ITanalyze

رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت: ما هنوز نتوانسته ایم بیگ دیتاهای تلگرام را در داخل کشور حذف کنیم و دشمنان می‌توانند از اطلاعات موجود این داده ها استفاده کنند که این اطلاعات تسلطی به دشمن می‌دهد تا مسائل جامعه ما را بهتر از ما رصد کنند.

سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور در اولین جلسه شورای پدافند غیر عامل استان آذربایجان غربی که با حضور استاندار و اعضاء شورا تشکیل شد گفت: کارکرد های پدافند غیر عامل بیشتر در بخش کشوری است، زیرا سازمان های نظامی در ساختار خود این موضوعات را پیگیری می کنند. پدافند غیر عامل از لحاظ ساختار، زیر مجموعه نیروهای مسلح است اما حوزه عملکردش در بخش های کشوری ست و تلاش می کند دستگاه های کشوری را بر اساس اصول پدافند غیر عامل طراحی و مصون سازی کند.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور اظهار کرد: براساس ابلاغ ستاد کل نیروهای مسلح، استاندار به عنوان فرمانده دفاع غیرنظامی استان انتخاب شد تا در موضع پدافند غیر عامل ادای تکلیف کند.کمیته دائمی پدافند غیرعامل  و شورای عالی پدافند غیرعامل کشور به ریاست رئیس ستادکل نیروهای مسلح و مشارکت دو وزیر  و معاون رئیس جمهور و سه نفر از ستاد کل و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس تشکیل شده و مصوبات و آیین نامه های اجرایی این حوزه بررسی و تصویب و ابلاغ می نمایند.
وی افزود: عمده کار و فعالیت پدافند غیر عامل در زمان صلح باید انجام شود یعنی زمانی که وارد جنگ نشده و کار پدافند، آماده سازی کشور برای شرایط تهدید و جنگ است تا کشور بتواند روی پای خودش بایستد.
جلالی گفت: بر اساس برآورد هایی که در سال گذشته داشتیم، احتمال می دادیم در سال جاری یعنی سال ۹۷ با یک سری مشکلات از قبیل ارز و اقتصاد روبرو هستیم که این مشخص می کند رفتار دشمنان برای ما قابل پیش بینی بوده است، پس باید سناریو های مختلفی که دشمن می تواند علیه کشور ما بکار گیرد را بررسی کنیم و برای آن راهکار مقابله انتخاب کنیم.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور اظهارداشت: آمریکایی ها منافقین را پایه اقدامات خود قرارداده و همه مخالفان و ضد انقلاب را مجبور به همکاری با خود کرده اند. بدنه منافقین هم که از عراق خارج شده به عربستان سعودی رفته اند و نیروها و تجهیزاتشان در آلبانی است و ارتباط نزدیکی با آمریکایی ها دارند.
وی ادامه داد: در سایبر هم چنین ساختاری پیش بینی شده و ما در این حوزه با مفهوم "ضدانقلاب فارسی زبان" روبرو هستیم که محتوای فارسی تولید می کنند در حالی که در داخل کشور حضور ندارند اما موجب التهاب در جامعه می شوند. یکی از دوستان می گفت بر اساس بررسی ها، مشخص شده گروه های مختلف برای موضع گیری و جهت گیری در صفحات مسئولان شکل گرفته تا بازخورد های غیر واقعی را به آنها منعکس کنند.
جلالی گفت: ما در یک جنگ اقتصادی با مشخصات ویژه ای روبرو هستیم تا در مدت یک سال یا کمی بیشتر اثرات خود را بگذارد که از زمان پیش بینی شده آنها حدود دو ماه گذشته است. پس باید یک برنامه مقاومت در برابر سناریو های آنها داشته باشیم.
وی ادامه داد: دشمن می خواهد در حوزه ارز تلاطم ایجاد کرده و با روش های مختلف ارز را از کشور خارج کند و با شبکه های اجتماعی بر التهاب موجود در این خصوص بیفزاید که با هوشیاری پلیس فتا و دادستانی، تعدادی از آنها دستگیر شدند. از سوی دیگر می خواهند با جو روانی، مردم را به سمت تهیه مازاد نیاز کالای اساسی ببرند تا در این حوزه کمبود هایی ایجاد و موجب التهاب شوند، در صورتیکه کشور در حوزه کالاهای اساسی هیچ کمبودی ندارد اما آنها می خواهند مردم احساس کمبود کنند.
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: حوزه دیگری که دشمن به دنبال بهره برداری از آن است فضای سایبری ست. آمریکا و اسرائیل میخواهند با تحریم، بخشی از تجهیزات و زیر ساخت های سایبری کشور را با مشکل روبرو کنند مثلا قطع اینترنت و حوزه های خدماتی. احتمال حمله سایبری به زیر ساخت های کشور یکی دیگر از اقدامات دشمن است که دشمنان میتوانند در حوزه های انرژی مانند برق و گاز و یا زیر ساخت های هسته ای برای کشور مسائلی را بوجود آورند که باید برای مقابله آماده شویم.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور حمله های سایبری در حوزه های بانکی را یکی دیگر از تهدیدات دانست و گفت: همچنین تهدیدات در حوزه ارتباطات داخلی و بین المللی که باید به آن توجه داشت. حوزه حمل و نقل نیز میتواند مورد تهدید و تحریم دشمنان قرار بگیرد مثلا خدمات حمل و نقل در محدوده ایران را تحریم کنند که عبور و مرور حمل و نقل را با مشکل روبرو می‌کند، به این نوع تهدیدات، تهدیدات سایبری زیر ساختی گفته می‌شود.

وی ادامه داد: شبکه های اجتماعی و فضای مجازی که به آن حوزه سایبر مردمی گفته میشود بحث دیگری ست که دشمن میتواند از آن بهره ببرد، ما در این حوزه در حال گزار از شبکه های خارجی مثل تلگرام به سمت سامانه های داخلی هستیم تا بتوانیم به مردم را در حوزه اجتماعی، خودمان خدمات ارائه دهیم.
وی افزود: در فضای مجازی با چند مقوله روبرو هستیم. اطلاعات حجیم مردم است که یک داده عظیم میتواند در ابرهای پشتیبانی آنها در خارج از کشور مانند تلگرام ایجاد کنند. این اطلاعات میتواند مورد استفاده دشمنان برای تحریک مردم قرار گیرد. در مساله فیلترینگ تلگرام در روسیه، ما مشاهده کردیم که آمریکا با قرار دادن ابر گوگل آمازون چه حمایتی از تلگرام کرد و روسیه هم مجبور شد، آمازون و گوگل را فیلتر کند و آنها به دلیل ضرر مالی مجبور به عقب نشینی شدند.
جلالی با اشاره به بحث فیلترینگ گفت: ما متاسفانه هنوز نتوانسته ایم بیگ دیتا های تلگرام را در داخل کشور حذف کنیم، پس دشمنان میتوانند از اطلاعات موجود این داده ها استفاده کنند. شاید برای کسانی که در این حوزه تخصص ندارند قابل درک نباشد اما این اطلاعات تسلطی به دشمن میدهد که مسائل جامعه را بهتر از ما رصد میکند.
وی مبنای تبدیل ریال به سکه و ارز خارجی، که بخشی از آنها از کشور خارج میشود را نتیجه عملیات روانی دشمنان دانست و گفت : شاهد التهاب در حوزه ارز و سکه هستیم بنابراین هدایت افکار عمومی ناشی از شبکه های اجتماعی یک امر ضروری است که اگر نتوانیم این هدایت را به درستی انجام دهیم، میتواند موجب آشوب میان مردم و جامعه شود. البته مسائلی که گفته شد برآورد های ماست و هیچ قطعیتی برای عملیاتی شدن آن وجود ندارد اما ما باید خود را برای تهدیدات احتمالی آماده کنیم.

مدیران پیامرسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در اعتراض به عدم فیلترینگ کامل نسخه‌های غیررسمی تلگرام بیانیه‌ی مشترکی صادر کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

مدیران4 پیامرسان داخلی(سروش، گپ، ایتا و بیسفون) در بیانیه‌ای از اجرای ناقص فیلترینگ اظهار گله‌مندی کردند و از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط خواستند تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.

در ادامه متن کامل بیانیه را مشاهده می‌کنید:

"با تصمیم کشور مبنی بر رفع انحصار از پیام رسان‌های خارجی و جلوگیری از خروج اطلاعات کاربران فضای مجازی از کشور، پیام‌رسان‌های داخلی در جهت تقویت زیرساخت‌ها و ارائه خدمات هرچه بهتر به کاربران تلاش مضاعفی را در دستور کار خود قرار دادند.جریان مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی پس از خروج کانال‌های پرمخاطب از تلگرام سرعت گرفت و با انسداد تلگرام، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در پیام‌رسان‌های داخلی ثبت نام می‌کردند و در این مسیر وزارت ارتباطات با انجام تکالیف قانونی خود (مندرج در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی) در قبال پیام رسان‌ها، با ارائه وام و امکانات تخصصی، در فرآیند شتاب‌گیری این صنعت دانش‌بنیان، با پیام‌رسان‌های داخلی ،همراهی مطلوب و صمیمانه‌ای داشته است.

متاسفانه این مهاجرت با ظهور دو پوسته غیر رسمی تلگرام که مجهز به فیلترشکن داخلی بودند، به شدت آسیب دید. علیرغم تاکید وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات برعدم اجازه فعالیت این دو پوسته و همچنین دستور قضایی برای مسدود شدن کامل فعالیت تلگرام در کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، مشخص نیست با کدام مجوز و از چه طریقی این دو پوسته تلگرام ( که مانع رشد پیام رسان‌های داخلی شده‌اند ) به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

البته اجرا نشدن تکالیف سایر دستگاهها در مصوبه شورای عالی فضای مجازی در مورد پیام‌رسان‌های داخلی همچون ارائه خدمات پرداخت از طرف بانک مرکزی، جوسازی برخی نمایندگان مجلس در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و عدم مهاجرت جدی دستگاه‌ها به پیام‌رسان‌های داخلی نیز از عوامل عدم رشد سریع پیام‌رسان‌های داخلی می باشد.

اکنون که پیام‌رسان‌های داخلی توانمندی و ظرفیت برای پوشش نیاز کشور و فراتر از آن را فراهم نموده‌اند، از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط می‌خواهیم تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.به نظر می‌رسد وجه المصالحه قراردادن موضوع پیام‌رسان‌های داخلی در مناقشات سیاسی باعث صدمه به مسیر رشد این صنعت دانش‌بنیان می‌گردد و باید از آن به‌شدت پرهیز شود."

معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی معتقد است: بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلترشکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

عبدالصمد خرم آبادی در مطلبی نوشت:

«بسم الله الرحمن الرحیم
 اگر چه اعطای  اینترنت بدون فیلتر به هاتگرام و تگرام طلایی به منظور  دور زدن فیلتر تلگرام ضربه سختی به پیام رسان‌های داخلی وارد کرد اما این واقعیت را نیز اثبات کرد که بیش از ۳۰ میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار "هاتگرام و تلگرام طلایی" به آنها مراجعه کرده‌اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلتر شکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده‌اند.

بررسی آمار ترافیک درگاه بین المللی اینترنت کشور بیانگر این واقعیت است که بعد از فیلتر تلگرام تنها ده درصد از حجم داده‌های موجود تلگرام از طریق فیلتر شکن‌های خارجی بازدید شده‌اند.  این آمار نشان می‌دهد که مشکل کاربران ایرانی در مراجعه به پیام رسان‌های خارجی مشکل امنیتی نیست. مردم علیرغم تبلیغات گسترده دشمن به نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران کاملا اعتماد دارند و نرم افزارهای داخلی را بر خارجی ترجیح می‌دهند.

 این رفتار مردم یک پیام برای مسئولین فضای مجازی کشور دارد و آن این است که به جای سرمایه گذاری برای دسترسی کاربران ایرانی به پیام رسان‌های خارجی همه تلاش خود را برای بالا بردن کیفیت پیام رسان‌های داخلی به کار گیرید.

اگر سرمایه گذاری که دولت بر روی فیلترشکن هاتگرام و تلگرام طلایی انجام داد، صرف پیام رسان‌های داخلی می شد، امروز به جای اینکه شاهد مهاجرت ۴۰ درصدی کاربران تلگرام به پیام رسان‌های داخلی باشیم شاهد مهاجرت ۹۰ درصدی آنها بودیم. در عین حال دشمن به داده‌های عظیم (big data) ما دسترسی نداشت و از شر استثمار و استعمار نوین شبکه‌های اجتماعی خارجی در امان بودیم.»

رئیس سازمان پدافند غیر عامل گفت متأسفانه کمترین حمایتی از شبکه‌های داخلی نشده و سرورهای تلگرام، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است؛ در صورتی که می‌توانستند آنها را به پیام‌رسان‌های داخلی بدهند.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه های فارسی تلگرام مطرح کردند؛ همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطالبی در کانال شخصی خود در خصوص دو نرم‌افزار هاتگرام و تلگرام طلایی ابراز داشت که این دو به طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی و با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران را به تلگرام فراهم می‌کنند. مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرام‌های فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

سردار محمدحسین جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در رابطه با قانونی بودن فعالیت این دو نرم‌افزار اظهار داشت: فیلترینگ تلگرام هم حکم قضایی و هم مصوبه‌ای از طرف شورای عالی فضای مجازی دارد و استفاده از فیلترشکن یا سامانه‌هایی با عنوان هاتگرام و طلاگرام دارای مصوبه نیستند. در حقیقت موضوع این است که ورودی یا آی‌پی‌های تلگرام مسدود و فیلتر شده و هاتگرام و طلاگرام از طریق ورودی‌های اختصاصی به همان دیتاسنتر و داده های اصلی تلگرام دسترسی پیدا کرده‌اند و از این طریق می‌توانند ورودی‌ها را کنترل و مدیریت کنند اما بیگ دیتای تولید شده در کل شبکه تلگرام را نمی‌توانند کنترل کنند. در واقع در این مورد تسلط بر روی ورودی‌ها بر میزان تسلط بر بیگ‌دیتاها ارجحیت داده شده است؛ لذا ما فکر می‌کنیم بیگ‌دیتای ناشی از حضور تلگرام در کشور ما خطرناک‌تر از این موضوع است. در حوادث اخیر نیز شاهد این بودیم که بعضی از آشوبگران از این دست بیگ‌دیتاها استفاده کرده‌اند، یعنی با شناخت نقاط ضعف و مشکلات موجود و تمرکز و پرداختن به آن، عملیات روانی را در بستر شبکه‌های اجتماعی شکل دادند و آن را دنبال کردند.

پیام‌رسان‌های داخلی در بازه‌ای سه ماهه توانستند ثبت‌نام چند میلیونی را تجربه کنند

وی در خصوص قانونی بودن فعالیت هاتگرام و طلاگرام گفت: نگاه ما این است که در این رابطه حتماً باید حکم مصوبه اجرا شود و شبکه‌های بومی رشد بسیار خوبی داشتند. پیام‌رسان‌هایی مثل ایتا، سروش، گپ یا آی‌گپ در بازه‌ای سه ماهه توانستند ثبت‌نام چند میلیونی را تجربه کنند، به عنوان مثال سروش در این مسیر سه ماه توانسته سیزده میلیون عضو ثبت‌نام کند. تعداد زیادی از اسپانسرهای داخلی نیز بر این موضوع متمرکز شدند و از آنها حمایت کردند. اصل توانایی شبکه‌های داخلی اثبات شده و در حال حاضر کمی عجله می کنیم، چرا که اگر بخواهیم مقایسه‌ای میان دو سال قبل تلگرام با شرایط موجود مثلاً سروش داشته باشیم، قطعا شرایط سروش در حال حاضر بهتر است. به این دلیل که جوانان کشورمان بدون آمادگی قبلی و صرفاً در حرکتی جهادی روی این نوع شبکه‌ها کار کردند و توانستند قابلیت‌های بسیار خوب و اطمینان‌بخشی را ارائه کنند.

علی رغم  شعارهایی که داده شده، کمترین حمایتی از شبکه های داخلی نشده است

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در رابطه با سوءاستفاده دشمنان از تلگرام اظهار داشت: مسئله کنترل افکار عمومی مسئله ای راهبردی برای آمریکایی‌هاست، این موضوع را در حمایت آنان از تلگرام در زمان فیلتر این شبکه در روسیه به وضوح دیدیم، بنابراین راه حل اساسی، حمایت از پیام رسان های داخلی و کمک به آنهاست و در این راستا نیازمند بازه سه ماهه و یک صبر انقلابی هستیم تا به این شبکه های پیام رسان داخلی فرصت دهیم به بلوغ نهایی برسند و اشکالات آنها برطرف شود.

سردار جلالی با انتقاد از عدم حمایت‌ کافی از پیام‌رسان‌های داخلی، گفت: حداقل انتظار آن است کمک هایی که به تلگرام در بخش سی‌دی‌ان و سرورها می‌شد، به این شبکه ها نیز بشود، اما متاسفانه تا به حال چنین کمکی نشده است و علی رغم صحبت هایی که شده و شعارهایی که داده شده، کمترین حمایتی از شبکه های داخلی نشده است. اما با این حال پیام‌رسان‌های داخلی بیشترین رشد منطقی را داشتند و ما در وضع موجود حتماً به مشکل برخواهیم خورد. البته دوستان می گویند ما با گذشته مقایسه می کنیم، بله ما در سال گذشته صددرصد شبکه اجتماعی‌مان در اختیار تلگرام بود و الآن پنجاه درصد شده است که البته پنجاه درصد هم خیلی زیاد است که باید حداکثر سهم تلگرام در کشورمان به سی درصد برسد؛ پس همچنان لازم است شبکه های داخلی تقویت شوند.

سرورهای هاتگرام و طلاگرام در طبقه نهم ساختمان مرکز امام(ره) وزارت ارتباطات قرار دارند

وی در پاسخ به این سؤال که دقیقاً دولت چه کمک‌هایی می‌تواند انجام دهد که می‌گویید انجام نداده است، اظهار داشت: اول از همه یک سری حمایت های زیرساختی است که برای تقویت زیرساخت ها باید در اختیار این شبکه ها قرار می دادند که ندادند. در حال حاضر شما با مراجعه به طبقه نهم ساختمان دیتاسنتر مرکز امام خمینی(ره) می توانید ببینید سرورهایی که برای تلگرام بوده، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است، در صورتی که می توانستند آنها را به سروش بدهند اما ندادند. دوم آنکه قرار بود به شبکه های بومی یک سری کمک های مالی شود، البته آنکه شبکه های داخلی گفته اند ما کمک مالی نمی خواهیم چون ما خود قادریم از اسپانسر داخلی استفاده کنیم و فقط می خواهیم سیاست ها مشخص شود، اما وقتی پشت شبکه های داخلی به این شکل خالی می شود اسپانسرها هم کنار می روند. شبکه های داخلی مشکل مالی نداشتند بلکه نیازمند حمایت معنوی بودند و اینکه به عنوان شبکه ملی آنها را ببینند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تأکید بر اینکه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی وظیفه دولت است، گفت: شرکت ملی زیرساخت در وزارت ارتباطات به عنوان یک شرکت حاکمیتی دو کار انجام می‌دهد، در یک مورد بوق را در شبکه با سیم و در موردی دیگر نیز سیم کارت را شبکه بی‌سیم ارائه می‌کند. اما در رابطه با نود در شبکه اجتماعی معتقد است این امر به بخش خصوصی مربوط است، در صورتی که اثرگذاری و اهمیت شبکه ها نسبت به بوق تلفن بسیار بیشتر است، پس حتماً شبکه های اجتماعی باید به عنوان زیرساخت ملی شناخته شوند و الزامات زیرساخت ملی در جهت کنترل، مدیریت و هدایت افکار عمومی برای آن ها در نظر گرفته شود.

سردار جلالی در همین زمینه ادامه داد: ما در حوادث سال گذشته به وضوح شاهد این بودیم که سوءاستفاده از ضعف مدیریت درشبکه های اجتماعی باعث اقدامات ضد امنیتی و بهم ریختن شهرها و درگیری مردم در حوزه های مختلف شده بود. این برای ما یک موضوع ملی است و حتماً هم زاویه دید نسبت به شبکه ها ی اجتماعی باید ملی باشد وقتی شبکه ملی شد حالا سهم بندی آن میان بخش خصوصی و دولتی تعیین می شود. اما خدمات و زیرساخت‌ها حتماً باید در نظر گرفته شود تا بتواند آنچه شایسته ملت و مردم ما است از لحاظ خدمت رسانی و کیفیت ارائه شود.

پاسخ وزیر ارتباطات به سردار جلالی

در پی اظهارات رئیس سازمان پدافند غیرعامل درخصوص استقرار سرورهای هاتگرام و تلگرام طلایی در طبقه نهم ساختمان امام (ره) وزارت ارتباطات، وزیر ارتباطات به این ادعا پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل روز گذشته گفت: متأسفانه کمترین حمایتی از شبکه‌های داخلی نشده و شما با مراجعه به طبقه نهم ساختمان دیتاسنتر مرکز امام خمینی(ره) می توانید ببینید سرورهایی که برای تلگرام بوده، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است، در صورتی که می توانستند آنها را به سروش بدهند اما ندادند.

در این راستا محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در حاشیه تفاهم نامه وزارت ارتباطات با کمیته امداد درباره تامین مالی کسب و کارهای نوپا، در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارنظر سردار جلالی گفت: متعجبم که چرا همواره برخی افراد با صحبت‌های نادرست، برای کشور هزینه تراشی می‌کنند. البته ما در مقام مسئول خودمان را ولو به این حرف ناروا، مسئول می‌دانیم و ایجاد شفافیت می‌کنیم و وظیفه خودمان می‌دانیم که پاسخ دهیم.

وی با بیان اینکه شاید نشود دزدی ابرها را ثابت یا رد کرد اما نبودن سرور در طبقه نهم ساختمان امام را می‌شود ثابت کرد، افزود: ما امروز از روابط عمومی خواسته‌ایم ساعت ۲، از خبرنگاران دعوت کند تا بروند و طبقه نهم ساختمان امام را بازدید کنند و نتیجه را به قضاوت افکار عمومی بگذارند.

وزیر ارتباطات افزود: در بحث فضای مجازی، تصمیم گیر و مدیریت کننده و هماهنگ کننده مرکز ملی فضای مجازی است. ما هم نظرات خودمان را در این خصوص داده‌ایم؛ در دی ماه نظر خودمان را درباره نسخه‌های غیررسمی تلگرام گفته‌ایم؛ یک بار اطلاعیه دادیم.

آذری جهرمی در خصوص اظهارات پیرامون نسخه‌های غیررسمی تلگرام افزود: برخی یک بار می گویند سرور در طبقه نهم است، یک بار می‌گویند اینترنتش را وزارت ارتباطات تامین می کند. خوب، همه اینترنت کشور را ما تامین می‌کنیم. نمی‌شود حرف‌های بی ربط بزنیم و صحبت‌هایی مطرح کنیم که مبنایی نداشته باشد.

وی درباره حمایت از پیام‌رسان‌های بومی هم گفت: ما هم معتقدیم باید حمایت شوند و این کار را هم کرده‌ایم. مرجع قضاوت در این خصوص هم مرکز ملی فضای مجازی است. کسی که مدام می رود مصاحبه می کند خودش بگوید در راستای حمایت از پیام رسان‌های بومی چه کار کرده؟ نمی شود که مدام مطالبه کنیم و حرف بزنیم و بگوییم لنگش کن، فضای جامعه این تیپی است.

وزیر ارتباطات تصریح کرد: در بحث نسخه‌های غیررسمی هم کسانی که در این مسئله در مرکز ملی ورود کردند، گفته‌اند اینها در دوران گذار باشند تا توانمندی لازم ایجاد شود. این به ما برنمی‌گردد، ما نظرات خودمان را شفاف گفته‌ایم. نمی‌دانم چرا آقایان هر از چندگاهی می آید و صحبت‌های این گونه مطرح می‌کنند؛ فضاسازی می‌کنند و با اهداف سیاسی این حرف‌ها را می زنند.

درحالیکه بسیاری از نمایندگان مجلس با فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام مخالف هستند یک نماینده اصولگرای مجلس معتقد است فیلترینگ اینستاگرام و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی ضروری است.

بعد از فیلترینگ تلگرام، حالا زمزمه هایی مبنی بر فیلتر اینستاگرام مطرح شده است و گفته می شود این موضوع در دستور کار دادستانی قرار دارد. این خبر، واکنش های زیادی را به دنبال داشت و با انتقادات گسترده ای مواجه شد. 

غلامعلی جعفرزاده نایب رئیس فراکسیون مستقلین در واکنش به این خبر به «اعتمادآنلاین» گفت که فیلتر پیام‌رسان‌ها بیانگر ضعف حاکمیت است و انگار حاکمیت از اطلاع‌رسانی می‌ترسد. چرا چنین اقداماتی را باید انجام دهیم و مردم را ناراحت کنیم؟

طیبه سیاوشی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هم یکی از مخالفان فیلترینگ است و تاکید کرده که  آمار خروج افراد از تلگرام پس از فیلترینگ نشان داد درصد پایینی از مردم از تلگرام خارج شده بودند و مابقی با فیلترشکن به تلگرام می‌آمدند، اینستاگرام هم اگر فیلتر شود، همین نتیجه را در پی دارد.

این فقط نمایندگان مجلس درحالی با این موضوع مخالفند که عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی امروز درباره تاثیرگذاری فیلترینگ گفت که تعداد 30 میلیون و یکصد هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

با این وجود اما فیلتر کردن اینستاگرام در مجلس طرفدارانی هم دارد؛ ابوالفضل ابوترابی، نماینده اصولگرای مجلس یکی از این نمایندگان است که در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین» با بیان اینکه باید کاری کنیم که اینستاگرام و کلیه پیام‌رسان‌های خارجی که حاضر نیستند قوانین جمهوری اسلامی مبنی بر انتقال سرورهای ذخیره اطلاعات به داخل ایران را انجام دهند، مسدود شوند، می‌گوید: « سال حمایت از کالای ایرانی است و پیام‌رسان‌های داخلی هم نوعی کالای ایرانی هستند، علاوه بر این دشمنان، جنگ اقتصادی را بر ما تحمیل می‌کند و از بستر تلگرام و اینستاگرام برای جنگ روانی که مهم‌تر از جنگ اقتصادی است، استفاده می‌کنند. لذا ما از پیام‌رسان‌های خارجی دو ضربه می‌خوریم؛ اولاً اجازه رشد و نمو به پیام‌رسان‌های داخلی نمی‌دهیم و دوما در جنگ روانی پیچیده‌ای که ابزار جنگ اقتصادی است ضربه بسیار مهلکی می‌خوریم.»

این نماینده مجلس ادامه می‌دهد:‌ «باید کاری کنیم که اینستاگرام و کلیه پیام‌رسان‌های خارجی که حاضر نیستند قوانین جمهوری اسلامی مبنی بر انتقال سرورهای ذخیره اطلاعات به داخل ایران را انجام دهند، مسدود شوند.»

ابوترابی با انتقاد از کیفیت پیان‌رسان‌های داخلی، می‌گوید: «این واقعیت است که پیام‌رسان‌های داخلی ما هنوز کیفیت مطلوب را ندارند. اما باید آن‌ها را حمایت کنیم و با حمایت و استقبال از پیام‌رسان‌های داخلی به وضعیت و کیفیت مطلوب برسیم.»

او ادامه می‌دهد:‌ «ما باورمان نمی‌شد که حدود 40 درصد از کسانیکه از تلگرام استفاده می‌کردند به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند. در حال حاضر پیام‌رسان‌های داخلی پرپر است و ظرفیتشان لبریز شده است. این اقدام بسیار مبارکی بود و شاهد استقلال پیام‌رسان‌های داخلی هستیم. علیرغم اینکه غیر از آقای فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و آقای جهرمی وزیر ارتباطات سایر مسئولان کارشکنی‌هایی داشتند اگر اختیاراتی که در حال حاضر به هات گرام و تلگرام طلایی می‌دهیم و 200 سرور را در اختیارشان قراردادیم را به پیام‌رسان‌های داخلی بدهیم و این سرورها را در اختیار آن‌ها بگذاریم. این پیام‌رسان‌ها هم مثل پیام‌رسان‌های خارجی تقویت می‌شوند.»

این عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، تاکید می‌کند: «باید از یکجایی شروع کنیم. دادستان حکمی داده که بعضی از مسئولان عمل نکردند و قطعاً تمرد نسبت به دستور قضایی جرم است و مدعی‌العموم باید ورود کند.»

ابوترابی در پاسخ به اینکه منظور این صحبت شما پیامک‌هایی است که حراست قوه مقننه به نمایندگان برای خروج از تلگرام زدند، ادامه می‌دهد: «خیر، دادستان دستوری مبنی بر انسداد پیام‌رسان‌های خارجی داد و تفاوتی هم میان تلگرام و اینستاگرام قائل نشد. باید همه مسئولان به این موضوع تمکین کنند در غیر این صورت 3 سال حبس دارد. قطعاً مدعی‌العموم مسئولانی را که نظر دادستان و بازپرس را عمل نکردند تحت تعقیب قرار می‌دهند. در ثانی ما باید پیام‌رسان‌های داخلی را حمایت کنیم که ارتقا پیدا کنند چون در حال حاضر کیفیتشان مطلوب نیست. سومین مطلب هم اینکه قرار بود استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی و فیلترشکن‌ها به قیمت آزاد محاسبه شود که متأسفانه این اتفاق نیفتد. اگر استفاده از پیام‌رسان‌های به هزینه آزاد محاسبه شود بسیاری از افراد به پیام‌رسان‌های داخلی می‌آیند.»

بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه ۱۳۹۷ اعلام کرده، تعداد ۳۰ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

 عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود در پیام‌رسان سروش نوشت: بر اساس آماری که مرکز ملی فضای مجازی در تاریخ نوزدهم تیر ماه 1397 اعلام کرده، تعداد 30 میلیون و 100 هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند و اینترنت بدون فیلتر هاتگرام و تلگرام طلایی را وزارت ارتباطات تامین می‌کند.

این مقام مسئول در دادستانی کل کشور تاکید کرده است: این در حالی است که فعالیت فیلترشکن های داخلی نظیر هاتگرام و تلگرام طلایی برخلاف اهداف و سیاست‌های تعیین شده در مصوبه شورای عالی فضای مجازی است. مصوبه مربوط به «سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی» حدود یک سال پیش ( خرداد 1396) به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده و فراگیر شدن پیام رسان‌های داخلی و جلوگیری از دسترسی بیگانگان به داده‌های عظیم کشور صراحتا جزء اهداف و سیاست‌های مذکور در این مصوبه هستند.

خرم‌آبادی توضیح داده است: از آنجا که فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی هم  مانع از  فراگیر شدن پیام‌رسان‌های داخلی و هم موجب دسترسی بیگانگان به داده های عظیم کشور خواهد شد, لذا فعالیت این دو نرم افزار برخلاف مصوبه شورای عالی فضای مجازی  است. اینکه نهادهای ذیربط منتظر بمانند تا تلگرام وسایر پیام‌رسان‌های خارجی بستر ارتباطاتی مردم در فضای مجازی کشور را فراهم و شرکت‌های داخلی را به عمله تلگرام تبدیل کنند, نهایت تنبلی است.

معاون دادستان کل کشور گفته است: اجرای مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیاز به عزم جدی دارد. نهادهای ذیربط باید تنبلی را کنار بگذارند و از هرگونه فعل یا ترک فعل که موجب استمرار حاکمیت دشمن بر فضای مجازی کشور می‌شود خودداری کنند. باید ارتباط بین هاتگرام و تلگرام طلایی را باشبکه اجتماعی تلگرام قطع کرد و برای فراگیر کردن پیام‌رسان‌های مستقل داخلی باید کمر همت را محکم بست، انشاء‌الله این اتفاق‌های مبارک بزودی خواهد افتاد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد؛ آن‌طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به‌گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به‌راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام مطرح کردند همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان‌کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطلبی در کانال شخصی خود درباره دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" ابراز داشت که هات‌گرام و طلاگرام به‌طور غیرقانونی و خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران تلگرام را فراهم می‌کنند.

مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایتها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرامهای فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

وزارت ارتباطات اقدام لازم را در مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام انجام نمی‌دهد

نصرالله پژمانفر؛ نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: با وجود پیگیریهای زیادی که ما انجام دادیم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را انجام نمی‌دهد و این عمل کاملاً خلاف قانون است؛ به همین دلیل من سؤالی را از وزیر ارتباطات مطرح کردم که قرار است به‌زودی در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پاسخگوی آن باشند.

این‌که می‌گویند دستوری برای فیلترینگ تلگرامهای فارسی صادر نشده، ایستادن مقابل قانون است

وی ادامه داد: روند فعلی در برخورد با نسخه‌های فارسی تلگرام به‌طور قطع خلاف قانون است و وزیر ارتباطات باید نسبت به عواقب این موضوع پاسخگو باشد؛ توجیهاتی که مسئولان وزارت ارتباطات درباره عدم مسدودسازی تلگرامهای فارسی مطرح می‌کنند مانند اینکه دستوری مبنی بر فیلترینگ این ابزارها صادر نشده، به هیچ وجه قابل قبول نیست بلکه ایستادن مقابل قانون است.

اقدام وزیر ارتباطات در عدم مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام یک نوع عمل مجرمانه است و به‌نظر من قوه قضائیه باید با شخص آقای وزیر و وزارت ارتباطات برخورد کند.

عضو کمیسیون فرهنگی در رابطه با ماهیت این دو نرم‌افزار گفت: وزیر اطلاعات در یکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرد که این دو نرم‌افزار توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند و به همین دلیل نباید منشأ آن دو را در بیرون از کشور جست‌وجو کرد؛ در صورت صحت این ادعا، دولت باید پاسخگو باشد که چرا با دستور صریح قضایی مخالفت کردند؛ اگر هم این دو نرم‌افزار متعلق به دولت نیست باز هم وزارت ارتباطات باید پاسخ دهد که چرا امکانات زیرساختی مانند رکها و سرورها در اختیار این دو قرار گرفته است.

مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده

پژمانفر درباره ادعای مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار تلگرامهای فارسی قرار نداده است، ابراز کرد: این ادعاها به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست؛ این نرم‌افزارها بدون امکانات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌‌توانند چنین خدماتی را با این حجم و سرعت ارائه کنند؛ پذیرفتنی نیست که بگوییم امکانات را از جای دیگری آورده‌اند؛ به‌طور حتم امکانات زیادی از سوی این وزارتخانه به‌طور مستقیم در اختیار آنان قرار گرفته است.

وی افزود: با این حال ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است و این کار خلاف مصوبه دستگاه قضایی است.

طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند و فعالیت آزادانه آنها تخلف از قانون محسوب می‌شود

وی درباره فعالیت آزادانه فیلترشکنها که فیلترینگ تلگرام را دچار چالش کرده است، اظهار داشت: این هم مانند مورد قبلی، تخلف از قانون محسوب می‌شود و طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید این مسائل را مدیریت کند و دسترسی به فیلترشکنها را مسدود کند و نسبت به این مسائل پاسخگو باشد که متأسفانه تا الآن این کار را انجام نداده است.

ادعای وزارت ارتباطات در بی‌اطلاعی از نحوه فعالیت تلگرامهای فارسی یکی از عجایب مملکت

عضو کمیسیون فرهنگی متذکر شد: در موارد بیان‌شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول این مسائل است و زمانی که این وزارتخانه از قانون تخطّی می‌کند، قوه قضائیه با توجه به گزارشاتی که در این زمینه به دستشان رسیده، باید با این تخلفات برخورد کند؛ به این دلیل که اقدام وزارت ارتباطات در پشتیبانی از این نرم‌افزارها کاملاً مجرمانه است البته این وزارتخانه ممکن است ادعا کند که ما هیچ امکاناتی در اختیار آنان قرار نداده‌ایم اما باید پاسخگو باشد که چطور در کشور ما یک نرم‌افزار غیرقانونی بدون اینکه وزارت ارتباطات مطلع باشد یا پشتیبانی کرده باشد، می‌تواند چنین امکاناتی را دریافت کند و چنین سرویس بزرگی ارائه دهد؛ این خودش یکی از عجایب مملکت ماست.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

دبیر کارگروه فیلترینگ گفت: دادستان کل کشور در نامه‌ای در 2 اردیبهشت امسال در پاسخ به تقاضای کتبی وزیر ارتباطات اعلام کرد، طرح موضوع رفع فیلتر توییتر در کارگروه تعیین مصادیق مغایر موازین قانونی است.

به گزارش فارس، عبدالصمد خرم‌آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در کانال شخصی خود، نوشت: موضوع رفع فیلتر شبکه آمریکایی توییتر قابل طرح در جلسه کارگروه تعیین مصادیق نیست. دادستان کل کشور طی نامه‌ای در تاریخ دوم اردیبهشت‌ماه سال جاری در پاسخ به تقاضای کتبی وزیر ارتباطات اعلام کرد: طرح موضوع رفع فیلتر توئیتر در کارگروه تعیین مصادیق مغایر موازین قانونی است. لذا این درخواست در همان تاریخ بایگانی شد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: در شرایطی که دستگاه ها اعم از وزارت ارتباطات وظایف خود را که نظارت بر اجرای صحیح دستور دادستان است به خوبی انجام ندهند دادستان باید ورود پیدا کند؛ در حال حاضر تخلفات نسخه های جعلی تلگرام محرز شده است و انتظار می رود بتوانیم با همکاری دستگاه های جلوی نسخه های جعلی را بگیریم.

نصراله پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفتگو با راه دانا؛ در خصوص نسخه های شبیه تلگرام در کشور و رواج آنها در حاشیه فیلترینگ تلگرام اظهار داشت: تصمیم نظام و مصوبه شورای عالی امنیت ملی و شورای عالی فضای مجازی از مدت ها قبل مسدود سازی تلگرام و رفع انحصار از پیام رسان های خارجی در کشور بوده است.

وی با بیان اینکه پیام رسان های داخلی در کشور می توانند پاسخگوی نیازهای مردم باشند عنوان کرد: برخی در داخل به دنبال دور زدن مصوبات شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی هستند و از همین رو شاهد گسترش نسخه های جعلی تلگرام مانند تلگرام طلایی و هات گرام هستیم.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس همچنین گفت: یکی از نگرانی های مردم این است که هات گرام و تلگرام طلایی تا چه اندازه قابل اطمینان هستند؛ بحث های زیادی در خصوص امنیت نسخه های جعلی تلگرام وجود دارد؛ طرح امنیت پیام رسان های داخلی نه تنها نتوانست مانعی برای خروج مردم از تلگرام شود بلکه در ادامه شاهد کوچ مردم به پیام رسان های داخلی بودیم.

پژمان فر با تأکید بر لزوم رسیدگی به تخلفات در فضای مجازی عنوان کرد: شورای نظارت و دادستان کل کشور باید به موضوع پیامرسان های حاشیه‌ای و نسخه های جعلی تلگرام ورود پیدا کرده و بررسی شود هرچند تا کنون دادستان درباره این موضوع اظهار نظرهایی داشته است.

وی در ادامه افزود: قوه قضاییه باید بر اساس اختیاراتی که دارد در مورد عدم اجرای قانون در این زمینه اقدامات لازم را انجام بدهد؛ دادستان وظیفه دارد نسبت به تخلفاتی که امروز در نسخه های جعلی تلگرام در حال رخ دادن است تصمیم قاطعی را بگیرد.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در پایان تصریح کرد: در شرایطی که دستگاه ها اعم از وزارت ارتباطات وظایف خود را که نظارت بر اجرای صحیح دستور دادستان است به خوبی انجام ندهند دادستان باید ورود پیدا کند؛ در حال حاضر تخلفات نسخه های جعلی تلگرام محرز شده است و انتظار می رود بتوانیم با همکاری دستگاه های جلوی نسخه های جعلی را بگیریم.

بعد از آنکه آقای ابوالفضل حسن بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نقل از وزیر اطلاعات اعلام کرد که تلگرام طلایی و هاتگرام مجوز دارد و قانونی است، تمام معادله‌های مجهول درباره تلگرام حل شد. هرچند وزیر اطلاعات بعدها سخنان منسوب به خود را تکذیب کرد اما تقریباً همه آگاهان عرصه مجازی می‌دانستند که دولت نمی‌خواهد از تلگرام دل بکند و اگر دستور قضایی بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه نبود شاید دولت هیچ‌گاه به سمت مسدودسازی تلگرام نمی‌رفت. معاون وزارت ارتباطات نیز دوروز پیش مطالبی بیان کرد که واکنشی به سخنان دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه بود.

بعد از مسدودسازی تلگرام وضعیت طوری پیش رفت که مهاجرت کاربران به سمت پیام‌رسان‌های داخلی شتاب گرفت و در چند هفته مردم از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کردند اما ناگهان ورق برگشت چرا که دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام به‌سرعت به میدان آمدند و در کنار حدود 20نرم‌افزار غیررسمی مردم را به بازگشت به شبه‌تلگرام ترغیب می‌کردند. جالب اینجا بود که وزارت ارتباطات چهارشنبه، دوم خرداد در اطلاعیه درباره شائبه‌های نسخه‌های فارسی تلگرام در پاسخ به این‌که چرا این نسخه‌ها محدود نمی‌شوند، اعلام کرد: این وزارتخانه تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزارها نیست.

تلگرام طلایی متعلق به کیست؟

طبق بررسی‌ها تلگرام طلایی متعلق به شرکت راهکار سرزمین هوشمند است که در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران
 ثبت شده است. این شرکت درباره خود می‌گوید: شرکت راهکار سرزمین هوشمند، به‌طور رسمی در سال 84 تحت شماره 266860 در اداره ثبت شرکت‌های تهران به ثبت رسید و فعالیت خود را مبتنی بر سند چشم‌انداز سازمان دنبال نموده است.بنیادی‌ترین کارکرد برند «سرزمین هوشمند» در فضای اطلاعات و ارتباطات، خلق زیرساخت‌های سخت افزاری (BAAS : Backend As A Service) و نرم‌افزاری است که منجر می‌شود یک فرایند سرویس دهی در حوزه فناوری اطلاعات، از ابتدا تا پایان، در هوشمندانه‌ترین حالت خود انجام شود. برندی که با حضور خود، تلاش می‌کند تا فضای تحول از فناوری اطلاعات به بینش را تسهیل کند. 

ادعای خودکفایی!

بعد از مسدودسازی تلگرام و روی کارآمدن تلگرم طلایی ظاهراً مسوولان دولتی به این شرکت وصل شده و طی جلساتی درباره جایگزین کردن این نرم‌افزار ظاهراً داخلی با تلگرام توافقاتی می‌کنند. صاحبان تلگرام طلایی مدعی می‌شوند که می‌توانند ظرف 6ماه کاملاً به یک پیام‌رسان بومی تبدیل شوند و ارتباط خود را با سرور تلگرام به‌طور کامل قطع کنند. امری که با چراغ سبز مسوولان دولتی مواجه شده و به یک‌باره تمام تلگرام‌های غیررسمی از کافه‌بازار حذف می‌شود و فضا برای رشد تلگرام طلایی مهیا می‌شود.

و ناگهان حمایت‌های پشت‌پرده از پیام‌رسان نوظهور

 طبق اظهارات آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه مصادیق مجرمانه در 27‌‌خرداد تیرماه 200‌سرور هم از محل بیت‌المال‌به این پیام‌رسان داده می‌شود تا خود را تقویت کند: وقتی تلگرام در ایران فیلتر شد برخی به سرعت برای کمک به این پیام‌رسان دست‌به کار شدند. وعده پیام‌رسان بومی به مردم داده شد که تلگرام طلایی را مانند دامی بر سر این وعده قرار دادند و به آن 200‌سرور داده شده و به این وسیله تلگرام زنده مانده است.

اگرچه معاون وزیر ارتباطات ارائه امکانات به نسخه‌های فارسی‌شده تلگرام را تکذیب کرد. هاتگرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده «تلگرام» فراهم می‌کنند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل‌شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود 10میلیون نفر رسید ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام‌رسان قوی داخلی منتقل شوند ولی به‌رغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶میلیون نفر رسیده، تاکنون به این وعده عمل نشده است. 

آیا تلگرام طلایی امنیت دارد؟

تلگرام طلایی البته در روزهایی که تلگرام مسدود شده بود و قرار بود سایر نرم‌افزارهای داخلی مورد استفاده مردم قرار بگیرد؛ روی کار آمد و تبلیغ شد و با توجه به شباهت ظاهری با تلگرام و البته برخی دسته‌بندی‌های داخلی مورد توجه قرار گرفت. این نکته را باید در نظر گرفت که تلگرام طلایی از سوی سرویس‌هایی نظیر گوگل‌پلی عرضه نمی‌شود و فقط در مارکت‌های داخلی عرضه شده است.

در روزگاری که شبهات بسیاری از سوی منتقدان مسدودسازی تلگرام نسبت به امنیت و عدم رعایت حریم خصوصی پیام‌رسان‌های دولتی مطرح می‌شد و روزانه صدها فکاهی و طنز و البته مطلب و مقاله جدی در رسانه‌های موافق دولت در زیرسوال بردن توانایی پیام‌رسان‌های داخلی تولید و منتشر می‌شد ناگهان ظهور تلگرام طلایی و البته حمایت تام و تمام رسانه‌ای از آن نشان می‌داد که تمام حرف‌ها درباره حفظ امنیت و حریم خصوصی درباره پیام‌رسان‌های داخلی بیشتر به شوخی شبیه است چرا که ناگهان تمام عوامل رسانه‌ای منتقد مسدودسازی تلگرام درباره این پیام‌رسان جایگزین موضع سکوت در پیش گرفتند و دیگر کسی نگرانی به خطر افتادن اطلاعات مردم را نداشت.

نگارنده این مطلب نیز در صدد نیست که تلگرام طلایی را متهم به عدم حفظ حریم خصوصی کاربرانش کند اما سیاسی‌کاری در چند مورد مشابه‌‌ این نتیجه را به اذهان متبادر می‌کند که ظاهراً در پشت‌پرده توافقاتی صورت گرفته تا تلگرام طلایی خیلی بی‌سروصدا جایگزین تلگرام شود _که‌شد- و البته حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی هم در حد حرف و لفظ باقی بماند.

در شرایطی که در سال‌های حیات تلگرام امکانات دولتی برای تقویت سرعت تلگرام هزینه می‌شد، باید پرسید با کدام مجوز این کار انجام شده است؟ اگر دولت مجوزی برای این کار داشته است، اعلام کند؟ هم اکنون در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی اعلام شده درگیر مشکلات خاصی هستند چگونه 200سرور برای تقویت تلگرام طلایی اختصاص پیدا کرده است و این حمایت بر چه اساس و مجوزی انجام شده است؟

سوال دیگر این است که چرا سایر پیام‌رسان‌های داخلی و بومی مشمول این حمایت‌ها نمی‌شوند و حتی از در اختیار داشتن سرور هم محروم مانده‌اند؟ در شرایطی که پیام‌رسان‌های داخلی همچنان چشم‌انتظار حمایت دولت‌اند این‌بار تلگرام طلایی و هاتگرام در مقابل‌شان قدعلم می‌کند و به‌عنوان جایگزین تلگرام مطرح شده و مردم به‌صورت غیرمستقیم تشویق به استفاده از این نرم‌افزار می‌شوند.

آقای رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات روز یکشنبه اعلام کرد: مدیران نسخه‌های فارسی تلگرام یک هفته مهلت دارند نسبت به نوع اطلاعاتی که از مخاطبان نگهداری می‌کنند، شفاف‌سازی کنند. با این‌که چند روز از این مهلت یک هفته‌ای گذشته، هنوز هیچ شفاف‌سازی‌ای صورت نگرفته است. (منبع:صبح نو)

الیاس گرول در نشریه فارین پالیسی نوشت: ایران در ماه آوریل تصمیم گرفت استفاده از برنامه پیام‌رسان تلگرام که پیام‌ها در آن رمز نگاری می‌شوند و دولت نمی‌تواند آنها را تحت نظر داشته باشد، ممنوع کند. اما این ممنوعیت یک نتیجه ناخواسته داشت: طبق گزارش جدید یک سازمان غیر دولتی حقوق بشر، این امر، همزمان با تهدید اعمال مجدد تحریم‌های آمریکا، ضربه‌ای به اقتصاد ایران به شمار می‌آید.

دیپلماسی ایرانی - تلگرام قبل از اینکه ممنوع شود، ۴۰ میلیون عضو داشت – حدود نیمی ‌از جمعیت کشور – از جمله بسیاری از فروشندگان و دفاتر اداری از این نرم افزار استفاده می‌کردند. در اقتصاد بسیار غیررسمی ‌ایران، بانک‌ها خدمات خود را روی این پلتفورم تبلیغ می‌کردند و کارکنان دولت از این نرم افزار برای دریافت و ارسال مدارک بین سازمان‌ها استفاده می‌کردند.

هادی قائمی، مدیر اجرایی مرکز حقوق بشر ایران که در نیویورک مستقر است، در گزارشی گفت: “کسب و کار‌های کوچک و بزرگ از این نرم افزار برای مکاتبه، تبلیغ و حتی انجام معامله استفاده می‌کردند،” وی معتقد است: “این بدترین زمان برای از بین بردن موتوری است که برای مردم عامه اشتغال زایی کرده است و مردم با آن فعالیت تجاری انجام داده‌اند،"

با توجه به ماهیت نسبتا مبهم اقتصاد ایران، ارزیابی تاثیر اقتصادی ممنوعیت تلگرام دشوار است. اما این گزارش، بر اساس مصاحبه‌ها و داده‌ها، نشان می‌دهد که مردم ایران به طرق مختلف از این نرم افزار سهل الاستفاده برای خرید و فروش استفاده می‌کردند.

این گروه حقوق بشری، در مصاحبه با خانمی‌۳۶ ساله به نام زهرا که در یک مرکز آموزش پزشکی خصوصی کار می‌کند، متوجه شده که مرکز آنها از تلگرام برای سازماندهی کلاس‌های آموزشی ۴۰۰۰ پزشک در ایران، استفاده می‌کرده است.

زهرا به محققان گفته است: “ما با پزشکان مسن تری که از اینترنت استفاده نمی‌کردند مشکل داشتیم اما زمانی که شروع به استفاده از تلگرام کردیم، خیلی از آنها عضو تلگرام شدند و از آن برای دریافت اطلاعات، ثبت نام در کلاس‌ها و ارسال رسید استفاده می‌کردند، که قبلا این کارها به طور دستی انجام می‌شد چون نمی‌توانستند ایمیل بفرستند.”

یک ایرانی دیگر در مصاحبه گفته است که استفاده از تلگرام، در مراکز همین دولتی که آن را ممنوع کرده است، بسیار رایج شده بود.

یک کارمند دولت ۳۹ ساله به نام احمد گفته است: “ما از تلگرام برای ارسال فایل‌ها، گزارش‌ها، نامه‌ها و مکاتبات دفتری استفاده می‌کردیم. با وجود تلگرام دیگر کسی از ایمیل استفاده نمی‌کرد.”

ایران همچنین سایر سرویس‌های پیام‌رسان مانند واتس‌اپ، وی چت و سیگنال و همچنین رسانه‌های اجتماعی غربی مانند فیس‌بوک و توییتر را نیز ممنوع کرده است. ایران شهروندانش را تشویق به استفاده از نرم افزارهای جایگزین بومی‌ کرده است.

تلگرام را یک کارآفرین روسی به نام پاول دورف که ظاهرا اکنون ساکن دبی است، ایجاد کرده است. تکنولوژی رمزگذاری آن به این معنی است که دولت به طور معمول نمی‌تواند به محتوای پیام‌های کاربران دسترسی پیدا کند. مقامات امنیتی در تهران ادعا کردند که این نرم افزار، ابزار اصلی سازماندهی اعتراضات ضد دولتی بوده است.

بیکاری مداوم، فساد و نابرابری عمیق، موج جدیدی از اعتراضات ضد دولتی را در ژانویه رقم زد.

تهران نگران است که دور جدید تحریم‌های آمریکا، که پیامد خروج دولت ترامپ از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ است، ممکن است اقتصاد را بیش از این به خطر بیاندازد. در ماه‌های اخیر به دلیل خروج سرمایه، ارزش ریال در مقایسه با دلار بسیار کاهش پیدا کرده است. تحلیلگران مستقل معتقدند نرخ تورم بسیار بالاتر از رقم رسمی‌دولت، ۹.۱ درصد است.

اما علیرضا نادر، یک تحلیلگر مستقل مسائل ایران گفت که ممنوعیت می‌تواند به جای جلوگیری از اعتراضات، آتش آن را برافروخته تر کند. وی ادامه داد: “این فقط یک ضربه دیگر به اقتصاد است. شرایط فقط بدتر و بدتر می‌شود و آشوب‌ها نیز افزایش پیدا خواهد کرد.”

احمد که کارمند دولت بود گفت که بعضی از مردم با استفاده از نرم‌افزار‌های فیلتر شکن، این ممنوعیت را دور می‌زنند. “گاهی ادارات دولتی نمی‌توانند نامه‌هایشان را بفرستند چون با نصب فیلتر شکن مشکل دارند. و مجبور بودند نامه‌ها را دستی بیاورند تا اینکه یک از افرادمان برای کل بخش فیلتر شکن نصب کرد.”

تجربه استفاده کردن یا نکردن از آپدیت اخیر «طلگرام»برای کاربران متفاوت است. برخی در صفحات فیلترشده همزمان که پیغام فیلتر را می‌بیند با صفحه سفید مواجه می‌شوند. گاهی مطالب لود می‌شود و سپس صفحه بسته می‌شود.

از روز گذشته در نرم افزار تلگرام طلایی تغییراتی در دسترسی به برخی کانال‌های از قبل مسدود شده ضدانقلاب از جمله آمدنیوز، منافقین و مملکته و امثال آنها ایجاد شده‌است. 

تلگرام طلایی یک نسخه غیررسمی و فارسی تلگرام است که پس از فیلترینگ تلگرام در ایران توسط برخی کاربران استفاده می‌شود و البته اما و اگرهای متعددی درباره تحت کنترل بودن فعالیت این نرم‌افزار و سایر کلاینت‌‌های فارسی تلگرام وجود دارد.

اخیرا آپدیتی برای این نرم افزار ارایه شده و برخی کاربران از نسخه جدید و برخی از نسخه قبلی استفاده می‌کنند که تفاوت‌هایی در تجربه‌های این دو دسته از کاربران این نرم افزار وجود دارد.

در حالیکه پیش از این، این کانال‌ها کاملاً خارج از دسترس بودند و کاربر در مراجعه به صفحات مسدود شده پیغام «این صفحه مسدود است» را می‌دید از روز گذشته اگرچه در مراجعه به این صفحات همچنان پیغام «این صفحه مسدود است» برای کاربران نمایش داده می‌شود اما صفحه سفید لود شده و مخاطب تصور می‌کند صفحه باز است، سپس پس از کمی انتظار صفحه باز و مطالب لود می‌شود و بعد از دقایقی بسته می‌شود. این حالت برای افرادی که از قبل عضو کانال بوده یا نبوده‌اند متفاوت گزارش شده است.

در پیگیری فارس از یک مسئول نزدیک به تیم توسعه دهنده  هات‌گرام اعلام شد: «این تیم در حال تغییراتی در نحوه نمایش پیغام دسترسی به صفحات مسدود شده است. در گذشته هنگام دسترسی به این صفحات کاربر با این پیغام مواجه می‌شد که این کانال در دسترس نیست که این پیغام ظاهر چندان خوبی نداشت. روش جدیدی پیاده‌سازی شده اما در عملیات فنی بستن این صفحات مشکلات ناخواسته‌ای حادث شده است.»

همچنین روز گذشته اینترنت کشور دارای اختلالاتی بود که ممکن است برخی از اشکالات حادث شده در دسترسی به صفحات مسدود ناشی از تاثیر اختلال اینترنت کشور بر اجرای فیلترینگ باشد.

در عین حال بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی از اسکرین‌شات‌هایی که از باز بودن این صفحات مسدود در تلگرام منتشر شده ساختگی و فوتوشاپ یا با فیلترشکن بوده است برای مثال نشانه‌‌هایی از جمله تعداد اعضای کانال در یک اسکرین شات اعلامی نشان می‌دهد اسکرین شات‌ مربوط به قبل است.

طبق کسب اطلاع فارس تیم هات‌گرام می‌گویند این اختلال به زودی اصلاح می‌شود. تیم توسعه دهنده نرم‌افزارهای هات‌گرام و تلگرام طلایی یکی هستند.

با این حال جای این پرسش هنوز باقی است که چرا این اختلال درست در روزی اتفاق افتاد که بازار تهران دست از کار کشید و همزمان تعدادی از اخلالگران آموزش دیده تلاش کردند با تهدید بازاریان و سوء استفاده از شرایط فضا را برای آشوب‌های خشونت‌طلبانه فراهم کنند.

بر این اساس اگر قرار است بنا بر گفته مسئولان نسخه‌های غیر رسمی تلگرام تحت کنترل بعضی نهادها برای مدت محدودی در کشور فعالیت کنند بهتر است این فعالیت به گونه‌ای ساماندهی شود که چنین اختلالاتی در عملکرد آنها آن هم در مواقع حساس و بحرانی ایجاد نشود.

مدیر یکی از پیام‌رسانهای ایرانی در ادامه پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ماهیت نرم‌افزارهای هات‌گرام و تلگرام‌طلایی، به افشای ابعاد جدیدی از این مسئله پرداخت.

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ بعد از پرده‌برداری اخیر دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از ارتباط تلگرام طلایی و هات‌گرام با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ارائه سرنخهایی از این موضوع، جزییات جدیدی از اتفاقات پشت‌پرده توسط یکی از مدیران پیام‌رسان داخلی در این باره نمایان شده است.

عبدالصمد خرم‌آبادی؛ دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه روز گذشته در صفحه شخصی خود نوشت: با توجه به سؤالات متعددی که خبرنگاران محترم در مورد ماهیت دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده‌اند مطالبی برای آگاهی اعلام می‌شود.

وی افزود: هات‌گرام و طلاگرام پیام‌رسان نیستند؛ آنها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند که به‌طور غیرقانونی و به‌خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلترشده "تلگرام" فراهم می‌کنند.

دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه خاطر‌نشان کرد: به‌نظر می‌رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هات‌گرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام‌رسان‌های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده‌اند.

حال ضمن ارائه این اظهارات کلی درباره این دو ابزار دسترسی به تلگرام، مدیر یکی از پیام‌رسانهای داخلی به تشریح جزییات فنی ماجرا پرداخته است که نکات جالبی را در خود دارد.

بررسیهای فنی این مدیر نشان می‌دهد که یک شرکت ایرانی اقدام به توسعه این بسترها کرده و توانسته مجوز دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اخذ کند! در واقع نقد صریح این مدیر پیام‌رسان داخلی به دانش‌بنیان بودن تولید فیلترشکن در کشور و دانش‌بنیان نشدن کسب‌وکار خودش است.

محمدرسول کاظمی؛ مدیر پیام‌رسان آی‌گپ در سلسله توییت‌هایی با عنوان «چگونه از فیلترشکن بومی شرکت "راهکار سرزمین هوشمند" استفاده کنیم» اقدام به آموزش استفاده از فیلترشکنهای هات‌گرام و طلاگرام که توسط یک شرکت دانش‌بنیان داخلی توسعه داده شده است، پرداخت.

مدیر پیام‌رسان آی‌گپ ضمن اثبات فنی فیلترشکن بودن این دو ابزار، به مزایای استفاده از فیلترشکن و پروکسی بومی پرداخت و گفت: محاسبه تعرفه نیم‌بها (برای اینکه تمامی شرکتهای اینترنتی فکر می‌کنند شما دارید از اینترنت داخلی استفاده می‌کنید) و در دسترس قرار گرفتن تمامی سایتهای فیلترشده از جمله سایتهای پورن.

وی با تأکید بر اینکه "دو سال است درخواست دانش‌بنیانی داده‌ایم که به سرانجام نرسیده است"، ابراز کرد: تولید فیلترشکن بومی، دانش‌بنیان‌تر از تولید پیام‌رسان بومی است! شرکت راهکار سرزمین هوشمند تولیدکننده طلاگرام و هات‌گرام دانش‌بنیان است اما هیچ کدام از شرکتهای پیام‌رسان داخلی دانش‌بنیان نیستند!

او همچنین به‌کنایه نوشت: راستی شرکتهای دانش‌بنیان، آفر خوبی دارند و همین شرکت از سال 84 تا الآن در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران فعالیت می‌کند!

کاظمی همچنین افزود: با بررسی موضوع به عمق فاجعه پی می‌بریم؛ روتر این شرکت ارتباط مستقیم با روتر اصلی شرکت ارتباطات زیرساخت دارد.

در پایان مدیر این پیام‌رسان بومی خطاب به وزیر ارتباطات عنوان کرد: آقای وزیر! امکانش هست از این زیرساختی که به این شرکت دادید به پیام‌رسانهای داخلی هم بدهید؟! می‌شود توضیح دهید بنا بر کدام مجوز، این شرکت مستقیم به روتر زیرساخت وصل است؟!

عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در به سوالاتی در خصوص دو نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی در صفحه شخصی خود در پیام رسان سروش توضیحاتی ارائه داد.

خرم آبادی نوشت: با توجه به سوالات متعددی که خبرنگاران در مورد ماهیت دو نرم افزار "هاتگرام" و "تلگرام طلایی" مطرح کرده اند مطالب ذیل جهت آگاهی اعلام می شود. هاتگرام و طلاگرام پیام رسان نیستند. آن ها در واقع دو فیلتر شکن داخلی با مدیریت واحد هستند که بطور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران ایرانی را به شبکه اجتماعی فیلتر شده "تلگرام" فراهم می کنند. بنظر می رسد یکی از عللی که مدیر تلگرام به فیلتر آن در ایران اعتراض نکرد، این است که برخی از مسئولان فضای مجازی کشور اجازه دادند هاتگرام و طلاگرام فیلتر تلگرام را دور بزنند و مانع از مهاجرت 70 درصد کاربران ایرانی به پیام رسان های داخلی شوند و از این طریق برای تلگرام زمان خریده اند.

بعد ازفیلتر تلگرام حدود 30 درصد کاربران آن فعالیت خود رابه پیام رسان های داخلی منتقل کرده اند. اگر امکانات و پهنای باندی که در اختیار هاتگرام و طلاگرام گذاشته شده به پیام رسان های داخلی داده شود، قطعا آن ها خدماتی بهتر از تلگرام به مردم عرضه خواهند کرد.

در حال حاضر علیرغم اینکه امکان جایگزینی کامل پیام رسان های داخلی به جای تلگرام وجود دارد و با وجودی که پیام رسان های داخلی توان ارایه خدمات به همه کاربران ایرانی را دارند، برخی از مسئولان فضای مجازی کشور نگاه مأیوسانه به توان داخلی دارند ودر نتیجه بجای برنامه ریزی برای قطع ید کامل تلگرام هنوز بدنبال رونق فیلتر شکن های داخلی مانند طلاگرام و هاتگرام هستند.

در ابتدای امر قرار بر این بوده که فعالیت کنترل شده هاتگرم و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران را به پیام رسان های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن ها به حدود ده میلیون نفر رسید ارتباط آن ها با تلگرام قطع و کاربران آن ها به یک پیام رسان قوی داخلی منتقل شوند. ولی علیرغم اینکه که هم اکنون تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از 26 میلیون نفر رسیده تا کنون به این وعده عمل نشده است. تبلور شبکه ملی اطلاعات درگرو تحقق یک یا چند شبکه اجتماعی ملی است. اهمیت راهبردی صنعت تولید و بهره برداری از شبکه های اجتماعی ملی به لحاظ نقش آن در غنی سازی ذهنها، اگر مهمتر از صنعت صلح آمیز هسته ای نباشد کمتر از آن نیست.

اجازه ادامه فعالیت به فیلتر شکن های داخلی (هات گرام و طلا گرام) علاوه بر تبعات سوء و آسیب های فرهنگی، امنیتی و اجتماعی ناشی از سلطه بیگانه بر فضای مجازی کشور باعث نابودی پیام رسان های داخلی و از بین رفتن این صنعت و هزاران شغلی است که قرار است در بستر شبکه های اجتماعی داخلی ایجاد شود.

محمد دلیری گل - کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است .

با گسترش شبکه های اجتماعی و تغییر ذائقه های مردم در استفاده از فضای مجازی شاهد رشد روز افزون فعالیت نه تنها نخبگان؛ بلکه مردم عادی بوده ایم. به طور حتم یکی از قدرمشترک های خاطرات این سالهای ایرانیان در هر مهمانی و دورهمی پای ثابت بودن شبکه های اجتماعی و به طبع آن محتوای سیاسی و بیشتر اوقات طنزآلود آن بوده، محتوایی که فارغ از کیفیت تربیتی آن حداقل سرگرم کننده است. قدر مشترکی که صدای طرفداران سنتی دورهمی ها را درآورد و خیلی زود به عنوان یک تهدید در مهمانی ها شناخته شد. در این میان پس از کوچ بزرگ کاربران ایرانی از پیام رسان های وایبر و وات ساپ به تلگرام شاهد یک نوع هم افزایی و گسترش تولید محتوا در شبکه اجتماعی تلگرام بودیم. کوچی که نزدیک به 40 میلیون نفر از ایرانی ها را در بر گرفت و هرگاه سخن از ارتباط و رد و بدل شدن پیام می شد یک اصطلاح ثابت را می توانستیم دریابیم و آن اینکه برایم تلگرام کن!

حالا پس از آن کوچ بزرگ و در پی ناآرامی های دی ماه سال گذشته تصمیم بر آن شد که فکری برای استفاده مردم از شبکه های پیام رسان شود و سازماندهی صحیحی در این خصوص صورت گیرد که علی رغم شکل گیری این دغدغه در بین مسئولان کشور با گذشت شش ماه از این موضوع نه فکر صحیحی برای آن شد و نه سازماندهی درستی .

قطعاً همگان کم و بیش با خطرات و آسیب های پیام رسان خارجی تلگرام آشنا هستند، وقتی فقط ماهانه 13200 کانال مجرمانه ای که خود تلگرام هم بر آن صحه میگذارد مسدود می‌شود باید به عمق فاجعه پی برد. در همین راستا بود که در سال 1395 شورای عالی فضای مجازی، تلگرام را ملزم می کند که در مدت یک سال سرورهای خود را برای ادامه فعالیت و شفاف سازی عملکرد پیام رسان خود به ایران بیاورد . همزمان وزارت ارتباطات رایزنی هایی با شرکت تلگرام برای مسدود سازی کانال ها و گروه های مستهجن و ضد نظام انجام داد و قوه قضائیه لیست بلند بالای 8 هزار کانالی برای مسدود سازی به وزارت ارتباطات ارائه کرد.

در جریان آشوب های دی ماه 96 بود که بارها مسئولان وزارت ارتباطات از مدیران تلگرام خواستند تا برخی از کانال های معاند و محرک آشوب در ایران را مسدود کنند ولی در نهایت هیچکدام از این امور محقق نشد؛ وزیر ارتباطات در اینباره می‌گوید" مسئولان تلگرام دستورات ما را اجرا نمی‌کنند در حالیکه همان منافقینی که 17 هزار شهید از ملت ایران گرفتند امروز به راحتی در کانالهای تلگرام به فعالیت می‌پردازند". بی توجهی به خواست دولت ایران در کنار تجزیه و تحلیل اطلاعات 40 میلیون ایرانی و همراهی و پشتیبانی بی سرو صدا از کانال های معاند همه و همه تنها قطره ای از بدعهدی های تلگرام در خصوص کاربران ایرانی است.

اما در مواجه با این تهدید علی رغم هشدارهای صریح و بی پرده رهبری در سالهای اخیر در خصوص فضای مجازی و تاکید چندین و چندباره بر اهمیت مضاعف فعالیت در این فضا؛ متاسفانه سیاست بازی های دولت برای سوء استفاده از این مساله همواره موجب ایجاد یک شکاف دوگانه حاکمیت-دولت گردیده است. به نحوی که حاکمیت همواره در ذهن مردم مسدود کننده و محدود کننده آزادی های مردم عنوان و دولت بعنوان ناجی و مدافع آزادی های شهروندی معرفی گردیده است همان ترفندی که به وسیله آن از مردم رای گرفته شد.

بارزترین این دوگانه سازی را اردیبهشت ماه در قضیه فیلترینگ تلگرام شاهد بودیم که به دستور قوه قضائیه انجام شد و رئیس جمهور در چندین نوبت موضع گیری های تندی علیه آنچه او به عنوان مقامات عالی کشور بیان داشته ابراز کرده است. حسن روحانی در صفحه رسمی اینستاگرام اش نوشت :" اگر در عالی‌ترین سطح نظام، تصمیمی برای محدود کردن یا مسدودسازی ارتباطات مردم گرفته شده است، باید صاحبان واقعی این کشور که مردم هستند در جریان امور قرار بگیرند."

این شکاف دوگانه ضمن ایجاد دیوار بلند بی اعتمادی بین مردم و حاکمیت منجر به از بین رفتن فرصت اصلاح ساختار استفاده از شبکه های اجتماعی در ایران شده است.

پس از آنکه از اواخر اسفندماه سال گذشته زمزمه هایی مبنی بر فیلترینگ تلگرام به گوش رسید و رفته رفته به طور گسترده در شبکه های اجتماعی بین 40 میلیون ایرانی دست به دست شد کوچ کاربران تلگرام به سمت شبکه های پیام رسان دیگر از جمله شبکه های ایرانی ها گسترش یافت و تا به حال که نیمه اول خرداد ماه است گفته می شود 25 میلیون کاربر وارد شبکه های اجتماعی ایرانی شده است.

فیلترینگ ناقص تلگرام از اردیبهشت ماه به دستور قضایی آغاز گردید و قرار بود به صورت کامل پس از چندی انجام شود و چنین نشد و این مساله تهدید های جدیدی را بوجود آورد که لازم است بدانها توجه جدی شود.

نکته اول نهادینه شدن و اضافه شدن عنصری با عنوان فیلترشکن به خانواده های ایرانی است. زمانی در کشور ما وقتی صحبت از فیلترینگ و از سایت فیلتر شده سخن به عمل می آمد ؛ شاخک های تربیتی پدر و مادر حساس می شد. خانواده های ایرانی حساسیت بالایی داشتند و نظارت جدی بر حضور فرزندانشان و احیانا استفاده از فیلترشکن توسط آنان وجود داشت. موضوعی که کمتر کسی جرات گفتن داشتن فیلتر شکن را در جامعه به خصوص در خانواده داشت ولیکن موضوع فیلترینگ ناقص تلگرام باعث شد که اینبار عدم استفاده از فیلترشکن یک امرغیرعادی و غیرموجه جلوه کند و این موضوع به یک رویه ثابت در تلفن همراه اکثریت مردم حتی بچه های دبستانی تبدیل گردد و دیگر قبح استفاده از آن شکسته شود و هیچ پدر ومادری نمی تواند به خاطر داشتن فیلترشکن فرزند خود را مواخذه کند حالا بگذریم از تهدید امنیتی فیلترشکن های رایگان خصوصاً سایفون که متعلق به دولت انگلستان است و به صورت رایگان به مردم ایران سالهاست که خدمات ارائه می کند!

در نهایت از تهدید تربیتی و امنیتی استفاده از فیلترشکن که بگذریم دور زدن قانون و بی اعتنایی به ممنوعیت های قانونی و به عبارتی نافرمانی مدنی؛ امروزه به صورت یک اپدیمی در بین ایرانیان همانند بی حجابی، استفاده از ماهواره و... تبدیل گشته است و اکنون جامعه شناسان را پیش از پیش با خود درگیر می کند که چگونه باید در مقابل این بی قانونی هایی که دیگر خود تبدیل به یک هنجار و عرف گشته اند سدی ایجاد کرد. اگر یادمان باشد نصاب های ماهواره پنهانی می آمدند و پنهانی می رفتند و کسی جرات گذاشتن ماهواره خود را در منظر عمومی نداشت اما امروز شاهد دهن کجی به قانونی شده ایم که همگان به آن میخندیم و این فاجعه قانون گریزی امروز در مقابل ماست در خصوص خرید و فروش فیلترشکن ها در مغازه های موبایل فروشی آن هم با قیمت های بین 10 تا 100 هزار تومانی!

دومین تهدید مربوط به تهدید محتوایی است که امروزه گریبان استفاده کنندگان از شبکه های اجتماعی را گرفته است. باجدی شدن زمزمه های فیلترینگ تلگرام در اردیبهشت ماه و به بهانه حمایت از پیام رسان های داخلی کانال ها و گروه های بزرگ ارزشی فعالیت خود را در تلگرام متوقف و به پیام رسان های داخلی کوچ کردند. کوچ میلیون ها ایرانی از تلگرام به پیام رسان های داخلی که هنوز امار و ارقام رسمی در خصوص تعداد آنها فارغ از اعلامیه های تبلیغاتی در فضای جنگ رسانه ای منتشر نشده است در کنار فیلترینگ ناقص تلگرام، یک تهدید بزرگ را بوجود آورده است و آن خالی شدن فضای تلگرام از نیروهای ارزشی برای پاسخگویی و تولید محتوای همسو با انقلاب اسلامی در این فضاست.

با نگاهی گذرا به تلگرام امروز می توانید به وضوح مشاهده کنید اکثریت کانال ها و نیروهای ارزشی وقت خود را برای تولید محتوا در پیام رسان های داخلی می گذارند در حالیکه مردم کوچه و بازار که به اصطلاح از آنها به قشر خاکستری یاد می شود همچنان محتوای خود را از کانال های ضد انقلاب و طنز دریافت می کنند که با قدرت و شدت در تلگرام پای کار تولید محتوای غیر همسو با ارزش های انقلاب اسلامی و تبلیغ سبک زندگی غربی هستند.

داستان آشوب ها دوباره در کشور رقم خورد و اینبار در کازرون و به بهانه ای واهی و در این میان دوباره تلگرام نقش خود را به عنوان یک عامل اثرگذار ایفا کرد و کانال های ضد انقلاب با استفاده از فضای اختصاصی ایجاد شده برایشان به تولید محتوای کذب برای به خیابان کشاندن مردم تلاش کردند و حاصل آن شد که مردم کازرون دیدند و دیگران در خبرها خواندند.

این روزها در فضای تلگرام به راحتی بیش از گذشته ترویج بی بندوباری در کانال های طنز، تهمت و تخریب چهره های انقلابی در کانال های اصلاح طلب را بدون آنکه کسی بخواهد و بتواند به شبهات و محتوای آنان پاسخ بدهد را می توان مشاهده کرد.

فتنه سال 88 آنچنان هنوز از یادها نرفته است و حتما دستور هیلاری کلینتون به مسئولان توییتر برای به تاخیر انداختن بروزرسانی های نرم افزاری و تعمیراتی سرورهای این شبکه اجتماعی را در آن بحبوهه به یاد دارید. توییتر در آن سالها خصوصا از خرداد 88 که فیلتر شد فضایی اختصاصی برای مخالفان و معاندان جمهوری اسلامی ایران و اصلاح طلبان شد. تولید محتوا در این فضا که تاثیرگذاری بسیاری زیادی در این سالها در شبکه های اجتماعی دیگر داشته است برکسی پوشیده نیست اما پس از چندی با ورود نیروهای ارزشی به این فضا، شاهد تغییر اساسی در تولید محتوا و گردش اطلاعات در توییتر هستیم و کثرت جمعیت نیروهای خوش فکر و با انگیزه حزب اللهی توانسته است نبض این فضا را در دست بگیرد؛ گرچه که نباید فراموش کنیم مشخصات بازی در زمین حریف را حریف مشخص میکند و مدعای این حرف نوع ترندهای جهانی است که نشان از دخالت آشکار گردانندگان اصلی این بازی است.( البته در بعضی مواقع بلد نبودن بازی توسط نیروهای حزب اللهی کار را از دست آنان خارج کرده است.)

در هر حال تهدید جدی فیلترینگ ناقص تلگرام امروز به شدت بر امنیت ملی و تولید محتوای معاندین و مخالفین در این فضا اثرگذار بوده است و باید فکر جدی شود. اینکه دوباره نیروهای حزب اللهی به فضای تلگرام بازگردند خودش یک معضل و نشان از شکست سیاست های فضای مجازی حاکمیتی است و خالی گذاشتن این فضا هم خودش یک تهدید جدی دیگر و نباید از انتظار دور داشت که تکرار حوادث دیگری شبیه به کازرون و کامیونداران را دامن بزند.

سومین معضل گریبان گیر در این فضا که ارتباط تنگاتنگی با تمامی معضلات دارد نبود ساختار مشخص و گسترده برای جذب و فعالیت 40 میلیون کاربر تلگرام در شبکه های پیام رسان داخلی است که این مساله باعث شده است که فیلترینگ ناقص برای جلوگیری از هجوم یکباره کاربران به این پیام رسان ها که زیرساخت های کاملی ندارند انجام شود. از یک طرف نمی شود به طور کامل تلگرام را فیلتر کرد چون پیام رسان های داخلی توان جذب ندارند و از یک طرف وجود تهدیدات گسترده امنیت ملی در فیلترینگ ناقص تلگرام باعث ایجاد یک دوگانه شده است که حتی نیروهای ارزشی را نیز سر در گم کرده است. سوال اساسی این است که وقتی وزیر ارتباطات می گوید" پیام‌رسان یک فضای درآمدی سه هزار میلیارد تومانی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کند" پس چرا دولت تمایلی به حمایت برای کسب و کار ایرانی ندارد؟ در جواب باید گفت اینکه دولت تمایلی به کمک تمام و کمال به پیام رسان های داخلی برای قدرتمند شدن آنها ندارد مساله ای است که بازهم پای سیاست بازی های دولتمردان را برای فرار از پاسخگویی به مشکلات اقتصادی مردم وسط کشیده است. سیاستی که منجر به بی اعتمادی مردم شده است البته نه آنگونه که ضد انقلاب و سیاسیون سیاست باز داخلی بدان اشاره و آن را بزرگنمایی می کنند؛ یعنی نبود اطمینان از حفظ حریم خصوصی افراد؛ بلکه مردم بی اعتماد به نبود ساختار قوی برای کسب و کار و فعالیت در این شبکه ها هستند و این بی اعتمادی تاثیر به سزایی در گسترش کوچ مردم به پیام رسان های داخلی خصوصا قشر خاکستری دارد .

چهارمین معضل پیش روی در فضای پیام رسان های داخلی، عدم ایجاد یک جبهه متحد برای رشد و گسترش دو یا سه پیام رسان قدرتمند جهت ارائه خدمات به مردم است. متاسفانه پس از فیلترینگ تلگرام شاهد این بوده ایم که برای ارتباط با دوستان و خانواده و انجام کسب و کار باید انواع پیام رسان های داخلی را نصب کنیم در حالیکه مردم پیش از این در تلگرام مجتمع بودند و به راحتی می توانستیم پیامی را به صورت گسترده نشر دهیم و به گوش و نظر همگان برسانیم اکنون این فرصت از بین رفته و برای اینکه مخاطبین مختلف را جذب و ارتباط گیری انجام شود، مجبوریم انرژی بیشتری صرف شود که این خود یک ضعف برای تولید و نشر محتواست. در همه جای دنیا این مساله وجود دارد که پیام رسان های مختلفی در عرصه شبکه های اجتماعی حضور دارند اما مردم غالبا در یک یا دو پیام رسان حضور و محل آنرا تجمع خود قرار می دهند. در حال حاضر هیچ سیاستی برای این مساله در نظر گرفته نشده است و تمامی پیام رسان ها در جهت تخریب یکدیگر تلاش مضاعفی دارند.

با وجود تمامی معضلات بالا باید این نکته را در نظر داشت که اجرای سیاست های دوگانه در خصوص فیلترینگ تلگرام و عدم حمایت از پیام رسان های داخلی زمینه ساز خطرات بیشتری برای مردم و نظام است.یادمان باشد در فضای مجازی کشور 66 مصداق مجرمانه اجتماعی وجود دارد، اما برخورد با این مصادیق را در ارتباط با سرویسهای داخلی می‌توانیم اعمال کنیم نه بسترهای خارجی.

پایگاه بصیرت

روزنامه دولت در گزارش نوشت: آمار ها نشان می‌دهد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی با کاهش زیاد از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

وقتی تلگرام 10 اردیبهشت ماه فیلتر شد مسئولان از کاهش تعداد کاربران و بازدید‌کنندگان این شبکه اجتماعی خبر دادند اما بعد از گذشت چند روز با اینکه عده‌ای کماکان بر میزان کاهش کاربران و بازدیدکنندگان از این شبکه اجتماعی خبر می‌دادند، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پستی اینستاگرامی با انتشار نموداری اعلام کرد که بازدید و استفاده کاربران از تلگرام تنها بعد از دو روز بعد از اعمال فیلترینگ به‌دلیل استفاده از فیلترشکن دوباره به روزهای اوج خود رسیده است. این نمودار نشان می‌داد که در روز اعمال فیلترینگ در 10 اردیبهشت ماه آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرده و از نزدیک به 2 میلیارد بازدید از بیش از 900 هزار کانال (در روز 9 اردیبهشت ماه) به 900 میلیون بازدید رسیده است اما بعد از دو روز و در روز 13 اردیبهشت ماه و استفاده فراگیر کاربران از فیلترشکن این رقم به مرز 1.1 میلیارد بازدید بازگشته و در 27 اردیبهشت ماه به اوج خود یعنی 1.7 میلیارد (یک میلیارد و 700 میلیون) بازدیدکننده در روز رسیده است.

در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که نموداری که وزیر به آن استناد کرده است توسط چه مجموعه‌ای و چگونه به دست آمده است و تا چه میزان قابل اعتماد است؟ این سؤال‌ها را ابتدا از محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جویا شدیم که وی ما را به آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران به مدیریت «مسعود اسدپور» ارجاع داد. روزنامه «ایران» با اسدپور درباره آمار و ارقامی که درباره شبکه اجتماعی تلگرام از سوی مسئولان منتشر می‌شود، گفت‌و‌گو کرده است.

بازگشت به روزهای اوج با فیلترشکن
مسعود اسدپور رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران، درباره نموداری که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به آن استناد کرد به «ایران» گفت: این نمودار بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام را نشان می‌دهد که بوسیله سامانه پایش با عنوان «هشتگ» به‌دست آمده که محصول آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران است.
اسدپور با بیان اینکه به مدت دو سال است که با این سامانه، کانال‌های عمومی در تلگرام را رصد و بازدید کاربران و تعداد مطالبی را که در کانال‌های عمومی منتشر می‌شود  روزانه در کانالی به‌ نام تلگرافی به آدرس (@tlrphy) منتشر می‌کنیم، افزود: تلگرام از آنجایی که یک رابط برنامه‌نویسی (API) را در این شبکه اجتماعی فراهم کرده است از این‌رو می‌توان اطلاعات کانال‌های عمومی آن را رصد و میزان بازدید و مطالب منتشر شده در این کانال را به صورت آمار و اعداد و ارقام روزانه، هفتگی و ماهانه ارائه داد.

مدیر گروه فناوری اطلاعات دانشگاه تهران با بیان اینکه آمارها از منظر بازدید و تولید مطالب تهیه می‌شود، افزود: میزان بازدیدهای تلگرام و میزان انتشار مطلب نسبت به قبل از فیلتر تلگرام در نوسان (کاهش و افزایش) بوده است، به طوری که در روز اعمال فیلترینگ (10 اردیبهشت ماه) آمار بازدید از کانال‌های تلگرامی کاهش چشمگیری پیدا کرد. به عبارتی آمار بازدید از بیش از 900 هزار کانال در تلگرام که در روز 9 اردیبهشت ماه به عدد 2 میلیارد می‌رسید، در روز فیلترینگ به رقم 900 میلیون بازدید رسید. مشاهدات ما نشان می‌دهد این روند کاهش در روز 12 اردیبهشت ماه به کمترین میزان مراجعه یعنی حدود600 میلیون کاربر رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه به آمارها اشاره کرد و گفت: همان‌طور که گفته شد آمار بازدید و بارگذاری مطالب از روز 13 اردیبهشت ماه افزایش یافت به‌طوری که طبق مشاهدات آمار بازدید در این روز به 1.1 میلیارد و بارگذاری مطالب یک میلیون و 300 هزار رسید. با ادامه افزایش بازدیدها در 19 اردیبهشت ماه آمارها به 1.3 و ارسال مطالب به یک میلیون و 500 هزار رسید تا اینکه در 27 اردیبهشت ماه بازدیدها از تلگرام دوباره به اوج خود یعنی به مرز 1.7 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 600 مطلب رسید. مجدداً با ادامه نوسان‌ها در 19 خرداد بازدیدها کاهش داشت و به 1.01 میلیارد و ارسال مطالب به یک میلیون و 420 هزار مطلب رسیده است. 20 خرداد ماه این رقم 1.31 میلیارد (یک میلیارد و 310 میلیون) بازدید ثبت شد و میزان آمار بازدید‌ها در 21 خردادماه به 1.08 میلیارد و در 23 خردادماه 1.21 میلیارد رسید.-

وی در ادامه با بیان اینکه کاهش انتشار مطالب به اندازه کاهش بازدیدها نبود و ارسال مطالب از 2 میلیون و 200 هزار مطلب به یک میلیون و 400 هزار مطلب کاهش یافت، گفت: علت این موضوع آشنایی ادمین‌های کانال‌ها با فیلترشکن بود ولی وقتی در روزهای بعد کاربران نیز کم کم فیلترشکن‌ها را نصب کردند از این‌رو دوباره بازدیدها و ارسال مطالب افزایش یافت.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران با بیان اینکه هنوز آمار بازدیدها به روز 27 اردیبهشت ماه (1.7 میلیارد) نرسیده است، گفت: افت و خیزها در نمودار نشان دهنده کارکرد فیلترشکن‌ها و قدرت شناسایی سامانه ضد فیلترشکن‌ها است. روزهایی که فیلترشکن کاربران توان مقابله با فیلترینگ  ندارد، افت بازدیدکننده وجود دارد. بعد از اینکه کاربران سراغ فیلترشکن‌های جدید می‌روند دوباره مطالب و بازدیدها بالا می‌رود. در مقابل سامانه ضد فیلترینگ با تغییر روزمره با فیلترشکن‌ها مقابله می‌کند و این جنگ به صورت دائم ادامه دارد.
اسدپور با اشاره به اینکه نوسان در میزان بازدیدهای تلگرام دلایل دیگری مانند تعطیلات آخر هفته، رویدادهای مهم مانند جام جهانی، مناسبت‌های مختلف مانند ماه رمضان نیز دارد، افزود: آمارها نشان می‌دهد که وقتی 18 اردیبهشت ماه امریکا از برجام خارج شد بازدید از تلگرام افزایش یافت، به‌طوری که بازدیدها نسبت به‌روز قبل این اتفاق که 1.1 میلیارد بازدید بود، به 1.3 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید. یا وقتی 5 خردادماه ناصر ملک مطیعی درگذشت آمار بازدید از تلگرام نسبت به روز قبل از 1.1 میلیارد به 1.2 میلیارد و ارسال مطالب از یک میلیون و 400 هزار به یک میلیون و 500 هزار مطلب رسید.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران گفت: تا زمان تنظیم مصاحبه (26 خرداد ماه)، بیش از 191 هزار کانال به روزرسانی شده است. در 24 ساعت گذشته همین روز یک میلیون و 480 هزار مطلب با متوسط 7 مطلب در هر کانال منتشر شده است. تعداد بازدید‌های اصلی از کانال‌های عمومی به روز شده به 1.24 میلیارد رسیده و به طورمتوسط نیز هر مطلب 888 بار بازدید شده است.

دریافت اطلاعات علت مراجعه کاربران به تلگرام
مسعود اسدپور درباره چگونگی محاسبه این آمار و ارقام نیز گفت: با سامانه پایش، مطالب تمام کانال‌های عمومی که در هر روز منتشر می‌شود دریافت شده و آمار بازدید مطالب با هم تجمیع می‌شود. این عدد همان عددی است که روزانه گزارش می‌شود. البته با مکانیزمی که در سرویس تلگرام وجود دارد بازدید هر فرد از یک مطلب فقط یک بار شمرده می‌شود حتی اگر این مطلب در کانال‌های خصوصی یا در چت‌ها بازنشر شده و توسط یک کاربر در جاهای مختلف مشاهده شود، تنها یک بازدید برای آن فرد شمارش می‌شود. البته در مورد تعداد مطالب از آنجایی که اعداد و ارقام گزارش شده فقط کانال‌های عمومی را در نظر می‌گیرد، بنابراین کانال‌های خصوصی و چت‌ها، کل ترافیک تلگرام را دربرنمی‌گیرد پس می‌توان گفت آمار و ارقام بازدید و تولید محتوا در کل بیش از این اعداد است.
اسدپور درباره اینکه وزیر ارتباطات اعلام کرده‌اند که از 40 میلیون کاربر تنها یک میلیون از تلگرام خارج شده‌اند، چگونه محاسبه شده است، گفت: کانال‌های عمومی فارسی زبان قبل از فیلتر تلگرام سرجمع 1.2 میلیارد عضو داشته‌اند. در نتیجه 40 میلیون کاربر فارسی تلگرام هر یک به‌طور متوسط در 30 کانال عضو بوده‌اند. در حال حاضر این آمار 30 میلیون کاهش عضویت نشان می‌دهد. بر این اساس می‌توان به صورت احتمالی گفت نزدیک به یک میلیون کاربر از تلگرام خارج شده‌اند.
مدیر گروه فناوری اطلاعات درباره علت مراجعه کاربران به تلگرام، گفت: آمارها نشان می‌دهد که کانال‌های خبری و سرگرمی در صدر بازدیدها از سوی کاربران قرار دارد به عبارتی طبق بررسی‌های موضوعی، تقریباً یک سوم کانال‌ها به موضوعات خبری، یک سوم به موضوعات سرگرمی و یک سوم دیگر به بقیه موضوعات مانند علمی، ادبی، آموزشی، اطلاعات عمومی و... اختصاص دارد.
وی افزود: کاربران به‌دنبال دریافت اطلاعات و خبر هستند و اگر آنچه جست‌و‌جو می‌کنند را در رسانه‌های رسمی پیدا نکنند به تلگرام مراجعه می‌کنند. بعد از فیلتر تلگرام، به‌دلیل اتفاقاتی همچون خروج امریکا و نوسانات ارزی، بازدید و عضویت در رسانه‌های معاند نظام بیشتر از قبل شده است. حتی آمار عضویت یکی از کانال‌های معاند نظام نشان می‌دهد که قبل از فیلترینگ این کانال یک میلیون و 350 هزار عضو داشت، روز فیلتر تلگرام به یک میلیون و 400 هزار رسید و در آخرین آمار در 28 اردیبهشت عضویت بیش از یک میلیون و500 هزار نفر را نشان می‌دهد. این آمار نشان دهنده نگرانی مردم برای کسب اطلاع از منابع مختلف و کنار هم گذاشتن آنها برای رسیدن به درک واقع گرایانه‌ای از وضعیت موجود است.
رئیس آزمایشگاه شبکه‌های اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه درباره کاهش رنک جهانی تلگرام که از سوی برخی از مسئولان اعلام شد نیز گفت: از آنجایی که بیشترین کاربران این شبکه را ایرانیان تشکیل می‌دهند طبیعی است که با اعمال فیلترینگ رتبه آن کاهش یابد. رتبه این شبکه اجتماعی در زمان تهیه این گزارش از 507 به 564 نزول کرده و مطمئناً در روزهای آینده پایین‌تر هم خواهد رفت.
اسدپور در پاسخ به این سؤال که آیا این آزمایشگاه آماری از وضعیت بازدیدهای پیام رسان‌های داخلی دارد و در این زمینه نیز پایش انجام می‌دهد؟ گفت: پیام رسان‌های داخلی مکانیزمی که تلگرام برای کسب اطلاعات به‌صورت خودکار فراهم کرده است ، ندارند و شاید به این دلیل باشد که این کار برای پیام رسان‌های داخلی از اولویت برخوردار نیست شاید هم از قصد نمی‌خواهند اطلاعاتی از این فعالیت‌ها منتشر شود. دلیل دیگر آن ممکن است نگرانی از مخاطرات امنیتی ارائه چنین امکاناتی باشد. مهمتر اینکه پایش و رصد و ارائه آمار و ارقام باید دقیق باشد و اعلام این آمار به‌صورت روزانه مسئولیت بالایی ایجاد می‌کند

عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه می‌گوید: مشخص نیست که سرورهای تلگرام طلایی در کدام کشور است و این نوع تلگرام فیلتر نمی‌شود.

رمضانعلی سبحانی فر (نماینده مجلس شورای اسلامی و  عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه) درباره تلگرام طلایی گفت: مباحثی درباره این تلگرام مطرح شده که براساس برخی اظهارنظرها تلگرام طلایی با زبان فارسی بر روی تلگرام اصلی نصب شده است اما درباره کم و کیف فعالیت آن اطلاع کافی در دست نیست.

نماینده مردم سبزوار در مجلس شورای اسلامی به خانه ملت گفت: مشخص نیست که سرورهای تلگرام طلایی در کدام کشور است.

رییس کمیته ارتباطات کمسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی درباره اینکه آیا تلگرام طلایی فیلتر می‌شود یا خیر، افزود: ظاهراً این نوع تلگرام فیلتر نمی‌شود؛ البته این بدان معنا نیست که ما به بخشی از تلگرام اجازه فعالیت داده و به بخشی اجازه فعالیت ندهیم.

عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه همچنین درباره آخرین وضعیت نامه شش وزیر و دو نفر از نمایندگان مجلس به عنوان اعضای این کمیته به دادستان کل کشور برای رفع فیلتر توییتر، تصریح کرد: هنوز هیچ پاسخی به این نامه داده نشده و به جواب نرسیده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تلاش برای فیلترینگ تلگرام بطوریکه دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند در عمل شکست خورده است.
پیام‌رسان تلگرام در ایران ۴۰ میلیون کاربر دارد و ۶۰ درصد از پهنای باند اینترنت کشور صرف استفاده از آن می‌شود. در فرصت حاضر به بررسی میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ می‌پردازیم.
پس از اختلالات ایجاد شده توسط دولت ایران برای استفاده از وایبر و لاین، توجه مردم به استفاده از تلگرام جلب شد و به سرعت این مسنجر جای خود را در گوشی‌های اغلب ایرانیان باز کرد. امّا میزان بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ تحت تأثیر قرار گرفت که در مطلب پیش رو آن را بررسی می کنیم.

دلایل محبوبیت تلگرام نزد ایرانیان به موارد زیر مربوط می‌شود:
1-    سرعت و امنیت؛
2-    امکان انتقال گروه‌ها از نرم‌افزارهای قدیمی به تلگرام با استفاده از لینک‌های دعوت؛
3-    افزایش تعداد عضوگیری در گروه‌ها از ۵۰ عضو در وایبر به ۵۰۰۰ عضو در تلگرام؛
4-    امکان تبادل فایل‌ها با حجم تا یک گیگابایت در پیام‌ رسان تلگرام؛


روند فیلترینگ تلگرام در ایران
دولت ایران به دلایل خاصی بارها بحث فیلترینگ تلگرام را مورد بررسی قرار داده است و به تکرار دسترسی کاربران به این پیام‌رسان با اختلالات جدی مواجه شده و در نتیجه میزان بازدید از تلگرام تحت تأثیر قرار گرفته است. طی تظاهرات ۸ دیماه سال ۱۳۹۶ تلگرام به مدت بیش از یک هفته از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و بالاخره در تاریخ ۲۳ دی ماه ۱۳۹۶ مجدداً در دسترس قرار گرفت.
به گزارش ایتنا فیلترینگ جدی تلگرام در تاریخ ۱۰ اردیبهشت سال جاری رخ داد. به این ترتیب، مجدداً تلگرام در ایران به دستور قضایی از دسترس کاربران خارج شد. در دستور قضایی دادستانی تهران آمده بود: تلگرام باید به گونه ای فیلتر شود که حتی با ابزارهایی شبیه فیلترشکن هم قابل دستیابی نباشد. امّا خواسته دادستانی تهران محقق نشد و ایرانیان با استفاده از فیلترشکن به تلگرام دسترسی پیدا کردند.

سخنان ضد و نقیض پس از فیلترینگ تلگرام
پس از فیلترینگ تلگرام در ایران سخنان ضد و نقیضی درباره آمار عضویت ایرانیان در تلگرام و پیام‌رسان‌های داخلی و میزان بازدید از تلگرام مطرح شد. مثلاً یک عضو ناظر در شورای عالی فضای مجازی مدعی شد که پیام‌رسان‌های داخلی ۲۰ میلیون کاربر دارند. جالب اینکه شواهد نشان می‌دهد که یکپارچگی در سیاست‌های فیلترینگ وجود ندارد، مثلاً رسانه‌های اصولگرا همواره شکوه می‌کنند که دستگاه‌های دولتی همچنان از تلگرام استفاده می‌کنند.
یک نماینده مجلس در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت  تصریح کرد: در جلسه وزیر ارتباطات با نمایندگان گفته شد که بعد از فیلتر شدن تلگرام یک میلیون نفر از 45 میلیون کاربر تلگرام، این اپلیکیشن را از روی گوشی خود پاک کرده‌اند. در همین حال، رسول سراییان، معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: میزان ترافیک بین‌المللی پیام رسان‌ها با کاهش 67 درصدی مواجه شده است.
به گفته نایب رییس فراکسیون مستقلین مجلس،  تولید محتوا 40 درصد و  میزان بازدید از تلگرام بعد از فیلترینگ آن 50 درصد کاهش داشته است.
در این شرایط، سراییان، رییس سازمان فناوری اطلاعات به ایسنا گفت: ترافیک بین‌المللی پیام‌رسان‌ها با کاهش برآوردی ۶۷ درصد مواجه شده است. وی همچنین تصریح کرد: تاکنون ۲۲ میلیون مورد نصب پیام رسان های داخلی داشته‌ایم که از این تعداد ۸.۵ میلیون کاربر فعال هستند. یک نماینده مجلس از چهار برابر شدن مخاطبان پیام‌رسان‌های داخلی و کاهش ۳۰ درصدی کاربران تلگرام در ایران خبر داد.
با وجود سخنان ضد و نقیض مسئولان در زمینه بازدید از تلگرام و استفاده از آن، واقعیت چیز دیگری است. شواهد واقعی نشان می‌دهند که پس از دو بار فیلتر شدن تلگرام در چند ماه گذشته، کاربران ایرانی نه به صورت دسته جمعی به پیام‌رسان‌های خارجی مانند واتس‌اپ مهاجرت کرده‌اند و نه مشتری پیام‌رسان‌های داخلی مانند سروش شده‌اند بلکه در جستجوی یافتن فیلترشکنی برای دسترسی مجدد به تلگرام بوده‌اند.

افزایش آمار استفاده از فیلترشکن ها
آمارها نشان می‌دهد که تعداد مشترکان سایفون به عنوان اپلیکیشن فیلترشکن قابل دسترسی در ایران در مدت فیلتر شدن تلگرام در دی ماه پارسال ده برابر شد. در روزهای اولیه پس از فیلترینگ در ماه اردیبهشت سال جاری نیز به گفته شرکت سایفون، کاربران ایرانی در هر ساعت ۲.۲ میلیون بار از فیلترشکن سایفون استفاده کرده‌اند.
طاها یاسری، استادیار علوم اجتماعی محاسباتی در دانشگاه آکسفورد می‌گوید: در دی ماه و در یک هفته‌ای که تلگرام در ایران کاملا فیلتر شد، کاربرهای سایفون که ۱.۵ میلیون نفر بودند به ۱۳.۵ میلیون رسیدند. بعد از رفع فیلتر تلگرام، تعداد کاربران سایفون در ایران ۲.۵ میلیون نفر شدند. این بدان معناست که حدود یک میلیون نفر از کسانی که قبلاً از سایفون استفاده نمی کردند نیز تبدیل به مشتریان سایفون شدند.

گفتنی است؛ عقیده عمومی بر این است که نصب و استفاده از وی‌پی‌ان برای بسیاری از کاربران تلگرام دشوار است. امّا تحلیل داده‌های کاربران در ایران نشان می‌دهد که بسیاری از مشترکان جدید سایفون جزو کاربران به اصطلاح غیرحرفه‌ای اینترنت به حساب می‌آیند.

روند بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ
آمارهای منتشر شده نشان می دهد که همزمان با مسدود سازی تلگرام در روز 12 اردیبهشت سال جاری، تعداد بازدید از تلگرام با کاهش قابل توجه به رقم 850 میلیون رسید. این در حالی است که بازدید روزانه کانال های فارسی در 30 فروردین بیش از دو میلیارد و 400 میلیون بوده است. در آماری دیگر اعلام شد که در این روز بازدید از کانال‌های عمومی تلگرام حدود ۱.۱ میلیون بار بوده که نسبت به روز قبل از فیلترینگ حدود ۴۰ درصد کمتر شده است.
از تاریخ 23 اردیبهشت روند صعودی بازدید های تلگرام آغاز شد و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600  میلیون بازدید روزانه در روز 27 اردیبهشت ( 17 روز پس از آغاز مسدود سازی تلگرام) رسید. سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی این افزایش قابل توجه را به «استفاده گسترده از فیلترشکن ها و نسخه های فارسی تلگرام» ربط داده است.
یک سایت فناوری در همین ارتباط اعلام کرد: روند صعودی بازدید از کانال های فارسی تلگرام پس از فیلترینگ از تاریخ 23 اردیبهشت ماه آغاز و از رقم یک و نیم میلیارد در روز به عدد یک میلیارد و 600 میلیون بازدید روزانه و حتی بیشتر در روز 27 اردیبهشت رسید. بنا بر آمارها در این روز رکورد بازدید از تلگرام پس از فیلترینگ شکسته شد، اما در همین روز هم تقریبا میزان بازدید 800 میلیون مرتبه نسبت به 30 فروردین ماه کمتر بود.
بررسی های «سامانه هوشمند جمع آوری اخبار کانال های فارسی» که یک مرکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاه تهران است نشان می‌دهد که بازدید از کانال‌های فارسی تلگرام در روزهای اولیه اعمال فیلترینگ کاهش یافت، امّا دوباره روند صعودی به خودش گرفت. بر اساس آمارها، کاربران ایرانی تلگرام تنها در یک روز 2,3 میلیارد بار از کانال های فارسی دیدن کردند!
گفتنی است؛ سامانه مورد بحث به آزمایشگاه شبکه های اجتماعی دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران وابسته است و در اعتبار آمار آن که در زمینه بازدید از تلگرام منتشر شده است، شکی نیست. از سوی دیگر، مهندس آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز این آمار را در کانال اینستاگرام خود منتشر کرده است.

جمع‌بندی
در جمع‌بندی آنچه در این گزارش گفته شد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    فیلتر کردن تلگرام تاکنون باعث مرگ این پیام‌رسان و یا هجرت ایرانیان از این مسنجر به دیگر اپ‌ها نشده است. به عبارت دیگر اگر چه مقامات قضایی ایران دستور داده‌اند که فیلترینگ تلگرام طوری صورت گیرد که دیگر کسی نتواند در داخل ایران از این پیام رسان استفاده کند، امّا این خواسته تاکنون محقق نشده است.
•    موضوع دیگر این است که شاید به دلیل سهولت کاربرد دیگر پیام رسان‌ها و یا حرکت طبیعی کاربران از یک اپلیکیشن به دیگری روند کاهش استفاده از پیام رسان تلگرام اتفاق بیتفد امّا این کاهش بر اثر فیلترینگ نخواهد بود.
•    واقعیات نشان می‌دهد که فیلترینگ تأثیر چشمگیری بر عدم استفاده از تلگرام نداشته است. مثلاً به گفته طاها یاسری، دو هفته فیلتر کردن تلگرام در دی ماه میزان تولید محتوا و بازدید از کانال‌های عمومی این پیام‌رسان را فقط ۲۰ درصد کاهش داد.
•    موضوع دیگر عدم یکپارچگی سیاست‌ها در زمینه فیلترینگ تلگرام است. در حالیکه برخی از نهادهای دولتی در صدد هستند که استفاده از این پیام‌رسان را در داخل ایران محدود کنند، امّا همچنان بسیاری از نهادهای دولتی ایران از آن استفاده می‌کنند.
•    با توجه به تمامی آنچه در بالا گفته شد می‌توان این طور نتیجه‌گیری کرد که افت اولیه استفاده از تلگرام در ایران بر اثر عدم دسترسی ایرانیان به فیلترشکن بوده است. در روزهای بعدی با نصب این فیلترشکن‌ها عموم مردم به تلگرام دسترسی یافته و از آن استفاده کرده‌اند. (منبع:ایتنا)

به گزارش آی‌تی آنالیز عبدالصمد خرم آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (کمیته فیلترینگ) با انتشار متنی در پیام رسان سروش با تیتر "دردنامه دادستان فضای مجازی از پشت پرده های فضای مجازی تسخیر شده توسط دشمنان" به انتقاد از تلگرام طلایی پرداخت.

متن منتشره به این شرح است:

بسم الله الرحـــــــمن الــرحیـــــــم
                        ِ🔹🔸🔹🔸
✅ دیروز  وقتی که دیدم و شنیدم که برادر بسیجی جناب آقای میثم مطیعی درمراسم قبل از نماز عید سعید فطر مسائل سیاسی, اجتماعی و فرهنگی را در قالب شعر بیان می کند , و موثر واقع می شود. به این فکر افتادم که موضوع دور زدن غیرقانونی فیلتر تلگرام از طریق "تلگرام طلایی" را در قالب چند بیت شعر ذیل (هر چند ناموزون) بیان کنم. ان شاءالله  که موثر واقع شود.
                       ِ🔹🔸🔹🔸

چو فیلتر شد تلگرام روزگاری
 گروهی فوریش کردند یــــاری

اگر چه  "اپ" آن فیلتر نمودند
ولی درهای پُشتی اش گشودند

به مردم  جنس بومی وعده دادند
سپس بر راهشان دامـــــی نهادند

چه دامی! ظاهرش زرد طلایــــی!
ولیکن باطنش  هـــــدم و تبــــاهی

"تلگرام طلایــــــی" نام  آن دام
وَرا تیــــمار کردند صبح  تا شام

 به آن چند هدیه ی  باحال دادند
200 سرور ز بیت المـــــال دادند

 به مردم عرضه شد کالای رومی
 به نامِ نامــیِ تولیــــــــدِ  بومی
 
بزک کردند برونش با مهــــارت
درونش  پر ز زشتی و وقاحت

تلگرامش به حیله زنده کردند
به دشمن خدمتی ارزنده کردند

نشو نومید از این ابیات  ای جــــان
که این وعده به ما دادست قــران

به بیگانه هر آنکس کرد  یـــــــاری
سر انجامش بود خذلان و خواری

  "ولی" , با تکیه برحق گفت دیروز  
 که آینده بود بهـــــــــتر زِ امـــروز

محمد صراف - بسیاری بر این تصورند که دستگاه قضایی یا قضات محترم در مقابل هر رفتار و حکمی که صادر می کنند پاسخگو نیستند و از مصونیت آهنین برخوردارند. چه بسا مصادیقی هم برای این باور خود داشته باشند.

از سوی دیگر حتماً مواردی هم بوده که دستگاه قضایی به شکایت دیگران از عوامل خود رسیدگی کرده است اما حتماً کمتر رسانه ای شده و بویژه جریان رسانه ای مخالف  نظام و یا دستگاه قضایی تمایلی به برجسته سازی و انتشار اخبار آن از خود نشان نداده است. که طبیعی است و از آنان انتظاری نیست.

دو روز گذشته با خبری مواجه شدیم که در جهت مقدمات پیش گفته ارزش توجه را داشت. حکایت از آن قرار است که در پی کش و قوس های فراوان در بخش های مختلف کارشناسی  کشور اعم از دولت- مجلس، قوه قضائیه و ... فصل مشترکی شکل می گیرد که لازمه آن محدود کردن فعالیت تلگرام در ایران است.

 چرا که صاحبان این پیام رسان حاضر نبودند به قوانین داخل جمهوری اسلامی تن داده و یا حداقل مانع فعالیت جریان های داعشی، دعوت کنندگان به شورش، آموزش دهندگان به ساخت بمب و سلاح انفجاری و... شوند.

اولین دستورالعمل از سوی معاون اول رئیس جمهور برای خروج تمام دستگاه ها (اعم از قوای مجریه، مقننه- قضائیه، وزارتخانه ها، شرکت های دولتی و عمومی و...) از تلگرام و استفاده از پیام رسان های داخل در تاریخ ۲۹/۱/۹۷ صادر شد.

اما رئیس جمهور تحت تاثیر وعده های انتخاباتی خود تلاش کرد علیرغم مصوبات شورایعالی فضای مجازی که خود رییس آن است و علی رغم مصوباتی که توسط دبیر این شورا(آقای فیروزآبادی) اعلام میشد، خود را مخالف فیلتر تلگرام معرفی میکند .

همین امر مانعی برای اجرای سیاست محدودیت تلگرام در ایران و تقویت شبکه های داخلی تلقی می شد تا اینکه در تاریخ ۱۰/۲/۹۷ بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه (بیژن قاسم زاده) با ذکر دلایل حقوقی و استناد به مواد قانونی دستور مسدود سازی تلگرام تلگرام را صادر کرد.

مدتی بعد چند نفر (که خود را وکیل معرفی کرده اند) اقدام به شکایت علیه بازپرس شعبه دو می نمایند عمده دلیل آنان این است که چون مجلس شورای اسلامی برای جرم انگاری درباره فیلتر تلگرام و فیلتر آن هیچ قانونی تصویب نکرده است بنابراین یک بازپرس نمی تواند بدون قانون مجلس برای 45 میلیون نفر ایرانی که از تلگرام استفاده می کنند محدودیت اعمال کند.

بهدیهی است طرح شکایت از حقوق شهروندی است که خوشبختانه دستگاه قضایی طبق قانون با پذیرش آن به تسریع در رسیدگی به آن اقدام کرده است و روزگذشته جلسه دادرسی  شکایت از قاسم زاده بازپرس شعبه دو فرهنگ و رسانه تشکیل شده است و شاکیان از زوایای مختلف به نادرست بودن حکم صادره از سوی  وی اشاره کرده اند.

فارغ از نتیجه رسیدگی ها که هیچ قضاوتی درباره آن نمی توان داشت باید سرعت عمل قوه قضاییه در رسیدگی به این شکایت را ستود و از دوستان رسانه ای و منتقدان همیشه آماده به انتقام خواست تا کمی هم به نیمه پر لیوان توجه داشته باشند. (منبع:الف)

انتظاری ادامه فعالیت نسخه‌های غیر رسمی تلگرام و دسترسی به فیلترشکن‌ها را بر خلاف دستور مسدودسازی تلگرام و مصوبه شورای عالی فضای مجازی دانست.
دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که تلگرام‌های فارسی و فیلترشکن‌ها به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

محمدحسن انتظاری عضو شورای عالی فضای مجازی و دبیر سابق این شورا در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص تلگرام‌های فارسی اظهار داشت: طبق مصوبه ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در شورای عالی فضای مجازی، همه پیام‌رسان‌هایی که قصد فعالیت در کشور را دارند باید مجوز دریافت کنند. در وزارت ارتباطات کمیته‌ای متشکل از برخی از اعضای شورای عالی فضای مجازی و دستگاه‌های دیگر به وجود آمده که مسئول اعطای مجوز به این پیام‌رسان‌ها می‌باشد و هیچ یک از پیام‌رسان‌های خارجی نمی‌توانند بدون دریافت مجوز در کشور فعالیت کنند، اما این مراحل در خصوص تلگرام‌های فارسی اجرا نشده است. چون تلگرام‌های فارسی بر بستر تلگرام اصلی فعالیت دارند، پس از فیلترینگ تلگرام تصمیم بر این شد که آن‌ها فعالیت خود را بر بستر پیام‌رسان‌های داخلی ادامه دهند و به پیام‌های داخلی ملحق شوند که متأسفانه تا الآن این اتفاق نیفتاده است.

انتظاری ادامه داد: مسئولان مربوطه یک سری توجیهاتی را برای ادامه فعالیت برخی از این تلگرام‌های فارسی ارائه می‌کنند؛ مانند اینکه وجود آن‌ها می‌تواند به روند مهاجرت مردم از تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی کمک کند و مانع از ایجاد مشکل برای مردم به خاطر مسدودسازی ناگهانی تلگرام شود. اما این توجیهات اگر هم قابل پذیرش بودند، از الآن به بعد و با گذشت نزدیک به یک ماه و نیم از فیلترینگ تلگرام، دیگر قابل قبول نیست. ادامه فعالیت این ابزارها که بر بستر یک پیام‌رسان خارجی کار می‌کنند ‌به هیچ وجه مورد تأیید نیست و آن‌ها باید مسدود شوند.

وی همچنین اظهار داشت: تأکید ما بر این است که پیام‌رسان‌هایی که کاملاً ایرانی هستند، در داخل کشور فعالیت کنند و فعالیت این دست از پیام‌رسان‌ها که مالکیت ایرانی دارند اما بر بستر یک ابزار خارجی کار می‌کنند، حتی با دریافت مجوز هم مطلوب ما نیست.

عضو شورای عالی فضای مجازی در رابطه با اینکه چرا پس از فیلترینگ تلگرام، همه تلگرام‌های فارسی غیر از دو سه مورد مسدود شدند، ابراز داشت: در تصمیم‌گیری‌هایی که در این زمینه صورت گرفت، اسم خاصی از هیچ یک از این ابزارها برای داشتن مجوز ادامه فعالیت آورده نشد و برای همه آن‌ها یک تصمیم مشترک گرفته شد؛ لذا اینکه برخی از تلگرام‌های فارسی بر خلاف بقیه اجازه فعالیت دارند، جزو تصمیمات غیر رسمی مسئولان است و مورد تأیید نیست.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی در خصوص دسترسی آزاد به فیلترشکن‌ها و اینکه با این دسترسی، فیلترینگ تلگرام دچار چالش شده است، اظهار داشت: طبق آن دستوری که مبنی بر فیلترینگ تلگرام صادر شده، باید دسترسی به فیلترشکن‌ها هم مسدود شود و وضع فعلی حتماً باید اصلاح شود.

انتظاری ادامه داد: اینکه با فیلترینگ تلگرام مخالفت شود با این استدلال که مردم به سراغ فیلترشکن‌ها می‌‍روند و این برای آن‌ها مضر است، قابل قبول نیست. شاید کسانی که این حرف‌ها را مطرح می‌کنند علت مخالفتشان چیز دیگری باشد و مسئله فیلترشکن‌ها را بهانه‌ای برای حمایت از تلگرام قرار داده‌اند. متأسفانه برخی هم این توجیح را می‌آورند که به ما دستور فیلترینگ تلگرام داده شده و دستوری مبنی بر مسدودسازی فیلترشکن‌ها وجود نداشته که این هم درست نیست، زیرا شورای عالی فضای مجازی چند سال قبل مصوبه بسیار محکمی در خصوص مسدودسازی فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها داشته و آن مصوبه چندین بار ابلاغ شده و الآن لازم‌الإجرا است؛ البته در آن مصوبه شرایط خاص برخی دستگاه‌ها یا افراد برای استفاده از اینترنت بدون فیلتر دیده شده اما در کل فیلترشکن‌ها باید از دسترس خارج شوند.

وی در پایان تأکید کرد: در هر حال مرکز ملی فضای مجازی باید این ناهماهنگی را برطرف کند و وزارت ارتباطات هم ضمن هماهنگی با مرکز، باید نهایت همکاری را داشته باشد. نظارت بر روند مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی با مرکز ملی فضای مجازی است و همه ارگان‌ها باید با این مرکز هماهنگ باشند و در حالت کلی در روند این مهاجرت نباید هیچ برگشت به عقبی وجود داشته باشد.

یکی از وکلای دادگستری جلسه رسیدگی به پرونده شکایت جمعی از وکلا را از دستور دهنده فیلترینگ تلگرام تشریح کرد.

سعید دهقان که خود یکی از شکات پرونده فیلترینگ تلگرام است، درباره جلسه دادگاه دیروز که مربوط به رسیدگی شکایت جمعی از وکلای دادگستری بود، گفت: جلسه دادگاه صبح روز گذشته در شعبه ۷ دادسرای کارکنان دولت به مدت ۴ ساعت برگزار شد و قاضی دادگاه نیز با حسن نیت و سعه صدر دفاعیات و متن شکواییه را گوش کرد.

وی با بیان این‌که «جلسه رسیدگی به این پرونده با ۹ شاکی تشکیل شد» اظهار کرد: ابتدا ۶ نفر از وکلای مرد شاکی بودند که بعد دو نفر از وکلای خانم و نیز یکی از ادمین کانال‌های تلگرامی از اصفهان که مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد را داشت به جمع شکات اضافه شدند.

این وکیل دادگستری  با اشاره به این‌که «بازپرس بیژن قاسم زاده که دستور فیلترینگ تلگرام را صادر کرده در جلسه حضور نداشت»، گفت: طبق ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی" هر یک از مقامات و مأمورین وابسته به نهادها و دستگاه‌های حکومتی که برخلاف قانون، آزادی شخصی افراد ملت را سلب کند یا آنان را از حقوق مقرر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران محروم نماید علاوه بر انفصال از خدمت و محرومیت یک تا پنج سال از مشاغل حکومتی به حبس از دو ماه تا سه سال محکوم خواهد شد." ؛ لذا جرم کاملا مطلق است و  اگر یک نفر دستوری دهد و خلاف آزادی مردم باشد، جرم مطلق واقع شده است و با دستور فیلترینگ این ماده محقق شده است که محور اصلی شکایت ما بود.

دهقان اضافه کرد: طبق اصل نهم قانون اساسی، " در جمهوری اسلامی ایران آزادی و استقلال و وحدت وتمامیت ارضی کشور از یکدیگر تفکیک ناپذیرند و حفظ آنها وظیفه دولت و آحاد ملت است . هیچ فرد یا گروه یا مقامی حق ندارد به نام استفاده از آزادی به استقلال سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، نظامی وتمامیت ارضی ایران کمترین خدشه ای وارد کند و هیچ مقامی حق ندارد به نام حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور آزادی های مشروع را، هر چند با وضع قوانین و مقررات ، سلب کند." ؛ لذا  ما در مورد تلگرام قانونی که تلگرام را منع کند، نداریم.

به گزارش ایسنا وی ادامه داد: روز اول که ما شکایت‌مان  را ثبت کردیم، بسیاری تصور می کردند که کارمان  نمادین است ولی بدون جنجال خواسته مان را  مطالبه گری کردیم.

این وکیل دادگستری  ادامه داد:  ما گفتیم که این شکایت واجب کفایی است نه واجب عینی، اگر قرار باشد که همه شکایت می کردند قوه قضاییه آمادگی پذیرش تعداد شکات را ندارد اما  درمورد دولت باید بگویم که ای کاش دولت اعتراض شفاهی را در عمل هم نشان می داد.

دهقان تصریح کرد: ما از دادگاه یک هفته فرصت خواستم که هم به دولت و هم به خانم مولاوردی اعلام کنیم که آن‌ها شخصا و یا با وکالت به ما بیایند و اعتراض را ثبت کنند.

وی یادآور شد: استنادی که بازپرس قاسم زاده در فیلترینگ تلگرام داشته است با استناد به ماده  ۱۱۴ قانون ایین دادرسی کیفری بوده در حالی که این ماده در زمینه مسایل صنعتی و کشاورزی است و مربوط به فرهنگ و رسانه و فضای مجازی نمی شود و استناد وی کاملا غلط است.

دهقان در پایان گفت: یکی از موازین دفاعی ما  بندهایی از منشور حقوق شهروندی بود که آزادی های مشروع را  تضمین می کند و از قاضی پرونده خواستیم که نقش و رسالت تاریخی را که برعهده دارد جدی بگیرد و این مشکل را رفع کند و  بگذارد راه تظلم خواهی همچنان باز باشد.

گزارش یک وکیل دیگر از نخستین رسیدگی به شکایت علیه فیلترینگ تلگرام

«اول شش وکیل شکایت کردیم، اما کمی بعد دو نفر از همکاران خانم ما نیز جداگانه شکایت کردند». در جلسه دادرسی تمام شاکیان حضور داشتند. در کنار هشت وکیل، یک شهروند اصفهانی نیز از این بازپرس شکایت کرده بود. به‌ گفته پارسا، گویا او به دلیل ازدست‌دادن شغل خود به‌ واسطه انسداد تلگرام، اقدام به شکایت کرده است.

اولین جلسه دادرسی شکایت جمعی از وکلا از مقام قضائی صادرکننده دستور انسداد تلگرام، صبح روز گذشته برگزار شد. مدت کوتاهی بعد از صدور حکم فیلتر تلگرام از سوی بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه، شش وکیل دادگستری علیه این مقام قضائی به‌ دلیل «سلب آزادی شخصی افراد ملت» شکایت کردند.

جواد پارسا، یکی از آن شش وکیل است. او دراین‌باره به «شرق» گفت: «اول شش وکیل شکایت کردیم، اما کمی بعد دو نفر از همکاران خانم ما نیز جداگانه شکایت کردند». در جلسه دادرسی تمام شاکیان حضور داشتند. در کنار هشت وکیل، یک شهروند اصفهانی نیز از این بازپرس شکایت کرده بود. به‌ گفته پارسا، گویا او به دلیل ازدست‌دادن شغل خود به‌ واسطه انسداد تلگرام، اقدام به شکایت کرده است.

جواد پارسا درباره ملاحضات حقوقی این شکایت توضیح داد: «چون شکایت ما از کارمند دولت و مقام قضائی بود، به دادسرای کارکنان دولت شکایت کردیم». این وکیل دادگستری درباره تفاوت شکایت به دادسرای رسیدگی به جرائم کارکنان دولت و دادسرای انتظامی قضات توضیح داد: «شکایت از تخلفات مقامات قضائی، به دادسرای انتظامی قضات مربوط می‌شود. تخلف مربوط به اعمال خلاف چارت سازمانی است. اگر قاضی مرتکب تخلف شود، باید به دادسرای قضات شکایت کرد، اما اگر قاضی جرم مرتکب شده باشد، مثلا در خیابان با مشت کسی را زده باشد، باید شکایت را به دادسرای کارکنان دولت تحویل داد». او توضیح می‌دهد شکایت آنها ناظر بر وقوع «جرم» بوده؛ بنابراین مراحل مقدماتی شکایت در دادسرای کارکنان دولت پیگیری می‌شود. البته گفتنی است برای مشاغلی مثل قضاوت، جرم تخلف نیز محسوب می‌شود.

جواد پارسا درباره فرایندی که این شکایت طی کرده، توضیح داد: «چند روز بعد از اینکه شکایت را طرح کردیم، برای پیگیری به دادسرای مربوطه سر زدیم. بازپرس هم دستور تعیین وقت را خطاب به مدیر دفترش صادر کرد. مدیر دفتر برای بیستم وقت رسیدگی تعیین کرد، اما این را به ما شفاهی گفت. ما درخواست کردیم کتبی ابلاغ کنند که نپذیرفتند. او درباره محتوای شکایت افزود: «به دلیل اینکه تعداد ما زیاد بود، دفاعیات را تقسیم‌بندی کردیم. در جلسه توضیح دادیم که دستور فیلترینگ تلگرام، سلب آزادی شخصی افراد ملت بوده و بازپرسی که حکم را صادر کرده، مرتکب جرم موضوع ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی شده است».

این جلسه حدود چهار ساعت طول کشید و تمام شاکیان توضیحات خود را مطرح کردند. تعدادی از شاکیان، لایحه‌هایی را- مجموعه عرایض کتبی- به بازپرس تحویل دادند و دیگران یک هفته برای تحویل لایحه، درخواست وقت- استمهال- کردند. احتمالا این لایحه‌ها در اختیار متشاکی هم قرار می‌گیرد تا او نیز توضیحات خود را آماده کند. بازپرس شعبه دو دادسرای فرهنگ و رسانه که در این پرونده مورد شکایت واقع شده است، در جلسه دادسرای رسیدگی حضور نداشت. البته حضورنداشتن متشاکی، به ‌دلیل جایگاه قضائی اوست که او را از حضور منع می‌کند.

پارسا درباره آینده این شکایت توضیح داد: «شاید جلسه دیگری وجود داشته باشد، شاید هم نه. دو حالت وجود داد؛ یا منع تعقیب صادر می‌شود یا جلب به رسیدگی. اگر منع تعقیب صادر شود، هرکدام از شاکیان حق دارند درخواست تجدیدنظر دهند و ما حتما این کار را می‌کنیم، اما اگر بازپرس جلب به رسیدگی صادر کند، سرپرست دادسرا که نماینده دادستان است باید آن را تأیید کند. اگر بین بازپرس و سرپرست اختلاف به‌ وجود بیاید، دادگاه عمومی جزائی رفع اختلاف را انجام می‌دهد». این وکیل دادگستری درباره چشم‌انداز‌‌ و هدف پشت این شکایت گفت: «در جلسه رسیدگی به بازپرس کریمی نیز این را گفتم که باید از ما تقدیر کنند.

قوه قضائیه ملجأ ستمدیدگان است. اگر به شما ظلمی بشود، راهی ندارید جزء اینکه به قوه قضائیه بروید. امروز من به‌عنوان شهروند باید از قوه قضائیه بخواهم و مطالبه کنم. تا الان که به‌خوبی به این شکایت رسیدگی شده است و بازپرس شعبه ۷ با حوصله به حرف ما گوش کردند و تا اینجا بسیار عالی بود. فارغ از نتیجه، ما حرکت خودمان را انجام دادیم و نتیجه‌ای بالاتر از این نیست که مطالبه‌گری را رواج دهیم و مسئولان را در قبال اعمالشان پاسخ‌گو کنیم».

ماده ۵۷۰ قانون مجازات اسلامی که به موجب آن علیه مقام قضائی صادرکننده حکم فیلتر تلگرام شکایت شده، به قرار زیر است:

«هریک از مقامات و مأمورین وابسته به نهادها و دستگاه‌های حکومتی‌که برخلاف قانون، آزادی شخصی افراد ملت را سلب کند، یا آنان را از حقوق مقرر در قانون‌ اساسی جمهوری اسلامی ایران محروم نماید، علاوه بر انفصال از خدمت و محرومیت یک‌ تا پنج سال از مشاغل حکومتی به حبس از دو ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. ‌قانون فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ یازدهم دی‌ماه یکهزاروسیصدوهشتادویک مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 25/10/1381 به تأیید شورای نگهبان رسیده است».

وحید حجه فروش - بخش نخست - پس از گذشت حدود یک ماه و نیم از فیلتر شدن تلگرام، تبعات این تصمیم روز به روز نمایان تر می شود. عدم استقبال عمومی از پیام رسان های داخلی و نیاز روزمره مردم به تلگرام برای انواع مراودات از جمله تبادلات بسیاری از کسب وکارهای خانگی و کوچک، زینب طاهری وکیل پایه یک دادگستری و تعدادی دیگر از وکلا را بر آن داشت تا به صورت قانونی به این موضوع اعتراض کنند. با او در مورد جزییات و نحوه اعتراض، وضعیت فعلی پرونده، گردش کار قانونی فیلترینگ و انگیزه او از اعتراض به رای صادره صحبت کرده ایم. گفتنی است که فناوران دانش و صلاحیت تایید یا رد مباحث حقوقی و قانونی مطرح شده در این گفت وگو را ندارد و صرفا به بازتاب نظرات خانم طاهری پرداخته است.

 چه فرآیندی منجر به فیلترینگ تلگرام شد؟
بازپرس محترم شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه با صدور دستوری که خارج از حدود قانونی و اختیارات وی بوده، نه تنها بسیاری از قوانین کشور از جمله قانون اساسی و حقوق عام بیش از 80 میلیون ایرانی را زیر پا نهاده و برای شان تعیین تکلیف کرده؛ بلکه برای هر کس که از این دستور تخطی کند هم جرم انگاری کرده است. اصولاً فرآیند باید چنین باشد که یا شاکی خصوصی وجود دارد یا مدعی العموم (دادستان) درخواست دادرسی ارائه کند. در حالی که در این پرونده هیچ کدام از این موارد وجود ندارد.

 حدود اختیارات بازپرس چیست؟
متاسفانه  گاهی حقوق و آزادی های طبیعی و مباحات عام کل جامعه آشکارا به اسم قانون زیر پا گذاشته می شود. در این مورد نیز بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه نه از نظر حوزه جغرافیایی و نه از نظر موضوع و جرم شناسی، صلاحیت ورود به این پرونده و صدور دستور را نداشته است.

 یعنی دستور بازپرس با سلسله مراتب قضایی کشور منطبق نیست؟
شورای عالی فضای مجازی طبق حکم حکومتی مقام معظم رهبری تشکیل شده و هر تصمیم کلانی در حوزه فضای مجازی باید فقط و فقط توسط این شورا اتخاذ، ابلاغ و اجرا شود. یکی از مفاد اعتراض ما هم این است که دستور بازپرس، عملاً حکم حکومتی رهبری را که فصل الخطاب است، نقض کرده است. 

 ماهیت حقوقی حکم صادره چیست؟
بازپرس چنین جایگاهی ندارد که حکم صادر کند. او باید «قرار» صادر می کرد و این «قرار صادر شده» باید رسما ابلاغ می شد. البته با توجه به شرایط فعلی سیاست خارجی کشورمان، ما قصد به چالش کشیدن قوه قضاییه یا دولت محترم و ایجاد جنجال نداریم، ما صرفا می خواهیم در داخل کشور از حق مردم ایران دفاع کنیم.

 مخاطب و محتوای اعتراض شما چه کسی است؟
مخاطب اعتراض ما قوه قضاییه است که فرآیندی غیرقانونی را ایجاد کرده. در واقع ما به دستور صادره به عنوان یک خروجی غیرقانونی اعتراض کرده ایم و اعتراض مان را به دفتر مقام معظم رهبری و دادستانی تهران ارائه کرده ایم.

 بازخوردی هم از دفتر رهبری داشته اید؟
بله، معاونت بررسی و پیگیری دفتر رهبری با جزییات پی گیر این موضوع شدند و ما پرونده مفصلی که شامل پیوست های اقتصادی، امنیتی و حقوقی بود به ایشان ارائه کرده ایم. ضمن این که رهبرمعظم انقلاب هم در خصوص مسدودسازی و فیلترینگ فضای مجازی و تلگرام به صراحت اعلام کرده اند: «به وزارت ارتباطات و شورایعالی فضای مجازی ما نمی گوییم این راه را ببندید؛ نه! اینکه بی عقلی است! به هرحال عده ای نشسته اند و در فضای مجازی این راه را باز کرده اند. باید از این فرصت استفاده کنید.»

 در اظهارنظرهای مسوولان عنوان شده که تلگرام به تعهدات خود عمل نکرده، آیا قرارداد مکتوبی بین تلگرام و ایران وجود دارد؟
بله، تلگرام با دولت ایران قرارداد همکاری دارد.

 محتوای این قرارداد چیست؟
به نظرم محتوای این قرارداد را باید کسانی که به آن استناد می کنند، منتشر کنند. باز هم تاکید می کنم بر فرموده رهبری که فرمودند با مردم مساله محرمانه نداریم.

 فیلترینگ تلگرام عملاً بر کیفیت اینترنت کشور اثر گذاشته و بسیاری از کسب وکارها متضرر شده اند. آیا روال حقوقی مشخصی برای احقاق حقوق ایشان وجود دارد؟
کسب وکارها می توانند از بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه با این مضمون که دستور صادره توسط ایشان باعث اختلال در کسب وکار و ضرر و زیان به آن ها شده است شکایت کنند.

 انگیزه شما از پیش قدم شدن در اعتراض به این حکم چه بود؟
چه انگیزه ای بزرگ تر از احقاق حق 80 میلیون ایرانی می تواند وجود داشته باشد؟ بسیاری از اطرافیان و آشنایان می گویند چرا تو باید برای اعتراض پیش قدم شوی؟ من می گویم اگر قرار باشد هیچ کس در برابر بی قانونی برنخیزد که هیچ وقت هیچ چیز درست نمی شود. بالاخره یک نفر باید شروع کند و چه بهتر که آن یک نفر من باشم.

 این پرونده برای شما منافع مادی هم دارد؟
نه، بالاخره ما هم باید یک جایی زکات کارمان را بدهیم.

غیر از شما اشخاص دیگری هم از همکاران به این رای اعتراض کرده اند؟
بله؛ شش نفر از همکاران هم اعتراض کرده اند؛ اما نحوه و ماهیت اعتراض ایشان متفاوت است. آن ها از خود بازپرس شکایت کرده اند، در حالی که من به فرآیند بی قانونی که اتفاق افتاده اعتراض کرده ام.

 پرونده در چه مرحله ای قرار دارد؟
در قوه قضاییه که در دست بررسی است و به نظرم خیلی زمان بر خواهد بود، اما در دفتر مقام معظم رهبری پیشرفت بسیاری خوبی داشته ایم.

 پیش بینی شما در مورد نتیجه چیست؟
من فکر می کنم فارغ از این که نتیجه فیلترینگ تلگرام در اثر اعتراض ما چه باشد، به این باید نگاه کنیم که هر چه بیش تر جامعه نسبت به بی قانونی و بدقانونی حساس باشد به مرور زمان کمتر و کمتر شاهد چنین رفتارهای زیان باری خواهیم بود.

نمایندگان دادستان های کشورهای عضو سازمان همکاری های شانگهای اعلام کردند: عدم مسئولیت پذیری شبکه های اجتماعی از جمله تلگرام باعث گسترش فعالیت گروه های تروریستی در فضای سایبری این کشورها شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، کانال اطلاع‌رسانی اخبار روابط دوجانیه ایران و روسیه از برگزاری نشست یک روزه کارشناسی با عنوان تبادل تجربه در خصوص مقابله با استفاده از فن آوری های ارتباطات و خبری در اهداف تروریستی در قالب اجلاس تخصصی کشورهای عضو سازمان شانگهای در دادستانی کل روسیه خبر داد.

در این نشست نمایندگانی از کشورهای هند، چین، ارمنستان، بلا روس، آفریقای جنوبی، قرقیزستان، ازبکستان، آذربایجان، ایران و روسیه حضور داشتند.

عبدالصمد خرم آبادی معاون قضایی دادستان کل کشور به همراه هیاتی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در این نشست شرکت کرده است.

نمایندگان دادستانی های کل کشور های عضو و ناظر سازمان همکاری های شانگهای در این نشست تجربیات کشورهای خود را در مبارزه با تروریسم سایبری تبادل کردند و اعلام داشتند که عدم مسئولیت پذیری شبکه های اجتماعی از جمله تلگرام باعث گسترش فعالیت گروه های تروریستی در فضای سایبری آنها شده است.

خرم آبادی در این اجلاس، استفاده سازمان های تروریستی از فضای مجازی را به دو دسته "تروریسم سنتی" و "تروریسم نوین سایبری" تقسیم رد و اعلام کرد ایران در سال های اخیر به دلیل فعالیت بی ضابطه برخی شبکه های اجتماعی خارجی از هر دو نوع تروریسم لطمه دیده است.

وی با اشاره به چهار راهکار اساسی برای ارتقا همکاری های قضایی کشورهای عضو سازمان شانگهای، پیشنهاد ایجاد سامانه امن تعاملی برای تسهیل ارتباط بین دادستان های کل کشورهای عضو، تنظیم تفاهم نامه های معاضدت قضایی و پلیسی فضای سایبری، ایجاد سامانه رایانه ای برای استعلام سریع و بر خط ادله الکترونیکی مرتبط با تروریزم سایبر و هماهنگ سازی قوانین و مقررات ملی کشورها در خصوص جرم انگاری تروریسم سایبری را مطرح کرد.

معاون فرهنگی قوه قضاییه در خصوص پیام‌ رسان های هات گرام و تلگرام طلایی گفت: اینها به تمام تلگرام دسترسی ندارند.

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام هادی صادقی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه به رغم دستور مقام قضایی در  مسدودسازی تلگرام هچنان امکان دسترسی به این پیام رسان از طریق دو نرم افزار هات گرام و تلگرام طلایی وجود دارد گفت: یک ملاحظاتی در خصوص دو موردی که اشاره کردید وجود دارد ؛اینها به تمام تلگرام دسترسی ندارند و کانال های نامناسب را به صورت فیلتر شده دارند. لذا از این جهت دسترسی ها پالایش شده است اما معلوم نیست پایدار بماند.

وی افزود: به هر حال ما در دوره گذار هستیم  و مردم به تدریج کوچ می کنند و باید فرصت دهیم تا بتوانند اطلاعاتشان به سامانه های دیگر ببرند و به نظرم این فرصت، فرصت معقول و درستی است.

منتظری در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه لیست صد نفره از مدیران دوتابعیتی به دادستانی ارسال شده، در صورت تایید تصمیم دادستانی چیست؟؛ گفت: هنوز این لیست به دست ما نرسیده است.

دادستان کل کشور در پاسخ به این سئوال که اخیرأ ۶ وزیر و دو نماینده مجلس و عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در نامه‌ای خواستار رفع فیلتر از توییتر شده و اعلام کردند آیا این درخواست مورد قبول واقع می شود، گفت: دیروز با دو نامه مواجه بودیم که تعدادی از وزاری عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ارایه کردند.یک نامه جهت رفع فیلتر از توییتر و طرح در کارگروه بود و نامه دوم هم با ۶ امضا در رابطه با رفع فیلتر از دو سامانه دیگر بود.

وی افزود: این دوسامانه قبلا در کمیته مطرح و فیلتر شده بود اما توئیتر به موجب دستور قضایی فیلتر شده و به همین جهت قابلیت طرح در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را ندارد و لذا مطرح نخواهیم کرد.

منتظری افزود: مادام که شرایط توییتر مثل گذشته باشد ، دستور قضایی به استحکام خود باقی است.

وی در خصوص رفع فیلتر دو سامانه دیگر مورد درخواست از سوی وزرا گفت: به لحاظ اینکه قابل طرح است در نوبت گذاشته و بررسی می کنیم. حدود یک سال است که وزرای عضو کارگروه را برای آمدن به جلسه دعوت می کردیم اما نمی امدند در حالی که جز وظایف قانونی شان بود. اکنون که درخواست خودشان مطرح است، قطعا آماده حضور در جلسه هستند اما ما هم موضوع را در نوبت می گذاریم تا به کارهای یک سال گذشته می‌پردازیم تا انشالله نوبت طرح این دو موضوع شود.

پس از فیلتر شدن تلگرام در ایران، برای اغلب مردم این سوال مطرح شده که چرا نسخه‌های فارسی تلگرام همچنان کار می‌کند و حتی در فروشگاه‌های ایرانی این برنامه‌ها در دسترس‌اند یا این برنامه‌ها اساسا چه‌ طور کار می‌کنند؟

به گزارش فارس، از دهم اردیبهشت‌ماه که حکم فیلتر سراسری پیام‌رسان تلگرام صادر شد، تا امروز آمارهای مختلفی از موفقیت یا عدم موفقیت این تصمیم اعلام شده است. 

در حالی که وزیر ارتباطات در یک استوری اینستاگرامی، تصویری از یک پژوهش دانشگاهی را منتشر کرده که نشان می‌دهد میزان بازدید پست‌ها در تلگرام در حال نزدیک شدن به میزان قبل از فیلترینگ است و در همین زمان استفاده از فیلترشکن‌ها و نسخه‌های فارسی رشد کرده است؛ اما دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (فیلترینگ) با موفق خواندن فیلتر تلگرام اعلام کرده: «پس از مسدود شدن تلگرام، رتبه آن در ایران 100 پله و در جهان ده‌ها پله سقوط کرده است.» 

موضوعی که وزیر ارتباطات نیز به آن اشاره کرده مدت‌هاست مورد سوال اغلب مردم است؛ اینکه چرا علی‌رغم فیلترینگ تلگرام نسخه‌های فارسی این پیام‌رسان از جمله هات گرام، تلگرام طلایی و موبوگرام همچنان کار می کنند و حتی در فروشگاه‌های ایرانی برنامه‌های کاربردی در دسترس اند یا اینکه این برنامه‌ها اساسا چگونه کار می کنند؟

نسخه‌های فارسی تلگرام از طریق VPN داخلی به تلگرام متصل می شوند و برای کاربر امکان استفاده از تلگرام  فیلتر شده را بدون احتیاج به VPN فراهم می‌کنند.

در این باره چرایی مجاز بودن فعالیت نسخه‌های فارسی تلگرام علیرغم فیلتر بودن اصل برنامه، دو سناریو محتمل است.

احتمال اول به اشاره‌ای از دبیر کارگروه فیلترینگ مربوط است که اخیرا گفته: «با وجودی که برای انتقال تدریجی و آرام مردم به پیام‌رسا‌ن‌های داخلی هنوز برخی از نسخه‌های تلگرام مسدود نشده‌اند و هنوز مبارزه جدی با فیلترشکن ‌ها انجام نشده است بازدید کاربران ایرانی از تلگرام کاهش یافته است.» این نکته می‌گوید: احتمالا قطع دسترسی یکباره 40 میلیون کاربر ایرانی تلگرام باعث ایجاد مشکلات و بازخوردهای جدی می‌شد و علاوه بر این، شیب مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی به عنوان جایگزین تلگرام را بسیار تند می‌کرد تا جایی که شاید این پیام‌رسان‌ها نتوانند پاسخگوی مراجعات باشند. بنابراین برنامه‌های نسخه فارسی تلگرام  باز ماندند. 

اما علی‌رغم اینکه پیش‌بینی می‌شد باز ماندن نسخه های فارسی تلگرام و برخورد نکردن با VPNها برای یک دوره کوتاه مدت گذار در هفته‌های اول و دوم فیلتر تلگرام دیده شده باشد، اما این رویه باعث کند شدن رشد مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی شده است و بسیاری از کاربرانی که به پیام‌رسان‌های داخلی آمده‌اند به دلیل باز بودن این سرویس‌ها در حال بازگشت به تلگرام هستند. 

در حال حاضر کاربران تلگرام مهاجرت را آغاز کرده‌اند و اگر این روال بلاتکلیفی ادامه پیدا کند در آینده باید فاز دیگری از  مهاجرت انجام شود که شوکی دوباره خواهد بود. از سوی دیگر این نگرانی که شیب مهاجرت به داخلی‌ها تند نباشد چندان منطقی نیست. زیرا سرانجام کاربران باید به پیام‌رسان‌های داخلی بیایند و از آنها استفاده کنند؛ زیرا رشد پیام رسان‌های داخلی در گرو حضور و فعالیت مردم است و تا این امر محقق نشود مشکل حل نمی‌شود.

سناریوی دوم که بدبینانه‌ترین احتمال است می گوید: باز ماندن نسخه‌های فارسی تلگرام و برخورد نکردن با فیلترشکن‌ها در آینده به عنوان دلیلی برای اثبات ناموفق بودن فیلتر تلگرام و عدم تمایل و بی‌اعتماد مردم به پیام رسان‌های داخلی مورد استناد خواهد بود. در حالی که این فرض از اساس اشتباه است؛ زیرا استفاده مردم از نسخه‌های فارسی تلگرام که در ایران میزبانی می شود نشان می‌دهد کاربر به سرویس خوب علاقه و اعتماد می ‌کند حتی اگر داخلی باشد.

دولت درخواست 8 عضو از 12 عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه از دادستان کل کشور برای رفع فیلتر توئیتر را تایید و اعلام کرد: در صورت طرح موضوع در این کمیته، با نظر مساعد امضاء کنندگان نامه، توئیتر رفع فیلتر خواهد شد.

به گزارش فارس، اکانت (حساب کاربری) رسمی پایگاه اطلاع رسانی دولت در توییتی از نامه 8 عضو از 12 عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به دادستان کل کشور برای رفع فیلتر توئیتر خبر داده و اعلام کرده: 6 وزیر و 2 نماینده مجلس خواستار رفع فیلتر توئیتر شده اند.
به گزارش  پایگاه اطلاع رسانی دولت در این نامه آمده: با توجه به افزایش تقاضای عمومی و جامعه رسانه‌ای کشور برای رفع فیلتر توئیتر و فعالیت جوانان و رسانه‌ها در این فضا، امروز نامه‌ای با تایید وامضاء هشت نفر از اعضا کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (6 نفر از اعضاء دولت و دو نفر از نمایندگان مجلس ) برای دادستان کل کشور مبنی بر طرح این موضوع در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و رفع فیلتر توئیتر ارسال شده است.وزیر ارتباطات نیز این پست را ری توئیت کرده است.

این نامه به تایید و امضاء جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، بطحایی وزیر آموزش و پرورش، علوی وزیر اطلاعات، آوایی وزیر دادگستری، غلامی وزیر علوم، صالحی وزیر ارشاد، سبحانی‌فر نماینده مردم سبزوار (رئیس کمیته مخابرات مجلس) و کاظمی نماینده مردم ملایر در مجلس رسیده است.

اعضای کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه 12 نفر هستند و در صورت طرح این موضوع در این کمیته، با نظر مساعد امضاء کنندگان این نامه، توئیتر رفع فیلتر خواهد شد.

به گزارش فارس، پیش از این اخباری غیررسمی در این باره منتشر شده بود.

معاون قضایی دادستان کل کشور گفت:­مسدود سازی تلگرام بطور موفقیت آمیز طبق برنامه پیش می رود.

به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالصمد خرم آبادی در کانال خود در پیام‌رسان سروش خود با ارایه نموداری افزود: آنچه در این نمودار مشاهده می کنید منحنی سقوط ناگهانی و آبشاری رتبه تلگرام است که سایت الکسا آن را ترسیم کرده است.­

وی گفت:فیلتر ومسدود سازی­ قسمتی از تلگرام در ایران باعث سقوط فاحش رتبه این پیام رسان در ایران و جهان شده است. ­ظرف چند روز رتبه telegram.me یکصد پله در ایران و دهها پله در جهان سقوط کرده است.

به گفته وی،​ با وجودی که برای انتقال تدریجی و آرام مردم به پیام رسان های داخلی هنوز برخی از نسخه های فارسی تلگرام مسدود نشده اند و علیرغم اینکه هنوز مبارزه جدی با فیلتر شکن ها انجام نشده است, در مرحله اول مسدود سازی کاهش بازدید کاربران از تلگرام موجبات سقوط فاحش رتبه این پیام رسان را در ایران و جهان رقم زده است.

وی افزود: نظام جمهوری اسلامی هر زمان اراده کند فیلتر شکن ها را بطور کامل مسدود خواهد کرد.­توانایی فنی نخبگان سایبری نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران فوق تصور است، هنوز از توانایی این نیروها برای مبارزه با فیلتر شکن ها استفاده نشده است.

برآوردهای غیررسمی از بازار 5 میلیارد تومانی تبلیغات روزانه در تلگرام حکایت دارد. بازار پرسودی که باعث مقاومت ‌کسب و کارهای تبلیغاتی تلگرام در برابر مهاجرت و تهدید‌های سخت‌گیرانه علیه کانال های مهاجرت کرده شده است.

به گزارش فارس، دهم اردیبهشت ماه حکم قاضی برای مسدود شدن تلگرام در ایران ابلاغ شد.

حدود بیست روز پس از فیلتر شدن تلگرام در کشور، بنابر گفته عبدالصمد خرم‌آبادی دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه (فیلترینگ)، طی 10 روز بسته بودن تلگرام، ترافیک این شبکه به یک چهارم رسید.

البته در همین حال در نقل قولی از وزیر ارتباطات گفته که فقط یک میلیون از 44 میلیون کاربر تلگرام این برنامه را از روی گوشی خود پاک کرده‌اند، اما میزان انتشار محتوا در آن 50 درصد کاهش داشته است. این آمارها به معنی بلاتکلیفی و انتظار کاربران برای نهایی شدن سرنوشت تلگرام در کشور برای تصمیم گیری نهایی است. 

اخیرا خرم‌آبادی آب پاکی را روی دست کاربران تلگرام ریخته و گفت که فیلتر شدن تلگرام قطعی و دائمی است.

اما علاوه بر انتظار کاربران معمولی برای مشخص شدن نهایی تکلیف تلگرام که تا حدی قابل انتظار و پیش بینی بود؛ خواست و مقاومت‌هایی پنهان و خارج از روال عادی، در به درازا کشیدن این انتظار نقش دارند.

بخش زیادی از موفقیت تلگرام مدیون کانال ها است و سهم بزرگی از محتوای در گردش در این شبکه را کانال ها شکل می دادند. بنابراین امروز نیز انتقال محتوای کانال ها از جمله کسب و کارها به پیام رسان های داخلی نقش مهمی در تغییر قاعده این بازی ایفا خواهد کرد.

در همین حال برخی ادمین های کانال تلگرامی از وجود ممانعت‌های پنهانی در خروج از تلگرام خبر می دهند. آنها می گویند که از سمت کسب و کارهایی که در زمینه توزیع تبلیغات برای کانال های تلگرامی فعالیت دارند تحت فشار قرار می گیرند و حتی تهدید می شوند که نباید از تلگرام خارج شوند یا آدرس جدید کانال خود را در پیام رسان‌های داخلی به کاربران اعلام کنند.

بازاری از تبلیغات که طبق برآوردهای غیررسمی روزانه تا 5 میلیارد تومان گردش مالی دارد. 

این کسب و کارها در قالب گروه های متعددی با عنوان اصطلاحی «گسترده‌ها» فعالیت می‌کنند که حکم واسطه در تبلیغات تلگرامی را دارند. فعالیت گسترده ها هم در مسیرهای مجاز و هم در مسیرهای غیرقانونی جریان دارد و البته حدود 90 درصد فعالیت‌ها از نوع غیرقانونی و شاید تنها 10 درصد از نوع مجاز است.

آنچه که به رشد یکباره و چشمگیر تبلیغات در تلگرام کمک کرد، تبلیغات غیرقانونی از نوع شرط بندی، پیش بینی فوتبال و کلاهبرداری بود که شرط بندی ها علاوه بر اینکه درآمد زیادی را رقم می زنند در بسیاری موارد به کلاهبرداری منتج شده و اساسا پولی برگردانده نمی شود. برای مثال اغلب کاربران تلگرام احتمالا با روش اکانت جعلی معمولا دختر مواجه شده‌اند که با یک اکانت غیرواقعی با ماهیت ربات وارد گروه می شود و پست تبلیغی می گذارد.

کسب و کارهای تبلیغاتی تلگرام که از صاحبان کسب و کار تبلیغ می گیرند و در کانال های همکار خود توزیع می کنند. صاحب کسب و کار براساس میزان بازدید هر پست هزینه‌ان را می پردازد. برای مثال قیمت هر بار دیده شدن یک پست از مبلغ پایه  حدود 4 تومان تا ۱۵ تومان متغیر است.

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد، صاحبان کسب وکارهای تبلیغی در تلگرام مخالف جدی خروج از تلگرام هستند تا آنجا که لیست های سیاهی تهیه کرده اند و نام کانال هایی که با سرپیچی از این مقررات، در پیام رسان داخلی وارد شده اند را جز تحریم شدگان از تبلیغ می نویسند. 

همچنین کمپین‌هایی نیز در اعتراض به فیلتر شدن تلگرام در فضای مجازی شکل گرفته که از کاربران برای همراهی دعوت می کند و در بررسی بیشتر، سرنخ این کمپین ها در گروه‌های کسب و کارهای تبلیغاتی پیدا می شود. این گروه‌ها از اعضای خود می خواهند پست این کمپین ها را در کانال های خود بگذارند و بابت دفعات دیده شدن آنها (تعداد ویو) گزارش بدهند.

اگرچه در ابتدای راه، در پیام رسان های داخلی به دلیل کمتر بودن تعداد کاربران، حجم تبلیغات و درآمدهای مبتنی بر تبلیغ در مقایسه با تلگرام باسابقه کمتر است؛ اما وضعیت امروز تبلیغات در تلگرام نیز یک شبه حاصل نشده بلکه ماحصل چند سال حضور تلگرام بین ایرانی ها است. علاوه بر این، امروز شرایط اولیه پیام رسان های ایرانی از نظر شناسایی مخاطبان و نیازهای آنها به مراتب بهتر از شرایط اولیه تلگرام است.

درباره آینده کسب و کارهای تبلیغات تلگرامی 2 مسیر وجود دارد، درباره گسترده‌های دارای فعالیت غیرمجاز، واضح است که تبلیغات غیرقانونی از جمله شرط بندی راهی در پیام رسان داخلی ندارند؛ زیرا اساسا یک منطق ایجاد پیام‌رسان‌های داخلی انتظار سامان یافتن این قیبل نابسامانی ها است؛ اما امکان ادامه فعالیت گسترده هایی که در بخش های مجاز فعالیت می کنند در پیام رسان‌های داخلی فراهم است؛ همچنان که اخیرا نیز چند گسترده فعالیت در یکی از پیام رسان‌های داخلی را آغاز کرده‌اند و در آغاز کار نیز بازار مناسبی بدست آورده اند.

معاون دادستان کل کشور گفت: فعالیت صنفی در بستر تلگرام ممنوع است و واحد های صنفی و کسب و کارهای اینترنتی فعالیت های خود را به شبکه های اجتماعی داخلی منتقل کنند.

عبدالصمد خرم آبادی دبیر کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و معاون دادستان کل کشور در صفحه شخصی خود نوشت: فعالیت صنفی در بستر تلگرام ممنوع است و واحد های صنفی و کسب و کارهای اینترنتی فعالیت های خود را به شبکه های اجتماعی داخلی منتقل کنند.

هفته گذشته جلسه ای با حضور نمایندگان مرکز ملی فضای مجازی, مرکز امور اصناف و بازرگانی وزارت صنعت معدن تجارت, مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، اتاق اصناف ایران، پلیس اماکن ناجا و اتحادیه کسب و کارهای فضای مجازی در معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور برگزار شد .

در این جلسه نحوه اجرای بخشنامه مورخه 22 اسفند 1396 نیروی انتظامی در خصوص " ممنوعیت فعالیت واحدهای صنفی و تجاری کشور در بستر شبکه های اجتماعی بیگانه " مورد بحث و بررسی قرار گرفت .

در جلسه مذکور با تاکید بر اینکه فعالیت واحدهای صنفی در بستر تلگرام موجب ذخیره بخش عمده ای از داده های عظیم ( big data) کشور در سامانه های رایانه ای خارجی و سوء استفاده بیگانگان از این داده ها خواهد شد و با توجه به مجرمانه بودن اقداماتی که موجب دسترسی بیگانگان به داده های عظیم کشور می‌شوند, مقرر شد:

1- مسئولین ذیربط در وزارت صنعت معدن تجارت و اتاق اصناف ایران و اتحادیه های امور صنفی به کلیه واحدهای صنفی اعم از کسب و کارهای اینترنتی و غیر اینترنتی سراسر کشور اعلام و ابلاغ نمایند " از هرگونه فعالیت تبلیغاتی و خدماتی در پیام رسان فیلتر شده تلگرام اکیداً خودداری کنند و فعالیتهای خود را به شبکه های اجتماعی بومی منتقل کنند.

2- در صورتی که واحد های صنفی پس از اطلاع رسانی به فعالیت صنفی و یا تبلیغاتی خود در بستر شبکه اجتماعی تلگرام ادامه دهند . وزارت صنعت معدن و مراجع صنفی اقدامات قانونی لازم را بعمل آورند.

ماجرای حمایت‌های پیدا و پنهان از تلگرام چیست؟ چه توافقاتی میان دولت و تلگرام صورت‌گرفته که این پیام‌رسان توانست در مدت کوتاهی رقبای خود را کنار بزند و نخستین انتخاب مردم ایران شود؟ چه کسانی می‌خواستند تلگرام یکه‌تاز میدان ایران شود؟ در گزارش ذیل این سؤالات پاسخ داده می‌شود و اما صبوری لازم است. این گزارش یک غافلگیری هم برای شما دارد؛ جزییاتی از توافق دولت و تلگرام. بااینکه افکار عمومی تصور می‌کند ماجرای تلگرام از دی‌ماه96 شروع شده است اما کمی جست‌وجو نشان می‌دهد که ماجرای تلگرام حداقل از سال 94 مورد سوال‌هایی در سطح حاکمیت بوده است.

پرده نخست:مانع‌تراشی دولت برای بررسی وضعیت تلگرام
اوایل آبان‌94 بود که خبرهایی درباره تشکیل کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و بحث درباره تلگرام منتشر شد. قرار بود اعضای این کارگروه درباره فیلترینگ تلگرام به بحث بنشینند. دلیل این امر نیز وجود درخواست ایران از مدیر تلگرام برای مسدودسازی کانال‌های غیراخلاقی بود که در این پیام‌رسان راه‌اندازی شده بود.

بااین‌حال این مساله به یک جنجال از سوی پاول دوروف تبدیل شد و وی مدعی شد «دولت ایران از تلگرام خواسته برای جاسوسی از کاربران ایرانی به آن‌ها کمک کند. درخواستی که موافقت با آن ممکن نیست و به همین دلیل حکومت ایران برای چند ساعت شبکه تلگرام را مسدود کرد، گرچه به فاصله کوتاهی فیلترینگ آن رفع شد.»

این ادعا درست نبود و آقای محمود واعظی، وزیر ارتباطات وقت درباره آن چنین توضیح داد: هفته گذشته برای ۲۴‌ساعت، سه مسیر ارتباط اینترنتی ما قطع شده بود که باعث ایجاد اختلال در کل کشور شد و مسوولان تلگرام تصور کردند ایران اقدام به فیلتر تلگرام کرده است. البته ما چندین‌بار با این شبکه مکاتبه داشته‌ایم که اگر می‌خواهند در ایران فعالیت کنند باید صفحات غیراخلاقی را مسدود کنند، در غیر این صورت هر تصمیمی را که مراجع ذی‌ربط در این خصوص اتخاذ کنند اجرا خواهیم کرد. بنابراین درخواست ما از این شبکه‌ها برای سالم‌سازی بوده و به‌هیچ‌عنوان به معنای جاسوسی نیست. با توجه به این مسائل قرار شد کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه برای بحث درباره فیلتر تلگرام در هفت آبان‌97 تشکیل جلسه دهند. جلسه مزبور در تاریخ مقرر تشکیل نشد و علت آن‌هم غیبت نمایندگان دولت در آن بود. غیبتی سؤال‌برانگیز که حتی به رسانه‌ها نیز کشید. آقای محمدعلی اسفنانی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، درخصوص به حدنصاب نرسیدن اعضای کارگروه در جلسه بررسی وضعیت تلگرام و شایعه عدم شرکت هماهنگ‌شده برخی از اعضا در این جلسه گفت: چند نفر از اعضا دچار مشکل شده بودند که البته هماهنگ‌شده نبود و حتی یکی از دوستان دچار ناراحتی قلبی شده بود و به بیمارستان مراجعه کرده بود... اگر تحت هیچ شرایطی امکان کنترل آن فراهم نشود، کارگروه رأی بر فیلتر شدن آن خواهد داد.
عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه هم درباره این جلسه گفت:‌ جلسه کارگروه برگزار شد اما به‌دلیل غیبت اعضا و به حدنصاب نرسیدن، تصمیم‌گیری در مورد مسدودسازی پیام‌رسان تلگرام به جلسات آینده موکول شد. البته اعضای دولت دراین‌باره سخنی نگفتند و دلیلی بر غیبت خود نیاوردند اما پیش از آن نیز حسن روحانی برای جلوگیری از تصمیم‌گیری شورای‌عالی فضای مجازی درباره فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی، از حضور در جلسه‌ها خودداری کرده بود. جلسات بعدی کارگروه تشکیل شد و قرار شد اگر کانال‌های مستهجن مسدود نشود تلگرام در ایران فیلتر شود اما قبل‌تر از آن توافقاتی دیگر شده بود.

پیش از اینکه جلسه‌ای درباره تلگرام تشکیل شود سایت گرداب دراین‌باره نوشته بود: «سوای از کاربرانی که به گوشه‌ای از اقدامات مجرمانه آن‌ها اشاره شد، تعدادی از سایت‌های معاند نیز اقدام به راه‌اندازی کانال در تلگرام کرده‌اند؛ اقدامی که می‌توان آن را در راستای پروژه نفوذ دشمن نیز ارزیابی کرد... استفاده از بستر تلگرام برای انتشار محتوای مجرمانه موجب نگرانی سایر کاربران شده است، چراکه با تداوم وضع موجود، احتمال آن وجود دارد که دود بی‌فرهنگی این عده، به چشم همه کاربران برود. بخشی از کاربران با درک این موضوع، در گروه‌های خود، مباحثی مانند راه‌اندازی کمپین درخواست از این سایت‌ها برای خروج از تلگرام را مطرح می‌کنند.»

پرده دوم: توافقاتی پشت‌پرده با تلگرام
6‌اردیبهشت‌97 بود که وزارت ارتباطات اعلام کرد مجوز استقرار‌CDN های تلگرام در ایران لغو شده است. آقای حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهوری در توییتر نوشت: «مجوز استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای پیام‌رسان تلگرام (CDN) در ایران لغو شده است و ترافیک این پیام‌رسان تنها از طریق ارتباطات بین‌المللی کشور راه‌یابی خواهد شد. این تسهیلات حاصل یک توافق مشروط بود، حالا که مؤسس تلگرام به تعهداتش عمل نکرده است دلیلی برای ادامه آن باقی نمی‌ماند.»  
در ظاهر این ‌یک اعلام برای لغو سرورهای توزیع محتوا در ایران بود اما فعالان فضای مجازی به‌سرعت نکته این پیام را گرفتند. آشنا اعلام کرده مجوز استقرار سرورهای شبکه توزیع محتوای تلگرام در ایران بر اساس یک توافق مشروط با تلگرام بوده است. کدام توافق؟ کسی نمی‌دانست؛ چراکه به‌مثابه دیگر قراردادهای محرمانه دولت، این نکته نیز شفاف نشده بود و حالا آشنا خواسته یا ناخواسته گاف بزرگ را داده بود. آشنا هرچند سعی کرد در توییت‌های بعدی مساله را لاپوشانی کند اما افشای توافق دولت با تلگرام نکته اصلی بود که هیچ‌گاه رها نشد و تبعات آن تاکنون ادامه دارد.
یک روز پس از اعلام حکم قضایی مسدودسازی تلگرام، وزیر ارتباط موافقت تلویحی خود را با این مسأله در توییتر اعلام کرد: دسترسی شهروندان به منابع اطلاعات، توقف‌ناپذیر است؛ هرچند استفاده از یک نرم‌افزار متوقف شود. نرم‌افزارهای بدیل، شناسایی و جریان آزاد اطلاعات، مجدداً فعال و در گردش خواهد بود. این خاصیت و لازمه دسترسی آزاد به اطلاعات در عصر ارتباطات است .
 بااینکه جهرمی سعی می‌کرد با اظهارنظرهای دیگری این مسأله را تلطیف کند و از کنار ماجرای توافق با تلگرام بگذرد اما هنوز این سؤال مطرح بود که ماجرای توافق دولت با تلگرام چیست؟ و چه عواملی پس پرده همکاری با تلگرام هستند؟ جوابی که هنوز پاسخی به آن نداده‌اند.

پرده سوم: جزئیات توافق دولت با تلگرام
 اخیراً آقای میثم سیدصالحی، مدیر پیام‌رسان سروش اعلام کرد که دولت اگر همان حمایتی را که از تلگرام کرد از پیام‌رسان‌های داخلی انجام دهد وضعیت آن‌ها بهتر می‌شود.
پیش از آن‌هم آقای عزت‌الله ضرغامی از اعضای شورای عالی فضای مجازی گفته بود: رییس‌جمهوری علاقه‌مند است که با صدای بلند بگوید دولت مزاحم هیچ پیام‌رسان خارجی نیست. قبول!
 ولی اگر آن جوان روسی به تعهدات خود در مقابل جمهوری اسلامی ایران عمل نکرد و عملاً مردم را تحقیر کرد و از دوپینگ فنی و سیاسی ما نهایت سوءاستفاده را کرد رییس‌جمهوری برای حفظ استقلال کشور می‌تواند سکوت کند؟
 اگر #محرمانه_نداریم، بهتر است متن توافقات دولت با پیام‌رسان تلگرام برای اطلاع عموم منتشر شود.
برای درک بهتر این موضوع باید کمی به عقب‌تر برگردیم. در نیمه نخست سال‌94، پاول دوروف مدیر تلگرام در سفری پنهانی به تهران می‌آید و با دولتی‌ها به مذاکره می‌نشیند.
توافقات انجام می‌شود و بنا بر ادعای دولتی‌ها قرار می‌شود کانال‌های مستهجن توسط تلگرام فیلتر شود. امری که ظاهراً انجام می‌شود اما دی‌ماه‌96 که از راه رسید مدیر تلگرام راه و روش دیگری در پیش گرفت و تقاضاهای علنی دولت ایران را برای مسدودسازی کانال‌های تروریستی بی‌جواب می‌گذارد امری که برای دولت گران آمد و دستور مسدودسازی آن را صادر کرد، بااین‌حال تلگرام مدتی بعد دوباره به‌صورت عادی به فعالیت خود ادامه داد.
در ادامه پیگیری‌ها برای اطلاع از جزئیات توافق دولت با مدیر تلگرام، خبرنگار «صبح‌نو» به جزئیات دقیق و جدیدی از این توافق و تفاهم دست پیدا کرده است: جزئیات این توافق به شرح ذیل است و اگر مدیر تلگرام آن را رعایت می‌کرد ظاهراً با مسدودسازی در ایران
مواجه نمی‌شد:
1- تلگرام باید تضمین دهد اطلاعات کاربران ایرانی را به غیر که احتمالاً در اینجا شرکت‌ها یا دولت‌های غربی است ندهد.
2- تلگرام تضمین دهد مقررات ایران را در مسائل فرهنگی رعایت کند.
3- تلگرام تضمین دهد منافع اقتصادی حاصل از ایران را با دولت تقسیم کند.
4- تلگرام باید تعهد دهد که احکام دادگاه‌های ایران را به رسمیت می‌شناسد.
حال که رییس‌جمهوری در پیام خود درباره مسدودسازی تلگرام مدعی می‌شود محرمانه نداریم باید درباره این توافقات پاسخگو باشند که چه معاملاتی این وسط انجام شده است.
ظاهراً طی این سال‌ها بازهم مدیران دولتی با دوروف مذاکراتی در کشورهای همسایه ایران داشته‌اند که به نتیجه نرسیده است اما نکته جالب اینجاست که تلگرام هنوز در میان دولتی‌ها خاطرخواه دارد.
در همین دوران مسدودسازی اگر بخواهید وارد تلگرام شوید پیامک امنیتی آن در سریع‌ترین زمان ممکن با سرشناسه خود تلگرام به مخاطب ارسال می‌شود امری که هنوز یکی از مشکلات اصلی پیام‌رسان‌های داخلی است. (منبع: روزنامه صبح نو)

ایمان بیک - ▫️ وزیر ارتباطات اعلام کرده که فرایند بستن فیلترشکن‌ها آغاز شده است؛ به این دلیل که این ابزارها، مورد حمایت دشمن برای براندازی نظام و گاه، وسیله‌ای برای انتشار جاسوس‌افزارها و در کل، مخل امنیت ملی هستند (نقل به مضمون)
▫️ خب این درست؛ اما هیچ کدام از مسوولان به این سوال ساده پاسخ نمی‌دهند که اگر فیلترشکن‌ها امنیت ملی را به خطر می‌اندازند؛ این ابزارها را چه کسی اشاعه داده است؟ مگر نه این است که با اعمال قواعد سخت و فراگیر فیلترینگ، بر خلاف خواست اکثریت قاطع کاربران، مردم به استفاده از فیلترشکن «مجبور» شده‌اند؟ از این منظر آیا اعمال فیلترینگ سخت‌گیرانه را نمی‌توان مخل امنیت ملی دانست؟ آیا کسانی که این روش فیلترینگ را توصیه و اجبار می‌کنند، در قبال تهدیدی که به امنیت ملی تحمیل می‌کنند، مسوولیت می‌پذیرند؟
▫️ این البته همه مشکل نیست. روش‌های دور زدن فیلتر‌مرتب به روز می‌شود. همین فرداست که روش‌های دور زدن راهکارهای وزارت ارتباطات برای فیلتر فیلترشکن‌ها دست به دست می‌چرخد. مردم انسداد اجباری سرویس‌های اینترنتی دلخواه‌شان را نمی‌پذیرند و این روش‌ها را برای حفظ دسترسی آزادشان به اطلاعات به کار می‌گیرند. باز دولت مجبور است میلیون‌ها و میلیاردها تومان از سرمایه‌های کشور را صرف فیلتر فیلترشکن ضد فیلتر فیلترشکن کند و این چرخه معیوب و دور باطلی که سرمایه‌های مادی کشور را به باد می‌دهد، همچنان ادامه می‌یابد. هم زمان، نارضایتی عمومی از این دور باطل، به از دست رفتن سرمایه‌های اجتماعی هم می‌انجامد و افزایش نارضایتی عمومی، خود تهدید دیگری است علیه امنیت ملی.
▫️ ماجرا به همین سادگی است. 20 سال است که هر چیزی را که خود نمی‌پسندید، فیلتر کرده‌اید: تلگرام، توییتر، فیس‌بوک، وایبر و ... و هم‌چنان مردم با خرید فیلترشکن‌هایی که می‌دانید خطرناکند و گاه معلوم هم نیست که پول‌شان به جیب چه کسانی می‌رود، به آنچه مسدود شده، دسترسی دارند. آیا فهم این موضوع ساده از پس آزمون و خطای 20 ساله آنقدر دشوار است؟
▫️ راه حل هم به همین سادگی است: فیلترشکن‌های خطرناک و مخل امنیت ملی را مسدود کنید؛ اما سرویس‌های مورد علاقه مردم را نیز، هم‌زمان از محاق فیلتر خارج کنید. اعتماد مردم را به سرویس‌های داخلی جلب کنید و جلوی ضرر را از همین‌جا بگیرید.

زمانی اعتمادسازی ایجاد می‌شود که بگویند مالک پیام رسان‌های داخلی چه کسانی هستند و تضامین حقوقی و لازمه را بدهند. من به عنوان یک نماینده مجلس مالک پیام رسان‌های داخلی را نمی‌شناسم چه برسد به خود مردم.

نایب رئیس فراکسیون مستقلین مجلس با اشاره به گلایه مردم از پیام‌رسان‌های داخلی تاکید کرد که باید مالکین این پیام رسان‌ها معرفی شوند و تضمین بدهند. آن‌ها باید تضمین بدهند که به مسایل شخصی مردم ورود نمی‌کنند.

غلامعلی جعفرزاده نماینده رشت و نایب رئیس فراکسیون مستقلین در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین» با بیان اینکه مردم به پیام رسان‌های داخلی اعتماد ندارند، گفت: در حال حاضر حدود 8 میلیون و 200 نفر از پیام رسان سروش استفاده می کنند اما یوزر آن 4 میلیون و 500 هزار نفر است. مردم به سمت پیام رسان‌های داخلی نمی روند به دلیل اینکه اعتماد ندارند.

او گفت: مقام معظم رهبری فتوا دادند و بعد از آن خیال‌ها مقداری آرام شد اما برای اینکه این موضوع قطعیت پیدا کند ما باید بدانیم که مالک پیام رسان‌های داخلی چه کسانی هستند اما ما هیچ اطلاعاتی در این خصوص نداریم. بنابراین پیشنهاد می‌کنم شفاف سازی شود و مالکین پیام رسان‌های داخلی تضمین‌هایی در راستای فرامین رهبری بدهند که این امر بسیاری از مسای را حل می‌کند.

این نماینده مجلس تاکید کرد: بعد از فیلتر تلگرام یک میلیون نفر از این پیام رسان بیرون رفته اند و 44 میلیون نفر همچنان در تلگرام هستند. میزان بازدیدها در تلگرام کاهش پیدا کرده اما 44 میلیون نفر بیرون نرفته و بیش از 4 و نیم میلیون نفر هنوز از سروش استفاده نکرده اند و این موضوع به دلیل این است که اعتمادسازی کامل ایجاد نشده است.

نایب رئیس فراکسیون مستقلین مجلس گفت: هرکسی در این مملکت ادعایی دارد و نمی توان گفت که همه 100 درصد از فرامین رهبری اطاعت می‌کنند. هرکسی برای خودش فرامایشات رهبری را به نوعی تفسیر می کند.

او ادامه داد: زمانی اعتمادسازی ایجاد می‌شود که بگویند مالک پیام رسان‌های داخلی چه کسانی هستند و تضامین حقوقی و لازمه را بدهند. من به عنوان یک نماینده مجلس مالک پیام رسان‌های داخلی را نمی‌شناسم چه برسد به خود مردم. اگر پیام رسان‌های داخلی تضامین را بدهند به نظر می رسد که استقبال از آن زیاد خواهد شد.

این نماینده مجلس گفت: مالکین پیام رسان‌های داخلی باید مشخص شود و سپس تضمین بدهند که دخالت نمی‌کنند. آن‌ها باید تضمین بدهند که به مسایل شخصی مردم ورود نکرده و از اطلاعات استفاده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هم نمی کنند.

علاوه بر این تضامین حقوقی لازم هم مشخص می شود و قوه قضاییه هم باید بگوید اگر جایی پیام رسان‌های داخلی از اطلاعاتتان حتی حاکمیت بر علیه شما استفاده کرد این برخوردها صورت می‌گیرد. مگر مسایل امنیتی که داستان خاص خود را دارد و با حکم قضایی امکان‌پذیر است در غیر اینصورت هیچ چیزی را بدون حکم قضایی نمی پذیریم.

جعفرزاده با انتقاد از استفاده انحصاری از پیام رسان‌های داخلی، گفت: یکی دیگر از دغدغه‌های مردم استفاده انحصاری از پیام رسان‌های داخلی است. برای مثال یک بانک و صدا و سیما تاکید به استفاده از یک پیام رسان داخلی خاص دارند. این در حالی است که ما انتظار داریم رانت ایجاد نشود. نباید از پیام رسان‌های داخلی به عنوان رانت استفاده شود. مورد دیگر اینکه نباید اجباری به استفاده از یک پیام رسان خاص باشد. هم انحصار و هم رانت در پیام رسان داخلی مشکل ایجاد می‌کند. این موارد مغایر با حقوق شهروندی است.

جعفرزاده با بیان اینکه تاکنون عضو پیام رسان داخلی نشده‌ام، گفت: البته کانالی در پیام رسان سروش دارم اما به شدت هوادارانم از این پیام رسان ناراضی هستند و تاکید دارند که به تلگرام برگردم و تاکنون تنها 50 نفر عضو شده اند. مردم از پیام رسان‌های داخلی به شدت گله‌مند هستند.