تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
سونیتا سرابپور - سامانه ریجستری که قرار بود مانع از قاچاق گوشیهای موبایل در کشور شود، حالا مشخص شده که حداقل در یک سال گذشته با یک باگ جدی، امکان ورود گوشیهای پرچمدار سامسونگ و آیفون به کشور را تحت نام مدلهای ارزانقیمت فراهم کرده است. منابع صنفی و اعضای انجمن واردکنندگان موبایل در گفتوگو با «شرق» میگویند که اگر پای منافع دولت و ضرری که به خاطر از دست دادن سود حاصل از واردات گوشیهای پرچمدار در میان نبود، این قاچاق گوشیهای لوکس رسانهای نمیشد. از سوی دیگر همین فعالان بازار هشدار میدهند که این افشا، بهجای برخورد با متخلفان اصلی، میتواند کسبوکارهای کوچک و متوسط را محدود کرده و زمینه را برای بازتوزیع سهم بازار به نفع چند شرکت بزرگ فراهم کند. بررسی «شرق» نشان میدهد شرکتهایی که در این پرونده دست دارند، حداقل ۳۰ شرکت هستند که عمده تخلف هم از طرف ۱۳ شرکت انجام شده؛ شرکتهایی که ساختار سازمانی غیرشفاف دارند و دو مدیر در اغلب این ۱۳ شرکت بر صندلی مدیرعاملی نشستهاند. برخی اعضای انجمن واردکنندگان موبایل در گفتوگو با «شرق» میگویند سودهای ناشی از فروش «پنهان» گوشیهای لوکس، در مواردی به سرمایهگذاری در املاک و داراییهای مشهود تبدیل شده است؛ اقدامی که نشان میدهد عاملان، با علم به قابل ردیابی بودن تخلفات، ریسک این فعالیتها را پذیرفتهاند.
طرحی که هدفش جلوگیری از قاچاق بود
طرح ریجستری گوشی در اواسط دهه ۹۰ و در دولت دوم حسن روحانی در حالی به اجرا درآمد که یک بار این طرح در سال ۱۳۸۵ به اجرا گذشته شده بود، در نهایت به دلیل نتایج ناموفق پس از ۱۲ ماه متوقف شد. در اولین تجربه اجرای این طرح عدهای با استفاده از ماهیت قابل جعل و تغییر IMEI گوشیهای قاچاق به IMEI یک گوشی مجاز وارداتی، اقدام به فروش کالای قاچاق میکردند. در نهایت در آذر ۱۳۹۶ پایش کل شبکه اپراتورهای موبایل با هدف ثبت و مانیتورینگ آخرین شناسههای ترکیبی گوشی و سیمکارتشده در شبکه با پایش گوشیهای آیفون شروع شد. محمدجواد آذریجهرمی، وزیر ارتباطات دولت دوازدهم، برای اجرای این طرح با انتقادات زیادی همراه شده، چراکه منتقدان معتقد بودند برخلاف ادعایی که او و مدیرانش در آن زمان برای اجرای طرح ریجستری داشتند و اینکه این طرح منجر به ایجاد محدودیتی نخواهد شد، اما این طرح در عمل باعث ممنوعیت واردات گوشی آیفون در پاییز سال ۱۴۰۱ شد. با این حال آذریجهرمی پیوسته چه در زمان مدیریتش در وزارت ارتباطات و چه حالا به عنوان یک مدیر سابق از اجرای این طرح دفاع کرده است. ابتدای شهریور او در گفتوگو با خبرگزاری دانشجو گفته است که ۹۶ درصد واردات گوشی موبایل تا سال ۱۳۹۶ قاچاق بوده است. در نهایت هم گفته است که تا پایان مدیریت او در وزارت ارتباطات (بهار ۱۴۰۰) میزان قاچاق گوشی به صفر رسیده: «الان بههیچوجه قاچاق تلفن همراه نداریم و این نشان میدهد که میشود جلوی قاچاق را گرفت».
چند هفته بعد از این اظهارات (۲۳ شهریور) رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی، از خاموشی ۱۲ هزار دستگاه موبایل به دنبال واردات گوشیهای لوکس با نام گوشیهای ارزانقیمت خبر داد؛ یعنی ورود قاچاقی گوشی پرچمدار با نام گوشی ارزانقیمت به بازار ایران. مهدی اسدی، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، در گفتوگو با «شرق» میگوید نبود ارتباط و همپوشانی سامانههای درگیر و همچنین باگی که در سامانه همتا وجود داشت، موجب بروز این اتفاق شده است. به گفته او، برندهای درگیر در این پرونده فقط آیفون نبوده و گوشیهای پرچمدار دیگری مانند سامسونگ نیز از طریق این شرکتها به نام گوشی ارزانقیمت در سامانه همتا ثبت شدهاند.
تخلف از چه زمانی شروع شده است؟
در تعیین بازه زمانی وقوع تخلفات میان فعالان بازار اختلافنظر وجود دارد: عدهای معتقدند روند از چند سال پیش آغاز شده و برخی دیگر آن را محدودتر و مرتبط با سال گذشته و همزمان با برداشتهشدن ممنوعیت واردات آیفون میدانند. این گروه معتقدند این تخلف با واردات «سامسونگ سری S25» و «آیفون 16» از سال گذشته شروع شده و درعینحال نمونههایی از دستکاری یا اشتباه در ثبت مدلهای قدیمیتر (مانند آیفون 13) نیز گزارش شده است. منابع میگویند در برخی پروندهها تفاوت بین مدلهای با ظرفیتهای متفاوت (مثلا آیفون ۱۳ با ۱۲۸ گیگابایت در برابر ۲۵۶ گیگابایت) به عنوان یکی از شیوههای سوءاستفاده یا خطا ظاهر شده است؛ اما تأکید دارند که در بسیاری از موارد نمیتوان بلافاصله و بدون بررسی فنی و تطبیقی، خطای سیستمی را از تخلف عمدی تفکیک کرد.
چطور سامانه ریجستری دور خورده است؟
منابع صنفی که از جزئیات پرونده و سازوکارهای فنی آگاهاند، میگویند بخش فنی ماجرا حول «کد IMEI» و شیوه تطبیق این کدها در سامانه همتا میچرخد. به گفته این منابع، هر دستگاه تلفن همراه در دنیا یک شناسه یکتا (IMEI) دارد که مانند یک اثر انگشت است؛ این کد ۱۶رقمی، از چند بخش اصلی تشکیل میشود که از سوی مؤسسه بینالمللی GSMA و منابع رسمی تولیدکننده در اختیار سامانهها گذاشته میشود. شش رقم اول (TAC – Type Allocation Code) که نشاندهنده نوع گوشی و برند است. این کد از سوی سازمان GSMA به کارخانهها اختصاص داده میشود. برای مثال برای یک گوشی سامسونگ، TAC مشخص میکند که مدل دقیق و نسخه آن چیست. دو رقم بعدی (FAC – Final Assembly Code) که در IMEI قدیمی نشاندهنده کارخانه مونتاژ گوشی است و در نسخههای جدید IMEI، این بخش با TAC ترکیب شده و مستقیم استفاده نمیشود. شش رقم بعدی (SNR – Serial Number) شامل شماره سریال منحصربهفرد گوشی است. حتی اگر دو گوشی از یک مدل باشند، SNR آنها متفاوت است. یک رقم آخر (CD – Check Digit) هم برای بررسی صحت IMEI استفاده میشود. منابع صنفی اشاره میکنند که در چند سال اخیر، دسترسی مستقیم به تگهای GSMA برای برخی بازیگران وارداتی به دلیل تحریم با محدودیت مواجه شده است؛ بهطوریکه شرکتها برای بهدستآوردن داده دقیق تگها مجبور به خرید از واسطهها یا تأمینکنندگان ثالث شدهاند. در این فضا «خلأ دادهای» و تأخیر در بهروزرسانی اطلاعات باعث شده سامانه همتا نتواند به طور کامل بر تطبیق «IMEI»ها تکیه کند. نتیجه این خلأ، بروز راههایی برای دستکاری یا جا زدن مدلهای گرانقیمت به عنوان کالاهای ارزانتر یا بالعکس بود.
یکی از اعضای انجمن واردکنندگان موبایل درباره نحوه استفاده از این باگ در سیستم همتا به «شرق» میگوید: «یکی از سازوکارهای گزارششده این بود که واردکننده در اظهار به گمرک، یک پالت کالا را به صورت «ترکیبی» ثبت میکرد: مثلا بخشی از پالت را به عنوان گوشیهای ارزانقیمت (شیائومی) و مابقی را به صورت آیتمهای لوکس (آیفون یا سامسونگ پرچمدار) ارسال میکردند؛ سپس برای تطبیق با اسناد و فاکتورها و سامانههای داخلی، از ضعف در همسانسازی دادهها سوءاستفاده میکردند». منابع میگویند این روند از مرحله سفارش در مبدأ تا اظهار در گمرک برنامهریزی شده و سیستماتیک بوده است.
درباره نقش احتمالی برخی مسئولان یا کارکنان گمرک در تسهیل یا سهلانگاری این روند، منابع حاضر در گفتوگو اعلام کردند که بررسیهای امنیتی و نظارتی باید مشخص کند آیا افراد داخل گمرک یا سامانهها در این مسیر نقش داشتهاند یا خیر. برخی گفتهاند نمونهبرداری و بازبینی اسناد پالتها و تطبیق اطلاعات گمرکی با سامانههای دیگر میتواند شواهدی از نحوه وقوع تخلف ارائه دهد، اما تأکید شده که این موضوع جنبه امنیتی-قضائی دارد و باید به شکل دقیق بررسی شود. باگ در سامانه ریجستری به گفته برخی فعالان بازار فروش موبایل اتفاق جدیدی نیست. از منظر فنی، نمونه دیگری که فعالان مطرح کردهاند، مربوط به «نحوه بارگذاری فایلهای IMEI» و اشتباهات انسانی در نامگذاری فایلهاست. به گفته یکی از منابع، پروندهای وجود داشته که در آن دو فایل اکسل حاوی فهرست «IMEI»ها، به صورت نامناسب یا اشتباه بارگذاری شدهاند؛ در نتیجه، سامانه همتا و مراجع استعلامکننده پس از دریافت دادهها، مدلها را نادرست گزارش کردهاند. روند اصلاح اینگونه خطاها در سامانه، علاوه بر ایجاد سردرگمی، با رفتوبرگشت تیکتها و درخواستهای اصلاح بین شرکتها و اپراتور سامانه همراه بوده که گاهی هفتهها زمانبر و به گسترش ابهامات منجر شده است. با این حال گروهی از متخلفان عمدا از همین فضا برای رسیدن به سودهای غیرقانونی استفاده کردهاند. فعالان همچنین میگویند شرکتهای دارای ساختار و سابقه طولانی و چندصدنفری، به خاطر ریسک بالای حقوقی و حیثیتی، معمولا وارد چنین اقدامات پرخطری نمیشوند و این نوع تخلفات بیشتر از سوی شرکتهای کوچک، کمسابقه یا با ساختار صوری گزارش شده است.
چه شرکتهایی درگیر بودهاند؟
تاکنون و طبق اعلام رسمی از سوی انجمن واردکنندگان موبایل، ۱۱ شرکت با دورزدن سامانه همتا توانستهاند گوشیهای پرچمدار سامسونگ و آیفون را با نام گوشیهای ارزانقیمت وارد بازار کنند. اما برخی منابع بازار به «شرق» میگویند که تعداد این شرکتها به ۳۰ شرکت میرسد، ولی عمده تخلف از سوی ۱۳ شرکت رخ داده است.
بررسی فهرست این ۱۳ شرکتی که در اختیار «شرق» قرار گرفته است، نشان میدهد که این شرکتها عمدا تازهکار هستند و ساختار سازمانی شفافی ندارند. بررسی هر ۱۳ شرکت در روزنامه رسمی مشخص میکند که عمدتا دو نفر در تیم مدیریتی این شرکتها یکسان هستند. چهار شرکت از این ۱۳ شرکت با نامهای متفاوت ثبت شدهاند، اما آدرس محل شرکت یکسان است.
طبق شنیدههای برخی اعضای انجمن واردکنندگان، سودهای ناشی از فروش غیررسمی و «پنهان» گوشیهای لوکس، در مواردی به سرمایهگذاری در املاک و تملک داراییهای مشهود منجر شده است. به گفته این منابع، برخی از عاملان پرونده، پس از کسب درآمد، مبالغ را به طور غیررسمی دریافت و برای خرید ملک یا انجام معاملات مشابه به کار بردهاند؛ اقدامی که نشان میدهد عاملان با علم به قابل ردیابی بودن تخلفات، ریسک انجام آنها را پذیرفتهاند.
فعالان تأکید میکنند بخش درخور توجهی از شرکتهای مشکوک، ساختار سازمانی و اداری منسجمی ندارند؛ بسیاری از این شرکتها فاقد وبسایت فعال یا دفاتر و پرسنل مستند هستند و به قول منابع، بیشتر شبیه «شرکتهای صوری» یا مقطعی عمل میکنند تا بنگاههای دارای تداوم کسبوکار. به همین علت، برخی از این بازیگران زمانی که متوجه احتمال لورفتن تخلف شدهاند، عملیات را متوقف کردهاند؛ اقدامی که به اعتقاد منابع، نشاندهنده آگاهی قبلی آنها از غیرقانونیبودن رویههاست.
در بخشی از روایتها از سوی اعضای انجمن واردکنندگان موبایل نامهای مشخصی نیز مطرح شده است. منابع غیررسمی از نقشهای مشخص افرادی در شبکه تخلف یاد کردهاند و همچنین به نقش شرکتهایی نام بردهشده در ارائه خدمات پس از فروش اشاره شده است؛ از جمله ذکر شده که بعضی واحدهای خدمات پس از فروش (گارانتیدهنده) در زنجیره عرضه این دستگاهها حضور داشتهاند. با این حال، بررسی رسمی و اعلام نتایج نهایی بر عهده مراجع قضائی، انتظامی و گمرکی است و فعالان تأکید دارند باید از اظهارنظر شتابزده و قضاوت بیاساس پرهیز شود.
متخلفان عضو انجمن و صنفی نبودهاند
آنچه بیش از همه در اظهارات برخی فروشندگان و اعضای انجمن واردکنندگان دیده میشود، تأکید بر این نکته است که این ۱۳ شرکت که بیشترین نقش را در این تخلف داشتهاند، عضو انجمن، اتحادیه یا صنفی نبودهاند. مهدی اسدی، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، در گفتوگو با «شرق» میگوید: در بین نام شرکتهای متخلف فقط یک شرکت بهتازگی به عضویت انجمن واردکنندگان موبایل درآمده است و سایر شرکتهای متخلف از اعضای این انجمن نیستند. همچنین بررسی دادههای روزنامه رسمی نیز نشان میدهد از این ۱۳ شرکت فقط یک شرکت عضو سازمان نظام صنفی رایانهای کشور بوده است. فعالان تأکید دارند که انداختن بار این تخلفات بر دوش انجمن، چه از حیث حقوقی و چه از حیث اخلاقی، نادرست است؛ بهویژه که متخلفان اساسا در عضویت تشکلها نبودهاند.
چرا تخلف رسانهای شد؟
بسیاری از فروشندگان بازار موبایل و همچنین اعضای انجمن واردکنندگان موبایل ایران نسبت به رسانهایشدن این تخلف چندان خوشبین نیستند و معتقدند رسانهایشدن آن میتواند چندین هدف در پشت خود داشته باشد. منابع صنفی که از نزدیک پیگیر وضعیت بازار و پروندههای مرتبط بودهاند، میگویند کشف اولیه موضوع از دل خود بازار و از سوی «یکی از اعضای انجمن» صورت گرفته است. به گفته این منابع، آن عضو صنفی پس از مشاهده «نشانهها و خطاهای سامانهای» تصمیم گرفته آن را اعلام کند و در شناسایی تخلف دولت هیچ نقشی نداشته و اگر بخش خصوصی هم این باگ را متوجه نمیشده، احتمالا دولت هم از آن خبردار نمیشده است. برخی از اعضای انجمن هم آنقدر بدبین هستند که میگویند فرد یا افرادی پشت اعلام این تخلف هستند که پیشتر این باگ در سامانه را میدانستهاند، اما زمان اعلام عمومی را با هدف پیگیری کارایی برخوردها و دستیابی به نتایج مشخص عقب انداختهاند؛ اقدامی که به گفته منابع، «دارای تحلیل و تدبیر زمانی» بوده است. به باور این گروه، این شیوه اعلام هدفمند، از آن رو است که افشای بیموقع اطلاعات ممکن است بهجای برخورد با متخلفان اصلی، به محدودسازی کلی کسبوکارهای صنفی و سوقدادن بازار به سوی انحصار منجر شود که به نفع یک شرکت واردکننده اصلی و بزرگ این بازار باشد. به تعبیر منابع، القای اینکه «انجمن یا کل صنف مقصر است»، میتواند بستری فراهم آورد تا سهم بازار در اختیار چند شرکت بزرگ مشخص قرار گیرد؛ بیمی که از سوی برخی فعالان کوچک و میانرده بازار مطرح شده است.
چه تعداد گوشی پرچمدار به اسم ارزانقیمت وارد شده است؟
خبرها و اظهارنظر رئیس انجمن واردکنندگان موبایل نشان میدهد که همتا در نخستین پالایشها، دستگاههایی را که در یک بازه زمانی از سوی شرکتهای مشخصی وارد شده بودند، «غیرفعال» اعلام کرد؛ رقمی که در اطلاعرسانیهای اولیه حدود «۱۲ هزار دستگاه» گزارش شده، اما به اذعان فعالان، این عدد ممکن است کمتر یا بیشتر باشد و هنوز نهایی نیست. آنگونه که منابع توضیح میدهند، فرایند شناسایی و تعیین اینکه کدامیک از دستگاهها دچار مشکل شدهاند، پیچیده است و ممکن است شامل گوشیهایی باشد که هنوز در انبار شرکتها مانده یا به دست فروشندگان رسیده و فروخته شدهاند.
پیامد ملموس این خاموشسازی برای فروشندگان خرد و مصرفکنندگان نهایی که نقشی در این تخلف نداشتهاند، درخور توجه است. فعالان بازار از مخاطرات اقتصادی فروشندگان خرد در شهرهای مختلف کشور میگویند که تنها چند دستگاه یا تعدادی محدود از این گوشیها را خریده و اکنون سرمایه و کسبوکار آنها در معرض ریسک قرار گرفته است. به گفته منابع، برخی فروشندگان کوچک مقادیری از این کالاها را طبق روال قانونی از این شرکتهای متخلف خریداری کرده و اکنون با امکان غیرفعالشدن دستگاههای خریداریشده خود، نگران ازدسترفتن سرمایهشان هستند.
مهدی اسدی، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل، درباره چگونگی جلوگیری از خسارت به فروشندگانی که در این تخلف نقشی نداشتهاند، به «شرق» میگوید: «درباره زمان شناسایی و جمعآوری گوشیها، باید توجه داشت که چنین روندی بهطور کامل قابل اجرا نیست؛ زیرا این کالاها از لایه واردکننده عبور کرده و در زنجیره فروش قرار گرفتهاند. به همین دلیل، لازم است تصمیمات کلان در سطح دولت اتخاذ شود. هدف ما این است که پس از انجام اقدامات لازم، گوشیهای موجود در دست فروشندگان و سایر لایههای بازار نیز فعال شوند». او ادامه میدهد: «تمام تلاش اتحادیهها و اتاق اصناف ایران بر این است که از آسیب بیشتر به بدنه صنف تلفن همراه کشور جلوگیری کرده و همزمان با متخلفان اصلی برخورد قانونی شود». او تأکید میکند که تلاش انجمن واردکنندگان موبایل ایران، به همراه اتحادیهها و اتاق اصناف ایران بر این است که در کنار دولت و حاکمیت، گوشیهایی را که به شکل غیرقانونی در بازار به فروش رسیده یا در انبار شرکتهای متخلف یا فروشندگان معمولی قرار گرفته است، شناسایی کرده و پرونده را سریعتر به نتیجه برسانند.
فقط باگ سیستمی باعث سوءاستفاده شده است؟
فروشندگان بازار موبایل و فعالان صنفی معتقدند تنها یک باگ در سامانه رجیستری باعث بروز این تخلف نشده است و به باور آنها مجموعه مشکلات سیستماتیک در نهایت باعث بروز چنین تخلف و سود میلیارد تومانی به نفع عدهای خاص شده است.
فعالان صنفی حوزه تلفن همراه و بازرگانان مدعیاند در چند سال گذشته و بهویژه در سالهای اخیر، تغییر مکرر مقررات ارزی و تجاری در کنار «حفرههای سیستمی» در سامانههای مرتبط، راه را برای سوءاستفاده برخی واردکنندگان هموار کرده است. درواقع به گفته آنها اعمال محدودیتهای جدید و تغییر سقفهای ثبت سفارش، همزمان با فرصتطلبی بنگاههای کوچک و برخی بازیگران کموجوه، زمینه بروز تخلفات گسترده در واردات گوشیهای لوکس را فراهم کرده است. در گفتوگویی که با فعالان بازار شده، تأکید شده است که در سالهای اخیر مقررات متعددی در حوزه تأمین ارز و ثبت سفارش ازجمله «نظام نیمایی»، «تالار دوم» و الزام ارائه «ارز حاصل از صادرات» تغییر یافته و اکنون ارز از طریق «مرکز مبادله» تعیین میشود. این نوسانات مقرراتی -که هر یک بارها دستخوش بازنگری شدهاند- سازوکار ثبت سفارش را پیچیده و برای برخی بازیگران فرصتساز کرده است. یکی از موارد کلیدی که منابع صنفی بر آن انگشت میگذارند، تغییر مقررات مربوط به سقف ثبت سفارش بدون نیاز به سابقه وارداتی است. به گفته این منابع، پیشتر قانونی وجود داشت که به شرکتهای بازرگانی امکان میداد تا سقف ۵۰۰ هزار دلار بدون نیاز به سابقه وارداتی ثبت سفارش انجام دهند؛ تدبیری که برای کمک به شرکتهای کوچک طراحی شده بود. اما در سال جاری این امکان بهطور چشمگیری کاهش یافت و سقف بدون نیاز به سابقه به صد هزار دلار برای شرکتهای تازهتأسیس محدود شد. این تغییر به گفته فعالان صنفی توسط مشاور وزیر ایجاد شده که در نهایت نتیجه کاهش پنجبرابری این تسهیلات، فشار را بر شرکتهای کوچک افزایش داده و برخی را به سمت مسیرهای «سریع و مخاطرهآمیز» سوق داد. منابع مطرح میکنند که برخی شرکتها با استفاده از مکانیسم «ارز حاصل از صادرات» و بهرهگیری از کارتهای اجارهای و اسناد وابسته به صادرات، اقدام به ثبت سفارش و واردکردن گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار کردهاند؛ درحالیکه سازوکارهای کنترلی یا همسانسازی اطلاعات میان سامانهها ناکافی بوده است.
پرونده تخلف اخیر، نمونهای کامل از پیامدهای ترکیبی خلأهای سیستمی، تغییرات مکرر مقررات ارزی و تجاری و نظارت ناکافی میان سامانههای مرتبط است که راه را برای سوءاستفاده برخی بازیگران این بازار هموار کرده است. تجربه اخیر نشان میدهد که اصلاح فرایندهای کنترل و یکپارچهسازی سامانهها، همراه با تدابیر نظارتی دقیق، نهتنها برای پیشگیری از تخلف، بلکه برای حفاظت از فعالان قانونی بازار و جلوگیری از آسیبهای اقتصادی گسترده به فروشندگان و مصرفکنندگان نهایی ضروری است.
رئیس سازمان حمایت در مکاتبه با قائم مقام وزیر صمت تایید کرده که بخشی از گوشیهای سامسونگ در کشور امارات با سیم کارتهای هندی فعال شده و بعد وارد ایران میشوند.
به گزارش اقتصاد معاصر؛ اواخر تیرماه رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان در مکاتبهای با قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازگانی، گزارشی درباره بررسی عملکرد واردکنندگان گوشیهای سامسونگ ریپک ارائه کرد.
این گزارش که به بررسی گوشیهای سری ام و اف و... میپردازد، در پی جلسهای در دفتر صنایع تجهیزات برق، الکترونیک، نرمافزار و صنایع خلاق وزارت صمت تهیه شده، به واقعیتهایی مهم در خصوص واردات این کالای خاص پرداخته است.
یکی از نکات برجسته مکاتبه رئیس سازمان حمایت، تاکید بر این موضوع است که بسیاری از گوشیهای سامسونگ وارداتی، خصوصا سریهای M و F و... در کشور هندوستان از بستهبندی اصلی خارج شده، با سیمکارت هندی فعال میشوند و سپس مجددا بستهبندی و وارد ایران میشوند؛ آنچه به اصطلاح به آن «ریپک» یا بازبستهبندی میگویند.
در این نامه اشاره شده که این اقدام در شرایطی انجام میشود که واردات مستقیم گوشیها به کشور با مشکلاتی نظیر تحریم مواجه است و واردکنندگان به ناچار به این روش متوسل شدهاند. اما این روند نه فقط پیچیدگیهای زیادی ایجاد میکند، بلکه پیامدهایی جدی برای بازار و مصرفکنندگان به دنبال دارد.
مصرفکنندگان انتظار دارند کالای اصل و استاندارد را با گارانتی و خدمات پس از فروش معتبر دریافت کنند. اما گوشیهای ریپک، به ویژه آنهایی که بستهبندیشان باز شده و از سیمکارت هندی برای فعالسازی استفاده شده، ممکن است از این استانداردها فاصله داشته باشند. آیا خریدارانی که بدون اطلاع از این موضوع گوشی تهیه میکنند، به درستی از شرایط کالا و خدمات پشتیبانی آن آگاه میشوند؟
عدم اطلاعرسانی شفاف میتواند به نقض حقوق مصرفکنندگان منجر شود و اعتماد بازار را تضعیف کند.
در شرایطی که این موضوع به طور جدی روی کیفیت و اصالت کالا تاثیر دارد، عدم اعلام رسمی و شفافیت درباره ماهیت گوشیهای وارداتی، به نوعی بیاعتمادی عمومی را دامن میزند. دولت و نهادهای مسوول بهتر بود با صداقت کامل موضوع را به اطلاع عموم میرساندند تا مصرفکنندگان با آگاهی کامل انتخاب کنند.
در این نامه آمده است، با توجه به اینکه تمام گوشیهای ریپک تحت بررسی قرار گرفتهاند، اتخاذ هرگونه سیاست جدید باید به صورت یکسان و جامع باشد تا تبعیضی میان واردکنندگان ایجاد نشود. اما در عین حال این سیاستها باید به گونهای طراحی شوند که هم حقوق مصرفکننده حفظ شود و هم بازار به ثبات برسد.
واردات گوشیهای سامسونگ با روش ریپک، شاید راهکاری موقت و غیرایدهآل در شرایط تحریم و محدودیت واردات مستقیم است. این روش نه فقط ابهاماتی درباره اصالت و کیفیت کالا ایجاد میکند، بلکه به حقوق مصرفکنندگان نیز خدشه وارد میسازد. در چنین شرایط حساسی، شفافیت و اطلاعرسانی رسمی به مردم از سوی مسوولان ضروری به نظر میرسد.
به جای آنکه مسائل پشت پرده و پیچیدگیهای واردات پنهان بماند، بهتر است با یک سیاست شفاف، همه ذینفعان بازار از جمله مصرفکنندگان در جریان واقعیتها قرار گیرند تا با آگاهی و انتخاب درست، از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.
گفتنی است، در سالهای ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، واردات انبوه گوشیهای ریپک آیفون به بازار کشور شدت گرفت و این موضوع بارها در رسانهها مورد توجه و هشدار قرار گرفت. کارشناسان و فعالان بازار نسبت به پیامدهای منفی این روند از جمله کاهش کیفیت کالا، خدشه به حقوق مصرفکنندگان و افزایش احتمال فروش محصولات تقلبی و بدون گارانتی معتبر هشدار دادند. با این حال، همچنان شاهد ادامه این نوع واردات بدون شفافیت کامل هستیم که نگرانیها درباره سلامت بازار و اعتماد مشتریان را افزایش داده است.
مدیرکل صنایع معدنی وزارت صمت گفت: در راستای شفافسازی بیشتر محصولات معدنی و به دستور معاون وزیر صمت، پروژه اتصال سامانه مودیان مالیاتی به سامانه جامع تجارت با برنامهریزی دفتر صنایع معدنی وزارت صمت و همکاری مرکز فاوا وزارت صمت عملیاتی و هم اکنون وارد فاز اجرا شده است.
به گزارش وزارت صمت، «محمدرضا کریمی» مدیرکل صنایع معدنی وزارت صمت، با بیان این مطلب اظهار کرد: دفتر صنایع معدنی بهعنوان زیر مجموعه معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت و در جایگاه سیاستگذار تخصصی در حوزه مواد اولیه، این طرح را با هدف تقویت نظام توزیع، شفافسازی فروش و عدالتبخشی در تخصیص منابع، پیشنهاد داده و از آغاز در فرآیند طراحی و اجرای آن نقش فعال داشته است.
وی افزود: دفتر صنایع معدنی بهعنوان زیر مجموعه معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت و در جایگاه سیاستگذار تخصصی در حوزه مواد اولیه، این طرح را با هدف تقویت نظام توزیع، شفافسازی فروش، و عدالتبخشی در تخصیص منابع، پیشنهاد داده و از آغاز در فرآیند طراحی و اجرای آن نقش فعال داشته است، «وجیهالله جعفری» معاون امور معادن و صنایع معدنی، پروژه اتصال سامانه مودیان مالیاتی به سامانه جامع تجارت را گامی مؤثر در شفافسازی و بهبود تخصیص سهمیه مواد اولیه عنوان کرد.
مدیرکل صنایع معدنی وزارت صمت، با بیان اینکه پروژه اتصال سامانه مودیان مالیاتی به سامانه جامع وارد فاز عملیاتی شد، تصریح کرد: این اقدام که با همکاری مرکز فاوا وزارت انجام و با هدف یکپارچهسازی اطلاعات فروش واقعی بنگاههای تولیدی و بهرهگیری از آن در سیاستگذاریهای مرتبط با تخصیص سهمیه مواد اولیه و کنترل عرضه در زنجیره تأمین صنایع معدنی است.
وی اضافه کرد: پیشتر الگوریتم سهمیهبندی مواد اولیه برای سه ماده اولیه شامل کاتد مس، آلومینیوم و ورق گرم، در بستر سامانه جامع تجارت بود. این الگوریتم جدید با استفاده از اطلاعات فروش ثبتشده در این سامانه، مبنای تخصیص سهمیه قرار گرفته و موجب بهبود شفافیت شده است.
کریمی ادامه داد: از مزایای این سامانه میتوان به دسترسی دادههای دقیق و بهروز از میزان فروش واقعی تولیدکنندگان، سرعت در ثبت و گزارشگیری فروش در سامانههای مجزا اشاره کرد که با اتصال سامانه مودیان به سامانه جامع تجارت یک مرجع دادهای واحد، معتبر و برخط برای تصمیمگیری ایجاد کرده است.
وی تاکید کرد: در مدل جدید، اطلاعات فاکتورهای مالیاتی ثبتشده در سامانه مودیان، پس از تأیید صحت، بهصورت خودکار به سامانه جامع تجارت منتقل شده و با اطلاعات محمولههای ثبتشده در این سامانه تطبیق داده میشوند.
مدیرکل صنایع معدنی وزارت صمت افزود: این تطبیق بهصورت الگوریتمی و با رعایت شاخصهای مشخص انجام خواهد شد. نتیجه این فرآیند، تشکیل یک تصویر دقیق و بهروز از عملکرد فروش هر واحد تولیدی است.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر فرآیندهای فنی اتصال دو سامانه وارد فاز عملیاتی شده و بهزودی اجرای عمومی این طرح برای مواد اولیهای نظیر کاتد مس، آلومینیوم و ورق گرم آغاز خواهد شد، خاطرنشان کرد: در این مرحله، تمامی واحدهای تولیدی که مشمول دریافت مواد اولیه هستند، ملزم خواهند بود اطلاعات فروش خود را بهصورت دقیق در سامانه مودیان ثبت کرده و از صدور فاکتورهای بدون شناسه کالا خودداری کنند.
کریمی با تاکید بر اینکه در کنار این تحول سیستمی، آموزش و اطلاعرسانی به بنگاههای اقتصادی نیز بهعنوان رکن مکمل در حال پیگیری است، گفت ایجاد دستورالعملهای اجرایی، پشتیبانی، پاسخگویی و راهنمای ثبت صحیح فاکتورها از جمله اقداماتی است که برای کاهش خطا و اطمینان از پیادهسازی مؤثر این اتصال انجام میشود. در مجموع، اجرای کامل این پروژه میتواند گام بلندی در جهت دادهمحور شدن تصمیمات سیاستگذارانه، چابکسازی روند تأمین مواد اولیه در کشور باشد.
بعد از حدود ۵ سال از ابلاغیه مهم شورای عالی فضای مجازی، هدف گذاری طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات برای سال ۱۴۰۴ درخصوص تولید داخل تلفن همراه محقق نشده است.
به گزارش تسنیم، در اواخر دوره فعالیت دولت دوازدهم در اجرای ماده ١١ آیین نامه داخلی شورای عالی فضای مجازی، مصوبه جلسه شصت و ششم مورخ ١٣٩٩/6/٢5 شورای عالی با موضوع «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» از ، دبیر وقت شورای عالی فضای مجازی برای اجرا ابلاغ شد.
بر اساس ماده 19 طرح کلان شبکه ملی اطلاعات، ایران باید تا سال 1404 حداقل 20 درصد از بازار تلفن همراه را به گوشیهای هوشمند با سیستم عامل داخلی اختصاص میداد. اما آمارهای رسمی نشان میدهد این هدفگذاری به کلی از مسیر تحقق خارج شده است.
وضعیت فعلی بازار تلفن همراه در ایران
حجم کل بازار: حدود 18 میلیون دستگاه در سال به بازار عرضه میشود که قسمت عمده ان از محل واردات تامین میشود.
ارزش واردات سالیانه رقمی بین 2.5 تا 2.8 میلیارد دلار میباشد که تلفن همراه را در زمره ارز برترین کالاهای وارداتی کشور قرار داده است.
سهم تولید داخلی (شامل مونتاژ و ODM): کمتر از 5 درصد (حدود 900 هزار دستگاه) میباشد که البته این آمار عمدتا مرتبط با تلفن های غیر هوشمند است.
سهم سیستم عامل داخلی با رقم براودی بین 40 تا 50 میلیون دلار آن هم به واسطه رویکرد مبتنی بر تولید به روش odm عملا زیر2 تا 3درصد از کل بازار تلفن همراه 2.5 تا 3 میلیارد دلاری کشور است.
چرا حکم ماده 19 مصوبه شورای عالی فضای مجازی اجرایی نشد؟
با رسیدن به سال 1404 یعنی موعد زمانی هدف گذاری شده برای تحقق سهم 20 درصدی بازار داخلی از تلفن همراه هوشمند در شورای عالی فضای مجازی (بازه زمانی 5 ساله) فرصت مناسبی برای بررسی احکام مرتبط با طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات، رسیده است.
بر این اساس در روزهای آینده موضوع چرایی عدم تحقق احکام مندرج در «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» را بررسی خواهیم کرد.
اول؛ شاید موضوعاتی مثل وابستگی شدید به واردات وعدم عزم وزارت خانه ای اجرایی مثل وزارت صمت برای تعیین تکلف و اجرای احکام سند مذکور نقطه مناسبی برای بررسی این موضوع باشد.
دوم؛ موضوع رقابت نابرابر با برندهای خارجی نکته بسیاری مهمی است که گویا قرار نیست برای تعیین تکلیف آن گام مشخصی برداشته شود.باید توجه داشت که گوشیهای خارجی با وجود تعرفههای مشخص، همچنان سهم 95 درصدی بازار را در اختیار دارند.
سوم؛ از سوی دیگر موضوع عدم اجرای کامل حمایتهای قانونی نیز در این سلسله گزارشها مورد توجه قرار خواهد گرفت.
سوالی که مطرح میشود این است که تسهیلات وعده داده شده به تولیدکنندگان و فعالان این حوزه به چه شکل بوده و تا کنون چه اقداماتی در این حوزه صورت گرفته است.
نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: ما همزمان با اینکه باید بازارهای ارز و سکه و بازارهای سلف و فروش اینترنتی را سروسامان دهیم باید مکانیزمهایی را در پیش بگیریم تا نقدینگیها به بخش تولید سوق داده شود.
برنامه «گفتگوی اقتصادی» رادیو گفتوگو درباره چالشهای بازار آنلاین طلا با دکتر جعفر قادری نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی مصاحبه تلفنی کرد.
قادری با بیان اینکه نوسانات اخیر بازار سکه و ارز باعث تقویت بازار فروش طلا بهصورت حضوری و آنلاین در جامعه شده و این بازار مشتریان پروپاقرصی پیدا کرده است گفت: ما باید این نقدینگیها را به سمت بخشهای تولیدی هدایت کنیم.
وی افزود: ما همزمان با اینکه باید بازارهای ارز و سکه و بازارهای سلف و فروش اینترنتی را سروسامان دهیم تا زمینه سوءاستفاده فراهم نشود باید سازوکارها و مکانیزمهایی را هم در پیش بگیریم تا این نقدینگیها به سمت بخشهای تولیدی سوق داده شوند.
نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: ما سازوکارهایی در قوانین متعدد داریم؛ مانند سرمایهگذاری بینام، ایجاد صندوق پروژهها، آژانسهای جذب سرمایهگذاری خارجی و حمایت از ورود سرمایه خارجی که این سازوکارها میتوانند در کنار سرمایه داخلی قرار گیرند و گرهگشایی کنند.
قادری گفت: اگرچه خرید ارز و سکه در مقطع کوتاهی میتواند نگرانی مردم را از بابت حفظ قدرت خرید برطرف کند؛ اما همین سفتهبازیها در شرایطی که بحث مذاکرات فضا را نسبت به آینده امیدوار میکند باعث شد بخش عمدهای از مردمی که وارد بازار ارز و سکه شدند دچار مشکل شوند. به بیانی دیگر مردم اگر تا دیروز نگران افزایش قیمت ارز و سکه بودند امروز با این ثباتهایی که در بازار ایجاد میشود نگران کاهش قیمت سکه شدند.
این نماینده مجلس در مصاحبه با رادیو گفتوگو تأکید کرد: ما باید سرمایهها را به بخشهایی منتقل کنیم که توان و ظرفیت تولیدی جامعه را تقویت کرده و اقتصاد کشورمان را بزرگتر کند تا نهایتاً از اقتصاد یارانهای به اقتصاد متکی بر توانمندیها و ظرفیتهای داخلی برسیم و ضمن افزایش تابآوری اقتصاد در مقابل شوکهای داخلی و خارجی، اقتصاد تکمحصولی هم نداشته باشیم.
وزارت صنعت، معدن و تجارت، پیش نویس ضوابط خاص رسته شغلی معاملات برخط طلا (به جز زیورآلات طلا) را با هدف ملاحظه و اعلام نظر عموم مردم و فعالان اقتصادی در پایگاه ملی اطلاع رسانی قوانین و مقررات کشور منتشر کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، وزارت صنعت، معدن و تجارت، پیش نویس ضوابط خاص رسته شغلی معاملات برخط طلا (به جز زیورآلات طلا) را با هدف ملاحظه و اعلام نظر عموم مردم و فعالان اقتصادی در پایگاه ملی اطلاع رسانی قوانین و مقررات کشور منتشر کرد.
این پیش نویس در راستای اجرای آیین نامه اجرایی ماده 24 قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار تهیه و در اجرای تبصره ماده (11) آیین نامه اجرایی موضوع ماده (12) قانون نظام صنفی و با رعایت قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضوابط خاص رسته شغلی سامانه معاملات برخط طلا اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی برای صدور و تمدید پروانه کسب تهیه شده است.
براین اساس سامانه معاملات برخط طلا باید شامل انواع بسترهای نرم افزاری و سخت افزاری معاملات برخط طلا و نماد اعتماد الکترونیکی باشد. بر این اساس فروشنده فرد صنفی دارای پروانه کسب در رسته صنفی با عنوان فروش برخط طلاست که از طریق سامانه معاملات طلا اقدام به فروش می کند.
طبق این گزارش طلا تحویلی به صندوق ذخیره باید انواع شمش طلا مشمول استاندارد شماره 8718 سازمان ملی استاندارد ایران باشد و طلای تحویلی به خریدار در ابعاد و وزن های مختلف از طریق صندوق های ذخیره تحویل مشتری باشد ضمن اینکه محل نگهداری و ذخیره طلا از جمله بورس کالا و بانک ها و صندوقهایی که بر اساس فهرست اعلامی بانک مرکزی تعیین می شود، هستند.
در صورت بروز هر گونه تخلف، افراد می توانند گزارش های مربوط به تخلفات مشاهده شده را به صورت الکترونیکی ثبت و به نهادهای نظارتی و فروشنده ارسال کنند از این رو سامانه اصناف سامانه الکترونیکی صدور پروانه کسب اصناف به نشانی novin.iranianasnaf.ir ، سامانه اینماد سامانه الکترونیکی اعطا نماد الکترونیکی به نشانی enamad.ir و سامانه جامع تجارت سامانه جامع تجارت ایران به نشانی ntsw.ir پاسخگوی مردم است.
مهلت قانونی وزارت صمت با محوریت مرکز تجارت الکترونیکی،برای تعیین ضوابط فروش آنلاین طلا به پایان رسیده و این مرکز به وظیفه قانونی خود در تعیین ضوابط این معاملات عمل نکرده وضعیتی که میتواند پیامدهای نگرانکنندهای برای بازار سرمایه و اعتماد عمومی به همراه داشته باشد؛ این درحالیست که معاملات آنلاین طلا هر روز بیشتر از روز قبل توسعه پیدا میکند و بهتبع نبود نظارت جدی و مدیریت دقیق، میتواند پای متخلفان بیشتری را به این عرصه باز کند.
به گزارش ایسنا، در راستای سلسله گزارشاتی که در خصوص معاملات آنلاین طلا از طریق پلتفرمهای مختلف، توسط این خبرگزاری ارائه شده، اکنون باید گفت، در شرایطی که بازار معاملات آنلاین طلا بهدلیل خلأ نظارتی در وضعیت نامشخصی قرار دارد، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت به وظیفه قانونی خود در تعیین ضوابط این معاملات عمل نکرده است.
این وضعیت در حالی رخ داده که پیش از این، وزارت اقتصاد در قالب مصوبهای صریح، وزارت صمت را موظف کرده بود ظرف ۵۰ روز دستورالعملهای مرتبط با فروش آنلاین طلا را تدوین و ابلاغ کند؛ تکلیفی که پس از گذشت بیش از ۹۰ روز همچنان بیپاسخ مانده است. کارشناسان هشدار میدهند که این تعلل میتواند بستر خالیفروشی و آسیب به سرمایههای خرد و کلان را در فضای مجازی فراهم کند.
سه ماه پیش، وزیر وقت اقتصاد ضمن ابلاغ مصوبات هشتاد و پنجمین نشست هیئت مقرراتزدایی و بهبود محیط کسبوکار، از وزارت صنعت، معدن و تجارت خواسته بود تا ظرف ۵۰ روز پلتفرمهای معاملات آنلاین طلا را تعیین تکلیف کند؛ اما با وجود گذشت مهلت وزارت صمت با محوریت مرکز تجارت الکترونیکی، هنوز اقدام عملی صورت نگرفته و این موضوع بلاتکلیف مانده و پیگیریها از وزارت صمت در این رابطه، راه به جایی نمیبرد!
این موضوع حتی موج اعتراض و نگرانی رئیس مرکز بهبود فضای کسبوکار را نیز به همراه داشته است و وی بهتازگی در این باره اعلام کرد: در جلسه اخیر هیئت مقرراتزدایی، مجوز سامانههای فروش برخط طلا که در هشتاد و پنجمین جلسه هیئت مقرراتزدایی به آن پرداخته شده بود، باز هم بررسی شد و وزارت صمت که قرار بود در مدت ۵۰ روز پس از جلسه یکم بهمن، ضوابط فروش برخط طلا را اعلام کند، به این مصوبه عمل نکرد.
قطع به یقین، عدم تعیین ضوابط برای فروش طلا، شمش طلا و طلای آب شده در فضای مجازی، امکان ایجاد خطر برای سرمایههای خرد و کلان مردم و امکان خالی فروشی را ایجاد کرده است، این موضوع حساسیتهای زیادی را در میان دستگاههای نظارتی به وجود آورد.
این درحالیست که فایلی تحت عنوان "پیش نویس ضوابط معاملات برخط طلا" در برخی سایتها منتشر شده که علاوه بر اینکه مشخص کننده ضوابط این معاملات نیست و ذیل آن به موضوع مهم نظارت و مدیریت آن اشارهای نشده، ضمیمه خود این فایل درج شده است که غیرقابل استناد است!.
پرداخت، سود و ارائه تسهیلات در قبال موجودی کاربران، استفاده از موجودی طلای کاربر به عنوان اعتبار در سایر سکوها، خروج طلا در قالب ابزار اعتباری با ابزار پرداخت و یا تبدیل سرویسهای این پلتفرم ها به ابزار پرداخت و ۵ تخلف دیگر مهمترین اقدامات نادرست سکوهای فروش آنلاین طلا از دیدگاه وزارت صمت است که طی نامهای از سوی رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان و دبیر هیات عالی نظارت بر سازمانهای صنفی کشور به اتحادیه کسب و کارهای مجازی اعلام شده است.
غلامعلی مهدوی، رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان و دبیر هیات عالی نظارت بر سازمانهای صنفی کشور وزارت صنعت، معدن و تجارت در این نامه که رسانهای شده است، هشت تخلف اصلی و مهم سکوهای فروش برخط طلا در فعالیتهای خود را چنین بر میشمارد:
۱ ــ پرداخت سود و هرگونه پرداخت مازاد و ارائه هر گونه تسهیلات در قبال موجودی کاربران نزد پلتفرمها
۲ ـ استفاده از موجودی طلای کاربر به عنوان اعتبار در سایر سکوها به صورت حضوری و غیر حضوری
۳ ـ خروج طلا در قالب ابزار اعتباری با ابزار پرداخت و یا تبدیل سرویسهای این سکوها به ابزار پرداخت
۴ ـ مبادلات نظیر به نظیر کاربران و انتقال موجودی
۵ ـ خرید و فروش طلا با رمز ارزها استیبل کوینها و بمانی، ووچرهای آنلاین
۶ ـ ایجاد بستری برای وام دهی شیوه پرداخت کاربران از طریق طلا برای خرید کالا و خدمات از همان سکو و یا سایتهای اینترنتی دیگر
۷ ـ انتقال طلا و ریال از یک کیف دارایی برخط کاربر به کیف طلا و ریالی سایر کاربران در همان سکو و با سایر سکوهای اینترنتی
۸ ـ هدیه کارت طلا و ریال برای کاربران بیش از حداکثر سقف ریالی اعلامی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
غلامعلی مهدوی این نامه را روز ۹ اردیبهشت ماه برای اتحادیه کسب و کارهای مجازی ارسال کرده و اکنون توسط رسانۀ نزدیک به سازمان نظام صنفی رایانهای کشور منتشر شده است.
محتوای این نامه نشان میدهد که وزارت صمت در چه مواردی نسبت به فعالیت سکوهای فروش برخط طلا نگرانی دارد و اکنون تلاش میکند که با کمک گرفتن از نهادهای صنفی آنها را مرتفع کند.
رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان و دبیر هیات عالی نظارت بر سازمان های صنفی کشور hc اتحادیه کسب و کارهای مجازی میخواهد که با توجه به اینکه برخی از سکوهای فروش برخط طلا اقدام به اجرای طرحهای خارج از حدود صنفی خود بدون مجوز از بانک مرکزی میکنند، گزارش بررسی کلیه وب سایت های فروش برخط طلا و اقدامات لازم برابر مواد (۲۸) و (۲۷) قانون نظام صنفی و اعمال ماده (۵) آیین نامه اجرایی مواد (۲) (۱۳) و تبصره ماده (۸۷) آن قانون به کمیته ماده (۱۵) آیین نامه یادشده را جهت طرح در جلسۀ دبیرخانۀ هیئت نظارت جمع بندی کرده و ارائه کند.
مادۀ ۲۷ قانون نظام صنفی کشور عنوان میکند: «هر شخص حقیقی یا حقوقی که بدون پروانه کسب دائم یا موقت به کسب بپردازد، همزمان با صدور اخطاریه با مهلت بیست روز به جریمه نقدی معادل ده میلیون (۱۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال محکوم و مبلغ مذکور به حساب درآمد عمومی نزد خزانهداری کل کشور واریز میشود و در صورت عدم اخذ پروانه در مهلت مزبور، محل کسب راسا از طریق فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مهر و موم (پلمب) میشود. این مهلت در خصوص موارد مجوزهای تاییدمحور، وجود ندارد و بلافاصله مهروموم (پلمب) صورت خواهد گرفت.
جریمه مذکور هر ساله بر اساس نرخ تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعدیل و به روزرسانی میشود».
مادۀ ۲۸ قانون نظام صنفی کشور هم تصریح میکند: «واحد صنفی تنها در موارد زیر پس از گذرانیدن مراحل مندرج در آییننامهای که به تصویب وزیر صنعت، معدن و تجارت خواهد رسید، به طور موقت از یک هفته تا شش ماه تعطیل میگردد:
الف - اشتغال به شغل یا مشاغل دیگر در محل کسب، غیر از آنچه در پروانه کسب قید گردیده یا کمیسیون نظارت مجاز شمرده است.
ب - تعطیل محل کسب بدون دلیل موجه حداقل به مدت پانزده روز برای آن دسته از صنوفی که به تشخیص هیات عالی نظارت موجب عسر و حرج برای مصرف کننده میشود.
تبصره (اصلاحی ۱۳۹۲/۰۶/۱۲) - تشخیص موجه بودن دلیل با اتاق اصناف شهرستان است.
ج - عدم پرداخت حق عضویت به اتحادیه بر اساس ضوابطی که در آییننامه مصوب کمیسیون نظارت تعیین شده است.
د - عدم اجرای مصوبات و دستورات قانونی هیات عالی و کمیسیون نظارت که به وسیله اتحادیهها به واحدهای صنفی ابلاغ شده است».
فراگیر شدن تب استفاده از خدمات بر خط در همۀ زمینهها و البته رویش مستمر و تقریباً روزانۀ سکوهای مختلف در اقتصاد دیجیتال که هریک سودای طی کردن یک شبۀ مسیر چندسالۀ سرویسهای بزرگ کشور و ثروتمند شدن را دارند، سبب شده تا عرصۀ رقابت میان آنها بسیار فشرده شود و هریک برای جذب مشتری بیشتر راهکارهایی را استفاده کنند.
در این میان در دسترس بودن فضای مجازی در کشور و امکان آمادهسازی سکوهای مختلف برای فعالیت در اصناف گوناگون بدون هیچگونه ممانعت اولیه سبب شده تا برخی از تیمهای علاقهمند به فعالیت در عرصۀ اقتصاد دیجیتال بدون طی کردن مراحل قانونی اقدام به راهاندازی کسب و کار خود کنند که خطرات بالقوه و دو سویهای برای خود آنها و مردمی که سرمایه خود را آنجا نگهداری میکنند، ایجاد خواهد کرد.
راهاندازی کسب و کار در فضای حقیقی هرگونه که باشد اعم از کارگاه، کارخانه یا مغازه به نوعی با یک الزام نانوشته برای اجرای فرآیندهای نظارت پیشینی روبرو است اما در فضای مجازی چنین ضرورتی از سوی برخی علاقهمندان به ایجاد کسب و کار در این فضا احساس نمیشود وهمین مسئله فعالیت بدون مجوز آنها را محتمل میکند.
سکوهای دیگری هم هستند که مجوز اولیه برای فروش برخط طلا را دارند اما در صحنۀ رقابت فشردهای که پیشتر به آن اشاره کردیم، احساس میکنند که برای جذب مشتری مجاز به ورود به هر عرصهای هستند و هر افزونهای را میتوانند جهت جذب مشتری بیشتر به سایت و سکوی خود اضافه کنند، بدون اینکه مجوز جداگانهای بگیرند. همین مسئله هم سبب میشود تا همانگونه که رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان و دبیر هیات عالی نظارت بر سازمان های صنفی کشور خطاب به اتحادیه کسب و کارهای مجازی نوشته است، برخی از سکوهای اینترنتی فروش طلا خارج از حدود مجوز خود عمل کنند.
به نظر میرسد مدیریت این فضا اولاً نیاز به اعلام شفاف قوانین و مقررات مرتبط با حوزۀ فروش برخط طلا به سکوهای متقاضی دارد، در وهلۀ بعد اگر خلع قانونی در برخی موارد وجود دارد، باید با کمک مجلس ترمیم شود. موضوع بعدی که خطر آفرین است، ناآگاهی مردم از سایتها و سکوهای دارای مجوز است، وزارت اقتصاد، وزارت صمت یا هر نهاد دیگری که تنظیمگری این حوزه وظیفهاش است، باید درگاه بروزی به مردم معرفی کند تا آخرین اطلاعات سکوها و سایتهای دارای مجوز را آنجا مشاهده کنند و حتی امکان مطالعۀ قوانین و مقررات و حدود مسئولیت سرویسهای مورد اشاره را داشته باشند.
ابزارهای نوین همانقدر که تسهیلگرند اگر بدون ضابطه فعالیت کنند، منافع مردم و کاربران خود را به مخاطره میاندازند بنابراین تنظیمگری این حوزه مسئلۀ بسیار مهمی است که امروز از هر زمان دیگری با توجه به گسترش فعالیت این سکوها ضروریتر است تا جلوی هرگونه خطر احتمالی بیش از وقوع گرفته شود و کسانی که علاقهمند به فعالیت در حوزۀ خرید و فروش برخط طلا هستند با آرامش و امنیت این کار را انجام دهند.
البته که سرمایهگذاری در طلا به مولد شدن اقتصاد کشور کمک نمیکند و دولت به همراه سایر دستگاههای مؤثر باید طوری طرحریزی کنند که مردم با خیال راحت بپذیرند که سرمایۀ بدون استفادۀ خود را بیش از بازارهایی مانند طلای برخط به سمت تولید مولد و حقیقی هدایت کنند.
خضریان عضو کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی گفت:در شرایطی که دولت با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم میکند، درگاه سامانه ستاد بر خلاف قانون به شرکت بهسازان ملت متصل بوده، در حالیکه میبایست مستقیم به خزانه داری کل واریز شود، و پس از اتمام قرارداد نیز سهم درآمدی بهسازان مورد توافق نبوده است طبق گفته مسئولان وزارت صمت نیز این شرکت باید ۲ هزار میلیارد تومان به خزانه کشور واریز میکرده که تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است.
علی خضریان نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار خانه ملت با اعلام خبر طرح سؤال از وزیر صمت درخصوص تخلفات ۲ هزار میلیارد تومانی پیمانکار سامانه تدارکات الکترونیک دولت، اظهار داشت: در زمان تغییر مدیریتی در مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت در جلسهای که در کمیسیون اصل نود مجلس برگزار شد، در خصوص تعارض منافع احتمالی سرپرست انتخاب شده برای این مرکز و پرونده مفتوح پیمانکار سامانه تدارکات الکترونیک دولت (ستاد) هشدارهایی به قائم مقام وزیر صمت داده شد. اما متأسفانه اقداماتی در مرکز توسعه تجارت الکترونیک در خصوص این پرونده در حال وقوع است که پیش از این تذکرات لازم داده شده بود و بر همین اساس اینجانب به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی مجبور به طرح سوال از دکتر اتابک جهت پاسخگویی در مجلس هستم.
عضو کمیسیون اصل نود مجلس با اعلام اینکه سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت به واحد حقوقی این مرکز دستور داده تا خلاف مصالح و رویههای قانونی، شکایت مطروحه از شرکت پیمانکار را ابطال کنند، افزود: در شرایطی که دولت با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم میکند، درگاه سامانه ستاد بر خلاف قانون به شرکت بهسازان ملت متصل بوده، در حالیکه میبایست مستقیم به خزانه داری کل واریز شود، و پس از اتمام قرارداد نیز سهم درآمدی بهسازان مورد توافق نبوده است.
خضریان افزود: طبق گفته مسئولان وزارت صمت نیز این شرکت باید ۲ هزار میلیارد تومان به خزانه کشور واریز میکرده که تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است. همچنین در شکایت مطروحه از مرجع قضایی درخواست خسارت شده بود که با ابطال شکوائیه خسارتی به دولت پرداخت نخواهد شد و لذا از این باب نیز به بیت المال خسارت وارد شده است.
خضریان با بیان اینکه شرکت بهسازان از تحویل دادهها و سایر داراییهای دولت در این سامانه تا این تاریخ استنکاف نموده است، گقت: متأسفانه باید گفت که با انصراف از شکایت مذکور، خسارات مضاعف به دولت ایجاد شده است.
نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه سال گذشته مناقصه عمومی برای انتخاب پیمانکار جدید سامانه تدارکات الکترونیک دولت برگزار و برنده آن با پیشنهاد نصف بهای ارائه خدمت در مقایسه با بهسازان مشخص و قرارداد جدید امضا شده است، افزود: از ابتدای دولت چهاردهم نه تنها هیچ اقدامی برای تحویل سامانه به پیمانکار جدید و آغاز پروژه صورت نگرفته، بلکه اخباری مبنی بر تصمیم سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیک جهت تمدید قرارداد پیمانکار سابق و عدم تأمین الزامات پیمانکار جدید شنیده میشود که خلاف قانون و محل ایراد خسارت به دولت است. لذا مجلس نسبت به این موضوع کوتاه نخواهد آمد.
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی ضمن تاکید بر اینکه انجمن و فعالان صنفی، مخالفتی با هیچ یک از روشهای تزریق موبایل به بازار اعم از تولید داخل، واردات و حتی یک شرکت خارجی( ODM) ندارند، به صراحت اعلام کرد که مخالف جدی این هستیم که امتیازاتی که برای تولید داخلی در نظر گرفته میشود، برای شرکت خارجی هم لحاظ شود و این امر به جای حمایت از تولید داخل، میتواند زمینهساز ایجاد انحصار و رانت ارزی هم باشد.
به گزارش ایسنا، عبدالمهدی اسدی-رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی- در نشست خبری، ضمن تشریح مواضع این انجمن در خصوص طرح ثبت تلفن همراه به شیوه (ODM) بهعنوان پرداخت آن را تصمیمی غیرکارشناسی و تهدیدی جدی برای منافع ملی و صنفی کشور دانست و گفت: انجمن مخالفتی با این روش ندارد و با اینکه تلفنهای همراه ODM بهعنوان یک برند ایرانی در بازار باشند، موافق هستیم، اما موضع صریح ما این است که امتیازاتی که دولت برای تولید داخلی در نظر میگیرد، نباید به مدل ODM تعلق بگیرد. تولید داخلی که در کشور انجام میشود، با اشتغالزایی و روشن نگهداشتن چراغ کارخانهها همراه است و نباید با ODM که در خارج از کشور تولید میشود، یکسان تلقی شود.
وی ضمن اشاره به تبعات منفی این طرح اظهار کرد: طرح ODM نهتنها از تولید داخلی حمایت نمیکند، بلکه ممکن است موجب ایجاد رانت ارزی گسترده و انحصار در صنعت تلفن همراه هم باشد؛ چنین طرحی تنها به نفع چند شرکت محدود است و بخش خصوصی واقعی که متولی تولید، واردات و توزیع تلفن همراه و لوازم جانبی در کشور است را نادیده میگیرد.
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی تأکید کرد: این تصمیم بدون هیچگونه مشورت مستقیم با بخش خصوصی و پشت درهای بسته گرفته شده است؛ این درحالیست که لازم بود از طریق فراخوان عمومی و اطلاعرسانی در سامانههای مرتبط، به تمامی فعالان اقتصادی کشور که پتانسیل لازم را دارند، فرصت مشارکت داده شود.
وی همچنین به مخالفت جدی نهادهای دولتی همچون پدافند غیرعامل و ستادهای مرتبط با امنیت سایبری اشاره کرد و افزود: این نهادها که مسئولیتهای کلیدی در زمینه امنیت سایبری و نرمافزار کشور دارند، کاملاً با ثبت ODM به عنوان تولید داخل مخالف هستند و آن را تهدیدی برای منافع ملی میدانند.
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی در ادامه صحبتهای خود، تصریح کرد: تولید داخلی تعریف مشخصی دارد. اینکه محصولی در کشور دیگری تولید شود و تنها نام برند ایرانی داشته باشد، بیانصافی بزرگی در حق تولیدکنندگان واقعی کشور است. در شرایط اقتصادی حساس فعلی، نهتنها این طرح به کنترل ارزی کمک نمیکند، بلکه باعث هدررفت بیشتر ارز از کشور میشود.
اسدی خاطرنشان کرد: نظر ما به عنوان نمایندگان بخش خصوصی، بر پایه بررسیهای کارشناسی و مشاوره با متخصصان است. ما هیچ انگیزه شخصی، شرکتی یا گروهی نداریم و تنها به دنبال حفظ منافع ملی و صنفی کشور هستیم. از رسانهها نیز انتظار داریم که با توجه به مسئولیت اجتماعی خود، به این موضوع پرداخته و با آگاهیبخشی از آسیبهای احتمالی این طرح جلوگیری کنند.
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی در خصوص فعالیت در حوزه تولید به شیوه ODM تشریح کرد: در نشست اخیر فعالان حوزه تولید و واردات موبایل، مباحثی پیرامون سیاستهای مربوط به تولید تلفن همراه در کشور مطرح شد. طبق اظهارات برخی از حاضرین، برنامههایی در کشور چین در حال اجراست و بهنظر میرسد قراردادهایی با سه شرکت مختلف منعقد شده است. افرادی که قصد ورود به این حوزه را دارند باید با این سه شرکت قرارداد امضا کنند. این موضوع جای سؤال دارد که چرا چنین شرایطی ایجاد شده است؟
وی افزود: این درحالیست که وزارت ارتباطات و بهویژه معاونت فناوری آن، تأکید داردکه بخش خصوصی همیشه مدعی تولید بوده اما بازاری در اختیار نداشته است. به گفته آنها، طی سالهای اخیر، صرفاً چند برند مطرح فعالیت داشتهاند؛ بنابراین این پرسش مطرح است که چرا بازار گستردهتری به وجود نیامده است؟ اگر قرار است بخش خصوصی خود به تولید بپردازد، چرا باید مدام منتظر حمایتهای دولتی باشد؟
نباید بگذاریم موبایل به سرنوشت خودرو و لوازم خانگی دچار شود
اسدی با بیان اینکه همانطور که اشاره شد، اعضای انجمن شامل تولیدکنندگان، واردکنندگان و کسانی که به روش ODM (تولید با نام تجاری دیگران) فعالیت دارند، میشود، اظهار کرد: همانطور که اشاره شد ما با ذات این سه روش مخالف نیستیم و از آنها حمایت هم میکنیم. بسیاری از شرکتهایی که عضو انجمن تولیدکنندگان هستند، هم واردات انجام میدهند و هم تولید. در سایر صنفها نیز چنین مواردی دیده میشود. اما مخالف این هستیم که موبایل به سرنوشت لوازم خانگی و خودرو دچار شود.
رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی تأکید کرد: هنوز تعریف دقیقی از تولید موبایل در کشور وجود ندارد. چرا باید به مسیرهایی برویم که بدون شفافیت و با گفتوگوهای پشت درهای بسته انجام شود؟ اگر قرار است ارز تخصیص داده شود یا قراردادی بسته شود، باید شرایط بهوضوح مشخص باشد و همه بتوانند در آن رقابت کنند. اگر قرار است تولیدکنندگان داخلی فعالیت کنند، باید شرایط رقابتی و شفاف برای آنها فراهم شود و نه اینکه چند شرکت خاص در پشت درهای بسته شرایط را کنترل کنند. همچنین، واردات و تولید باید بهصورت جداگانه و با تعرفههای مشخص مدیریت شود.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: اگر تخصیص ارز برای واردکنندگان به ۲۰۰ روز برسد اما برای تولیدکنندگان در پنج روز انجام شود، این موضوع رانت ارزی محسوب میشود. وقتی واردکنندگان برای دریافت ارز باید مدتها در صف بمانند و تولیدکنندگان با سرعت بالا ارز دریافت کنند، این موضوع غیرمنصفانه است. البته که رانت ارزی تنها به معنای تخصیص ارز ترجیحی به صادرات غیرنیست؛ بلکه تفاوت در سرعت و شرایط تخصیص ارز نیز مصداق رانت محسوب میشود. اگر قرار باشد این مسیر ادامه پیدا کند، بازار موبایل نیز مانند بازار خودرو به سمت انحصار حرکت خواهد کرد.
اسدی افزود: اما تفاوت عمدهای وجود دارد؛ موبایل برخلاف خودرو قابل حمل است و اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است به شرایط سال ١٣٩٧ بازگردیم که ۹۵ درصد بازار موبایل کشور غیررسمی بود و مشکل ریجستری هم وجود داشت.
این فعال صنعت موبایل کشور در ادامه به موضوع واردات غیررسمی برند آیفون اشاره کرده و گفت: در حالی که واردات این برند ممنوع بود، یک میلیارد دلار از این کالا وارد کشور شد و مورد استفاده قرار گرفت. نباید مردم را مجبور به انتخابهایی کنیم که بازار بهصورت انحصاری تعریف شده باشد. منافع ملی باید در نظر گرفته شود، نه فقط منافع صنفی. شرایط باید به گونهای فراهم شود که تمامی فعالان این حوزه بتوانند به شکل رقابتی و عادلانه وارد بازار شوند. اگر قرار است برندهای داخلی شکل بگیرند، باید بتوانند از ابتدا در بازار رقابتی فعالیت کنند و نه اینکه امتیازات خاص به چند شرکت خاص داده شود.
انتقاد از نبود تعریف دقیق برای تولید داخل در حوزه تلفن همراه
در ادامه این نشست، میثاق کرابی- دبیر انجمن صنایع همگن تلفن همراه، تبلت، لپتاپ و تجهیزات جانبی ایران- ضمن اشاره به نبود تعریف دقیق از مفهوم تولید داخل در صنعت تلفن همراه، این مسئله را از دلایل بروز مشکلات موجود در این حوزه دانست.
وی در این خصوص اظهار کرد: از دیدگاه اقتصادی، بحث تولید تلفن همراه علاوه بر ایجاد ارزش افزوده در زنجیره تأمین داخلی، به توسعه فناوری و کاهش وابستگی به واردات کمک میکند. شاخصهایی نظیر درصد ارزش افزوده داخلی، عمق ساخت و سطح فناوری بومی، معیارهای اصلی برای ارزیابی تولید داخل بهشمار میآیند.
این فعال صنفی صنعت موبایل همچنین به موضوع تولید کالا در کشورهای دیگر و معرفی آنها بهعنوان محصول تولید داخل اشاره کرد و آن را اقدامی نادرست دانست و گفت: در جلسات متعددی با مقامات میانی، درباره لزوم تعریف دقیق تولید داخل و استانداردهای مربوط به آن بحث و تبادل نظر شده است.
دبیر انجمن تولیدکنندگان همراه کشور در خصوص سیستم عامل داخلی خاطرنشان کرد: از سال ۱۳۹۸ فعالیتهایی در راستای توسعه سیستم عامل داخلی آغاز شده است. این موضوع گسترده است و شرکتهای استارتاپی داخلی نیز در این زمینه فعالیتهایی داشتهاند. ما به عنوان انجمن، تلاش کردیم در کنار حاکمیت و دولت به پیشبرد این موضوع کمک کنیم. در حال حاضر این پروژه تحت عنوان سیستم مطرح شده و نیازمند نظارت یک نهاد مرجع برای بررسی و تأیید آن است.
وی در پایان تاکید کرد: بحثهای فنی مربوط به این سیستمعامل مورد بررسی قرار گرفته و شفافیت در اجرای آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
گفتنی است؛ مدل تولید (Original Design Manufacturer) ODM شامل تولید محصول توسط شرکتهای خارجی و عرضه آن تحت برندهای ایرانی است.
طرح رجیستری موبایل یکی از موفقترین طرحهایی بود که در تاریخ کشور توانست با قاچاق یک نوع کالا مقابله کند؛ اما اهمالکاری در بهروزرسانی زیرساختها، ضربه سنگینی به پیکر این طرح وارد کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، طرح رجیستری موبایل بهعنوان یکی از موفقترین اقدامات در زمینه مبارزه با قاچاق تلفن همراه، بهدلیل کجسلیقگیها و مماشاتهای مختلف با دلایل متعدد دچار آسیب شده است.
طی سالهای اخیر، این طرح همواره موضوع بحث میان وزارتخانههای دولت، نمایندگان مجلس و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بوده است.
مسئولیت اصلی اجرای رجیستری بر عهده وزارت ارتباطات است، اما سامانه مرتبط با این طرح زیر نظر وزارت صمت قرار دارد. این موضوع باعث بروز ناهماهنگیهای متعددی شده است. وزارت ارتباطات در دولت قبل، بهویژه شخص وزیر، نظر چندان مساعدی نسبت به این طرح نداشت و آن را موفق نمیدانست. به همین دلیل، گرچه در مصاحبهها از آن حمایت میکرد، اما در عمل هیچ اقدامی برای توسعه زیرساختهای آن انجام نمیداد.
طرح رجیستری که در سال ۱۳۹۶ اجرایی شد، از همان زمان تاکنون نیازمند بهروزرسانیهای فنی و زیرساختی بوده است. دلیل این امر، تغییرات مداوم در نسل موبایلها و تکنولوژیهای مرتبط است. از سوی دیگر، کلاهبرداران طی این سالها توانستهاند باگهای این سیستم را شناسایی کرده و آن را دور بزنند.
بهعنوان مثال، یکی از روشهایی که برای دور زدن رجیستری استفاده میشود، کپی کردن IMEI گوشیهای ارزانقیمت دکمهای روی دستگاههای قاچاق است. به این ترتیب، شناسایی دستگاه غیرممکن میشود و سامانه رجیستری دستگاه قاچاق را بهعنوان یک موبایل دکمهای مجاز شناسایی و تأیید میکند.
آمار واردات موبایل در سال ۱۴۰۲
نگاهی به آمار واردات موبایل نشان میدهد که در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه تلفن همراه به ارزش ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار وارد ایران شده است. از این تعداد، ۳۲ درصد (بیش از یک میلیارد دلار) مربوط به تلفنهای همراه بالای ۶۰۰ دلار بوده و مابقی گوشیهای میانرده و پایینرده هستند.
آمارها همچنین نشان میدهند که ممنوعیت واردات آیفون موجب صرفهجویی بین ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار شده بود. البته، دعوای اصلی بر سر همین آمارهاست. مخالفان ممنوعیت واردات معتقد بودند که این اقدام باعث واردات بیضابطه آیفون شده و همان میزان ارزبری همچنان در حال انجام است. گواه این ادعا، روشهای دور زدن رجیستری بود که حتی در شبکههای اجتماعی آموزش داده میشد. در مقابل، موافقان ممنوعیت، این نظریه را رد کرده و دیدگاه متفاوتی داشتند.
اختلاف نظرها و سرنوشت رجیستری
درگیریها بر سر شکست یا عدم شکست سامانه رجیستری موبایل افزایش یافته است. عدهای معتقدند که با توجه به امکان دور زدن این سیستم، بهتر است آن را کنار گذاشت. گروهی دیگر، با وجود نقصهای سامانه، همچنان آن را موفقترین طرح مقابله با قاچاق میدانند. در نهایت، گروهی نیز با پذیرش ایرادهای سامانه، بر اصلاح مشکلات آن تأکید دارند.
در نهایت، نظر گروه سوم غالب شد و دولت و مجلس تصمیم گرفتند در بودجه ۱۴۰۳ بندی را برای رفع ایرادهای سامانه رجیستری اختصاص دهند. بودجهای که به نظر میرسد محقق شده، اما هنوز نتیجهای از آن دیده نمیشود.
سوال اصلی: چرا اقدامی برای تقویت زیرساختها انجام نشده است؟
حال، سوال اصلی این است که با وجود تحقق بودجه مذکور، چرا وزارت ارتباطات تاکنون اقدامی برای اصلاح ایرادهای سامانه رجیستری انجام نداده است؟ آیا مسئولان این وزارتخانه عزم جدی برای اصلاح این طرح موفق در زمینه مقابله با قاچاق ندارند؟
البته، نباید همه تقصیرها را به گردن وزارتخانه دولت چهاردهم انداخت، چراکه عمر فعالیت آنها به شش ماه هم نمیرسد. اما باید عزم و ارادهای جدی برای رفع این مشکلات از خود نشان دهند. در غیر این صورت، دامنه فراگیری روشهای دور زدن رجیستری افزایش یافته و به دیگر مدلهای موبایل نیز خواهد رسید. این امر، در نهایت، طرح رجیستری را با شکست مواجه خواهد کرد.
مهلت یکماهه برای رفع مشکلات
اخیراً علی خضریان، عضو کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، اعلام کرد که این کمیسیون یک ماه به وزارت ارتباطات مهلت داده است تا مشکلات سامانه رجیستری را برطرف کند. حال باید دید این مهلت یکماهه تا چه اندازه در تسریع حل مشکلات مؤثر خواهد بود.
هیات مقررات زدایی و بهبود محیط کسب کار به وزارت صمت برای تعیین تکلیف پلتفرمهای مبادله طلای خام و آب شده ۵۰ روز مهلت تعیین کرد.
وزیر اقتصاد ضمن ابلاغ مصوبات هشتاد و پنجمین نشست هیات مقررات زدایی و بهبود محیط کسب کار از وزارت صنعت و معدن خواست ظرف ۵۰ روز پلتفرمهای معاملات آنلاین طلا را تعیین تکلیف کند.
طبق این ابلاغیه که به امضای عبدالناصر همتی رسیده است، وزارت صنعت، معدن و تجارت مکلف شده با رعایت تشریفات قانونی و اخذ نظرات تمامی بازیگران و ذینفعان این حوزه، ظرف مدت ۵۰ روز دستورالعمل صدور مجوز سامانه معاملات آنلاین طلای آب شده و مصنوعات طلا و جواهر» را تدوین و برای تصویب در هیأت مقررات زدایی و بهبود محیط کسب و کار به دبیرخانه هیأت ارسال کند.
در مصوبه هشتاد و پنجمین نشست هیات مقررات زدایی و بهبود محیط کسب کار تاکید شده تا زمان بارگذاری پیوست مربوط مجوز جدید از درگاه ملی مجوزها صادر نمیشود.
سامانه جامع تجارت اعلام کرد: کنترل ضوابط و صدور سیستمی مجوز سابقه برای تلفن همراه، در قالب دو دسته «تلفنهمراه لوکس» و «تلفنهمراه غیرلوکس» انجام خواهد پذیرفت.
به گزارش سازمان توسعه و تجارت ایران، سامانه جامع تجارت روز شنبه با اشاره به تصویبنامه هیات وزیران در خصوص آزاد شدن واردات تلفن همراه اپل و تصمیمات وزارت صمت تاکید کرد: امکان ثبتسفارش تلفنهمراه با نشان تجاری اپل برای مدلهای آیفون ۱۴ به بالا نیز در سامانه جامع تجارت فراهم شده است.
این سازمان با اعلام قواعد کنترل واردات تلفنهمراه لوکس آورده است: سابقه واردات مجاز برای وادارت تلفنهمراه لوکس، حداکثر ۳۰ درصد سابقه واردات کل تلفنهمراه هر شخص است؛ برای سال جاری این کنترل درصدی در خصوص باقیمانده سابقه واردات تلفن همراه هر شخص (در زمان پیادهسازی قواعد این اطلاعیه) اعمال شده است.
همچنین این سازمان با تاکید بر اینکه واردات تلفن همراه لوکس تا پایان امسال فقط محل صادرات خود امکان پذیر است، تاکید کرد: امکان ویرایش ثبتسفارش تلفن همراه غیرلوکس به تلفن همراه لوکس برای موارد دارای تخصیص ارز فعال یا تأمین ارز از محل صادرات دیگران ، وجود نخواهد داشت.
بر اساس این ابلاغیه، در صورت وجود یک ردیف تامین ارز در سال جاری، قاعده بند ۱ (رعایت حداکثر ۳۰ درصد سابقه واردات) در زمان ویرایش/تمدید ثبتسفارش کنترل خواهد شد و معافیت کنترل سابقه برای پروندههای تامینشده در سال گذشته در صورت تبدیل کالای تلفن همراه غیرلوکس به لوکس (از محل صادرات خود)، برقرار نخواهد بود.
سازمان توسعه تجارت در این ابلاغیه خاطر نشان کرد: ثبتسفارش با حالت «بدون سابقه تا سقف ۵۰۰ هزار دلار» شامل کالای تلفن همراه لوکس، برای پروندههای جدید ممنوع بوده و در این حالت ثبت سفارش، امکان تبدیل تلفن همراه غیرلوکس به لوکس وجود نداشته و در صورت داشتن ردیف کالای لوکس، صرفا در صورت تامین ارز کامل، قابلیت ادامه فرآیند را خواهد داشت.
این سازمان تاکید کرد که نحوه کنترل سابقه واردات تلفنهای همراه غیرلوکس طبق روال فعلی انجام پذیرفته و تغییری در قواعد کنترل آنها رخ نداده است.
به تازگی شرکت نوکیا در فنلاند در مکاتبه ای که با سفارت ایران در فنلاند داشته، به جزئیاتی از وضعیت تولید نوکیای تقلبی در کشور اشاره کرده است.
به گزارش تسنیم در طی یکسال اخیر، چالش های مختلفی در خصوص عرضه تلفن همراه با برند نوکیا در داخل کشور مطرح شده بود که این موارد نگرانی هایی در افکار عمومی در خصوص استفاده از کالاهای باکیفیت و اصیل ایجاد کرده بود.
در همین راستا در تازه ترین تحول شرکت نوکیا در فنلاند در مکاتبه ای که با سفارت ایران در هلسینکی داشته، به جزئیاتی از وضعیت تولید نوکیای تقلبی در کشور اشاره کرده است.
در این مکاتبه آمده است، بدینوسیله اعلام مینماید که هیچ مجوزی در خصوص تولید، مونتاژ یا واردات تلفنهای همراه با علامت تجاری نوکیا به شرکت آتیلا ... در ایران نداده و این شرکت نماینده مستقیم یا غیر مستقیم نوکیا نمیباشد.
تلفنهای همراه اصل با برند نوکیا توسط شرکت فنلاندی اچ ام دی گلوبال اوی (تحت لیسانس نوکیا) تولید میشود.
براساس آزمایشها و بررسیهای انجام شده توسط کارشناسان شرکت اچ ام دی گلوبال اوی (که دارای مجوز در مورد علامت نوکیا میباشد)، تلفنهای همراه با علامت تجاری نوکیا که توسط شرکت آتیلا .. عرضه میشوند، دارای قطعات تقلبی میباشند. شرکت آتیلا همراه آیهان علامت تجاری نوکیا را بدون اجازه بر کالاهای تقلبی خود درج نموده است.
ماجرای تولید نوکیای تقلبی در ایران چه بود؟
از سال 1401 پروندهای تحت عنوان تولید تلفن همراه با برند نوکیا در ایران گشوده شد؛ حتی سفیر فنلاند نیز در واکنش به تولید این محصول در ایران بدون اخذ تاییدیه از شرکت مادر، در نامهای رسمی مراتب اعتراض خود را اعلام کرد. همچنین شرکت نوکیا نیز در واکنش رسماً شکایت خود را مطرح کرده است.
چندی بعد نیز عباس علی آبادی وزیر وقت صمت اعلام کرد که «در صورت اثبات تقلبی بودن محصولات نوکیا، وزارت صمت اقدامات لازم برای جلوگیری از فروش و واردات این کالا را انجام خواهد داد و پرونده به دستگاههای مرتبط ارجاع خواهد شد.»
محرز شدن تولید خارج از ضابطه نوکیا در ایران
این ماجرای تا جایی بالا گرفت که با انتشار یک نامه رسمی که از سوی سازمان توسعه تجارت کشور، مشخص شد؛ وزارت صمت در یک تخطی آشکار به شرکت ایرانی، بدون اخذ تأییدیه از برند اصلی نوکیا، اجازه فروش محصولات خود را داده است.
دستور جلوگیری از فعالیت شرکت با دستور رئیس سازمان توسعه تجارت
در بخشی از این نامه عنوان شده است: «باتوجهبه استعلام دریافتی از معاون محترم رئیس قوه قضائیه و رئیس محترم سازمان ثبتاسناد و املاک کشور طی نامه 77940/1403 مورخ 02/05/1403 و همچنین نامه 1111825048 مورخ 10/05/1403 دستیار محترم وزیر و مدیرکل غرب اروپا وزارت امور خارجه در مورد عدم مجوز بهرهبرداری از سوی شرکت نوکیا برای شرکت آتیلا همراه آیهان، لطفاً دستور فرمایید با عنایت به اینکه نشان تجاری مستند به مکاتبات فوق طبق قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، مورد حمایت قانون در ایران است، اقدامات لازم جهت جلوگیری از ادامه استفاده شرکت مذکور با شناسه ملی 14009313028 از علامت نوکیا در فرایندهای مربوط به سامانه جامع تجارت به عمل آید.»
انتهای پیام/
در حالی چندی پیش و هم زمان با نوسانات نرخ ارز شاهد افزایش قیمت تلفنهای همراه پایینتر از ۶۰۰ دلار که ارز نیمایی دریافت میکنند بودیم که وزارت صمت با تاخیر یک ماهه دستور برخورد با گرانفروشی واردکنندگان و فروشندگان را صادر کرده است.
به گزارش تسنیم، حدود یک ماه قبل بود که هم زمان با نوسانات نرخ ارز قیمت تلفنها همراه نیز تغییر پیدا کرد. در خصوص تلفنهای همراه بالای ۶۰۰ دلار که عمدتاً شامل آیفونهای آمریکایی میشود، این اتفاق به دلیل رویه رانتی واردات در برابر صادرات خود رخ میدهد. در این رویه واردکننده در نهایت کالای خود را با نرخ ارز آزاد به فروش میرساند.
اما ماجرا برای تلفنهای همراه پایینتر از ۶۰۰ دلار متفاوت است. این دسته از تلفنهای همراه به عنوان کالای ضروری در نظر گرفته شدهاند و به همین دلیل نیز ارز نیمایی دریافت میکنند که در حال حاضر اختلاف زیادی با نرخ در بازار آزاد دارد. در نتیجه واردکنندگان، بنکداران و فروشندگان خرد کالاهایی که که به این صورت وارد کشور میشوند، حق گران فروشی و تغییر محسوس قیمت به دلیل افزایش نرخ ارز را ندارند.
علت این است که نرخ سامانه نیما در این بازه زمانی تغییرات چندانی نداشته است که براساس آن قیمتها تغییر کند. این موضوعی است که بیش از یک ماه قبل و هم زمان با نوسان نرخ ارز مورد تاکید رسانهها قرار گرفت. با این وجود معاونت تخصصی وزارت صمت پس از یک ماه و در شرایطی که بازار به ثبات نسبی رسیده است دستور برخور با موارد گران فروشی یک برند خاص را مطرح کرده است.
اتفاقی که در حدود یک ماه گذشته رخ داد بیشتر در خصوص یک برند تلفن همراه بود اما به نظر میرسد که به دلیل عدم برخورد به موقع شاهد گسترش این مدل از گران فروشی و حیف و میل ارزی در سایر برندها نیز هستیم.در متن مکاتبه بین مدیر کل صنایع لوازم خانگی و اداری معاونت صنایع عمومی وزارت صمت با مدیر کل نظارت بر کالاهای فلزی و معدنی وزارت صمت آماده است:
با توجه به ضرورت نظارت بر بازار تلفن همراه در شرایط کنونی خواهشمند است دستور فرمایید با توجه به بررسی تغییرات قیمتی گوشی تلفن همراه با برند شیائومی (Xiaomi) در سطح بازار و فروشگاه های اینترنتی برخورد لازم با هر کدام از حلقه های توزیع وارد کننده عمده فروش و خرده فروش که گرانفروشی با احتکار کردهاند. صورت پذیرفته و سریعا به مراجع نظارتی معرفی شوند.
شایان ذکر است تاکنون بانک مرکزی هیچ تغییری در نرخ ارز تخصیصی به وارد کنندگان این حوزه نداده است.
لازم به ذکر است، حتماً باید به این نکته توجه شود که نظارت به موقع و صحیح نقش بسیار مهمی در اثرگذاری ارز دولتی دارد که برای کالاهای ضروری مردم تخصیص پیدا کرده است. بنابراین اگر هم معاونت وزارت صمت با این تاخیر مکاتبه لازم را انجام داده، انتظار میرود که افراد حقیقی و حقوقی که به هر طریقی مرتکب گران فروشی شدهاند را به نحوی مجازات کنند که بازدارندگی لازم را در آینده ایجاد کند.
این افراد تنها مرتکب گران فروشی نشدهاند بلکه اقدام آنها موجب هدر رفتن منابع ارزی کشور آن هم در شرایط تحریمی شده است. در نتیجه تنها برخورد تعزیراتی و جریمه برای ایجاد بازدارندگی در برابر تخلفاتی که سودهای هنگفت به دنبال دارد کافی به نظر نمیرسد.
بر اساس اعلام مسئولان دولتی، رتبهبندی واردکنندگان موبایل بر اساس ارائه خدمات پس از فروش بوده و این موضوع بر سهمیه واردات اثر خواهد داشت.
به گزارش تسنیم، معاون تجارت و خدمات وزارت صمت با بیان اینکه خودروساز در فروش اینترنتی باید قبل از دریافت وجه قرارداد را به مشتری ارائه کند که در غیر این صورت تخلف است، تصریح کرد: در صورت تکرار این تخلفات شرکتهای متخلف به نهادهای نظارتی معرفی میشوند.
وی در ادامه از رتبهبندی واردکنندگان موبایل بر اساس ارائه خدمات پس از فروش خبر داد و گفت که این موضوع بر سهمیه واردات اثر خواهد داشت.
به گزارش تسنیم، به گفته فعالان صنفی حدود 70 درصد شکایاتی که در اتحادیه دستگاههای مخابراتی مطرح میشود مربوط به خدمات پس از فروش تلفنهای همراه است. در این مسئله شکایات متعددی وجود دارد و این شرکتهای ارائه کننده خدمات پس از فروش بعضا به مسئولیتهای خود به درستی عمل نمیکنند. در مواردی به خصوص در مورد تلفنها همراه آیفون مشاهده میشود که تلفنهای همراه ریپک، رفرش و یا تعمیر شده را به عنوان تلفن همراه نو به مشتری فروخته میشوند و شرکتهای ارائه کننده خدمات نیز مسئولیتی را برعهده نمیگیرند.
لازم به ذکر است، ابتدای تیر ماه 1402 مدیر کل دفتر خدمات فنی و مهندسی وزارت صمت با اشاره به باطل شدن مجوز برخی شرکتهای خدمات پس از فروش تلفن همراه به علت برخی تخلفها گفت: این شرکتها تا 2 ماه آینده ساماندهی خواهند شد.
شاه میرزایی با اشاره به اینکه در حال راهاندازی سامانهای هستیم که در حقیقت بخش دوم سامانه جامع تجارت است، ادامه داد: در این بخش خدماتی که باید از سوی شرکتهای خدمات پس از فروش انجام شود از آنها خواسته خواهد شد. شرکتهایی که شاخصهای پایینی داشته باشد به طبع دیگر مورد تایید ما نخواهد بود. براین اساس تا دو ماه آینده بخش دوم سامانه گرانتی راه اندازی خواهد شد.
محمدرضا فرجی تهرانی، نایب رئیس اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه فناوران رایانه خبر از احتمال تغییر قیمت ها در بازار آی تی پیرامون ابلاغیه جدید وزارت صمت و حذف ارز نیمایی داد.
به گزارش اتاق اصناف تهرانوزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) در مصوبهای جدید محدودیتهایی برای اصناف، از جمله فعالان حوزه آیتی، اعمال کرده است. در این مصوبه ذکر شده است که امکان اخذ ثبت سفارش جدید برای واحدهای بازرگانی این وزارتخانه تا اطلاع ثانوی مقدور نیست.
مقامات دولتی معتقدند طبق اعلام سامانه جامع تجارت، امکان اخذ ثبت سفارش جدید برای واحدهای بازرگانی وزارت صمت همچنان برقرار است، اما اولویت نخست با ۷۵۰ کد تعرفهای است که در تامین کالاهای مورد نیاز اخیراً از کشور اهمیت بیشتری دارند. در این راستا محمدرضا فرجی تهرانی، نایب رئیس اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه در گفتگویی به پیامدهای این امر پرداخته است.
نایب رئیس اتاق اصناف تهران درباره این چالش جدید گفت: در حال حاضر، فعالان صنف فناوران رایانه چند روزی است که کد تایید ۸ رقمی برای ثبت سفارش از طریق سامانه جامع تجارت دریافت نکردهاند. اتحادیه با پیگیری این موضوع و ارسال نامه به وزیر صمت و معاونان وی، در تلاش است این مشکل را هر چه زودتر حل کند.
رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران درباره وضعیت بازار تصریح کرد: در حال حاضر بازار صنف فناوران رایانه در رکود به سر میبرد و با توجه به اینکه وزارت صمت اجازه ثبت سفارش به فعالان حوزه آیتی را نداده است، ممکن است با افزایش قیمت مواجه شویم.
فرجی تهرانی در خصوص تاثیر حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی بر بازار صنف فناوران رایانه گفت: تقریباً ۹۰ درصد از کالاهای صنف فناوران رایانه جنبه وارداتی دارند و مستقیماً وابسته به نرخ ارز هستند. ارز مورد نیاز صنف فناوران رایانه در تالار دوم خریداری میشود، پس طبیعتاً هر مقدار که قیمت ارز تغییر کند، به نسبت قیمت کالاهای صنف آیتی نیز با نوسان مواجه خواهد شد. با توجه به اینکه ارز نیمایی ۴۲۰۰ تومانی تغییر کرده است، ارز تالار دوم نیز دستخوش تغییر خواهد شد؛ در نتیجه، کالاهای حوزه آیتی نیز با تغییر قیمت مواجه خواهند شد.
بازار - وقوع کلاهبرداری های پی در پی و با فاصله زمانی اندک در فروشگاه های اینترنتی دارای مجوز نماد وزارت صمت، نشانگر چرخه معیوب این سامانه در صدور مجوزهای غیرقانونی و بدون احراز هویت مالکین فروشگاه ها است.
ماجرای کلاهبرداری های اینترنتی طی سال های گذشته به یکی از معضلات جدی و چالش آفرین هم برای شهروندان ایرانی و هم دستگاه قضایی تبدیل شده است. هنوز چند هفته از کلاهبرداری بزرگ مالک کوروش کمپانی در پیش فروش گوشی های آیفون ارزان قیمت و نهایتا فرار وی از کشور نگذشته که ماجرای کلاهبرداری ۱۰۰ میلیارد تومانی موبایل موسوی یا همان موبایل استقلال در هفته گذشته سر و صدای جدیدی به پا کرد. اگرچه نیروی انتظامی و دستگاه قضا از بازداشت این فرد خبر داده اند، اما سوال اینجاست که چگونه دو سناریوی مشابه آن هم به فاصله کمتر از دو ماه با یکدیگر رخ داده است؟
اگرچه مسئولین، طمع مشتریان برای خرید گوشی های ارزان قیمت تر را دلیل اصلی رخداد حوادث مشابه این چنینی اعلام میکنند، اما حقیقت امر این است که بسیاری از این کلاهبرداران، با مجوز رسمی و قانونی وزارت صمت اقدام به تاسیس سایت های پانزی و شبکه ای می کنند؛ موضوعی که ظاهرا دولتی ها حاضر به پذیرش آن نیستند.
فعالیت موبایل استقلال و سایت جدید آن با مجوز قانونی
نشان های تجاری دولتی تنها راه تشخیص وب سایت هایی هستند که با مجوز قانونی قانونی مشغول به فعالیت در فضای مجازی کشور هستند. امروزه علاوه بر نشان نماد وزارت صمت، نشان های دیگری چون مجوز اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی و نماد طلایی وزارت ارشاد، از جمله نشان هایی هستند که مشتریان می بایست پیش از خرید اینترنتی از یک وب سایت، به آنها توجه نمایند. اما این فقط ظاهر مساله بوده و ظاهرا نهادهای صادر کننده این نمادهای تجاری، نه تنها از زیر بار مسئولیت قانونی خود در قبال صدور مجوز برای یک وب سایت کلاهبردار شانه خالی می کنند، بلکه نهایتا مشتریان و سهل انگاری آنها را عامل اصلی این کلاهبرداری ها می دانند.
نشان «نماد» وزارت صمت؛ چراغ راه یا عامل گمراهی؟!
نشان نماد وزارت صنایع و معادن را می توان مهمترین لگوی تجاری کسب و کارهای مجازی دانست؛ نشانی که مستقیما نه تنها توسط یک سندیکا، بلکه وزارتخانه متولی نظارت بر امور تجاری اینترنتی ایران به متقاضیان اعطا می شود. لذا، مشتریان می توانند با اعتماد به نماد اعطا شده از سوی وزارت صمت با خیال آسوده نسبت به خرید اینترنتی خود اقدام نمایند. چرا که فرض بر این است که نیازی به شناخت مشتری از یک فروشگاه اینترنتی وجود نداشته و فرآیند احراز هویت فردی، آدرس و راه های ارتباطی فروشگاه پیشتر توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است.
اما سوال اینجاست که اگر صدور چنین مجوزهایی با نظارت مستقیم و احراز هویت مالک فروشگاه صادر می شود، پس چگونه کلاهبرداران بزرگ اینترنتی کشور همچون کوروش کمپانی یا موبایل استقلال، مجوز قانونی برای فعالیت را دریافت کرده اند؟
برای پاسخ به این سوال، بهتر است سری به ماجرای اخیر، یعنی کلاهبرداری موبایل استقلال بزنیم تا فاجعه عدم قانونگذاری صحیح و صدور مجوز از سوی سامانه نماد به خوبی مشخص شود.
فاجعه در صدور مجوز برای موبایل استقلال
مجوز نماد الکترونیکی موبایل استقلال اگرچه پس از مدت ها پیش فروش گوشی های گران قیمت اندرویدی و آیفون به مشتریان و عدم تحویل کالا به آنها در موعد مقرر، نهایتا در اسفند ماه سال گذشته ابطال شد، اما نگاهی به مجوز نشان می دهد که مدارک قانونی مجوز نماد نه به نام مهدی موسوی به عنوان مالک فروشگاه، بلکه فردی به نام زهره حسن زاده صادر شده و حال آنکه، موسوی بازداشت شده است. اما ظاهرا پس از قادام سامانه نماد برای ابطال مجوز موبایل استقلال، وی اقدام به تاسیس فروشگاهی به نام «ارتباط همراه» کرده و و ویدئوهای تبلیغاتی خود طی ماه های اخیر نیز آدرس وب سایت این فروشگاه را به مشتریان خود در اینستاگرام معرفی می نماید.
برای همین، سری به وب سایت «ارتباط همراه» به نشانی ertebathamra.ir زده ایم تا ببینیم روند صدور مجوزهای غیرکارشناسی از سوی وزارت صمت پایان یافته یا خیر. بررسی های ما نشان می دهند که هیچ گونه راه ارتباطی با این فروشگاه وجود نداشته و علیرغم ادعای مالک فروشگاه و سامانه نماد، نه تنها هفت روز هفته و ۲۴ ساعته پاسخگوی مشتریان نیست، بلکه اساسا سایت دارای هیچ گونه پشتیبانی نبوده و تنها راه ارتباط تلگرامی برای آن قرار داده شده که با کلیک بر روی آن، به صفحه مهدی موسوی منتقل خواهید شد!
جالب اینکه وب سایت مذکور دارای مجوز نماد بوده که تاریخ صدور آن به ۶ فروردین ماه سال جاری بازمیگردد؛ یعنی چند روز پس از ابطال مجوز نماد موبایل استقلال! همچنین، این بار هم مجوز نماد نه برای مهدی موسوی، بلکه فردی دیگر به نام مجتبی حیدری صادر شده است!
این در حالیست که در بخش گزارش تخلف نماد، استفاده فردی ثالث از فروشگاه تحت نظارت این سامانه از جمله موارد تخلف محسوب می شود:
نکته جالب توجه دیگر اینکه، حتی شماره تلفن درج شده در سامانه نماد برای فروشگاه مرتبط با موسوی نیز ظاهرا تقلبی بوده و پاسخگوی مشتریان نخواهد بود. همچنین، در خصوص آدرس نیز پلاک (۰) شهرداری به ثبت رسیده که باید از تمام شهرداران محترم در سراسر کشور سوال کرد که آیا اساسا در طول دوران خدمت خود، با چنین پلاکی آشنایی داشته اند؟! حال آنکه این وب سایت یا چنین شرایطی که به وضوح، نشان دهنده عدم احراز هویت صحیح از سوی مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت است؛ تا سال ۱۴۰۵ نیز مجوز فعالیت دریافت کرده است!
فاجعه دیگر مربوط به کلاهبرداری موبایل موسوی اینکه بر اساس بیانیه صادر شده از سوی نیروی انتظامی، م. موسوی در بازداشت به سر برده و دستگاه قضایی نیز در حال رسیدگی به اتهامات وی است. این در حالیست که فروشگاه مرتبط با وی، یعنی ارتباط همراه همچنان مشغول به فعالیت بوده و شما می توانید با خیال راحت از این فروشگاه خرید و پول خود را به حساب های بانکی مرتبط با وی واریز نمایید!
پیامک عجیب وزارت دادگستری در بحبوحه جنجال موبایل موسوی
نکته عجیب تر اینکه وزارت دادگستری روز پنجشنبه پیامکی بر روی خطوط تلفن همراه شهروندان ارسال کرده و از آنها خواسته تا هنگام خرید اینترنتی، به تعداد ستاره های لگوی نماد توجه نمایند! اساسا باید این سوال را مطرح کرد که وجود یک ستاره برای یک فروشگاه، به معنای عدم مجوز قانونی صادر شده برا یآن فروشگاه است؟!
به نظر می رسد وزارت دادگستری بهتر است به جای ارسال پیامکی با این مضمون، پاسخ این شاعبه حقوقی را بدهد! اما بر فرض که ادعای وزارت دادگستری را درست و نصایح پدرانه این نهاد را ارج نهیم، سوال اینجاست که چگونه وب سایت «ایرانی کار» به عنوان عاملیت مجاز فروش محصولات ایران خودرو و سایپا، تنها یک ستاره در نماد خود دارد؟! یعنی با این احتساب، باید این وب سایت را نیز کلاهبردار و حامیان وی یعنی شرکت های خودروساز دولتی را نیز شریک جرم و حامی کلاهبرداری قلمداد کنیم؟
اما سهل انگاری های سامانه نماد و رفتار غیرقانونی این نهاد متعلق به وزارت صمت به اینجا ختم نمی شود. اتفاقا سری به پروفایل ایرانی کار در سامانه نماد زده ایم تا ببینیم زمینه کسب و کار این عامل بزرگ و مجاز فروش خودرو در کشور چیست؟
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می فرمایید، زمینه فعالیت مورد تایید نماد وب سایت ایرانی کار، گردآوری اطلاعات و تهیه خبر عنوان شده است! همچنین سامانه نماد در شرایط خود اعلام کرده که «مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، با اعطلای نماد تجارت الکترونیکی هویت صاحب و محل کسب و کارهای اینترنتی را احراز می نماید». حال سوال اینجاست که چگونه یک وب سایت خبری به بزرگترین عاملیت فروش اینترنتی محصولات خودروسازهای بزرگ دولتی کشور تبدیل شده است؟ حال اگر بنا به هر دلیل، این وب سایت دچار تخلف شود، آیا باز هم طمع و سهل انگاری مشتریان خریدار خودرو از این وب سایت و عدم توجه آنها به تعداد ستاره های نماد، عامل تخلف بوده وباز هم وزارت صمت و سامانه نماد از این اتهام مبرا خواهند بود؟!
به عنوان نکته پایانی این گزارش باید به این مطلب نیز اشاره کرد که امروز، بسیاری زا فروشگاه های معتبر و بزرگ کشور همچون «با سلام» نیز تنها یک ستاره در لگوی نماد خود دارند که به استناد نصیحت وزارت دادگستری نباید از آنها خرید کرد! همچنین فروگاه اسنپ شاپ که وابسته به مجموعه معتبر اسنپ است نیز هنوز موفق به کسب نشان نماد خود نشده و مشخص نیست بدون دریافت مجوز رسمی از سامانه نماد، چگونه به کسب و کار خود ادامه داده و هر روز نیز آن را توسعه می دهد؟ لذا نمی توان نصایح وزارت دادگستری را ملاک و حتی سخنی صحیح تلقی کرد. چراکه در این صورت، بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی این کشور فاقد اعتبار بوده که این سخن، چیزی جز پایان راه اقتصاد دیجیتال و خلاء حمایت قانونی در ایران نخواهد بود!
به نظر می رسد با توجه به مشکلات بزرگ به وجود آمده، تنها راه موجود در پیش پای دولت و مردم، اصلاح قوانین و مکانیزم صدور مجوز برای کسب و کارهای اینترنتی و جایگزین سازی سامانه کم اعتبار نماد با نهادی مسئول در قبال مردم و حامی فضای اقتصاد دیجیتال است. در غیر اینصورت، می بایست منتظر مرگ اقتصاد دیجیتال و کسب و کارهای اینترنتی، آن هم در قرن 21 باشیم که تمام جهان با سرعت چشمگیری به سمت توسعه این نوع اقتصاد در حال حرکت هستند.
محمدرضا فرجی تهرانی، نایب رئیس اتاق اصناف تهران و رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه در واکنش به این تصمیم وزارت صمت گفته است: چنانچه وزارت صمت از این تصمیم کوتاه نیاید بازار با تنشهای جدیدی رو به رو میشود که غیر قابل جبران است.
به گزارش بازار مصوبات جدید وزارت صمت اعتراض بخش گستردهای از فعالان اقتصادی و تجار را به همراه داشته است. واکنش تند تجار به خط و نشانهای جدید وزارت صمت ادامه دارد. ماجرای مصوبه جدید وزارت صمت چیست و چه تبعاتی برای بازار دارد؟
وزارت صمت در مصوبه جدید خود خطاب به تجار اعلام کرده است که:
۱. امکان اخذ ثبت سفارش جدید صرفا برای واحدهای تولیدی وزارت صنعت، معدن و تجارت که برنامه تولید سال ۱۴۰۳ خود را در بخش تجارت داخلی ثبت کرده باشند و این برنامه به تایید سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و دفتر تخصصی مربوطه رسیده باشد، امکان پذیر خواهد بود.
۲. امکان اخذ ثبت سفارش جدید برای واحدهای بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز تا اطلاع ثانوی امکان پذیر نمیباشد.
۳. ثبت سفارش کالاهای «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «وزارت جهاد کشاورزی» مشمول این مصوبه نمیباشند. تجار میگویند ادامه این وضعیت باعث اختلال در نحوه توزیع کالاها میشود و بازار با شوک جدید رو به رو خواهد شد.
این در حالی است که مقامات دولتی بر این باورند طبق اعلام سامانه جامع تجارت، امکان اخذ ثبت سفارش جدید برای واحدهای بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچون گذشته برقرار است، اما اولویت اول با ۷۵۰ کد تعرفهای است که در تامین کالاهای مورد نیاز کشور از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.
به گفته فعالان حوزه آی تی امکان اخذ ثبت سفارش برای کالاهایی چون لپتاپ، تبلت، اسکنر و پرینتر وجود دارد و سایر کالاها در لیست ثبت سفارش قرار نگرفتهاند.
در همین مورد محمدرضا فرجی تهرانی، رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه در واکنش به اطلاعیه جدید سامانه جامع تجارت گفت: در هر شرایطی نمیتوان مانع ورود دو قلم کالا شد؛ مواد خوراکی که نیاز حیات بشر و کالای آیتی که نیاز توسعه کشور است. بدون کالاهای آیتی زندگی دیگر مفهومی ندارد. حال جای سوال است که مسئولان مربوطه با علم بر این موضوع که کالای آیتی را لازمه پیشرفت کشور میدانند، بر چه اساسی کد تعرفه سایر کالاها را در لیست مذکور قرار ندادهاند.
او با اشاره به آثار وقفه سه ماهه موجود در ثبت سفارش کالاهای آیتی اظهار کرد: با توجه به اینکه روند ثبت سفارش به تازگی آغاز شده، این وقفه در ثبت سفارش بیشک صدمات جبرانناپذیری به بازار زده که تنشهای جدیدی را برای بازار و مردم به همراه دارد.
فرجی تهرانی با ابراز امیدواری نسبت به دیدگاه خوب برخی از مسئولان به بخش خصوصی بیان کرد: جای امیدواری است که در کنار اخذ تصمیمات غیر کارشناسی، گاهی در بخشهای مختلف سازمانهای دولتی مدیران فهیم و منطقی هستند که تعامل خوبی با بخشخصوصی دارند که همین افراد امید بزرگی برای فعالان بخش خصوصی به حساب میآیند.
رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران با توصیهای به فعالان حوزه آیتی گفت: تجار آی تی خون سردی خود را حفظ کنید؛ چرا که در حال رایزنی با دفتر صنایع برق و الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت برای قرار گرفتن شماره تعرفههای سایر کالاهای آی تی در لیست ثبت سفارش هستیم. براساس پیگیریهای صورت گرفته در روزهای آتی سایر شماره تعرفههای کالای آیتی نیز در لیست جای داده میشود. در نتیجه مردم و فعالان این حوزه دغدغه این موضوع را نداشته باشند تا بازار دچار التهاب نشود.
طبق گفته وزیر ارتباطات تولید گوشی، کار مشترک وزارتخانههای ارتباطات و صمت است تا بخشی از نیاز کشور را از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین شود و امیدوارند امسال چند برند جدید ایرانی داشته باشیم.
به گزارش ایسنا، اگرچه تولید گوشی ایرانی مورد توجه دولتهای گذشته قرار داشته اما در دولت سیزدهم اهتمام ویژهای نسبت به این موضوع نشان داده شد چراکه همزمان با آغاز به کار این دولت، وزیر ارتباطات درباره برنامه برای تولید موبایل ایرانی اعلام کرد که ظرفیتهای خوبی برای تولید موبایل در کشور وجود دارد اما باید بازار آن در کشور ایجاد شود و مردم به این موبایلها اطمینان کنند.
قیمت مناسب، کمک به قدرت خرید مردم، تحول دیجیتال و ایجاد اشتغال از جمله مزیتهای تولید گوشی ایرانی است. اگرچه ویژگیها و خدماتی که برای گوشی داخلی در نظر گرفته شده، هنوز اعلام نشده اما استفاده از سیستم عامل بومی ظاهرا یکی از این ویژگیهاست.
البته برخی معتقدند تولید گوشی همراه در شرایط فعلی در توان تولیدکنندگان داخلی نیست و ایران فعلا توانایی و دانش فنی را برای فروش گوشی ندارد و بهتر است ابتدا لوازم جانبی تلفن همراه را تولید کرده و در مراحل بعدی به تولید گوشی برسد. اما با همه این موارد همچنان مسئولان بر این باور هستند که ظرفیتهای خوبی برای تولید موبایل در کشور وجود دارد اما باید بازار آن در کشور شکل گیرد و مردم به این موبایلها اطمینان کنند، البته ممکن است نواقصی وجود داشته باشد.
اما باید به این نکته توجه کرد که موبایل ایرانی تولید داخل بوده، در ساخت آن از ظرفیت جوانان استفاده میشود، موجب اشتغالزایی خواهد شد، در مردم و جامعه خودباوری ایجاد میکند و نسبت به گوشیهای خارجی ارزانتر است.
طبق گفته مسئولان تولید گوشی، کار مشترک وزارتخانههای ارتباطات و صمت است تا بخشی از نیاز کشور را از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین شود و این امیدواری وجود دارد امسال چند برند جدید ایرانی وجود داشته باشند که نشان دهنده عدم انحصار در این زمینه است.
در این راستا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیرا پیرامون جلسه هیأت دولت درباره سوالی در زمینه تولید گوشیهای همراه داخلی با این توضیح که متولی حوزه تولید، وزارت صمت است، گفت: تولید گوشی، کار مشترک وزارتخانههای ارتباطات و صمت است تا بخشی از نیاز کشور را از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین شود و امیدواریم امسال چند برند جدید ایرانی داشته باشیم و همین نشان می دهد که بدنبال انحصار نیستیم.
وی با تاکید بر اینکه تولیدکنندگان باید محصولی را تولید کنند که با نمونههای مشابه خارجی قابل رقابت باشد تا مردم در یک بازار رقابتی با آرامش خاطر بتوانند انتخاب کنند، تصریح کرد: لازمه آن است که هم کیفیت بالا و هم قیمت پایین باشد که این تولیدکنندگان در بازار رقابتی بتوانند گوی سبقت را از نمونههای مشابه بربایند.
در شرایطی وزیر صمت از احتمال قطع سهمیه ارزی مجموعه مرتبط با تولید نوکیای تقلبی خبر داده، که چندی پیش معاون وزیر صمت استفاده از برند نوکیا را صرفا روشی برای دور زدن تحریم ها عنوان کرده بود.
به گزارش تسنیم اخیرا علی آبادی وزیر صمت، در نشستی عنوان کرد که اگر محرز شود تولید گوشی های نوکیا در داخل تقلبی است، تولید آن متوقف شده و از همه امکانات از جمله تخصیص ارز محروم خواهد شد.
این در حالی است که چندی پیش معاون وزیر صمت در رابطه با تولید تلفن همراه به اسم برند نوکیا، اظهار کرده بود: این موضوع به سازمان حمایت ارجاع داده شده و طبق مصوبه دولت قبلی الزام به داشتن نمایندگی رسمی برای واحدهای تولیدی، با توجه به شرایط تحریم برداشته شده است.
برادران در ادامه با اشاره اهمیت رعایت حقوق مصرفکنندگان، تصریح کرد: این موضوع به وزارت ارتباطات هم اعلام شده که بررسی بیشتر صورت گیرد. با توجه به اینکه فعالیت این واحد در حوزه تولید موبایلهای دکمهای و ضمانتهای لازم به مشتریان ارائه میشود، بعید است مشکلی وجود داشته باشد.
همچنین معاون وزیر صمت در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از نام برند خارجی تقلب محسوب میشود یا خیر، افزود: استفاده از نام برند خارجی در رابطه با این واحد تقلب نیست.
پرونده مفتوح در دادگستری در خصوص نوکیای تقلبی
به تازگی معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت در اظهارنظری بروز شده در این خصوص گفت: در مورد واحد صنعتی تولیدکننده نوکیا در ایران، علاوه بر این که پرونده مفتوح دادگستری وجود دارد، موضوع به سه مرجع هم ارجاع داده شده که منتظر اعلام نتایج آن هستیم تا بعد تصمیمگیری کنیم.
واکنشِ ضیغمی به تولید نوکیای تقلبی در کشور
لازم به ذکر است پس از جنجالها در خصوص تولید موبایل با برند نوکیا در ایران بدون مجوز از شرکت نوکیا، سازمان توسعه تجارت ایران در نامهای به وزارت صمت خواستار توضیح این وزارتخانه در خصوص تولید نوکیای تقلبی شد.
سه سوال از وزیر صمت در خصوص ولنگاری در حوزه تولید موبایل
اولین نکته ای که در خصوص ماجرای تولید نوکیای تقلبی در کشور باید گفت، چند صدایی و عدم انسجام در اظهار نظر مقامات وزارتخانه ی صمت است. در همین راستا اگرچه چندی پیش معاون وزیر صمت ادعای استفاده از برند نوکیا را به دلیل دور زدن تحریم ها عنوان کرده بود، اما اخیرا وزیر صمت تلویحا بر تولید نوکیای تقلبی در داخل کشور صحه گذاشته است.
همچنین دیگر نکته ای که باید به آن اشاره کرد، لزوم پاسخگویی و شفاف سازی معاونت مربوطه در وزارت صمت، در خصوص سازوکار و فرایندی است که مجوز تولید این گوشی های تلفن همراه با برند نوکیا صادر شده است.
نکته دیگر که به نظر می رسد جالب توجه باشد، انفعال وزارت صمت در ارائه برنامه اصلاحی برای وضعیت فعلی تولید بی کیفیت در برخی محصولات است. اگر ماجرای تولید تلفن های همراه با برند نوکیا (که احتمالا بخش قابل توجهی از قطعات آن چینی است) با فشار رسانه ای، افشا نمی شد رویه مذکور همچنان با قدرت ادامه پیدا می کرد که وزارت صمت باید در این خصوص نیز شفاف سازی کند.
سوال سوم، با توجه به اینکه مصرف کنندگان و متقاضیان این کالاها عمدتا از اقشار به نسبت محروم تر کشور میباشند اگر در روزهای پیش رو موضوع تولید نوکیای تقلبی تایید شود، وزارت صمت در خصوص حقوق مصرف کنندگانی که کالای تقلبی به به اسم برند معتبر به آنها فروخته شده، چه پاسخی خواهد داشت و چگونه در این خصوص جبران مافات صورت خواهد گرفت.
پس از جنجالها در خصوص تولید موبایل با برند نوکیا در ایران بدون مجوز از شرکت نوکیا، سازمان توسعه تجارت ایران در نامهای به وزارت صمت خواستار توضیح این وزارتخانه در خصوص تولید نوکیای تقلبی شد.
به گزارش تسنیم، پس از جنجالها در خصوص تولید موبایل با برند نوکیا در ایران بدون مجوز از شرکت نوکیا، سازمان توسعه تجارت ایران در نامهای به وزارت صمت خواستار توضیح این وزارتخانه در خصوص تولید نوکیای تقلبی شد.
ابتدای امسال معاون وزیر صمت اعلام کرده بود سازمان توسعه تجارت باید در خصوص استفاده از برند نوکیا و تأیید نمایندگی نوکیا اظهارنظر کند.
بهنظر میرسد در روزهای آینده این سازمان به دعوای تولید نوکیای تقلبی در ایران خاتمه دهد.
شهردار تهران گفت: تاکسیهای اینترنتی از یک خلاء قانونی استفاده میکنند و مجوزهای خود را از وزارت صمت دریافت میکنند و کمتر پاسخگو هستند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران علیرضا زاکانی شهردار تهران در خصوص اعتراضات شهروندان نسبت به عملکرد تاکسیهای اینترنتی گفت: تاکسیهای اینترنتی از یک خلاء قانونی و برداشت ناصحیح قانونی استفاده میکنند و مجوزهای خود را از وزارت صمت دریافت میکنند و کمتر پاسخگو هستند.
وی گفت: در حال پیگیری موضوع هستیم تا شرکت تاکسیرانی اشراف خوبی بر این موضوع داشته باشد تا اجحافی به مردم نشود و همچنین تاکسیهای برقی جدیدی که وارد ناوگان میشوند اینترنتی هم خدمت ارائه میدهند تا به این ترتیب بهترین خدمات ارائه شود.
اخیرا با انتشار خبر نامهنگاری سفیر فنلاند با وزارت صمت، بحث تولید گوشی نوکیا ایرانی مورد توجه قرار گرفته است اما آیا گوشی با برند جعلی نوکیا در ایران فروخته میشود؟
به گزارش ایرنا همزمان با این اخبار، برخی رسانهها به نقل از معاون وزیر صمت نوشتند: استفاده از نام تلفن همراه نوکیا در ایران تقلب نیست. اما آیا واقعا گوشی با برند جعلی نوکیا در ایران فروخته میشود؟ و آیا واقعا معاون وزیر صمت چنین صحبتهایی داشته است؟
ماجرا از کجا آغاز شد؟
نام شرکتی که اکنون به جعل برند نوکیا متهم شده «آتیلا همراه آیهان» است. کار خط تولید این شرکت روز ۱۱ تیر ۱۴۰۱ با حضور استاندار مرکزی و دستور ویدئوکنفرانسی رئیس جمهوری در شهرک صنعتی مامونیه شهرستان زرندیه آغاز و وعده داده شد ۱۵ درصد نیاز کشور به گوشی تلفن همراه در این کارخانه تولید و روانه بازار مصرف شود.
«فرزاد مخلصالائمه» استاندار مرکزی با اشاره به سرمایهگذاری ۴۰۰ میلیارد تومانی این کارخانه و آغاز کار آن با مونتاژ تلفن همراه بیان کرد که این کارخانه در آینده نزدیک تولید موبایل با برند ایرانی را در دستور کار دارد.
نوکیا: نمایندگی در ایران نداریم
چند ماه بعد از فعالیت و فروش تولیدات این شرکت در کشور یعنی آذر سال گذشته، خبرنگار روزنامه هممیهن در گزارشی با اشاره به اینکه در بخش مشخصات کالا، از این گوشیها بهعنوان یک تولید ایرانی یاد شده، نوشت: «عجیب اینجاست که در سامانه جامع تجارت و سامانه جامع گارانتی، شرکت اصلی نوکیا در فنلاند ثبت شده است، اما یک بررسی ساده نشان میدهد که شرکت نوکیا فعالیت رسمی در ایران ندارد.»
این خبرنگار، گفتوگوی خود با کارشناس نوکیا و تاکید بر نبود نمایندگی این شرکت در ایران را هم منتشر کرد.
چند روز بعد خبرگزاری مهر در گزارشی با اشاره به ادعای شرکت آتیلا همراه درباره دریافت تمام قطعات اورجینال از یک شرکت اماراتی از تناقضات عجیب در ثبت سایت شرکت اماراتی نوشت: ایمیل برای این ثبت از یک IP در سنگاپور بوده و در ثبتنام سایت کشور دانمارک ملاحظه میشود، پیششماره تلفن ثبتنام تارنما نیز برای آلمان است و این حجم از تناقض برای یک شرکت معتبر کاملا عجیب است. ضمنا این شرکت فاقد آدرس پستی است و تنها یک شماره تلفن همراه را به عنوان راه ارتباطی در نظر گرفته است!
نامه سفیر فنلاند و شکایت نوکیا
رسانهها اخیرا از نامه سفیر فنلاند در ایران به وزیر صمت برای پیگیری موضوع خبر دادند اما تصویر نامه نشان میدهد نامهنگاری یک سال قبل (۲۳ مارس ۲۰۲۳) انجام شده و هنوز به نتیجه نرسیده است. همچنین وکیل شرکت نوکیا اقدام به شکایت از این شرکت کرده است.
این در حالی است که ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در نامهای با سر برگ وزارت صمت، حق را به شرکت ایرانی داده و استدلال کرده وقتی شرکت نوکیا تمام قطعات مربوط به گوشیهای خود را به شکل جداگانه در بازار به فروش میرساند، یعنی خود در جریان است که این قطعات برای مونتاژ مورد استفاده قرار میگیرند و بر اساس اسناد گمرکی، تمام بستههای وارد شده از سوی این شرکت ایرانی در بدو ورود، نشانه و برند نوکیا را داشتهاند. به این ترتیب نوکیا هیچ حقی برای شکایت در این زمینه نداشته و استفاده از برند آن توسط شرکت ایرانی نیز هیچ مانع قانونی ندارد!
به نوشته روزنامه فرهیختگان، این در حالی است که نماینده رسمی نوکیا در ایران با انتقال تعدادی از نمونههای تولیدی در این شرکت ایرانی به دبی و سپس فنلاند و بررسی آنها در آزمایشگاههای مرجع نوکیا، مشخص کرده که این گوشیها در حوزههای مختلف با مشکل کیفیت و عدمتطابق مواجه هستند و استانداردهای لازم نوکیا را ندارند.
معاون وزیر صمت: استفاده از نام تلفن همراه نوکیا در ایران تقلب نیست
با طرح مجدد موضوع فعالیت این شرکت، معاون وزیر صمت در پاسخ خبرنگاران گفت: استفاده از نام تلفن همراه نوکیا در رابطه برای واحد تولیدی آن در ایران تقلب نیست و این شرکت اقدام به مونتاژ کالا میکند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمدمهدی برادران معاون وزارت صمت درباره شکایت از تولید تلفن همراه نوکیا در ایران، اظهار کرد: براساس مصوبه دولت قبل واحد های تولیدی ملزم به داشتن نمایندگی رسمی بودند، اما با توجه به شرایط تحریم این الزام برداشته شده است. بنابراین اگر این واحد توانسته باشد طبق استانداردهای داخل کشور از وزارت ارتباطات و سازمان حمایت مجوزهای لازم را اخذ کند، با توجه به شرایط تحریم دیگر الزامی نیست که مدرک معتبر از کشور مبدا برند کسب کند.
او تاکید کرد: استفاده از نام برند تلفن همراه نوکیا در رابطه با این واحد تقلب نیست و اگر کشور مقصد نامهای هم ارسال کرده باشد، با توجه به اینکه این کشورها ایران را تحریم کردهاند، نظر آنها برای ما مهم نیست.
مدیر شرکت تولیدکننده نوکیای ایرانی کیست؟
در بررسی روزنامه رسمی، نام «عباسعلی بادیانی» به عنوان مدیر عامل شرکت «آتیلا همراه آیهان» درج شده است.
وی متولد ۱۳۶۰ در مشهد است و در صفحه اینستاگرامش خود را کارآفرین، کارشناس ارشد تجارت الکترونیک و دکتری تخصصی کارآفرینی(مرحله دفاع رساله) معرفی کرده است. جستوجوی نام این فرد نشان میدهد سال ۹۶ نامزد شورای شهر مشهد و سال ۱۴۰۲ نیز نامزد انتخابات مجلس در مشهد بوده است.
اما یکی از موارد جالب در توییتر آقای بادیانی، پستی است که او دقیقا در روز انتصاب محمدمهدی برادران به عنوان معاون صنایع عمومی وزارت صمت گذاشته و از او تجلیل کرده است.
جمعبندی
بررسی دادههای بالا نشان میدهد تولید و مونتاژ گوشی در ایران و فروش آن با برند نوکیا بدون اجازه و اطلاع شرکت نوکیا، از بیش از یک سال قبل تاکنون در حال انجام است، تاکنون شکایت شرکت نوکیا و نامه نگاری سفیر فنلاند به وزارت صمت نیز به نتیجه نرسیده و این جمله که «استفاده از نام تلفن همراه نوکیا در ایران تقلب نیست» از سوی معاون وزیر صمت بیان شده است.
در حالی بهروی جعبه یکی از تلفنهای همراه عبارت تولید ویتنام ثبت شده است که این محصول براساس استعلام سامانه همتا در حقیقت مونتاژ داخل ایران است.
به گزارش تسنیم چندی پیش بود که ماجرای تولید تلفن همراه در داخل کشور اما با برند شرکت سوئدی نوکیا آن هم بدون مجوز شرکت اصلی در ایران خبرساز شد، این اتفاق سبب واکنش شرکت نوکیا و همچنین سفیر سوئد در ایران شد.
این شرکت اعلام کرد که از زمان خروج از ایران پس از تحریمها، نمایندگی خود را به یک شرکت ایرانی سپرده است و این شرکت کماکان نیز بهعنوان نماینده رسمی این برند در ایران فعال است، بنابراین استفاده از برند نوکیا بهروی تلفنهای همراه مونتاژ داخل در حالی رخ داده است که این شرکت دارای نمایندگی رسمی در ایران نیز هست.
گفتنی است؛ با وجود اعتراض شرکت اصلی و سفیر کشور مبدأ این شرکت، محمدمهدی برادران معاون صنایع عمومی وزارت صمت گفته است: اگر به هر دلیلی این واحد توانسته باشد طبق استانداردهای داخل کشور از وزارت ارتباطات و سازمان حمایت مجوزهای لازم را اخذ کند، با توجه به شرایط تحریم دیگر الزامی نیست که مدرک معتبر از کشور مبدأ برند کسب کند. استفاده از نام برند تلفن همراه نوکیا در رابطه با این واحد تقلب نیست و این شرکت اقدام به مونتاژ کالا میکند. اگر کشور مقصد نامهای هم ارسال کرده باشد با توجه به اینکه این کشورها ایران را تحریم کردهاند، نظر آنها برای ما مهم نیست و ما تعهدی به آنها نداریم.
فروش تلفن همراه تولید داخل به اسم ویتنام
با وجود همه این اتفاقات با بررسیها پرده جدیدی از سوءاستفاده شرکت مونتاژکننده داخلی از برند نوکیا آشکار شد، در یک نمونه شاهد بودیم که بهروی جعبه تلفن همراه عبارت تولید کشور ویتنام ثبت شده بود که در زیر قابل مشاهده است؛
با وجود این، وقتی کد IMEI این گوشی را در سامانه همتا جستوجو میکنیم ذکر میکند که این تلفن همراه موتاژشده در داخل کشور است، بهعبارت دیگر نهتنها نشان شرکت نوکیا مورد سوءاستفاده قرار گرفته است بلکه بهنظر میرسد که شاهد درج عبارت نادرستی در خصوص محل تولید تلفن همراه نیز هستیم.
حال باید دید وزارت صمت و معاونت صنایع عمومی این وزارتخانه چگونه نسبت به این موضوع واکنش نشان میدهند و یا به دفاع عجیب خود از این شرکت که بهنظر میرسد بهنوعی در حال سوءاستفاده از مصرفکننده است، ادامه میدهند؟
در حالیکه گوشیهای آیفون۱۴ و ۱۵ به صورت قاچاق وارد کشور میشوند؛ شواهد نشان میدهد برخلاف ادعای وزیر ارتباطات این گوشیهای تلفنهمراه بدون کوچکترین مشکلی از خدمات اپراتوری استفاده میکنند.
به گزارش مهر، بنا بر بخشنامه گمرک در اسفندماه سال گذشته، واردات مدلهای جدید گوشی آیفون به کشور ممنوع اعلام شد. بر اساس این تصمیم، گوشی تلفنهمراه با نشان تجاری اپل مدل ۱۴ و کلیه مدلهای بعد از آن، از فهرست کالاهای مجاز همراه مسافر و پستی ورودی به کشور خارج شد؛ پیش از این ثبتسفارش و واردات تجاری این گوشیها نیز امکانپذیر نبود.
«ارزبری بالا» و «عمل متقابل نسبت به تحریمها» از جمله مهمترین دلایلی است که مسئولان برای ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به بالا مطرح کردهاند. با این تفاسیر، کلیه گوشیهای آیفون ۱۴ و ۱۵ موجود در بازار، مصداق کالای قاچاق بوده که به صورت غیرقانونی وارد کشور شدهاند.
هر چند ممنوعیت واردات مدلهای جدید آیفون با اعتراض برخی از کاربران فضای مجازی و فعالان بازار تلفن همراه مواجه شده، اما شواهد نشان میدهد که این ممنوعیت تاکنون موجب صرفهجویی ارزی بیش از ۵۰۰ میلیون دلاری شده است.
البته برخی از کارشناسان اقتصادی در همان مقطع، مدیریت مصارف ارزی در حوزه تلفن همراه را بهتمامی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار بسط داده بودند، به عقیده این افراد تا زمانی که کلیه تلفنهای همراه بالای ۶۰۰ دلار با ممنوعیت مواجه نشود، عملاً مدیریت مصارف ارزی در حوزه این کالا، به طور کامل تحقق پیدا نمیکند.
آمارها بیانگر آن بوده که تا پایان دیماه بیش از یک میلیارد دلار انواع اپل (اغلب آیفون ۱۳) به کشور وارد شده است همچنین در سال جاری واردات تلفنهای همراه بالای ۶۰۰ دلار نیز رشد عجیبی داشته است، در واقع مطابق با اعداد و ارقام اعلامی از سوی گمرک، واردات این نوع گوشیها با رشد ۶۰۰ درصدی همراه بوده است، به بیانی درآمد ۱۷۰ میلیارد تومانی دولت در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۱,۰۰۰ میلیارد تومان در سال جاری رسیده است که خود حکایت از مدیریت غیرصحیح مصارف ارزی دارد.
۳۰۰ هزار دستگاه آیفون ۱۴ و ۱۵ در کشور فعال است!
اما نتیجه عجیبتر در بازار تلفن همراه کشور، به فعالبودن بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه آیفون ۱۴ و ۱۵ مربوط میشود، در واقع مطابق با ادعای یکی از فعالان بازار تلفن همراه، تاکنون حدود ۳۰۰ هزار دستگاه معادل ۴۰۰ میلیون دلار از مدلهای جدید آیفون به دست خریداران رسیده که بعضاً بدون کمترین مشکلی در حال استفاده از آن هستند.
بررسیها نشان میدهد که تغییر تنظیمات مدلهای آیفون ۱۴ و ۱۵ در مقاطع زمانی ۲۰ تا ۳۰ روز، موجب میشود که آنتندهی با مشکل مواجه نشود، درواقع با وجود اینکه تلفنهای همراه رجیستر نشده، تنها قادر به فعالیت در یک بازه زمانی ۳۰ روزه هستند، اما اینگونه تنظیمات سبب میشود، مشکلی در آنتندهی ایجاد نشود.
همچنین دستگاههای مبدل سیمکارتکننده (آیکاس IQos)، نیز بهعنوان یکی از اصلیترین شیوههای دورزدن طرح رجیستری تلفن همراه شناخته میشود، نکته عجیب اینجاست که این دستگاهها بهصورت کاملاً علنی در تمامی فروشگاههای اینترنتی و حتی سطح بازار به فروش میرسد.
وزیر ارتباطات: سامانه رجیستری دور نمیخورد!
البته عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در هفتههای گذشته، فعالبودن برخی از گوشیهای آیفون ۱۴ و ۱۵ را مقطعی عنوان کرده بود.
وی در این خصوص اظهار داشت: برخی افراد در استفاده از تلفنهمراه خود از سیمکارت جایگزین یا تجهیزات سیمکارتخور دیگری استفاده میکنند و این مسئله در حال پیگیری است؛ به عبارتی نمیتوان گفت سامانه رجیستری دور زده شده است.
از زمان رونمایی از آیفون ۱۴ یعنی شهریور ۱۴۰۱ تا به امروز حدود ۱۸ ماه سپری شده و با فرض اینکه وزارت ارتباطات تا چندین ماه از شیوه دور زدن رجیستری آیفون با خبر نبوده است، اما تعلل یکساله پیرامون مقابله با این شیوه به هیچ وجه قابل توجیه نیست.
متأسفانه، بیتوجهی به این امر شرایطی را در آینده ایجاد خواهد کرد که قاچاقچیان انواع مدلهای تلفن همراه را در بازار کشور توزیع کنند، تلفنهای همراهی که بدون مشکل فعال هستند، با این تفاسیر، افزایش تقاضا در بازار ارز آزاد و وفور کالای تقلبی در بازار تلفنهمراه چندان دور از انتظار به نظر نمیرسد، موضوعی که به طور حتمی بر واردات رسمی تلفن همراه نیز اثرگذار خواهد بود.
هنوز زخم ماجرای کوروش کمپانی بر پیکر بازار موبایل تازه است که اخیرا با مطرح شدن مورد مشابه دیگری، اینماد فروشگاه موبایل موسوی، حامی مالی باشگاه استقلال تعلیق شد.
بازار موبایل اما این روزها با مشکلات دیگری از جمله محدودیتهای وارداتی و عرضه موبایلهای تقلبی هم دستوپنجه نرم میکند و همزمان اخباری مبنی بر اعلام سقف تعرفه جدید حقوق ورودی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار منتشر میشود. به اعتقاد فعالان بازار موبایل، سیاستهای محدودکننده دولت در واردات و تخصیص ارز به موبایل، شدت یافته و سیاستهای وزارت صمت هم بر تولید داخل متمرکز شده است. آنها پیشبینی میکنند که تداوم این روند به برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا و در نهایت افزایش قیمتها در آینده نه چندان دور منجر میشود.
برداشت اشتباه از یک مصوبه
در اواسط هفته جاری خبری مبنی بر تعیین سقف حقوق ورودی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار منتشر شد که در واقع مصوبه جدیدی نبوده و رسانهها به اشتباه آن را با عنوان نرخ جدید عوارض ورود گوشی منتشر کردند. در مصوبه اخیر هیات وزیران، حقوق ورودی رویه تجاری واردات گوشیهای تلفن همراه خارجی با قیمت بالای ۶۰۰ دلار بهمیزان ۱۵ درصد و برای سایر رویهها نیز معادل ۳۰ درصد تعیین شده است. با ابلاغ این مصوبه، عملا حقوق ورودی موبایل هیچ تغییری نکرده و فقط کلمه خارجی به گوشیهای تلفن همراه اضافه شده است. اما ماجرای ابلاغ این مصوبه مهم در روزهای پایانی سال چیست؟
هر ساله تعرفه حقوق ورودی گوشیهای تجاری و مسافری در قانون بودجه تعیین میشود. طبق تصویب نمایندگان مجلس در بودجه ۱۴۰۲، حقوق ورودی رویه (برند) تجاری واردات گوشیهای تلفن همراه خارجی بالای ۶۰۰ دلار حداقل ۱۵درصد محاسبه و دریافت واردات گوشی در سایر رویهها نیز به مأخذ دو برابر تعیین شد. پس از این، گمرک در ابلاغیه مردادماه امسال، تعرفه واردات تجاری گوشیهای هوشمند بالای ۶۰۰دلار را ۱۵ درصد و تعرفه واردات مسافری و پستی را ۸درصد اعلام کرد. این در حالی است که در قانون بودجه تاکید شده حق گمرکی واردات تلفن همراه در سایر رویهها، دو برابر رویه تجاری باشد. محمدرضا عالیان، سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، درباره این موضوع به «دنیای اقتصاد» گفت: «برداشت رسانهها از مصوبه هیات وزیران اشتباه بود. گمرکها حقوق ورودی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار را مطابق سقف تعیین شده در بودجه سال ۱۴۰۲ دریافت نمیکردند؛ حالا دولت پس از هفت ماه، در روزهای پایانی سال سقف حقوق ورودی را ابلاغ کرده است.»
تبعات واکنش دیرهنگام دولت
در پی این موضوع، انجمن واردکنندگان موبایل در آن زمان واکنش نشان داد و این اتفاق را یک اشتباه و تفسیر غلط از قانون بودجه توصیف کرد. حالا دولت پس از هفت ماه به این فکر افتاده که تعرفه گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار را اصلاح و دوباره ابلاغ کند. در پی واکنش دیرهنگام دولت به اشتباه صورت گرفته در محاسبه تعرفه واردات گوشیهای تجاری و مسافری، واردات گوشیهای پرچمدار به صورت مسافری، ارزانتر از تجاری بوده و در این میان بهنوعی تجار نقره داغ شدند. این در حالی است که طبق قانون بودجه ۱۴۰۲، واردات گوشی در سایر رویهها باید دو برابر رویه تجاری لحاظ شود.
یک کارشناس بازار موبایل درباره تبعات این موضوع به «دنیایاقتصاد» میگوید: «با تاخیر دولت در اصلاح و ابلاغ نرخ قانونی تعرفه واردات حقوق گمرکی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار، حقوق تجار به این دلیل که توان رقابت با گوشیهای مسافری را که با قیمت ارزانتری وارد شدند، نداشتند، ضایع شد.» طبق گفته این کارشناس، دولت با این کوتاهی، رقم بزرگی از درآمد حاصل از حقوق ورودی موبایل را از دست داد.
جولان فیکفروشی
در کنار تمام اینها، آشفته بازار موبایل در این روزها با موضوع تولید و عرضه گوشیهای تقلبی از یک برند معروف هم درگیر است. در همین راستا، معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت در چهاردهم اسفندماه در گفتوگو با «ایسنا» از ارجاع بررسی پرونده تولید موبایل تقلبی در کشور به سازمان حمایت و وزارت ارتباطات خبر داد و تاکید کرد: «واحدها در شرایط تحریمی، ملزم به داشتن نمایندگی رسمی نیستند.»
این در حالی است که فیکفروشی یک برند معروف موبایل در سال گذشته سر و صدای زیادی در بازار گوشی بهپا کرد. مونتاژ محصولات مختلف و تولید کالاهای گوناگون آن هم بدون دریافت نمایندگیهای لازم از شرکتهای مادر مربوطه، داستان جدیدی در ایران نیست. گزارشهای منتشر شده در سال گذشته بیانگر این بود که در دیماه سال ۱۴۰۰، یک شرکت تولیدکننده موبایل در استان مرکزی مجوز مونتاژ گوشیهای یک برند معروف را گرفته است؛ آن هم بدون دریافت نمایندگی از کمپانی اصلی.
در پی این موضوع، از آنجا که ایران یکی از کشورهای عضو «موافقتنامه مادرید» درباره ثبت بینالمللی علائم و حمایت از نامهای تجاری است؛ شرکتهای تولیدکننده داخلی آن، حق فروش تولیدات خود بدون اخذ مجوز را ندارند. با این حال گوشیهای تقلبی این برند معروف وارد بازار موبایل شد. مهدی عبقری، دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، درباره آخرین وضعیت رسیدگی به این گوشیهای تقلبی از طیشدن روندهای قضایی این پرونده خبر داد و به «دنیای اقتصاد» گفت: «تاکنون مطابق با قوانین داخلی کشور برای تعیین تکلیف تولید گوشیهای تقلبی، رای قطعی صادر نشده است.»
طبق قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان در ایران، تمامی عرضهکنندگان کالا و خدمات، مسوول صحت و سلامت کالا و خدمات عرضه شده هستند و باید طبق ضوابط و قوانین وضع شده عمل کنند؛ بنابراین در صورت عدم انطباق کالا با شرایط مندرج در قوانین، موظفاند به مشتری خسارت بدهند. اما از سال گذشته تاکنون، واکنش مسوولان به تضییع حقوق مصرفکنندگان در ماجرای گوشیهای تقلبی، چیزی جز انکار و سلب مسوولیت از خود، به بهانه حمایت از تولید داخل و تحریم نبوده است.
عرضه گوشی تقلبی با مجوز؟
مرور مطبوعات سال گذشته نشان میدهد که صدیف بیکزاده، دبیر ستاد رفع موانع تولید وزارت صمت، در سال ۱۴۰۱ واکنش جالبی نسبت به این موضوع نشان داد و اقدام یک شرکت داخلی برای تولید گوشیهای یک برند معروف آن هم بدون دریافت مجوز از شرکت اصلی را منطقی عنوان کرد. او در این باره گفته بود: «تا به امروز هیچگونه تقلبی در تولیدات این شرکت و سایر شرکتها دیده نشده است. مگر برندهایی که محصولات تولیدیشان در بخش تلفن همراه وارد کشور میشود، منبع و مرجع مشخصی دارند؟ مگر معلوم است که این گوشیها در چه منطقهای و توسط چه شرکتی تولید شدهاند؟ به عنوان مثال، چه کسی به صورت دقیق و با استناد به مدارک معتبر میداند که شرکت سامسونگ خودش این محصولات وارداتی را تولید کرده است؟ در این شرایط که ما با مشکلات تحریم و کوچ برندهای معتبر خارجی از ایران مواجهیم، علت مطرح کردن این موضوع و پرسیدن این سوالها دقیقا چیست؟»
همین هفته معاون وزیر صمت هم در جمع خبرنگاران، به نوعی این گفتهها را تایید کرد. مهدی برادران اعلام کرده است: «با توجه به شرایط تحریمی، اگر این واحد طبق استانداردهای داخل کشور، از وزارت ارتباطات و سازمان حمایت مجوزهای لازم را گرفته باشد؛ الزامی نیست که مدرک معتبر از سایر کشورها تهیه کند.»
در مقابل اما مجتبی توانگر، نماینده مردم تهران و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس، در واکنش به این صحبتهای معاون وزیر صمت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اول اینکه موبایل جزو تحریمها نبوده. ثانیا مگر میشود به بهانه تحریم، گوشی تقلبی با برند جعلی به مردم بفروشیم؟! انشاءالله با بازگشایی مجلس این موضوع را از وزرای صمت و ارتباطات پیگیری خواهم کرد.»
اما به اعتقاد یکی از فعالان بازار موبایل، این گوشیها تقلبی نیستند و مجوز دارند. او در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» تاکید میکند: «زمانی که این کالا وارد بازار شده، نهادهای مسوول بر فرآیند تولید آن نظارت داشتند که توانسته مجوزهای لازم را دریافت کند.»
معاون وزیر صمت همچنین اعلام کرد که بررسی موضوع تضییع حقوق مصرفکنندگان با توزیع گوشیهای تقلبی در بازار، به وزارت ارتباطات ارجاع داده شده است، اما به اعتقاد او، با توجه به اینکه فعالیت این واحد در حوزه تولید موبایلهای دکمهای و همراه با ارائه ضمانتهای لازم به مشتریان بوده، بعید است مشکلی وجود داشته باشد. این در حالی است که علیرضا اسدی، فعال حوزه گارانتی بازار موبایل، یکی از چالشهای فعالیت خود را چانهزنی با شرکتهای واردکننده برای افزایش کیفیت کالاها بیان میکند و به «دنیای اقتصاد» میگوید: «برای ارتقای کیفیت گارانتی موبایلها، با شرکتها و فعالانی که احتمال تولید و ورود گوشی تقلبی از سمت آنها وجود دارد، قراردادمان را قطع میکنیم.»
مسوولان در حالی به بهانه تحریم، از تولید و عرضه این گوشیهای تقلبی به بازار حمایت میکنند که در نامه وکیل شرکت مادر این برند معروف به وزارت صمت، نتایج آزمایشگاه این شرکت آمده است که طبق آن محصولات، تقلبی و فاقد استانداردها و تکنولوژی لازم بوده است؛ بنابراین خارج از خدمات پس از فروش و حمایتهای این شرکت هستند.
حمایت از تولید داخل با برند خارجی!
معاون وزیر صمت همچنین با تاکید بر اینکه شرکتها عموما در حال مونتاژ کالا هستند، اعلام کرده است: «حتی اگر کشور مقصد نامهای هم ارسال کرده باشد، با توجه به اینکه این کشورها ایران را تحریم کردهاند، نظر آنها برای ما مهم نیست و ما تعهدی به آنها نداریم. اگر محصول استاندارد باشد میتواند مجوز تولید دریافت کند و نمیتوانیم از آنها بپرسیم که چگونه تحریم را دور زدهاند.»
در حالی که مسوولان به بهانه حمایت از تولید داخلی، فروش گوشیهای تقلبی در بازار را توجیه میکنند؛ محمد حمداللهزاده، فعال و کارشناس حوزه فروش موبایل، در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» تولید داخل با برند خارجی را در تناقض با یکدیگر میداند. علیرضا اسدی، یکی دیگر از کارشناسان بازار موبایل هم معتقد است که عملا در ایران به دلیل نبود زیرساختهای لازم، نمیتوان موبایلی تولید کرد و گوشیهای موجود در بازار، فقط مونتاژ شدهاند.
تمرکز مسوولان بر تولید موبایل بومی و افزایش محدودیتها در تخصیص ارز، بازار را تحت فشار قرار داده است. علیرضا اسدی در این رابطه با بیان اینکه تخصیص ارز نیمایی به واردکنندگان موبایل بهشدت کاهش پیدا کرده است، به «دنیای اقتصاد» توضیح میدهد: «وزارت صمت، سیاست خود در حوزه موبایل را به سمت تولید داخل برده و از سمت دیگر، محدودیتها در تخصیص ارز به واردات نیز در حال افزایش است. در این شرایط، بعضی شرکتهای واردکننده، شرکتهای دیگری را تاسیس کردهاند تا بتوانند ارز بیشتری بگیرند.»
او ادامه داد: « باقی شرکتهای واردکننده موبایل نیز به سمت تاسیس کارخانه رفتهاند. مسوولان برای اینکه واردکنندهها را تحت فشار بگذارند، ارز را به کسانی میدهند که بتوانند موبایل تولید و آن را وارد بازار کنند و به فروش برسانند.»
درحالیکه فعالان بازار موبایل از روند بانک مرکزی و وزارت صمت در تخصیص ارز برای واردات موبایل انتقاد میکند، دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، سیاست بانک مرکزی در این حوزه را در سال جاری موفق ارزیابی میکند و به «دنیای اقتصاد» میگوید: «با اینکه در ماههای اخیر تامین ارز شرکتهای واردکننده موبایل با تاخیر مواجه شده است، اما امسال بانک مرکزی در مدیریت تخصیص ارز بازار موبایل موفق عمل کرده و کمبود کالا و افزایش قیمت در بازار نداشتهایم.»
افزایش ۸ درصدی قیمت پرچمدارها
اسفند ماه امسال برای بازار موبایل ایران، ماه افشای کلاهبرداریهاست. با گذشت دو هفته از ماجرای کلاهبرداری کوروش کمپانی، بهتازگی خبر رسید که اینماد حامی مالی باشگاه استقلال که مدتی در حال فروش موبایل با قیمت ۳۰ تا ۴۰ درصد کمتر از قیمت جهانی بود، تعلیق شده است. در این رابطه، «ایسنا» به نقل از مهدی اسدی، رئیس انجمن واردکنندگان موبایل اعلام کرد: «در مورد موبایل موسوی که اسپانسر باشگاه استقلال است، هشدار دادیم، اما مدیرعامل باشگاه استقلال اعلام کرد که ۸۰ تا ۹۰ درصد قرارداد از این شرکت اخذ شده بنابراین لغو قرارداد، تعهد حقوقی برای باشگاه دارد.»
علاوه بر این، اسدی با تاکید بر اینکه کوروش کمپانی و موبایل موسوی حتی یک موبایل هم وارد کشور نکردهاند، از برگزاری جلسهای در هفته آینده بین تیم حقوقی انجمن با وکلای باشگاه استقلال در این خصوص خبر داد.
از سمت دیگر، ترکشهای کلاهبرداری کوروش کمپانی همچنان بر بازار موبایل پابرجاست. به همین دلیل، وضعیت بازار موبایل از نظر قیمت و عرضه و تقاضا بررسی شد. طبق گفته سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل به «دنیای اقتصاد»، بازار موبایل به دلیل تعلل در تخصیص ارز به واردکنندگان، دچار کمبود کالاست. اما عبقری، دبیر سابق انجمن واردکنندگان موبایل، معتقد است که با توجه به تعداد و رقابت بالای شرکتهای واردکننده موبایل، بازار کمبود کالا و افزایش قیمت ندارد.
در حالی که دبیر انجمن واردکنندگان موبایل معتقد است که هنوز موج افزایش تقاضا و قیمت به بازار گوشی نرسیده، محمد حمداللهزاده، مدیرعامل یکی از فروشگاههای اینترنتی موبایل در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» از افزایش هفت تا هشت درصدی قیمت گوشیهای پرچمدار در ۱۰ روز اخیر خبر میدهد. او در ادامه صحبتهای خود به شکلگیری موج تقاضا برای موبایل در اواخر این هفته اشاره میکند و میگوید: «با توجه به کمبود کالا در بازار موبایل، امیدواریم تا پایان هفته جاری، تخصیص ارز صورت بگیرد. در غیر این صورت، در روزهای باقی مانده از سال، با افزایش و نوسان قیمت مواجه خواهیم بود.»
به اعتقاد فعال دیگر بازار فروش موبایل، در روزهای پایانی سال، افزایش قیمت دیگری در نرخ دلار و به تبع آن در بازار گوشی خواهیم داشت. او در بخش دیگری از صحبتهای خود روند این افزایش قیمت را اینگونه تشریح میکند: «در روزهای آینده و حتی روزهای ابتدایی سال جدید، افزایش نرخ ارز و درهم را خواهیم داشت؛ با این افزایش، هزینه تامین گوشی نیز افزایش مییابد.»
طبق گفته حمداللهزاده، پیشبینیها از آینده بازار موبایل این است که محدودیتهای ارزی و وارداتی، کمبود کالا و تمایل سیاستگذار به تولید بومی بیشتر از قبل خواهد شد. او با بیان این مطلب ادامه داد: «تحت تاثیر این عوامل، افزایش قیمت بیشتری را در بازار موبایل شاهد خواهیم بود.» بنابراین این روزهای بازار موبایل نیز مانند سابق تحت تاثیر قیمت و تخصیص ارز است. اما اینبار فعالان بازار گوشی، از تشدید محدودیت واردات، تخصیص ارز و تمرکز مسوولان بر تولید داخلی گوشی (عملا مونتاژ) و نه واردات نگران هستند.»
کارشناسان معتقدند که در هفتههای اخیر، تحتتاثیر کلاهبرداری کوروش کمپانی و ترس مردم، قیمت این مدل گوشیها افزایش یافته است. از طرف دیگر، با توجه به اینکه تغییرات بازار موبایل همواره به واردات، قیمت و تخصیص ارز وابسته است، یک کارشناس و فعال بازار موبایل در این مورد معتقد است که مردم به دلیل افزایش قیمتها، بیشتر به تعمیر گوشیهای خود تمایل دارند و بازار تعمیر موبایل رونق گرفته است.
این در حالی است که علیرضا اسدی، معتقد است که هزینه تعمیر آیسی گوشیهای سامسونگ اس۱۰ یا اس۲۰ پلاس، تقریبا بین ۱۲ تا ۱۴ میلیون است؛ بنابراین مردم ترجیح میدهند با پرداخت این قیمت، یک گوشی شیائومی بخرند، اما موبایلشان را تعمیر نکنند.
او در ادامه با انتقاد از بازار آشفته تعمیرات موبایل خاطرنشان کرد: «تعمیرکاران خبره در حوزه تعمیر بورد گوشیهای آیفون، شیائومی و سامسونگ تعدادشان کم است. در کل وضعیت نامناسب تعمیرکارهای موبایل و عدم نظارت بر آنها، اجحاف در حق مصرفکننده است.»
حمداللهزاده نیز با اشاره به رونق خرید قسطی موبایل، توضیح میدهد که به تدریج، بازار خرید قسطی موبایل در لندتکها متمرکز خواهد شد و درصدی از تقاضای جامعه برای موبایل از سمت لندتکها به فروشگاههای اینترنتی میرسد. برآیند اخبار منتشر شده و اعلام فعالان بازار موبایل نشان از تشدید محدودیتها برای واردات موبایل و تاکید بر تولید داخل دارد؛ سیاستهایی که تبعاتشان را میتوان در افزایش گوشیهای تقلبی در بازار و تضعیف حقوق مصرفکننده مشاهده کرد. در این شرایط، باید دید در روزها و ماههای آینده واکنش مسوولان به این روند چیست: تغییر موضع یا تداوم سیاستها؟
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: تحویل ندادن کالای فروخته شده توسط فروشگاههای اینترنتی به بهانه گران شدن ارز، تخلف بزرگی است و کمیته نظارت بر کسب و کارهای مجازی با آن برخورد میکند.
به گزارش ایسنا وزارت صمت در پاسخ به انتقادات مطرح شده در رسانههای اجتماعی درباره تحویل ندادن کالای فروخته شده توسط فروشگاههای اینترنتی به بهانه گران شدن ارز گفت: مواردی که شکایت شده و بررسی اولیه دبیرخانه کمیته نظارت بر کسب و کارهای مجازی شکایت را وارد دانسته است، تذکر کتبی به فروشگاهها داده شده و در صورتی که نتوانند در فرصت قانونی دفاع کنند برخورد خواهد شد.
شاهمیرزایی گفت: خریدارانی که با این موضوع روبرو شدهاند، به راحتی میتوانند در سامانه اینماد که لینک آن بر روی سایت فروشگاههای اینترنتی وجود دارد، شکایت خود را مطرح کنند.
معاون وزیر صمت افزود: مردم به فروشگاههای اینترنتی اعتماد کردهاند، بنابراین این فروشگاهها نیز در شرایطی که تورم وجود دارد باید در راستای ایجاد آرامش برای مردم عمل کنند و اعتماد مردم را دچار خدشه نکنند که البته قاطبه موارد همین است؛ ولی استثنائاتی که وجود دارد باید اصلاح شود
در حالی معاون وزیر صمت در اظهاراتی تولید تلفن همراه در داخل به نام برند دیگر را بهدلیل شرایط تحریم بدون مشکل دانسته است که بهگفته رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس موبایل جزو تحریمها نبوده است.
به گزارش تسنیم اظهارات اخیر معاون وزیر صمت در خصوص تولید تلفن همراه با برند نوکیا در ایران با واکنشهای زیادی همراه بوده است، برخی با تیتر اظهارات عجیب به استقبال رویکرد محمدمهدی برادران معاون صنایع عمومی وزارت صمت رفتند.
وی در اظهارات خود در خصوص تولید تلفن همراه به اسم برند نوکیا گفته بود: این الزام وجود ندارد که واحدها رسماً ضمانتنامه شرکت خارجی را ارائه کنند. این شرکتها عموماً در حال مونتاژ کالا هستند، حتی اگر کشور مقصد نامهای هم ارسال کرده باشد با توجه به اینکه این کشورها ایران را تحریم کردهاند، نظر آنها برای ما مهم نیست و ما تعهدی به آنها نداریم. اگر محصول استاندارد باشد میتواند مجوز تولید دریافت کند و نمیتوانیم از آنها بپرسیم که چگونه تحریم را دور زدهاند.
موبایل جزو تحریمها نیست
پس از این اظهارات واکنشهای مختلفی را شاهد بودیم از جمله واکنش یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجتبی توانگر عضو کمیسیون اقتصادی و رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: اظهارنظر عجیب معاون وزیر صمت در خصوص تولید نوکیای تقلبی در ایران را خواندم؛
اول اینکه موبایل جزو تحریمها نبوده، ثانیاً مگر میشود بهبهانه تحریم گوشی تقلبی با برند جعلی به مردم بفروشیم؟! با بازگشایی مجلس این موضوع را از وزرای صمت و ارتباطات پیگیری خواهم کرد.
غفلت در احیای خدمات پس از فروش رسمی تلفن همراه
به گزارش تسنیم، با توجه به اظهارات این نماینده مجلس و واردات حدود سالانه 3 میلیارد دلار تلفن همراه به کشور، این انتظار وجود دارد که بهجای طی مسیرهایی که به محدودیتهای بیشتر برای مصرفکننده منتهی میشود، مسئولان بهدنبال برقراری نمایندگیهای رسمی باشند چرا که در زمان حاضر با وجود اینکه مصرفکننده هزینه خدمات پس از فروش را در قیمت نهایی کالا میپردازد، ناچار به پرداخت هزینههای اضافه برای گارانتی و خدماتی است، حتی با وجود صرف این هزینه اضافه هم همچنان در عمل شاهد ارائه خدمات پس از فروش مناسبی به مصرفکننده نیستیم.
هماکنون 2000 شرکت مجوز واردات موبایل دارند و خدمات پس از فروش وضعیت شفافی ندارد، در نتیجه شاید بتوان گفت که در احیای سازوکار نمایندگی فروش و خدمات پس از فروش غفلت شده است.
معاون وزیر صمت گفت: با توجه به شرایط تحریمی، اگر شرکت تولیدکننده نوکیا در ایران مجوزهای لازم را اخذ کند، استفاده از نام برند خارجی در رابطه با این واحد تقلب نیست.
به گزارش خبرنگار مهر، محمدمهدی برادران در حاشیه دهمین مراسم تقدیر از واحدهای برتر حامی حقوق مصرفکنندگان استان تهران در جمع خبرنگاران در رابطه تولید تلفن همراه به اسم برند نوکیا، اظهار کرد: این موضوع به سازمان حمایت ارجاع داده شده است. البته طبق مصوبه دولت قبلی الزام به داشتن نمایندگی رسمی برای واحدهای تولیدی، با توجه به شرایط تحریم برداشته شده است.
معاون صنایع عمومی وزیر صمت افزود: بنابراین اگر به هر دلیلی این واحد توانسته باشد طبق استانداردهای داخل کشور از وزارت ارتباطات و سازمان حمایت مجوزهای لازم را اخذ کند، با توجه به شرایط تحریم، الزامی نیست که مدرک معتبر از سایر کشورها تهیه کنند.
برادران با اشاره به اهمیت رعایت حقوق مصرفکنندگان، تصریح کرد: این موضوع به وزارت ارتباطات هم اعلام شده که بررسی بیشتر صورت گیرد. با توجه به اینکه فعالیت این واحد در حوزه تولید موبایلهای دکمهای و ضمانتهای لازم به مشتریان ارائه میشود، بعید است مشکلی وجود داشته باشد.
وی در پاسخ به سوال مهر در مورد اینکه آیا استفاده از نام برند خارجی تقلب محسوب میشود یا خیر، افزود: استفاده از نام برند خارجی در رابطه با این واحد تقلب نیست.
تولیدکننده نوکیا در ایران پرونده قضائی دارد
برادران همچنین در پاسخ به سوالی در رابطه با نامه سفیر فنلاند درباره تولید موبایل تقلبی با نام نوکیا، گفت: این الزام وجود ندارد که واحدها رسماً ضمانتنامه شرکت خارجی را ارائه کنند. این شرکتها عموماً در حال مونتاژ کالا هستند. حتی اگر کشور مقصد نامهای هم ارسال کرده باشد با توجه به اینکه این کشورها ایران را تحریم کردهاند، نظر آنها برای ما مهم نیست و ما تعهدی به آنها نداریم. اگر محصول استاندارد باشد میتواند مجوز تولید دریافت کند و نمیتوانیم از آنها بپرسیم که چگونه تحریم را دور زدهاند.
وی اضافه کرد: به هر حال این موضوع در حال بررسی است تا مشخص شود شاکی یا عدم رعایت استاندارد مطرح شده برای چیست. اگر این مشکلات وجود نداشته باشد و مردم راضی باشند و وزارت ارتباطات هم استانداردهای تولید محصول را رعایت کند، مشکلی وجود ندارد. البته در رابطه با این شرکت یک پرونده مفتوح قضائی هم وجود دارد که منتظر صدور رأی هستیم.
برادران با بیان اینکه شرکتهایی مانند سامسونگ هم خودشان ارتباطشان با ایران قطع کردند، گفت: در اصل عدم پایبندی تعهدات در رابطه با نمایندگی این شرکتها مطرح است.
به گزارش روزنامه همشهری، با انتشار تصویر نامه معترضانه سفارت فنلاند به وزارت صمت مبنی بر تولید گوشیهای تقلبی منتسب به شرکت نوکیا یکبار دیگر توجه رسانهها به این موضوع جلب شد.
نخستین بار آبان1401 رسانهها از تولید بعضی محصولات شرکتهای خارجی بدون دریافت مجوز از شرکت مادر خبر دادند.
گوشیهای سامسونگ و نوکیا و تلویزیون سونی در شمار این محصولات بودند که پس از ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی، بعضی تولیدکنندگان را وسوسه کردند تا مشابه آنها را در کارخانههای خود تولید کنند.
پیش از این، تولید پوشاک و کفش با برندهای خارجی در کارگاههای تولیدی امری عادی محسوب میشد، اما لوازم الکترونیکی نیاز به استانداردهایی دارد که باید از شرکت اصلی لایسنس مورد نیاز دریافت شود.
درحالیکه سالهاست شرکتهای ایرانی تلاش میکنند گوشی ایرانی تولید کنند، اقدام شرکت مذکور نه تنها نقض قوانین بینالمللی محسوب میشود بلکه ضربه سنگینی به شرکتهایی وارد میکند که در تلاش برای تولید محصولات داخلی هستند.
ا
گزینه «عجله دارم» تاکسیهای اینترنتی در حالی هزینه بیشتری به مسافران تحمیل میکند که در نمونههای خارجی نه تنها چنین گزینهای نیست، بلکه راننده موظف است زیر پنج دقیقه خود را به مسافر برساند.
مهر - «اسنپ میگیرم، عجلهای هم ندارم. هیچ رانندهای قبول نمیکند. تلاش مجدد... باز هم کسی قبول نمیکند. گزینه عجله دارم را میزنم. هزینه اضافه میشود. به سرعت اولین راننده قبول میکند. به سمت من حرکت میکند. چند دقیقه بعد میرسد... سفرم را لغو میکنم. دوباره از اول درخواست میدهم؛ من عجله ندارم!»
خارجیها عجله ندارند!
همزمان با پیشرفت تکنولوژی در ایران و شروع کار استارتآپها، با آزمون و خطاهای فراوان، «تاکسیهای اینترنتی» تا حدودی موفقتر از سایر استارتآپها بودند. موفقیت آنها چند دلیل مهم داشت که سرعت پیدا کردن تاکسی و ارزانی قیمت از جمله آنها بود.
طولی نکشید که مردم بعد از اعتماد به این شرکتها، شاهد افزایش قیمت سفرها بودند. اما این شرکتها به این مقدار از افزایش قیمتها راضی نبوده و در نتیجه یک گزینه به سفرهای خود اضافه کردهاند به اسم «عجله دارم» تا در هر سفر، کاربران هزینه اضافهای را بپردازند.
جالب است بدانید بزرگترین شرکت تاکسی اینترنتی دنیا «اوبر» نام دارد که سال ۲۰۰۹ تأسیس شده است. سرویس اوبر در ۶۶ کشور و ۵۷۳ شهر که بیشتر آنها اروپایی و آمریکایی هستند استفاده میشود. با توجه به آمار سال ۲۰۱۸ این شرکت، میانگین انتظار مسافران در این سال کمتر از ۵ دقیقه بوده است.
در گفتوگویی که خبرنگار مهر با یکی از رانندگان تاکسی اینترنتی اوبر در انگلیس داشته به این نکته حائز اهمیت پی برده شد که نه تنها شرکتهای تاکسی اینترنتی در خارج از ایران گزینهای تحت عنوان «عجله دارم» ندارند، بلکه رانندگان این شرکتها موظفاند در کمتر از پنج دقیقه خود را به مسافر برسانند؛ در غیر این صورت جریمه نقدی میشوند!
دیوار حاشای همیشه بلند
«اسنپ» برای افزودن این گزینه در پایگاه اینترنتی خود گفته: «گاهی کم بودن تعداد رانندگان، بالا بودن تعداد درخواستها در محدوده شما یا ساعات اوج ترافیک موجب طولانی شدن زمان پذیرش درخواست سفر میشود. اگر میخواهید هر چه سریعتر سفرتان را آغاز کنید، با استفاده از این گزینه میتوانید شانس پذیرفته شدن درخواستتان را بالاتر ببرید و زودتر به مقصد برسید. در صورتی که گزینه «عجله دارم» را انتخاب کنید، قیمت جدیدی برای سفر شما محاسبه میشود که بر اساس الگوریتمهای تنظیم شده توسط تیم قیمتگذاری اسنپ تعیین شده است.»
همچنین اسنپ افزوده که کاربران برای اینکه رانندگان سفر آنها را زودتر قبول کنند مجبور بودند توقف در مسیر را فعال کنند تا راننده ترغیب شود سفر را بپذیرد!
«تپسی» به روش دیگری این گزینه را برای کاربران خود توجیه کرده و گفته: «عجله ندارم؛ ارزانتر سفر میکنم!» در این قابلیت، مسافر پس از انتخاب مبدأ و مقصد، سه گزینه در ارتباط با سفر خود خواهد دید. اول؛ گزینه «عادی» است که در در صورت انتخاب آن، رسیدن سفیر به مبدأ و هزینه سفر همچون روال سابق تپسی محاسبه خواهد شد. دوم؛ گزینه «عجله ندارم» است که در صورت انتخاب این گزینه، ممکن است زمان انتظار مسافر برای پیدا شدن سفیر تا پنج دقیقه طول بکشد. هزینه این سفرها ۱۵ درصد کمتر از سفرهای عادی محاسبه میشود. گزینه سوم «عجله دارم» است که در صورت انتخاب آن، هزینه سفر افزایش مییابد و سفیر در مدت زمان کمتری نسبت به حالت عادی به مبدأ شما خواهد رسید.
اما «ماکسیم» قیمت گذاری و نظارت بر آن را از دوش خود برداشته و اعلام کرده که بعد از فعال شدن گزینه عجله دارم، کاربر قیمتهای پیشنهادی از طرف رانندگان را دریافت میکند و خودش انتخاب میکند چه مبلغی بپردازد.
با همه این توضیحات، اضافه شدن گزینه «عجله دارم» در اسنپ و تپسی، در فضای مجازی به شدت سر و صدا کرد و مخاطبان زیادی از این شرکتها انتقادات فراوانی را مطرح کردهاند. آنها دلیل این اعتراض و انتقاد را افزایش قیمت در تاکسیهای اینترنتی بدون هیچ نظارت یا خدمات بیشتری دانستهاند.
گلایه کاربران به گوش کسی نمیرسد؟
وقتی با کاربرانی که از این شرکتها تاکسی دریافت کردهاند صحبت کردیم متوجه شدیم که در حال حاضر رانندگان تاکسیهای اینترنتی به شدت شرطی شدهاند؛ یعنی معمولا تا زمانی که مسافر گزینه عجله دارم را فعال نکند و تن به افزایش قیمت ندهند، رانندهای سفر او را قبول نمیکند.
دومین موردی که از کاربران شرکت اسنپ متوجه آن شدهایم این است که با وجود فعال کردن گزینه عجله دارم، رانندهای که هنوز سفر قبلی خود را به پایان نرسانده میتواند آن سفر را قبول کند و کاربر باید منتظر بماند تا سفر راننده تمام شود و بعد از آن خود را به مبدأ مسافری که عجله دارد برساند.
بر خلاف آنچه شرکتهای مذکور مدعی شدهاند، نگاهی به محتوای منتشر شده توسط کاربران اینترنتی به ویژه در پلتفرم ایکس درباره گزینه «عجله دارم» در تاکسیهای اینترنتی نشان میدهد اکثریت قریب به اتفاق آنها از این موضع ناراضی هستند و آن را به چشم یک کلاهبرداری میبینند.
یک کاربر اینترنتی نوشته است: «این گزینه یعنی افزایش کرایه غیررسمی و یواشکی! وقتی دوتا کرایه برای یک مسیر میگذاری، یکی مثلاً ۷۰ هزار تومان و یکی ۱۱۰ هزار تومان، خب رانندهها دیوانه نیستند که کرایه ۷۰ هزارتومانی را انتخاب کنند. این میشود که کرایه آن مسیر رسماً میشود ۱۱۰ هزار تومان، اما اگر مردم فرضاً اعتراض کردند، در آمارها عدد ۷۰ هزارتومان ذکر میشود! مگر دو نرخی شدن ارز را ندیدید؟ این هم شده دو نرخی شدن کرایه!»
یکی از کاربراندر شبکه اجتماعی ایکس نوشته است: «خیلی جالب است که دیگه تا عجله دارم را نزنی احتمال پیدا شدن اسنپ نزدیک صفر است!» دیگری میگوید: «اسنپ هم یاد گرفته تا گزینه عجله دارم را نزنی ماشین نمیفرستد، نسبت به مسیر پول زیاد میگیرد، خدمات افتضاح، ماشینی هم که میفرستد لگن و فاجعه!»
کاربری نیز با کنایه به افزایش قیمتهای بیحساب و کتاب تاکسیهای اینترنتی، انتخاب گزینه عجله دارم را مصداقی از زندگی مرفه دانسته و نوشته است: «جدی من میدانم یک روزی آن قدر پولدار میشوم که بدون لحظهای مکث گزینه عجله دارم را توی اسنپ میزنم!»
همچنین شخص دیگری این موضوع را این طور در شبکههای اجتماعی ایکس بازتاب داده است: « ۵۰ تا ماشین اطرافت هستند؛ اما هیچ کدام در خواستت را قبول نمیکنند تا گزینه عجله دارم را میزنی همه باهم قبول میکنند!»
به نظر میرسد این گلایه پرتکرار مردم شده است؛ فرد دیگری هم نوشته است: «دارم تپسی میگیرم، دور تا دور خانه پر از ماشین است ولی تا گزینه عجله دارم را نزنم هیچکس تایید نمیکند.»
نکته قابل توجه آن است که برخی کاربران تاکسیهای اینترنتی گلایه دارند که چرا علیرغم افزایش قیمت هزینه در صورت انتخاب گزینه «عجله دارم» هیچ خدمات ویژهای برای سفر آنها در نظر گرفته نمیشود. یکی از آنها این طور نوشته است: «اسنپ هنوز نفهمیده است که وقتی گزینه عجله دارم را میزنیم و افزایش قیمت اعمال میشود، نباید باز هم همان میزان زمان را صبر کنیم و باید زودتر یک نفر پیدا شود.»
فرد دیگری در این باره مینویسد: «من واقعا این گزینه عجله دارم را توی اسنپ و تپسی نمیفهمم. پول بیشتری میدهی ولی به همان اندازه معطل میشوی. یعنی هیچ خدمت اضافهای در ازای افزایش قیمت نمیدهند.»
همه اینها تنها بخشی مختصر از واکنش کاربران به گزینه «عجله دارم» در تاکسیهای اینترنتی است؛ آنها در حالی نسبت به این موضوع اعتراض دارند که مدیران این استارتآپها ادعا میکنند برای رفاه حال کاربران چنین قابلیتی را به پلتفرمهای خود اضافه کردهاند.
صدای تعزیرات هم درآمد!
بعد از آن که مدتها گزینه عجله دارم روی تاکسیهای اینترنتی فعال بود و با در اختیار گذاشتن چنین قابلیتی برای سفیران خود، افزایش قیمت را به مسافران تحمیل میکرد، بالاخره چند روز پیش «محمدعلی اسفنانی» سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی به این موضوع واکنش نشان داد.
او با بیان اینکه تاکسیهای اینترنتی اخیراً گزینهای را تحت عنوان «عجله دارم» در نظر گرفتهاند که از مصداقهای بارز اضافه دریافت و گرانفروشی است، تأکید کرد: «به لحاظ اینکه وقتی کسی گزینه «عجله دارم» را میزند، نه زودتر او را به مقصد میرسانند، چون مسیر را که نمیتوانند تغییر دهند و همان مسیری را خواهند رفت که در صورت عجله نداشتن فرد میروند و نه خدمات اضافه به مردم ارائه میدهند، این موضوع تخلف و گرانفروشی است و فقط گزینهای است برای اینکه فرد مبلغ بیشتری پرداخت کند.»
وی یادآور شد: «معمولاً دو، سه دفعه متقاضی را در انتظار میگذارند و نهایتاً وقتی گزینه عجله دارم را با مبلغی حدود ۲۰ یا ۳۰ درصد بیشتر انتخاب میکند، قبول میکنند که این تخلف گرانفروشی است و تذکر جدی میدهم که تاکسیهای اینترنتی این گزینه را حذف کنند و مردم را در خدماتی که دریافت میکنند، دچار مشکل نکنند.»
سخنگوی سازمان تعزیرات تأکید کرد: «تذکر من به مسئولان تاکسیهای اینترنتی است که قبلاً هم تخلفاتی را داشتهاند و با آن برخورد جدی شدهاست و عرض میکنم مطابق مصوبه اقتصادی سران قوا چنانچه تخلف گرانفروشی احراز شود، رئیس شعبه حق دارد حکم به پلمب واحد مربوط بدهد یا پرچم و بنر نصب کنند که این واحد متخلف است و از ادامه خدمات جلوگیری شود.»
نمیگذارند آب در دل استارتآپها تکان بخورد
وقتی سخنگوی سازمان تعزیرات از حقوق کاربران و مصرفکنندگان دفاع کرد، «امیر سیاح» رییس مرکز بهبود محیط کسبوکار وزارت اقتصاد با این موضعگیری مخالفت کرد و در حساب کاربری خود در ایکس نوشت: «گزینه عجله دارم بههیچوجه تخلف نیست؛ اما نگرانکردن سرمایهگذاران قطعاً تخلف از سیاست اعلامی دولت است. سیاست دولت، ایجاد ثبات و امنیت سرمایهگذاری است و با هر تخلقی از آن محکم برخورد میکنیم.»
سیاح در حالی چنین واکنشی نشان داده که علیرغم همه خط و نشانهای سخنگوی سازمان تعزیرات، هنوز کسی بالای سر تاکسیهای اینترنتی نرفته و آنها را بابت این موضوع بازخواست نکرده است؛ همچنان که تا زمان نگارش این گزارش، این گزینه در تاکسیهای اینترنتی کماکان فعال و در دسترس قرار دارد.
در حقیقت به نظر میرسد ساز و کار موجود بیش از آن که به فکر مصرفکننده باشد، به فکر پشتیبانی و حمایت بی چون و چرا از استارتآپها است، طوری که آب در دل آنها تکان نخورد و خدشهای به روند کسب منفعتشان وارد نشود. استارتآپهایی که «انحصار» به حد کافی، تیغشان را برّنده کرده است.
به نظر میرسد حقوق مصرفکننده در شرایطی فراهم میشود که به جای تحمیل کردن هزینه مضاعف بر دوش کاربران، استارتآپها موظف شوند به صورت یکسان و عادلانه خدمات خود را به مردم ارائه دهند؛ آنچه بازار و سرمایهگذاری را مخدوش میکند، نگرانی استارتآپها از نظارت دستگاههای مربوطه و موظف کردن آنها به ارائه خدمات نیست؛ بلکه انحصار یک سویه به نفع سرمایهگذارانی است که هر روز راه جدیدی برای افزایش درآمد خود ابداع میکنند.
دفتر رسانه وزارت صمت اعلام کرد: شرکت کوروش با نام تجاری کوروش کمپانی، در سال ۱۴۰۰ از اتحادیه صنف فروشندگان تجهیزات صوتی تصویری و تلفن همراه شهرستان تهران، مجوز خرده فروشی تلفن همراه و در سال ۱۴۰۱ نیز از اتحادیه صنف دستگاههای مخابراتی شهرستان تهران مجوز خدمات پس از فروش گرفته که هر دو مجوز آن صنفی بوده است.
به گزارش دفتر رسانه وزارت صمت، شرکت کوروش پردازان آی سا، به نمایندگی امیرحسین شریفیان، با نام تجاری کوروش کمپانی، در سال ۱۴۰۰ از اتحادیه صنف فروشندگان تجهیزات صوتی تصویری و تلفن همراه شهرستان تهران، مجوز خرده فروشی تلفن همراه گرفته، در سال ۱۴۰۱ نیز از اتحادیه صنف دستگاههای مخابراتی شهرستان تهران مجوز خدمات پس از فروش گرفته و بنابراین هر دو مجوز آن صنفی بوده است.
طبق قوانین جدید مصوب مجلس شورای اسلامی و ابلاغیه های مرکز مقررات زدایی وزارت اقتصاد، در اعطای مجوزهای کسب، باید حداکثر تسهیل صورت گیرد و این الزام قانونی است.
بر این اساس، مرکز اصناف، در زمان صدور هر دو پروانه کسب این شرکت، استعلام های قانونی لازم از مراجع قانونی انجام شده است؛ همچنین بر اساس گزارش مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، در زمان صدور اینماد، استعلام سوء پیشینه از نیروی انتظامی انجام شده است؛ لذا در هیچیک از موارد، منع قانونی برای صدور مجوز وجود نداشته است.
نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که نه در مجوزهای صنفی که اتحادیه ها به این شرکت اعطا کرده اند و نه در نماد تجارت الکترونیکی شرکت، هیچگونه عنوان «پیش فروش» به چشم نمیخورد و صرفا مجوز «فروش» به شرکت داده شده و «پیش فروش» نیاز به مجوز مالی جداگانه ای دارد که باید از دستگاه ذیربط اخذ میشده و این شرکت فاقد آن مجوز بوده است.
موضوعی که پیشتر بارها در رسانه ها اعلام شده این است که در هنگام خرید از یک فروشگاه حضوری یا اینترنتی، باید بررسی شود که فروشگاه چه نوع مجوزی دارد. این موضوع به ویژه در مواردی که «پیش فروش» انجام می شود، باید توجه شود که آیا شرکت، مجوز موسسه مالی یا لیزینگ یا جمع سپاری مالی و نظایر آن را دارد یا خیر؛ در غیر این صورت صلاحیت جمع آوری پول از مردم را ندارد.
بر اساس این گزارش، چنانچه مشتریان یک شرکت، تاریخ صدور اینماد یک شرکت را بررسی کرده و مشاهده کنند که مدت زمان کوتاهی از زمان صدور اینماد آن گذشته و همچنین در مجوز آن، صرفا فروش آمده و اجازه «پیش فروش» ندارد، نباید برای پیش خرید کالا، آن هم در مبالغ بالا به چنین شرکتی اعتماد کنند.
در این گزارش آمده است: که اینماد به عنوان مجوز نباید تلقی شود و در مورد کوروش کمپانی نیز نهاد صادرکننده مجوز، اتحادیه های صنفی بوده اند؛ نماد تجارت الکترونیک یا اینماد، یک نشان است که در وبسایت فعال تجاری قرار میگیرد تا مخاطبان وبسایت بتوانند شناسنامه و اطلاعات قانونی این فعال تجاری را مشاهده نمایند و در صورت هرگونه شکایت از آن، بتوانند شکایت خود را پیگیری کنند. روزانه هزاران شکایت در سامانه اینماد ثبت شده و بیش از ۲۰۰هزار فعال تجارت الکترونیک کشور فورا به این شکایتها ترتیب اثر داده، در غیر این صورت به حل اختلاف قضایی ارجاع می شوند.
همچنین دستگاههای نظارتی و نهاد صادرکننده مجوز میتوانند درصورت اثبات تخلف، از طریق تعلیق یا ابطال اینماد، مانع از فعالیت درگاه پرداخت اینترنتی دارنده اینماد شوند. بنابراین مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، نهاد صادرکننده مجوز محسوب نمی شود و تعلیق اینماد نیز نیازمند اعلام دستگاههای نظارتی قانونی و یا اعلام نهاد صادرکننده مجوز است که در مورد کوروش کمپانی به محض اعلام، انجام شده است.
قابل توجه است که کل دوره عمر فعال بودن اینماد این شرکت، سه ماه بوده و بخش عمده فروش شرکت نیز از مسیرهای غیر درگاه پرداخت اینترنتی صورت گرفته است.
همچنین درخصوص مجوزهای صنفی شرکت کوروش کمپانی تاکید می شود که در کشور، بیش از ۳میلیون مجوز صنفی وجود دارد و نظارت بر آنها، طبق قانون به ۸۰۰۰ اتحادیه و ۴۰۰ اتاق اصناف سپرده شده است و وزارت صمت بر عملکرد اتاقهای اصناف نظارت بالادستی دارد.
بطور خاص و در صورت لزوم در این پرونده، کمیسیون نظارت بر اصناف استان تهران، بر عملکرد اتحادیه ها و اتاق های اصناف استان تهران نظارت می کند و چنانچه ثابت شود اتحادیه مجوزدهنده کوتاهی کرده حتما برخورد می شود. البته باید توجه کرد که اتحادیه ها صرفا درخواست پلمپ واحد صنفی را به نیروی انتظامی ارائه می دهند و پلمپ واحد به دلیل ضرورت طی فرایند قانونی، با فاصله زمانی انجام میشود. همچنین در مواردی که نیاز به تشکیل پرونده های قضایی و تعزیراتی باشد، صدور رای نهایی مستلزم طی مدت زمان لازم خواهد بود.
با وجود هشدارهای مختلف در خصوص بازار بدون متولی و خدمات پس از فروش آیفون در ایران و گسترش رویه رانتی واردات در مقابل صادرات خود حالا شاهد بزرگترین پرونده کلاهبرداری از مردم با وعده عرضه آیفون ۲۰ میلیون تومانی هستیم.
به گزارش تسنیم، بعد از خروج مالک کوروش کمپانی از کشور و بلاتکلیفی صدها مال باخته که به واسطه تبلیغات موبایل ارزان قیمت پول و سرمایه خود را در بازار بدون نظارت و بدون متولی موبایل وارد کرده اند ابعاد جدیدی پیدا کرده است.
مالک متواری این مجموعه از مدتها قبل مدعی بود که با حذف واسطه ها و با خرید مستقیم انواع موبایل آیفون از چین ظرف مدت سه ماه تلفنهای همراه وارداتی را به نصف قیمت بازار داخلی به متقاضیان تحویل خواهد داد.
بازار بی صاحب آیفون
ماجرای عرضه آیفون 13 از حدود یک سال قبل به چالش بازار 3 میلیارد دلاری ایران تبدیل شده بود، دران مقطع مقرر شد تا واردات موبایلهای بالای 600 دلار از جمله آیفون 13 صرفا از طریق رویه رانتی واردات در مقابل صادرات خود انجام شود. این موضوع منجر به ورود بازیگران ناشناخته و احتمالا فرصت طلب به بازار آیفون و سایر موبایلهای لوکس شد. مدتی بعد واردات آیفونهای 14 و بالاتر به صورت کلی ممنوع گردید و حالا مشخص شده با وجود خارج شدن ایفون 13 از خط تولید نزدیک به یک میلیارد دلار از این مدل وارد کشور شده است.
در شهریور ماه امسال معاونت سازمان توسعه تجارت به موضوع ساماندهی بازارموبایل ورود کرده و به صورت رسمی اعلام کرد که بحث واردات گوشیهای رفرش و ریپک در ماههای اخیر شدت گرفته و این موضوع نتنها به منابع ارزی کشور لطمه میزند بلکه مصرف کننده را نیز با چالشهای جدی مواجه خواهد کرد.
بر این اساس با وجود هشدارهای مختلف در خصوص بازار بدون متولی و خدمات پس از فروش آیفون در ایران و گسترش رویه رانتی واردات در مقابل صادرات خود حالا شاهد بزرگترین پرونده کلاهبرداری از مردم با وعده عرضه آیفون 20 میلیون تومانی هستیم.
چرا جلوی ترخیص آیفون رفرش و رویه رانتی واردات در مقابل صادرات خود گرفته نشد؟
سوالی که در ابتدا مطرح میشود این است که چرا در طول یک سال گذشته با وجود مطرح شدن ابهامات مختلف در خصوص عرضه آیفون 13 رفرش و ریپک از سوی مسئولان دولتی هیچ دستگاهی از جمله ارکان مختلف در وزارت صمت نسبت به سامان دهی و تعیین تکلیف این حوزه اقدام نکرد.
چگونه است که از ابتدای سال با وجود گزارشهای مستند رسانه ای شاهد افزایش ورود آیفونهای رفرش و ریپک به کشور برای رفع تعهد ارزی با قیمت بازار آزاد بودیم اما متاسفانه هی چ اقدام محدود کننده ای در این رابطه دیده نشد.
جای خالی خدمات پس از فروش رسمی در بازار 3 میلیارد دلار موبایل
از سوی دیگر از نکات حائز اهمیت در خصوص کالاهای وارداتی مسئله خدمات پس از فروش است. هر چند که بیشتر این مسئله را در مورد خودروهای وارداتی شنیدهایم اما در واقع طیف گستردهای از کالاهای وارداتی که عمدتا دوام چند ساله دارند باید حداقلهای خدمات پس از فروش را داشته باشند. در حالی شاهد فروش گسترده آیفونهای آمریکایی در کشور هستیم که در عمل به دلیل اینکه بخشی از این تلفنهای همراه رفرش و ریپک هستند، هیچگونه خدمات پس از فروش یا گارانتی و همچنین تامین بلند مدت قطعات مشمول آنها نمیشود و همین مسئله مصرفکنندگان را به دردسر انداخته است. طبق بررسیهای انجام شده در یک گزارش رسانه ای 70 درصد شکایات اتحادیه دستگاههای مخابراتی، مربوط به خدمات پس از فروش تلفنهای همراه است.
یکی از مهمترین مشکلاتی در حوزه واردات آیفون وجود دارد بحث زیان مصرفکننده نهایی و هدر رفتن منابع ارزی کشور است. حجم واردات تلفنهای همراه در هر سال میلیارد دلاری است و براساس برخی گزارشها صدها میلیون دلار از این رقم صرف واردات تلفنهای همراهی میشود که خدمات پس از فروش قابل اتکایی برای آنها متصور نیست.
سکوت معاونت تجارت و خدمات وزرات صمت
لازم به ذکر است، اوایل تیر ماه امسال حمید محلهای مدیر کل دفتر خدمات فنی و مهندسی وزارت صمت با اشاره به باطل شدن مجوز برخی شرکتهای خدمات پس از فروش تلفن همراه به علت برخی تخلفها گفت: این شرکتها تا 2 ماه آینده ساماندهی خواهند شد. حالا در مقطع پایانی سال قرار داریم و معاونت و اداره کل مربوطه در وزارت صمت اقدام محسوسی در این حوزه صورت نداده اند.
واردات آیفون بدون خدمات رسمی پس از فروش، حیف و میل ارزی بود
با توجه به ورود آیفونهای رفرش و ریپک بعد از توقف خط تولید میتوان این ادعا را با ضریب خطای پایین مطرح کرد که در یک سال اخیر هر چه آیفون 13 برای حمایت از صادرکنندگان وارد کشور شده نوعی حیف و میل منابع کشور بوده است. به عبارت ساده تر اگر رویه های رسمی خدمات پس از فروش در کشور احیا شده بود ایا امکان ورود صدها میلیون دلار آیفون رفرش و ریپک فراهم بود؟ آیا هیچ شرکتی مجوز خدمات دهی با موبایلهای از رده خارج را داشت؟
در ادامه جزئیات مکاتبه مهم شهریور معاون سازمان توسعه تجارت با رئیس این سازمان، در خصوص ورود کالاهای نامرغوب یا همان آیفون های رفرش و ریپک قابل مشاهده است؛ متاسفانه با وجود صراحت مشکلات مطرح شده هیچ گونه اقدامی برای سامان دهی این حوزه انجام نشد.
سازمان حمایت از مصرف کنندگان کجاست؟
بر اساس رویه ای که در سالهای اخیر به صورت فرا قانونی در کشور به رویه تبدیل شده هم اکنون 3 درصد ارزش موبایل وارداتی به عنوان خدمات پس از فروش روی قیمت نهایی موبایل لحاظ شده و این هزینه به صورت مستقیم از سوی مصرف کننده دریافت میشود. این درحالی است که اگر رویه رسمی و متمرکز در حوزه خدمات پس از فروش در یکی دو سال اخیر حتی به صورت پلکانی احیا میشد دیگر شاهد ورود واردکنندگان ناشناخته در این حوزه نبودیم. در این بین سوالی که سازمان حمایت از مصرف کنندگان باید پاسخ دهد این است که در حوزه خدمات از فروش و احیای حقوق مصرف کننده در این بازار چه اقدامی صورت داده است.
بررسی آمار و ارقام گمرک جمهوری اسلامی نشان میدهد از زمان اجرایی شدن طرح رجیستری، بیش از ۸۰ میلیون دستگاه تلفن همراه به ارزش نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار به صورت رسمی وارد کشور شده است.
به گزارش خبرنگار مهر، بنا بر اظهارات مسؤولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، طرح رجیستری یکی از موفقترین اقدامات در حوزه مبارزه با قاچاق کالا بوده؛ بهطوریکه گفته میشود پیش از اجرای این طرح، کمتر از ۱۰ درصد نیاز کشور از طریق واردات رسمی و مابقی از طریق قاچاق تأمین میشد، اما در حال حاضر این روند معکوس شده و حتی در مقاطعی میزان قاچاق تلفنهمراه به صفر رسیده است.
بررسی آمار و ارقام گمرک جمهوری اسلامی نشان میدهد از زمان اجرایی شدن طرح رجیستری، بیش از ۸۰ میلیون دستگاه تلفن همراه به ارزش نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار به صورت رسمی (تجاری و مسافری) وارد کشور شده که در صورت عدم اجرای این طرح از طریق قاچاق وارد کشور میشد. تضمین گارانتی و اطمینان از اصالت محصول از جمله مزایای اجرای طرح رجیستری برای مصرفکنندگان بوده است.
البته در ماههای اخیر، اخباری پیرامون دور خوردن طرح رجیستری شنیده شده است؛ به نظر میرسد تصمیم ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ و آیفون ۱۵ و عدم رجیستری این دستگاهها موجب شده که دور زدن طرح رجیستری تبدیل به امر رایجی شود. به همین دلیل برخی از تلفنهای همراه که به صورت قاچاق وارد کشور شدهاند، با استفاده از ترفندهای مختلف از خدمات اپراتوری استفاده کرده و سرویس دریافت میکنند!
هر چند برخی افراد از اساس با ممنوعیت واردات گوشیهای آیفون مخالف هستند اما به نظر میرسد ارزبری بالای گوشیهای لوکس و گران قیمت آیفون، علت اصلی ممنوعیت واردات این گوشیها باشد؛ البته بررسیهای انجام شده نیز این مسئله را تأیید میکند؛ زیرا طبق آمار فقط ۵ درصد از مردم توانایی خرید گوشیهای لوکس دارند و ممنوعیت واردات آیفون ۱۴ به کشور منجر به صرفهجویی بیش از ۵۰۰ میلیوندلاری در مصرف منابع ارزی شده است.
از نگاه برخی از کارشناسان اقتصادی، در دوران تحریم و کمبود منابع ارزی اولویتبندی تخصیص منابع ضرورت بیشتری دارد؛ به عبارتی واردات کالاهای اساسی از جمله مواد غذایی، دارو و مواد اولیه تولید باید نسبت به یک کالای لوکس از ارجحیت بالاتری برخوردار باشد.
از همین رو، از سال گذشته واردات رسمی و ثبت سفارش سری جدید گوشیهای آیفون (۱۴) امکانپذیر نبود و تمام آنچه امروز در بازار خرید و فروش میشود به صورت قاچاق وارد کشور شده است.
چرا رجیستری دور میخورد؟
بهاینترتیب به نظر میرسد که به دلیل وجود مشکلاتی از قبیل بهروز نبودن سیستمها یا کوتاهی برخی دستگاههای مسئول، سامانه رجیستری توسط برخی از افراد دور زده میشود و این مسئله به مرور زمان نه تنها تصمیم ممنوعیت واردات گوشیهای آیفون را خنثی میکند بلکه رفته رفته مجدداً بازار موبایل را به قاچاقچیان تحویل میدهد!
در همین راستا، عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این پرسش که چرا برخی از دستگاههای قاچاق مانند آیفون ۱۴ همچنان خدمات اپراتوری دریافت میکنند، گفت: سامانه رجیستری به طور مداوم در حال بهروزرسانی شدن بوده و آنتندهی به برخی از دستگاههای آیفون ۱۴ که به صورت غیرقانونی وارد کشور میشود، نسبت به گذشته روند کاهشی داشته است.
زارعپور دررابطهبا علت آنتندهی به برخی از گوشیهای آیفون ۱۴ و ۱۵ عنوان کرد: برخی افراد در استفاده از تلفن همراه خود از سیمکارت جایگزین یا تجهیزات سیم کارت خور دیگری استفاده میکنند و این مسئله در حال پیگیری است؛ به عبارتی نمیتوان گفت سامانه رجیستری دور زده شده است.
آیا آیفون دوباره رجیستر میشود؟
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه تصمیمگیری در خصوص ممنوعیت یا لغو ممنوعیت رجیستری آیفونها بر عهده وزارت صمت است، گفت: بهطورکلی تصمیمگیری دررابطهبا واردات یا عدم واردات تلفن همراه و رجیستر شدن یا نشدن آن توسط وزارت صمت انجام میشود و این مسئله باید از وزیر صنعت، معدن و تجارت پیگیری شود.
در حالی شاهد واردات آیفون۱۳ رفرش و ریپکشده و همچنین گوشی ۱۲۰۰دلاری سامسونگ براساس رویه واردات از محل صادرات خود هستیم که تخصیص ارز این کالاها ظرف ۷ روز انجام میشود اما تخصیص ارز کالاهای ضروری تا ۷۰ روز طول میکشد.
تسنیم- با توجه به شرایط ارزی کنونی شاهد التهاباتی در بازار مربوط به کالاهایی هستیم که مستقیماً به نرخ ارز وابسته هستند. بهنظر میرسد که یکی از عوامل بروز چنین اتفاقی ناترازی در حوزه ارزی است که پیش از این یکی از عوامل آن از سوی معاون وزیر صمت، کماظهاری در حوزه واردات و بیشاظهاری در حوزه صادرات عنوان شده است.
اما بهنظر میرسد که یکی از عوامل دیگری که سبب شده است نظام ارزی کشور دچار ناترازی شود، رویه رانتی واردات در برابر صادرات خود است که واردات آیفون13 و برخی تلفنها همراه گرانقیمت نیز از طریق آن انجام میشود.
در زمان حاضر براساس رویه واردات در برابر صادرات خود، آیفونهای13 از رده خارج شده ظرف 7 روز تخصیص ارز دریافت میکنند اما کالاهای ضروری و واردات کالاهای مورد نیاز واقعی کشور باید تا 70 روز در صف تخصیص ارز باقی بمانند.
باید به این نکته توجه کرد که بهدلیل از رده خارج شدن آیفونهای 13، عمده آیفونهایی که وارد کشور میشود رفرش و ریپکشده هستند اما بعضاً داخل کشور بهعنوان آیفونهای نو فروخته میشوند، این مسئله بهزیان مصرفکننده است در حالی که واردکننده هم از طریق واردات و هم از طریق فروش آیفونهای رفرش و ریپک بهقیمت کالای نو سود کسب میکند.
در این میان شاهد واردات گوشی اس24 جدیدترین تولید کرهای با قیمت 1200 دلار بلافاصله بعد از رونمایی جهانی آن هم بهصورت قانونی رجیسترشده هستیم، در زمان حاضر این سؤال وجود دارد که چرا وزارت صمت بهعنوان متولی اصلی حوزه واردات در این خصوص سکوت کرده است آن هم در شرایطی که اولویتهای بسیار مهمتری برای تخصیص ارز وجود دارد.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس گفت: گزارشی از ثبت سفارش بی رویه به کمیسیون اصل نودم قانون اساسی واصل شده بود و کمیسیون این موضوع را با دقت بررسی کرد و بانک مرکزی هم گزارشی از میزان ثبت سفارش و میزان تأمین ارز ارایه کرد، در نهایت مقرر شد سازوکاری متناسب با نیاز کشور ایجاد شود تا برای ثبت سفارشها سقف تعیین گردد.
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری فارس، علی خضریان، سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس در تشریح نشست این کمیسیون با وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: این جلسه در چارچوب نظارت بر حسن اجرای قوانین جاری کشور و به دنبال بررسیهای کارگروه مبارزه با قاچاق کالای کمیسیون با مسئولیت حجتالاسلام سیدمحمود نبویان برگزار شد.
وی افزود: در این جلسه ابتدا موضوع راه اندازی و تکمیل سامانه جامع تجارت و اجرای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز بررسی شد و وزیر صمت گزارشی از اقدامات انجام شده ارایه کرد که برداشت کمیسیون این بود با وجود تلاشهای صورت گرفته عقب ماندگیهایی در این زمینه وجود دارد. لذا مقرر شد، وزارت صمت برنامه زمانبندی اجرای تکالیف خود را تا هفته آینده برای کمیسیون ارسال کند. همچنین وزارت صمت علاوه بر اجرای تکالیف خود متولی پیگیری تکالیف سایر دستگاهها در حوزه تکمیل سامانه جامع تجارت نیز هست که در این خصوص مقرر شد تا این وزارتخانه نسبت به برگزاری جلسات منظم با دستگاههای مربوطه اقدام نموده و گزارش آن را به کمیسیون ارسال کند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس خاطر نشان کرد: نظر به شرایط ارزی در کشور و لزوم حمایت از تولید و صیانت از منابع کشور، گزارشی از ثبت سفارش بی رویه به کمیسیون اصل نودم قانون اساسی واصل شده بود و کمیسیون این موضوع را با دقت بررسی کرد و بانک مرکزی هم گزارشی از میزان ثبت سفارش و میزان تأمین ارز ارایه کرد و مقرر شد سازوکاری متناسب با نیاز کشور ایجاد شود تا برای ثبت سفارشها سقف تعیین گردد.
خضریان تصریح کرد: دستور دیگر جلسه استیفای حقوق بیتالمال از محل اخذ مابهالتفاوت از اعضای زنجیره تأمین، توزیع و تولید کالای اساسی بود و طبق گزارشی که در این جلسه ارائه شد، نشان میداد اقدامات خوبی برای اخذ حقوق بیتالمال در مورد روغن خام و ساخته شده از تولید کنندگان انجام شده است اما متأسفانه در حوزه پخش کالا و عمده فروشان ضعیف عمل شده و بانک مرکزی هم تکالیفی در این حوزه داشته است که به آن عمل نشده و مقرر شد در این خصوص جلسات تکمیلی با بخشهای مرتبط تشکیل گردد و کم کاریها به سرعت جبران شوند.
عضو هیأت رئیسه کمیسیون اصل نود مجلس خاطر نشان کرد: در بخش پایانی جلسه موضوع انتخابات اصناف آبادان مطرح شد، موضوعی که بنا به شکایت صورت گرفته شده، پروندهای در کمیسیون اصل نود در خصوص آن از مدتی قبل باز و بررسیهایی انجام شده بود و در این جلسه با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت به این پرونده نیز پرداخته شد. براساس بررسیهای کمیسیون، تخلفات در اتاق اصناف آبادان هم در اهلیت کاندیداها و هم روند رای گیری محرز است و برخی کاندیداها اساساً اهلیت حضور در انتخابات را نداشتهاند و مدارک و مستندات غیر واقعی ارائه کرده بودند. البته یکبار دیگر نیز انتخابات اتاق اصناف آبادان باطل شده بود و این بار نیز این انتخابات با تخلفاتی انجام شده است.
خضریان تصریح کرد: مطابق با اظهارات وزیر صمت، شورای عالی نظارت بر اصناف دو مرحله موضوع را بررسی کرده اما به جمع بندی نرسیده است و وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه کمیسیون، تخلفات انتخابات اتاق اصناف را تأیید کرد و مقرر شد این تخلفات به مرجع قانونی ذیصلاح توسط کمیسیون ارجاع شود و تصمیم لازم برابر قانون برای آن اخذ شود.