شفاف‌سازی درباره سرانجام نسخه‌های واسط تلگرام
معاون مرکز ملی فضای مجازی درگفتگویی درباره دلایل اقدام این مرکز برای توقف حمایت از ۵ پیام‌رسان بومی، تعیین تکلیف نسخه های فارسی تلگرام وآخرین وضعیت فیلترینگ این شبکه خارجی توضیح داد.
خبرگزاری مهر؛ معصومه بخشی پور - روز گذشته معاون وزیر ارتباطات از پایان حمایت از ۵ پیام رسان بومی که دریک سال اخیر به عنوان جایگزینی برای شبکه خارجی تلگرام فعالیت می کردند، خبر داد. طبق این اعلام با تصمیم مرکز ملی فضای مجازی، مقرر شد از این پس تنها ۲ پیام رسان بومی «سروش» و «گپ» که حدود ۸۵ درصد کاربران پیام رسانهای داخلی را از آن خود کرده و عملکرد موفق تری داشتند، همچنان مورد حمایت وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی باشند.
از این رو با عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی درباره حذف سایر پیام رسانهای بومی و دلایل این انتخاب، فعالیت بدون فیلتر نسخه های فارسی تلگرام در کشور و انتشار برخی اخبار درباره رفع فیلتر این شبکه اجتماعی خارجی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در زیر می آید:
* موضوع مورد توجه فعلی درخصوص فعالیت پیام رسانهای داخلی در کشور، به تصمیم مرکز ملی فضای مجازی برای لغو حمایت از ۵ پیام رسان و ادامه حمایت از ۲ پیام رسان برمی گردد. این تصمیم با چه هدفی گرفته شده است و فعالیت سایر پیام رسانهای بومی در کشور به چه نحوی ادامه پیدا خواهد کرد؟
پیام رسانهای دیگر می توانند به کارشان ادامه بدهند. نکته این است که ۷ پیام رسان بومی در مرحله نخست مورد حمایت قرار گرفتند، اما به دلیل وجود منابع محدود و با توجه به اینکه در دور دوم، انتظار ما این است که حجم ترافیکی و تعداد کاربران پیام رسانهای بومی بالاتر روند، محدوده حمایت را تنگ تر کرده تا بتوانیم حمایتهای بهتری انجام دهیم. اما این به این معنی نیست که مابقی پیام رسانها نمی توانند به فعالیتشان ادامه دهند.
* یعنی از ابتدا به پیام رسانهای بومی گفته شده بود که مورد ارزیابی قرار گرفته و ممکن است از گردونه حمایت حذف شوند؟
بله گفته شده بود که این مرحله، مرحله اول حمایت خواهد بود. ما در جلسات متعددی که با پیام رسانها داشتیم به آنها گفته بودیم که شما را ارزیابی می کنیم و بعد از ارزیابی در یک لیست، پیام رسانها را براساس رتبه اول، دوم و سوم تعیین و مشخص خواهیم کرد. بعد از انجام این ارزیابی نیز در جلسات حضوری، این رتبه بندی را به آنها ابلاغ کرده و گفتیم که در کدام بخش از این رتبه بندی قرار گرفتند.
* این ارزیابی صورت گرفته، بر چه مبنایی انجام شد؟
در این زمینه ۳ محور ارزیابی وجود داشت که شامل امتیاز طراحی، امتیاز امنیتی و امتیاز اجرایی می شد. این ۳ امتیاز با جزئیات مورد نیاز ، مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت دو پیام رسان «سروش» و «گپ» رتبه های اول و دوم را به دست آورده و مقرر شد در مرحله دوم، فقط این دو پیام رسان، مورد حمایت قرار گیرند. بنابراین پیام رسانهای دیگر نیز می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و ممنوعیتی به جهت ادامه کار، برای آنها وجود نخواهد داشت.
*حمایتهای جدید از دو پیام رسان منتخب چگونه خواهد بود؟
حمایتهای جدید به مباحث ترافیکی و قدرت انجام محاسبات و سرورهای مورد نیاز برمی گردد. به این معنی که با این دو پیام رسان توافق شده که میزان سرورهای مورد نیاز و نیز مقدار منابع ذخیره سازی مورد نیازشان را به ما اعلام کنند. در حال آماده سازی بستر ارائه سرویس به این دو پیام رسان از جهت ترافیکی و ارتباط با شبکه مورد نیازشان توسط وزارت ارتباطات هستیم.
آیا از نظر مالی نیز مجددا این دو پیام رسان مورد حمایت قرار می گیرند؟
نه؛ قرارمان این نیست که در بخش دوم حمایت، بحث مالی داشته باشیم. چرا که پرداخت وام به پیام رسانهای بومی انجام شده و برگردان این وام هنوز انجام نشده است. به همین دلیل ما بحث حمایت مالی نخواهیم داشت و عمدتا به صورت سرویس و خدمات مورد نیاز، از آنها حمایت خواهیم کرد.
* آیا ابلاغیه لغو حمایت از ۵ پیام رسان، تنها به وزارت ارتباطات ارائه شده است؟
نه این طور نیست. مصوبه دیگری نیز داشتیم که بخش های دولتی نیز حمایت خود را از دو پیام رسان منتخب آغاز کنند و نسبت به ارائه خدمات دولت الکترونیک با این دو پیام رسان، توافق های لازم را انجام دهند.
* آیا در شرایط فعلی این دو پیام رسان، پتانسیل ارائه خدمات دولت الکترونیک را دارند؟
بله دارند. براساس بررسی های صورت گرفته، دو پیام رسان سروش و گپ نسبت به سایر پیام رسانهای بومی از حیث بسترسازی برای ارائه خدمات دولت الکترونیک در جایگاه بهتری قرار دارند. از سوی دیگر با توجه به انتقال نقاط ضعفشان، این پیام رسانها برنامه های لازم را ترتیب داده و برنامه ریزی کردند که بتوانند این پتانسیل را بهتر ایجاد کنند.
* وضعیت تعداد کاربران پیام رسانهای بومی در کشور چگونه است و به اهداف مدنظر برای جایگزینی این پیام رسانها به جای تلگرام رسیده ایم؟
آمارها تا حدودی نسبت به آخرین بررسی های انجام شده، متفاوت است و این تغییر به شرایط مختلفی اعم از شرایط فیلترینگ که باید اتفاق می افتاد و نیافتاد و نیز حضور سرویس هایی مانند طلاگرام و هاتگرام بازمی گردد. از سوی دیگر مساله ارائه خدمات دولت الکترونیک که نیاز به زمان و برنامه ریزی داشت نیز دلیل دیگر این موضوع است. این دلایل را اگر کنار هم بگذاریم می توانیم درباره کاهش تعداد کاربران پیام رسانهای بومی، دلیل داشته باشیم. هم اکنون تعداد کاربران پیام رسانها نسبت به آنچه که ۳ ماه پیش بررسی شده، مقداری کاهش را نشان می دهد اما پیش بینی ما این است که این کاهش به سرعت قابل جبران خواهد بود، به شرط اینکه تصمیم گیری نهایی اتفاق بیافتد و به زمان بندی اعلام شده در رسانه ها برای فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی پایبند باشیم.
* زمان بندی برای پایان فعالیت هاتگرام و طلاگرام چه زمانی است و آیا قرار است این دو پیام رسان فیلتر شوند؟
منظور از اعلام زمان بندی، فیلترینگ نیست؛ بلکه تعیین تکلیف این نسخه های فارسی تلگرام است. در کنار این تعیین تکلیف، باید فیلترینگ به درستی انجام شود و بخش های دولتی نیز همت کرده و خدمات دولت الکترونیک را با تمرکز بر این دو پیام رسان در اختیار مردم قرار دهند. قرار است که تا انتهای آبان ماه و ابتدای آذرماه، فعالیت دو پیام رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تعیین تکلیف شود.
قرار بود نسخه های فارسی تلگرام به پیام رسان بومی تبدیل شوند، آیا این موضوع با لغو حمایت از پیام رسانهای بومی منافات ندارد؟
- بله دقیقا باید این اتفاق بیافتد و این دو پیام رسان به پیام رسان بومی تبدیل شوند و مانند سایر پیام رسانهای بومی به فعالیت خود ادامه می دهند. ما وقتی گفتیم که از دو پیام رسان حمایت می کنیم به این معنی نیست که تا ابد این حمایت فقط از دو پیام رسان صورت می گیرد. بلکه اگر مجموعه ای بیاید و توانمندیها و ظرفیت خود را به ما ثابت کند، ما آن را مورد حمایت قرار خواهیم داد. به همین دلیل بررسی دوره ای از عملکرد پیام رسانها را در دستور کار قرار داریم و جایگاه مجموعه پیام رسانها را دوباره آنالیز خواهیم کرد. در دوره بعدی ارزیابی چنانچه پیام رسانهای منتخب فعلی مسیر کسب و کارشان تغییر کرد و سایر پیام رسانها نیز به کیفیت مدنظر ما رسیدند، پیام رسانهای دیگری را در جایگاه اول و دوم قرار می دهیم و به طور قطع سمت و سوی این حمایت تغییر خواهد کرد.
* ارزیابی مرحله بعدی، چقدر زمان می برد؟
- در کمتر از یک سال آینده و پیش بینی این است که طی ۶ ماه، به محض آنکه خدمات و حمایتهای فاز دوم انجام شد و ما به این نتیجه برسیم که پیام رسانهایی که خدمت فاز دوم را گرفتند آماده ارزیابی هستند، دوباره ارزیابی را انجام خواهیم داد. بنابراین مابقی پیام رسانها نباید ناامید باشند. بلکه می توانند به فعالیتشان ادامه دهند و ما امیدواریم که در فازهای بعدی بررسی، امتیازهای بهتری را کسب کنند.
* درحال حاضر پیام رسان های بومی چه تعداد کاربر جذب کرده اند؟
- نتایج آخرین مرحله ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی نشان می دهد که حدود ۲۵ میلیون کاربر ایرانی پیام رسانهای بومی را نصب کردند. این تعداد به صورت همزمان فعال نیستند و البته شاهد هستیم که سرعت و تعداد نصب کاهش پیدا کرده است که دلایل آن را توضیح دادم.
* از این تعداد چند درصد کاربران را دو پیام رسان منتخب دراختیار دارند؟
- حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد این کاربران، مختص دو پیام رسان سروش و گپ است.
* به عنوان آخرین سوال، برخی اخبار غیررسمی از لغو فیلتر تلگرام حکایت دارد، آیا برنامه ای در این زمینه در مرکز ملی فضای مجازی در دست بررسی نیست؟
- من این مورد را نشنیدم و شایعه است.
گفته می شود به دلیل برنامه ریزی برای رفع فیلتر تلگرام، برخی سایتها و کانالهای خبری که تا پیش از این از تلگرام خارج شده اند به سمت تلگرام برگشته اند ؟
- دلیل این حرکت که از سوی برخی انجام شده، اینطور عنوان شده است که با توجه به اینکه فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی قانونی شد پس ما به تلگرام بازمی گردیم که چنین چیزی اصلا نیست. چرا که تاکنون هیچ اطلاعیه ای مبنی بر برداشتن ممنوعیت استفاده از تلگرام، طلاگرام و هاتگرام برای مجموعه های دولتی و غیردولتی و تشکل ها صادر نشده است. بلکه در اطلاعیه ای گفته شد که با توجه به شرایط خاصی که در کشور وجود دارد، جلوی فعالیت طلاگرام و هاتگرام تا این تاریخ گرفته نمی شود. اما اصلا گفته نشد که خبرگزاریها و کسب و کارها به سمت تلگرام برگردند.
معصومه بخشی پور
