ITanalyze

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی با اشاره به چالش‌های امنیت داده و تهدیدات ناشی از ابزارهای هوشمند متصل به اینترنت در منازل با بیان اینکه طبق مطالعات جهانی برخی جاروهای رباتیک اطلاعات ابعاد منزل کاربران را به شرکت‌های مادر ارسال می‌کنند، گفت: طبق آمار موجود، ۶۱ درصد کاربران ایرانی از فیلترشکن‌های رایگان استفاده می‌کنند که این مسئله، از دید پژوهشگران حوزه امنیت بسیار مهم است، زیرا برخی از این فیلترشکن‌ها  از جمله نمونه‌هایی مانند سایفون به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند که تحت نظارت و حمایت نهادهای نظامی آمریکا از جمله پنتاگون فعالیت می‌کنند.

به گزارش ایسنا، میثم غلامی در چهارمین کنفرانس ملی فضای سایبر، اظهار کرد: در دانشگاه‌های ما مفهوم «فضای مجازی» به شکل محدودی مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که «فضای سایبر» اصطلاح دقیق‌تر و جامع‌تری است. البته گرچه واژه «فضای مجازی» در فارسی جا افتاده، اما ریشه‌ درستی ندارد. زمانی برخی پیشنهاد کرده بودند از واژه‌ «فضای رایان» استفاده شود که به لحاظ زبانی درست‌تر است.

وی افزود: وقتی از فضای سایبر سخن می‌گوییم، ذهن‌ها بیشتر به سمت شبکه‌های اجتماعی می‌رود، در حالی که فضای مجازی ابعاد گسترده‌تری دارد و بخش‌هایی مانند امنیت سایبری، فضای دیجیتال کسب‌وکار و تولید محتوا را نیز شامل می‌شود. از این جهت، کاری که در این کنفرانس برای یکپارچه‌سازی و تجمیع این حوزه‌ها انجام شده، بسیار ارزشمند است؛ زیرا معمولاً این فعالیت‌ها به‌صورت پراکنده و جزیره‌ای دنبال می‌شود.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی با بیان اینکه ما اکنون در «دوران پساجنگ» قرار داریم، تصریح کرد: این دوران اقتضائات خاص خود را دارد. چند روز پیش مقاله‌ای از یک اندیشکده اسرائیلی خواندم که در آن به این نکته اشاره شده بود که چرا در برخی نقاط، ایران نتوانست به اهداف خود برسد. آنها اعتراف کرده بودند که نتوانستند بدنه اجتماعی ایران را با خود همراه کنند.

وی گفت: در آن مقاله تأکید شده بود که اسرائیل تصور می‌کرد با ایجاد ناآرامی و آزاد شدن برخی زندانیان، می‌تواند یک جنبش اجتماعی به راه اندازد، اما چنین اتفاقی نیفتاد؛ زیرا شبکه‌های اجتماعی و افکار عمومی در ایران در اختیار آنها نیست. این نکته، به‌ویژه در دوران پساجنگ، باید مورد توجه قرار گیرد.

غلامی با تاکید بر اینکه امروز مهم است بدانیم در ذهن مردم و جامعه چه می‌گذرد و چه تصویری از فضای مجازی دارند، ادامه داد: برای نمونه، طبق آمار جدید بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، ۲۹ میلیون ایرانی کاربر بازی‌های ویدئویی هستند که سه میلیون نفر از آنها بیش از سه ساعت در روز بازی می‌کنند. این آمار نشان می‌دهد که بخش بزرگی از نسل جوان درگیر این فضاست و لازم است نگاه دقیق‌تری به سبد مصرف دیجیتال نسل جدید داشته باشیم.

وی با اشاره به وجود پنج لایه اصلی در فضای مجازی شامل «دسترسی و زیرساخت»، «مجازی‌سازی»، «سبک زندگی دیجیتال»، «انگیزه‌های استفاده» و «خدمات پایه و کاربردی»، یادآور شد: هرکس به این لایه‌ها اشراف داشته باشد، می‌تواند درک دقیقی از ساختار و پویایی فضای مجازی پیدا کند. یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها در لایه نخست، یعنی دسترسی، موضوع زیرساخت است. در روزهای اخیر و با بروز قطعی‌های برق، دوباره بحث جدی درخصوص زیرساخت‌های ارتباطی و میزان دسترسی کاربران به اینترنت مطرح شده است. نتایج پیمایش‌های ما نشان می‌دهد که ۲۳ درصد از جمعیت بالای ۱۵ سال کشور – حدود ۱۵ میلیون نفر – اصلاً از اینترنت استفاده نمی‌کنند.

وی افزود: این در حالی است که طبق برخی آمارهای رسمی، ۸۵ درصد از کاربران اینترنت در ایران از ابزارهای فیلترشکن یا VPN استفاده می‌کنند. پژوهشگران باید در تحلیل این آمارها دقت کنند و با تقاطع‌گیری داده‌ها، تصویر واقعی‌تری از وضعیت ارتباطات در کشور ارائه دهند.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی خاطرنشان کرد: نکته مهم این است که داده‌ها باید دقیق و منطبق بر واقعیت روایت شوند. اگر در این جلسه فقط همین نکته را منتقل کرده باشم که روایت درست داده‌ها و دقت در اعداد اهمیت حیاتی دارد، احساس می‌کنم به هدف رسیده‌ام.

وی یادآور شد: بر اساس داده‌ها، بیشترین دسترسی به اینترنت در میان افراد زیر ۵۸ سال است، در حالی که جمعیت کشور به سمت سالمندی پیش می‌رود. بنابراین اگر برای سالمندان آموزش و دسترسی لازم فراهم نشود، در آینده نزدیک بخش بزرگی از جامعه از خدمات دیجیتال محروم خواهند شد.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی، با اشاره به نتایج یک افکارسنجی درباره میزان رضایت کاربران از اینترنت در کشور اظهار کرد: در نگاه عمومی تصور می‌شود همه کاربران از کیفیت اینترنت ناراضی هستند، اما داده‌ها نشان می‌دهد که تصویر واقعی کمی متفاوت است. به گونه‌ای که براساس نتایج این پیمایش، ۲.۴ درصد از کاربران «بسیار راضی» و ۱۷ درصد «تا حدی راضی» هستند. در مقابل، ۴۱ درصد گفته‌اند چندان راضی نیستند و ۳۸ درصد نیز اعلام کرده‌اند اصلاً راضی نیستند. همچنین دو درصد از پاسخ‌دهندگان از پاسخ دادن خودداری کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد رضایت از کیفیت اینترنت پایین است، اما توزیع آن در میان گروه‌های مختلف کاربران، تفاوت‌هایی دارد که باید با دقت تحلیلی بررسی شود.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی ادامه داد: در زمینه استفاده از فیلترشکن‌ها، داده‌ها نشان می‌دهد ۱۰ درصد از کاربران تقریباً همیشه فیلترشکن خود را روشن نگه می‌دارند و ۵۳ درصد اعلام کرده‌اند که معمولاً فیلترشکن را خاموش دارند، اما برای برخی مصارف آن را روشن می‌کنند. همچنین ۱۴ درصد جامعه اصلاً از فیلترشکن استفاده نمی‌کنند.

وی پایین بودن کیفیت اینترنت را تا حدی ناشی از عملکرد فیلترشکن‌ها دانست و افزود: این ابزارها (فیلترشکن) بخشی از ظرفیت واقعی پهنای باند را اشغال می‌کنند و باعث افت محسوس سرعت می‌شوند. وقتی پژوهشگر یا سیاستگذار این داده‌ها را مشاهده می‌کند، باید در سیاستگذاری خود بازنگری کند، زیرا اینکه ۵۳ درصد مردم فقط برای برخی خدمات از فیلترشکن استفاده می‌کنند، یعنی ما در ارائه بخشی از خدمات داخلی ناکام بوده‌ایم و کاربران مجبور شده‌اند برای نیازهای خاص خود به فیلترشکن متوسل شوند.

غلامی با اشاره به چالش‌های امنیت داده و تهدیدات ناشی از ابزارهای هوشمند متصل به اینترنت، اظهار کرد: اخیراً یک پژوهشگر آمریکایی نشان داده است که برخی جاروهای رباتیک اطلاعات ابعاد منزل کاربران را به شرکت‌های مادر ارسال می‌کنند. این موضوع فقط محدود به یک برند خاص نیست و حتی شرکت‌هایی مانند شیائومی نیز در مدل‌های خاصی از این روش داده‌برداری استفاده می‌کنند. چنین روندی می‌تواند در آینده تهدیدات گسترده‌ای برای حریم خصوصی و امنیت داده‌های کاربران ایجاد کند.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی در ادامه با اشاره به اهمیت پیوستگی خدمات در پلتفرم‌های داخلی، گفت: وقتی یک پلتفرم داخلی دچار چالش می‌شود، جامعه فوراً واکنش نشان می‌دهد؛ در حالی که در مورد برخی صنایع بزرگ با هزاران نیروی انسانی چنین حساسیتی وجود ندارد. علت این است که پلتفرم‌های اجتماعی به‌طور مستقیم با زندگی روزمره مردم در ارتباط‌ هستند و هر اختلالی در آنها بازتاب گسترده‌ای دارد. از این‌رو حاکمیت باید به پایداری خدمات و پیوستگی پلتفرم‌های داخلی توجه ویژه‌ای داشته باشد.

وی افزود: طبق آمار موجود، ۶۱ درصد کاربران ایرانی از فیلترشکن‌های رایگان استفاده می‌کنند. این مسئله، از دید پژوهشگران حوزه امنیت بسیار مهم است، زیرا برخی از این فیلترشکن‌ها از جمله نمونه‌هایی مانند سایفون به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند که تحت نظارت و حمایت نهادهای نظامی آمریکا از جمله پنتاگون فعالیت می‌کنند.

غلامی با تأکید بر اینکه این داده‌ها نشان می‌دهد که باید نگاه دقیق‌تر و علمی‌تری به مسئله امنیت دیجیتال و مصرف فیلترشکن در کشور داشت، زیرا استفاده گسترده از ابزارهای رایگان خارجی می‌تواند منجر به انتقال داده‌های حساس کاربران به خارج از کشور شود، بررسی‌های بین‌المللی نشان می‌دهد میانگین زمان استفاده از نمایشگرها (شامل تلفن همراه، بازی و رسانه) در جهان حدود ۶ ساعت است، اما در ایران این عدد به بیش از ۷ ساعت و ۱۰ دقیقه در روز می‌رسد. این یعنی بخش عمده‌ای از وقت افراد در فضای مجازی سپری می‌شود.

سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی ادامه داد: اگر کشورها به ایجاد فضاهای عمومی سالم، پارک‌ها و امکانات تفریحی توجه کنند، میزان وابستگی کاربران به فضای مجازی کاهش می‌یابد. اما در کشور ما شاخص اعتیاد به اینترنت نسبت به میانگین جهانی و حتی نسبت به کشورهای منطقه بالاتر است و این نیاز به مداخله علمی و فرهنگی دارد.

وی با ابراز نگرانی از روند مصرف در شبکه‌های اجتماعی، گفت: نباید مصرف کاربران در این شبکه‌ها روزبه‌روز بیشتر شود و از سوی دیگر نباید شرایط به گونه‌ای پیش برود که پیام‌رسان‌های داخلی آسیب ببینند. با مسائل فضای مجازی باید علمی، نه سیاسی، برخورد کرد. امیدوارم اقداماتی که در روزهای آینده در حال انجام است، به نفع کشور و در جهت تقویت فضای دیجیتال ملی باشد.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران از موفقیت آزمایش‌های ماهواره ناهید و گام‌های عملی کشور برای دستیابی به اینترنت ماهواره‌ای بومی متصل به شبکه جهانی خبر داد.
وحید یزدانیان رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به پیشرفت‌های اخیر در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای گفت: ما زیرساخت لازم برای دستیابی به اینترنت ماهواره‌ای بومی را در اختیار داریم. ماهواره ناهید، امکان تبادل داده را برای ما فراهم کرده و خوشبختانه تست‌های انجام‌شده بر روی این ماهواره با موفقیت همراه بوده است.

وی افزود: با استفاده از ماهواره ناهید، امکان تبادل داده در باند Ku فراهم شده و خبر خوبی که وزیر ارتباطات نیز اعلام کردند، این است که توانسته‌ایم رله تلفنی را نیز در همین باند برقرار کنیم. این موضوع نشان می‌دهد که اکنون عملاً قابلیت بهره‌برداری از این ظرفیت وجود دارد.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران تأکید کرد: البته باید توجه داشت که یک ماهواره به‌تنهایی پاسخگوی نیاز کشور در حوزه ارتباطات ماهواره‌ای نیست. برای ایجاد یک زیرساخت پایدار و مطمئن، لازم است منظومه‌ای از ماهواره‌ها در مدار قرار گیرد تا امکان پوشش و اتصال مداوم فراهم شود.

وی از ادامه روند توسعه این پروژه خبر داد و گفت: ان‌شاءالله نمونه دوم ماهواره ناهید ۲ تا پایان پاییز پرتاب خواهد شد. همچنین در برنامه داریم تعداد ماهواره‌ها را افزایش دهیم تا به یک منظومه واقعی برسیم. ما این مسیر را متوقف نخواهیم کرد؛ هم در زمینه ساخت و هم تأمین ماهواره‌ها به‌طور مستمر در حال پیشرفت هستیم.

یزدانیان در پایان با اشاره به افق زمانی تحقق اتصال ایران به شبکه جهانی اینترنت ماهواره‌ای گفت: پیش‌بینی دقیق زمان دشوار است، اما با روند فعلی، انتظار می‌رود ظرف سه تا پنج سال آینده بتوانیم به‌طور کامل به شبکه جهانی متصل شویم.

به گزارش مهر، ماهواره تحقیقاتی و مخابراتی ناهید ۲ صبح جمعه ۳ مرداد، به سفارش سازمان فضایی ایران و با همکاری پژوهشگاه فضایی با پرتابگر سایوز روسیه به فضا رفت.

رئیس سازمان تنظیم مقررات، ضمن اعتراف به ناترازی و افت شدید کیفیت اینترنت، دلایل اصلی را عدم سرمایه‌گذاری به‌موقع، قطعی برق و عوامل حقوقی (مانند قلع و قمع سایت‌ها) اعلام کرد؛ در عین حال، هشدار داد که فیلترشکن‌ها کاربران را به «زامبی سایبری» تبدیل کرده و با افزایش ۷۵ درصدی تعرفه از سوی اپراتورها موافقت نشده است.

نگار علی- حمید فتاحی یکی از چهره‌های کلیدی در تنظیم‌گری و زیرساخت‌های ارتباطی کشور است که در حال حاضر معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) است. در شرایطی که کیفیت اینترنت به دغدغه اصلی مردم تبدیل شده و نارضایتی‌ها از سرعت پایین، اختلالات مکرر و «ناترازی» در شبکه‌های ثابت و سیار افزایش یافته است، در کافه خبر به سراغ رئیس سازمان تنظیم مقررات رفتیم. با توجه به نقش محوری فتاحی در نظارت بر تعهدات اپراتورها، پیگیری دلایل افت کیفیت، و برنامه‌ریزی برای توسعه زیرساخت‌ها (مانند فیبر نوری و ۵G)، با او به گفتگو نشسته‌ایم تا پشت پرده این مشکلات، موانع موجود (از جمله قطعی برق و تحریم‌ها) و راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت دولت برای برون‌رفت از بحران فعلی را جویا شویم؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:

اعتراف به «افت کیفیت»؛ اینترنت ایران یک‌شبه درست نمی‌شود

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در ابتدا و در پاسخ به این پرسش که چرا نارضایتی‌ها از کاهش کیفیت اینترنت رشد چشمگیری داشته است، گفت:« با توجه به فراگیری استفاده از فضای مجازی و ارتباطات در میان مردم و نفوذ اینترنت در تمام لایه‌های زندگی، کیفیت اینترنت به موضوعی بسیار حائز اهمیت تبدیل شده است. کیفیت پایین اینترنت بلافاصله احساس می‌شود و با اعتراض کاربران همراه است. ما نیز از طریق سامانه‌های نظارتی در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سامانه ۱۹۵، این افت کیفیت را رصد می‌کنیم و با طی فرایندهای نظارتی، آن را به گوش اپراتورها می‌رسانیم؛ در نهایت، نتیجه این پیگیری‌ها به اطلاع کاربران خواهد رسید.»

او در ادامه افزود:«کاهش کیفیت در حوزه ارتباطات، موضوعی نیست که یک‌شبه ایجاد شده باشد و نمی‌توان به سرعت آن را برطرف کرد. همان‌قدر که زمان برده است تا این ظرفیت در کشور دچار آسیب شود، همان‌قدر نیز زمان لازم است تا کیفیت ارتباطات در کشور به وضعیت مطلوب برسد. با این حال، هنر ما در این است که این افت کیفیت را در کوتاه‌ترین زمان ممکن مدیریت کنیم.»

 

اینترنت هم به درد «بحران برق» دچار شد

فتاحی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات رادیویی چه راهکارهایی را برای ارتقا کیفیت اینترنت به کار گرفته‌اند، گفت:«کیفیت ارتباطات، در دستور کار اصلی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی قرار گرفته است. از ابتدای حضور خود در سازمان تنظیم مقررات رادیویی، به واسطه ماموریتی که داریم، مبنی بر نظارت بر حوزه پروانه اپراتورهای ارتباطی و تعهدات آن‌ها در پروانه، کارگروهی مشخص، حول محور پایش و پیگیری کیفیت شبکه ارتباطات تشکیل داده‌ایم.»

او در ادامه افزود:«بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد که عوامل و دلایل متعددی در کاهش کیفیت ارتباطات کشور مؤثرند. مهم‌ترین عامل، عدم سرمایه‌گذاری و توسعه به موقع است؛ به این معنا که در سال‌هایی که توسعه و سرمایه‌گذاری زیرساخت‌ها به موقع صورت گرفته، مردم سرویس نسبتاً خوبی دریافت می‌کردند و رضایت نسبی و مطلوبی داشتند. اما به مرور زمان و با توقف این سرمایه‌گذاری یا کاهش سرعت آن، و در کنار افزایش میزان مصرف مردم، این توازن به هم خورده است و ناترازی اینترنت و ارتباطات در حال شکل‌گیری است. این اصطلاح این روزها بسیار به گوش می‌رسد. ما در حوزه برق نیز از آنجا که توسعه به موقع اتفاق نیفتاده و مصرف افزایش چشمگیری داشته، دچار ناترازی شده‌ایم. در حال حاضر، در حوزه اینترنت و ارتباطات نیز وارد فضای ناترازی شده‌ایم؛ به این معنا که زیرساخت ثابت است، مصرف افزایش پیدا می‌کند و کیفیت کاهش می‌یابد. دلایل این عدم سرمایه‌گذاری متعدد است که شناسایی شده و برای رفع موانع آن برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفته است.»

خاموشی ۱۰ تا ۱۵ درصد سایت‌های اینترنت در کشور

معاون وزیر ارتباطات در ادامه در پاسخ به این پرسش که قطعی‌های برق چه آسیب‌هایی را به کیفیت اینترنت در کشور وارد آورده است، گفت:«خود بحث ناترازی انرژی و قطعی برق اثرات مخربی بر کیفیت اینترنت و ارتباطات داشته است. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، در هر لحظه در کشور بین ۱۰ تا ۱۵ درصد سایت‌های ارتباطی اپراتورهای سیار به خاطر قطعی برق خاموش هستند. این خاموشی دلایل متعددی دارد: برخی به فرسودگی باتری‌های ذخیره‌ساز انرژی برمی‌گردد، برخی باتری‌ها دچار سرقت شده‌اند و برخی دیگر به دلیل قطعی‌های متعدد آسیب دیده‌اند، چراکه این ابزارها شرایط نگهداری خاصی دارند و در آن شرایط استاندارد باید از آن‌ها مراقبت شود؛ در غیر این صورت دچار آسیب می‌شوند.»

او در ادامه افزود:«قطعی برق و ناترازی انرژی همچنین منجر به آسیب دیدن تجهیزات مخابراتی شده است. هنگام قطعی برق، دستگاه‌ها دچار شوک الکتریکی می‌شوند و جایگزین کردن آن‌ها برای اپراتور، دردسرهایی ایجاد می‌کند. اپراتورهای ما همچنین با تداخلات فرکانسی بسیار شدید دست و پنجه نرم می‌کنند. این تداخلات باعث اختلالات شدیدی حتی در ارتباطات نسل ۲ و تماس‌های صوتی می‌شوند و تجربه کاربری را به شدت کاهش می‌دهند و تماس‌های صوتی با اختلال مواجه می‌شود.»

حکم قلع و قمع سایت‌های اینترنت لغو شد

حمید فتاحی در ادامه در خصوص سایر دلایل افت کیفیت اینترنت در کشور گفت:« از دیگر عوامل کاهش کیفیت اینترنت و ارتباطات، می‌توان به تحریم‌ها و دشواری واردات تجهیزات ارتباطات و مخابراتی، تأمین ارز و ثبت سفارش برای تأمین تجهیزات، و موضوعات بین دستگاهی و حقوقی مانند قلع و قمع سایت‌های ارتباطی و احکامی که دستگاه‌های قضایی و شهرداری‌ها صادر می‌کنند، اشاره کرد. به عنوان مثال، من از ابتدای امروز در خانه خود هستم. در حالی که در ابتدا سرویس خوبی داشتم، ناگهان با افت کیفیت و عدم آنتن‌دهی مواجه شدم و این موضوع من را معترض کرد. اما در پشت صحنه، سایت ارتباطی یکی از اپراتورها به واسطه یک حکم صادره، مانند ماده ۱۰۰ شهرداری، قلع و قمع شده است و این امر باعث اختلال در ارتباطات شده است.»

او در ادامه افزود:«برای تمام این عوامل، تدابیری اندیشیده شده و راه‌حل‌هایی اتخاذ شده است. برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده تا این موانع به مرور برطرف شوند؛ برخی در کوتاه‌مدت و برخی در بلندمدت. در کوتاه‌مدت، در تفاهم‌نامه‌ای که وزارت ارتباطات با شهرداری تهران انجام داده، با همکاری شهرداری، قلع و قمع سایت‌ها متوقف شده است و تغییر باتری سایت‌ها به صورت ویژه در دستور کار قرار گرفته است. سایت‌هایی که دچار مسئله باتری هستند، برای اینکه در زمان قطعی برق، تجهیزات آسیب نبینند و مردم بتوانند تا مدت کوتاهی ارتباطات خود را حفظ کنند، تغییر باتری در دستور کار قرار گرفته است. شهر تهران به صورت ویژه در اولویت قرار گرفته و فرآیند نوسازی باتری‌ها به اتمام رسیده و به سراغ سایر استان‌ها و مراکز آن‌ها رفته‌ایم.»

فتاحی در ادامه افزود:«باتری‌های تجهیزات نگه‌دارنده انرژی در سایت‌های ارتباطی برای روزی که قطعی برق و ناترازی انرژی داریم، طراحی نشده‌اند؛ این باتری‌ها برای مواقع خاص طراحی شده‌اند تا در صورت قطع برق شهری، تجهیزات با مدیریت منطقی برق‌رسانی شوند و دچار شوک الکتریکی نشوند و قطعی برق به آن‌ها آسیب نرساند. اگر این باتری‌ها نوسازی شوند، می‌توانند برای نیم تا یک ساعت تجهیزات را برق‌رسانی کنند و به پایداری ارتباطات کمک کنند.»

آغاز انقلاب فیبر نوری و 5G در کشور

معاون وزیر ارتباطات در ادامه و در پاسخ به این پرسش که وزارت ارتباطات چه پروژه‌هایی را به شکل جدی در دست پیگیری دارد، گفت:«در میان‌مدت، در بحث توسعه زیرساختی، وزارت ارتباطات دو پروژه مهم را در دستور کار قرار داده است: توسعه نسل پنجم ارتباطات و توسعه فیبر نوری.»

او در ادامه گفت:«پروژه فیبر نوری از دو تا سه سال گذشته در وزارت ارتباطات آغاز شده و تدابیر مناسبی اتخاذ شده و با پیگیری جدی پیش رفته است و پوشش‌های خوبی در سطح کشور ایجاد شده است. در دوره جدید وزارت ارتباطات، تغییر رویکرد جدی ایجاد شده که هدف آن رساندن سریع‌تر سرویس به خانه مردم است. رویکرد بر توجه و تمرکز بیشتر بر اتصال بوده، مقررات به این سمت اصلاح شده و مشوق‌های لازم برای اپراتورهای پیمان‌کار پروژه در نظر گرفته شده تا روند توسعه سرعت بگیرد. امیدواریم با سرعت بسیار خوبی، اتصال دائمی شود و مردم مفهوم اتصال از طریق فیبر نوری را درک کنند. با سرعت و کیفیتی که ارتباطات مبتنی بر فیبر نوری ارائه می‌دهد، این تغییرات احساس خواهد شد و مردم کیفیت خوب را لمس خواهند کرد.»

فتاحی در ادامه افزود:«در خصوص سایت‌های اینترنت نسل پنجم، مزایده فرکانس ۵جی اتفاق بسیار خوبی بود. این فرایند مدت‌ها به تعویق افتاده بود و اکنون فرکانس‌های ۵جی به اپراتورها واگذار شد و اپراتورها با خیال راحت درگیر خرید تجهیزات هستند و تعهدات خود نسبت به توسعه نسل پنجم اینترنت را انجام می‌دهند. این دو پروژه اصلی، فضای ارتباطی کشور را دگرگون خواهند کرد و سرعت قابل‌توجهی را در اختیار مردم قرار می‌دهند.»

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخ به این پرسش که آیا ارائه خدمات اپراتورها مورد بررسی قرار می‌گیرد یا خیر، گفت:« ما دائماً تعهدات پروانه‌ای اپراتورها را رصد می‌کنیم و اختیارات جریمه و سایر ابزارهای تنبیهی که در اختیار ما به عنوان نماینده حاکمیت قرار دارد، به کار گرفته می‌شود تا سرویس‌های باکیفیتی در اختیار مردم قرار گیرد.»

 

عامل اصلی استقبال نکردن از فیبر نوری «فیلترشکن‌ها» هستند

معاون وزیر ارتباطات در ادامه و در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود افزایش کیفیت اینترنت در صورت استفاده از سرویس فیبر نوری، هوز استقبال چشمگیری از این سرویس از سوی مردم صورت نگرفته است، گفت:« عوامل مختلفی در استقبال کاربران از سرویس جدید دخیل هستند. فیبر نوری نیز یک سرویس جدید است و استقبال کاربران از آن به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ این عوامل شامل موضوعات اقتصادی، کیفیت، سرعت، سهولت، سازگاری با تغییرات و تجهیزات است.»

او در ادامه افزود:«یکی از این عوامل می‌تواند محدودیت‌های اینترنت باشد. ما بارها اعلام کرده‌ایم که گسترش استفاده از فیلترشکن‌ها به واسطه محدودیت‌های اینترنتی، نتایج خوبی نداشته است. هرچه فراگیری استفاده و کاربرد کاربران از ابزار فیلترشکن بیشتر شده، آسیب‌های جانبی بیشتری مشاهده شده که یکی از آن‌ها اختلال و کاهش کیفیت در دسترسی به شبکه و اینترنت است.»

فتاحی در ادامه افزود:«از سوی دیگر، گلایه‌هایی از کاربران داریم که حجم‌هایی که خریداری کرده‌اند، با آنچه مصرف می‌کنند همخوانی ندارد؛ بررسی‌های کارشناسی انجام شده و بخشی از این عدم همخوانی به استفاده از ابزارهای فیلترشکن بازمی‌گردد.»

 

پشت‌پرده «فیلترینگ گسترده»؛ حمله سایبری ناخواسته از موبایل میلیون‌ها کاربر

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخ به این پرسش که فیلترینگ گسترده چه آسیب‌هایی را در ارائه خدمات به کاربران وارد آورده است، گفت:« حملات سایبری و اینترنتی ناخواسته از تلفن‌های همراه کاربران اتفاق می‌افتد. بدون اطلاع کاربران، نصب ابزارهای فیلترشکن روی گوشی آن‌ها باعث می‌شود حملاتی ناخودآگاه انجام شود و حریم خصوصی کاربران در معرض خطر قرار گیرد. همه این‌ها آسیب‌هایی است که ناشی از گسترش استفاده از فیلترشکن‌ها بوده و یکی از نتایج اعمال محدودیت‌های گسترده است.»

چرا اینترنت ایران برخلاف تمام دنیا ۷۰ درصد سیار است؟

معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به چرایی عدم تناسب در استفاده از سرویس‌های سیار و ثابت، گفت:« بحث عدم تناسب استفاده از سرویس‌های سیار در کنار سرویس‌های ثابت نیز بسیار اهمیت دارد. بیش از ۷۰ درصد بار مصرف کاربران بر روی شبکه‌های سیار است و نزدیک به ۳۰ درصد آن بر شبکه ثابت. این فاصله به دلیل کیفیت پایین ارتباطات مبتنی بر مس است.»

او در ادامه افزود:«در دنیا، وضعیت برعکس است؛ در سایر کشورهای جهان، کاربران هرجا که امکان اتصال به اینترنت ثابت داشته باشند، به آن متصل می‌شوند و این کار را به دلیل قیمت مناسب‌تر، کیفیت بالاتر و سرعت بهتر انجام می‌دهند اما در کشور ما به دلیل توسعه نامناسب و به موقع، کاربران به سراغ اپراتورهای سیار رفته‌اند.»

«گلایه‌های بی‌شمار» کاربران در اوج قطعی ۱۰ تا ۱۵ درصدی سایت‌ها

فتاحی در ادامه در پاسخ به این پرسش که در چند وقت اخیر با افزایش قطعی‌های برق و محدودیت‌های اینترنت، حجم شکایت‌های کاربران تغییر کرده است، گفت:« به‌ویژه در زمان قطعی برق و اختلال ارتباطات، ما در سامانه‌های خود شاهد گلایه‌ها و شکایت‌های بی‌شماری هستیم و نمودارهای مربوط به در دسترس بودن سایت‌های ارتباطی نشان می‌دهد که وضعیت نسبت به گذشته مطلوب نیست. در هر لحظه بین ۱۰ تا ۱۵ درصد سایت‌های ارتباطی ما قطع هستند و این موضوع موجب افزایش گلایه‌ها و شکایت‌های مردم شده است.»

حکمرانی در دام فیلترینگ؛ چرا اصرار بر فیلترینگ، امنیت ملی را تهدید می‌کند؟

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخ به این پرسش که در بحث امنیت ملی و فیلترینگ، آیا فیلترینگ می‌تواند عاملی برای تهدید امنیت ملی باشد، گفت:« این نظریه شامل دو بخش اجتماعی و فنی است. حکمرانی در همه جای دنیا پذیرفته شده و تردیدی به آن وارد نیست؛ در تمام کشورها در حوزه حکمرانی فضای مجازی، تدابیر ویژه‌ای اتخاذ می‌شود. اما اگر بخواهیم تمام بار حکمرانی را بر فیلترینگ متمرکز کنیم، مشکلاتی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد ایجاد خواهد شد. ما آسیب‌هایی را از فراگیری فیلترشکن‌ها شاهد بوده‌ایم. تعداد حملاتی که از داخل کشور به سایر مقاصد انجام می‌شود، توسط شرکت ارتباطات زیرساخت به صورت زنده در یک تارنمای اینترنتی به نمایش گذاشته شده است. این حملات عمدتاً به‌صورت ناخواسته از گوشی کاربرانی صورت می‌گیرد که فیلترشکن نصب کرده‌اند. گروهی از کاربران که به آن‌ها زامبی سایبری گفته می‌شود، از گوشی‌هایشان برای حملات استفاده می‌شود بدون اینکه خودشان آگاه باشند. این اتفاق توان گوشی‌ها را تحلیل می‌دهد، میزان مصرف حجم بسته‌های کاربران را افزایش می‌دهد و مسائل امنیتی ایجاد می‌کند. بنابراین هر اقدامی که منجر به کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها شود، گامی به سمت ارتقای حکمرانی در فضای مجازی و کاهش آسیب‌های مذکور خواهد بود.»

او در ادامه افزود:«در بخش اجتماعی، کسب‌وکارها و اشتغال‌هایی که در این فضا ایجاد شده‌اند باید مورد توجه قرار بگیرند تا آسیب نبینند. موضوع فیلترینگ باید واکاوی شود و نکات مثبت و منفی آن به‌طور همزمان بررسی گردد. حکمرانی موضوعی تردیدناپذیر است که امروز تقریباً در ابزار فیلترینگ خلاصه شده، در حالی که ظرفیت‌های بیشتری برای آن وجود دارد و با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها می‌توان از بروز آسیب‌ها جلوگیری کرد.»

گزارش رسمی از تأثیر رفع فیلترینگ واتساپ بر مصرف فیلترشکن‌ها

معاون وزیر ارتباطات در پاسخ به این پرسش که آیا آماری از تغییرات استفاده از فیلترشکن‌ها پس از رفع فیلترینگ واتساپ، وجود دارد، گفت:«پس از رفع فیلترینگ واتساپ، گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد میزان استفاده کاربران از فیلترشکن‌ها به شکل چشمگیری کاهش یافته است. کاربری که تنها به یک پلتفرم خاص برای ارتباط نیاز دارد، در صورت رفع فیلتر دیگر نیازی به فیلترشکن نخواهد داشت و آسیب‌هایی که پیش‌تر ذکر شد برای او رخ نمی‌دهد، کیفیت ارتباطات خود را حفظ می‌کند و هزینه کمتری متحمل می‌شود.»

حمید فتاحی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که کدام منطقه در کشور بیشترین ناترازی اینترنت را تجربه می‌کند، گفت:«شهر تهران بیشترین سطح ناترازی در حوزه ارتباطات را تجربه می‌کند. تهران به دلیل جمعیت بالا و تشدید ناترازی انرژی و قطعی برق در این شهر، در اولویت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی قرار دارد.»

جنگ تعرفه اینترنت میان اپراتورها و رگولاتوری 

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخ به این پرسش که بررسی درخواست افزایش تعرفه‌های بسته‌های اینترنتی در چه مرحله‌ای قرار دارد، گفت:«در دوره قبلی وزارت ارتباطات، تصمیم به افزایش تعرفه بسته‌های اینترنتی گرفته شد و اپراتورها نیز بر اساس آن تعهداتی ارائه دادند. درخواست افزایش تعرفه دائماً از سوی اپراتورها مطرح می‌شود و دلیل آن افزایش هزینه‌هاست. طبق گزارش‌ها، بیش از ۶۵ درصد از هزینه‌ها، مربوط به سرمایه‌گذاری ارزی اپراتورهاست و با افزایش نرخ ارز، این هزینه‌ها کاملاً ملموس هستند. همچنین هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی و سایر بخش‌ها نیز در حال افزایش است. این گزارش‌ها به‌طور مداوم برای ما ارسال می‌شوند و اپراتورها در کنار آن‌ها درخواست افزایش قیمت اینترنت دارند. اخیراً اپراتورها درخواست افزایش ۷۵ درصدی تعرفه اینترنت را مطرح کردند، اما این افزایش تعرفه مورد قبول ما واقع نشد و موضع سختی در قبال آن‌ها اتخاذ شد.»

«معیشت مردم» چگونه اپراتورها را مجبور به عقب‌نشینی کرد؟

او در ادامه در خصوص دلایل عدم پذیرش افزایش تعرفه‌ها، دو موضوع را مطرح کرد:
۱. عدم رضایت کاربران از کیفیت: زمانی که سرویس مناسبی به کاربر ارائه می‌دهید، افزایش تعرفه با افزایش کیفیت قابل توجیه است، اما وقتی کیفیت خدمات رضایت‌بخش نیست و افکار عمومی از سرویس ارائه شده راضی نیستند، افزایش تعرفه دشوار خواهد بود.
۲. توجه به موضوع اقتصادی و معیشت مردم: مردم در سبد خانوار هزینه‌های مختلفی دارند و درخواست افزایش قیمت مداوم منطقی و معمول نیست.

«اینترنت» باید در سبد معیشت مردم بماند

فتاحی در ادامه افزود:«دو کفه ترازو وجود دارد: یکی نیاز اپراتورها برای سرمایه‌گذاری و توسعه و دیگری کاربران که از کیفیت خدمات رضایت ندارند و با مسائل اقتصادی و معیشتی مواجه‌اند. تنظیم این دو کفه بر عهده سازمان تنظیم مقررات است، به‌گونه‌ای که سرکوب تعرفه منجر به نابودی بازار ارتباطات و زیان‌ده شدن آن نشود و سرمایه‌ها به جای اقتصاد دیجیتال، وارد بخش‌های پربازده دیگر نشوند. نباید اجازه دهیم مردم احساس کنند اپراتورها هزینه‌های خود را از جیب آن‌ها تأمین می‌کنند و خدمات بی‌کیفیت با هزینه بالا ارائه می‌دهند. ما باید به جمع‌بندی برسیم که فشار اقتصادی به مردم وارد نشود، زیرا دسترسی به شبکه امروز یک کالای لوکس نیست، بلکه از نیازهای اصلی کاربران است و نباید مسیر توسعه اپراتورها متوقف شود.»

بحران کیفیت اینترنت در ایران ریشه‌ای چندلایه دارد که صرفاً فنی نیست. در یک کفه ترازو، سوءمدیریت سال‌های گذشته (توقف سرمایه‌گذاری) و بحران‌های ملی (مانند ناترازی برق) وجود دارد که منجر به ناترازی ۷۰ درصدی به نفع شبکه‌های سیار و افزایش شکایات شده است. در کفه دیگر، سیاست‌های حکومتی قرار دارد؛ جایی که «فیلترینگ گسترده» به آسیب‌های جدی فنی و امنیتی (مانند تبدیل کاربران به زامبی‌های سایبری و مصرف حجم ناخواسته) منجر شده است. سازمان تنظیم مقررات با رد درخواست افزایش تعرفه ۷۵ درصدی اپراتورها، تلاش کرده تا فشار اقتصادی را از دوش مردم بردارد، اما حل بلندمدت مشکل، به توسعه جدی فیبر نوری و ۵G و تغییر رویکرد در حکمرانی اینترنت نیاز دارد تا ضمن کاهش استفاده از فیلترشکن‌ها، توسعه زیرساخت‌ها نیز ادامه یابد و بازار ارتباطات از نابودی نجات پیدا کند.

معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی گفت: موفقیت پروژه ملی مهاجرت از کابل مسی به فیبرنوری نیازمند همراهی، همدلی و تعهد عملی همه ذینفعان است.

به گزارش ایرنا حمید فتاحی روز یکشنبه در کنفرانس ملی مخابرات ایران که در هتل المپیک تهران برگزار شد، با اشاره به تصویب پروژه مهاجرت از کابل مسی به فیبرنوری در کمیسیون تنظیم مقررات اظهار داشت: مهاجرت به فیبر نوری یک ضرورت و الزام است و حتی برخی منتقدان نیز بر تأخیر در اجرای آن اذعان دارند.

معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه این پروژه پس از ۱۰۰ سال، یک تحول تکنولوژیک عظیم در زیرساخت ارتباطات کشور به شمار می رود و اجرای آن به یک سرمایه‌گذاری سنگین نیاز دارد، افزود: عزم جدی شرکت مخابرات ایران پایه و اساس این حرکت است، اما بدون همکاری همه ذینفعان، به نتیجه نخواهد رسید.

وی یادآور شد: در این رابطه سازمان تنظیم مقررات رادیویی با همفکری همه ذی نفعان، مقررات لازم را تدوین کرده است و در همین رابطه در هفته گذشته دو مصوبه مهم مهاجرت از کابل مسی و بیت‌استریم را به تصویب رساند که در آن حقوق همه طرف‌ها به طور دقیق مشخص شده است.

معاون وزیر ارتباطات خواستار عهد عملی و همدلی همه ذی نفعان در اجرای این پروژه ها شد و افزود: هرگونه اختلال در منافع ذینفعان یا بی‌نظمی در اجرای پروژه در سراسر کشور، موانع جدی ایجاد خواهد کرد و فرصت طلایی را از دست ما خواهد گرفت.

فتاحی از شرکت مخابرات ایران خواست تا در اجرای این پروژه به سایر ذینفعان آن هم توجه داشته باشند و در این خصوص توضیح داد: مردم، به عنوان ذینفع نهایی، از این پروژه انتظار افزایش کیفیت، سرعت و پایداری خدمات دارند و از این رو اپراتورهای دیگر نیز باید در این مسیر همراه شما باشند.

رئیس سازمان تنظیم مقررات رادیویی خاطر نشان کرد: با سیاست گذاری های وزیر ارتباطات از تمام ظرفیت‌های موجود، به ویژه ظرفیت عظیم شرکت مخابرات در نیروی انسانی و زیرساخت، استفاده کرده‌ایم.

فتاحی تأکید کرد: بدون ارتباطات پرسرعت و باکیفیت، مفاهیم نوظهور مانند هوش مصنوعی، بهره‌وری واقعی و دسترسی عمیق به خدمات برای مردم محقق نخواهد شد. این بستر، زیربنای توسعه آینده فناوری در کشور است.

وی یادآور شد:‌ همراهی دوجانبه و چندجانبه همه اپراتورها، تولیدکنندگان، پیمانکاران و مردم، ضامن موفقیت این پروژه ملی است و این آغاز یک حرکت بزرگ با همراهی همه شماست.

 

فیبرنوری طی پنج سال جای کابل مسی را می گیرد

محمد جعفرپور مدیرعامل شرکت مخابرات ایران نیز در این آیین با بیان اینکه پروژه ملی مهاجرت از کابل مسی به فیبرنوری طی پنج سال اجرایی می شود، موفقیت در اجرای آن را نیازمند همدلی، همصدایی و مشارکت همه تولیدکنندگان، پیمانکاران، اپراتورها و سرمایه‌گذاران دانست.

وی ارایه اینترنت پرسرعت در عصر هوش مصنوعی را یک الزام دانست و گفت: امروز زندگی مردم با اینترنت در هم تنیده شده و در همه عرصه‌ اعم از خانگی، صنعتی، سلامت، آموزش و پزشکی از راه دور، نیاز به سرعت دانلود و آپلود برابر و بالا احساس می‌شود.

وی با یادآوری اینکه از سال ۹۵ ارایه خدمات فیبرنوری آغاز شد اما به دلیل آنکه توسعه آن بر اساس تقاضای مشتری بود فقط حدود ۸ درصد مشترکان به فیبر نوری متصل شده اند، افزود: اکنون در بسیاری از کشورها مانند اسپانیا، فرانسه، انگلیس، کره جنوبی، چین، ژاپن و ایالات متحده، مهاجرت از کابل مسی به فیبر نوری سال‌هاست آغاز شده و در برخی کشورها بیش از ۹۰ درصد پیشرفت داشته است.

وی توسعه فیبرنوری را یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشور دانست و با انتقاد از توسعه نیافتن اینترنت ثابت یادآور شد: اکنون حدود ۸۰ درصد بار ترافیکی کشور روی شبکه تلفن همراه است که این وضعیت ترافیک را در اینترنت سیار افزایش و کیفیت شبکه را کاهش داده است.

جعفرپور درباره جزئیات پروژه ملی مهاجرت (سواپ) گفت: با راهبرد وزارت ارتباطات و همکاری همه ارکان صنعت فناوری اطلاعات در کشور، طی پنج سال تمام کابل‌های مسی جمع‌آوری و با فیبر نوری جایگزین می‌شود.

وی، افزایش سرعت از میانگین ۱۶ مگابیت در ADSL به نزدیک ۱۰۰۰ مگابیت بر ثانیه در فیبر نوری که هم‌اکنون برای ۸۰۰ هزار مشترک ارائه می‌شود، افزایش چشمگیر تجربه کاربری و پایداری ارتباط، کاهش بار ترافیکی از شبکه موبایل و بهبود کیفیت آن و امکان اقتصاد BTSهای موبایل با اتصال فیبری به جای رادیویی را از جمله مزیت های فیبرنوری برشمرد.

جعفرپور همچنین گفت: کاهش ۸ برابری مصرف برق به ازای هر مشترک نسبت به کابل مسی؛ آزادسازی فضا و مصرف برق مراکز تلفن دیجیتال برای تبدیل به دیتاسنتر؛ افزایش ۱.۲ تا ۱.۵ درصدی تولید ناخالص ملی با هر ۱۰ درصد افزایش ضریب نفوذ ارتباطات ثابت و افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از GDP به بالای ۱۰ درصد طبق برنامه هفتم نیز از دیگر دستاوردهای این پروژه خواهد بود.

وی با یادآوری اینکه هر یک میلیون اتصال فیبر نوری ۱۰ هزار شغل مستقیم و تا ۴۰ هزار شغل غیرمستقیم ایجاد می کند، ادامه داد: تحقق عدالت ارتباطی با دسترسی نقاط کمتر برخوردار به سرعت ۱۰۰۰ مگابیت، اتصال ۱۰۰ درصدی شهرک‌های صنعتی به فیبر نوری که در استان البرز کامل شده و تبدیل ۸۰ درصد ارتباطات مسی شبکه دولت به فیبر نوری و ایجاد ابر دولت پایدار از دیگر چشم اندازهای این پروژه به شمار می رود.

وی خاطر نشان کرد: برنامه ریزی شده تا پایان دولت چهاردهم بیش از ۶۰ درصد جمعیت کشور تحت پوشش فیبرنوری باشند و تا پایان امسال همه مراکز استان ها به آن متصل شوند.

مدیرعامل شرکت مخابرات ایران طراحی مراکز استان ۱۰۰ درصد پایان یافته، قراردادهای اجرایی در همه استان‌ها نهایی شده و بیش از ۶۰ درصد حجم پروژه به قرارداد تبدیل شده است. عملیات اجرایی همزمان با این کنفرانس در سراسر کشور آغاز می شود.

جعفرپور همچنین اظهار داشت: ۷۰ درصد تجهیزات مورد نیاز در داخل تولید می‌شود؛ از کابل، FAT، مودم تا تجهیزات انتقال. بزرگ‌ترین پروژه انتقال بومی کشور در استان خراسان رضوی در حال تست است و طی یکی دو ماه آینده افتتاح می‌شود.

مدیرعامل مخابرات ایران از حضور بیش از ۳۰۰ پیمانکار، ۱۵۰ تولیدکننده (۶۰ غرفه‌دار) و سرمایه‌گذاران در کنفرانس خبر داد و گفت: ظرفیت تولید مودم باید افزایش یابد؛ هم‌اکنون هفته‌ای ۱۰ هزار اتصال داریم و هدف ۵۰ هزار اتصال است. تمام ظرفیت تولید مودم داخلی را پیش‌خرید و گارانتی می‌کنیم.

وی با اشاره به مصوبه اخیر وزارت ارتباطات و کمیسیون تنظیم مقررات افزود: مصوبه مهاجرت از کابل مسی و مصوبه بیت‌استریم برای همکاری با اپراتورها تصویب شده است. سهم بازار اپراتورهای کوچک گارانتی می‌شود و پروژه به‌صورت برد-برد برای همه ذی‌نفعان اجرا خواهد شد.

وزیر ارتباطات گفت: در آینده نزدیک، افراد می‌توانند مستقیماً از طریق ماهواره‌ها به اینترنت دسترسی پیدا کنند. کشورهایی همچون ایران نیز در حال سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند.

به گزارش خبرنگار مهر، ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم دیدار با نفرات برتر کنکور ریاضی سال ۱۴۰۴ و نفرات برتر کنکور سال گذشته به چالش‌های ارتباطی موجود در کشور اشاره کرد و گفت: یکی از چالش‌های عمده در حال حاضر، کیفیت ارتباطات است. در جلسات مختلف، به این نتیجه رسیدیم که باید تلاش کنیم تا دسترسی به اینترنت و خدمات ارتباطی در کشور بهبود یابد.

وی در ادامه به موضوع اینترنت ماهواره‌ای اشاره کرد و گفت: اخیراً گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد در آینده نزدیک، افراد می‌توانند مستقیماً از طریق ماهواره‌ها به اینترنت دسترسی پیدا کنند. این موضوع می‌تواند به طور چشمگیری در کیفیت ارتباطات و خدمات ارتباطی تأثیر بگذارد. در حال حاضر، کشورهایی همچون ایران نیز در حال سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند.

کلان‌شهر شیراز با عطر مست‌کننده بهارنارنج امروز گرفتار خاموشی مدرن و ضعف آنتن‌دهی شده و در پیچ‌وخم‌های توسعه شتاب‌زده ،از لحاظ زیرساخت‌های ارتباطی در دوران ضعف دیجیتالی به سر می‌برد.

خبرگزاری مهر- شیراز، شهری که هر گوشه‌اش کتابی گشوده از تاریخ است و هر خیابانش عطر دل‌انگیز بهارنارنج را در هوا می‌پراکند، این روزها در سکوت سنگین بی‌سیگنالی نفس می‌کشد و شهروندانش برای یک مکالمه ساده یا ارسال یک پیام اضطراری باید به کنج بالکن‌ها پناه ببرند.

این مشکل، شیراز را در دام بحران مدرن اختلال مزمن و فراگیر در آنتن‌دهی گرفتار کرده است. این مسئله دیگر صرفاً یک نارضایتی جزئی نیست؛ بلکه یک شکست زیرساختی است که عمق آن نه تنها به جیب کسب‌وکارها، که به جان و روان مردمی که حق برخورداری از خدمات اولیه ارتباطی را دارند، آسیب می‌زند.

شیراز پایتخت فرهنگی ایران، در میان دغدغه‌های فرهنگی و هنری خود، حالا فریاد یک آنتن ضعیف را می‌کشد. اینجا دیگر مکالمه و اتصال به اینترنت یک حق بدیهی نیست؛ بلکه یک امتیاز لوکس محسوب می‌شود که شهروندان باید برای به دست آوردنش از بالکن‌ها بالا بروند و در گوشه خیابان‌ها به دنبال کورسوی یک سیگنال بگردند. این بحران آنتن‌دهی فراتر از اختلال در یک تماس، نمادی از فرسودگی مزمن در رگ‌های حیاتی شهر است که نه تنها چرخه اقتصادی و پویایی کسب‌وکارها را کند کرده، بلکه سایه‌ای از نگرانی بر امنیت و کیفیت زندگی ساکنان انداخته است.

باعث تأسف است که بگوییم شیراز امروز، با وجود شکوه گذشته و پتانسیل آینده، صدایش از پشت شبکه‌های متزلزل و ضعیف، به سختی به جهان می‌رسد.

گستره این معضل، فراتر از مناطق دورافتاده و حاشیه‌ای است. نقاط کور ارتباطی همچون لکه‌های سیاه در قلب پویاترین و پرترددترین نقاط شهر خودنمایی می‌کنند. کافی است به بافت فشرده و تاریخی اطراف بازار وکیل و اماکن مقدس قدم بگذارید، دیوارهای سنگی که قرن‌ها مقاومت کرده‌اند اکنون سدی غیرقابل نفوذ برای امواج دیجیتال شده‌اند. این مشکل در مناطق کوهپایه‌ای و دامنه‌های شمالی نیز به دلیل عوارض طبیعی و عدم توسعه کافی دکل‌ها تشدید می‌شود.

ریشه‌یابی این بحران ما را به تقابل زیرساخت‌های فرسوده با تقاضای انفجاری داده در سال‌های اخیر می‌رساند.

زیرساخت‌های مخابراتی شیراز اغلب برای دوران ۳G و مکالمات صوتی طراحی شده‌اند، نه برای حجم غول‌آسای ویدئوها، تماس‌های تصویری و بازی‌های آنلاین که نسل جوان امروزه طلب می‌کند. سرعت نصب دکل‌های جدید به شکل رقت‌انگیزی کند است.

حتی آنجا که دکل وجود دارد، ظرفیت انتقال داده از دکل به شبکه اصلی از طریق فیبر نوری کافی تأمین نشده و نتیجه آن سرعت‌های لاک‌پشتی در ساعات اوج مصرف است؛ شرایطی که کاربر را مجبور می‌کند برای ارسال یک فایل کوچک، دست به دامن صبر ایوب شود و یا نیمه شب درصدد انجام امور اینترنتی خود برآید.

پیامدهای این اختلال، زنجیره‌ای از آسیب‌های جدی را به همراه دارد که از سطح فردی تا کلان اقتصادی گسترده است. دانشجویان و دانش‌آموزان در مناطق کم‌برخوردارتر به دلیل دسترسی ضعیف از فرصت‌های آموزش مجازی محروم می‌شوند.

گردشگران داخلی و خارجی که برای حفظ ارتباط و اشتراک‌گذاری تجربیات خود به اینترنت وابسته هستند، با خاطره‌ای تلخ از یک شهر غیرقابل اتصال، شیراز را ترک می‌کنند.

برای پایان دادن به این بغض ارتباطی صرفاً نصب دکل‌های بیشتر کافی نیست. نیاز به یک برنامه جامع با استفاده از فناوری‌های نوین است.

بهره‌گیری از سیستم‌هایی که بتواند در محیط‌های شهری و داخل ساختمان‌ها بدون نیاز به دکل‌های غول‌پیکر نصب شوند، می‌تواند پوشش محلی را به شدت بهبود ببخشد.

شیراز شایسته آن است که در کنار شکوه تاریخی‌اش، نمادی از توسعه پایدار و پیشرفته ارتباطی نیز باشد و زمان آن رسیده که صدای شهروندان شیرازی بدون قطع شدن و با بالاترین کیفیت، به گوش دنیا برسد.

وضعیت آنتن‌دهی به یک معضل بدل شده است

سارا رباعی، دانشجوی ترم آخر رشته معماری در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: وضعیت آنتن‌دهی با مشکلات اساسی روبه‌رو است، من هفته‌ای چند واحد آنلاین دارم. وسط کلاس درس، به ناگاه صدای استاد قطع می‌شود. به اجبار باید چند بار از کلاس خارج و دوباره وارد شوم یا اطراف خانه راه برم تا آنتن دهی مناسب شود.

وی ادامه داد: وضعیت نابسامان آنتن‌دهی فراتر از مشکل تبدیل به یک معضل شده است. جالب اینجاست که در مراکز تجاری یا پاساژها هم با همین وضعیت مواجه هستیم. این وضعیت برای یک دانشجو در سال ۲۰۲۵ مصداق بارز عقب‌ماندگی است.

علی‌رضا کوهی که شغل آزاد دارد نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: شیراز در خصوص آنتن‌دهی به کانونی از مشکلات تبدیل شده است. بازار، قلب اقتصادی یک شهر است، اما در شیراز انگار از دنیای ارتباطات جا ماندیم. مشتری کارت می‌کشد، تراکنش به صف انتظار می‌رود، یا خطا می‌دهد و مشتری را از خرید خسته و پشیمان می‌کند و این یعنی ریزش مشتری‌ها.

زیبا شکوهی، مادر دو فرزند نیز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: ما در یک شهرک جدید با جمعیت رو به رشد زندگی می‌کنیم. در این شهرک‌ها توسعه زیرساخت‌ها با رشد جمعیت اصلاً هماهنگ نیست.

وی ادامه داد: برای اتصال و ارسال مطالب، باید ساعت‌ها وقت گذاشت. برخی مواقع این وضعیت واقعاً غیر قابل تحمل می‌شود. مسئولان استان فارس باید به فکر چاره باشند تا این مشکل برطرف شود.

ساخت‌وسازهای بی‌رویه، بلای جان آنتن‌دهی در شیراز

حمید سلیمان پور سرپرست اداره کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه جنوب کشور در گفتگو با خبرنگار با اشاره به مشکلات و چالش‌های کیفیت و آنتن‌دهی شبکه مخابراتی در شهر شیراز گفت: چندین عامل باعث کاهش کیفیت و سرعت اینترنت و مکالمات تلفنی در این شهر شده است. یکی از مهم‌ترین دلایل، تغییرات در مبلمان شهری و ساخت و سازهای گسترده در قالب آپارتمان‌سازی و برج‌های بلندمرتبه است که این ساخت و سازها شبکه مخابراتی را دچار مشکل می‌کند.

وی ادامه داد: این تغییرات نیازمند توسعه و به‌روزرسانی شبکه‌های مخابراتی است، به‌خصوص افزایش تعداد سایت‌های مخابراتی و دکل‌های جدید که باید با همکاری شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد.

سرپرست اداره کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه جنوب کشور افزود: شهرداری شیراز باید مجوزهای لازم برای احداث یا جابجایی دکل‌ها را سریع‌تر صادر کند و اماکن مناسب در اختیار اپراتورها قرار دهد. اما در عمل، همکاری دستگاه‌های دولتی و مردم در برخی نقاط محدود است، به‌خصوص در خیابان زند شیراز و اطراف میدان امام حسین، که برای نصب سایت‌های جدید دو سال است ممانعت وجود دارد.

 

باورهای غلط مردم، سد راه توسعه شبکه مخابراتی در شیراز

سلیمان پور با بیان اینکه این مشکل در مناطق پرجمعیت و مراکز درمانی و تجاری نیز دیده می‌شود، جایی که تراکم جمعیت و نیاز به توسعه شبکه بیشتر احساس می‌شود، اما همکاری لازم صورت نمی‌گیرد، گفت: باورهای نادرست مردم درباره مضرات سلامتی امواج مخابراتی و تأثیر منفی بر ارزش ملک، مانع توسعه شبکه می‌شود. برخی افراد معتقدند که نصب دکل‌های مخابراتی به سلامتشان ضرر می‌رساند یا ارزش ملکشان کاهش می‌یابد، در حالی که این باورها فاقد توجیه فنی هستند. وی بر اهمیت صدور سریع مجوزهای شهرداری‌ها تأکید می‌کند تا اپراتورها بتوانند دکل‌های جدید را در سطح شهر نصب کنند و شبکه را توسعه دهند.

وی ادامه داد: کمبود توسعه شبکه باعث کاهش کیفیت خدمات در اماکن عمومی، پاساژها، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها می‌شود، به‌خصوص در ساختمان‌های بتنی و سازه‌های خاص که پوشش شبکه ضعیف است. مردم برای جبران این مشکل، از دستگاه‌های تقویت‌کننده سیگنال استفاده می‌کنند که این دستگاه‌ها نه تنها مجاز نیستند، بلکه سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازند و باعث اختلال در باندهای فرکانسی می‌شوند.

فیبر نوری، کلید حل مشکلات ارتباطی شیراز

سلیمان پور در بخش دیگری از این گفتگو به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی در استان فارس و شیراز اشاره کرد و گفت: در کشورهای پیشرفته، حدود ۸۰ درصد ارتباطات مردم از تلفن ثابت و اینترنت ثابت استفاده می‌شود، در حالی که در ایران این نسبت برعکس است و بیشتر مردم از ارتباطات سیار بهره می‌برند.

وی ادامه داد: بر اساس تصمیمات دولت جدید و برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته در دولت دوازدهم، هدف اصلی، مهاجرت از شبکه‌های مسی و کابلی به فیبر نوری است تا کیفیت و پایداری شبکه‌های ارتباطی بهبود یابد.

سرپرست اداره کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه جنوب کشور افزود: در استان فارس، برنامه‌ریزی برای انتقال به فیبر نوری در شهرهای پرجمعیت و مراکز شهرستان‌ها انجام شده است. تاکنون در پنج تا شش شهر این استان، پروژه کامل شده و عملیات حفاری و نصب تجهیزات در حال اجرا است.

سلیمان پور با اشاره به مزایای این طرح گفت: این انتقال مزایای زیادی دارد، از جمله کاهش ترافیک شبکه، افزایش پهنای باند، سرعت انتقال داده، کاهش خرابی و سرقت تجهیزات و بهبود کلی کیفیت خدمات اینترنت و تلفن ثابت. این پروژه هزینه‌بر است و نیازمند تحمل برخی مشکلات موقتی است، اما نتیجه نهایی شبکه‌ای پایدارتر و با ظرفیت بالاتر خواهد بود.

وی ادامه داد: در شهر شیراز حدود ۵۰ درصد عملیات حفاری انجام شده و همکاری خوبی با شهرداری و شورای شهر صورت گرفته است. شهرهای دیگری مانند کازرون، آباده، اقلید، جهرم و صدرا نیز در مرحله اجرا قرار دارند و برخی کامل شده و در حال سرویس‌دهی هستند.

مدیرکل ارتباطات و فناوری اطلاعات فارس افزود: هدف این است که با تکمیل این پروژه، سرعت و کیفیت اینترنت و خدمات تلفن ثابت و دیتا بهبود یابد و تأثیر مثبتی بر مکالمات و انتقال داده‌ها داشته باشد.

 

برای پوشش کامل ۵G در شیراز، نیاز به افزایش تعداد دکل‌ها داریم

سلیمان پور همچنین با اشاره به حرکت جدی و سریع به حوزه فناوری (۵G) گفت: برای پوشش کامل شبکه ۵G، نیاز است تعداد دکل‌های مخابراتی بیشتر و نزدیک‌تر به هم باشد، به‌طوری که در بعضی مناطق فاصله بین دکل‌ها کمتر از ۵۰۰ متر باشد.

سرپرست اداره کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه جنوب کشور تصریح کرد: در شهر شیراز، حدود ۱۰۰ سایت ۵G راه‌اندازی شده است و نیاز به توسعه بیشتر دارد که همکاری شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی در صدور مجوزها و فراهم کردن امکانات ضروری است.

در رویداد تولد ۱۹ سالگی ایرانسل، اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران با اجرای پوشش یکپارچه نسل پنجم تلفن‌همراه در شهر بابل، نخستین شهر ایران با پوشش کامل ۵G را معرفی کرد.

به گزارش ایرانسل، رویداد تولد ۱۹ سالگی ایرانسل، صبح سه‌شنبه ۲۹ مهرماه ۱۴۰۴، در سالن همایش‌های ساختمان مرکزی ایرانسل، با حضور  حمید فتاحی جانشین وزیر در امور ارتباطات و معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی(رگولاتوری)، فرانسیس مولوی سفیر آفریقای جنوبی در تهران، بهزاد اقبال‌خواه رئیس و اعضای هیئت‌مدیره ایرانسل، رؤسای هیئت‌مدیره ادوار ایرانسل،  بیژن عباسی‌آرند و علیرضا قلمبر دزفولی مدیران‌عامل پیشین ایرانسل،  علیرضا رفیعی مدیرعامل ایرانسل، جمعی از مدیران سابق و فعلی ایرانسل و مدیران‌عامل شرکت‌های زیرمجموعه ایرانسل، برگزار شد.

در این مراسم، همچنین به صورت آنلاین،  عیسی قاسمی طوسی معاون توسعه استاندار مازندران،  اسماعیل اعزی مدیرکل ارتباطات و فناوری‌اطلاعات و  زکریا صالحیان مدیرکل زیرساخت مازندران،عمران عباسی کالی نماینده مردم جویبار در مجلس شورای اسلامی، محمد مدانلو فرماندار شهرستان جویبار، حسین میری رئیس شورای اسلامی شهر جویبار، رمضان سیفی شهردار جویبار، سیدمصطفی میرتبار معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان بابل، آزاده تاج‌الدینی مدیرکل ارتباطات و فناوری‌اطلاعات استان کرمان، حبیب‌الله خنجری ده‌شیخی سرپرست فرمانداری کرمان، مژگان تاج‌الدینی فرماندار بافت کرمان و ایمان سلجوقی بخشدار خبر، حضور داشتند.

در این مراسم، پروژه‌های ارتباطی «شهر تمام ۵G بابل»، «فیبرنوری جویبار» و «سایت روستایی بافت کرمان» افتتاح شدند. همچنین بهره‌برداری رسمی از «دستیار هوشمند پشتیبانی مشترکان (یارا)» و رونمایی از «سرویس همگرایی ثابت و سیار (FMC)»، «سرویس تماس بر بستر پهن‌باند (VoIP)» و «زیرساخت یکپارچه مکالمه صوتی (SVC) برای اولین بار در ایران»، دیگر موارد افتتاح شده در این مراسم بود.

در ابتدای این رویداد، مدیرعامل ایرانسل پس از توضیحاتی درباره تاریخچه تأسیس و اتفاقات مهمی که طی ۱۹ سال گذشته توسط ایرانسل برای نخستین بار در ایران رقم خورده است، به ارائه مطالبی در پنج حوزه اصلی «استراتژی»، «زیرساخت اقتصاد دیجیتال»، «بومی‌سازی و تحقیق و توسعه»، «پایداری و سرمایه‌گذاری اجتماعی» و «هوشمندسازی و تحول دیجیتال» پرداخت.

چشم‌انداز ۲۰۳۰ ایرانسل؛ توانمندساز اصلی زیست‌بوم دیجیتال ایران

مدیرعامل ایرانسل در بخش نخست ارائه خود، با اشاره به راهبردها و مسیر آینده ایرانسل، تأکید کرد: ایرانسل، دورنمای خود را با شعار «توانمندساز اصلی زیست‌بوم دیجیتال ایران برای خلق آینده‌ای هوشمند، متصل و پایدار»، تعریف کرده است. بر اساس این راهبرد، ایرانسل با هدف تبدیل شدن به بزرگ‌ترین شریک دیجیتال در حوزه‌های B۲B، B۲C و B۲B۲X، برنامه‌ای جامع برای توسعه ظرفیت‌ها، افزایش پایداری زیرساخت‌های ارتباطی، تحول فناوری‌اطلاعات و چابک‌سازی مدل عملیاتی خود، تدوین کرده است.

وی درباره راهبرد ایرانسل در گذار از شرکت خدمات ارتباطی (Telco) به شرکت فناوری‌محور (Techco) بیان کرد: لایه‌های سه‌گانه اقتصاد دیجیتال ایرانسل شامل «لایه زیرساخت»، «لایه توانمندساز کسب‌وکارها» و «لایه راهکارها و خدمات دیجیتال»، هستند.

رفیعی در ادامه توضیح داد: این راهبرد با عنوان «HORiZON» شامل هفت محور زیست‌بوم مشارکت دیجیتال (Harmonized Partnership)، توسعه خدمات دیجیتال (Outstanding Digital Ecosystem)، تحول فناوری‌اطلاعات (Revolutionary Technology)، تجربه به سبک ایرانسل (Irancell-Style Experience)، تحول مدل عملیاتی (Zero-X Operation)، تحول در سرمایه انسانی (Organize for Talent Excellence) و توسعه نسل نوین خدمات ارتباطی (Next Generation Connectivity)، می‌شود.

زیرساخت‌های دیجیتال ایرانسل؛ ستون فقرات اقتصاد دیجیتال کشور

مدیرعامل ایرانسل، با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه زیرساخت، بیان کرد: تا نیم‌سال ۱۴۰۴، مشترکان فعال شبکه تلفن‌همراه، به عدد بیش از ۷۰ میلیون نفر و متوسط حجم دیتای مصرفی روزانه مشترکان، به ۲۹.۵ پتابایت رسید. همچنین تعداد مشترکان دائمی ایرانسل، به بیش از ۱۱ میلیون نفر و کاربران سوپراپلیکیشن ایرانسل‌من، به بیش از ۲۴ میلیون کاربر فعال رسیده است. از سوی دیگر، مشترکان دیتای پهن‌باند شبکه سیار، با عبور از مرز ۵۳ میلیون نفر، سهم عمده‌ای از بازار مصرف دیتا را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه بر این، فروش شارژ الکترونیک به ۹۹.۷ درصد رسیده است.

رفیعی در ادامه به فعالیت‌های ایرانسل به‌عنوان اولین ارائه‌دهنده ۵G و رکورددار سرعت اینترنت در ایران اشاره کرد و گفت: ایرانسل، تاکنون بیش از ۱۱۷۱ سایت ۵G را در ایران راه‌اندازی کرده است. همچنین سرویس اینترنت ثابت بی‌سیم نسل پنجم (۵G FWA) با هدف اتصال پرسرعت و بدون نیاز به کابل، برای منازل و کسب‌وکارها در حال گسترش است. در فاز نخست، ایرانسل برنامه دارد بیش از ۵۰۰هزار خانوار را با این سرویس تجهیز کند. ایرانسل همچنین با توسعه مداوم شبکه‌های ارتباطی، به رشد مصرف دیتا و افزایش ۹۳ درصدی ضریب نفوذ اینترنت پهن‌باند در سراسر کشور، کمک کرده است.

بیش از ۱۱۲ همت؛ مجموع پرداختی ایرانسل به دولت

مدیرعامل ایرانسل همچنین با اشاره به سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در ایرانسل، تصریح کرد: کل سرمایه‌گذاری ایرانسل از ابتدای فعالیت تا پایان شهریورماه ۱۴۰۴، ۱۱ میلیارد دلار و مجموع پرداختی مستقیم و غیرمستقیم این اپراتور به دولت از ابتدا تاکنون، بیش از ۱۱۲ همت بوده است که ۲۵ همت از این مبلغ، مربوط به پرداخت مالیات است.

سهم مؤثر ایرانسل در اشتغال‌زایی در کشور

وی در ادامه صحبت‌های خود به نقش مؤثر ایرانسل در اشتغال‌زایی در کشور اشاره کرد و توضیح داد: در نیم‌سال ۱۴۰۴، میزان اشتغال‌زایی مستقیم ایرانسل، بیش از ۳۲۰۰ نفر بوده و اشتغال‌زایی غیر مستقیم، ۶۱ هزار نفر برآورد شده است.

پروژه ملی فیبر نوری ایرانسل؛ توسعه هوشمند ارتباطات ثابت

رفیعی درباره پروژه توسعه فیبر نوری ایرانسل با تأکید بر اینکه این پروژه، با هدف پوشش بیش از پنج میلیون خانوار در سراسر کشور، در حال اجرا است، توضیح داد: فیبرنوری ایرانسل در ۱۸ استان و ۱۶۸ شهر کشور در حال اجرا است. تا امروز، عملیات حفاری بیش از ۵۵۰۰ کیلومتر، کابل‌کشی بیش از ۳۰۰۰ کیلومتر و راه‌اندازی بیش از ۱۸۰ کارگاه فعال در کشور انجام شده است. این پروژه با مشارکت ۱۵۰ پیمانکار داخلی و ایجاد اشتغال مستقیم برای بیش از ۲۵۰۰ نفر در سطح کشور پیش می‌رود. در حال حاضر، امکان ارائه سرویس فیبر نوری در شهرهای ابریشم، اراک، بابل، بوئین‌میاندشت، تبریز، تهران، جویبار، چهاردانگه، صدرا، شازند، شاهرود، شیراز، قائم‌شهر، گلستان، گلسار، ماهدشت و محمدشهر وجود دارد.

مدیرعامل ایرانسل اضافه کرد: در ادامه‌ مأموریت ما برای دسترسی عادلانه‌ به ارتباطات پایدار، ایرانسل تاکنون موفق شده بیش از ۴۲هزار و ۵۰۰ روستا را تحت پوشش شبکه ارتباطی خود قرار دهد. همچنین بیش از ۱۶میلیون نفر در مناطق روستایی کشور از خدمات این اپراتور بهره‌مند شده‌اند و فقط در یک سال گذشته ۲.۴ میلیون نفر دیگر در مناطق روستایی به شبکه‌ ایرانسل متصل شده‌اند. در حال حاضر، نزدیک به پنج میلیون خانوار در مناطق روستایی و کم‌برخوردار کشور، از خدمات ارتباطی پایدار ایرانسل برخوردارند و این روند با اجرای پروژه‌های توسعه‌ زیرساخت در سراسر ایران همچنان ادامه دارد.

مدیرعامل ایرانسل در ادامه، به اقدامات ایرانسل در توسعه شبکه ارتباطی کشور، به عنوان زیرساخت اقتصاد دیجیتال اشاره کرد و گفت: سرمایه‌گذاری و توسعه شبکه، پوشش اینترنت ثابت و همراه و مراکز داده و سوییچ در کشور، از مهمترین اقدامات ایرانسل در توسعه زیرساخت ارتباطی هستند. بر این اساس، ایرانسل در سال جاری ظرفیت مراکز داده و سوییچ خود را به ۳۳۰۰ رک در سراسر کشور رسانده و در حال حاضر، ۱۶۰ رک در دست اجرا دارد؛ همچنین، توسعه ۱۲۸۰ رک دیگر در برنامه‌های آینده این شرکت قرار دارد.

 

پایداری شبکه در بحران‌ها

رفیعی با اشاره به اقدامات ایرانسل در شرایط ناترازی انرژی به عنوان مشکل شماره یک صنعت تلکام کشور در سال ۱۴۰۴، گفت: ایرانسل در شرایط ناپایداری انرژی و بروز بحران‌های زیرساختی، با اجرای پروژه‌های گسترده برای افزایش تاب‌آوری شبکه، موفق به حفظ پایداری خدمات خود شد. تعویض و ارتقای باتری‌ها در بیش از ۵۵۰۰ سایت کلیدی، استفاده از فناوری‌های نوین ذخیره‌سازی انرژی و مدیریت هوشمند منابع، سرمایه‌گذاری در باتری‌های لیتیومی و فناوری‌های نوین و حفظ سرویس پایدار برای میلیون‌ها مشترک با وجود بحران‌های انرژی از جمله اقدامات مؤثر برای تضمین پایداری شبکه، در سال‌های اخیر به ویژه سال ۱۴۰۴، بوده است.

بومی‌سازی و تحقیق و توسعه؛ مسیر اقتدار فناورانه ایرانسل

وی همچنین در این رویداد درباره بومی‌سازی حوزه‌های فعالیت ایرانسل بیان کرد: ایرانسل با وجود «ایرانسل‌لبز»، بازوی تحقیق و توسعه خود، توانسته در بومی‌سازی حوزه‌های آزمایشگاه هوش‌مصنوعی، نرم‌افزار، سخت‌افزار و تجهیزات و خدمات امنیت سایبری، گام‌های مؤثری بردارد.

مدیرعامل ایرانسل اضافه کرد: از جمله دیگر اقدامات این مرکز می‌توان به طراحی تجهیزات ارتباطی شامل آنتن و مودم، بومی‌سازی نرم‌افزارهای حوزه IT، شبکه و امنیت، توسعه دیواره آتش بومی و مرکز عملیات امنیت مبتنی بر هوش مصنوعی، همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه هوش مصنوعی، برگزاری بیش از ۱۶۰۰ نفر-ساعت دوره آموزشی و تولید ۴۰۰ ساعت محتوای آموزشی تخصصی اشاره کرد.

پایداری، سرمایه‌گذاری اجتماعی و توسعه پایدار

رفیعی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به رویکرد ایرانسل در حوزه سرمایه‌گذاری اجتماعی، اظهار کرد: در سال‌های اخیر، پروژه‌های متنوعی را در این زمینه اجرا کرده‌ایم؛ از جمله احداث مدارس و زمین‌های ورزشی در مناطق کم‌برخوردار، اتصال بیش از ۱۴هزار مدرسه روستایی به اینترنت، کاشت بیش از ۲۷هزار اصله نهال و احداث نیروگاه‌های خورشیدی در مراکز آموزشی مناطق کم‌برخوردار کشور.

او ادامه داد: ایرانسل همچنین با اجرای برنامه‌های حمایتی در حوزه‌های کودکان کار، افراد دارای معلولیت و حفاظت از یوز ایرانی، مسئولیت اجتماعی خود را به‌صورت مؤثر دنبال کرده است. در حوزه‌ دیجیتال نیز، مرکز تماس ویژه مشترکان ناشنوا راه‌اندازی شده و با طراحی قابلیت «حالت نابینایان» در اپلیکیشن ایرانسل‌من، امکان استفاده‌ آسان‌تر برای افراد دارای معلولیت را فراهم کرده‌ایم تا فناوری در خدمت همه اقشار جامعه قرار گیرد.

نوآوری در خدمات دیجیتال؛ از eSIM تا پلتفرم‌های هوشمند

رفیعی، با اشاره به گام‌های نوآورانه این اپراتور در حوزه خدمات دیجیتال، گفت: ایرانسل، از رونمایی نخستین پروفایل آزمایشی eSIM در سال ۹۶، تا فعال‌سازی رسمی آن با حضور وزیر ارتباطات در نمایشگاه الکامپ ۱۴۰۴ و دریافت «مجوز رسمی» ارائه تجاری eSIM برای اولین بار در ایران، به عنوان تنها اپراتور تاکنون، گامی مهم در مسیر تحول دیجیتال کشور برداشته است.

وی افزود: تاکنون با استفاده از پلتفرم امضای سازمانی دیجیتال ایرانسل با عنوان «یلونام (Y’ello Name)»، بیش از ۱۲هزار و ۸۰۰ قرارداد رسمی، به‌صورت دیجیتال امضا شده است. این اقدام، بخشی از برنامه ایرانسل برای تسهیل فرآیندهای سازمانی، حذف امضای فیزیکی و حرکت به سمت تحول دیجیتال در تعاملات تجاری است.

تحول تجربه مشتری با هوش مصنوعی و کلان‌داده

مدیرعامل ایرانسل با تأکید بر اهمیت شخصی‌سازی تجربه مشتری، گفت: ایرانسل با بهره‌گیری از هوش مصنوعی و تحلیل کلان‌داده (Big Data) در سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، بسته‌های اینترنت و مکالمه را به‌صورت شخصی‌سازی‌شده و مبتنی بر سبک زندگی کاربران ارائه می‌کند. این تحول به ما کمک کرده تا نیازهای کاربران را دقیق‌تر درک کنیم و پیشنهادهایی متناسب با الگوی مصرف هر فرد ارائه دهیم. در حوزه شبکه نیز، حفاظت از دستگاه ها مبتنی بر هوش مصنوعی، پروژه‌های بهینه‌سازی هوشمند شبکه (INO) و طراحی هوشمند شبکه رادیویی (Smart Planning RAN) با هدف کاهش هزینه‌های عملیاتی، افزایش بهره‌وری و ارتقای کیفیت خدمات ارتباطی اجرا شده‌اند. این پروژه‌ها با تکیه بر فناوری‌های نوین یادگیری ماشین، امکان تصمیم‌گیری هوشمند در توسعه شبکه و مدیریت بهینه منابع را فراهم کرده‌اند.

در ادامه این مراسم، با پخش یک کلیپ ویدیویی، دستاوردهای ایرانسل در حوزه راهکارها و خدمات دیجیتال، معرفی شدند.

سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، امروز با بیش از ۲۶میلیون کاربر فعال ماهانه، پنج میلیون کاربر روزانه و ۶۶میلیون نصب، به یکی از پرکاربردترین پلتفرم‌های دیجیتال کشور تبدیل شده است و بیش از ۳۶۰هزار کاربر فعال روزانه و بیش از هفت میلیون نفر کاربر ماهانه با بیش از ۵۶۰ هزار سفارش ماهانه، از بازارگاه ایرانسل‌من استفاده می‌کنند. همچنین با آغاز فعالیت ویترین فروشگاه‌های آنلاین ایرانسل‌من با عنوان یلومارت، این پلتفرم اکنون بیش از ۶۰هزار کاربر روزانه و ۱.۳ میلیون بازدید ارگانیک ماهانه دارد.

یلوهاب، از دیگر پلتفرم‌های دیجیتال ایرانسل است که ۱۱ سرویس تلکامی، ۳۰ سرویس غیرتلکامی و ۱۱ سرویس دولتی و بانکی در آن فعال شده است. خدمات هوش مصنوعی شامل چت‌بات‌ها و تبدیل صوت به متن نیز در این پلتفرم ارائه می‌شود و تاکنون با هشت شرکت برای استفاده از این خدمات، قرارداد امضا شده است. همچنین با ارائه سرویس اعتباری (BNPL)، بیش از یک میلیون وام با نرخ بازگشت بالای ۹۵ درصد اعطا شده و پنج روش بازپرداخت برای آن توسعه یافته است.

همچنین با گسترش استفاده از کیف پول دیجیتال «جیب‌جت»، امکان دریافت وجه با QR اختصاصی، تقسیم هزینه‌ها میان کاربران و پرداخت خودکار فراهم شده است.

در حوزه محتوای دیجیتال، پلتفرم لنز اکنون بیش از ۷.۵ میلیون کاربر ماهانه دارد، به‌صورت هفتگی بیش از ۹۰ رویداد زنده پخش می‌کند و پهنای باند مصرفی آن به رکورد ۲۳۰ گیگابیت بر ثانیه رسیده است. همچنین درآمد لنز در ۹ ماهه ۲۰۲۵ نسبت به سال گذشته، ۱۵۸ درصد رشد داشته است.

پیشواز، یکی دیگر از سرویس‌های دیجیتال ایرانسل است که بیش از ۱۴ میلیون کاربر ماهانه دارد و با رشد ۱۰ درصدی، قابلیت‌هایی مانند پیشواز مخاطب خاص و پیشواز فان را فراهم کرده است.

در بخش ارتباط با مشتریان، در سال گذشته بیش از ۱۰ میلیون تماس پاسخ داده شد که ۹۱ درصد مشکلات مطرح شده، در نخستین ارتباط حل شد. همچنین ۵.۵ میلیون گفت‌وگوی آنلاین و ۳۶هزار ارتباط ویژه برای مشترکان ناشنوا از طریق زبان اشاره انجام شد. رضایت‌مندی مشترکان از خدمات، به ۹۳ درصد و میانگین زمان پاسخگویی تماس‌ها، به ۳۹ ثانیه رسیده است. شبکه ارتباطی شایا نیزبا سازمان‌های مختلف از جمله سازمان اداری و استخدامی کشور، وزارت صمت و صنعت برق همکاری دارد و پروژه فواد ۱۲۸ را در چند استان کشور، اجرا کرده است.

در بخش فروش دیجیتال و شبکه فروش و توزیع ایرانسل، اکنون بیش از ۶۰هزار دستگاه خودپرداز، ۵۰۰هزار کارت‌خوان و ۱۰هزار نماینده فروش، فعال هستند. همچنین فروشگاه‌های ایرانسل در ۱۶ شهر استراتژیک فعالیت می‌کنند.

راهکارهای سازمانی ایرانسل نیز قراردادهای متعددی در حوزه تحول دیجیتال با شرکت‌های نفتی، بانکی و فولادی منعقد کرده است و در حال حاضر درآمد سرویس واکه سه برابر شده و تعداد مشتریان سازمانی، به ۲۴هزار شرکت افزایش یافته است.

ویستا، هلدینگ سرمایه‌گذاری ایرانسل، در سال گذشته بیش از ۱۰۰ استارتاپ در حوزه‌های هوش مصنوعی، تجارت الکترونیک، فین‌تک و سلامت دیجیتال را بررسی کرده و در برخی موارد به مرحله ارزیابی موشکافانه رسیده است که بر این اساس، چهار حوزه یاد شده، محور آینده اقتصاد دیجیتال کشور تلقی می‌شوند.

منابع انسانی ایرانسل نیز طی یک سال اخیر، دیجیتالی‌شدن قراردادها، ایجاد مرکز ارزیابی استعداد و اجرای برنامه‌های آموزشی را در برنامه داشته است. در این مدت، شاخص رضایت از محیط کار، ۱۰ نمره و شاخص تعلق خاطر کارکنان، چهار نمره بهبود یافته است. همچنین ۴۹ کارآموز از طریق مرکز توسعه شغلی ایرانسل، استخدام شده‌اند.

ویستا مدیا، از زمان راه‌اندازی تا کنون با ۳۵ پلتفرم تولید محتوای داخلی‌ قرارداد بسته و از طریق همکاری و مشارکت با این پلتفرم‌ها، توانسته به رشد ۵۱ درصدی ترافیک پرمیوم دیتا نسبت به سال قبل و افزایش سهم ترافیک پرمیوم از ۹ درصد به ۱۳ درصد برسد. از جمله تولیدات ویستا مدیا می‌توان به برنامه‌هایی مانند صفرنامه، انیمیشن یوز، فیلم‌کوتاه خداحافظ آشغال و دریچه، اسکار، سرگیجه، ۳۵ میلیمتری، اسکار، ارتش سری، دیو و ماه پیشونی، ارتش سری و عیدی HD اشاره کرد.

خدمات یلو ادوایز ایرانسل نیز به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های ویستامدیا، آژانس تبلیغاتیِ دیجیتال با رویکردی ۳۶۰درجه در کنار برندها قرار می‌گیرد و براساس نیاز هر مشتری و با ترکیب خلاقیت، داده‌محوری و تکنولوژی، راهکارهای اختصاصی در فضای آنلاین و آفلاین طراحی و اجرا می‌کند.

بابل؛ نخستین شهر تمام ۵G ایران

بخش دیگری از این مراسم، به افتتاح و رونمایی هفت پروژه جدید ایرانسل، با حضور قائم‌مقام وزیر ارتباطات، اختصاص داشت.

نخستین افتتاح، رونمایی از پوشش کامل اینترنت نسل پنجم در شهر بابل بود. ایرانسل در راستای توسعه شبکه نسل پنجم تلفن‌همراه و گسترش خدمات پیشرفته ارتباطی، پوشش یکپارچه ۵G در شهر بابل را اجرا کرده است. در این مراسم افتتاح که معاون استاندار و فرماندار ویژه بابل نیز به صورت آنلاین حضور داشت، بابل به نخستین شهر ایران تبدیل شد که به ‌صورت کامل و سراسری، تحت پوشش شبکه نسل پنجم اینترنت قرار گرفته است.

ایرانسل به این ترتیب، با بهره‌گیری از جدیدترین زیرساخت‌های ارتباطی، تجربه‌ای متمایز از سرعت و پایداری شبکه را برای شهروندان بابل فراهم کرده است و این اقدام، بخشی از برنامه‌ ایرانسل برای توسعه نسل پنجم تلفن ‌همراه در سراسر کشور و حرکت به‌سوی تحقق «شهرهای هوشمند» و «تحول دیجیتال» در ایران است.

هم‌زمان با اجرای این پروژه، ایرانسل با همکاری اسنپ‌پی، طرح ویژه‌ای را برای اهالی شهر بابل در نظر گرفته است. بر اساس این طرح، ساکنان شهر بابل می‌توانند با استفاده از اعتبار اختصاصی اسنپ‌پی، گوشی‌های هوشمند با پشتیبانی از ۵G را به‌ صورت اقساطی و با شرایط ویژه، از بازارگاه ایرانسل خریداری کنند تا بهره‌مندی از فناوری نسل پنجم، برای همه کاربران تسهیل شود.

در این بخش از مراسم، یک کلیپ ویدیویی از تجربه کاربری ۵G در سطح شهر بابل، با گویش محلی پخش شد که مورد استقبال حاضران قرار گرفت.

افتتاح فیبرنوری جویبار

آغاز رسمی بهره‌برداری از سرویس فیبرنوری منازل و کسب‌وکارهای ایرانسل (FTTx) در شهر جویبار، با دستور قائم‌مقام وزیر ارتباطات، دیگر بخش افتتاح‌ها بود. در این مراسم که به صورت آنلاین برگزار شد، فرماندار جویبار، نماینده مردم قائمشهر، جویبار، سوادکوه شمالی و سیمرغ در مجلس شورای اسلامی، مدیرکل فاوا و مدیرکل زیرساخت استان مازندران، شهردار و رئیس شورای اسلامی شهر جویبار، مدیر ارتباطات منطقه شمال ایرانسل و دیگر مدیران منطقه‌ای، حضور داشتند.

این پروژه که با اعتباری بالغ بر ۱۶۰ میلیارد ریال و به طول ۲۵ کیلومتر، اجرا شده است، جمعیتی بالغ بر ۱۰ هزار و ۸۳۶ خانوار را در جویبار تحت پوشش اینترنت پرسرعت قرار می‌دهد. بر این اساس، با توجه به انجام عملیات حفاری و سایر مراحل عملیات اجرایی، مردم و کسب‌وکارها می‌توانند با ارائه درخواست، از اینترنت پرسرعت فیبرنوری ایرانسل در این شهر، بهره‌مند شوند.

افتتاح سایت روستایی کرمان

بهره‌برداری از سایت ارتباطی روستایی ایرانسل در کوشک سفلی، واقع در بافت استان کرمان، با دستور قائم‌مقام وزیر ارتباطات، دیگر افتتاح این رویداد بود که به صورت آنلاین انجام شد. در این مراسم، فرماندار بافت، مدیرکل ارتباطات و فناوری‌اطلاعات استان کرمان و مدیر ارشد پروژه‌های USO ایرانسل، حضور داشتند.

این پروژه با مجموع ۳۰ خانوار و ۸۳ نفر جمعیت و با اعتباری بالغ بر ۱۳۵ میلیارد ریال از محل منابع عمومی اجباری (USO) به بهره‌برداری رسید.

در ادامه مراسم، با حضور متخصصان ارشد ایرانسل، چهار سرویس جدید ایرانسل، رونمایی و معرفی شدند.

در اولین بخش، «یارا»، دستیار هوشمند پشتیبانی ایرانسل، رسماً به بهره‌برداری رسید. این ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی که سال گذشته نسخه اولیه آن رونمایی شده بود، با هدف تحول دیجیتال، تقویت فرهنگ مشتری‌مداری و بهبود کیفیت خدمات پشتیبانی طراحی شده است. یارا با دسترسی ۲۴ساعته از طریق وب‌سایت، فروشگاه آنلاین و سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، تجربه کاربری مشترکان را ارتقا داده و فرآیندهای پشتیبانی را ساده‌تر، سریع‌تر و شخصی‌سازی‌شده می‌کند.

این دستیار دیجیتال، با تحلیل هوشمند پرسش‌ها، نیازهای کاربران را شناسایی کرده و راه‌حل‌های مناسب ارائه می‌دهد. علاوه بر پاسخگویی خودکار، قابلیت‌هایی مانند خرید بسته‌های اینترنت، شارژ سیم‌کارت، مدیریت حساب و پیگیری مشکلات نیز در فازهای بعدی به آن افزوده می‌شود. یارا با تکیه بر یادگیری مستمر، عملکرد خود را به‌مرور بهبود می‌بخشد و تجربه‌ای پویا و متناسب با نیازهای مشترکان فراهم می‌کند.

برنامه ایرانسل برای ارائه تجربه‌ای یکپارچه از اینترنت ثابت و همراه

در بخش بعدی این مراسم، سرویس FMC ایرانسل، معرفی شد. ایرانسل که در حال توسعه سرویس «ادغام تلفن ثابت و همراه (FMC: Fixed Mobile Convergence)» است؛ این سرویس را با هدف فراهم‌کردن امکان استفاده از یک بسته اینترنت مشترک روی هر دو بستر فیبر نوری و تلفن همراه طراحی کرده است.

در چارچوب این برنامه، مشترکان می‌توانند با خرید یک بسته اینترنت، از حجم خود به‌صورت هم‌زمان بر روی سرویس فیبر نوری ایرانسل در منزل و اینترنت همراه در تلفن همراه استفاده کنند. به این ترتیب، دیگر نیازی به خرید بسته‌های جداگانه برای هر سرویس نیست و مدیریت مصرف دیتا برای کاربران ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌شود. پس از اجرای کامل سرویس FMC، کاربران می‌توانند تجربه‌ای یکپارچه از اینترنت پرسرعت ایرانسل داشته باشند و بدون توجه به نوع اتصال (فیبر نوری یا موبایل)، از کیفیت پایدار و دسترسی آسان بهره‌مند ‌شوند.

رونمایی از سرویس VoIP

در ادامه مراسم، سرویس VoIP ایرانسل بر بستر فیبر نوری، با توضیحاتی توسط یکی از کارشناسان ایرانسل، رونمایی شد. سرویس VoIP (Voice over Internet Protocol) ایرانسل، نسل جدید ارتباطات صوتی است که تماس‌های تلفنی را از طریق شبکه اینترنت پرسرعت فیبر نوری منتقل می‌کند. این فناوری، جایگزینی هوشمند برای تلفن ثابت سنتی محسوب می‌شود و با کیفیت صدای بالا، پایداری ارتباط و امکانات مدیریتی گسترده‌تر، تجربه‌ای نوین از تماس‌های صوتی را برای کاربران فراهم می‌کند.

با بهره‌گیری از شبکه فیبر نوری گسترده ایرانسل، این سرویس در سراسر کشور، در دسترس است و اتصال آن، تماس‌هایی بدون اختلال و تأخیر را تضمین می‌کند. کاربران می‌توانند تنها با اتصال تلفن خود به مودم فیبر نوری، از تماس‌های شفاف و پایدار بهره‌مند شوند. این سرویس، به‌ویژه برای کسب‌وکارهایی که به ارتباط مداوم و مالکیت دائمی شماره نیاز دارند، گزینه‌ای مدرن، مقرون‌به‌صرفه و قابل‌اطمینان است. سرویس VoIP ایرانسل، علاوه بر ارائه تماس‌های صوتی باکیفیت، با ادغام قابلیت‌های هوشمند مانند ضبط مکالمات و مدیریت صف تماس، به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا بهره‌وری خود را افزایش دهند و ارتباطاتی پایدارتر و حرفه‌ای‌تر را تجربه کنند.

رونمایی از زیرساخت یکپارچه صوتی ایرانسل (SVC)

در ادامه رویداد نوزدهمین سالروز آغاز به کار ایرانسل، زیرساخت یکپارچه صوتی ایرانسل (Single Voice Core – SVC) به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای جدید این اپراتور رونمایی شد. زیرساخت SVC ایرانسل که برای نخستین‌بار در ایران ارائه شده است، زیرساختی یکپارچه برای مدیریت و ارائه تمامی خدمات صوتی است که تماس‌های مبتنی بر نسل‌های مختلف شبکه صوتی را در یک بستر هوشمند و متمرکز تجمیع می‌کند. این زیرساخت، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، همه مشترکان را تحت پوشش یک هسته واحد قرار می‌دهد و ضمن کاهش هزینه‌های سنگین شبکه‌های سنتی، تجربه‌ای یکنواخت از تماس‌های با کیفیت HD را برای مشترکان در تمام نسل‌های شبکه فراهم می‌سازد.

با پیاده‌سازی SVC، گام بزرگی در مسیر تحول دیجیتال شبکه و به‌روزرسانی زیرساخت‌های ارتباطی ایرانسل برداشته شده است. این فناوری، نه‌تنها پیچیدگی مدیریت شبکه را کاهش می‌دهد، بلکه بستری آماده برای توسعه سرویس‌های نوین صوتی و چندرسانه‌ای آینده، از جمله تماس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و ارتباطات ابری، ایجاد می‌کند. زیرساخت جدید، با تمرکز بر خدمات ابری، پایداری تماس‌ها را بر بسترهایی چون فیبر نوری تضمین کرده و فرصت‌های تازه‌ای برای ارائه خدمات ارزش‌افزوده همچون تماس ویدیویی و یکپارچگی با اپلیکیشن‌های سازمانی فراهم می‌کند.

فتاحی: ایرانسل، هر سال که به سن و تجربه‌اش اضافه شده، خدمات بهتری ارائه داده است

قائم‌مقام وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات و رئیس رگولاتوری، در مراسم تولد ۱۹ سالگی ایرانسل، ضمن ابراز خرسندی از دیدار مدیران‌عامل و پیشکسوتان ایرانسل، از زحمات آنها که بار این مجموعه را در گذشته و سال‌های اخیر در صنعت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات به دوش کشیده‌اند، قدردانی کرد و گفت: ایده‌ تأسیس ایرانسل در ایران، طرح و ابتکار بسیار خوب و به موقعی بود و باعث ایجاد رقابت برای ارتقای کیفیت، افزایش سرعت و کاهش قیمت در حوزه خدمات ارتباطی و از بین بردن انحصار شد و با تولد ایرانسل، این فضای رقابتی در ایران ایجاد شد.

وی افزود: از ایرانسل انتظار دارم هر سال که به سن و تجربه‌اش اضافه می‌شود، مانند تمام این سال‌ها، خدمت و سرویس بهتری ارائه دهد. بسیاری از اهدافی که برای متولدشدن ایرانسل در ایران ترسیم شده بود، محقق شد؛ اما باید بدانیم حوزه فاوا، پویا است و نباید برای تغییرات مبتنی بر فناوری‌اطلاعات، منتظر دهه باشیم. هر روز با پیشرفت هوش مصنوعی در دنیا، خواهیم دید که مطالبات مردم از استفاده هوش مصنوعی در زیرساخت‌های ارتباطی و خدمات و سرویس‌های جدید بر بستر زیست‌بوم دیجیتال، بیشتر می‌شود و باید آنها را برطرف کنیم.

قائم‌مقام وزیر ارتباطات از مدیرعامل، مدیران و همکاران ایرانسل برای افتتاح‌های مهمی که این اپراتور در سالروز ۱۹ سالگی‌اش، داشت، تشکر کرد و افزود: ایجاد پوشش کامل نسل پنج تلفن‌همراه در یک شهر، اقدام بسیار ارزشمند و مبتکرانه‌ای بود که ایرانسل برای اولین بار در ایران، در بابل اجرا کرد و توسعه نسل پنجم باید به سرعت گسترش پیدا کند که با واگذاری فرکانس‌ به اپراتورها و تنظیم‌گری در بخش حاکمیتی، بخشی از مسیر هموار شده است.

با درخواست اپراتورهای تلفن همراه برای جبران افزایش هزینه‌ها و بهبود کیفیت خدمات، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در آخرین جلسه خود «تعرفه پیامک فارسی و انگلیسی و مکالمه تلفن همراه» را بازنگری و به‌روزرسانی کرد.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر اساس این مصوبات، سقف تعرفه هر پیامک به زبان فارسی در سیم کارت دایمی116 ریال و هر پیامک به حروف انگلیسی 289 ریال تعیین شده است. تعرفه پیامک در سیم کارت های اعتباری، 20 درصد بیشتر از سیم کارت های دایمی است.
همچنین کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تعرفه پایه یک دقیقه مکالمه درون شبکه ای تلفن همراه برای سیم کارت های دائمی را 649 ریال و سقف آن را 779 ریال تعیین کرد. سقف تعرفه در سیم کارت های اعتباری برای یک دقیقه مکالمه درون شبکه ای تلفن همراه هزار و 169 ریال پیش بینی شده است.
بر اساس این مصوبه سقف تعرفه یک دقیقه مکالمه بین شبکه ای از تلفن همراه به تلفن ثابت نیز برای سیم کارت های دائمی 812 ریال و برای سیم کارت های اعتباری هزار و 218 ریال است.
در مصوبه تعیین تعرفه مکالمه تلفن همراه، محاسبه کارکرد مشترکان بر اساس ثانیه پیش بینی شده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در جلسه کنترل پروژه فیبرنوری با اشاره به ضرورت استفاده اشتراکی از بستر موجود، تأکید کرد که به هیچ عنوان اجازه ایجاد انحصار در این حوزه داده نمی‌شود.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ستار هاشمی، در این جلسه که با حضور اپراتورهای فعال در حوزه توسعه ارتباطات ثابت برگزار شد، با تأکید بر استفاده اشتراکی از منابع موجود به اجرای پروژه سوآپ (تبدیل سیم مسی به فیبرنوری) توسط مخابرات ایران اشاره کرد و اجرای دو شبکه موازی در کشور را غیرممکن دانست.
هاشمی، نحوه استفاده از این بستر اشتراکی و روابط بین اپراتورها و مخابرات را منطبق با مصوبات سازمان تنظیم مقررات دانست و افزود: «ما نگاه حذفی در این حوزه نداریم و به هیچ عنوان اجازه ایجاد انحصار نمی‌دهیم و اجرای مصوبات در رگولاتوری به صورت جدی پیگیری می‌شود.»
وی به وضعیت ضعیف اقتصاد بخش ارتباطات اشاره کرد و از اپراتورها فعال در حوزه توسعه فیبر نوری و مخابرات خواست که با هم‌افزایی و همکاری، اقتصاد این بخش را تقویت کنند تا همه به‌ویژه مردم، از آن سود ببرند.
در ابتدای این جلسه حمید فتاحی، معاون وزیر و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، گزارشی از اقدامات انجام شده و مصوبات کمیسیون تنظیم برای ادامه پروژه ارائه کرد.
در ادامه، مدیران اپراتورهای فعال در پروژه فیبرنوری گزارشی از اقدامات انجام شده و مشکلات پیش‌روی برای ادامه کار ارائه کردند.

کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات «دستورالعمل تعیین الزامات و شرایط برگردان شبکه دسترسی سیم مسی شرکت مخابرات ایران به شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری» را تصویب کرد.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ در این مصوبه شرایط و الزامات فرایند جایگزینی شبکه سیم مسی با شبکه فیبر نوری، مفاد قرارداد عمده فروشی با دارندگان تعهد ایجاد شبکه فیبر، برنامه زمان بندی و اجرای پروژه و نحوه و کیفیت ارایه خدمات به مشترکین در زمان اجرای برگردان شبکه تعیین شده است.
بر اساس این مصوبه شرکت مخابرات ایران برای اجرای برگردان شبکه مسی به فیبر نوری بایستی برنامه زمان بندی و اجرای یک ساله برای شهرها، روستاها و مراکز مخابراتی را به تفکیک منطقه به رگولاتوری و سایر دارندگان پروانه UNSP اعلام و حداقل سه ماه قبل از اجرای برگردان در هر منطقه، زمان بندی مهاجرت از کابل مسی به شبکه فیبر نوری را به مشترکین اطلاع رسانی کند.
در این مصوبه به منظور حفظ حقوق کاربران، مدت زمان مجاز قطع خدمات مشترکان در اجرای برگردان شبکه کابل مسی به فیبر نوری، حداکثر 24 ساعت تعیین شده و شرکت مخابرات ایران موظف شده است حداقل دو هفته قبل از اجرای برگردان، زمان دقیق و جزییات اختلال در ارایه خدمات به مشترکان را به آنان اعلام کند.

رئیس پژوهشگاه فضایی با بیان اینکه فعالیت استارلینک و زیرساخت‌های فنی آن پیچیده نیست و قابل دسترس است، گفت: مدل اقتصادی این شبکه توانسته مدیریت مالی منظومه ماهواره‌ای خود را به‌درستی پیش ببرد.
وحید یزدانیان در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد: به‌رغم بحث‌های گسترده، تاکنون تنها مطالعه فنی اولیه درباره امکان‌پذیری فعالیت شبکه ماهواره‌ای اینترنت استارلینک در ایران انجام شده و بررسی‌های آماری درباره تعداد کاربران یا میزان استفاده در داخل کشور صورت نگرفته است.

وی با اشاره به اینکه «فعالیت استارلینک و زیرساخت‌های فنی آن پیچیده نیست و قابل دسترس است»، مدل اقتصادی این شبکه را «مدل فراملی موفق» توصیف کرد که توانسته مدیریت مالی منظومه ماهواره‌ای خود را به‌درستی پیش ببرد.

یزدانیان با امیدواری نسبت به اینکه در سال‌ها یا ماه‌های آینده امکان تعامل و همکاری مستقیم با این سامانه به‌وجود آید، افزود: بیزینس‌مدل منظومه‌های ماهواره‌ای، ماهیتاً ملی نیست و نیازمند سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری مشترک بین کشورهاست.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران گفت: تجربه ما در سال‌های گذشته نشان داد که بدون این نگاه مشترک، پروژه‌های منظومه شکست خورده‌اند.

وی با تاکید بر اینکه ایران «کاملاً آماده همکاری مشترک» با شرکت‌های مالک منظومه‌های ماهواره‌ای است، اما تحریم‌های اعمال‌شده از سوی طرف مقابل، این تعاملات را تحت‌الشعاع قرار داده است. خاطرنشان کرد: در صورت رفع تحریم‌ها، آمادگی کامل برای آغاز تعامل وجود دارد و می‌توان از تجربیات موفق مجموعه استارلینک استفاده کرد.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی تحلیلی، عملکرد فصل سیزدهم برنامه هفتم پیشرفت را تا پایان شهریور ۱۴۰۴ بررسی کرده و نشان می‌دهد که شبکه ملی اطلاعات به عنوان کلیدی‌ترین هدف، با پیشرفتی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصدی رو‌به‌رو است، اما کمبود منابع مالی و فقدان توان کارشناسی، مانع تحقق کامل اهداف کمی و احکام مرتبط با اقتصاد دیجیتال شده است.

به گزارش اقتصادآنلاین، در دل اسناد رسمی و گزارش‌های کارشناسی، تصویری از تلاش‌های دولت برای تحقق برنامه هفتم پیشرفت نمایان می‌شود که فصل سیزدهم آن، با تمرکز بر توسعه شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد رقومی (دیجیتال)، نقش محوری در آینده دیجیتال ایران ایفا می‌کند. این گزارش که توسط دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس تهیه شده، نه تنها عملکرد سال اول برنامه را ارزیابی می‌کند، بلکه به چالش‌های بنیادین این حوزه می‌پردازد. نویسندگان گزارش، با استناد به داده‌های رسمی، نشان می‌دهند که چگونه اهداف کمی و کیفی این فصل، در تقابل با واقعیت‌های اقتصادی و فنی قرار گرفته‌اند.

این ارزیابی که در مهر ۱۴۰۴ منتشر شده، بر پایه نظارت بر اهداف کمی، اسناد تدوینی و اقدامات اجرایی استوار است. فصل سیزدهم برنامه هفتم، که بر دو محور استقرار کامل شبکه ملی اطلاعات و توسعه اقتصاد دیجیتال تأکید دارد، به عنوان امتداد سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری عمل می‌کند. گزارش تأکید می‌کند که شبکه ملی اطلاعات، نه تنها زیربنای استقلال و امنیت سایبری است، بلکه موتور محرکه رشد اقتصادی و اشتغال دانش‌بنیان به شمار می‌رود.

پیشرفت‌های شبکه ملی اطلاعات؛ چالش‌های باقی‌مانده

شبکه ملی اطلاعات، به عنوان مهم‌ترین هدف فصل سیزدهم، در کانون توجه گزارش قرار دارد. بر اساس داده‌های مرکز ملی فضای مجازی، پیشرفت این پروژه حدود ۶۰ درصد است، در حالی که ناظران مالی آن را نزدیک به ۷۰ درصد ارزیابی می‌کنند. این اختلاف، نشان‌دهنده پیچیدگی‌های فنی و مدیریتی در اجرای پروژه‌ای است که قرار است حاکمیت ملی در فضای مجازی را تضمین کند. گزارش اشاره می‌کند که بسیاری از اهداف جداگانه برنامه هفتم، در واقع زیراهداف شبکه ملی اطلاعات هستند، اما اهداف گسترده‌تری مانند توسعه سیستم عامل تلفن همراه بومی با سهم ۲۰ درصدی بازار، کاهش تأخیر شبکه به زیر ۳۰ میلی‌ثانیه، و افزایش سهم ترافیک خدمات پایه کاربردی به بیش از ۷۰ درصد، هنوز گزارش عملکرد مشخصی ندارند.

این وضعیت، بیانگر آن است که بخش‌های دشوارتر پروژه، مانند همکاری بخش خصوصی و اقناع مردم برای استفاده از خدمات بومی، نیازمند تمرکز بیشتری است. برای مثال، در حوزه اتصال فیبر نوری، حدود ۷۵۰ هزار کاربر از این امکان برخوردار شده‌اند، اما هدف‌گذاری برنامه برای اتصال ۵ میلیون خانوار در سال اول، بیش از حد خوش‌بینانه به نظر می‌رسد. گزارش تأکید می‌کند که تحقق این اهداف، نه تنها به تخصیص اعتبارات وابسته است، بلکه به طراحی راهکار‌هایی برای تحریک تقاضای عمومی نیاز دارد.

کمبود منابع مالی به عنوان مانع اصلی

در بخش نظارت بر اهداف کمی، گزارش تصویری متعادل ارائه می‌دهد. از میان ۱۵ هدف کمی فصل سیزدهم، ۷ هدف سابقه انتشار دارند و ۸ هدف فاقد سابقه هستند. نتایج نشان می‌دهد که ۴ هدف به طور کامل محقق شده، ۷ هدف با تحقق زیاد همراه بوده و ۴ هدف تحقق کمی داشته‌اند. این آمار، بیانگر پیشرفت نسبی در حوزه فناوری اطلاعات است، اما دلایل عدم تحقق بخش قابل توجهی از اهداف، به کمبود منابع مالی و فقدان توان کارشناسی نسبت داده شده است.

برای نمونه، اهداف مرتبط با گسترش زیرساخت‌های ارتباطی، مانند اتصال روستا‌ها به شبکه ملی اطلاعات و توسعه فیبر نوری، با چالش‌های مالی رو‌به‌رو بوده‌اند. گزارش با استفاده از جداول و نمودارها، دلایل عدم تحقق را دسته‌بندی کرده و نشان می‌دهد که زمان‌بندی نامناسب تنها در یک مورد نقش داشته و تداخل با سایر اهداف هیچ نقشی نداشته است. این تحلیل، سیاست‌گذاران را به بازنگری در تخصیص بودجه دعوت می‌کند، به ویژه در شرایطی که اقتصاد دیجیتال قرار است سهم ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص دهد.

اسناد تدوینی؛ انطباق نسبی با قوانین دائمی

یکی از جنبه‌های کلیدی گزارش، ارزیابی اسناد تدوینی است که دولت مکلف به تهیه ۳ سند یا آیین‌نامه مرتبط با اجرای قانون برنامه هفتم شده است. از این میان، ۲ سند کاملاً منطبق بر قانون برنامه هفتم و سایر قوانین دائمی ارزیابی شده و یک سند نسبتاً منطبق است. کارایی اقدامات پیش‌بینی‌شده در این اسناد نیز بررسی شده: یک مورد کاملاً مؤثر، یک مورد نسبتاً مؤثر و یک مورد کم‌اثر.

جداول دیگر، نتایج کیفی این ارزیابی را نشان می‌دهد، جایی که انطباق، کارایی، تقسیم کار نهادی و احاله به آینده مورد بررسی قرار گرفته است. برای مثال، اسناد مرتبط با حکمرانی نوین دیجیتال، با تأکید بر سیاست‌های کلی بند‌های ۱۹ و ۲۰ برنامه، توانسته‌اند چالش‌هایی مانند استقرار ناقص حاکمیت ملی در فضای مجازی و ضعف در تاب‌آوری سایبری را پوشش دهند. با این حال، گزارش هشدار می‌دهد که کم‌اثر بودن برخی اقدامات، می‌تواند به کندی در نوآوری‌های فناوری اطلاعات منجر شود.

احکام اجرایی؛ وضعیت متوسط در سال اول

در حوزه اقدامات اجرایی، گزارش به بررسی احکام اولویت‌دار فصل سیزدهم می‌پردازد که بر ابرچالش‌های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تمرکز دارد. نتایج نشان می‌دهد که ۶ حکم به طور کامل یا بیشتر محقق شده، ۵ حکم به صورت بخشی انجام شده و یک حکم به طور کلی اجرا نشده است. این وضعیت، بیانگر عملکرد متوسط دولت در سال اول برنامه است.

جدول ۶ و ۷، وضعیت تحقق احکام و دلایل عدم تحقق کامل را تشریح می‌کند. دلایل اصلی، مشابه اهداف کمی، کمبود منابع و فقدان تجربه است. گزارش با اشاره به مواد ۶۴ تا ۶۷ قانون برنامه، تکالیف دولت، مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات را یادآوری می‌کند و تأکید دارد که گسترش خدمات پایه بومی و افزایش سهم اقتصاد دیجیتال از GDP، نیازمند هماهنگی بیشتر میان دستگاه‌هاست.

ابرچالش‌ها و راهکار‌های ابلاغی؛ نگاهی به سیاست‌های کلی

گزارش در بخش سوم، به ابرچالش‌ها و راهکار‌های ابلاغی متناظر با فصل سیزدهم می‌پردازد. جدول ۸، این چالش‌ها را بر اساس سیاست‌های کلی برنامه پنج‌ساله هفتم دسته‌بندی کرده و نشان می‌دهد که چگونه برنامه هفتم به چالش‌هایی مانند آسیب‌پذیری سایبری، کندی در رشد فناوری و عدم حفاظت کافی از ارزش‌های اسلامی-ایرانی پاسخ می‌دهد. برای مثال، توسعه اقتصاد دیجیتال به عنوان موتور رشد، با هدف اشتغال دانش‌بنیان همخوانی دارد، اما پیشرفت کند در کاهش وابستگی به سامانه‌های جهانی مانند GPS، یک نقطه ضعف برجسته است.

این تحلیل، سیاست‌گذاران را به تمرکز بر راهکار‌هایی مانند تقویت بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در نوآوری دعوت می‌کند. گزارش تأکید می‌کند که بدون رفع این ابرچالش‌ها، اهداف برنامه هفتم در معرض خطر قرار می‌گیرد.

مسیر پیش رو برای اقتصاد دیجیتال

در نهایت، گزارش با جمع‌بندی و پیشنهاد‌هایی عملی به پایان می‌رسد. نویسندگان پیشنهاد می‌کنند که دولت بر تخصیص منابع مالی تمرکز کند، توان کارشناسی را تقویت نماید و همکاری با بخش خصوصی را افزایش دهد. همچنین، تأکید بر نظارت مستمر بر اهداف عملیاتی سند معماری شبکه ملی اطلاعات، ضروری است.

این پیشنهادها، نه تنها برای سال‌های آتی برنامه هفتم، بلکه برای کل اکوسیستم دیجیتال ایران راهگشا هستند. گزارش منابع و مآخذ خود را نیز فهرست کرده تا اعتبار علمی آن حفظ شود.

چشم‌انداز دیجیتال ایران

فراتر از آمار و ارقام، این گزارش نشان‌دهنده تأثیر عملکرد برنامه هفتم بر جامعه است. توسعه شبکه ملی اطلاعات، می‌تواند به کاهش شکاف دیجیتال بین شهر و روستا کمک کند و اقتصاد رقومی را به عنوان ابزاری برای رشد فراگیر تبدیل نماید. با این حال، چالش‌های مالی و کارشناسی، می‌تواند به تأخیر در دسترسی عمومی به خدمات دیجیتال منجر شود.

کارشناسان معتقدند که اگر دولت به پیشنهاد‌های گزارش عمل کند، ایران می‌تواند در منطقه به عنوان هاب دیجیتال ظاهر شود. اما بدون اصلاحات، ریسک عقب‌ماندگی افزایش می‌یابد.

نقش مجلس در نظارت؛ ابزاری برای اصلاح

مرکز پژوهش‌های مجلس، با انتشار این گزارش، نقش نظارتی خود را ایفا کرده و ابزاری برای اصلاح مسیر ارائه می‌دهد. این رویکرد، نشان‌دهنده اهمیت نظارت پارلمانی در اجرای برنامه‌های توسعه است. در نهایت، گزارش به اقدام فوری برای تحقق کامل اهداف فصل سیزدهم دارد.

ایرانسل، پیشگام تحول دیجیتال کشور، سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۴، در مسیر رشد، نوآوری و هوشمندسازی، ۱۹ ساله می‌شود. به همین مناسبت، ایرانسل بسته ویژه‌ای شامل اینترنت و مکالمه با قیمت تخفیفی، ارائه داده است.

به گزارش روابط عمومی ایرانسل، در سال‌های پایانی دهه ۱۳۷۰ و ابتدای دهه ۱۳۸۰، با افزایش قابل‌توجه تقاضا برای خدمات تلفن‌همراه و کمبود زیرساخت‌های ارتباطی، دسترسی به سیم‌کارت به امری دشوار، پرهزینه و زمان‌بر تبدیل شده بود. در چنین شرایطی، ۲۹ مهرماه ۱۳۸۵، با هدف ایجاد رقابت، توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و دسترس‌پذیر کردن خدمات تلفن‌همراه برای عموم مردم، ایرانسل متولد شد؛ اپراتوری که از نخستین روزهای فعالیت خود، هدفش را بر پایه نوآوری و تحول در ارتباطات کشور، بنا کرد.

ورود ایرانسل به عرصه ارتباطات ایران، نقطه عطفی در تاریخ تلفن‌همراه کشور بود. عرضه سیم‌کارت‌های اعتباری و کاهش چشمگیر هزینه‌ها، دسترسی عمومی به خدمات ارتباطی را ممکن کرد و فصل تازه‌ای در مسیر ارتباطات دیجیتال کشور، آغاز شد. ایرانسل با سرعت در توسعه شبکه و به‌کارگیری جدیدترین فناوری‌های جهانی، مسیر تحول دیجیتال کشور را هموار و مفهوم ارتباط دیجیتال را به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره مردم ایران، تبدیل کرد.

اکنون، ۱۹ سال پس از آغاز این مسیر تحول‌آفرین، ایرانسل در کنار میلیون‌ها مشترک خود، با تثبیت جایگاه به عنوان اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران و نخستین ارائه‌دهنده فناوری 5G، مسیر رشد، نوآوری و توسعه را با قدرت ادامه می‌دهد. عرضه eSIM، گسترش سرویس‌ فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها (FTTx)، توسعه زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال و بهره‌گیری از ظرفیت‌های هوش مصنوعی و تحول دیجیتال در صنایع، تنها بخشی از گام‌های ایرانسل در مسیر تحقق آینده‌ای هوشمند و تجربه‌ای نو از زندگی دیجیتال برای مردم ایران است.

 

۱۹ سال در کنار شما بودن

ایرانسل در آغاز ۱۹ سالگی، به عنوان یک نمونه موفق مشارکت سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، با ۹۳ درصد پوشش پهن‌باند در کشور، ۴۴.۹ درصد سهم از درآمد و ۴۲.۵ درصد سهم بازار تا پایان سال گذشته و ۱۱۶۷ سایت فعال 5G، هدف استراتژیک گذار از اپراتور ارتباطی (Telco) به شرکت فناوری‌محور (Techco)، حرکت بر لبه فناوری و تبدیل شدن به یکی از بازیگران اصلی زیست‌بوم دیجیتال در کشور و همچنین توانمندسازی سه لایه از کاربران، یعنی مشترکان، شرکت‌ها و دولت، از طریق ارائه ابزارها، پلتفرم‌ها و راهکارهای دیجیتال در عرصه‌های گوناگون را دنبال می‌کند.

در مهر سال ۱۳۸۲، با هدف اجرای برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و تحقق ماده ۱۲۴ این برنامه و توسعه ارتباطات از طریق خصوصی‌سازی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی و همچنین با هدف حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی و مشارکت بخش خصوصی داخلی و ترویج رقابت، تضمین رقابت سالم، کاهش تصدی‌گری، نظارت بر تعرفه‌ها و کیفیت خدمات و حمایت از مصرف‌کنندگان، مقدمات برگزاری مزایده اپراتور دوم تلفن همراه توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت فراهم شد.

با برنده شدن کنسرسیوم «ام‌تی‌ان ایرانسل» در مزایده اپراتور دوم تلفن همراه کشور و تصویب قانون اجازه اجرای موافقتنامه پروانه شبکه و خدمات ارتباطات سیار توسط مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل توانست در تاریخ ششم آذر ۱۳۸۴، پروانه شبکه و خدمات ارتباطات سیار (GSM) را در سطح ملی و برای پوشش جغرافیایی سراسر ایران، از وزارت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات دریافت کند.

 

گام‌های نخست ایرانسل در مسیر توسعه زیرساخت ارتباطی

شرکت ایرانسل در بازه زمانی کوتاهی، توانست مراحل راه‌اندازی و توسعه شبکه را طی کرده و در ششم شهریور ۱۳۸۵، حدود ۹ ماه پس از دریافت مجوز، از شبکه خود به صورت آزمایشی بهره‌برداری کند. سرانجام، روز ۲۹ مهر ۱۳۸۵، شبکه تلفن‌همراه ایرانسل، به صورت رسمی در شهرهای تهران، مشهد و تبریز راه‌اندازی شد. ایرانسل توانست با استفاده از متخصصان مجرب داخلی و خارجی، شبکه خود را در بازه زمانی کوتاهی، با سرعتی چشمگیر در سراسر کشور توسعه دهد و با ارائه خدمات با کیفیت در سطح استانداردهای جهانی، از جمله ارائه نسل ۲.۷۵ تلفن همراه (EDGE) با ویژگی استفاده از اینترنت همراه برای نخستین بار در ایران، مشترکان زیادی را به خود جلب کند و سهم قابل توجهی از بازار تلفن‌همراه ایران را به دست آورد.

در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۸۷، برای نخستین بار در ایران، اپراتور ایرانسل با دریافت پروانه ارائه اینترنت ثابت بی‌سیم (WiMAX)، توانست خدمت «وایمکس» را به مشترکان خود ارائه کند. در شهریور ۱۳۹۴، با ارتقای پروانه وایمکس، ایرانسل موفق به دریافت پروانه سراسری انتقال داده مبتنی بر فناوری بی‌سیم ثابت، بدون محدودیت در فناوری شد و به وسیله آن، محدودیت جغرافیایی و تکنولوژیک پروانه وایمکس رفع شد و ایرانسل، خدمت اینترنت پرسرعت ثابت (TD-LTE) را به مشترکان خود، ارائه کرد.

پس از پایان دوران انحصار در ارائه خدمات پهن‌باند همراه، ایرانسل در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۳، مجوز آزمایشی ارتقای شبکه تلفن‌همراه به نسل سوم، چهارم و بالاتر را کسب کرد و سرانجام به صورت رسمی در چهارم شهریور ۱۳۹۳، نسل سوم (3G) ایرانسل راه‌اندازی شد.

پس از گذشت مدت کوتاهی، در ۲۹ آبان ۹۳ و در مشهد مقدس، ایرانسل نخستین شبکه رسمی نسل چهارم تلفن‌همراه (4G/LTE) ایران را ارائه داد و آن را با شتاب چشمگیری، در سراسر کشور عرضه کرد.

ایرانسل، نخستین ارائه‌دهنده 5G، که از سال ۱۳۹۵مطالعه روی نسل پنجم تلفن همراه را با همکاری مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی داخلی آغاز کرده و در سال ۱۳۹۶، توانسته بود نخستین آزمایش شبکه کامل نسل پنج تلفن‌همراه را در حضور وزیر وقت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات انجام دهد، با پیشتازی در ارائه خدمات مبتنی بر جدیدترین فناوری‌های ارتباطی دنیا، در اول مرداد ۱۳۹۹، موفق شد، نخستین سایت تجاری 5G ایران را با حضور آنلاین رئیس‌جمهوری وقت، راه‌اندازی کند. در ادامه، سایت‌‌های جدید نسل پنج ایرانسل، یکی پس از دیگری، در جای‌جای ایران قد برافراشتند و تاکنون ۱۱۶۷ سایت 5G ایرانسل، در سطح کشور فعال است.

 

گسترش زیرساخت‌های فیبرنوری و حرکت به سوی آینده‌ای هوشمند

ایرانسل در برنامه کلان خود در توسعه زیرساخت فیبرنوری کشور و نیز ارائه زیرساخت ارتباطی پرسرعت و با کیفیتی بیش از پیش، در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری عظیمی در حوزه فیبرنوری انجام داد و اقدامات اجرایی در این حوزه را که از چندسال گذشته درپیش گرفته بود، به طور فعالی توسعه داده و به مرحله بهره‌برداری رسانده است. در حال حاضر، پروژه فیبرنوری ایرانسل در ۱۶۸ شهر و ۱۸ استان کشور در حال اجرا و توسعه است.

در ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۲، سرویس جدید اینترنت پرسرعت ثابت مبتنی بر فیبرنوری ایرانسل، طی مراسمی توسط رئیس‌جمهوری وقت، افتتاح شد. در این مراسم، سرویس اینترنت فیبرنوری که با عنوان سرویس «فیبر به منازل و کسب‌وکارها(FTTx)» شناخته می‌شود، در قالب «طرح ملی فیبرنوری منازل و کسب‌وکار‌ها» به بهره‌برداری رسید و بابل در استان مازندران، به عنوان نخستین شهر، این سرویس ایرانسل را دریافت کرد. سپس در ۲۶ بهمن ۱۴۰۲، پوشش اینترنت پرسرعت فیبرنوری ایرانسل برای منازل و کسب‌وکارها (FTTx) ، در شهر بابل در استان مازندران، با حضور وزیر وقت ارتباطات، تکمیل شد.

ایرانسل همچنین موفق شد در تیرماه ۱۴۰۳، با حضور وزیر وقت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، سرویس فیبرنوری پرو (FTTX Pro) را افتتاح و با انجام تست سرعت، از بالاترین سرعت اینترنت ایران در شبکه فیبرنوری ایرانسل، با ثبت عدد بالاتر از ۸ گیگابیت بر ثانیه، رونمایی کند.

ایرانسل در مرداد ۱۴۰۲ نیز، موافقت‌نامه پروانه یکپارچه شبکه و خدمات ارتباطی(UNSP)، را از وزیر وقت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات دریافت کرد. با دریافت این پروانه، ایرانسل رسماً به جمع ارائه‌دهندگان خدمات ارتباطی ثابت مبتنی بر فیبرنوری (FTTx) و سایر خدمات ارتباطی موضوع مصوبه فوق، پیوست.

ایرانسل جریان هوشمندی را با تمام توان پیگیری کرده و در ادامه فعالیت خود، با در نظر گرفتن اولویت‌های استراتژیک، حرکت به سمت اپراتور هوش مصنوعی را در دستور کار دارد.

سه‌شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۴، طی مراسمی با حضور مهندس علیرضا رفیعی مدیرعامل ایرانسل، گزارشی از آخرین دستاوردها و محصولات و خدمات جدید ایرانسل، ارائه می‌شود.

۱۹ سال در کنار هم بودن / بسته تخفیفی ۱۹ سالگی ایرانسل

به مناسبت فرارسیدن ۲۹ مهرماه، نوزدهمین سالروز راه‌اندازی شبکه تلفن‌همراه ایرانسل و به رسم قدردانی از مشترکان، تمامی مشترکان دائمی و اعتباری ایرانسل، می‌توانند از ۲۷ مهر تا سوم آبان، بسته ترکیبی «دو گیگابایت اینترنت و دو ساعت مکالمه ایرانسلی» را با قیمت تخفیفی ۸۸۰۰ تومان، خریداری کنند.

این بسته از زمان فعال‌سازی تا دو روز اعتبار دارد و به دفعات قابل‌خریداری است.

مشترکان ایرانسل، برای فعال‌سازی این بسته می‌توانند از طریق شماره‌گیری کد دستوری #۵* یا با مراجعه به سوپراپلیکیشن ایرانسل‌من اقدام کنند.

دانلود آخرین نسخه سوپراپلیکیشن «ایرانسل‌من»، برای تمامی مشترکان تلفن‌همراه، از وب‌سایت ایرانسل امکان‌پذیر است. همچنین امکان دریافت و نصب این سوپراپلیکیشن، با شماره‌گیری کد دستوری #۴۵* برای مشترکان ایرانسل وجود دارد.

جایگاه ایران در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل و ثابت در سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی با سقوط روبرو شده است.

به گزارش مهر جدیدترین گزارش اسپید تست نشان می‌دهد در سپتامبر ۲۰۲۵ میلادی در سطح جهانی میانه سرعت اینترنت موبایل ۹۳.۴۷ و سرعت اینترنت ثابت ۱۰۶.۸۴ مگابیت برثانیه بوده است.

این درحالی است که در آگوست، یعنی ماه قبل از آن میانه سرعت اینترنت موبایل جهان ۹۰.۶۹ و میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ۱۰۴.۴۳ مگابیت بر ثانیه بوده است.

سقوط ۶ پله‌ای ایران در رده بندی اینترنت موبایل

طبق این گزارش میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در نهمین ماه ۲۰۲۵ میلادی ۵۵.۳۰ و میانه سرعت اینترنت ثابت ۱۹.۲۳ مگابیت بر ثانیه بوده است. این در حالی است که جایگاه ایران در هر دو رده بندی دچار افت شده به طوری که در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل شش پله و در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت چهار پله سقوط کرده است.

این در حالی است که میانه سرعت اینترنت موبایل ایران در آگوست سال جاری میلادی ۵۷.۶۴ مگابیت بوده و جایگاه آن در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل جهان با چهار پله سقوط رده ۶۹ اعلام شده بود. از سوی دیگر در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت جهان ایران با میانه سرعت ۱۹.۵۱ مگابیت برثانیه در رده ۱۳۹ قرار گرفت که جایگاه آن نسبت به ماه قبل یک پله سقوط کرده است.

صعود دو پله‌ای بلغارستان در فهرست کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل

در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل، کشورهای حاضر در رده نخست تا چهارم در نهمین ماه ۲۰۲۵ میلادی نسبت به ماه قبل از آن هیچ تغییری نکرده اند. این کشورها به ترتیب امارات متحده عربی (۶۲۴.۸۷ مگابیت برثانیه)، قطر (۵۰۸.۴۹ مگابیت برثانیه)، کویت (۴۱۱.۷۵ مگابیت برثانیه)، برزیل (۲۴۳.۶۲ مگابیت برثانیه) هستند. در رده پنجم و ششم به ترتیب بلغارستان با میانه سرعت ۲۲۹.۴۹ و بحرین با میانه سرعت ۲۲۷.۵۹ مگابیت برثانیه قرار دارند. هرچند جایگاه بلغارستان در این رده بندی نسبت به اکتبر ۲۰۲۵ میلادی دوپله صعود کرده اما جایگاه بحرین هیچ تغییری نسبت به ماه قبل نکرده است.

کره جنوبی که در این فهرست دو پله سقوط کرده با میانه سرعت ۲۲۷.۰۷ مگابیت برثانیه در رده هفتم قرار دارد. برونئی با میانه سرعت ۱۹۴.۱۸ مگابیت برثانیه در رده هشتم قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه اکتبر یک پله صعود کرده است.

در رده‌های نهم و دهم به ترتیب عربستان سعودی (۱۹۱.۴۰ مگابیت برثانیه) و دانمارک (۱۷۸.۵۱ مگابیت برثانیه) قرار دارند. جایگاه عربستان در این رده بندی نسبت به ماه گذشته یک پله سقوط کرده اما وضعیت دانمارک نسبت به ماه قبل هیچ تغییری نداشته است.

سنگاپور و شیلی پر سرعت ترین های رده بندی اینترنت ثابت

در رده بندی کشورهایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل نیز تغییر چندانی نسبت به ماه گذشته رخ نداده و کشورهای حاضر در رده‌های یکم تا هفتم مانند هشتمین ماه میلادی در این فهرست قرار گرفته اند که به ترتیب عبارتند از سنگاپور (۴۰۰.۶۸ مگابیت برثانیه)، شیلی (۳۲۵.۶۳ مگابیت برثانیه)، هنگ کنگ (۳۳۸.۸۱ مگابیت برثانیه)، امارات متحده عربی (۳۳۴.۱۳ مگابیت برثانیه)، فرانسه (۳۱۶.۰۲ مگابیت برثانیه)، ماکائ و(۳۱۳.۶۶ مگابیت برثانیه) و آمریکا (۲۸۹.۴۴ مگابیت برثانیه).

در رده هشتم این فهرست ایسلند با میانه سرعت ۲۷۱.۹۹ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه گذشته ۲ پله صعود کرده است. در ده نهم فهرست نیز با دو پله صعود رژیم صهیونیستی قرار دارد که میانه سرعت آن ۲۶۴.۵۵ مگابیت برثانیه ثبت شده است.

اما در رده دهم فهرست تایلند با میانه سرعت ۲۶۴.۵۴ مگابیت برثانیه قرار دارد که جایگاه آن نسبت به ماه اکتبر یک پله سقوط کرده است.

رییس کمیته ICT کمیسیون صنایع و معادن مجلس، ضمن تاکید بر ضرورت بازنگری قیمت فیبرنوری جهت کاهش حجم ترافیک داده، در تلفن همراه، انتقال ترافیک داده‌ به تلفن ثابت و سرمایه‌گذاری شرکت‌های اپراتور را راهکار برون‌رفت از این وضعیت دانست.

به گزارش خبرنگار خانه ملت، مصطفی طاهری رییس کمیته ICT کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، در مورد دلیل ضعف در آنتن‌دهی تلفن همراه، گفت: ما در چند سال گذشته یک رویکرد اشتباهی را در کشور در پیش گرفتیم و تمرکز خود را در حوزه دیتا و اینترنت به جای خط ثابت به تلفن همراه معطوف کردیم.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: این رویکرد باعث شد میزان حجم ترافیکی که از طریق تلفن همراه جابجا می‌شود قابل مقایسه با هیچ یک از نقاط دیگر دنیا نباشد چرا که در آن کشورها قیمت، سرعت و کیفیت اینترنت تلفن همراه و ثابت به حدی اختلاف دارد که انگیزه مشترکان برای استفاده از تلفن ثابت را افزایش می‌دهد.

وی تصریح کرد: ما باید هر چه سریعتر پروژه فیبر نوری را به اتمام برسانیم و قیمت آن را تا جایی که ممکن باشد، کاهش دهیم تا حجم ترافیک داده‌ها در تلفن همراه کاهش پیدا کند و به صوت و جابجایی مکالمه اختصاص داده شود یا میزان سرمایه‌گذاری در این بخش را افزایش دهیم.

این نماینده مردم در مجلس دوازدهم، یادآور شد: هم‌اکنون قیمت مکالمه و اینترنت به گونه‌ای است که سرمایه‌گذاری کمتری در این حوزه انجام شده است، هر چند ممکن است به غیر از قیمت، بخشی از این ایراد به توزیع سود نیز برگردد که مانع از سرمایه‌گذاری شرکت‌های اپراتور شده و باعث شده است به دلیل توسعه خرید سیم کارت و استفاده زیاد از دیتا در عمل در برقراری مکالمه با ضعف مواجه شویم.

رییس کمیته ICT کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: قطعا انتقال ترافیک داده‌ از تلفن همراه به تلفن ثابت و سرمایه‌گذاری راهکار برون‌رفت از این وضعیت است./

سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران گفت: استفاده عملی از داده‌های فضایی در مدیریت آب، کشاورزی و ناوبری، فرصت‌های درآمدی و کاربردی جدیدی برای کشور ایجاد خواهد کرد.

به گزارش مهر پیمان نیک‌پی سرپرست پژوهشکده سامانه‌های ماهواره‌ای پژوهشگاه فضایی ایران به نقش دانشگاه‌ها در تأمین نیروی انسانی متخصص اشاره کرد و گفت: بخش قابل توجهی از فعالیت‌های پژوهشگاه و توسعه ماهواره‌ها وابسته به دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌هاست. همکاری نزدیک با دانشگاه‌ها، به‌ویژه رشته‌هایی که دانشجو در زمینه ماهواره فعالیت کرده‌اند، باعث سهولت تأمین نیروی مورد نیاز و پیشبرد پروژه‌های فضایی می‌شود.

وی با تأکید بر اهمیت ورود دانشجویان دانشگاه‌ها به صنعت فضایی، اعلام کرد: آموزش و آماده‌سازی دانشجویان زمان‌بر و هزینه‌بر است اما برای پژوهشگاه و صنعت فضایی کشور، این سرمایه‌گذاری ضروری و ارزشمند است. دانشجویانی که از دانشگاه به تیم‌های فضایی می‌پیوندند، می‌توانند بخش زیادی از کارهای عملیاتی را به‌طور مستقیم انجام دهند، آموزش حداقلی کافی است و در نتیجه هزینه و زمان اجرای پروژه‌ها کاهش می‌یابد.

نیک‌پی در زمینه تحقیقات و توسعه فناوری با دانشگاه‌ها افزود: پژوهشگاه با دانشگاه‌های متعدد همکاری دارد و پایان‌نامه‌ها و طرح‌های پژوهشی دانشجویان به‌عنوان پروژه‌های تحقیقاتی مستقل یا سفارش شده، در اختیار تیم‌های علمی قرار می‌گیرد. نتایج این تحقیقات، پس از بررسی، برای توسعه فناوری‌های ماهواره‌ای و پروژه‌های عملیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به بلوغ تکنولوژی و توانمندسازی پژوهشگاه کمک می‌کند.

 

استفاده کاربردی از پایان‌نامه‌ها برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان

این کارشناس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به اهمیت بهره‌برداری عملی از پایان‌نامه‌های دانشجویی گفت: یکی از چالش‌های جدی صنعت فضایی کشور، مهاجرت نیروهای آماده و متخصص است. نیروهایی که سال‌ها روی پروژه‌های واقعی کار کرده‌اند، وقتی فرصت بروز و بهره‌برداری علمی نداشته باشند، به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند؛ تجربه و دانش آن‌ها در دست دیگران قرار می‌گیرد.

به گفته نیک‌پی، راهکار مؤثر برای جلوگیری از این معضل، استفاده کاربردی از تحقیقات و پایان‌نامه‌های دانشگاهی در پروژه‌های واقعی پژوهشگاه است. در پژوهشگاه فضایی، یک درخت دانش و فناوری ایجاد شده که شامل پروژه‌های جاری و تکنولوژی‌های مورد نیاز آینده است. این پروژه‌ها و فناوری‌ها در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد تا دانشجویان بتوانند روی آن‌ها کار کنند.

وی افزود: پایان‌نامه‌ها و طرح‌های تحقیقاتی مستقل دانشجویان با هدایت پژوهشگاه، در مسیر عملی و کاربردی قرار می‌گیرند و نتایج آن‌ها به‌طور واقعی در پروژه‌های فضایی کشور به کار گرفته می‌شود. این مسیر باعث می‌شود دانشجو با انگیزه باقی بماند، از خروج نیروهای متخصص کشور جلوگیری شود و تجربه علمی در داخل کشور متمرکز شود.

 

توصیه به دانشجویان تازه‌وارد حوزه هوافضا: مهارت‌محوری، کلید موفقیت

این پژوهشگر فضایی در ادامه به دانشجویان تازه‌وارد رشته‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد هوافضا توصیه کرد: علاوه بر تمرکز بر درس و مباحث تئوری، باید از همان ابتدا به دنبال کسب مهارت‌های عملی باشید. شرکت در تیم‌های تخصصی دانشگاه، همکاری با اساتید با تجربه و حضور در پروژه‌های عملی، می‌تواند تجربه مفیدی برای شما باشد.

به گفته او، این فعالیت‌ها نه تنها روحیه و انگیزه دانشجویان را افزایش می‌دهد، بلکه امکان کسب تجربه عملی، دسترسی به درآمد و تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در صنعت فضایی را نیز فراهم می‌کند. اکتفا کردن صرف به درس و کلاس‌های تئوری کافی نیست. دانشجویان باید خود را در محیط کاری و پروژه‌های عملی قرار دهند تا مهارت‌های لازم را فرا بگیرند و مسیر موفقیت خود را هموار کنند.

 

‌اقتصاد فناوری فضایی: بهره‌برداری عملی از داده‌های ماهواره‌ای

نیک‌پی در ادامه درباره مفهوم اقتصاد فناوری فضایی توضیح داد: اقتصاد فناوری فضایی به معنای استفاده عملی و تجاری از داده‌ها و خدمات فضایی است. برای مثال، داده‌های ماهواره‌ای در حوزه پایش اقلیم، مدیریت منابع آب، خطوط انتقال نیرو و کشاورزی، مشتریان واقعی دارند. نهادها و سازمان‌های متولی این حوزه‌ها با توجیه علمی و ارائه اطلاعات، از این داده‌ها بهره‌برداری می‌کنند.

به گفته وی، در حوزه ناوبری، کنترل و حمل‌ونقل نیز تقاضا برای داده‌های فضایی وجود دارد. حتی در ستادهای بحران و حوادث طبیعی، داده‌های ماهواره‌ای به‌سرعت جمع‌آوری و پردازش می‌شوند تا ارزش افزوده ایجاد کرده و به تصمیم‌گیری‌های کلان کمک کنند. پردازش داده‌های خام ماهواره‌ای و تبدیل آن به اطلاعات کاربردی، زمینه‌ای برای ایجاد پروژه‌ها و کسب درآمد فراهم می‌کند و اقتصاد فناوری فضایی را در کشور فعال نگه می‌دارد.

 

برنامه ایران برای پرتاب ماهواره‌های آتی و ارتقای مدارهای فضایی

این کارشناس پژوهشگاه فضایی ایران با تشریح برنامه‌های آینده پرتاب ماهواره گفت: برنامه بالادستی کشور این است که به مدارهای بالاتر و ماهواره‌های مخابراتی دست پیدا کنیم. در حال حاضر، برنامه فعلی برای ماهواره‌های بانک کفایت می‌کند، اما برای ماهواره‌های مخابراتی، توسعه پرتابگر، زیرساخت‌های تجمیعی و تست و همچنین فرایند ماهواره‌سازی در دستور کار قرار دارد.

وی در ادامه درباره بهبود کیفیت ماهواره‌ها توضیح داد: پژوهشکده فضایی ایران پروژه‌های متعددی برای ارتقای کیفیت تصاویر ماهواره‌ای در دست اجرا دارد. این بهبود کیفیت از دو مسیر انجام می‌شود؛ نخست، ارتقای عملکرد تصویربرداری خود ماهواره که با همکاری مشترک با برخی کشورها انجام می‌شود و دوم، پردازش داده‌های تصویری که در داخل کشور انجام می‌گیرد. برای نمونه، تصویری که ابتدا دقت یک متری داشت، توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی با پردازش ویژه به وضوح ۵۰ سانتی‌متر ارتقا یافته است.

این کارشناس همچنین به نقش همکاری‌های بین‌المللی اشاره کرد و افزود: تکنیک‌ها و تجربیات کسب‌شده از مشارکت‌های خارجی نیز در بهبود ماهواره‌ها و پرتابگرها به کار گرفته می‌شود. با وجود آمادگی ماهواره‌ها و زیرساخت‌های داخلی، مرحله پرتابگر نیز باید به دقت هماهنگ شود تا زمان و نحوه رساندن ماهواره به مدار مشخص شود.

وی در ادامه تأکید کرد: با استمرار پروژه‌های ماهواره‌سازی، پرتابگرها و پردازش تصاویر داخلی، ایران مسیر خود را برای دستیابی به مدارهای بالاتر و توسعه ماهواره‌های مخابراتی با کیفیت بالا ادامه می‌دهد.

این پژوهشگر همچنین بر اهمیت همکاری بین دانشگاه‌ها، دولت و شرکت‌های خصوصی تأکید کرد و گفت: بهبود عملکرد مدیریتی و هماهنگی بین نهادی می‌تواند هم‌افزایی بیشتری ایجاد کرده و نتایج پروژه‌های فضایی را به شکل قابل توجهی ارتقا دهد.

نیک‌پی توانمندی‌های ایران در حوزه فناوری ماهواره به دو بخش تقسیم کرد: یکی مدیریت پژوهش است که پتانسیل بسیار بالایی داریم و می‌توانیم آن را بهبود دهیم. دوم، منابع انسانی متخصص است که کیفیت و توانمندی بالایی دارند. خوشبختانه پژوهشگران ایرانی در کشورهای خارجی بسیار موفق بوده و مورد استقبال قرار می‌گیرند، چرا که علاوه بر سابقه پژوهشی، همت و توان ذهنی بالایی دارند. نکته تلخ ماجرا این است که بسیاری از این نیروهای متخصص خارج از کشور فعالیت می‌کنند و امکان استفاده مستقیم از توان آن‌ها در داخل کشور محدود است، با این حال کیفیت منابع انسانی ایران بسیار بالا و امیدبخش است.

 

پتانسیل نیروی انسانی بالا، نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی کلان

این کارشناس پژوهشگاه فضایی ایران با اشاره به وضعیت نیروی انسانی در حوزه فضایی کشور گفت: پتانسیل نیروی انسانی متخصص کاملاً وجود دارد و کیفیت آن بالاست، اما به دلیل ضعف در مدیریت و برنامه‌ریزی کلان، هنوز کمبودهایی در بهره‌برداری از این ظرفیت مشاهده می‌شود.

وی افزود: حل این چالش نیازمند هماهنگی میان سه نهاد اصلی دانشگاه‌ها، دولت و شرکت‌های خصوصی است. سیاست‌های کلان و برنامه‌ریزی هوشمند می‌تواند استفاده بهینه از منابع انسانی را ممکن کند.

سرپرست پژوهشکده سامانه‌های ماهواره‌ای پژوهشگاه فضایی ایران درباره نقش پژوهشکده در تأمین نیروی انسانی توضیح داد: ما در پژوهشکده با حضور در سمینارها و ایجاد ارتباط بین دانشگاه‌ها و پژوهشگاه، سعی می‌کنیم دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را به منابع مختلف پژوهشگاه وصل کنیم تا از توانایی‌های آن‌ها در پروژه‌های فضایی استفاده شود.

نیک‌پی در پایان گفت: در حال حاضر، ارتباطات خوبی با دانشگاه‌های تهران شامل دانشگاه‌های شریف، تهران، شهید بهشتی و امیرکبیر برقرار شده است. همچنین دانشگاه خواجه نصیر در حال مذاکره است و دانشگاه‌های اصفهان، شیراز و تبریز نیز قراردادهایی با پژوهشکده دارند و در پروژه‌ها مشارکت می‌کنند.

جدیدترین سایت 5G ایرانسل در استان فارس، با دستیابی به سرعت دانلود ۴۱۴۳ مگابیت بر ثانیه در حضور وزیر ارتباطات و استاندار فارس، افتتاح شد. سرویس فیبرنوری در فاز دو شهر جدید صدرا و سایت روستایی زاخرد، دیگر پروژه‌های ایرانسل بودند که در مراسم امروز افتتاح شدند.

به گزارش روابط عمومی ایرانسل، مراسم بهره‌برداری از پروژه‌های ارتباطی اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران، در استان فارس، صبح امروز شنبه نوزدهم مهرماه ۱۴۰۴، در محل مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، با حضور ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، حسینعلی امیری استاندار فارس،  بهزاد اکبری معاون وزیر، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، میثم عابدی معاون فناوری و نوآوری وزارت ارتباطات،  نیک محمد بلوچ زهی مشاور وزیر در توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مناطق روستایی و مجری طرح خدمات عمومی اجباری (USO)، جواد غلامپور مدیر کل دفتر توسعه و خدمات عمومی اجباری و امور استان‌ها، حمید سلیمان‌پور مدیر کل ارتباطات و فناوری‌اطلاعات استان فارس و سرپرست اداره‌کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه جنوب و جمعی از مدیران استانی و منطقه‌ای و اصحاب رسانه، به صورت آنلاین برگزار شد.

در این مراسم، پس از توضیحاتی توسط مهدی رضایی معاون پروژه ایرانسل، درباره پروژه‌های انجام شده در استان فارس و اشاره به مجموع سرمایه‌گذاری ۱۲۰هزار میلیارد ریالی از محل اعتبارات داخلی در این استان، وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، از اقدامات ایرانسل در توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ملی، قدردانی کرد.

افتتاح فیبرنوری فاز دو شهر صدرا

پروژه فیبرنوری منازل و کسب‌وکارهای ایرانسل (FTTx) در استان فارس، با توجه به توضیحاتی که در این نشست به آن اشاره شد، تاکنون ۷۰۰ کیلومتر حفاری در استان و  ۵۰۰ کیلومتر در شهر شیراز انجام شده است. به این ترتیب پروژه فیبرنوری ایرانسل در ۱۵ شهر استان فارس در حال انجام است که از این تعداد، در ۱۳ شهر حفاری تکمیل شده و پس از تکمیل سایر مراحل عملیات اجرایی، مردم و کسب‌وکارها می‌توانند با ارائه درخواست، از اینترنت پرسرعت فیبرنوری ایرانسل در این استان، بهره‌مند شوند.

پروژه‌های توسعه فیبرنوری ایرانسل، جمعاً در نزدیک به ۱۷۰ شهر کشور ادامه دارد. در حال حاضر، امکان ارائه سرویس فیبرنوری در شهرهای تهران، شیراز، صدرا، بابل، اراک، چهاردانگه، ماهدشت، گلستان، محمدشهر، امیرکلا و گلسار وجود دارد و مشترکان تجربه ارتباط اینترنتی با سرعت و کیفیت بالاتر نسبت به بقیه سرویس‌ها و پایداری و ثبات ارتباط اینترنتی بدون نیاز به خط تلفن ثابت را تجربه می‌کنند.

 

افتتاح سایت‌ ارتباطی روستایی ایرانسل در روستای زاخرد استان فارس

در این رویداد، که امین ترابی مدیر ارشد منطقه جنوب ایرانسل نیز حضور داشت، از طریق ارتباط زنده تصویری، سایت ارتباطی روستایی ایرانسل در روستای زاخرد با مجموع ۵۲ خانوار و ۱۷۷ نفر جمعیت و با اعتباری بالغ بر ۱۳۵ میلیارد ریال از محل منابع عمومی اجباری(USO)، رسماً به بهره‌برداری رسید. به این ترتیب، علاوه بر روستای مذکور، روستاهای چرامکان، سرمور، چشمه قرق‌چین و دهنو قلندری با مجموع ۴۸۳ خانوار و حدود ۱۶۰۰ نفر جمعیت، تحت پوشش اینترنت پرسرعت ایرانسل قرار گرفتند.

ایرانسل، با هدف توسعه بیش از پیش زیرساخت‌های ارتباطی، بیش از ۹۰ درصد جمعیت ایران را تحت پوشش اینترنت پرسرعت قرار داده که این آمار در شهرهای بزرگ، ۱۰۰ درصد و در شهرهای دیگر نیز، نزدیک به این میزان است. ایرانسل همچنین برای تکمیل پوشش ارتباطی کشور، علاوه بر شهرها، پروژه بزرگ USO (خدمات عمومی اجباری ارتباطات و فناوری‌اطلاعات) را بر اساس ابلاغ وزارت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات در روستاها پیش برده و با نصب و راه‌اندازی یا ارتقای تکنولوژی سایت‌های ارتباطی، روستاهای بالای ۲۰ خانواری که طبق برنامه وزارت ارتباطات به ایرانسل واگذار شده‌اند را تحت پوشش اینترنت پرسرعت تلفن‌همراه، قرار داده است.

 

افتتاح سایت 5G ایرانسل در شهر شیراز

همچنین در بخش دیگری از این مراسم، طی یک ارتباط آنلاین با سایت ارتباطی 5G ایرانسل در خیابان ابونصر شهر شیراز، این سایت نسل پنجم ارتباطی به طور رسمی با دستیابی به سرعت دانلود ۴۱۴۳ مگابیت بر ثانیه، افتتاح شد.

در این رویداد، سایت 5G همراه اول در شهر صدرا نیز با دستیابی به سرعت ۳۰۸۹ مگابیت بر ثانیه، افتتاح شد.

ایرانسل تاکنون در مجموع، ۱۱۶۷ سایت نسل پنج را در ایران راه‌اندازی کرده است.

ایرانسل، نخستین ارائه‌دهنده 5G و رکورددار سرعت اینترنت ایران، از سال ۱۳۹۵، مطالعه فناوری نسل پنج را با همکاری مراکز دانشگاهی داخلی و شرکت‌های معتبر بین‌المللی آغاز کرد و توانست در شهریور ماه ۱۳۹۶، نمونه شبکه کامل 5G را در حضور وزیر وقت ارتباطات، آزمایش کند.

ایرانسل، اول مرداد ۱۳۹۹، نخستین سایت تجاری ایران را در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری‌اطلاعات راه‌اندازی کرد که این سایت، توسط رئیس‌جمهوری وقت به صورت آنلاین افتتاح شد.

از تیرماه ۱۴۰۱، ایرانسل توسعه فراگیر 5G در ایران را آغاز کرد و در بهمن‌ماه ۱۴۰۱، ۴۰۰مین سایت5G   ایرانسل، توسط وزیر وقت ارتباطات افتتاح شد.

ایرانسل در دی‌ماه ۱۴۰۲ از شبکه 5G-SA رونمایی کرد و همزمان با ثبت رکورد سرعت ۶.۵ گیگابیت بر ثانیه، رسماً وارد نسل ۵.۵ شبکه تلفن همراه شد.

در تیرماه ۱۴۰۳، بالاترین سرعت اینترنت ایران با عدد ۷.۵ گیگابیت بر ثانیه بر بستر شبکه5G-SA  ایرانسل به ثبت رسید.

دی‌ماه سال ۱۴۰۳، با حضور  محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهوری و ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری‌اطلاعات، قابلیت پیشرفته «تماس نسل پنجم یا G New Calling5»، به‌صورت رسمی رونمایی شد.

پیش از این و در جدیدترین رویداد توسعه شبکه نسل پنج ایرانسل، پنجم مهرماه ۱۴۰۴، ۱۱۶۶مین سایت‌ نسل پنجم ایرانسل با حضور  وزیر ارتباطات در بیرجند، افتتاح شد. با افتتاح امروز، تعداد سایت‌های 5G ایرانسل در ایران، به عدد ۱۱۶۷ رسید.

در سال‌های اخیر در سطح جهانی منظومه‌های ماهواره‌ای به‌ویژه در حوزه ارتباطات به دلیل افزایش نیاز به ارتباطات پرسرعت و با ظرفیت بالا، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. شعار «ارتباط برای هر وسیله، در هر مکان و زمان»  باعث شده است اهمیت این منظومه‌ها بیشتر جلوه کند. در ایران هم یک شرکت خصوصی به نام شرکت «توسعه صنعت فضایی کیهان» در زمینه توسعه صنعت منظومه ‌های ماهواره‌ای فعالیت می‌کند. محسن رضایی، مدیرعامل این شرکت در گفت‌وگو با «شرق» از چالش‌های بخش خصوصی در توسعه صنعت فضایی ایران می‌گوید.

 

شرکت شما در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کند و اساسا چرا منظومه‌های ماهواره‌ای و فعالیت در این زمینه اهمیت دارد؟

‌همان‌طور که از اسم شرکت معلوم است، در توسعه صنعت فضایی و در همه اجزای زنجیره با به‌کار‌گیری ظرفیت  همه بخش‌های خصوصی و دولتی و به‌ویژه‌ در حوزه منظومه‌سازی فعالیت می‌کنیم؛ به‌گونه‌ای که مدیریت کلان و پیمان این پروژه‌ها را با استفاده از ظرفیت‌های داخلی کشور بر عهده داریم. شرکت‌های مختلفی که اجزای زیرسیستم را تولید می‌کنند، در این فرایند مشارکت دارند. در حال حاضر مجری پروژه منظومه باند باریک موسوم به منظومه شهید سلیمانی برای سازمان قضائی ایران هستیم.

در سال‌های اخیر در سطح جهانی منظومه‌های ماهواره‌ای به‌ویژه در حوزه ارتباطات به دلیل افزایش نیاز به ارتباطات پرسرعت و با ظرفیت بالا، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. شعار «ارتباط برای هر وسیله، در هر مکان و زمان»  باعث شده است اهمیت این منظومه‌ها بیشتر جلوه کند.

 البته ارتباطات ماهواره‌ای سال‌هاست که توسط انواع ماهواره‌ها به‌ویژه ماهواره‌های زمین‌آهنگ وجود دارد، اما توسعه کاربردهای ارتباطی پهن‌باند (اینترنت) در همه اقشار مردم در جهان‌ و به تبع آن افزایش نیاز به پهنای باند و دسترسی لحظه‌ای در هر نقطه باعث شده‌ منظومه‌ها به صورت گسترده و تجاری توسعه یابد.

اگرچه منظومه‌ها موضوع جدیدی نیستند و در کاربردهای غیرارتباطات پهن‌باند سال‌هاست‌ مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما کشورها و شرکت‌های معدودی هستند که به‌طور عملی وارد توسعه منظومه‌ها شده‌اند و در ایران هم هنوز پیشرفت قابل توجهی در توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای نداشته‌ایم. بدیهی است ‌که توسعه منظومه‌های ماهواره‌ای باید از نظر اقتصادی منطقی و دارای طرح کسب‌وکار موفق باشد تا قابلیت اجرا به‌عنوان تجاری داشته باشد. برخی از انواع منظومه‌ها در کاربردهایی با منافع مستقیم اقتصادی کمتر نیازمند سرمایه‌گذاری دولتی هستند تا به بلوغ لازم برای ورود به فاز تجاری برسند، اما برخی کاربردها قابلیت تجاری‌سازی  دارند که البته کلا حوزه فضایی  دیربازده است.

 

منظومه‌های ماهواره‌ای چه عملکردی دارند و اهمیت آنها چیست؟

ماهواره‌ها براساس مدارشان دسته‌بندی‌های متفاوتی دارند؛ ماهواره‌های زمین‌آهنگ در ارتفاع حدود ۳۶ هزار کیلومتر ثابت دیده می‌شوند، اما بیشتر ماهواره‌ها در مدارهای پایین زمین (LEO)  با سرعت بیشتر حرکت می‌کنند و بنابراین عبورشان از دید ناظر زمینی مشخص است.

برای کاربردهایی مثل ناوبری باید چند ماهواره به‌طور هم‌زمان در دید باشند تا موقعیت دقیق با روش‌های زمان‌پایه محاسبه شود. هر‌چه تعداد ماهواره‌های قابل مشاهده بیشتر باشد، دقت بیشتر خواهد بود. البته به کمک ایستگاه‌های زمینی بهبود دقت می‌توان با تعداد ماهواره‌های کمتر به دقت بالاتر رسید.

نوع دیگر، ماهواره‌های تصویربرداری هستند که در مدار پایین زمین حرکت کرده و هنگام عبور، عکس‌برداری انجام می‌دهند. این ماهواره‌ها را ‌هم می‌توان به صورت تکی و هم به صورت منظومه‌ای مورد استفاده قرار داد.

 

پس بیشتر منظومه‌هایی که طراحی کرده‌اید، هنوز در مرحله طراحی بوده و وارد فاز تولید نشده‌اند؟

بله؛ البته در حال حاضر یک پروژه در مرحله اجرا داریم؛ پروژه‌ای که توسط سازمان فضایی تعریف شده و مربوط به منظومه اینترنت اشیا (IoT)  است. در حال حاضر مشغول ساخت تجهیزات این منظومه هستیم.

 

با توجه به تحریم‌ها، در حوزه تأمین سخت‌افزار و قطعات با چه چالش‌هایی مواجه بوده‌اید و چگونه مدیریت کردید؟

مانند سایر صنایع کشور، بخش عمده‌ای از تجهیزات مورد نیاز را به صورت  قطعات خریداری و سپس زیرسیستم را داخل کشور تولید می‌کنیم. گاهی نیز زیرسیستم آماده تهیه می‌شود و فقط بخش‌هایی مثل سیستم تغذیه به آن اضافه می‌شود. طبیعتا تحریم‌ها چالش‌هایی ایجاد کرده‌اند، اما خوشبختانه در حوزه ماهواره‌های مدار پایین، انحصار مطلق وجود ندارد و تأمین‌کنندگان متعددی هست. برای قطعاتی که ناشی از تحریم چه به دلیل مسائل تحریم فنی یا مشکلات خرید با مشکل مواجه شویم نیز با استفاده از روش‌هایی که مبتنی بر دانش و تجربه است، امکان دور‌زدن تحریم‌ها را فراهم کرده‌ایم. اجزا را در لایه‌های متفاوت ‌(سیستم، زیرسیستم یا قطعه) تأمین می‌کنیم تا نیازهای عملکردی برآورده شود.

 

با توجه به مقیاس پروژه‌های منظومه‌های ماهواره‌ای که نیازمند سرمایه‌گذاری کلان هستند، تأمین مالی پروژه‌ها چگونه انجام می‌شود؟ شرکت شما به صورت خصوصی تأمین مالی می‌کند یا منابع دولتی دخیل است؟

این موضوع به کاربرد منظومه بستگی دارد. اگر منظومه‌ای مانند استارلینک هدف باشد که اینترنت ارائه می‌دهد، پروژه‌ای بسیار بزرگ و تجاری است که به سرمایه‌گذاری عظیم نیاز دارد.

این پروژه‌ها هزینه‌های بسیار بالایی دارند و نیازمند سرمایه‌گذاری عظیم هستند. اما صرف تأمین مالی برای بخش خصوصی ملاک نیست. حتی اگر سرمایه میلیارد دلاری برای ساخت منظومه‌ای با چند هزار ماهواره در دسترس باشد، باید منظومه در عمر عملیاتی خود درآمدزایی کند تا هم سرمایه بازگردد و هم برای سرمایه‌گذار سود‌آور بوده و پروژه اقتصادی باشد.

 

وزیر ارتباطات اعلام کرده ‌تمرکز دولت بر پروژه‌هایی است که خدمات ملموس ارائه دهند، مثل دسترسی به اینترنت در روستاها و مناطق دورافتاده. شرکت شما هم در این راستاست؟

بله، ماهواره‌های پهن‌باند هدف‌شان پوشش مناطقی است که روش‌های زمینی نمی‌توانند سرویس‌دهی کنند؛ مانند مناطق میانی اقیانوس‌ها، کوهستان‌ها و بیابان‌ها. در شهرها که شبکه‌های 5G و فیبر موجود است، نیازی به اینترنت ماهواره‌ای نیست.

در کشور ما، مصرف اینترنت در شهرها و روستاها متفاوت است؛ از یک ایستگاه پایه موبایل در شهر صدها کاربر هم‌زمان استفاده می‌کنند، ولی همان BTS  در روستا فقط چند کاربر دارد. این تفاوت در مصرف باید در مدل کسب‌وکار و توجیه اقتصادی منظومه‌ها لحاظ شود.

امروزه روستاهای کوچک با حدود 20 خانوار جزء مناطق با پوشش ضعیف اینترنت محسوب می‌شوند؛ در چنین روستاهایی در هر لحظه ممکن است تنها چند نفر به‌طور هم‌زمان از اینترنت استفاده کنند و حتی بسیار محتمل است که در زمان‌هایی هیچ‌کس استفاده نکند. مناطق این‌گونه در کشور حدود پنج تا شش هزار نقطه برآورد می‌شود.

علاوه بر این، برخی نواحی مثل جاده‌ها و مناطق کویری هم نیازمند پوشش ارتباطی هستند، اما از نظر اقتصادی اپراتورهای موبایل نمی‌توانند برای این نقاط BTS نصب کنند؛ زیرا هزینه‌ها توجیه‌پذیر نیست. به همین دلیل دولت به‌عنوان سرمایه‌گذار وارد شده و با طرح‌هایی مانندUSO  هزینه‌های سرمایه‌گذاری را تا حدی جبران می‌کند.

در بخش ماهواره‌ای، ماهواره‌های مدار پایین در کمتر از ۱۰ درصد زمان سیرشان، در اطراف کره زمین در دید کشور هستند و در ۹۰ درصد زمان باقی‌مانده  برای کاربران داخل کشور کارآمدی ندارند. اگر این زمان را برای مناطق با پوشش زمینی مناسب ‌که از ماهواره استفاده می‌کنند، ‌لحاظ کنیم، درصد درآمدزایی به کمتر از یک درصد می‌رسد. به‌عنوان مثال، ساخت منظومه پنج ماهواره‌ای هزینه‌ای حدود شش تا هشت میلیارد دلار دارد که با درآمد محدود، برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی ندارد.

بنابراین سرمایه‌گذاری صرف برای پوشش روستاها به‌تنهایی اقتصادی نیست و نیازمند مشارکت با شرکای خارجی است. پس مشکل اصلی نه‌تنها تأمین مالی، بلکه مسئله اقتصادی‌بودن پروژه به دلیل بازده زمانی محدود قابلیت ارتباط‌گرفتن از ماهواره‌هاست؛ یعنی‌ از صد درصد سرمایه‌ای که به فضا می‌فرستید، یک درصد آن برای شما در داخل کشور کسب‌و‌کار ایجاد می‌کند. 

در نهایت، بخش خصوصی در صنعت فضایی نه‌فقط در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا اگر بازارش را محدود به کشور خودش ‌کند، توان انجام این پروژه‌ها را به‌عنوان یک کسب‌و‌کار ندارد و این امر در سطح جهانی نیز بدون حمایت دولتی امکان‌پذیر نیست. حتی شرکت‌های ظاهرا خصوصی مانند SpaceX  هم با حمایت میلیارد دلاری دولت آمریکا به بهانه‌های مختلف فعالیت می‌کنند.

‌در دنیا هیچ پروژه منظومه ماهواره‌ای به‌ صورت مستقل توسط بخش خصوصی انجام نمی‌شود. شرکت‌هایی مانند وان‌وب، آمازون و اسپیس‌ایکس نیز یا به نوعی و در پشت پرده تحت مالکیت دولت‌ هستند یا  تحت حمایت با دریافت یارانه غیر‌مستقیم مثل پروژه سفر به ماورای مریخ برای ‌ایلان ماسک با بودجه کلان دولتی.

بنابراین برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های میلیارد دلاری، منظومه ماهواره‌ای به‌طور مستقل دارای منطق اقتصادی و تجاری نیست و باید با شرکای خارجی همکاری کرد.

اگرچه دولت ایران به سمت کاربردی‌سازی صنعت فضایی حرکت می‌کند، تمرکز فعلی بیشتر علمی و تحقیقاتی است تا تثبیت فناوری انجام شود که این خود پیش‌نیاز تجاری‌سازی محسوب می‌شود.

علاوه بر منظومه‌های پهن‌باند، منظومه‌های دیگری مانند اینترنت اشیا‌، سنجش از دور و ناوبری هم وجود دارند که با سرمایه‌گذاری کمتر با تعداد ماهواره کمتر و به صورت گام‌به‌گام قابل توسعه‌ هستند.

پروژه‌های تلفیقی هم می‌توانند به افزایش بهره‌وری و زودتر اقتصادی‌شدن کمک کنند. 

 

چالش‌های اصلی کشور برای فعالیت در صنعت فضایی چیست؟

‌بزرگ‌ترین معضل صنعت فضایی کشور، از یک‌ سو عدم شکل‌گیری درست پایه‌های صنعتی و از سوی دیگر، وابستگی شدید به دولت است. یکی از دلایل این وضعیت،‌ عدم برنامه‌ریزی مناسب در حاکمیت برای بستر‌سازی برای بخش غیر‌دولتی و تأمین یارانه مناسب دولتی برای بخش‌های پایه‌ای به منظور آماده‌سازی آنها برای ورود به فاز تجاری است. مثلا ما به‌ جای آنکه ابتدا توان پرتاب داشته باشیم، شروع به ساخت ماهواره کردیم؛ در‌حالی‌که بدون پرتابگرهای مناسب، نه امکان ارسال این ماهواره‌ها را داشتیم و نه فرصت تست و بهینه‌سازی آنها را. درصورتی‌که ساخت ماهواره در حضور پرتابگر مناسب به‌مراتب ساده‌تر است، اما چون زیرساخت پرتاب نداشتیم، عملا پیشرفت در حوزه ماهواره نیز رشد مناسبی نداشت.

واقعیت این است که بخش بزرگی از توسعه فضایی، فقط در شرایط واقعی فضا امکان‌پذیر است. هرچقدر هم امکانات تست زمینی داشته باشیم، نمی‌توانیم تمام شرایط فضا را شبیه‌سازی کنیم. بنابراین اگر نتوانیم ماهواره را به مدار بفرستیم، نمی‌دانیم عملکرد نهایی آن چگونه خواهد بود. اگر هم پرتاب با شکست مواجه شود، طبیعی است؛ چون توسعه فناوری همواره با آزمون و خطا همراه است. گرچه متأسفانه مسئولان ما فکر می‌کنند همه پرتاب‌ها حتما باید موفق باشد و برای همین اگر پرتابی ناموفق بود، آن را اعلام نمی‌کنند؛ در‌حالی‌که شکست پرتاب جزئی از فرایند توسعه فناوری است و تا وقتی پرتاب انجام نشود، اتفاق نمی‌افتد. 

مشکل ما اینجاست که پایه ‌پرتاب را به ‌درستی و به‌موقع ایجاد نکردیم،‌ منابع مالی کافی برای آن اختصاص نیافت و برنامه‌های استراتژیک هم به دلیل درگیری کشور با بحران‌های روزمره، به ‌درستی اجرا نشدند. من در جلسات مختلف این را گفته‌ام که به نظرم‌ برنامه کلان فضایی ایران باید ‌یک عبارت ساده باشد؛ پرتابگری که بتواند یک محموله چند‌تنی را در نهایت‌ به چند هزار کیلومتری ببرد. بقیه برنامه‌ها شاخ و برگ این برنامه اصلی باشند؛ چه محموله زیستی، چه انواع ماهواره و حتی ایستگاه فضایی یا سفرهای فضایی.

این مشکل فقط مخصوص حوزه فضایی نیست؛ مثلا ناترازی انرژی و قطعی برق نیز ناشی از همین بی‌توجهی به سرمایه‌گذاری به‌موقع در زیرساخت‌هاست. در صنعت فضایی هم دقیقا همین اتفاق افتاده است؛ موتور محرک صنعت یعنی فناوری پرتاب، به‌موقع تقویت نشد و سایر اجزا هم عقب ماندند.

از طرفی، تغییرات مکرر مدیریتی و سیاسی هم به بی‌ثباتی دامن زده است. حتی در دوره یک دولت، چندین وزیر یا معاون تغییر می‌کنند و این باعث می‌شود هیچ برنامه بلندمدتی به‌ صورت پایدار دنبال نشود‌ و سلایق افراد و پروژه‌های فضایی از حمایت مستمر محروم بمانند. متأسفانه در کشور ما، نه در این بخش و در هیچ بخشی، هیچ‌کدام از مسئولان را به دلیل عدم اجرای برنامه، سؤال و بازخواست نمی‌کنند.

‌در طول یک دولت هم مسیر توسعه صنعت فضایی بارها تغییر کرده است؛ حتی با تغییر وزرا یا رؤسای سازمان، پروژه‌هایی که حتی قرارداد خارجی داشتند، متوقف یا لغو شده‌اند؛ گاهی بدون مطالعه و با تصمیم شخصی مثلا وزیر یا رئیس سازمان. در یک مورد، بازپس‌گیری پیش‌پرداخت یک قرارداد لغو‌شده‌ بیش از ۲۰ سال طول کشیده است. حذف موقعیت‌های مداری هم تا حد زیادی از ‌این مشی مدیریتی ناشی شد.

این ناپایداری تصمیم‌گیری، آسیبی جدی به این صنعت زده است. هرچند در بخش پرتاب، با کمک منابع دیگر خود مجریان پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما همچنان نبود برنامه‌ای باثبات و دقیق مانع توسعه  بوده است.

نگار علی- تصمیم اخیر رئیس پژوهشگاه فضایی برای جایگزینی GPS آمریکایی با سامانه بیدو چین، زنگ خطر را برای کارشناسان و فعالان حوزه‌های تخصصی به صدا درآورده است؛ چرا که آن‌ها هشدار می‌دهند این اقدام پرهزینه و عجولانه، چرخه نقشه‌برداری تخصصی، پروژه‌های عمرانی و صنعت پهپادی کشور را به طور کامل مختل خواهد کرد.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران اخیراً از برنامه‌هایی برای جایگزینی سیستم GPS آمریکایی با سامانه بیدو (BeiDou) چین و همچنین طراحی یک منظومه مسیریابی بومی در سال‌های آینده خبر داده است. اما کارشناسان حوزه نقشه‌برداری، هوافضا، نرم‌افزار و فعالان حوزه پهپادی هشدار می‌دهند که این اقدام می‌تواند بسیار هزینه‌بر باشد و فعالیت در حوزه‌های زیرساختی و اجرایی کشور را برای مدتی با اختلال مواجه سازد.

مهدی جاگیروند، کارشناس نقشه‌برداری، براین باور است که این تغییر در کوتاه‌مدت می‌تواند چرخه نقشه‌برداری تخصصی و پروژه‌های عمرانی کشور را مختل کند. او تاکید می‌کند که تجهیزات حیاتی و پهپادها به سادگی قابل تطبیق با بیدو نیستند و اتکای صرف به سامانه چینی، در حال حاضر فاقد دقت لازم برای کارهای مهندسی دقیق است.

او در گفت‌وگو با خبرآنلاین و در پاسخ به این پرسش که به طور خلاصه، سیستم موقعیت‌یابی ماهواره‌ای چه کاربردهای حیاتی برای ما دارد، گفت:« در حوزه عمومی و ناوبری شهری، این سیستم مورد استفاده عموم مردم برای تاکسی‌های اینترنتی، مسیریاب‌ها و کاربردهای تفریحی مثل کوهنوردی و طبیعت‌گردی قرار می‌گیرد و در حوزه عمرانی و تخصصی (با دقت بالا) که این حوزه مهم‌تر است، این سیستم برای نقشه‌برداری، پروژه‌های زیرساختی (راه، آب، برق، گاز)، ثبت اسناد و املاک، و کاربرد در معادن و ساخت سازه‌های عمرانی، استفاده می‌شود. امروزه در این بخش، کار بدون سامانه‌های تعیین موقعیت ماهواره‌ای عملاً متوقف می‌شود.»

این کارشناس نقشه‌برداری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا همه تجهیزات موجود، فقط از GPS استفاده می‌کنند، گفت:«خیر. تجهیزات تخصصی نقشه‌برداری (مانند دستگاه‌های ایستگاهی یا همان GNSSهای چند فرکانسی) معمولاً قابلیت دریافت سیگنال از مجموعه‌ای از سامانه‌ها را دارند که شامل GPS (آمریکا)، گلوناس (روسیه)، گالیله (اروپا) و بیدو (چین) می‌شود. قابلیت دریافت هر کدام از این سامانه‌ها بستگی به نوع برد اصلی دستگاه و سال ساخت آن دارد.»

پهپادهای نقشه‌برداری ایران بدون GPS قادر به پرواز نیستند

جاگیروند در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا می‌توان به سادگی سامانه GPS را حذف کرد و فقط به سامانه‌های جایگزین (مانند بیدو) متکی شد، گفت:«خیر، این کار به سادگی امکان‌پذیر نیست. بسیاری از پرنده‌های رایج و پرکاربرد در ایران که برای نقشه‌برداری هوایی استفاده می‌شوند (مانند سری‌های فانتوم یا مویک)، برد دریافت‌کننده امواج ماهواره‌ای‌شان به طور عمده متکی به GPS و گلوناس است. این پرنده‌ها با بیدو کاری ندارند و اگر در سامانه‌های متکی آن‌ها اختلال ایجاد شود، پروازشان مختل شده و خطر سقوط یا آسیب‌دیدگی (Crash) افزایش می‌یابد.»

اتکای صرف به بیدو در زمان اختلال GPS نتیجه‌بخش نبود

او در ادامه و در پاسخ به این پرسش که تجربه عملی شما در زمان فعال شدن پارازیت‌ها و اختلالات، چه چیزی را نشان داد، گفت:«زمانی که دستگاه‌های ایجادکننده نویز (جمر) فعال شدند و روی فرکانس‌های GPS اختلال ایجاد کردند، ما به صورت دستی و نرم‌افزاری تلاش کردیم تا فقط به سامانه‌های دیگر مثل بیدو یا گالیله متکی شویم. در عمل دیدیم که با حذف کامل سرویس‌دهی GPS، دستگاه‌ها قادر به ادامه کاربری عمومی نبودند و برای کارهای دقیق عملاً از کار می‌افتادند. اتکای صرف به بیدو نتیجه‌بخش نبود.»

سامانه بیدو هنوز برای نقشه‌برداری دقیق قابل اعتماد نیست

این کارشناس نقشه‌برداری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا سامانه بیدو در حال حاضر از نظر فنی، جایگزین مناسبی برای کارهای دقیق نقشه‌برداری است، گفت:«خیر. در کارهای دقیق اجرایی، به‌خصوص در برداشت‌های استاتیک، بیدو در حال حاضر دارای نقایص و ضعف‌هایی است. این سامانه با وجود تلاش برای اصلاح، هنوز در مقایسه با سامانه‌های قدیمی‌تر، در داده‌های دریافتی شامل اختلال و خطاهایی (Drift) است که به ما اجازه نمی‌دهد اتکای کاملی برای تعیین موقعیت‌های تخصصی و دقیق به آن داشته باشیم.»

حذف GPS، چرخه نقشه‌برداری تخصصی کشور را مختل می‌کند

جاگیروند در ادامه و در پاسخ به این پرسش که مهاجرت اجباری به بیدو چه هزینه‌هایی را بر بخش اجرایی تحمیل می‌کند، گفت:«حذف GPS و جایگزینی با بیدو، یک هزینه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیار سنگین را بر دوش کاربران (مهندسان، شرکت‌ها و پیمانکاران) می‌گذارد. ما برای رسیدن به نقطه‌ای که همه زیرساخت‌ها و تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کاربران به‌روزرسانی شود، زمان و هزینه زیادی نیاز داریم. در مجموع، با حذف GPS به دستاورد خاصی نخواهیم رسید و فقط آسیب خواهیم دید.»

او در آخر و در پاسخ به این پرسش که پیامد حذف GPS برای چرخه نقشه‌برداری تخصصی کشور چیست، گفت:«با حذف GPS، چرخه نقشه‌برداری تخصصی کشور کاملاً مختل خواهد شد. شاید بتوان کارهای عمومی و تعیین موقعیت‌های بسیار کلی را انجام داد، اما انجام کارهای دقیق عمرانی که نیاز به دقت بالا دارند، فعلا امکان‌پذیر نخواهد بود.»

سیستم‌های موقعیت‌یابی در کاربردهای دیگر، به‌ویژه عملیات پهپادی غیرنظامی، نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. پهپادهایی که برای مصارف کشاورزی یا خدماتی استفاده می‌شوند، به موقعیت‌یابی دقیق وابسته‌اند و هرگونه اختلال در سیستم GPS، عملکرد آن‌ها را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این راستا، متخصصان حوزه پهپاد مانند محمد امین آهنگری، کارشناس هوافضا، تجربه عملی خود را از تأثیر اختلالات GPS بر عملیات‌های خود شرح داده و چالش‌های فنی و نیاز به زیرساخت‌های جایگزین مانند سامانه بیدو (BeiDou) را توضیح می‌دهند؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:

اختلال GPS عملیات پهپادی کشاورزی را متوقف کرد

آهنگری در پاسخ به این پرسش که آیا اختلالات اخیر در سیستم موقعیت‌یابی GPS، تأثیر مستقیمی بر عملیات پهپادی و خدمات شما، به‌خصوص در بخش کشاورزی داشته است، گفت:«بله، کاملاً. پهپادهایی که در حوزه کشاورزی با آن‌ها کار می‌کنیم، اساساً به‌طور خودکار عمل می‌کنند و بر مبنای موقعیت‌یابی دقیق، مأموریتشان را انجام می‌دهند. اگر نتوانند این کار را انجام دهند، طبیعتاً مأموریتشان شکست می‌خورد و در بسیاری از مواقع برای پهپادها سانحه ایجاد می‌شود. متأسفانه، به‌طور کلی به دلیل این اختلالات GPS، ما و بسیاری از فعالان حوزه پهپادهای غیرنظامی در حوزه‌های خدماتی، امکان انجام عملیات‌هایی مثل سمپاشی را نداریم و عملاً نمی‌توانیم پرواز کنیم.»

بیدو همتراز GPS، اما جایگزینی آسان نیست

او در ادامه و در پاسخ به این پرسش که برای انجام پروازهای دقیق پهپادی، دقت و تضمین سامانه چینی بیدو (BeiDou) چقدر است و آیا از نظر فنی به آن اعتماد دارید، گفت:«سامانه بیدو یک سامانه خوب و از نظر دقت ناوبری همتراز با GPS آمریکایی است. اما مسئله چیز دیگری است: تغییر سیستم از GPS به بیدو، نیاز به زیرساخت‌های خیلی زیادی دارد. این تغییر فقط نرم‌افزاری نیست؛ تراشه‌های کامپیوتری داخل خود دستگاه‌ها (پهپادها) کاملاً نیاز به تغییرات سخت‌افزاری دارند. این‌ها تغییرات کوچکی نیستند که بتوان یک شبه انجامشان داد، و به نظر من این تصمیم‌گیری کمی عجولانه است.»

جمرهای سنتی ناکارآمدند، نیاز به ابزار هدف‌گیر نقطه‌ای داریم

این کارشناس هوافضا در پاسخ به این پرسش که به جای اختلال در عملکرد GPS چه راهکار امنیتی را پیشنهاد می‌کنید، گفت:«راهکار بهتر، اقدامات امنیتی دیگری است، به‌ویژه در خصوص فعالیت‌های غیرمجاز پهپادی، نباید تنها به جمرهای (اختلال‌اندازهای) معمول که در گذشته استفاده می‌شدند، اکتفا کرد. باید از تکنولوژی جدیدی استفاده شود که به‌صورت نقطه‌ای و هدفمند عمل می‌کند و فقط پهپادهای متخاصم را مورد هدف قرار می‌دهد و اختلال ایجاد می‌کند. این جمرهای عادی دیگر روی سلاح‌های نظامی پیشرفته زیاد تأثیر نمی‌گذارند، اما متأسفانه روی پهپادهای غیرنظامی خودمان اثر مخرب دارند.»

آهنگری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه تخمین زده شده جایگزینی با بیدو ۱ تا ۲ سال و ساخت سامانه بومی ۳ تا ۵ سال زمان می‌برد، ادامه این اختلالات در این بازه زمانی چقدر برای کار شما آسیب‌زا است، گفت:«با این مقداری که زمان تعیین کرده‌اند، عملاً کل صنعت پهپادی کشور از بین می‌رود. فعالان این حوزه همین الانش هم بدون این اختلالات، با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه بودند. این وضعیت، مزید بر مشکلات سابق شده است.»

با توجه به اهمیت سخت‌افزاری در استفاده از سیستم‌های ماهواره‌ای مختلف، به‌ویژه در گوشی‌های هوشمند، میلاد نوری در گفت‌وگو با خبرآنلاین تأکید دارد که تنها با یک تغییر نرم‌افزاری نمی‌توان سیستم‌های ماهواره‌ای مانند GPS را جایگزین کرد. در حال حاضر، گوشی‌های هوشمند جدید قادر به اتصال به چندین ماهواره از جمله بیدو هستند اما برای گوشی‌های قدیمی‌تر این امکان وجود ندارد؛ این مسئله اهمیت پشتیبانی سازندگان چیپ‌ست‌های جهانی از این سیستم‌ها را بیشتر می‌کند. در ادامه و در گفت‌وگو با میلاد نوری، کارشناس فناوری، برنامه‌نویس و امنیت دیجیتال نگاهی خواهیم داشت به چگونگی پشتیبانی از سیستم بیدو در برندهای مختلف گوشی‌های هوشمند و مزایای آن برای کاربران؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:

گوشی‌های جدید قادر به اتصال همزمان به چند ماهواره هستند

او در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا گوشی‌های هوشمند قابلیت اتصال به سیستم‌های ماهواره‌ای غیر از GPS، از جمله سیستم چینی بیدو (BeiDou) را دارند، گفت:«واقعیت این است که اکثر گوشی‌های هوشمند جدید، از حدود یکی دو سال اخیر، سازوکارهای مورد نیاز برای اتصال به چند ماهواره را درون خود دارند. در واقع، گوشی‌های مدرن، مثلاً یک مدل شیائومی، ممکن است همزمان به دو چیپ ناوبری مجهز باشند و برای اینکه موقعیت‌یابی را با سرعت و دقت بالاتر انجام دهند، همزمان به ماهواره‌های مختلفی وصل می‌شوند. این یک روند مرسوم در صنعت فناوری است.»

جایگزینی سیستم ناوبری برای گوشی‌های قدیمی سخت است

نوری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که گوشی‌های جدید این چیپ‌های لازم را دارند، اما احتمالاً گوشی‌های قدیمی‌تر فاقد این قابلیت هستند و این می‌تواند مشکل‌ساز باشد، گفت:«دقیقاً. گوشی‌های جدیدتر عمدتاً این قابلیت را دارند، اما اگر بخواهیم یک سیستم ناوبری کامل را جایگزین کنیم، ممکن است برای گوشی‌های قدیمی‌تر مشکلاتی ایجاد شود. علاوه بر این، باید تأکید کنم که جایگزینی کامل سیستم ناوبری کار مرسوم و نرمالی نیست که هیچ کشوری آن را انجام نداده باشد، و تا زمانی که واقعاً پیاده‌سازی نشود، اختلالات و جزئیات فنی آن مشخص نخواهد شد.»

استفاده از ماهواره‌های چینی نیازمند چیپ سخت‌افزاری خاص است

او در ادامه افزود:« در دنیای ناوبری، GPS تنها سیستم نیست. سیستم‌های ماهواره‌ای دیگری مانند گلوناس (روسیه)، گالیله (اروپا) و بیدو (چین) وجود دارند. سازندگان بزرگ چیپست در جهان، پشتیبانی از بیدو را در محصولات خود گنجانده‌اند. بنابراین، هرگونه استفاده از ماهواره چینی یا هر ماهواره دیگری مستلزم آن است که سازنده گوشی از قبل این چیپ سخت‌افزاری را پیش‌بینی و در دستگاه نصب کرده باشد.»  

جایگزینی ماهواره‌های چینی با GPS یک برنامه بلندمدت است

این کارشناس فناوری در ادامه و در پاسخ به این پرسش که جایگزینی ماهواره‌های چینی با GPS، یک تغییر صرفاً نرم‌افزاری است، یا یک برنامه بلندمدت است و اگر تغییر ساده بود، چرا تا الان انجام نشده است، گفت:« اگر می‌شد با یک دکمه این کار را انجام داد، احتمالاً تا الان انجام شده بود. این یک برنامه بلندمدت است. یک فرایند باید طی شود. امکان سوئیچ نرم‌افزاری فوری وجود ندارد، چون گوشی من و شما ممکن است از نظر سخت‌افزاری آن قابلیت را نداشته باشد. حتی گوشی‌های قدیمی با آپدیت نرم‌افزاری نمی‌توانند این قابلیت را اضافه کنند؛ چیپست باید از ابتدا درون گوشی نصب شده باشد.» 

گوشی‌های چینی سهم زیادی در اجرای طرح ماهواره‌ای دارند

ما می‌دانیم بخش زیادی از گوشی‌های موجود در ایران، برندهای چینی مثل شیائومی و هواوی هستند. نوری در پاسخ به این پرسش که آیا این موضوع می‌تواند در اجرای این طرح مؤثر باشد، گفت:«دقیقاً. گوشی‌های چینی، به دلیل اینکه خود چین نیز مالک سیستم‌های ماهواره‌ای مانند بیدو است، معمولاً این چیپ‌ها را از قبل در محصولات خود قرار می‌دهند. از آنجایی که حجم زیادی از گوشی‌های بازار ایران، شیائومی، هواوی، پوکو و سایر برندهای چینی، این قابلیت را دارند، احتمالاً یک برآورد اولیه صورت گرفته که درصد قابل توجهی از کاربران را پوشش می‌دهد. احتمالاً برنامه‌ریزی این‌طور است که در طول این بازه یک یا دو ساله، با روش‌هایی مانند ممنوعیت رجیستری گوشی‌های فاقد این چیپ، تولیدکنندگان جهانی را مجبور به پشتیبانی از این سیستم کنند تا درصد پوشش کاربران به تدریج بالاتر برود. جایگزینی کامل با فشردن یک دکمه امکان‌پذیر نیست.»

در ادامه فهرستی از برندهای و گوشی‌هایی که از سیستم بیدو پشتیبانی می‌کنند، تهیه شده است:

• گوشی‌های آیفون از مدل آیفون ۱۳ (عرضه شده در سپتامبر ۲۰۲۱) و مدل‌های پس از آن از سیستم بیدو پشتیبانی می‌کنند. پیش از این، عدم پشتیبانی از بیدو یکی از مواردی بود که کاربران چینی آیفون درباره آن شکایت داشتند.   
• شیائومی: این شرکت چینی یکی از اولین برندهایی بود که پشتیبانی از بیدو را در گوشی‌های خود فعال کرد؛ به طوری که مدل‌هایی مانند Mi 4 (در آگوست ۲۰۱۴) از این سیستم استفاده می‌کردند.   
• سامسونگ: گوشی‌های سامسونگ نیز برای مدت طولانی از بیدو پشتیبانی می‌کنند. اولین مدل شناخته شده Samsung Galaxy Note 4 (عرضه شده در اکتبر ۲۰۱۴) بود.   
• سونی: مدل Xperia Z3 سونی نیز در همان زمان (اکتبر ۲۰۱۴) پشتیبانی از بیدو را آغاز کرد.   
• هواوی: هواوی از بزرگ‌ترین حامیان بیدو است و بخش عمده‌ای از گوشی‌های هوشمند این شرکت از بیدو پشتیبانی می‌کنند. بر اساس آمار، تا سال ۲۰۲۱، ۹۴.۵ درصد از گوشی‌های هوشمند ساخت چین که به بازار عرضه شده‌اند، از کاربردهای بیدو پشتیبانی می‌کردند.   
• گوگل: گوشی‌های پیکسل جدید (مانند Pixel 9 Pro و Pixel 9a) نیز از بیدو برای خدمات موقعیت‌یابی استفاده می‌کنند.   

 

در آخر به نظر می‌رسد جایگزینی سیستم ناوبری از GPS به بیدو، فراتر از یک تغییر نرم‌افزاری ساده است و نیازمند یک برنامه بلندمدت، هزینه‌های سخت‌افزاری سنگین و زمان‌بندی دقیق است. کارشناسان هشدار می‌دهند تا زمانی که زیرساخت‌ها آماده نشود، هرگونه اقدام عجولانه برای حذف GPS نه تنها امنیت و دقت لازم را تأمین نمی‌کند، بلکه به توقف پروژه‌های عمرانی دقیق و نابودی صنعت پهپادی غیرنظامی منجر خواهد شد. بقای این صنایع، گروی پرهیز از تصمیم‌های یک‌شبه در حوزه تکنولوژی‌های زیرساختی است.

دریافت فرمان ناخواسته و نقص فنی عامل ناکامی «کوثر» و «هدهد»/ پرتاب «دونمای-۱» در آذرماه
ماهواره‌های «کوثر» و «هدهد» سال گذشته به فضا پرتاب شدند، اما به‌دلیل بروز برخی مشکلات فنی، ارتباط با آنها قطع شده است و اکنون تیم شرکت دانش‌بنیان سازنده، ضمن تشریح این چالش‌ها از طراحی و ساخت ماهواره‌ای جدید با عنوان «دونمای-۱» خبر داد که ترکیبی از مأموریت‌های سنجش از دور و مخابراتی است.

حسین شهرابی، مدیر عامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان صنعت فضایی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: همانطور که قبلا اطلاع‌رسانی کردیم دو ماهواره کوثر و هدهد ۱۵ آبان ماه سال گذشته پرتاب شدند و از نظر چک لیست‌های موفقیت، هر کدوم از آنها توانستند بخشی از چک لیست‌ها را پاس کنند و برخی از چک لیست‌ها توسط این دو ماهواره پاس نشد.

وی با بیان اینکه ما در این پروژه در برخی از موارد موفق نشدیم، اظهار کرد: تقریبا طبق چک لیستی که ما داشتیم، ماهواره «کوثر» نزدیک ۷۰ درصد و ماهواره «هدهد» بالای ۹۰ درصد موفق عمل کرده‌اند، ولی خروجی‌ای که باید از کوثر به عکس و تصویر می‌رسیدیم، متاسفانه نرسیدیم با وجود اینکه ۹۰ درصد چک لیست‌های ما محقق شده بود، اما ما به عکس نرسیدیم.

شهرابی با اشاره به مشکلات فنی ماهواره کوثر گفت: در این ماهواره، بخش‌های کنترل وضعیت و سامانه جذب انرژی به‌طور ناخواسته به هم وابسته شده بودند. این موضوع باعث شد که نتوانیم ابتدا کنترل وضعیت ماهواره را بهبود دهیم و سپس توان لازم را به طراحی اولیه برسانیم. هرچند ماهواره در مدار قرار دارد و در برخی نقاط که تابش خورشید کافی است، دریافت سیگنال انجام می‌شود، اما در نهایت موفق به دریافت تصویر از آن نشدیم.

مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان اضافه کرد: در ماهواره «هدهد» نیز تا دو هفته قبل از جنگ ۱۲ روزه همه چیز خوب بود. نمی‌خواهم وضعیت این ماهواره را به این موضوع ربط بدهم، ولی به هر حال یکسری اتفاقاتی افتاد که متاسفانه فرمان ناخواسته خارج از مجموعه کنترل ماهواره توسط ماهواره دریافت شد و بعد از آن ارتباط ما با ماهواره قطع شد و نتوانستیم با هدهد ارتباط برقرار کنیم.

وی خاطر نشان کرد: در ماهواره هدهد روشن و خاموش شدن‌های پی در پی انجام شد و الان متاسفانه ما حتی به اندازه کوثر هم با هدهد ارتباط نداریم. تاکید می‌کنم که این موضوع را نمی‌خواهم به مسائل جنگ در ارتباط بدانم، چون در این زمینه مطمئن نیستم، ولی فقط به عنوان یک گزاره مطرح کردم تا کسانی که می‌خواهند در جریان آخرین وضعیت ماهواره قرار بگیرند، مطلع شوند.

 مجری پروژه ماهواره‌های کوثر و هدهد در پاسخ به این سؤال که ارزیابی شما از عملکرد نادرست این دو ماهواره چیست، با تاکید بر اینکه نقص فنی برای ما محتمل‌تر است، ادامه داد: ما نقص فنی را محتمل‌تر می‌دانیم، ولی دو ابهام وجود دارد؛ یکی تقارن این وضعیت با جنگ ۱۲ روزه که تقریباً دو هفته قبل از این جنگ، این اتفاق رخ داد و دوم اینکه قبل از این موضوع، ما یک فرمان خارج از سیستم هدایت دریافت کردیم.

شهرابی تاکید کرد: دریافت این فرمان برای ما قطعی است، چرا که در تله متری این مورد را دریافت کردیم و مشاهده کردیم تعداد فرمان‌ها افزایش یافته، بدون آن‌که ما فرمان به ماهواره داده باشیم. این دو موضوع ما را نگران کرد، ضمن اینکه ظن ما بیشتر بر روی بحث‌های نقص فنی است تا موضوعات خرابکاری.

ساخت نسخه پیشرفته‌تر کوثر

مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به طراحی و ساخت نسخه پیشرفته ماهواره کوثر، اظهار کرد: ماهواره بعدی ما با فرض موفقیت دو ماهواره پیشین، آماده پرتاب خواهد شد. در واقع اقدامات انجام‌شده در این مرحله بر پایه این فرض است که مأموریت‌های قبلی با موفقیت به انجام رسیده‌اند.

شهرابی با بیان اینکه ماهواره جدید کوثر با ترکیب ماموریت ماهواره‌های کوثر و هدهد، ویرایش ۱.۵ کوثر است، افزود: ما بر اساس رویکردهای بین‌المللی، نسخه ارتقایافته ماهواره کوثر را به نام «دونمای-۱» نامگذاری کردیم و در ITU نیز این ماهواره با همین عنوان به ثبت رسیده است.

وی خاطرنشان کرد: علت نامگذاری ماهواره «دونمای-۱» این است که از نظر ما نخستین ماهواره ترکیبی سنجش از دور و مخابراتی محسوب می‌شود. این پروژه در راستای طرح منظومه‌ ماهواره‌ای شرکت که در دستور کار قرار دارد، دنبال می‌شود.

به گفته وی، تیم تحقیقاتی در این پروژه تلاش کرده است تا مشکل وابستگی سامانه کنترل وضعیت و جذب توان که در ماهواره‌های پیشین وجود داشت، برطرف شود و برای این منظور تعداد سلول‌های خورشیدی بدنه ماهواره افزایش یافته است.

شهرابی افزود: در ماهواره‌های کوثر و هدهد، سه لینک مخابراتی مختلف آزمایش شد و در نهایت بهترین گزینه‌ها از میان آنها انتخاب و در طراحی و ساخت ماهواره «دونمای-۱» به‌کار گرفته شد تا کارایی و پایداری ارتباطات این ماهواره افزایش یابد. علاوه بر این، با اضافه کردن لینک باند S امکان تغییر و اصلاح برنامه‌ کنترل وضعیت ماهواره از ایستگاه زمینی فراهم شده است.

وی اضافه کرد: در ماهواره جدید، محموله‌های تصویربرداری نیز ارتقاء یافته‌اند. در گذشته بین طیف NIR (مادون قرمز نزدیک) و طیف رنگی اختلاف در تفکیک مکانی (GSD) وجود داشت، اما اکنون این دو طیف به عددی نزدیک به ۳.۵ متر رسیده‌اند. همچنین در تست‌های زمینی، مقدار GRD که نشان‌دهنده رزولوشن واقعی محموله است، به GSD نزدیک شده و این امر یک گام مثبت محسوب می‌شود. این بهبود به دلیل ارتقای لنزها و شرایط مطلوب‌تر طراحی به دست آمده است.

وی ادامه داد: مهم‌تر از این تغییرات فنی، تلاش ما در بخش پایین‌دستی است؛ جایی که می‌کوشیم کاربردهای ماهواره را در حوزه‌های مختلف توسعه دهیم. امیدواریم همزمان با پرتاب پیش‌ِ رو بتوانیم یک تفاهم‌نامه بین‌المللی در این زمینه امضا کنیم.

شهرابی در توضیح زمان‌بندی پرتاب گفت: اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش برود، ان‌شاءالله آذرماه امسال پرتاب انجام خواهد شد. ماهواره هنوز برای پرتابگر ارسال نشده است، اما طی کمتر از یک ماه آینده آماده حمل خواهد شد. پرتاب این ماهواره توسط پرتابگر خارجی صورت می‌گیرد.

رئیس پژوهشگاه فضایی ایران گفت: ایران به دنبال منظومه ناوبری و ماهواره موقعیت‌یاب قابل اعتماد است که ساخت آن حدود ۵ سال زمان می‌برد.

وحید یزدانیان رئیس پژوهشگاه فضایی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص اختلال در جی پی اس و موقعیت مکان یاب در کشور و توانایی ایران در ساخت ماهواره های موقعیت مکان یاب گفت: ما قطعاً توانایی ساخت ماهواره‌های ناوبری را داریم، اما تاکنون همت لازم برای اجرای این پروژه وجود نداشته است.

وی با تأکید بر توانمندی ایران در ساخت ماهواره‌های موقعیت‌یاب افزود: در حال حاضر سه کلاس اصلی ماهواره در کشور ساخته می‌شود؛ ماهواره‌های سنجشی، ناوبری و ارتباطی. از نظر پلتفرم، با توجه به توانمندی ما در ساخت ماهواره‌های ناوبری و ارتباطی، ساخت ماهواره ناوبری نیز کاملاً ممکن است. کم‌کاری‌هایی در این زمینه بوده که ان‌شاءالله در فرصت کوتاهی جبران خواهد شد.

یزدانیان در خصوص استفاده از سیستم‌های ناوبری خارجی، به ویژه سیستم‌های چینی گفت: استفاده از این سیستم‌ها می‌تواند از نظر امنیتی بهتر باشد، اما اگر به دنبال یک سیستم ناوبری قابل اتکا و مستقل هستیم، باید روی ساخت منظومه ناوبری داخلی تمرکز کنیم.

وی در خصوص زمان ساخت منظومه ناوبری داخلی گفت: ایران با وجود توان فنی، نیازمند توجه و حمایت بیشتر برای توسعه سیستم‌های ناوبری فضایی بومی است و ساخت چنین منظومه‌ای حداقل سه تا پنج سال زمان می‌برد.

تحولات دیجیتال در خاورمیانه چهره جوامع را دگرگون کرده، اما دسترسی برابر به این تحولات هنوز در همه کشورها محقق نشده است. از ایران با چالش کیفیت اینترنت ثابت تا مصر با شکاف آشکار میان شهر و روستا، و از عربستان و امارات به عنوان پیشگامان منطقه در دیجیتال‌سازی، تصویر متنوعی از فرصت‌ها و تهدیدها ترسیم می‌شود.

تحولات دیجیتال در خاورمیانه چهره جوامع را دگرگون کرده، اما دسترسی برابر به این تحولات هنوز در همه کشورها محقق نشده است. از ایران با چالش کیفیت اینترنت ثابت تا مصر با شکاف آشکار میان شهر و روستا، و از عربستان و امارات به عنوان پیشگامان منطقه در دیجیتال‌سازی، تصویر متنوعی از فرصت‌ها و تهدیدها ترسیم می‌شود. این گزارش با بررسی داده‌های واقعی و نمونه‌های آماری نشان می‌دهد که چگونه فاصله دیجیتال بر آموزش، اشتغال و عدالت اجتماعی تأثیر می‌گذارد و چرا شمول دیجیتال به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای آینده پایدار منطقه تبدیل شده است.

در عصر کنونی، فناوری دیجیتال دیگر یک انتخاب لوکس یا ابزاری جانبی نیست، بلکه به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای زندگی روزمره، اقتصاد و حتی هویت اجتماعی جوامع تبدیل شده است. دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی پیوسته در حال سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساخت‌های دیجیتال و ارایه خدمات نوین هستند. با این حال، واقعیت آن است که نه همه کشورها و نه همه گروه‌های اجتماعی به یک میزان از این تحولات بهره‌مند نمی‌شوند.

نابرابری در دسترسی به اینترنت، تجهیزات هوشمند و مهارت‌های لازم برای استفاده از آنها، «شکاف دیجیتال» را شکل داده است؛ شکافی که هرچند نامرئی به نظر می‌رسد، اما آثار آن بر آموزش، اشتغال، بهداشت و عدالت اجتماعی به‌وضوح محسوس است. این گزارش با تمرکز بر ایران و چند کشور کلیدی خاورمیانه، به بررسی ابعاد فاصله دیجیتال، داده‌های آماری واقعی و فرصت‌های از دست‌رفته در این زمینه می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه شمول دیجیتال می‌تواند زمینه‌ساز برابری اجتماعی و توسعه پایدار در منطقه باشد .جهان امروز بیش از هر زمان دیگری به فناوری‌های دیجیتال وابسته است.

خدمات بانکی، آموزشی، بهداشتی، تجاری و حتی اجتماعی در بستر دیجیتال ارایه می‌شوند و زندگی روزمره انسان‌ها به شکلی عمیق با اینترنت و ابزارهای ارتباطی گره خورده است. با این حال، آنچه فرصت برابر در استفاده از این امکانات را محدود کرده، پدیده‌ای است که «فاصله دیجیتال» نامیده می‌شود.

فاصله دیجیتال به معنای نابرابری در دسترسی، استفاده و بهره‌برداری از فناوری‌های دیجیتال است و پیامدهای گسترده‌ای برای عدالت اجتماعی، رشد اقتصادی و رفاه عمومی به همراه دارد. بررسی وضعیت ایران و چند کشور عربی نشان می‌دهد که در کنار پیشرفت‌های قابل‌توجه، همچنان فرصت‌های زیادی در سایه این شکاف از دست می‌رود.

 

ابعاد و دلایل شکاف دیجیتال

فاصله دیجیتال صرفاً به معنای نبود اینترنت یا دستگاه‌های هوشمند نیست، بلکه نابرابری در مهارت‌های استفاده، هزینه‌های دسترسی و کیفیت خدمات را نیز دربرمی‌گیرد. در ایران، با وجود گسترش وسیع شبکه ارتباطی، هنوز تفاوت میان مناطق شهری و روستایی، میان خانواده‌های پر درآمد و کم‌درآمد و میان نسل‌های مختلف مشهود است. در مصر، دسترسی به اینترنت در شهرها بالاتر از ۸۰ درصد است اما در روستاها به حدود ۶۳ درصد کاهش می‌یابد. چنین نابرابری‌هایی در بسیاری از کشورهای خاورمیانه نیز دیده می‌شود و نشان می‌دهد که زیرساخت به تنهایی کافی نیست و باید آموزش، حمایت اقتصادی و محتوای بومی نیز فراهم شود.

 

 وضعیت ایران؛ گسترش دسترسی  و محدودیت‌ها

ایران طی سال‌های اخیر گام‌های بزرگی در زمینه گسترش اینترنت برداشته است. تا اوایل سال ۲۰۲۵، تعداد کاربران اینترنت در کشور حدود ۷۳،۲ میلیون نفر بوده و نرخ نفوذ اینترنت به ۷۹،۶ درصد جمعیت رسیده است. این یعنی بیش از سه‌چهارم مردم ایران به اینترنت متصل‌اند، اما همچنان نزدیک به ۱۸،۸ میلیون نفر خارج از این دایره قرار دارند. نکته قابل توجه اینکه بیش از ۹۸ درصد روستاهایی که بیش از ۲۰ خانوار دارند به اینترنت پرسرعت دسترسی یافته‌اند؛ با این حال کیفیت و سرعت اینترنت در این مناطق همچنان پایین‌تر از شهرهاست.

در کنار این دستاوردها، یک مشکل مهم همچنان پابرجاست: اینترنت ثابت پهن‌باند تنها حدود ۱۴ درصد پذیرش دارد و این مساله، استفاده پایدار و حرفه‌ای از اینترنت را محدود می‌کند. از سوی دیگر، اتکای بیش از اندازه به اینترنت موبایل (که نفوذ آن بیش از ۱۰۹ درصد جمعیت است) نشان‌دهنده عدم توازن در ساختار زیرساختی کشور است.

 مصر؛ تفاوت میان شهر و روستا

در مصر نیز تحولات مشابهی دیده می‌شود. در آغاز سال ۲۰۲۵، بیش از ۹۶ میلیون نفر در این کشور از اینترنت استفاده می‌کردند و نرخ نفوذ به ۸۱،۹ درصد رسید. این آمار در ظاهر چشمگیر است اما وقتی به تفاوت میان مناطق شهری و روستایی نگاه کنیم، تصویر متفاوت می‌شود. در شهرها، دسترسی به اینترنت بالای ۸۴ درصد است اما در روستاها به ۶۳ درصد محدود می‌شود. به عبارت دیگر، بخش بزرگی از جمعیت روستایی مصر همچنان از دسترسی کامل به خدمات دیجیتال محروم‌اند. این مساله به معنای عقب‌ماندگی آموزشی برای کودکان، دشواری در یافتن فرصت‌های شغلی آنلاین و محدودیت در بهره‌گیری از خدمات بهداشتی دیجیتال است. هرچند که مصر در زمینه تعداد خطوط تلفن همراه فعال رکورد بالایی دارد-بیش از ۱۱۶ میلیون اشتراک موبایل-اما این گسترش کمکی به رفع فاصله‌های منطقه‌ای نکرده و همچنان یک چالش اساسی باقی مانده است.

 

عربستان سعودی تجربه‌ای نزدیک به شمول دیجیتال

در میان کشورهای منطقه، عربستان سعودی نمونه‌ای متفاوت است. این کشور با سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های ارتباطی توانسته است تقریباً همه شهروندان خود را به شبکه جهانی متصل کند. در ابتدای ۲۰۲۵، حدود ۹۹ درصد جمعیت عربستان از اینترنت استفاده می‌کردند و تعداد اتصالات موبایلی نیز به بیش از ۴۸ میلیون رسید که معادل ۱۴۰ درصد جمعیت کشور است.

این آمار نشان می‌دهد که بسیاری از افراد چندین خط تلفن همراه و دسترسی موازی به اینترنت دارند. علاوه بر این، استفاده از تجارت الکترونیک نیز در این کشور به سرعت در حال رشد است؛ در سال ۲۰۲۳ بیش از ۶۳ درصد کاربران اینترنت خرید آنلاین داشته‌اند. این وضعیت عربستان را به یکی از کشورهای پیشرو منطقه در زمینه شمول دیجیتال تبدیل کرده است، هرچند هنوز چالش‌هایی مانند وابستگی بالا به اینترنت موبایلی و ضرورت توسعه محتوای بومی وجود دارد.

 

 امارات متحده عربی  الگویی منطقه‌ای در دیجیتال‌سازی

امارات متحده عربی یکی از کشورهایی است که توانسته با سرمایه‌گذاری‌های هدفمند و سیاست‌گذاری‌های هوشمند، فاصله دیجیتال را به حداقل برساند و در مسیر ایجاد یک جامعه دیجیتال پیشرو حرکت کند. تا آغاز سال ۲۰۲۵، بیش از ۱۰،۷ میلیون نفر از جمعیت این کشور به اینترنت متصل بودند که معادل حدود ۹۹ درصد جمعیت است. این آمار نشان می‌دهد که دسترسی به اینترنت در امارات تقریباً فراگیر شده است. علاوه بر این، ضریب نفوذ تلفن همراه در این کشور به بیش از ۲۲۱ درصد می‌رسد، به این معنا که هر فرد به‌طور میانگین بیش از دو خط موبایل فعال دارد. چنین سطحی از اتصال، زمینه را برای گسترش تجارت الکترونیک، خدمات مالی دیجیتال، آموزش آنلاین و سلامت هوشمند فراهم کرده است.

امارات همچنین در حوزه دولت الکترونیک و شهرهای هوشمند پیشگام منطقه به شمار می‌رود. شهر دبی با طرح‌های کلانی مانند «استراتژی دبی هوشمند» و پروژه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و بلاکچین، نمونه‌ای از آینده‌نگری در بهره‌گیری از فناوری برای مدیریت شهری و خدمات عمومی است. با این حال، حتی در امارات نیز چالش‌هایی وجود دارد؛ از جمله لزوم ارتقای امنیت سایبری، تقویت محتوای بومی و توجه به آموزش سواد دیجیتال برای همه گروه‌های اجتماعی، به‌ویژه سالمندان و مهاجران.

 

 فرصت‌های از دست‌رفته در خاورمیانه

 مقایسه ایران، مصر و عربستان نشان می‌دهد که اگرچه منطقه خاورمیانه در مجموع پیشرفت‌های مهمی در زمینه دیجیتال‌سازی داشته، اما فرصت‌های زیادی همچنان از دست رفته است. ضعف اینترنت ثابت در ایران و مصر مانع از توسعه آموزش آنلاین و کار از راه دور شده است. تفاوت شدید میان شهر و روستا در مصر موجب تداوم نابرابری‌های اجتماعی شده و در ایران نیز کیفیت پایین خدمات در مناطق دورافتاده باعث کاهش کارآمدی استفاده از اینترنت می‌شود. در عین حال، کشورهایی مانند عربستان با حرکت سریع به سمت خدمات دیجیتال پیشرفته، در حال فاصله گرفتن از همسایگان خود هستند. این شکاف میان کشورهای منطقه در آینده می‌تواند به تفاوت‌های جدی در رشد اقتصادی، نوآوری و کیفیت زندگی منجر شود.

 

شمول دیجیتال؛ مسیر برابری و توسعه

برای کاهش فاصله دیجیتال، راهکاری که در سطح جهانی با عنوان «شمول دیجیتال» مطرح شده، اهمیت فراوان دارد. شمول دیجیتال یعنی فراهم‌کردن دسترسی عادلانه به اینترنت ارزان و پایدار، تجهیزات هوشمند، آموزش مهارت‌های دیجیتال، پشتیبانی فنی و محتوای بومی. ایران، مصر و دیگر کشورهای منطقه اگر بخواهند از قافله جهانی عقب نمانند، باید به این پنج محور به‌طور هم‌زمان توجه کنند. در ایران، توسعه فیبر نوری خانگی (FTTH) می‌تواند کیفیت اینترنت ثابت را بهبود بخشد. در مصر، تمرکز بر کاهش هزینه‌ها و افزایش دسترسی در روستاها ضروری است. در عربستان نیز باید بر توسعه محتوای بومی و ارتقای سواد دیجیتال گروه‌های خاص مانند سالمندان تمرکز شود. آنچه از بررسی وضعیت ایران، مصر و عربستان روشن می‌شود این است که دسترسی به اینترنت در منطقه خاورمیانه به‌طور کلی افزایش یافته و کشورهای مختلف در مسیر دیجیتال‌سازی گام‌های بزرگی برداشته‌اند.

با این حال، فاصله دیجیتال همچنان مانع بزرگی بر سر راه تحقق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار است. در ایران و مصر، کیفیت خدمات، تفاوت‌های جغرافیایی و محدودیت‌های اقتصادی همچنان مشکل‌ساز است و در عربستان نیز با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، نیاز به توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی احساس می‌شود. آینده دیجیتال منطقه به تصمیماتی بستگی دارد که امروز گرفته می‌شود. اگر کشورها بتوانند با سیاست‌گذاری هوشمند، سرمایه‌گذاری هدفمند و آموزش گسترده به سمت شمول دیجیتال حرکت کنند، نه تنها شکاف‌ها کاهش می‌یابد بلکه فرصت‌های از دست‌رفته نیز بازیابی خواهد شد و منطقه می‌تواند در اقتصاد جهانی جایگاهی رقابتی و پایدار به دست آورد. (منبع:روزنامه تعادل)

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، از پهنای باند محدود، مشکلات مربوط به سیم کارت، مشکلات فنی شبکه و نرم‌افزاری به عنوان عوامل موثر در ایجاد اختلال در آنتن‌دهی تلفن همراه یاد کرد.

شهباز حسن‌پور بیگلری در گفت وگو با خبرنگار خانه ملت، در بیان دلیل ایجاد اختلال در آنتن‌دهی تلفن همراه، گفت: دلایل ضعیف شدن آنتن‌دهی این است که پهنای باند تلفن همراه، توسط سرویس‌ها استفاده می‌شود و آنتن تلفن همراه از پهنای باند محدودتری برای برقراری تماس استفاده می‌کند.

نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: این موضوع سبب تضعیف آنتن‌دهی تلفن همراه می‌شود تاجاییکه این مشکل در سراسر کشور فراگیر و گسترده شده است.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: مشکلات مربوط به سیمکارت، مشکلات فنی شبکه و نرم‌افزاری از دیگر عوامل نقض در شبکه است که وزارت‌ ارتباطات و فناوری اطلاعات در صدد رفع این مشکلات در کشور است./

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت مخابرات ایران، تفاهم‌نامه‌ای پنج‌ساله با هدف توسعه و تقویت زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات به امضاء رساندند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، در حاشیه نمایشگاه الکامپ ،تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت مخابرات ایران با هدف ارتقای ظرفیت‌های پردازش ابری، توسعه زیرساخت‌های داده‌ای و مراکز داده در کشور و همچنین تقویت لایه‌های زیرساختی و اطلاعاتی شبکه ملی اطلاعات منعقد شد.

مراسم امضای این تفاهم‌نامه با حضور رسول لطفی، معاون وزیر و معاون توسعه شبکه ملی اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، و محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، برگزار شد.

جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات، در این نشست با اشاره به زیرساخت‌های اطلاعاتی موجود اظهار داشت: «این تفاهم‌نامه به منظور افزایش ظرفیت دیتا سنترها و در اختیار گذاشتن آن‌ها برای شبکه ملی اطلاعات تنظیم شده است.»

وی افزود: «ارتقای زیرساخت‌های توزیع‌شده داده‌ها، افزایش تعداد دیتا سنترها، گسترش خدمات دیجیتال به منظور تضمین امنیت ملی شبکه‌های ارتباطی و جلوگیری از موازی‌کاری‌ها از مهم‌ترین مفاد این تفاهم‌نامه به شمار می‌آید.»

این تفاهم‌نامه گامی بزرگ در جهت تقویت و تکمیل شبکه ملی اطلاعات و فناوری محسوب می‌شود و به افزایش تاب‌آوری شبکه و توسعه زیرساخت‌های آن کمک شایانی خواهد کرد.

ثبات سطح عمومی قیمت‌ها در هر اقتصادی یکی از اهداف اصلی دولت‌هاست. در سطح دنیا بانک‌های مرکزی کشور‌ها تلاش می‌کنند سیاست پولی را از طریق هدف‌گذاری نرخ ارز، هدف‌گذاری حجم پول، هدف‌گذاری تورم و... طوری تنظیم کنند که هدف ثبات قیمت‌ها محقق شود. با این حال، زمانی که در یک اقتصادی ثبات قیمت‌ها محقق نشده و اقتصاد برای چندین سال با شوک‌های تورمی روبه‌روست یکی از اشتباهات دولت‌ها این می‌تواند باشد که بخش‌های خاصی را به منظور کنترل تورم یا ایجاد رضایت عمومی، گزینش کرده و قیمت‌ها را در آن بخش برای سال‌ها سرکوب کنند. این‌گونه از جایگزینی حکمرانی اجتماعی به جای حکمرانی اقتصادی منجر به افت شدید توان مالی و سرمایه‌گذاری و غیراقتصادی شدن سرمایه‌گذاری شده در آن بخش‌ها شده و سال‌ها بعد خود را در قالب کاهش کیفیت محصولات یا تولیدات یا خدمات آن بخش، فرسودگی زیرساخت و ناترازی نمایان می‌کند. نمونه این اتفاقات در بخش‌های انرژی تاحدودی در بخش خودروسازی و همچنین در حوزه ارتباطات و خدمات مخابراتی کشور قابل مشاهده است. در گزارش پیش رو به سیاست‌گذاری دولت در حوزه ارتباطات و مخابرات پرداخته شده و برای ارزیابی تأثیرات و تبعات سیاست‌گذاری دولت در این حوزه، علاوه بر بررسی تغییرات تعرفه‌ها، وضعیت سوددهی یکی از اپراتور‌های بورسی تلفن همراه نیز بررسی شده است. نتایج بسیار قابل تأمل است. در بخش تعرفه تماس، دولت از اردیبهشت سال 1392 تاکنون و در بخش پیامک نیز از سال 1386 تاکنون اجازه هیچ افزایش قیمتی را به اپراتور‌ها نداده است. در بخش اینترنت و داده نیز، از سال 1396 تا دی‌ماه 1402 تعرفه اینترنت ثابت بوده و با تغییری که در دی‌ماه 1402 انجام شده، پس از آن نیز دولت اجازه تغییر قیمت را به اپراتور‌ها نداده است. نکته قابل تأمل اینکه، افزایش قیمت بسته‌های اینترنت در سال 1402 نیز عمدتاً مربوط به بخش ترافیک بین‌الملل بوده و تعرفه پایه اینترنت از سال 1393 تاکنون بدون تغییر مانده است. 

 

13 سال عدم تغییر نرخ تعرفۀ تماس 

تا قبل از سال 1392 تعرفه‌های تماس در اپراتور‌ها به ساعت پیک و غیرپیک مصرف تفکیک می‌شد. تا قبل از تغییر تعرفه‌ها در اردیبهشت آن سال، تعرفه هر دقیقه تماس داخل شبکه در دو اپراتور بزرگ تلفن همراه کشور 44.7 تومان در ساعت پیک و 35.8 تومان در ساعت غیرپیک بود. این عدد برای تماس خارج از شبکه نیز به ترتیب 76 و 53.6 تومان بود. در اردیبهشت سال 1392 نرخ تعرفه در ساعت پیک و غیرپیک حذف شده و نرخ تعرفه هر دقیقه تماس در سیم‌کارت دائمی برای مکالمات داخل شبکه 59.9 تومان و برای مکالمات خارج از شبکه 62.5 تومان تعیین شد. این اعداد برای سیم‌کارت اعتباری نیز به ترتیب 89.9 و 93.7 تومان برای هر دقیقه تعیین شد. 

طی 13 سال اخیر به‌رغم اینکه کشورمان در 9 سال تورم‌های سالانه بالای 30 درصد داشته، این تعرفه‌ها بدون تغییر مانده است. برای درک بهتر حجم جاماندگی تعرفه‌ها از سایر قیمت‌ها و تورم کل، کافی است بدانیم از اردیبهشت 1392 تا مردادماه 1404 قیمت هر کیلو برنج ایرانی 35 برابر شده، لپه 31 برابر، لوبیا چیتی 47 برابر، لوبیا قرمز 33 برابر، گوشت گوسفندی 31 و قند نیز 32 برابر شده است. 

 

تغییر قیمت پیامک 17 سال منتظر یک امضا! 

 در سال 1386 و آن زمانی که شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به این صورت گسترده نشده بود، مشتریان اپراتور‌ها بخش عمده گفت‌وگو و چت‌های فعلی که در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها انجام می‌شود را از طریق پیامک ردوبدل می‌کردند. بر همین این اساس، به‌واسطه استفاده زیاد مردم از پیامک، حساسیت زیادی پیرامون تعرفه آن وجود داشت. همچنین موضوع دیگری که روی میز دولت بود، اعمال تبعیض تعرفه‌ای برای ترغیب مردم به استفاده از زبان فارسی برای انتقال پیام به جای پیامک‌های انگلیسی (لاتین‌نویسی فارسی یا فینگلیش) بود. در انتهای سال 1386 وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قیمت تعرفه‌های پیامک را برای پیامک فارسی سیم‌کارت دائمی 8.9 تومان و اعتباری 10.6 تومان و این عدد را برای پیامک انگلیسی به ترتیب 22.2 و 26.4 تومان تعیین کرد. طی 17 سال اخیر درحالی‌که این اعداد بدون تغییر مانده اما برای مثال در همین مدت قیمت یک کیلوگرم برنج ایرانی 155 برابر شده است. 

 

سقوط 90 درصدی قیمت تعرفهٔ اینترنت 

وضعیتی که برای تعرفه‌های تماس و پیامک گفته شد، برای بخش داده و اینترنت نیز صدق می‌کند. بررسی وضعیت تعرفه اینترت اپراتور‌های تلفن همراه نشان می‌دهد این تعرفه‌ها به‌رغم تغییرات سطح عمومی قیمت و جهش‌های ارزی سال‌های گذشته، از سال 1396 تاکنون فقط یک‌بار در میانه دی‌ماه 1402 اصلاح شده‌اند، به‌طوری‌که برای نمونه، قیمت یک گیگ اینترنت 30 روزه از سال 1396 تا دی‌ماه سال 1402 به نرخ 10 هزار و 500 تومان عرضه شده و در دی‌ماه 1402 این نرخ با افزایش 34 درصدی به 14 هزار و 100 تومان رسیده و پس از آن بازهم ثابت بوده است. 

برای تصور اینکه این قیمت‌ها طی 8 سال اخیر چه تفاوتی با سایر بخش‌ها داشته، کافی است این عدد را با قیمت اقلام سفره خانوار مقایسه کنیم. این مقایسه نشان می‌دهد در سال 1396 با پول یک گیگ اینترنت 30 روزه اپراتور‌های تلفن همراه کشور یک فرد می‌توانست 772 گرم برنج، یا 255 گرم گوشت گوسفندی، یا یک کیلو و 365 گرم مرغ، یا 664 گرم ماهی قزل‌آلا، یا 886 گرم پنیر سفید ایرانی یا 2.5 کیلوگرم قند و یا 244 گرم چای خارجی بخرد. اما امروز با هزینه یک گیگ اینترنت 30 روزه فرد فقط می‌تواند 49 گرم برنج ایرانی، یا 18 گرم گوشت گوسفندی، یا 117 گرم مرغ، یا 52 گرم ماهی قزل‌آلا، یا 69 گرم پنیر، یا 160 گرم قند و یا 14 گرم چای خارجی بخرد. 

مقایسه این اعداد نشان می‌دهد از سال 1396 تاکنون قدرت خرید پول یک گیگ اینترنت در مقایسه با تغییرات قیمت برخی از اقلام سفره خانوار سقوط بیش از 90 درصدی داشته است. 

 

پرواز از حاشیهٔ سود 30 درصدی به 10 درصد 

یکی از تبعات عدم صدور مجوز افزایش قیمت تعرفه‌های اینترنت، سقوط شدید حاشیه سود اپراتور‌های تلفن همراه بوده است. لازم به ذکر است حاشیه سود خالص یکی از رایج‌ترین نسبت‌های سودآوری است که میزان سوددهی یک شرکت یا فعالیت تجاری را ارزیابی می‌کند. این نسبت، از تقسیم سود خالص به کل میزان فروش به دست می‌آید. حاشیه سود خالص از این منظر مهم بوده که کاهش آن منجر به کاهش سودآوری و افت توان رقابتی بنگاه و همچنین افت توان سرمایه‌گذاری آن می‌شود. 

در گزارش حاضر تغییرات حاشیه سود خالص یکی از شرکت‌های بورسی اپراتور تلفن همراه کشور طی سال‌های 1390 تا 1403 مقایسه شده است. اعداد بسیار قابل‌توجه است، حاشیه سود خالص این شرکت که طی سال‌های 1390 تا 1394 حول و حوش 30 تا 31 درصد بوده، این عدد در سال‌های 1395 تا 1397 به 24 تا 28 درصد می‌رسد. در سال‌های 1398 تا 1400 این عدد بین 16 تا 21 درصد بوده و در سه سال 1401،1402 و 1403 این عدد به ترتیب به حدود 13،12 و 10 درصد سقوط کرده است. 

 

صدای ناترازی اپراتور‌ها را بشنویم 

واقعیت این است که سیاست‌گذاری دولت درخصوص تعرفه‌های اپراتور‌های تلفن همراه، همچون برخی حوزه‌ها از موضوعات فنی و اقتصادی به موضوعات اجتماعی تبدیل شده‌اند. به عبارتی، دولت‌ها با تصور اینکه با پایین نگه داشتن قیمت‌ها در بخش‌هایی مانند انرژی، خودرو و تعرفه تلفن همراه و امثال آن، رضایت عمومی ایجاد می‌شود، علاوه بر اینکه با کم‌توجهی به حکمرانی اقتصادی، اصلاحات بعدی در این حوزه‌ها را پرهزینه می‌کنند، عملاً با کاهش توان سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها منجر به فرسودگی و پیری زیرساخت‌ها نیز می‌شوند. 

در همین خصوص ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ سه اپراتور «ایرانسل»، «همراه اول» و «رایتل»، در مکاتبه‌ای با رئیس سازمان تنظیم مقررات درخواست اصلاح تعرفه اینترنت همراه را ارائه کردند. در این مکاتبه که تاکنون از سوی سازمان تنظیم مقررات بی‌پاسخ مانده، آمده است: «شرایط پرچالش ناشی از تشدید تحریم‌ها و افزایش شدید نرخ ارز در سال گذشته هزینه تأمین تجهیزات شبکه که عمدتاً به صورت خرید خارجی است را متأثر ساخته و ایضاً با توجه به لزوم توسعه شبکه‌های ارتباطی و به‌روز‌رسانی زیر ساخت‌ها که پیش‌نیاز اصلی برای حفظ سطح خدمات است و عدم توجیه اقتصادی سرمایه‌گذاری در این حوزه به جهت عدم توازن رشد درآمد و رشد هزینه‌ها، ارائه خدمت ارتباطی به عنوان یکی از ضروریات آحاد مردم را در آینده بسیار نزدیک با بحران جدی مواجه ساخته و وزارت ارتباطات به عنوان نهاد متولی به جهت عدم اقدام جهت افزایش متناسب تعرفه مسئول کیفیت پایین ارائه خدمات ارتباطی خواهد بود. 

قبل از این نامه نیز سه اپراتور تلفن همراه کشور در ۲ دی ۱۴۰۲ پس از ناامیدی از اقدام کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، طی نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور، خواستار افزایش قیمت تعرفه‌های اینترنت شده بودند. در این نامه خطاب به رئیس‌جمهور آمده بود: «به‌رغم افزایش شدید هزینه‌های ناظر به ارائه خدمات ارتباطی، ناشی از افزایش شدید نرخ ارز و تورم بسیار بالا و با عنایت به اینکه عمده هزینه‌های اپراتور‌ها ارزی است، تثبیت تعرفه خدمات اپراتور‌ها طی ۵ سال در گذشته منجر به کاهش شدید قدرت سرمایه‌گذاری اپراتور‌ها و مانع توسعه تکنولوژی‌های جدید ارتباطی اعم از ثابت و موبایل شده است.» 

در نشست تخصصی نمایشگاه الکامپ، مدیران شرکت مخابرات و شرکت‌های خصوصی با تاکید بر اهمیت جایگزینی کابل مسی با فیبر نوری، بر لزوم حفظ فضای رقابتی، حمایت از حقوق مشترکان و بازنگری تعرفه‌ها برای موفقیت این تحول زیرساختی در صنعت ارتباطات تاکید و نگرانی خود نسبت به انحصار و تعرفه‌های نامتناسب بر سر بازار اینترنت را ابراز کردند.

به گزارش ایرنا پروژه «سوآپ فیبر نوری» با حضور مخابرات ایران و شرکت‌های خصوصی به عنوان گامی سرنوشت‌ساز در تحول زیرساخت‌های ارتباطی کشور آغاز شده است، اما چالش‌هایی همچون خطر انحصار، تعرفه‌های نامتناسب و ریسک سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری، آینده این تحول را شکننده نشان می‌دهد.

با اجرای پروژه گسترده جایگزینی کابل‌های مسی با فیبر نوری، بازار ارتباطات ایران در آستانه یک تغییر بزرگ قرار گرفته است. مخابرات ایران، این طرح را مهم‌ترین پروژه تاریخ ICT کشور می‌داند و قصد دارد با اتصال منازل، کسب‌وکارها و سایت‌های BTS اپراتورهای همراه به شبکه فیبر، کیفیت اینترنت را به‌طور چشمگیر ارتقا دهد. همکاری این شرکت با اپراتورهای دارای پروانه UNS، به ویژه صبانت، در قالب قراردادهای مشارکتی، نخستین تجربه جدی بخش خصوصی در این مقیاس محسوب می‌شود.

در حالی که همه بازیگران صنعت بر ضرورت این فناوری توافق دارند، نگرانی‌هایی جدی در مورد شیوه اجرا مطرح است. بیم آن می‌رود که فرآیند انتقال مشترکان به فیبر نوری بدون سازوکار مناسب، منجر به قطع سرویس یا نارضایتی شود. همچنین بازار هراس دارد که با تمرکز ارائه خدمات در اختیار مخابرات، رقابت حذف و الگوی انحصاری گذشته تکرار شود.

مسأله تعرفه‌ها نیز به چالش کلیدی تبدیل شده است؛ قیمت‌گذاری فعلی اینترنت ثابت فاصله زیادی با هزینه‌های واقعی دارد و این شکاف، ادامه فعالیت شرکت‌های خصوصی را دشوار کرده است. از سوی دیگر، حجم سرمایه‌گذاری اعلام‌شده — بیش از پنج میلیارد دلار توسط مخابرات و رقم‌های مشابه از سوی بخش خصوصی — میزان ریسک این پروژه را بسیار بالا برده است؛ به‌ویژه در شرایطی که تغییرات ناگهانی در سیاست‌گذاری می‌تواند مسیر سودآوری را مختل کند.

نمایشگاه الکامپ امسال، علاوه بر نمایش پیشرفت‌ها، نشان داد که موفقیت این تغییر زیرساختی نه فقط به بودجه و فناوری، بلکه به تصمیم‌گیری اقتصادی دقیق، حفظ رقابت سالم، تضمین حقوق مشترکان و هماهنگی کامل میان مخابرات، بخش خصوصی و رگولاتوری وابسته است. اجماع بر سر فیبر نوری به تنهایی کافی نیست؛ مسیر اجرای آن باید شفاف، پایدار و غیرانحصاری باشد.

 

سوآپ فیبر نوری یک حق اساسی و غیرقابل تأخیر برای همه شهروندان است

حسن کریمی معاون شبکه شرکت مخابرات ایران اجرای پروژه «سوآپ فیبر نوری» را ضرورت ملی دانست و اعلام کرد: این تغییر فناوری نیازمند سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری است که تنها مخابرات توان تأمین آن را دارد.

کریمی خاطرنشان کرد: مخابرات ۱۰۰ سال است شبکه سیم مسی را در سراسر کشور ایجاد کرده و خدمات خود را بر این بستر ارائه می‌دهد، اما اکنون در راستای سیاست‌های وزارت ارتباطات تصمیم به تغییر زیرساخت و جایگزینی فیبر نوری گرفته است.

وی ادامه داد: سوآپ به معنای جایگزینی فناوری مس با فیبر است و هدف مخابرات، خدمت‌رسانی به همه کاربران بر بستر جدید است. این پروژه ۵ میلیارد دلار هزینه دارد که با استخراج کابل‌های مسی موجود و تبدیل آن به نقدینگی، امکان خرید تجهیزات جدید فراهم می‌شود.

معاون شبکه شرکت مخابرات ایران به نگرانی‌ها درباره قطع سرویس مشترکان فعلی اشاره کرد و گفت: برای جلوگیری از این اتفاق، از همه شرکت‌ها خواسته شده وارد قرارداد بیت‌استریم با مخابرات شوند تا خدمات کاربران پس از اجرای سوآپ ادامه یابد.

 

تضاد در نقش‌آفرینی پروژه فیبر نوری

محمد علی یوسفی زاده مدیرعامل آسیاتک در نشست خبری مشترک مدیرعاملان شرکت‌های بزرگ اینترنتی کشور با محوریت «بررسی پیامدهای برنامه شرکت مخابرات ایران در زمینه جمع‌آوری شبکه سیم مسی» از بی‌برنامگی در تقسیم وظایف و نبود هماهنگی در پروژه «سوآپ فیبر نوری» انتقاد کرد و هشدار داد که سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری بدون درک صحیح از بازگشت سرمایه، آینده شرکت‌های خصوصی را به خطر می‌اندازد.

یوسفی‌زاده با بیان اینکه تمام اپراتورها از یک جنس پروانه برخوردارند و زیر سایه رگولاتور فعالیت می‌کنند، اعلام کرد: هدف مشترک، توسعه شبکه و اجرای تعهدات پروانه UNSB به‌طور دقیق است.

وی با بیان اینکه تغییر رویکرد مدیریتی مخابرات ایران موجب وارد کردن تغییر روند جاری پروژه شده است، اظهارکرد: زیرساخت مخابرات یک دارایی ملی عظیم است که سال‌ها وظیفه اصلی سرویس‌دهی ارتباطات کشور را بر عهده داشته. شرکت‌های خصوصی چابک از اوایل دهه ۸۰ وارد این حوزه شدند تا بخشی از بار این خدمت را بر دوش بگیرند، اما مخابرات آن زمان مسئولیت‌های تقسیم‌شده را نپذیرفت و دیر به تصمیم ورود به فیبر نوری رسید. اکنون این شرکت با هدف بقای خود و حضور در بازار عزم جدی برای توسعه فیبر دارد، ولی تضاد در نقش شرکت‌های دارای پروانه ایجاد شده است.

یوسفی‌زاده هشدار داد که سرمایه‌گذاری سنگین، بدون درک درست رگولاتور از بهای تمام‌شده و دوره بازگشت، خطرناک است.

مدیرعامل آسیاتک با طرح این پرسش که "آیا باید دوباره به مشوق‌های دولتی برای ساخت شبکه بازگردیم، زمانی که دولت خود می‌توانست این کار را انجام دهد؟ " افزود: تا زمانی که قیمت‌گذاری واقعی اینترنت اصلاح نشود، کیفیت خدمات بهبود نخواهد یافت و فشار کاربران شبکه‌های اجتماعی کمکی به توسعه نمی‌کند.

وی همچنین از نبود نقشه حمایتی جامع رگولاتوری برای همه فعالان بازار انتقاد کرد و گفت در صورت نبود حمایت، شرکت‌ها باید از همین امروز به فکر سرمایه‌گذاری در حوزه‌های دیگر باشند.

 

اجرای بدون چارچوب «سوآپ فیبر نوری» انحصار را بازمی‌گرداند

حسن شانه‌ساز رئیس هیات‌مدیره شاتل نیز در این نشست ضمن تاکید بر ضرورت توسعه فیبر نوری، از خطر اجرای بی‌ضابطه پروژه «سوآپ» سخن گفت و هشدار داد: قطع ناگهانی مشترکان و انتقال آنها به خدمات مخابرات، بازار اینترنت ثابت را به شرایط انحصاری گذشته بازخواهد گرداند.

شانه‌ساز زاده توضیح داد که فیبر نوری مسیر انتخابی همه کشورهای پیشرفته بوده و شرکت‌های UNSB با همین باور در سال ۱۴۰۰ ضمانت‌نامه و تعهدات لازم ارائه کرده و سرمایه‌گذاری سنگینی آغاز کردند، با حمایت دولت. هدف اولیه، ارائه خدمات بهتر به مردم بود اما پروژه اخیر «سوآپ» کابل مسی به فیبر نوری نگرانی جدیدی برای شرکت‌های غیرمخابراتی ایجاد کرده است.

وی تاکید کرد: اجرای این تغییر باید با مکانیزم مشخص و زمان‌بندی دقیق انجام شود تا همه مردم از آن بهره‌مند شوند. در غیر این صورت، قطع یک‌شبه سرویس‌ها و انتقال کاربران به خدمات مخابرات و استفاده از ابزارهایی مانند تلفن ثابت برای سوق دادن بازار به سمت انحصار، چالش جدی خواهد بود.

شانه ساز یادآور شد: انحصار همان تجربه بازار سیم‌کارت در سال ۸۲ بود که با نبود رقابت، قیمت‌ها سرسام‌آور شده بود.

رئیس هیات مدیره شاتل به خطر قطع سرویس‌ها بدون اطلاع قبلی اشاره کرد و گفت: دریافت نامه رسمی از مخابرات برای توقف خدمت‌دهی سیم مسی، اقدامی انحصارگرایانه است.

وی افزود: مخابرات اعلام کرده در مراکز استان‌ها امکان همکاری با شرکت‌ها وجود ندارد و همکاری تنها در سایر شهرها صورت خواهد گرفت.

رئیس هیأت‌مدیره شاتل در انتقاد از شیوه اجرای پروژه «سوآپ فیبر نوری» گفت: هیچ کشوری مهاجرت از کابل مسی به فیبر را با فشار و اجبار پیش نبرده و پرسید آیا رگولاتوری قرارداد مخابرات با اپراتورها را برای این پروژه تایید کرده است یا خیر.

شانه‌ساز زاده با طرح پرسشی خطاب به رگولاتور خاطرنشان کرد: آیا تغییر نسل فناوری به معنای استفاده اجباری کاربر از تکنولوژی جدید است؟

وی ادامه داد: رگولاتوری در گذشته سرویس ۲G را حفظ کرد و از شرکت‌ها خواست کیفیت خدمات را ارتقا دهند، نه اینکه کاربران را مجبور به تغییر کنند.

رئیس هیات مدیره شاتل اضافه کرد: مهاجرت به فیبر نباید با قطع یک‌جانبه سرویس مسی و اجبار کاربران به استفاده از دیتای مخابرات همراه شود.

به گفته شانه‌ساز، ساختار تصمیم‌گیری در مخابرات بی‌ثبات است و ممکن است یک مدیرعامل قراردادی را امضا و مدیرعامل بعدی آن را لغو کند؛ امری که اعتماد به ساختار مخابرات را زیر سؤال می‌برد.

وی توضیح داد: طبق پروانه شاتل و مخابرات، هر قرارداد باید به تایید سازمان تنظیم مقررات برسد و پرسید آیا قرارداد فعلی برای پروژه سوآپ چنین تاییدی دارد؟

شانه‌ساز افزود: مشترکان آبونمان خود را پرداخت کرده و مالک کابل مسی هستند، اما مخابرات قصد فروش این کابل‌ها برای توسعه سرویس خود را دارد.

 

تعرفه‌های غیرواقعی ادامه فعالیت شرکت‌های اینترنت ثابت را ناممکن کرده است

مسعود بمانی‌پور مدیرعامل پیشگامان نیز که در این نشست حضور داشت، هشدار داد که تداوم فعالیت شرکت‌های اینترنت ثابت با تعرفه‌های فعلی که با تورم و نرخ ارز همخوانی ندارد، ممکن نیست و روش اجرای فعلی پروژه سوآپ می‌تواند به حذف اپراتورهای خصوصی منجر شود.

بمانی‌پور اعلام کرد: پس از سال‌ها فعالیت در صنعت اینترنت، نگهداری و توسعه شبکه بدون سرمایه‌گذاری جدید امکان‌پذیر نیست، اما تعرفه‌های پایین و عدم به‌روزرسانی آن متناسب با نرخ ارز و تورم، سرمایه‌گذاری را ناممکن کرده است.

وی افزود: شرکت مخابرات نیز تحت فشار هزینه‌هاست، ولی روش انتخابی آن در اجرای پروژه سوآپ، مسیر حذف شرکت‌های خصوصی را هموار می‌کند از همین رو رگولاتور باید فوراً موضع‌گیری کند.

مدیرعامل پیشگامان اظهارکرد: شرکت‌های UNSB پیش‌تر در قالب تقسیم‌بندی کشوری فعالیت داشتند، اما مسیر آینده این تقسیم‌بندی نامشخص شده است و از سوی دیگر وضعیت کاربران فعلی نیز مبهم است و امیدواریم این نکات پیش از تصویب مصوبه جدید، لحاظ شود.

 

اجماع بر ضرورت، اختلاف بر مسیر اجرا

پروژه «سوآپ فیبر نوری» در ایران، با وجود اجماع بر ضرورت آن، وارد مرحله‌ای حساس شده که ترکیبی از فرصت و تهدید را پیش‌روی صنعت ارتباطات گذاشته است. از یک طرف، مخابرات ایران این طرح را بزرگ‌ترین تحول زیرساختی تاریخ ICT کشور معرفی می‌کند و هدفش ارتقای جدی کیفیت اینترنت و توسعه سرویس به مقیاس ملی است. سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری و جایگزینی کابل‌های مسی که صد سال عمر دارند، نشان از ابعاد بی‌سابقه این تغییر دارد.

اما در سوی دیگر، اپراتورهای خصوصی — از آسیاتک و شاتل گرفته تا پیشگامان — با طیفی از نگرانی‌ها روبه‌رو هستند. آن‌ها هشدار می‌دهند که اگر اجرای سوآپ بدون مکانیزم شفاف و با فشار مستقیم بر مشترکان انجام شود، نه‌تنها حقوق کاربران تضییع می‌شود، بلکه الگوی انحصاری گذشته دوباره تکرار خواهد شد. بی‌ثباتی مدیریتی در مخابرات، تصمیمات یک‌طرفه، و نبود تضمین رسمی از سوی رگولاتوری برای قراردادهای جدید، ریسک همکاری را بالا برده است.

یکی از محورهای کلیدی اختلاف، تعرفه‌های فعلی اینترنت ثابت است که به‌گفته فعالان، سال‌هاست به‌روزرسانی نشده و فاصله زیادی با هزینه‌های واقعی دارد. این شکاف اقتصادی ادامه فعالیت بخش خصوصی را در شرایط تورم و نوسان ارز ناممکن می‌سازد. وقتی چنین تغییر زیرساختی با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری همراه است، فقدان نقشه حمایتی و سیاست‌گذاری پایدار، مسیر بازگشت سرمایه را در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد.

صحبت های مطرح شده در این نشست نشان داد که موفقیت پروژه سوآپ فیبر نوری به چیزی فراتر از بودجه و تکنولوژی وابسته است؛ نیاز به هماهنگی کامل میان مخابرات، بخش خصوصی و رگولاتور، تضمین حقوق مشترکان، پایبندی به رقابت سالم و اجتناب از رفتار انحصارگرایانه. در غیر این صورت، تحول بزرگ زیرساختی می‌تواند به بحران اعتماد، کاهش کیفیت خدمات و ریزش بازیگران غیردولتی منجر شود.

حسن کریمی، معاون مخابرات، توسعه فیبر نوری را حق اساسی شهروندان دانست و از آغاز مهاجرت زیرساختی پس از یک قرن وابستگی به کابل‌های مسی خبر داد. او می‌گوید این مهاجرت با استفاده از فروش کابل‌های مسی که ارزش زیادی دارند و بهینه سازی این سرمایه انجام خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری آنا؛ حسن کریمی، در نشست خبری که امروز در حاشیه بیست و هشتمین دوره نمایشگاه الکامپ برگزار شد،‌ از تلاش مخابرات برای مهاجرت زیرساختی ارتباطات مشترکان خود به فیبرنوری پس از یک قرن وابستگی به کابل‌های مسی خبر داد.

او توسعه فیبر نوری را یک تحول فناورانه و حقی بنیادین برای شهروندان دانست و اجرای این پروژه را حاصل سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری، مشارکت اپراتورهای خصوصی و پایبندی کامل به مصوبات قانونی عنوان کرد..

کریمی با اشاره به اهمیت دسترسی عمومی به اینترنت پرسرعت و پایدار گفت: «امروز در عصری زندگی می‌کنیم که استفاده از فیبر نوری برای همه شهروندان یک حق اساسی است. نمی‌توان این حق را به تعویق انداخت یا مشروط به زمان خاصی کرد. هرچه سریع‌تر این خدمات باید در سراسر کشور در دسترس قرار گیرد.»

معاون شبکه مخابرات ایران با مرور تاریخچه زیرساخت ارتباطی کشور افزود: «در طول صد سال گذشته، تمام خدمات ارتباطی ما بر بستر شبکه مسی ارائه شده‌اند. اکنون پس از یک قرن، در حال تغییر این بستر هستیم و این تحول، بسیار بنیادین و مهم است.»

وی با اشاره به آغاز رسمی پروژه توسعه فیبر نوری در شرکت مخابرات ایران گفت: «این پروژه در راستای سیاست‌های وزارت ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات آغاز شده و هرچند با تأخیر، اما با برنامه‌ریزی دقیق و توان بیشتر در سال جاری، سرعت اجرای آن افزایش یافته است.»

 

سرمایه‌گذاری ۵ میلیارد دلاری با اتکا به دارایی‌های زیرزمینی

کریمی با اشاره به ابعاد مالی این پروژه اظهار داشت: «اجرای این طرح نیازمند سرمایه‌گذاری سنگینی است که برآورد ما بین ۴.۵ تا ۵ میلیارد دلار است. شرکت مخابرات ایران به‌دلیل دارایی‌های زیرزمینی خود، به‌ویژه شبکه مسی، توانسته این سرمایه را تأمین کند. این دارایی‌ها به نقدینگی تبدیل شده و صرف خرید تجهیزات جدید شده‌اند.»

 

قائل به انحصار نیستیم 

وی با تأکید بر لزوم مشارکت همه اپراتورها در این تحول زیرساختی گفت: «در این مسیر، هفت شرکت دیگر نیز در کنار مخابرات فعالیت دارند و باید از مزایای این تحول بهره‌مند شوند. سازمان تنظیم مقررات برای هیچ‌یک از شرکت‌ها شرایط ویژه‌ای قائل نشده، اما دارایی‌های خاص شرکت مخابرات، شرایط متفاوتی برای آن ایجاد کرده‌اند.»

کریمی با اشاره به تعامل با سایر اپراتورها افزود: «در سه ماه گذشته، نامه‌هایی به شرکت‌های UNSB و XCP ارسال کردیم و از آن‌ها دعوت کردیم برای عقد قرارداد مراجعه کنند. ما در حوزه بیت‌استریم آماده همکاری با هر شرکتی هستیم که قرارداد رسمی امضا کند. تأکید می‌کنم که ما به هیچ‌وجه به دنبال انحصار نیستیم.»

معاون شبکه مخابرات ایران همچنین از امضای تفاهم‌نامه‌هایی با برخی شرکت‌ها خبر داد و گفت: «در برخی شهرها، مشارکت صددرصدی با شرکت‌های خصوصی انجام شده و آن‌ها در حوزه فروش و بازاریابی عملکرد خوبی داشته‌اند. بنابراین، همکاری مشترک کاملاً ممکن و مطلوب است.»

 

فکر میکنیم تعرفه‌ها پایین است و باید اصلاح شود 

کریمی در ادامه با تأکید بر ضرورت اصلاح تعرفه‌ها و به‌روزرسانی مقررات حوزه فناوری اطلاعات گفت: «چه در بخش تلفن همراه، چه تلفن ثابت و چه اینترنت، نیازمند نوسازی و تحول هستیم. این تغییرات باید با هماهنگی و مشارکت همه فعالان این حوزه انجام شود.»

کریمی با اشاره به برخی درخواست‌ها برای بهره‌برداری رایگان از زیرساخت‌های مخابراتی گفت: «وقتی هیچ دریافت یا تعهدی از طرف مقابل وجود ندارد، چرا باید خدمات را رایگان در اختیار سیوکوئی قرار دهیم که نه قراردادی دارد و نه مسئولیتی پذیرفته است؟ این همکاری فقط برای شرکت‌هایی که قرارداد رسمی دارند، قابل اجراست.»

 

آماده انعقاد تفاهم‌نامه‌های منطقه‌ای برای توسعه مشترک شبکه هستیم

وی در ادامه افزود: «در شهرهایی که اپراتورها قبلاً ورود کرده‌اند، ما آمادگی داریم شبکه‌های خود را با یکدیگر ادغام کنیم. در تفاهم‌نامه‌ها به‌روشنی مشخص می‌کنیم که مشترکانی که شما دارید متعلق به شما هستند و مشترکانی که ما داریم متعلق به ما. در همان شهر، شبکه‌ها را به هم متصل می‌کنیم و کانال‌های خود را در اختیار طرف مقابل قرار می‌دهیم تا شبکه به‌صورت مشترک تکمیل شود.»

کریمی تأکید کرد که این تفاهم‌ها باید شهر به شهر و بر اساس شرایط خاص هر منطقه تنظیم شوند و جزئیات اجرایی آن نیازمند گفت‌وگو و توافق دقیق است.

 

خدمات خود را به طور کامل با تعرفه‌های مصوب کمیسیون تنظیم مقررات ارائه می‌دهیم 

معاون شبکه مخابرات ایران با اشاره به چارچوب‌های قانونی همکاری گفت: «تمامی قراردادهای ما بر اساس مصوبات سازمان تنظیم مقررات ارتباطات هستند. هیچ قراردادی خارج از این چارچوب نداریم و به‌طور کامل به قرارداد شماره ۲۶ سازمان پایبندیم. از ابتدا تا انتهای آن را رعایت می‌کنیم.»

وی همچنین به موضوع تعرفه‌ها اشاره کرد و گفت: «تعرفه‌های فعلی بسیار پایین هستند؛ به‌عنوان مثال، اگر از مشترک ۱۵۰ هزار تومان دریافت شود و ۱۴۹ هزار تومان آن پرداخت گردد، این موضوع نیازمند اصلاح است و خوشبختانه در حال ساماندهی است.»

 

شبکه مسی؛ دارایی ملی و مسئولیت سهامی عام

کریمی با تأکید بر مالکیت عمومی شرکت مخابرات گفت: «شبکه مسی متعلق به شرکت سهامی عام مخابرات ایران است و ما به‌عنوان نمایندگان مردم، موظف به حفظ این دارایی هستیم. نمی‌توان انتظار داشت که زیرساختی مانند کارخانه ارج، پس از ۵۰ سال همچنان بدون تغییر باقی بماند. اگر شرایط تغییر کند، ما نیز ناگزیر به تغییر فناوری هستیم.»

وی افزود: «ما خدمات خود را بر اساس تعرفه ارائه می‌دهیم، اما تعرفه‌های آپلینک به‌گونه‌ای هستند که گاهی به شوخی با دوستان می‌گویم: ‘بیا رایگان بدهیم!’ واقعاً دیگر نمی‌توان این را خدمات مردمی نامید.»

 

توسعه پایدار نیازمند منابع واقعی است

کریمی در پایان با اشاره به ماهیت سهامی عام شرکت مخابرات گفت: «این شرکت متعلق به مردمی است که صاحب اشتراک‌های آن هستند. اما توسعه خدمات ارتباطی نباید از منابعی تأمین شود که ایجاد نشده‌اند. این نکته را صرفاً جهت شفاف‌سازی عرض می‌کنم؛ و لزوماً به معنای صدور مجوز استفاده نیست.»

به گفته رئیس مرکز ملی فضای مجازی، روند برخی از داده‌هایی که باید در راستای پیشرفت شبکه ملی اطلاعات نهایی می‌شد، طول کشیده و برای برخی از اختلاف‌نظرها صبر شد اما در نهایت جلسات جمع‌بندی و هفته گذشته عدد نهایی میزان پیشرفت به ریاست جمهوری ارسال شد و ان‌شاالله در جلسه جدید شورا، گزارش شبکه ملی اطلاعات ارائه و سپس به صورت رسمی اعلام خواهد شد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ شبکه ملی اطلاعات را می‌توان به نوعی یکی از شناسنامه‌های کاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در نظر گرفت. این پروژه چندین بار و در دوره‌های قبل مورد بررسی قرار گرفته و حتی اسماً راه‌اندازی شد اما به اعتقاد کارشناسان، نتوانست آنچه را که مد نظر مسؤولان بود، کاملاً به نمایش بگذارد.  

طبق تحلیل‌ها استفاده و توسعه شبکه ملی اطلاعات علاوه بر افزایش کیفیت و کاهش نرخ استفاده از اینترنت داخلی در مقایسه با اینترنت خارجی می تواند منجر به دسترسی کاربران بسیاری در روستاهای دور افتاده به اینترنت شود، به گونه‌ای که طی سال‌های اخیر روند اتصال روستاها به اینترنت به واسطه این پروژه تسریع یافته و به همین دلیل برقراری عدالت اجتماعی را می‌توان یکی از مهم ترین اهداف شبکه ملی اطلاعات دانست.   

برای این شبکه ۳۰ هدف عملیاتی تعریف و برای تحقق هر هدف تعدادی شاخص تعیین شده که جمعاً ۱۲۲ شاخص مورد ارزیابی قرار گرفته و با بررسی میزان پیشرفت اهداف و شاخص‌های آن، پیشرفت کلی شبکه ملی اطلاعات نیز برآورد می‌شود. این اهداف عمدتا در حوزه افزایش سرعت اینترنت، مزیت‌بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی، دسترسی پر سرعت برای کسب‌وکارها و مراکز آموزشی و تسهیل دسترسی به فناوری‌های نوین است.

براساس آخرین آمار رسمی اعلام شده میزان پیشرفت این شبکه تا پایان بهمن سال ۱۴۰۲ و براساس شاخص‌های جدید تعیین شده توسط مرکز ملی فضای مجازی، ۵۹.۱۸ است. حال با گذشت دو سال از اعلام این عدد، سیدمحمد امین آقامیری - رئیس مرکز ملی فضای مجازی- در گفت‌وگو با ایسنا درباره آخرین وضعیت پیشرفت این شبکه اظهار کرد: روند برخی از داده‌هایی که باید نهایی می‌شد، طول کشید و همچنین برای برخی از اختلاف نظرهایی که وجود داشت صبر کردیم. در نهایت جلسات جمع بندی انجام و هفته گذشته عدد نهایی به ریاست جمهوری ارسال شده و ان‌شاالله  در جلسه جدید دبیر شورا گزارش شبکه ملی را ارائه و بعد به صورت رسمی اعلام می‌کنیم.  

گفتنی است پیش از این وی اعلام کرده بود امیدواریم با توجه به توسعه فناوری‌های صورت گرفته، سطح کیفیت مورد نظر در شبکه ملی ارتقاء یابد و دستگاه‌ها با توجه به سند جدید برنامه‌های خود را انجام دهند، بنابراین از دانشگاهیان، متخصصان و مراجع علمی درخواست شد که در این زمینه نظرات و پیشنهادات خود را به مرکز ملی فضای مجازی ارائه کنند.  

مهدی توحیدی - وضعیت اینترنت در ایران به دغدغه‌ای جدی برای کاربران، فعالان حوزه فناوری اطلاعات و حتی مسئولان دولتی تبدیل شده است.

چنان‌که چندی پیش ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نشستی با اهالی رسانه گفته بود: به عنوان وزیر ارتباطات از کیفیت اینترنت راضی نیستم و باید تلاش کنیم خدمات باکیفیت به مردم ارائه دهیم.
در حالی که وزیر ارتباطات پنجشنبه گذشته در آخرین اظهارنظر خود درخصوص کیفیت اینترنت در حاشیه بازدید از بیست و هشتمین نمایشگاه الکامپ به خبرنگاران وعده داده مردم تا شب عید، بهبود کیفیت اینترنت را شاهد خواهند بود، تازه‌ترین گزارش جهانی منتشر شده از سوی شرکت اسپیدتست حاکی از کاهش قابل توجه سرعت اینترنت همراه در ایران و همچنین افت جایگاه کشور در رده‌بندی جهانی است؛ موضوعی که می‌تواند پیامدهایی فراتر از نارضایتی روزمره کاربران به همراه داشته باشد.

 

• سقوط چهار پله‌ای!

براساس گزارش اسپیدتست، ایران در بخش اینترنت موبایل با سقوطی چهار پله‌ای در رده‌بندی جهانی مواجه شده است. در حالی که در ماه گذشته میانگین سرعت اینترنت همراه در کشور ۶۱.۳۱مگابیت‌برثانیه گزارش شده بود، این عدد اکنون به ۵۷.۶۴مگابیت‌برثانیه کاهش یافته است. چنین افتی در بازه زمانی کوتاه، نشانه‌ای نگران‌کننده از ضعف مدیریت یا اختلال در زیرساخت‌های ارتباطی است.
از سوی دیگر، اگرچه اینترنت ثابت در ایران با رشد جزئی همراه بوده و میانگین سرعت آن به ۱۹.۵۱مگابیت‌برثانیه رسیده، اما این افزایش ناچیز هم نتوانسته رتبه کشور را حفظ کند و ایران در این بخش نیز یک پله در رده‌بندی جهانی سقوط کرده است. این موضوع بیانگر آن است رشد سرعت اینترنت ثابت در ایران نسبت به سایر کشورها کندتر بوده و نتوانسته جایگاه رقابتی کشور را ارتقا دهد.
در مقایسه‌ای جهانی، امارات متحده عربی همچنان صدرنشین سرعت اینترنت موبایل در جهان باقی مانده و با میانگین سرعت حیرت‌انگیز ۶۱۴.۴۲ مگابیت‌برثانیه، فاصله بسیار زیادی با ایران دارد. چنین تفاوت‌هایی نه تنها نشان‌دهنده عقب‌ماندگی فنی در برخی حوزه‌هاست، بلکه می‌تواند سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را درزمینه ورود به بازار دیجیتال ایران مردد کند.
با این حال در سال‌های اخیر اگرچه همواره انگشت اتهام به سوی تحریم‌ها، محدودیت‌های دولتی، فیلترینگ و کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها گرفته شده، اما کارشناسان فضای مجازی معتقدند مجموعه‌ای از عوامل فنی، مدیریتی و حتی اجتماعی در بروز این وضعیت دخیل هستند.

 

• شبکه‌ای از مشکلات

یک کارشناس فضای مجازی در این خصوص با اشاره به وضعیت اینترنت کشور می‌گوید: مشکلات اینترنت ما درواقع شبکه‌ای از مشکلات است و فقط یک مشکل نیست که بتوان روی آن دست گذاشت.
ایمان بیک در گفت‌وگو با قدس با بیان اینکه یکی از دلایل عمده کاهش کیفیت اینترنت، ناتوانی اپراتورها در سرمایه‌گذاری زیرساختی است، اظهار می‌کند: این ناتوانی نیز دلایل مختلفی دارد؛ یکی از مهم‌ترین دلایل آن، تحریم‌ها و دیگری افزایش نرخ دلار و مسائل اقتصادی مشابه است.
این عوامل موجب شده‌اند اپراتورها سرمایه‌گذاری کافی در توسعه زیرساخت‌ها نداشته باشند. در کنار این، دولت و شرکت ارتباطات زیرساخت نیز قطعاً در این زمینه قصورهایی داشته‌اند.
این کارشناس فضای مجازی اضافه می‌کند: یکی دیگر از دلایل عمده کاهش سرعت اینترنت در کشور، استفاده بیش از حد از سیستم‌های فیلترینگ است. در سال‌های اخیر، سیستم‌های فیلترینگ تقویت شده و سایت‌ها و پلتفرم‌های متعددی را هدف قرار داده‌اند.
استفاده از فیلترینگ، پردازش‌هایی را به همراه دارد که سرعت اینترنت را کاهش می‌دهد؛ از سوی دیگر، کاربران برای دور زدن فیلترینگ، مجبور به استفاده از فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها هستند که این موضوع نیز خود موجب کاهش شدید سرعت اینترنت می‌شود.
بیک تصریح می‌کند: شاید این‌ها از دلایل اصلی کاهش کیفیت و سرعت اینترنت هستند، اما علاوه بر آن، دلایل مدیریتی نیز وجود دارد؛ ما نتوانسته‌ایم میزان نیاز به پهنای باند را با سطح مصرف واقعی و همزمانی استفاده کاربران در کشور هماهنگ کنیم.
وی با تأکید براینکه این ناهماهنگی موجب فشار به شبکه و کاهش کیفیت خدمات می‌شود، ادامه می‌دهد: وقتی نیاز مردم به خدمات اینترنتی و برخط افزایش می‌یابد، اما پهنای باند و ظرفیت پاسخگو نیست یا مسیرهای ارتباطی قطع می‌شود، طبیعی است کیفیت اینترنت پایین بیاید و مطابق انتظار مردم نباشد.

 

• تأثیر قطعی‌ برق بر کیفیت اینترنت

این کارشناس فضای مجازی درباره تأثیر قطعی‌های برق بر کیفیت اینترنت هم توضیح می‌دهد: یکی از مشکلات مهم که در چند سال اخیر به وجود آمده، قطعی‌های برق است. زمانی که برق قطع می‌شود، طبیعتاً ارتباط سایت‌های اینترنتی و بی‌تی‌اس‌های تلفن همراه نیز مختل می‌شود. چون این اجزا در یک زنجیره قرار دارند، قطع برق سبب کاهش کیفیت اینترنت می‌شود.
یکی از راهکارها، استفاده از برق جایگزین مانند باتری و ژنراتور است، اما ناتوانی اپراتورها در تأمین انرژی جایگزین برای این سایت‌ها، ازجمله تأمین باتری، سبب شده نتوان ارتباطات پایداری برقرار کرد.
وی با تأکید براینکه بخش مهمی از مشکلات ما در حوزه اینترنت مربوط به مدیریت کلان است، تصریح می‌کند: ما همچنان با مشکل مدیریت در سطح اپراتورها و همچنین مدیریت کلی فضای مجازی مواجه هستیم؛ هر کسی می‌آید و حرفی می‌زند، یکی می‌گوید فیلترینگ نباید این‌گونه باشد، دیگری چیز دیگری می‌گوید، ولی عملاً هیچ تغییر خاصی ایجاد نمی‌شود.
بیک با اشاره به وعده‌های رئیس‌جمهور درباره اینترنت می‌گوید: برداشتن فیلتر جزو قول‌های رئیس‌جمهور بوده، اما تاکنون نتوانسته آن را عملیاتی کند، این درحالی است که وزارت ارتباطات بارها اعلام کرده علاقه‌مند به رفع فیلترینگ است، اما در عمل می‌بینیم این گفته‌ها بیشتر در حد شعار باقی می‌ماند و اتفاق قابل توجهی نمی‌افتد.
واقعیت این است فیلترینگ یکی از عوامل نارضایتی مردم از کیفیت اینترنت است و رفع آن، چه از نظر سرعت و چه از نظر دسترسی، نیاز به تصمیم‌گیری در سطوح بالاتر از وزارت ارتباطات دارد؛ در حقیقت، نهادهای دیگری نیز در حوزه فیلترینگ دخالت دارند و این موضوع مربوط به حکمرانی کلی فضای مجازی کشور می‌شود و برای آن باید یک تصمیم جدی در سطح کلان گرفته شود.
وی می‌افزاید: حتی اگر موضوع رفع فیلترینگ به‌صورت مقطعی اجرا شود و فقط بخشی از برنامه‌ها رفع فیلتر شوند، همچنان نیاز به فیلترینگ باقی می‌ماند و کاربران مجبور به استفاده از فیلترشکن خواهند بود. این نرم‌افزارها نیز پیامدها و خطرات خود را دارند که همچنان پابرجا خواهند بود.
من فکر می‌کنم باید یک تصمیم جدی در سطح مدیریت عالی کشور گرفته شود و برنامه‌های پرکاربرد که مردم از آن‌ها استفاده می‌کنند، از فیلتر خارج شوند. البته بخش‌هایی از سایت‌ها و سکوها هستند که نیاز به محدودیت دارند، اما درباره برنامه‌های پرکاربرد باید تصمیمی قاطع گرفته شود و آن‌ها رفع فیلتر شوند.

 

• قدیمی بودن تجهیزات شبکه

سارا جعفری، پژوهشگر حوزه ارتباطات دیجیتال نیز یکی از مشکلات پنهان، اما مهم در کندی اینترنت را ترافیک بالای داخلی و ضعف مراکز داده داخلی می‌داند و معتقد است: بسیاری از کاربران تصور می‌کنند همه مشکلات به دلیل فیلترینگ یا مسائل بین‌المللی است، اما نگاهی دقیق‌تر به زیرساخت نرم‌افزاری و شبکه داخلی کشور، تصویر روشن‌تری ارائه می‌دهد.
وی می‌گوید: در بسیاری از ساعات شبانه‌روز، ترافیک بالا روی سرورهای داخلی موجب افت کیفیت در خدمات می‌شود؛ وقتی میلیون‌ها کاربر به‌طور همزمان از خدمات ویدئویی، آموزشی، بانکداری مجازی یا شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده می‌کنند، مراکز داده دچار کندی می‌شوند، چون ظرفیت کافی برای مدیریت این حجم از درخواست‌ها وجود ندارند.
این پژوهشگر حوزه ارتباطات دیجیتال با اشاره به اینکه یکی از دلایل این اتفاق، نبود زیرساخت‌های لازم و استانداردهای بین‌المللی در مدیریت مراکز داده است، ادامه می‌دهد: بسیاری از سرویس‌دهندگان داخلی از سرورهای نسل قدیمی استفاده می‌کنند و پروتکل‌های به‌روزی برای مدیریت بار ترافیکی ندارند؛ این مسئله درنهایت موجب کندی محسوسی در بارگذاری سایت‌ها یا استفاده از خدمات داخلی می‌شود، حتی اگر کاربر از اینترنت پرسرعت استفاده کند.
جعفری به نبود رقابت در بازار خدمات اشاره و تأکید می‌کند: به دلیل نبود رقابت آزاد و شفاف بین شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت، بسیاری از این شرکت‌ها انگیزه‌ای برای ارتقای کیفیت سرویس ندارند و این عدم به‌روزرسانی موجب شده کاربران با تأخیر در بارگذاری، ناپایداری در دسترسی و کاهش کیفیت تجربه کاربری مواجه شوند.
وی با تأکید براینکه بخشی از مشکل کاهش کیفیت اینترنت به قدیمی بودن تجهیزات شبکه، به‌خصوص در مناطق دور از مراکز استان‌ها بازمی‌گردد، می‌افزاید: در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور، تجهیزات مخابراتی و شبکه‌ای مورد استفاده بیش از ۱۰سال قدمت دارند، این تجهیزات نه‌تنها پاسخگوی نیاز کاربران امروز نبوده، بلکه گاهی با فناوری‌های نوین نیز سازگار نیستند.
این پژوهشگر ارتباطات دیجیتال به مدیریت غیرهوشمند پهنای باند توسط برخی آی‌اس‌پی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: الگوریتم‌های مدیریت پهنای باند توسط شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت (ISP) است؛ برخی آی‌اس‌پی‌ها برای مدیریت مصرف، محدودیت‌های نامحسوس روی برخی سرویس‌ها مانند تماس تصویری، بازی‌های برخط یا بارگذاری فایل اعمال می‌کنند؛ این محدودیت‌ها به‌طور شفاف اعلام نمی‌شوند، اما کاربران در عمل با کاهش سرعت مواجه می‌شوند.
وی همچنین به نبود سیاست‌گذاری یکپارچه در لایه‌های فنی اشاره و عنوان می‌کند: نهادهای مختلفی در کشور درگیر مدیریت اینترنت هستند، اما میان آن‌ها هماهنگی کامل وجود ندارد. این چندپارچگی در سیاست‌گذاری موجب شده مسیر توسعه زیرساخت‌ها و تنظیم‌گری به‌صورت منسجم و هدفمند پیش نرود.

 

• فیلترینگ و کاهش سرعت اینترنت

یک متخصص زیرساخت‌های اینترنتی هم با اشاره به اینکه یکی از مهم‌ترین مباحثی که در بررسی وضعیت اینترنت در ایران مطرح می‌شود، نقش فیلترینگ و سیاست‌های محدودکننده در کاهش کیفیت خدمات اینترنتی است، می‌گوید: این سیاست‌ها، نه تنها در سطح اجتماعی موجب نارضایتی کاربران شده‌اند، بلکه از نظر فنی نیز نقش مستقیمی در کندی، ناپایداری و کاهش بهره‌وری اینترنت ایفا می‌کنند.
کاوه فلاحتی با تأکید براینکه از نظر فنی، فیلترینگ موجب افزوده شدن لایه‌های پردازش جدیدی روی مسیر داده‌های کاربران می‌شود، می‌افزاید: به‌عبارت دیگر، وقتی کاربری قصد دسترسی به یک سایت یا سکوی فیلتر شده را دارد، این درخواست دیگر به‌طور مستقیم به مقصد ارسال نمی‌شود، بلکه ابتدا باید از سامانه‌های فیلترینگ عبور کند و توسط سیستم‌های تشخیص محتوا یا موانع ایجاد شده مسیریابی مجدد شود؛ این فرایند چند مرحله‌ای موجب افزایش تأخیر، کاهش سرعت و اختلال در تجربه کاربری می‌شود، به‌ویژه در مواقعی که میلیون‌ها کاربر همزمان در حال استفاده از شبکه هستند.
وی یکی از پیامدهای فیلترینگ را گسترش استفاده از فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها در میان کاربران عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: این ابزارها که برای عبور از سد فیلترینگ طراحی شده‌اند، موجب رمزنگاری ترافیک کاربران و هدایت آن به سرورهای خارجی می‌شوند؛ این فرایند نیز خود موجب افزایش بار پردازشی روی دستگاه‌های کاربر و همچنین شبکه می‌شود.
این متخصص زیرساخت‌های اینترنتی همچنین به اعمال محدودیت عمدی سرعت روی برخی سرویس‌ها توسط اپراتورها یا نهادهای نظارتی اشاره و بیان می‌کند: در مواردی، ترافیک برخی خدمات خاص مانند تماس تصویری، سرویس‌های استریم یا خدمات گوگل، به صورت هدفمند کند می‌شود؛ این اقدام موجب می‌شود کاربران در استفاده از خدمات خاص دچار مشکل شوند، بدون آنکه دلیل فنی مشخصی برای کاهش سرعت وجود داشته باشد.
این وضعیت فقط به کاربران آسیب نمی‌زند، بلکه زیرساخت‌های کشور را نیز تحت فشار قرار می‌دهد.
وی با تأکید بر اینکه فیلترینگ گسترده موجب ایجاد فشار مضاعف بر سیستم‌های فنی شبکه می‌شود، می‌افزاید: زیرساخت‌های فعلی اینترنت در ایران برای مدیریت این حجم از فیلترسازی و ترافیک دورزننده طراحی نشده‌اند و همین موضوع موجب کاهش کارایی شبکه شده است.

منبع: روزنامه قدس

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: بخش عمده ای از سهم اقتصاد دیجیتال به بحث‌های فکرافزاری و نرم افزاری برمیگردد بنابراین در این حوزه با توجه به تکالیفی که در اقتصاد دیجیتال و ظرفیت‌های دانشی داخل کشور داریم عملاً این مانع رشد و توسعه اقتصاد دیجیتال به معنی کاربست های اقتصاد دیجیتال، سکوها و ظرفیت‌های هوشمندسازی به‌طور طبیعی نخواهد شد یا تاثیرش حداقلی خواهد بود.

به گزارش ایسنا، ستار هاشمی_وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات_ در حاشیه بازدید از نمایشگاه در جمع خبرنگاران درباره تاثیر مکانیسم ماشه بر اقتصاد دیجیتال اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که به صورت طبیعی در برنامه هفتم توسعه به عنوان تکلیف ماست این‌ بوده که سهم دیجیتال را از جی دی پی به ۱۰ درصد برسانیم.

وی افزود: واقعیت این است که بخش عمده ای از سهم اقتصاد دیجیتال به بحث‌های فکر افزاری و نرم افزاری برمی‌گردد. بنابراین در این حوزه با توجه به تکالیفی که در بحث اقتصاد دیجیتال به ظرفیت‌های دانشی داخل کشور داریم، عملاً این در واقع مانع رشد و توسعه اقتصاد دیجیتال به معنی در واقع کاربست‌های اقتصاد دیجیتال و سکوها و ظرفیت‌های هوشمندسازی به صورت طبیعی نخواهد شد یا تاثیرش حداقلی خواهد بود.  

هاشمی گفت: اما بحث زیرساخت‌های سخت افزاری مطرح است و در این زمینه باید گفت طبیعتاً زیرساخت‌های سخت افزاری ما دو بخش است. یک بخش مربوط به موضوعاتی که با محوریت شرکت های داخل کشور در حال تولید است و طبیعتا این هم در واقع جدی مطرح نیست. بخشی دیگر به ظرفیت های کشورهای صاحب تکنولوژی که در حال استفاده از آن هستیم باز می گردد که در این خصوص هم تدابیری اندیشیده شده و پیگیری و سعی می‌کنیم که آثار در موضوع اسنپ بک را به حداقل برسانیم.  

هاشمی تاکید کرد: یکی از موضوعاتی که در بحث استفاده از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان و فناور کشور وجود دارد این است که ما بتوانیم خدمات خوب با کیفیت و به گونه‌ای که رضایت مردم هم حاصل شود به مردم ارائه دهیم. تجربه نشان داده  وقتی از ظرفیت اقتصاد دیجیتال و شرکت های دانش بنیان استفاده می کنیم اتفاقا در بحث اقتصاد مقاومتی معنی پیدا میکند یعنی در سنوات گذشته مشاهده کرده ایم با وجود محدودیت‌هایی که وجود داشته و طبیعتا غیر قابل انکار هم هست،  با همت جوانان و نخبه های کشورمان توانستیم  ظرفیتی را فراهم کنیم که امروز در این نمایشگاه‌ ۵۰۰ شرکت در حوزه‌های فناوری حضور پیدا کردند. همچنین حضور شرکت های خارجی در این رویداد نشان دهنده یک اتفاق خوب  برای کشور است. 

وزیر ارتباطات با اشاره به سیم کارت الکترونیکی گفت: esim یکی از موضوعاتی است که چندین شرکت و اپراتورهای ما به این موضوع ورود به موقعی داشتند . طبیعتا بعضی از اپراتورهای ما ثبت نام را آغاز کردند و حتما موقعی از مردم ثبت نام می‌کنند که یقیناً این خدمت به مردم ارائه خواهد شد بنابرابن بدون تردید و حتما ما باید فناوری های روز دنیا را با قدرت دنبال کنیم. 

وی تاکید کرد: در زمینه اقتصاد دیجیتال و فعالیت و چالش برخی کسب و کارها باید گفت ورود موثری داشته ایم‌ که با بخش ها و وزارتخانه های مختلف درحال گفت و گو هستیم.  فکر میکنم مسیری که امروز شاهد هستیم به نسبت ماه های گذشته مسیری است که  انسجام بیشتری پیدا کرده و کارگروه ویژه اقتصادی دیجیتال هم ورود موضوعی و جدی به این در واقع مسئله پیدا کرده است. 

وزیر ارتباطات درباره بهبود وضعیت اینترنت توضیح داد: بهبود کیفیت یکی از موضوعاتی است که به صورت جدی ما پیگیری می کنیم و به صورت هفتگی هم با اپراتورها جلساتی برگزار میشود و خودم هم در این جلسات حضور پیدا می کنم. اپراتورها در بحث کیفیت  مسائل مختلفی را مطرح می‌کنند که همه را بررسی می کنیم و ماموریت ویژه ای به سازمان تنظیم مقررات داده ایم و جلسات متعددی برگزار می شود تا بحث کیفیت اینترنت در یک برنامه زمان بندی مشخص پیگیری شود. 

وی در پایان گفت: من باورم این است که با دو نگاه یکی اینکه استفاده از ظرفیت های فناوری های نوین مشخصا ۵g از یک طرف و همچنین  بحث مرتبط با توسعه فیبر نوری و البته موضوعاتی که مرتبط با ایجاد محدودیت ها و آثار آن بر روی کیفیت، بدون تردید  غیر قابل انکار هست، اینها مواردی است که به صورت جدی پیگیری می شود و امیدواریم  تا  شب عید بهبود کیفیت رو در زندگی مردم داشته باشیم.

ایرانسل، معرف و نخستین پیشران فناوری eSIM در ایران، به عنوان اولین اپراتور، «مجوز رسمی» ارائه تجاری این فناوری را دریافت کرد.

به گزارش روابط عمومی ایرانسل، همزمان با ارائه نسل تازه دستگاه‌های هوشمند مبتنی بر فناوری eSIM در جهان، اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران، موفق به اخذ مجوز رسمی برای ارائه تجاری این فناوری شد. فناوری eSIM، در دستگاه‌های هوشمند، نیاز به سیم‌کارت‌های فیزیکی را حذف می‌کند.

زیرساخت‌های فنی و عملیاتی لازم برای ارائه این خدمت طی سال‌های اخیر در شبکه ایرانسل راه‌اندازی و آزمایش شده است و اکنون با دریافت این مجوز رسمی، آماده ارائه تجاری کاربست‌های مختلف این فناوری، به علاقه‌مندان است.

مشترکانی که دستگاه‌های هوشمند آنها از فناوری eSIM پشتیبانی می‌کند، می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت ایرانسل و تکمیل فرم پیش‌ثبت‌نام، درخواست فعال‌سازی eSIM را ثبت کنند. فهرست دستگاه‌های تحت پشتیبانی این فناوری نیز در وب‌سایت ایرانسل در دسترس قرار دارد تا متقاضیان پیش از ثبت‌نام، از سازگاری دستگاه خود با این خدمت اطمینان حاصل کنند.

کاربرانی که فرایند پیش‌ثبت‌نام فعال‌سازی eSIM را تا ۶ مهرماه، تکمیل کنند یا از بازارگاه ایرانسل گوشی‌های پشتیبانی‌کننده از این فناوری را خریداری کنند، در قرعه‌کشی جوایز ویژه شرکت داده می‌شوند. جوایز این قرعه‌کشی، شامل گوشی‌های نسل جدید iPhone 17، iPhone 17 Pro، iPhone 17 Air، ساعت هوشمند Apple Watch Ultra 3 و نیز بسته‌های اینترنت ۱۷ گیگابایتی هدیه ماهانه برای ۱۷ نفر به مدت ۱۷ ماه، است.

با بهره‌گیری از این فناوری، دیگر نیازی به تهیه یا تعویض سیم‌کارت فیزیکی وجود ندارد و فعال‌سازی آن از طریق فرایندهای نرم‌افزاری انجام می‌شود. این تحول علاوه بر ساده‌تر شدن روند فعال‌سازی، تحولی در استفاده از سرویس رومینگ ایجاد و تجربه متفاوتی از خدمات ارتباطی را برای کاربران فراهم می‌کند.

فناوری eSIM به دلیل سهولت در استفاده، امکان پشتیبانی گسترده از گجت‌ها و دستگاه‌های هوشمند، نقش‌آفرینی در توسعه اینترنت اشیا (IoT) و کاهش مصرف مواد اولیه در تولید سیم‌کارت‌های فیزیکی، به عنوان گامی مهم در حفظ محیط‌زیست و آینده صنعت ارتباطات شناخته می‌شود.

ایرانسل پیش از این در ۱۹ مهر ۱۳۹۶، طی همایش «مسیر اینترنت اشیا با eSIM آغاز می‌شود» با حضور نمایندگان شرکت‌های بین‌المللی، نخستین پروفایل آزمایشی eSIM در ایران را راه‌اندازی کرد و گام مهمی در مسیر توسعه این فناوری برداشت.

در ادامه، در ۱۰ اسفند ۱۳۹۹، ایرانسل، برای نخستین بار در ایران، سرویس eSIM را به‌صورت آزمایشی در شبکه خود راه‌اندازی و به این ترتیب، بستر فنی و عملیاتی لازم برای ارائه رسمی این سرویس را فراهم کرد.

در تاریخ ۲۰ شهریور سال جاری، ایرانسل برای پیش ‌ثبت‌نام مشترکان و ارائه رسمی این خدمت اعلام آمادگی کرد.

مدیرکل دفتر معماری سازمانی و هوشمندسازی رگولاتوری گفت: به منظور پاسخگویی سریع و ۲۴ ساعته به سوالات کاربران، چت بات هوش مصنوعی در پورتال سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی راه اندازی شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، مهدی مظفری مدیرکل دفتر معماری سازمانی و هوشمندسازی رگولاتوری  با اشاره به ایجاد راه ارتباطی جدید با کاربران گفت: این چت بات با استفاده از الگوریتم‌ها و مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی و با هدف تسهیل در دسترسی مخاطبان پایگاه اینترنتی این سازمان به اطلاعات و افزایش کیفیت خدمات ایجاد شده است.

وی افزود: کاربران می توانند در صفحه اصلی پایگاه اینترنتی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به آدرس https://www.cra.ir با کلیک کردن بر روی این چت بات، سوالات خود را درباره نحوه ارایه خدمات این سازمان به صورت آنلاین مطرح کرده و پاسخ شان را دریافت کنند.

عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس، ضمن اشاره به تذکری که در خصوص اختلال در آنتن‌دهی تلفن همراه به وزیر ارتباطات داده است، گفت: ما قطعا بررسی این معضل را در اولویت دستورکار کمیسیون صنایع و معادن قرار خواهیم داد.

علی حدادی در گفت‌وگو با خبرنگار خانه ملت، در انتقاد به وضعیت آنتن‌دهی تلفن همراه و پوشش اینترنت که در سراسر کشور حتی در پایتخت با اختلالات جدی مواجه شده است، گفت: هم‌اکنون قطعی‌های مستمر آنتن تلفن همراه به یک معضل جدی تبدیل شده و مشکلات متعددی برای مردم ایجاد کرده است.

نماینده مردم ساوجبلاغ، نظرآباد، طالقان و چهارباغ در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: بنده در ابتدا تصور کردم این مشکل تنها در استان البرز وجود دارد بنابراین این مشکل را با مدیرکل استان مطرح کردم تا به‌طور جدی پیگیری کند اما با پیگیری‌های صورت گرفته متاسفانه به این نتیجه رسیدیم که این معضل در سراسر کشور وجود دارد به همین دلیل در این رابطه تذکری به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دادیم.

این نماینده مردم در مجلس دوازدهم، یادآور شد: این یک ایراد جدی است که در حوزه برقراری ارتباطات در کشور وجود دارد و نباید این سبک و سیاق استمرار داشته باشد بنابراین لازم است وزیر در این رابطه دقت لازم را داشته و پیگیری جدی داشته باشد و با سرعت این مشکل را برطرف کند.

عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ما قطعا بررسی این معضل را در اولویت دستورکار کمیسیون صنایع و معادن قرار خواهیم داد و از وزیر و معاونانش دعوت می‌کنیم تا در نشست کمیسیون حضور پیدا کرده و در این رابطه توضیحاتی را ارائه دهند و باید مشکل رفع شود./

ایرانسل با تمرکز بر حوزه‌های اصلی اقتصاد دیجیتال، از جمله زیرساخت ارتباطی، توانمندسازی کسب‌وکارها و ارائه محصولات و خدمات دیجیتال برای تحقق تحول دیجیتال و دولت هوشمند، در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی الکامپ ۱۴۰۴، شرکت می‌کند.

به گزارش روابط‌عمومی ایرانسل، اولین و بزرگترین اپراتور دیجیتال ایران با شعار «جریان‌ساز آینده هوشمند»، با حضور در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی الکترونیک، کامپیوتر و تجارت الکترونیک (الکامپ)، در سالن ۳۸ محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران، از ۳ تا ۶ مهرماه  ۱۴۰۴، آخرین محصولات، خدمات و دستاوردهای خود را در محورهایی مانند اینترنت نسل پنجم، شبکه فیبرنوری و محصولات و راهکارهای سازمانی، به بازدیدکنندگان از نمایشگاه، به‌ویژه جوانان علاقه‌مند به حوزه فناوری که بخش قابل توجهی از مشترکان وفادار ایرانسل را تشکیل می‌دهند، معرفی می‌کند.

ایرانسل، با تمرکز بر استراتژی کلان خود در حرکت از اپراتور ارتباطی (Telco) به شرکت فناوری (Techco) و با نگاهی جامع به تمام حوزه‌های فعالیت خود، در نمایشگاه الکامپ شرکت می‌کند که شامل تحقیق و توسعه، بومی‌سازی، دیجیتال، ارتباط با مشتریان، فروش و توزیع، راهکارهای سازمانی، توسعه شبکه و زیرساخت، منابع انسانی، امنیت شبکه و پایداری و سرمایه‌گذاری اجتماعیاست. همچنین شرکت‌های مرتبط با ایرانسل از جمله گروه اسنپ و ویستامدیا نیز در کنار ایرانسل، در نمایشگاه الکامپ حضور دارند.

زیرساخت‌های ارتباطی هوشمند برای تحول دیجیتال

در مسیر تحول دیجیتال، ایرانسل با تمرکز مستمر بر توسعه نسل پنجم ارتباطات همراه، شبکه فیبر نوری، فناوری‌های نوین ارتباطی مانند فناوری  eSIM و توسعه قابلیت های جدید در زیرساخت ابری ایرانسل نظیر IPV6 و پردازش گرافیکی، تلاش کرده بستری پرسرعت، پایدار و امن را برای آینده فراهم کند؛ زیرساختی کلیدی که نه‌تنها تجربه کاربران را دگرگون می‌کند، بلکه زمینه‌ساز گسترش فناوری‌های نوینی همچون اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و خدمات ابری است. ایرانسل با کاربرد هوش مصنوعی توانسته بسیاری از فرایندهای خود در حوزه‌های مختلف، از جمله نگهداری شبکه را ارتقا دهد و گام‌های مؤثری برای بهبود کیفیت ارائه خدمات، بردارد.

در این نمایشگاه، بخشی از غرفه ایرانسل به سرویس فیبرنوری منازل و کسب‌وکارها (FTTx) اختصاص یافته است. این فناوری، سرعت و کیفیتی بالاتر نسبت به بقیه سرویس‌های ارتباطی و پایداری و ثبات ارتباط اینترنتی بدون نیاز به خط تلفن ثابت را ارائه می‌دهد و توسعه آن تا امروز در بیش از ۱۶۰ شهر کشور ادامه دارد. مردم و کسب‌وکارها این امکان را دارند تا با ارائه درخواست، از اینترنت پرسرعت فیبرنوری ایرانسل در شهرهایی که سرویس فیبرنوری آن به بهره‌برداری رسیده است، برخوردار شوند.

همچنین، ایرانسل سرویس اینترنت خانگی نسل پنجم (FWA) را در این نمایشگاه، ارائه می‌دهد. این سرویس با استفاده از مودم‌های فضای باز و سیم‌کارت ایرانسل، بدون نیاز به کابل‌کشی، امکان دسترسی سریع و آسان به اینترنت را فراهم می‌آورد. نصب آسان، قابلیت جابه‌جایی با ثبت مکان جدید و پشتیبانی از مودم‌های سازگار موجود، از جمله مزایای این سرویس است.

پیشبرد اقتصاد دیجیتال با خدمات نوآورانه

ایرانسل در مسیر توسعه اقتصاد دیجیتال، مجموعه‌ای از سرویس‌های نوآورانه را ارائه می‌دهد. در غرفه ایرانسل در نمایشگاه الکامپ ۱۴۰۴، سرویس‌های تجربه زندگی دیجیتال ایرانسل که مورد استفاده کاربران قرار دارند نیز به بازدیدکنندگان ارائه می‌شود. از جمله این سرویس‌ها، کیف پول دیجیتال ایرانسل «جیب‌جت»، نسل جدید سوپر اپلیکیشن «ایرانسل‌من»، تلویزیون اینترنتی «لنز» و آهنگ پیشواز، مجموعه سرویس‌های یلو (یلو نام، یلو ادوایز، یلو هاب، یلومارت) هستند.

در این میان، سامانه «یلونام» به‌عنوان سامانه یکپارچه احراز هویت و امضای دیجیتال، با بهره‌مندی از هوش مصنوعی، فرایندهای ثبت‌نام و احراز هویت را به‌صورت کاملاً آنلاین و امن انجام می‌دهد. یلونام امکان دریافت گواهی امضای دیجیتال، مدیریت حساب کاربری و احراز هویت سریع را برای کاربران فراهم می‌کند.

راهکارهای سازمانی ایرانسل

ایرانسل به‌عنوان اپراتور پیشرو در ارائه خدمات نسل پنج به صنایع، در نمایشگاه امسال، مجموعه‌ای از خدمات سازمانی پیشرفته خود را معرفی می‌کند. راهکارهایی که برای کمک به کسب‌وکارها در مسیر تحول دیجیتال طراحی شده‌اند. مهم‌ترین این خدمات، شامل مرکز تماس ابری (Cloud PBX)، زیرساخت ابری (IaaS)، سامانه مدیریت هوشمند ناوگان (FMS)، اینترنت اشیا صنعتی (IIoT)، راهکارهای واقعیت مجازی و افزوده (AR/VR) و کشاورزی هوشمند است. این سرویس‌ها با هدف افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ارتقای رقابت‌پذیری سازمان‌ها عرضه می‌شوند.

همچنین ایرانسل، با ارائه راهکارهای دیجیتال در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، معدن و سایر حوزه‌ها، نقش کلیدی در مسیر هوشمندسازی و افزایش بهره‌وری ایفا می‌کند. این راهکارها به صنایع کمک می‌کند تا با استفاده از داده‌های گسترده و فناوری‌های نوین، تصمیم‌گیری دقیق‌تر، کاهش هزینه‌ها و ارتقای ایمنی را تجربه کنند.

«شایا» شبکه ارتباطی یکپارچه ایرانسل با هدف تحول فضای کسب‌وکار، خصوصاً گسترش فرهنگ مشتری‌مداری، خدمات برون‌سپاری مراکز ارتباط با مشتریان و توسعه نرم‌افزار را به کسب‌وکارها ارائه می‌دهد.

سامانه «فواد ۱۲۸» با حضور شایای ایرانسل به عنوان مجری طرح و با کارفرمایی سازمان اداری و استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری‌اطلاعات به بهره‌برداری رسیده است. این سامانه با هدف پیگیری فوری و دقیق شکایات از نظام اداری و ارتقای شفافیت در دستگاه‌های اجرایی راه‌اندازی شده و ایرانسل با ارائه مرکز تماس هوشمند و راهکارهای دیجیتال، به تسهیل تعامل شهروندان و سازمان‌ها کمک می‌کند.

از دیگر دستاوردهای شایا، می‌توان به ارائه خدمات پاسخگویی سامانه‌های جامع تجارت ایران و همتا، ذیل سامانه یکپارچه ۱۲۴ وزارت صمت و مرکز ارتباط شرکت توزیع نیروی برق استان اصفهان و شهرستان مشهد و صنایع مختلف در حوزه حمل و نقل و شرکت‌های استارتاپی، اشاره کرد.

«یارا»، جدیدترین ابزار هوشمند پشتیبان ایرانسل، با به کارگیری هوش‌مصنوعی و با هدف تحول فضای کسب‌وکار و گسترش فرهنگ مشتری‌مداری، به عنوان یک مدل بزرگ فارسی زبان و هسته متفکر «چت‌بات» و «ویس‌بات»، در نمایشگاه الکامپ ۱۴۰۴ در دسترس بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد.

در بخشی از غرفه ایرانسل، مشترکان ایرانسل می‌توانند مشکلات احتمالی خود را با کارشناسان مرکز ارتباط با مشتریان ایرانسل مطرح و پیگیری کنند. خدمات ارتباط با مشتریان ناشنوا نیز در این بخش از غرفه ایرانسل معرفی و ارائه می‌شود.

در بخش دیگری از غرفه ایرانسل، بازدیدکنندگان می‌توانند با سیم‌کارت‌های نسل جدید ۰۹۰۰، آغازگر پیش‌شماره‌های شبکه تلفن همراه ایران و یکی از پیش‌شماره‌های ارزشمند ایرانسل که نماد ورود به نسل نوین ارتباطات و تمایز در تجربه کاربری است، همچنین پرتال حراج شماره‌های رند و بازارگاه ایرانسل برای عرضه محصولات دیجیتال آشنا شوند.

گام‌های ایرانسل برای آینده‌ای سبز

در غرفه ایرانسل، بخشی نیز به حوزه «پایداری و سرمایه‌گذاری اجتماعی» اختصاص یافته است. در این بخش، بازدیدکنندگان می‌توانند با کارشناسان ایرانسل درباره موضوعاتی همچون پایداری کسب‌وکار، پروژه‌های سرمایه‌گذاری اجتماعی شرکتی، کاهش شکاف دیجیتال، مدیریت آثار محیط‌زیستی کسب‌وکار، کاهش انتشار کربن و دیگر اقدامات مسئولانه ایرانسل گفت‌وگو کنند و همچنین با گزارش پایداری ایرانسل آشنا شوند.

ایرانسل در پنج سال گذشته، برای نخستین بار در صنعت فناوری‌اطلاعات و ارتباطات ایران، «گزارش پایداری کسب‌وکار» خود را به صورت متوالی منتشر کرده است. این گزارش، با تمرکز بر بررسی آثار اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی کسب‌وکار ایرانسل بر جامعه ایران، دستاوردها و چالش‌های این شرکت در پایش و مدیریت شاخص‌های پایداری را مرور می‌کند و مبنایی برای مقایسه سالانه این شاخص‌ها در حوزه «کسب‌وکار مسئولانه» به شمار می‌رود.

ایرانسل در این نمایشگاه، آماده گفت‌وگو و همکاری با شرکت‌های مختلف تولیدکننده داخلی است تا با تقویت تعاملات و بهره‌گیری از توانمندی‌های بومی، در مسیر بومی‌سازی هرچه بیشتر محصولات و خدمات مورد نیاز گام بردارد.

آکادمی ایرانسل به‌عنوان یکی از بخش‌های این غرفه، با ارائه دوره‌ها و برنامه‌های متنوع آموزشی در راستای ارتقای مهارت‌های تخصصی و توسعه فردی کارکنان و علاقه‌مندان فعالیت می‌کند و در همین چارچوب، با رویکرد معرفی اقدامات ایرانسل در زمینه تحول و نوآوری، میزبان بازدیدکنندگان است.

بازدیدکنندگان از غرفه ایرانسل در نمایشگاه می‌توانند با کارشناسان منابع انسانی، به صورت مستقیم گفت‌وگو کنند و با آخرین فرصت‌های شغلی ایرانسل آشنا شوند.

حمایت از نوآوری و استارتاپ‌ها در الکام‌پیچ و الکام‌تاکس

در راستای حمایت از اکوسیستم نوآوری کشور، ایرانسل با پشتیبانی از رویدادهای «الکام‌پیچ» و «الکام‌تاکس»، فرصتی ویژه برای ارائه و رشد ایده‌های استارتاپی فراهم کرده است. هلدینگ ویستا، بازوی سرمایه‌گذاری ایرانسل، با هدف توسعه زیست‌بوم نوآوری، از تیم‌های برتر حمایت می‌کند.

«اتاق رسانه» غرفه ایرانسل در سالن ۳۸ نیز میزبان خبرنگاران و اهالی رسانه است.

علاقه‌مندان به بازدید از آخرین دستاوردهای فناورانه و نوآورانه ایرانسل، می‌توانند در روزهای ۳ تا ۶ مهرماه ۱۴۰۴، از ساعت ۹ تا ۱۷ در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران حضور پیدا کرده و به سالن اصلی نمایشگاه «سالن ۳۸»، مراجعه کنند.