ITanalyze

رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور به چند خبر خوب در خصوص دانش بنیان اشاره کرد و گفت: سامانه جلوگیری و کاهش منع سرویس (توانایی شناسایی حملات به زیرساخت‌های ملی)، پلتفرم مرکز جامع عملیات برای رصد سامانه، مرورگر بومی به عنوان مرورگر ذره‌بین به جای گوگل از جمله اخبار خوب کشورمان است که توسط جوانان ایران زمین ساخته شده و به زودی رونمایی می شوند.

به گزارش فارس از تبریز، امیر احمدپور رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور امروز در سخنرانی پیش از خطبه نماز عبادی و سیاسی جمعه تبریز که با حضور پرشکوه نمازگزاران در مصلای اعظم امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار کرد: دفاع بدون سلاح و‌ مکمل دفاع عامل را پدافند غیرعامل می‌نامند و قدمت این پدافند به تاریخ بشریت برمی‌گردد. 

وی افزود: بعد از جنگ‌های اول و دوم جهانی لزوم این پدافند بیشتر شد به طوریکه اهمیت این موضوع به قدری است که کشورهای غربی مانند سوئد که در هیچ جنگی شرکت نکرده است ولی این پدافند غیرعامل به یک واجب در آن تبدیل شده است. 

رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه رابطه پدافندغیرعامل با استان‌ها در کشور رابطه رفت و آمدی است، افزود: همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرموده است، پدافند غیرعامل همچون مصون‌سازی داخلی بدن است. 

احمدپور با تاکید به همکاری لازم دستگاه‌ها با پدافندغیرعامل گفت: تهدیدات بر دو نوع طبیعی و‌غیرطبیعی است به طوریکه ماموریت رسیدگی به تهدیدات طبیعی بر عهده پدافند غیرعامل نیست اما تهدیدات غیرطبیعی انسان ساخت بوده و زمان و مدت و شدت آن مشخص نیست. 

وی ادامه داد: دفاع غیرعامل برای مردم یک ماموریت بر عهده سازمان پدافند غیرعامل است و‌ رویکرد آن در هشت محور اعم از سایبری، پرتوی، کاربردی، فنی الکترونیکی، مردم محور قرار دارد. 

رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور گفت: با اجرای پدافند غیرعامل مدیریت تسهیل یافته و کارکردها تداوم و بازدارندگی ایجاد شده و آسیب‌ها کاهش می‌یابد. 

وی افزود: با گذشت زمان جنگ شناختی نیز به محورهای پدافند اضافه شده است؛ سوریه ساختی و‌ انقلاب‌های رنگی حاصل همین جنگ شناختی است. 

احمدپور یادآور شد: با اعتراضات گروه‌های تکویری وارد سوریه شد و در نهایت همه وضعیت سوریه را دیدیم که چه بر سرش آوردند. 

وی اضافه کرد: جنگ شناختی سلاحی برای افکار عمومی کشور است که سرمایه اجتماعی آن کشور را به نشانه می‌گیرد؛ به عبارتی با تغییر در هنجارها، ادراک را مورد هجوم قرار می‌دهد. 

رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور متذکر شد: در جنگ شناختی خبری از میدان جنگ و ادواری نیست بلکه ذهن را مورد هدف قرار داده و‌ آدم خودی تبدیل به دشمن می‌شود. 

وی با اشاره به آیه‌ای شریفه از قرآن گفت: استنباط از این آیه به معنای پدافند غیرعامل و‌ جنگ شناختی است و به صراحت در این آیه آمده است که از امام خود پیشی نگیرید و صدای خود را از او بلندتر نکنید. 

احمدپور توضیح داد: در حال حاضر فضای مجازی ذوق و‌ سلیقه را تحت تاثیر قرار داده است چراکه نطفه جنگ شناختی طوری بسته شده که اختلافات داخلی را دامن زده و دشمن را دوست بگیرند. 

رئیس مرکز حفاظت اطلاعات سازمان پدافند غیرعامل کشور به چند خبر خوب در خصوص دانش بنیان اشاره کرد و گفت: سامانه جلوگیری و کاهش منع سرویس (توانایی شناسایی حملات به زیرساخت‌های ملی)، پلتفروم مرکز جامع عملیات برای رصد سامانه، مرورگر بومی به عنوان مرورگر ذره‌بین به جای گوگل، سامانه مراقبتی تهدیدات درون سازمانی سامانه شناسایی تهدیدات نقاط انتهایی، سامانه مدیریت اطلاعات و رخدادهای امنیتی و … از جمله اخبار خوب کشورمان است که توسط جوانان ایران زمین ساخته شده و به زودی رونمایی خواهند شد. 

پروژه هایی مانند موتور جستجو، پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی بومی، بخش‌های مهمی از زیرساخت فضای مجازی هستند. سال پیش پیام‌رسان بیسفون و شبکه اجتماعی لنزور متوقف شدند و امسال موتور جستجوی یوز خاموش شد. وزارت ارتباطات در این رابطه خود را مسوول نمی داند و پاسخی ندارد.

به گزارش فارس، یوز یک موتور جستجوی وب ایرانی بود که ۱۳ خرداد سال ۱۴۰۰ غیرفعال شد. طراحی و تولید آن در اواخر سال ۱۳۸۸ توسط یک شرکت خصوصی به نام داده پردازان شید اندیش و با حمایت سازمان فناوری اطلاعات ایران در زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات آغاز شد و در بهمن سال ۹۳ هم با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افتتاح شد.

این خلاصه ای است از کارنامه یک پروژه بومی که گاهی حتی عنوان ملی را یدک می کشید. 

پروژه هایی مانند موتور جستجوی بومی، پیام رسان بومی و شبکه‌های اجتماعی بومی، بخش های مهمی از سکوهای بومی نرم افزاری در زیرساخت فضای مجازی هستند.

 

وقتی موتور جست وجوی بومی یوز بازنشسته شد

تا این اواخر بازار موتور جست وجو در ایران سه بازیگر داخلی هم داشت. موتور جست وجوی یوز، موتور جست وجوی پارسی جو و موتور جست وجوی جدید ذره بین.

اما مدتی بود که جست وجوگر یوز به جز صفحه اول، نتایج دیگری را به کاربران نشان نمی‌ داد؛ اوایل خرداد ماه امسال بود که وب سایت این موتور جست وجو کامل از دسترس خارج شد و نمایش خطای ۵۰۲ به معنی توقف کامل پروژه بود.

در حال حاضر موتور جست وجوهای دیگری از جمله پارسی جو و ذره بین دیگر همکاران و رقبای یوز، در این بازار در حال ارائه سرویس هستند.

 

چه نهادی پاسخگوی پروژه بومی تعطیل شده است؟

اخیرا در پیگیری سرانجام پروژه موتور جست وجوی یوز، خبرنگار فارس به سراغ علیرضا یاری دبیر وقت شورای راهبری طرح جویشگر در مرکز تحقیقات مخابرات ایران در سال ۹۴ رفت. او در آن زمان در برگزاری فراخوان جویشگرهای بومی توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات همکاری داشت که موتورهای جستجوی «یوز» و «پارسی جو» در این طرح حمایت شده بودند.

یاری در پاسخ به سوال خبرنگار فارس از سرانجام یوز، اعلام کرد که پروژه موتور جست وجوی بومی از حوزه ما خارج شده و به سازمان فناوری اطلاعات ایران و مرکز ملی فضای مجازی رفته است.

خبرنگار فارس موضوع را از مرکز تحقیقات مخابرات ایران هم جویا شد و پاسخ گرفت که «پارسی جو پروژه مرکز بوده است و یوز جزء پروژه های این مرکز نبوده است.»

پیگیری را در سازمان فناوری اطلاعات ایران، ادامه دادیم و این سازمان هم اعلام کرد که «سازمان فناوری اطلاعات متولی این پروژه نیست و پروژه در دانشگاه امام صادق (ع) پیگیری شده است.»

سرانجام موضوع را از مرکز ملی فضای مجازی پیگیری کردیم و قرار بر هماهنگی و انجام مصاحبه شد که فعلا در نوبت انجام است. 

در نتیجه با ۱۰ روز پیگیری در جایگاه رسانه فعلا نتوانسته ایم اطلاعی از سرنوشت این پروژه به دست آوریم تا توضیح دقیقی درباره چرایی توقف پروژه، نقش متولی پروژه و احتمال ادامه کار یوز در قالب دیگر را به مخاطبان ارائه کنیم.

اکنون این سوال مهم باقی است که وزارتخانه ای که روزی به عنوان حامی در این پروژه دخیل بوده و حتی در دوره های مدیریت مختلف برای حمایت از آن از بودجه کشور اعتبار صرف کرده، اکنون حتی به اندازه پاسخ گویی درباره وضعیت پروژه احساس مسئولیت نمی کند؟

چقدر برای یوز هزینه شد؟

به گفته برات قنبری معاون وقت برنامه‌ ریزی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم رونمایی از یوز، تا سال ۹۳ حدود ۷ میلیارد تومان برای توسعه و راه‌اندازی موتور جستجوی بومی یوز، هزینه شده بود. 

در بهمن سال ۹۶ هم علیرضا یاری در سمت مدیر وقت طرح جویشگر بومی، با رد اخباری مبنی بر هزینه ۱۷۰ میلیارد تومانی برای پروژه جویشگر بومی، اطلاعات مالی این طرح ملی را تشریح کرد و گفت: تاکنون حمایت مالی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای جویشگر «پارسی جو» ۲ میلیارد تومان و برای جویشگر «یوز» ۳ میلیارد تومان بوده است و در مجموع هزینه کلی برای ۴۰ پروژه انجام‌شده یا فعال در جویشگر بومی ۵۲ میلیارد تومان بوده که نزدیک به ۵۰ درصد آن در حوزه زیرساخت‌های پردازشی و پهنای باند است. برای موتور جستجوی پارسی‌جو فضا و سرورها توسط وزارت ارتباطات تامین شد و همین امکانات برای موتور جستجوی یوز از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران تهیه شد.

 

یوز متعلق به کجا بود؟

در سال ۹۸ امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات و رییس سازمان فناوری اطلاعات در نشست خبری رتبه بندی مراکز داده در کشور، گفت: «یوز متعلق به گروهی است که در دانشگاه امام حسین فعال هستند و مجموعه سپاه باید درباره ادامه فعالیت موتور جستجوگر یوز تصمیم‌گیری کند. تصور من این است که اگر این موضوع به بخش خصوصی واگذار می‌شد و به جای کمک‌های مستمر مالی، رقابت در این زمینه شکل می‌گرفت، احتمالاً با نتیجه بهتری روبه‌رو می‌شدیم. جویشگرهای بومی از تسهیلات خاصی در دوره کنونی وزارت ارتباطات استفاده نکردند.»

وی گفت: توقف یا ادامه فعالیت یوز در دست آنها نیست و نهادهای دیگری باید در این رابطه تصمیم بگیرند. این نهادها باید هرچه سریع‌تر در این رابطه تصمیم خود را بگیرند. ما به عنوان سازمان فناوری، دوست داریم این حوزه رشد کند اما از راه خودش؛ نه از طریق محدودسازی، مداخله مستقیم یا از طریق انتخاب برخی بازیگران و حذف بازیگران دیگر.

یوز بازار نداشت، اما پروژه موتور جست وجوی جدید تعریف شده است

در سال گذشته سرویس دهی شبکه های اجتماعی و پیام‌رسان بومی بیسفون و لنزور به دلیل نبود صرفه اقتصادی متوقف شد. متوقف شدن پروژه های بومی این چنینی در حالی است که به گفته کارشناسان مطمئن‌ ترین مسیر برای توسعه حکمرانی در فضای مجازی، توسعه سکوهای بومی در حوزه‌های مختلف از جمله موتور جستجوی بومی، پیام رسان و شبکه‌های اجتماعی بومی است؛  موضوعی که در بسیاری از حوزه‌ها همچنان بلاتکلیف بوده و موفقیت چندانی حاصل نشده است.

اگرچه موتور جست وجوی قدیمی یوز به پایان کار خود رسید اما در روزهای پایانی سال گذشته موتور جستجوی بومی جدید همراه اول با نام ذره‌ بین آغاز به کار کرده است. به نظر می رسد بازاری که برای یوز خوب نبوده، قرار است برای ذره بین خوب باشد. 

با گذشت سالها از شروع راه اندازی پروژه موتور جستجو شواهد نشان می‌دهد که دولت‌های یازدهم و دوازدهم اهتمام کافی برای تحقق این پروژه به خرج ندادند و جویشگر ملی راه به جایی نبرد.

خبرگزاری مهر - معصومه بخشی پور - دنیای اینترنت سرشار از اطلاعات، تصاویر، ویدئوها، پیام‌ها و بسیاری از داده‌های دیگری است که دسترسی به این اطلاعات به کمک موتورهای جستجو امکان پذیر است.

یک موتور جستجو با جمع آوری داده‌های موجود، امکان دسترسی راحت و هدفمند کاربران را به اطلاعات مورد نیاز فراهم می‌کند و به همین خاطر امروزه درصد بالایی از نیازهای کاربران اینترنت از طریق مراجعه به موتور جستجو پاسخ داده می‌شود.

هم اکنون گوگل شناخته شده ترین موتور جستجوی وب در دنیا محسوب می‌شود و از آن جهت دارای اهمیت است که این سرویس ابزاری ایده آل برای هدایت جریان ترافیک اینترنت کشورها به شمار می‌رود و قادر به جمع آوری اطلاعات ارزشمندی است.

به همین دلیل است که کشورهای بسیاری به این موضوع پی برده و تلاش کرده اند تا چنین جریان کلیدی را خود در دست گیرند. این کشورها برای حفظ استقلال خود و کاهش وابستگی‌ها به موتور گوگل آمریکایی، نسبت به راه اندازی موتور جستجوی داخلی قابل رقابت با گوگل اقدام کرده اند. اقدامی که به نظر می‌رسد موفق بوده و هم اکنون شاهد نمونه‌های موفق موتورهای جستجو در کشورهایی مانند روسیه (یاندکس)، کره جنوبی (ناور) و چین (بایدو) هستیم.

 

۷ سال تلاش بدون نتیجه

در کشور ما نیز بیش از ۷ سال از تصمیم برای راه اندازی موتور جستجوی داخلی می‌گذرد اما این پروژه موفق نبوده و موتورهای جستجوی بومی که از سوی وزارت ارتباطات و با سیاستگذاری مرکز ملی فضای مجازی معرفی شدند، با وجود صرف سرمایه‌های کلان، نتوانستند موفق عمل کنند و به تعبیری شکست خوردند.

مطابق با آمارهایی که پیش از این از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی ارائه شده است گوگل سالانه صدها میلیارد تومان در ایران درآمد دارد و بیش از ۹۹ درصد سهم این بازار را در اختیار دارد و موتورهای جستجوی بومی که طی این سال‌ها از آنها نام برده شده نتوانستند از این بازار، سهمی داشته باشند.

 

دولت برای راه اندازی موتور جستجو اهتمام کافی به خرج نداد

راه اندازی جویشگر یا موتور جستجوی بومی یکی از مهمترین پروژه‌های تعریف شده از سوی وزارت ارتباطات در دولت یازدهم بود که به دلیل اهمیت آن در افزایش تولید محتوای فارسی در وب، در پروژه‌های اقتصاد مقاومتی نیز تعریف شد و پس از آن نیز این پروژه در اسناد شبکه ملی اطلاعات به عنوان یکی از خدمات پایه کاربردی، به وزارت ارتباطات تکلیف شد.

هم اکنون با گذشت حدود ۷ سال از شروع اولیه این طرح، شواهد نشان می‌دهد که دولت‌های یازدهم و دوازدهم اهتمام کافی برای تحقق این پروژه به خرج ندادند و پروژه‌ای که با اعتبار اولیه بالغ بر ۱۷۰ میلیارد تومان در سال ۹۳ کلید خورد و قرار بود جایگزینی بومی برای موتورهای جستجوی خارجی پرطرفدار در کشور از جمله گوگل باشد، راه به جایی نبرده است.

در آن زمان محمود واعظی وزیر وقت ارتباطات از طرح اولیه ۳ پروژه جویشگر بومی با نام‌های مختلفی همچون پارسی جو، یوز و گرگر رونمایی کرد و طی این سال‌ها نیز نام موتورهای جستجوی مختلفی به میان آمده است؛ اما آنچه مشخص است اینکه هیچ‌یک از این پروژه‌ها نتوانسته اند در میان جستجوی کاربران ایرانی در وب، جایگاهی را از آن خود کنند.

آخرین اخبار از راه اندازی جویشگر بومی در کشور که بتواند اهداف مرتبط با اسناد شبکه ملی اطلاعات را محقق کند، به اسفندماه سال ۹۹ بازمی گردد که دبیر شورای عالی فضای مجازی موتور جستجویی را با حمایت یکی از اپراتورهای تلفن همراه، رونمایی کرد.

پس از آن نیز، پژوهشکده فناوری اطلاعات دانشگاه خواجه نصیر از ساخت موتور جستجوگر تصویری «کاوش» خبر داد که جویشگری بر اساس محتوای تصویر است و علاوه بر کلمات کلیدی و کلیدواژه متنی، می‌تواند با بارگذاری یک تصویر، سایر تصاویر مشابه را پیدا و به مخاطب نشان دهد.

با این حال اما هنوز مشخص نیست که این موتورهای جستجو در چه ابعادی راه اندازی شده اند و آیا می‌توانند به نیازهای کاربران ایرانی پاسخ دهند و از وابستگی کشور به موتور جستجوی گوگل بکاهند؟ یا اینکه سرنوشت سایر پروژه‌های مشابه را در پیش می‌گیرند.

 

اعمال قدرت یکجانبه گوگل در نبود استقلال فضای مجازی

از منظری دیگر نیز می‌توان اهمیت داشتن موتور جستجوی بومی را مورد بررسی قرار داد. به این معنی که به دلیل نبود استقلال در خدمات کاربردی فضای مجازی و وابستگی کشور به سرویس‌ها و خدمات گوگل، این کمپانی نسبت به کاربران ایرانی اعمال قدرت و رفتارهای یکجانبه دارد و هر از چند گاهی به بهانه‌های مختلف سرویس دهی خود را برای کاربران ایرانی محدود می‌کند.

مطابق آمار مرکز ملی فضای مجازی بیش از ۴۴ درصد از کلیه خدمات سرویس دهنده گوگل برای کشور ما مسدود است و این کمپانی به تازگی نیز ارائه برخی سرویس‌های تجاری و غیرتجاری خود را برای دسترسی کاربران ایرانی متوقف کرده است.

بسیاری از این سرویس‌ها پیش از این نیز توسط گوگل برای کاربران ایرانی محدود بود اما به تازگی حتی با استفاده از ابزار فیلترشکن و VPN نیز امکان دسترسی به این خدمات برای کاربران ایرانی به ویژه کسب و کارها وجود ندارد.

 

تغییر تیم مدیریتی وزارت ارتباطات اجرای پروژه را متوقف کرد

با این حال این سوال مطرح می‌شود که تلاش چندین ساله کشور در تولید موتورجستجوی بومی با توجه به هزینه‌هایی که صرف آن شد به کجا رسید و مرکز ملی فضای مجازی به عنوان ناظر اجرای سیاست‌های مصوب شورای عالی فضای مجازی آخرین وضعیت این پروژه را چگونه ارزیابی می‌کند؟ آیا می‌توان انتظار داشت که کشور از وابستگی به موتور جستجوی گوگل رهایی یابد و در این حوزه به حاکمیت و استقلال برسد؟

ابوالفضل روحانی معاون مرکز ملی فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر، با تشریح تاریخچه راه اندازی موتور جستجوی بومی در کشور، می‌گوید: مقام معظم رهبری از زمان تأسیس شورای‌عالی فضای مجازی تعدادی از خدمات فضای مجازی را به عنوان خدمات دارای اولویت تعیین و مطالبه کرده‌اند که یکی از این خدمات، موتور جستجو بوده است. بر اساس مصوبه جلسه شورای‌عالی فضای مجازی در خردادماه سال ۱۳۹۳، تدوین برنامه ملی جویشگر ملی به وزارت ارتباطات واگذار می‌شود و مرکز ملی فضای مجازی نیز به عنوان ناظر تعیین می‌شود.

وی ادامه داد: وزارت ارتباطات در زمان مسئولیت محمود واعظی وظیفه خود را انجام می‌دهد و «سند نقشه راه توسعه جویشگر بومی» در سال ۹۵ به تصویب می‌رسد. یکی دیگر از کارهای بسیار مهمی که در زمان وزارت دکتر واعظی انجام شد تدوین و تصویب «سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات» بود. در آن سند نیز موتور جستجو به عنوان یکی از اجزای شبکه ملی اطلاعات تعیین می‌شود.

روحانی در پاسخ به این سوال که هم اکنون وضعیت اجرای آن سند چگونه است و چه بخش‌هایی از آن عملیاتی شده، گفت: در دولت یازدهم تلاش متخصصان ما برای تولید جویشگر بومی قابل تقدیر بود. علیرغم اینکه دانش خزش (یا همان CROWLING) و جمع‌آوری محتوای فضای مجازی تا حدودی در انحصار گوگل است و سایر رقبای این شرکت فاصله بسیار زیادی با موتور جستجوی گوگل دارند، با این حال تلاش متخصصان داخلی هم در فاصله زمانی سال‌های ۹۲ تا ۹۶ بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است.

وی افزود: در این بازه زمانی «شورای راهبری جویشگر بومی» در وزارت ارتباطات راه‌اندازی شده بود و نمونه‌های داخلی از حمایت‌های زیرساختی از قبیل اختصاص تجهیزات ذخیره سازی و پردازش، برخوردار شدند. اما از سال ۹۶ و با تغییر تیم مدیریتی وزارت ارتباطات اجرای «نقشه راه جویشگر بومی» به طور کامل متوقف شد و هیچ حمایتی هم از نمونه‌های داخلی صورت نمی‌گرفت.

 

توقف پروژه جویشگر بومی به معنای شکست نیست

معاون مرکز ملی فضای مجازی اظهار داشت: ماهیت خدمات پایه شبکه ملی اطلاعات به نحوی است که دیربازده هستند و تا زمان اقتصادی شدن باید مورد حمایت قرار بگیرند. این مسئله هم در مورد پیام‌رسان‌های اجتماعی و هم در موتور جستجو ظهور و بروز بیشتری دارند. حجم زیرساخت‌های پردازشی و ذخیره‌سازی مورد نیاز این خدمات بسیار بیشتر از سایر خدمات فضای مجازی است که با متوقف شدن حمایت‌های وزارت ارتباطات در دولت دوازدهم عملاً رشد و بلوغ نمونه‌های داخلی این خدمت مهم و راهبردی، متوقف شد.

وی گفت: اگر در چند ماه اخیر از یکی از این خدمات داخلی استفاده کرده باشید، می‌بینید که آخرین نتیجه جستجو یعنی آخرین خزشی که در اینترنت انجام شده و نتایجی که به درخواست‌ها داده می‌شود مربوط به سال ۹۵ و ۹۶ بوده است.

روحانی در پاسخ به این سوال که با این حساب باید موضوع موتور جستجوی داخلی را یک پروژه شکست خورده بدانیم، تاکید کرد: نه اینطور نیست و ما چنین عقیده‌ای نداریم. پروژه جویشگر بومی متوقف شده و این به معنای شکست خوردن نیست. عرض کردم که این خدمات تا زمان بازدهی اقتصادی نیاز به حمایت دارند.

 

وزارت ارتباطات اعتقادی به ایجاد موتور جستجوی بومی ندارد

وی گفت: بر اساس مصوبه شورای‌عالی فضای مجازی در سند تبیین الزامات، خدمات راهبردی باید تا زمان بلوغ تحت حمایت وزارت ارتباطات باشند. اهمیت جویشگر بومی ایجاب می‌کرد که از نظر دانشی و زیرساختی مورد حمایت ویژه وزارت ارتباطات باشد ولی متأسفانه مسئولان آن وزارتخانه صراحتاً اعلام کردند که اعتقادی به ایجاد نمونه بومی خدمت موتور جستجو ندارند.

معاون مرکز ملی فضای مجازی با بیان اینکه میزان اهمیت موتور جستجو در خسارات وارده به اقتصاد دیجیتال کشور در حوادث آبان ۹۸ بیشتر از هر زمان دیگری معلوم شد، افزود: اگر خاطرتان باشد در آن بازه‌ای که اینترنت محدود شده بود، شرکت‌های خدماتی آدرس سایت خودشان را برای کاربران پیامک می‌کردند. ما در آن بازه به خوبی توانستیم وابستگی خود را به اینترنت مدیریت کنیم ولی در رویت‌پذیری و دسترسی کاربران به سایت‌ها و خدمات داخلی دچار مشکل عمده بودیم.

وی گفت: در گزارشات مختلف میزان ضرر ناشی از قطع اینترنت تا چندهزار میلیارد هم تخمین زده شده بود. خوب این میزان از ضرر دقیقاً به فقدان خدمات راهبردی در شبکه ارتباطی کشور مربوط می‌شد. به نظر همین حجم از خسارت پاسخ خیلی خوبی برای رد ادعای عدم نیاز به جویشگر بومی است.

 

تفکرات اشتباه وزارت ارتباطات در پروژه جویشگر بومی

روحانی در خصوص اینکه دلایل وزارت ارتباطات برای این موضوع چیست و مرکز ملی فضایی مجازی چه پیگیری‌هایی در این خصوص انجام داده است، گفت: اولین دلیل وزارت ارتباطات این بود که جویشگر نیاز به کاربر دارد و ما برای داشتن یک جویشگر بومی باید حداقل ۵۰۰ میلیون کاربر داشته باشیم. ما در پاسخ برای آقایان توضیح دادیم که در دیگر کشورها با جمعیتی کمتر از جمعیت کاربران ایرانی هم راه‌اندازی جویشگر بومی موفق بوده است. در برخی از کشورها هم با جمعیت کاربری کمتر از یکصد میلیون نفر راه‌اندازی جویشگر موفقیت‌آمیز بوده است. به غیر از این، جمعیت فارس‌زبانان جهان به قدری است که ما از زبان فارسی به عنوان مزیت رقابتی با جویشگرهای خارجی استفاده کنیم.

وی اضافه کرد: دومین دلیل تعجب‌برانگیز مسئولان وزارت ارتباطات این بود که ایجاد جویشگر بومی مانع از دسترسی کاربران خارجی به محتوای فارسی می‌شود. این تفکر هم اشتباه بود و هم خطرناک. قطعاً وجود یک موتور جستجوی اختصاصی و توانمند برای زبان فارسی و محتوای عظیم و غنی شیعی، رویت‌پذیری و دسترس‌پذیری محتوای فارسی را بهبود می‌بخشید. علاوه بر این، این نگاه که ایجاد موتور جستجوی بومی معادل مسدودسازی نمونه‌های مشابه خارجی انگاشته می‌شد اصلاً قابل درک و پذیرش نبود.

روحانی ادامه داد: قطعاً اگر موتور جستجوی بومی بتواند محتوای دیگر زبان‌ها را خزش کند و درخواست‌های مربوطه را پاسخ دهد، برای ما موجب افتخار است ولی به هیچ وجه چنین تکلیفی برای آن‌ها در نظر گرفته نشده و نخواهد شد. طبیعتاً با چنین دیدی و با علم به اینکه بخش مهمی از محتوای مورد نیاز کاربران ایرانی به زبان غیرفارسی است، مخصوصاً در جامعه پژوهشگر، هیچ وقت مسئله گذر از جویشگرهای خارجی طرح نبوده و نخواهد بود.

 

پیگیری‌ها نتیجه‌ای نداشت

معاون مرکز ملی فضای مجازی در پاسخ به این سوال که الان وضعیت پروژه موتور جستجوی بومی چگونه است و آیا همچنان موضوع جویشگر بومی در دستور کار وزارت ارتباطات نیست؟ اینطور می‌گوید: پیگیری‌ها و مطالبه ما از وزارت ارتباطات برای توجه به زیست‌بوم جویشگر داخلی تا سال ۹۸ هیچ نتیجه‌ای نداشت. در دستوری که مقام معظم رهبری برای تکمیل شبکه ملی اطلاعات صادر فرمودند، تلاش برای راه‌اندازی موتور جستجو مجدداً مورد مطالبه قرار گرفت.

وی ادامه داد: در سال ۹۹ راه‌اندازی موتور جستجوی داخلی در دستور کار یکی از اپراتورهای موبایل قرار گرفت و در انتهای سال نسخه عملیاتی این موتور جستجو رونمایی شد. وزارت ارتباطات هم قصد داشت نمونه‌های سابقا متوقف‌شده را احیا کند که تاکنون گزارشی از برنامه مورد نظر و موفقیت‌های حاصله برای ما ارسال نشده است.

روحانی در مورد اینکه تکلیف موتور جستجو در کشور به کجا خواهد رسید و چه کاری باید کرد؟ گفت: مهمترین عامل برای موفقیت موتور جستجو، تجاری‌سازی و اقتصادی‌شدن این خدمت است. ما باید نگاه اکوسیستمی به جویشگر داشته باشیم و الا تلاش‌ها و حمایت‌ها بی‌نتیجه می‌ماند.

 

عقب ماندگی جدی شبکه ملی اطلاعات در جویشگر بومی

وی خاطرنشان کرد: رشد جزیره‌ای خدمات زیست‌بوم جویشگر، مثل خدمت ترجمه، ایمیل، فضای ذخیره‌سازی، مرورگر و امثالهم، هم درآمدزایی این خدمات را با چالش مواجه می‌کند و هم مانع از ایجاد یک جویشگر داخلی می‌شود. ما باید مجموعه این خدمات را با هم یکپارچه و همگرا کنیم. تغییر نگرش بخش خصوصی به مقوله تجمیع هم، لازمه این یکپارچه‌سازی است. توسعه دهندگان اجزای زیست‌بوم جویشگر باید به این دید برسند که در صورت مشارکت و تجمیع هم شاهد پایداری درآمدهایشان خواهند بود و هم افزایش درآمد خواهند داشت. باید موتور جستجو داخلی از مزایای سرزمینی استفاده کرده و خدماتی که مبتنی بر خدمات محلی و سرزمینی است را با کیفیت بهتر ارائه کند.

روحانی گفت: با توجه به مجموعه صحبت‌هایی که عرض شد، ما در حال حاضر وابستگی مطلق به موتورهای جستجوی خارجی داریم و شبکه ملی اطلاعات در این بخش عقب‌ماندگی جدی دارد.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به ترویج و گسترش موتور جستجوی ملی، دارای وظایف و تکالیف متعددی است که در این گزارش بدان می پردازیم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ موتورهای جستجو نقش مهم خدمات رسانی در فضای مجازی بر عهده دارند. طبق آمار موتورهای جستجوگر مهم‌ترین ابزاری هستند که کاربران به کمک آنها کالا یا خدمات مورد نیاز خود را پیدا می کنند. طبق آمار، محبوب ترین موتور جستجو در سال 2020،  به ترتیب عبارت بود از: گوگل با حدود 86 درصد سهم بازار، بینک حدود 6 درصد سهم بازار، یاهو حدود 2و نیم درصد سهم بازار و بایدو حدود نیم درصد از سهم جستجوی دنیا. نکته قابل توجه آنکه سهم بازار گوگل در سال 2010، بیش از 90 درصد بوده است که در حال حاضر به دلیل رشد جستجوگر های کشورهای مختلف به رقم حدود 5 درصد کاهش یافته است.

در ایران نیز به موتور جستجوی ملی در لایه خدمات شبکه ملی اطلاعات پرداخته شده است است و طبق قانون دستگاه های دولتی به ویژه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دارای وظایف و تکالیف متعددی اند و موظفند اقدامات مختلفی را در این زمینه انجام دهند که این وظایف و اقدمات عبارت است از:

یک: نشر و گسترش فرهنگ اسلامی ایرانی با اتکا بر توانمندی های جستجوگر بومی

اقدام: تفهیم جایگاه و تسری فرهنگ کاربست جستجوگرهای بومی به نهادهای فرهنگی  اجتماعی در راستای ارائه محتوا و معرفی ارزش های فرهنگی (نهاد متولی: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)

دو: ترویج و گسترش استفاده از خدمات و محتوای جستجوگر بومی

 

اقدامات:

پیش فرض قرار دادن خدمات جستجوگرهای بومی مورد تایید به هنگام دسترسی به اینترنت در راستای کاهش هزینه های دسترسی کاربران به خدمات و محتوای داخلی (نهاد متولی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات)
به کار گیری خدمات جستجوگرهای بومی مورد تایید در سازمان های دولتی و ممانعت از بکارگیری خدمات نقشه و تصویر جستجوگرهای غیربومی(نهاد متولی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و سایر دستگاه های ذیربط)
آزاد شدن اطلاعات و خدمات عمومی نهادها و بخش های مختلف صرفا برای جستجوگرهای بومی مورد تایید به منظور ایجاد مزیت رقابتی بین آنها (نهاد متولی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعا و سایر دستگاه های ذیربط)
تشکیل کمیته ای در مرکز ملی فضای مجازی برای مدیریت جستجوگرهای غیر بومی (نهاد متولی: مرکز ملی فضای مجازی)
سه: افزایش اعتماد و آگاهی عمومی در قبال استفاده از خدمات و محتوای جستجوگرهای بومی در سطوح مختلف

 

اقدامات:

آگاهی بخشی عمومی و گسترش فرهنگ استفاده از خدمات جستجوگرهای بومی و عدم ترویج جستجوگرهای غیربومی (نهاد متولی: صداوسیما و سایر نهادهای آموزشی و تبلیغی کشور)
استفاده از خدمات جستجوگرهای بومی در شبکه رشد مدارس (نهاد متولی: وزارت آموزش پرورش)
چهار: توسعه زیست بوم و فضای تجاری جستجوگرهای بومی در جهت رقابت و همکاری بازیگران

 

اقدامات:

تدوین مقررات لازم به منظور جلوگیری از انحصار، ایجاد فرصت های برابر و شفاف سازی محیط کسب و کار با توجه به حضور بازیگران داخلی و خارجی (نهاد متولی: کمیسیون تنظیم و مقررات ارتباطات)
ایجاد شبکه آزمایشگاهی کارآمد برای ارزیابی کیفیت خدمات مرتبط با جستجوگرها و انجام رتبه بندی آنها (نهاد متولی: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات)

جویشگرها یا همان موتورهای جست‌وجو یکی از اصلی‌ترین و پرکاربردترین سرویس‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند. شاید به همین دلیل است که اجرای طرح ملی جویشگر بومی با اهداف کلانی از جمله ایجاد امنیت اطلاعاتی در فضای مجازی برای کاربران، ارائه خدمات بهتر جست‌وجو در صفحه‌های فارسی، جلوگیری از خروج ارز و کمک به اقتصاد ملی و ارائه اطلاعات صحیح به کاربران، در دولت یازدهم کلید خورد. طرحی که از آن به عنوان بخشی از ابرپروژه شبکه ملی اطلاعات هم یاد می‌شود و قرار است جایگزینی برای موتورهای جست‌وجوی خارجی پرطرفدار در کشور از جمله گوگل و یاهو شود.

بدین ترتیب و با حمایت‌های نیم‌بندی که برای تحقق اسناد بالادستی و مصوبات مجلس از طرح یاد شده از سوی دولت شده، دو جویشگر «پارسی‌جو» با حمایت پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و جویشگر «یوز» با حمایت سازمان فناوری اطلاعات پا به میدان گذاشتند تا اهداف مورد نظر را تحقق بخشند که البته آن‌طور که کارشناسان می‌گویند تا کنون توفیق چندانی در این زمینه نداشته‌اند.

 

ضرورت تغییر سیاست‌ها

امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات هم از موفق عمل نکردن موتورهای جست‌وجوی داخلی گفته بود و اینکه دو جویشگر بومی اگر تاکنون به بخش خصوصی واگذار شده بودند شاید امروز سرویس‌های پایدارتر و مشخصی را ارائه می‌دادند و می‌افزاید: معتقدیم باید سیاستمان در خصوص این خدمات‌دهندگان برای ایجاد مزیت رقابتی و نه مداخله در بازار، تغییر کند.

 

فرصت برای رشد جویشگر بومی وجود ندارد

از اظهارات مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر تغییر سیاست‌ها در قبال موتورهای جست‌وجوی بومی و تقویت آن‌ها بیش از پنج ماه می‌گذرد، با وجود این هنوز اتفاق خاصی را که نشان از بهبود وضعیت پارسی‌جو و یوز باشد شاهد نیستیم، یعنی در همچنان بر همان پاشنه‌ای می‌چرخد که تا کنون می‌چرخید.

امیرعلی خیراندیش، رئیس هیئت مدیره موتور جست‌وجوگر پارسی‌جو درباره آخرین وضعیت موتورهای جست‌وجوی بومی به قدس می‌گوید: پروژه جویشگر بومی بسیار راهبردی است و برای توسعه آن تا سال ۹۶ بودجه در نظر گرفته می‌شد، اما بعد وضعیت این گونه پیش نرفت.

وی با اشاره به اینکه موتور جست‌وجوی یوز دیگر تیمی ندارد، می‌افزاید: یعنی روی موتور یوز کار جدی صورت نمی‌گیرد، اما پارسی‌جو تا کنون ۱۱ میلیارد لینک فارسی را پیدا و حدود ۷ میلیارد سفر را خزش و ۳ میلیارد سفر را هم ایندکس کرده است، ضمن اینکه روزانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ پرس‌وجو را جواب می‌دهد.

وی در پاسخ به این پرسش که اگر روزی به هر دلیل امکان دسترسی مردم ما به گوگل و یاهو نباشد آیا موتورهای بومی می‌توانند پاسخگوی نیازهای کاربران باشند، می‌گوید: قطعاً پاسخ منفی است، چون برای جواب دادن به ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون پرس و جوی فارسی نیاز به بیش از ۵ هزار سرور است که  این تعداد  سرور و زیرساخت در حال حاضر در کشور وجود ندارد. یعنی تعداد سرورهای ما در حد چند صد عدد است به همین دلیل موتورهای بومی امکان پاسخگویی به این تعداد پرس‌وجو را ندارند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر موتور پارسی جو حداکثر پاسخگوی ۳ میلیون پرس و جو در روز است، درباره عدم توسعه سرورها می‌گوید:عمده‌ترین دلایل موفقیت موتورهای مشهور دنیا به کیفیت موتور، محتوا و رگولاتوری برمی‌گردد. شاخص کیفیت دست شرکت‌های موتورهای جست‌وجوگر است، یعنی موتور آن‌ها از لحاظ فنی با سرعت مناسب و پایدار و متناسب با نیازهای جامعه است، اما بحث رگولاتوری و محتوا مربوط به حاکمیت می‌شود. در بحث محتوا نکته اینجاست که محتوای بیشتر و بهتری نسبت به رقبا در اختیار موتورهای بومی قرار می‌گیرد. مثلاً تمام پایان‌نامه‌ها و شماره تلفن‌ها در اختیار موتور نیور قرار می‌گیرد و کاربران با سرچ در این موتور می‌توانند به آن‌ها دسترسی پیدا کنند و به همین خاطر بخش زیادی از پرس‌وجوهای بومی به سمت این موتور می‌رود.

 تنظیم مقررات و رگولاتوری بحث دیگری است که دولت‌ها قوانین حمایتی در راستای حمایت از تولید داخل و منافع کشور، تنظیم می‌کنند. مثلاً در کره جنوبی، شرکت‌های سامسونگ و ال. جی ملزم هستند موتور جست‌وجوگر بومی را در تمام دیوایس‌ها اعم از تلفن همراه، رایانه، لپ‌تاپ و... به شکل دیفالت (پیش فرض) قرار دهند. وقتی این سه کار یا حمایت‌ها با هم  انجام می‌گیرد نتیجه‌اش چیزی جز استقبال کاربران از موتور بومی نخواهد بود. اما در ایران  چندان خبری از این گونه حمایت‌ها نیست در نتیجه فرصت برای اینکه یک موتور بومی رشد کند وجود ندارد.

وی با تأکید بر اینکه رشد موتورهای جویشگر بومی در ایران را باید حاکمیت ایجاد کند، می‌گوید: اما اینکه چرا چنین می‌شود را مسئولان باید بگویند. البته ما خیلی تلاش کردیم مدلی که بسیاری از کشورها مثل روسیه و چین در خصوص موتور بومی پیاده کردند و موفق هم بودند در ایران هم پیاده شود. برای این منظور با شورای عالی فضای مجازی بارها جلسه داشته‌ایم، اما این حاکمیت بود که سرانجام می‌بایستی تصمیم می‌گرفت چه اتفاقی باید بیفتد.

وی درباره حمایت مالی از شرکت‌های یوز و پارسی جو توسط دولت هم می‌گوید:حمایت مالی از موتورهای جویشگر داخلی چندان قابل توجه نبوده، در واقع اگر کمکی هم شده، در ازای یکسری کارهایی بوده که ما انجام داده‌ایم، اما بیشتر هزینه‌هایی که برای موتورها شده از سوی سهامداران شرکت‌ها بوده است.

 

توسعه جویشگرهای بومی ابتر ماند

ناصر مزینی، عضو هیئت علمی دانشکده کامپیوتر دانشگاه علم و صنعت تهران هم  چنین نظری دارد و به قدس می‌گوید: دولت و شرکت مخابرات در ابتدا از طرح یاد شده  حمایت‌هایی کردند، اما ناگهان دست از حمایت برداشتند و توسعه جویشگرهای بومی در کشور ابتر ماند و رها شد و دیگر هیچ اقدامی برای توسعه آن انجام نمی‌گیرد تا پاسخگوی کاربران باشند.

وی می‌گوید: چین و روسیه از موتورهای بومی خود به‌شدت حمایت می‌کنند و برای این منظور هم قوانین سختی را تدوین و اجرایی کرده‌اند، به طوری که مثلاً کل سیستم روسیه باید از یاندکس استفاده کنند. وی تصریح می‌کند: هیچ موتور جویشگری با گوگل قابل مقایسه نیست، اما به هرحال امنیت داخلی و بحث‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در کشور  ما اقتضا می‌کند مانند چین و روسیه موتورهای جویشگر بومی قوی داشته باشیم که متأسفانه در حال حاضر چنین امکانی نداریم.

 وی در خاتمه می‌گوید: برای توسعه موتورهای‌های بومی راهکاری جز حمایت‌های قانونی، مالی و اتخاذ سیاست‌های درست نداریم.

معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات در ارتباط ویدئو کنفرانسی با یزد، گفت: تلاش می شود از جستجوگر پارسی جو به عنوان پایلوت برای جستجو در شبکه ملی اطلاعات استفاده شود که در صورت تحقق و موفقیت پارسی جو به عنوان یک شرکت یزدی و دانش بنیان، امید است بخشی از مشکل اشتغال فارغ التحصیلان مرتفع شود.
به گزارش روابط عمومی اداره کل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان یزد، ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات در پانزدهمین جلسه شورای راهبری ارتباطات و فناوری اطلاعات این استان گفت: با توسعه زیرساخت ها و به واسطه رشد اقتصاد دیجیتال در کشور، در دوران شیوع ویروس کرونا، آموزش و کار تعطیل نشد. 

هاشمی با اشاره به اقدام داوطلبانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه ارائه ترافیک رایگان برای آموزش مجازی اظهار کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا، وزارت ارتباطات به ‌منظور کمک به توسعه آموزش مجازی، در اسفندماه سال گذشته به ‌صورت داوطلبانه، ارائه ترافیک رایگان در بستر شبکه ملی اطلاعات به جامعه دانشگاهی شامل اساتید و دانشجویان را در دستور کار قرارداد که منجر به رایگان شدن 90 درصد این ترافیک شد.

وی افزود: تلاش می شود از جستجوگر پارسی جو به عنوان پایلوت برای جستجو در شبکه ملی اطلاعات استفاده شود که در صورت تحقق و موفقیت پارسی جو به عنوان یک شرکت یزدی و دانش بنیان، امید است بخشی از مشکل اشتغال فارغ التحصیلان مرتفع شود.
در ادامه جلسه محمدعلی طالبی استاندار یزد، گفت: تشکیل شورای راهبری ارتباطات و فناوری اطلاعات، اقدامی ابتکاری از سوی مدیران استان بوده و برای اولین بار در سطح کشور این شورا تشکیل شده است، این اقدام به منظور ساماندهی و هماهنگی بیشتر دستگاه های مرتبط در امر ارتباطات و فناوری اطلاعات برای توسعه این حوزه در استان است. 
 طالبی، با اشاره به این که در سال جاری باید اقدامات ویژه ای برای جهش تولید و توسعه اقتصاد دیجیتال انجام شود، گفت: حوزه اقتصاد دیجیتال و دانش بنیان از دو سو می‌تواند موجب ایجاد اشتغال شود، از یک طرف به صورت مستقیم این مهم را انجام می‌دهد و از سوی دیگر، با تاثیر گذاری بر دیگر بخش ها و فعال سازی موتور حرکتی دیگر کسب و کارها، موجب ایجاد اشتغال می‌شود.

وی با بیان اینکه با بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بومی روبه‌ رو هستیم و باید در ایجاد اشتغال برای این قشر از جامعه تمرکز و به حوزه های دانش بنیان و دیجیتال روی بیارویم، افزود: گفتمان سازی اقتصاد دانش بنیان در استان انجام شده و ارتباط خوبی بین بدنه دولت و بخش خصوصی در این زمینه بوجود آمده که این ارتباط و تعامل پشتوانه بسیار خوبی برای توسعه اقتصاد دانش بنیان است.

بر اساس این گزارش، پانزدهمین جلسه شورای راهبری ارتباطات و فناوری اطلاعات استان یزد با حضور محمد علی طالبی، استاندار و رییس شورا، اکرم فداکار، معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری، محمدرضا پاکدل، مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات استان و دبیر شورا، اعضای شورا و با مشارکت ستار هاشمی، معاون فناوری و نوآوری وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات با بیان اینکه برای پاسخگویی به نیاز مردم باید از توان و دانش داخلی استفاده شود، گفت: باید موتور جستجوگر در حوزه های تخصصی در کشور ایجاد شود.

امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات در گفت وگو با فارس با بیان اینکه باید موتور جستجوگر در حوزه های تخصصی در کشور ایجاد شود، گفت: به عنوان مثل اگر بنده به عنوان یک پژوهشگر در حوزه علمی و کتاب بخواهم فعالیت کنم قاعدتا اگر یک موتور جستجوی بومی وجود داشته باشد این کار برای من راحت تر است و حتی مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت.

وی افزود : اگر بخش خصوصی در ایجاد موتور های جویش گر وارد شده که با مدل کسب و کار همراه باشند بدون شک شاهد دستاوردهای خوبی خواهیم بود. اگر به جای استفاده از مدل های شکست خورده  از مدل های موفق حمایت کنیم در واقع بسیاری از نیازهای جامعه را برطرف کرده ایم.

ناظمی تصریح کرد: در حال حاضر تعداد زیادی اپلیکیشن و سایت های مختلف خدماتی در کشور وجود دارند که تاکنون موفق بوده اند. بنابراین اگر قرار است سازمان فناوری اطلاعات به جویش گر ها کمک کند از همین جستجوگر هایی که در بخش غیر دولتی به وجود آمده اند حمایت می کند. متأسفانه برخی با فضاسازی و وارونه جلوه دادن این موضوع، موتور جستجو را تبدیل به مسأله ای می کنند که اقبال اجتماعی نسبت به آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: یکی از برنامه های سازمان فناوری اطلاعات حمایت از موتورهای جستجوگر فعال است که از لحاظ اقتصادی فعالیت خوبی دارند و توانسته اند در بین مردم موفقیت نسبی کسب کنند در واقع هدف از کمک به این اپلیکیشن یا سایت ها افزایش کاربری آنها است.

موضوع شبکه ملی اطلاعات و برداشت‌های متنوع از آن، در کنار حوادث آبان ماه و محدودیت آزاردهنده اینترنت، آنقدر مهم بود که با شکل گیری نشست «شبکه ملی اطلاعات و محدودیت اینترنت؛ دو روی یک سکه» در جریان سومین کنفرانس حکمرانی و سیاست‌گذاری عمومی به آن پرداخته شود.
فناوران- در این نشست که روز پنج‌شنبه گذشته در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد، امیر ناظمی، رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران و یاسر جلالی، دستیار ویژه رییس سازمان تبلیغات اسلامی حضور داشتند، ضمن اینکه عباس آسوشه، معاون راهبری فنی مرکز ملی فضای مجازی نیز که قرار بود در نشست حضور داشته باشد، در این جلسه غیبت داشت.

 

تصمیم‌سازی غلط نتیجه فهم اشتباه
ناظمی در این نشست با طرح این موضوع که در تعاریف مربوط به فضای مجازی، وجه مالکانه داده به اقسام گوناگون غیر هم‌ارز «موضوع داده»، «گردآورنده داده» و « پردازشگر داده» تقسیم می‌شود، گفت، همین تعبیر در مورد ماهیت «مرز» در فضای مجازی نیز وجود دارد که متفاوت با دنیای فیزیکی است.
وی افزود: اما در مرکز ملی فضای مجازی با این برداشت که دولت، مالک داده‌هاست، به این جمع‌بندی رسیدند که پس داده نباید از کشور خارج شود. ناظمی گفت: وقتی تفاوت دو دنیای مجازی و فیزیکی را درک نکنیم، این مشکلات به وجود می‌آید.
رییس سازمان فناوری اطلاعات سپس موضوع استقلال را مطرح کرد و با بیان اینکه مفهوم «خودکفایی» مربوط به قرن نوزدهم میلادی است، افزود: از اواخر قرن بیستم، این مفهوم تغییر کرد؛ زیرا هر کشوری در موضوعی دارای مزیت رقابتی و تولید انبوه شده بود؛ بنابراین نسبت وابستگی به دیگران در برابر وابستگی دیگران به ما، معیار استقلال شد.
به گفته وی، درک ما از شبکه ملی اطلاعات نیز بر همین پایه است؛ یعنی تعامل و تاثیرپذیری گره‌های (نود) شبکه. چنین شبکه‌ای تعاملات قوی دارد و قابل حذف شدن از گراف شبکه جهانی نیست.

 

باز طراحی معماری و مفهوم شبکه ملی اطلاعات
ناظمی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه در وزارت ارتباطات، معماری و مفهوم شبکه ملی اطلاعات باز طراحی شده است، افزود: از نظر ما این شبکه شامل سه لایه زیرساخت، خدمات و محتواست. وی با بیان اینکه این تقسیم‌بندی مورد نقد افرادی در در مرکز ملی فضای مجازی قرار گرفته است، گفت: در عین حال  در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی کلیات سند این شبکه به تصویب رسیده است.
ناظمی که این بار خیلی صریح‌تر از همیشه به اظهار نظر می‌پرداخت، گفت: از این منتقدان حتی یک برگ سند هم پیدا نمی‌کنید و صرفا به طرح نظرهای اتوپیایی می‌پردازند.

شکست مفتضحانه پیام‌رسان‌ها و موتور جست‌وجو
وی گفت: بر اساس سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات، 4 سرویس پایه خدمات ابری، نقشه، موتور جست‌وجو و پیام رسان تعریف شده بود. از این میان دو سرویس خدمات ابری و نقشه با روش ما توسعه پیدا کرد و دو سرویس پیام‌رسان و موتور جست‌وجو با روش و حمایت‌های منتقدان.
وی افزود: تفاوت در پیام‌رسان‌ها و موتور‌های جست‌وجو با دو سرویس دیگر در این بود که به نهادهای خصولتی واگذار شدند و حاکمیت با فیلتر سرویس‌های مشابه خارجی و سوبسید دادن (پهنای باند رایگان و وام) در صدد حمایت از آنها برآمد.
ناظمی با بیان اینکه اتفاقا این دو سرویس در دست همان دوستانی بود که ما را متهم می‌کنند، افزود: نتیجه این رویکرد نیز شکست مفتضحانه در این دو سرویس بود.
او گفت: متولیان این دو سرویس همواره ما را متهم به غربگرایی می‌کنند و مدعی هستند که مفهوم استقلال را نمی‌فهمیم و نمی‌خواهیم شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم.
وی گفت: اما در یک سال و نیم گذشته، دو سرویس نقشه بلد و نشان، بیش از ویز کاربر جذب کردند و در مورد cdn و خدمات ابری نیز دو شرکت ابرآروان و ابرزس وجود دارند که به آنها افتخار می‌کنیم و سرویسی با استانداردهای بالای جهانی ارایه می‌کنند.
ناظمی افزود: روش ما این بود که رقبای خارجی را فیلتر نکنیم و به شعور مردم و آزادی انتخاب آنها توهین نکنیم. از سوی دیگر، به آنها سوبسیدی ندادیم که آنها را تنبل و از بازار خارج کند. بلکه آنها در بازار رقابتی جنگیدند و به برتری دست یافتند.
به گفته ناظمی، البته سیاست‌هایی هم در رابطه با این سرویس‌های موفق درنظر گرفته شد، از جمله اینکه به آنها دیتا داده شد. از جمله در روزهای سیل، اطلاعات مسیرها در اختیار آنها قرار گرفت که بزرگ‌ترین حجم کاربر را در آن ایام جذب کردند.
ناظمی با بیان اینکه نیازهای اصلی مردم به سرویس‌های قوه قضاییه و نیروی انتظامی مربوط است، گفت: از دوستانی که سنگ پیام‌رسان‌ها را به سینه می‌زنند، درخواست داریم که این سرویس‌ها را روی پیام‌رسان‌های داخلی بیاورند تا مردم آگاهانه انتخاب کنند.
وی سپس به انتقاد از نیروی انتظامی به دلیل همکاری نکردن در پروژه کارت سوخت پرداخت و گفت: امکان صدور کارت سوخت با سه کلیک در سایت و اپلیکیشن دولت همراه فراهم شد؛ اما نیروی انتظامی این پروژه را به خاطر تعرفه ۱۰ هزار تومانی که به دفاتر خدمات پلیس بعلاوه  ده می‌رسید، متوقف کرد. وی گفت: به خاطر ۱۰ هزارتومان مردم باید در صف بایستند و هیچ‌کس پاسخگو نبود. چرا وقتی در ۳ دقیقه در اپلکیشن دولت همراه می‌توانستیم کارت صادر کنیم، این فعالیت متوقف شد؟

 

معماری شفاف برای شبکه ملی اطلاعات
یاسر جلالی، دستیار ویژه سازمان تبلیغات اسلامی نیز در این نشست با بیان اینکه از جنبه حکمرانی، در مقطع مهمی در زمینه شبکه ملی اطلاعات هستیم، گفت: ما به دنبال دسترسی پایدار، امن و عادلانه در این شبکه هستیم که در ذات خود با محدودیت معارض است.
وی همچنین گفت که برداشت ما از استقلال متفاوت است، اما به تشریح این برداشت متفاوت نپرداخت.
جلالی افزود: شبکه ملی اطلاعات هنوز مفهوم و ساختار مشخصی ندارد وما مدام در مورد این شبکه بحث نظری می‌کنیم یا توصیفی سلیقه‌ای از این شبکه داریم؛ اما تمام تعریف‌ها زمانی دقیق می‌شوند که سندی ارائه شود؛ سندی مانند سند معماری کلان که به تازگی کلیات آن تصویب شد.
وی همچنین خواستار آن شد که سند معماری ای شبکه در اختیار مردم و نخبگان قرار بگیرد تا در مورد آن نظر داده شود.
جلالی با اشاره به اینکه این سند در کلیات سند خوبی است؛ اما در جزئیات ایراد دارد، گفت: من می‌ترسم که این سند توسط شورا تصویب شود و بعد دوباره این موضوع مطرح شود که شبکه ملی اطلاعات چیست و مفهوم و ساختار آن اشتباه باشد.
جلالی که با تعریف شبکه ملی اطلاعات مورد نظر وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مخالف بود در این مورد گفت: براساس تعریف این نهادها ۳ لایحه زیرساخت، خدمات و محتوا تفکیک می‌شود. در صورتی که در دوره همگرایی چگونه می‌توانیم به صورت مستقل از این سه لایه صحبت کنیم و محتوا را مستقل از خدمات در نظر بگیریم؟

 

کارشناس فضای مجازی گفت: یک تیم ایرانی بسیار قوی برنامه نویس در ایام تعطیلی اینترنت، موفق به طراحی یک جویشگر جدید به نام hoora.com شد.

برنامه "صبح و گفتگو" با موضوع بررسی دلایل ناکارآمدی موتورهای جست وجوی بومی در ایام قطعی اینترنت و در ارتباط تلفنی با روح الله مومن نسب و امیدعلی مسعودی از کارشناسان فضای مجازی از آنتن رادیو گفت و گو پخش شد.

مومن نسب با بیان اینکه موتور جست وجو جزو سرویس های پایه فضای مجازی است گفت: مقام معظم رهبری در دستور کتبی به ۲۵ نفر از مقامات کشور در ۱۷ اسفند سال ۱۳۹۰ فرمودند:"حداقل یک یک موتور جست و جو و چندین سرویس ایمیل قوی و قابل رقابت با نمونه های مطرح خارجی در جهت تامین نیازهای اقشار گوناگون کشور طراحی و راه اندازی شود."

وی افزود: سه سال بعد از این تاریخ، شورای عالی فضای مجازی در هجدهمین جلسه خود "برنامه ملی موتور جست وجو" را تصویب کرد اما هیچ اتفاق خاصی نیفتاد. در تاریخ ۲۸ شهریور سال ۱۳۹۵ کمیسیون عالی تنظیم مقررات، مجدداً مصوبه شورا را تحت عنوان سیاست های حاکم بر توسعه جویشگر بومی تصویب کرد.

این کارشناس فضای مجازی یادآور شد: البته ما سال ۱۳۹۲ یعنی قبل از این مصوبات، چهار موتور جست و جوی ایرانی داشتیم اما با این اغتشاشات اخیر و قطعی اینترنت شاهد بودیم که چیزی از این موتور جست وجوها باقی نمانده است.

مومن نسب با اشاره به موارد ذکر شده در سیاست های حاکم بر جویشگر بومی گفت: طبق این سیاست ها، موتور جست و جوی مردم باید بومی باشد، موتورهای جست وجوی خارجی نباید به محتوای سایت های مرتبط با دولت دسترسی داشته باشند و وزارت آموزش و پرورش باید کاری کند تا جویشگر بومی در شبکه رشد مدارس راه اندازی شود.

وی افزود: اگر ۹ بند این سیاست ها اجرایی شده بود هم اکنون هیچ نیازی به موتور جست و جوی خارجی نداشتیم اما هیچ یک از این سیاست ها اجرایی نشده و البته در تمام این بندها وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مسئول عنوان شده و در برخی بندها نیز علاوه بر وزارتخانه، سازمان صدا و سیما هم درخصوص فرهنگ سازی استفاده از موتورهای جست و جوگر داخلی ماموریت مستقیم دارد.

کارشناس فضای مجازی اضافه کرد: هر قدر که میزان سرچ واژه ها در موتورهای جست وجو بیشتر شود قدرت موتور بیشتر خواهد شد ضمن اینکه همه موتورهای جست وجوگر داخلی از بخش خصوصی هستند. بخش خصوصی این موضوع را مطرح می کند که به فرض ایجاد هزار سرور برای فعالیت موتورهای جست وجوگر، همه کاربران در زمان اغتشاشات و تعطیلی اینترنت از این موتورها استفاده می کنند اما به محض اتصال اینترنت، کاربران دوباره به همان موتورهای جست وجو گر برمی گردند و آنگاه خسارت ما را چه کسی پرداخت خواهد کرد؟!

مومن نسب به رادیو گفت و گو گفت: تیم بسیار قوی برنامه نویس در این ایام تعطیلی اینترنت، موفق به طراحی یک جویشگر جدیدی به نام hoora.com شدند. اما اگر دولت مجددا این موتورها را رها کند در شرایط گوناگون اعم از قطعی اینترنت و یا قطعی ارائه خدمات گوگل به ایران دچار مشکل خواهیم شد.

وی همچنین خواستار شد: دولت بر مبنای مصوبه خودش عمل کند، خود رئیس جمهور مصوبه سال ۱۳۹۳ را امضا کردند اما چرا دولت مصوبه خود را اجرا نمی کند؟

در ادامه "صبح و گفتگو"، مسعودی کارشناس فضای مجازی اظهار داشت: برای استفاده از موتورهای جست و جوگر بومی باید اندیشه و توجه مقطعی در این خصوص را اصلاح کرد.

وی افزود: کسب و کارهای مبتنی بر پلت فرم به ویژه جست وجوگرهای بومی فقط در بازار عرضه و تقاضا جوابگو هستند و البته کاربران هم باید متقاعد شوند.

کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: متاسفانه ما فقط به محض ایجاد بحران به فکر ایجاد شبکه و موتورهای جست وجوگر بومی میفیتم ضمن اینکه اگر ترامپ دستور مسدود کردن گوگل و یا یاهو را بدهد تکلیف چیست؟

مسعودی با بیان اینکه شبکه های اجتماعی حوزه به هم پیوسته اند گفت: شاید ما مسئولان خوبی داریم که در عین اینکه وظایف خودشان را انجام می دهند اما هم افزایی با هم ندارند و همین مسئله ما را در حوزه های گوناگون دچار مشکل کرده است.

کارشناس فضای مجازی با انتقاد از تفکر مقطعی در این حوزه مطرح کرد: ما نباید از دولت انتظار حمایت و راه اندازی جست و جوگرها را داشته باشیم استارت آپ ها و جوانان باید وارد میدان شوند و موتورهای جست وجوگر را راه اندازی و برای استفاده جامعه از آن استفاده کنند.

رئیس هیئت مدیره موتور جستجوی بومی پارسی‌جو از افزایش ۲۰۰ برابری مراجعات به این موتور جستجو طی روزهای اخیر و در نبود اینترنت خبر داد.

امیرعلی خیراندیش در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به افزایش مراجعات به موتور جستجوی بومی که در بستر شبکه ملی اطلاعات فعال است، گفت: موتور جستجوی پارسی‌جو، روزانه پاسخگوی ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار جستجو در فضای وب بود که به دلیل نبود اینترنت و قطع بودن سرویس گوگل، میزان مراجعات به این موتور جستجوی بومی طی روزهای اخیر ۱۵۰ تا ۲۰۰ برابر شد.

وی با بیان اینکه تا پیش از این به دلیل وجود موتور جستجوی گوگل، کاربران مراجعات بالایی به جویشگر بومی پارسی‌جو نداشتند، افزود: طی روزهای گذشته میزان درخواست‌ها از جویشگر بومی پارسی‌جو افزایش یافت و این سرویس‌دهنده در بستر شبکه ملی اطلاعات، پاسخگوی نیاز مراجعه‌کنندگان بود.

خیراندیش در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه این موتور جستجو تا چه میزان امکان پاسخگویی به تمامی کاربران ایرانی را خواهد داشت؟ اظهار داشت: از لحاظ سخت‌افزاری و منابع فنی، محدودیت‌هایی در ارائه خدمات داریم که باید برطرف شود.

وی در مورد اینکه کیفیت ارائه سرویس در موتور جستجوی بومی، آنطور که باید تقویت نشده است، گفت: پارسی‌جو امکان ارائه خدمات به این تعداد درخواست را طی چند روز اخیر نداشت و به دلیل مشکلات سخت‌افزاری، برخی از اختلالات در ارائه خدمات این سرویس طبیعی است.

رئیس هیئت مدیره موتور جستجوی بومی پارسی‌جو با اشاره به اینکه موتورهای جستجوی ملی در تمام دنیا دارای نقشه راه مشخصی هستند، بیان کرد: با وجود اینکه سرویس‌دهنده‌ای مانند گوگل، تمام خدماتش در ایران قابل استفاده است، موتور بومی تاکنون نقش پررنگی در ارائه خدمات به کاربران نداشت.

خیراندیش با بیان اینکه کشورهایی مانند کره، چین و روسیه دارای موتورهای بومی به زبان غیرانگلیسی هستند، گفت: عواملی مانند کیفیت، محتوا و رگولاتوری (قانون و مقررات)، عوامل پایداری موتورهای جستجو را تضمین می‌کند.

به گفته وی از لحاظ کیفیت و پایداری فنی، تعداد سرورها و سخت‌افزارهای مربوط به پارسی‌جو، جوابگوی این حجم از درخواست نیست، چرا که باید زیرساخت‌های مالی در حد چند هزار سرور به ما اختصاص یابد تا بتوانیم پاسخگوی میزان درخواست‌ها باشیم.

رئیس هیئت مدیره موتور جستجوی بومی پارسی‌جو افزود: از لحاظ محتوا نیز حاکمیت باید محتوای مورد نیاز را در اختیار سرویس‌دهندگان موتور جستجو قرار دهد و موضوع تنظیم مقررات نیز از دیگر مواردی است که توسط حاکمیت باید برای سرویس‌دهنده فراهم شود؛ به نحوی که برخی کشورهای تولیدکننده موبایل را ملزم می‌کنند که حتی به صورت پیش‌فرض، موتور جستجوی ملی خود را روی گوشی‌های وارداتی تنظیم کنند.

خیراندیش خاطرنشان کرد: طی روزهای اخیر تمامی سعی‌مان این بوده که به جستجوهایی که مربوط به سایت‌های داخلی در شبکه ملی اطلاعات می‌شود، پاسخ دهیم.

خدمات بومی اپلیکیشن هایی که توسط استارت آپهای ایرانی توسعه پیدا کرده‌اند، در نبود اینترنت جهانی فعال بوده و بستر قابل اتکایی برای ارائه خدمات به کاربران به شمار می روند.

به گزارش خبرنگار مهر، بومی سازی خدمات در فضای مجازی از جمله تعاریفی است که تحت عنوان « ضرورت ایجاد بستر خدمات پایه کاربردی برای عموم مردم» در سند الزامات شبکه ملی اطلاعات بر آن تاکید شده است.

مطابق با الزاماتی که برای شبکه ملی اطلاعات تعریف شده، موضوع عدم اتکا به شبکه های خارجی، اختیار کامل فنی و ایجاد ظرفیت برای شکل گیری خدمات بومی در لایه های مختلف مورد توجه قرار گرفته تا این شبکه به نحوی متناسب با نیازهای کاربران طراحی شود که خدمات بومی و اختصاصی روی آن به صورت مستقل از اینترنت، قابل ارائه و دریافت باشد.

حال با توجه به محدودیت دسترسی پیش آمده در شبکه اینترنت کشور، شواهد نشان می دهد که شبکه ملی اطلاعات تا حدودی توانسته با محورهای فوق سازگار باشد و به نوعی به نیاز کاربران در این موارد، پاسخ دهد. چرا که هم اکنون شبکه ملی اطلاعات با مدیریت مستقل کاملا داخلی در حال فعالیت است و خدمات بومی آنلاین نیز توانسته اند تا حد زیادی نیازهای اولیه کاربران را پاسخگو باشند.

در حال حاضر امکان عرضه انواع محتوا و خدمات ارتباطی سراسری برای آحاد مردم روی شبکه ملی اطلاعات وجود دارد و ارائه دهندگان خدمات محتوایی، پیام رسان ها، فروشگاههای اینترنتی، بازارهای اپلیکیشن بومی، سرویس دهندگان حمل و نقل آنلاین، سایتهای دولتی و سرویس دهندگان بانکی در حال حاضر در دسترس قرار دارند و اختلالات مقطعی برخی خدمات دهندگان نیز به دلیل وابستگی به گوگل و اتصال API آنها به اینترنت، در حال رفع شدن است.

بیشترین نیاز کاربران اینترنت را می توان در دسترسی به خدماتی مانند پیام رسان ها، حمل و نقل و تاکسی آنلاین، مسیریاب‌ها و نقشه، فروشگاه‌های اپلیکیشن، اپلیکیشن های بانکی و پرداخت، سرویس های محتوایی مانند نمایش فیلم، موتور جستجو و ایمیل ، خرید و فروش اینترنتی و کسب و کارهای آنلاین، تقسیم بندی کرد.

هم اکنون با وجود محدودیت در دسترسی به شبکه اینترنت، بسیاری از این خدمات بر بستر شبکه ملی اطلاعات قابل ارائه هستند و شواهد نشان می دهد که استارت‌آپها و کسب و کارهای آنلاین با وجود اینترنت داخلی، فعال بوده و کاربران می توانند نیاز خود را از طریق آنها برطرف کنند.

پیام رسان های بومی جایگزینی برای تلگرام و واتس اپ

درحالی که هم اکنون امکان دسترسی به سرویس دهنده های خارجی مانند واتس اپ و تلگرام حتی به واسطه فیلترشکن نیز وجود ندارد، شبکه ملی اطلاعات این امکان را فراهم آورده تا کاربران بتوانند میزان پاسخگویی و کاربرد پیام رسان های بومی را تست و آزمایش کنند.

در حال حاضر پیام رسانهایی مانند بله، گپ، آی گپ، ایتا، ویسپی، سروش و بیسفون در شبکه ارتباطی کشور فعال هستند و خدمات مختلفی در حوزه پیام رسانی ارائه می کنند.

این ابزار ارتباطی که بر بستر شبکه ملی اطلاعات در دسترس قرار دارند، هر یک به نوعی نیاز کاربران را در امکان ارسال پیام، تماس صوتی، ایجاد کانال و تراکنش مالی برطرف می کنند و جایگزین مناسبی برای پیام رسان های خارجی هستند. البته این شبکه های موبایلی هنوز امکان تماس تصویری را فعال نکرده اند.  

تاکسی های اینترنتی بدون وابستگی به اینترنت

وضعیت سرویس دهی تاکسی های اینترنتی و حمل و نقل آنلاین نیز نشان می دهد که این سرویس دهندگان توانسته اند بدون وابستگی به شبکه اینترنت و از طریق زیرساختهای شبکه ملی اطلاعات، به سرویس دهی خود ادامه دهند.

اگرچه در مقطعی ارائه خدمات از سوی این اپلیکیشن ها با اختلالات مقطعی همراه بود اما در حال‌حاضر وضعیت خدمات رسانی این کسب‌وکارها به وضعیت پایدار رسیده است. از آنجایی که تا پیش از این بخشی از IPهایی که برخی از این کسب‌وکارها استفاده می‌کردند خارجی بود، در زمان محدودیت دسترسی به اینترنت دچار مشکل مقطعی شدند اما هم اکنون با جابجایی آدرسIP  به داخل کشور، مشکل ارتباطاتشان حل شده است.

از این رو سرویس های تاکسی آنلاین این امکان را فراهم کرده اند تا کاربران با اتصال به شبکه داخلی از آنها استفاده کنند.

مسیریابهایی که جای ویز را گرفتند

وابستگی کاربران ایرانی به نرم افزار مسیریاب «ویز» با سرویس های کارآمد بومی روز به روز کاهش می یابد. هم اکنون نیز با توجه به نبود اینترنت، این سرویس های بومی به راحتی کاربران را به سمت مسیر مورد نظر هدایت می کنند.

اپلیکیشن های بومی «بلد» و «نشان» که در حوزه مسیریابی و نقشه فعال هستند می توانند در بستر شبکه ملی اطلاعات، جایگزینی برای اپلیکیشن خارجی «ویز» و گوگل مپس باشند.

لزوم قطع وابستگی به موتور جستجو، ایمیل و مرورگر خارجی  

با وجود شبکه ملی اطلاعات لزوم قطع وابستگی به موتورهای جستجو، ایمیل و مرورگر خارجی احساس می شود و ظرفیت سازی در این بخش به عنوان خدمات پایه کاربردی در شبکه ملی اطلاعات کاملا ضروری است چرا که شواهد نشان می دهد جویشگرهای بومی و ایمیل های ایرانی، آنطور که باید کاربردی نبوده و پاسخگوی نیاز کاربران نیستند.

قطع وابستگی به موتور جستجوی گوگل  با سرویس های بومی مانند «پارسی جو» و «یوز» قابل تحقق است. اگرچه این سرویس دهنده ها هنوز نتوانسته اند آنطور که باید نیاز کاربران را در حجم وسیع پاسخگو باشند اما بخشی از این ناتوانی در پاسخگویی را باید به عدم مراجعه کاربران به این سرویس دهنده و ارزیابی میزان تاب آوری آن ها مربوط دانست.

در زمینه ایمیل نیز سرویس دهنده ایمیل «ایران دات آی آر» به عنوان جایگزینی برای ایمیل هایی مانند گوگل و یاهو می تواند فعالیت کند و این مستلزم آن است که ظرفیت این سرویس، برای این حجم از کاربران قابل اتکا باشد.

در کنار این خدمات، مرورگر بومی «ساینا» نیز می تواند مرورگری برای جایگزینی با اینترنت اکسپلورر، موزیلا و کروم باشد.

فعالیت امن اپلیکیشن های پرداخت بر بستر شبکه ملی

بررسی ها نشان می دهد که اپلیکیشن های خدمات بانکی و پرداخت در کنار سایتهای داخلی بانک ها و خدمات دولتی در سایه شبکه ملی اطلاعات برقرار هستند و امکان پرداخت امن بر این بستر بدون وابستگی به اینترنت، فراهم است.

همچنین اپلیکیشن های سرویس دهنده محتوا مانند فیلم، سایتهای داخلی خرید و فروش کالا و کسب و کارهای اینترنتی که پیش از این میزبانی خود را به داخل کشور منتقل کرده بودند نیز در شرایط فعلی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند.

 مدیر پژوهشگاه ICT درباره وضعیت موتورجست‌وجوهای بومی گفت: باوجود سیاست‌گذاری مرکز ملی فضای مجازی و حمایت‌ پژوهشگاه، جویشگرها نتوانستد محتوای سازمان‌ها را بگیرند تا مزیت رقابتی پیدا کنند و در فاز دوم از 2 جویشگر‌ حمایت محتوایی می‌شود.
علیرضا یاری مدیر آموزش و همکاری های علمی و بین المللی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و مدیر سابق پروژه موتور جستجوهای بومی در گفت‌وگو با فارس درباره آخرین وضعیت جستجوگرهای بومی، گفت: این پروژه از پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات خارج شد و برای ادامه کار به سازمان فناوری اطلاعات ایران رفت.

وی ادامه داد: طبق اطلاعاتی که دارم پس از این انتقال دیگر فعالیت خاصی در این‌باره شکل نگرفته البته این موضوع جزء مسائل روز است.

پروژه موتور جست‌وجوهای بومی از  پژوهشگاه ICT خارج شد و به سازمان فناوری اطلاعات ایران رفته است که دیگر فعالیت خاصی انجام نشده است؛ اما با توجه به اینکه یکی از ضعف‌های اصلی جست‌وجوگرهای بومی نبود محتوای بومی بود اخیرا مرکز ملی فضای مجازی در فکر حمایت محتوایی از پارسی‌جو و یوز است.

 

* حمایت محتوایی از 2 جویشگر‌ بومی پارسی جو و یوز

یاری افزود: چند روز پیش در معاونت محتوای مرکز ملی فضای مجازی قرار شد این موضوع را تعیین تکلیف کنند که چگونه موتور جستجوهای بومی را حمایت محتوایی کنیم. زیرا یکی از نقاط ضعف جستجوگرهای بومی این بود که نتوانستند محتوای بومی را از سازمان‌ها بگیرند.

مدیر سابق پروژه موتور جستجوهای بومی ادامه داد: علیرغم حمایت های ما و اینکه تصور می‌کردیم سیاست‌گذاری مرکز ملی فضای مجازی باعث می شود به راحتی محتوای بومی را از سازمان‌ها بگیرند و نسبت به رقبای خارجی ارجحیت پیدا کنند؛ اما این اتفاق رخ نداد و در این جلسه در مرکز ملی مطرح شد که قرار است این مرکز تدبیری داشته باشد که چگونه می‌توان از 2 جویشگر‌ بومی پارسی جو و یوز حمایت محتوای کرد که مزیت رقابتی برای آنها ایجاد شود.

 

*رفتن سازمان ها به سمت جویشگر بومی واقعاً شدنی است

وی تاکید کرد: اینکه سازمان ها به سمت جویشگر بومی بروند واقعاً شدنی است؛ سازمان های داخلی در زیرساخت و پایه شبکه خود پارسی جو را به صورت پیش فرض دارند و ناراضی نیستند، استفاده می‌کنند و خوب جواب می‌دهد، در کنار آن گوگل را نیز دارند و اگر مقاله ای را بخواهند جستجو کنند سراغ گوگل می روند؛ سیاست گذاری انجام شده در مرکز ملی فضای مجازی نیز درباره اولویت دهی به استفاده از موتور جست‌وجوی بومی بود نه اجبار؛ مانند فرهنگ‌سازی درباره اینکه اگر می‌خواهیم محصولی بخریم ترجیح مان این باشد که محصول بومی بخریم.

یاری ادامه داد:‌ یک سازمان اطلاعاتی دارد که مردم می خواهند در آن جستجو کنند اگر آن اطلاعات را در اختیار جویشگر بومی بگذارد، جویشگر بومی به واسطه داشتن این اطلاعات نسبت به جویشگرهایی که در وب آن مطلب را جستجو می‌کنند ارجحیت خواهد داشت؛ متاسفانه همیشه مشکل بین سازمانی در کشور وجود دارد، اینکه یک وزارتخانه یا یک سازمان با وزارتخانه یا سازمان دیگری قصد تعامل دارد اما به همکاری گسترده و شسته رفته‌ای  منجر نمی‌شود و این پروژه نیز یکی از همین موضوعات است.

به گفته وی، این ماجرا البته برای کاربران عادی دارای جنبه‌های دیگری است؛ نمی‌توان مردم را به سمت استفاده از یک محصول اجبار کرد اما سازمان ها را می‌توان متقاعد کرد.

مدیر آموزش و همکاری های علمی و بین المللی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: بنابراین در حالی که مرکز ملی فضای مجازی سیاستگذاری با هدف اولویت دهی به استفاده از موتور جستجوهای بومی را داشته که در این سیاست‌گذاری اجباری به استفاده نبوده است؛ اما سازمان ها آن را انجام نمی‌دهند.

یاری گفت: قرار بود در فاز دوم طرح جویشگر بومی، به دنبال این برویم که چند درصد از دستگاه‌ها از جویشگر بومی استفاده کرده‌اند؛ به این معنا که با سازمان‌ها جلسه بگذاریم و توضیح دهیم وقتی از جویشگر بومی استفاده می‌کنید چه ارجحیتی برای سازمان شما فراهم می کند، نحوه استفاده و سیاستگذاری دست خودتان است انگار محتوای خودتان را مدیریت می کنید و خلاصه اینکه اگر در سازمان از جویشگر بومی استفاده کنید بسیار راحت با آن تعامل خواهید کرد، سرویس‌های جدید از آن خواهید گرفت و سرویس‌های جدید به آن اضافه خواهید کرد که امتیاز بسیار خوبی برای سازمان ها خواهد بود. در نهایت وارد این مرحله نشدیم و هیچگاه  نیز اجباری در استفاده از جویشگرهای بومی نبود.

استفاده از موتور جست‌وجوی بومی هیچ‌وقت اجباری نبود و سیاست‌گذاری مرکز ملی بر اولویت دهی به محصول بومی تاکید داشت. قرار بود در فاز دوم پروژه موتور جست‌وجوی بومی، سازمان‌ها را درباره مزیت‌های استفاده از موتور جست‌وجوی بومی توجیه کنیم که وارد این مرحله نشدیم.

 

*مردم به جویشگر بومی بی‌اعتماد نیستند؛ نمی‌شناسند

مدیر سابق پروژه موتور جستجوهای بومی افزود: در یک مطالعه میدانی از ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر درباره جویشگر های بومی سوال شد و درصد بسیار زیادی از پرسش‌شدگان اعلام کردند که جویشگر های بومی را نمی‌شناسند، درصد زیادی نیز که می‌شناختند گفتند دقت گوگل بیشتر است و دلیلی برای استفاده از موتور جستجو های بومی ندارند.

وی ادامه داد: در این مطالعه به طور همزمان درباره پیام رسان و ایمیل بومی نیز سوال شد و برخلاف اینکه درباره پیام رسان ها مردم گفتند که اعتماد نداریم اما درباره موتور جستجو های بومی کسی نگفت اعتماد ندارد زیرا موتور جستجو چیزی نیست که در درجه اول اعتماد لازم داشته باشد.

مالکان موتور جست‌وجوی بومی برای سرویسی هزینه کرده‌اند که برایشان درآمد آنچنانی ندارند. اگر این سرویس برای ما اهمیت دارد باید از آن حمایت کنیم؛ اما اکنون کسی حمایت نمی کند.

 

 *مالکان موتور جست‌وجوی بومی نمی‌دانند سرویس را رها کنند یا نگه دارند؟

یاری تاکید کرد: از این رو تاکیدمان این بود که موتور جستجو های بومی باید در بحث برندسازی کار کنند و خود را به مردم بشناسانند؛ اما شرکت ها نیز می گویند با چه پولی بدنسازی کنیم؟ خودتان این کار را کنید و در نتیجه این مسئولیت شکل حالت چرخشی پیدا کرده است؛ زیرا این شرکت‌ها مقداری از خودشان هزینه کرده‌اند مقداری نیز ما هزینه کرده‌ایم و اکنون سرویسی را ایجاد کرده‌اند که این سرویس هزینه دارد اما درآمد آنچنانی برایشان ندارد؛ آنها هم دچار مشکل بزرگ هستند که نمی‌دانند چه کنند؟ سرویس را رها کنند یا نگه دارند؟ اگر قرار است نگه دارند و این سرویس برای ما اهمیت دارد باید از آن حمایت کنیم؛ اما اکنون کسی حمایت نمی کند تنها حمایتی که از آنها در حال انجام است نگهداری سرورهایشان است که بخشی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و بخشی در سازمان فناوری اطلاعات ایران انجام می‌شود.

دبیر اجرایی نهمین سمپوزیوم بین المللی مخابرات ( IST2018 ) با اشاره به اینکه سازمان های داخلی حمایت محتوایی از جویشگرهای بومی نمی کنند، افزود: هر چند سازمان های داخلی برخی از اطلاعات خود را بر روی صفحات وب قرار می دهند اما اطلاعات خاص خود را برای حمایت محتوایی در اختیار جویشگرهای بومی قرار نمی دهند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، علیرضا یاری امروز سه شنبه درنشست خبری نهمین سمپوزیوم بین المللی مخابرات در سالن کنفرانس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: اگر سازمانی اطلاعات خاص خود را که مردم به آن نیاز دارند، در اختیار جویشگر بومی قرار دهد، آنها نسبت به رقبا خارجی ارجحیت پیدا می کنند.
وی اظهار داشت: مرکز ملی فضای مجازی سیاستگذاری کرده که جویشگر بومی در اولویت سازمان های داخلی قرار گیرد اما خیلی از سازمان این کار انجام نمی دهند.
مدیر آموزش، همکاری های بین المللی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: سازمان فناوری اطلاعات هم به دنبال تهیه و ابلاغ دستورالعملی در این زمینه بود که فکر می کنم این کار هم انجام نشد.
وی با اشاره به اینکه موتورهای جستجوگر بومی باید مورد حمایت محتوایی قرار گیرند، گفت: یکی از نقاط ضعف جویشگرهای بومی این بود که نتوانستند محتوی بومی را از سازمان های داخلی بگیرند.
یاری ادامه داد که علیرغم حمایت هایی که برای تحقق این کار انجام گرفته اما تابحال جستجوگرهای فارسی نتوانستند محتوای بومی را در اختیار بگیرند تا از این طریق ارجحیتی نسبت به رقبای جارجی پیدا کنند.
وی ادامه داد: قرار است مرکز ملی فضای مجازی تدبیری بیاندیشد که چگونه می توان از این جویشگر بومی ( فارسی جو و یوز ) حمایت های محتوایی کرد تا مزیت رقابتی برای آنان به وجود آید .
یاری با اشاره به اینکه حمایت محتوایی سازمان ها از جویشگرهای بومی دست یافتنی است، گفت: باید علت یابی کرد که چرا سازمان ها از طرح حمایت محتوایی جویشگرهای بومی، استقبال نکردند.

** درصد زیادی از مردم جویشگرهای بومی را نمی شناسند
دبیر اجرایی نهمین سمپوزیوم بین المللی مخابرات ( IST2018 ) اظهار داشت: مطالعه میدانی که اوایل سال جاری انجام شده نشان می دهد که درصد زیادی از مردم جویشگرهای بومی را نمی شناسند.
وی افزود: هرچند 2 جویشگر بومی، پارسی جو و یوز چند سالی است که فعالیت خود را آغاز کرده اند اما این مطالعه میدانی نشان می دهد که مردم جویشگر بومی را نمی شناسند.
یاری افزود: درصدی که این جویشگرها را می شناسند، هم می گویند که گوگل دقت بهتری دارد و لزومی ندارد به سراغ جویشگرهای بومی برویم.
وی افزود: این مطالعه میدانی برای پیام رسان ها و جستجوگرهای بومی انجام گرفته، نشان می دهد که اغلب مردم پیام رسان های بومی را می شناسند ولی می گویند اعتمادی به آنها نداریم ولی در مورد جویشگر بومی می گویند که ما آنها را نمی شناسیم.
مدیر آموزش، همکاری های بین المللی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: به همین دلیل جویشگرهای بومی باید به سراغ برند سازی بروند و از این طریق خودشان را به مردم بشناسانند.
وی با اشاره به اینکه جستجوگرهای بومی باید مورد حمایت قرار گیرند، افزود: تنها حمایتی که از جستجوگرهای بومی در حال حاضر انجام می شود، نگهداری سرورهای آنان است که بخشی در این پژوهشگاه است و بخشی هم در سازمان فناوری اطلاعات است.
یاری با اشاره به اعطای جایزه مسابقه چالش نوآوری در حاشیه برگزاری این سمپوزیوم، گفت: از طریق مراجعه به وب­گاه سمپوزیوم امکانی فراهم شده بود که استارتاپ ها و شرکت های فعال در حوزه ICT چالش­ های نوآوری در حوزه های کاری خود را مطرح کنند تا نوآوران بتوانند برای حل آن چالش­ ها را با راه حل های علمی و کاربردی ارائه کنند که در سمپوزیوم جایزه نوآوری به ایده های برتر ارایه می‌شود.

در خصوص اظهارات مدیران پیام رسان سروش نیز آمادگی داریم تا با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی کلیه مستندات و امکاناتی که به پیام رسان سروش واگذار شده است را منتشر نماییم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه اقدام جدیدی در خصوص انسداد فیلترشکن‌ها آغاز نشده است، خاطرنشان کرد: متاسفانه بر اساس شواهد کاربران شبکه‌های اجتماعی در حال مقاومت در برابر دستور قضایی هستند و این موضوع امنیت فضای مجازی را با چالش مواجه کرده است.

محمدجواد آذری جهرمی ادامه داد: احساس می‌کنم که مدیران راه صلاحی را در پیش نگرفتند. بر اساس مکتوباتی که آنها طی گزارش فروردین ماه 97 به وزارت ارتباطات ارائه کردند، این نرم‌افزار می‌تواند از 20 میلیون کاربر پشتیبانی کند. اسناد این ادعا نیز موجود است اما به نظر می‌رسد که الان باید دنبال علل دیگری در این خصوص باشیم.

وی تاکید کرد: ‌طرح اینگونه مسائل تاثیری بر تلاش ما برای اجرای قانون که کمک به پیام رسان‌های داخلی است نخواهد گذاشت اما اعلام می‌کنم که در این خصوص مسائل دیگری مطرح است.

به گزارش ایسنا، آذری جهرمی در ادامه درباره موضوع استفاده کاربران ایرانی از فیلترشکن برای دسترسی به برخی نرم‌افزارها و سایت‌های فیلتر شده از سوی وزارت ارتباطات، گفت: روز گذشته بر اساس سوالی که خبرنگاری پرسید فیلمی منتشر شد، اما من اعلام می‌کنم که اقدام جدیدی در خصوص انسداد فیلترشکن‌ها آغاز نشده است، بلکه آنچه که انجام می‌شود همان مجموعه اقداماتی است که از دی ماه سال قبل و بنابر ایجاد شرایط جدید آغاز شده بود.

وی ادامه داد: متاسفانه آنچه که بر اساس شواهد مشاهده می‌کنیم کاربران شبکه‌های اجتماعی در حال مقاومت در برابر دستور قضایی هستند و این موضوع باعث شده که متاسفانه ترویج بسیاری در فیلترشکن‌ها داشته باشیم.

آذری جهرمی با تاکید بر اینکه امنیت فضای مجازی امروز با چالش مواجه شده است، خاطرنشان کرد: مقابله با فیلترشکن‌ها کار ساده‌ای نیست؛ چرا که هم تنوع زیادی در این فیلترشکن‌ها وجود دارد و هم تعداد آنها بسیار است و مکانیزم‌هایی که به کار می‌برند نیز به شدت پیچیده است. با این وجود ما چالش‌های ایجاد شده در زمینه امنیت فضای مجازی را حدود یک ماه پیش به صورت مکتوب به مسئولان مربوطه از جمله قوه قضاییه ارائه کردیم. همچنین به طور منظم گزارش وضعیت و شرایط چالش‌های امنیتی به مرکز ملی فضای مجازی ارائه می‌شود.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره مصوبه روز قبل شورای عالی فضای مجازی درباره اینترنت اشیاء، خاطرنشان کرد: یکی از ابزارها و تکنولوژی‌های جدی در توسعه اقتصاد دیجیتال، موضوع اینترنت اشیاء است. در این خصوص این ضرورت احساس می‌شود که برای شتاب‌دهی در استفاده از این تکنولوژی و همچنین حاکم شدن راهکارهای اصولی استفاده از آنها به یک سند بالادستی نیاز داشته باشد. در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی پیش‌نویس مرکز ملی فضای مجازی در این خصوص مطرح شد و کلیات آن مورد توافق قرار گرفت اما در مورد جزئیات قرار شد که این مرکز پس از بازنگری مجددا آن را به شورای عالی فضای مجازی ارائه دهد.

آذری جهرمی همچنین با اشاره به اظهارات روز گذشته یکی از معاونان خود، خاطرنشان کرد: دیروز صحبتی از قول معاون من در خصوص الزام دستگاه‌های دولتی به استفاده از موتور جستجوی بومی منتشر شد که انعکاس صحیحی نداشت. موضوعی که در این زمینه مطرح است این است که ما توصیه کردیم در زیست بوم کودکان به دلیل کمتر بودن آفت‌های موتورهای جستجوی داخلی از این موتورهای جستجو استفاده شود.

معاون وزیر ارتباطات گفت: در حال تهیه دستورالعملی هستیم که در صورت تصویب هیات وزیران، استفاده از موتور جستجوی بومی برای دستگاه های دولتی الزامی شود.

رسول سراییان در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برنامه ریزی برای عملیاتی شدن استفاده از موتور جستجوی بومی در کشور گفت: پروژه مطالعاتی از دو موتور جستجوی بومی یوز و پارسی جو در مرکز تحقیقات مخابرات به اتمام رسیده و هم اکنون سازمان فناوری اطلاعات مجری عملیاتی کردن و کاربردی کردن این پروژه در سطح کشور شده است.

وی با بیان اینکه توسعه و ترغیب کاربران به استفاده از موتور جستجوی بومی در دستور کار قرار دارد، اظهار داشت: بر این اساس مجری این پروژه را در سازمان فناوری اطلاعات منصوب کردیم تا نسبت به برنامه ریزی برای کاربردی شدن این پروژه در کشور اقدام لازم صورت گیرد.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران خاطرنشان کرد: در این زمینه در حال تدوین دستورالعملی هستیم تا استفاده از موتورهای جستجوی بومی در دستگاه های اجرایی الزامی شود و همچنین مردم و کاربران نیز ترغیب به استفاده از این پروژه ملی شوند.

سراییان خاطرنشان کرد: بخشی از این دستورالعمل باید در وزارت ارتباطات به تصویب برسد و مورد موافقت وزیر ارتباطات قرار گیرد، در همین حال بخشی از آن را نیز به هیات وزیران می بریم تا به تصویب برسد.

معاون وزیر ارتباطات گفت: پیش بینی می کنیم تا حدود سه ماه آینده اتفاقات خوبی در حوزه کاربردی کردن موتور جستجوی بومی در کشور اتفاق بیفتد و بتوانیم قابلیت های این پروژه را توسعه داده و آن را به مردم معرفی کنیم.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی از اتمام فاز نخست پروژه ملی و واگذاری آن به شبکه ملی اطلاعات برای عملیاتی شدن خبر داد.

علیرضا یاری در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: فاز نخست پروژه جویشگر بومی که در قالب ۴۰ زیر پروژه و محصول تعریف شده بود به اتمام رسیده و هم اکنون این پروژه در زیرمجموعه شبکه ملی اطلاعات قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه پروژه جویشگر بومی در ۳ فاز تعریف شده است که فاز نخست آن مربوط به تولید محصول و ایجاد دیتاسنتر بود که توسط مرکز تحقیقات مخابرات ایران به اتمام رسید گفت: اجرای فازهای بعدی این پروژه با هدف توسعه بازار و حمایت از محصول، توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران و در ذیل شبکه ملی اطلاعات انجام می شود.

رئیس پژوهشکده IT مرکز تحقیقات مخابرات ایران با بیان اینکه موتورهای جستجوی بومی (پارسی جو و یوز) در قالب این طرح، آماده بکارگیری توسط دستگاههای اجرایی هستند، ادامه داد: باید استفاده از این محصولات در میان دستگاههای دولتی ترویج شود و اعتماد لازم به آنها صورت گیرد.

یاری با تاکید براینکه این دو پروژه هم اکنون به سطح قابل قبولی از ارائه سرویس رسیده اند، اضافه کرد: در صورت حمایت از این پروژه ها و توسعه آنها، امکان پیشرفت آنها وجود دارد. به نحوی که قرار است در فاز دوم عملیاتی شدن این پروژه، جذب سرمایه گذار برای این محصولات در دستور کار قرار گیرد.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی گفت: قرار است برنامه مدنظر برای توسعه محصولات پایه ای این حوزه از جمله موتورجستجوی بومی، سرویس ایمیل و نقشه بومی در شورای راهبری شبکه ملی اطلاعات که ریاست آن با شخص وزیر ارتباطات است، مطرح شود که در صورت تصویب این طرح ها، تدوین دستورالعملی برای استفاده دستگاهها از این محصولات در دستور کار قرار می گیرد.

وی با تاکید براینکه در این مرحله موتورهای جستجوی بومی نیازمند جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی و تجاری سازی توسط شرکتهای بزرگ فناوری اطلاعات هستند، ادامه داد: برای کل پروژه جویشگر ملی که موتورهای جستجوی بومی تنها یکی از محصولات آن است، در مجموع ۵۰ میلیارد تومان از سوی وزارت ارتباطات هزینه شد. از این میزان سهم موتورهای جستجوی بومی هر یک حدود یک میلیارد تومان بوده است. به طور کلی در این پروژه ملی، ۴۰ زیرپروژه تعریف شد. اما در صورت جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی، تامین مالی حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان برای هر پروژه دور از ذهن نیست.

یاری خاطرنشان کرد: ۴۰ پروژه و حدود ۲۰ محصول از جمله دستاوردهای طرح جویشگر بومی است که این دستاوردها برای استفاده همگان هم اکنون در دسترس قرار گرفته است. از جمله این محصولات می توان به گراف دانش، دادگان زبان فارسی، فارس نت و موتورهای جستجوی پارسی جو و یوز اشاره کرد. این سرویسها برای بسیاری از شرکتها قابل استفاده است و با وجود آنها، دیگر نیاز به طراحی نرم افزارهای جدید نخواهد بود.

مدیر طرح جویشگر بومی از حمایت ۳ میلیارد تومانی دولت از ۲ موتور جستجوی بومی «یوز» و «پارسی جو» و نیز هزینه ۵۲ میلیاردی برای کل این پروژه ملی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا یاری با رد اخباری مبنی بر هزینه ۱۷۰ میلیارد تومانی برای پروژه جویشگر بومی، اطلاعات مالی و پیشرفت زیرپروژه‌های این طرح ملی را تشریح کرد و گفت: تاکنون حمایت مالی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از هر یک از جویشگرهای بومی پارسی جو و یوز کمتر از ۳ میلیارد تومان بوده است.

 

هزینه ۵۲ میلیاردی برای طرح ملی «جویشگر بومی»

وی با گلایه از برخی متخصصان داخلی که از روی بی‌اطلاعی و عدم آگاهی با دستگاه‌های بیگانه همراهی می‌کنند توضیح داد: تاکنون برای جویشگر «پارسی جو» ۲ میلیارد تومان و برای جویشگر «یوز» ۳ میلیارد تومان هزینه شده است و در مجموع هزینه کلی برای ۴۰ پروژه انجام‌شده و یا فعال در جویشگر بومی ۵۲ میلیارد تومان بوده که نزدیک به ۵۰ درصد آن در حوزه زیرساخت‌های پردازشی و پهنای باند است.

یاری با توضیح اینکه در طرح جویشگر بومی، بازیگران متفاوت در این حوزه شناسایی‌شده و در حوزه­ های تأمین‌کنندگان و ارائه‌دهندگان خدمات، محتوا و کاربرد موردتوجه قرارگرفته ­اند، گفت: تنوع حوزه ­ها و حجم دانشگاه­ها و شرکت­های توانمند موردحمایت در هر حوزه به‌گونه‌ای بوده که تاکنون ۴۰ پروژه در حوزه­ های خدمات پایه­ ای جویش، ابزارها و دادگان خط و زبان فارسی، محتوای بومی و نیز فعالیت­های پژوهشی موردحمایت قرارگرفته‌اند.

وی افزود: در این میان می­ توان به ۲۶ پروژه محصول محور با هدف تجاری‌سازی از قبیل موتور جستجوی فارسی، ترجمه ماشینی، رایانامه بومی و سرویس نقشه اشاره کرد که البته گزارش اقدامات صورت گرفته و در دست اقدام این طرح در سایت اطلاع‌رسانی دیدرس (didras.ir) قابل‌دسترسی است.

مدیر طرح جویشگر بومی درباره بررسی وضعیت جویشگرهای بومی نیز گفت: جویشگرهای بومی توسط برخی از کشورهای جهان برای مقابله با نفوذهای فرهنگی و امنیتی و نیز بهره‌مندی اقتصادی توسعه یافتند که «یاندکس» با ۵۱ درصد سهم بازار جستجو در روسیه، «ناور» با  ۷۴ درصد سهم بازار جستجو در کره جنوبی و «بایدو» با ۷۶ درصد سهم بازار جستجو در چین موفقیترین جویشگرهای بومی هستند.

 

تسلط مطلق آمریکا بر بازار جستجوی ایران

وی ادامه داد : جویشگر «گوگل» با درآمدی در حدود ۶۰ میلیارد دلار و روزانه ۹ میلیارد پرس‌وجو قدرتمندترین جویشگر جهانی بوده و ۷۸ درصد سهم بازار جستجو در جهان و ۹۷.۸ درصد سهم بازار در ایران را به خود اختصاص داده که به همراه جویشگر «بینگ» با ۸درصد سهم بازار جستجوی جهان و ۰.۷ درصد سهم بازار کشور، بیانگر تسلط مطلق کشور آمریکا بر بازار جستجو در دنیا و در کشور ایران است.

یاری توضیح داد: طرح  کلان جویشگر بومی با تمرکز بر زبان فارسی، با در نظر گرفتن نیاز کشور و ترکیب خدمات بومی متنوع، برنامه‌ریزی‌شده است تا به شکل گام‌به‌گام بر بازار جستجوی کشور و احیاناً کشورهای فارسی‌زبان منطقه تسلط یابد که البته دست­یابی به اهداف بازار جستجوی کشور کار بسیار دشوار و زمان‌بری بوده و به کمک و مساعدت حاکمیت و مردم بستگی دارد و مسلماً توسعه بازار باعث بهبود کیفیت خدمات نیز می­شود و به‌تناسب استفاده مردم و بازخوردهایی که می­دهند، بهبود خواهد یافت.

وی افزود: با توسعه فناوری‌های موردنیاز در جویشگرهای بومی، سیاستگذاری و اجرای آن از سوی حاکمیت، زمینه موفقیت جویشگرهای بومی در کشور را فراهم خواهد کرد و در این راستا سیاست‌های ترویج و توسعه فرهنگ­ به­ کارگیری جویشگرهای بومی و سایر محصولات جنبی از یک‌ طرف و تشویق و هدایت سازمان‌های دولتی به سمت استفاده از خدمات جویشگرهای بومی از طرف دیگر برای بهبود اوضاع بازار خدمات بومی، لازم است.

یاری گفت: امید است خدمات بومی، اعتماد مردم را جلب کرده و بتوانند بازار مناسبی در جهت توسعه کسب‌وکار خود داشته باشند تا ضمن توسعه فناوری‌های بومی فرصت‌های شغلی و کسب‌وکاری جدیدی در فضای اقتصاد دیجیتالی فراهم کنند.

 

در همین رابطه: فیلتر تلگرام و یادی از جویشگرهای بومی

علی اصلان شهلا- خبر انتشار باج افزار به زبان فارسی دیگر چندان عجیب نیست و هکرهای ایرانی پا به عرصه باج گیری گذاشته اند. این باج افزارها به دلایل متعددی، موفق تر از سرویس های بومی و ملی مانند جویشگر بومی یا ایمیل ملی است که دولت با تبلیغات زیاد سعی بر راه اندازی آنها داشته است. این توضیح ضروری است که قطعا کلاهبرداری کار قبیحی است، اما اینکه چرا سرعت رشد باج افزارهای بومی سریع تر از بسیاری از خدمات و سرویس های بومی پر سر و صداست، قابل تامل است:
1- گسترش بدون نیاز به تسهیلات دولتی: برخلاف سرویس های عریض و طویلی مانند جویشگر بومی، که هم نهادهای خاصی پشت سر آنها هستند و هم دولت با تسهیلات گسترده و متنوع مادی و معنوی از آنها حمایت می کند، باج افزارهای بومی طبیعتا نمی توانند از چنین تسهیلاتی بهره بگیرند. اما هکرها روی پا خود ایستاده و نسخه های مختلف باح گیری را توسعه می دهند.
2- رسیدن به مرحله تجاری سازی: یکی از بزرگ ترین مشکلات جویشگرها این است که بعد از سال ها فعالیت، نمی توانند درآمدزایی کنند. اما در 10 روز باج افزار تایرنت از هر قربانی 15 دلار باج دریافت کرده است.
3- بازار رقابتی: سرویس هایی مانند جویشگر بومی حتی به مرحله رقابت با خود هم نرسیده اند چه برسد به اینکه بخواهند با نمونه های خارجی رقابت کنند. به علاوه در این موضوع که بخش خصوصی واقعی در حال کار در این حوزه است، تردیدهایی وجود دارد. اما به نظر می رسد گروه های مختلفی در حوزه باج افزاری مشغول به کار هستند و برای باج گیری بیشتر با هم رقابت می کنند.
4– ارتباط موفق با خارجی ها: در حالی که حضور دفتر یاندکس در ایران که از سوی وزیر ارتباطات دولت یازدهم اعلام شد، هیج وقت به حقیقت نپیوست، حالا خبر می رسد که باج افزار ایرانی–روسی در کشور منتشر شده و باج گیری می کند.
در نهایت در یک نتیجه گیری اولیه، اینطور به نظر می رسد که نبود حمایت ها و دخالت های دولتی، مجوزهای دست و پاگیر و واگذاری کار به بخش خصوصی واقعی، سبب شده تا باج افزارهای بومی رشد موفق تری در مقایسه با سرویس هایی مانند جویشگر ملی داشته باشد. (فناوران)

داستان جست‌و‌جوگرهای بومی در ایران متفاوت‌تر از آنچه در دنیا رقم خورده جلو می رود. هنوز بسیاری از کاربران ایرانی از گوگل به‌عنوان نخستین جست‌و‌جوگر برای جست وجو در محتوای وب استفاده می‌کنند. طبق تحقیقات انجام شده از سوی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، جویشگر پارسی جو، رتبه دوم استفاده را بعد از گوگل در ایران به دست آورده و قبل از جست‌و‌جوگر بینگ قرار گرفته است. اما چرا با وجود سرمایه‌گذاری و تلاش دولت برای استفاده از جست‌و‌جوگرهای بومی آنها مورد توجه و استقبال کاربران ایرانی قرار نگرفته‌اند. ایوب محمدیان، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر در حوزه جست‌و‌جوگرهای بومی، مشکل اساسی در رشد نیافتن جست‌و‌جوگرهای بومی را به  دسترسی نداشتن فعالان این عرصه به داده های مهم کشور ارتباط می‌دهد. او در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: «به‌دلیل زبان خاص «پارسی» می‌توانیم خدمات بسیار متفاوتی را از طریق جست‌و‌جوگرهای خود در اختیار کاربران بگذاریم که گوگل امکان ارائه آن را ندارد. بخشی از این خدمات در صورتی به کاربران ایرانی می‌تواند ارائه شود که نهادهای دولتی و شهرداری دیتاهایشان را در اختیار این جست‌و‌جوگرها بگذارند اتفاقی که هنوز در کشور رخ نداده است و همین پیشرفت جست‌و‌جوگرهای ایرانی را با مشکل مواجه کرده است.»

وی دلیل موفقیت جست‌و‌جوگرهای بومی در کشورهایی مانند روسیه، چین و.. را نیز همین موضوع می‌داند و می‌افزاید: «دولت باید در این زمینه قانون یا الزامی در نظر بگیرد تا نهادهای دولتی و شهرداری دیتاهایشان را در اختیار جست‌و‌جوگرهای بومی بگذارند تا آنها نیز از این طریق خدمات خاصی به کاربرانشان ارائه کنند. برای مثال گوگل درحال حاضر امکان جست‌و‌جو در بین مقالات علمی و پژوهشی پارسی را ندارد. این در حالی است که دانشگاه‌ها با باز گذاشتن دست جست‌و‌جوگرها برای دسترسی به مقالات کتابخانه‌ها و... می‌توانند خدمات ویژه‌ای در حوزه جست‌و‌جو در مقالات را در اختیار کاربران ایرانی بگذارند.» او بخشی از عدم پیشرفت جست‌و‌جوگرهای بومی را به ضعف این شرکت‌ها در ایجاد اعتماد‌سازی در بین کاربران و برندینگ مناسب ارتباط می‌دهد و تأکید می‌کند که در حال حاضر به‌دلیل بازاریابی ضعیفی که این جست‌و‌جوگرها دارند حتی بخشی از خدمات کاربردی آنها آن طور که باید نتوانسته به جامعه کاربران اینترنت ایرانی معرفی شود. محمدیان بر این باور است که تمرکز جست‌و‌جوگرهای ایرانی نباید تنها رقابت یا تقلید از خدماتی باشد که جست‌و‌جوگرهای بین‌المللی آن را به کاربران ایرانی ارائه می‌دهند بلکه آنها باید روی ارائه خدمات خاص که این جست‌و‌جوگرهای معروف امکان ارائه آن را ندارند تمرکز کنند./ روزنامه ایران

در پی مطالبه و دستور وزیر ارتباطات به شورای راهبری طرح جویشگر بومی، دستاوردهای این طرح پس از ۴ سال فعالیت، رونمایی و اعلام شد.

به گزارش خبرنگار مهر، جویشگر یا موتور جستجوی بومی یکی از مهمترین پروژه های تعریف شده از سوی وزارت ارتباطات در دولت یازدهم بود که به دلیل اهمیت آن در افزایش تولید محتوای فارسی در وب، در پروژه های اقتصاد مقاومتی نیز تعریف شد؛ این پروژه که با اعتبار اولیه بالغ بر ۱۷۰ میلیارد تومان، در پژوهشکده فناوری اطلاعات مرکز تحقیقات مخابرات کلید خورد، قرار بود جایگزینی بومی برای موتورهای جستجوی خارجی پرطرفدار در کشور از جمله گوگل و یاهو باشد و با بکارگیری توان بخش خصوصی و پژوهشگران، از نظر اقتصادی برای کشور ارزش آفرینی کند.

در این زمینه از سال اول شکل گیری دولت یازدهم، به دستور وزیر ارتباطات وقت و با هدف عملیاتی سازی یکی از اصلی ترین اجزای شبکه ملی اطلاعات، شورای راهبری جویشگر بومی متشکل از نمایندگان پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران)، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و نمایندگان بخش خصوصی تشکیل و آغاز به کار کرد.

در این پروژه هدف این بود که با فرهنگسازی و ایجاد زیرساختهای کیفی، کاربران ایرانی از خدمات جستجوی متنی، تصویری و همچنین موتور جستجوی نقشه و ترجمه ماشینی، از موتورهای جستجوی بومی استفاده کنند.

پایان دولت یازدهم و بررسی پیشرفت جویشگر بومی

با اتمام فعالیت دولت یازدهم، شواهد عملکرد و پیشرفت کار موتور جستجوی بومی به عنوان یکی از پروژه های تعریف شده در اقتصاد مقاومتی، نشان داد که برغم پیشرفت کار، اما تا تجاری سازی و ورود این پروژه به بازار مصرف کاربران ایرانی، فاصله بسیار است. برآوردها حاکی از آن است که برغم برگزای بالغ بر ۵۶ جلسه در شورای راهبری، تصویب طرح، تصویب برنامه عملیاتی در کارگروه فنی و تصویب پروژه های اولویت دار و تهیه شناسنامه های کلان پروژه ها، این طرح هنوز به صورت ۱۰۰ درصد اجرایی و عملیاتی نشده و پازلهای مختلف این موتور بومی، هیچکدام به ۱۰۰ درصد تحقق، نرسیده اند.

در این زمینه محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مهرماه امسال در پاسخ به مطالبه اصحاب رسانه درخصوص خروجی های پروژه موتورجستجوی بومی، از مسئولان شورای راهبری این طرح ملی خواست که دستاوردهای این طرح را تشریح و اعلام عمومی کنند.

وی با بیان اینکه موتور جستجوگر یک اکوسیستم است که برخی جاهای آن نیاز به تقویت ویژه دارد و الزاما فقط مربوط به وزارت ارتباطات نیست، گفت: خوب است متولی این پروژه در نشست خبری برای اصحاب رسانه توضیح بدهد که چه دستاوردهایی داشته و کار به کجا رسیده است.

جهرمی اظهار کرد: به لحاظ پژوهشی اقدامات در قبال موتور جستجوگر خوب پیش رفته اما به لحاظ بازار سهم خوبی ندارد و خیلی نتوانسته است موفق باشد. اما اینکه الان بگوییم می‌توانیم موتور جستجو داشته باشیم و نیازهای مردم را برطرف کنیم، باید بگویم نه نمی‌توانیم. در این طرح نیاز به کار و انرژی بیشتر و توجه به مدل اقتصادی بازار و نیازهای مردم وجود دارد.

۱۳ دستاورد جویشگر بومی اعلام شد

با گذشت حدود یک هفته از اظهارات وزیر، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان متولی پروژه جویشگر بومی روز گذشته در همایشی از محصولات و خدمات قابل بهره برداری طرح جویشگر بومی رونمایی کرد. در این مراسم ۱۴ سامانه و محصول به عنوان دستاوردهای طرح موتورجستجوی بومی اعلام شدند.

سامانه جستجو و تحلیل خبری خبرجو به عنوان جویشگر هوشمند خبر، سامانه تحلیل و جستجوی خبری در شبکه های اجتماعی با عنوان هشتگ، ابزار تشخیص موجودیت اسمی و نامدار برای پردازش زبان طبیعی، شبکه تصوی دادگان تصویر با نام تصویرنت، وردنت فارسی فارس نت با ۱۰۰ هزار مدخل واژگانی و نیز گراف دانش زبان فارسی، بخشی از این دستاوردها است.

در همین حال سامانه تامین نشریات علمی پژوهشی با نام دانشنامه دانش گستر، دانشنامه آزاد پارسی با محتوای ۶۰ درصدی موضوعات خارجی و ۴۰ درصدی مرتبط به ایران و اسلام، آزمایشگاه ارزیابی وب با نام وب آزما، سامانه هوشمند تبلیغات و سکوی تبلیغات هوشمند، مترجم ماشینی پارس، مترجم ماشینی ترگمان و سرویس نقشه پارسی مپ، از دیگر دستاوردهای طرح جویشگر بومی عنوان شده است. 

بررسی سامانه های فوق حاکی از آن است که برخی از آنها نزدیک به ۳۰ درصد پیشرفت داشته و هنوز به مرحله استفاده کاربران نرسیده اند.

پیشرفت ۳۰ تا ۹۰ درصدی زیر پروژه های جویشگر بومی

نحوه اجرای پروژه های مرتبط با جویشگر بومی برمبنای برون سپاری و درون سپاری درقالب ۱۳ زیرپروژه برای دستیابی به هدف نهایی «موتورجستجوی بومی» قابل رقابت با سرویس های خارجی، تعریف شده است.

براساس آماری که چندی پیش در پرتال شورای راهبری طرح جویشگر بومی، منتشر شد. این طرح در ۳ گام شامل مدیریت طرح (با ۶۱ درصد پیشرفت)، گام اول (۵۵ درصد پیشرفت) و گام دوم ( ۱۰ درصد ) پیشرفت داشته است.

نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین پیشرفت زیرپروژه های موتورجویشگر بومی مربوط به سرویس جستجوی کتاب و مستندات علمی است که به جهاد دانشگاهی برون سپاری شده بود. این پروژه ۹۸ درصد رشد داشته است. در همین حال این پروژه توسط دانشگاه امیرکبیر نیز با ۴۰ درصد پیشرفت در حال انجام است. 

از دیگر زیر پروژه های جویشگر بومی با ۹۵ درصد رشد می توان به سامانه تحلیل و جستجوی خبر اشاره کرد و بازاریابی مبتنی بر جویشگر نیز از دیگر زیرپروژه های این طرح ملی است که با پیشرفت ۹۰ درصدی همراه است.

همچنین بررسی ها حاکی از آن است که سرویس ابزارهای پردازش زبان فارسی که توسط دانشگاه تهران در حال انجام است، ۸۲.۹ درصد و این سرویس که توسط دانشگاه خواجه نصیر نیز پیگیری می شود، ۷۱ درصد پیشرفت را نشان می دهد. در همین حال، توسعه زیرساختی برای خدمات مکان محور در قالب دو مدل برون سپاری دیده شده که با پیشرفت ۸۰درصدی و ۵۲ درصدی همراه است.

در پروژه ملی جویشگر، خدماتی چون گراف دانش زبان فارسی (۷۵.۳ درصد پیشرفت)، بانک درختی (۷۵ درصد پیشرفت)، دانشنامه آزاد (۷۰ درصد پیشرفت)، توسعه وردنت زبان فارسی (۶۷ درصد پیشرفت) و جویشگر تصویری مبتنی بر برچسب (۵۵ درصد پیشرفت) دیده می شوند.

از سوی دیگر، پروژه هایی مانند سامانه ترجمه ماشینی دوسویه (انگلیسی – فارسی) حدود ۳۳ درصد پیشرفت داشته و توسعه آزمایشگاه ارزیابی خدمات وب نیز پیشرفت ۳۰ درصدی را نشان می دهد.

بررسی پیشرفت پروژه «جویشگر بومی» که در دولت یازدهم با تعریف جدیدی کلید خورد، نشان می دهد که این طرح ملی با روند خوبی در حرکت است اما در برخی موارد، پیشرفت زیرپروژه های آن چشمگیر نیست.

به گزارش خبرنگار مهر، جویشگر یا موتور جستجوی بومی یکی از مهمترین پروژه های تعریف شده از سوی وزارت ارتباطات در دولت یازدهم است که به دلیل اهمیت آن در افزایش تولید محتوای فارسی در وب، در پروژه های اقتصاد مقاومتی نیز تعریف شد. هم اکنون با اتمام دولت یازدهم بررسی ها نشان می دهد که پازلهای مختلف این موتور بومی هیچکدام به ۱۰۰ درصد تحقق، نرسیده اند اما برخی از آنها تا ۹۰ درصد پیشرفت داشته اند.

این پروژه که ابتدا در پژوهشکده فناوری اطلاعات مرکز تحقیقات مخابرات کلید خورد، با اعتبار اولیه بالغ بر ۱۷۰ میلیارد تومان، قرار بود جایگزینی بومی برای موتورهای جستجوی خارجی پرطرفدار در کشور از جمله گوگل باشد و با بکارگیری توان بخش خصوصی و پژوهشگران، از نظر اقتصادی برای کشور ارزش آفرینی کند اما بررسی ها نشان می دهد که برغم پیشرفت کار، اما تا تجاری سازی و ورود آن به بازار مصرف کاربران ایرانی، فاصله بسیار است.

در این زمینه از سال اول شکل گیری دولت یازدهم، به دستور وزیر ارتباطات و با هدف عملیاتی سازی یکی از اصلی ترین اجزای شبکه ملی اطلاعات، شورای راهبری جویشگر بومی متشکل از نمایندگان پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و نمایندگان بخش خصوصی تشکیل وآغاز به کار کرد.

در این پروژه مقرر شد تا با فرهنگسازی و ایجاد زیرساختهای کیفی، کاربران ایرانی از خدمات جستجوی متنی، تصویری و همچنین موتور جستجوی نقشه و ترجمه ماشینی از موتورهای جستجوی بومی استفاده کنند.

هم اکنون در انتهای فعالیت دولت یازدهم، بررسی عملکرد و پیشرفت کار این پروژه ملی، حاکی از آن است که این طرح در گام نخست، به صورت ۱۰۰ درصد اجرایی و عملیاتی نشده است.

براساس آماری که از سوی شورای راهبری طرح جویشگر بومی، منتشر شده، این طرح در ۳ گام شامل مدیریت طرح، گام اول و گام دوم تعریف شده که در گام مدیریت طرح ۶۱ درصد پیشرفت، در گام اول ۵۵ درصد و در گام دوم ۱۰ درصد پیشرفت حاصل شده است.

با توجه به فرآیندهای انجام شده از ابتدا تاکنون، بالغ بر ۵۵ جلسه در شورای راهبری این طرح برگزار شده و تصویب طرح، تصویب برنامه عملیاتی در کارگروه فنی، تصویب پروژه های اولویت دار و تهیه شناسنامه های کلان پروژه ها، از جمله خروجی های اولیه این شورا بوده است.

بررسی نحوه اجرای پروژه های مرتبط با جویشگر بومی برمبنای برون سپاری و درون سپاری نیز از تعریف ۱۳ زیرپروژه برای دستیابی به هدف نهایی «موتورجستجوی بومی» قابل رقابت با سرویس های خارجی حکایت دارد.

براین اساس نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیشترین پیشرفت زیرپروژه های موتورجویشگر بومی مربوط به سرویس جستجوی کتاب و مستندات علمی است که به جهاد دانشگاهی برون سپاری شده بود. این پروژه ۹۸ درصد رشد داشته است. در همین حال این پروژه توسط دانشگاه امیرکبیر نیز با ۴۰ درصد پیشرفت در حال انجام است.  

از دیگر زیرپروژه های جویشگر بومی با ۹۵ درصد رشد می توان به سامانه تحلیل و جستجوی خبر اشاره کرد و بازاریابی مبتنی بر جویشگر نیز از دیگر زیرپروژه های این طرح ملی است که با پیشرفت ۹۰ درصدی همراه است.

بررسی ها نشان می دهد که سرویس ابزارهای پردازش زبان فارسی که توسط دانشگاه تهران در حال انجام است، ۸۲.۹ درصد و این سرویس که توسط دانشگاه خواجه نصیر نیز پیگیری می شود، ۷۱ درصد پیشرفت را نشان می دهد. در همین حال، توسعه زیرساختی برای خدمات مکان محور در قالب دو مدل برون سپاری دیده شده که با پیشرفت ۸۰درصدی و ۵۲ درصدی همراه است.

در پروژه ملی جویشگر، خدماتی چون گراف دانش زبان فارسی (۷۵.۳ درصد پیشرفت)، بانک درختی (۷۵ درصد پیشرفت)، دانشنامه آزاد (۷۰ درصد پیشرفت)، توسعه وردنت زبان فارسی (۶۷ درصد پیشرفت) و جویشگر تصویری مبتنی بر برچسب (۵۵ درصد پیشرفت) دیده می شوند.

از سوی دیگر، پروژه هایی مانند سامانه ترجمه ماشینی دوسویه (انگلیسی – فارسی) حدود ۳۳ درصد پیشرفت داشته و توسعه آزمایشگاه ارزیابی خدمات وب نیز پیشرفت ۳۰ درصدی را نشان می دهد.

رئیس شورای راهبری طرح جویشگر بومی با بیان اینکه تنها راه اقتصادی کردن طرح جویشگر بومی، تشکیل خوشه اقتصادی خدمات و محتوای بومی فضای مجازی است از اولین اقدام برای تجاری سازی این پروژه خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، خسرو سلجوقی در پنجاه و پنجمین جلسه شورای راهبری طرح جویشگر بومی که در محل پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران) برگزار شد، با تشریح نتایج مثبت اولین جلسه خوشه اقتصادی خدمات و محتوای بومی در فضای مجازی گفت: تنها راه اقتصادی کردن طرح جویشگر بومی، تشکیل خوشه اقتصادی و کنار کشیدن دولت است.

اولین جلسه توسعه خوشه محتوا و خدمات جویش بومی هفته گذشته در محل سازمان فناوری اطلاعات با حضور جمعی از بازیگران فعال بخش خصوصی، دانشگاهها و موسسهات پژوهشی و نهادهای حاکمیت و بخش عمومی برگزار شد.

در این جلسه، با ارائه مقدمه ای در خصوص خوشه­ های فناوری اطلاعات و ضرورت وجودی آنها برای توسعه جویشگر و محتوای بومی، نقطه نظرات و چالش­های مطرح در خصوص همراهی بخش خصوصی در این مجموعه برای ایجاد فرصتهای مشترک توسعه تجاری و گسترش نوآوری، رقابت و همکاری در زیست بوم محتوا و خدمات جویشگر، مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

سلجوقی توضیح داد: وزارت ارتباطات به‌موازات شورای راهبری طرح جویشگر بومی، حکمی برای علیرضا طالب پور از اساتید دانشگاه شهید بهشتی و خبرگان بخش تولید محتوای کشور، برای تجاری‌سازی جویشگر بومی داده است که شورای راهبری همکاری لازم را برای به ثمر رسیدن نتیجه مدنظر، انجام خواهد داد.

علیرضا یاری مجری طرح جویشگر بومی نیز در این جلسه، روند پیگیری مصوبات این شورای راهبری و مشکلاتی که در دیرکرد برخی اقدامات این طرح وجود دارند را توضیح داد.

در ادامه این جلسه، برنامه عملیاتی مرورگر بومی توسط آرش معبودی پژوهشگر پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تشریح شد و پس از بحث و بررسی در شورا، مقرر شد از ساخت مرورگر بومی جدیدی حمایت نشود و در راستای توسعه بازار و درخواست نیازهای بازار در قالب فعالیت‌های انجمنی با کمک انجمن کامپیوتر، دانشگاه امیرکبیر و سایر پژوهشگران این حوزه، این فعالیت دنبال و در نهایت زیرساخت‌های توسعه مرورگرهای بومی مبتنی بر نیاز بازار کشور فراهم شود.

رئیس شورای راهبری جویشگر بومی گفت: موضوع ایجاد خوشه‌های اقتصادی در بخش‌های مختلف برای یکپارچگی و همگرایی شرکت‌های کوچک و رقیب به هیأت دولت ارسال شده و به عنوان پیشتاز در بخش ICT خوشه خدمات و محتوای جویشگر بومی کلید خورده است.

به گزارش فارس،‌ خسرو سلجوقی رئیس شورای راهبری جویشگر بومی (موتور جستجو) با اشاره به اهداف نخستین جلسه ایجاد خوشه توسعه محتوای بومی و ضرورت وجود خوشه های اقتصادی، اظهار داشت: موضوع خوشه مدتهاست برای یکپارچگی و همگرایی شرکت‌های کوچک و رقیب در دنیا مطرح است که از آن به عنوان خوشه‌های اقتصادی و صنعتی یاد می‌شود.

وی با بیان اینکه هزینه تحقیق و توسعه، بازاریابی و بازارسازی گزاف است و شرکت‌های کوچک این هزینه را ندارند، ادامه داد:  خوشه‌ها شرکت‌های کوچکی هستند که یک هلدینگ را ایجاد می‌کنند. برخلاف هلدینگ‌ها که یک شرکت مادر با تعدادی زیرمجموعه وجود دارد که فرزند متولد می‌کنند در خوشه‌های اقتصادی چندین فرزند یک هلدینگ ایجاد می‌کنند و مدیریت خوشه نیز عامل خوشه نامیده می‌شود.

سلجوقی تاکید کرد: قدرت خوشه در برند است که فرصت خوبی را برای حضور در بازار فراهم می‌کند و باعث حضور پررنگ در بازارهای خارجی و داخلی می‌شود.

رئیس شورای راهبری جویشگر بومی افزود: ایجاد خوشه در حوزه‌های مختلف امکان‌پذیر است؛‌ برای مثال ایران در حوزه شیرینی جات تنوع و قابلیت زیادی دارد و اکنون برندهای مختلفی در این حوزه فعالیت می‌کنند که اگر در قالب یک خوشه اقتصادی فعالیت داشتند فرصت بهتری برای حضور در بازارها را کسب می‌کردند.

سلجوقی تصریح کرد: این موضوع به عنوان یک پیشنهاد به هیات دولت ارسال شده که خوشه‌های اقتصادی در بخش‌های مختلف فعال شوند و به عنوان پیشتاز در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خوشه خدمات و محتوای بومی فعال شده که یکی از محورهای این خوشه جویشگر بومی است.

وی ادامه داد: در خوشه جویشگر بومی به دنبال اقتصادی کردن محتوا هستیم همچنان که گوگل دارای 70 تا 80 شرکت است.

سلجوقی افزود: علی‌رغم اینکه ابتدا در نظر داشتیم خوشه جویشگر بومی ایجاد کنیم اما در اولین مشورت با فعالان حوزه جویشگر بهتر دیدیم که خوشه خدمات و محتوای بومی با زیرشاخه جویشگر بومی را تعریف کنیم.

سلجوقی تصریح کرد: ایجاد خوشه‌های اقتصادی نیازمند سرمایه اجتماعی بالا است که به نظر می‌رسد این سرمایه اکنون در ایران وجود دارد.

وی تاکید کرد: خوشه‌های اقتصادی نباید توسط دولت ایجاد شوند بلکه بخش خصوصی باید ایجادکننده خوشه باشند و دولت تنها باید نقش همگرایی، کاتالیزور و هماهنگی این خوشه‌ها را داشته باشد.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی از برنامه ریزی و سیاستگذاری برای ایجاد و بومی سازی مرورگر وب ایرانی در رده مرورگرهای بین المللی مانند فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر و کروم خبر داد.

علیرضا یاری در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاری نشست پنجاه و سوم شورای راهبری جویشگر بومی در مرکز تحقیقات مخابرات ایران، اظهار داشت: پروژه «مرورگر بومی وب» یکی از زیرپروژه های طرح جویشگر بومی است که در این جلسه، نتایج پروژه و خروجی‌های آن تشریح و بررسی شد.

وی با بیان اینکه مرورگر ایرانی مانند سرویس دهنده هایی شبیه فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، کروم و امثال اینها خواهد بود اما قرار است به صورت بومی باشد، تاکید کرد: تمامی موتورهای جستجو در اکوسیستم خود یک مرورگر هم دارند و براین اساس ما در پروژه «جویشگر بومی»، پروژه «مرورگر بومی» را نیز دیده ایم.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی با اشاره به سیاستگذاری برای دستیابی به یک پروژه کاربردی و چگونگی توسعه و تحریک بازار عرضه و تقاضای آن، خاطرنشان کرد: پیش از این مرورگر فایرفاکس توسط سازمان فناوری اطلاعات، فارسی سازی شد اما از آن هیچ استفاده ای نشده است. به همین دلیل ما قصد نداریم مجددا یک پروژه تعریف کنیم که کاربرد نداشته باشد.

وی گفت: از این رو مهمترین موضوع این است که نه تنها باید از نظر فنی و تکنیکالی مرورگر را بومی کنیم بلکه باید برای توسعه بازار آن نیز کار شود تا توسعه دهندگان نرم افزار و کاربران از آن استفاده کنند.

یاری با بیان اینکه هم اکنون پروژه مرورگر بومی تعریف شده و انجمن مرورگر بومی با حضور دانشگاهیان و شرکتهای فعال در این بخش، شکل گرفته است، افزود: در این پروژه شرکتهای مرتبط، دانشگاهیان و تولیدکنندگان موتور جستجو، به کار گرفته شده اند تا با همفکری و حمایت وزارت ارتباطات، یک پروژه کاربردی رقم بخورد.

رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات مرکز تحقیقات مخابرات ایران تاکید کرد: در این پروژه تیمی که فایرفاکس را بومی کرده بود نیز حضور دارد و قرار است ادامه همان پروژه «فایرفاکس بومی» را در قالب پروژه «مرورگر بومی وب» جلو ببریم و هم اکنون در مرحله سیاستگذاری هستیم.

وی در مورد نحوه بومی سازی این سرویس نیز گفت: قصدمان دوباره نویسی نرم افزار نیست، چرا که دوباره نویسی هم هزینه بر و هم زمان بر است؛ از طرف دیگر هم قصد نداریم فقط نرم افزار را فارسی سازی کنیم. به همین دلیل درحال سیاستگذاری پروژه ای هستیم که تلفیقی از این دو راهکار باشد. به این معنی که ممکن است یک بخشی از نرم افزار را فارسی سازی و یک بخشی را دوباره نویسی کنیم و یا اینکه بخواهیم از فایرفاکس بومی استفاده کنیم.

به گفته یاری، در شرایط فعلی تنها تصمیم براین است که در اکوسیستم جویشگر بومی یک مرورگر بومی نیز داشته باشیم؛ اما اینکه نحوه تولید و جذب بازار عرضه و تقاضای آن چگونه خواهد بود به جمع بندی نهایی نرسیده است.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی در پاسخ به اینکه «مرورگر بومی» شبیه کدام یک از مرورگرهای بین المللی مانند فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر و کروم خواهد بود، تاکید کرد: هنوز این موضوع مشخص نیست. چرا که بررسی ها نشان می دهد که زمانی بازار دست اکسپلورر (IE ) بود و هم اکنون بازار را کروم به عنوان مرورگر گوگل، در اختیار گرفته است. به همین دلیل نمی توانیم یکی از اینها را بومی کنیم و از همان استفاده کنیم . بهتر است که تلفیقی از نمونه های موفق باشد و برای آن باید راه حل اساسی تعریف شود.

مدیر اجرایی موتور جست‌وجوی بومی با بیان دو چالش بزرگ پیش روی موتور جست‌وجوی بومی پارسی‌جو گفت: تنها ۲۵ درصد صفحات وب فارسی برای کاربران قابل استفاده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، امیرعلی خیراندیش مدیر اجرایی موتور جستجوگر بومی با اشاره به اینکه 75 درصد صفحات وب فارسی بی ارزش هستند افزود: در میان 4 میلیارد صفحه فارسی شناسایی شده توسط جستجوگر پارسی‌جو، نزدیک به 1 میلیارد آن‌، یعنی چیزی در حدود 25 درصد، ارزشمند بوده و بقیه صفحات تکراری یا اسپم بوده‌ است که نشان از ضعف تولید محتوی در زبان فارسی دارد.

وی اظهارداشت: این جویشگر به کمک نسخه جدید فنی خود، توانسته است به رکورد تحت پوشش قراردادن 4 میلیارد صفحه وب فارسی برسد که در مقایسه با رقم 2 میلیارد در مدت مشابه سال پیش، نشان از افزایش 100 درصدی میزان پوشش نسخه جدید این جستجوگر است.

وی پیشنهاد کرد: با توجه به روندهای جهانی در مسئله تولید محتوی، افراد جامعه در هر شغل یا حرفه ای که هستند، می توانند باتوجه به دانسته های علمی و کاربردی خود، به تولید محتوی معتبر و موثق در راستای آگاهی رسانی تخصص خود اقدام کنند که البته این مبحث باعث توسعه کسب و کار آنها نیز خواهد شد.
وی با بیان اینکه حجم بالای صفحات بی ارزش، دو چالش بزرگ را پیش روی پارسی جو در پوشش صفحات وب فارسی قرار داده است افزود: این جستجوگر ملی برای کشف صفحات وب مفید فارسی باید تعداد زیادی از صفحات را شناسایی کند در حالی که تنها 25 درصد آنها قابل استفاده برای کاربران است که همین عامل علاوه بر اتلاف زمان، فشار زیادی بر سرورها وارد می کند، ضمن اینکه پارسی جو برای حفظ و ارتقای کیفیت خود، ملزم به ارتقای مداوم هوش مصنوعی خود در بخش خزش، نمایه‌سازی و رتبه‌بندی است.
مدیراجرایی پارسی‌جو ادامه داد: به‌کارگیری فناوری‌های نوین، درک صحیح از زبان فارسی، تکنیک‌های موثر در حذف صفحات تکراری و اسپم و رعایت‌ تناسب‌های فرهنگی از جمله ویژگی های بی بدیل جستجوگر پارسی جو و تسلط آن در حوزه وب فارسی است.

مدیر طرح موتور جستجوی بومی از اعلام دومین فراخوان طرح جویشگر (موتور جستجوی بومی) با هدف شناسایی فعالان این حوزه خبر داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا یاری، گفت: در جهت تحقق گام‌های دوم و سوم نقشه راه طرح جویشگر بومی، شرکت‌کنندگان در این فراخوان می‌توانند پیشنهاد خود را بر پایه ایجاد و توسعه یک سکوی خدمات جویشگر بومی ارائه کنند.

وی افزود: این پیشنهاد باید با توجه به رویکرد راهبردی نقشه راه و بر پایه همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک با سایر بازیگران باهدف توسعه سکوهای پیشرفته، توانمند و یکپارچه کسب‌وکار جویش صورت پذیرد.

رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، با اشاره به این‌که هدف اصلی طرح جویشگر در این فراخوان ­سرمایه­ گذاری مشترک در توسعه سکوهای خدمات جویش بر مبنای گسترش مشارکت است، گفت: همکاری­ ها در میان بازیگران زیست سامانه به­ ویژه کسب‌وکارهای بخش خصوصی، سازمان‌ها و نهادهای بخش عمومی، مؤسسات پژوهشی و فراهم آورندگان خدمات زیرساخت خواهد بود.

یاری با بیان این‌که سکویی که بر مبنای تجمیع خدمات با محوریت جویش محتوای فارسی شکل می­ گیرد، باید دارای ویژگی­های خاص و الزامات مشخصی باشد  گفت: این ویژگیها شامل معماری باز، قابلیت رشد و مقیاس پذیری، ایجاد اثر شبکه­ ای مثبت، کارا بودن سیستم اعتماد و امنیت، تسهیل استفاده و دسترس­ پذیری، قابلیت تنظیم میزان باز بودن، حاکمیت یکپارچه، کنترل ارتباطات و تعاملات و تسهیل جریان ارزش است.

وی در مورد اهداف کیفی طرح جویشگر در اجرای فراخوان حاضر در جهت پشتیبانی تحقق گام­های دوم و سوم نقشه راه این طرح نیز اظهار داشت: افزایش توانمندی بخش خصوصی در ارائه خدمات بومی جویش و  ایجاد همکاری و رقابت در این حوزه، توسعه فضای رقابت و گسترش تنوع و همزیستی خدمات و کسب‌وکارها در زیست سامانه جویشگر و توسعه پایدار کسب‌وکارهای مرتبط با محتوا و خدمات جویش از جمله اهداف کیفی این طرح است.

دبیر شورای جویشگر بومی تاکید کرد: در نقطه شروع و تمرکز اصلی هر پیشنهاد، ایجاد یک سرمایه­ گذاری مشترک به‌منظور طراحی و توسعه سکوی خدمات پیشرفته جویش بر پایه تحلیل فرصتهای بازار و چالش­های صنعت، مدنظر است.

وی افزود: چالش اصلی طرح در این رابطه، دستیابی شرکت­ها به سطح قابل قبولی از بلوغ برای تشکیل همکاری راهبردی (مانند کنسرسیوم) خواهد بود، که در این رابطه لازم است تا توسعه مدل کسب‌وکار بر پایه یکپارچه‌سازی خدمات و همچنین ایجاد ساختار و فرآیندهای اجرایی به‌منظور مشارکت با سایر بازیگران بخش خصوصی و دولتی مدنظر قرار گیرد.

این فراخوان به مدت ۲۱ روز کاری بوده و تا تاریخ سه‌شنبه ۵ بهمن ۱۳۹۵ به پایان خواهد رسید.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی از ارائه سرویس نقشه دیجیتال بومی که امکاناتی مشابه سرویس خارجی «گوگل مپ» دارد خبر داد و گفت: فاز نخست این پروژه در نمایشگاه الکامپ رونمایی می شود.

علیرضا یاری در گفتگو با خبرنگار مهر، در مورد جزئیات چهل و پنجمین نشست شورای راهبری طرح جویشگر بومی اظهار داشت: در این نشست، طرح نقشه دیجیتال بومی کشور توسط بخش خصوصی ارائه و مقرر شد با حمایت شورای راهبری طرح جویشگر بومی، این سرویس به سایر پروژه های این طرح ملی، متصل شود.

وی با بیان اینکه براساس برآوردهای اولیه « نقشه دیجیتال بومی کشور» در مواردی از نظر دقت از سرویس خارجی «نقشه گوگل» نیز بهتر است، ادامه داد: از آنجایی که منبع اصلی (سورس) اطلاعات این نقشه در کشور قرار دارد، این سرویس می تواند جزئیات بیشتری را به کاربر ارائه کند.

یاری با تاکید براینکه در ادامه راه اندازی این سرویس، امیدواریم که بتوانیم از آن به عنوان سرویس نقشه طرح جویشگر بومی استفاده کنیم، خاطرنشان کرد: این سرویس می تواند جایگزین سرویس «گوگل مپ» برای کاربران باشد و در صورتی که کاربران از آن استفاده کنند حتی در زمینه اطلاعات ترافیکی شهری مانند تهران نیز به سرعت اطلاعات این نقشه به روز خواهد شد.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی، با بیان اینکه اطلاعات این نقشه که سطح پوشش آن کل ایران است توسط متخصصان داخلی و به روش برداشت میدانی و فتوگرامتری جمع‌آوری شده، افزود: با توجه به داده‌های بومی، امکان ارائه خدمات بهتری نسبت به نقشه گوگل در این سرویس وجود دارد.

وی گفت: نقشه دیجیتال بومی، شامل تقسیمات کشوری، شهرها و روستاها، معابر بین‌شهری و داخل شهری، نقاط مهم خدماتی، پوشش گیاهی و آبی، مناطق گشت پستی و لایه‌های متفاوتی از اطلاعات موردعلاقه کاربران بوده و امکان خدمات جستجو در نقشه، مسیریابی، تولید آدرس و مشخصات برای هر نقطه در این نقشه دیده شده است.

یاری با بیان اینکه این سرویس قرار است در بیست و دومین نمایشگاه بین المللی الکامپ رونمایی شود، گفت: طراحان این پروژه خواستار سیاستگذاری مرکز ملی فضای مجازی برای استفاده سازمان های دولتی از این سرویس هستند.

دبیر کمیته راهبری موتور جستجوهای بومی با تشریح جزئیات دومین فراخوان برای مشارکت در توسعه محصولات و خدمات جویشگر بومی، گفت: در این مرحله، بر اجباری بودن ترکیب و ادغام شرکت‌ها در قالب سکوهای خدمات تاکید شده است.

به گزارش فارس، علیرضا یاری در نشست شورای راهبری جویشگر بومی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، از دومین فراخوان مشارکت در توسعه محصولات و خدمات جویشگر بومی خبر داد و گفت: نخستین فراخوان این موضوع چندی پیش با دریافت79 طرح پیشنهادی برگزار شد و به نتیجه رسید.

دبیر کمیته راهبری موتور جستجوهای بومی با بیان اینکه موضوع فراخوان اول در فراخوان دوم ادامه می‌یابد، افزود: این فراخوان‌ها در پی تصویب طرح جویشگر بومی در وزارت ارتباطات و تصمیم برای حمایت از محصولات و خدمات بومی تحت وب، اعلام شده‌اند.

وی با بیان اینکه هدف از این فراخوان‌ها، مشارکت در توسعه محصولات و خدمات جویشگر بومی به منظور ایجاد فضای رقابتی برای تحقیق و توسعه محصولات مرتبط با جویشگر است، گفت: در فراخوان اول حمایت از طرح‌ها و خدمات خرد و کوچک، مدنظر بود و در فراخوان دوم حمایت برای رسیدن به شرکت‌های بزرگ هدف قرار گرفته است.

یاری تصریح کرد: بر این اساس در این مرحله، بر اجباری بودن ترکیب و ادغام شرکت‌ها در قالب سکوهای خدمات تاکید شده است.

دبیر کمیته راهبری موتور جستجوهای بومی اضافه کرد: مدل مشارکت در توسعه محصولات و خدمات جویشگر بومی شامل تامین زیرساخت، تحقیق و توسعه خدمت، توسعه کسب و کار، توسعه بازار و پشتیبانی خدمت می‌شود که در این مرحله الزام شده که شرکت‌ها حتما پیش‌بینی می‌کنند که چه زمانی از مشارکت و حمایت بی‌نیاز می‌شوند و استقلال مالی پیدا خواهند کرد.

وی خاطر نشان کرد: اولویت‌های اصلی فراخوان دوم به زودی اعلام خواهد شد که برای مثال جویشگر صوتی یکی از اولویت‌ها خواهد بود.

یک مقام مسئول از سازمان فناوری اطلاعات از شناسایی ۲ شرکت تولیدکننده محتوای دیجیتالی برای اجرای زیرساختهای پروژه خدمات مکان محور (گوگل مپ بومی) به عنوان زیرپروژه جویشگر بومی خبر داد.
یک مقام مسئول از سازمان فناوری اطلاعات از شناسایی ۲ شرکت تولیدکننده محتوای دیجیتالی برای اجرای زیرساختهای پروژه خدمات مکان محور (گوگل مپ بومی) به عنوان زیرپروژه جویشگر بومی خبر داد.
خسرو سلجوقی در تشریح عملیاتی کردن پروژه بومی خدمات مکان محور (نقشه برخط بومی) که طرحی مانند «گوگل مپ» خواهد بود و امکان تولید اطلاعات مکان محور را فراهم می کند، از اعلام فراخوان و شناسایی دو شرکت تولیدکننده محتوای دیجیتالی برای اجرا و توسعه زیرساختهای پروژه خدمات مکان محور (گوگل مپ بومی) به عنوان زیرپروژه جویشگر بومی خبر داد.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران گفت: این طرح یکی از زیرپروژه های جویشگر بومی است که امکان تولید خدمات برمبنای داده های تصویری و نقشه را فراهم می کند.
وی ادامه داد: هم اکنون دو شرکت بخش خصوصی در این زمینه اعلام آمادگی کرده اند و به صورت داوطلب در حال اجرای این طرح هستند که در صورت اتمام آن، امکان ارائه خدمات تصویری نقشه بر مبنای محتوای بومی برای کاربران فراهم می شود.
سلجوقی اجرای این پروژه را یکی از اهداف پروژه ۱۰ برابر کردن تولید محتوای داخلی با رویکرد کسب و کار دیجیتالی و با مشارکت حداکثری بخش خصوصی به عنوان یکی از پروژه های مدنظر اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و افزود: آمارها نشان می دهد که در سالهای اخیر نزدیک به ۸۳ درصد داده ها به سمت داده های ویدئویی در حرکت است و با توسعه همزمان تلفن های هوشمند و اینترنت پرسرعت همراه، یک فیلم به سرعت در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد.
وی با بیان اینکه به تدریج داده های متنی و نوشتاری در حال کاهش است، گفت: باید زمینه های توسعه ویدئو و تصویر بر بستر شبکه فراهم شود. برهمین اساس یکی از این پروژه ها می تواند تولید اطلاعات مکان محور باشد.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات اجرای پروژه های مرتبط با تولید محتوای بومی را در راستای تکالیف قانونی راه اندازی شبکه ملی اطلاعات برشمرد و گفت: باید رفتار استفاده از محتوای رایا فضا (فضای مجازی) در کشور تغییر یابد. متاسفانه هم اکنون به دلیل نبود فرهنگ استفاده از اطلاعات و داده های مفید در کشور، شاهد انتشار و جابجایی حجم عظیمی از اطلاعات غیرمفید، بی اساس و شایعه در شبکه های اجتماعی هستیم.
مجری پروژه تولید محتوا در راستای اقتصاد مقاومتی، با تاکید براینکه در جهت فرهنگ‌سازی و تولید محتوای مفید، موضوع ۲ برابر کردن محتوای داخلی تا پایان سال و نیز ۱۰ برابر کردن آن تا پایان برنامه ششم، به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تکلیف شده است، تصریح کرد: در این نهضت، مردم باید هم تولیدکننده و هم مصرف کننده محتوا باشند و دولت به عنوان ایجاد زیربنا، نقش خود را ایفا کند.
وی با اشاره به ۸۰ پروژه ای که از این بابت دریافت شده است، خاطرنشان کرد: یکی از این پروژه ها طرح جویشگر بومی است که در ایجاد ارزش افزوده در حوزه محتوا و استفاده حداکثری از توان داخلی و کسب درآمد برای بخش خصوصی بسیار مفید خواهد بود.
سلجوقی با تاکید براینکه با اجرای طرح تولید داده های مکان محور، دیگر نیازی نیست که گوگل بخواهد مشخصات مکان ها و نشانی های کشور ما را در اختیار کاربران قرار دهد، اضافه کرد: این اطلاعات باید به صورت بومی تولید شود و مصرف کنندگان، این محتوا را تولید و مدیریت کنند.
به گزارش مهر وی با بیان اینکه در این پروژه قصد الگوبرداری از «گوگل مپ» را نداریم افزود: از زمان تولد وب ۲ واژه هایی مانند «کرات فاندینگ» و « کرات سورسینگ» وارد فضای کسب و کار شد که این اصطلاحات برای تامین جمعی سرمایه و جمع سپاری سرمایه ها به کار گرفته می شد. به این معنی که در دنیای تولید محتوا، تنها یک نفر نباید سرمایه گذاری کند و علاقه مندان به تولید محتوا نیز می توانند به روشهای مختلف در این زمینه حضور داشته باشند.
عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به اینکه با این روش تولید محتوا، اطلاعات با کمترین هزینه و سریعترین زمان ممکن، دیجیتالی می شود گفت: برآوردها نشان می دهد که در سطح جهانی، مقوله تولید محتوا به سرعت در جریان است به نحوی که تولید محتوا به طور سالانه ۴ برابر می شود. این درحالی است که هدفگذاری ما در تولید محتوا برای سال جاری ۲ برابر است. این به معنی نصف میانگین رشد جهانی محتوا است و هدفگذاری غیرقابل دسترسی نیست.

فراخوان پروژه «آرشیو ملی وب ایران» به عنوان یکی از زیر پروژه های طرح راهبری جویشگر بومی، با هدف شناسایی فعالان این بخش، به زودی اعلام می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، طرح آرشیو ملی وب ایران با هدف ذخیره‌سازی محتوای سایت‌های فارسی و در دسترس قراردادن این اطلاعات برای کاربران، در دستور کار قرار گرفته است.

این طرح یکی از زیرپروژه های تعریف شده برای طرح جویشگر بومی محسوب می شود که قرار است با حمایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ایجاد شود.

شورای راهبری جویشگر بومی پیش از این در مورد ایجاد مراکز داده (دیتاسنتر) و موتورجستجوی متنی به عنوان زیرپروژه های تعریف شده برای طرح جویشگر بومی، فراخوان شناسایی و حمایت اعلام کرده بود.

قرار است در فاز بعدی این طرح، برای موضوعاتی چون «آرشیو ملی وب ایران» ، «توسعه خدمات متنوع مکان محور بر بستر موبایل و وب»، «توسعه خدمات جستجوی ویدئو»، «توسعه خدمات جستجوی صوت»، «شبکه‌های اجتماعی بومی»، «جویشگرهای خاص منظوره (جستجوی افراد در وب و سایر موارد بر حسب پیشنهاد)»، «تجمیع و به روز رسانی داده بومی پرکاربرد» و «توسعه ابزارها و زیرساخت‌های تحلیل داده (تحلیل سلامت کاربران) فراخوان شناسایی صادر شود.

پس از اعلام فراخوان، مدل فنی و اقتصادی طرح، دستورالعمل های حمایتی در جهت ایجاد و تولید آن از سوی این شورا ارائه خواهد شد و برای راه اندازی آن تصمیم گیری می شود.

شورای راهبری جویشگر بومی تاکنون درباره مواردی همچون راهبردها و سیاست‌های طرح جویشگر بومی ( اهداف راهبردی (Goals)، اهداف کمی (Objectives) و راهبردهای طرح) ، برنامه عملیاتی طرح (تقسیم بندی انتظارات طرح در سه اولویت، اقدامات پیش رو) ، پیشرفت طرح از منظر حوزه های مورد انتظار در طرح (انتظارات طرح، درصد پیشرفت وزنی هریک)، وضعیت هزینه کرد هریک تاکنون و عملکرد بودجه ای آن تصمیم گیری کرده است.

ارائه برنامه زمان بندی برای مشخصه فنی مورد انتظار هر طرح و پیش نیاز فراخوان هر پروژه، بررسی وضع موجود آن در کشور و تحلیل دستاوردهای طرح به ازای هر پروژه، از اقداماتی است که در راستای تکمیل طرح جویشگر بومی، قرار است انجام شود.

دبیر طرح جویشگر بومی از انعقاد قرارداد با ۲۲ شرکت برای ۱۵ پروژه در راستای ارائه خدمات بومی طرح «جویشگر بومی» خبر داد و گفت: تا ۶ ماه آینده سومین موتور جستجوی متنی تحت وب، وارد بازار می شود.

علیرضا یاری با اشاره به برنامه ریزی و سیاستگذاریهای انجام شده در دو سال اخیر که منتج به تعریف پروژه‌های مهم در حوزه خدمات و محتوای جویشگر بومی شد، اظهار داشت: با توجه به سیاستگذاری شورای راهبری طرح جویشگر بومی، قرار است تمامی سرویس دهنده‌های مرتبط با این طرح، در نهایت با یکدیگر مشارکت داشته و به یک هم افزایی در موضوع جویشگر بومی دست یابیم.

وی با بیان اینکه در این مرحله موفق به نهایی کردن ۱۵ پروژه در این راستا شده ایم، ادامه داد: هم اکنون در حال عقد قرارداد برای ۱۵ پروژه تعریف شده هستیم که تا یک ماه آینده به تدریج انجام می شود.

یاری با اشاره به جزئیات ۱۵ پروژه در راستای تحقق طرح جویشگر بومی، خاطرنشان کرد: راه اندازی جویشگرهای متنی، جویشگر تصویری، جویشگر خبر، جویشگر نقشه، ایمیل بومی، ترجمه ماشینی، مستندات علمی، شبکه واژگانی عمومی زبان فارسی (وردنت)، گراف دانش، دانشنامه آزاد زبان فارسی، ابزارهای خط و زبان فارسی و بانک درختی زبان فارسی از جمله این پروژه ها هستند.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی اضافه کرد: این پروژه ها در مرحله عقد قرارداد است و در این مرحله حدود ۳۰ میلیارد تومان برای آن اعتبار درنظر گرفته شده است.

وی گفت: در مراحل بعدی و پس از دست یافتن شرکتها به خروجی مناسب، حمایت بیشتری در قالب سیاستگذاری جدید شورای راهبری از آنها خواهد شد.

یاری با اشاره به فعالیت دو موتورجستجوی متنی «پارسی جو» و «یوز» و حمایت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از این دو پروژه تاکید کرد: هم اکنون این موتورهای جستجو از نظر کیفیت و تعداد کاربر، روند رو به رشدی را طی می کنند و حجم اطلاعات آنها نیز در صفحات وب افزایش یافته است.

به گزارش مهر وی ادامه داد: پارسی­‌جو و یوز نیز از جمله ۲۲ شرکت مذکور هستند و از آنجایی که موتور جستجوی وب، خدمت پایه­‌ای طرح جویشگر بومی را تشکیل می دهد، تاکید بیشتری بر حمایت از این پروژه ها است. از سوی دیگر علاوه بر این دو، یک جویشگر متنی دیگر با عنوان «زال» در طرح مشارکت خواهد داشت که در نهایت امیدواریم هر ۳ این پروژه­‌ها ، تا ۶ ماه آینده، سرویس دهی قابل قبولی را در حوزه جویشگر متنی داشته باشند.

دبیر شورای راهبری طرح جویشگر بومی با بیان اینکه هریک از این موتورهای جستجو با توجه به قابلیتهایی که دارند کاربر خاص خود را خواهند داشت، افزود: در مراحل بعدی، برای هم افزایی این پروژه ها، باید آنها را در کنار هم قرار دهیم تا در مرحله آخر و در سالهای آتی شاهد ایجاد ۲ یا ۳ جویشگر بومی با قابلیت سرویس های مختلف باشیم.