مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی، شبکه‌های توزیع و اقتصادی وزارت صمت گفت: در مرحله پنجم طرح درج قیمت بر روی کالاها که از اول اردیبهشت اجرا میشود کالاهای وارداتی تبلت، موبایل، لپ‌تاپ و کامپیوتر نیز مشمول درج قیمت واردکننده و مصرف‌کننده میشوند.
به گزارش فارس، طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا با دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت به منظور شفاف سازی قیمت انواع کالاها از 27 آذر سال گذشته اجرایی شد.
براساس طرح مذکور، تولیدکنندگان مکلف شدند قیمت تمام شده کالاهای تولیدی را روی انواع کالاها ثبت و عرضهکنندگان و فروشندگان نیز در فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا واحدهای صنفی مکلف به درج قیمت مصرف کننده براساس سود تعیین شده توسط وزارت صمت، هستند.
اگرچه پس از مدتی با بررسی اشکالات طرح مذکور مقرر شد علاوه بر درج قیمت تولیدکننده، تولیدکنندگان قیمت مصرف کننده را نیز بر روی کالا درج کنند و این موضوع از 16 اسفند 1400 اجرایی شد.
این طرح که هدف از اجرای آن جلوگیری از گران فروشی و کنترل قیمت است، در 6 مرحله تعریف شده که تاکنون 4 مرحله آن اجرا شده و مرحله پنجم آن نیز از فردا اول اردیبهشت 1401 اجرایی خواهد شد. در هر مرحله از اجرای طرح خرید شفاف تعدادی اقلام کالاهایی به طرح اضافه و مشمول درج قیمت می‌شدند، اما در مرحله پنجم این طرح، تمامی کالاها مشمول اجرای طرح درج قیمت کالا میشوند ضمن اینکه در این مرحله برخی از گروههای کالایی مستثنی هستند.
بنابراین در رابطه با جزئیات اجرای مرحله پنجم طرح «خرید شفاف» یا همان درج قیمت بر روی کالا، گفت‌وگویی با محسن حسین لویی مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی، شبکه‌های توزیع و اقتصادی وزارت صمت انجام شده که در ادامه می‌خوانید.
فارس: تاکنون 4 مرحله از طرح «خرید شفاف» درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده اجرایی شده است در این 4 مرحله چه اقداماتی انجام شده است؟
حسین لویی: تاکنون 16 هزار قلم مشمول طرح شده است و بنابراین بر روی 16 هزار قلم درج قیمت انجام شده است ضمن اینکه با توجه به احصاء اطلاعات قیمت انواع کالاها فقط قیمت تولید کننده را بررسی نمی‌کنیم و بر روی قیمتها نظارت مستمر و کامل داریم و نوسانات قیمت کالاها را نسبت به 5 ماه گذشته بطور مستمر چک می‌کنیم و اجازه نمی‌دهیم که نوسانات قیمت خارج از حد منطقی و معمول اتفاق بیفتد.
* اطلاعات قیمت 84 هزار قلم کالا موجود است
در مجموع باید بگویم هیچ وقت اینگونه نبوده که قیمت تمام کالاها را در دست داشته باشیم و بتوانیم قیمتها را مرور کنیم، الان بر اثر نتایج این پروژه با توجه به اینکه اطلاعات 84 هزار قلم کالا موجود است در صورت تغییر قیمت می‌توان بررسی کرد که یک کالا چقدر گران یا ارزان میشود و به آسانی می‌توانیم نوسانات قیمت را رصد کنیم.
فارس: نتایج این رصد و داشتن اطلاعات قیمت هزاران قلم کالا چگونه است؟
حسین لویی: این رصد موجب شده از آذرماه سال گذشته به بعد نوسان قیمت آن کالاهایی که مشمول طرح خرید شفاف بوده‌اند به شدت کاهش یابد. این در حالی است قیمت نفت خام افزایش یافته است و قیمت محصولات شیمیایی و پتروشیمی نیز که مواد اولیه بطری‌های پلاستیکی و بستهبندی از آن تامین میشود افزایش یافته. منظورم این است که با وجود اینکه قیمت مواد بستهبندی که از محصولات پتروشیمی حاصل میشود افزایش یافته است اما نوسان قیمت کالاهایی که باید در این بسته‌بندی‌ها نگهداری و با این بسته‌بندی‌ها عرضه شوند کم و به عبارتی بسیار ناچیز بوده است.
* فارس: از زمان اجرای طرح تاکنون چه تعداد کالاها کاهش قیمت و چه تعداد کالا افزایش قیمت داشته است؟
حسین لویی: از زمان اجرای طرح خرید شفاف که از اواخر آذرماه سال گذشته اجرایی شد تاکنون در مجموع قیمت 8 هزار و 500 قلم کالا کاهش داشته و قیمت حدود 4 هزار قلم کالا نیز یا ثابت بوده و یا نوسانی در حد یک تا دو درصد داشته است.
* فارس: چند روز پیش رئیس سازمان حمایت اعلام کرد که در مرحله پنجم اجرای طرح خرید شفاف که از اول اردیبهشت اجرایی میشود درج قیمت تولید کننده و درج قیمت مصرف کننده بر روی کالاها الزامی میشود این در حالی است که درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده از 16 اسفند سال گذشته اجرایی شده است در این مورد توضیحاتی را بفرمایید.
حسین لویی: بله از 16 اسفند سال گذشته با توجه به بررسی‌های صورت گرفته در مورد چگونگی اجرای طرح و سوء استفاده‌هایی که برخی عرضهکنندگان کالاها انجام می‌دادند مصوب شد تا برای جلوگیری از اجحاف در حق مصرف‌کنندگان تولیدکنندگان در کنار قیمت تولید کننده ، قیمت مصرف کننده را نیز بر روی کالا درج کنند بنابراین درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده بر روی کالا اقدام جدیدی نیست اما اجرای آن تکمیل تر میشود.
* درج قیمت تولید و مصرف‌کننده برای همه کالاها غیر از کالاهای استثنا الزامی است
فارس: در مرحله پنجم چه کالاهایی مشمول درج قیمت مصرف کننده و تولید کننده میشوند؟ کالاهای اساسی هنوز از اجرای طرح مستثنی هستند؟
حسین لویی: همه کالاها به استثنای 13 گروه کالایی و کالاهایی که امکان درج قیمت ندارند مانند کالاهای اساسی و صنفی مشمول طرح درج قیمت مصرف کننده و تولیدکننده میشوند. بنابراین به غیر از 13 گروه کالایی، بقه کالاها در مرحله پنجم اجرای طرح یعنی از اول اردیبهشت مشمول درج قیمت میشوند.
براین اساس اقلام دارویی و پزشکی، مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای غیر قابل عرضه به مصرف کننده نهایی، انواع البسه، پارچه و پوشاک، انواع طلا، جواهر و زیور آلات، انواع صنایع دستی، محصولات کشاورزی غیر بستهبندی، محصولات بورسی و کالاهای عرضه شده در بورس، انواع قطعات، ابزار و لوازم غیربسته‌بندی، انواع مصالح ساختمانی غیر قابل بستهبندی ، محصولاتی که امکان بستهبندی ندارند، انواع لوازم‌التحریر غیر قابل بستهبندی، گوشت، مرغ، تخم مرغ، شکر، برنج، کالاهای صنفی که در محل تولید عرضه میشوند از قبیل آش، حلیم، قنادی و غیره مشمول درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده نمی‌شوند.
اقلامی مانند مصالح ساختمانی غیر قابل بستهبندی اصلا قابلیت درج قیمت ندارند و اقلامی مانند آش و حلیم که قیمت آنها به صورت تابلو نرخ است و نیاز به درج قیمت تولید کننده ندارد زیرا قیمت تولید کننده و مصرف کننده آنها یکی است.
برای درج قیمت بر روی اقلام دارویی و کالاهای اساسی با وزارتخانه‌های بهداشت و جهاد کشاورزی گفت‌وگوهایی انجام شده است، درج قیمت بر روی این کالاها نیازمند الزاماتی است.
* کالاهای وارداتی مشمول درج قیمت وارد کننده شدند
فارس: آیا کالاهای وارداتی نیز مشمول درج قیمت میشود؟ اگر مشمول میشود در مورد چگونگی اجرای آن توضیحاتی بفرمایید؟
حسین لویی: قبل از اجرای طرح خرید شفاف، بر روی بسیاری از کالاها هیچ قیمتی درج نمی‌شد، به عنوان مثال بر روی کالاهای سرمایه‌ای هیچ قیمتی درج نمی‌شد.
علاوه بر این برخی از کالاها مانند کالاهای وارداتی مانند موبایل، تبلت، لپ‌تاپ، کامپیوتر، بسته کاغذ A4 نیز هیچ قیمتی بر روی کالاها درج نمی‌شد. بنابراین در مرحله پنجم طرح خرید شفاف مقرر شد تا بر روی کالاهای وارداتی هم قیمت درج شود. یعنی بر روی این کالاها قیمت واردکننده و قیمت مصرف کننده درج میشود بنابراین در این نوع کالاها به جای درج قیمت تولید کننده قیمت وارد کننده درج میشود و این کالاها مانند سایر کالا مشمول درج قیمت مصرف کننده نیز هستند.
بنابراین از ابتدای اردیبهشت 1401 همه کالاهای تولیدی به جز موارد استثنا مشمول درج قیمت تولید کننده و مصرف کننده میشوند و همه کالاهای وارداتی غیر از موارد استثنا مشمول درج قیمت وارد کننده و مصرف‌کننده میشود.
فارس: نظارت بر اجرای این پروژه چگونه انجام میشود و به تخلفات در این زمینه به چه نحوی رسیدگی خواهد شد؟
حسین لویی: برای اجرای بهینه طرح خرید شفاف در 31 استان بازرس داریم و بازرس‌ها موارد مختلف را رصد و در صورتی که تخلفی صورت بگیرد آن را پیگیری میکنند. علاوه بر اینکه مردم نیز در صورت مشاهده هر گونه تخلف می‌توانند شکایت خود را در جهت پیگیری از طریق شماره 124 اطلاع رسانی کنند.
فارس: یکی از مسائل و مشکلات در زمینه درج قیمت مصرف کننده، ثبت قیمت‌های نامتعارف مصرف کننده، توسط تولید کنندگان بود که باعث شده بود حاشیه سود زیادی را نصیب فروشگاه‌های زنجیره‌ای کند بنابراین یکی از اهداف حذف درج قیمت مصرف کننده نیز همین موضوع توسط مسئولان وزارت صمت عنوان شد، اما با توجه به اینکه اکنون دوباره قیمت مصرف کننده بر روی کالاها درج میشود چه نظارتی برای جلوگیری از بروز این سوء استفاده‌ها انجام میشود؟ آیا ابزاری برای جلوگیری از سوء استفاده‌ها در اختیار وزارت صمت است؟
حسین لویی: قیمت ها در چند مرحله پایش میشود، قطعا اگر مقرر بود که مطابق میل تولید کننده و واردکننده قیمت بر روی کالا تعیین شود اکنون این کاهش قیمتها را شاهد نبودیم، با توجه به رصد و پایش مستمری که در چند ماه اخیر از قیمت های تولید کننده داشته‌ایم محدود قیمتی همه کالاها را در اختیار داریم بنابراین با توجه به این محدوده قیمت تولید کنندگان مجازند که قیمت مصرف کننده را بر روی کالا درج کنند و بنابراین فرصت سوء استفاده نیز از بین رفته است.
به عنوان مثال در روزهای آغازین این طرح تولید کنندگان نوشابه قیمت تولید کننده نوشابه را 11 هزار و 700 تومان تعیین اما بعد قیمت تولید کننده این محصول به 9 هزار و 700 تومان کاهش یافت که این مساله ناشی از پیگیری و رصد مستمر قیمتها بود.
در روز گذشته نیز طی جلسه‌ای قیمت مصرف کننده چای، ادو‌یه جات، کیک، کلوچه، لبنیات بررسی شد و قیمت واقعی آن احصا شده و این قیمت را به تولید کنندگان اطلاع داده‌ایم و براساس آن می‌توانند کالا را قیمت‌گذاری کنند.
بنابراین یکی از اهداف در ثبت قیمت‌های نامتعارف بر روی کالا کسب حاشیه سود بیشتر در شبکه توزیع بود اما اکنون از آنجا که برای قیمت مصرف کننده و تولید کننده کف و سقف تعیین کرده‌ایم دیگر ثبت قیمت واقعی برای تولید کنندگان جذابیت ندارد زیرا در بازار رقابتی مشتریان خود را از دست می‌دهند.
فارس: یکی از مشکلات مردم افزایش قیمت کالاهای اساسی از جمله برنج و گوشت است در رابطه با کنترل قیمت این محصولات که اتفاقات از مایحتاج ضروری و اساسی مردم نیز هست چه اقداماتی انجام شده است؟
حسین لویی: براساس مصوبه مجلس و قانون انتزاع مسئولیت تنظیم بازار کالاهای اساسی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است لذا دخالت ما به عنوان وزارت صمت برای کنترل قیمت این محصولات و تنظیم بازار آن باعث تداخل در کار وزارت جهاد کشاورزی میشود ضمن اینکه براساس قانون نیز مجاز به این کار نیستیم، اما اگر وزارت جهاد کشاورزی از ما کمک بخواهد بصورت 100 درصدی آماده هستیم تا به آنها کمک کنیم. اما همانطور که بیان کردم بر اساس قانون وزارت صمت دخالتی در امورات مربوط به وزارت جهاد کشاورزی انجام نمی دهد.
* افزایش قیمت ها مربوط به کالاهای اساسی است
* فارس: به هر حال برخلاف آنچه که در مورد کاهش قیمتها می‌فرمایید مردم چندان رضایتی از کاهش قیمتها ندارند، و کاهش قیمتها را احساس نمی‌کنند، در این مورد نیز توضیح بفرمایید.
حسین لویی: این عدم رضایت به دلیل این است که مردم افزایش قیمت کالاهایی مانند برنج، گوشت، مرغ، تخم مرغ، برنج و میوه را مشاهده میکنند در حالی کنترل و تنظیم بازار این کالاها همانطور که اشاره کردم مربوط به وزارت صنعت، معدن و تجارت نیست و برعهده وزارت جهاد کشاورزی است بنابراین با توجه به اینکه تمرکز و توجه مردم بیشتر بر روی قیمت این قبیل کالاهای اساسی است در مجموع معتقدند که انواع کالاها گران شده است. اما واقعیت این است که مردم دقت لازم را بر روی قیمت اقلام دیگر ندارند.
فارس: تاکید شما بر این است که کالاهای اساسی که نظارت و کنترل قیمت آنها بر عهده وزارت جهاد است گران شده و کالاهای زیر نظر وزارت صمت افزایش قمیت نداشته و یا نوسان قیمت آن جزئی بوده است اما در همین چند روز اخیر پوشک بچه که اتفاقا کنترل و نظارت بر قیمت آن بر عهده وزارت صمت است گران شده است بنابراین در برخی از اقلام مربوط به حوزه وزارت صمت نیز شاهد افزایش قیمت بوده‌ایم، در این مورد توضیح بفرمایید که دلیل چیست؟
حسین لویی: بله کنترل و نظارت بر قیمت این محصول قبل محصولات یعنی محصولات سلولزی بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است لذا بلافاصله با مشاهده افزایش قیمت پوشک بچه توسط یک شرکت تولید کننده اقدامات لازم انجام و پیگیری‌های لازم صورت گرفت.
یک شرکت تولیدکننده پوشک بچه که در ساوه واقع است بدون اخذ مجوزهای لازم اقدام به افزایش قیمت محصولات خود کرده است بنابراین مسئولان مربوط در وزارت صمت طی بررسی‌‌هایی که انجام دادند پرونده گران فروشی برای این شرکت تهیه و ارسال کردند و بر این اساس شرکت مکلف است قیمتها را اصلاح کند و اگر این اقدام صورت نگیرد برخوردهای بیشتری برای مقابله با گران‌فروشی با این شرکت تولیدی انجام میشود، به عنوان نمونه در صورت استمرار گران‌فروشی این شرکت‌ها، هیچ فروشگاهی حق عرضه محصولات تولیدی مربوط به این شرکت را نخواهد داشت زیرا در غیر این صورت عرضه محصولی که گران شده به منزله مشارکت در گران فروشی برای فروشگاه‌های عرضه کننده خواهد بود.
