ITanalyze

رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی بابیان اینکه موضوع تعلیق فعالیت حسابرس ناشر داده گستر عصر نوین از فهرست حسابرسان معتمد سازمان بورس در دست بررسی است، نسبت به ناشرانی که استاندارد‌ها و دستور العمل جدید را زیر پا بگذارند هشدار داد.

وحید روشن قلب در گفت‌وگو با خبرنگار بورس خبرگزاری فارس پیرامون آخرین وضعیت ناشر «های وب» و لغو حسابرس این شرکت در فهرست حسابرسان معتمد سازمان بورس گفت: موضوع تعلیق عضویت حسابرس ناشر شرکت داده گستر عصر نوین از فهرست حسابرسان معتمدسازمان بورس در دست بررسی است و هنوز رای قطعی در این زمینه صادر نشده است.

وی در مورد زمان بازگشایی نماد معاملاتی «های وب» با توجه به اعلام وصول نظر جامعه حسابداران رسمی و همچنین موعد برگزاری مجمع سالیانه این شرکت عنوان کرد: این ناشر باید در اسرع وقت نسبت به انتشار صورت‌های مالی حسابرسی شده سال مالی 95 خود در سامانه کدال اقدام  کند و در عین حال نسبت به رفع ابهام معاملات صورت گرفته با گروه پارس انلاین ارتباطات را شفاف نماید.

رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی در مورد میزان تعدیل سنواتی مورد انتظار در صورت‌های مالی سه سال اخیر «های وب» نیز سخن گفت و افزود: تعدیل‌های سنواتی سود باید از طریق ناشر سهام داده گستر عصر نوین و در صورت های مالی حسابرسی شده جدید اعمال نماید تا میزان با اهمیت بودن و انحراف از پیش بینی‌های قبلی مشخص شود.

روشن قلب با هشدار به ناشران برای رعایت استاندارد های حسابداری و حسابرسی و همچنین دستورالعمل‌های جدید افزود: چنانچه شرکتی مطابق با نظر حسابرس استانداردها را رعایت نکرده باشد، اقدام وی جرم تلقی شده و مطابق با قوانین تخلفات ناشران به آن رسیدگی خواهد شد.

با آغاز به کار این سامانه ، دیگر از سهامداران فرمی برای احراز هویت دریافت نمی‌شود و در مقابل سرمایه‌گذاران با ثبت‌نام در این سامانه می‌توانند به کلیه خدمات بازار سرمایه دسترسی داشته باشند.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه، این سامانه، برنامه‌ای جامع‌ و متمرکز خواهد بود که کلیه اطلاعات سهامداران را به‌صورت یکپارچه دربرمی‌گیرد

در همین زمنیه شاپور محمدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار رونمایی از این سازمانه را به فال نیک گرفت و گفت: با سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان)، گامی در جهت برگزاری مجازی جامع برداشته می شود.

وی همچنین بیان کرد: فعالان  در این سامانه با تنها یکبار وارد کردن اطلاعات، میتوانند از دیگر مزایای سایر ارکان و شرکت ها استفاده کنند. این بدان معناست که دیگر نیازی به وارد کردن اطلاعات در دیگر نهاد ها وجود ندارد.

با آغاز به کار این سامانه، دیگر از سهامداران فرمی برای احراز هویت دریافت نمی‌شود و در مقابل سرمایه‌گذاران با ثبت‌نام در این سامانه می‌توانند به کلیه خدمات بازار سرمایه دسترسی داشته باشند.

بر اساس این گزارش، سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان «سجام»، مسوولیت خودکار فرآیند جمع‌آوری و مدیریت اطلاعات مشتریان بازار سرمایه را برعهده خواهد داشت.

به این ترتیب، با راه‌اندازی این سامانه نه تنها شاهد تسهیل در گردآوری اطلاعات سهامداران هستیم، بلکه با تجمیع اطلاعات و سوابق معاملاتی، شفافیت بازار نیز با رشد قابل‌توجهی همراه خواهد شد.

سجام در دسته سامانه های زیرساختی بازار سرمایه است و به هیچ عنوان سامانه ای تجاری نیست؛ لذا هدف آن کسب درآمد نخواهد بود و به لحاظ گستردگی ارائه خدمات نیز سامانه ای ملی محسوب می شود.

سجام همچنین مورد تایید و تحت نظارت کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اواراق بهادار است و در طراحی و پیاده سازی آن از حضور یک تیم حقوقی زبده استفاده شده است.

پیش بینی شده که با راه‌اندازی این سامانه، گشایش قابل‌توجهی در ثبت‌نام فعالان بازار سرمایه فراهم شود. همچنین میلیون‌ها نفر از سهامداران می‌توانند با ثبت‌نام در این سامانه به کلیه خدمات بازار سرمایه دسترسی یابند

در حالی که هنوز روش ارزش‌گذاری مشخص و قابل استنادی برای استارتاپ‌ها و عرضه آنها در بورس یا فرابورس وجود ندارد تعدادی از استارتاپ‌ها مدعی هستند ارزش میلیارد دلاری دارند و  می‌گویند سرمایه گذار خارجی قسمتی از سهامشان را با چنین ارقامی خریده است. آن‌ها می خواهند با چنین ارزش‌هایی وارد بازار سرمایه شوند، اما عده‌ای معتقدند این ارزشگذاری‌ها نادرست است و آن‌ها سرمایه خارجی جذب نکرده‌اند.

مدتی است که در ایران کسب و کارهای اینترنتی پا گرفته‌اند، این کسب و کارها برای ادامه حیات و رشد نیاز به منابع مالی دارند؛ یکی از مهمترینِ این منابع، بورس و فرابورس است. اما برای تامین مالی از طریق بازار سرمایه باید مقدار ارزش گذاری استارتاپ ها کاملا واضح باشد و سرمایه گذاران و سهام داران خرد و کلان بدانند که سهمی که خریداری می کنند در برابر مبلغی که می دهند ارزنده است یا خیر. از طرفی نیز باید مشخص باشد که این سهم در کدام بازار می تواند عرضه شود.

اما بر سر موضوع ارزش گذاری این شرکت ها اختلاف نظرهایی وجود دارد. برای شفاف شدن این مباحث و طرح دیگر چالش های بورسی یا فرابورسی شدن استارتاپ ها به سراغ مدیر عامل فرابورس ایران رفتیم تا شاید بتوان با باز کردن این مباحث اذهان عمومی را درباره این موضوعات روشن کرد.

امیر هامونی در ابتدای بحث سعی در تفکیک شرکت های دانش بنیان و استارت آپ کمپانی ها داشت، از نظر وی شرکت های که در حال حاضر نام آن ها برای ورود به بازار سرمایه مطرح است نه «های تک» و «دانش بنیان» بلکه صرفا یک کپی از نمونه موفق خارجی خود هستند. چرا که آن ها ایده جدیدی خلق نکرده اند.

اما یکی دیگر از چالش های مهم اکوسیستم استارتاپی تامین مالی است به طوری که این مبحث را می‌توان شریان حیاتی شرکت‌های یاد شده دانست. استارت آپ ها به دلیل ریسک ذاتی و ارزشگذاری های بسیار بالا توسط سهامدارنشان و رقم‌های بالای سرمایه مورد نیاز، چندان مورد استقبال سرمایه‌گذاران داخلی برای سرمایه‌گذاری قرار نمی گیرند و قوانین جدید از جمله احکام برنامه ششم توسعه محدودیت‌های جدیدی را در تامین مالی این بخش ایجاد کرده است و لذا چشم انداز روشنی برای تامین مالی آن‌ها در داخل کشور وجود ندارد، از طرفی سرمایه گذار خارجی نیز به دلیل وضعیت تحریم ها و آینده برجام در کنار کاهش ارزش پول ملی و ریسک عدم نقدشوندگی سرمایه گذاری‌های صورت گرفته و حتی انتقال سرمایه، رقبت زیادی برای سرمایه گذاری ندارند و لذا تامین مالی یکی از چالش های اصلی اکوسیستم استارتاپی در سال های آینده خواهد بود و این نکته ای است که خود سرمایه گذاران این حوزه هم به آن اذعان دارند. هر چند که امیر هامونی در این مورد معتقد است «نباید برای سرمایه گذار خارجی فرش قرمز پهن کرد»

در بخشی ازاین گفت و گو با مدیرعامل فرابورس ایران به حواشی موجود حول ارزشگذاری های شرکت های شناخته شده در اکوسیستم استارتاپی که امروزه خود را یونیکورن (یک میلیارد دلاری) می دانند پرداختیم آنها ملاک ارزشگذاری خود را سهام فروخته شده به سرمایه گذاران خارجی می دانند، در حالیکه نه سهامدار آنها و نه مقامات دولتی هنوز منشاء سرمایه گذاری صورت گرفته را نمی دانند و نکته مهمی که امیرهامونی در این مورد بر آن تاکید کرد این بود که «فرابورس هیچگاه شفافیت را فدای توسعه بازار نخواهد کرد» چرا که به گفته او «ساز و کار طراحی شده در بازارهای فرابورس به شکلی است که اجازه نخواهد داد عده ای بخواهند از سرمایه گذاران سوء استفاده کرده و برای بازار "تئاتر" بازی کنند» او حتی تاکید می کند که سرمایه گذاران غیرحرفه ای اصلا نباید وارد معاملات این قبیل سهم ها نشوند.

به اعتقاد هامونی "ارزشگذاری استارت آپ ها یکی از چالش های جدی نه برای فرابورس بلکه برای بازار است. " اما اینکه متولیان بازار سرمایه چگونه از پس این چالش بزرگ سربلند بیرون آیند، نکته ای است که آینده آن را روشن خواهد کرد.

ایسنا سعی کرده در این گفت و گو سوالات، ابهامات و دغدغه های موجود درباره این موضوعات را شفاف مطرح کند، آنچه در ادامه می خوانید متن کامل گفت و گوی ایسنا با امیر هامونی مدیر عامل فرابورس ایران است.

 

یکی از موضوعات مهم بورس و فرابورس در طی سال های گذشته، توسعه بازار از طریق ایجاد ابزارهای جدید مالی، مثلا بازار معاملات دارایی فکری بوده، اما احتمالا یکی از موضوعات خیلی مهم که به زودی شاهد آن خواهیم بود، بحث ورود استارت آپ ها به بورس یا فرابورس است. در همایشی که مدتی قبل با حضور فعالان این حوزه برگزار شد، در پنلی که شما حضور داشتید و برخی از مدیران شرکت های سرمایه گذاری جسورانه نیز بودند، یکی از سرمایه گذاران شناخته شده اکوسیستم استارت آپی، فرابورس و شخص شما را بزرگترین چالش اکوسیستم معرفی کرد. سوال من این است که به نظر خودتان چرا یک سرمایه گذار مطرح در این حوزه شما را بزرگترین چالش اکوسیستم می داند؟

در رابطه با بحث ارزشگذاری استارت آپ ها باید توضیح دهم که تا الان نظام اقتصادی ما بیشتر متکی بر زور بازو بوده است و شرکت هایی که داریم بیشتر شرکت هایی هستند که دارایی مشهود مانند تجهیزات، ماشین آلات، نیروی کار و کارگر آنها را جلو می برد و این شرکت ها با تولید به سود آوری می رسند. در ایران شرکت های مبتنی بر فناوری های پیشرفته تحت عنوان «های تک کامپانی ها»، «های تک مارکت» یا همین استارت آپ هایی که شما فرمودید، خیلی کم داریم و دو یا سه سال است که این قبیل شرکت ها در ایران در حال مطرح شدن هستند و صرفا بعضی از شرکتهای این حوزه در بین مردم زبانزد شده اند. ما در فرابورس، SME MARKET (بازار شرکت های کوچک و متوسط) راه اندازی کردیم که تابلوی رشد دارد و شامل شرکت هایی می شود که شاید «های تک» نباشند یا داراییِ فکری نداشته باشند، اما یک کپی از نمونه موفق خارجی هستند که به داخل کشور آورده شده اند؛ ما به این شرکت ها، شرکت دانش بنیان نمی گوییم بلکه اینها یک استارت آپ کمپانی و یا یک شرکتی رشدی هستند که مشابه شرکت های خارجی می توانند کالا یا خدماتی را تولید و کسب سود کنند. در کنار این تابلو، تابلوی دانش بنیان را برای شرکت هایی که محور فعالیت شان دانش، نوآوری و چیزی که تا کنون در دنیا وجود نداشته، داریم. لذا لازمست که بین شرکت های استارت آپ و شرکت هایی که نوآوری جدید داشتند و پتنت (دارایی فکری) ثبت کردند، تفاوت قائل شویم. معمولا بین این ها خلط مبحث صورت می گیرد و هنگامی که صحبت از استارت آپ می شود، فکر می کنند منظور شرکت های دانش بنیان است که چنین نیست، زیرا شرکت دانش بنیان شرکتی است که نوآوری داشته و نه تنها در ایران بلکه در دنیا، پتنت (دارایی فکری) ثبت کرده و برای اولین بار با نوآوری علمی خود توانسته ثروت آفرینی کند. در مورد VC ها یا همان صندوق های سرمایه گذاری جسورانه، از سال گذشته سه صندوق در فرابورس پذیره نویسی شده و بالغ بر ۱۷ صندوق دیگر هم در مسیر هستند. این صندوق های جسورانه یک نوع سرمایه گذاری در حوزه دانش بنیان، پتنت و استارت آپ ها (یا شرکت های رشد یا همان SME ها که دانش جدیدی ندارد ولی قرار است که در بازار رشد کنند) هستند.

مطالعات علمی نشان داده که این صندوق های جسورانه توانسته اند تا بیش از ۳ برابر واحدهای تحقیق و توسعه شرکت ها ثروت آفرینی کنند و در رشد اقتصادی کشورها اثر گذار باشند. حالا اینکه چرا از نگاه برخی از آقایان، فرابورس یا بنده مهمترین چالش هستیم باید توضیح دهم، ما دو چالش اساسی در ورود شرکت های دانش بنیان و استارتاپ به فرابورس داریم که یکی بحث حاکمیت شرکتی و دیگری بحث صورت های مالی حسابرسی شده، است. در حال حاضر علیرغم اینکه خیلی از شرکتهای این حوزه علاقه به حضور در بورس، بزرگ شدن و کشف قیمت روی تابلو را دارند، اما هنوز بدیهیات ورود به یک بازار رسمی، متشکل و خود انتظام را نمی‌دانند. صورت های مالی خط قرمز ماست و نمی توانیم کمک و تسهیلی در این راستا انجام دهیم اما در برخی از موارد مثل سهام شناور آزاد یا سرمایه می توانیم تا حدی شرایط را تسهیل کنیم، چرا که خیلی از بورس های پیشرفته در دنیا این شرایط را تسهیل کردند، اما شفافیت یک مفهوم غیر قابل معامله است و ما نیز نمی توانیم شفافیت را معامله یا فدای توسعه بازار کنیم و بگوییم چون استارتاپ ها یا شرکتهای دانش بنیان می‌خواهند وارد بازار سرمایه شوند، ما شفافیت را نادیده بگیریم. شفافیت اصل حرفه ای برای هر بازار رسمی مثل بورس است.

دومین موضوع بحث حاکمیت شرکتی است. این موضوع در شرکت های استارتاپ و دانش بنیانی که به ما مراجعه می‌کنند خیلی کمرنگ است و خیلی روحیه بنگاه داری و اینکه شرکت چطور باید اداره شود، نقش، وظایف و اختیارات مدیر عامل چیست و هیئت مدیره چه جایگاهی دارد و سهامدارن شرکت دانش بنیان که شاید VC هم باشند، چه نقش و چه اختیاراتی دارند و روی مدیرعامل یا همان مدیر اجرایی یا روی تیم اجرایی چه نظارت هایی می‌توانند داشته باشند، ندارند. این ها مفاهیمی است که در بازار SME با آن ها مواجه هستیم و با علم به این موضوع بازار SME، «های تک مارکت» و بازار رشد را راه‌اندازی کردیم که این ادبیات شکل بگیرد و حاکمیت شرکتی در این شرکت ها کم کم نهادینه شود، مفهموم حسابرسی و حسابرسی معتمد شکل بگیرد و شرکت ها حسابرسی انجام دهند و روی تابلو بیایند. من نمی‌خواهم ناامید کننده صحبت کنم واقعا امیدوارم به آینده راهی که انتخاب کردیم و فکر می کنم در سال های آینده شرکت هایی داشته باشم که نه فقط با زور بازو بلکه با مغز خود، کار می کنند. به جایی برسیم که نه تنها در داخل دانش را شکوفا کنیم بلکه دانش را صادر کنیم.

 

چندی پیش رئیس انجمن وی سی ایران در جلسه ای در حضور آقای جهرمی، وزیر ارتباطات، گفت که بزرگترین فیلترینگ استارتاپ ها با بخش نامه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد که گفته بود نهادهای مالی نمی توانند در ابزار های جدید مالی از جمله  VC ها سرمایه گذاری کنند، اتفاق افتاده و از این موضوع گلایه کردند. البته شاید افراد دیگری باشند که این بخش نامه را درست بدانند و بگویند نهادهای مالی از جمله بانک‌ها نباید بنگاه داری کنند و یا در سرمایه‌گذاری‌هایِ خطر پذیر وارد شوند. نظر شما چیست؟ آیا شما این بخشنامه را فیلترینگ استارت آپ ها می دانید؟

من به نگاه آقای زرنوخی حق می دهم، ایشان درست می فرمایند. از این ۲۰ صندوق سرمایه گذاری جسورانه که برای اخذ مجوز به فرابورس مراجعه کردند، ۸ مورد وجود دارد که مدیران آن صندوق به نوعی بصورت غیر مستقیم بانکی بودند یا بانک ها جزو ارکان اصلی آن صندوق بودند. همزمان این مسئله نه در نامه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد، بلکه در برنامه ششم توسعه حکمی داده شد که من فکر می کنم که این پیگیری را بانک مرکزی انجام داد که این حکم در قانون گنجانده شود، البته قصد بانک مرکزی این نبود که جلوی نوآوری را بگیرند، بلکه قصدشان مدیریت صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت بود که شاید به زعم بانک مرکزی، مقررات بانک مرکزی را دور می زدند؛ از قضا از آنجایی که اسم صندوق های سرمایه گذاری جسورانه هم، همان عنوان و محتوا را دارد و به اسم "صندوق سرمایه گذاری" هستند، در حکم قانونی گفته اند صندوق های سرمایه گذاری که بانک ها بخواهند ایجاد کنند، باید قبل از سازمان بورس، از بانک مرکزی هم مجوز بگیرند. این باعث شد که همه صندوق ها، نه تنها VC ها، بلکه صندوق های زمین وساختمان هم در بانک ها از جمله بانک مسکن که کار انبوه سازی انجام می دهند، نتوانند آن مجوز را بگیرند، درصورتی که وظیفه ذاتی بانک مسکن در کشور انبوه سازی است. پیگیر هم هستیم که بانک مرکزی در این مسئله تجدید نظر کند، حالا یا قانون عوض شود که راهکاری میان مدت و بلند مدت است ولی اگر بخواهیم در کوتاه مدت نتیجه بگیریم باید با بانک مرکزی وارد مذاکره شویم، حداقل در حوزه دانش بنیان، صندوق های جسورانه که می خواهند کار جدید انجام دهند، جلوی آنها گرفته نشود.

 

در حال حاضر که با توجه به حکم برنامه ششم توسعه، امکان سرمایه‌گذاری نهادهای مالی در صندوق های جسورانه وجود ندارد، یکی از راهکارهای تامین مالی برای استارت آپ ها، از طریق سرمایه گذار خارجی است؛ اما سرمایه گذار خارجی برای سرمایه گذاری در این حوزه دارای ریسک های متعددی از جمله موضوع تحریم ها و آینده برجام، کاهش ارزش پول ملی، عدم امکان واگذاری سرمایه گذاری و نقدشوندگی آن و حتی ریسک عدم امکان انتقال وجوه سرمایه گذاری به کشور خود می باشد، این موارد علاوه بر ریسک مضاعفی است که این سرمایه گذاری نسبت به مثلا سرمایه گذاری در پروژه های عمرانی دارد؛ با توجه به این شرایط آیا سرمایه گذار خارجی به معنای واقعی کلمه تمایلی به سرمایه گذاری در استارت آپ های ایرانی دارد؟

تا الان آمده‌اند. اینکه حاضر است سرمایه‌گذاری کند یا نکند به میل باطنی خودشان بستگی دارد، برای این موضوع ما منع قانونی نداریم. ضمن اینکه از نظر بنده، سرمایه‌گذاران داخلی که پول و منابع کافی هم دارند، نسبت به سرمایه گذاران خارجی، ارجح هستند. ما نباید برای سرمایه گذار خارجی فرش قرمز بیاندازیم و با نگاه تبعیض آمیز به سرمایه‌گذار داخلی نگاه کنیم. به نظرم این موارد می تواند در کنار هم دیده شود. اما اینکه آیا سرمایه گذار خارجی حاضر است بیاید یا نه، باید بگویم که "آمده است".

 

کدام سرمایه‌گذار خارجی آمده؟

ما چندین شرکت را داریم که حتی در پوشش شرکت‌های ایرانی وارد بازار شده‌اند و در استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری کردند.

 

از این شرکت‌های خارجی نام ببرید.

اجازه دهید اسم این شرکت‌ها را نبرم. حتی ایرانیان مقیم خارج برای سرمایه‌گذاری آمده‌اند. مخصوصا استارتاپ‌ها یا اپلیکیشن‌هایی که در بازار معروف شدند یا ایرانی‌هایی بودند که از آن ور آب، دانش و تکنولوژی را آوردند یا ایرانی‌هایی بودن پول شان را به ایران آورده‌اند، ضمن اینکه سرمایه‌گذار خارجی فقط به اینجا (استارتاپ ها و VC ها) نیامده، بلکه در بازار اوراق با درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی و صکوک هم حضور پررنگ داشته و سرمایه‌گذاری کرده‌اند. مجموع سرمایه‌گذاری‌هایی که ما در سه سال گذشته در بورس، فرابورس و بورس های مطرح داشته‌ایم، بالغ بر ۳ هزار میلیارد تومان بوده است. نوسان ارز نیز فقط شامل کشور ما نیست و همه کشورها نوسان ارز دارند. شما می بینید نسبت یورو به دلار در همین چند ماه گذشته چقدر تغییر کرده است و این می تواند در سرمایه گذاری آمریکایی ها در اروپا و سرمایه گذاری اروپایی ها در آمریکا خیلی تاثیر گذار باشد و اقتصادشان را از نظر تراز پرداخت ها دچار تاثیر کند. این ها طبیعت سرمایه گذاری در هر کشوری است و بسته به ذائقه ریسک سرمایه گذار داخلی و خارجی می تواند صورت بگیرد. ضمن اینکه ما الان سرمایه گذاران ایرانی را داریم که در استارت آپ های خارجی سرمایه گذاری کردند. به نظر من خیلی فرصت خوبی است که ما ایرانی هایی را داشته باشیم که در آینده صاحب بنگاه های بزرگ در کشور های اروپایی و آمریکایی باشند.

 

در مورد ارزش گذاری استارتاپ ها حرف و حدیث های زیادی مطرح می شود از طرفی با توجه به دلایلی که اشاره کردم امکان جذب سرمایه گذار خارجی برای استارتاپ ها به راحتی فراهم نیست و سرمایه گذاری داخلی هم با توجه به محدودیت‌های موجود و مبالغ بالای مورد نیاز، خیلی میسر نیست، تنها حالت باقیمانده این است که خود فرد سرمایه گذاری کند، چگونه؟ یا خودش افزایش سرمایه دهد یا اینکه شرکتی در خارج از کشور تاسیس کند و از آنجا پول را به اسم سرمایه گذاری خارجی به ایران انتقال دهد. حال هدف از اینکار چه چیزی می تواند باشد؟ بالا بردن ارزش شرکت و اینکه بگوید شرکت من، اسب تک شاخ (یونیکورن) شده است. این  سناریویی است که توسط عده ای مطرح شده مبنی بر اینکه سرمایه گذاری خارجی اعلام شده اساسا وجود نداشته است. عده ای بحث پولشویی را مطرح می کنند که شخصا خیلی به آن اعتقاد ندارم، اما عده ای دیگر عنوان می کنند که خود سرمایه گذار ایرانی، شرکتی صوری در خارج از کشور تاسیس کرده و به اسم سرمایه گذار خارجی و با هدف بالا بردن ارزش سهام، سرمایه را به کشور وارد کرده است. این گروه مستندات زیادی هم ارائه کرده اند از جمله اینکه شرکت سرمایه گذار خارجی فاقد هر گونه دفتر و نام و نشانی حتی در اینترنت بوده، از جمله اینکه یکی از سهامداران این شرکت نیز تائید کرده که هیچگونه اطلاعی از منبع جذب سرمایه ندارد، از جمله اینکه وزیر ارتباطات در پاسخ به احتمال صوری بودن این سرمایه گذاری ها در مصاحبه ای گفته که نمی‌توان قطعی گفت این گزارش‌های منتشر شده کاملا درست هستند یا غلط؛ با توجه به این موضوعات، آیا شما فکر نمی کنید که در بحث ارزشگذاری این استارت آپ ها که مدعی یونیکورن شدن هستند، مشکلی وجود دارد؟ همین استارتاپ ها با همین ارزشگذاری ها امروز می خواهند در فرابورس عرضه شوند و می‌گویند ما یونیکورن شدیم. آیا شما فرمول خاصی برای ارزش گذاری این ها دارید؟ این داستان را برای ما باز کنید.

من تاکید می‌کنم که شما خیلی باهوش هستید، چند سوال را با هم بیان می‌کنید و می خواهید من کوتاه جواب دهم. اینکه شما می‌گویید آیا سرمایه‌گذار خارجی دلش به حال ما سوخته؟ جواب من نه است و این طور نیست که سرمایه‌گذار خارجی بخواهد به یک استارتاپ کمک و حمایت کند؛ سرمایه گذار خارجی هم دنبال پول خودش است، می خواهد سرمایه گذاری و کسب سود کند. منفعت شخصی نه فقط در اسلام، بلکه در همه ادیان یک رکن است و قرار نیست که کسی که به ایران می آید، هیچ نفع شخصی نبرد؛ اصلا بازار سرمایه همین است که نفع شخصی و سودآوری داشته باشند و سودشان را تثبیت کنند یا افزایش دهند. پس سرمایه گذار خارجی با نفع شخصی می آید. امکان دارد یک سرمایه گذار خارجی با قصد نفوذ بیاید، لذا همه ما باید حواسمان به این موضوع باشد. این را هم باید حتما بررسی کنیم. توصیه اکید من همین سرمایه گذار داخلی است، ما چرا اصرار داریم برای سرمایه گذار خارجی فرش قرمز بیاندازیم و به سرمایه گذار داخلی نگاه تبعیض آمیز داشته باشیم. ما سه صندوق را پذیره نویسی کردیم که من اطلاع دارم که این ها همه الحمدالله سرمایه گذاران داخلی هستند و بالغ بر ۱۲۰ میلیارد تومان پول آورده اند و در سلول های بنیادی و در اپلیکیشن های داخلی سرمایه گذاری کرده اند، این ها جزو صندوق‌های لیست شده در فرابورس است. ۱۲۰ میلیارد تومان پول توسط سرمایه گذار داخلی آورده شده است، آن هم نه یک نفر و ۲ نفر، بلکه ۱۰ ها و صدها نفر در این صندوق ها سرمایه گذاری کردند. در سلول‌های بنیادی، در فین تک‌ها، در همین فین استارزی که ما داریم چندین طرح قرارداد بسته شده و کار جلو رفته و معامله انجام شده، در حوزه های هنر و فرهنگ و سینما، ما کارگردان و فیلم نامه نویسی داشتیم که ایده هایی داشتند ولی نمی توانستند ایده خود را تامین مالی کنند تا فیلم را تولید کنند، ولی از طریق همین VC ها تامین مالی شدند. این ها آمارهای خیلی امیدوار کننده ای است از یک سرمایه گذار داخلی پیامی به ما می رسد که حاضر هستند در این موارد سرمایه گذاری کنیم. نگاهی که شاید تا یکی دو سال قبل وجود نداشته است، اینکه بگوییم مثلا روی ایده سینمایی سرمایه گذاری کن، سرمایه گذار ما اصلا این ذائقه را نداشت. سابقا نگاه فیزیوکراتی وجود داشته ولی الان سرمایه گذاری داریم که ذائقه ریسک دارد و حاضر است در این حوزه سرمایه گذاری کند. حال ما باید از این سرمایه گذاران داخلی مراقبت کنیم و چون برای یکی دو شرکت مشکل پیش آمده همه را بخواهیم به یک نگاه تحلیل کنیم، درست نیست. هر چیز را باید سر جای خود تحلیل شود. تاکید می کنم که بین سرمایه گذار داخلی و خارجی هیچ تبعیضی نباید بگذاریم. چون اگر همین سرمایه گذار داخلی را ما از دست بدهیم می رود روی استارتاپ های خارجی سرمایه گذاری می کند پس ما باید برای همه این ها محیطی درست و سالمی را فراهم کنیم.

 

در همایشی که شما حضور داشتید توسط مدیر یکی از شرکت های سرمایه گذاری فعال در حوزه استارت آپی گفته شد که "ما تا سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۰ استارت آپ خواهیم داشت که برای تامین مالی آنها به ۱۴۰۰ میلیون دلار نیاز داریم، از این مبلغ، یک سوم از خارج از کشور می بایست تامین شود که در تامین آن مشکلی نیست، اما دو سوم آن می بایست از داخل کشور تهیه شود و این یکی از چالش هایی است که در آینده اکوسیستم با آن مواجه خواهد بود. " حال شما که می فرمایید ما امروز سرمایه گذار داخلی داریم، اصلا سرمایه گذار داخلی با چنین مبالغ بالا وجود دارد که بخواهد روی سرمایه گذاری های مخاطره آمیز همچون استارتاپ های ایرانی سرمایه گذاری کند که حالا ما بخواهیم آن را جذب کنیم؟ نکته دیگر اینکه اگر امروز یک استارت آپ پیش شما بیاید و بگوید می خواهم فرابورسی شوم، بالاخره شما باید بدانید ارزش این شرکت چقدر است؛ باید بدانید که EPS آن چقدر است؟ اگر نسبت P/E آن ها ۱۰۰۰ هم باشد، هزار را ضرب در چند کنیم که ارزش شرکت به دست آید؟ اینکه شرکتی خود را به طریقی که عرض کردم ارزش گذاری کند و بگوید من اینقدر میلیون دلار ارزش دارم و می خواهم فرابورسی شوم، آیا روش درستی برای ارزشگذاری است؟ این شرکت ها چگونه باید ارزشگذاری شوند؟ این موضوع دقیقا به شما ارتباط دارد. عده ای معتقد هستند مطرح کردن سرمایه گذار خارجی و رسانه ای کردن آن، توجیهی برای بالا بردن ارزش آن شرکت ها بوده، آیا این ارزشگذاری ها و درخواست برای ورود به فرابورس با رقم های فرضی و عدم پذیرش این رقم ها از جانب شما، باعث شده که شما از نظر این سرمایه گذاران به عنوان چالش استارت آپ ها باشید؟ به نظر شما این نوع استارتاپ ها را چطور باید ارزش گذاری کرد؟

سوال خوبی است، تا الان روش ارزش گذاری ما P/E بوده و EPS را محاسبه می کردیم اما الان حتی برای شرکت های پذیرفته شده خودمان EPS را حذف کردیم و گفتیم تحلیل و گزارش تفسیری و MD&A و چنین مواردی را باید بدهند، یعنی ما دیگر پیش بینی سود برای انتهای سال را نداریم نه تنها برای استارتاپ ها، بلکه برای همه شرکت های بورس و فرابورس؛ طبیعی است که روش های ارزش گذاری برای هر شرکت متفاوت است به ویژه برای استارتاپ ها و SME ها؛ نه تنها روش ارزش گذاری آنها بلکه روش حسابرسی شان هم متفاوت است، در حال حاضر ما استاندارد ویژه IFRS برای SME ها داریم، ما برای این شرکت ها نه تنها حسابرسی بلکه روش ممیزی جداگانه داریم. در مورد ارزش گذاری ما ناظر بازار هستیم و نمی توانیم قیمت تعیین کنیم. ما معمولا در روز عرضه اولیه، توصیه هایی را به عرضه کننده یا تقاضا کننده می کنیم اما این نیست که ما قیمت تعیین کنیم و بگوییم اگر قیمتی که منِ هامونی به عنوان ناظر بازار فرابورس یا همکاران بنده تعیین می کنند، نباشد، پس ما عرضه را انجام نمی دهیم. در دستور العمل قید شده که عرضه کننده باید یک مظنه ای را به بازار اعلام کند، خریداران یا مایل هستند آن را بخرند یا مایل نیستند، اگر ۵۰ درصد حجم عرضه اولیه توسط بازار خریداری شود، آن عرضه، عرضه موفقی است و اگر کمتر از ۵۰ درصد خریداری شود، عرضه ناموفق بوده و کنسل و به روز دیگری موکول می شود؛ این یک روند قانونی است. من ارزش گذاری استارتاپ ها را برای بازار یک چالش می بینم اما برای فرابورس این موضوع را چالش نمی بینم چون ما فقط یک پلتفرمی را باید در اختیار عرضه کنندگان و تقاضا کنندگان قرار دهیم که آنجا بتوانند چانه زنی کنند، اینکه نتیجه چانه زنی ها چه باشد، دست ناظر نیست و دست بازار است. قطعا موضوع ارزشگذاری برای سرمایه گذاران و عرضه کنندگان یک چالش است و لازمست که روش های نوین ارزش گذاری که تدوین هم شده، را استفاده و در گزارش های خود عنوان کنند؛ قطعا نگاه سرمایه گذار هم EPS ای نخواهد بود، نگاه سرمایه گذاران به این شرکت ها نگاهی آینده نگر و نگاهی است که قرار است آن شرکت سهمی را در صنعت خود در بازار داشته باشد. اینکه ما مارکت کپ (ارزش بازار) داشته باشیم و شرکت ها با مارکت کپ بالا در بازار حضور پیدا کنند قطعا این موضوع اتفاق خواهد افتاد، من شک ندارم این اتفاق می افتد. جنرال موتور در بورس نیویورک کمتر از ۵۰ میلیارد دلار مارکت کپ دارد در صورتی که گوگل، اپل و بسیاری از شرکت های بزرگ که در آنجا هستند بالای ۶۰۰ یا ۷۰۰ میلیارد دلار ارزش بازاری شان است. ایران تصمیم گرفته در حوزه اقتصاد دانش بنیان در منطقه و آسیا سرآمد باشد، این یکی از الزامات اینپ راه است و این شرکت ها به نظر من، خواهند آمد و نظام ارزش گذاری ما هم همین روزها با حذف EPS و با گزارش های MD&A در حال متحول شدن است؛ دیگر سرمایه گذار به یک عدد بسنده نمی کند.

آیا شرکت هایی که مدعی دارا بودن سرمایه گذار خارجی هستند، در یادداشت های توضیحی صورت های مالی خود نسبت به این سرمایه گذاران افشاگری کرده اند؟

تا به حال رسما از طرف این شرکت ها به ما صورت های مالی حسابررسی شده ارایه نشده است.

 

وقتی که در مورد سرمایه گذاران خارجی و ارزشگذاری های انجام شده این شرکت ها، حرف و حدیث های زیادی مطرح است، اگر زمانی این شرکتها بخواهند به جای شفافی مثل بورس و فرابورس بیایند و برچسب شفافیت بورس یا فرابورس را داشته باشند، چه تمهیداتی باید وجود داشته باشد؟ این ها موضوعات کمرنگی نیستند، آیا این عدم شفافیت برای کل اکوسیستم و بازار سرمایه مشکلی به وجود نمی آورد؟

کدام مشکل؟

 

بحث سرمایه‌گذار خارجی‌ و ارزش‌گذاری آن ها

ما با سرمایه‌گذار خارجی آنها مشکلی نداریم، هیچ منع سرمایه‌ گذاری خارجی در VC وجود ندارد مگر این که شما بگویید که سرمایه‌گذار خارجی را سراغ دارم که در شرکتی آمده و دارد نفوذی انجام می‌دهد، یعنی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران کاری انجام می‌دهد.

 

نه منظور من اصلا این نیست. منظورم را این طور خدمتتان توضیح می دهم، سرمایه گذار خارجی هیچوقت برای رضای خدا سرمایه گذاری نمی کند، به خصوص در شرایط کنونی کشور ما. به عبارتی اگر سرمایه گذار خارجی n دلار سرمایه گذاری کند، دنبال آن است که ۲n برداشته و از صنعت خارج شود یا در جای دیگری سرمایه گذاری کند، حال سوال اینجاست که چه کسی خریدار سهام آن سرمایه گذار خارجی خواهد بود؟ با توجه به آنکه سرمایه گذار داخلی بزرگ نداریم، پس این سرمایه گذار خارجی باید سهام خود را به یک سرمایه گذار خارجی بزرگتر بتواند بفروشد که همانطور که توضیح دادم، در شرایط کنونی خیلی شدنی نیست، کما این‌که اگر قرار بود آن سرمایه گذار خارجی بیاید، الان ایران پر از سرمایه گذار خارجی بود. اما اگر آن سناریو که خدمت‌تان عرض کردم، درست باشد، یعنی سرمایه‌گذار خارجی در کار نبوده و صرفا یک حرکت صوری انجام گرفته تا بگوید که سرمایه گذار خارجی، سرمایه گذاری کرده و از این طریق ارزش شرکت را بالا ببرد و پس از ورود به بورس با این ارزش گذاری ها هم اعلام کنند که ما در جایی شفاف مثل بورس هستیم و با عرضه ۱۰ درصد سهام کل آورده خود را برداشت کند، آن وقت بقیه استارت‌آپ‌ها چه باید کنند؟ آن وقت سهامداران خرد آن شرکت ها چه باید کنند؟ اگر الان این موضوع پیگیری نشود آیا به چالش بزرگ استارت‌آپ‌ها بدل نمی‌شود؟ آن وقت همه غیر از عده ای معدود، شما را چالش اصلی استارت‌آپ‌ها و بازار سرمایه عنوان نمی‌کنند؟

این‌که یک نفر بخواهد این نکاتی که شما فرمودید را انجام دهد، از دید من شبیه یک تئاتر است. این‌که یک نفر بخواهد تئاتر بازی کند و اذهان را به سمت خود معطوف کند و نهایتا عده‌ای بیایند سرمایه‌ گذاری کنند و سرشان بی‌کلاه بماند، یک جرمِ اقتصادی شناخته شده در بورس است. این‌که این اتفاقات بخواهد در بازار سرمایه رخ دهد عملا با فرآیندی که در نظام فرابورس طراحی شده، امکان‌پذیر نیست، چرا؟ چون در بازار SME و های‌تک و VC و بورس ایده، طراحی طوری نیست که یک نفر با سواد مالی پایین بتواند جذب این بازار شود. مثلا فرض کنید یک بازنشسته‌ای که کارمند دولت بوده و هیچ آشنایی با بورس ندارد یا یک معلم بازنشسته، یک نظامی بازنشسته، یک پزشک، این افراد ممکن است در حوزه خودشان انسان‌های بسیار متبحری باشند ولی در سرمایه‌ گذاری در بورس نیاز به مشورت دارند، قطعا اینجا محلی برای ورود این افراد نخواهد بود که بیایند و تحت تاثیر تئاتر یک نفر قرار بگیرند تا یک جایی سرمایه‌ گذاری کنند و نهایتا سرشان بی‌کلاه بماند. طراحی اینجا در بازار SME و بازار های‌تک مارکت طراحی‌ای است که خریداران اینجا، خریدارانی حرفه‌ای هستند. آنها خریدارانی هستند که سواد مالی بالایی دارند. آنها تجربه حضور در بازار را دارند و به این تئاترها آشنا هستند. قرار نیست که یک نفر بیاید و تئاتر بازی کند و سر این سرمایه‌ گذاران حرفه‌ای را کلاه بگذارد. این اتفاق قطعا نمی‌افتد. سرمایه‌گذار این بازار اکثرا حقوقی ها هستند، مدیران صندوق ها و VC ‌ها هستند. حتی حقیقی‌هایی که اینجا می آیند در بازار سرمایه سال‌ها تجربه دارند و در هر سفارش بالای ۵۰۰ میلیون تومان خرید انجام می‌دهند. لذا افراد با سطح سواد مالی پایین و بدون تجربه نباید وارد این بازار شده و سرمایه گذاری کنند.

 

به نظر شما شرکتی  در خارج از ایران می‌تواند وجود داشته باشد که در خارج از کشور خودش، میلیون ها یا شاید میلیاردها دلار سرمایه‌ گذاری کند و حتی یک دفتر هم نداشته باشد؟ و وزیر ارتباطات هم درباره اش بگوید که من در این مورد صریحا نمی‌توانم قضاوت کنم و سهامدار او بگوید من فقط پول گرفتم و مهم نیست این پول از کجا آمده؟ آیا این عجیب نیست که این شرکت حتی نشان اینترنتی از خود نداشته باشد؟

در ایران؟

 

نه در خارج از کشور.

من نمی‌توانم در این مورد اظهارنظر کنم، من فکر می‌کنم خود آقای وزیر و دوستانی که در صنعت ارتباطات هستند در این مورد بتوانند به اظهارنظر بپردازند. قطعا من در مورد بحث‌های اینترنت، ارتباطات و آن شرکت و هر شرکتی که شما اسمش را ببرید صاحب صلاحیت نیستم که بخواهم اظهارنظر کنم.

 

در سال گذشته دیدیم که برخی از مدیران بلند پایه دولتی از برخی از استارت آپ های خاص، بازدید داشتند، در حالیکه برای آمازون که بزرگترین فروشگاه اینترنتی دنیا است ما شاهد چنین بازدیدهایی از سمت مقامات دولتی نبوده‌ایم؛ به نظر شما هدف آن مجموعه‌ها از این‌که مقام‌های دولتی را می‌خواهند به شرکت‌شان بیاورند، چیست؟

من این اتفاق را یک اتفاق میمون و مبارکی برای جمهوری اسلامی می‌دانم که معاون رئیس جمهوری آقای دکتر ستاری از شرکت‌های استارت‌آپ بازدید می‌کنند و خود را مقید می‌دانند که از مجموعه‌های استارت‌آپ‌ها بازدید داشته باشند.

 

از مجموعه‌ها خیر، بلکه از چند مجموعه خاص.

خیر، ما جلسات متعددی را خدمت دکتر ستاری بودیم. خود بنده با خیلی از پارک‌های علم و فناوری و شرکت ها تفاهم بستیم و من شخصاً بسیار علاقه‌مند هستم و معمولا هفته ای یکبار یا دو هفته یکبار، حداقل یک شرکت استارت‌آپی را همین‌جا زیارت می‌کنم یا این‌که ما به بازدید آنها می‌رویم و این خیلی خوب است، این‌که نگاه یک مسئول در نظام جمهوری اسلامی به صنعت دانش‌بنیان مثبت است، بسیار خوب است. من دیده‌ام شرکت علی‌بابا که در چین یکی دو سال پیش در بورس نیویورک عرضه اولیه شد، رییس جمهور چین به مدیرعامل همین شرکت بسیار احترام می‌گذارد، زیرا با شرکت‌های علی پی و شرکت‌های زیرمجموعه علی بابا کارهایی کرده که درآمدهای VAT (مالیات بر ارزش افزوده) دولت چین افزایش یافته و به عبارتی این شرکت توانسته برای دولت چین ثروت‌آفرینی کند. دولتی‌ها در آنجا شاید بهتر از ما این موضوع را فهمیده‌اند و استارت‌آپ‌ها را حمایت می‌کنند.

 

این‌که نیت مسئولان ما مثبت است شکی در آن نیست، اما موضوع ما برسر سناریویی است که گفته می‌شود که این دید و بازدیدها بخشی همان سناریو ارزشگذاری است، اینکه بیایند بگویند دولتی‌ها هم به ما ارج می‌نهند و این بازدیدها را بصورت گسترده به رسانه ها نشان دهند، در حالیکه موضوع علی بابا کاملا متفاوت با موضوع شرکت هایی است که در مورد سرمایه گذاران آن و ارزشگذاری آن ها، ابهاماتی مطرح است.

من در مورد فرمایش شما یک مثال نقض بزنم، همین چند روز پیش آقای دکتر روحانی از شرکت گل گوهر در سیرجان دیدار کرد، شرکت گل گوهر در بورس فعال است، قرار نیست که بازدید یک دولتمرد روی قیمت سهام آن تاثیر بگذارد. اینها شاید از نظر برندینگ و این‌که از نظر مردم اعتباری برای برند گل‌گوهر می‌شود که قطعا این مساله درست است ولی در نظام بازار مالی یک استانداردی تعریف شده است. مادامی که این شرکت نتواند سود بسازد و نتواند خود را بزرگ کند و نتواند در محیط رقابت‌پذیری که وجود دارد خود را نگاه دارد سرمایه گذار دید تخصصی خود را نسبت به این موضوع دارد و اگر آنهایی که سواد مالی پایین دارند تحت تاثیر قرار می‌گیرند به نظر من این رفتار، رفتاری است که تحت تاثیر عواملی است که ما باید فرهنگ‌سازی آن را انجام دهیم. ما در بازار سرمایه شرکت‌های بزرگی داریم که دولتمردان از آنها بازدید می‌کنند. در حال حاضر نیز نزدیک دهه فجر هستیم و خیلی از این طرح‌ها باید به بهره‌برداری برسد و قاعدتا باید سود این شرکت‌ها افزایش پیدا کند، ولی آنچه که بازار و سرمایه‌گذار برایش مهم است، صورت های مالی است که آن شرکت باید بدهد.

 

آن دیدار برای بعد از عرضه در بورس بوده است. به نظر شما همین دولتمردانی که می‌فرمایید چرا از استارت‌آپ‌های کوچک دیدار نمی‌کنند؟ که اگر می‌کنند باید رسانه‌ای شود.

این را از خودشان بپرسید. حداقل آن چیزی که برای من مهم است من می‌روم بازدید می‌کنم و خیلی هم علاقه‌مند هستم مثلا ما در فین استارز که برگزار می‌کنیم، بخشی داریم برای تیم‌های دانشجویی، اینها می‌آیند و جویای نام هستند و می‌خواهند در دنیای تکنولوژی مالی حرفی برای گفتن داشته باشند. من به شخصه خودم از تیم‌های دانشجویی انرژی می‌گیرم. حداقل فکر می‌کنم از این تیم‌ها، شرکت‌های بزرگی را در سال‌های آینده در بازار سرمایه خواهیم داشت.

 

شما در میان صحبت‌هایتان فرمودید که ما سرمایه گذار داخلی داریم، این سرمایه گذاران دقیقاً چه افرادی هستند؟

ما الان سرمایه گذاران حقوقی‌ای داریم که اگر دو سال پیش به آنها می‌گفتیم بیایید در این حوزه‌های جدید سرمایه‌ گذاری کنید، می‌گفتند نه یا اینکه می گفتند ما اصلا نمی‌دانیم این حوزه‌ها چه هستند، بیا توضیح بده که این حوزه‌ها چه هستند. بخش استارت‌آپ‌ها موضوع جدیدی بود و خیلی‌ها نگاهی برای سرمایه‌گذاری در آن نداشتند و جالب این‌که یکی از مخالفینی که دو سال پیش با من صحبت می‌کرد و می‌گفت ما حاضر نیستیم در این حوزه بیاییم، در اولین صندوق سرمایه‌ گذاری که پذیره‌نویسی شد، دو یا سه میلیارد تومان خرید کرد. من با او تماس گرفتم و گفتم شما قرار نبود بیایید و ربطی به این حوزه نداشتی، او گفت با این روندی که من دارم می‌بینم، خوب است.

 

 دو، سه میلیارد تومان با رقم چند میلیون دلار که درباره اش صحبت کردیم، مقداری تفاوت دارد.

کل آن VC، پنجاه میلیارد تومان بود، وقتی یک سرمایه‌گذار دو، سه میلیارد تومان بگذارد، درصد هنگفتی سرمایه‌گذاری کرده است.

 

اکوسیستم استارتاپی ما یک یا دو میلیارد تومان پول نمی‌خواهد. چرا که همین الان اگر استارتاپی را راه‌اندازی کنیم، برای کمپین تبلیغاتی یک ماهه‌اش به طور متوسط یک میلیارد تومان پول نیاز است. در نتیجه اگر بگوییم یک نفر یک الی سه میلیارد تومان برای استارتاپی پول آورده، برای سرمایه‌گذار استارتاپی چندان معنی ندارد. ما الان داریم در مورد سرمایه‌گذار داخلی صحبت می‌کنیم که بتواند دو سوم از ۱۴۰۰ میلیون دلاری که درباره‌اش صحبت شد را تامین مالی کند.

این بیست صندوق سرمایه گذاری جسورانه که خدمتتان عرض کردم، همین الان در سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد تومان دارند پول از مردم جمع می کنند.

 

از بین مردم عادی!؟

نه از بین مردمی که در بازار سرمایه فعال هستند.

 

 منظور شما همان نهادهای مالی است که طبق برنامه ششم توسعه دیگر امکان سرمایه گذاری در صندوق های جسورانه را ندارند؟

خیر

 

پس از کجا؟

الان یکسری نهادهای مالی مختلف مثلاً هلدینگ مالی صندوق بازنشستگی کشوری آمده که برای یک صندوق جسورانه ۵۰ تا ۶۰ میلیارد تومان موافقت اصولی گرفته است، چند تا کارگزاری‌ها و تامین سرمایه‌ آمدند، جمع جبری تمام این نهادهای مالی همین امسال (سال ۹۶) و اوایل سال ۱۳۹۷ بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد تومان می شود. به نظر من این ارقام، ارقامی است که به راحتی امکان‌پذیر است و بلندپروازانه نیست که ما بخواهیم تصویرپردازی کرده باشیم و نگاه امیدوارانه به بازار VC ها و استارتاپ‌ها داشته باشیم.

اگر فرض کنیم شرکتی قصد ورود به فرابورس را دارد، تمام پیش نیازها از جمله صورتهای مالی حسابرسی شده را ارائه نماید اما در مورد سرمایه گذاری خارجی و ارزشگذاری آن ابهاماتی وجود داشته باشد، آیا شما به عنوان مدیرعامل فرابورس، قبل از اینکه آن ابهامات به طور کامل شفاف شود با عرضه آن در فرابورس موافقت می کنید؟

شما می‌خواهید از من یک تاییدیه بگیرید، در صورتی که من نمی‌دانم آن ابهامات چیست.

 

در مورد ابهامات به صراحت توضیح دادم که در مورد سرمایه‌گذاری خارجی (و ارزشگذاری) تعدادی از شرکت‌ها ابهاماتی وجود دارد.

ما از ورود سرمایه‌گذار خارجی به شخصه استقبال می‌کنیم.

 

شما چه از سرمایه‌گذاری خارجی استقبال کنید یا نکنید، آنها می گویند که ورود کرده‌اند (نکته اینجاست که برخی می گویند سرمایه‌گذار خارجی در کار نبوده است)

ورود سرمایه گذار خارجی هیچ منع قانونی ندارد. اما اگر ابهاماتی وجود داشته باشد، چه برای داخلی، چه برای خارجی، اجازه ورود به فرابورس را نمی دهیم. ما شرکت ایرانی داشتیم که اینجا آمده، مشکل امنیتی داشته، یعنی نفوذ انجام داده، ما این شرکت را به فرابورس راه ندادیم. البته نه اینکه ما، بلکه اینجا یکسری دستگاه نظارتی وجود دارند که آن هم نه فقط برای خارجی‌ها، بلکه حتی اگر ایرانی‌ها هم بخواهند این کار را انجام دهند، یکسری کنترل ها روی آنها صورت می گیرد. پس اینجا ما خارجی یا داخلی نداریم. اگر شرکتی خدای ناکرده جرم اقتصادی مرتکب شود، قطعا باید رسیدگی شود و قطعا ما باید رسیدگی‌های لازم را برای پذیرش آن شرکت انجام دهیم و اگر آن جرم اقتصادی ثابت شود، قطعا جواب ما به آن شرکت "نه" خواهد بود. فرابورس بر اساس کاغذها، مدارک و مستندات کاغذی که می‌آید، بررسی و اظهارنظر می‌کند.

 

آیا فرابورس به آن ابهامات هم رسیدگی می‌کند؟

ما وظایفی داریم که معمولاً استعلام‌هایی را از سازمان‌ها و ارگان‌ها می‌گیریم. این کار را برای تمام شرکت ها و نه فقط استارتاپ‌ها انجام می‌دهیم. هر شرکتی که وارد بازار شود، ما سوء پیشینه‌اش را بررسی می‌کنیم و اگر حکم قضایی و کیفری داشته باشد، آن را بررسی می‌کنیم. اگر پولشویی کرده باشد، از بانک مرکزی استعلام می‌گیریم. اگر در امور مالیاتی مشکل معوقه مالیاتی داشته باشد حتما باید رسیدگی شود. اگر جزو خریداران سهام دولت باشد و معوقه‌ای را داشته باشد، آن را استعلام و حتما رسیدگی می‌کنیم و تمام موارد رسیدگی خواهند شد. این موضوعات نه فقط برای شرکت‌های جدیدالورود بلکه برای سهامداران عمده ای که بخواهند سهامی را به صورت مدیریتی و کنترلی خریداری کنند، هم صادق است. ما هر کسی را با هر رزومه‌ای و با هر سابقه ای اینجا راه نمی‌دهیم، این مسئله بسیار مهم است. در قانون برنامه ششم توسعه حکم خیلی خوبی را مجلس شورای اسلامی به سازمان بورس داده است که اگر مدیری جرم اقتصادی مرتکب شد، نه تنها باید به آن جرم رسیدگی شود و مجازات های قانونی اعمال شود، بلکه سازمان بورس موظف است اسامی آن مدیران متخلف و مجرم را با ذکر عنوان، سمت و سابقه کیفری در سایت رسمی خود منتشر کند تا همه مردم بدانند. در کمتر سازمانی در کشور است که چنین وظیفه‌ای بر عهده‌اش باشد تا اینکار را انجام دهد و این ترتیباتی دارد که شورای عالی بورس می بایست آن را مصوب کند. این حکم به تازگی آمده و سازمان بورس، فرابورس و بورس تهران به دنبال این هستند که ساز و کارهای اجرایی آن را انجام دهند. اینها لازمه یک بازار کارا و پویاست. اگر در بازار هزار نفر کار درست انجام می دهند شاید یک نفری وجود داشته باشد که کار نادرستی انجام دهد، ما نباید به خاطر کار نادرست آن یک نفر، با یک تصمیم اشتباه، تمام بازار را تحت تاثیر قرار دهیم. قطعا باید به جرم آن یک نفر متخلف و مجرم رسیدگی و حکم قضایی صادر شود و پیگیری‌های قانونی انجام شود.

 

من می‌دانم که امیر هامونی به عنوان مدیرعامل فرابورس، قطعا در مورد همه شرکت‌ها سختگیری‌هایی خواهد کرد و قطعا تمام بند بند دستورالعمل را اجرا خواهد کرد. قطعا آقای شاپور محمدی به عنوان رئیس سازمان بورس این موضوعات را دقیق اجرا خواهند کرد و قطعا آقای قالیباف به عنوان مدیرعامل شرکت بورس این موضوعات را در نظر خواهند داشت؛ اما در ضمن همه این قطعاها، ما هر روز تجمعی از سهامداران یک شرکت را جلوی تالار حافظ می بینیم که شعار می‌دهند. در مورد بازار پول هم همین طور است. مگر این قطعاها وجود نداشت؟ امروز ما داریم از دل نگرانی‌های دیگری صحبت می‌کنیم که امکان دارد در آینده رخ دهد. آنها می‌گویند که احتمال دارد علیرغم تمام این قطعاها این نوع اتفاقات بیفتد. به نظر شما آیا امکان ندارد علیرغم تمام این قطعاها، در آینده شاهد تجمعی دیگر از سهامداران متضرری باشیم که شعار می دهند؟

احتمالا شما منظورتان سهامداران آکنتور است.

 

منظورم هم در بازار پول و هم در بازار سرمایه است.

ما در بازار سرمایه این موارد را معدود داشتیم. تمام جرائم و تخلفاتی که در بازار سرمایه صورت گرفته، نسبت به تمام بازارهای دیگر، از جمله بازارهای صادرات و واردات، بازار پول و بازار بیمه کمتر بوده است. شاید بشود گفت چون اینجا شفاف‌ترین بخش اقتصاد کشور است، کوچک‌ترین نارسایی پررنگ می‌شود، چون این بازار در داخل شیشه‌ای است که همه آن را می‌بینند اما تخلفی ۱۰۰۰ میلیارد تومانی، ۱۰ یا ۱۵ هزار میلیارد تومانی در بازاری که غیرشفاف است را ممکن است هیچ کس نبیند و کسی نگوید چه کسی و کدام مجموعه بود. من در اینجا به عنوان ناظر بازار وظایفی دارم، سازمان بورس وظایفی دارد، ما این وظایف را دنبال می‌کنیم تا پرونده‌ای را به سرانجام برسانیم. من این خبر امیدوارکننده را به شما می‌دهم که تمام این پرونده‌های قضایی که در بورس و فرابورس از حداقل ۱۵ سال تا به امروز گذشته است، شاید به اندازه یک صدم جرایم اقتصادی که در سایر حوزه‌ها صورت می‌گیرد، نباشد. کل ارزش بازار بورس و فرابورس در GDP کشور ۳۵ درصد است. ۱۲ سال پیش این رقم به ۴ یا ۵ درصد هم نمی‌رسید. در این آمار تولید هم محاسبه شده و فقط ارزش بازار نیست. اتفاقاتی که در آن ۶۵ درصد دیگر می‌افتد، اگر شفاف نشود، بورس هم تحت تاثیر آن مسئله قرار می‌گیرد. اگر چندین نفر از سهامداران اعتراض می‌کنند که واقعا به حق هم هست، به دلیل آنکه اینجا ویترین کاملا شفافی است، اعتراضات پررنگ می‌شود و رسانه‌ها آن را می‌بینند؛ در نتیجه مردم و شبکه‌های خبری آن را ثبت و ضبط می‌کنند و دیده می‌شود. این موضوع نسبت به مسائل اقتصادی که در سایر صنایع خارج از بورس است، بیشتر است؛ ضمن اینکه ما در ۱۵ سال گذشته فقط یک مورد آکنتور داشتیم.

گفت‌وگو از محمدرضا چراغی

معاون بازار شرکت بورس تهران از لغو عرضه اولیه امروز ۱۰ درصد سهام شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش خبر داد و زمان این واگذاری را منوط به اصلاح گزارش ارزشگذاری و تصمیم بورس اعلام کرد.

علی صحرایی در گفت وگو با پایگاه خبری بورس پرس، درباره تکلیف عرضه اولیه امروز 10 درصد سهام شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش اظهار داشت: همانطوری که در اطلاعیه بورس تهران اعلام شده ، کارگزار عرضه کننده ( کارگزاری بانک سامان ) باید اقدام به دریافت گزارش اصلاح شده ارزش گذاری سهام می کرد که تا کنون انجام نشده است.

وی ادامه داد: با توجه به وجود ابهامات و لزوم روشن شدن مسائل مهم و موثر در آینده "سپ" ، بورس تهران تا ساعتی دیگر تصمیم قطعی را اتخاذ و اقدام به اعلام رسمی و صدور اطلاعیه می کند.

این مقام مسئول افزود: بنابراین قطعا" عرضه اولیه این شرکت امروز انجام نخواهد شد چرا که در صورت دریافت گزارش اصلاح شده و انتشار آن، باید فرصتی برای بررسی فعالان وجود داشته باشد.

صحرایی زمان بعدی واگذاری 180میلیون سهم "سپ" را منوط به ارسال گزارش ارزشگذاری و تصمیم مسئولان بورس اعلام کرد.

براساس این گزارش، بررسی های تکمیلی بورس پرس حکایت از آن دارد که اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس  به دلیل موضوع دعاوی حقوقی و یک موضوع دیگر، مواردی را مطرح و خواهان شفاف شدن از سوی شرکت شده و اعلام کرده با توجه به عدم احراز شفافیت در گزارش ها و اطلاعات شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش، نباید در عرضه اولیه سهام آن عجله کرد.

در این رابطه صحرایی عصر دیروز با صدور اطلاعیه ایی اعلام کرد: با توجه به بررسی های به عمل آمده توسط مدیریت پذیرش بورس اوراق بهادار تهران در خصوص ارزش گذاری قیمت سهام شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش (سپ) و عدم رفع ابهامات متذکر شده به شرکت کارگزاری بانک سامان به عنوان مدیر عرضه و همچنین عدم اصلاح گزارش ارزش گذاری سهام فوق الذکر به پیوست، مکاتبه انجام شده با مدیر عرضه جهت اطلاع فعالین محترم بازار ارائه می شود.

مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس و اوراق بهادار، از صدور قرار وثیقه 125 میلیارد تومانی برای هر یک از اعضای هیات مدیره شرکت کنتورسازی خبر داد و گفت: این اعضا به دلیل ناتوانی در پرداخت این مبلغ روانه زندان شدند و اکنون همه در بازداشت به سر می برند.

به گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، محمدعلی شیری زاده با بیان اینکه این سازمان سوم شهریور پارسال این شکایت را از هیات مدیره شرکت کنتورسازی مطرح کرده بود، افزود: پیگیری های فراوانی در خصوص پرونده «آکنتور» صورت گرفت که در نهایت منجر به بازداشت همه اعضای هیات مدیره آن شد.
وی یادآور شد: پیش از این نیز، مدیرعامل کنتورسازی نیز با وثیقه 500 میلیارد تومانی در بازداشت بود که البته در قرار صادره جدید، این مبلغ به 125 میلیارد تومان تعدیل یافت.
مدیر امور حقوقی و انتظامی سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: افراد دیگری هم در این پرونده دخیل بودند که آنها هم تفهیم اتهام شده اند و به زودی کیفرخواست آنها صادر می شود.
شیری زاده با بیان اینکه در پی تفهیم اتهام های اولیه، بعضی از افراد مرتبط با پرونده آکنتور با قرار وثیقه آزاد هستند یا قرار وثیقه های کمتری برای آنها در نظر گرفته شده است، اظهار داشت: با بررسی پرونده و کشف این موضوع که نقش این متهمان پررنگ بوده، احتمال می دهیم در کیفرخواست و قرار وثیقه ای که برای آنها صادر خواهد شد، این مجازات ها و قرارها تشدید شود.
وی با بیان اینکه تحقیقات قضایی روی مجموعه ای از افراد جدید هم در این پرونده انجام شده است، گفت: جرم آنها تحت عنوان کلاهبرداری مطرح و در حال رسیدگی است که در مورد آنها نیز در چند ماه آینده اقدامات قضایی لازم انجام می شود.
شیری زاده تصریح کرد: پرونده جرایم بورسی شرکت کنتورسازی در حال تکمیل است و دادسرا در مرحله پایانی کار قرار دارد و به زودی دادگاه این پرونده برگزار می شود؛ همچنین در خصوص این افراد، مجموعه ای از جرایم عمومی و غیربورسی هم وجود دارد که رسیدگی های آن آغاز شده است.
به گزارش ایرنا، از شهریور سال گذشته، پرونده شرکت کنتورسازی به دنبال اطلاعات اعلام شده خلاف واقع، از سوی ناشر تشکیل شد و سپس سازمان بورس به نمایندگی از سهامدارانی که حق آنها تضعیف شده و به دلیل صدمات وارده به نظم جاری بازار سرمایه، در مجتمع امور اقتصادی شکایت خود از این شرکت را مطرح کرده است.
شرکت کنتورسازی پیش از این اقدام به انتشار گزارش ها و اطلاعات غیرواقعی کرده بود که افزایش قیمت سهام این شرکت را به دنبال داشت اما پس از افشای غیرواقعی بودن این اطلاعات، سهامداران این شرکت با خسارت هایی مواجه شدند.
نماد شرکت کنتورسازی به دلیل ابهام در ارایه اطلاعات مربوط به صورت های مالی متوقف است و به علت تخلف در ارایه اطلاعات، سهامداران این شرکت بلاتکلیف هستند و با زیان فراوانی روبرو شده اند.
گروهی از سهامداران زیان دیده شرکت کنتورسازی در ماه های اخیر با حضور در مراسم های رسمی مانند گشایش نمایشگاه بین المللی بورس، بانک و بیمه و یا تالار معاملات بورس نسبت به ضرر خود در خرید سهام شرکت کنتورسازی اعتراض کرده اند.
خودداری از ارایه اطلاعات، بی توجهی به رعایت ماده 16 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی، ارایه اطلاعات خلاف واقع به سازمان بورس و اوراق بهادار و تخلف در تهیه صورت های مالی چهار عنوان شکایت سازمان بورس و اوراق بهادار از مسوولان شرکت کنتور سازی به شمار می رود.

وحید روشن قلب در بیان دلایل ادامه روند توقف طولانی مدت سهم تازه وارد بورس اظهار داشت: علیرغم تلاش های صورت گرفته از سوی مسولان های وب مبنی بر اطلاعات دقیق خرید سهام شرکت پارس آنلاین، همچنان خرید سهام شرکت توسط داده گستر عصر نوین قطعی نیست و همچنین ابهام نحوه خرید این شرکت برطرف نشده است. نماد شرکت داده گستر عصرنوین در حالی در آستانه چهلمین روز توقف قرار دارد که پاسخ مسولین این شرکت مبنی بر ادامه روند همچنان توجیه ناپذیر است.

وحید روشن قلب در گفت و گو با اقتصاد آنلاین در پاسخ به این سوال که نماد های وب چه زمانی بازگشایی می شود، گفت: با توجه به اینکه بازگشایی نماد منوط به انجام اقداماتی توسط شرکت، قطعیت معامله خرید شرکتهای گروه پارسان لین و بررسی آن می باشد، بطور دقیق نمی توان زمان معینی برای بازگشایی این نماد تعیین کرد.

رییس اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه شرکت های وب باید شرایط نهایی و قطعی عقد قرارداد با مالکین شرکتهای پارس آنلاین را اعلام نماید ، افزود: قسمت عمده اطلاعات خواسته شده از های وب دریافت شده است لیکن باید ابهامات این نماد برطرف گردد تا امکان بازگشایی آن فراهم گردد که یکی از ابهامات این نماد عدم قطعیت نحوه خرید سهام شرکتهای گروه پارسان لین می باشد.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: به هرحال ارائه اطلاعات کامل و شفاف برای بازگشایی هر نماد جزو ضروریات است و پس از تکمیل اطلاعات و انتشار آن در سامانه کدال امکان بازگشایی نماد فراهم خواهد گردید.

رئیس اداره نظارت بر ناشران بورسی درباره آخرین وضعیت دو شرکت های وب و سرمایه گذاری صنعت بیمه و بازگشایی نمادهای متوقف بورسی توضیح داد.

وحید روشن قلب در گفت وگو با بورس پرس، درباره آخرین وضعیت شرکت داده گستر عصر نوین معروف به "های وب" که از 21 آذر تاکنون با توقف نماد روبرو است ، اظهار داشت: فرایند بررسی به این شرکت و در ارتباط با خرید 100 درصد سهام پارس آنلاین در جریان بوده که باید به اتمام برسد. شاید به اطلاعات جدیدی هم نیاز باشد.

وی ادامه داد: بنابراین نمی توان زمانی برای بازگشایی نماد این شرکت اعلام کرد و باید منتظر طی فرایند رسیدگی بود.

این مقام مسئول در مورد شرکت سرمایه گذاری صنعت بیمه هم که از 13 آذر به این سو متوقف و به رغم برگزاری مجمع سالانه در 18 آذر ، بازگشایی نشده و با درخواست تعدادی از سهامداران حقیقی همراه شده ، توضیح داد: "وبیمه" هر چند اقدام به برگزاری مجمع سالانه و ثبت تصمیمات در کدال کرده اما برای بازگشایی نماد به ثبت صورت جلسه نیاز دارد.

روشن قلب ادامه داد: بنابراین به دلیل جلوگیری از مشکلات احتمالی آتی ، نماد این شرکت تا زمان ثبت نهایی صورت جلسه مجمع در اداره ثبت شرکت ها بسته می ماند. در این میان پیگیری های سازمان بورس همه ادامه خواهد یافت.

وی در مورد بازگشایی 21 نماد متوقف بورسی هم به بورس پرس گفت: در صورت ارایه اطلاعات لازم و طی مراحل توسط هر یک از شرکت ها، مورد بازگشایی نماد قرار خواهند گرفت. در این میان علامت مثلث برای این نمادهای متوقف درج نشده و بورس تهران اقدام به اعلام دلایل توقف نمادهای این تعداد شرکت کرده است.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: خرید و فروش بیت‌کوین، در کارگزاری‌ها تخلف است.

به گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، شاپور محمدی در خصوص بیت‌کوین گفت: سازمان بورس و اوراق بهادار در حال بررسی وضعیت بیت‌کوین برای ورود به اقتصاد کشور بوده و هنوز در این مورد به نتیجه نرسیده است؛ بنابراین اگر کارگزاری‌ها اقدام به خرید و فروش محصولات کنند، تخلف کرده‌اند.

رئس سازمان بورس و اوراق بهادار، ادامه داد: هر ابزار مالی یا کالایی که بخواهد وارد بازار سرمایه ایران شود، باید از نظر نحوه عرضه و میزان کنترلی که بر آن اعمال می‌شود، مورد ارزیابی قرار گیرد؛ از این رو، سازمان بورس و اوراق بهادار در حال حاضر شرایط این پول مجازی را بررسی و نتایج آن‌ را به شورای عالی بورس می‌رساند.

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار، با تشریح تئوری ارزش در اقتصاد بیان کرد: یکی از مهم‌ترین نکات، خلق ارزشی است که هر ابزار مالی باید در اقتصاد داشته باشد تا مورد تائید سازمان قرار بگیرد. بنابراین در صورتی‌که که بیت‌کوین متکی بر ارزش‌آفرینی نباشد، ابهام داشته و مورد تائید نیست.

دبیر شورای عالی بورس در واکنش به داد و ستد بیت‌کوین در برخی کارگزاری‌ها، گفت: با توجه به اینکه‌ بررسی‌ها در این خصوص ادامه دارد و هنوز رای قطعی به شورای عالی نرسیده است، خرید و فروش بیت‌کوین در کارگزاری‌ها مورد تایید سازمان بورس نبوده و غیرقانونی است.

 

بیت کوین قابل اعتماد نیست؛ شاید پای کلاهبرداری بزرگ در میان باشد

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد با بیان اینکه نوسانات بیت‌کوین یکی از چالش‌های اصلی آن به حساب می‌آید گفت: اگر بیت‌کوین به وسیله‌ای برای دور زدن تحریمها تبدیل شود شک نکنید که آمریکاییها در مقابل آن خواهند ایستاد.

به گزارش تسنیم، حسین صمصامی در نشست بررسی چالش‌ها و فرصت‌های بیت‌کوین که به همت نشریه عصر اندیشه برگزار شد گفت: در اقتصاد پولی سه ویژگی اصلی برای پول در نظر گرفته می‌شود که عبارتند از وسیله مبادله، معیار سنجش ارزش و ابزار ذخیره ارزش. این در حالی است که امروز بخش عمده‌ای از پول به شکل اعتبار است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر از نقدینگی 1400 هزار میلیارد تومانی تنها 30 هزار میلیارد تومان به صورت سکه و اسکناس در دست مردم است گفت: مابقی نقدینگی یعنی رقمی بیش از 1300 هزار میلیارد تومان به صورت اعتباری و غیرقابل رویت می‌باشد.

وی ادامه داد: یکی از مهمترین شاخص‌های پول رایج این است که قدرت مرکزی پشتیبان آن است و مردم به اعتبار آن برای پول ارزش قائل هستند.

به گفته صمصامی بانک مرکزی یک گاوصندوق بزرگ نیست که تمام منابع در آن باشد و خود بانک از مسیر خلق اعتبار بدهی خود را جبران می‌کند. از سوی دیگر تمام اسکناسهای در دست مردم با پشتوانه ارز، طلا یا موزه جواهرات ملی از سوی بانک مرکزی منتشر شده و این پشتوانه یکی از ویژگیهای اصلی پول در دنیای امروز است.

صمصامی با اشاره به نوسانهای بسیار بالای پول دیجیتال گفت: از ابتدای فروردین‌ماه تا آذرماه امسال ارزش بیت‌کوین 16 برابر شده و به 20 هزار دلار رسیده است. اما در یک مدت کوتاه بیت‌کوین حدود 8 هزار دلار سقوط کرد نوسان بالای بیت‌کوین باعث شده که یک پول قابل اعتماد برای مبادلات بازرگانی نباشد.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد با مطرح کردن این سوال که آیا رشد ارزش بیت‌کوین براساس عرضه و تقاضای واقعی است گفت: فرض کنید دولت ایران هفته گذشته مقداری بیت‌کوین خریداری می‌کرد حال با سقوط 8 هزار دلاری آن سوالی که ایجاد می‌شود این است که چه کسی پاسخگوی ضرر ده‌ها هزار دلاری است که دولت خریداری کرده بود.

صمصامی با اعلام اینکه در حال حاضر بیت‌کوین در 65 کشور به صورت قانونی مبادله می‌شود گفت:در 6 کشور از جمله نپال، بولیوی و قرقیزستان مبادله بیت‌کوین غیرقانونی است از سوی دیگر در 121 کشور نیز تصمیم مشخصی در خصوص مبادله و استفاده از بیت‌کوین اتخاذ نشده است.

به گفته این استاد دانشگاه سقوط بیت‌کوین نشان داد که این پول دیجیتال نمی‌تواند مبنایی برای پول رسمی باشد و مشخص نیست که چگونه برخی کشورها مبادله آن را قانونی اعلام کرده‌اند.

وی افزود: اینکه بیت‌کوین در آینده به صورت فراگیر کارکرد پول را پیدا کند محل سوال است به همین دلیل نمی‌توان گفت که بیت‌کوین یک فرصت مناسب برای سرمایه‌گذاری مردم به حساب می‌آید.

صمصامی تاکید کرد: بدون شک اگر قرار باشد پولی ایجاد و به کار گرفته شود که به وسیله آن تحریمها دور زده شوند قطعا آمریکا با آن مقابله خواهد کرد.

وی ادامه داد: فرض کنید که بانک مرکزی ایران اعلام کند 50 درصد پرتفوی ارزی از بیت‌کوین تشکیل شود شک نکنید که آمریکایی‌ها در مقابل این پول دیجیتال خواهند ایستاد.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد گفت: به نظر بنده یک احتمال این است که بیت‌کوین می‌تواند یک کلاهبرداری بزرگ باشد چرا که مکانیزم و تولید کنندگان اصلی بیت‌کوین برای عموم مردم قابل شناسایی نیستند.

روایت آنچه که در نشست پر حاشیه ناشر «های وب» گذشت و پاسخ مدیر عامل و سهامدار عمده این شرکت تازه ورود به بازار سهام می‌تواند برای نهاد ناظر و همچنین عموم ذی نفعان این بازار مورد توجه قرار گیرد.

عصر روز سه شنبه هفته گذشته نشست عجیب و قابل تاملی در سالن کنفرانس شرکت داده گستر عصرنوین واقع در نبش خیابان رفیقدوست تهران برگزار شد که ساعاتی پس از آن و در روز معاملاتی چهارشنبه هفته گذشته تا امروز توقف نماد معاملاتی ناشر پر سر و صدای این سهم بورسی را در پی داشت.

بنا به گفته معاون نظارت بر بازارهای سازمان بورس به دلیل «ابهامات در زمینه گزارش‌های کارشناسی و عدم دریافت پاسخ در خصوص استعلامات نهاد ناظر» نماد معاملاتی ناشر شرکت داده گستر عصر نوین متوقف شده است.

روایت آنچه که در نشست پر حاشیه ناشر "های وب" مشاهده شد اگر چه با تأخیر چند روزه از سوی خبرگزاری فارس منتشر می‌شود اما پاسخ مدیر عامل و سهامدار عمده این شرکت تازه ورود به بازار سهام می‌تواند برای نهاد ناظر و همچنین عموم ذی نفعان این بازار قابل تامل باشد. دلیل تأخیر درانتشار اخبار و پاره‌ای از حواشی این جلسه نیز انتظار برای فروکش کردن هیجان زدگی و التهابات در شبکه‌های اجتماعی و بازتاب نظرات موافق و مخالف بوده است.

به گزارش فارس این نشست که همزمان با بالاگرفتن برخی اعتراض‌ها بویژه در شبکه‌های اجتماعی به قیمت 1000 تومانی هر سهم‌ «های وب» در آگهی عرضه بلوک 17 درصدی سهام این شرکت و نحوه گزارش ارزش‌‌گذاری شرکت‌های گروه پارس آنلاین از سوی هیات سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری و همچنین گزارش شرکت مشاور سرمایه گذاری نیکی گستر برای پاسخ گویی به پرسش‌ها و ابهام‌های موجود برگزار شد تنها میزبان خبرنگاران نبود.

چنانکه در اتفاقی غیر معمول علاوه بر برخی خبرنگاران بازار سرمایه ،تعدادی از سهامداران و کارگزارها نیز در این جلسه برای سؤال و جواب با مالک سهام کنترلی "های وب" حاضر بودند.

روایت خبرنگار فارس از این نشست پیش روی شماست:

به گزارش خبرنگار فارس، در بخشی از این نشست ایمان میری، مدیر عامل و مالک 51 درصدی سهام "های وب" با یکی از سهامداران درباره ابهامات مربوط به معاملات و گزارش های مالی این شرکت به بحث پرداخت.

سهامدار: "های وب"در ازای خرید سهام گروه پارس آنلاین چه چیزی و از چه محلی پرداخت می‌کند.

میری: پول و از محل استقراض بانکی.

سهامدار: قبل از این اتفاق،نامه شفاف سازی منتشر می‌شود مبنی بر اینکه درآمد این معامله دیده شده اما هزینه‌های آن دیده نشده است.

میری: آیا شما می دانید با چه نرخی باید استقراض کنید؟ این‌ها همه معلوم نیست و ابهام است.

سهامدار: پس چرا سازمان بورس با این ابهام‌ها اجازه بازگشایی نماد را داده است؟

میری: ما توافق و قراردادی داریم و با یک شرایطی مذاکره کرده‌ایم. سازمان بورس بعد از نامه ای که می‌نویسیم عنوان می‌کند که من با این شرط مخالفم. ما گفته‌ایم طبق این شرایط استقراض می‌کنیم و پول را پرداخت می‌کنیم.سازمان بورس بخاطر نحوه استقراض فرض کنید که یک باره ایراد گرفت و گفت من موافق نیستم. آیا باید دست روی دست بگذاریم ؟ باید راه حل جایگزین داشته باشیم.

استقراض کردن سر جای خود است اما این نرخ معلوم نیست چون ممکن است با یک بانک تسهیلات 18 درصدی توافق کنیم و با بانک دیگری شرایط دیگری تعریف کنیم.

سهامدار: ابهام من سر جای خود است. اگر استقراض هم انجام شود از محلی در داخل شرکت بابت تسویه تسهیلاتی که دریافت می‌کنید را پرداخت کنید یا از هر محل دیگری که استقراض شود.

میری : این موضوع چه ایرادی دارد...

سهامدار: در فرایند ذهنی من همان اتفاق‌ها می‌افتد یعنی پارس آنلاین برابر با رقمی ارزشگذاری شده و تسویه آن از این طریق انجام و به شرکت تحمیل می‌شود. نکته دوم ابهام من تحمیل هزینه ای است که الان به هر سهم اضافه کرده است.

میری: بعد از معامله پارس آنلاین عنوان شده که این مجموعه 80 میلیارد تومان سود می‌سازد.در شفاف سازی عنوان شده مجموعه شرکت‌های پارس آنلاین طبق پیش بینی و گزارش شش ماهه معادل 80 میلیارد تومان در سال جاری سود داشته باشند. دو مدل هزینه یا به نوعی صرفه جویی هنوز دیده نشده است. یکی هزینه تأمین مالی و دیگری هزینه ناشی از صرفه جویی است . این دو باید عدد مشخصی باشند که هنوز قابل تشخیص نیست.

تا فرایند اجرایی شدن کامل نشود عدد واقعی نمی‌توان داد و در عین حال تا زمان استقراض گرفتن نمی‌شود رقمی را تعیین کرد. چون نمی‌دانیم چه اتفاقی می‌افتد و شخص ثالثی که نمی‌دانیم چه تصمیمی خواهد گرفت و سازمان چه رویکردی خواهد داشت بطور شفاف می گویم هیچ گونه ضرری در حتی برای شرایط عدم النفع امکان ندارد به احدی از سهامدارها وارد شود.این ادعای سنگینی است .

پس از این مباحثه، نوبت به خبرنگار فارس رسید که پس از انتقاد از نحوه برگزاری جلسه تحت عنوان نشست خبری و  حضور برخی سهامداران و کارگزاران ، پرسید: مصاحبه ای با آقای خسرو نژاد انجام داده‌ایم که خودشان در فرایند آماده سازی پذیرش و عرضه سهام‌ "های وب" بوده‌اند و دوسال قبل در فرابورس قرار بود شرکت پذیرش شود. ایشان مواردی را بطور فنی و تفصیلی دراین گزارش عنوان کردند...

میری:این گزارش را دیده‌ام؛ اطلاعات عدم پذیرش در فرابورس ناقص است...

خبرنگار فارس: در مورد مصاحبه تفصیلی فارس که با کارشناس بورس انجام شده از نظر شما کدام بخش از این مصاحبه قابل اتکا نیست و چه پاسخی در برابر آن دارید. اساساً پاسخ  شما به مواردی که در این گزارش تفصیلی بیان شده چیست ؟

سؤال بعدی اینکه بحث گزارش‌های مالی شرکت بر روی کدال بطور شفاف قبل از بازگشایی نماد معاملاتی "‌های وب" ارائه شده است. اما در مورد هیات سه نفره کارشناسان رسمی که عنوان کردید در انتخاب این کارشناس‌ها دخالتی نداشته‌اید، نظر شما در مورد عملکرد آن‌ها چیست؟

حسینی مقدم ، معاون بورس تهران: یعنی اسامی کارشناس‌ها را بگویند؟

خبرنگار فارس: نظر شخصی آقای میری در مورد شیوه کارشناسی این کارشناس‌ها و اینکه به روش درآمدی  مجوزها را ارزیابی و ارزشگذاری کرده‌اند چیست؟ اگر نظر و امضای این کارشناس‌ها محل اتکا است چرا سازمان بورس هم اکنون استقلال کارشناس‌ها را استعلام کرده است؟

و در مورد بلوک 17 درصدی و قیمتی که برای آن تعیین شده بطور مشخص می‌خواهم سؤال بپرسم که الان مجوزها 880 میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده است. در مورد مجوزها آیا واقعاً به این عدد می‌ارزد؟ اگر نمی‌ارزد چرا فقط شما این مجوزها با چنین ارقامی را دارید و اگر می‌ارزد پس چرا این رانت فقط برای شما است؟

و سؤال آخر اینکه مستندی که این 880 میلیارد تومان بر مبنای آن قیمت گذاری شده کجاست ؟مبنای این محاسبات کجاست؟

خبرنگار فارس: متاسفانه رویه ای که از اینجا به بعد شکل می‌گیرد به گونه ای است که اگر فرض کنیم یک شرکت یک میلیارد تومان می‌ارزد و شرکت دیگری که 100 میلیارد تومان می‌ارزد ، شرکت 100 میلیاردی اقدام به خرید شرکت یک میلیاردی می‌کند اما به بازار نمی‌گوید که یک میلیارد می‌ارزد. در بازار بلوک 20 درصدی را به قیمت 100 میلیاردی می‌فروشد و مارکت 400 میلیارد تومانی از بازار بدست می‌آورد. این رویه باعث می‌شود تا همه شرکت‌ها نیز از این به بعد به بهانه ادغام دنبال مارکت سازی باشند...

میری : این یعنی ارزشگذاری اما به مارکت ربطی ندارد...

از آقای علم الهدی در هیات پذیرش فرابورس بپرسید. نه یک بار بلکه سه بار خدمت ایشان رفتیم و عنوان می‌کردند "های وب" صورت‌های مالی حسابرسی شده ندارد. ما طی سه سال گزارش حسابرسی شده توسط معتمد بورس داریم. از بدو تأسیس که در سال 82 بوده بخاطر دولتی بودن این مجموعه صورت مالی حسابرسی شده شش ماهه و یکساله وجود دارد و سال 88 که من "های وب" را  خریدم این گزارش‌ها سالیانه شد و در سال 95 گزارش شش ماهه و یکساله و در سال 96 نیز طبق قوانین بورس منتشر شد. اینکه صورت‌های مالی اینطور نیست غلط است.

ما رفتیم تقاضا دادیم و گفتند چون درآمدها و سود شما خیلی تند است و معلوم نیست ادامه پیدا کند ،سال بعد بیایید. رفتیم سال بعد و در سال سوم از علم الهدی بپرسید که چگونه بود. سال به سال شرکت‌ها در حال بزرگ‌تر شدن هستند و مصرف مردم بیشتر می‌شود و صرفه‌های مقیاس به ما حاکم می‌شود و سود ما بیشتر می‌شود.

به نظرم آقای علم الهدی آخرین بار در سال 95 گفتند که قبول می‌کنیم . در سال 95 بعد از عرضه سهام شرکت آپ به دوستان گفتیم که بورس تهران را نیز بررسی کنید و ببینید شرایط آن چیست. از مشاور پذیرش در شرکت معیار که بوسطه یکی از دوستان آشنا معرفی شد در جلسه ای شرایط ورود به بورس عنوان و اعلام کردند که می‌شود وارد شد.

به دوستان گفتم که گزارشی از فرق بورس و فرابورس را بررسی کنند و دیدیم که حضور در بورس برای اخذ تسهیلات از بانک و شرایط بهتر دیگری مناسب تر است .

به هیات پذیرش تقاضا دادیم و بعد از رسیدگی قبول کردند. شرایطی که نوشته بودند را محقق کردیم. اینکه نپذیرفتند بی انصافی است و این مثل همان موضوع است که در تلگرام عنوان شد ، شنیده می‌شود آقای میری رفیق نزدیک عاملی است که در آن موقع عرض کردم من زنده و حاضر هستم و این بنده خدا را ندیده‌ام... گفتم اگر شما ثابت کردید که من با ایشان رفاقتی دارم بیایید اصلاح کنید که خوب نمی‌دانیم موارد چطور شد.

خبرنگار فارس: اگر سند رسمی در این زمینه داشتیم حتماً آن را تیتر می‌کردیم.

میری: درباره مصاحبه خبرگزاری فارس با خسرونژاد باید بگویم ایشان تحصیلات ریاضی دارند و کارشناس حوزه بازار سرمایه و حتماً مباحث حسابرسی و حسابداری را می‌شناسند اما حوزه تلکام را نمی‌شناسند.

من ایشان را می‌شناسم و در فرایند پذیرش جزو تیم معیار بودند. در جمع خصوصی سازمان بورس هم گفتم که موارد مطرح شده به عنوان دغدغه مردم را نمی‌توانم بپذیرم اما گزارش کارشناسی را باید کارشناسی جواب داد نه اینکه گزارش کارشناسی را فقط زده باشیم. این غلط است.

از گزارش کارشناس رسمی، من نباید دفاع کنم چون من آن را تهیه نکردم و به من ارتباطی ندارد. من بر اساس یک گزارش مالی مطابق آنچه که خودم می‌شناسم ،گفته‌ام برآوردم 1000 میلیارد تومان بوده اما بر روی 900 میلیارد تومان توافق کردیم.

خبرنگار فارس: شما داده‌ها را داده‌اید به هیات سه نفره کارشناسان رسمی و  ایشان به روش درآمدی این ارقام را تنزیل کرده‌اند که نتیجه آن گزارش شده است. اصلاً نحوه قیمت گذاری مخابرات را اگر بررسی کنید و ...

میری: اجازه بدهید ، من سکوت کردم و شما حرف زده‌اید و حالا نوبت من است...

دوستان سازمان بورس گفتند چگونه تفاهم کرده‌اید. پاسخ دادم که این گزارش کارشناسی "‌های وب" است و براساس این توافق عمل کرده‌ایم. عنوان کردند که ما هیات کارشناسی می‌خواهیم.گفتم اگر هیات بالاتر قیمت گذاشت چه می‌شود؟ گفتند این به توافق شما و فروشنده ارتباط دارد. ما گفتیم راضی نیستیم بالاتر بخریم. می‌توانید از آقای علیزاده بپرسید. اما گفتند الزام است. این جلسه شفاهی بود که گفتیم چشم. همان شب به کانون دادگستری درخواست دادیم و نامه آن شفاف در کدال موجود است.

دو روز بعد یک تیم کارشناسی به ما معرفی کردند و به هیات کارشناسی زنگ زدیم . تقاضا را دوباره رسماً طی نامه ای فرستادیم و شروع به تهیه گزارش کردند. از ترکیب سه نفر کارشناس من یک نفر از آن‌ها را می‌شناسم چون در حوزه ما فعال هستند و دو نفر مابقی را نمی‌شناسم.

بعد از گزارش مبسوط فارس ، ما درخواست کردیم روز شنبه تیم سه نفره کارشناسان رسمی را ببینیم و نظرات آن‌ها در مورد گزارش کارشناسی آقای خسرو نژاد را بدانیم.بالاخره 12 سال در حوزه مخابرات با ایشان کار می‌کنیم و بهتر از خسرو نژاد این حوزه را می‌شناسند.

به کارشناس‌ها گفتم به گزارش شما ایراد گرفته شده و اگر می‌شود شما خودتان دفاع کنید. چون نگرانی از سمت بورس به من ابلاغ نشده اما مصاحبه با آقای علیزاده هم آمده است. خواهش کردم آیا امکان دارد شما در مورد گزارش کارشناسی صحبت کنید جواب دادند در حد ما نیست که صحبت کنیم و استقلال ما را از بین می‌برد و ما کارشناس هستیم و نظر خودمان را  داریم .

آقای قدیمی که شاید هم به ایشان برخورده باشد به من گفت : «نگاه کن آقای میری،  در کل کشور و در این حوزه 120 کارشناس رسمی وجود دارد که از این تعداد 10 نفر 8 تخصص از 10 تخصص اصلی حوزه تلکام را باید داشته باشند که سه نفر از این 10 نفر‌ ما هستیم. در کل کشور 4 نفر هستند که از 10 تخصص همه آن‌ها را دارند که یکی از آن‌ها من هستم. با این اوضاع یعنی ما خودمان را زیر سؤال می‌بریم؟ فراتر از آن هیاتی وجود دارد برای بررسی این موارد که 5 نفر هستند و دو نفر از آن هیات ما هستیم . شما چطور درباره ما فکر کرده‌اید...»

کارشناس‌ها گفتند، در مورد مصاحبه کارشناس بورس و خبرنگار ورود نمی‌کنیم و معنی ندارد هر کسی هر چیزی گفت وارد شویم. سازمان بپرسد و ما جواب می‌دهیم و خروجی ارائه می‌دهیم . این آنچه بود که به بنده انتقال دادند.

خبرنگار فارس: محض اطلاع جنابعالی و دوستان حاضر در این جلسه سازمان بورس نامه ای به کانون کارشناسان رسمی ارسال کرده و استقلال کارشناسان را استعلام کرده است.آ قای قدیمی بگویند 880 میلیارد تومانی که در گزارش خود محاسبه کرده‌اند مبنا و مستندات آن کجاست؟

یکی از کارگزاران: کارشناس رسمی دادگستری به این مسائل پاسخ نمی‌دهد..

میری: اگر هر خبرنگاری از کارشناس سؤال بپرسد فرایند دارد. کارشناس دادگستری به من گفت : « بورس یا کانون کارشناسان سوالی بپرسد جواب می‌دهیم اما دلیل نمی‌شود کارشناس بورس حرفی زده و خبرنگاری مصاحبه کرده بروم جواب بدهم . این که نمی‌شود. »

من خواستم مطمئن شوم اصول گزارش چیست و چیزی بود که به من منتقل شد و من عیناً به شما عرض کردم .

کارگزار: اصولاً نمی‌شود کارشناس دادگستری را زیر این فشارها گذاشت و وقتی کارشناس رسمی دادگستری نظر خود را می‌دهد نظر نهایی را داده و مورد قبول همه است.

خبرنگار فارس خطاب به کارگزار: شما کارگزار هستید و کارشناس در مورد امضایی که می‌کند مسئول است. منظور شما از ادعای فشار چیست؟ شما الان مبنای محاسبه 880 میلیارد تومان را دارید به من بدهید؟

کارگزار: شما خانه ای که می‌خواهید بخرید کارشناس قیمت می‌گذارد و امضای کارشناس خودش سند است نه اینکه شما که از او خواسته‌اید آنرا انجام دهد. کارشناس باید دفاع کند.

فارس: شما در زمان عرضه سهام مخابرات هم در بازار بودید. روش درآمدی روش مناسبی نیست. در حال حاضر بحث افکار عمومی و مسئولیت پذیری اجتماعی برای رسانه مطرح است و کسی که اعتماد نفس پاسخگویی دارد به افکار عمومی پاسخ می‌دهد.

کارگزار: اگر کارشناس رسمی جواب ندهد به موضوع کارشناسی شده آن ارتباطی ندارد.

میری: و البته به درخواست کننده ارتباطی ندارد. من بواسطه خواست شفاهی و کتبی سازمان بورس درخواستی به کانون کارشناسان فرستادم و گفتم هیاتی از کارشناس‌ها را برای این موضوع خاص به ما معرفی کنید . همه اطلاعاتی که کارشناس‌ها می‌خواسند را به پارس آنلاین گفتیم که ارائه بدهند و گزارش را عیناً گرفتیم و به بورس دادیم.

این نکته نیز جالب است که بنا به درخواست ارائه شده ، کارشناسان رسمی عددی را برآورد کرده‌اند. آیا من با آن عدد گروه پارس آنلاین را خریده‌ام؟ آیا آن عدد گران است؟

سازمان بورس از طریق کارشناس دیگری می‌تواند این موضوع را برآورد کند و می‌گوید آقای میری ما با هزینه خودمان دوباره کارشناسی کردیم چون دلمان سوخت و احتمال کلاه رفتن سر مردم داشتیم. من می گویم اگر تیم کارشناسی دیگری گذاشته شد و از یک تومان تا 900 میلیارد تومان این مجوزها برآورد شد اعلام می‌کنم هر عددی که تیم سازمان بورس گذاشت و آن عدد را معرفی کرد من از آن تمکین می‌کنم و مابه‌التفاوت آن عدد را می‌دهم.

خبرنگار فارس: از نظر شما چقدر این مجوزها می‌ارزد؟

میری: این چه سؤالی است؟ 900 میلیارد تومان می‌ارزد. من از اول همین را گفتم.

خبرنگار فارس: پس مبنا و مستندات محاسبات عددی که کارشناس رسمی ارزشگذاری کرده کجاست؟ اگر 900 میلیارد تومان می‌ارزد از نظر شما آیا برای بقیه مردم هم همین می‌ارزد؟

میری: مگر قرار است برای همه مردم همین باشد؟

خبرنگار فارس: پس این رانت فقط برای شماست؟

میری: این حرف‌ها زشت است و.... این حرف غیر منطقی است.

خبرنگار فارس: این قانع کننده نیست

حسینی مقدم: سؤال خبرنگار فارس این است که اگر 900 میلیارد تومان این مجوزها می‌ارزد آیا امکان خرید این مجوزها برای بقیه هم فراهم است که بخرند؟

میری: هرکسی می‌تواند برود بخرد.

خبرنگار فارس: اگر این مجوزها لغو شود آیا سهامدارها متضرر نمی‌شوند؟

میری: آفرین. حرفتان را همین جا نگه دارید... من یک کلاه سهامداری دارم و یک کلاه به عنوان مدیریتی دارم. پشتوانه ای به ارزش بازار و سهم بلوکه شده خود بالاخره دارم. در حضور تحلیلگرانی که سهامدار هم شاید باشند شفاف می گویم اگر به هر دلیلی قیمتی متفاوت از آن چیزی که من تفاهم کرده‌ام بدست آمد تمام مابه‌التفاوت آنرا شخصاً می‌پذیرم. بطور رسمی سازمان بورس حق دارد نسبت به موضوع سهامدار جزء نگران باشد .

خبرنگار فارس: اگر مجوزها لغو شود سهامدارها متضرر نمی‌شوند؟

میری: این چه حرفی هست.دوره مجوزهای همراه اول هم تمام می‌شود...

درباره بحث کارشناس‌ها خودشان توضیح می دهند و درباره بحث استقلال آن‌ها هم من کاره ای نیستم و قانون مملکت جواب می‌دهد. من چه کاری می‌توانم بکنم؟ شما به عنوان خبرنگار مطلع هستید ولی من نمی‌دانم و سازمان بورس استعلام استقلال کرده‌اند انشاء الله همانطور جلو برود.

بحث شما رانت و مجوزها بود. رانت یعنی شرایطی می‌گذاریم که فقط به تو بخورد یا به هیچ کس نمی‌دهیم و طبق فرایندی که قانون پیش بینی کرده ترک تشریفات می‌کنیم و کار را به تو می‌دهیم. کدام قراردادها اینطوری بوده؟ درمناقصه ها دو تا بردیم و یکی را نبرده‌ایم . این که اسمش رانت نیست. رانت آن است که جنس چند ده هزار میلیارد تومانی را 500 تومان می‌خرد و نمی‌شود روی آن قیمت گذاشت.

می‌پرسید ارزش مجوزهای اصلی چقدر است؟ برخی روش ارزش جایگزینی حساب می‌کنند و برخی بر اساس مدل درآمد حساب می‌کنند. کارشناس رسمی روش درآمدی را صلاح دیده و بر اساس آن نتیجه گیری کرده است.

من بر اساس آنچه که می‌خواستم بخرم گزارش‌ها را دیده‌ام و رفته‌ام بر اساس عددی اقدام کرده‌ام. من این گزارش‌ها را دقیق نمی‌دانستم و بر اساس گزارش دیگری خرید کرده‌ام که در آن گزارش نیست. شما دو گزارش داشتید اما اصرار به گزارش هیات کارشناسی دارید. یک گزارش تحلیلی دیگری نیز هست که من بر اساس آن تصمیم گرفته‌ام.

حسینی مقدم: خیلی از این سؤال‌ها را به عنوان هیات پذیرش پاسخ آن‌ها را داریم اما هر سوالی که وارد نباشد آقای میری و دوستان دیگر پاسخ آنرا نمی‌دهند. سوالاتی که مطرح شده شاید از دید تعدادی از افراد که با خبرنگار فارس ارتباط داشته‌اند به ایشان انتقال داده‌اند و از این فضا استفاده می‌کنند و مطرح می‌کنند.

میری: 4 شرکت از نظر ماهوی وجود داردکه هر کدام متفاوت با دیگری است. نمی‌توان به راحتی نسبت‌های قیمت به درآمدی 14 مرتبه ای و عدد و رقم را برای آن‌ها برآورد کرد.

یکی از سهامداران: بحث‌های فنی شما را نمی‌توانیم بفهمیم. 88 میلیارد تومان بر روی کدال به عنوان سود پارس آنلاین عنوان شده و قرار است این شرکت معادل 80 میلیارد تومان معامله شود.

میری: این عدد غلط است.

سهامدار: این بلوک 17 درصدی یه قیمت هر سهم 1000 تومان چگونه قیمت گذاری شده ؟

کارگزاری که پیش‌تر از امضای کارشناس رسمی دفاع کرده بود: ارزشگذاری استارت آپ ها و کارهای کامپیوتری اصلاً با ارزشگذاری شرکت‌های دیگر قابل مقایسه نیست. شرکتی در دنیا وجود دارد که 100 میلیارد دلار قیمت می‌خورد و یک میلیارد سود ندارد.

میری: نسبت قیمت بر درآمدی 25 مرتبه‌ای یکی از خودروسازها از کجا می‌آید که می‌گویید چطور قیمت بر درآمدی 14 مرتبه‌ای برای‌ "های وب" ایجاد شده ؟

سهامدار: بحث من ارزشگذاری است. فرض کنید من با پی به ای‌ 10 مرتبه ای پارس آنلاین را فروخته‌ام. خبر پارس آنلاین اثر گذاشته بر روی‌ سهام "های وب" و بلوک 17 درصدی به ازای هر سهم  1000تومان یا 1500 تومان قیمت می‌خورد . سپس من به عنوان آقای فاتح می‌آیم 20 درصد از سهام "های وب" را با پی بر ای 14 می‌خرم . یک ماه قبل شخص آقای  فاتح 17 درصد سهام را به قیمت 400 تومان خریده اما بعد سهم 440 تومانی را حالا باید خودش 1000 تومان بخرد.

حسینی مقدم: آخرین سؤال خبرنگار فارس را هم پاسخ بدهیم ...

میری: بحث مستندات محاسبه قیمت 880 میلیارد تومانی مجوزهای گروه پارس آنلاین را باید عرض کنم دو گزارش پیوست شده که یک گزارش تحلیل مالی بود و عنوان شده در آن که این دارایی که می‌خرید چقدر برای سهامداران طی این مدت می‌تواند سود بیاورد. اگر طبق این شرایط تنزیل کنید چقدر می‌شود. آن‌ها قیمت 1060 میلیارد تومان بدست آورده‌اند که متفاوت است و وزن دهی کرده‌اند و بر اساس این وزن دهی به عددی رسیده‌اند. ما رفتیم 880 میلیارد تومان خریده‌ایم چون توافق من بیش از این منطقی نبوده است.

بنابراین مستند محاسبات همان مستندی است که در شفاف سازی وجود دارد.

چون من آن حوزه  را می‌شناسم برایمان ارزش دارایی بسیار اهمیت اساسی دارد. برای اینکه باید بابت آن پول بدهم نحوه پرداخت مهم است و از نحوه حاشیه سود دو شرکت باید بدانم که چقدر به نفع مجموعه می‌شود. شما هنوز این عددها را نمی‌دانید و این‌ها را دقیقاً برای ارائه بررسی می‌کنیم. اینکه از این محل این همه هزینه و صرفه جویی وجود دارد شاید دوستان بتوانند راحت تر تحلیل کنند.

یکی از خبرنگاران: آیا با توجه به خرید پارس آنلاین آیا علاوه بر واگذاری بلوک 17 درصدی قصد افزایش سرمایه دارید و اینکه درباره شرکت‌هایی مثل‌"های وب" که قائل به یک فرد هستند ابهام‌هایی برای سهامداران بوجود می‌آید. ضمانت این شرکت چیست و چه متغیرهایی اعمال شود خیال سهامداران راحت می‌شود؟

میری: بله قصد افزایش سرمایه داریم و به غیر از بلوک 17 درصد به لوازم دیگری هم نیاز است.مدلی که بر اساس آن اجازه 200 میلیارد تومان افزایش سرمایه داده شود برای شرکت کفایت می‌کند.. اما بالاخره باید از طرف سازمان بورس نیز مورد قبول واقع شود و مدل‌های تجاری مسیر خودش را دارد.

در مورد سؤال آخر که این شرکت‌ها فرد محور هستند باید بگویم اینطور نیست. هیچ شرکتی به این عظمت را نمی‌شود فردی اداره کرد. در شرکت ما همه مدیر عامل را می‌بینند و از قضا مدیر عامل سهامدار عمده است. شرکت ما از سالیان پیش خانوادگی بوده و وقتی شرکت را خریدم همان افراد بودند و الان هم همینطور است و یک تیم شرکت را اداره می‌کند.

این سؤال از سمت سازمان بورس نیز مطرح شد و ما اول فریز 80 درصد سهام  را منطقی ندانستیم و قبول نکردیم. در جلسه دیگری که حسینی مقدم هم بود، عنوان کردم دغدغه سازمان بورس درست است و آماده هستم 51 درصد سهام خود را در مدت دو سالی که مد نظر دارید فریز کنیم.حرف کاملاً درستی است و می‌شود آنرا پذیرفت.مشکلی نداریم و بنایی هم نداریم از این بیزنس برویم چون خدا رو شکر همه چیز خود را از این بیزنس داریم و سختی و راحتی بوده و امیدواریم که ادامه یابد.

به گزارش فارس، جلسه دوباره با سؤال‌ و جواب سهامداران با سهامدار عمده "های وب" تا ساعت ۱۰ شب ادامه یافت.

فردای این روز سازمان بورس با توقف نماد معاملاتی"‌های وب" همه معاملات صورت گرفته در روز چهارشنبه هفته گذشته را ابطال می‌کند و معاون نظارت بر بازارهای سازمان بورس دلیل آ نرا رفع ابهام در گزارش‌های ارزشگذاری و همچنین تحقق قراردادهای عنوان شده اعلام می‌کند.

این درحالی است که جلسه مصاحبه اختصاصی با مدیر عامل‌های وب و خبرگزاری فارس در ساعت 17 نیز از سوی دفتر وی به دلیل آنچه که گرفتاری آقای مدیر عامل عنوان شده لغو شد.

مدیرسابق نظارت برناشران سازمان بورس با اعلام دلیل ورود به موضوع "های وب"، اطلاعات مهم دو قرارداد را بررسی و تحلیلی از شناسایی درآمد و سود، ارزیابی دارایی‌ها و و نکات با اهمیت این شرکت تازه وارد ارایه کرد.

در پی توقف نماد و ابطال معاملات چهارشنبه گذشته "های وب"  و به اوج رسیدن حواشی هفته های اخیر ، امیر حمزه مالمیر، آخر هفته پیش اعلام آمادگی کرده بود در خصوص عملکرد و سود شناسایی شده در سال های 94 و 95 نکاتی را اعلام کند.

وی بعد از بررسی جوانب مهم ، امروز گزارشی مبسوط در این مورد به بورس پرس ارایه کرد که به شرح زیر است:

 

دلیل ورود به بررسی سهام "های وب"

قبل از هر چیزی باید دلیل ورودم را به بررسی سهام های وب توضیح بدهم. یکی از شرکتهایی که در زمینهی مدیریت دارایی فعالیت می نماید چندین بار از اینجانب دعوت نمودند که در جلسات تحلیل بازار سرمایه که توسط آن مجموعه برگزار می‌شود شرکت نمایم.

متاسفانه بدلیل مشغله ی کاری و علیرغم ارادتی که به دعوت‌کننده داشتم امکان حضور در جلسات را نیافتم تا این که در تاریخ 96.07.02 مجددا با اینجانب تماس گرفتند و برای جلسه ی مورخ 96.07.04  دعوت نمودند که قول دادم در جلسه حضور یابم و از ایشان خواستم که موضوعات جلسه را برایم ارسال کنند، دعوت نامه رسمی را تقریبا در ساعات پایانی همان تاریخ ارسال نمودند و متوجه شدم بررسی صنعت خدمات اینترنت با تمرکز بر ارزش‌گذاری شرکت های وب در دستور جلسه است.

از آنجا که قبلا هیچ مطالعه ای نداشتم و نمی خواستم با ذهن خالی در جلسه حضور یابم، شروع به مطالعه‌ی صورت های مالی و اطلاعات مندرج در سامانه‌ی کدال و امیدنامه نمودم. هر چقدر مطالعه می کردم بیشتر نگران می شدم و چند روز از عرضه سهام شرکت یادشده گذشته بود و احساس می کردم که نیاز به اطلاعات بیشتر دارم و اطلاعات مندرج در سامانه کدال کفایت موضوع نمی کرد.

در هر حال در روز موعود در جلسه حضور یافتم و خوشبختانه دوستان فنی هم در جلسه حضور داشتند که اطلاعات خوبی را ارائه کردند و بهره بردم. اینجانب نیز به مطالبی که رسیده بودم و نگرانی های خودم را منتقل نمودم و متوجه شدم که تیم تحلیل آن مجموعه نیز نگرانی ها و ابهاماتی مشابه دارند.

خوشبختانه با افشای اطلاعات قراردادها در سامانه کدال خصوصا قراردادهای مرتبط با uso با سازمان تنطیم مقررات و ارتباطات رادیویی، دریچه ی جدیدی بازگشایی شد و با مطالعه ی آنها، ابهاماتی که داشتم تبدیل به ایراداتی شد که در گزارشگری مالی وجود داشت که در ذیل به آن ها می‌پردازم و امیدوارم که جامعه‌ی حسابداری و حسابرسی و افراد ذیصلاح خصوصا کمیته پذیرش و نظارت بر موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار ، جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی مطالب اینجانب و پرونده های حسابرسی مربوطه را بررسی و کنترل نمایند تا در جهت شفاف شدن موضوع و رفع ابهام گامی موثر برداشته باشیم.

 

اطلاعات مهم دو قرارداد

بخشی از اطلاعات مهم دو قرارداد که در سامانه کدال منتشر شده است به شرح ذیل ارائه می‌شود:

 

(1) مبلغ قرارداد با توجه به افزایش تعداد روستاها معادل 25 درصد طی الحاقیه از مبلغ 995ر2 میلیارد ریال به حدود مبلغ 774ر3 میلیارد ریال تغییر یافته است و مدت زمان اجرای قرارداد از تاریخ 96.07.30 لغایت 96.02.30 تمدید شده است.

(2) طبق الحاقیه قرارداد، مدت زمان اجرای قرارداد از تاریخ 96.07.27 لغایت 97.02.31 تمدیده شده است.

الحاقیه قرارداد و تمدید مدت هر دو قرارداد به استناد بند 7-1-2 صورت گرفته است که حاکی از عدم اجرای قراردادها مطابق زمانبدی اعلام شده می‌باشد.

نحوه‌ی عمل شرکت در ارتباط با قراردادهای USO تاکنون در صورت‌های مالی به شرح جدول ذیل بوده است:

* مطابق صورت‌های مالی سال 94، ماشین­ آلات و تجهیزات مبلغ 1/574ر1 میلیارد ریال افزایش یافته است که تحت عنوان ADSL درج شده و به نظر می­رسد که ارتباطی با پروژه USO ندارد، اگرچه حدود مبلغ 173 میلیارد ریال آن از پیش پرداخت­ های سرمایه­ ای که احتمالاً مرتبط با پروژه USO است به این سرفصل انتقال یافته است.

5 قطعه زمین به مبلغ 225 میلیون ریال برای پروژه USO خریداری شده است و مبلغ 8/176 میلیارد ریال کماکان در پیش­ پرداخت­ های سرمایه­ ای احتمالاً مرتبط با پروژه USO می­باشد.

* مطابق صورت‌های مالی سال 95، پیش­ پرداخت­ها مبلغ 235ر1 میلیارد ریال افزایش و اقلام دارایی ثابت به جز زمین که ارتباطی با پروژه USO ندارد تقریباً افزایش نشان نمی­ دهند و این موضوع بیانگر این است که در سال 95 کالاها و تجهیزات مرتبط با پروژه‌ی USO که منابعی برای آن‌ها مصرف شده طی سال 95 تحویل نشده و کماکان تحت عنوان پیش­ پرداخت سرمایه­ ای در صورت‌های مالی اشا شده است.

لذا فارغ از هرگونه بحثی که در ذیل می­آید شناسایی درآمد در سال 95 از این بابت چگونه صورت گرفته است.

مطابق صورت‌های مالی 6 ماهه منتهی به 96.06.31 ، پیش­پرداخت‌های سرمایه­ ای مبلغ 328ر1 میلیارد ریال افزایش یافته است، درحالیکه افزایش دارایی­ های ثابت (از جمله تجهیزات مرتبط پروژه USO) افزایش چندانی نشان نمی­دهد. لذا قاعدتاً طی سال 95 و 96 ماشین­آلات و کالاهای سرمایه­ای موضوع پیش­ پرداخت سرمایه­ ای تحویل نشده است و پیشرفت پروژه نباید وجود داشته باشد.

حال چرا درآمد به مبلغ اعلام شده محقق گردیده است دلیل آن مشخص نمی­باشد. ضمناً الحاقیه ­های قرارداد و تمدید مدت زمان تا تاریخ پایان اردیبهشت 97 نیز خود گواه بر عدم انجام فعالیت مورد نظر می­باشد.

با توجه به توضیحات فوق، می­توان دلیل افشای گنگ و مبهم ذیل یادداشت صورتهای مالی سال مالی 95 مبنی بر اینکه "علت کاهش هزینه استهلاک به دلیل توقف ارائه خدمات لایسنس تجهیزات خریداری از طرف فروشنده خارجی بوده که به لحاظ تغییر فرکانس تا زمان تصمیمات جدید سازمان تنظیم و مقررات رادیویی و بر اساس توافق جدید گرفته با شرکت فروشنده خواهد بود" را می­توان رمزگشایی کرد. بارها این جملات را مطالعه کردم و مفهوم آن را درک نکردم ولیکن به نظرم با راکد ماندن پیش‌پرداخت سرمایه­ای نمی­تواند بی ارتباط باشد.

 از طرفی تغییر روش استهلاک اگرچه بر اساس آیین­نامه‌ی ماده‌ی 149 قانون مالیات­های مستقیم در سال 95 و دقیقاً قبل از عرضه سهام نیز به نوبه‌ی خود جای سوال دارد ضمن آنکه مطابق استاندارد می­بایست در سال 95، اثرات این تغییر به وضوح اعلام می­شد که نشده است.

ضمن آنکه شرکت می­بایست در صورت‌های مالی، مخارج تا پایان پروژه را برآورد و در یادداشت مربوطه افشا می ­نمود که نکرده است.

سوال اساسی درباره شناسایی درآمد و سود

سوال اساسی اینجاست که آیا دریافت اولیه‌ی (منظور مبلغ تا گواهی قبول نهایی و با فرض دریافت وجه) از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی را می­ بایست به عنوان درآمد ثبت نمود. اگر چنین است آیا تجهیزات نصب شده تا این مرحله متعلق به شرکت است و باید دارایی ثابت ثبت شود یعنی به تعبیری شرکت برای خود دارایی ثابت ایجاد می­کند و از طرفی سازمان تنظیم مبلغی را به عنوان کمک به شرکت پرداخت می­کند؟

اگر چنین است وزارت ارتباطات طبق کدامین قانون و مقررات کمک بلاعوض و آن هم به این مبلغ به یک شرکت خصوص پرداخت نموده است؟ ضمن اینکه در این حالت می­بایست درآمد تحت عنوان کمک بلاعوض و بر اساس استاندارد 1 حسابداری افشاء می­شد و به نظر می­رسد که حتی در این‌صورت مشمول بند ج-13 استاندارد 10 مشد که اشعار می‌دارد " هرگاه کمک بلاعوض به منظور تأمین مخارج ایجاد یا تحصیل دارایی‌های غیرجاری اعطا گردد، این کمک ها را باید به موازات ایفای تعهدات مستتر در کمک بلاعوض که عمدتاً متناسب با عمر مفید اقتصادی دارایی‌های مربوطه است، درصورت سود و زیان شناسایی کرد".

اگر این مبلغ بابت خرید تجهیزات به های­وب پرداخت شده است که در این صورت نباید تجهیزات به عنوان دارایی ثابت های­وب ثبت می­گردید و کل قیمت تمام شده در مقابل فروش تجهیزات می­بایست در صورت‌های مالی منعکس می­شد. حالت سومی هم وجود دارد و آن اینکه قرارداد هدفش ارائه خدمات 10 ساله است و عملاً مبلغ پرداخت شده اولیه به نحوی کمک به تأمین مالی خرید تجهیزات جهت آمادگی خدمت می­باشد که در این حالت مبلغ دریافتی به عنوان پیش­دریافت ثبت می­شود و از زمانی‌که ارائه خدمات شروع می­شود به مدت 10 سال و به تناسب به عنوان درآمد ثبت می­گردد و هزینه‌ی استهلاک تجهیزات مرتبط و مبالغ پرداختی به کارکنان و همچنین هزینه­های نگهداری و پشتیبانی به‌عنوان قیمت تمام شده ثبت می­گردد. با توجه به مراتب فوق در هر حال شناسایی درآمد به میزان شناسایی شده در صورت‌های مالی شرکت به نظر اشتباه می­رسد، ضمن آنکه خارج نشدن مبلغ از پیش­پرداخت­های سرمایه­ای و تمدید زمان اولیه خود گواه بر عدم انجام بخش اول است.

علاوه بر مراتب فوق ،خرید 2 قطعه زمین به متراژ 078ر1 و 053ر9 متر به قیمت 702 میلیارد ریال (هر متر حدود 70 میلیون ریال) و افزایش سرمایه از این بابت قبل از ورود به بورس بسیار جای تأمل دارد.

مطابق یادداشت 1-2-1-5 همراه صورت‌های مالی 6 ماهه منتهی به 31/06/96، مبلغ 200 میلیارد ریال بعنوان ودیعه و تا پایان قرارداد در اختیار پیمانکار قرار گرفته است، خیلی فکر کردم که این یادداشت و افشاء چه کاربردی دارد و چه اطلاعاتی به خواننده اضافه می­کند و هدف شرکت از ذکر این یادداشت چه بوده است؟

 

تحلیل ارزیابی دارایی‌ها با نگاهی به تجربه سال های گذشته

از مطالب شناسایی درآمد و سود می­گذریم و به ادغام و موضوع ارزیابی دارایی‌ها می­پردازیم، برای این منظور می­خواهم خاطره­ای از بازار سرمایه و از زمان حضور خودم به عنوان مدیر نظارت بر ناشران در سازمان بورس بیان کنم.

در سال 1390 شرکت آینده­ سازان بهشت پارس به سازمان مراجعه کرد و با توجه به قیمت کارشناسی و ارزیابی قصد داشت که هر سهم را 300ر4 ریال عرضه نماید ولیکن با بررسی­ها مشخص شد که مبنای گزارش کارشناسی اصلاً مناسب نیست و نهایتاً بر اساس گزارش کارشناسی که سازمان به صورت مستقل دریافت نمود و به نظر من باز هم بالاتر از آنچه که می­باید قیمت­گذاری شده بود به مبلغ 400ر1 ریال تقلیل یافت و بر همین اساس سهام عرضه شد و متأسفانه اوضاع و احوال شرکت یاد شده در بازار بر همگان مشخص است.

این خاطره را برای این ذکر کردم که اوضاع و احوال گزارش­های کارشناسی رسمی را در کشور بدانیم و متأسفانه از این دست موارد در طول خدمت خود زیاد دیده­ام، اگرچه کارشناس­هایی را نیز دیده­ام که به هیچ عنوان تحت تأثیر نظر کارفرما، و هیچ شخص دیگری قرار نگرفته­اند و باید دست آنها را بوسید. اما فارغ از اینکه تحت تأثیر قرار می­گیرند یا خیر باید بدانیم که نظر کارشناس هم یک نظر است و می­تواند کارشناس دیگری نظر دیگری داشته باشد.

اما متأسفانه در موارد عدیده­ای دیده شده است که وقتی دو شرکت یا دو شخص در نظر دارند معامله­ ای را صورت دهند و برای این منظور به گزارش کارشناسی روی می­ آورند، هدفشان رعایت شکل ظاهر و قانونی است و عمدتاً به یک جمع­بندی می­رسند و سپس برای شناسایی سود و یا هر نفع دیگری، اقدام به ارزیابی بالاتر موضوعات معامله­ می­کنند و چون بازار منصفانه و شفافی برای این موضوع وجود ندارد لذا ارزیابی صورت‌گرفته بر اساس اهداف خاص، مبنای تحلیل قرار می­ گیرد.

برای مثال دو نفر که یکی یک کیلو سیب زرد و با قیمت 000ر1 تومان دارد و دیگری یک کیلو سیب قرمز به قیمت 000ر1 تومان دارد، این دو نفر تصمیم می­گیرند که هم سیب زرد داشته باشند و هم سیب قرمز و برای این منظور سیب­ها را با هم مخلوط می­کنند، حال هر دو نفر هم سیب قرمز دارند و هم سیب زرد که قیمت منصفانه آن هنوز برای هر نفر 000ر1 تومان است، اما تصمیم می­گیرند که سیب­ هایشان را با قیمت هر کیلو 000ر10 تومان تجمیع نمایند.

مادامی‌که فرد سومی ورود نکرده است و ضرر و زیانی به شخص دیگری نرسانده­ اند شاید اشکال نداشته باشد و این دو نفر در باطن می­دانند که ارزش دارایی­ شان چه میزان است و ارزش ظاهری چندان ارزشی ندارد. اما اگر نفر سومی به این جمع اضافه شود و از او خواسته شود که جهت مشارکت 000ر10 تومان نقد بپردازد، بی‌شک همه قبول داریم که اگر مبانی کارشناسی را بپذیریم در حق نفر سوم جفا کرده­ایم. متأسفانه موضوع کارشناسی، پاشنه آشیل اینگونه معاملات و از طرفی تهیه صورت‌های مالی بر اساسIFRS نیز می­باشد.

 

موضوع بغرنج "های وب" و نکات با اهمیت

اگر "های­ وب" قصد چنین امری را داشت می­بایست با توجه به اهمیت موضوع قبل از پذیرش در بورس این موضوع را نهایی می­کرد، چون شرکت پذیرش شده با شرکت جدید و در یک فرصت کوتاه قابل مقایسه نیست و ممکن بود که اگر این اقدام اعلام می­ شد هیچگاه با پذیرش آن در بورس موافقت نمی­شد.

ضمن آنکه در مورد های­ وب موضع بغرنج­ تر است. فارغ از قیمت کارشناسی این نوع ادغام اصلاً صحیح نیست. شرکت های­وب اقدام به خرید پارس­آنلاین می­نماید لذا شرکت های­وب به سهامداران پارس­آنلاین بدهکار می­شوند.

با واگذاری بخشی از سهام های وب به سهامداران پارس‌آنلاین، سهامداران پارس‌آنلاین به سهامداران های‌وب بدهکار خواهند شد، این طلب و بدهی در شرکت های­وب احتمالاً بر اساس یک صورتجلسه سه طرفه به بدهی های­وب به سهامداران اصلی خود و بخشی نیز به سهامداران پارس­آنلاین تبدیل خواهد شد و متعاقب آن، قاعدتاً تبدیل این مطالبات به افزایش سرمایه خواهد بود که سهامداران خرد می­بایست پابه­پای سهامداران عمده بابت این مطالبات، نقد به شرکت پرداخت نمایند و لذا ارزش کارشناسی در صورتی‌که بالاتر از ارزش واقعی باشد، ضررش صرفا به سهامداران جزء خواهد رسید.

یکی دیگر از نکات با اهمیت این است که طی این چند مدت تعدادی پروانه ­های مرتبط به حوزه‌ی فعالیت شرکت با قیمت­های بسیار نازلتر از قیمت­های کارشناسی صورت گرفته مورد معامله قرار گرفته است که این نیز ابهامات کارشناسی را بیشتر می­کند. از طرفی عرضه عمده در بورس که طرف مقابل از همین ابتدا مشخص است که برنده است (خصوصاً با قیمت تعیین شده) نوعی تبانی را به ذهن متبادر می­سازد.

خصوصاً اینکه معامله نقد و یا شرایطی است که خارج از پایاپای تسویه می­شود و در صورتیکه شرایطی باشد، شرط اعلام شده بسیار عجیب است و شرایط از جمله مدت زمان و بهره تقسیط به هیچ عنوان ارائه نشده است، و از آنجاکه اعلام شده طی یک فقره چک، عملاً معامله نقد می­باشد، همچنین یادمان باشد که با وجود شناسایی سودهایی که مطابق مباحث قبلی مورد تردید است، در زمان ورود های­وب مورد ارزیابی قرار گرفته (اگرچه قیمت کارشناسی به بازار ارائه نشده است) ولیکن احتمالاً قیمت عرضه اولیه با قیمت کارشناسی انجام‌شده توسط سهامدار عمده قبل از ورود به بورس تفاوت چندانی نداشته است.

 

پیشنهاد مهم

با توجه به مباحث قبلی در خصوص شناسایی درآمد و ابهامات مندرج در صورت‌های مالی دو سال قبل و 6 ماهه سال جاری به نظرم مناسب است که قبل از هر اقدامی، افراد متخصص در حوزه حسابداری و حسابرسی، موضوع را بسیار دقیق واشکافی و یک نتیجه قطعی اعلام نمایند.

یادمان باشد که حسابرس شرکت کنتورسازی هم صورت‌های مالی و تحقق درآمد را قبول کرده بود که پس از کمی بررسی مشخص شد که اصلاً صندوقی وارد کشور نشده که فروخته شود، لذا صرف این‌که حسابرس شرکت بر این موضوع صحه گذاشته است نمی­تواند مبنای درستی باشد.

سازمان بورس تا ساعاتی دیگر نامه استعلام خود از کانون کارشناسان رسمی دادگستری در خصوص استقلال سه کارشناس رسمی شرکت داده گستر عصر نوین را بر روی کدال منتشر می‌کند.

به گزارش فارس، سازمان بورس و اوراق بهادار در پی انتشار مستندات ارزشگذاری شرکت‌های گروه پارسان لین از سوی ناشر داده گستر عصر نوین و چالش بر سر پاره ای از ابهام‌های موجود در نحوه و شیوه محاسبات مجوزها از سوی هیات سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری و همچنین شرکت مشاورسرمایه گذاری نیکی گستر، با ارسال نامه ای به کانون کارشناسان رسمی استقلال سه شخص حقیقی حاضر در هیات مذکور تحت عنوان کارشناسان رسمی را استعلام کرده است.

بر اساس گزارش‌های دریافتی از سازمان بورس این نامه که تا ساعاتی دیگر بر روی سامانه کدال در دسترس عموم مردم قرار خواهد گرفت ابتدا در روز گذشته ارسال اما با توجه به برخی ملاحظات و ایرادهای کانون کارشناسان مجدد نگارش و طی روز جاری ارسال شده است.

ارزشگذاری 880 میلیارد تومانی مجوزهای گروه پارسان لین در کنار روش و مبانی محاسبات صورت گرفته و تداوم سودآوری‌ها در سال‌های آینده اصلی‌ترین چالش سازمان بورس بر سر این پرونده است.

گفتنی است استعلام سازمان بورس از کانون کارشناسان رسمی در حالی صورت می‌گیرد که تا کنون نسبت به اعتراف به اشتباه سهوی یا عمدی در نحوه ارزشگذاری شرکت مشاور سرمایه گذاری نیکی گستر واکنشی نشان نداده است.

به گزارش فارس 10 درصد معادل 400 میلیون سهم از سهام شرکت داده گستر عصر نوین برای اولین بار در تاریخ 22 شهریور ماه 1396 از طریق بورس تهران به قیمت هر سهم 285 تومان کشف قیمت شد و پس از مدتی با انتشارخبرهایی مبنی بر ادغام با شرکت‌های آسیا تک و پارس آنلاین و سپس برنامه خرید سهام شرکت‌های گروه پارسان لین و های وب در کانون توجه معامله گران بازار سهام قرار گرفت.

به تازگی نیز با انتشار آگهی عرضه بلوک 17 درصدی سهام‌های وب به قیمت هر سهم 1000 تومان به گروه پارسان لین دوباره محل مناقشه از سوی کارشناسان و تحلیلگران قرار گرفته است.

حداقل انتظار سهامداران و فعالان بازار سرمایه در خصوص گزارشات ارزش گذاری افشا شده، پاسخ گویی و دفاع از گزارشات تهیه شده و تعیین کارگروهی بی طرف به منظور تعیین ارزش منصفانه و قابل اتکای سهام شرکت های گروه پارس آنلاین است.

پس از عرضه عمومی سهام شرکت داده گستر عصر نوین با نماد معاملاتی های وب طی ماه های اخیر بازار سهام شاهد مباحث متعددی در خصوص ادغام و یا خرید سهام شرکت های گروه پارس آنلاین توسط این ناشر است.

پس از توقف نماد معاملاتی "های وب"در روز دوشنبه ششم آبان امسال به بهانه آنچه که امضای تفاهم نامه خرید سهام شرکت های گروه پارس آنلاین عنوان شد،طی روز سه شنبه 14 آذر و در حالی که ابهاماتی در نامه شفاف سازی ارائه شده توسط ناشر های وب وجود داشت، نماد آن بازگشایی شد.

 در حالی که در بندی از نامه شفاف سازی ناشر «های وب»، گزارش های ارزش گذاری مجموعه شرکت های پارس آنلاین با عنوان «در حال تهیه» عنوان شده بود، در آخرین ساعات روز سه شنبه هفته ای که گذشت و درست قبل از آغاز تعطیلات سه روزه تقویمی، گزارش های ارزش گذاری سهام شرکت های گروه پارس آنلاین توسط دو نهاد مجزا یعنی شرکت مشاور سرمایه گذاری نیکی گستر و هیات سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری شامل ولی الله قدیمی ،امید رجبی جاغرق و علیرضا مشهدی ایوز در کدال افشا شد.این گزارش از اینجا قابل دسترس است.

با توجه به اهمیت موضوع از منظر تاثیرهای قابل توجه و تحمیل تعهداتی چشمگیر به سهامداران خرد ناشر " های وب "و همچین بررسی صحت و کیفیت علمی محاسبات صورت گرفته در گزارشات افشا شده، خبرگزاری فارس با حسین خسرونژاد کارشناس مالی و مسلط بر حوزه ICT به گفت و گو نشسته است.

این مصاحبه در راستای اطلاع رسانی شفاف و تلاش برای بهبود فرآیند های نظارتی نهاد ناظر بازار سرمایه با هدف تنویر افکار عمومی و حق دسترسی آزادانه به اطلاعات برای همه ذینفعان بازار سرمایه از جمله سهامداران خرد انجام شده است.

گفتنی است خبرگزاری فارس تلاش خواهد کرد تا برای بررسی این ابهام‌ها طی روز های آینده مصاحبه‌ای تفصیلی با ناشر «های وب»،سازمان بورس و همچنین رییس شورای عالی کارشناسان رسمی دادگستری داشته باشد.

فارس: با توجه به گزارش های ارزش گذاری افشا شده از سوی ناشر «های وب» در کدال و نیز تفاوت‌های معنادار چند صد میلیارد تومانی در شیوه ارزش گذاری شرکت‌های گروه پارس آنلاین به نظر شما این مستندات موجب افزایش تعهدات مالی شرکت و سهامداران خرد نمی‌شود؟ بررسی مجدد این گزارش از چه جهاتی با اهمیت است؟

خسرونژاد: به طور کلی ارزش گذاری یکی از اصلی ترین و تخصصی ترین شاخه های حوزه علوم مالی محسوب می شود که بی تردید در خصوص شرکت هایی نظیر " های وب " با تعداد زیادی سهامدار عام، کیفیت و صحت اطلاعات مندرج در گزارش های ارزش گذاری، از اهمیت دو چندانی برخوردار است که می توان جنبه های مختلفی را در این خصوص مورد بررسی قرار داد.

افزایش چشم گیر تعهدات شرکت و سهامداران در صورت مبنا قرار گرفتن گزارشات ارزش گذاری فاقد کیفیت علمی می تواند در صورت ناتوانی تأمین منابع مالی خرید و تملیک سهام شرکت‌هایی همانند پارس آنلاین و اخذ تسهیلات و استقراض بانکی بنا بر اظهارات مندرج در نامه شفاف سازی شرکت های وب، هزینه های مالی هنگفتی را بر سهامداران شرکت تحمیل نماید.

علاوه بر آن تأمین نقدینگی اقداماتی از این دست می تواند منجر به عدم پرداخت سودهای سالیانه در مجامع عمومی،کاهش شدید سرمایه در گردش شرکت، عدم تحقق سود پیش بینی شده شرکت‌های خریداری شده و به واسطه آن کاهش سود پیش بینی شده شرکت اصلی در سال‌های آتی شود که تمامی این موارد به نحوی منجر به تضییع حقوق و افزایش غیرمنصفانه ریسک سهامداران شرکت خواهد شد.

فارس: تحمیل این هزینه و افزایش ریسک سهامدار چگونه و بر چه اساسی رخ خواهد داد؟

خسرونژاد: فرض کنیم که بر اساس گزارشات کارشناسی صورت گرفته، ارزش مجموعه شرکت‌های پارس آنلاین به جای 13 هزار میلیارد ریال معادل 8 هزار میلیارد ریال برآورد می‌شد. در این صورت، هزینه های تامین مالی از محل استقراض بانکی در دو حالت فوق، بیش از یک هزار میلیارد ریال در سال خواهد بود که به طور قطع مبلغ 1000 میلیارد ریال برای شرکتی که کل سود برآوردی آن در سال جاری در حدود 1600 میلیارد ریال و در سال‌های آتی با کاهش سودآوری به دلیل شرایط قراردادهای USO مواجه است، هزینه‌ای هنگفت محسوب می شود.

فارس: علی رغم اظهارات مدیرعامل شرکت در نامه شفاف سازی خود در سامانه کدال مبنی بر تأمین مالی خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین از محل استقراض بانکی، گویا توافقات صورت گرفته در خصوص نحوه پرداخت مبلغ خرید سهام شرکت‌های مذکور که البته سازمان و شرکت بورس نیز در جریان مفاد آن هستند، پیشنهاد واگذاری بلوک 20 درصدی سهام شرکت " های وب " در ازای تملیک این شرکت ها است. قبول این پیش فرض چه تاثیراتی بر ارزشگذاری کنونی پارس آنلاین خواهد داشت؟

خسرونژاد: با قبول این پیش فرض و با توجه به این موضوع که در قبال خرید سهام این شرکت‌ها وجوه نقدی پرداخت نمی‌شود، ظن تاثیر ارزش گذاری بالا و خلاف واقع شرکت‌های گروه پارس آنلاین از دو جنبه قابل بررسی خواهد بود.

نخست اینکه با تملیک گران‌قیمت شرکت‌های گروه پارس آنلاین توسط " های وب " انتظار رشد قیمت و ارزش سهام شرکت " های وب "متناسب با این تملیک از نگاه سرمایه گذاران دور از ذهن نبوده و احتمالاً شاهد رشد حباب گونه قیمت سهام این شرکت خواهیم بود که این عامل در میان مدت سبب متضرر شدن سهامدارن خرد به دلیل خرید سهام در قیمت‌های بالا و افزایش غیر واقعی ثروت سهامداران عمده می شود.

از سویی دیگر در صورت افزایش غیرواقعی ارزش سهام شرکت "های وب" به دلیل خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین و ضعف نظارت نهادهای ناظر و ذی صلاح، شاهد ترغیب و استفاده سایر شرکت ها از این راهکار در جهت رشد غیرواقعی و مقطعی ارزش سهام خود در آینده ای نزدیک خواهیم بود.

فارس: بیشتر این موضوع را توضیح دهید.

خسرونژاد: به عنوان نمونه فرض کنیم شرکت الف با ارزش بازار 20 هزار میلیارد ریالی اقدام به خرید سهام 10 شرکت کوچک و با سودآوری اندک، در قبال واگذاری 20 درصد از سهام خود نماید. در حالی که ارزش واقعی و منصفانه سهام شرکت‌های خریداری شده در حدود 4 هزار میلیارد است، اقدام شرکت الف به تهیه گزارش ارزش گذاری این شرکت ها به مبلغ 8 هزار میلیارد ریال، افزایش ارزشی معادل 4 هزار میلیارد ریال بدون پرداخت حتی یک ریال و بدون افزایش با اهمیت در سودآوری را کسب خواهد کرد.

فارس: اما سازمان بورس برای نخستین بار بازگشایی نماد معاملاتی چنین شرکت هایی که بر پایه قرارداد هستند را منوط به افشای جزییات مفاد همه قرارداد ها کرده است...

خسرونژاد: ضعف سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان حافظ منافع عموم سهامداران، نه تنها موجب بی اعتمادی شدید و خروج سرمایه ها در بازه زمانی بلندمدت می شود، بلکه شاهد اشاعه روز افزون شایعات غیررسمی و غیر واقع در خصوص تملیک سهام شرکت های مختلف از سوی یکدیگر و نوسانات شدید قیمتی در بازار خواهیم بود.

به عنوان مثال، می توان به انتشار گزارش های مختلف در خصوص صورت های مالی و پیش بینی سود شرکت کنتورسازی در بهمن ماه و دی ماه 1394 از سوی خبرگزاری فارس اشاره کرد که متأسفانه با عدم اقدام مناسب نهادهای نظارتی سازمان بورس و بازگشایی عجولانه نماد این شرکت در تاریخ 26 اسفند ماه 1394 شاهد اتفاقات ناخوشایند بسیاری در این خصوص بودیم.

فارس: این موضوع چه تبعاتی برای بازار سرمایه دارد؟

خسرونژاد: یکی از تبعات با اهمیت عدم نظارت سازمان های ذی صلاح نظیر سازمان بورس، وزارت دادگستری، وزارت اقتصاد و قوه قضائیه بر گزارشات تهیه شده از سوی نهادهایی از قبیل شرکت های مشاور سرمایه گذاری، هیات های کارشناسان رسمی دادگستری و قوه قضائیه، حسابرسان و غیره احتمال بالای تضییع حقوق سهامداران حقیقی و حقوقی و سایر اشخاص ذینفع است. متأسفانه در گزارشات مورد بحث نیز اشتباهات علمی فاحشی در نحوه ارزش گذاری شرکت‌های زیر مجموعه پارس آنلاین رخ داده که هر یک از آنها می تواند منجر به تعدیل با اهمیت ارزش گذاری های صورت گرفته و تجدیدنظرهای جدی در تصمیم های سهامداران شود.

با توجه به مبهم بودن مکانیزم احقاق حقوق سهامداران و اشخاص متضرر ناشی از اشتباهات سهوی و یا شاید عمدی صورت گرفته توسط شرکت های مشاور سرمایه گذاری و کارشناسان رسمی دادگستری، ضرورت مداخله جدی نهادهای قانون گذار و نهادهای نظارتی نظیر مجلس شورای اسلامی، قوه قضائیه، وزارت اقتصاد، سازمان بورس، سازمان حسابرسی، سازمان بازرسی کل کشور و غیره برای اصلاح ساختار نظارتی و افزایش ضمانت اجرا برای قوانین بروز بیش از پیش احساس می‌شود.

فارس: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته از سوی شما، تصور می‌کنید گزارش ارزش گذاری شرکت مشاور سرمایه گذاری اعلام شده از سوی ناشر شامل چه موارد مبهم و تأثیرگذاری است؟

خسرونژاد: در گزارش مذکور شاهد نکات و موارد جالبی هستیم که در نوع خود کم سابقه و شاید بی سابقه باشد. شاید بهتر است قبل از بررسی موردی نکات مبهم گزارش، اشاراتی در خصوص نفس حاکم بر گزارش تهیه شده داشته باشیم.

در صفحه 36 گزارش، بندی جالب به چشم می‌خورد که حاوی نکته‌ای اساسی است. بر اساس این بند، شرکت مشاور سرمایه گذاری نیکی گستر مسئولیت درستی مفروضات مبنای ارزش گذاری را بر عهده ی شرکت " های وب "گذاشته است و خود را از هر گونه عدم تحقق در مفروضات ارائه شده از سوی شرکت " های وب "مبری دانسته است.

حال سوال اینجاست که اگر مفروضات ارزش گذاری توسط شرکت " های وب "به عنوان ذی نفع در اختیار مشاور سرمایه گذاری قرار داده شده است، پس در این صورت نقش شرکت مشاور سرمایه گذاری در تهیه گزارش چیست؟ و آیا اگر شرکت " های وب "مفروضات شرکت AT&T آمریکا که به عنوان بزرگ ترین اپراتور مخابراتی در سطح دنیا مطرح است را به عنوان مفروضات شرکت پارس آنلاین در اختیار شرکت مشاور سرمایه گذاری مذکور قرار می داد، آیا همچنان این مشاور با سلب مسئولیت از خود اقدام به ارزش گذاری پارس آنلاین به ارزش های هزار میلیارد تومانی می‌کرد؟

در صورت وجود مفروضات، ارزش گذاری یک شرکت فرآیند بسیار ساده‌ای خواهد داشت. این در حالی است که محاسبه و در نظر گرفتن مفروضات صحیح و منطقی، زیر بنای اصلی تهیه گزارش ارزش‌گذاری محسوب می‌شود.

در غیر این صورت، اگر شرکت نیکی گستر اقدام به تهیه مفروضات ارزش گذاری نموده است، چرا در بند مورد اشاره شده از خود سلب مسئولیت نموده است؟ آیا در صورت پذیرفتن مسئولیت گزارش، امکان شکایات احتمالی سهامداران زیان دیده احتمالی در آینده که بر اساس گزارش ارزش گذاری این شرکت، اقدام به تصمیم گیری نادرست و خرید سهام با ارزش های بالا نموده اند وجود خواهد داشت؟

فارس: موارد مبهم و فاقد مستندات علمی در گزارش مشاور سرمایه گذاری که به آن اشاره می‌کنید دقیقا چیست؟

خسرونژاد: نحوه محاسبه درآمدهای پیش بینی شده شرکت در سال‌های آتی یکی از موارد مبهم در این گزارش است. در حالی در صفحه 18 گزارش این شرکت میانگین هزینه یک گیگ اینترنت ADSL در سال های گذشته  و تعداد مشترکین شرکت پارس آنلاین در  5 شهر نخست کشور روندی کاهشی داشته است که درآمدها و حاشیه سودهای ناخالص برآوردی توسط شرکت نیکی گستر، روند صعودی چشم گیری دارد.

همچنین در حالی رشد درآمدهای شرکت در سال های آتی به طور متوسط سالیانه 30 درصد لحاظ شده که بنا بر مستندات همین گزارش نه تنها تعداد مشترکین این شرکت در دو سال گذشته روندی کاهشی داشته است، بلکه شاهد کاهش 50 درصدی تعرفه‌های مصرف اینترنت نسبت به سال 91 نیز هستیم.

اما جالب‌تر از مورد بالا حاشیه سود ناخالص شرکت در سال‌های آینده است که به طرز معناداری رشدی 30 درصدی داشته است و میانگین حاشیه سود ناخالص سالیانه 31 درصدی شرکت پارس آنلاین در سال‌های 1393 تا 1395 با تشخیص کارشناسان این مشاور سرمایه گذاری، در سال‌های آتی به طور میانگین، 42 درصد برآورد گردیده است.

افزایش سالیانه 30 درصدی درآمد به همراه افزایش 30 درصدی حاشیه سود ناخالص عوامل با اهمیتی در افزایش باورنکردنی سودآوری شرکت پارس آنلاین است که در سال 1395 تنها 395 میلیارد ریال سود خالص کسب نموده اما دو هزار و 732 میلیارد ریال سود خالص در سال 1400 پیش بینی شده است.

با توجه به سطح اهمیت میزان سود سال های آتی شرکت در نحوه ارزش گذاری صورت گرفته، افشای مفروضات درآمدی و بهای تمام شده، ضروری به نظر می رسد و این در حالی است که شرکت مشاور سرمایه گذاری نیکی گستر تنها در چند کلمه و بدون ارائه شاخص های کلیدی محاسبات، مفروضات درآمدهای شرکت را بر مبنای رشد خانوارها، رشد ضریب نفوذ ADSL در خانوارها و سهم بازار شرکت پارس آنلاین در نظر گرفته است.

نحوه پیش بینی هزینه های فروش عمومی اداری در سال های آینده نیز در نوع خود جالب است. در حالی هزینه های فروش عمومی اداری شرکت در سال 1400 نسبت به سال  1395 شاهد کاهش 15 درصدی می باشد که درآمدهای این شرکت از یک هزار و 970 میلیارد ریال در سال 1395 به 7 هزار و 32 میلیارد ریال در سال 1400 خواهد رسید که این میزان کاهش در هزینه ها در نوع خود رکورد بی نظیری علی رغم افزایش شدید میزان خدمات تلقی می شود.

نحوه محاسبات ارزش گذاری در روش FCFF نیز از دیگرموارد دچار ابهام است. در حالی شاهد ارزش گذاری 10 هزار و 332 میلیارد ریالی شرکت پارس آنلاین با روش خالص جریانات نقد آزاد شرکت هستیم که در شاخص های ارزش گذاری، نه خبری از نرخ رشد برآوردی (G) است و نه خبری از میزان بدهی های در نظر گرفته شده شرکت. سطح اشتباهات در محاسبه نرخ رشد برآوردی و نرخ میانگین موزون تأمین سرمایه شرکت (WACC) در حدی بالا است که بر اساس آن پیشنهاد می شود که روش های محاسباتی جدید ابداعی این شرکت را در کتب مالی به ثبت رسانند.

همچنین تمامی محاسبات مربوط به جدول جریانات نقد آزاد شرکت فاقد مبنای علمی است. به گونه ای که میزان استهلاک سال های آتی شرکت در حدود 30 میلیارد ریال برآورد شده در حالیکه هزینه استهلاک سال گذشته و همچنین شش ماهه نخست سال جاری به ترتیب 80  و 40 میلیارد ریال بوده است.

این در حالی است که نه تنها استهلاکی بابت هزینه های سرمایه ای در نظر گرفته شده در جدول محاسباتی دیده نشده است، بلکه هیچ گونه ای هزینه های چشم گیری که منجر به رشد 30 درصدی درآمدی شرکت شود، وجود ندارد و این یعنی شرکت بدون هیچ گونه سرمایه گذاری، سالیانه رشد 30 درصدی در درآمدها را تجربه خواهد نمود.

همچنین با توجه به روند سالیانه گذشته که شاهد تغییرات سرمایه در گردش چند 10 میلیاردی در صورت های مالی شرکت هستیم، در محاسبات مربوط به ارزش گذاری، تغییرات سرمایه در گردش سال های آتی به نحو معناداری کاهش یافته است که این موضوع قدر مسلم منجر به افزایش قابل توجه ارزش گذاری نهایی شرکت شده است.

فارس: نحوه ارزش گذاری بر اساس روش های نسبی در این ارزش‌گذاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

خسرونژاد: در نظر گرفتن نسبت قیمت به سود 15 واحدی برای شرکتی که در بخش ارائه خدمات ADSL که حتی افراد عام جامعه نیز خبر از افول بی سابقه این بخش از صنعت را دارند، در نوع خود جالب توجه است و نکته جالب تر لحاظ نمودن نسبت قیمت به درآمد این شرکت با ارائه اطلاعات مقایسه ای شرکت های مشابه در جهان است که مقایسه نرخ  های پی بر ای آن کشورها با ایران با توجه به تفاوت های فاحش در نرخ های بهره، طنز آمیز است.

فارس: نظر شما درباره گزارش ارزش گذاری تهیه شده توسط هیات سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری چیست؟ آیا  ابهامات در آن گزارش برطرف شده‌اند؟

خسرونژاد: این گزارش در نوع خود بی سابقه است و به قدری از لحاظ علمی و کیفی سطحی است که پرداختن به موارد متعدد خطاهای موجود در آن نیاز به چند 10 صفحه مطلب جداگانه دارد.

یکی از مهم ترین موارد قابل نقد در این گزارش، اظهارات موجود این هیات در صفحه 15 گزارش در خصوص عدم پذیرش طرح تجاری ارائه شده شرکت های گروه پارس آنلاین است که این هیات بر خلاف اختیارات و در حرکتی حیرت انگیز و در زمانی کوتاه، اقدام به تهیه گزارش طرح تجاری کسب و کار شرکت های گروه پارس آنلاین و سپس ارزش گذاری 8694 میلیارد ریالی این طرح تجاری با شرط و خواهش وفاداری شرکت های گروه پارس آنلاین در عمل به طرح تجاری نوشته شده توسط این هیات نموده است.

فارس: می‌توانید موضوع را شفاف تر بیان کنید؟

خسرونژاد: شاید بهتر باشد با مثالی ساده اقدامات این هیات کارشناس رسمی را بازگو کرد. فرض کنید شخصی دارای یک دستگاه خودرو پراید مدل 1382 به نمایشگاه خودرو جهت تعیین ارزش این خودرو و سپس فروش آن مراجعه می نماید.

عملکرد هیات کارشناسان رسمی دادگستری شبیه به آن است که کارشناس نمایشگاه خودرو به جای ارزش گذاری این خودرو،  جملاتی همانند این بگوید که اگر این خودرو پراید، موتوری تقویت شده داشت، اگر دنده این خودرو اتومات بود و یا اگر لاستیک های آن را به طور اختصاصی از شرکت بنز خریداری می شد، ارزش آن دستگاه پراید 800 میلیون ریال بود.

فارس: این قیاس تا چه حد با ناشری که به تازگی عرضه اولیه شده هم پوشانی دارد؟

خسرونژاد: شرکت " های وب " به منظور ارزش گذاری گروه شرکت های پارس آنلاین به هیات کارشناسان رسمی دادگستری مراجعه و درخواست تعیین ارزش این شرکت ها را می‌کند. از آنجا که ارزش این شرکت ها بر اساس تمامی روش های مرسوم ارزش گذاری کارشناسان رسمی دادگستری، ارزشی نازل‌تر از میزان مورد انتظار بوده است، این هیات ضمن رد نمودن مفروضات و طرح تجاری فعلی این شرکت‌ها، خود اقدام به تهیه طرح کسب و کار و سپس ارزش گذاری طرح هایی که خودش نوشته، نموده است.

طرح‌های تجاری که اگر خوش بین ترین افراد نسبت به خدمات اینترنت ADSL نیز آن را مطالعه نمایند، ساعت ها در فکر فرو خواهند رفت .به عنوان نمونه برخی از جالب ترین دستاوردهای این هیات را در ادامه بررسی خواهم کرد.

درآمدهای ناشی از پروانه SAP درصفحه 47 گزارش؛ در حالی که درآمدهای پروانه SAP متعلق به شرکت پارس ارتباط در سال های 1393، 1394 و 1395 به طور میانگین در حدود 300 میلیارد ریال بوده است  بر اساس صورت های مالی، این هیات درآمدی بالغ بر 21 هزار و 863میلیارد ریالی در سال 1404 پیش بینی کرده است که نسبت به زمان حاضر شاهد 730 برابر شدن آن هستیم.

همچنین سود برآوردی شرکت در سال های آتی از یک هزار و 80 میلیون ریال در سال 1395 به دو میلیون و 180 هزار  میلیون ریال در سال 1404 خواهد رسید. بر اساس این دست محاسبات غیرعلمی که مبنای آن مشخص نیست، ارزش شرکت‌های گروه پارس آنلاین از محل پروانه SAP معادل یک هزار و 578 میلیارد ریال افزایش یافته است.

درآمدهای ناشی از پروانه FCP در صفحه 50 گزارش؛ در محاسبات درآمدهای آتی برآوردی این بخش نیز همانند بخش قبل، شاهد ارائه مفروضات متحیرکننده‌ای هستیم که از آن جمله می توان به نحوه محاسبات نرخ رشد درآمدهای سالیانه این بخش اشاره نمود.

در حالی درآمدهای طرح تجاری با ضریب های نامشخص و فاقد اعتبار بین 50 تا 80 درصد در سال های آتی رشد داشته است که بر اساس عملکرد شرکت پارس آنلاین در دو سال گذشته و بر اساس صورت های مالی شش ماهه حسابرسی شده منتهی به پایان شهریور 1396، در بهترین حالت می توان نرخ رشدی معادل 5 تا 10 درصد را برای خدمات این بخش متصور بود.

بر اساس یافته های خیره کننده هیات کارشناسان دادگستری، شرکت پارس آنلاین که در سال 1395 موفق به کسب درآمدی در حدود 1900 میلیارد ریال از محل پروانه FCP شده بود، باید تا سال 1404،  مجموعاً 244 هزار و 526 میلیارد ریال درآمد از این محل کسب نماید که در صورت وقوع این اتفاق، عملا موضوع شگفت‌انگیزی رخ داده است و باید در انتظار دریافت جوایز متعدد بین‌المللی توسط این شرکت باشیم.

همان طور که مشاهده می شود مبلغ 7 هزار و 115 میلیارد ریال از ارزش گذاری صورت گرفته بر اساس پروانه FCP شرکت فاقد هرگونه محاسبات علمی قابل اتکا و حتی منطق قابل استنادی است.

ارزش برند شرکت؛ در حالی ارزش برند شرکت های گروه پارس آنلاین بیش از دو هزار میلیارد ریال برآورد شده است که در گزارش ارائه شده، هیچ گونه مدارک و مستنداتی در خصوص نحوه تعیین این ارزش که نسبت به کل ارزش برآوردی، رقم بالای محسوب می شود وجود ندارد و مشخص نیست که هیئت کارشناسان برند شرکت را با چه شیوه‌ای ارزش گذاری نموده است.

ارزش مشتریان بالفعل؛ همانند مورد بالا، علی رغم ارزش بیش از 450 میلیارد ریالی لحاظ شده بابت ارزش مشتریان بالفعل شرکت، هیچ مستنداتی در چگونگی محاسبه این ارزش ارائه نشده است. در ضمن تا آنجایی که به مفروضات ارزش گذاری برند مربوط می شود شاخص ارزش مشتریان از آیتم های ارزش گذاری برند محسوب می شود و نه شاخصی مجزا.

ازاین رو به نظر می رسد با توجه به موارد عنوان شده در گزارش کارشناسان رسمی دادگستری، بخش عمده ای از ارزش های تعیین شده، فاقد مستندات علمی قابل قبول باشد.

فارس: با توجه به ابهامات مطرح شده در گزارش های ارزش گذاری فوق و درگیر بودن منافع تعداد بالایی از سهامداران خرد، نحوه نظارت و برخورد سازمان بورس با این قبیل گزارش ها چگونه باید باشد؟

خسرونژاد: متأسفانه پیش از آن که مستندات معتبری از نحوه ارزش گذاری سهام شرکت های گروه پارس آنلاین، منتشر شود، سازمان بورس اقدام به بازگشایی نماد " های وب " نمود و همان گونه که مستندات نشان می دهند گزارشات ارائه شده از سطح بسیار نازل علمی برخوردار می باشند و به هیچ وجه نمی توانند مبنای مناسبی جهت تصمیم گیری سهامداران باشند.

بی شک ورود و دخالت سازمان بورس به عنوان نهاد نظارت کننده بر عملکرد ناشران و همچنین مدافع منافع عموم سهامداران در اتفاقات اخیر، ضروری است چرا که رویدادهایی مشابه، موارد ناخوشایندی را به اذهان متبادر می نماید. در ماجراهای مشابه نیز شاهد انتشار گزارشات غیر دقیق و خلاف واقع بودیم که با عدم نظارت کافی سازمان بورس بر گزارش حسابرس معتمد بورس و تعجیل در بازگشایی نماد آن شرکت، موجبات ضررهای سنگین به سهامداران خرد به وجود آمد که نقش حسابرسان معتمد بورس،کارشناسان رسمی دادگستری و مشاوران سرمایه گذاری را دچار چالش می کند.

حداقل انتظار سهامداران و فعالان بازار سرمایه در خصوص گزارشات ارزش گذاری افشا شده، پاسخ گویی و دفاع از گزارشات تهیه شده توسط شرکت مشاور سرمایه گذاری و هیات کارشناسان رسمی دادگستری می باشد و در صورت لزوم، تعیین کارگروهی بی طرف به نمایندگی از سازمان بورس و سهامداران خرد به منظور تعیین ارزش منصفانه و قابل اتکای سهام شرکت های گروه پارس آنلاین می تواند گزینه مناسبی برای تهیه مجدد گزارشات ارزش گذاری باشد.

همانند بسیاری از کارشناسان معتقدم تا زمانی که زوایای مختلف این تملیک آشکار نشده، معاملات این نماد باید متوقف شود

سازمان بورس با هدف صیانت ازحقوق سهامداران خرد می‌تواند بازگشایی نماد معاملاتی‌های وب را موکول به بررسی تاثیر با اهمیت انعقاد یا عدم انعقاد قرارداد خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین تا زمان انعقاد و امضای قرارداد نماید.

طی روزهای اخیر اظهار نظرهای مدیران و مسولان مختلف بورس در خصوص بازگشایی نماد معاملاتی «های وب» همزمان با بالا گرفتن شایعات مختلف در شبکه های اجتماعی مورد توجه معامله گران بازار سهام قرار گرفته که انتشار گزارش های شفاف سازی توسط این ناشر همچنان علامت سوال های بسیاری را بویژه در زمینه خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین برای اذهان مختلف در بازار سرمایه همزمان با بازگشایی قریب الوقوع نماد معاملاتی این ناشر از سوی سازمان بورس بوجود آورده است.

از نکات مبهم در این زمینه بند 3 گزارش حسابرس است  که در تاریخ 24 آبان ماه سال جاری تهیه شده ، وبه ارزش خرید سهام مجموعه شرکت‌های پارس آنلاین به میزان 882 میلیارد تومان اشاره می‌کند و  مبنای این قیمت گذاری  بر اساس اعلام ناشر ، گزارش هیات رسمی کارشناسان قوه قضاییه است.

این در حالی است که در پیوست‌های ارائه شده، گزارش ارزش گذاری کارشناسان رسمی مشاهده نشده و مبنای محاسبه مبلغ 882 میلیارد تومانی اعلام شده مشخص نیست.

پیوست های منتشر شده را از اینجا و اینجا ببینید.

حال این پرسش بوجود می آید که با توجه به نسبت بالای ارزش گذاری صورت گرفته نسبت به دارایی‌های مجموعه شرکت‌های پارس آنلاین و  «های وب»، دلیل عدم افشای گزارش ارزش گذاری صورت گرفته در سامانه کدال چیست؟

در جدول زیر مجموع ارزش دارایی‌های ثابت و حقوق صاحبان سهام شرکت‌های مذکور  بر اساس صورت‌های مالی منتهی به پایان شهریور  1396قابل مشاهده است.

*مبالغ به میلیارد ریال می باشد.

نام شرکت	پارسان لین ارتباطات	پارسان لین	پارس ارتباطات	پارس صدای ارتباط	جمع
جمع ارزش دارایی‌های ثابت	204.579	105.804	128.189	0	438.572
جمع حقوق صاحبان سهام	317.534	25.848	15.561	9.488	368.431

به گزارش فارس به دلیل اهمیت شرایط خرید سهام این نوع شرکت‌ها ، نحوه پرداخت مبلغ قرارداد و هزینه‌های مالی ناشی از استقراض بانکی مطرح شده در بند 4 نامه شرکت «های وب» و همچنین افشای شرایط خرید و نحوه پرداخت تعهدات به منظور شفاف نمودن اثرات مالی آتی چنین رویدادی ضروری است.

به عنوان مثال اگر سود حاصل از سرمایه‌گذاری ناشی از خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین 800 میلیارد ریال فرض شود و یکی از شرایط و تعهدات خرید این شرکت‌ها توسط «های وب»، تأمین مالی حداقل 400 میلیارد تومانی از سیستم بانکی باشد در این صورت هزینه‌های مالی ناشی از این استقراض بانکی، با فرض خوش بینانه نرخ تسهیلات 20 درصدی در حدود 80 میلیارد تومان در سال خواهد بود.

این در حالی است که هزینه مالی اشاره شده نه تنها موجب پوشش کامل سود سرمایه گذاری‌ها می‌شود، بلکه بازپرداخت اصل تسهیلات و همچنین تامین بخشی از بهای خرید سهام شرکت‌های فوق از طریق منابع داخلی، عدم تقسیم سود در مجمع طی سال های آتی را محتمل خواهد کرد.

 حال فرض نمایید که کل بهای خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین از طریق دریافت تسهیلات از سیستم بانکی صورت پذیرد که در این صورت سود شرکت «های وب» با کاهش محسوسی مواجه خواهد شد. به همین دلیل لازم است حتما نحوه تامین مالی خرید شرکت از طریق منابع مالی داخلی یا تسهیلات و امثال آن شفاف شود.

زمان نهایی شدن قرارداد تملک سهام گروه پارس آنلاین بر اساس مستندات اعلام شده طی دو ماه آینده خواهد بود که در این خصوص، اثرات ناشی از عدم تحقق انعقاد قرارداد ممکن است موجب نوسان شدید قیمتی و تعدیل ارزش سهام شرکت «های وب» شود.

به عنوان نمونه می‌توان به اتفاقات معنادار شرکت‌ ماشین سازی اراک اشاره کرد که پس از افشای تفاهم نامه‌هایی با یک شرکت ایتالیایی دچار رشد قیمت کاذب سهام خود شد اما با مشخص شدن عدم تحقق و اجرای تفاهم نامه‌ها، ارزش سهام شرکت با افت 50 درصدی قیمت و ریزش 700 میلیارد تومانی ارزش کل شرکت مواجه شد.

به گزارش فارس، ضرورت میزان تعهدات و نحوه اخذ و بازپرداخت تسهیلات مالی به دلیل تأثیر مستقیم بر میزان سودآوری شرکت‌های وب در کدال در حالی اجتناب ناپذیر است که این ناشر برای خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین به دنبال اخذ تسهیلات بانکی حدود 900 میلیارد تومانی است .

حال این پرسش مطرح می شود که کدام یک از بانک‌های کشور توانایی ارائه این میزان از تسهیلات را به شرکتی با تنها 300 میلیارد تومان دارایی ثابت خواهد داشت؟

در بند 5 نامه شرکت «های وب» اما مجموع سودهای برآوردی شرکت‌های خریداری شده که عمدتاً مربوط به سود شرکت پارسان لین ارتباطات است معادل80 میلیارد تومان عنوان شده که با نگاهی به صورت‌های مالی پارسان لین ارتباطات، متوجه افزایش 100 درصدی سود برآوردی این شرکت در سال جاری علیرغم افت بی سابقه خدمات ارایه اینترنت ADSL می شویم.

برآورد سود 800 میلیارد ریالی پارس آنلاین در شرایطی عنوان شده که سود سال گذشته این شرکت تنها 395 میلیارد ریال بوده و ظن متورم نمودن سودآوری این شرکت در سال جاری با احتمال تأثیرگذاری بر ارزش سهام شرکت پارس آنلاین و در نهایت شرکت «های وب» را افزایش داده است .

بر این اساس لزوم ارایه گزارش‌های حسابرسی شده سال‌های 1393 تا 1395 شرکت‌های گروه پارس آنلاین جهت تطابق روند سودآوری و تأثیر در ارزش گذاری صورت گرفته ضروری است.

به گزارش فارس ، با توجه به مستندات فوق ؛عدم انتشار هیچ گزارشی مبنی بر مبنای ارزش گذاری رسمی شرکت‌های پارس آنلاین در مستندات افشا شده بر روی سامانه کدال در حالی قابل تامل است که به نظرمی رسد سازمان بورس با هدف صیانت از حقوق سهامداران خرد باید موافقت خود با بازگشایی نماد معاملاتی «های وب» را موکول به بررسی تاثیر با اهمیت انعقاد یا عدم انعقاد قرارداد خرید سهام شرکت‌های گروه پارس آنلاین تا زمان انعقاد و امضای قرارداد نمای

با توجه به رشد عجیب و خاص سودآوری یک شرکت اینترنتی برخلاف روال کلی این حوزه اقتصادی، بررسی مجدد مفروضات سودآوری و همچنین نظارت‌های موشکافانه سازمان بورس در نحوه قیمت گذاری و عرضه سهام این شرکت در بورس ضروری است.

در روزهای اخیر و پس از عرضه سهام شرکت داده گستر عصر نوین با نام اختصاری های وب، معامله گران بازار سهام شاهد توقف نماد معاملاتی این شرکت به دلیل امضاء تفاهم‌نامه تملیک و ادغام شرکت پارسان لین ارتباطات یا همان پارس آنلاین و همچنین مذاکراتی پیرامون احتمال تملیک شرکت آسیا تک توسط این شرکت بودند.

بر اساس این گزارش ،برای بررسی جوانب مختلف این اقدام باید نگاه به دنیای اینترنت و تاریخچه آن در ایران پرداخت. اینترنت شاید بیش از تمام فناوری‌های دیگر در جهان و از جمله ایران توانسته در لایه‌های گوناگون خرد و کلان زندگی اجتماعی بشر وارد شود و تأثیرات عمیق و پایداری را بر چگونگی زندگی جوامع داشته باشد.

ایران برای اولین بار در سال 1373 به اینترنت متصل شد و از آن زمان، تعداد کاربران اینترنت در ایران رشد فزاینده‌ای داشته است. درحالی‌که در سال‌های ابتدایی ورود اینترنت به کشور، شرکت مخابرات ایران سهم بزرگی از ارائه خدمات به کاربران را در اختیار داشت، به ‌مرور زمان و با اعطای مجوزهای متنوع ارائه خدمات اینترنتی به شرکت‌های خصوصی توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شاهد شکل‌گیری بازاری به نسبت رقابتی در ارائه خدمات اینترنتی DIAL-UP ، ADSL ، TD-LTE ، FTTB و غیره در کشور هستیم.

از جمله انواع پروانه‌ها و روش‌های دسترسی به اینترنت در ایران ، پروانه ایجاد و بهره ‌برداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) است که به معنای ارائه انواع خدمات ارتباطی و انتقال داده بر بستر شبکه ارتباطات ثابت از قبیل خدمات دسترسی به اینترنت پرسرعت، دسترسی به شبکه ملی اطلاعات و خدمات مبتنی بر آن است.

در سال‌های اخیر و پیش از ورود تکنولوژی TD-LTE 4G ,3G، شرکت‌های بسیاری با اخذ این مجوز به ارائه خدماتی نظیر ADSL می‌پردازند که از 17 شرکت فعال و دارای مجوز در این حوزه  می‌توان به شرکت‌های شاتل، آسیاتک و پارس آنلاین اشاره کرد.

همچنین پروانه انتقال داده مبتنی بر فناوری بی سیم ثابت (FWA) از دیگر فناوری‌هایی است که یکی از زیرشاخه‌های اصلی آن فناوری اینترنتی TD-LTE می‌باشد که با توجه به‌سرعت بالاتر، هزینه‌های اندک و امکان جابجایی مودم، منجر به کاهش استقبال از فناوری‌های قدیمی‌تر همچون ADSL  شده است و در حال حاضر شرکت‌های ایرانسل، داده گستر عصر نوین(های وب) و مبین نت تنها شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات در کشور محسوب می‌گردند.

بر اساس این گزارش ، پروانه خدمات فیبر نوری (FTTx) که به‌تازگی با حضور معاون اول رئیس‌جمهور معرفی شد، یکی از پر پتانسیل‌ترین خدمات ارائه اینترنت در سه سال آینده خواهد بود. فناوری فیبر نوری، با پهنای باند بالا و متقارن یعنی سرعت یکسان آپلود و دانلود اطلاعات فرصتی استثنایی برای ارائه خدمات و کاربردهای جدید ایجاد کرده است.

سرویس‌هایی که بر بستر این فناوری ارائه می‌شوند می‌توانند کیفیت زندگی را به نحو چشمگیری ارتقاء دهند. فیبر نوری برخلاف مس در برابر پوسیدگی مقاوم بوده و توانایی انتقال داده در فاصله 60 کیلومتر و حتی بیش‌تر را بدون افت کیفیت دارد. از طرفی، می‌توان هزاران کابل نوری را بدون نگرانی از بروز اختلال امواج، در کنار هم نصب کرد.

هم‌اکنون شرکت‌های مخابرات ایران تحت برند تانوما و شرکت خدمات ارتباطی و الکترونیکی ایرانیان نت با در اختیار داشتن انحصار ارائه این خدمات تا سال 1399، تنها شرکت‌های ارائه‌دهنده این نوع از خدمات می‌باشند.

به گزارش فارس ، بررسی دورنمای بازار شرکت‌های دارنده پروانه FCP یعنی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ADSL در آینده نشان می دهد که عدم توانایی رقابت با ارائه‌دهندگان خدمات TD-LTE و خدمات فیبر به‌ واسطه عدم در اختیار داشتن مجوزهای مربوط به خدمات FWA، بنا بر کیفیت نامطلوب ارائه خدمات اینترنتی از طریق سیم‌های مسی فرسوده شرکت مخابرات ایران به عنوان متولی شبکه تلفن ثابت کشور در مقایسه با خدمات اینترنتی بی سیم شرکت‌هایی نظیر ایرانسل و مبین نت، یکی از اصلی ترین دلایل افت تعداد مشترکین شرکت‌های این حوزه(ADSL) در سال‌های اخیر بوده است.

همچنین قیمت بالای ارائه خدمات اینترنتی نسبت به محصولات با فناوری‌های جدید ذکر شده، مشکلات عدیده در خصوص ارائه خدمات مخابراتی و همکاری‌های لازم با شرکت مخابرات ایران که خود به عنوان یکی از رقبای اصلی شرکت‌های حوزه FCP مطرح است، افت شدید مشترکین فعال در این حوزه  به‌ واسطه علاقه مندی مشتری برای گرایش به خدمات ارائه شده سایر شرکتها و گرایش به تجهیزات به روزتر، فراگیر شدن استفاده از خدمات اینترنتی بر بستر موبایل و تبلت که به نوعی توسط اپراتورهای تلفن همراه صورت می پذیرد و غیره تنها برخی از مهم ترین دلایل کاهش شدید سودآوری و حتی زیانده شدن بسیاری از شرکت‌های این حوزه بوده است.

با این توصیف‌ها، فروش شرکت‌های این حوزه از طریق واگذاری به شرکت‌های دیگر و یا از طریق عرضه در بازار بورس اوراق بهادار نه تنها از نگاه مالکان سهام عمده توجیه پذیر، بلکه به نوعی تنها راه باقیمانده برای هموار سازی آینده خاکستری این شرکت ها است.

در چنین شرایطی، پذیرش و اعطای مجوز عرضه سهام شرکت‌هایی از این قبیل که رشد سودآوری آن ها با آنگاه و اگر های مالی زیادی مواجه است قابل تامل بوده و تداوم درآمد و سودآوری آنها در آینده باید برای سهامداران مورد توجه جدی قرار گیرد.

در سال گذشته نیز شاهد ورود شرکت‌هایی با کیفیت سودآوری پایین و مشروط بر عوامل متعدد بودیم که ظاهراً در صورت تحقق، شرکت های اینترنتی دیگری نیز به این جمع خواهد پیوست.

جالب اینکه در ارتباط با خرید 20 درصد از سهام یکی از شرکت های اینترنتی پذیرش شده در بورس توسط مجموعه ای وابسته به یک عضو سابق هیات پذیرش بورس در ماه های گذشته و احتمال نقش برخی اشخاص در اخذ و صدور مجوز پذیرش حتی به صورت مشروط  که می تواند اهدافی همچون فروش سهام شرکت با قیمت هایی بسیار بالاتر از ارزش سهام خریداری شده  در عرضه اولیه یا بازار سهام را به دنبال داشته باشد برای نهاد های نظارتی قابل تامل است.

برخی منابع خبری غیر رسمی قیمت پایه خریداری شده بلوک 20 درصدی سهام این شرکت اینترنتی در سال 1394 را  520 میلیارد ریال اعلام می کنند که با احتساب سود 400  میلیارد ریالی برآوردی این شرکت برای سال 1396 و در نظر گرفتن متوسط نسبت P/E قیمت به درآمد 12  واحدی شرکت‌های مشابه، ارزش بلوک خریداری شده مذکور توسط مجموعه ای خاص در کمتر از یک سال با بیش از 80 درصد با افزایشی  440 میلیاردی روبرو خواهد بود.

حال این پرسش بوجود می آید که آیا متولیان سازمان بورس تمامی نظارت ها و استانداردهای سودآوری در بررسی صحت مندرجات صورت‌های مالی و شرایط آتی شرکت‌های متقاضی حضور در بازار سرمایه را در دستور کار قرار داده اند؟

و اینکه آیا اتفاقاتی نظیر آن چه که در شرکت‌های آذرآب، ایران ترانسفو، سایپا و کنتورسازی که بواسطه حضور برخی فعالان و کارگزاری های بازار سرمایه در این بنگاه ها روی داد در عرضه سهام شرکت‌های گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات بورس و فرابورس نیز خواهیم بود؟

به گزارش فارس، اینکه در خصوص نحوه تسویه مبلغ خرید شرکت پارس آنلاین توسط "های وب" در برخی از شبکه های فضای مجازی به افزایش چشم گیر قیمت سهام شرکت‌ های وب اشاره شده ، نگاه موشکافانه نهادهای نظارتی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار را می طلبد.

بر خلاف آن چه در اخبار اولیه و تفاهم‌نامه بین دو شرکت ‌های وب و  پارس آنلاین عنوان شده، ادغام شرکت ها با محو یک شرکت دارای قوانین بسیار ضعیف در کشور است و با توجه به میزان تعهدات، معافیت‌های مالیاتی، دارایی‌ها، بدهی‌ها، مالیات‌های ناشی از انتقال تجهیزات و دارایی‌های شرکت محو شونده ، استفاده  و تجمیع مجوزها و پروانه‌های دو مجموعه تحت نظر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و غیره، پروسه‌ای بسیار زمان بر و پیچیده است که افشای آثار دقیق مالی ناشی از این ادغام، طولانی مدت و با ابهامات متعددی مواجه است.

 بنابراین، به نظر می رسد در صورت تصمیم به ادغام این دو مجموعه، باید شاهد توقف طولانی مدت نماد "های وب" و نظارت‌های دقیق بر فرآیند ادغام و همچنین صورت‌های مالی منتشره توسط شرکت‌ های وب از سوی سازمان بورس بود.

در صورت عدم ادغام و انتقال صد در صد سهام شرکت پارس آنلاین ،شرکت ‌های‌وب ملزم به افشای صورت‌های مالی شرکت پارس آنلاین و همچنین ارائه صورت‌های مالی تلفیقی و  برآورد سود حاصل از سرمایه گذاری در سهام شرکت پارس آنلاین که چشم انداز روند سودآوری آن در سال‌های اخیر قابل تامل است  می باشد که در صورت چنین اقدامی انتظار برای وقوع تغییرات خاص در سودآوری شرکت‌ های وب و حتی افزایش ارزش بازار این شرکت با اما و اگر های مختلفی مواجه خواهد بود.

بزرگ ترین دلیل واگذاری یا ادغام شرکت پارس آنلاین در شرکت ‌های‌وب، برخورداری شرکت ‌های‌وب از پروانه FWA و مواجه شرکت پارس آنلاین با کاهش تعداد حدود 300  تا 400 هزار مشترک از مشترکان خود می‌باشد.

بر اساس چنین مفروضاتی، ادغام این دو شرکت می تواند انتظار برای افزایش هزینه‌های ثابت بالا در کوتاه مدت را برای های وب در بر داشته باشد که این هزینه ها شامل ادامه پرداخت هزینه‌های پشتیبانی و پرسنلی پارس آنلاین، تعویض مودم های ADSL  مشتریان پارس آنلاین در صورت تصمیم به ارائه خدمات TD-LTE از طریق شرکت ‌های وب به مشتریان این شرکت ، هزینه‌های مربوط به بازخرید و تغییر ساختار سازمانی و نیروی انسانی شرکت پارس آنلاین و غیره می‌باشد.

هزینه‌های اشاره شده در کنار پیش بینی جذب یک میلیون مشترک توسط شرکت ‌های وب در گزارش ارزش گذاری این شرکت برای سال 1397 و درحالی‌ که تعداد مشترکین فعلی این شرکت در حدود 300 هزار مشترک می‌باشد در کنار احتمال اندک جذب مشترکین روستایی در سال‌های آتی، به باور کارشناسان نشان از عدم تغییرات جدی در سودآوری شرکت ‌های وب در صورت ادغام و یا تملیک پارس آنلاین در دو سال آینده خواهد داشت.

ازجمله پتانسیل های این ادغام نیز می‌توان به جذب مشترکین بیشتر توسط شرکت ‌های وب به دلیل عدم موفقیت این شرکت و جذب تنها 300 هزار مشترک در مدت 7 سال فعالیت گذشته خود اشاره کرد. همچنین از دیگر مزیت های این ادغام می‌توان به کاهش هزینه‌های مخابراتی به دلیل افزایش مشترکان این شرکت اشاره کرد.

به گزارش فارس ، با توجه به رشد قابل تامل  سودآوری شرکت "آسیا تک" بر خلاف آن چه که در  حوزه شرکت‌های مشابه در حال وقوع است، بررسی مجدد مفروضات سودآوری و همچنین نظارت های موشکافانه سازمان بورس و سایر متولیان در نحوه قیمت گذاری و عرضه سهام این شرکت در بورس، ضروری است تا ضمن تقویت اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه زمینه شفافیت بیشتر در این بازار متشکل فراهم شود.

برای ثبت شکایت‌های بورسی دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست و اشخاص با بهره گیری از سامانه سمتا می توانند در هر زمان و مکان تنها با در اختیار داشتن اینترنت، شکایت خود را ثبت کنند.

به گزارش وزارت امور اقتصادی و دارایی، سامانه مدیریت پیگیری تخلفات و رسیدگی به شکایات (سمتا) در آذر ماه ۱۳۹۴ در راستای انجام هرچه بهتر مأموریت های مذکور در ۲ بخش مجزا، متشکل از فرآیندهای الکترونیکی رسیدگی به شکایات و رسیدگی به تخلفات مورد بهره برداری قرار گرفت.

 

تاریخچه رسیدگی به شکایات در سازمان بورس و اوراق بهادار

از جمله حقوق سرمایه گذاران در بازار سرمایه داشتن اطمینان کافی از حفظ حقوق خود در صورت سرمایه گذاری و ایجاد مشکل و اختلاف است. مدیریت پیگیری امور تخلفات در اسفند ماه سال ۱۳۸۵ در راستای پاسخگویی، پیگیری و رسیدگی به شکایات عموم سهامداران و سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه فعالیت خود را آغار کرد، این دفتر، شکایات مردمی را از طریق مراجعه حضوری، فاکس و ارسال پستی دریافت و پاسخ مربوطه را از طریق پست برای شاکیان ارسال می کرد.

اما با توجه به ایرادات وارده به مجموعه خروجی های این دفتر، "سیستم مکانیزه پاسخگویی به شکایات" در آبان ماه ۱۳۸۷ به منظور بررسی و پاسخگویی به شکایات راه اندازی شد تا امکان ثبت، پیگیری و دریافت نتیجه به صورت الکترونیکی برای شکایت فراهم شود. با ایجاد این سامانه علاوه بر حذف یا کاهش بسیاری از هزینه‌های ایاب و ذهاب یا هزینه‌های پستی، سرعت رسیدگی به شکایات به صورت قابل توجهی افزایش یافت اما با توجه به رشد بازار سرمایه این مهم نیز پاسخگوی شکایات وارده به مجموعه بورس ایران نبود براین اساس در راستای ارتقای سیستم مذکور، بهینه کردن، ارتباط با ادارات و مدیریت های نظارتی درون و برون سازمان و اظهار نظر آنان در مورد شکایات واصله، در سال ۱۳۹۳ ارتقای سیستم و ایجاد "سامانه سمتا" در دستور کار قرار گرفت.

 

شکل‌گیری سامانه سمتا در ایران

براساس گفته مقامات بازار سرمایه "سمتا" یک سامانه‌ آنلاین است و برای ثبت شکایت دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست و اشخاص با بهره گیری از این سامانه می توانند در هر زمان و مکان تنها با در اختیار داشتن اینترنت، شکایت خود را ثبت کنند.

به طوری که شاکیان با مراجعه به سامانه سمتا و یا از طریق لینک موجود در صفحه اصلی سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، پس از طی مراحل ثبت شکایت، کد رهگیری دریافت کرده و در مراجعات بعدی به سامانه با وارد کردن کد رهگیری قادر به پیگیری شکایت خود خواهند بود. هم اکنون مدیریت پیگیری تخلفات سازمان بورس و اوراق بهادار به منظور ایجاد بازاری شفاف، کارا و عاری از سوء استفاده در ۲ حوزه اصلی رسیدگی به تخلفات و شکایات حوزه بازار سرمایه در حال انجام مأموریت است.

 

مزیت های راه اندازی سامانه سمتا

سامانه سمتا مزیت های متعددی را به همراه دارد و حذف بروکراسی اداری یکی از مزیت های سامانه سمتا بشمار می آید. پاسخ گویی به شکایات با توجه به لزوم انجام استعلام از واحدهای نظارتی داخل و خارج سازمان و در برخی موارد استعلام از متشاکی که تماماً به صورت کاغذی و از طریق پست صورت می گرفت بنابراین بررسی یک شکایت به خودی خود بروکراسی پیچیده ای را در دل خود جای داده بود و احتیاج به صرف زمان زیادی داشت. همچنین شاکی تا زمانی که پاسخ ارسالی از طریق پست را دریافت نمی کرد از مجموعه نتیجه رسیدگیها هیچ اطلاعی نداشت و در صورت نیاز باید از طریق تلفن و یا با حضور در محل سازمان، وضعیت پرونده خود را از کارشناسان مربوطه جویا می شد. اما با تلاش های انجام گرفته در جهت رفع مشکلات یاد شده و همچنین در راستای حمایت از حقوق سهامداران و سرمایه‌گذاران، سامانه مدیریت پیگیری تخلفات و رسیدگی به شکایات (سمتا) راه اندازی و به مرحله اجرا گذاشته شد. سامانه‌ای که پس از راه اندازی آن علاوه بر افزایش سرعت رسیدگی‌ها، باعث صرفه جویی در وقت و هزینه شاکیان نیز شد.

 

نحوه ثبت و رسیدگی به شکایات در سامانه سمتا

بنابراین سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی جهت طرح شکایت نسبت به اشخاص تحت نظارت سازمان (اعم از نهادهای مالی، تشکل‌های خود انتظام و ناشران اوراق بهادار) با مراجعه به سامانه یاد شده و ثبت شکایت خویش، کد پیگیری دریافت کرده و به وسیله آن در قسمت پیگیری شکایت می‌توانند پاسخ خود را حداکثر ظرف مدت یک ماه مشاهده کند. این امکان برای اشخاص حقوقی نیز در دستور کار قرار گرفته شده است و آنان با ارائه مدارک دال بر وجود نمایندگی و بارگذاری آن در سامانه از طرف شخص حقوقی قادر به ثبت شکایت خواهند بود. حتی برای اشخاصی که به وکالت، ولایت، قیمومیت و یا هر نوع نمایندگی قانونی و قضایی، قصد طرح شکایت دارند نیز این امکان میسر شده است که با ارائه و بارگذاری مدارک دال بر ذی سمت بودن، به عنوان نماینده قانونی یا قضایی ثبت شکایت کنند.

بر این اساس شاکیان پس از ورود به سایت، ابتدا فرم طرح شکایت همراه با انتخاب نوع شاکی(حقیقی یا حقوقی) را دریافت و سپس اطلاعات متشاکی را وارد می کنند که بر اساس فرم های تعبیه شده در سامانه، انتخاب و در نهایت موضوع شکایت را از لیست موجود تعیین و متن شکایت خود را نیز وارد می کند. در پایان در صورتی که اسناد یا اطلاعاتی در خصوص شکایت لازم باشد؛ شاکی می تواند با بارگذاری آن در سامانه، آن اطلاعات را در اختیار سازمان جهت رسیدگی هر چه بهتر شکایت قرار دهد. پس از طی این مراحل، ضمن اختصاص کد رهگیری، شکایت به مدیریت پیگیری تخلفات ارجاع می شود.

لازم به ذکر است در صورت اختلاف بر سر جنبه مالی و یا احراز تخلف توسط واحدهای نظارتی داخل یا خارج از سازمان، مراتب از حیث انضباطی در مراجع رسیدگی به تخلفات مطرح و درخصوص جنبه مالی، شاکی راهنمایی خواهد شد تا حسب مورد از طریق کمیته سازش، هیأت داوری و یا مراجع قضایی موضوع پیگیری شود.

معاون سازمان بورس و اوراق بهادار از حذف قوانین دست و پا گیر برا باز شدن فضای حضور استارت آپ ها در بازار بورس خبر داد.

به گزارش خبرنگار مهر، احمد عراقچی عضو هیات مدیره و معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار در نشست خبری سالن دولت الکترونیک در حاشیه بیست و دومین نمایشگاه بین المللی الکامپ اقدامات سازمان بورس در حوزه فناوری اطلاعات و حمایت از استارت آپ ها و بنگاه های اقتصادی زودبازده را تشریح کرد.

وی با بیان اینکه حجم بزرگی از اقتصاد کشور از طریق بازار سرمایه تامین مالی می شود، گفت: بخش عمده ای از توسعه بازار سرمایه مرتبط با تکنولوژی های نوین است، بر این اساس ما در نقشه راه فناوری اطلاعات در بورس موضوع تسهیل دسترسی عامه افراد جامعه را به بازار با ابزارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات پیگیری می کنیم.

عراقچی گفت: موضوع توسعه نرم افزار سامانه اصلی معاملات بورس از دیگر برنامه های مدنظر است که به دلیل برخی مشکلات فنی باعث بروز تاخیر در معاملات بورس شده است.

وی توضیح داد: حدود ۸ سال است که نرم افزار این سامانه به دلیل شرایط خاص فضای بین المللی به روز رسانی نشده است و ما در حال به روز رسانی این سامانه و نیز راه اندازی سامانه پشتیبان برای رفع ناپایداری این نرم افزار هستیم.

عراقچی اظهار داشت: با به روز رسانی سامانه معاملات بورس امیدواریم در نیمه اول سال آینده سامانه جدید و به روزی را راه اندازی کنیم و در این زمینه با اپراتورهای بین المللی وارد مذاکره شده ایم.

وی از پذیره نویسی استارت آپ ها برای حضور در صندوق جسورانه فرابورس ایران خبر داد و گفت: بخشی از برنامه های حمایتی سازمان بورس حمایت از بنگاه های زودبازده و شرکت های نوپا و استارت آپ هاست. در این زمینه تامین مالی در بازار سرمایه و عملیاتی کردن ایده ها در این بازارها را در دستور کار داریم.

معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار یکی از بهترین اتفاقات سازمان بورس اوراق بهادار را برداشتن محدودیت های استفاده از ابزارهای معاملاتی به سمت کاربر عنوان کرد و گفت: در این زمینه استارت آپ ها می توانند با ارائه برنامه های توسعه ای خود و ایده های مدنظر بازار را در اختیار بگیرند.

وی ادامه داد: مهمترین اقدام سازمان بورس کمک به توسعه استارت آپ ها به شکل حذف قوانین و مقررات و باز کردن فضا برای این شرکت های نوپاست. هم اکنون ما دسترسی به سامانه های آنلاین بورس را برای این شرکت ها باز کرده ایم و در کسب و کارها به این شرکت ها راهنمایی می دهیم.

عراقچی گفت: تابلوی بورس ایده و حمایت از شرکت های دانش بنیان در بازار بورس راه اندازی شده است و برای موضوع شتابدهندگی استارت آپ ها نیز اقداماتی انجام داده ایم.

معاون اجرایی سازمان بورس اوراق بهادار گفت: در این زمینه راه اندازی مراکز رشد در دانشگاه های شهید بهشتی و شریف و تسهیل قوانین و مقررات برای فعالیت استارت آپ ها در حوزه بورس را پیگیری می کنیم.

کارشناس مسوول فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار اینترنتی شدن آزمون‌های ثبت‌نام در بورس، سامانه تبادل اطلاعات نهادهای مالی، شبیه ساز معاملات بازار سرمایه، استانداردسازی صورت‌های مالی، سامانه‌های رسیدگی به شکایات، پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه و سامانه اطلاع‌رسانی ناشران را به عنوان خدمات الکترونیکی این سازمان اعلام کرد.
ایسنا- بهنام حکاک‌زاده  با بیان اینکه در سایت رسمی‌سازمان بورس و اوراق بهادار به آدرس seo.ir، لیست تمام سایت‌هایی که سازمان دارد، لیست تمامی‌خدماتی که ارائه می‌دهد و همچنین سامانه‌های مرتبط وجود دارد. گفت: این سامانه‌ها زیرمجموعه‌های سایت سازمان بورس و اوراق بهادار هستند، اما هرکدام یک سایت جدا محسوب می‌شوند، زیرا یک تجارت خاص دارند.
وی درباره ثبت‌نام اینترنتی آزمون‌ها گفت: پیش از این تنها ثبت‌نام در بورس به صورت اینترنتی بوده و امتحان برای کسانی که می‌خواستند برای شرکت در بورس ثبت‌نام کنند به صورت حضوری و با قلم و کاغذ برگزار می‌شد، حجم زیادی از افراد نیز وجود داشتند، اما از سال گذشته آزمون‌ها حداقل هر دو هفته یک بار و به صورت الکترونیکی انجام می‌شود.
کارشناس مسوول فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان تایید صلاحیت حرفه‌ای مدیران سازمان بورس گفت: یک سری مشتری‌های خاص و یک سری فعالان حوزه بازار و سرمایه وجود دارند، یعنی کسانی که می‌خواهند مجوز کارگزاری، نهاد مالی و یا صندوق سرمایه‌گذاری بگیرند که برای آنها یک سایت خاص داریم به اسم setan.seo.ir که سامانه تبادل اطلاعات نهادهای مالی و خدمتی نوین 
است. پیش از این افراد باید به صورت حضوری مراجعه و فرم پر‌ می‌کردند، اما الان همه چیز به صورت الکترونیکی است.
حکاک‌زاده درباره سایت شبیه ساز معاملات بازار سرمایه به آدرس irvex.ir گفت: این سایت حدود دو سال است که راه اندازی شده و وقتی وارد این سایت می‌شوید بدون اینکه بخواهید پولی از دست دهید، می‌توانید تمرین کنید، حتی دانش آموزان و دانشجویان قبل از اینکه وارد بازار سرمایه شوند می‌توانند با قیمت‌های واقعی سهم بخرند و بفروشند و در آخر به آن‌ها گفته می‌شود که سود یا زیان کردند. این سایت همچنین مطالب آموزشی زیادی دارد و به شما نکات مختلفی را معرفی میکند.
وی با بیان اینکه بیشتر سایت‌های سازمان بورس جنبه اطلاع‌رسانی دارد، اظهار کرد: اگر شرکت‌ها بخواهند صورت‌های مالی را برای تحلیل مالی ارسال کنند، باید یک فرمت استاندارد جهانی داشته باشد که همان xbrl است، یعنی فرمتی که نرم‌افزارهای مختلف آن را می‌شناسند و می‌توانند آن را بخوانند، البته xbrl فرمت نیست، بلکه زبان تجاری گزارشگری است. سامانه xbrl.seo.ir در حوزه xbrl که در دنیا جدید است و سازمان بورس هم به عنوان پیشتاز در آن فعالیت می‌کند، برای استاندارد کردن صورت‌های مالی است.که همه بتوانند از آن استفاده کنند.
کارشناس مسوول فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح سامانه‌ها برای رسیدگی به شکایات افراد گفت: یکی از این سامانه‌ها، شکایت به آدرس shakayat.seo.ir است که حدود دو سال است راه‌اندازی شده و مثلا اگر کسی سود سهام خود را دریافت نکرد، می‌تواند از این طریق پیگیری کند و یا سایت دیگری به اسم davari.seo.ir که افراد می‌توانند به این سایت مراجعه کرده و اگر سود را دریافت نکردند، یا از سازمان بورس یا یک کارگزاری شکایت دارند، می‌توانند به بخش‌های مختلف این سامانه مراجعه کنند.
حکاک‌زاده sena.ir را از دیگر خدمات الکترونیکی سازمان بورس دانست و ادامه داد: این سایت که این روزها از آن استفاده زیادی می‌شود و بازدیدکننده بالایی دارد، پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه است و تمامی ‌اخبار رسمی ‌بازار سرمایه در آن وجود دارد. این سایت نیز پیش از این بوده، اما نسخه موبایل آن به تازگی راه‌اندازی شده است.
کارشناس مسوول فناوری اطلاعات سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه دسته‌بندی خدمات الکترونیک به نوین و غیرنوین صحیح نیست، گفت: خدمات نوین یعنی اینکه خدماتی تا به حال اصلا وجود نداشته و ما آن را ایجاد کردیم، اما این خدمات هر روز توسعه پیدا می‌کند و اصلا کلا بستر الکترونیکی اینطور است. سازمان بورس نیز همواره در حال توسعه بسترهای الکترونیکی خود است، زیرا یکی از خط‌مشی‌های اصلی سازمان، توسعه خدمات الکترونیک بازار سرمایه است.وی درباره سامانه اطلاع‌رسانی ناشران بیان کرد: سایت دیگری که بازدیدکننده زیادی دارد سامانه codal.ir است و حدود پنج سال است راه‌اندازی شده، که سامانه اطلاع‌رسانی ناشران ماست و تمامی‌صورت‌های مالی (ساختار اطلاعات مالی یک شرکت و سود و زیان شرکت) به محض اینکه منتشر می‌شود روی این سایت قرار می‌گیرد. این سایت هم ولی هر روز توسعه پیدا می‌کند و در کنارش خدمات بیشتری ارائه می‌دهد و برنامه موبایل آن نیز راه‌اندازی شده است.حکاک‌زاده در ادامه به مزیت‌های سامانه codal پرداخت و گفت: پیش از این، صورت‌های مالی روی کاغذ پرینت گرفته می‌شد و یک جا بود، اما در حال حاضر در اختیار همه است، باعث افزایش شفافیت شده، دیگه رانت اطلاعاتی وجود ندارد و سرمایه‌گذارها بر اساس آن برای خرید و فروش سهام تصمیم می‌گیرند.