱۰ طرح دریافت شد که از میان آنها ۱۹ طرح را از ۴۰ شرکت کننده، برای بررسی در شورای راهبری جویشگر بومی، انتخاب کردیم. هم اکنون ۱۵ طرح در این زمینه تعیین تکلیف شده است و ۴ طرح باقی مانده نیز در جلسه آینده شورای راهبری، تعیین تکلیف می شود.

وی با بیان اینکه هر یک از این طرح ها به منزله یک موتور جستجوی اینترنتی نیست، ادامه داد: ما برای موتور جستجوی متنی تنها ۳ پیشنهاد دریافت کردیم. اما طرح های دیگر مربوط به سایر سرویس های جویشگر بومی خواهد بود. به این معنی که در طرح جویشگر بومی، سرویس های مختلفی دیده شده است که یکی از آنها، سرویس جستجوی متنی است. در این سرویس کاربر در دنیای وب می تواند واژه های مختلف را جستجو و مستندات مرتبط با آن را دریافت کند.

دبیر شورای راهبری جویشگر بومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد سایر سرویس های مرتبط با این طرح، گفت: برای مثال زمانی که کاربر قصد جستجوی مستندات علمی و مقالات را دارد، سرویس دیگری مدنظر خواهد بود که جستجو در فضای علمی را مهیا کند. در همین حال برای جستجوی خبر نیز امکاناتی با هدف تحلیل خبر، اولویت بندی و دسته بندی خاص درنظر گرفته شده است. به تعبیر دیگر در طرح جویشگر بومی، پروژه های متعددی دیده شده است که یکی از پروژه های اصلی آن، جستجوی متنی است. در کنار آن اما، پروژه جستجوی تصویر، خبر، علم، گراف دانش، جستجوی نقشه، ایمیل و خط و زبان فارسی تعریف شده است.

یاری با اشاره به اینکه هریک از این طرح ها از سوی ۲ تا ۳ شرکت پیشنهاد داده شده اند اضافه کرد: در نهایت این سرویسها بهم وصل شده و در قالب یک پروژه اصلی، یکپارچه می شوند. در این طرح، هدف ارتقای شرکتهای نوپا و دارای ایده در حوزه جویشگر بود که توان جلوبردن تمامی سرویس ها را به صورت یکجا ندارند. امید می رود در این طرح، سرویس های کاملتری در حوزه موتور جستجوی بومی ارائه شود.

به گزارش مهر وی با اشاره به موتور جستجوی پارسی جود که چند سرویس از جمله نقشه و ترجمه را نیز ارائه می دهد گفت: این سرویس ها از شرکتهای دیگر گرفته شده اما هسته اصلی جستجوی متنی مربوط به پارسی جو است و در نهایت آنها در قالب یک همکاری مشترک، این طرح را پیاده سازی کرده اند.

دبیر شورای راهبری جویشگر بومی با بیان اینکه در این پروژه ملی ۱۹ طرح محصول محور و پژوهشی دیده شده است گفت: ۳ طرح مربوط به موتورهای جستجوی متنی است که تاکنون ۲ موتور جستجو معرفی رسمی شده اند و حمایت از یک موتور جستجو نیز در دستور کار قرار گرفته است.

وی با تاکید براینکه در موتور جستجوی متنی هدف بومی سازی موتور اصلی جستجو است گفت: پس از اتمام مرحله بررسی برای ۱۹ طرح، قرارداد اولیه با شرکتهای مدنظر منعقد می شود و نهایت مدل همکاری تدوین و نحوه حمایت اعلام می شود. لیست پروژه ها را باید به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تخصیص اعتبارات لازم ارسال کنیم.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی از تعریف مدل همکاری با موتورهای جستجوی خارجی مهمی همچون «یاهو» و «بینگ» با هدف استفاده از تجربیات و ظرفیتهای این جویشگرها، در راستای رفع تحریم ها، خبر داد.

علیرضا یاری در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد رفع تحریم ها و احتمال همکاری با موتورهای جستجوی خارجی اظهار داشت: پیش از این نیز دنبال همکاری با جویشگرهای بومی خارجی موفق بودیم که از جمله آنها می توان به موتورجستجوی «یاندکس روسیه»، «نیور کره جنوبی» و «بایدو چین» اشاره کرد. اما آن زمان از سمت این سرویس دهنده ها، تمایلی اعلام نشد. چرا که آنها بازار بومی خود را داشته و بازار ایران برایشان جذاب نبود.

وی با اشاره به مدلهای همکاری که می شود با این جویشگرهای خارجی تعریف کرد افزود: این سرویس دهنده ها تجربه های موفقی در ارائه سرویس در کشور خود دارند و رقیبی مانند «گوگل» داشتند. از آنجایی که در شروع اولیه اجرای طرح موتورجستجوی بومی در کشورشان، با مشکلاتی مانند مشکلات ما مواجه بودند، قصد داشتیم از تجرییات این شرکتها استفاده کنیم.

یاری با اشاره به سکوهای نرم افزاری که این شرکتها به کار گرفته اند و موفق بوده اند اظهارداشت: این قبیل شرکتها، در حوزه فناوری اطلاعات، ابزارهایی دارند که به راحتی می توانند سرویس های جدید تعریف کنند و یک محصول جدید را در یک پلتفرم جدید در عرض چندماه عرضه کرده و در بازار جا بیاندازند. از سوی دیگر تغییر و نوآوری در ارائه خدمات از دیگر ویژگیهای موتورهای جستجوی بومی موفق در دنیا است.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی با بیان اینکه تا پیش از این این سرویس دهنده ها خیلی تمایلی برای همکاری نشان ندادند ادامه داد: هم اکنون شرایط خوبی فراهم شده است که پس از رفع تحریم ها، بخواهیم با موتورهای جستجوی موفق بومی همکاریهای خود را شکل دهیم.

یاری در مورد نحوه همکاری با سایر موتورهای جستجوی بزرگ و موفق دنیا گفت: رفع تحریم ها شرایط خوبی را برای همکاری با موتورهای جستجویی مانند «بینگ» و «یاهو» فراهم خواهد کرد اما هنوز سخت است. حتی می توان با «گوگل» هم همکاری داشت اما باید حد و مرز خودمان را تعیین کنیم.

وی با بیان اینکه مدلهای همکاری در این زمینه متفاوت است افزود: برای مثال «یاندکس» موتور تصویر جستجوی خوبی دارد که ما می توانیم از این ویژگی استفاده کرده و این قابلیت را به موتور جستجوی خودمان اضافه می کنیم. این یکی از راههای استفاده از ابزارهای فنی این موتورهای جستجو است. از طرفی دیگر در حوزه خط و زبان نیز می توان برای سرویس انگلیسی و سرویس های ترجمه از تجربیات این سرویس دهنده ها استفاده و زمینه همکاری متقابل را برای ترجمه زبان فارسی فراهم کرد.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی با تاکید براینکه مدل همکاری با موتورهای جستجوی خارجی در این شورا بررسی شده است گفت: اینکه هریک از موتورهای جستجو چه مدلهایی دارند و در کشورهای مختلف چطور کار کرده اند در حال تدوین است و باید نهایی شود که هم اکنون نیز تا حدودی این موضوع طرح شده اما به جمع بندی نهایی نرسیده است. اگرچه هنوز مذاکراتی شکل نگرفته اما اصول و چارچوب آن مشخص شده تا در شرایط مذاکره، بتوانیم تمایل این شرکتها را جلب کرده و با ارائه مدل همکاری، به توافق دوجانبه برسیم.

رئیس شورای راهبری جویشگر بومی، در بیست‌وسومین نشست شورای راهبری جویشگر بومی با بیان اینکه طرح‌های متفاوتی برای جویشگر بومی از سوی ذینفعان دریافت شده است، گفت هنوز یک مدل اقتصادی مناسب برای جویشگر بومی نهایی نشده است.

سلجوقی وضعیت اقتصادی جویشگرهای موجود را حساس خطاب کرده و حمایت سریع در این مرحله را لازم دانست و افزود: اگر حمایت در زمان مناسب و با مدل مناسب صورت نگیرد ممکن است که بازیگران صدمه ببینند.

وی با اعلام اینکه شورای راهبری حمایت از جویشگرها را به شکل موقت و از طریق مسابقه و انتخاب بهترین‌ها از طریق شاخص‌های شفاف و قابل‌اندازه‌گیری آغاز خواهد کرد، گفت: امروز اگر پروژه‌های مهمی نظیر جویشگرهای متنی مورد حمایت قرار نگیرند ادامه این خدمات دچار خطرپذیری خواهد شد.

رئیس شورای راهبری با تأکید بر خرد جمعی در نهایی سازی یک مدل اقتصادی مناسب در جویشگرهای بومی، گفت: در طرح جویشگر فرض بر این خواهد بود که شرکت‌ها با خدمات متفاوت در کنار هم قرارگرفته و زیرساخت مناسبی برای طرح جویشگر بومی فراهم شود.

وی همچنین گفت: حمایت‌های طرح در چند مرحله انجام خواهد شد که در مرحله اول کلیه شرکت‌کنندگان با توجه به توانمندی آن­ها حمایت‌شده و جهت‌دهی مناسبی برای یکپارچه شدن و تشکیل سکوهای خدمات کامل­تر انجام می‌شود و در مراحل بعدی مدل حمایتی به سمت یکپارچه شدن خدمات و شکل‌گیری جویشگرهای بومی خواهد بود.

در ادامه این نشست، دبیر شورای راهبری به ارائه برنامه همایش ملی طرح جویشگر بومی و نشست‌های آن پرداخت و سپس اعضای شورای راهبری نقطه نظرات خود را ارایه کردند.