ITanalyze

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور از فیلتر تعدادی از سایت‌های موسسات جاعل مدرک تحصیلی به دنبال شکایت وزارت علوم و دستور قضایی خبر داد.

جواد جاویدنیا سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با خبرگزاری میزان، از فیلتر تعدادی از سایت‌های موسسات فعال در حوزه آموزش عالی بدلیل شکایت نماینده وزارت علوم و با دستور بازپرس شعبه ۷۵۱ بازپرسی دادسرای عمومی و انقلاب ناحیه ۷ مشهد خبر داد.

وی اظهار داشت: دستگاه قضایی حامی هر گونه فعالیت و کسب و کار مجاز در چارچوب قانون است و مادامی که جرمی صورت نگرفته باشد و آسیبی به مردم وارد نشود به این حمایت ادامه خواهد داد، اما وقوع جرم خط قرمز دستگاه قضایی است.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به برخی از جرائم و تخلفاتی که از سوی این موسسات واقع شده بود ازجمله جعل و صدور مدارک آموزش عالی به صورت کاملا غیرمجاز یا ناشی از فعالیت آموزشی خارج از محدوده مجوز صادره اشاره و عنوان کرد: فعالیت مجرمانه و غیر مجاز موسسات مذکور می‌تواند به سیستم آموزشی کشور ضرر‌های جبران ناپذیری وارد کند و این مسئله موجب شکایت وزارت علوم و رسیدگی مقام قضایی و در نهایت صدور دستور فیلتر و مسدود سازی سایت‌های این موسسات گردید.

جاویدنیا افزود: در همین راستا ۷ نفر از متهمان با پیگیری و تلاش شبانه روزی بازپرس دستگیر و تعداد زیادی مدارک آموزشی مجعول که بعضا در اختیار چهره‌های معروف قرار گرفته بود، کشف و ضبط گردیده و پرونده آن‌ها در حال گذراندن روند قانونی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: فیلترینگ، آن است که در یک جلسه تخصصی می‌خواهی حرفتان را بزنید، اما اجازه ندهند و تحمل یک نقد سازنده را در یک جلسه کارشناسی نداشته باشند.

به گزارش فارس عزت الله ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی صبح امروز(سه‌شنبه ۱۶ بهمن) در آیین گرامیداشت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اظهار داشت: بعضی آقایان که می بینید بدمستی می‌کنند چیزی نمی‌خورند بلکه کافی است یک ذره برایشان اطلاعاتی برسد یا بخش مثبت آن یک قطره از آن شراب که مربوط هست به رودخانه ابرار می زنند همان یک قطره کاری می کند که کن فیکون می شود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه کسی نیست که فضای مجازی را قبول نداشته باشد، اظهار داشت: دو قطبی فیلترینگ و عدم فیلترینگ یک دوقطبی خائنانه است و من بارها اعلام کرده ام که فضای مجازی را خدا برای نجات انقلاب اسلامی آفرید. اگر نبود فضای مجازی و فضایی که نیروهای انقلابی «آتش به اختیار» در اختیار دارند و روشنگری می کنند معلوم نبود با این الیگارشی ها و باندهایی که آمده اند صدای همه را خفه کنند تا بیانات رهبر انقلاب شنیده نشود چه اتفاقی می افتاد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه قوانین مدیریتی اروپا برای کنترل فضای مجازی را قبول داریم گفت: اگر نظام و دولت و مجلس، این فضا را مدیریت کند این اسمش فیلترینگ نیست.

وی خاطرنشان کرد: فیلترینگ، آن است که در  یک جلسه تخصصی می‌خواهید حرفتان را بزنید، اما اجازه ندهند و تحمل یک نقد سازنده را در یک جلسه کارشناسی نداشته باشند، این فیلترینگ است.  اما آنکه ما می‌گوییم مدیریت کنیم و کاری کنیم که این امکان در اختیار مردم بیاید کجایش فیلترینگ است؟ اینها باید روشنگری شود چون در دست و پای حرف های سیاسی می افتد و بعضی ها هم که روش کارمندی دارند مزد می‌گیرند و مطلب می زنند.

ضرغامی ضمن بیان اینکه جنبش استادی اگر می خواهد درست کار کند باید شور و شعور را با هم هماهنگ کند و از کلمات نترسد گفت: ممکن است شما جمله‌ای بگویید و تیتر کنند که فلانی طرفدار فیلترینگ است. اصلا ترس ندارد و همانطور که در جنگ بچه های ما دست خالی رفتند و بزرگترین افتخارها را تا امروز آفریدند دلیل اش این بود که نترسیدند. باطل سرابی بیش نیست و ریشه ندارد و کف روی آب است پس باید با شجاعت حرف را گفت. 

وی با بیان اینکه حتی کسانی که ادعای خودی بودن می‌کنند ممکن است غلط حرف بزنند و اشتباه بروند و مردم را منحرف می کنند و داخل جریانات قدرت قرار گرفته اند و از آنها تبعیت می‌کنند گفت: حرف حق را می زنی به جای اینکه قبول کند حداقل صبر نمی‌کند که با بزرگترش هماهنگ کند. برخی‌ها اجازه می گیرند که حرف حق را قبول کنند یا نه؛‌ که به تعبیر قرآن همان ایمان دستوری است.

عضو شورای عالی فضای مجازی ضمن بیان این نکته که الان برخی موقع ها در تشکیلات نیروهای انقلاب هم همین وضع است گفت: یک حرف حق که زده‌ می‌شود یک برادری می گوید این کجا هماهنگ شد و کجا اجازه گرفت؟ این با نظر فلان آقا مخالف است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه با پایش انجام گرفته ۷۰ هکتار مزرعه خشخاش در منطقه کوهستانی صعب‌العبور که در دسترس عموم نیست که بتوانند به راحتی در آنجا حضور داشته باشند کشف شده گفت: قطعاً ما حامی پلیس هستیم و کار ما هم در راستای افزایش توان پلیس است.

به گزارش فارس، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با برنامه پارک شهر رادیو در پاسخ به سوال مجری برنامه که پرسید سامانه‌ای که از آن صحبت کردید که در مورد کشت خشخاش هم سر و صدایی هم به راه انداخت، این سامانه می‌تواند به حل مشکل ترافیک در تهران هم کمک کند، اظهارداشت: آن سامانه که ارزش تصاویر ماهواره‌ای است که این تصاویر دقت دارند، تصاویر ماهواره‌ای می‌تواند یک متر، ۲۰ متر یا ۱۰ متر و با دقت‌های مختلف کاربردهای مختلف دارند. ما چون خودمان ماهواره سنجشی در مدار نداریم مجبوریم تصاویر را از سایر کشورها بگیریم که بعضاً با محدودیت‌هایی مواجه هستیم و کیفیت‌هایی که به دست ما می‌رسد کیفیت مطلوب و مورد نظر ما نیست.

وی افزود: یکی از دلایل مهم این است که جوانان ما در حال کار هستند تا ماهواره خودمان را در مدار قرار بدهند و ما بتوانیم از آن بهره‌برداری کنیم، همین است. در حال حاضر برای مدیریت حمل و نقل شهری و جاده‌ای کیفیت تصاویری که می‌خواهیم با دقت یک متر است که بتوانیم آن را پردازش کنیم که چنین تصاویری را الان نداریم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان داشت: پس از اینکه ماهواره پیام موفق نشد در مدار قرار گیرد، دانشگاه امیرکبیر ساخت ماهواره یک متر را شروع کرده که یک زمان‌بندی ۳ ساله به ما داده‌اند و امیدواریم که ما بتوانیم ۳ سال آینده آن را در مدار داشته باشیم که طبیعتاً جهت مدیریت حمل و نقل کارایی دارد و بسیار مناسب است.

وی افزود: اما تصاویری که ما الان داریم برای پایش سطوح کشاورزی کفایت می‌کند و دقت لازم را دارد و می‌تواند به ما بگوید که در هر جای کشور چه چیزی کاشته شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این تصاویر در زمینه طرح آمایش سرزمینی هم مورد استفاده قرار می‌گیرد یا خیر، بیان داشت: آمایش سرزمینی یک موضوع، یک پایش سطوح زیر کشت یک موضوع دیگر است که به هر دو می‌خورد و ما باید قبل از آن درباره پردازش‌های اولیه را انجام دهیم، گیاهان را طیف نوری‌شان را شناسایی کنیم و عکس‌ها را دریافت کنیم و انطباق بدهیم و مساحت را استخراج کنیم که می‌تواند جدای از پایش سطوح زیر کشت بیماری‌های مزارع را شناسایی کند و بگوید و نحوه شیوع و مکانیزم شیوع چه چیزی است، می‌تواند زمین‌خواری را شناسایی کند، یعنی شما می‌توانید بگویید وضعیت ارتفاعات ۱۸۰۰ متر به بالای تصاویر امسال است و تصاویر سال آینده در این مدت زمانی را می‌توانید شناسایی کنید.

آذری جهرمی افزود: خیلی کارها می‌شود از تصاویر ماهواره‌ای استفاده کرد که ما اولویت را در مدیریت منابع آب گذاشتیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به بحث کشف مزرعه خشخاش و ۷۰ هکتاری که بیان کرده به نظر عدد بزرگی است، اظهارداشت: من واقعیتش راست کارم نیست  و نمی‌دانم چقدر محصول می‌دهد (با خنده) ولی ما با توجه به اینکه پایش کردیم این عدد را استخراج کردیم که در یک منطقه‌ای به صورت تکه تکه هست و کاشت می‌شود، منطقه کوهستانی و صعب‌العبوری است و در دسترس عموم نیست که بتوانند به راحتی حضور داشته باشند یا ببینند و طبیعتاً این هم جزء خصلت‌هایی است که فناوری می‌تواند به کمک امنیت کشور یا به کمک پلیس ما بیاید و آنها در واقع نسبت به این نقطه‌هایی که شاید پایش  به طرق عادی خیلی هزینه‌بر باشد بتواند خیلی راحت‌تر این پایش انجام شود.

وی در پاسخ به این سوال که پلیس مبارزه با مواد مخدر به صحبت‌های شما واکنش نشان داده و گفته‌‌اند که احتمالاً منظور آقای وزیر مجموعاً ۷۰ هکتار بوده و به صورت پراکنده بودند و به کنایه گفتند که مگر پلیس خواب است که همچین چیزی را وزارت ارتباطات کشف کند، این ۷۰ هکتار یکجا بوده؟ اظهارداشت: باید دید خبرنگار از پلیس چه سوالی پرسیده. یک وقت خبرنگار از پلیس پرسیده که شما چه کار می‌کردید که این اتفاق افتاده و پاسخ را فقط منعکس می‌کند. قطعاً ما حامی پلیس هستیم و پلیس هم ارتباط نزدیکی با ما دارد و هیچ اختلاف نظری وجود ندارد و انتظار هم نباید داشت که خیلی از جرم‌ها در کشور رخ می‌دهد و اگر پلیس فناوری بهتری داشته باشد می‌تواند بهتر مدیریت کند و با جرائم برخورد کند و کار ما هم در راستای افزایش توان پلیس است.

آذری جهرمی بیان داشت: پلیس مواد مخدر ما شهدای زیادی را تقدیم این راه کرده و برای مقابله با سوداگران مرگ سالانه فعالیت زیادی در این حوزه دارد و این موضوع نباید تبدیل به یک چالشی تبدیل شود که ما بگوییم پلیس خواب بوده و این اتفاق افتاده، نه، اتفاقاً پلیس بینا است، پلیس پیگیر است و ما توان‌افزایی می‌کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهارداشت: صنعت فضایی کشور برای همین است که کشور را توانمند کند که یکی از حوزه‌هایی که توانمند می‌شود پلیس است، یک حوزه هم حمل و نقل است که آن هم راهنمایی و رانندگی را توانمند می‌کند و هدف اصلی موضوع این است اما مطالبی که ما داریم در یک منطقه است و ما رئیس پلیس مواد مخدر تلفنی صحبت کردیم و اطلاعات را به صورت شفاهی اعلام کردیم و قرار شد به صورت حضوری و به صورت مکتوب نیز اعلام کنیم و یک نسخه از آن برای دادستان کل کشور نیز ارسال شود.

وی در مورد اینکه گفته می‌شود آقای آذری جهرمی هم در کمیته فیلترینگ هستید و هم در کمیته ضد فیلترینگ اظهارداشت: دماوند که رفته بودم صحبت کردم، گفتم مسئولین گلادیاتور نیستند که وسط میدان بجنگند و عده‌ای هم کف بزنند. من در جلسه مربوط به کسب و کارها و نظام پرداخت الکترونیکی، یکی از موضوعات جدی که شرکت‌ها با آن مواجه بودند شکایت دستگاه‌های دولتی از اینها بود و اینکه مرتبط اینها را با شکایت دستگاه دولتی و بعضاً غیر دولتی اینها را فیلتر می‌کردند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهارداشت: ما در دولت مکانیزمی به کار گرفتیم که قبل از اینکه شکایت اینها ثبت شود، این شکایت بررسی شود. در واقع ما یک کمیته آنتی‌فیلتر درست کردیم که منجر به فیلتر کسب و کار می‌شود، که در رسانه فضای دو قطبی به وجود می‌آورد.

وی در پایان بیان داشت: طبیعتاً این مسئله‌ای که فیلتر باید باشد یا نباید باشد، باید کمیته تعیین مصادیق تشکیل شود و در همان جلسه‌ با استدلالاتی که وجود دارد جمع‌بندی شود و بعد پایه‌هایی که مورد قبول مردم هم باشد توضیح دهیم که اگر واقعاً می‌خواهیم تصمیمی بگیریم نه اینکه هر روز صبح که بیدار می‌شویم بگوییم این را می‌خواهیم ببندیم و یک گروهی دیگر می‌گویند نه این را نباید ببندید این چه مشکلی از مردم را برطرف می‌کند؟ به نظر من این منطق درستی نیست و تقریباً نزدیک به یک سال و ۸-۷ ماه است کمیته فیلترینگ تشکیل نشده است.

نادر نینوایی - این روزها حرف فیلتر اینستاگرام بارها مطرح شده است، اما فارغ از موفق یا ناموفق بودن فیلترینگ اینستاگرام در این مطلب سعی کرده‌ایم با بررسی پرطرفدارترین صفحات این شبکه اجتماعی در میان کاربران ایرانی ببینیم در صورت فیلتر شدن اینستاگرام در ایران اصولا چه اتفاقی می‌افتد.

تعداد کاربران اینستاگرام در ایران به‌طور دقیق مشخص نیست، اما در یکی از مارکت‌های اندرویدی ایرانی 21 میلیون مرتبه این اپ دانلود شده که با احتساب کسانی که اپلیکیشن iOS آن را در اختیار دارند و نیز کسانی که شاید از گوگل‌پلی یا سایر منابع آن را دانلود کرده باشند، حد‌اقل 25 میلیون کاربر اینستاگرام در ایران برآورد می‌شود که این میزان تقریبا نصف تعداد کاربران تلگرام در کشور است.

**وقتی همچنان عمده 45 میلیون کاربر ایرانی تلگرام با کمک فیلترشکن یا دیگر ابزار از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند و در شرایطی که کاربران ایرانی فیس‌بوک و توییتر نیز از طریق فیلترشکن به این شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، به نظر می‌رسد فیلترینگ اینستاگرام تاثیر چندانی بر افزایش استفاده از فیلترشکن نخواهد داشت و در واقع آب از سر کاربران گذشته و دوره فیلترینگ‌درمانی به سر رسیده است.**

در این مطلب سعی می‌کنیم ضمن بررسی پرطرفدارترین صفحات ایرانی اینستاگرام و ارایه تحلیلی بر جنس مخاطب اینستاگرام در کشور، نگاهی به خرید و فروش کالا و خدمات بر بستر آن و نیز هزینه‌هایی که به منظور تبلیغات بر بستر صفحات سلبریتی‌ها و پیج‌های شناخته‌شده ایرانی در اینستاگرام وجود دارد، بپردازیم.

اینستاگرام زمین بازی سلبریتی‌ها

مهناز افشار، رامبد جوان و بهنوش بختیاری به ترتیب با 8.1، 7.6 و 7 میلیون فالوئر، پرطرفدارترین صفحات ایرانی را در اینستاگرام دارند.

از 20 صفحه اینستاگرام ایرانی پرطرفدار اما 19 مورد مربوط به سلبریتی‌ها بوده و فقط یک مورد به یک صفحه مرتبط با موسیقی تعلق دارد. در این میان شش مورد از صفحات پرطرفدار مربوط به خوانندگان ایرانی است و دو مورد باقی‌مانده نیز مربوط به صفحات شخصی علی دایی و علی کریمی دو پیشکسوت فوتبالی است.

نگاهی به دیگر صفحات پرطرفدار در ایران مشخص می‌کند صفحات مربوط به اینفلوئنسرها، صفحات طرفداری یا اطلاع‌رسانی برنامه‌های تلویزیونی، بهداشت و زیبایی، سرگرمی، مد و زیبایی و صفحات سخنرانان و مدرسان انگیزشی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین مروری گذرا به پرطرفدارترین صفحات اینستاگرام ایرانی مشخص می‌کند در کشور ما نیز همچون سایر نقاط دنیا اینستاگرام بیش از آنکه جنبه اطلاع‌رسانی یا آموزشی داشته باشد کارکرد سرگرمی و تفریحی دارد. درواقع نگاه کاربران به اینستاگرام بیشتر معطوف به صحبت‌های مطرح‌شده توسط سلبریتی‌ها و به‌خصوص بازیگران است و پس از آن نیز نیم‌نگاهی به مسایلی همچون مد و زیبایی دارند.

موضوعات پرطرفدار در اینستاگرام

نگاهی کلی به صفحات پرطرفدار اینستاگرام در ایران مشخص می‌کند که به‌طور کلی هر صفحه‌ای که در حوزه مسایل مرتبط با خانم‌ها فعالیت کند، با تعداد دنبال‌کنندگان بیشتری نسبت به صفحات مرتبط با مردان ر‌وبه‌رو خواهد شد. درواقع به نظر می‌رسد در مجموع خانم‌ها بیشتر از آقایان از اینستاگرام استفاده می‌کنند و در نتیجه مشتری‌های خانم بیشتری در اینستاگرام وجود دارند؛ از صفحات مخصوص لباس و مزون بگیرید تا زیورآلات و جواهر همه و همه بیشتر فالوئرهایشان را خانم‌ها تشکیل می‌دهند.

جالب است بدانید در بسیاری از مواقع حتی مشتریان صفحات لباس‌های مردانه نیز خانم‌ها هستند. یکی از فعالان اینستاگرامی در زمینه فروش پوشاک در این خصوص معتقد است: در مجموع بسیاری از خانم‌ها سلیقه آقایان در خرید لباس را قبول ندارند و اگر به بوتیک‌های مردانه شهر هم بروید، تعداد خریداران خانم آنها بیشتر است. وی اضافه می‌کند این ماجرا دقیقا در مورد اینستاگرام هم صدق می‌کند و خانم‌ها هیچ اعتمادی به سلیقه آقایان ندارند و ترجیح می‌دهند خودشان برای آنها از صفحات اینستاگرامی خرید کنند.

در مجموع اما بیشتر صفحات مورد علاقه خانم‌ها به مباحثی مثل مد و زیبایی، رموز خانه‌داری، بچه‌داری، آشپزی و صفحات بازیگران مربوط می‌شود و در مقابل مردان ایرانی نیز بیشتر دنبال‌کننده ورزشکاران، مد و لباس و مطالب سرگرمی‌محور هستند.

کسب‌و‌کار مجازی بر بستر اینستاگرام

هرچند کسب‌و‌کارهای شکل‌گرفته بر بستر اینستاگرام به سبب آنکه نمی‌توانند نماد اعتماد الکترونیکی برای صفحاتشان از وزارت صمت دریافت کنند قانونا مورد تایید نیستند، اما نگاهی به حجم بالای خرید و فروش اینترنتی کالا و هزینه‌های تبلیغات بر بستر آنها گویای این است که کار و بار بسیاری با استفاده از اینستاگرام در ایران سکه شده است.

در مورد تبلیغات در اینستاگرام تعداد فالوئرها، لایک‌خوردن پست‌ها و بازدیدهای استوری‌ها تعیین‌کننده اصلی قیمت تبلیغات در پیج‌های اینستاگرامی است.

تبلیغات مرتبط با رستوران‌ها این روزها بسیار رایج است و البته برخی نیز با نام taster یا چشنده غذا خود را معرفی کرده و با جمع کردن تعداد بالایی فالوئر مشغول به خوردن و معرفی و تبلیغ غذاخوری‌ها شده‌اند. تبلیغات مرتبط با فشن و زیبایی نیز این روزها طرفداران زیادی دارد و البته فروش پوشاک نیز رایج است و بسیاری از مغازه‌ها از اینستاگرام به عنوان وسیله‌ای برای فروش پوشاک استفاده می‌کنند. در کنار تمام اینها خرید و فروش فالوئر، لایک و صفحات پرفالوئر نیز از دیگر تجارت‌های رایج بر بستر اینستاگرام است. یکی از صفحات ایرانی مخصوص فروش فالوئر در ایران بابت فروش هزار فالوئر، 350هزار تومان پول می‌گیرد.

در این میان افرادی نیز هستند که پیج‌هایی به نام‌های مختلف دخترانه ساخته و با انتشار عکس‌های خصوصی دزدیده‌شده از خانم‌ها، فالوئرهای پیج را افزایش می‌دهند و وقتی تعداد فالوئرها به تعداد مشخصی رسید اقدام به فروش آن می‌کنند. در این سبک پیج‌ها معمولا پیامی در بالای صفحه نوشته شده که اگر تمایل به خرید این صفحه دارید پیام دهید.

براساس برخی گزارش‌ها صفحات ایرانی که در اینستاگرام فروخته می‌شوند، از ۵۰ هزار تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. درواقع این بازار به اندازه‌ای فشرده و نفس‌گیر شده که شرکت‌های مختلفی برای فروش تخصصی صفحات اینستاگرامی به راه افتاده‌اند و رقابت شدیدی میان آنها حکم‌فرما است.

از این موضوع که بگذریم، اینفلوئنسرهای ایرانی نیز درآمدهای باورنکردنی از اینستاگرام دارند. برای مثال هزینه تبلیغات ویدیویی در صفحات چند اینفلوئنسر که خود را طنزپرداز معرفی کرده‌اند و حدود 1 تا 2 میلیون فالوئر دارند، بین 6 تا 8 میلیون تومان است.

**یک ورزشکار رزمی که فقط 650 هزار فالوئر دارد نیز براساس برخی از گزارش‌ها برای تبلیغات ویدیویی 16 میلیون تومان پول درخواست می‌کند. البته باتوجه به قیمت‌هایی که توسط سایر ورزشکاران با تعداد فالوئرهای کمتر اعلام شده، این نرخ نیز چندان دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. یکی دیگر از کسانی که در زمینه طراحی دکور منزل عکس‌هایی را در اینستاگرام منتشر می‌کند و فقط 237 هزار فالوئر دارد هم برای تبلیغات در صفحه‌اش 5 میلیون تومان می‌گیرد.**

فراموش نکنیم که برخی صفحات با تعداد فالوئرهای بسیار کمتر از موارد ذکر شده نیز هستند که اقدام به دریافت تبلیغ و انتشار آن می‌کنند که در چنین مواردی خود محصول تبلیغ‌شده برای مثال کفش، پوشاک یا محصول آرایشی به عنوان اشانتیون به تبلیغ‌کننده ارایه می‌شود.

از سوی دیگر برخی افراد نیز به واسطه‌هایی بین چهره‌های مشهوری مثل بازیگران و فوتبالیست‌ها تبدیل شده‌اند و با بردن این چهره‌های شناخته‌شده به فروشگاه‌هایی که از آنها تبلیغ می‌گیرند و انتشار عکس آنها در پیج‌های این فروشگاه‌ها درآمدهای آنچنانی کسب کرده و البته مبالغ هنگفتی نیز از طرف فروشگاه‌ها به چهره‌های مشهور پرداخت می‌شود.

جمع‌بندی

باتوجه به رقم‌های بسیار بالایی که برای تبلیغات و فروش محصولات در اینستاگرام هزینه می‌شود، به نظر می‌رسد حتی در صورت فیلتر شدن این شبکه اجتماعی کسانی که به درآمدهای آنچنانی بر بستر آن رسیده‌اند همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

این موضوع به این معنی است که کماکان محتوای مورد نظر مخاطب ایرانی بر بستر اینستاگرام ارایه خواهد شد. از سوی دیگر باتوجه به اینکه بسیاری از کاربران برای اتصال به تلگرام، فیس‌بوک و توییتر اقدام به استفاده از فیلترشکن کرده‌اند، حالا دیگر به‌خوبی راه و چاه استفاده از فیلترشکن را آموخته‌اند و به هر روی به این شبکه اجتماعی متصل خواهند شد.

از سوی دیگر، سفارش‌دهندگان تبلیغات نیز به سبب آنکه همچنان جمع انبوهی از ایرانیان مشتری این شبکه‌ اجتماعی هستند به سفارش تبلیغ و چرخاندن چرخ اقتصاد شکل‌گرفته ادامه خواهند داد. با این تفاسیر باید گفت اقتصاد عظیمی که بر بستر اینستاگرام برای ایرانیان ایجاد شده به‌هیچ‌وجه با فیلترینگ متوقف نخواهد شد و اینستاگرام حالا‌حالاها میهمان‌ خانه‌های ایرانیان خواهد بود.

**خلاصه سخن اینکه به واسطه آنچه ذکر شد، دیگر اتکای صرف به فیلترینگ، اثر قبلی خود را از دست داده و سود و زیانی از بابت فیلترینگ یا عدم فیلترینگ اینستاگرام رخ نداده و در نتیجه آب از آب تکان نخواهد خورد.**

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اینکه فیلتر اینستاگرام تصمیم حاکمیت است و آذری جهرمی به او گفته "به زودی اینستاگرام را فیلتر می‌کنیم"، افزود: روحانی نمی‌گذارد.

جواد کریمی قدوسی در گفت‌وگو با خانه ملت گفت: آذری جهرمی به من گفت اینستاگرام را به زودی فیلتر می‌کنیم.

نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی افزود: فیلتر اینستاگرام تصمیم حاکمیت است و وزیر ارتباطات به خود من گفت به زودی انجامش می‌دهم.

وی درباره عملیاتی نشدن فیلتر اینستاگرام تاکنون گفت: روحانی نمی‌گذارد؛  زیرا رییس جمهور و وزیرش در بحث فیلترینگ با هم اختلاف نظر دارند.

این نماینده مردم در مجلس دهم تاکید کرد: هر روزی که در اجرای این تصمیمات نظام سهل‌انگاری شود، از سیئات است.

وزیر بگوید نقشی در نسخه‌های فارسی تلگرام ندارد، خودش را زیر سوال می‌برد

وی درخصوص سخنان آذری جهرمی مبنی بر اینکه وزارت ارتباطات نقشی در نسخه‌های فارسی تلگرام ندارد، گفت: اگر این فرد چنین اظهاراتی کند، از الفبای حاکمیت مطلع نیست و خودش را به عنوان وزیر زیر سوال می‌برد و اختیاراتش را نفی می‌کند.

حتی مسائل فردی و شخصی در یک نظام، جنبه‌های حاکمیتی پیدا می‌کند

وی توضیح داد: تمام موضوعات اجتماعی و حتی به نحوی مسائل فردی و شخصی در یک نظام، حکومت و ایدئولوژی، به خصوص در عرصه منافع عمومی جنبه‌های حاکمیتی پیدا می‌کند و هیچکس نمی‌تواند بگوید فضای مجازی، پیام‌رسان‌ها و هاتگرام خارج از حاکمیت و متعلق به بخش خصوصی است و ما به آن کاری نداریم.

وی با بیان اینکه دولت باید از دین، ناموس و امنیت فرهنگی خانواده دفاع کند، ادامه داد: هر خانواده‌ای در اثر سهل انگاری هر دولتی به خصوص این دولت، به ویژه در بحث فضای مجازی و به خصوص در ارتباط با این پیام‌رسان‌هایی که خود غربی‌ها هم با آن مبارزه می‌کنند، کوتاهی کند، معصیت و گناه فروپاشی هر خانواده به گردن آن مسئول است.

مدیریت هاتگرام و طلاگرام در چارچوب وزارت ارتباطات است

کریمی قدوسی در پاسخ به این سوال که چرا وزارت ارتباطات از جریان عرضه طلاگرام و هاتگرام کنار گذاشته شد، به گزارش وزارت اطلاعات در خصوص هاتگرام و طلاگرام اشاره کرد و توضیح داد: وزیر ارتباطات جزئی از پیکره وزارت اطلاعات بوده و سابقه کار در آنجا داشته و از هاتگرام و تلگرام طلایی مطلع بوده است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: آنها که اکنون در هاتگرام و طلاگرام مدیریت می‌کنند، در چارچوب وزارت ارتباطات کار می‌کنند و همگی جزء دولت و حاکمیت هستند.

هیچ امر حاکمیتی برای بستن اینستاگرام به دولت ابلاغ نشد

وزیر ارتباطات در واکنش به اظهارات یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر تصمیم فیلترینگ اینستاگرام از سوی دولت، گفت: هیچ امر حاکمیتی برای بستن اینستاگرام به دولت ابلاغ نشده است.

به گزارش خبرنگار مهر، محمدجواد آذری جهرمی در واکنش به نقل قول کریمی قدوسی نماینده مجلس از وزیر ارتباطات که اینستاگرام به زودی فیلتر می شود، در توئیتر نوشت: نظر یک نهاد، نظر حاکمیت نیست.

وی ادامه داد: هیچ امر حاکمیتی بر انسداد شبکه اجتماعی اینستاگرام به دولت ابلاغ نشده است.

وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: در مجلس به آقای کریمی قدوسی عرض کردم که چه نهادی برای اولین بار نسخه‌های فارسی تلگرام را طرح و حمایت کرد و ما نقشی نداریم؛ نمی دانم چرا این سخنان را فیلتر کرده‌اند.

عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه معتقد است باید تشکیلاتی نظیر این کمیته یا شورای عالی فضای مجازی به تصمیم‌گیری در حوزه فضای مجازی ورود کنند ولی قوه قضاییه این کار را انجام می‌دهد.
محمد کاظمی در گفت‌وگو با خانه ملت درباره متولی اصلی تصمیم‌گیری برای فیلترینگ در کشور گفت: شورای عالی فضای مجازی باید تصمیم بگیرد؛ البته کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای نیز در خصوص مصادیق می‌تواند ورود و رسیدگی و تصمیمی اتخاذ کند.

نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی افزود: در قانون برخی مواردی که مربوط به جرایم رایانه‌ای است پیش‌بینی شده که البته مسئول و متولی مشخصی ندارد اما به نظر من باید تشکیلاتی نظیر شورای عالی فضای مجازی و کمیته تعیین مصادیق مجرمانه باید ورود کنند.

وی گفت: کمیته تعیین مصادیق مجرمانه، مصادیق را مشخص و بر اساس آن حکم صادر می‌کند؛ فیلترینگ هم باید جزو این موارد باشد.

قانون روشن نیست

کاظمی ادامه داد: با توجه به اینکه فضای مجازی یک محیط جدید است؛ در بحث قانونگذاری آن موفق نبوده‌ایم و تکلیف روشن نیست؛ ضمن آنکه قانون به هر تشکیلاتی وظایفی داده است؛ به قوه قضاییه اختیاراتی واگذار شده، به کمیته تعیین مصادیق مجرمانه و شورای عالی فضای مجازی، اختیاراتی دیگر.

وی با اشاره به اینکه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای مدتهاست تشکیل جلسه نداده، اضافه کرد: در حال حاضر قوه قضاییه این تصمیم‌گیری‌ها را انجام می‌دهد.

کمیته تعیین مصادیق مجرمانه کمیته پر و پیمانی است

این نماینده مجلس درخصوص اینکه کمیته در موردهای اخیر فیلترینگ نقشی نداشته، گفت: این کمیته به واسطه حضور نمایندگان وزرا، مجلس و قوه قضاییه، کمیته پرکیفیت و پر و پیمانی است و در حالیکه باید همه کاره باشد عملا هیچ کاره شده است.

عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه تاکید کرد: اگرچه این کمیته باید مسئول فیلترینگ در کشور باشد ولی ضعیف شده است.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری گفت: سال ۹۵ فعالیتی را آغاز کردیم و گفتیم که به قانون بازگردیم، تجهیزات فیلترینگ را خود شرکت‌های اینترنتی فراهم کنند و در حال حاضر هم قائل بر این هستیم که اعمال فیلترینگ را همین شرکت‌ها بر اساس حکم قضائی و کارگروه تعیین مصادیق انجام دهد.

محمد جواد آذری جهرمی در گفت‌وگو با ایلنا،‌ درباره طرح سوال نمایندگان مجلس از وی در خصوص اعمال فلیترینگ و این که گفته می‌شود دولت مسئول اجرایی کردن آن است، گفت: قطعا فلیترینگ نه گردن وزارت ارتباطات و نه دولت است. 

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات ادامه داد: دولت ۶ عضو در کمیته تعیین مصادیق دارد و بیش از یکسال است که این کمیته تشکیل جلسه نداده و نظرخواهی از دولت درباره فلیترینگ نشده است.

وی ادامه داد: حکم قضائی نشان می‌دهد که دولت در این زمینه درگیر نیست پس بنابراین باید گردن چه کسی باشد؟ باید برای مردم شفاف سازی شود که تصمیم گیری در این عرصه و ابلاغ کننده کیست.

آذری جهرمی با بیان این که اگر دولت در جایی حضور پیدا کند تمام مسئولیتش را می‌پذیرد و توضیح هم می‌دهد، گفت: این‌که ما را در قالب سوال به مجلس فرا بخوانند و  توضیح بخواهند که  اثرات این موضوع چیست، حق نمایندگان است.

وی تاکید کرد: قطعا از این فرصت استفاده و گزارشاتی ارائه خواهیم داد که این موضوع چه اثراتی داشته است.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات خاطرنشان کرد: این که چی کسی مجری است، قانون شفاف می‌گوید شرکت‌های تامین کننده خدمات دسترسی یعنی خود شرکت‌های اینترنتی موظف هستند که فلیترینگ را انجام دهند.

وی ادامه داد: یک تصمیمی در مقطع زمانی گرفته شد؛‌ آن زمان بیش از ۳ هزار شرکت در زمینه اینترنت فعالیت می‌کردند، گفتند شرکت فن‌آوری اطلاعات که بعدها به شرکت زیر ساخت تبدیل شد، فلیترینگ را به حالت متمرکز انجام دهد.

جهرمی خاطرنشان کرد:‌ سال ۹۵ فعالیتی را آغاز کردیم و گفتیم که به قانون بازگردیم، تجهیزات فیلترینگ را خود شرکت‌های اینترنتی فراهم کنند و در حال حاضر هم قائل بر این هستیم که اعمال فیلترینگ را همین شرکت‌ها بر اساس حکم قضائی و کارگروه تعیین مصادیق انجام دهد.

وی تاکید کرد: باید فضا را شفاف کنیم و هرکسی هم در جایگاه و مسئولیت خودش بنشیند و بر اساس آن پاسخ دهد.

بررسی‌های آماری همشهری نشان می‌دهد، گسترش فیلترینگ مافیای فروش فیلترشکن در کشور را به‌وجود آورده که ماهانه گردش مالی ۵۰ تا ۷۵میلیارد تومانی دارد

گسترش فیلترینگ راهکاری بود که طرفدارانش از همان ابتدا می‌گفتند با انگیزه کاهش گسترش بی‌اخلاقی در فضای مجازی صورت می‌گیرد و نتیجه‌های مثبتی خواهد داشت.
برای اطمینان از اینکه چنین راهکاری نتیجه می‌دهد، در دستور فیلتر تلگرام تأکید شده بود، فیلترشکن‌ها هم باید فیلتر شوند؛ دستوری که‌ انجام‌دادن آن از نظر فنی غیرممکن بود و برای مدتی، اینترنت کشور را دچار اختلال‌های جدی کرد. این‌روزها، حدود 10‌ماه بعد از آغاز فیلترینگ تلگرام- پرتعدادترین شبکه اجتماعی ایرانیان- در حالی صحبت از فیلترینگ اینستاگرام، دومین شبکه پرطرفدار ایران به میان آمده که وجود یک شبکه عظیم و قدرتمند تجارت فیلترشکن در کشور بر هیچ‌کسی پوشیده نیست.
شما با جست‌وجوی ساده در گوگل می‌توانید به سایت‌هایی برسید که با درگاه بانکی و خیلی راحت به شما وی‌پی‌ان و فیلترشکن می‌فروشند و بدون مشکلی سال‌هاست به کارشان ادامه می‌دهند. هیچ‌کس نمی‌داند در پشت پرده این تجارت میلیاردی چه کسانی هستند اما بدون فیلترینگ شبکه‌های مهم اجتماعی عملا چنین بازاری به‌وجود نمی‌آمد.
همشهری ضمن گفت‌وگو با کارشناسان و رصد آنچه در این فضا می‌گذرد، سعی در توصیف این فضا دارد.
پیدا‌کردن آمار دقیق از تعداد کاربران فیلترشکن در ایران از نظر فنی اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است. پرسش و پاسخ همشهری از مقام‌های وزارت ارتباطات طی روزهای گذشته در این رابطه به نتیجه‌ای مشخص نرسید. هیچ‌کدام از مقام‌های وزارت ارتباطات حاضر به ارائه آماری در این رابطه نشدند و آن را محرمانه دانستند.
بررسی‌های همشهری نشان می‌دهد که اپراتورها با استفاده از روش‌هایی که مبتنی بر میزان مصرف داده کاربران است، می‌توانند حدود آمار کسانی که با فیلترشکن در فضای مجازی حضور دارند را تخمین بزنند. تماس‌های همشهری با وزارت ارتباطات دراین‌باره به نتیجه نرسیده و به‌نظر می‌رسد، مسئولان این وزارتخانه تمایلی ندارند به موضوع فیلترشکن‌ها وارد شوند؛ به همین دلیل، همشهری با توسل به آمارهای رسمی رگولاتوری ایران و برخی آمارهای جهانی از تعداد کاربران اینترنت کشور، آمار کسانی که از فیلترشکن‌ استفاده می‌کنند را تخمین زده است.
بر این اساس، آنطور که رگولاتوری ایران آمار داده، در حال حاضر 72میلیون و 941هزار کاربر اینترنت پهن‌باند در کشور فعال هستند که از آن تعداد حدود 60میلیون نفر به اینترنت پرسرعت موبایل (3G و 4G)‌دسترسی دارند. از آنجایی که برای استفاده از این اینترنت، کاربر باید تلفن همراه هوشمند در اختیار داشته باشد، می‌توان حدس زد که تعداد قابل‌توجهی از این افراد روی تلفن‌های همراه‌شان از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. برای اطمینان از حدود این کاربران، می‌توان به یک آمار جهانی «وی‌آر‌سوشال» و «هودسوییت» مراجعه کرد. بر این اساس، در ایران دست‌کم 40میلیون کاربر موبایل در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند.
محمدجواد آذری‌جهرمی مدتی پیش گفته بود 42 تا 45میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی در کشور فعال هستند که آن آمار جهانی را تأیید می‌کند. از آنجایی که تقریبا تمام شبکه‌های اجتماعی جهانی (به جز اینستاگرام)‌در ایران فیلتر هستند، با تقریب خوبی می‌توان ادعا کرد که تقریبا تمام این افراد در تلفن‌های همراه‌شان از فیلترشکن استفاده می‌کنند. گفت‌وگوی همشهری با یکی از مقام‌های آگاه فعال در حوزه صنعت موبایل و اینترنت نشان می‌دهد، اینکه گفته شود از هر 8کاربر، یک نفر از فیلترشکن‌های غیررایگان استفاده می‌کند، دور از ذهن نیست و تخمین درستی به‌حساب می‌آید.تخمین همشهری  به صورت حداقلی هزینه ماهانه 50 میلیارد تومان است.

حساب‌و‌کتاب حداقلی
 با این حساب، اگر تعداد کاربران موبایلی دارای فیلترشکن را در پایین‌ترین حد آن یعنی 40میلیون نفر درنظر بگیریم، می‌توان گفت دست‌کم 5میلیون کاربر از فیلترشکن‌های پولی و غیررایگان استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، بررسی‌های همشهری از فروشندگان وی‌پی‌ان در کشور نشان می‌دهد، هزینه‌ اشتراک ماهانه نرم‌افزارهای ضدفیلتر اینترنت بین 5 تا 18هزار تومان است. اگر قیمت متوسط هر‌ ماه اشتراک فیلترشکن را فقط 10هزار تومان درنظر بگیریم، گردش مالی ماهانه فروش فیلترشکن در ایران به‌دست می‌آید که برابر با 50میلیارد تومان در ‌ماه یا به‌عبارت دیگر سالانه ۶۰۰میلیارد تومان می‌رسد.  این رقم، با درنظر گرفتن حداقل آمارها تهیه شده و کاملا خوش‌بینانه است. در سال92 گزارش مشابهی در ایسنا نشان می‌دهد، در آن سال با وجود اینکه تلگرام فیلتر نشده بود،این  هزینه حدود 100میلیارد تومان در ‌ماه بود. سال‌ها پیش از آن، در گزارشی که وزارت ورزش و جوانان در سال2014 (84-83) منتشر کرده بود، تخمین زده شد‌ دست‌کم 70درصد جوانان ایرانی از فیلترشکن استفاده می‌کنند. اگر این آمارهای قدیمی‌تر را با آنچه در بررسی‌های همشهری مشخص شده، کنار هم بگذاریم، ‌50میلیارد تومان منطقی و حتی بسیار خوش‌بینانه است.

ارائه سرویس غیررسمی با درگاه بانکی رسمی
برای گرفتن اشتراک ماهانه فیلترشکن کافی است همین واژه را در اینترنت جست‌وجو کنید. بررسی «ترند»های گوگل نشان می‌دهد از اردیبهشت امسال که تلگرام فیلتر شد، میزان جست‌وجوی این واژه در موتور جست‌وجوی جهانی جهش چشمگیری داشته است. از همه‌ جالب‌تر اینکه، در بسیاری از موارد خرید اشتراک از طریق سایت‌هایی صورت می‌گیرد که مجهز به درگاه پرداخت بانکی هستند. درحالی‌که این درگاه‌ها قاعدتا باید صرفا برای کسب‌وکارهای مجاز که دارای نماد اعتماد الکترونیکی باشند، صادر شود. پیش‌تر همشهری در گزارش دیگری، چگونگی استفاده از درگاه‌های مجاز برای کارهای غیرمجاز مثل قمار را بررسی کرده بود. بر این اساس، اشخاص با ثبت شرکتی که کسب‌و‌کار مجاز ارائه می‌کند، یک درگاه صوری گرفته و تراکنش‌هایی با هدف‌های دیگر را از طریق آن انجام می‌دهند. آن زمان، بانک مرکزی به همشهری اعلام کرده بود، به‌طور مدام این درگاه‌های غیرمجاز را رصد کرده و از روی رفتار غیرعادی‌شان آنها را شناسایی و مسدود می‌کند. گسترش فیلترشکن‌های مجهز به درگاه پرداخت بانکی نشان می‌دهد، رصد این درگاه‌ها باید به‌طور جدی‌تری صورت بگیرد.

راه‌های متنوع درآمد
خرید اشتراک فقط یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست که پول را از کشور خارج کرده یا به گسترش یک کسب‌و‌کار غیرعادی می‌کشاند. این در حالی است که‌ کاربران عادی این‌روزها نه برای انجام عمل مجرمانه یا دسترسی به سایت‌های با محتوای نامناسب، که در بسیاری از موارد برای انجام کارهای روزمره به استفاده از این ابزارها‌ روی می‌آورند. بررسی‌های همشهری مدل‌های اقتصادی دیگری که فیلترشکن‌ها به واسطه آن درآمد کسب می‌کنند را به‌دست آورده است.
تبلیغات: نمایش تبلیغات کسب‌وکارها در ابزارهای فیلترشکن یکی از راه‌های درآمد فیلترشکن‌هاست. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که یک شرکت واسطه، این تبلیغات را در پلتفرم‌های گوناگون - ازجمله فیلترشکن‌ها - پخش می‌کند و در بسیاری از موارد، کسب‌و‌کارها نسبت به آن بی‌اطلاع هستند.
جذب اسپانسر: بعضی فیلترشکن‌ها از منابع مالی گوناگونی تغذیه می‌شوند. در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این نرم‌افزارها رویکرد اقتصادی دارند و به‌خاطر درآمدزایی در ازای پاسخگویی به نیاز کاربران، درآمد کسب می‌کنند. شنیده‌های دیگر حاکی از پشتیبانی مالی برخی از این نرم‌افزارها توسط کشورهای دیگر است.
فروش «رفتار کاربران»: شیوه رفتار کاربران ایرانی و سنجش علایق و سلایق آنها در شرایط مختلف یکی از راه‌های درآمد این نرم‌افزارهاست. آنها با بررسی سایت‌ها و شبکه‌هایی که کاربرانشان استفاده می‌کنند و فروش آنها به سازمان‌های تحقیقاتی درآمد کسب می‌کنند.


تخمین با آمار وزارت ورزش و جوانان: 75میلیارد تومان در ماه
محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا به انتقاد از اقدامات نادرست در حوزه فضای مجازی پرداخته است. او گفته: «تقریبا هیچ ایرانی نیست که تلفن همراه هوشمند داشته باشد، اما روی تلفن همراهش فیلترشکن نصب نکرده باشد. تصمیم‌گیران تنها کاری که کرده‌اند این است که باعث شده اند تقریبا تمام کاربران ایرانی فضای مجازی یک فیلترشکن هم داشته باشند. آسیب این کار خیلی بیشتر از وقتی است که این فیلترشکن‌ها نبود و از این فضا استفاده می‌شد.» اگر سخنان او را درباره فیلترشکن‌ها جدی بگیریم، یعنی تقریبا تمام 60میلیون کاربر موبایلی به فیلترشکن دسترسی دارند. اگر تخمین بزنیم که از هر 8کاربر فقط یک نفر از فیلترشکن غیررایگان استفاده می‌کند، درآمد ارائه‌کنندگان فیلترشکن 75میلیارد تومان در‌ماه خواهد بود.


قوانین علمی در مقابل تفکر سنتی
با وجود اینکه فیلترینگ از مدت‌ها قبل از سوی گروهی به‌عنوان یک راهکار معرفی می‌شد، تجربه دنیای واقعی نشان می‌دهد که قوانین علمی بازار مانع از آن شده‌که این راهکار سنتی در دنیای مدرن عملی باشد. حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس هیأت‌مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت هرچند آماری درباره کاربران فیلترشکن ارائه نمی‌دهد، اما به همشهری می‌گوید: «واقعیت این است که با فیلتر‌کردن فیلترشکن‌ها مشکلی درست نمی‌شود. به این دلیل که تقاضا برای فیلترشکن در بازار وجود دارد و تا زمانی که این تقاضا هست، عرضه‌کننده برای از دست ندادن مشتری راه‌های جدیدی برای دور‌زدن فیلتر ابداع می‌کند. راه‌حل، اعتمادسازی و استفاده درست از فرصت‌ها در این فضا و به حداقل رساندن تهدیدهاست. در این فضا گسترش فیلترینگ جواب نمی‌دهد.»

پرسش‌های همشهری براساس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، برای انتشار قراردادهای خرید تجهیزات فیلترینگ و هزینه‌های آن با پاسخ «محرمانه بودن» مواجه شد.

«هزینه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اجرای فیلترینگ در کشور چقدر است؟»، «چه قراردادهایی برای خرید تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌‌افزارهای لازم برای اجرای فیلترینگ بسته شده و چه هزینه‌ای برای کشور داشته است؟»و «ماهانه چقدر برای پرسنل و مهندسانی که مسئول اجرای فیلترینگ در کشور هستند هزینه می‌شود؟» اینها سؤال‌هایی است که به‌صورت عمومی هیچ‌کس پاسخ‌شان را در کشور نمی‌داند و حرفی درباره آنها زده نمی‌شود. فیلترینگ در ایران هر روز گسترده‌تر می‌شود و پلتفرم‌هایی که عده زیادی از مردم از آنها استفاده می‌کنند را هدف قرار می‌دهد. اجرای این فیلترینگ گسترده برای پلتفرم‌هایی مانند تلگرام و توییتر از لحاظ فنی خیلی هم راحت نیست و در پشت پرده آن هزینه زیادی مورد نیاز است. جست‌وجو برای پیدا کردن جواب این سؤال‌ها از چندی پیش ما را به سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات رساند. این سؤال‌ها را در این سامانه ابتدا از مقام‌های وزارت ارتباطات مطرح کردیم. پاسخ این بود که باید سؤال‌ها در این زمینه را به شرکت زیرساخت و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (زیرمجموعه‌های وزارت ارتباطات) ارجاع دهیم.ارجاع سؤالات به این 2نهاد اما هیچ اطلاعات خاصی به‌دنبال نداشت. سازمان تنظیم مقررات با وجود گذشت ۱۰روز هنوز پاسخی به سؤال‌ها نداده و شرکت زیرساخت اعلام کرده قراردادها و جزئیات این ماجرا محرمانه‌ است.

مهر طبقه‌بندی محرمانه
به گزارش همشهری، سؤال‌های ما به‌صورت دقیق از شرکت زیرساخت این بود: هزینه سالانه اجرای فیلترینگ روی شبکه اینترنت کشور اعم از تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خریداری‌شده در کنار هزینه به‌کارگیری پرسنل فنی مرتبط با این مسئله چقدر است؟ ارائه اطلاعات ذیل می‌تواند در این زمینه طی سال‌های اخیر  راهگشا باشد.
- ارائه قرارداد خرید تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزارهای مرتبط برای اجرای انواع فیلترینگ روی اینترنت کشور
- تعداد پرسنل مشغول به فعالیت برای اجرای انواع فیلترینگ و میزان هزینه در این رابطه
شرکت زیرساخت در پاسخ به درخواست اعلام کرد: پاسخ سؤالات مطروحه فوق دارای اطلاعات طبقه‌بندی شده بوده و ارائه پاسخ بدون مجوز مبادی ذیربط امکان‌پذیر نیست.
در پاسخ به درخواست برای ارائه و انتشار قراردادهای خرید تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری براساس آیین‌نامه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات هم شرکت زیرساخت گفته است: چنین قراردادهایی طی سال‌های 96 و 97 منعقد نشده است. اطلاعات قراردادهای قبلی موجود در شرکت ارتباطات زیرساخت محرمانه است.
همشهری قصد دارد جست‌وجو برای پاسخ به این سؤال‌ها‌ و تحقیق برای درست بودن ادعای محرمانگی قراردادها را با شکایت در کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات ادامه دهد.


تخمین‌های یک هزینه کلان
محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات زمانی که مدیرعامل شرکت زیرساخت بود در یکی از مصاحبه‌هایش هزینه فیلترینگ را 5درصد هزینه تمام‌شده اینترنت اعلام کرده و از سویی هزینه حدود ۱۱۰میلیارد تومانی را به‌صورت ضمنی مورد تأیید قرار داده بود.
او در این‌باره در گفت‌وگو با ماهنامه پیوست گفته است: براساس استانداردها تا ۱۰درصد هزینه هم در مسائل امنیتی و فرهنگی درست است. زمانی یک خبرنگار از من پرسید ۱۱۰میلیاردی را که دولت برای پالایش هزینه کرده، اگر برای فرهنگسازی مردم هزینه می‌کرد همه‌‌چیز درست می‌شد و این هزینه بسیار بالایی است. من در پاسخ گفتم البته فرهنگسازی موضوع مهمی است، اما این رقم را در مقابل چه چیزی بالا می‌دانید. همراه‌ اول و ایرانسل و رایتل در سال گذشته شاید 4 تا 5هزار میلیارد تومان برای شبکه‌سازی هزینه کرده باشند. ما در شرکت زیرساخت 3 تا 4هزار میلیارد تومان هزینه کردیم. در این سال‌ها برای ساختن این فضا‌ها، هزینه‌های ۱۰ و ۲۰هزار میلیارد تومانی صرف شده و در برخی از آمارها آمده است. ۱۱۰میلیارد تومان برای بخش صیانت فرهنگی هزینه بالایی نیست. حرف من این است که این 5درصد پول جیب مردم نیست، بلکه 5درصد قیمت بازار عمده‌فروشی است.
علی‌اصغر عمیدیان، معاون وقت وزیر ارتباطات هم در سال۹۴ اعلام کرده بود که بیش از 110میلیارد تومان قرارداد میان وزارت ارتباطات و صاحب‌نظران و متخصصین توانمند در بحث فیلترینگ هوشمند منعقد شده است.




مقاومت در مقابل شفافیت

براساس ماده۸ آیین‌نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، هر شخص حقیقی یا حقوقی ایرانی می‌تواند درخواست خود برای دسترسی به اطلاعات را از طریق سایت این سامانه ارائه کند. براساس این قانون، مردم می‌توانند هر نوع اطلاعاتی را که حالت طبقه‌بندی شده و محرمانه نداشته باشد از دستگاه‌های عمومی و نهادهایی که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند درخواست کنند.
به گزارش همشهری، بررسی‌ها نشان می‌دهد یکی از شیوه‌های فرار مؤسسات و نهاد‌ها از ارائه اطلاعات به مردم، استناد آنها به بند13 و 14 از فصل چهارم قانون دسترسی آزاد به اطلاعات است؛ اسرار دولتی. تعریف اطلاعات عمومی در قانون اینطورآمده است: «اطلاعات غیرشخصی نظیر ضوابط و آیین‌نامه‌ها، آمار و ارقام ملی و رسمی، اسناد و مکاتبات اداری که از مصادیق مستثنیات فصل چهارم این قانون نباشد.» با این حال ماده13 قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می‌گوید: «درصورتی که درخواست متقاضی به اسناد و اطلاعات طبقه‌بندی‌شده (اسرار دولتی) مربوط باشد مؤسسات عمومی باید از در اختیار قرار دادن آنها امتناع کنند.»
اسرار دولتی مهم‌ترین استثنای حق دسترسی به اطلاعات است که بخش قابل توجهی از اطلاعات موجود در مؤسسات عمومی را از قلمرو آزادی اطلاعات خارج می‌کند. اما واقعیت موضوع این است که در نظام حقوقی ایران قانونی جامع در زمینه اسرار دولتی وجود ندارد. مقوله‌های مختلف اسرار دولتی، تابع قوانین مختلفی ازجمله قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی مصوب سال53، آیین‌نامه طرز نگاهداری اسناد سری و محرمانه دولتی مصوب هیأت وزیران در سال54، قانون مجازات اسلامی و قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب سال82 است. با این حال باز قوانین ذکرشده را می‌توان به‌نفع قانون دسترسی آزاد به اطلاعات تفسیر کرد؛ مثلا قانون مجازات انتشار و افشای اسناد محرمانه و سری دولتی به‌جای کلمه اطلاعات از کلمه اسناد استفاده کرده است که این امر می‌تواند به‌نفع آزادی اطلاعات باشد. اخیرا کمیسیون دسترسی آزاد به اطلاعات از نهادها و وزارتخانه‌ها دعوت کرده است برای تفسیر این موضوع جلساتی تشکیل دهند که صاحبان اطلاعات از برگزاری این جلسات طفره می‌روند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوید: مذاکراتی با مدیران تلگرام هم قبل از فیلترینگ و هم در حین و بعد از آن انجام شد.

به گزارش خانه ملت، سیدصادق طباطبایی‌نژاد در گفت‌وگویی درباره اظهارات اخیر معاون فرهنگی قوه قضاییه مبنی بر اینکه "تمام کارهایی که در فضای مجازی مانند تلگرام صورت می‌گیرد، مجرمانه نیست" گفت: فضای مجازی یک ابزار است؛ پیام‌رسان‌ها اعم از داخلی یا خارجی نظیر تلگرام،اینستاگرام، واتس‌آپ و سروش یک ابزار هستند که هم می‌شود از آنها استفاده خوب و مناسب کرد و هم بد؛ مانند چاقو است که هم می‌تواند برای جراحی به کار رود و هم برای قتل.

نماینده مردم اردستان در مجلس شورای اسلامی افزود: در بحث استفاده از تلگرام نیز به همین صورت است؛ زمانی که ما نتوانیم اسلحه را در جای مناسب استفاده کنیم، طبیعتا آن را ممنوع می‌کنیم.

وقتی حاکمیت بر مرزهای فضای مجازی مدیریت نداشته باشد، این مرزها در دسترس او نیست

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: فضای مجازی از جمله پیام‌رسان‌ها و مثلا تلگرام، حدود و مرزهای غیرمرئی ما هستند؛ در واقع علاوه بر مرزهای جغرافیایی هر کشوری، فضای مجازی مرزهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی او است لذا اگر در دسترس باشد، در صورت به هم خوردن انواع امنیت در آن، حاکمیت می‌تواند مدیریت کند ولی وقتی حاکمیت نتواند مدیریت داشته باشد، دیگر این مرزها در دسترس او نیست.

وی با تاکید بر اینکه هر زمان مرزهای جغرافیایی و مرزهای فضای مجازی در دسترس نباشد، باید کنترل شود، ادامه داد: اگر سرورهای تلگرام در دسترس باشد، طبیعتا استفاده از آن هم آزاد است؛ ولی وقتی در استفاده از تلگرام، امنیت اقتصادی، امنیت اجتماعی و امنیت فرهنگی کشور تحت‌الشعاع قرار گیرد و مرزهای امنیت به هم بخورد و حفظ آن به این دلیل که سرورهای آن خارج از کشور است، در دسترس نباشد، استفاده از آن میسر نیست.

تلگرام در دسترس و قابل کنترل نبود

عضو فراکسیون روحانیت مجلس تصریح کرد: تلگرام ابزاری بود که در دسترس و قابل کنترل نبود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا فقط فیلتر راهکار مواجهه حاکمیت با تلگرام بود، گفت: تلگرام تهدیدهای امنیتی، اجتماعی، اقتصادی ایجاد کرده بود؛ اتفاقاتی که در دی ماه سال گذشته در کشور افتاد، نمونه آن است.

طباطبایی‌نژاد افزود: البته مذاکراتی هم با مدیران آن انجام شد؛ هم قبل از آن و هم در حین و بعد از فیلترینگ، مذاکراتی داشتند که سروهای تلگرام را در اختیار ایران قرار بدهید اما این کار صورت نگرفت.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پاسخ به این سوال که آیا صحبت‌های معاون قوه قضاییه فتح بابی برای رفع فیلتر تلگرام خواهد بود، گفت: بعید است صحبت ایشان ارتباطی با رفع فیلتر تلگرام داشته باشد؛ به عبارتی این صحبت‌ها بر موضوع رفع فیلتر تلگرام صحه نمی‌گذارد.

به تازگی حجت الاسلام هادی صادقی معاون فرهنگی قوه قضاییه گفته بود که "تمام کارهایی که در فضای مجازی مانند تلگرام صورت می‌گیرد، مجرمانه نیست. هم کارهای خوب و هم کارهای مجرمانه در آن انجام می‌شود. باید سواد رسانه‌ای مردم را بالا برد زیرا فضای مجازی را نمی توان تعطیل کرد چون نیاز مردم است."

معاون گردشگری در توییتی اعلام کردکه هیچ درخواستی برای فیلتر شدن سایت‌های استارت‌آپی این حوزه از سوی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری انجام نشده است.

به گزارش فارس، ولی تیموری در توئیت خود نوشت: هیچ درخواست فیلتری برای سایت‌های استارت‌آپی از سوی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری انجام نشده است، سایتی هم که به دلیل اصرار بر تخلف، فیلتر شده بود پس از اخذ تعهد لازم رفع فیلتر شد.

معاون گردشگری تأکید کرد: تقاضا داریم فعالان این حوزه از تبلیغ و فروش مراکز اقامتی غیرمجاز نظیر خانه و ویلا خودداری کنند.

به تازگی تعدادی از سایت‌های استارت‌آپی حوزه گردشگری  فیلتر شده و مشکلاتی را برای فعالان این عرصه ایجاد کرده است.

جاویدنیا با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت آنان با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.

جواد جاویدنیا سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با میزان گفت: دستگاه قضایی هیچگاه با گسترش فناوری اطلاعات و دسترسی آزاد به اطلاعات مخالف نبوده و نیست؛ امروزه فناوری اطلاعات فراتر از جنبه‌های اجتماعی و ارتباطی، دارای جنبه‌های اقتصادی بسیار قوی است که پرداختن به آن به عنوان یکی از نیاز‌های جدی کشور است.

وی ادامه داد: در حال حاضر صنعت نرم افزار و فناوری اطلاعات در دنیا جایگاه ویژه پیدا کرده است و شرکت‌های نرم افزاری بزرگترین شرکت‌های دنیا را تشکیل داده اند. چند سال پیش صنعت فناوری اطلاعات هند با بازار ۲۳۰ میلیارد دلاری و ١٠ میلیون نیروی کار، یکی از بزرگترین بازار‌های فناوری اطلاعات در جهان بود که اقتصاد این کشور را متحول کرده است و این مبالغ در حال حاضر قطعا افزایش داشته است. در حالی که درآمد نفتی کشور ما در سال ۱۳۹۶ از محل فروش نفت خام ۵۰ میلیارد دلار بوده است. همینطور درآمد صنعت بازی دنیا در سال ۲۰۱۷ صد میلیارد دلار ارزیابی شده بود.

جاویدنیا گفت: متاسفانه به رغم حاشیه سازی‌های بیش از اندازه در کشور در خصوص فضای مجازی، در زمینه حمایت از صنعت داخلی اشتغال زا و کم هزینه و پردرآمد فناوری اطلاعات اقدام خاصی از ناحیه مراجع مسئول در کشور انجام نگرفته است.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه مسائل و منافع سیاسی و جناحی به قدری پر رنگ شده است که اصل ماجرا به فراموشی سپرده شده است، گفت: امروزه واقعا اینترنت و فناوری اطلاعات در عرصه‌های مختلف از حالت یک ابزار رسانه‌ای صرف خارج شده است و جنبه‌های اقتصادی قوی پیدا کرده است و در کنار این امربه وسیله‌ای برای سنجش ضعف و قوت حاکمیت کشور‌ها مطرح شده است.

وی بیان داشت: کشور‌های اروپایی در اجلاس اخیر صراحتا اعلام داشتند که با دو مدل اینترنت آمریکایی و چینی مواجه هستند و حرکت به سمت اینترنت چینی را راه پیشگیری از تسلط آمریکا بر کشور‌های خود و جلوگیری از تزلزل حاکمیت خود مطرح کرده اند.
جاویدنیا با انتقاد از اظهارات یکی از مسئولان کشور که تلگرام را رسانه ملی کشور نامیده بود، اظهار داشت: در کجای دنیا به پلتفرمی که هیچ تعهدی به رعایت قوانین و مقررات کشور و احترام به ارزش‌های آن و جلوگیری از اختلال در امنیت و اقتصاد کشورندارد، اجازه فعالیت داده می‌شود و کدام کشور هرج و مرج و بی قانونی در فضای مجازی را پذیرفته است.

وی با اشاره به بیست و سه هزار فقره پرونده جاری دادسرای جرایم رایانه‌ای تهران که پانزده هزار فقره آن مربوط به سال جاری و بیش از هفتاد درصد آن مربوط به تلگرام و اینستاگرام بوده است، اظهار داشت: طبق آمار رسمی پلیس فتا جرایم اخلاقی در فضای مجازی در شش ماهه نخست سال جاری هم نزدیک به چهارده هزار فقره پرونده بوده است که بیش از هفتاد درصد آن مربوط به این دو نرم افزار است.

جاویدنیا ادامه داد: علاوه بر آن محرز شده است تلگرام مورد استفاده جدی برای عملیات تروریستی و بستر اصلی برای جذب و سازماندهی داعش بوده است. عملیات تروریستی صورت گرفته در حرم امام (ره) و مجلس شورای اسلامی و اهواز و چابهار و تحریک مردم به آتش زدن مساجد و آموزش ساخت بمب از موارد بارز اقدامات صورت گرفته ضد امنیتی در این بستر است.

سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با بیان اینکه از ۵ سال پیش و در زمانیکه تلگرام هنوز دو میلیون کاربر داشت موضوع الزام آن به رعایت مقررات کشور و ضرورت جایگزین نرم افزار داخلی مناسب به دولت تکلیف شد؛ اما هر بار با عذر و بهانه مختلف از این کار سر باز زدند، تصریح کرد: اکنون به جای اینکه مردم بابت این کوتاهی و ایجاد وابستگی جدی و خطرناک کشور به بیگانه‌ای که قوانین کشور را به سخره گرفته است و عدم ایجاد پیام رسان قوی و پاک داخلی با کلیه امکانات دولت الکترونیکی، دولت را مواخذه کنند که چرا فضای سالم و امن کسب و کار و زندگی را فراهم نکرده اند و اسباب آسیب اقتصادی و اخلاقی و امنیتی به کشور و خانواده‌ها را فراهم ساخته اند، آقایان با ژست حمایت از آزادی و حمایت از مردم مانع اجرای قانون شده اند و به این امر افتخار می‌کنند.
وی اظهار کرد: اگر دولت وظایف خود را انجام می‌داد الان با سرگردانی مردم مواجه نبودیم و نیازی به فیلتر نبود، به اصطلاح معروف مماشات ۵ ساله بدهکار را طلبکار کرده است.
به گفته جاویدنیا مصوبه دیگر شورایعالی فضای مجازی که وزارت ارتباطات رعایت نکرده است، ضرورت الزام پیام رسان‌های خارجی به رعایت قوانین کشور و انتقال سرور‌های آن‌ها به داخل کشور به منظور جلوگیری از انتقال بیگ دیتا به خارج از کشور و در نهایت صدور مجوز برای آنهاست.
وی در این زمینه بیان داشت: اکنون به صراحت ابلاغ و اعلام می‌کنیم که کلیه پیام رسان‌های خارجی چنانچه در اسرع وقت موفق به دریافت مجوز از وزارت ارتباطات با شرایط یادشده نشوند بر مبنای مصوبه شورای عالی فضای مجازی فیلتر خواهند شد و مسئولیت آن با وزارت ارتباطات است.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور تصریح کرد: گفته شد فیلتر تلگرام باعث افزایش استفاده از vpn و فیلترشکن شده است و مردم به محتویات غیرمجاز بیشتری دسترسی پیدا کرده اند؛ اما نکته آن است که کانال‌های مستهجن تلگرام که فقط در یک شب هزاران کلیپ صد درصد غیراخلاقی در اختیار مردم قرار می‌داد اشاره نمی‌شود.
جاویدنیا ادامه داد: وزارت ارتباطات طبق مصوبه شورایعالی فضای مجازی و دستور صریح رئیس جمهور مکلف به ساماندهی vpn‌ها و ارائه vpn‌های مجاز و مقابله با فیلترشکن‌ها و پروکسی‌هاست و باز هم مسئولیت دسترسی مردم و جوانان به محتوای نامناسب بر عهده دولت است.
وی با اشاره به ادعای رسانه‌ای مبنی بر اعلام رضایت برخی از علما از عملکرد وزارت ارتباطات و مخالفت با فیلترینگ تلگرام اعلام داشت: نظرات علما برای ما تعیین کننده است لذا حاضریم به اتفاق مسئولان این وزارتخانه خدمت علما برسیم و ارائه گزارش از دو طرف صورت پذیرد و آن گاه نظر بزرگواران به صورت دقیق گزارش شود.
سرپرست معاونت فضای مجازی داستانی کل کشور با ابراز تاسف نسبت به اینکه وزارت ارتباطات از شیوه گزارش یکطرفه بار‌ها برای اخذ نظرات دیگران بهره برده است این اقدام را مصداق ضرب المثل "خود گویی و خود خندی عجب مرد هنرمندی" دانست.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با وجود فیلتر نشدن و داخلی بودن تلگرام طلایی و هاتگرام ممنوعیت فعالیت دستگاه‌های دولتی و کسب و کار‌های اینترنتی مرتفع شده است یا خیر بیان داشت: تلگرام طلایی و هاتگرام با وجود داخلی بودن هنوز پیام رسان داخلی مستقل محسوب نمی‌شوند و در حال حاضر به عنوان پوسته فارسی با سرور‌های اصلی تلگرام اتصال دارند، لذا مادام که این اتصال برقرار است ممنوعیت یادشده هم وجود دارد و فعالیت‌های یادشده غیرمجاز است که این دو نرم افزار نیز به زودی تعیین تکلیف خواهند شد.
جاویدنیا خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیز با عنایت به عدم جدایی تلگرام طلایی و هاتگرام از تلگرام به کسب و کار‌های اینترنتی توصیه می‌شود برای مجاز و رسمی تلقی شدن فعالیتشان در اسرع وقت فعالیت خود را به پیام رسان‌های داخلی منتقل نمایند.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور در پایان خاطرنشان کرد: مردم عزیز می توانند جهت آشنایی با دیدگاهها و اطلاع از اخبار این معاونت در شبکه های اجتماعی داخلی به کانال اینجانب با شناسه Dr_javidnia@ مراجعه نمایند.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با تاکید بر اینکه توئیتر باید رفع فیلتر شود، گفت: فیلتر راه حل و راهکار حل مشکلات فضای مجازی نیست بلکه به عنوان ابزار کنترلی موقت می تواند مورد توجه قرار گیرد.
احمد مازنی در گفت‌وگو با خانه ملت با تاکید بر اینکه فیلتر راه حل و راهکار حل مشکلات فضای مجازی نیست، گفت:  به عنوان ابزار کنترلی موقت می تواند مورد توجه قرار گیرد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی افزود: بارها گفتم و باز تاکید می کنم که نمی توان برق و آب و همچنین خیابان ها را برای همیشه قطع و مسدود کرد اما در هنگام اعلام خطر و بروز مشکل، چاره ای جز قطع آب و برق و مسدود کردن خیابان ها نیست.

فیلترینگ فضای مجازی کاربرد موقت دارد

وی با تاکید براینکه فیلترینگ فضای مجازی کاربرد موقت دارد، تصریح کرد: دانش و تحول در حوزه فضای مجازی با چنان سرعتی پیش می رود که ما به هیچ وجه نمی توانیم جلودار آن باشیم چه برسد به اینکه بخواهیم آن را فیلتر و تعطیل کرد.

فضای مجازی خود را بر ما تحمیل کرده است

این نماینده مردم در مجلس دهم، با بیان اینکه فضای مجازی خود را بر ما تحمیل کرده است، گفت: اصرار برای فیلترینگ فضای مجازی راه به جایی نخواهد برد و راه حل رفع مشکلات فضای مجازی و سایبری استفاده درست، تولید محتوای مناسب و وضع قوانین و مقرراتی برای پیشگیری از تهدیدها و آسیب های ناشی از آن است.

مازنی با تاکید بر اینکه فضای مجازی فرصتی است که باید از آن استفاده کرد، ادامه داد: بنده به عنوان رئیس کمیسیون فرهنگی و عضو شورای عالی فضای مجازی تاکنون هیچ گزارش رسمی حاکی از موفقیت فیلترینگ فضای مجازی مشاهده نکردم مگر اینکه گزارشی داشتیم از اینکه بسیاری از حملات سایبری به نام ایران تمام می شود در حالی که حملات از جانب کشورهای سازنده فیلترشکن ها بوده بنابراین آثار منفی فیلترینگ بیش از بیش از آثار مثبت آن است.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، افزود: ما چه موافق فیلترینگ فضای مجازی باشیم چه نباشیم به هیچ وجه امکان کنترل آن وجود ندارد البته هیچ کشوری نیز در این زمینه موفق نشده است.

وی ادامه داد: باید در شورای عالی فضای مجازی بر روی موضوع فیلترینگ بحث های بیشتری انجام شود از سویی کمیته فضای مجازی را در کمیسیون فرهنگی تشکیل دادیم و باید منسجم تر، قوی تر و علمی تر با این مساله برخورد کنیم تا بتوان تهدیدهای آن را تبدیل به فرصت کرد و از فرصت ها حداکثر بهره برداری را برای رشد و توسعه کشور داشته باشیم.

این نماینده مردم در مجلس دهم، با یادآوری قانون جرائم رایانه ای و سیاست های مصوب در شورای عالی فضای مجازی، گفت: به صورت موردی اگر اقدامی انجام شود قوه قضائیه بر اساس قوانین و سیاست های مجلس و همچنین شورای عالی فضای مجازی اقدام قانونی لازم را انجام خواهد داد.

مازنی با یادآوری اینکه فیلتر فضای مجازی باید به صورت موقت باشد و چارچوب هایی برای آن تعریف شود، ادامه داد: به عنوان مثال در برخی موارد می توان نگاه جریمه ای داشت به گونه ای که برای استفاده های نامشروع و غیرقانونی جرائمی پیش بینی شود اما مسدود کردن راهکار و راه حل مناسبی نیست.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: به عنوان شخصیت حقوقی، رئیس کمیسیون فرهنگی و عضو شورای عالی فضای مجازی نمی توانم نظر شخصی خود را مطرح کنم اما به عنوان فردی که به قانون اساسی التزام دارم بر این باورم که باید بر اساس سیاست های کلی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری و سیاست گذاری های شورای عالی فضای مجازی و تصویب آن از سوی مجلس برای موضوع فیلترینگ تصمیم گیری کرد.

فضای مچ گیری در کشور وجود دارد

وی یادآور شد: متاسفانه فضای مچ‌گیری در کشور وجود دارد که هر فردی بر اساس مواضع جناحی خود فرافکنی می کند و مسئولیت پذیر نیست در این رابطه همگی باید در چارچوب قانون مسئولیت پذیر باشیم؛ در  رابطه با فیلترینگ فضای مجازی در حاکمیت، مسئولان و مردم مخالفان جدی وجود دارد البته این روزها شاهد ارسال پیامک های فراوان از طرف کسانی هستیم که اصرار به فیلترینگ اینستاگرام و سایر پیام رسان ها دارند که اگر چه شاید عده قلیل و اندکی باشند اما بخشی از جامعه هستند.

اگر فضای مجازی بد است باید برای همه باشد

این نماینده مردم در مجلس دهم، یادآور شد: برخی مقامات برای استفاده از اینترنت، فضای مجازی و شبکه های ماهواره ای مجوزهایی دارند اما برای مردم این موضوع قابل قبول نیست  در واقع اگر فضای مجازی بد است باید برای همه باشد اگر خوب است باید برای همه باشد البته می توان برای استفاده شرط سنی گذاشت اما اینکه برای تمامی مردم ممنوعیت ایجاد کرد و مقامات از این ظرفیت استفاده کنند قابل قبول نیست.

توئیتر باید رفع فیلتر شود

مازنی با تاکید براینکه توئیتر باید رفع فیلتر شود، تصریح کرد: استفاده از آن باید برای مردم فراهم شود و محدودیت باید در رابطه با موضوعات خلاف شرع و اخلاق یا ایجاد سایت و فضاهایی در این راستا بوده و مانند دنیا جرائمی تعریف و پیش بینی شود؛ تمامی کشورها بر اساس سن و موضوع جرائمی را تعریف می کنند اما ایجاد محدودیت به هیچ وجه جوابگو نیست زیرا در حال حاضر همه در توئیتر حضور دارند و فعال هستند.

ارزش ها باید بر جامعه حاکم شود/  راه حل ایجاد محدودیت نیست/هنر ما نباید محدودیت و مسدودکردن باشد

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، با تاکید براینکه ارزش ها باید بر جامعه حاکم شود و راه حل ایجاد محدودیت نیست، گفت: محدودیت ها باید در چارچوب قانون و با رعایت حقوق شهروندی باشد؛ هنر ما نباید محدودیت و مسدودکردن باشد بلکه باید بتوان نرم های قانونی مناسب را ارائه کرد تا مردم در فضایی که امنیت داشته باشند، جاسوسی در آن نباشد و آزادی، نشاط، حجاب و ارزش هایشان  تامین شود و محفوظ باشد حضور داشته باشند و احساس امنیت کنند.

با اتمام مهلت نسخه‌های فارسی تلگرام برای مستقل شدن از این پیام رسان خارجی، آخرین وضعیت ادامه فعالیت این پیام رسانها مشخص نیست و مسئولان درباره آن اظهار بی اطلاعی می کنند.

به گزارش خبرنگار مهر، پس از اعلام حکم فیلترینگ شبکه اجتماعی تلگرام در کشور در اردیبهشت ۹۷ و حمایت از پیام رسانهای بومی، مرکز ملی فضای مجازی برای یک دوره گذار با فعالیت موقت کلاینت های فارسی تلگرام (نسخه های فارسی) موافقت کرد چرا که کوچ یکباره بیش از ۴۰ میلیون کاربر ایرانی از تلگرام به سمت شبکه‌های بومی، امکانات فنی وسیعی می‌خواست و این امکانات در آن مقطع زمانی در دسترس نبود.

در این زمینه ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد که «برای دوران گذر، به دو کلاینت فارسی تلگرام که از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، ویژگی بهتری داشتند تا شهریور ماه فرصت فعالیت داده شد تا پس از آن به صورت مستقل از تلگرام، فعالیت خود را ادامه دهند.»

پس از شهریورماه نیز به دلایل تحریم، فرصت داده شده برای فعالیت به این دو پیام رسان تا پایان آذرماه تمدید شد.

هم اکنون با پایان یافتن مهلت داده شده به نسخه های فارسی تلگرام (هاتگرام و تلگرام طلایی)، تکلیف فعالیت این شبکه ها و وضعیت فنی آنها با توجه به درخواستی که برای مستقل شدن از تلگرام به آنها داده شده بود، مشخص نیست و مسئولان در این زمینه اظهار بی‌اطلاعی می کنند.

پیگیری خبرنگار مهر از اعضای شورای عالی فضای مجازی از آخرین وضعیت فعالیت پیام رسانهای هاتگرام و طلاگرام حاکی از آن است که هنوز تصمیم جدیدی درباره ادامه فعالیت آنها گرفته نشده است. در این باره سایر مسئولان مربوطه نیز اظهار بی اطلاعی می کنند و مسئولان این پیام رسان نیز در این باره بی اطلاع هستند.

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در پاسخ به سوال خبرنگار مهر، درباره برگزاری جلسه پیرامون این موضوع و تصمیم گیری نهایی درباره آن، اظهار بی اطلاعی کرد  و گفت: چیزی در رابطه با برگزاری جلسه نشنیدم و در رابطه با روند ادامه فعالیت این دو پیام رسان اطلاعی ندارم.

جمال هادیان سخنگوی وزارت ارتباطات نیز با اظهار بی اطلاعی از این موضوع به خبرنگار مهر گفت: هیچ ابلاغیه، دستورالعمل و بخشنامه ای درباره فعالیت نسخه های فارسی تلگرام و یا مسدودسازی آن به وزارت ارتباطات داده نشده و تصمیم گیری درباره این موضوع نیز برعهده وزارت ارتباطات نبوده. این وزارتخانه مسئولیتی در قبال تصمیم گیری در این خصوص ندارد.

وی تاکید کرد: حتی درباره مسائل فنی، زیرساختی و تغییر در پلتفرم حمایتی مرتبط با فعالیت این پیام رسانها نیز ابلاغیه ای نداشتیم.

این درحالی است که دبیر شورای عالی فضای مجازی در آخرین اظهارنظر خود که مربوط به یک ماه پیش می شود، درباره فعالیت این پیام رسانها گفته بود: «هم‌اکنون بر مبنای گزارش اعلام شده از سوی این دو شبکه، استقلال از تلگرام حاصل شده اما این استقلال به صورت آزمایشگاهی بوده و پیاده‌سازی کامل آن، نیازمند سخت‌افزارها و تجهیزات مانند دیتاسنتر و سرور است که امیدواریم در مهلت تعیین شده، کاملا اجرایی شود.»

به گفته فیروزآبادی، تصمیم برای فعالیت دو شبکه هاتگرام و طلاگرام، از سمت مقام قضایی انجام شده و ادامه فعالیت آنها نیز با تصمیم‌گیری قضایی انجام می‌شود؛ در این زمینه نظر مرکز ملی فضای مجازی نیز پرسیده شده است.

گفته می شود بیش از ۲۵ میلیون کاربر ایرانی عضو هاتگرام و طلاگرام هستند.

سخنگوی وزارت ارتباطات از بررسی فنی فروش بسته‌های اینترنت بدون اینستاگرام توسط اپراتورها در چند روز آینده خبر داد وگفت: درباره پایان مهلت فعالیت «هاتگرام» و «طلاگرام» ابلاغیه ای نداشتیم.

به گزارش خبرنگار مهر، به تازگی تصویر نامه ای خیلی محرمانه در شبکه های اجتماعی منتشر شده که در آن سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات از اپراتورهای ارتباطی خواسته است تا «با توجه به ضرورت صیانت از فرهنگ ایرانی اسلامی، حفاظت از حریم خانواده ها و حمایت از محتوای داخلی، با قید فوریت ترتیبی اتخاذ کنند تا بسته ها و طرح های فروش اینترنت بدون امکان اتصال و استفاده از شبکه اجتماعی اینستاگرام تهیه و در لیست بسته های فروش اپراتورها قرار گیرد.»

این نامه با امضای حسین فلاح جوشقانی رئیس رگولاتوری و معاون وزیر ارتباطات به شرکت مخابرات، اپراتورهای مجازی موبایل، دارندگان پروانه اینترنت ثابت (FCP، SERVCO و FWA ) و اپراتورهای موبایل ابلاغ شده است.

در توضیح این نامه جمال هادیان زواره سخنگوی وزارت ارتباطات به خبرنگار مهر، گفت: این نامه بخشی از دستورالعملی است که از سوی مرکز ملی فضای مجازی به وزارت ارتباطات ابلاغ شده و از سوی رگولاتوری برای اجرا به اپراتورها صادر شده است.

وی با تاکید براینکه این نامه هیچ‌گونه محرمانگی نداشته و به صادرکننده نامه که رگولاتوری است در این باره تذکر داده شده است، افزود: بخشنامه های متعددی از سوی مرکز ملی فضای مجازی به وزارت ارتباطات ابلاغ می شود که یکی از بندهای یکی از بخشنامه ها، به تقاضای مردمی برای فروش بسته های اینترنت بدون امکان استفاده از اینستاگرام مربوط می شود.

سخنگوی وزارت ارتباطات گفت: در این نامه از اپراتورها خواسته شده که اگر خانواده ها بسته اینترنتی بدون اینستاگرام بخواهند، امکانش فراهم باشد. بررسی فنی این دستورالعمل، در روزهای آینده و طی برگزاری جلسات با اپراتورها انجام می شود.

هادیان تاکید کرد: این موضوع هیچ ارتباطی با فیلترینگ اینستاگرام نخواهد داشت و موضوعی که در شبکه‌های مجازی با عنوان «دستور وزارت ارتباطات برای فیلترینگ اینستاگرام» منتشرشده، صحت ندارد.

مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات درباره پایان مهلت فعالیت نسخه های فارسی تلگرام (هاتگرام و تلگرام طلایی) در ۳۰ آذرماه نیز گفت: هیچ ابلاغیه، دستورالعمل و بخشنامه ای درباره فعالیت نسخه های فارسی تلگرام به به وزارت ارتباطات داده نشده و تصمیم گیری درباره این موضوع نیز فعالیت برعهده وزارت ارتباطات نیست.

1 - در این چند ماه (حدود 9 ماه) آنقدر درمورد تلگرام، فیلترتلگرام، تلگرام‌طلایی، هاتگرام، پیام‌رسان‌های ایرانی، حمایت از آنها، دادن تجهیزات به آنها، قول و قرارهای بی‌سرانجام و... مطلب نوشته شده که نوشتن یک مطلب جدید در این‌باره کمی سخت است! چراکه مساله‌ای نبوده که بدان پرداخته نشده باشد. با این حال ادامه تولید محتوای متفاوت در این حوزه موافقان و مخالفان بسیاری دارد و بعضا این موافقان و مخالفان درمواقعی در راستای تخریب یکدیگر قدم برداشته و هشتگ‌هایی هم در فضای مجازی باب‌ کردند!

یکی می‌گوید مخالفم، دیگری می‌گوید موافقم، آن یکی می‌گوید این‌بار، بار آخر است و مهلت‌شان تمدید نمی‌شود، آن یکی می‌گوید نه کاری به کارشان نداریم آنقدر وقت دارند تا یک روزی از تلگرام جدا شوند و... منظورم فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام است که چند هفته بعد از فیلترتلگرام به بازار فضای مجازی آمدند و تا امروز پابرجا به کار خود ادامه می‌دهند و مدیرانش سعی کردند تا آنجایی که می‌شود از حاشیه دور بمانند. مصداق بارز ضرب‌المثل «سرت به کار خودت مشغول باشه» هستند، اصلا کاری ندارند که مسئولان چه می‌گویند و چه موضعی دارند، می‌گویند: «ما مشغول کارمان هستیم تا جایی که به ما بگویند دیگر اجازه فعالیت ندارید.» در آخرین موضعگیری درباره فعالیت یا عدم‌فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام عنوان شد این دو کلاینت غیررسمی تلگرام تا 30 آذر فرصت دارند از تلگرام جدا شوند ولی کمی بعد از این اطلاعیه سیدابوالحسن فیروزآبادی در گفت‌وگو با خبرنگاران اعلام کرد: «به تلگرام طلایی و هاتگرام کاری نداریم و این دو آنقدر مهلت دارند تا روزی بتوانند از تلگرام جدا شوند و مستقلا فعالیت کنند.» و این آب‌پاکی بود بر تمام ظن و گمان‌هایی که از 10 اردیبهشت (تاریخ فیلتر تلگرام در ایران) تا امروز درباره فعالیت این دو کلاینت از تلگرام گفته می‌شد.

2 - اخبار شبانگاهی شبکه سه سیما (اخبار ساعت 22) 29 آذر امسال اعلام کرد: «وزارت ارتباطات اعلام کرد هاتگرام و تلگرام‌طلایی از فرداشب (30 آذر) فیلتر می‌شوند، معاون وزیر ارتباطات گفته است فرصت مستقل‌شدن هاتگرام و تلگرام طلایی تا آخر آذر بوده است، به گفته آقای ناظمی فیلترینگ طی روزهای آینده شدیدتر خواهد شد.» این خبر سریع در فضای مجازی پخش شد و کاربران بر این باور شدند که قرار است از فرداشب (30 آذر) تلگرام‌طلایی و هاتگرامی در کار نباشند، بعضی از افراد وابسته به برخی مسئولان دولتی به سرعت نسخه‌های غیررسمیِ دیگری از تلگرام برای جایگزینی تلگرام طلایی و هاتگرام در گروه‌ها منتشر کردند تا بر فرض صحیح‌بودن این خبر دسترسی کاربران به تلگرام از طریق کلاینت‌های این پیام‌رسان قطع نشود. ناگفته نماند در تصویری که هنگام خواندن خبر فیلتر تلگرام طلایی و هاتگرام از شبکه سه سیما پخش شد، تکه‌هایی از مصاحبه عبدالحمید ریاضی که از دوران سازندگی در وزارت ارتباطات مشغول به کار بود، پخش شد ولی از امیر ناظمی در متن خبر نام برده شد! که این تناقض ظن و گمانه‌هایی را به دنبال داشت. از پخش این خبر تا صبح روز گذشته هیچ واکنش رسمی‌ای از مسئولان وزارت ارتباطات یا حتی خود امیرناظمی معاون وزیر ارتباطات در رابطه با این خبر و این تناقض مشاهده نشد تا اینکه بعد از گذشت حدود 12ساعت از انتشار این خبر در رسانه ملی، هادیان مدیر روابط‌عمومی وزارت ارتباطات توئیتی در مورد این خبر منتشر کرد.

3- محمدجواد آذری‌جهرمی که از ابتدای فعالیتش در منصب وزیر ارتباطات نشان داد وزیر مردمی و پاسخگو به مردم است و حتی درمواقع لزوم بین مردم حاضر می‌شود تا بتواند جلوی انتشار شایعات در فضای مجازی را بگیرد، با اعلام خبر اخبارشبانگاهی از شبکه سه هیچ واکنشی نسبت به تایید یا تکذیب این خبر نشان نداد و کار را به اطرافیان خود واگذار کرد. همان‌طور که بالاتر گفتم هادیان مدیر روابط‌عمومی وزارت ارتباطات در توئیتی گفت: «اخبار ساعت 10 شبکه سه با پخش تصاویری از معاون بازنشسته وزارت ارتباطات اعلام کرده به گفته وزارت ارتباطات دو نسخه فارسی معروف از امشب قطع می‌شوند. پرسیدم هنوز ابلاغیه‌ای از مراجع ذی‌صلاح نیامده. حالا که پخش اخبار غیردقیق هنر شده، خوبه ما هم بگیم که شنیدیم یوتیوب رفع‌فیلتر میشه؟»

4 - بعد از این تناقض‌گویی‌ها، اصل خبر را از مدیرتلگرام طلایی پیگیری کردیم، او پاسخ داد که هنوز هیچ اطلاعی درمورد عدم فعالیت به دست‌مان نرسیده و ما همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهیم تا زمانی که ابلاغیه رسمی به‌منظور عدم‌فعالیت برای ما ارسال شود.

5 - موضوع دیگری که در این متن باید به آن اشاره کرد بحث اولتیماتومی است که به تلگرام طلایی و هاتگرام داده شده، منظور تاریخ 30 آذر است، ولی چرا مهلت نهایی را 30 آذر داده‌اید؟ تاریخی که مقارن با مراسم باستانی شب یلداست و تعداد زیادی از ایرانیان در این تاریخ پیام تبریک برای همدیگر با استفاده از تلگرام طلایی و هاتگرامی که حدود 9 ماه است در دسترس هستند، ارسال می‌کنند، چرا باید یک راه مرسوم که مردم از آن استفاده می‌کنند را در مناسبت‌های تاریخی از آنها بگیرید؟ اگر قصدتان کمک به کشور برای مصون ماندن از راه‌های نفوذ باشد که می‌توان بی‌سروصدا این کار را انجام داد (همانند انتقال مردم از وایبر به تلگرام که براساس برخی گفته‌ها طرح وزیر فعلی ارتباطات بوده است.)

6 - امیر ناظمی با اعلام این خبر در توئیتر نوشت: «با توجه به اعلام پایان فرصت مستقل‌شدن هاتگرام و طلاگرام (تلگرام طلایی) تا آخر آذرماه از پیام‌رسان تلگرام نتیجه‌گیری می‌کنم شاهد اختلالاتی برای جدی‌شدن فیلترینگ باشیم. فیلترینگ طی روزهای آینده سخت‌تر خواهد شد و ما هم در این موضوع نقشی نداریم. من فقط اطلاع‌رسانی می‌کنم.»

7 - اما بحث اصلی این است که آیا می‌شود تلگرام و کلاینت‌های آن را واقعا فیلتر و غیرقابل‌دسترس کرد؟ سرورهای تلگرام ارتباط میان کاربران و این پیام‌رسان را برقرار می‌کنند. هر پیامی که در این اپلیکیشن ارسال می‌شود، ابتدا به سرور تلگرام رفته و سپس به دست طرف مقابل می‌رسد. راه فیلترینگ تلگرام قطع مسیر ارتباطی میان کاربران با سرورهای آن است.

در واقع با مسدود کردن ترافیک منتهی به سرورها، این اپلیکیشن فیلتر می‌شود. کار فیلترشکن‌ها نیز این است که با ایجاد مسیرهای جایگزین، به جای آنکه مستقیما کاربران را به سرور تلگرام وصل کند، به آدرس دیگری در خارج از کشور می‌رود و از آنجا تماس کاربر را با Telegram برقرار می‌کند.

مسدود کردن ترافیک منتهی به آدرس‌های فیلترشکن غیرممکن نیست اما نیازمند شناسایی آدرس‌های دقیق یا اختلال گسترده در اینترنت خواهد بود که کار سخت و پرهزینه‌ای است. همچنین هر لحظه آدرس‌های جدیدی ایجاد می‌شوند تا امکان دسترسی به هر سایت یا سرویس مسدودشده را فراهم کنند. در دی‌ماه 1396 و در جریان اغتشاشات، مسئولان برخی پورت‌های شبکه اینترنت را از کار انداختند که به دنبال آن، دسترسی به تلگرام، فیلترشکن‌ها و سایر سرویس‌های اینترنتی به‌طور کامل قطع شد. محدودیت کلی این پورت‌ها باعث افت شدید سرعت و اختلال گسترده در ارتباطات حیاتی اینترنت می‌شود و نمی‌توان به‌طور دائم این کار را انجام داد.

سرویس پیامک ارسال کد احرازهویت تلگرام به هیچ‌وجه به صورت کامل از دسترس خارج نمی‌شود. این شماره‌ها دائم درحال تغییر ‌آی‌پی هستند و اپراتور‌ها نمی‌توانند به صورت دائم ارسال کد فعال‌سازی تلگرام را مسدود کنند.

8 - می‌دانیم که ابلاغ به‌تنهایی فایده ندارد و باید زیرنظر دادستانی یک کارگروه مخصوص فیلترینگ تلگرام انجام تشکیل شود، چراکه چند کار باید همزمان انجام شود؛ بعد از تمام مطالب کارشناسی و تحقیق شده در زمینه فعالیت یا عدم فعالیت تلگرام در ایران هنوز هم بحث بر سر اینکه آیا این پیام‌رسان باید فعالیت کند یا خیر هست؟

هنوز هم معاونان وزیر ارتباطات این پیام‌رسان را نسبت به پیام‌رسان‌های ایرانی امن‌تر می‌دانند و سعی دارند از آن استفاده کنند؟ درنهایت چرا با افکار عمومی بازی می‌کنید بهتر نیست شفاف بگویید درآمد ما و منفعت ما وابسته به فعالیت این پیام‌رسان است؟ و یا اینکه ما توان فیلتر کردن این پیام‌رسان را نداریم؟! (منبع:روزنامه فرهیختگان)

معاون وزیر ارتباطات گفت: فیلترینگ طی روزهای آینده سخت تر خواهد شد و ما هم در این موضوع نقشی نداریم.

به گزارش خبرنگار مهر، امیر ناظمی با اعلام این خبر در توییتر نوشت: با توجه به اعلام پایان فرصت مستقل شدن هاتگرام و طلاگرام (تلگرام طلایی) تا آخر آذرماه از پیام رسان تلگرام نتیجه گیری می کنم شاهد اختلالاتی برای جدی شدن فیلترینگ باشیم.

وی گفت: فیلترینگ طی روزهای آینده سخت تر خواهد شد و ما هم در این موضوع نقشی نداریم. من فقط اطلاع رسانی می کنم.

وی در مورد گمانه زنی برای فیلترینگ برای اینستاگرام هم گفت: هنوز این موضوع به تصویب مراجع مربوطه نرسیده است اما یک عده به شدت دنبال این اتفاق هستند.

محمد کرباسی - اشکان خسروپور - اینترنت در ایران ماجرای عجیبی دارد. تقریبا می‌توان گفت هیچ کاربری در کشور نیست که با فراز و نشیب این شبکه جهانی در کشور دست و پنجه نرم نکرده باشد. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی در گفت‌وگو با همشهری ایده‌های خاصی را برای این فضا مطرح می‌کند. او اطلاعات شهروندان را بسیار ارزشمند می‌داند و به همین‌خاطر تأکید دارد که هر پلتفرمی که بالای یک میلیون کاربر ایرانی دارد، باید اطلاعات ایرانی‌ها را در داخل کشور ذخیره کند و پردازش آن با نظارت باشد. در این گفت‌وگوی اختصاصی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی از درخواست مذاکره با اینستاگرام گفته و می‌گوید توییتر هم اگر می‌خواهد در کشور فعالیت کند، باید علاوه بر این با اکانت‌های فیک هم برخورد داشته باشد. او ایده اینترنت ۳ را مطرح کرده که به گفته او شبکه ملی اطلاعات همراه با ارتباط با جهان است.


 رشد کسب و کارها در فضای مجازی کشور را چطور می‌بینید؟ یا شاید بهتر است اینطور سؤال را مطرح کرد که استفاده از فناوری را برای بهبود وضعیت کسب و کارهای خرد چقدر مؤثر می‌دانید؟
یکی از بحث‌هایی که بحث روز دنیاست، بحث تحولات در حوزه اشتغال با توسعه فناوری آی‌سی‌تی است و آن هم اینکه نوع مشاغل در این فضا تغییر می‌کند. مبحثی به نام صنعت 4 داریم که در حقیقت اتوماسیون افزایش پیدا می‌کند و صنعت روباتیک می‌شود. در یک نظام شبکه‌ای جهانی اکثر کالاها به یکدیگر متصل خواهند بود. طبیعی است که این باعث بشود بسیاری از مشاغل مربوط به تولید و خدمات در دنیا تغییر کند. در حوزه خدمات به‌نظر می‌رسد که اقتصاد دنیا از اقتصاد صنعتی به سمت خدماتی مایل می‌شود و به همین دلیل هم مشاغلی در حوزه خدمات ایجاد می‌شود که این خدمات هم مبتنی بر خدمات نوآوری است. یعنی در حقیقت با نوآوری‌ها خدمات جدیدی خلق می‌شوند و براساس این خدمات جدیدی که خلق می‌شوند، طبیعی است که مشاغل جدیدی خلق می‌شود.

در ایران وضعیت را چطور می‌بینید؟
سؤال شما سؤال روز دنیاست. جواب شفاف و روشنی هم ندارد. در ایران لامحاله به سمت خدماتی شدن پیش می‌رویم. در چند سال اخیر استارتاپ‌ها در کشور رونق خوبی داشته‌اند که علت آن واضح است. علت این است که ما نسل جوانی داریم که این نسل تحصیلکرده هستند و بیش از 4میلیون دانشجو داریم. کار استارتاپی مستقل از تحریم‌ها قابل انجام است به همین دلیل بستر خوبی در حوزه استارتاپی در کشور ایجاد شده است. نقطه نگران‌کننده این است که استارتاپ بخشی از یک زنجیره اقتصادی است. اینکه بخش‌های دیگر این زنجیره مثل سرمایه‌گذارهای خطرپذیر یا مبانی حقوقی مثل مالکیت معنوی و احترام به برندها و حمایت از برندها و... چه میزان در کشور آماده شده، صحبت‌های زیادی درباره‌اش می‌شود. به‌نظرم در این حوزه عقب‌افتادگی داریم و سامانه یکپارچه‌ای در کشور شکل نگرفته که ما در حوزه اقتصاد خدماتی از چه مدلی می‌خواهیم تبعیت کنیم. مدل پایه پلتفرمی یا مبتنی بر سکوهاست. میزان پذیرش ما نسبت به فضای جهانی چگونه است؟ آیا ما می‌توانیم سکوهای خارج از کشور را بپذیریم. بسیاری از سکوها که می‌توانند برای کشور ما مفید باشند، ما را تحریم کرده‌اند. سکوی بزرگی مثل گوگل در حوزه API که می‌توانیم روی آن کسب و کار را رشد بدهیم ما را تحریم کرده است. آمازون در حوزه توسعه کسب و کارها همین‌کار را کرده است. سکوهای بزرگی که عمدتا آمریکایی هستند با تحریم مواجه شده‌اند. پس باید مدل خاصی را در کشور خودمان پیاده‌سازی کنیم. اگر به اجماع برسیم که مدل سکویی را بپذیریم که به اعتقاد من بهترین مدل در اقتصاد خدماتی است، ما باید سکوهای خودمان را داشته باشیم. در این اقتصاد با توجه به اینکه زنجیره اقتصاد خدماتی شکل نگرفته می‌توانیم موفق باشیم؟ بعضی علایمی که نگاه می‌کنیم مثل همین سکوی پیام‌رسان که ما روی آن کار کردیم، دیدیم نمی‌توانیم موفق باشیم. چون باید تمام زنجیره را با هم ببینیم. یعنی یک استارتاپ پیام‌رسانی در کشور داشتیم که قدرت مالی نداشتند و نمی‌توانستند تمام ذینفعان را در این حوزه هماهنگ کنند و به مشکلاتی برخورد کردیم. اصولا هنوز در کشور به جز دو سه سکوی کپی‌شده مثل سکوهای حوزه حمل‌ونقل یا خرده‌فروشی یا اپ‌استوری در سایر سکوهایی که وجود دارد، مثل سکوهای رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی و بانکی، فین‌تکی رمزارزی و پولی، بهداشتی و... نداریم. 

 در مور پیام‌رسان‌ها شرایط چطور بوده است؟
یکی از همین موارد به پیام‌رسان‌ها برمی‌گردد. در مورد پیام‌رسان‌ها یکی از دلایلی که نتوانستیم جایگزین تلگرام را در ایران داشته باشیم به این دلیل بود که شرکت بزرگی در این حوزه نداشتیم. شرکت‌های بسیار کوچک 50 نفری می‌خواستند کار بزرگی که یک پیام‌رسان 40میلیونی داشت، ارائه کنند و خدمات اضافه‌ای مثل تاکسی و پرداخت نیز ارائه کنند. به‌دلیل فقدان بخشی از زنجیره ارزش اقتصاد خدماتی و به‌دلیل فقدان شرکت‌های بزرگی که چنین کارهایی را انجام بدهند، این مشکل است.

 ولی گروهی علت رشد نکردن پیام‌رسان‌های داخلی را پول و گروهی سخت‌افزار و تجهیزات لازم می‌دانند.
پول، نیروی انسانی، مواداولیه، فناوری و نوآوری در کنار هم زنجیره را می‌سازند. بخشی از آنها را نداریم یا کم داریم. همه را در کنار هم نداریم. یک جا پول هست، فناوری نداریم یا برعکس. وقتی کنار هم جمع نمی‌شوند و در عین حال نظام نهادی کشور آمادگی این موضوع را ندارد، به بن‌بست می‌خوریم. اقتصاد ما بعد از سال‌ها تلاش شکل گرفته و صنایع سنگین مثل فولاد، مس و خودروسازی نظام تامین مالی‌شان از طریق بانک‌ها امکان‌پذیر است ولی شما اگر بر فرض شرکت نرم‌افزاری داشته باشید، چون سرمایه و دارایی اصلی آن شرکت ناملموس است، در نظام بانکی ما معتبر نیست. به همین دلیل نمی‌تواند از نظر بانکی تامین مالی بشود. اقتصاد ایران هم مالی و بانکی است و به همین دلیل نمی‌تواند از اقتصاد و بدنه اقتصاد کشور استفاده کند. یک شرکت، نر‌م‌افزار یا دارایی‌های ناملموس دارد و برند محسوب می‌شود. اگر در کشور برندی 1000میلیارد تومان ارزش داشته باشد، بانک باید روی آن وام بدهد اما این اتفاق نمی‌افتد.

 اما بخش مهمی که حتی در شرایط فعلی کسب و کارهای نوپا را دچار مشکل می‌کند فیلترینگ است. براساس قانون، متولی فیلترینگ در کشور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است. چرا این کارگروه تشکیل جلسه نمی‌دهد تا فیلترینگ به‌صورت مشورتی باشد؟
باید از متولیان بپرسید اما اگر بحث‌تان عام‌تر باشد که چرا فیلترینگ به مشکل برخورد کرده است، مسلم است که اختلاف‌نظرهایی در آن کارگروه وجود دارد. این اختلاف‌نظرها باعث شده که کارگروه در اکثر موارد یا برای مدت طولانی تشکیل نشود. من معتقدم تصمیمی که در رابطه با کارگروه گرفته شده و به‌عنوان قانون شناخته می‌شود، نیاز به بازنگری دارد. امیدوار هستیم که مجلس این بازنگری را در موارد مختلف برای اصلاح قوانین انجام دهد و بین آن چیزی که مخاطب کم یا زیاد دارد، تفاوت قائل شویم.

اصلاح قوانین مشکلات را در این زمینه حل می‌کند؟
 البته در این رابطه یک سری نارسایی‌های فناورانه نیز وجود دارد. گاهی دیده شده که به‌دلیل اینکه مصادیق مجرمانه در یک سکو یا پلتفرم زیاد می‌شود، به‌دلیل ناتوانی فناوری یا به این خاطر که برای آن تمهیدی اندیشیده نشده، نسبت به تعطیلی این سکو اقدام می‌شود. این اشکال فقط در ایران نیست تقریبا به همه دنیا کشیده شده‌است. در صحبت‌های اخیر مکرون چیزی که ایشان به‌عنوان اینترنت کالیفرنیایی و چینی مطرح کرد، همین بود که اروپایی‌ها جدیدا تأکید زیادی بر این مسئله دارند و قوانین جدیدی با عنوان GDPR گذاشته‌اند. بحث این است که آمریکایی‌ها به‌خاطر طراحی‌های اقتصادی که دارند و هدف‌شان تصرف فضای مجازی همه کشورها در همه حوزه‌های سیاسی- اقتصادی و اجتماعی است، معتقد بر این هستند که اینترنت و فضای مجازی باید فضای بدون مرز و  بدون مقررات‌گذاری باشد. بعد از تصرف بازارها در حوزه‌هایی مثل پیام‌رسان که تصرف کردند وارد نوعی چالش با دولت‌ها شده‌اند. پروتکل‌هایی از نظر فنی برای اینترنت انتخاب می‌کنند که اشراف حکومت‌ها بر مبادی ورودی و خروجی کشور را کاهش می‌دهد. این را آقای مکرون هم در صحبتش مطرح کرد.

یعنی می‌گویید باید هویت افراد در اینترنت مشخص باشد؟
اگر به دوران قبل از اینترنت برگردید، تلفن و تلگراف وجود داشته که در تمام آنها احراز هویت مهم بوده است. مشخص بودن دو طرف ارتباط مهم بوده است. این ایده‌ها که در یک نظام شبکه‌ای که انسان‌ها و اشیا وجود دارند و فاقد مرز و هویت و غیرقابل شناسایی باشند و سیالیت در آنها وجود داشته باشد، نقطه مورد اختلاف است. چینی‌ها یک نظام بسته را مشابه سکوهای آمریکایی در کشور خودشان پیاده کردند. اروپایی‌ها در این مدت به‌دلیل هم‌پیمانی با آمریکایی‌ها در این حوزه فکر نکردند و الان با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند. کما اینکه در جریان بحران اخیر فرانسه نیز مقامات این کشور گفتند بخش مهمی از مشکل جلیقه‌زردها را ناشی از تحریکاتی می‌دانند که در فضای مجازی صورت می‌گیرد. غیراز آن در حوزه‌های اقتصادی دیدند که کمپانی‌هایی مثل گوگل و آمازون میلیاردها دلار سود اقتصادی می‌برند اما حتی یک سنت هم مالیات نمی‌دهند. برهمین اساس، قانون جی‌دی‌پی‌آر را گذاشتند و الان از اینترنت سوم صحبت می‌کنند که بسیار شبیه چیزی است که ما در ایران از مدت‌ها قبل مطرح می‌کردیم که اینترنت باشد و اتصال جهانی وجود داشته و یکپارچه باشد اما در این فضا باید مسئولیت‌پذیری داشته باشیم و هرکسی هرکاری یا اقدام اجتماعی اقتصادی سیاسی انجام می‌دهد، ‌مسئولیت بپذیرد و مبتنی بر هویت مشخص باشد. به‌نظر می‌رسد اروپایی‌ها دارند این کار را می‌کنند. چون بسیار دیر دارند انجام می‌دهند و بسیار برایشان پرهزینه است.

این اینترنت سوم که می‌گویید ایده‌‌اش را داشته‌اید چطور کار می‌کند؟
شبکه ملی اطلاعات همراه با ارتباط با جهان است. اینترنتی است که در آن هویت مشخص می‌شود. در آن احراز هویت داریم و امیدواریم در چارچوب شبکه ملی اطلاعات روی اینترنت کار کنیم ولی هرکس که به آن داخل می‌شود هویت مشخصی دارد. به ‌نظرمان باید این برنامه تا پارسال انجام می‌شد.

درباره ایران هم همین شرایط را می‌بینید؟
همین مباحث در ایران هم وجود دارد. الان ممکن است سطوح مباحثی که در فیلترینگ مطرح می‌شود سیاسی و اخلاقی باشد اما مطمئن باشید به‌زودی مباحث اقتصادی هم مطرح می‌شود که شدت مسئله را افزایش می‌دهد که باید اقدامی صورت بگیرد. نظامی که در کشور ما در کارگروه تعیین مصادیق وجود دارد، بر مسائل سیاسی و اخلاقی و شاید اجتماعی متمرکز شده ولی حوزه اقتصادی و مبحث فناورانه مغفول واقع شده است. نیاز به اقداماتی فراتر از اقدامات قضایی و فیلترینگ داریم. اگر قرار است پیام‌رسانی در کشور محدودسازی شود باید قبل از آن، پیام‌رسان در کشور ایجاد شود. اگر قرار است از فعالیت سکویی ممانعت بشود تا جایی که مقدور است باید از قسمت‌های نامناسب سکو جلوگیری کنیم. وقتی متوجه می‌شویم سکویی ممکن است موضوع، نقش یا کارکردش به ضرر کشور باشد، باید از قبل تدابیری اندیشیده باشیم. من در کارگروه اعضا یا کسانی را نمی‌بینم که چنین تصوری داشته باشند که وقتی شما از یک سکو جلوگیری می‌کنید و فراتر از یک مصداق محدودسازی می‌کنید، باید از قبل چاه را کنده باشید. این بحث‌ها جدی است و همین‌ها به‌صورت اختلافات در کارگروه خودش را بروز می‌دهد. به همین دلیل معتقدم برای خروج از این اشکال باید اصلاح قانون داشته باشیم.

 یعنی اعتقاد دارید مجلس باید برای فیلترینگ طرح جدیدی بدهد؟
بله. باید فراتر از فیلتر دیده بشود. ما باید تشکلاتی داشته باشیم که راه‌حل بدهد نه اینکه راه‌حل فقط فیلتر باشد. فیلتر می‌تواند راه‌حل باشد اما همزمان باید تدابیر دیگری هم اندیشید.
درباره همین فیلترینگ هم اما مشکلات زیادی وجود دارد. نمونه‌اش ماجرای توییتر است. بسیاری از مقامات ارشد نظام در توییتر هستند اما این شبکه اجتماعی فیلتر است.
ما مشکل قانونی داریم که باید آن را حل کنیم. من از کسانی که در توییتر هستند دفاع نمی‌کنم. اما اینکه بگوییم مطلقا توییتر خوب یا بد است شاید درست نباشد. وزیری می‌تواند در آن حضور داشته باشد ولی من خودم ترجیح می‌دهم در آن حضور نداشته باشم. در اینکه باید پلتفرم‌های رسانه‌ای داشته باشیم هیچ شکی نیست. پلتفرم‌های رسانه‌ای ارتباطی و اطلاعاتی تقریبا تبدیل به یک پلتفرم شده‌اند و به‌زودی کسب و کارهایی روی این پلتفرم می‌آیند. یک بحثی به‌عنوان همگرایی پلتفرم‌ها داریم. به‌نظر می‌آید که پلتفرم‌های رسانه‌ای، پیام‌رسانی و ارتباطی نقش‌شان روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند. بحثی که وجود دارد این است که آیا در این حوزه می‌توانیم روی پلتفرم‌های لرزان صحبت کنیم؟ اینکه بیاییم و تمام ارتباطات و کارهای رسانه‌ای و بانکی و بهداشت و درمان‌مان را در یک پلتفرم لرزان که دست خارجی‌هاست و می‌تواند در آن بازیگری انجام بدهد، قرار بدهیم؟ پلتفرم توییتر از بدترین نوع پلتفرم‌های لرزان است. 350میلیون در آن عضو هستند، سالی 70میلیون را فیک تشخیص می‌دهد و خودش می‌گوید این تمام فیک‌ها نیست. در نتیجه می‌توان تخمین زد که 100میلیون فیک وجود دارند. این سکو طوری طراحی شده که شما نه‌تنها اکانت فیک داری که قابلیت روباتیک و بات‌ نیز در این پلتفرم بسیار بالاست. ما دیدیم که بازی‌های زیادی در انتخابات آمریکا، خروج انگلیس از اتحادیه اروپاو... شده است. یعنی سرنوشت ملت‌ها توسط اکانت‌ها و بات‌های فیک در این پلتفرم انجام می‌شود.

اما ۶ وزیر ازجمله وزیر ارتباطات و اطلاعات به همراه دو نماینده مجلس طی نامه‌ای اعلام کرده‌اند که رفع فیلتر توییتر را به نفع کشور می‌دانند .
من موافق وزرایی که نامه امضا کرده‌اند تا توییتر باز شود نیستم. چون من توییتر را سکوی لرزانی می‌دانم. ولی مخالف نیستم که برای خارجی‌هایی که در آن فضا هستند، از آن استفاده شود. به‌هرحال به‌طور عام ما طرفدار این هستیم که این سکو، ایرانی باشد. پیام‌رسان اطلاع‌رسانی چند منظوره هم ایرانی باشد. هدفی که ما در مرکز ملی فضای مجازی تعیین کرده‌ایم این است که حداقل تا 50درصد ترافیک کشور در حوزه پیام‌رسان مربوط به پیام‌رسان خارجی باشد. دلیلش این است که فضای مجازی، یک فضای جهانی است و نمی‌توانیم ارتباط با جهان را ترک کنیم. ما باید با کاربران جهانی صحبت کنیم و صحبت‌های آنها را بشنویم، خدمات بدهیم و بگیریم. به همین دلیل می‌گوییم سکوهای خارجی باید وجود داشته باشند و می‌توانند تا 50درصد ترافیک پیام رسان‌های کشور ما را نیز بگیرند ولی شرط و شروطی دارد.

یعنی می‌توانند در کشور فعالیت کنند؟
 آنها باید تعهد بدهند که بات‌ها و اکانت‌های فیک‌شان را مدیریت کنند و اطلاعات شهروندان ما که دارایی‌های ملی ما هستند را مراقبت کنند. این اطلاعات قیمت دارد. در فضای مجازی، اقتصاد پول یا تعیین ارزش مبتنی بر کار و سرمایه نیست. داده و برند قیمت دارد. در این فضا  تمام ملت ما نمی‌توانند تلاش کنند که یک برند خارجی را بزرگ کنند. داده تولید کنند تا بدون حساب از کشور خارج شود و در اختیار دیگران قرار بگیرد و خارجی‌ها با استفاده از آن تولید ثروت کنند و داده‌های خودمان را با اشکال دیگری به ما بفروشند. ما می‌خواهیم هویت و دارایی‌مان را در فضای مجازی مدیریت کنیم. دوستان در تحلیل‌ها دچار سیاست‌زدگی هستند. وقتی اینطوری حرف می‌زنیم می‌گویند می‌خواهید فضا را ببندید. درصورتی که اینطور نیست. اگر قرار بود فضا را ببندیم، اینستاگرام و واتس‌اپ بسته شده بود. تعداد مواردی که در کشور ما در حوزه‌های سکویی بسته شده، بسیار محدود است. چیزی که خارجی‌ها روی ما بسته‌اند، بسیار بیشتر از چیزی است که در کشور  بسته شده است. داده‌های کلان که مربوط به همه ملت ما هست، در ایران نگهداری شود. مالکیت داده به آنها تعلق نمی‌گیرد. هرگونه پردازشی که روی داده‌های ملی ما قرار است صورت بگیرد باید اجازه ما را داشته باشد. این بحثی است که از آن با عنوان اینترنت اروپایی تعبیر شده است. ما این افتخار را داریم که قبل از اروپایی‌ها این حرف‌ها را زده‌ایم.

 یعنی توییتر  برای حضور در ایران باید دیتای شهروندان را در داخل کشور ذخیره کند.
 بله و اکانت‌های فیک را هم حذف کند. نه اینکه موقع حذف اکانت، طرفداران جمهوری اسلامی را با حجم وسیعی حذف می‌کند و تعداد محدودی از طرف مقابل را نیز حذف می‌کند تا بگوید من بی‌طرف هستم.

درباره اینستاگرام به‌صورت خاص که باز است هم این شرط را دارید؟
 ما از اینستاگرام خواسته‌ایم که با آنها صحبت داشته باشیم اما هنوز صحبتی صورت نگرفته است. درباره اینستاگرام مکاتبات اولیه صورت گرفته ولی هنوز قراری نگذاشته‌ایم.

اگر مذاکرات به نتیجه نرسد چه می‌شود؟ فیلتر می‌شود؟
ما دنبال این هستیم که جایگزین داشته باشیم و جایگزین مشابه داخلی شکل گرفته است.

آن طوری که امام جمعه مشهد گفته‌اند واقعا علما، دانشجوها و استادان دانشگاه خواستار فیلترینگ اینستاگرام هستند؟
به‌هرحال تعداد قابل توجهی از جامعه مذهبی کشور درباره اینستاگرام مشکل دارند. بدون شک همینطور است. اثرگذاری خودشان را هم دارند و صدایی دارند که شنیده می‌شود. طبیعی است که این صداها را نمی‌توان نشنیده گرفت. بحث چالشی در جوامع مجازی به‌خصوص در مورد فضای مجازی وجود دارد که می‌رود به این سمت که نوعی همگرایی ایجاد شود. همانطور که من عرض کردم، درست است آن اشکالات وجود دارد که ما ارزش‌سنجی برای اقتصاد خدماتی نداریم ولی من از شرکت‌های توانمند خصوصی دعوت می‌کنم وارد این حوزه بشوند چون اقتصاد آینده، پلتفرمی است. در ایران نیز لامحاله این نوع اقتصاد بیشترین بازگشت سرمایه را خواهد داشت. من این را تضمین می‌کنم. 

یعنی یک مشابه داخلی اینستاگرام هم داشته باشیم ؟
من معتقدم باید پلتفرم بهتر و کامل‌تر بدهیم. چون پلتفرمی مثل اینستاگرام متعلق به 10 سال قبل است که تازه به نتیجه رسیده است‌. در عین حال، ‌چیزی که ما الان ارائه کنیم 3 سال دیگر به نتیجه می‌رسد و بالغ می‌شود. لاجرم تا آن زمان، چیزی که ما ارائه کنیم نسبت به اینستاگرام خیلی بهتر خواهد بود. در همین فضا، توییتر نیز از برخی لحاظ یک پلتفرم عقب‌افتاده است. این پلتفرم با فناوری 140کاراکتر کارش را شروع کرده بود که یک نگاه قدیمی را می‌رساند؛ البته خودشان را بازسازی کردند اما مفهوم آن «میکروبلاگ» است که قدیمی محسوب می‌شود. در عین حال ما نباید روی یک چیز خاص تمرکز کنیم. اگر به کمپانی فیسبوک نگاه کنید، متوجه می‌شوید که یک نوع پیام‌رسان ندارد. این پلتفرم چند نوع پیام‌رسان برای خانواده‌ها و سیاستمداران و حوزه‌های اقتصادی و... دارد.

امام جمعه مشهد با بیان اینکه پهنای باندی که به تلگرام در این کشور داده شده است، ۵۰۰ گیگابایت است در حالی که پهنای باندی که به شبکه‌‌های اجتماعی داخلی داده شده، ۳۲ گیگابایت است، تاکید کرد: به دشمن اتوبان چهار بانده داده شده ولی برای مدافعین داخلی جاده خاکی می‌دهند.

به گزارش  فارس و ایلنا؛ حجت‌الاسلام سید احمد علم‌الهدی ظهر امروز در خطبه دوم نماز جمعه این هفته مشهد گفت: ارادت و وابستگی به ائمه معصومین و اهل بیت (ع) تنها یک جریان عاطفی در درون دل نیست بلکه این وابستگی و عشق در کانون دل ما باید هم فکر و اندیشه ما را تحت تاثیر قرار دارد و هم حوزه رفتار و عمل ما متاثر از این عاطفه، عشق و محبت باشد. اگر این عشق و عاطفه بر رفتار و عمل اثر نگذارد، این عشق و عاطفه توسط این عزیزان مورد قبول قرار نمی‌گیرد.

وی به شرایط فرهنگی کشور و همچنین فضای مجازی نیز اشاره و بیان کرد: در عرصه‌های فرهنگی و فضای مجازی دشمن ما را در چند عرصه محاصره کرده است. رهبری فرمودند تلگرام فیلتر و تعطیل شود. به صورت اسمی، تلگرام فیلتر شد ولی در کنارش، دو نرم‌افزار ایجاد کردند تا تلگرام بر فضای مجازی مسلط باشد. فضای مجاری امروز زندگی و فضای فرهنگی برای مردم ماست و باید بر آفت‌های فرهنگی بی‌‌تفاوت باشیم؟

امام جمعه مشهد با بیان اینکه قرار شد شبکه‌‌های اجتماعی داخلی تقویت شوند ولی اینگونه نشده است، گفت: امروز متاسفانه امکانات شبکه‌‌‌های اجتماعی داخلی در مقابل شبکه اجتماعی خارجی صفر و حتی زیرصفر است یعنی در مقابل سه‌ هزار سرور تلگرام، شبکه‌‌های اجتماعی داخلی ۳۵ سرور دارند. این قابل مقایسه است؟

علم‌الهدی با بیان اینکه پهنای باندی که به تلگرام در این کشور داده شده است، ۵۰۰ گیگابایت است در حالی که پهنای باندی که به شبکه‌‌های اجتماعی داخلی داده شده، ۳۲ گیگابایت است، اظهار داشت: به دشمن اتوبان چهار بانده داده شده ولی برای مدافعین داخلی جاده خاکی می‌دهند. این فضایی که دختران را بی‌‌عفت و جوانان را نابود می‌‌کند و فشار سیاسی - امینتی برای کشور ایجاد می‌کند.

وی افزود: این عزیزان نمایندگان مردم در مجلس هستند که ساکتند و یکی، دو نفر داد می زنند و بعد مورد حمله قرار گرفته و آنها را ساکت می‌‌‌کنند.

سرپرست جدید معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور گفت: بسیاری از علما و اساتید دانشگاه و دانشجویان هر کدام با استدلال خود خواهان فیلترینگ اینستاگرام هستند.

جواد جاویدنیا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اینکه چندی پیش صحبت‌هایی مبنی بر احتمال فیلترینگ اینستاگرام مطرح شده بود. آیا قرار است این شبکه اجتماعی فیلتر شود؟ گفت: اینستاگرام باید چند سال پیش فیلتر می‌شد. متأسفانه میزان جرایمی که در بستر جرم خیز اینستاگرام بوجود آمده و هر روز رو به رشد است را می‌توان بعنوان یک فاجعه نام برد و خانواده‌های زیادی درگیر آسیب‌های آن شده و از این مسئله گلایه‌مند هستند.  

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه افزود: بسیاری از علما و اساتید دانشگاه و دانشجویان هر کدام با استدلال خود خواهان فیلترینگ این نرم افزار هستند. حتی برخی تمام مسئولان فضای مجازی کشور را که هر کدام به نحوی در این فضا نقش دارند به خاطر عدم جلوگیری و برخورد با این پدیده مسئول گمراهی تک تک افراد جامعه و به ویژه کودکان و نوجوانان می‌دانند و بی‌غیرت خطاب می‌کنند و حق هم دارند.

جاویدنیا تاکید کرد: من به عنوان مسئول نظام اسلامی بر صندلی خود تکیه داده‌ام و می‌بینم که چه فجایعی در این شبکه در حال وقوع است و اقدامی که می‌توانم انجام دهم را انجام ندهم و به جای وظایف شرعی و قانونی ملاحظات سیاسی را بهانه کنم آیا خداوند متعال و شهدا از من خواهند پذیرفت؟ اگر واقعا چنین است باید مسئولیتم را رها کنم و در خانه بنیشینم تا حداقل پاسخی داشته باشم که مسئول نبودم.

به گزارش ایسنا وی تاکید کرد: مقام معظم رهبری بارها و بارها وضعیت نامطلوب این فضا و اینکه این فضا به قتلگاه جوانان تبدیل شده است را گوشزد کرده‌اند. آیا من با ادعای ولایتمداری و سرباز ولایت بودن رواست که بی تفاوت باشم و بهانه‌های مختلف بیاورم؟

سرپرست جدید معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور افزود: قوه قضائیه در این خصوص تذکرات لازم  را داده است و بنا دارد محکم و استوار پیگیر اجرای قانون در همه زمینه‌ها باشد.

عزت‌الله ضرغامی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ویژه‌برنامه روز دانشجو که به همت بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی در این دانشگاه برگزار شد در پاسخ به سوال یکی از دانشجویان درباره فیلتر شدن تلگرام، گفت: برخی تیتر زدند ضرغامی مخالف فیلتر برخی از شبکه های مجازی است این درست است ولی کامل نیست، در مورد توئیتر از من سوال شد و من گفتم من صاحب حساب توئیتری هستم، چون توئیتر فقط حالت کلام دارد و بحث های فکر در آن مطرح می شود و وقتی دیدیم بسیاری از مسئولان در توئیتر هستند گفتم باید در باره توئیتر مشخصا مسئله حل شود. 

ضرغامی درباره پیام رسان‌ها هم تصریح کرد: فضای مجازی در ایران ناقص الخلقه متولد شده است،  ما در حوزه پیام رسانها عقب ماندگی داریم، تلگرام هم از داخل پشتیبانی ویژه ای پیدا کرد و نزدیک سه سال دوپینگ فنی و سیاسی شد و به عنوان یک پیام رسان متمرکز معرفی شد و آرام آرام هم توانست ممبرهایش را افزایش دهد. زمانی که به دومیلیون عضورسید من گفتم باید پیام رسان های داخلی را تقویت کنیم ولی توجهی نشد.

به گزارش فارس وی ادامه داد: فیلتر اول تلگرام با دستور رئیس جمهور انجام شد، البته من می بینیم برخی در این رابطه شایعاتی درست می کنند که اصلا اینگونه نیست. وقتی در اغتشاشات دی ماه دیدیم هماهنگی ها در تلگرام انجام می شود در شورای عالی فضای مجازی بحث شد و با دستور آقای رئیس جمهور تلگرام فیلتر شد.

رئیس سابق صداوسیما گفت: رهبری از دولت خواستند که بروند برای مصالح ملی پیام رسان داخلی را راه اندازی کنید، البته روایت های نادرستی از فرمایشات رهبر انقلاب در این رابطه شد ولی وقتی پیام رسانهای خارجی وارد ارز دیجیتال شدند یک دفعه می بینید که ارز کشور و مردم از کشور خارج شده است، آن موقع نظام باید جواب بدهد، رهبری هم برای این موضوع خواستند تا پیام رسان های داخلی راه اندازی شود. 

وی تاکید کرد: ما در بحث موشکی و دفاعی مشکلی نداریم ولی آیا نمی توان در بحث پیام رسان های داخلی هم همینگونه عمل کرد؟ اگر پیام رسان های داخلی تقویت شوند و قدرت بگیرند مشکلی نیست که پیام رسان های خارجی هم بیایند ولی مشکل این است کاری کنید پیام رسان های داخلی نتوانند سرپا بایستند.

ضرغامی در ادامه با اشاره به کیفیت بد خودرو هم گفت: در بحث خودرو هم مانند پیام رسان ها مشکل داریم و با اینکه می بینیم خودرهای بی کیفیت تولید می شود ولی دولت حاضر نیست ایران خودرو را تعطیل کند، چندسال پیش هم آمدند آن وام ده میلیونی را دادند. امروز خودرویی را سوار می شوید که در خارج کشور مردم با نصف پول آن سوار بهترین خودرها می شوند.

عضو شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: پیام رسانها داشتند خوب جلو می رفتند ولی در اوجی که باید به اینها کمک می شد، محکم ایستادگی می شد این کار نشد. وقتی تلگرام طلایی و پوسته‌های دیگر تلگرام آمد یک دفعه با این طرح نادرست استقبال از پیام رسان‌های داخلی سیر نزولی پیدا کرد.

وی تصریح کرد: به آقای جهرمی گفتم باید پیام رسان داخلی پرقدرت داشته باشیم و توقع ما این است شما بروید کنار پیام رسان های دخلی باشید. اگر دولت و آقای جهرمی همت کنند و پیام رسان های داخلی را تقویت کنند مشکل حل می شود. در مورد آقای روحانی هم بعید می دانم که عزم جدی برای این مسئله داشته باشند.

ضرغامی با اشاره به تنظیم بودجه 98 توسط دولت گفت: من تحقیق کردم بودجه 98 هیچ فرقی با بودجه امسال ندارد، ما اگر قرار باشد اقتصاد مقاومتی را اجرا کنیم و در مقابل فشارهای آمریکا و دشمن بایستیم باید برای بودجه برنامه داشته باشیم. هیچ ردپایی در بودجه 98 از نگاه مقاومتی نیست و دولت از الان به این است که از صندوق ذخیره ارزی و توسعه ملی دوباره پول بگیرد و خرج کند.

وی در پاسخ به این سوال که چرا شما امروز چنین حرفهایی می زنید هم تاکید کرد: من ده سال و نیم رئیس صداوسیما بودم و آن موقع زمان عمل بود و زمان عمل نمی شود بیاییم و  بگوئیم باید این چنین باشد. بنده الان به عنوان یک فرد نظرات خود را می گویم.

معاون امور فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان این که فیلترینگ تلگرام موفقیت آمیز بود، گفت: نباید یکباره از پیام رسان داخلی که عمر یکساله دارد انتظار بالایی داشته باشیم.

جواد جاویدنیا در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این که آیا سیاست یکپارچه فیلترینگ تلگرام توانست به اهداف خود دست پیدا کند و چقدر توانست موفق باشد، اظهار کرد: اجرای فیلترنیگ تلگرام و میزان موفقیت آن را می‌توان از منظرهای مختلف بررسی کرد، از یک نظر فیلترینگ موفقیت آمیز بود زیرا شبکه‌های پیام رسان داخلی به معایب خود پی برده و آن‌ها را اصلاح کردند.

وی افزود: در همان برهه‌ای که تلگرام فیلتر شد، حجم عظیمی از مردم وارد شبکه‌های اجتماعی داخلی شدند و این امر باعث شد که پیام رسان‌های داخلی با اشکالات خود آشنا شوند زیرا اساس این گونه فعالیت‌ها و فضای مجازی این است که تا زمانی که فضای مجازی زیر بار مخاطب نرود بسیاری از نواقص آن مشخص نمی‌شود، باید زیر بار برود تا نواقص آن برطرف و به یک سطح از پایداری برسد.

وی افزود: در مقطعی ۸۰۰ هزار کاربر روزانه وارد شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌شدند و عضو شورای عالی فضای مجازی نقل می کرد که در همان ایام برنامه نویسان پیام رسان های داخلی با همت مضاعف در حال برطرف کردن نواقص کار بودند.

جاویدنیا با بیان این که زحمت و تلاش این گروه بازتاب داده نمی‌شود تا مردم با آن آشنا شوند، گفت: وقتی وارد نرم افزارهای داخلی (شبکه‌های اجتماعی، مسیریاب‌ها، موتورهای جستجو و غیره) می‌شویم به این توجه نمی شود که آن نرم افزار خارجی چندین سال زودتر از نرم افزار داخلی فعالیت کرده و توانسته نواقص خود را برطرف کند.

وی افزود: باید فرهنگ سازی شود که مردم انتظار خود را در ابتدا از شبکه‌های اجتماعی داخلی پایین‌تر آورده و از آن حمایت کنند، انتظاری که در مردم ایجاد شده درست نیست، نباید یکباره از نرم افزاری که عمر یکساله دارد انتظار داشته باشیم مانند تلگرامی که ۶ سال فعالیت می‌کند، توانایی داشته باشد.

معاون امور فضای مجازی دادستانی کل کشور بیان کرد: با آن فشاری که وارد شد نرم افزارهای داخلی رشد کردند و اکنون مدیران پیام رسان‌های داخلی بیان می‌کنند که می‌توانیم حجم بیشتری از مخاطب را پاسخگو باشند.

دولت ها به پیام رسان های بومی خود کمک می کنند

جاویدنیا تأکید کرد: صنعت شبکه‌های اجتماعی هر کشوری که بتواند کل آن کشور را پوشش دهد بدون کمک های دولت شکل نگرفته و هرجایی که موفقیتی بوده حتی در خود آمریکا، با حمایت دولت این کار انجام شده است. وقتی ظرفیت فضای مجازی به یک سقف خاص می‌رسد در همه کشورها حمایت‌هایی از جمله پهنای باند، سرور و غیره صورت می گیرد.

وی تصریح کرد: تلگرام سه هزار سرور برای ایرانی‌ها دارد و به وزارت ارتباطات تکلیف شده که از ناحیه شورای عالی فضای مجازی تسهیلات مؤثر در اختیار آن‌ها قرار دهند، آیا این تسهیلات مؤثر بوده است؟ ۱۰ سرور یا کمک پنج میلیارد تومان چقدر توانسته کمک کند، در ارزیابی که صورت گرفته برای آن که سرویسی بتواند مانند تلگرام پاسخگو باشد باید حداقل معادل ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه و امکانات داشته باشد.

جاویدنیا گفت: می‌توانیم بگوییم که پیشرفتی که در نرم افزارهای داخلی انجام شد بعد از فیلترینگ تلگرام بسیار مؤثر بود، اما از این حیث که سیاست گذاری‌های بعدی که انجام شده درست بوده یا خیر و این طرح که تصمیم گرفته شد پوسته‌ای از تلگرام (هاتگرام و تلگرام طلایی) شکل بگیرد و ما از آن حمایت کنیم، آیا اگر ما چنین توانی داشتیم بهتر نبود از پیام رسان‌های داخلی حمایت می‌کردیم، این‌ها سؤالاتی است که رسانه‌ها و مردم باید دنبالش باشند و پاسخ‌های متقن و دقیقی راجع به آن دریافت کنند.

اقداماتی برای اصلاح جرائم رایانه ای در دست اقدام است

معاون امور فضای مجازی دادستانی کل کشور در پاسخ به این سؤال که آیا می پذیرید که قوانین فضای مجازی نواقصی دارد و مشکلاتی را برای برخی کاربران از جمله کسانی که خریدهای اینترنتی انجام می‌دهند، به وجود آورده است؟ چه راهکارهایی در این زمینه اندیشیده شده است؟، گفت: قوانین ما ناقص بوده البته طرح اصلاح قانون جرائم رایانه ای در دست اقدام است و امیدواریم که زوردتر به نتیجه برسد.

جاویدنیا در خصوص میزان آمادگی در برابر جرائم اینترنتی گفت: از نظر تخصصی نیروهای پلیس فتا و شعب تخصصی جرائم رایانه‌ای از سطح تخصصی خوبی برخوردار هستند اما مشکلی که با آن برخورد می‌کنیم اجازه فعالیت بدون ضابطه به فعالیت پیام رسان‌های خارجی است.

وی افزود: زمانی جرمی در تلگرام انجام شد و مدیران این پیام رسان خارجی هیچگونه پاسخگویی در این خصوص ندارد دیگر ما چه انتظاری از مراجع قضایی و امنیتی کشور داریم، البته  مأموران پلیس فتا و ضابطان قضایی با همه کم لطفی‌ها که وجود دارد متحمل زحمات زیادی می‌شوند و از راهکارهای فنی و قانونی برای شناسایی متخلفان استفاده می کنند.

جاویدنیا گفت: می توان برای شفاف شدن این موضوع مثالی زد، فعالیت در شبکه های خارجی مانند این است که یک شهروند ایرانی در آمریکا سرمایه گذاری کند و زمانی که برای وی اتفاق یا مشکلی پیش آید از ایران خواستار برطرف کردن مشکل خود شود.

وی خاطرنشان کرد: اگر مجبور شدیم از یک سرویس خارجی استفاده کنیم باید یک دوره گذار مشخص برای آن تعریف کرده و حتماً به فکر جایگرین برای آن باشیم و در آن دوره گذار هم، پیام رسان خارجی را مکلف کنیم که تمام قوانین کشور ما را رعایت کند و سرورهای خود را به کشور ما منتقل کند، همچنین اطلاعات کاملی که نیاز است را به ما بدهد زیرا هیچ کشوری نسبت به امنیت مردم و جامعه خود تعارف نمی‌کند و اگر به این اصول توجه نکنیم یک خلاف امنیتی کردیم.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با اشاره به اینکه طبق آمار مراجع انتظامی و امنیتی پس از فیلتر تلگرام با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده، گفت: در همین مدت تلگرام توانسته از طریق پوسته‌های فارسی (تلگرام طلایی) و فیلترشکن ها، به لطف فرصت سازی و پشتیبانی داخلی با بودجه‌های بیت المال، نقش مخرب خود بر اقتصاد، فرهنگ و امنیت کشور را حفظ نماید.

جواد جاوید نیا سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در گفت‌وگو با میزان در پاسخ به سئوالی راجع به اظهارات اخیر برخی مسئولین وزارت ارتباطات در مورد تحقق، وظایف قوه قضائیه در خصوص حمایت از پیام رسان‌های داخلی اظهار کرد: قوه قضائیه وظایف خود را در قبال حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی داخلی بطور کامل به انجام رسانده است.

وی با اشاره به بند ۶ ماده ۲ سیاست‌ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی، مصوب ۱۳/۳/۹۶ شورای عالی فضای مجازی، گفت: قوه قضائیه می‌بایست «به منظور صیانت از حقوق شهروندی، حریم خصوصی، امنیت عمومی و اعتمادسازی، آیین‌نامه‌ای را در راستای حمایت حقوقی از تداوم کسب و کار و فعالیت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی و بازبینی مصادیق محتوای مجرمانه» تدوین و به شورای عالی فضای مجازی ارائه نماید.

دادستانی کل کشور در کمتر از یک ماه، پیش نویس «آیین نامه حمایت حقوقی از فعالیت پیام رسان‌های اجتماعی داخلی» را تدوین کرد

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور تصریح کرد: طبق تبصره این بند نیز آیین نامه باید «به گونه‌ای تنظیم شود که ضمن صیانت از حقوق شهروندی، مسئولیت کاربر در قبال محتوایی که منتشر می‌کند و مسئولیت ارائه‌دهنده‌گان پیام رسان اجتماعی داخلی به طوری تعیین شود که امکان رقابت پیام‌رسان‌های اجتماعی داخلی با پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی را تقویت نماید.»

جاویدنیا با تاکید بر اینکه طبق مصوبات مرکز ملی فضای مجازی از قوه قضائیه درخواست شده است شعب ویژه‌ای را جهت رسیدگی به جرایم ارتکابی در این پیام رسان‌ها اختصاص دهد، یادآور شد: بدین لحاظ و در اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی، دادستانی کل کشور در کمتر از یک ماه از ابلاغ مصوبات مذکور، پیش نویس «آیین نامه حمایت حقوقی از فعالیت پیام رسان‌های اجتماعی داخلی» را تدوین نمود که با اصلاحات جزئی در سال ۱۳۹۶ به تصویب ریاست محترم قوه قضائیه رسید و به شورای عالی فضای مجازی و مراجع قضایی سراسر کشور اعلام و ابلاغ گردید.

تاکید بر حفظ حریم خصوصی کاربران شبکه‌های اجتماعی داخلی در آیین نامه

وی ادامه داد: در این آیین نامه در خصوص تمام محور‌های مذکور در مصوبه شورای عالی فضای مجازی تعیین تکلیف شد و به صورت ویژه، حفظ حریم خصوصی کاربران شبکه‌های اجتماعی داخلی و حمایت قضایی از حقوق قانونی کاربران مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور یکی از نکات قابل توجه در این آیین نامه را تصریح بر ضرورت اجرای اصل ۲۵ قانون اساسی در خصوص پیام‌های خصوصی تبادل شده افراد در پیام رسان‌های داخلی عنوان کرد و گفت: به موجب ماده ۳ این آیین نامه هیچ شخص و مقام دولتی و حتی تشکیلات اطلاعاتی و امنیتی بر خلاف قانون حق دسترسی به پیام‌های خصوصی کاربران پیام رسان‌های داخلی را ندارند و قوه قضائیه بر حفظ حریم خصوصی کاربران نظارت نموده و درصورت هرگونه دسترسی غیرمجاز به اطلاعات کاربران بطور قاطع با عوامل آن برخورد نموده و متخلفین را تحت تعقیب کیفری قرار خواهد داد.

توجه به تخصصی بودن رسیدگی قضایی به مسائل پیام رسان‌های اجتماعی

یکی دیگر از ویژگی‌های این آیین نامه که سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور به آن اشاره کرد، توجه به تخصصی بودن رسیدگی قضایی به مسائل پیام رسان‌های اجتماعی بود. وی در این زمینه اظهار کرد: در این راستا به موجب ماده ۱۲ این آیین نامه جرایم ارتکابی در پیام رسان‌های اجتماعی صرفا در شعب ویژه جرایم رایانه‌ای رسیدگی خواهد شد.

بیش از ۴۰۰ شعبه ویژه جرایم رایانه‌ای در دادسرا‌های سراسر کشور وجود دارد

جاویدنیا با بیان اینکه در حال حاضر بیش از ۴۰۰ شعبه ویژه جرایم رایانه‌ای در دادسرا‌های سراسر کشور وجود دارد که سعی شده است قضات آن‌ها در قالب آموزش‌های بدو و حین خدمت با آخرین تحولات جرایم رایانه‌ای و شیوه‌های نوین رسیدگی به اینگونه جرایم آشنا شوند، تاکید کرد: البته تدوین آیین نامه ویژه‌ای راجع به ضوابط و شرایط آموزش و انتصاب قضات شعب ویژه رسیدگی به جرایم رایانه‌ای در دستور کار این معاونت قرار گرفته است تا هر چه بیشتر به سمت تخصصی‌تر شدن رسیدگی‌ها در این شعب حرکت کنیم.

وی تاکید کرد: همچنین در موضوع فیلترینگ تلگرام نیز دستگاه قضایی با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی بطور جدی و با قاطعیت ورود کرد و دستور قضایی کامل و دقیقی توسط دادسرای عمومی و انقلاب تهران صادر شد که این اقدام نیز گام بسیار مهمی در جهت حمایت از پیام رسان‌های داخلی و صیانت از استقلال و حاکمیت ملی در فضای مجازی محسوب می‌شود.

انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از فعالیت پیام رسان‌های داخلی

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، در خصوص نقش فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام که منجر به عدم موفقیت کامل فیلترینگ تلگرام شد و همچنین در واکنش به ادعای برخی مسئولین وزارت ارتباطات مبنی بر اجرای وظایف وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از پیام رسان‌های داخلی و کوتاهی بقیه دستگاه‌ها در این امر، ضمن تاکید بر ضرورت اجرای مصوبات توسط دستگاه‌های مربوطه اظهار داشت: در مصوبات شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی، مسئولیت ویژه و وظایف گسترده‌ای برای وزارت ارتباطات مقرر شده است و تا زمانی که وزارت ارتباطات به وظایف خود در خصوص حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی داخلی عمل نکرده باشد، اهداف این مصوبات که ایجاد مزیت رقابتی برای پیام رسان‌های داخلی نسبت به پیام رسان‌های خارجی و حفظ استقلال کشور در فضای مجازی است، قابل تحقق نخواهد بود.

وی با انتقاد از عملکرد وزارت ارتباطات در خصوص حمایت از فعالیت پیام رسان‌های داخلی به مصادیقی در این زمینه اشاره کرد و ادامه داد: وقتی در مقابل حدود ۳۰۰۰ سروری که تلگرام برای کاربران ایرانی اختصاص داده است، وزارت ارتباطات تعداد انگشت شمار سرور در اختیار پیام رسان‌های داخلی قرار می‌دهد، یا در مقابل حدود ۳۰۰ گیگ پهنای باند مصرفی تلگرام در کشور پهنای باند ناچیز ۳۵ گیگابایتی آنهم با کیفیت پایین و اختلالات جدی در اختیار پیام رسان‌های داخلی قرار می‌گیرد و یا در مقابل نیازمندی ۳۰۰ میلیارد تومانی که جهت تامین زیرساخت‌های فنی برای رقابت با تلگرام لازم است تنها وام ۵ میلیارد تومانی آن هم با تاخیر بسیار زیاد و با بهره یک و نیم میلیاردی به پیام رسان‌های داخلی پرداخت می‌شود و از سوی دیگر مصوبه اعمال محدودیت ترافیکی برای پیام رسان‌های خارجی اجرا نمی‌شود، دقیقا همانند آن است که این وزارتخانه یک جاده خاکی در اختیار این پیام رسان‌ها قرار داده باشد و از آن‌ها انتظار داشته باشد با پیام رسان‌های خارجی‌ای که اتوبان چهار بانده با تمام تجهیزات در اختیار دارند رقابت کنند.

جاویدنیا اظهارکرد: از سوی دیگر از سایر دستگاه‌ها هم انتظار دارد که در این جاده خاکی که هنوز زیرساخت آن تهیه نشده است نسبت به تبلیغ و برق رسانی و نصب تابلو‌های راهنمایی و رانندگی و ایجاد امکانات رفاهی و ... اقدام کند.

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور اینگونه اظهارات را نوعی فرافکنی و شانه خالی کردن از کوتاهی‌های انجام شده، دانست و  بیان داشت: همانگونه که در بحث بسیار مهم و حیاتی تاخیر ۸ ساله راه اندازی شبکه ملی اطلاعات به همین شیوه رفتار می‌شود.

در طول سال‌های اخیر بخش‌های اصلی و مهم مصوبات شورای عالی فضای مجازی اجرا نشد

جاویدنیا با ابراز تاسف نسبت به اینکه در طول سال‌های اخیر عملا بخش‌های اصلی و مهم مصوبات شورای عالی فضای مجازی اجرا نشد، خاطرنشان کرد:  همانگونه که در جلسات متعدد کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از سال ۱۳۹۲ که در خصوص فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی برگزار شده است، مسئولین دولتی علی الخصوص وزارت ارتباطات در استدلال خود برای مخالفت با فیلتر شبکه‌های غیرقابل کنترل خارجی وعده دادند، با حمایت موثر از شبکه‌های اجتماعی داخلی، زمینه جایگزینی آن‌ها را فراهم می‌کنند، اما در عمل با گذشت حدود ۵ سال این وعده‌ها هیچگاه آن طور که انتظار می‌رفت محقق نشد.

وی گفت: متاسفانه نه تنها حمایت موثری انجام نشد بلکه عده‌ای از مسئولین با کوبیدن بر طبل ناتوانی فنی پیام رسان‌های داخلی و حضور فعال در شبکه‌های اجتماعی خارجی، همنوا با دشمنان سعی کردند چنین القاء نمودند که پیام رسان‌های داخلی هیچگاه نمی‌توانند موفق شوند درحالیکه مقام معظم رهبری همواره بر اتکا به توانمندی‌های داخلی، اعتماد بنفس ملی و شعار «ما می‌توانیم» تاکید دارند و با این روحیه انقلابی بود که جوانان ما توانستند در عرصه فناوری هسته‌ای، بیو و نانو تکنولوژی و عرصه‌های نظامی شگفتی ساز شوند.

متاسفانه بسیاری از امکانات بیت المال برای فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام اختصاص داده شد

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه یادآور شد: در زمان فیلتر تلگرام نیز، همین جریان تلاش کردند چنین القا کنند که هیچیک از پیام رسان‌های داخلی قادر نیستند جایگزین تلگرام شوند، اما تلگرام طلایی و هاتگرام می‌توانند و کسی نپرسید که مگر این‌ها داخلی نیستند، به جای تمرکز بر حمایت همه جانبه از پیام رسان‌های داخلی مستقل، اجازه داده شد برخی پوسته‌های تلگرام به فعالیت خود ادامه دهند و بسیاری از امکانات بیت المال برای این پوسته‌های داخلی وابسته به بیگانه اختصاص داده شد و روند رو به رشد پیام رسان‌های داخلی با وقفه و مانع جدی مواجه گردید حتی اخبار متواتری دررسانه‌ها منتشر شد که حکایت از آن داشت ادامه فعالیت تلگرام طلایی بعد از فیلتر تلگرام، سقوط ارزش مالی تلگرام را تا حدود زیادی جبران کرده است.

با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده است

وی با اشاره به اینکه طبق آمار مراجع انتظامی و امنیتی پس از فیلتر تلگرام با ادامه حیات تلگرام طلایی و هاتگرام تغییر محسوسی در ارتکاب جرایم فضای مجازی کشور ایجاد نشده، ادامه داد: بنا به اذعان منابع خبری خارجی در همین مدت تلگرام توانسته از طریق پوسته‌های فارسی (تلگرام طلایی) و فیلترشکن ها، به لطف فرصت سازی و پشتیبانی داخلی با بودجه‌های بیت المال، نقش مخرب و ویرانگر خود بر اقتصاد، فرهنگ و امنیت کشور را حفظ نماید و یکی از دلایل گرانی نرخ ارز و کاهش قابل توجه ارزش پول ملی شود که همین موارد برای اثبات نقش تلگرام طلایی در احیای تلگرام و ایجاد مانع در حفظ استقلال و امنیت کشور در فضای مجازی کافی است.

پیام رسان‌های داخلی نشان دادند که می‌توانند پاسخگوی نیاز داخلی باشند

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه تصریح کرد: پیام رسان‌های داخلی نشان دادند که در مدت کوتاهی که تلگرام واقعا فیلتر شده بود، با فعالیت شبانه روزی و کار جهادی می‌توانند پاسخگوی نیاز داخلی باشند و پیشرفت آن‌ها در جذب کاربر و رفع ایرادات نرم افزاری در مقایسه با پیشرفت بسیاری از شبکه‌های اجتماعی خارجی که به تدریج در کشور جذب کاربر کرده بودند واقعا چشم گیر بود.

اگر مشکلات پهنای باند و سرور نبود قطعا بخش مهمی از خرمشهر فضای مجازی تا کنون آزاد شده بود

وی بیان داشت: حتی می‌توان با استناد به اخبار منتشره رسمی از اختلالات جدی تلگرام در بدو جذب کاربر در ایران، ادعا کرد اگر خود تلگرام در آن ابتدا با این حجم از کاربر مواجه می‌شد، قطعا با قطع کامل خدمات مواجه می‌شد و دیگر نمی‌توانست قد راست کند؛ اما شبکه‌های اجتماعی داخلی قهرمانانه و شبانه روزی ایستادند و وقفه‌ای در کارشان ایجاد نشد و اگر مشکلات پهنای باند و سرور نبود قطعا بخش مهمی از خرمشهر فضای مجازی تا کنون آزاد و قسمت عمده عملیات شیمیایی دشمن خنثی شده بود.

مسئولین و دلسوزان با تصمیم قاطع خود جلوی ادامه حیات تلگرام در فضای مجازی کشور را بگیرند

سرپرست معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور با دست مریزاد به تک تک مدیران و تیم‌های فنی شبکه‌های اجتماعی داخلی بابت این تلاش شبانه روزی افتخار آمیز، خاطرنشان کرد: باید بر دستان آن‌ها بوسه زد و همچنان نیز به توان فراتر از تصور آن‌ها امیدوار بود؛ بنابراین ضرورت دارد مسئولین و دلسوزان نظام هرچه سریعتر تدابیر جدی و قاطعانه‌ای برای جلوگیری از تداوم این روند اتخاذ نمایند و با تصمیم قاطع خود جلوی این فرصت سوزی و کمک به ادامه حیات تلگرام در فضای مجازی کشور گرفته شود.

معاون محتوایی مرکز ملی فضای مجازی گفت: در خصوص اینستاگرام و تمام شبکه‌های اجتماعی خارجی، اقدامات کارشناسی پیرامون فیلترینگ آن‌ها در حال انجام شدن است که به‌مرور یک سری سیاست‌ها در خصوص آن‌ها اعمال می‌شود.

امیر خوراکیان در گفتگو با صبح توس در خصوص عدم موفقیت فعلی کشور در ایجاد انسجام و گسترش پیام‌رسان‌های داخلی اظهار کرد: امروزه پیام‌رسان‌ها به یکی از مسائل بسیار مهم در کشور تبدیل‌شده‌اند که خوشبختانه تاکنون توانسته‌ایم توفیقات خوبی در بحث بومی‌سازی آن‌ها کسب کنیم.

کاهش شدید ترافیک تلگرام با گسترش پیام‌رسان‌های داخلی

وی افزود: با مطرح‌شدن و گسترش پیام‌رسان‌های داخلی، ترافیک شبکه‌هایی همچون تلگرام به‌شدت کاهش پیداکرده و این فرصت برای پیام‌رسان‌های بومی ایجادشده که پس از شناسایی مشکلات و رفع موانع، به فکر پیشرفت و جذب مخاطب باشند.

معاون محتوایی مرکز ملی فضای مجازی عنوان کرد: اگرچه هنوز عرصه برای پیام‌رسان‌های داخلی آن‌قدر گسترده نیست اما از اصل کار رضایت داریم چراکه شبکه‌های داخلی از حالت انزوا و گوشه‌گیری خارج‌شده و به وسط میدان آمده‌اند؛ اما باید پذیرفت که پیشرفت آن‌ها درگرو مسائلی همچون دانش فنی، امکانات سخت‌افزاری، دیتاسنتر و برنامه جامع و متنوع برای جذب مخاطب است.

القای یک پیام‌رسان خاص به مردم کار صحیحی نیست

خوراکیان با اشاره به تعدد فعلی پیام‌رسان‌های داخلی در کشور تصریح کرد: ازلحاظ عقلی و منطقی رسیدن به یک شبکه واحد در ابتدای امر امکان‌پذیر نیست؛ چراکه مردم باید پیام‌رسانی که موردعلاقه آن‌هاست را انتخاب کنند و القای یک پیام‌رسان خاص به آن‌ها کار صحیحی نیست.

وی تشریح کرد: برنامه مرکز ملی برای ساماندهی پیام‌رسان‌های داخلی در مرحله اول، رساندن تعداد آن‌ها از 17 پیام‌رسانی که در کشور فعال بودند به 7 شبکه بود؛ پس‌ازآن یک سری امکانات به‌صورت مساوی در اختیار آن‌ها قرار داده شد تا بتوانند برای جذب مخاطب، در فضایی سالم به رقابت بپردازند.

سروش و گپ بیشتر از بقیه مورد استقبال کاربران قرار گرفتند

معاون محتوایی مرکز ملی فضای مجازی اظهار کرد: در این میان دو پیام‌رسان سروش و گپ بیشتر از بقیه مورد استقبال کاربران قرار گرفتند و تصمیم بر آن شد که در ادامه راه حمایت بیشتر و جدیدتری از این دو شبکه صورت گیرد؛ البته این به معنی عدم‌حمایت از سایر پیام‌رسان‌ها نیست.

حمایت وزارت ارتباطات از پیام رسان های داخلی

خوراکیان در پاسخ به خبرنگار ما در خصوص نوع و میزان حمایت مرکز ملی از پیام‌رسان‌های داخلی گفت: اختصاص اینترنت رایگان، وام 5 میلیارد تومانی برای گسترش شبکه و سایر امکاناتی که در اختیار پیام‌رسان‌های برتر قرارگرفته ازجمله اقداماتی است که وزارت ارتباطات در جهت حمایت از شبکه‌های داخلی انجام داده است.

وی تأکید کرد: خوشبختانه همه مصمم هستند که پروژه گسترش پیام‌رسان‌های داخلی با تمام قدرت انجام شود اما این مسئله را باید پذیرفت که پروسه سختی را در پیش داریم و در مدت چند هفته و یا چند ماه به ثمر نخواهد نشست.

کارشناس فناوری و رسانه با اشاره به بحث فیلترینگ تلگرام تبیین کرد: به‌موازات اینکه شبکه‌های داخلی ظرفیت بیشتری پیداکرده و سرویس‌های بهتری ارائه دهند، می‌شود در خصوص بحث فیلتر تلگرام و از رده خارج کردن آن تصمیمات دقیق‌تر و عمیق‌تری اتخاذ کرد.

بررسی فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار مرکز ملی فضای مجازی

خوراکیان در پایان خاطرنشان کرد: البته غافل از توییتر و اینستاگرام هم نبوده و در مورد تمام این شبکه‌ها، اقدامات کارشناسی در حال انجام شدن است که به‌مرور یک سری سیاست‌ها در خصوص آن‌ها اعمال می‌شود.

در حالی که از سال گذشته نرم‌افزار تلگرام با حکم دادستان مسدود شد، با این حال با جایگزینی دو نرم‌افزار طلاگرام و طلگرام طلایی و همچنین استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها، استفاده از تلگرام در ایران همچنان جریان دارد. در روزهای ملتهب بازار ارز ایران در چند مقطع این کانال‌های تلگرامی بودند که با اعلام رقم‌های غیرواقعی سعی می‌کردند، بازار را آشفته سازند. در همین راستا نشریه فارین پالیسی در گزارشی به بررسی نقش مخرب تلگرام در سقوط پول ملی ایران پرداخت. متن کامل گزارش این نشریه را در ذیل بخوانید.

هنگامی که اوایل سال جاری، ریال وارد مسیر شوم خود شد، معامله گران ارز شروع به ایجاد صدها کانال در تلگرام کردند و بلافاصله هرگونه تغییراتی را در قیمت دلار اعلام نمودند و بازارها و مشاوره تجاری بیشتری را برای روزهای آینده ارائه دادند. ایرانیان به شکلی وسیع به این کانال‌ها پیوسته‌اند -بعضی کانال‌ها بیش از دو میلیون عضو دارند- که خودشان تبدیل به یک نیرویی می‌شوند که می‌توانند بر نرخ ارز تأثیرگذار باشند. 
آقای حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران، انتخاب خود را تا حد زیادی به نرم‌افزار تلگرام مدیون است. در طول انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال 2017، ایرانیان به این برنامه به‌عنوان یک منبع نادر برای خبرهای بدون سانسور در مورد رقابت انتخاباتی مراجعه کردند، درحالی‌که روحانی نامزد مورد علاقه طیف تندروها نبود. فقط یک سال بعد، ممکن است تلگرام درنهایت منجر به سقوط روحانی شود. این نرم‌افزار در مرکز مسأله سقوط بهای پول ملی ایران قرار دارد. ریال ایران به‌طورکلی تا ماه می، یعنی زمانی که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، از معاهده هسته‌ای ایران خارج شد، در مسیری پایدار قرار داشت. قبل از خروج ایالات‌متحده، یک دلار آمریکا حدود  37هزار ریال ارزش داشت. بلافاصله پس از آن، یک دلار به حدود  44هزار‌ریال رسید. ریال از آن زمان روند کاهشی خود را ادامه داد و در ابتدا 50 هزار و سپس 80 هزار ریال و سپس در زمان سخنرانی روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ماه سپتامبر به 190 هزار در برابر هر دلار رسید. در حال حاضر، هر دلار برابر با 125هزار ریال است. 
اما این مسأله فقط ناشی از تحریم‌های ایالات‌متحده و ضعف‌های بنیادی اقتصاد ایران که به کاهش نرخ ارز ایران کمک کرده‌اند نیست. این مسأله همچنین دوری مستقیم و ناشی از شایعات و اخبار دروغین در تلگرام است که توسط معامله‌گران و واسطه‌گران ایرانی برای به دست آوردن سود منتشر می‌شود.

نقش تلگرام در سقوط مداوم ارزش ریال ایران
به محض این‌که مشخص شد، ایالات‌متحده قرار است تحریم‌ها را دوباره اعمال کند، بسیاری از ایرانیان طبقه متوسط و ثروتمند به وسوسه درگیر شدن در تجارت ارز افتادند، و به این نتیجه رسیدند که ارزش ریال به زودی کاهش خواهد یافت. برای همه این ایرانی‌ها، هدف خرید دلار بود. بعضی از ایرانیان حتی خانه‌هایشان را فروختند و درآمد حاصل را در دلار سرمایه‌گذاری کردند تا به حفظ ارزش دارایی‌های خود یا صرفاً برای تأمین سود بپردازند. فروش فوری ریال ایران حتی بیشتر از قبل، ریال را تضعیف و دولت ایران سعی کرد آن را به روش‌های مختلف متوقف کند، از جمله ممنوعیت فروش رسمی ارز خارجی؛ اما این فقط باعث شد که بازار ارز کمتر شفاف باشد و به همین ترتیب بیشتر از قبل از آن بهره‌برداری شود.همواره میان معامله گران پیچیده ارز و کسانی که از جهل و نگرانی به آن پناه می‌برند شکاف وجود دارد اما بازار غیررسمی آن شکاف را گسترش داد. این موضوع به‌ویژه در خیابان فردوسی تهران که مرکز اقتصاد غیررسمی تبادل ارز در ایران است؛ جایی که هرکسی می‌تواند ریال نقد را بیاورد و با اسکناس‌های ایالات‌متحده به خانه رود، مشهود است.
در یک نمونه از این معاملات فردوسی، من به یاد دارم که یک زن سالخورده، معادل درآمد سالانه خود را آورده و آن را با نرخ 170هزار ریال به دلار مبادله کرد؛ نرخی به‌طور قابل‌توجه کمتر از آنچه نرخ ریال در آن زمان بود، حتی وقتی اتفاق‌نظر بر آن بود ارزش واقعی ریال آن‌قدرها هم پایین نیست.
معامله گران مالی حرفه‌ای ایران از تلگرام به‌طور فزاینده‌ای برای بهره‌برداری از عدم شفافیت بازار سیاه استفاده می‌کنند تا سود خود را به بهای زیان مشتریان ایرانی و همچنین نارضایتی دولت ایران افزایش دهند. این نرم‌افزار به‌عنوان یکی از شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان و به طور خاص، با استفاده از اخباری که در «کانال»‌های آن منتشر می‌شود واجازه می‌دهد اطلاعات به دست هرکسی که عضو آن کانال شده برسد، تبدیل به یکی از منابع قابل‌اطمینان اخبار برای ایرانیان شده و جای رسانه‌های دولتی و حتی روزنامه‌های مستقل را گرفته است.
معامله گران ارزی که این کانال‌های اطلاعاتی را اداره می‌کنند، به‌طور فزاینده‌ای از آن‌ها برای پخش اخبار اقتصادی تحریف‌شده استفاده می‌کنند؛ مثلاً در هفته‌های اخیر، زمانی که ریال شروع به تقویت خود کرد، کانال‌های معاملاتی تلگرام با اخبار مثبت مقابله کردند. بعضی‌ها به راحتی گزارش تغییر قیمت‌ها را به تأخیر می‌اندازند. دیگران حتی قیمت‌های کاملاً کاذب را اعلام می‌کنند. بسیاری از کانال‌ها نیز روند مثبت را به نفع ترویج تحلیل‌های منفی در مورد اثرات تحریم‌های نفتی ایالات‌متحده بر ریال ایران نادیده گرفتند.

مقابله با اخبار جعلی در تلگرام
از سوی دیگر، رسانه‌های خبری رسمی ایران تلاش کرده‌اند تا این گزارش‌های دروغین را با تأکید بر ورود اخیر اخبار مثبت در مورد آینده ریال و به‌طور صریح اطلاع در مورد دروغ‌پراکنی در گزارش‌های تلگرامی خنثی کنند؛ اما بسیاری از ایرانیان عادی مطمئن نیستند که چگونه در برابر گزارش‌های متناقض واکنش نشان دهند و به‌جای آنکه دلارهایی که قبلاً خریده‌اند را به ریال تبدیل کنند، همچنان به آن‌ها وفادار می‌مانند.
به تازگی، کانال‌های جدید تلگرام ظهور کرده‌اند که به نظر می‌رسد به‌طور خاص طراحی‌شده تا به مقابله ضدکانال‌های محبوب ایجادشده توسط معامله‌گران ارز بپردازند. یکی از کانال‌های جدید، «دلار-ریال» نامیده می‌شود و به نظر می‌رسد که هدف صریح آن حمایت از یک ریال قوی است، درحالی‌که به واسطه‌های ارزی به‌عنوان خائن و عوامل خارجی حمله می‌کند. 
این کانال همچنین موفق به جذب بیش از 2 میلیون عضو شد، که نشان می‌دهد جامعه ایرانی از دستکاری‌های عامدانه بازار ارز ایران توسط بازیگران سودجو به شدت به ستوه آمده است. (به دلایل ناشناخته این کانال اخیراً مسدود شده است، پس‌ازآن سازندگان آن یک کانال جدید را راه‌اندازی کردند که در حال حاضر 55هزار عضو دارد.)
دولت ایران هرگونه اقدامی را که می‌تواند صورت می‌دهد تا ارزش ریال را تضمین کند. بر اساس تحلیل‌های تعدادی از اقتصاددانان ایران، مبانی اقتصادی نشان می‌دهند که دلار باید حدود 80تا 90هزار ریال ارزش‌گذاری و معامله شود. این نرخ همان نرخی است که سیستم رسمی مبادله ارز خارجی آنلاین NIMA - که معامله‌گران ارز و همچنین عمده صادرکنندگان و واردکنندگان، معاملات کلان انجام می‌دهند - تمایل به ارزش‌گذاری ریال در آن سطح دارد. اخیراً سیاست بانک مرکزی محدود کردن استفاده از کارت‌های اعتباری ریالی است که معامله‌گران ارز از آن‌ها برای خرید مبالغ بزرگ دلار استفاده می‌کنند.
اما این‌که ریال غالباً ارزان‌تر از آن چیزی که باید باشد، ارزش‌گذاری می‌شود، نتیجه حدس و گمان و پیش‌بینی است؛ ازجمله اثرات روحی تبلیغات، چه از دولت ایالات‌متحده و چه از سوی کانال‌های تلگرام در ایران. مقامات ایرانی مدت‌زمان کوتاهی است که این موضوع را درک کرده‌اند؛ اما تاکنون، هنوز هم مداوم اطلاعاتی که به همان اندازه اخبار جعلی تولیدشده توسط دشمنان مؤثر است، در ایران بازنشر می‌شود. (منبع:صبح نو)

عضو فراکسیون ولایی مجلس با اشاره به اینکه یک چهارم پهنای باند هاتگرام و طلاگرام را هم به پیام‌رسان‌های داخلی ندادند، درباره احتمال فیلتر این دو پیام‌رسان اعلام نظر کرد.

مجتبی ذوالنوری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت درباره چرایی عدم موفقیت در فیلترینگ تلگرام و کوچ مردم به پیام‌رسان‌های داخلی گفت: مسیر فیلترینگ از نقطه صحیحی آغاز شد و همه چیز به درستی در حال طی شدن بود ولی در میانه راه، ناگهان یک مانع از فرعی آمد و راه را بست که همان هاتگرام و طلاگرام بود.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی افزود: این امر برخاسته از خواست دولت بود؛ آنها مردم را با ایجاد دل نگرانی درباره حفظ اطلاعات شخصی‌شان می‌ترساندند تا جلوی کوچ کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را بگیرند؛ اینگونه جلوه می‌دادند که پیام‌رسان داخلی امین مردم نیست و آتو می‌گیرد ولی گویی آژانس امنیت ملی آمریکا که تمام این اطلاعات را ذخیره می‌کند، امین مردم است!

ذخیره یک نسخه از اطلاعات کاربران هاتگرام و طلاگرام در داخل کشور

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: آیا اکنون که هاتگرام و طلاگرام از سوی یک دستگاه امنیتی در داخل کشور راه‌اندازی شده و کاربران از طریق این دو وارد تلگرام می‌شوند و به طور طبیعی یک نسخه از اطلاعات آنها در داخل ذخیره می‌شود، دیگر آن نگرانی درباره حفظ اطلاعات مردم وجود ندارد؟

وی با بیان اینکه تلگرام چه هاتگرام باشد یا طلاگرام، تلگرام است؛ ادامه داد: این دو، راه رسیدن به تلگرام هستند؛ خودشان پیام‌رسان نیستند بلکه فیلتری هستند برای رسیدن به تلگرام و بنابراین باز هم عیوب تلگرام سر جایش است.

10 میلیون کوچ به پیام‌رسان‌های داخلی در موج اول

عضو فراکسیون ولایی مجلس افزود: هاتگرام و طلاگرام به عنوان دو اَبَر فیلترشکن هستند که کاربران از طریق آنها به تلگرام دسترسی پیدا می‌کنند؛ لذا وقتی دولت این دسترسی گسترده را ایجاد کرد، جلوی کوچ مردم به پیام‌رسان‌های داخلی گرفته شد.

وی بیان کرد: با وجود این، در همان موج اول حدود 10 میلیون کوچ به پیام‌رسان‌های داخلی ثبت شد که کم نبود ولی به دلیل آنکه پهنای باند را برای آنها افزایش ندادند و سرویس‌دهی نکردند و از سوی دیگر در بحث امنیت اطلاعات کاربران فضای روانی درست کردند، این کوچ به کمال اتفاق نیفتاد.

یک چهارم پهنای باند هاتگرام و طلاگرام را هم به پیام‌رسان‌های داخلی ندادند

ذوالنوری بیان کرد: اگر یک چهارم آن پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته در اختیار پیام‌رسان‌های داخلی بود، اکنون بیش از این دو کاربر می‌داشتند.

وی توضیح داد: وقتی کاری شروع می‌شود، موج اول آن بسیار مهم است؛ ولی وزارت ارتباطات قفل اول را برای پیام‌رسان‌های داخلی باز نکرد که همین امر القای ناتوانی پیام‌رسان‌های داخلی را به دنبال داشت و در مردم زدگی ایجاد کرد.

عضو فراکسیون روحانیت مجلس از وزارت ارتباطات خواست توضیح دهد چه حمایتی از پیام‌رسان‌های داخلی داشته است و افزود: زیرساخت‌هایی که برای تلگرام فراهم کردند برای پیام‌رسان‌های داخلی ایجاد نشد و آن تقویت مورد نظر در داخل اتفاق نیفتاد.

وی با تاکید بر اینکه باید پیام‌رسان‌های داخلی تقویت شوند، گفت: در حال حاضر طرحی قوی و مفید درباره تقویت پیام‌رسان‌های داخلی در کمیسیون فرهنگی مجلس در حال بررسی است که امیدواریم هم به تقویت پیام‌رسان‌های داخلی کمک کند و هم ارائه سرویس به کاربران را تقویت سازد.

ذوالنوری همچنین به راهکار خود در این حوزه اشاره کرد و افزود: پیش از آنکه به شبکه ملی دست پیدا کنیم، به راحتی می‌توان با قیمت بسیار پایین‌تر و سرعت بسیار بالاتر در این حوزه خدمات‌دهی کرد و این امر از نظر فنی شدنی است؛ ولی اکنون اراده بر این نیست.

هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر می‌شود؟

وی درباره دلیل این امر توضیح داد: در حال حاضر درآمد حاصل از فروش پهنای باند و اخذ هزینه از اپراتور و کاربر، بی حساب و کتاب و بسیار چشمگیر است و بنده معتقدم بحث هاتگرام و طلاگرام و نیز عدم تقویت پیام‌رسان‌های داخلی و همچنین تاکید بر وجود برخی پیام‌رسان‌های خارجی، خالی از منافع مادی برای دولت نیست.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره احتمال فیلتر شدن هاتگرام و تلگرام طلایی نیز گفت: این امر بستگی به عزم و اراده دولت دارد؛ دولت تاکنون بر اساس رفع دغدغه‌ها در این زمینه جلو نرفته و اقدام اساسی صورت نگرفته است./

قرار بود از بین پیام‌رسان‌های ایرانی تعداد محدودی باقی بماند، منظور از باقی‌ماندن همان مورد حمایت دولت قرار گرفتن است ولی قرار نبود از 6 پیام‌رسان یکباره به دو پیام‌رسان برسند و بدون اینکه هیچ موردی از موارد ارزیابی را اعلام کنند، تنها دو مورد را به‌عنوان پیام‌رسان‌های مورد حمایت دولت اعلام کنند.

این صحبت‌ها به معنی این نیست که ما مخالف چنین تصمیمی هستیم، اتفاقا بعد از گذشت حدود هفت ماه از فیلترینگ و رقابت بین این 6 پیام‌رسان درنهایت باید از طرف نهاد یا مرکزی، یک یا دو پیام‌رسان معرفی می‌شد تا مردم بتوانند راحت‌تر از بین پیام‌رسان‌های ایرانی یک اپلیکیشن را انتخاب کنند.
معرفی یک یا دو پیام‌رسان در شرایطی برای کاربران فضای مجازی مفید واقع می‌شود که معیارهای امتیازدهی و انتخاب هم به مدیران پیام‌رسان‌ها (برای جلوگیری از اعتراض‌های آنها و تنش‌های احتمالی در فضای مجازی) و هم به کاربران برای انتخاب بهتر اعلام می‌شد.
روز گذشته حمید فتاحی، معاون وزیر ارتباطات اعلام کرد: «براساس تصمیم مرکز ملی فضای مجازی، همه پیام‌رسان‌های داخلی غیر از «سروش» و «گپ» از گردونه حمایت حذف می‌شوند. طبق ابلاغیه‌ای که از مرکز ملی فضای مجازی داشتیم، پیام‌رسان‌های سروش و گپ این قابلیت فنی و توانمندی را از خود نشان دادند و انتخاب شدند.
تیم‌های فنی از دستگاه‌های مختلف جمع شدند و آیتم‌هایی مانند نوع معماری، مقیاس‌پذیری، قابلیت توسعه، سخت‌افزار، نرم‌افزار، به‌روز بودن، نوع پروتکل‌هایی که استفاده می‌کنند، نوع توسعه‌پذیری، ارتباط با خدمات بانکی، خدمات دولت الکترونیک و...  را بررسی کردند و درنهایت این دو پیام‌رسان از رتبه بالاتری برخوردار شدند.» در گفت‌وگویی که با مدیران پیام‌رسان‌های ایرانی داشتیم، دو مدیر پیام‌رسان منتخب از این معیارها باخبر بودند ولی مدیران پیام‌رسان‌های حذفی می‌گفتند این معیارها به ما اعلام‌نشده و حتی امتیازهایی که هر پیام‌رسان گرفته را هم اعلام نکرده‌اند. برخی از این مدیران و کارشناسان فضای مجازی ادعا می‌کردند این انتخاب غیرواقعی است، به‌عنوان مثال پیام‌رسان «ایتا» تعدادکاربر جذب‌شده بیشتری نسبت به پیام‌رسان گپ دارد و برخی می‌گفتند تعدادکاربر جذب‌شده مهم نیست، مهم زیرساخت و ظرفیت است. 
در این گزارش با مدیران پیام‌رسان‌های سروش، گپ، ایتا و بله به گفت‌وگو پرداختیم که درادامه می‌توانید نظرات آنها را درباره خبر اعلامی روز گذشته بخوانید. مدیر پیام‌رسان «بیسفون» به دلیل حضور در جلسه نتوانست با ما گفت‌وگو کند و پیام‌رسان «‌ای‌گپ» هم درگیر تغییرات داخلی است و هنوز بعد از محمدرسول کاظمی، مدیری را معرفی نکرده تا بتوان با او گفت‌وگو کرد.
 
مهدی انجیدنی، مدیر پیام‌رسان گپ
در گزارشی که از سوی وزارتخانه و مرکز ماهر آماده شده بود، اعلام شد که «گپ» جزء پایدارترین پیام‌رسان‌ها بوده است. همچنین از نظر جذب کاربر و خدماتی که جنبه تجاری دارد، تنها پیام‌رسانی که خودش یک لایه تجاری‌سازی دارد، گپ است. پیام‌رسان «بله» فقط یک‌سری خدمات بانکی را که اپلیکیشن‌های موبایل‌بانک هم دارند، داشته و هیچ خدمات کسب‌وکاری ندارد. برخی پیام‌رسان‌ها حتی برای خودشان هم درآمد خاصی ندارند؛ یعنی خدماتی که در موبایل‌بانک ارائه می‌شود، رایگان است و این قبیل خدمات آورده مالی ندارد. به نظر من شاید از مهم‌ترین دلایلی که گپ یکی از آن دو پیام‌رسان‌ انتخابی شد، این بود که خدمات مالی و کسب‌وکار را با هم دارد که این باعث می‌شود در آینده بتواند روی پای خودش بایستد؛ چون می‌تواند درآمدزا باشد. درحال حاضر اکثر دوستان دیگر روی یک پلن رایگان و با حمایت و بودجه یک نهاد پیش می‌روند و این قاعدتا یک مسیر آینده‌داری نیست و به نظر من بیشترین سیاست شورای عالی فضای مجازی این است که پیام‌رسان‌ها به‌طور مستقل رشد کرده و لزوما با بودجه یک سازمان رشد نکنند.
البته موضوع (انتخاب دو پیام‌رسان و اعلام اسامی آنها) کار خیلی درستی نیست؛ چون اصلا حمایتی در کار نیست، مگر در گذشته از پیام‌رسان‌ها حمایت کردند؟ مگر همان مدیران پیام‌رسان‌ها نمی‌گفتند که حمایتی در کار نیست؟ منظورم این است که فعلا همه چیزهایی که تا الان اعلام‌شده، چیزهای مهمی نبوده است. ضمن اینکه ما و مدیران دیگر پیام‌رسان‌ها همیشه گفته‌ایم بزرگ‌ترین نیازمندی‌هایمان تعیین قانون است، یعنی درحال حاضر مشکلات خلأ قانونی وجود دارد، این خلأ هم اگر قانون حریم خصوصی تصویب بشود، تنها برای گپ و سروش نیست بلکه برای همه پیام‌رسان‌هاست. ما حداقل چندین بار پرسیدیم که این حمایت یعنی چه؟ قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ حتی برای خود دوستان هم مشخص نیست، تنها موضوعی که به معنی حمایت می‌دانند و نمی‌دانم اصلا اسمش حمایت است یا نه، این است که اگر قرار باشد خدمات دولت الکترونیک را کسی سرمایه‌گذاری و پیاده‌سازی کند، اینها اجازه بدهند این دو پیام‌رسان این کار را بکنند؛ این کار یعنی سرمایه‌گذاری و به معنی حمایت نیست. 
این به نظرم اسمش حمایت نیست ولی از دید آنها شاید اسمش را بخواهند حمایت بگذارند، این است که بعدا بگویند دولت الکترونیک را فقط شما در بستر سروش و گپ می‌توانید داشته باشید که به نظرم خیلی هم اجرایی نیست، یعنی باز هم سازمان‌ها با پیام‌رسان مورد نظر خودشان کار می‌کنند و در ضمن هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌ها علاقه ندارند وارد عرصه کار شوند؛ چون این کار پرهزینه است و مسئولیت دارد.  درنهایت باید بگویم که معیار اصلی انتخاب این دو پیام‌رسان تعداد کاربران فعلی آنها نبوده است. مرکز ملی فضای مجازی یک بررسی میدانی و حضوری در تمام شرکت‌ها و تیم فنی آنها انجام داد که این بررسی از سوی یک شرکت دانش‌بنیان بود که معلوم شد کدام پیام‌رسان ظرفیت رشد دارد و در آینده کشور می‌تواند مبنایی برای پوشش‌دهی 40 میلیون کاربر باشد.
در واقع چند ماه قبل در جلسه‌ای که اکثر پیام‌رسان‌ها هم در آن حضور داشتند، مرکز ملی فضای مجازی یک‌سری شاخص‌هایی را از جمله داشتن تیم فنی بزرگ و جامع با همه تخصص‌ها اعلام کرد که همین فاکتورها تعداد زیادی از پیام‌رسان‌ها را از دور خارج کرد؛ چون به‌غیر از دو یا سه پیام‌رسان‌، باقی آنها تیم فنی کوچکی (زیر 10 نفر) دارند.
شاخص دیگر موضوع توسعه‌پذیری و معماری بود که آن شرکت دانش‌بنیان براساس آیتم‌های خود نتیجه را اعلام کرد و مورد دیگر بحث امنیت و سلامت تیم بود که این مورد هم مانند موارد دیگر، نمره مربوط به خود را داشتند. عدم وابستگی به سازمان‌ها و بودجه‌های دولتی هم در این انتخاب بی‌تاثیر نبوده است. این آیتم‌ها از قبل برای همه شفاف و واضح بوده ولی اینکه درنهایت چه حمایت‌هایی از ما انجام می‌گیرد، مورد ابهام است.
 
ایمان عیسی‌زاده، مدیر پیام‌رسان «سروش»
اینکه چرا سروش و گپ به‌عنوان دو پیام‌رسان مورد حمایت دولت قرار گرفته‌اند باید بگویم این نتیجه حاصل ارزیابی‌ای از سوی مرکز ملی فضای مجازی است که این ارزیابی در همه پیام‌رسان‌ها انجام شده است.  در این ارزیابی که یک ارزیابی فنی و تخصصی هم بود، کارشناسان‌شان ساعت‌ها با ما جلسه داشتند و این نبوده که فقط جلسه تئوری داشته باشند، حتی پشت سیستم‌هایمان نشستند و روال مهندسی نرم‌افزار کارمان را دیدند و ارزیابی کردند و در این ارزیابی روی یکی، دو  ویژگی خیلی تاکید داشتند. یکی از این ویژگی‌ها مقیاس‌پذیری ظرفیت بود؛ یعنی با افزایش تعداد کاربران، توانایی این را داشته باشیم که (با افزایش سخت‌افزار) سرویس را با کیفیت مناسب ارائه دهیم.
معیارهای دیگری هم ازجمله معیار مهندسی نرم‌افزار و کارایی و کیفیت کدهای نوشته شده بود که سروش توانست امتیاز خیلی خوبی را کسب کند.
سروش درحال انجام تغییرات خیلی خوبی است که کاربران حین استفاده می‌توانند تجربه بهتری در استفاده از آن داشته باشند، به‌طور مثال در پلنت‌هایمان گاهی اوقات ممکن بود کندی‌هایی بروز کند، ما سعی کردیم اینها را اصلاح و کم کنیم و کیفیت تماس صوتی را ارتقا دهیم تا کاربران بتوانند با کیفیت خیلی بهتری سرویس را دریافت کنند.

نحوه امتیازدهی به ما هم اعلام‌نشده ولی آن تیم ارزیابی هر بخش از مجموعه ما را که مورد ارزیابی قرار داد، درنهایت نمره بالایی گرفتیم. وقتی دیدند در مرحله اول فیلترینگ که در اردیبهشت‌ماه اجرا شد، ما کلا 30 سرور داشتیم و با آن تعداد توانستیم به ۱۰ میلیون کاربر سرویس بدهیم، خودشان هم تعجب کردند که چطور می‌شود با 30 سرور به 10 میلیون کاربر سرویس داد.این همان نکته‌ای است که ما تلاش کردیم همیشه بهترین پرفورمنس را در سیستم ارائه دهیم و حتی می‌گفتند بسیاری از پیام‌رسان‌های داخلی دیگر که در آن موقع ظرفیت‌های خیلی محدودی هم داشتند و همچنان هم همین‌طورند، منابع‌شان بیشتر از ما است. ما توانسته‌ایم حتی وضعیت منابع سخت‌افزاری را هم بهبود بدهیم، چون همیشه با مشکلات سخت‌افزاری مواجه بودیم. درنهایت توانستیم کارمان را بهبود ببخشیم و به 60 سرور برسیم و تلاش می‌کنیم که شرایط از این هم بهتر شود.
تعداد نصب کاربران، یک نکته فنی‌ نیست، یعنی بسیاری از دلایل رفتار کاربران به مسائل اجتماعی و بیرون اپلیکیشن مربوط می‌شود. این انتخاب و معرفی دو پیام‌رسان احتمالا دلیلی برای کاربران می‌شود که اعتماد کنند به اینکه زیرساخت سروش تحمل حضور کاربران میلیونی را دارد و اگر بار زیاد درصورت حضور زیاد (10، 15 یا 20 میلیون) کاربر در سروش ایجاد شود، سروش می‌تواند به آنها سرویس بدهد و این‌طور نیست که سرویس قطع شده و از رده خارج شود. در گذشته، در پیام‌رسان‌های قدیمی این سابقه را داشته‌ایم که کاربران‌شان از 200، 300 هزار نفر که بالاتر رفته، کلا سرویس‌شان از مدار خارج شده است. در حال حاضر این اطمینان را به کاربران می‌دهیم که این تیمی که پای کار هستند، یک تیم متخصص کاملا مسلط به تکنولوژی و به اصول مهندسی نرم‌افزار هستند و با روش‌های نوین توسعه نرم‌افزار کار را جلو می‌برند و اگر احیانا کاستی‌هایی هم در برخی سرویس‌ها باشد، در آینده و در برنامه‌ای مدون به مرور حل خواهد شد.
 
محمد یاراحمدی، مدیر روابط‌عمومی پیام‌رسان «بله»
واکنشم به انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به‌منظور دریافت حمایت‌های دولتی، دو مساله جداگانه است؛ یکی مساله حمایت است که منظور وام و استفاده از دیتاسنتر زیرساخت است که ما اینها را نمی‌خواهیم؛ چون زیرساخت دیتاسنتر به‌شدت بی‌کیفیت است و به همه پیام‌رسان‌هایی که دادند تقریبا بی‌استفاده مانده و عملا از آنها استفاده نشده است. اگر می‌خواستیم وام بگیریم، بار قبلی می‌گرفتیم. اگر حمایت‌های دولتی شامل حال این دو پیام‌رسان باشد، خیلی برای ما مهم نیست ولی اگر قرار باشد محدودیت‌هایی برای ما اعمال شود و به آنها فرصت‌های ناعادلانه‌ای داده باشند، خب قطعا آن موقع به خود نفس حمایت معترض خواهیم بود.  به هرحال انتخابی کردند و البته معیارهای انتخاب را اعلام نکردند که اگر معیار انتخاب جذب کاربر باشد،باید بگویم پیام‌رسان گپ افت داشته که این افت جذب کاربر، شدید هم بوده است.
همچنین پیام‌رسان سروش هم افت شدیدی داشته است. وقتی کاربران سروش از 14 میلیون به سه میلیون می‌رسند، نشان می‌دهد که شما واقعا خراب کرده‌اید، درحالی که «بله» و «ایتا» ثبات داشته‌اند و حتی این موضوع را می‌توان در ایام اربعین هم دید؛ در ماجرای مقیاس‌پذیری و کیفیت سرویس هم وضعیت این دو خیلی بهتر بود و هنوز هم هست. 

یک نکته جالب این است که سری قبل هم پنج پیام‌رسان به‌عنوان پیام‌رسان‌های ملی انتخاب شدند که بله و ایتا بین آنها نبود و تجربه نشان داد که این دو پیام‌رسان تنها پیام‌رسان‌هایی بودند که از رانت دور بوده و عملا شایستگی بیشتری داشتند. درنهایت تا ندانیم این انتخاب چه تبعاتی برای دیگر پیام‌رسان‌ها دارد، اعتراض رسمی و جدی‌ای نداریم.  همچنین برخی افراد می‌گویند اینکه این دو به‌عنوان دو پیام‌رسان مورد حمایت اعلام شده‌اند، یعنی از این به بعد کاربران آن دو را به دیگر پیام‌رسان‌ها ترجیح می‌دهند، باید بگویم اگر مخاطب می‌خواست به این حرف‌ها گوش بدهد، دفعه قبل که لیست ارائه شد،‌ گوش می‌داد. باز هم تکرار می‌کنم ما نگرانی‌ای از سمت کاربر و تبلیغات نداریم ولی اگر قرار باشد برای ما محدودیتی اعمال کنند، معترض خواهیم بود. 
عده‌ای می‌گویند پیام‌رسان بله برای بانک ملی است و ما به نحوی دولتی محسوب می‌شویم ولی در جواب باید بگویم ما قبلا هم از تسهیلات موجود استفاده نکردیم و وام نگرفتیم. حمایت بانک ملی از ما بدون قاعده‌ نیست که هر زمان ما هر تسهیلاتی را بخواهیم در اختیارمان قرار دهد و این‌طور نیست که بانک ملی برای ما یک شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی باشد. درواقع ما سهامی را فروختیم و پولی را از بانک گرفتیم و در کار هزینه کردیم.
 
محسن غفاری، مدیر پیام‌رسان ایتا
اعتراضی که ما به این نتیجه داریم را به خود آقایان هم گفته‌ایم. در جلسه‌ای که با حضور آقای آسوشه برگزار شد عنوان شد که قرار است امتیازدهی شود و تعدادی از پیام‌رسان‌ها از حمایت‌های دولتی خارج شوند. چند موضوع از قول ما در آن جلسه مطرح شد: یکی اینکه اگر به‌عنوان مثال شما آمدید امتیازدهی کردید و به یکی از این پیام‌رسان‌های بزرگ رسیدید که البته ما می‌دانیم آن پیام‌رسان از جهت فنی مشکل دارد، هنگامی‌که آن پیام‌رسان این همه حمایت دولتی پشتش است، شما دیگر نمی‌توانید او را از دور خارج کنید ولی آقایان گفتند ما زورمان می‌رسد، که البته این اتفاق نیفتاد و زورشان هم نرسید.   بعد آن پیام‌رسانی که رفت امتیاز بگیرد، امکاناتش مثل بقیه‌ پیام‌رسان‌ها نبود و ضعیف‌تر هم بود. همه اذعان داشتند که کارکردن با اپلیکیشن آن پیام‌رسان خیلی سخت است یا اصلا نسخه ویندوز آن نصب نمی‌شود و کار نمی‌کند ولی درنهایت یک امتیاز دو برابری نسبت به پیام‌رسان‌های دیگر گرفت. ما اعتراض کردیم که چطور امتیازدهی کردید؟

گفتند ما نمی‌توانیم امتیاز بقیه را به شما نشان بدهیم که چطور امتیاز گرفتند. گفتیم مگر مورد مخفی‌ای داریم؟  گفتیم امتیاز خودمان را می‌توانیم بدانیم، گفتند بله ما حتما یک جلسه می‌گذاریم، گفتیم شاید کسی که امتیازدهی کرده، اشتباه کرده و قرار شد پیگیری کنند و با ما تماس بگیرند که دیگر تماس نگرفتند و درنهایت تصمیم خودشان را گرفتند و اعلام کردند. جالب این است که تنها پیام‌رسانی که از آن دعوت شده بود تا برود و از خودش دفاع کند، گپ بود. 
متاسفانه در رده مرکز ملی فضای مجازی یک نفر تصمیم می‌گیرد و کار کارشناسی‌ای وجود ندارد و آن یک نفر تصمیمی می‌گیرد که باید اجرا شود، حالا می‌خواهد کارشناسی به آن رسیده باشد یا نرسیده باشد. یعنی آن رئیس مرکز ملی فضای مجازی؛ بدنه مدیریت اصلی به یک نتیجه شخصی می‌رسد، حالا یا سیاسی رسیده یا شخصا فکر کرده و به نتیجه رسیده است و اگر هزار کارشناس بگویند این خوب است، قبول نمی‌کند. همین ایتا و بله بارها به بدنه کارشناسی رفت و به ایشان گفتند که اینها خوب هستند و بیس‌شان خوب است ولی ایشان قبول نکرد. هنگامی‌که ما رسیدیم به یک میلیون کاربر، تازه به هول‌ و ولا افتادند و اعلام کردند که مردم انتخاب کرده‌اند و ما به انتخاب مردم احترام می‌گذاریم. 

دوست داشتم در این لیست بودم، البته اگر می‌گفتند نحوه امتیازدهی‌ها واقعا چگونه است؟ ما از روز اول گفتیم که شما نمی‌توانید سروش و گپ را از این گردونه خارج کنید، حتی اگر امتیاز نیاورند ولی گوشی برای شنیدن وجود نداشت. ما اعلام کردیم که بیاییم خودمان را در آن چک‌لیست امتیازدهی با سروش مقایسه کنیم ولی گفتند ما نمی‌توانیم آن چک‌لیست را بدهیم که درنهایت گفتیم چک‌لیست و امتیاز خودمان را که می‌توانیم بدانیم ولی این را هم قبول نکردند.  برای من خیلی مهم بود که در لیست باشم اما اینکه در عملکردمان این موضوع تاثیری هم داشته، این‌طور نیست.
منبع:فرهیختگان

معاون مرکز ملی فضای مجازی درگفتگویی درباره دلایل اقدام این مرکز برای توقف حمایت از ۵ پیام‌رسان بومی، تعیین تکلیف نسخه های فارسی تلگرام وآخرین وضعیت فیلترینگ این شبکه خارجی توضیح داد.

خبرگزاری مهر؛ معصومه بخشی پور - روز گذشته معاون وزیر ارتباطات از پایان حمایت از ۵ پیام رسان بومی که دریک سال اخیر به عنوان جایگزینی برای شبکه خارجی تلگرام فعالیت می کردند، خبر داد. طبق این اعلام با تصمیم مرکز ملی فضای مجازی، مقرر شد از این پس تنها ۲ پیام رسان بومی «سروش» و «گپ» که حدود ۸۵ درصد کاربران پیام رسانهای داخلی را از آن خود کرده و عملکرد موفق تری داشتند، همچنان مورد حمایت وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی باشند.

از این رو با عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی درباره حذف سایر پیام رسانهای بومی و دلایل این انتخاب، فعالیت بدون فیلتر نسخه های فارسی تلگرام در کشور و انتشار برخی اخبار درباره رفع فیلتر این شبکه اجتماعی خارجی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در زیر می آید:

* موضوع مورد توجه فعلی درخصوص فعالیت پیام رسانهای داخلی در کشور، به تصمیم مرکز ملی فضای مجازی برای لغو حمایت از ۵ پیام رسان و ادامه حمایت از ۲ پیام رسان برمی گردد. این تصمیم با چه هدفی گرفته شده است و فعالیت سایر پیام رسانهای بومی در کشور به چه نحوی ادامه پیدا خواهد کرد؟

پیام رسانهای دیگر می توانند به کارشان ادامه بدهند. نکته این است که ۷ پیام رسان بومی در مرحله نخست مورد حمایت قرار گرفتند، اما به دلیل وجود منابع محدود و با توجه به اینکه در دور دوم، انتظار ما این است که حجم ترافیکی و تعداد کاربران پیام رسانهای بومی بالاتر روند، محدوده حمایت را تنگ تر کرده تا بتوانیم حمایتهای بهتری انجام دهیم. اما این به این معنی نیست که مابقی پیام رسانها نمی توانند به فعالیتشان ادامه دهند.

* یعنی از ابتدا به پیام رسانهای بومی گفته شده بود که مورد ارزیابی قرار گرفته و ممکن است از گردونه حمایت حذف شوند؟

بله گفته شده بود که این مرحله، مرحله اول حمایت خواهد بود. ما در جلسات متعددی که با پیام رسانها داشتیم به آنها گفته بودیم که شما را ارزیابی می کنیم و بعد از ارزیابی در یک لیست، پیام رسانها را براساس رتبه اول، دوم و سوم تعیین و مشخص خواهیم کرد. بعد از انجام این ارزیابی نیز در جلسات حضوری، این رتبه بندی را به آنها ابلاغ کرده و گفتیم که در کدام بخش از این رتبه بندی قرار گرفتند.

* این ارزیابی صورت گرفته، بر چه مبنایی انجام شد؟

در این زمینه ۳ محور ارزیابی وجود داشت که شامل امتیاز طراحی، امتیاز امنیتی و امتیاز اجرایی می شد. این ۳ امتیاز با جزئیات مورد نیاز ، مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت دو پیام رسان «سروش» و «گپ» رتبه های اول و دوم را به دست آورده و مقرر شد در مرحله دوم، فقط این دو پیام رسان، مورد حمایت قرار گیرند. بنابراین پیام رسانهای دیگر نیز می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و ممنوعیتی به جهت ادامه کار، برای آنها وجود نخواهد داشت.

*حمایتهای جدید از دو پیام رسان منتخب چگونه خواهد بود؟

حمایتهای جدید به مباحث ترافیکی و قدرت انجام محاسبات و سرورهای مورد نیاز برمی گردد. به این معنی که با این دو پیام رسان توافق شده که میزان سرورهای مورد نیاز و نیز مقدار منابع ذخیره سازی مورد نیازشان را به ما اعلام کنند. در حال آماده سازی بستر ارائه سرویس به این دو پیام رسان از جهت ترافیکی و ارتباط با شبکه مورد نیازشان توسط وزارت ارتباطات هستیم.

آیا از نظر مالی نیز مجددا این دو پیام رسان مورد حمایت قرار می گیرند؟

نه؛ قرارمان این نیست که در بخش دوم حمایت، بحث مالی داشته باشیم. چرا که پرداخت وام به پیام رسانهای بومی انجام شده و برگردان این وام هنوز انجام نشده است. به همین دلیل ما بحث حمایت مالی نخواهیم داشت و عمدتا به صورت سرویس و خدمات مورد نیاز، از آنها حمایت خواهیم کرد.

* آیا ابلاغیه لغو حمایت از ۵ پیام رسان، تنها به وزارت ارتباطات ارائه شده است؟

نه این طور نیست. مصوبه دیگری نیز داشتیم که بخش های دولتی نیز حمایت خود را از دو پیام رسان منتخب آغاز کنند و نسبت به ارائه خدمات دولت الکترونیک با این دو پیام رسان، توافق های لازم را انجام دهند.

* آیا در شرایط فعلی این دو پیام رسان، پتانسیل ارائه خدمات دولت الکترونیک را دارند؟

بله دارند. براساس بررسی های صورت گرفته، دو پیام رسان سروش و گپ نسبت به سایر پیام رسانهای بومی از حیث بسترسازی برای ارائه خدمات دولت الکترونیک در جایگاه بهتری قرار دارند. از سوی دیگر با توجه به انتقال نقاط ضعفشان، این پیام رسانها برنامه های لازم را ترتیب داده و برنامه ریزی کردند که بتوانند این پتانسیل را بهتر ایجاد کنند.

* وضعیت تعداد کاربران پیام رسانهای بومی در کشور چگونه است و به اهداف مدنظر برای جایگزینی این پیام رسانها به جای تلگرام رسیده ایم؟

آمارها تا حدودی نسبت به آخرین بررسی های انجام شده، متفاوت است و این تغییر به شرایط مختلفی اعم از شرایط فیلترینگ که باید اتفاق می افتاد و نیافتاد و نیز حضور سرویس هایی مانند طلاگرام و هاتگرام بازمی گردد. از سوی دیگر مساله ارائه خدمات دولت الکترونیک که نیاز به زمان و برنامه ریزی داشت نیز دلیل دیگر این موضوع است. این دلایل را اگر کنار هم بگذاریم می توانیم درباره کاهش تعداد کاربران پیام رسانهای بومی، دلیل داشته باشیم. هم اکنون تعداد کاربران پیام رسانها نسبت به آنچه که ۳ ماه پیش بررسی شده، مقداری کاهش را نشان می دهد اما پیش بینی ما این است که این کاهش به سرعت قابل جبران خواهد بود، به شرط اینکه تصمیم گیری نهایی اتفاق بیافتد و به زمان بندی اعلام شده در رسانه ها برای فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی پایبند باشیم.

* زمان بندی برای پایان فعالیت هاتگرام و طلاگرام چه زمانی است و آیا قرار است این دو پیام رسان فیلتر شوند؟

منظور از اعلام زمان بندی، فیلترینگ نیست؛ بلکه تعیین تکلیف این نسخه های فارسی تلگرام است. در کنار این تعیین تکلیف، باید فیلترینگ به درستی انجام شود و بخش های دولتی نیز همت کرده و خدمات دولت الکترونیک را با تمرکز بر این دو پیام رسان در اختیار مردم قرار دهند. قرار است که تا انتهای آبان ماه و ابتدای آذرماه، فعالیت دو پیام رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تعیین تکلیف شود.

 قرار بود نسخه های فارسی تلگرام به پیام رسان بومی تبدیل شوند، آیا این موضوع با لغو حمایت از پیام رسانهای بومی منافات ندارد؟

- بله دقیقا باید این اتفاق بیافتد و این دو پیام رسان به پیام رسان بومی تبدیل شوند و مانند سایر پیام رسانهای بومی به فعالیت خود ادامه می دهند. ما وقتی گفتیم که از دو پیام رسان حمایت می کنیم به این معنی نیست که تا ابد این حمایت فقط از دو پیام رسان صورت می گیرد. بلکه اگر مجموعه ای بیاید و توانمندیها و ظرفیت خود را به ما ثابت کند، ما آن را مورد حمایت قرار خواهیم داد. به همین دلیل بررسی دوره ای از عملکرد پیام رسانها را در دستور کار قرار داریم و جایگاه مجموعه پیام رسانها را دوباره آنالیز خواهیم کرد. در دوره بعدی ارزیابی چنانچه پیام رسانهای منتخب فعلی مسیر کسب و کارشان تغییر کرد و سایر پیام رسانها نیز به کیفیت مدنظر ما رسیدند، پیام رسانهای دیگری را در جایگاه اول و دوم قرار می دهیم و به طور قطع سمت و سوی این حمایت تغییر خواهد کرد.

* ارزیابی مرحله بعدی، چقدر زمان می برد؟

- در کمتر از یک سال آینده و پیش بینی این است که طی ۶ ماه، به محض آنکه خدمات و حمایتهای فاز دوم انجام شد و ما به این نتیجه برسیم که پیام رسانهایی که خدمت فاز دوم را گرفتند آماده ارزیابی هستند، دوباره ارزیابی را انجام خواهیم داد. بنابراین مابقی پیام رسانها نباید ناامید باشند. بلکه می توانند به فعالیتشان ادامه دهند و ما امیدواریم که در فازهای بعدی بررسی، امتیازهای بهتری را کسب کنند.

* درحال حاضر پیام رسان های بومی چه تعداد کاربر جذب کرده اند؟

- نتایج آخرین مرحله ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی نشان می دهد که حدود ۲۵ میلیون کاربر ایرانی پیام رسانهای بومی را نصب کردند. این تعداد به صورت همزمان فعال نیستند و البته شاهد هستیم که سرعت و تعداد نصب کاهش پیدا کرده است که دلایل آن را توضیح دادم.

* از این تعداد چند درصد کاربران را دو پیام رسان منتخب دراختیار دارند؟

- حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد این کاربران، مختص دو پیام رسان سروش و گپ است.

* به عنوان آخرین سوال، برخی اخبار غیررسمی از لغو فیلتر تلگرام حکایت دارد، آیا برنامه ای در این زمینه در مرکز ملی فضای مجازی در دست بررسی نیست؟

- من این مورد را نشنیدم و شایعه است.

گفته می شود به دلیل برنامه ریزی برای رفع فیلتر تلگرام، برخی سایتها و کانالهای خبری که تا پیش از این از تلگرام خارج شده اند به سمت تلگرام برگشته اند ؟

- دلیل این حرکت که از سوی برخی انجام شده، اینطور عنوان شده است که با توجه به اینکه فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی قانونی شد پس ما به تلگرام بازمی گردیم که چنین چیزی اصلا نیست. چرا که تاکنون هیچ اطلاعیه ای مبنی بر برداشتن ممنوعیت استفاده از تلگرام، طلاگرام و هاتگرام برای مجموعه های دولتی و غیردولتی و تشکل ها صادر نشده است. بلکه در اطلاعیه ای گفته شد که با توجه به شرایط خاصی که در کشور وجود دارد، جلوی فعالیت طلاگرام و هاتگرام تا این تاریخ گرفته نمی شود. اما اصلا گفته نشد که خبرگزاریها و کسب و کارها به سمت تلگرام برگردند.

معصومه بخشی پور

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

درباره اما و اگرهای جنگ سایبری و وضعیت شبکه‌های پیام‌رسان موبایلی با مهندس منصور امینی مدیر سازمان فضای مجازی سراج  به گفتگو نشسته‌ایم که ماحصل آن را در ذیل مرور می‌کنید:

 

علی رغم اتمام مهلت قانونی برای پایان یافتن فعالیت نسخه‌های فارسی تلگرام مثل طلاگرام و هاتگرام شاهد ادامه فعالیت این برنامه‌ها هستیم. نظر شما در این خصوص چیست؟

تاکنون دو مرتبه هزینه فیلتر تلگرام پرداخت شده  ولی فیلترینگ کامل اعمال نشده است. یک بار در دی‌ماه ۹۶ و دیگری در بهار ۹۷؛ در هر دو مورد نیز دولت با فرآیند فیلترینگ همراه نشد و در نتیجه علی‌رغم هزینه شدن از نام نظام و قوا، فیلترینگ اتفاق نیفتاد. این نسخه‌های فارسی از ابتدا باید بسته می‌شد تا جریان مهاجرت مردم از تلگرام به راحتی صورت پذیرد.

به نظر می رسد دولت پای کار حذف واقعی تلگرام از فضای رسانه‌ای کشور نیامده است. از یک سو همچنان راه‌های دسترسی به این پیام‌رسان (مانند وی‌پی‌ان‌‌ها  و نسخه‌های فارسی) باز است و از سوی دیگر از پیام‌رسان‌های داخلی نیز حمایت کافی صورت نمی‌گیرد.

بعضی در توجیه این نسخه‌های فارسی می‌گویند هنوز پیام‌رسان‌های داخلی توان تحمل بار کل کاربران تلگرام را ندارند. این موضوع امروز رد شده است و به راحتی بیش از چند میلیون کاربر در پیام‌رسان‌های ایرانی جذب و فعال شده‌اند و در صورتی که حمایتی در حد چند درصد از حمایت‌های سابق از تلگرام، از این پیام‌رسان‌ها صورت بگیرد می‌توانند جایگزین تلگرام شده و خدماتی به مراتب با کیفیت‌تر از آن به مردم ارائه دهند.

  

اخیرا مقام معظم رهبری در کنار جنگ اقتصادی به یک جنگ رسانه‌ای تمام عیار اشاره کردند. آیا تلگرام ابزار دشمن در این جنگ رسانه‌ای نیست؟

تلگرام قصه پر غصه‌ای است که اگر کسی آن را بنویسد می‌تواند تجربه‌ای برای آینده باشد. از روز اول حمایت فنی از این سرویس صورت پذیرفت و همه کاربران پیام‌رسان‌ها روی این سرویس‌ها کوچانده شدند.حتی خبر از جلسات مسئولین ما با مدیران این پیامرسان به گوش رسید (که هنوز در مورد مدیران پیامرسان‌های داخلی این جلسات محقق نشده است) و همانطور که گفتم امروز نیز همچنان حمایت‌های غیرمستقیم مسئولان منجر به زنده ماندن و سرپاماندن تلگرام در ایران شده است.

در خصوص اینکه چرا تلگرام ابزار رسانه‌ای دشمن است می‌توان دلایل زیادی مطرح کرد که چند نمونه را عرض می‌کنم:

oاول آنکه تلگرام یک رسانه از نوع وب ۱ است یعنی یک طرفه است و به راحتی پیام از سوی یک مرجع (مثلا یک کانال فاسد) به انبوهی از کاربران ارائه می‌شود. این امر منجر به ایجاد بستر برای شایعات و شبهه‌افکنی و خبررسانی‌های دروغ می‌شود.

oدوم تلگرام به گونه‌ای همه کاربران و تولیدات فارسی را در خود محدود کرده است که صدای ما به گوش هیچ کس در جهان نرسد. برخلاف سایر شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها، تلگرام به دلیل محدودیت جغرافیایی در تعامل کاربران، عملا رسانه‌ای بسته برای محیط داخل کشور است و در نتیجه امکان تعامل با مردم و نخبگان جهان از طریق این پیام‌رسان وجود ندارد.

oسوم اینکه تلگرام در نقاط دیگر جهان اینقدر شناخته شده نیست و کاربر ندارد. در نتیجه بسیاری از مردم جهان مخاطب آن نیستند و عملا ما یک پیام‌رسان شبه انحصاری (آن هم با مدیریت یک شرکت خارجی) ایجاد کرده‌ایم.

oچهارم عدم تبعیت تلگرام از حاکمیت و قوانین کشور است. تاحدی که وزیر ارتباطات کشور ما باید در ماجرای دی‌ماه ۹۶، به مدیر تلگرام توییت بزند و درخواست بسته شدن یک کانال را بدهد و این توییت هم اجابت نشود. یعنی وزیر ما قدرت ندارد برای تلگرام تعیین تکلیف کند. همینطور است قوانین و اصول کشور. پس ما با یک رسانه بدون چارچوب و قاعده روبرو هستیم و هر زمان ممکن است زیر میز بزند و ما هم کاری نتوانیم بکنیم.

با کمی تامل می توان ده‌ها دلیل دیگر نیز بیان کرد که چرا تلگرام محور این جنگ رسانه‌ای دشمن است. اگر تلگرام بسته شود در سایر فضاها امکان دیالوگ و گفتگو وجود دارد و شبهات نمی‌توانند به این راحتی گسترش یافته و نفوذ آن‌ها بسیار بسیار کمتر می‌شود.

چندی پیش یکی از مسئولان گفته بود من به فرزندم اجازه استفاده از اینستاگرام را نمی دهم. چرا همین برنامه بدون فیلترینگ در اختیار عموم جوانان و نوجوانان است؟

ماجرا از اینستاگرام بزرگ‌تر است. متاسفانه ما کسی را در کشور نداریم که برای اینترنت و فضای مجازی نوجوانان و کودکان فکری بکند. زیرساخت لازم را ایجاد کند. ابزار لازم را تولید کند و از تولید نرم‌افزارهای متناسب حمایت کند. 

نتیجه می شود وضعیت امروز که کودک و نوجوان ما همان فضای مجازی را می بیند که من و شما می‌بینیم. هیچ حد و حصر سنی بر این فضا حاکم نیست. 

حال، می توان مصادیق زیادی برای این بی‌قاعدگی گفت که یکی از آنها ایسنتاگرام است. اینستاگرام یک شبکه اجتماعی است که از نظر فرهنگی (نه سیاسی و امنیتی و ...) آثار بسیار مخرب‌تری از تلگرام دارد. اینستاگرام چون تصویری است و مبنای آن دیده شدن و سلبریتی شدن است فرهنگ خود‌محوری و خودآرایی (در همه شئون) را ترویج می‌دهد و می‌بینید عملا حریم خصوصی را تا حد زیادی کمرنگ کرده است.

بسیاری از کاربران، تمام زندگی‌شان را در اینستاگرام منعکس می‌کنند و تا خصوصی‌ترین لحظاتشان نیز در این فضا منتشر می‌شود. این را مقایسه کنید با اینکه ما می‌گوییم در اسلام خلوت و انس با خدا در خلوت و حریم شخصی افراد چقدر سفارش شده و لازم است.

به نظر ما از نظر فرهنگی خطر اینستاگرام از تلگرام بسیار بیشتر است و بایستی هرچه زودتر برای آن فکری کرد. برخلاف تلگرام که مشکل اصلی آن حاکمیت‌ناپذیری‌اش بود، اینستاگرام مشکل اصلی‌اش ساختار و چارچوب آن است و هر چقدر هم بخواهد با قوانین ما همراه شود همچنان این مشکلات فرهنگی را با خود یدک می‌کشد.

 

 به نظر شما دولت، مجلس، قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی توانسته‌اند در زمینه مدیریت فضای سایبری کشور به‌ویژه در حوزه رسانه‌ای موفق باشند؟

در مجموع خیر؛ اگر این مدیریت صورت می‌پذیرفت امروز می‌باید حکمرانی رسانه‌ای این فضا (حداقل رسانه‌ای آن) در اختیار ما می‌بود. ولی واقعیت این است که این حکمرانی وجود ندارد و امروز فضای مجازی مانند ۵ سال قبل و ۱۰ سال قبل بدون صاحب است.

 البته بین این مجموعه‌ها که گفتید نقش اصلی و قدرت اصلی در اختیار دولت است. مجلس و قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی؛ تا زمانی که دولت پای کار نیاید نمی‌توانند کار زیادی بکنند. قوه قضاییه و شورای عالی فضای مجازی حرکت‌های مثبتی داشته‌اند (البته بسیار کند ولی وجود داشته است) ولی متاسفانه مجلس که در این حوزه منفعل است و دولت نیز به دلیل اختلاف سلیقه‌ها و نظرات مختلف، ورود قوی در این عرصه نداشته است.

اینجانب عقیده دارم اگر دولت بخواهد و پای کار بیاید در کمتر از یک سال می‌تواند بخش زیادی از مسائل فضای مجازی که امروز با آن دست به گریبانیم را سامان دهد چه در حوزه رسانه و چه در سایر حوزه‌ها.

 

 به عنوان سوال پایانی، آیا حمایت‌ها از نسخه‌های داخلی شبکه‌های اجتماعی کافی بوده است؟

قبلا هم اشاره کردم متاسفانه ‌پیام‌رسان‌های داخلی به شدت مظلوم واقع شدند. از یک سو طوری تبلیغ شد که گویا انواع حمایت‌ها از اینها صورت می‌گیرد ولی از سوی دیگر در پشت پرده، حداقل حمایت‌ها نیز صورت نگرفت. تا جایی که من خبر دارم بسیاری از این حمایت‌های مورد نیاز، مالی نیست و بعضا پشتیبانی‌های معنوی و حاکمیتی است که این هم صورت نگرفته و انواع کارشکنی‌ها در مسیر کاری این شبکه‌ها وجود دارد. 

اصلا مسئولان، این پیام‌رسان‌ها را جدی نگرفته‌اند و به آنها اعتماد نکرده‌اند. وقتی مسئولین ما به جوانان خودمان اعتماد ندارند چگونه توقع داریم کارهای بزرگ بکنیم و قله‌های رفیع را فتح کنیم. اگر ده درصد اعتمادی که رهبری به جوانان می‌کنند هر یک از مسئولان ما به جوانان داشتند وضعیت امروز خیلی متفاوت بود.

(منبع:پایگاه اطلاع‌رسانی پدافند سایبری)

اشکان خسروپور - از کار افتادن دوباره ابزارهای تغییر آی‌پی، همزمان با گسترش تحریم‌های آمریکا فعالان صنعت آی‌تی کشور را با مشکلات جدی‌ روبه‌رو کرده و هزینه‌های زیادی به کشور تحمیل می‌کند

ختلال فیلترشکن‌ها در حدود دو هفته اخیر به‌طور غیرمنتظره‌ای بیشتر شده است. تا همین چند‌ماه پیش، پورت‌های https مختل می‌شدند اما این‌بار پورت‌های جدیدی به لیست قدیمی افزوده شده‌اند و به‌نظر می‌رسد، مسئولان فیلترینگ در حال بررسی روش‌های جدیدی برای اعمال محدودیت در شبکه جهانی هستند. کند شدن اینترنت، بالا رفتن هزینه سربار دولت و کاربران و در بلندمدت، دشوارتر شدن اتصال به اینترنت در کشور از پیامدهای این شیوه جدید فیلترینگ است که کارشناسان حوزه اینترنت و فناوری درباره آن هشدار می‌دهند. همه اینها در حالی رخ می‌دهد که مسئولان کشور، از وزیر ارتباطات تا معاون‌های او، نمایندگان مجلس و... بارها به بهانه‌های مختلف اعلام کرده‌اند فیلترینگ و ایجاد محدودیت نه‌تنها راه‌حل مناسبی نیست، که یک ایده شکست خورده است.


مشخصات فنی اختلال جدید
به‌نظر می‌رسد بیشتر اختلال تازه فیلترشکن‌ها روی پورت‌های جدیدی اعمال شده باشد. پورت‌های ssh، l2tp و بخش‌های کوچکی از پورت https دچار مشکل شده و باعث ایجاد مشکل برای دسترسی کاربران به سرویس‌های گوناگون آنلاین شده است. امین خشنود، کارشناس شبکه دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «سیستم فیلترینگ طوری ارتباط‌ها را قطع می‌کند که روی https اختلال نداشته باشیم که از نظر فنی قابل اجراست.» به گفته وی، بخشی از پورت‌ها برای اجرای کانال امن بین شرکت‌ها و کسب‌وکارها (VPN)‌ استفاده می‌شوند که با فیلترشکن تفاوت دارد. این تونل‌های امن را می‌توان به‌عنوان ابزار دور زدن فیلترینگ نیز مورد استفاده قرار داد اما بستن آن معمولا ریسک بالایی دارد چون ارتباط شرکت‌های بزرگ را دچار مشکل می‌کند. به‌گفته وی، این نوع فیلترینگ به‌خاطر هزینه‌های بالایی که دارد معمولا در مواقع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گسترش فیلترینگ به جز پایین آوردن سرعت اینترنت (به خاطر افزایش بار شبکه‌های زیرساختی کشور)، باعث کاهش ظریف نفوذ اینترنت و دشوارترشدن استفاده از سامانه‌های آنلاین می‌شود. در نهایت، ‌کیفیت ارتباطات کاربران عادی و شرکت‌ها دچار مشکل می‌شود.


ایجاد هزینه برای کسب و کارها
به‌دلیل وجود تحریم‌ها، عملا استفاده از بخش مهمی از خدمات شرکت‌های حوزه فناوری در جهان به جز استفاده از فیلترشکن امکان‌پذیر است. در دور جدید تحریم‌های آمریکا هم بار دیگر بسیاری از سامانه‌ها از دسترس کاربران با آی‌پی ایران خارج شده است.
با این حساب، با بستن این راه ارتباطی، کسب‌وکارهای اینترنتی، استارتاپ‌ها، برنامه‌نویس‌ها و... بسته می‌شود. از یک سو تحریم‌های فناوری (فناتحریم) نفس‌شان را می‌گیرد و از طرفی دیگر، تنها راه دور زدن تحریم‌ها از طرف سامانه‌های داخلی بسته می‌شود. کاربران ایرانی فهرستی از حداقل ۱۷۰سرویس آنلاین را تهیه کرده‌اند که با آی‌پی‌ ایران نمی‌توان از آنها استفاده کرد. پوریا استرکی، فعال استارتاپی دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «من شخصا برای بسیاری از کارهای ساده‌ام از وی‌پی‌ان استفاده می‌کردم و از سرویس‌هایی بهره می‌بردم که دولت آمریکا برای عقب نگه داشتن ما، آنها را از دسترس‌مان خارج کرده بود. این‌بار خود به‌صورت ناخودآگاه داریم کاری را می‌کنیم که آمریکا در پی انجام دادنش بود. ماجرا از ضرر کردن چند بازی و اپ ساده بسیار فراتر است.»
علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت با اشاره به ضرر بالای فیلترینگ برای سامانه‌های فیلترکننده کشور به همشهری می‌گوید: «سایت‌های اشتراک ویدئو یکی از بخش‌هایی هستند که با گسترش فیلترینگ هم خودشان ضرر می‌کنند، هم باعث تحمیل ضرر ناخواسته به کشور می‌شوند. این کسب‌وکارها چون پهنای باند زیادی مصرف می‌کنند، مجبورند از ترافیک بین‌المللی برای کاربران داخلی استفاده کنند که هزینه‌شان را بالاتر می‌برد. دولت، کاربر و سرویس‌دهنده در این شیوه ضرر می‌کنند.»
پیش‌تر کسب‌وکارهای اینترنتی عام ضرر می‌دیدند اما با شیوه جدید فیلترینگ به‌نظر می‌رسد بخشی از نخبه‌های صنعت آی‌تی ضرر خواهند دید. علیرضا ابراهیمی می‌گوید: «پروتکل ssh که دچار مشکل شده، هم یک کانال امن است که خیلی از فیلترشکن‌ها از آن استفاده می‌کنند. این کانال بیشتر مورد استفاده وب‌مسترها و برنامه‌‌نویس‌هاست.»

     استفاده از پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست
فیلترینگ در حالی دوباره گسترش پیدا کرده و راه‌های جدیدی برای آزمایش آن در حال بررسی است که مسئولان رده‌بالای کشور بارها تأکید کرده‌اند، استفاده از فیلترشکن و پلتفرم‌های فیلتر شده جرم نیست. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی ازجمله کسانی هستند که بارها بر این نکته تأکید کرده‌اند.
فیروزآبادی پیش‌تر در گفت‌وگو با همشهری بر این نکته تأکید کرده بود که استفاده از پلتفرم‌های فیلترشده غیرقانونی نیست. وزیر ارتباطات نیز در همین‌باره به همشهری گفته بود: «این همان حرفی است که من مدتی قبل با استدلال حقوقی زدم. اینکه فعالیت توییتر در ایران ممنوع است اما فعالیت ایرانی‌ها در توییتر ممنوع نیست. این یک اصل حقوقی است. قاضی می‌تواند حکم دهد و فعالیت یک شرکت را ممنوع اعلام کند اما نمی‌تواند یک حکم کلی برای کل شهروندان یک کشور بدهد.»
برخی مقام‌های ایرانی اما امیدوارند، فیلترینگ باعث شود شرکت‌های حوزه فناوری از پشتیبانی شرکت‌های داخلی استفاده کنند. عطا خلیقی، مشاور سازمان فناوری اطلاعات ایران درباره محدودیت‌های این راهکار به همشهری می‌گوید: «نوع سرویسی که شرکت خارجی ارائه می‌کند، در یک مقیاس بسیار بزرگ قابل تعریف است و اصلا برای شرکت‌های ایرانی که مشتری کمتری دارند، اقتصادی یا شدنی نیست.
پشتیبانی بهتر و خدمات دقیقی که ارائه می‌کنند نیز باعث شده با وجود تمام مشکلات و دسترسی دشوار به سامانه‌های خارجی عملا بسیاری از شرکت‌های ایرانی ترجیح بدهند از سامانه‌های غیربومی استفاده کنند.»

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم در نامه ای به رئیس قوه قضاییه وضعیت فضای مجازی در کشور را بغرنج و اسف بار دانست و اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام ، اینستا‌گرام و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها را خواستار شد.

به گزارش فارس متن نامه مجمع نمایندگان طلاب و  و فضلای حوزه علمیه قم به رئیس قوه قضائیه به شرح زیر است: 

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی (دام ظله)

ریاست محترم قوه قضائیه

سلام علیکم

وضعیت بغرنج و أسف‌بار حاکم بر فضای مجازی، و وابستگی کشور در این حوزه بسیار مهم و راهبردی، زمینه‌ساز تشدید جنگ رسانه‌ای و افزایش ‌فشارها و مشکلات اقتصادی بر ملت ایران شده است، و به نظر می‌رسد در صورت عدم اقدام مناسب، مخاطرات جدی‌‌تری نیز فراروی کشور قرار خواهد گرفت.

به رغم وجود ظرفیت‌ها و توانمندی‌های چشم‌گیر داخلی، و با وجود گذشت حدود هفت سال از تشکیل شورای عالی فضای مجازی با اهداف روشن ابلاغی از سوی رهبری معظم انقلاب، متأسفانه امروز فضای مجازی از عقب‌مانده‌ترین و وابسته‌ترین عرصه‌های کشور است.

علت اصلی این وابستگی، تفکر و جریانی است که از حدود دویست سال قبل در کشور ریشه‌ دوانده، و انقلاب اسلامی در تقابل با آن شکل گرفت؛ جریانی که اولا درمان مشکلات کشور را در خارج می‌جوید؛ ثانیا، ‌نگاهش به تجدد، سطحی و غیرعمیق است.

جریانی که پیشرفت در حوزه فضای مجازی را توسعه ظاهری این فناوری در کشور دانسته، رشد مصرف‌‌گرایی و افزایش امکانات فضای مجازی هرچند در بستر خارجی را نشانه توسعه‌یافتگی تلقی می‌کند.

از مهم‌ترین عرصه‌های فضای مجازی، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها است. با وجود قابلیت‌های مهم داخلی و به رغم راه‌اندازی شبکه پیام‌‌رسان داخلی قبل از فراگیری شبکه‌های خارجی، جریان حاکم بر وزارت ارتباطات ـ در سایه انفعال دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ با بی‌اعتنایی به ظرفیت داخلی، و متقابلا، فراهم‌سازی آزادی عمل برای پیام‌رسان‌های خارجی، بلکه حمایت مؤثر از برخی از آنها، با نقض قوانین نظام اسلامی، کشور را به جولانگاه شبکه‌های خارجی و مخالف نظام تبدیل کرده است.

از مهم‌ترین این شبکه‌ها، تلگرام و اینستاگرام هستند که زمینه‌‌های شکل‌گیری و بروز آسیب‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و امنیتی را رقم زد‌ه‌اند.

از جمله آسیب‌ها، می‌توان به دسترسی دشمنان به داده‌های عظیم (Big Data) اشاره نمود. پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، حکم مسدود‌سازی تلگرام در اردیبهشت‌ماه سال جاری، از سوی قوه قضائیه ـ با هدف جلوگیری از آسیب‌های متعدد  این شبکه و جایگزینی پیام‌رسان‌های داخلی ـ صادر شد.  

باتوجه به القای قطعی بودن فیلتر تلگرام، و در کمتر از ۱۰ روز محدودیت‌های اعمال‌شده بر  این شبکه، گزارش‌ها و آمار رسمی، نشان‌دهنده اقبال روزافزون مردم به پیام‌رسان‌های داخلی بود؛ اما، متأسفانه این روند پس از مدتی کُند، و درنهایت متوقف گردید. مهم‌ترین دلیل توقف رشد پیام‌رسان‌های داخلی عبارت بود از: باز شدن مجدد فیلترشکن‌ها و تبلیغات و سوق دادن مردم به سمت پوسته‌های فارسی تلگرام؛ یعنی «تلگرام‌ طلایی» و «هات‌گرام».

علت اصلی صدور مجوز فعالیت به دو پوسته تلگرامی و تمدید این مجوز، «عدم ظرفیت و توانمندی شبکه‌های داخلی جهت پاسخ‌گویی به نیازهای ده‌ها میلیون کاربر ایرانی» عنوان شده است.

با پی‌گیری‌‌های به عمل آمده و تحقیقات میدانی انجام شده، بدست آمد: شبکه‌های پیام‌رسان ایرانی ظرفیت تأمین نیازهای داخلی را دارند؛ اما برخی از دست اندرکاران، با عدم ارائه امکانات لازم به آنها، از جمله امکاناتی که دراختیار تلگرام‌طلایی و هاتگرام گذاشته شده، درصدد ناتوانمند نشان‌دادن آنها در پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی هستند. (توضیحات بیشتر و مستندات در این زمینه، در نامه تفصیلی آورده شده است).

با توجه به برخی شواهد و اخبار، به نظر می‌رسد تلاش عده‌ای بر آن است تا با خرید زمان و تمدید مهلت فعالیت دو پوسته تلگرامی، عضویت اکثریت مردم در این شبکه باقی باشد تا تلگرام به نقطه فرار (از طریق فناوری بلاک‌چین) برسد؛ نقطه فرار به معنای بسیار سخت شدن مسدود‌سازی است.

از علل این تغییر وضعیت، توزیع ارز دیجیتال «گرام» است که با راه‌اندازی آن، وضعیت بحرانی اقتصاد کشور وارد مراحل پیچیده‌تری  می‌شود. افراد مذکور،‌ در صورت شکست پروژه رسیدن تلگرام به نقطه فرار، به‌دنبال جایگزینی پیام‌‌رسان خارجی دیگر (سیگنال یا دیالوگ یا…) هستند تا  بیش از ۳۰ میلیون کاربری را که در تلگرام نگه داشته‌اند، به آن پیام‌رسان خارجی سوق دهند!!!

جناب آیت‌الله آملی لاریجانی، ریاست محترم قوه قضائیه! با ملاحظه مطالب ذکر شده، طلاب و فضلای انقلابی حوزه‌ علمیه قم ـ که جمعی از آنها از شاگردان حضرتعالی هستند ـ دو خواسته مشخص از مجموعه تحت امر جنابعالی دارند:

اجرای فوری قانون مسدود‌سازی تلگرام، و جلوگیری کامل از فعالیت‌ فیلتر‌شکن‌ها، به‌ویژه فعالیت دو پوسته تلگرام ‌طلایی و هاتگرام؛
فراهم کردن مقدمات مسدودسازی شبکه‌های خارجی مغایر با قوانین کشور، به‌ویژه اینستاگرام (که فساد آن از جهاتی بیش از تلگرام است).

در پایان، ذکر چند مطلب را لازم می‌دانیم:

چنان‌که روشن است، نویسندگان این نامه، معتقد به برخورد صرفاً سلبی نیستند؛ بلکه بر این باورند، توان و ظرفیت داخلی برای پاسخ‌گویی به نیاز داخلی در زمینه استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی کاملاً موجود است.

در همین راستا، پیگیری این موارد را لازم می‌دانند: أ) ارائه امکانات لازم مانند سرور و پهنای باند اختصاص‌یافته به پوسته‌های تلگرامی به پیام‌رسان‌های داخلی؛ ب) الزام اپراتورهای کشور به حمایت و همکاری با پیام‌رسان‌های داخلی؛ ج) حمایت رسانه‌ای به‌ویژه رسانه ملی از پیام‌رسان‌های داخلی؛ د) ارتقای کمی و کیفی پیام‌رسان‌های داخلی در فضای رقابتی با همکاری دولت و بخش خصوصی؛ با توجه به اینکه فضای مجازی به صورت عام، و شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص به‌دلیل تأثیرات فراوان آن در عرصه‌های گوناگون، از موضوعات و مسائل ملی هستند، نباید به‌‌‌آنها به‌عنوان مسئله‌ای جزئی و خُرد نگریسته شود؛ بنابراین، مسئولان فضای مجازی کشور باید تمام تلاش و همت خود را در راستای حمایت از این شبکه‌ها و رفع برخی نقایص به‌کار گیرند.

قطعا، پیشرفت کشور در زمینه شبکه‌های اجتماعی به صورت خاص، و فضای مجازی به صورت عام، نیازمند حمایت‌های جدی دولت و مسئولان است؛ متأسفانه، عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات، موجب قوت گرفتن این ذهنیت شده است که این وزرات خانه به دلایلی از جمله کسب درآمد بیشتر از طریق فروش پهنای باند خارجی و نیز دستیابی به منافع جناحی و سیاسی، حامی شبکه‌های خارجی و مانعی برای توسعه شبکه‌های داخلی است؛ بنابراین، لازم است بر عملکرد این وزارت‌خانه در نحوه تعامل با شبکه‌های داخلی نظارت بسیار جدی صورت گیرد؛ به رغم آن که مشکل اصلی کشور، مسائل اقتصادی است، اما همان‌گونه که مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیرشان فرمودند: «دشمن از ابزار رسانه، برای اثرگذاری بر افکار عمومی استفاده می‌کند» و «در کنار جنگ اقتصادی، یک جنگ مهم رسانه‌ای و تبلیغاتی نیز در جریان است که بیشتر اوقات از آن غفلت می‌شود».

اساساً، شبکه‌‌‌های اجتماعی تلگرام و اینتساگرام، از عواملی هستند که دشمن با تکیه بر آنها از طریق دسترسی به اطلاعات و داده‌های عظیم (Big Data) می‌تواند جنگ اقتصادی را به نفع خود ادامه دهد.

از مجموع گزارش‌ها و شواهد می‌توان اطمینان پیدا کرد بخشی از مشکلات و ناهنجاری‌های اقتصادی کنونی، با تسلط دشمن بر فضای مجازی و بیگ‌ دیتای کشور مرتبط است.

از سوی دیگر، با اقداماتی که مدیر تلگرام وعده آن را داده یعنی ارائه خدمات در بستر فناوری بلاک‌چین، و رواج پول مجازی «گرام»، در صورت عدم اقدام فوری در مسدود‌سازی تلگرام، بحران اقتصادی می‌تواند کشور و نظام را به مرحله خطرناک‌تری پیش برد؛ طلاب و فضلای انقلابی متخصص در حوزه فضای مجازی، آماد‌گی دارند برای اثبات تمام مواردی که در این نوشته ذکر شد (و نیز برخی مسائل خاص که نمی‌توان در این نامه بیان کرد)، با متولیان و مسئولان فضای مجازی ـ اعم از مدیران وزارت ارتباطات و دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی ـ جلسه مباحثه و مناظره در حضور حضرتعالی تشکیل دهند.

توضیحات بیشتر درباره آنچه ذکر شد، در نامه تفصیلی خدمتتان تقدیم می‌شود.

مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم

آبان ۱۳۹۷

اخیرا یک مقام دولتی با گلایه از بی‌توجهی مجلس به فیلترینگ، خواست که ۲ نماینده مجلس عضو در کارگروه حداقل در جلسات شرکت کنند، اما یکی از نمایندگان عضو کارگروه فیلترینگ می‌گوید: در جلسه‌ای دعوت نبوده است.

امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیرا گفته بود: «در کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه‌ ۲ نماینده مجلس عضویت دارند که متاسفانه حتی یوزر نیم و پسورد خود را هم از دادستانی نگرفته‌اند. مجلس در خصوص فیلترینگ کاری که نمی‌کند، حداقل در جلسات شرکت کنند. گویا فیلترینگ برای آنها اهمیتی ندارد.»

سبحانی فر و کاظمی، دو  نماینده مجلس عضو در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه‌ (فیلترینگ) هستند.

رمضانعلی سبحانی فر نماینده سبزوار در مجلس و عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه‌ در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در پاسخ به این گلایه، گفت: از بعد از عید جلسات کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه‌ تشکیل نشده و اگرهم تشکیل شده ما دعوت نبوده‌ایم.

وی گفت: اگر دعوت باشیم دعوت‌نامه می فرستند که دعوت‌نامه‌ای برایمان نیامده‌ است.

سبحانی فر در پاسخ به این سوال که گفته شده نماینده‌های مجلس یوزر نیم و پسورد خود را هم از دادستانی نگرفته‌اند، یوزر نیم و پسوردی وجود دارد که شما نگرفته‌اید؟ گفت: چنین چیزی اعلام نشده است.

معاون وزیر ارتباطات از عدم حضور نمایندگان مجلس در کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ انتقاد کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، امیر ناظمی در توئیتر نوشت: متاسفانه ذهن سیاستگذاران ما روی کسب و کارهای سنتی قفل شده و نمی تواند مدل جدید کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات را بپذیرد.

وی با بیان اینکه با کسب و کارهای فناوری اطلاعات نمی توان مانند واحدهای سنتی رفتار کرد افزود: مقررات ناشی از این تفکر مانع ورود و سدی برای خلاقیت می شود.

رئیس سازمان فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه قانون تجارت ما پاسخگوی وضعیت فعلی استارت آپ ها نیست ادامه داد: برخی کشورها مانند ایتالیا برای حل چالش های استارت آپی، قانون تجارت شان را تغییر داده اند.

معاون وزیر ارتباطات با اشاره به راهکار طرح نوآفرین برای حمایت از استارت آپ های حوزه فناوری اطلاعات گفت: منظور ما از طرح نوآفرین مجموعه ای فعالیت هاست که برخی از آنها در حال انجام و برخی نیاز به تغییر قانون د ارند.

وی گفت: متاسفانه یک طرز تفکر قدیمی و پیرسالارانه در کشور وجود دارد که می خواهد به همه چیز مجوز بدهد و دولت محل اعطای این مجوز است؛ این تفکر از ذهن افراد پاک نمی شود.

ناظمی تاکید کرد: در حال حاضر حدود ۱۵۸۰ مجوز وجود دارد که دولت آن را ارائه می کند.

معاون وزیر ارتباطات با انتقاد از عدم حضور نمایندگان مجلس در کارگروه تعیین مصادیق فیلترینگ گفت: در کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه دو نماینده مجلس عضویت دارند که متاسفانه حتی کدکاربری و پسوورد خود را از دادستانی نگرفته اند.

وی تاکید کرد: مجلس درباره فیلترینگ کاری که نمی کند حداقل در جلسات شرکت کنند. گویا فیلترینگ برای آنها اهمیتی ندارد.

محمدجواد شکوری مقدم مدیر سرویس آپارات درباره برخی از فیلم‌ها و تصاویر ناهنجار این سایت در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: سرویس آپارات یک سرویس کاربر محور است و تمامی فیلم‌های موجود در این سایت به جز برنامه‌های تولیدی توسط مردم بارگذاری می‌شود و ما دخل و تصرفی در آن‌ها نداریم.

وی اظهار کرد: به همین دلیل ما به جز سه فیلتر گزارش‌های مردم، نرم افزار‌های هوشمند کندی فکتور و گزارش کمیته مصادیق مجرمانه مورد دیگری نداریم که بتوانیم ار آن بهره‌مند شویم و کار بیشتری از دست ما بر نمی‌آید.

شکوری اضافه کرد: به هر حال تمام فیلم‌هایی که در آپارات بارگذاری می‌شود توسط همین مردم جامعه گذاشته و وقتی فضای جامعه فضای خوبی نیست این موضوع به محتوا‌های بارگذاری شده هم سرایت می‌کند.

مدیر آپارات درباره برخی صحنه‌های نامتعارف در فیلم‌ها و ویدیو کلیپ‌ها نیز تصریح کرد: بعضی مواقع دوستان با بارگذاری فیلمی، از آن مدرک می‌سازند و علیه ما پرونده سازی می‌کنند که ببینید آپارات چه فیلم‌هایی دارد، اما واقعیت این است که ما تا جایی که امکان دارد همه محتوا‌های آپلود شده را ارزیابی می‌کنیم و برخی صحنه‌ها هم اختلاف سلیقه میان جامعه است که آیا ناهنجار است یا نیست که ما طبق قانون عمل می‌کنیم.

وی همچنین با اشاره به اینکه رفت و آمد ما برای توضیحات و شکایات حقوقی در دادستانی طبیعی شده، بیان کرد: هر مطلبی را که توسط مراجع قانونی به ما گفته می‌شود سریعا ما وارد عمل می‌شویم و آن مطلب را حذف می‌کنیم، اما نه در آپارات بلکه در همه جا این صحنه‌ها وجود دارد و من می‌توانم به مصداق به شما بگویم که وضعیت در سرویس‌های دیگر بدتر است.

شکوری مقدم درباره سایت‌های VOD مانند فیلیمو که وابسته به آپارات هستند و بدون ملاحظات مرسوم اقدام به انتشار فیلم‌های سینمایی خارجی و خلاف موازین اعتقادی و مذهبی می‌کنند، پاسخ داد: اصلا چنین چیزی صحت ندارد و شما یک مورد را بیاورید که این فیلم‌ها در سایت وجود داشته باشند، تمام فیلم‌های داخلی به نمایش گذاشته شده که پروانه نمایش دارند و فیلم‌های خارجی هم مورد تایید وزارت ارشاد است و هیچ فیلم خارج از عرفی را نمی‌توانید در این سایت هم به طور مصداقی نشان دهید.

یوتیوب به دلیل رعایت نکردن قوانین داخلی ایران از طرف دستگاه‌های نظارتی فیلتر است و حتی مورد تایید بسیاری از کشور‌های اروپایی هم قرار ندارد، اما در حال حاضر آپارات با پیروی غلط و چشم بسته از رقبای خارجی خود و بارگذاری فیلم‌های نامتعارف و غیراخلاقی می‌خواهد از کوران رقابت تجاری جا نماند و این اَمر موجب شده تا آپارات هم به سرویسی نا امن برای تمام گروه‌های سنی و دسترسی‌های آزاد بدل شود.

بسیاری از برنامه‌های تولیدی سرویس آپارات هم با حاشیه‌های فراوانی همراه بوده است و بعضا مطالبی در آن‌ها بوده که واکنش‌های جدی را در سطوح عالی نظارتی را به همراه داشته است. این مسائل به جایی رسیده است که حتی برخی شایعات خبر از فیلترینگ این سرویس ویدیویی داده‌اند و عدم پایبندی این سرویس را دلیل آن مطرح می‌کردند.

رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال: ما ابزاری برای اعمال بازدارندگی تخلفات نداریم

در همین ارتباط سید مرتضی موسویان رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره سایت آپارات و محتوا‌های بارگذاری شده در آن گفت: طبق مصوبه سال ۹۳ فهرست مصادیق مجرمانه به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید و از آن پس برای همه سرویس‌هایی که ارائه محتوا انجام می‌دهند، لازم الاجرا گردید.

وی اظهار کرد: ما معمولا طوری عمل می‌کنیم که وقتی به موضوعی واکنش نشان می‌دهیم دیگر ارزشش را از دست داده است و نمی‌‎شود به درستی درباره آن نظر داد، ما از خیلی مدت پیش باید به این موضوع توجه می‌کردیم که بستر اینترنت و فضای مجازی با همه محاسنی که دارد باید فرهنگ استفاده از آن در میان جامعه ایجاد شود تا همین امکان جهانی به تهدید تبدیل نشود.

موسویان با اشاره به محدودیت‌های قوانین و خلا‌های قانونی موجود در این عرصه بیان کرد: جرائم و تخلفات حوزه رسانه‌های دیجیتال گستردگی بالایی دارد، اما در حال حاضر مهمترین موضوع در این زمینه عدم تناسب میان جرم و مجازات در این حوزه است، به طوری که ما در برخی موارد ابزاری برای اعمال بازدارندگی لازم را در اختیار نداریم.

رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال تصریح کرد: همچنین ما در حال حاضر به دنبال نظارت‌های هوشمند و فرهنگ سازی مردمی هستیم تا بتوانیم ابعاد این ارزشیابی دیجیتالی در بستر اینترنت را گسترش دهیم، به همین منظور زیر ساخت‌های ITC یا همان ناظر‌های هوشمند را به طور جدی در دستور کار قرار دادیم و تعامل خود را با شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه نزدیک‌تر از همیشه کرده‌ایم تا بتوانیم خیلی زود به نتایج مناسبی دست پیدا کنیم.

موسویان در پایان با بیان این مطلب که ارتباط ما با دستگاه قضایی بسیار مطلوب است، تصریح کرد: عمل کننده در این موارد دادستانی است و ما هم هر نکته یا مطلبی که از طرف آن‌ها به ما ارجاع داده می‌شود سریعا وارد عمل می‌شویم و همه سرویس‌های دیجیتال و ارائه دهنده محتوا چه کاربر محور و چه VOD و ... موظف هستند به سرعت نسبت به این موارد اقدام کنند.