| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
وزارت دادگستری آمریکا هشدار داده که گوگل قصد دارد با سوءاستفاده از هوش مصنوعی کنترل انحصاری خود را بر دنیای جستجوی برخط تشدید کند.
به گزارش فارس به نقل از رویترز، وزارت دادگستری آمریکا همزمان با آغاز محاکمه گوگل و رسیدگی به پرونده ضد انحصار آن اعلام کرد: باید اقداماتی جدی برای جلوگیری از استفاده از محصولات هوش مصنوعی گوگل انجام شود تا از گسترش سلطه آن بر دنیای جستجوی برخط جلوگیری شود.
ممکن است در جریان رسیدگی به این پرونده، گوگل جایگاه خود را بهعنوان یک سکوی دسترسی به انواع خدمات و اطلاعات برخط از دست بدهد و این امر نحوه استفاده از اینترنت را به طور اساسی تغییر خواهد داد.
وزارت دادگستری آمریکا در صورت محکومیت قطعی گوگل، این شرکت را ملزم خواهد کرد مرورگر کروم خود را بفروشد و اقدامات دیگری را برای پایاندادن به آنچه که کنترل انحصاری بازار جستجوی برخط میداند، انجام دهد.
برخی دادستانهای آمریکایی این شکایت را با پروندههای گذشته مقایسه کردهاند که منجر به چندتکه شدن شرکتهایی مانند ایتیاندتی و استاندارد اویل شده است.
دیوید دالکوئیست، وکیل دادگستری در آمریکا در این مورد گفت: اکنون زمان آن است که به گوگل و سایر انحصارگران فضای مجازی بگوییم اگر قوانین ضد انحصار را زیر پا بگذارید، عواقبی در پی خواهد داشت.
وزارت دادگستری و ائتلاف گستردهای از دادستانهای کل ایالتهای مختلف آمریکا در تلاش برای یافتن راهحل هایی هستند که معتقدند رقابت را در فضای مجازی احیا میکند.
او گفت: کنترل انحصاری گوگل بر بازار جستجوی بر خط به بهبود محصولات هوش مصنوعی آن کمک میکند و این راهی برای هدایت کاربران بهسوی استفاده از موتور جستجوی این شرکت است و باید از آن جلوگیری کرد.
گوگل ماهانه مبلغی را برای نصب اپلیکیشن هوش مصنوعی جمینی خود بر روی گوشیهای هوشمند ساخت سامسونگ پرداخت میکند، این قرارداد ممکن است تا سه سال دیگر تمدید شود. شرایط مالی این قرارداد فاش نشده، اما برخی منابع مبلغ آن را هنگفت توصیف کردهاند.
قاضی دادگاهی در آمریکا اعلام کرد گوگل به طور غیرقانونی بر دو بازار فناوری تبلیغات آنلاین سلطه کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، این ضربه دیگری به شرکت فناوری مذکور است و زمینه را برای دادستان های آنتی تراست جهت تجزیه محصولات تبلیغاتی اش هموار می کند.
لئونی برینکما قاضی دادگاهی در ایالت ویرجینیا اعلام کرد گوگل برای کسب و حفظ عمدی قدرت انحصاری در بازارهای مخصوص ناشران و سرورهای تبلیغاتی و همچنین بازار تبادل آگهی که بین خریدار و فروشنده وجود دارد، مقصر است.
این تصمیم زمینه را برای یک جلسه استماع دیگر جهت تعیین اقداماتی که گوگل باید برای احیای رقابت در این بازارها انجام دهد مانند فروش بخش هایی از کسب وکار در یک دادگاه دیگر که البته هنوز تعیین نشده، فراهم می کند.
این دومین رای دادگاه مبنی انحصار قدرت غیرقانونی توسط گوگل است. پیش از این نیز دادگاهی دیگر رای مشابهی درباره جستجوی آنلاین صادر کرده بود.
ناشران سرورهای تبلیغاتی پلتفرم هایی هستند که از سوی وب سایت ها برای ذخیره سازی و مدیریت ذخایر تبلیغات دیجیتال آنها استفاده می شوند. این فناوری در کنار تبادل تبلیغات به ناشران اخبار و دیگر تهیه کنندگان آنلاین محتوا اجازه می دهد از فروش تبلیغات درآمدزایی کنند. این سرمایه ها جریان حیات اینترنت به حساب می آیند.
برینکما در این باره نوشت: این عملکرد انحصاری گوگل علاوه بر محروم کردن رقبا از رقابت به مشتریانش، فرایند رقابت و درنهایت مصرف کنندگان اطلاعات در وب آسیب زیادی زده است.
با این وجود رگولاتورهای آنتی تراست نتوانستند ادعاهای جداگانه مبنی بر آنکه شرکت در شبکه های آگهی انحصار دارد را اثبات کنند.
دولت آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ دستور داده که تمام متقاضیان ویزای آمریکا که از ژانویه ۲۰۰۷ به غزه سفر کردهاند، باید تحت بررسی دیجیتال قرار بگیرند. این تصمیم بهمنظور کنترل دقیقتر اطلاعات دیجیتال این افراد اتخاذ شده است.
فارس نوشت: زنی پس از دیدار با یکی از بستگانش در فرودگاه دالس نزدیک واشنگتن اشکش را پاک میکند. این عکس را خبرگزاری فرانسه چند هفته پس از آغاز ممنوعیت سفر مسلمانان به آمریکا در سال ۲۰۱۷ گرفته است.
این دستور مربوط به یک سند داخلی از وزارت خارجه آمریکا است که به رویت خبرگزاری انگلیسی رویترز رسیده است. این دستور تمامی کارکنان سازمانهای غیردولتی و همچنین افرادی که به عنوان مقام رسمی یا دیپلماتیک به غزه سفر کردهاند را هم شامل میشود. سند مذکور در تاریخ ۱۷ آوریل به امضای مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، رسیده و به تمام نمایندگیهای دیپلماتیک و کنسولی آمریکا ارسال شده است. چنانچه رصد فعالیتهای متقاضی در شبکههای اجتماعی حاوی اطلاعاتی مرتبط با مسائل امنیتی باشد بایستی تحقیقاتی متشکل از چندین نهاد انجام شود تا مشخص شود که فرد متقاضی تهدیدی برای «امنیت ملی» محسوب میشود یا خیر. تصمیم دولت دونالد ترامپ برای اجباری کردن بررسی شبکههای اجتماعی متقاضیان ویزای آمریکا در ادامه سیاستهای بحثبرانگیز این دولت در تشدید نظارت بر مسافران خارجی قرار میگیرد و با انتقادات گستردهای مواجه شده است. این اقدام که به گفته منتقدان مصداق «تفتیش عقاید دیجیتال» است ریشه در رویکردهای سختگیرانه امنیتی پس از وقایع ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ دارد اما در دورههای اخیر، بهویژه در دولتهای متمایل به سیاستهای ضد مهاجرتی، ابعاد تهاجمیتری یافته است.دولت ترامپ پیشتر در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ با اجرای «ممنوعیت سفر» برای اتباع چندین کشور عمدتاً مسلمان، از جمله ایران، لیبی، سومالی، سوریه و یمن، جنجالهای فراوانی به پا کرد.
این سیاست که به «ممنوعیت سفر مسلمانان» شهرت یافت، از سوی سازمان ملل، گروههای حقوق بشری و حتی برخی قضات فدرال آمریکا بهعنوان اقداماتی تبعیضآمیز و ناقض اصول حقوق بشر محکوم شد.بررسی فعالیت در شبکههای اجتماعی که از سال ۲۰۱۹ بهصورت محدود برای برخی متقاضیان ویزا اعمال شد، اکنون با هدفگیری خاص افرادی که به غزه سفر کردهاند، به ابزاری برای غربالگری سیاسی و عقیدتی تبدیل شده است.این اقدام بهویژه به دلیل تمرکز بر غزه، منطقهای که تحت محاصره و حملات شدید اسرائیل قرار دارد، انتقادات تندی را برانگیخته است. انتظار میرود این سیاست، فعالان حقوق بشر، کارکنان سازمانهای غیردولتی و دیپلماتهایی را که برای کمکهای بشردوستانه یا میانجیگری در غزه حضور داشتهاند، هدف قرار دهد و میتواند به انزوای بیشتر این منطقه و تضعیف تلاشهای امدادی منجر شود. سازمانهای حقوق بشری مانند عفو بینالملل و شورای روابط آمریکایی-اسلامی (CAIR) هشدار دادهاند که چنین سیاستهایی، با نقض حریم خصوصی و آزادی بیان، به بهانه امنیت ملی، تبعیض علیه گروههای خاص را نهادینه میکند.علاوه بر این، سابقه اقدامات مشابه نشان میدهد که بررسی شبکههای اجتماعی اغلب به تصمیمگیریهای ناعادلانه منجر شده است. گزارشهای متعددی از سالهای گذشته حاکی از آن است که پستهای بیضرر در شبکههای اجتماعی، مانند انتقاد از سیاستهای خارجی آمریکا یا حمایت از حقوق فلسطینیان میتواند بهعنوان «اطلاعات منفی» تفسیر شده و به رد درخواست ویزا یا حتی بازداشت متقاضیان منجر شود. به گفته کارشناسان این روند نهتنها کارایی امنیتی محدودی دارد بلکه به ایجاد فضای ترس و خودسانسوری در میان کاربران شبکههای اجتماعی دامن میزند.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در مصاحبه با رویترز از اظهارنظر درباره این سند داخلی خودداری کرده اما گفت که هر مسافر احتمالی به آمریکا تحت بررسیهای امنیتی گسترده بینسازمانی قرار میگیرد. به گفته این سخنگو، بررسیهای امنیتی از زمان درخواست ویزا آغاز شده و در طول فرآیند صدور و حتی پس از آن در دوره اعتبار ویزا ادامه خواهد داشت تا اطمینان حاصل شود که فرد همچنان واجد شرایط سفر به ایالات متحده است.
آویو هوکر، یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل شرکت Faddomدر حوزه فناوری، اطلاعات و اینترنت مینویسد: «با تداوم پیشرفت تکنولوژی، به طور بیسابقه، نیاز به اقدامات امنیت سایبریِ قویتر، هر روز، بیشتر احساس میشود.»
به گزارش عصر ارتباط از Calcalistech، در دنیای دیجیتال امروز، مرزهای میان نوآوری تکنولوژیکی و تهدیدات سایبری روزبهروز محوتر میشود. هکرها از قابلیتهای هوش مصنوعی و انبوه دادههای شخصی، بهرهبرداری و امنیت سایبری را به حوزه پیچیده و چالشبرانگیز تبدیل کردهاند.
در همین رابطه مقالهای که اخیرا در روزنامه واشنگتنپست منتشر شده، به افزایش چشمگیر هزینههای مالی جرایم سایبری بین سالهای 2020 تا 2023 اشاره دارد. این روند، حاکی از تغییرات عمده در اکوسیستم تکنولوژیکی است. هکرها از مجریان ناشناس که در سایه فعالیت میکردند، به حرفهایهای ماهر تبدیل شدهاند. آنها با استفاده از ابزارهای پیشرفته هوش مصنوعی به سیستمها نفوذ میکنند، هویتها را میدزدند و حتی امنیت ملی را به خطر میاندازند.
این تهدیدات، فراتر از تقلب مالی است. نهادهای اطلاعاتی خارجی از دادههای شخصی برای شناسایی عوامل مخفی، ردیابی حرکتهای نظامی و اعمال فشار بر کارکنان امنیتی استفاده میکنند. برای مثال، نقضهای امنیتی اخیر در ارائهدهندگان عمده خدمات تلفن همراه مانند AT&T وVerizon ، به قدری شدید بود که به مقامات دولتی توصیه شد از بحث درباره مسائل حساس از طریق تلفن خودداری کنند.
در هسته مرکزی این حملات، دادههایی قرار دارند که مقدار زیادی از آنها، از سوابق پزشکی گرفته تا شمارههای تامین اجتماعی و جزییات تماس را شامل میشوند. اطلاعات شخصی به طور گسترده در دسترس است.
ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، به بازیگران بدخواه، این امکان را میدهند که این دادهها را با سرعت بیسابقه، پردازش و تحلیل کنند و حملات هدفمند و پیچیدهای را برنامهریزی نمایند که شناسایی آنها بسیار دشوار است.
پیامدهای این تهدیدات نیز بسیار گسترده است: خسارات مالی، آسیب به سیستمهای شرکتی و تهدید امنیت ملی. نهادهای اطلاعاتی خارجی که از اطلاعات شخصی دقیق برخوردارند، میتوانند از آسیبپذیریها استفاده کنند تا اهداف خود را پیش ببرند.
این چشمانداز تهدیدآمیز در حال تحول، بر اهمیت مقرراتی مانند قانون تابآوری عملیاتی دیجیتال (DORA)، تاکید میکند. این چارچوبها نه تنها اختیاری نیستند، بلکه استانداردهای ضروری برای مدیریت خطرات سایبری را تعیین میکنند و مجازاتهای سنگینی را برای سازمانهایی که از رعایت آنها سر باز میزنند، درنظر میگیرند.
مسیر پیشرو، فراتر از ابزارهای تکنولوژیک، به یک رویکرد جامع نیاز دارد که نقشهبرداری از زیرساختهای فناوری اطلاعات، تشخیص آسیبپذیریها، به صورت آنی و تضمین شفافیت کامل سیستمها را شامل میشود.
با تداوم پیشرفت تکنولوژی، بهطور بیسابقه، نیاز به اقدامات امنیت سایبری قویتر، هر روز، بیشتر میشود. این، تنها مسئولیت سازمانها و دولتها نیست، بلکه افراد نیز باید نقش خود را در درک خطرات و اتخاذ اقدامات اولیه برای محافظت از داراییهای دیجیتال ایفا کنند.
در نهایت، تصمیم با خود ماست: آیا میخواهیم در برابر تهدیدات در حال تحول، آسیبپذیر بمانیم یا استراتژیهای پیشگیرانهای را در پیش بگیریم که آینده دیجیتال ما را تامین کند؟ در عصری که اطلاعات، معادل قدرت است، محافظت از این اطلاعات برای حفظ آینده، ضروری است.
عربستان سعودی در چارچوب چشمانداز ۲۰۳۰، توسعه پلتفرمهای بومی را در دستور کار قرار داده است تا وابستگی به پلتفرمهای خارجی را کاهش دهد اما در جذب کاربران به پلتفرمهای داخلی با چالشهایی روبهروست.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی مرکز ملی فضای مجازی، پلتفرمها در جهان امروز نهتنها بستر تعاملات اجتماعی و اقتصادی هستند، بلکه نقش تعیینکنندهای در حکمرانی داده، شکلدهی به افکار عمومی، جهتدهی به اقتصاد دیجیتال و تقویت قدرت نرم کشورها ایفا میکنند.
از اینرو، توانمندسازی در حوزه پلتفرمداری و شکلدهی به زیستبوم بومی این حوزه، به یکی از ارکان راهبردی حکمرانی فضای مجازی تبدیل شده است. کشورهایی که از قدرت ساخت، توسعه و تنظیمگری پلتفرمهای بومی برخوردارند، نهتنها در برابر سلطه پلتفرمهای فراملی آسیبپذیر نیستند، بلکه میتوانند سهم مؤثری در اقتصاد و امنیت فضای مجازی جهانی داشته باشند.
بر همین اساس، مرکز رسانه و روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی در قالب پرونده ویژهای با عنوان «پلتفرمداری و تنظیمگری در جهان»، به واکاوی سیاستها و تجارب کشورهای مختلف در این حوزه پرداخته است.
در دومین گزارش از این پرونده، ابعاد گوناگون سیاستهای حمایتی دولت عربستان برای توسعه پلتفرمهای بومی، نحوه مواجهه آنان با پلتفرمهای خارجی و چارچوبهای قانونی ناظر بر این عرصه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
** نگاهی اجمالی به وضعیت شبهجزیره عربستان
عربستان سعودی واقع در غرب آسیا و شبهجزیره عربستان، بزرگترین کشور خاورمیانه از نظر مساحت است. این کشور مساحتی حدود ۲.۱۵ میلیون کیلومتر مربع دارد که پایتخت آن شهر ریاض است.
بر اساس دادههای موجود تا ژانویه ۲۰۲۵، جمعیت عربستان سعودی حدود 34.37 میلیون نفر تخمین زده میشود و میانگین سنی جمعیت 29.6 سال است که نشاندهنده جوانی نسبی جامعه سعودی است.
عربستان سعودی یکی از بالاترین نرخهای دسترسی به اینترنت در جهان را دارد و در ابتدای سال 2025، با رشد چشمگیر در زمینه استفاده از تکنولوژیهای دیجیتال مواجه شد. طبق گزارشهای DataReportal، تعداد 48.1 میلیون ارتباط شبکه موبایل در این کشور ثبت شده است که این رقم معادل 140 درصد از جمعیت کل کشور است که نشاندهنده استفاده گسترده افراد مختلف از چندین شبکه موبایلی است.
در حوزه استفاده از شبکههای اجتماعی، عربستان سعودی یکی از پیشروترین کشورها در خاورمیانه است. بر این اساس 34.1 میلیون هویت کاربری فعال در عربستان سعودی در ماه ژانویه 2025 ثبت شده که این رقم معادل 99.6 درصد از جمعیت کشور است. همچنین میانگین زمان صرفشده روزانه برای استفاده از این پلتفرمها ۳ ساعت و ۱۰ دقیقه است و تسلط بالای شبکههای اجتماعی در زندگی دیجیتال مردم عربستان سعودی را نشان میدهد.
در زمینه سرعت اینترنت نیز طبق گزارش Ookla، سرعت دانلود اینترنت موبایل در عربستان سعودی در ابتدای سال 2025 به 124.61 مگابیت بر ثانیه رسید که این سرعت نشاندهنده دسترسی سریع به اینترنت از طریق شبکههای داده سلولی است. سرعت اینترنت ثابت نیز در همین بازه زمانی به 116.96 مگابیت بر ثانیه رسید که گویای وجود زیرساختهای پیشرفته ارتباطی در این کشور است.
**از Beem تا أبشر؛ مسیر پرچالش عربستان برای بومیسازی پلتفرمهای خارجی
عربستان سعودی در سالهای اخیر اقداماتی را در راستای بومیسازی و توسعه پلتفرمهای داخلی خود انجام داده است. این اقدامات بخشی از استراتژی کلان این کشور در چارچوب «چشمانداز ۲۰۳۰» است که برای تقویت زیرساختهای دیجیتال بومی و همسو کردن آنها با ارزشهای فرهنگی و امنیتی عربستان سعودی صورت گرفته است.
یکی از نمونههای بارز این تلاشها، اعلام برنامههایی برای توسعه پلتفرمهای بومی بهعنوان جایگزین پیامرسانهای خارجی مانند واتساپ است. برای مثال، در سال ۲۰۲۰ گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه عربستان قصد دارد ظرف یک سال نرمافزاری بومی راهاندازی کند تا اطلاعات حساس کاربران در سرورهای داخلی ذخیره شود و از خطرات مرتبط با سرورهای خارجی جلوگیری کند. با گذشت چند سال همچنان سرنوشت این پروژه خاص شفاف نیست، اما براساس اعلام برخی از رسانهها تلاشها در این زمینه متوقف نشده است.
«Beem»، یک پیامرسان بومی عربستان سعودی است که در فوریه ۲۰۲۳ طی رویداد فناوری «LEAP» در ریاض توسط شرکت سعودی «MENA Communication Holding Company Limited» و با همکاری بزرگترین اپراتور مخابراتی عربستان، Saudi Telecom Company (STC)، رونمایی شد. این اپلیکیشن با ارائه امکاناتی چون تماس صوتی و تصویری باکیفیت، چت گروهی، فیلترهای واقعیت افزوده و ابزارهای همکاری حرفهای، بهعنوان یک پلتفرم چندمنظوره طراحی شد تا نیازهای شخصی کاربران و کسبوکارها را برطرف کند. تاکنون، این برنامه با بیش از ۸۶۹ هزار دانلود و امتیاز ۳.۸ از ۵ در فروشگاههای اپلیکیشن، استقبال نسبی را تجربه کرده است. کاربران از کیفیت تماسها و سادگی آن رضایت دارند، اما چالشهایی مثل کندی رابط کاربری یا محدودیتهای ذخیرهسازی رسانهها نیز مطرح شده است.
أبشر (Absher) یک سامانه الکترونیکی است که توسط دولت عربستان سعودی و تحت مدیریت وزارت کشور این کشور توسعه یافته است. این سامانه در سال ۲۰۱۰ راهاندازی شد و هدف آن ارائه خدمات دولتی به شهروندان، مقیمان و حتی بازدیدکنندگان به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری به ادارات است. هدف این سامانه در تسهیل امور روزمره و فراهم کردن دسترسی سریع و راحت به خدمات مختلف دولتی است.
خدمات أبشر شامل طیف وسیعی از امکانات، از جمله تمدید اقامت برای کارگران خارجی، صدور یا لغو ویزای خروج و بازگشت، صدور یا تمدید کارت شناسایی ملی، پرداخت جریمههای رانندگی و تمدید گواهینامه رانندگی، ثبت ازدواج یا طلاق، و بررسی وضعیت درخواستهای ویزا یا مجوزهای کاری است. همچنین این سامانه به کارفرمایان امکان مدیریت کارگران خانگی و کارمندان خود را به راحتی و از طریق اینترنت فراهم میکند. أبشر با ارائه این خدمات، نقش مهمی در بهبود کارایی و تسهیل دسترسی به خدمات دولتی ایفا میکند.
اپلیکیشن «نسک» (Nusuk) نیز پلتفرم رسمی دیجیتال عربستان سعودی برای تسهیل سفرهای زیارتی به مکه و مدینه است. این اپلیکیشن که جایگزین برنامه «اعتمرنا» شده، به زائران امکان میدهد تا بهصورت الکترونیکی برای ویزای عمره اقدام کنند، مجوزهای زیارت دریافت کنند و خدماتی مانند رزرو هتل، پرواز و برنامهریزی سفر را انجام دهند. کاربران میتوانند از طریق نسک، بازدید از مکانهای مقدس مانند روضه رضوان را که محدود به یک بار در سال و به مدت ۱۰ دقیقه است، رزرو کنند. همچنین اپلیکیشن اطلاعاتی درباره اوقات نماز، مکانهای مقدس، رستورانها و مراکز خرید ارائه میدهد و به چندین زبان در دسترس است. هدف اصلی نسک، ارتقاء تجربه زائران از طریق فناوری و کاهش نیاز به مراجعات حضوری است.
علاوه بر این، عربستان پروژههای بزرگتری مانند توسعه متاورس برای بازدید مجازی از اماکن مقدس، مانند کعبه، را نیز دنبال کرده که نشاندهنده تمایل این کشور به خلق فضاهای دیجیتال بومی با کاربردهای فرهنگی و مذهبی است.
هرچند عربستان تلاشهایی برای توسعه پلتفرمهای بومی انجام داده است، اما این برنامهها هنوز نتوانستهاند بهطور کامل با رقبای جهانی رقابت کنند یا اعتماد و جذابیت کافی برای جایگزینی با گزینههای خارجی به دست آورند.در نتیجه، مردم عربستان در حال حاضر عمدتاً به پلتفرمهای خارجی وابستهاند و پلتفرمهای خارجی همچنان در میان مردم عربستان محبوبیت بیشتری دارند.
** قوانین مدیریت فضای مجازی در عربستان
عربستان سعودی برای تنظیم و مدیریت فضای مجازی خود، مجموعهای از قوانین و استراتژیهای را وضع کرده است که هدف آنها تأمین امنیت سایبری و حفاظت از دادههای شخصی است. یکی از این قوانین، قانون مبارزه با جرایم سایبری (۲۰۰۷) است که بهطور خاص اقداماتی مانند دسترسی غیرمجاز به دادهها، سرقت اطلاعات مالی و بانکی، انتشار محتوای غیرقانونی و سوءاستفاده از دادههای شخصی را جرمانگاری میکند. این قانون برای مقابله با تهدیدات و جرایم سایبری طراحی شده و نقش اساسی در حفظ امنیت فضای مجازی در این کشور دارد.
در کنار آن، قانون حفاظت از دادهها (PDPL) که در سال ۲۰۲۱ تصویب شد، بر سه اصل اساسی تأکید میکند: اول، جمعآوری دادهها باید با رضایت آگاهانه کاربران انجام گیرد؛ دوم، افراد حق دارند به دادههای خود دسترسی داشته باشند و در صورت لزوم آنها را اصلاح یا حذف کنند؛ و سوم، سازمانها موظف به اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب برای حفاظت از دادهها هستند. این قانون مشابه بسیاری از قوانین حفاظت از دادهها در کشورهای دیگر، بهویژه قوانین حفاظت از دادههای اتحادیه اروپا (GDPR) است.

علاوه بر این، استراتژی امنیت سایبری ملی ۲۰۲۰ عربستان سعودی بهمنظور تقویت دفاعهای سایبری، بر تقویت قابلیتهای دفاعی برای مقابله با تهدیدات سایبری، حفاظت از زیرساختهای حیاتی اطلاعاتی، ارتقای آگاهی عمومی در زمینه امنیت سایبری، و تشویق به نوآوری و همکاریهای بینالمللی تأکید دارد.
**از محدودیت واتساپ تا سرکوب مخالفان عربستان در اسنپ چت
در سال ۲۰۱۱، دولت عربستان قوانینی را تصویب کرد که بر اساس آن، تمامی روزنامهها، وبلاگها و فعالان آنلاین ملزم به دریافت مجوز از وزارت اطلاعات شدند. این قوانین به دولت امکان میدهد تا بر محتوای منتشرشده در فضای مجازی نظارت داشته باشد و در صورت لزوم، اقدامات قانونی انجام دهد. دولت عربستان بهطور خاص بر محتوایی که انتقاد از حکومت یا تبلیغ ایدئولوژیهای مخالف، مانند شیعه، دارد، حساس است و اقدام به مسدودسازی چنین محتواهایی میکند.
عربستان سعودی از فناوریهای فیلترینگ پیشرفته، مانند SmartFilter، برای مسدودسازی وبسایتها و پلتفرمهایی که محتوای مخالف با سیاستهای دولت منتشر میکنند، استفاده میکند. به عنوان مثال، تماسهای صوتی و تصویری واتساپ در مقاطعی در عربستان مسدود شده بود، اما این محدودیتها در سالهای اخیر و بهویژه پس از سال ۲۰۱۷، با تصمیم دولت برای بازگرداندن دسترسی به این خدمات تا حدی برداشته شد. با این حال، گزارشهایی از کاربران نشان میدهد که گاهی اوقات تماسهای صوتی و تصویری واتساپ همچنان با مشکلاتی مانند فیلترینگ مواجه میشوند.
اسنپچت نیز یکی از محبوبترین شبکههای اجتماعی در عربستان سعودی است. به طوری که طبق آمار، بیش از ۹۰ درصد از کاربران ۱۳ تا ۳۴ ساله در این کشور از این اپلیکیشن استفاده میکنند.
با این حال، این محبوبیت تنها به سرگرمی و ارتباطات اجتماعی محدود نمیشود؛ بلکه دولت عربستان نیز از این پلتفرم برای کنترل فضای مجازی و برخورد با مخالفان داخلی بهره میبرد. گزارشها نشان میدهند که حکومت سعودی از طریق اسنپچت و دیگر شبکههای اجتماعی، به نظارت، تبلیغات دولتی و حتی شناسایی و سرکوب مخالفان میپردازد.
در همین راستا در سال 2023 روزنامه گاردین در گزارش مفصلی ادعا کرد که عربستان سعودی از پیامرسان اسنپچت برای تبلیغ بن سلمان، ولیعهد این کشور استفاده میکند و در عین حال اینفلوئنسرهایی را که در این پیامرسان از پادشاه آینده انتقاد میکنند با صدور احکامی ظالمانه نقره داغ میکند.
برخی از کاربران اسنپچت در عربستان، بهویژه اینفلوئنسرها و فعالان اجتماعی، به دلیل انتشار محتواهای منتقدانه یا مغایر با سیاستهای دولت، دستگیر و با احکام سنگین مواجه شدهاند. برای مثال، منصور الرقیبه، یکی از چهرههای مشهور اسنپچت، به دلیل برخی از پستهایش بازداشت و به ۲۷ سال زندان محکوم شد.
همچنین گزارش وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۲۲ تأیید میکند که دولت عربستان بهطور گسترده فضای مجازی، پیامهای خصوصی، ایمیلها و حتی اتاقهای گفتوگو را زیر نظر دارد.
اعمال تعرفههای تجاری نه تنها بازتابی از راهبرد حمایتگرایی اقتصادی آمریکا محسوب میشود، بلکه نشانهای از گذار این کشور به استفاده ابزاری از تجارت بینالملل برای تحقق اهداف ژئوپلیتیکی است.
به گزارش مهر در سالهای اخیر، بهویژه در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ، سیاستهای تجاری ایالات متحده با رویکردی تهاجمی و یکجانبهگرایانه به یکی از چالشهای مهم در روابط اقتصادی بینالمللی بدل شده است. اعمال تعرفههای سنگین بر طیف گستردهای از کالاهای وارداتی بهویژه از سوی چین و اتحادیه اروپا نه تنها بازتابی از راهبرد حمایتگرایی اقتصادی آمریکا محسوب میشود، بلکه نشانهای از گذار این کشور به استفاده ابزاری از تجارت بینالملل برای تحقق اهداف ژئوپلیتیکی است.
اگرچه دولت ترامپ طی روزهای اخیر در واکنش به فشار جهانی اعلام کرد که تلفنهای هوشمند، رایانههای شخصی و برخی محصولات الکترونیک از تعرفهها معاف هستند و کاخ سفید طی روزهای آتی در خصوص تعرفه تراشهها نیز تصمیمگیری خواهد کرد، اما کالاها و خدمات فناورانه به واسطه اهمیت روزافزون خود جایگاه ویژهای در این منازعه یافتهاند.
وابستگی فزاینده کشورها به فناوریهای نوین، از نیمههادیها و شبکههای ابری گرفته تا کلان دادهها و زیرساختهای هوش مصنوعی، باعث شده است که تنظیمگری در این حوزه از سطح فنی فراتر رفته و به عرصهای برای اعمال قدرت سیاسی و اقتصادی تبدیل شود. این فضا بهویژه برای قدرتهای اقتصادی نظیر اتحادیه اروپا که فاقد پلتفرمهای بومی قدرتمند در سطح جهانی است، اهمیت دوچندانی دارد؛ زیرا باید میان حفظ حاکمیت دیجیتال، تضمین رقابت سالم و مقابله با فشارهای خارجی توازن برقرار کند.
مهر در این نوشتار کوتاه با تکیه بر دادههای مستند، تحلیلهای کارشناسی و مواضع رسمی طرفهای درگیر، به واکاوی ابعاد سیاسی و راهبردی سیاستهای اقتصادی جدید آمریکا در حوزه فناوری میپردازد و نقش اتحادیه اروپا را بهعنوان بازیگری قانونگذار، تنظیمگر و مدعی حاکمیت فناورانه در برابر این اقدامات بررسی میکند.
تعرفههای ایالات متحده: از ابزار اقتصادی تا اهرم ژئوپلیتیکی
طی روزهای اخیر، دولت ترامپ در چارچوب سیاست «اول آمریکا» (America First)، مجموعهای از تعرفههای سنگین بین ۱۰ تا ۱۴۵ درصد را بر واردات کالاهای مختلف، بهویژه از چین و اتحادیه اروپا، اعمال کرده است. هدف اعلامی این سیاستها دستیابی به تراز تجاری مثبت، بازگرداندن اشتغال به داخل آمریکا و محافظت از صنایع داخلی، بهویژه شرکتهای فناور، در برابر فشار رقابت خارجی بوده است. در این چارچوب، تعرفههای تجاری سنگین بر طیف متنوعی از کالاها، از محصولات کشاورزی گرفته تا قطعات الکترونیکی، اعمال شده است. گرچه برخی از اقلام حساس مانند تلفنهای هوشمند، لپتاپها و رایانهها به دلیل فشار صنعت فناوری از این تعرفهها مستثنی شدهاند، اما قطعات راهبردی مانند نیمههادیها، تراشههای حافظه، سلولهای خورشیدی، تجهیزات ارتباطی و برخی مواد اولیه تولید فناوری مشمول افزایش قابل توجه تعرفه شدهاند.
دولت ترامپ این سیاست را نهتنها یک اقدام اقتصادی، بلکه ابزاری برای اعمال فشار ژئوپلیتیکی بهویژه برای کاهش وابستگی تکنولوژیک آمریکا به چین و تسریع فرآیند «بازگردانی تولید» (reshoring) به خاک ایالات متحده معرفی کرده است. با این حال، پیامدهای این رویکرد از حوزه اقتصادی فراتر رفته و به سطحی از تنش تجاری چندجانبه انجامیده است. چین در واکنش، اقدام به وضع تعرفههای تلافیجویانه با نرخهایی تا ۱۲۵ درصد بر کالاهای آمریکایی کرده و اتحادیه اروپا نیز در چارچوب پاسخ مرحلهای و هماهنگ، بستهای از اقدامات متقابل را آماده نموده است.
افزون بر این، اثرات این تعرفهها در زنجیره تأمین جهانی نیز محسوس بوده است. بسیاری از شرکتهای آمریکایی که به تأمینکنندگان آسیایی وابستهاند، با افزایش هزینه تولید، اختلال در زمانبندی و فشار بازار مواجه شدهاند. سرمایهگذاران نیز به صورت فزایندهای نگران تبعات بلندمدت این رویه بر رقابتپذیری جهانی صنایع فناور هستند. در مجموع، تعرفههای تجاری دولت ترامپ بیش از آنکه ابزار حمایت از تولید باشند، به دستاویزی برای تنظیم توازن قوا در منازعات ژئوپلیتیکی قرن بیستویکم بدل شدهاند.
پاسخ اتحادیه اروپا: تنظیمگری فناورانه به مثابه ابزار بازدارندگی
اتحادیه اروپا در واکنش به سیاستهای تعرفهای و یکجانبه آمریکا، مسیر متفاوتی را نسبت به چین در پیش گرفته است که به جای پاسخهای صرفاً تجاری، تمرکز بر تنظیمگری هوشمندانه و هدفمند دارد. این رویکرد مبتنی بر درک اروپا از «حاکمیت دیجیتال» است؛ مفهومی که هدف آن حفاظت از ارزشهای اروپایی در فضای دیجیتال، حفظ رقابت سالم و ممانعت از سلطه بیچونوچرای شرکتهای فراملیتی آمریکایی در بازار اروپا است.
در همین راستا، دو ابزار حقوقی مهم یعنی قانون بازارهای دیجیتال (Digital Markets Act) و قانون خدمات دیجیتال (Digital Services Act) طراحی و اجرایی شدهاند. قانون بازارهای دیجیتال به صورت خاص پلتفرمهای بزرگ و اصطلاحاً «دروازهبان» را هدف قرار داده و آنها را ملزم به رعایت الزامات رقابتی خاصی کرده است. این الزامات شامل ممنوعیت برخی رفتارهای انحصارگرایانه، الزام به قابلیت همکاری با رقبا و تسهیل انتقال دادهها میشوند. از سوی دیگر، قانون خدمات دیجیتال اروپا نیز تمرکز خود را بر مقابله با محتوای زیانبار و حفاظت از کاربران در فضای مجازی قرار داده است.
کمیسیون اروپا با تکیه بر این دو چارچوب حقوقی، اقدام به آغاز تحقیقات رسمی ضدانحصاری علیه شرکتهایی از جمله گوگل، اپل، متا و آمازون کرده و با صدور دستورات اصلاحی، شرکتها را ملزم به تغییر سیاستهای خود در زمینه فروشگاههای اپلیکیشن، سیستمهای تبلیغاتی و ساختارهای دادهای کرده است. افزون بر این، اروپا تهدید به اعمال جرایم مالی سنگین در صورت عدم همکاری این شرکتها نموده که در برخی موارد رقم احتمالی جریمهها از یک میلیارد دلار نیز فراتر میرود.
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، از دیگر ابزارهای راهبردی اتحادیه برای مقابله با سیاستهای تجاری ایالات متحده، ابزار ضد اجبار (Anti-Coercion Instrument) است که بهعنوان سازوکار بازدارنده در برابر اقدامات قهری خارجی طراحی شده است. این ابزار به اتحادیه اروپا اجازه میدهد تا در صورت تشدید بحران، اقداماتی فراتر از تعرفهگذاری، نظیر منع مشارکت شرکتهای آمریکایی در مناقصات عمومی، محدودسازی دسترسی به بازار داخلی، ممانعت از صدور مجوزهای سرمایهگذاری یا کاهش حمایتها در زمینه مالکیت فکری را اعمال کند. اگرچه این ابزار تاکنون بهصورت کامل فعال نشده، اما وجود آن بهمثابه یک تهدید سیاسی و اقتصادی جدی، جایگاه اتحادیه اروپا را در مذاکرات تجاری با ایالات متحده تقویت کرده است.
در مجموع، متخصصان بر این باورند که اتحادیه اروپا کوشیده است با ترکیب سیاستهای تنظیمگرانه، ابزارهای بازدارنده و مشروعیت حقوقی، پاسخی هوشمندانه به فشارهای تجاری آمریکا بدهد؛ پاسخی که نهتنها مبتنی بر اصول بازار آزاد، بلکه در راستای تثبیت حاکمیت دیجیتال و حمایت از صنایع نوآور اروپایی طراحی شده است. از سوی دیگر ترامپ نیز در واکنش به احتمالاً اقدام مشابه اروپا، اندکی پس از وضع تعرفههای تجاری اعلام کرد که اجرای قانون جدید ۹۰ روز به حالت تعلیق درآمده و این کشور آماده مذاکره با دولتهای جهان در این زمینه است.
پیامدهای دوگانه: فشار سیاسی در برابر هزینههای داخلی
هرچند اتحادیه اروپا از طریق ابزارهای تنظیمگری دیجیتال موفق شده است پیام سیاسی روشنی به واشنگتن ارسال کند، اما این ابزارها واجد تبعات اقتصادی و اجتماعی قابلتوجهی نیز هستند. برآوردهای صورت گرفته نشان میدهد که اروپا به دلیل ضعف نسبی در حوزه توسعه پلتفرمهای دیجیتال بومی و اتکای گسترده به شرکتهای فناوری آمریکایی، در برابر اقدامات متقابل یا کاهش دسترسی به این خدمات بسیار آسیبپذیر است.
از سوی دیگر، زیرساختهای حیاتی مانند خدمات ابری، موتورهای جستوجو، سیستمعاملهای موبایل و دسکتاپ و شبکههای اجتماعی عمدتاً در اختیار شرکتهایی مانند آمازون، گوگل، اپل و متا قرار دارند. به همین دلیل، اعمال محدودیتهای سختگیرانه علیه این شرکتها، اگرچه در ظاهر بهمنظور حمایت از رقابت سالم و حاکمیت دیجیتال است، اما میتواند موجب افزایش هزینههای کاربران، کاهش کیفیت خدمات و حتی بروز اختلال در برخی سرویسهای عمومی و تجاری شود. بسیاری از شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی نیز که از زیرساختهای آمریکایی استفاده میکنند، در چنین شرایطی ممکن است با افزایش هزینه عملیاتی و کاهش بهرهوری روبهرو شوند.
در سوی مقابل، شرکتهای فناوری آمریکایی نیز با اختلالهای روزافزون در زنجیره تأمین مواجه شدهاند. اتکای ساختاری این شرکتها به تولید در شرق آسیا بهویژه چین، کرهجنوبی و تایوان، موجب شده تا افزایش تعرفهها و تنشهای ژئوپلیتیکی آسیای شرقی مستقیماً بر هزینههای تولید و تحویل آنها تأثیر بگذارد.
در واکنش به این وضعیت برخی شرکتها مانند اپل و مایکروسافت، تلاش کردهاند بخشی از خطوط تولید خود را به کشورهایی نظیر هند و ویتنام منتقل کنند با این حال، فرایند انتقال نیز با موانع متعددی نظیر ضعف زیرساخت، نیروی کار ماهر محدود و وابستگی به زنجیره تأمین گستردهتر روبهروست.
در نهایت این جابهجاییها ممکن است منجر به افزایش قیمت مصرفکننده، کاهش توان رقابتی محصولات فناورانه آمریکا در بازار جهانی و حتی بروز اختلال در عرضه برخی فناوریهای حیاتی، نظیر تراشهها یا تجهیزات ارتباطی شود. این تحولات نهتنها چالشی برای شرکتهای فناور محسوب میشود، بلکه میتواند پیامدهایی برای ثبات اقتصادی، رفاه مصرفکننده و تداوم نوآوری در هر دو سوی اقیانوس اطلس به همراه داشته باشد.
تعرفه به مثابه ابزاری برای مهندسی قدرت فناورانه
در مجموع، به نظر میرسد که باید تعرفههای تجاری اخیر آمریکا را نه صرفاً یک سیاست اقتصادی، بلکه بخشی از راهبرد کلان این کشور برای بازتعریف جایگاه خود در ساختار قدرت جهانی دانست. ایالات متحده تلاش دارد با اعمال فشار از طریق ابزارهای تعرفهای، الگوهای زنجیره تأمین را تغییر دهد، سلطه خود بر صنایع حساس را بازیابی کند و نقش تنظیمگران خارجی را در این زمینه به چالش بکشد.
در مقابل اتحادیه اروپا با تکیه بر ابزارهای تنظیمگری فناورانه نهتنها تلاش میکند از منافع مصرفکننده و رقابت سالم در بازار دیجیتال خود محافظت کند، بلکه با استفاده از قدرت بازار و چارچوبهای حقوقی، بهدنبال شکلدهی به نظم جدیدی در حکمرانی دیجیتال جهانی است. به زعم طیف گستردهای از صاحب نظران، این مواجهه مبین گذار از منازعات صرفاً تعرفهای به نبردی پیچیدهتر و چندوجهی بر سر اقتدار فناورانه است.
با این حال، چالش اصلی برای اروپا در آینده، حفظ توازن میان اقدامات بازدارنده و حفظ رفاه دیجیتال شهروندان خواهد بود. استمرار رویکرد تقابلی ایالات متحده و بازگشت دولت ترامپ به مواضع پیشین، ممکن است اروپا را ناگزیر سازد که دامنه اقدامات خود را از سطح تنظیمگری فراتر برده و وارد حوزههایی چون سیاست صنعتی، تقویت زنجیره تأمین بومی و حتی مداخله راهبردی در بازارهای سرمایهگذاری شود.
از سوی دیگر، شرکتهای فناور نیز در چنین شرایطی باید درک خود را از محیط سیاستگذاری جهانی ارتقا دهند. طراحی سناریوهای جایگزین، ارزیابی ریسکهای ژئوپلیتیکی، تنوعبخشی به زنجیره تأمین و تعامل فعال با نهادهای سیاستگذار از جمله اقداماتی است که میتواند تابآوری آنها را در برابر بحرانهای آینده افزایش دهد.
بدینترتیب، آینده صنعت فناوری، بیش از هر زمان دیگری به تعامل سازنده میان نوآوری فناورانه، حکمرانی هوشمند و دیپلماسی اقتصادی وابسته است و در این میان، بازیگرانی موفق خواهند بود که بتوانند همزمان منافع اقتصادی، مشروعیت تنظیمگری و استقلال فناورانه را در یک چارچوب متوازن به پیش برند.
به نظر میرسد گوشیهای هوشمند، رایانهها و سایر لوازم الکترونیکی در حال حاضر از تعرفههای متقابل ترامپ معاف هستند و گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده فعلا برای این محصولات استثناء قائل شده است.
به گزارش ایسنا به نقل از انگجت، گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده فهرستی از محصولاتی را منتشر کرده است که از تعرفههای متقابل ترامپ مستثنی میشوند.
در این فهرست نام محصولاتی از جمله گوشیهای هوشمند، رایانهها، نیمهرساناها و کارتهای حافظه و سایر دستگاهها و قطعات الکترونیکی دیده میشود.
این اقدام اندکی پس از اعمال تعرفه 125 درصدی بر کالاهای چینی توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا انجام شد که بر تعرفه 20 درصدی که اوایل سال جاری اعمال شد، اضافه شد و در مجموع آن را به 145 درصد رساند.
دونالد ترامپ قبلاً تعرفههای متقابل بالاتری را برای سایر کشورها نیز اعلام کرده بود، اما اوایل این هفته با یک «مکث» 90 روزه از آن عقبنشینی کرد. با این حال، این مکث در مورد چین اعمال نمیشود و هنوز هم تعرفه 10 درصدی بر واردات تقریباً از همه کشورها وجود دارد.
به طور مشخص انتظار میرود که واردات لوازم الکترونیک تحت تأثیر قوانین جدید قرار گیرد و قبلاً شرکتهایی را دیدهایم که برنامههای خود را در مورد عرضه محصولات آتی در ایالات متحده تغییر دادهاند.
طبق اعلامیه منتشر شده در روز جمعه، موارد استثنای جدید منتشر شده بسیاری از دستگاهها و قطعات را از تعرفه جهانی 10 درصدی و تعرفه شدیدتر بر چین معاف میکند، اما کسی نمیداند که این معافیت چقدر ادامه خواهد داشت.
بر اساس هشدارهای کارشناسان، اطلاعات پنجگانهای وجود دارد که نباید در گفتوگو با چتباتها به آنها پرداخته شود چرا که ممکن است این اطلاعات در فرآیند آموزش مدلها، اشتباهات سیستمی و یا حتی در حملات سایبری مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.
به گزارش اطلاعات آنلاین، در ماههای اخیر چتجیپیتی به یکی از ابزارهای محبوب برای پاسخ به سوالات و کمک در امور مختلف روزمره تبدیل شده است. اگرچه این ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی میتواند بسیار مفید باشد اما برخی پژوهشگران هشدار میدهند که همه چیز را نباید با آن در میان گذاشت.
چت جیپیتی، محصول شرکت اوپن ایآی، برای بسیاری از کاربران حکم یک دستیار دیجیتال را دارد که میتواند متن بنویسد، کد تصحیح کند، نتایج پزشکی را تحلیل کند و حتی کمک کند کودکی را بخوابانند. اما در پشت این پاسخهای صمیمی، الگوریتمهایی قرار دارند که از هر تعامل چیزهایی میآموزند.
در طول این سالها چت جیپیتی نهتنها یاد گرفته که مثلا شما عاشق تخممرغ هستید و کمردرد دارید، بلکه جزئیات بسیار شخصیتر از شما را نیز به خاطر سپرده است. در واقع ابزارهایی مانند چت جیپیتی با هدف شخصیسازی پاسخها و بهبود عملکرد آتی خودشان، جزئیات فردی بسیاری را، از وضعیت جسمی کاربران گرفته تا برخی مسائل بسیار خصوصی، به حافظه میسپارند.
اگرچه کاربران میتوانند این قابلیت را از طریق تنظیمات غیرفعال کنند، با این حال از آنجا که شمار زیادی از افراد در این باره بیتفاوت هستند اطلاعات بسیار زیادی میتواند در اختیار چت جیپیتی گذاشته شود.
چه چیزی را نباید به ChatGPT گفت؟ و چرا؟
بر اساس هشدارهای کارشناسان، اطلاعات پنجگانهای وجود دارد که نباید در گفتوگو با چتباتها به آنها پرداخته شود چرا که ممکن است این اطلاعات در فرآیند آموزش مدلها، اشتباهات سیستمی و یا حتی در حملات سایبری مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.
این اطلاعات عبارتند از:
اطلاعات هویتی: مانند شماره شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه، آدرس، شماره تلفن و تاریخ تولد. برخی چتباتها تلاش میکنند این موارد را سانسور کنند، اما تضمینی وجود ندارد.
نتایج آزمایشات پزشکی: چتباتها مشمول قوانین سختگیرانه محافظت از دادههای درمانی نیستند. در صورت نیاز، فقط نتایج آزمایشات را بدون اطلاعات هویتی بارگذاری کنید.
اطلاعات مالی: مانند شماره حسابهای بانکی یا سرمایهگذاری، که در صورت افشای ناخواسته میتوانند تبعات جدی داشته باشند.
اطلاعات محرمانه سازمانی: بسیاری از کاربران در حین کار از چتباتها برای نوشتن ایمیل یا بررسی کد استفاده میکنند، اما همین کار میتواند اطلاعات حساس کاری یا کدهای محرمانه را فاش کند.
رمزهای عبور و نام کاربری: چتباتها فضای امن برای ذخیره رمز یا گاوصندوق دیجیتال نیستند. این اطلاعات باید در نرمافزارهای مدیریت رمز عبور نگهداری شوند.
شرکتهای بزرگی چون اوپن ایآی، گوگل و مایکروسافت از مکالمات کاربران برای بهبود مدلهای خود استفاده میکنند. اگرچه کاربران میتوانند در تنظیمات گزینه عدم استفاده از دادهها برای آموزش را فعال کنند، اما بسیاری از افراد از این قابلیت بیخبر هستند.
راههایی برای حفظ حریم خصوصی با هوش مصنوعی
کارشناسان امنیت سایبری پیشنهاد میکنند برای حفظ حریم شخصی، اقدامات زیر را انجام دهید:
از حالت چت موقت استفاده کنید: ویژگی «چت موقت» (Temporary Chat) در چتجیپیتی مانند حالت ناشناس مرورگر عمل میکند و مانع از ذخیره مکالمهها و استفاده از آنها در آموزش مدلها میشود.
مکالمهها را حذف کنید: میتوانید پس از پایان هر گفتوگو، آن را از تاریخچه حذف کرده و مطمئن شوید پس از ۳۰ روز اطلاعات کاملا پاک میشود.
از ابزارهای ناشناسسازی استفاده کنید: موتور جستوجوی داکداکگو (DuckDuckGo) ابزاری به نام داکایآی (Duck.ai) ارائه کرده که پیامها را بهصورت ناشناس برای مدلهای هوش مصنوعی ارسال میکند؛ هرچند امکانات محدودی نسبت به چتباتهای کامل دارد.
در نهایت، این شما هستید که باید تصمیم بگیرید چه چیزی را به اشتراک بگذارید و چه چیزی را نگه دارید. به عبارت دیگر چتباتها برای ادامه دادن مکالمات طراحی شدهاند، اما اختیار نهایی همچنان در دستان شماست.
هند با تکیه بر سیاستهای حمایتی، مقرراتگذاری و ابتکارات بومی مسیر متفاوتی را برای پلتفرمداری و تنظیمگری برگزیده است. این کشور با اعمال برخی محدودیتها برای پلتفرمهای پرطرفدار خارجی و راهاندازی اپلیکیشنهای بومی، در مسیر تقویت حکمرانی فضای مجازی قدم گذاشته است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی مرکز ملی فضای مجازی، در جهان امروز، پلتفرمها نهتنها بستر تعاملات اجتماعی و اقتصادی هستند، بلکه نقش تعیینکنندهای در حکمرانی داده، شکلدهی به افکار عمومی، جهتدهی به اقتصاد دیجیتال و تقویت قدرت نرم کشورها ایفا میکنند.
از اینرو، توانمندسازی در حوزه پلتفرمداری و شکلدهی به زیستبوم بومی این حوزه، به یکی از ارکان راهبردی حکمرانی فضای مجازی تبدیل شده است. کشورهایی که از قدرت ساخت، توسعه و تنظیمگری پلتفرمهای بومی برخوردارند، نهتنها در برابر سلطه پلتفرمهای فراملی آسیبپذیر نیستند، بلکه میتوانند سهم مؤثری در اقتصاد و امنیت فضای مجازی جهانی داشته باشند.
بر همین اساس، مرکز رسانه و روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی در قالب پرونده ویژهای با عنوان «پلتفرمداری و تنظیمگری در جهان»، به واکاوی سیاستها و تجارب کشورهای مختلف در این حوزه پرداخته است.
در نخستین گزارش از این پرونده، ابعاد گوناگون سیاستهای حمایتی دولت هند برای توسعه پلتفرمهای بومی، نحوه مواجهه آنان با پلتفرمهای خارجی و چارچوبهای قانونی ناظر بر این عرصه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
هند، سرزمین تضادها و تنوع فرهنگی، امروز نهتنها بهعنوان پرجمعیتترین کشور جهان با بیش از ۱.۴۲۸ میلیارد نفر شناخته میشود، بلکه بهسرعت در حال تبدیلشدن به یکی از بزرگترین بازیگران دنیای دیجیتال است. در این کشور که روزگاری ارتباطات سنتی حرف اول را میزد، اکنون و در سال 2025 بیش از ۸۳۶ میلیون نفر به اینترنت دسترسی دارند و فضای مجازی به بخش جداییناپذیر زندگی مردم تبدیل شده است.
در دهه گذشته، هند شاهد تحولی بزرگ در نحوه تعامل، اشتراکگذاری و مصرف محتوا بوده است. با گسترش سریع اینترنت و تلفنهای همراه، ارتباطات دیجیتال در این کشور دگرگون شده و رسانههای اجتماعی بهعنوان نیرویی تحولآفرین در این عرصه ظاهر شدهاند.
در این میان، ابتکار «آتمانیربهار بهارات» (Atmanirbhar Bharat) بهمعنای هند خودکفا، نقشی کلیدی در بومیسازی و توسعه پلتفرمهای بومی ایفا کرده است. این طرح ملی که توسط دولت هند معرفی شده با هدف تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به فناوریهای خارجی، توسعه پلتفرمهای بومی را تشویق میکند. در نتیجه، توسعهدهندگان هندی با انگیزهای مضاعف، پلتفرمهایی متناسب با نیازها، زبانها و فرهنگهای متنوع این کشور را ایجاد کردهاند.
در قالب ابتکار هند خودکفا، دولت هند حمایتهای مستقیمی از توسعهدهندگان پلتفرمهای بومی ارائه کرده است. بهطور مشخص، در چالش توسعه مرورگر بومی هند (IWBDC) که در سال ۲۰۲۵ برگزار شد، به تیمهای برتر جوایز مالی تا سقف یک کرور روپیه اعطا شد؛ در این مسابقه شرکت هندی Zoho بهعنوان برنده اول انتخاب شد. این چالشها علاوه بر حمایت مالی، امکان دسترسی به منابع دولتی، زیرساختهای تست، و شبکهسازی با نهادهای حاکمیتی را برای تیمهای فناور فراهم میکنند. همچنین، در پروژههایی مانند DigiBoxx، دولت از طریق سرمایهگذاری اولیه و تخصیص زیرساخت سرورهای داخلی، زمینه اجرای یک سامانه ذخیرهسازی کاملاً بومی را فراهم کرد.
**حمایت دولت هند از پلتفرمداری
در بُعد سیاستی و زیرساختی، دولت هند اقدام به تدوین مقررات حمایتی کرده که پلتفرمهای داخلی را در اولویت مناقصهها و پروژههای دولتی قرار میدهد. همچنین برنامههای گستردهای برای توسعه اینترنت پرسرعت در مناطق روستایی اجرا شده که بازار پلتفرمهای بومی را توسعه میدهد. علاوهبر این، با الزام به میزبانی دادهها در داخل کشور، مزیت رقابتی برای پلتفرمهای هندی نسبت به نمونههای خارجی فراهم شده است. حمایتهایی همچون دسترسی رایگان یا یارانهای به APIهای دولتی، مشاوره حقوقی برای انطباق با مقررات فناوری اطلاعات و حتی حمایت از ثبت اختراع داخلی نیز در قالب برنامههای وزارت فناوری اطلاعات ارائه میشود.
از این رو اپلیکیشنهای بومی هند نهتنها تلاش میکنند جایگزینی برای نمونههای خارجی باشند، بلکه هویت منحصربهفرد خود را در صنعتی که پیشتر تحت سلطه غولهای خارجی بود، شکل دادهاند. با در نظر گرفتن ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی هند، این پلتفرمها فضایی امن و آشنا برای کاربران فراهم کردهاند تا به اشتراکگذاری محتوا، خرید و تعامل اجتماعی بپردازند. در ادامه به معرفی برخی از این پلتفرمها میپردازیم:
** 9 پلتفرم بومی و محبوب هندیها
ShareChat: شِیرچت یکی از محبوبترین شبکههای اجتماعی هند است که در سال ۲۰۱۵ راهاندازی شد. این پلتفرم با پشتیبانی از بیش از ۱۵ زبان محلی، فضایی را برای کاربران هندی فراهم کرده است تا بدون نیاز به زبان انگلیسی، به اشتراکگذاری محتوا، چت و تعامل بپردازند. تمرکز شِیرچت بر محتوای بومی و فرهنگی باعث شده تا جایگزینی ایدهآل برای کاربران هندی باشد که به دنبال فضایی آشنا و نزدیک به سبک زندگی خود هستند. شِیرچت با بیش از ۱۶۰ میلیون کاربر فعال ماهانه، به یکی از محبوبترین شبکههای اجتماعی در هند تبدیل شده است.
Moj: موج یک اپلیکیشن برای اشتراکگذاری ویدئوهای کوتاه است که پس از ممنوعیت تیکتاک در هند، محبوبیت زیادی بهدست آورد. این پلتفرم با ارائه افکتها، فیلترها و ابزارهای ویرایشی متنوع، به کاربران اجازه میدهد ویدئوهای خلاقانه و سرگرمکننده تولید کنند. موج توانسته با بیش از ۱۲۰ میلیون کاربر فعال ماهانه، یکی از رقبای اصلی تیکتاک و اینستاگرام در هند باشد.
Roposo: روپوسو نیز یکی دیگر از پلتفرمهای ویدئوی کوتاه است که تمرکز ویژهای بر محتوای بومی و سرگرمیهای محلی دارد. این اپلیکیشن امکان کسب درآمد از تولید محتوا را برای کاربران خود فراهم کرده است و یکی از انتخابهای اصلی تولیدکنندگان محتوای ویدئویی در هند محسوب میشود. روپوسو با داشتن بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر، به یکی از تأثیرگذارترین شبکههای اجتماعی کشور تبدیل شده است.
Chingari: چینگاری که پس از ممنوعیت تیکتاک در هند به شهرت رسید، یک پلتفرم برای اشتراکگذاری ویدئوهای کوتاه است که ویژگی منحصربهفرد آن سیستم پاداشدهی به کاربران است. این اپلیکیشن با استفاده از فناوری بلاکچین، کاربران را برای تولید محتوای محبوب تشویق میکند. این رویکرد باعث شده تا چینگاری نهتنها یک شبکه اجتماعی، بلکه بستری برای کسب درآمد دیجیتال باشد. چینگاری با بیش از ۵۰ میلیون کاربر، بهسرعت در حال رشد و جذب مخاطبان جدید است.
Koo: کو، نسخه هندی توییتر، یک پلتفرم میکروبلاگینگ است که به کاربران اجازه میدهد نظرات و دیدگاههای خود را به زبانهای محلی منتشر کنند. این اپلیکیشن با حمایت دولت هند، در مدت کوتاهی به محبوبیت بالایی دست یافت و توانست کاربران زیادی را به خود جذب کند. بسیاری از چهرههای سیاسی و رسانهای هند از کو بهعنوان جایگزینی برای توییتر استفاده میکنند. کو با بیش از ۲۰ میلیون کاربر، بهویژه در میان افرادی که به دنبال جایگزینی برای توییتر هستند، محبوبیت یافته است.
Trell: ترل یک شبکه اجتماعی مبتنی بر محتوای ویدئویی و بلاگهای بصری است که به کاربران امکان میدهد تجربیات خود را در زمینههایی مانند سفر، غذا، مد و سبک زندگی به اشتراک بگذارند. این اپلیکیشن با ترکیب شبکه اجتماعی و تجارت الکترونیک، به کاربران اجازه میدهد محصولات معرفیشده در ویدئوها را مستقیماً خریداری کنند، که آن را به یکی از پلتفرمهای پیشرو در حوزه اینفلوئنسر مارکتینگ در هند تبدیل کرده است. ترل با بیش از ۱۵ میلیون کاربر، به یکی از مقاصد اصلی برای علاقهمندان به سبک زندگی و محتوای الهامبخش تبدیل شده است.
Mitron: میترون نیز یکی دیگر از پلتفرمهای ویدئوی کوتاه است که پس از ممنوعیت تیکتاک در هند، محبوبیت زیادی پیدا کرد. این اپلیکیشن با رابط کاربری ساده و ابزارهای متنوع ویرایش ویدئو، به کاربران اجازه میدهد محتوای خلاقانه تولید کرده و با جامعهای گسترده به اشتراک بگذارند. میترون یکی از رقبای اصلی موج و چینگاری در بازار ویدئوهای کوتاه محسوب میشود. میترون با بیش از ۱۰ میلیون کاربر، بهویژه در میان تولیدکنندگان محتوای نوظهور، محبوبیت دارد.
Public: پابلیک یک اپلیکیشن خبری محلی است که به کاربران امکان میدهد از رویدادهای مهم و اخبار منطقه خود مطلع شوند. برخلاف سایر شبکههای اجتماعی که بر محتوای سرگرمی متمرکز هستند، پابلیک بیشتر روی اطلاعرسانی و پوشش اخبار محلی تمرکز دارد. این پلتفرم به یکی از منابع اصلی اخبار برای مردم مناطق روستایی و شهری کوچک هند تبدیل شده است. پابلیک با بیش از ۵۰ میلیون کاربر، به منبعی معتبر برای اخبار محلی در سراسر هند تبدیل شده است.
Lokal: لوکال نیز یک پلتفرم خبری و اطلاعات محلی است که در زمینه اطلاعرسانی درباره اخبار، فرصتهای شغلی، اطلاعیههای دولتی و خدمات محلی فعالیت میکند. این اپلیکیشن توانسته ارتباط موثری بین کاربران و خدمات شهری ایجاد کند و برای بسیاری از ساکنان مناطق کمتر توسعهیافته، منبعی مهم برای دسترسی به اطلاعات ضروری باشد. لوکال با بیش از ۱۰ میلیون کاربر، به یکی از منابع اصلی اطلاعات محلی در مناطق روستایی و شهری کوچک هند تبدیل شده است.
هند در سالهای اخیر توانسته است اکوسیستم پلتفرمهای بومی خود را بهشکلی چشمگیر توسعه دهد و با تکیه بر نوآوری، فرهنگ محلی و حمایتهای دولتی، جایگزینهای قدرتمندی برای پلتفرمهای خارجی ارائه کند. نقطه قوت اصلی این پلتفرمها، پشتیبانی از زبانها و فرهنگهای متنوع، ارائه فرصتهای کسب درآمد برای کاربران و تمرکز بر نیازهای خاص بازار هند است. علاوه بر این، دولت هند با سیاستهای حمایتی، از توسعه این پلتفرمها پشتیبانی کرده است. بااینحال، چالشهای بزرگی نیز در مسیر رشد این پلتفرمها وجود دارد؛ از جمله نبود زیرساختهای فنی در سطح جهانی، رقابت شدید با غولهای بینالمللی و جذب سرمایه محدودتر نسبت به شرکتهای بزرگ فناوری.
روند روبهرشد پلتفرمهای بومی در هند نشان میدهد که هند بهتدریج در حال کاهش وابستگی به پلتفرمهای خارجی است و ممکن است در آینده، شاهد تقویت بیشتر اکوسیستم دیجیتال داخلی این کشور باشیم.
**قوانین هند برای تنظیمگری شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای دیجیتال
هند بهمنظور مدیریت و نظارت بر شبکههای اجتماعی و پلتفرمهای دیجیتال، چه داخلی و چه خارجی، مجموعهای از قوانین و مقررات را وضع کرده است که مهمترین آنها مقررات فناوری اطلاعات (دستورالعملهای واسطهها و کد اخلاقی رسانههای دیجیتال) ۲۰۲۱ است. این مقررات تحت قانون فناوری اطلاعات ۲۰۰۰ اجرایی شده و الزامات مختلفی را برای پلتفرمها تعیین میکند.
بر اساس این قوانین، تمامی واسطههای دیجیتال موظف به رعایت اصولی مانند حذف محتوای غیرقانونی به درخواست دولت یا مراجع قضایی و تعیین افسران رسیدگی به شکایات در هند هستند. علاوه بر این، واسطههای مهم شبکههای اجتماعی (SSMI) که بیش از ۵ میلیون کاربر دارند، باید افسر ارشد رعایت قوانین، یک مسئول هماهنگی و یک افسر رسیدگی به شکایات مقیم هند را منصوب کنند.
یکی از مهمترین الزامات این قوانین، ردیابی منبع پیامها در سرویسهای پیامرسان رمزگذاریشده مانند واتساپ است که در موارد خاص، این پلتفرمها باید امکان شناسایی "اولین منتشرکننده" یک پیام را فراهم کنند. همچنین، پلتفرمها ملزم به مدیریت و حذف محتوای غیرقانونی هستند و باید محتوای ناقض قوانین هند، از جمله اخبار جعلی، سخنان نفرتپراکن و محتوای مجرمانه را حداکثر ظرف ۳۶ ساعت پس از دریافت گزارش حذف کنند.
علاوه بر شبکههای اجتماعی، قوانین هند شامل نظارت بر رسانههای دیجیتال و پلتفرمهای پخش آنلاین (OTT) نیز میشود. این پلتفرمها باید از چارچوب خودتنظیمی پیروی کرده و تحت نظارت دولت عمل کنند. همچنین، پلتفرمهایی که دادههای کاربران هندی را پردازش میکنند، ممکن است موظف به ذخیره و پردازش اطلاعات در داخل کشور شوند.
در کنار این مقررات، دولت هند در حال تدوین قانون هند دیجیتال است که جایگزین قانون فناوری اطلاعات ۲۰۰۰ خواهد شد و چارچوبی جامعتر برای تنظیمگری و حکمرانی دیجیتال ارائه خواهد کرد.
همچنین هند در سالهای اخیر مقرراتی را برای حفاظت از دادههای کاربران و تنظیم فعالیت پلتفرمهای دیجیتال تدوین کرده است. لایحه حفاظت از دادههای شخصی دیجیتال ۲۰۲۳ یکی از مهمترین قوانین پیشنهادی در این حوزه محسوب میشود که بر ذخیرهسازی دادهها در داخل کشور، محدودیت در انتقال برخی دادهها به خارج از هند و الزام دریافت رضایت والدین برای استفاده افراد زیر ۱۸ سال از رسانههای اجتماعی تأکید دارد. این مقررات همچنان در مرحله بررسی عمومی قرار دارد.

در همین راستا، کمیسیون رقابت هند در نوامبر ۲۰۲۴ تصمیمی مهم علیه واتساپ اتخاذ کرد و این پلتفرم را به مدت پنج سال از به اشتراکگذاری دادههای کاربران با سایر شرکتهای متا برای اهداف تبلیغاتی منع نمود. این تصمیم در پی تخلفات ضدرقابتی مرتبط با سیاست حریم خصوصی واتساپ در سال ۲۰۲۱ اتخاذ شد و متا نیز به دلیل این تخلفات با جریمهای ۲۵.۴ میلیون دلاری مواجه شد.
در ژوئن ۲۰۲۰، دولت هند در اقدامی کمسابقه، بیش از ۵۹ اپلیکیشن از جمله تیکتاک، ویچت، یوسیبراوزر، بایدو و شیرایت را ممنوع کرد. دولت هند اعلام کرد این اپها دادههای کاربران را بدون مجوز به سرورهای خارجی منتقل میکردند و تهدیدی برای حاکمیت دیجیتال کشور بهشمار میرفتند. این ممنوعیت آغازگر موج جدیدی از محدودسازی پلتفرمهای خارجی در هند شد.
در ادامه همین سیاست، دولت هند نظارت خود را بر پلتفرمهای اجتماعی بینالمللی مانند تلگرام، یوتیوب و ایکس (توییتر سابق) افزایش داده است. در مهر ۱۴۰۲، وزارت فناوری اطلاعات به این پلتفرمها هشدار داد تا محتوای مربوط به سوءاستفاده جنسی از کودکان را بهطور کامل حذف کنند. همچنین تلگرام به دلیل نگرانیهایی درباره فعالیتهای غیرقانونی مانند اخاذی، قمار و انتشار محتوای مجرمانه، زیر ذرهبین نهادهای نظارتی قرار دارد و در صورت اثبات تخلف، احتمال فیلتر شدن آن وجود دارد. این اقدامات در چارچوب قوانین فناوری اطلاعات هند و با هدف تقویت حاکمیت این کشور بر فضای مجازی انجام میشود.

ندا اظهری، مترجم: دانشگاه استنفورد بهتازگی هشتمین گزارش شاخص هوش مصنوعی را منتشر کرد که جامعترین شاخص ارائهشده تاکنون در این حوزه به شمار میرود. با توجه به نفوذ گسترده و روزافزون هوش مصنوعی در جامعه، اقتصاد و حاکمیت جهانی، اهمیت چنین شاخصهایی بیش از پیش خود را نشان میدهد. در گزارش امسال، محققان این دانشگاه تحلیلهای عمیقی از چشمانداز در حال تکامل سختافزار هوش مصنوعی، تخمینهای جدید هزینههای استنتاج و تحلیلهای جدید از روند انتشار و ثبت اختراع هوش مصنوعی ارائه کردهاند. آنها همچنین دادههای تازهای را در مورد پذیرش شرکتها از شیوههای هوش مصنوعی مسئول، همراه با پوشش گستردهای از نقش رو به رشد هوش مصنوعی در علم و پزشکی معرفی کردهاند. شاخص هوش مصنوعی از زمان تأسیس در سال ۲۰۱۷، بهعنوان شاخهای از مطالعه ۱۰۰ساله هوش مصنوعی ارائه شد که هدف آن، ارائه تازهترین، دقیقترین و معتبرترین دادهها از این فناوری رو به رشد به سیاستگذاران، روزنامهنگاران، مدیران اجرایی، محققان و عموم مردم بوده است.
در واقع، مأموریت آنها همواره کمک به این گروه از افراد بوده تا بتوانند تصمیمات آگاهانهتری را در مورد توسعه و استقرار هوش مصنوعی اتخاذ کنند. شاخص هوش مصنوعی همچنان در ردیابی و تفسیر حیاتیترین روندهای شکلدهنده این حوزه، از تغییر چشمانداز ژئوپلیتیک و تکامل سریع فناوریهای زیربنایی گرفته تا نقش رو به گسترش هوش مصنوعی در تجارت، سیاستگذاری و زندگی عمومی پیشرو است. در این گستره که هوش مصنوعی با سرعت سرسامآوری پیشرفت میکند، این شاخص میتواند زمینههای ضروری برای تداوم این پیشرفت را فراهم کند. شاخص هوش مصنوعی که در سطح جهان بهعنوان یکی از معتبرترین منابع در زمینه هوش مصنوعی شناخته میشود، در رسانههای بزرگی چون نیویورک تایمز، بلومبرگ و گاردین نیز از آن یاد شده و صدها مقاله دانشگاهی و نیز سیاستگذاران و سازمانهای دولتی نیز در سراسر دنیا از آن یاد کرده و بهرهمند میشوند. راسل والد، مدیر اجرایی مؤسسه هوش مصنوعی انسانمحور (HAI) دانشگاه استنفورد و عضو کمیته راهبری شاخص هوش مصنوعی معتقد است که هوش مصنوعی یک فناوری تحولآفرین است که هیچ محدودیتی جلودار آن نیست و همچنان پیش میرود و قادر است هر صنعتی را متحول کند. سال گذشته شاهد افزایش سرعت پذیرش هوش مصنوعی با سرعت بیسابقهای بودیم بهطوریکه دامنه و تأثیر آن همچنان رو به رشد خواهد بود. در این گزارش، مانند سالهای گذشته همچنان نامی از ایران نیست، بهجز دو استثنا که مربوط به تعداد دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری علوم کامپیوتر در دانشگاههای آمریکا بوده است. در این گزارش، خلاصهای از مهمترین موضوعات مطرح شده در شاخص AI ارائه شده است.
بررسی عملکرد هوش مصنوعی با 3 معیار جدید
محققان در سال ۲۰۲۳ معیارهای جدیدی را مانند GPQA، MMMU و SWE-bench برای آزمایش محدودیتهای سیستمهای هوش مصنوعی پیشرفته معرفی کردند. معیار GPQA یک آزمون طراحیشده برای سنجش توانایی مدلها در پاسخ به سؤالات عمومی است. معیار MMMU نیز مربوط به درک عمومی زبان در موضوعات مختلف است. معیار SWE-bench نیز آزمونی برای رفع مشکلات کد است. تنها یک سال بعد، عملکرد آنها افزایش یافت بهطوریکه امتیاز آنها به ترتیب برای GPQA، MMMU و SWE-bench حدود ۲۰، ۴۹ و ۶۷ درصد رشد پیدا کرد. فراتر از معیارها، سیستمهای هوش مصنوعی گامهای بزرگی در تولید ویدئوهای باکیفیت بالا برداشتند و در برخی تنظیمات، عوامل مدل زبانی حتی در کارهای برنامهنویسی با بودجههای زمانی محدود، عملکرد بهتری نسبت به انسانها از خود نشان دادند.
افزایش ۲۴ درصدی کاربرد تجاری از هوش مصنوعی و رشد سرمایهگذاری
در سال ۲۰۲۴، سرمایهگذاریهای خصوصی هوش مصنوعی آمریکا به ۱۰۹ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار افزایش یافت که در مقایسه با سرمایهگذاری خصوصی ۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری چین، با ۱۲ برابر رشد و در مقایسه با سرمایهگذاری خصوصی ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری انگلیس، با ۲۴ برابر رشد همراه بوده است. هوش مصنوعی مولد با جذب ۳۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار در سرمایهگذاری خصوصی در سطح جهان، شتاب ویژهای داشته است بهطوریکه نسبت به نرخ این سرمایهگذاری در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۹ درصد افزایش نشان میدهد. استفاده تجاری از هوش مصنوعی نیز در این میان در حال افزایش است بهگونهای که ۷۸ درصد از سازمانها گزارش دادهاند که در سال ۲۰۲۴ از هوش مصنوعی استفاده کردهاند؛ این رقم استفاده از این فناوری در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۵ درصد بوده که با ۲۳ درصد رشد روبهرو شده است. همچنین، هوش مصنوعی، بهرهوری را نیز افزایش داده و در بیشتر موارد به کاهش شکافهای مهارتی در میان نیروی کار کمک میکند.
افزایش 40 درصدی بهرهوری سالانه انرژی با هوش مصنوعی
با توجه به مدلهای کوچک هوش مصنوعی با قابلیت فزاینده، هزینه استنتاج سیستمی که در سطح GPT-3.5 کار میکند، بین نوامبر 2022 تا اکتبر 2024 بیش از 280 برابر کاهش یافته است. در سطح سختافزار، هزینهها سالانه 30 درصد کاهش داشته است درحالیکه بهرهوری انرژی هرساله 40 درصد بهبود نشان میدهد. مدلهای وزن باز نیز در حال کاهش فاصله با مدلهای بسته هستند و تفاوت عملکرد را در یک سال، از 8 درصد به حدود 2 درصد در برخی معیارها کاهش میدهند. این روندها با هم بهسرعت موانع را برای هوش مصنوعی پیشرفته کاهش میدهند.
نفوذ هوش مصنوعی به جوایز علمی
اهمیت روزافزون هوش مصنوعی تا اندازهای رسیده است که اثرات آنها را میتوان در جوایز علمی بزرگ مشاهده کرد. بسیاری از محققان، در حال حاضر به دنبال بهرهمندی از فناوری هوش مصنوعی در تحقیقات و آثار علمی خود هستند تا بتوانند از قابلیتهای منحصربهفرد آن برای توسعه هر چه بیشتر یافتههای خود استفاده کنند. بهعنوان مثال، در جایزه نوبل سال 2024 که چند ماه پیش اعلام شد، دو جایزه مربوط به هوش مصنوعی میشد که خبر از اهمیت این حوزه از فناوری میداد؛ یکی یادگیری عمیق (در رشته فیزیک) و دیگری کاربرد هوش مصنوعی در تا شدن پروتئینها (در رشته شیمی).
نفوذ گستردۀ هوش مصنوعی در زندگی روزمره
شاید تا چند سال پیش کسی تصورش را هم نمیکرد که فناوری هوش مصنوعی تا این اندازه بتواند زندگی مردم کره زمین را تسخیر کند. گستره این فناوری تا اندازهای است که از مراقبتهای بهداشتی گرفته تا سیستمهای حمل و نقل را دربرگرفته و به سرعت از فضاهای آزمایشگاهی روانه زندگی روزمره ما شده است. در سال ۲۰۲۳، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) حدود ۲۲۳ دستگاه پزشکی مجهز به هوش مصنوعی را مورد تأیید قرار داد در حالی که تعداد دستگاههای پزشکی در سال ۲۰۱۵ که مجهز به فناوری هوش مصنوعی بودند، تنها به ۶ دستگاه میرسید که در مقایسه با دستگاههای فعلی ۳ هزار و ۶۱۶ درصد رشد کرده است که بسیار قابل توجه بوده و به عبارتی، نفوذ این فناوری را در دنیای امروز نشان میدهد. در این میان، خودروهای خودران دیگر نمونههایی آزمایشی تلقی نمیشوند. بهعنوان مثال، شرکت «وایمو» که یکی از بزرگترین اپراتورهای آمریکایی است، هر هفته بیش از ۱۵۰ هزار خودروی سواری خودران را ارائه میدهد در حالی که رباتهای «بایدو» اکنون در سراسر شهرهای چین با قیمت مقرون به صرفهای خدمات تاکسیهای رباتیک Apollo Go را ارائه میدهند.
آمریکا در صدر تولیدکنندگان برتر مدلهای AI
مؤسسات مستقر در آمریکا در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۰ مدل هوش مصنوعی قابل توجه تولید کردند که بهطور قابل توجهی نسبت به ۱۵ مدل چینی و ۳ مدل اروپایی پیشی گرفت. در حالی که آمریکا از نظر کمیت مدلها، پیشتازی خود را حفظ کرده، مدلهای چینی به سرعت شکاف کیفیت را پر کردهاند. در این میان، تفاوت عملکرد در معیارهای اصلی مانند MMLU و HumanEval از دو رقمی در سال ۲۰۲۳ به تقریباً همان رقم در سال ۲۰۲۴ کاهش یافت. در عین حال، چین همچنان در مقالات و پتنتهای هوش مصنوعی پیشتاز است. در همین بازه زمانی، توسعه مدلهای هوش مصنوعی بهطور گستردهای جهانی است بهطوریکه مدلهای قابل توجهی در مناطقی چون خاورمیانه، آمریکای لاتین و آسیای جنوب شرقی عرضه شدند.
تکامل نابرابر اکوسیستم هوش مصنوعی مسئول
بروز پدیدههای مرتبط با هوش مصنوعی به شدت در حال افزایش است. باوجود این، ارزیابیهای استاندارد در بین توسعهدهندگان مدلهای صنعتی بزرگ کمیابند. معیارهای جدیدی چون HELM Safety، AIR-Bench و FACTS ابزارهایی هستند که برای ارزیابی واقعیت و ایمنی مدلها عرضه میشوند. در بین شرکتها، شکافی بین شناخت ریسکهای ارزیابیهای استاندارد و انجام اقدامات معنادار وجود دارد. در مقابل، دولتها فوریت بالایی را به استفاده از این روشهای ارزیابی نشان دادهاند بهطوریکه در سال ۲۰۲۴، همکاری جهانی در زمینه حکمرانی هوش مصنوعی تشدید شد و سازمانهایی چون OECD، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و اتحادیه آفریقا، چهارچوبهایی را منتشر کردند که بر شفافیت، قابل اعتماد بودن و دیگر اصول اصلی هوش مصنوعی تمرکز کرده بودند.
دنیا به هوش مصنوعی خوشبینتر شده است
یافتهها نشان میدهد که کشورها، بسیاری از تولیدات هوش مصنوعی را بیشتر از آن که مضر بدانند، مفید قلمداد میکنند. در این میان، در چین 83 درصد، در اندونزی 80 درصد و در تایلند 77 درصد، بیشتر محصولات و خدمات هوش مصنوعی را مفید میدانند تا مضر. در مقابل، دید مثبت نسبت به هوش مصنوعی در کشورهایی نیز پایینتر است؛ بهعنوان مثال، 40 درصد از مردم کانادا، 39 درصد از مردم آمریکا و 36 درصد از مردم هند، نگاه مثبتی به این فناوری نوظهور دارند. از سال 2022، خوشبینی برخی کشورهایی که دید منفی به هوش مصنوعی داشتند رشد قابلتوجهی داشته است بهطوری که آلمان و فرانسه با رشد 10 درصدی، کانادا و انگلیس با رشد 8 درصدی و آمریکا با رشد 4 درصدی روبهرو شدند.
رشد 30 درصدی مدلهای صنعتی هوش مصنوعی
تقریباً 90 درصد از مدلهای قابلتوجه هوش مصنوعی در سال 2024 از دل صنعت تولید شدهاند درصورتیکه این رقم در سال 2023 حدود 60 درصد بوده است که رشد 30 درصدی را نشان میدهد. این در حالی است که دانشگاه همچنان منبع اصلی پژوهشها به شمار میرود و هنوز هم استناد بالایی را به خود اختصاص میدهد. مقیاس مدلهای هوش مصنوعی بهسرعت در حال رشد است بهطوری که محاسبات آموزشی هر پنج ماه یکبار، مجموعه دادهها هر 8 ماه یکبار دوبرابر شده و مصرف انرژی سالانه نیز دوبرابر میشود. باوجوداین، شکافهای عملکردی در حال کاهش است بهگونهای که تفاوت امتیاز بین مدلهای برتر و رتبه دهم از حدود 12 درصد به بیش از 5 درصد طی یک سال گذشته کاهش یافته و دو مدل برتر، اکنون تنها حدود یک درصد از هم جدا شدهاند. این آمارها حکایت از آن دارد که رقابت در این حوزه بسیار تنگاتنگ است.
هوش مصنوعی هنوز در استدلالهای پیچیده به در بسته میخورد
برنامهریزی یک کار هوشمندانه است که شامل استدلال در مورد اقداماتی میشود که جهان را تغییر میدهد. این امر مستلزم در نظر گرفتن حالات فرضی آینده، از جمله اقدامات خارجی بالقوه و سایر رویدادهای تحولآفرین است. یکی از مهمترین کاربردهای مدلهای هوش مصنوعی در کارهایی چون حل مسائل پیچیده است و به همین دلیل، بسیاری از محققان و دانشمندان از آن برای حل پیچیدهترین چالشها استفاده میکنند. همچنین از این قابلیت منحصربهفرد هوش مصنوعی میتوان در مسابقات بینالمللی المپیاد ریاضی استفاده کرد که از اهمیت بالایی برخوردار است. اما محققان بهرغم برخورداری از قابلیتهای این فناوری منحصربهفرد، همچنان با معیارهای استدلال پیچیدهای چون PlanBench دست و پنجه نرم میکنند. این مدلها، حتی زمانی که راهحلهای صحیح قابل اثبات وجود داشته باشد، اغلب قادر به حل برخی کارها بهصورت منطقی نبوده و اثربخشی آنها با وجود پرمخاطره بودن آنها در حل دقیق مسائل، با محدودیتهایی مواجه میشود.
تقویت هوش مصنوعی به واسطه مقررات و سرمایهگذاری
آژانسهای فدرال آمریکا در سال 2024، حدود 25 مقررات مرتبط با هوش مصنوعی را صادر کردند که در مقایسه با سال 2023، به بیش از دوبرابر رسید و نیز تعداد آژانسهای صادرکننده این مقررات نیز نسبت به سال قبل از آن دوبرابر شد. در سطح جهانی، اشاره قانونی به هوش مصنوعی در 75 کشور از سال 2023 به بیش از 21 درصد افزایش یافت که بیانگر افزایش 9 برابری از سال 2016 است. علاوه بر توجه رو به رشد این قوانین، دولتها سرمایهگذاریهای خود را بر همین مقیاس میسنجند و برآورد میکنند. براین اساس، کانادا متعهد به سرمایهگذاری 2 میلیارد و 400 میلیون دلاری شده است. همچنین چین متعهد به سرمایهگذاری 47 میلیارد و 500 میلیون دلاری، فرانسه متعهد به سرمایهگذاری 123 میلیارد و 585 میلیون دلاری و هند متعهد به سرمایهگذاری یک میلیارد و 250 میلیون دلاری در حوزه نیمهرساناها شدهاند و عربستان سعودی در قالب پروژه Transcendence یک راهکار ابتکاری 100 میلیارد دلاری را ارائه میدهد.
آفریقا و آمریکای لاتین پیشتاز در آموزش علوم کامپیوتر
در حال حاضر، دوسوم کشورها آموزش دورههای دوازدهساله مدرسهای را در رشته علوم کامپیوتر ارائه کرده یا برنامهریزی میکنند که از سال 2019 حدوداً دوبرابر شده است. در این میان، آفریقا و آمریکای لاتین بیشترین پیشرفت را بین سایر کشورها داشتهاند. تعداد فارغ التحصیلان دارای مدرک کارشناسی در آمریکا در محاسبات 10 سال گذشته 22 درصد افزایش یافته است. باوجود این، دسترسی در بسیاری از کشورهای آفریقایی به دلیل شکافهای زیرساختی اولیه مانند برق محدود است. در آمریکا، 81 درصد از معلمانی که در دورههای دوازدهساله مدرسه علوم کامپیوتر را به دانشآموزان ارائه میدهند، معتقدند که هوش مصنوعی باید بخشی از آموزش اساسی علوم کامپیوتر باشد اما کمتر از نیمی از آنها برای آموزش این رشته احساس آمادگی میکنند. (منبع:فرهیختگان)
به دنبال اعمال تعرفههای سنگین ترامپ، «آمازون» بزرگترین خرده فروش اینترنتی جهان تصمیم گرفت خریدهای خود از شرکتهای چینی را لغو کند.
به گزارش اطلاعات آنلاین، هم زمان با تشدید جنگ تجاری ترامپ علیه چین، شرکتهای تجارت الکترونیک چینی در آمازون در حال آماده شدن برای افزایش قابل توجه قیمتهای خود یا توقف کامل فروش به ایالات متحده هستند.
بنا بر گزارشها، آمازون سفارشات چند فروشنده در چین و دیگر کشورهای آسیایی را پس از اعلامیه رئیس جمهور دونالد لغو کرد و در یکی از موارد سفارش ۵۰۰ هزار دلاری از یک شرکت چینی را لغو کرد.
بلومبرگ چهارشنبه (9 آوریل) به نقل از منابع ناشناس و سندی که دیده بود گزارش داد، لغو سفارشات توسط آمازون، بدون هشدار انجام شد و به تعرفهها اشارهای نشد، اما زمان بندی آنها نشان میدهد که آنها در پاسخ به تعرفه ها آمدهاند.
طبق آمار حدود ۴۰ درصد از محصولات عرضه شده در سایت آمازون، توسط خود آمازون از عمده فروشان چینی خریداری شده و سپس در سایت به صورت تک فروشی عرضه میشوند.
شرکت پرداخت مالی PYMNTS میگوید تعرفههای تجاری یکی از چندین عاملی بود که باعث شد آمازون و خرده فروش رقیبش، والمارت، چشم انداز سه ماهه اول خود را در فوریه کاهش دهند.
این شرکتها میگویند سایر عوامل موثر در هدایت ضعیف شامل تورم، تقاضای ضعیف مصرف کننده، چالش های ارزی و تغییر تمرکز مصرف کننده به سمت کالاهای ضروری است.
روز چهارشنبه، والمارت چشم انداز درآمد عملیاتی سه ماهه اول خود را تا حدی به دلیل نگرانی های مربوط به تعرفه پس گرفت.
به نظر میرسد شرکتهای تجارت الکترونیک آمریکا با شدت گرفتن جنگ تعرفهای میان واشنگتن و پکن، بیشترین ضرر را متحمل شوند و اگرچه ترامپ مهلت ۹۰ روزه برای تعیین تکلیف تعرفهها را با کشورها اعلام کرد، اما با خط زدن نام چین و افزایش تعرفهها علیه چین به ۱۲۵ درصد، وضعیت این نوع شرکتهای طرف معامله چینی، وخیم خواهد شد.
به گزارش اطلاعات آنلاین، هم زمان با تشدید جنگ تجاری ترامپ علیه چین، شرکتهای تجارت الکترونیک چینی در آمازون در حال آماده شدن برای افزایش قابل توجه قیمتهای خود یا توقف کامل فروش به ایالات متحده هستند.
بنا بر گزارشها، آمازون سفارشات چند فروشنده در چین و دیگر کشورهای آسیایی را پس از اعلامیه رئیس جمهور دونالد لغو کرد و در یکی از موارد سفارش ۵۰۰ هزار دلاری از یک شرکت چینی را لغو کرد.
بلومبرگ چهارشنبه (9 آوریل) به نقل از منابع ناشناس و سندی که دیده بود گزارش داد، لغو سفارشات توسط آمازون، بدون هشدار انجام شد و به تعرفهها اشارهای نشد، اما زمان بندی آنها نشان میدهد که آنها در پاسخ به تعرفه ها آمدهاند.
طبق آمار حدود ۴۰ درصد از محصولات عرضه شده در سایت آمازون، توسط خود آمازون از عمده فروشان چینی خریداری شده و سپس در سایت به صورت تک فروشی عرضه میشوند.
شرکت پرداخت مالی PYMNTS میگوید تعرفههای تجاری یکی از چندین عاملی بود که باعث شد آمازون و خرده فروش رقیبش، والمارت، چشم انداز سه ماهه اول خود را در فوریه کاهش دهند.
این شرکتها میگویند سایر عوامل موثر در هدایت ضعیف شامل تورم، تقاضای ضعیف مصرف کننده، چالش های ارزی و تغییر تمرکز مصرف کننده به سمت کالاهای ضروری است.
روز چهارشنبه، والمارت چشم انداز درآمد عملیاتی سه ماهه اول خود را تا حدی به دلیل نگرانی های مربوط به تعرفه پس گرفت.
به نظر میرسد شرکتهای تجارت الکترونیک آمریکا با شدت گرفتن جنگ تعرفهای میان واشنگتن و پکن، بیشترین ضرر را متحمل شوند و اگرچه ترامپ مهلت ۹۰ روزه برای تعیین تکلیف تعرفهها را با کشورها اعلام کرد، اما با خط زدن نام چین و افزایش تعرفهها علیه چین به ۱۲۵ درصد، وضعیت این نوع شرکتهای طرف معامله چینی، وخیم خواهد شد.
از این پس دانشآموزان فرانسوی در مقطع راهنمایی باید تلفن همراه خود را تحویل دهند و فقط هنگام خروج از مدرسه میتوانند آن را دریافت کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان- وزیر آموزش و پرورش فرانسه اعلام کرد که از ماه سپتامبر (سال تحصیلی جدید) دانشآموزان مقطع راهنمایی زمانی که در مدرسه هستند هیچ گونه دسترسی به تلفن همراه نخواهند داشت.
الیزابت بورن گفت: «به دلیل اینکه صفحهنمایش تلفن همراه مضرات فراوانی دارد و به طور گسترده استفاده از آن مورد سوال قرار گرفته، این اقدام برای رفاه و موفقیت فرزندان ما در مدرسه ضروری است».
فرانسه در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که دانشآموزان در تمامی مدارس راهنمایی باید تلفنهای همراه خود را خاموش کرده و در کیف خود نگهداری کنند و نمیتوانند از آن در هیچ بخشی از مدرسه از جمله زمان تفریح استفاده کنند. اکنون دولت میگوید که پا را فراتر گذاشته و دانشآموزان اجازه نگهداری تلفن همراه در کیف خود را نیز نخواهند داشت. بر این اساس آنان باید هنگام ورود به مدرسه تلفن همراه خود را در یک کمد یا جعبه قفلدار قرار دهند. این قفل فقط هنگام خروج دانشآموز از دروازههای مدرسه و رفتن به خانه باز میشود. این تصمیم که از سوی دولت فرانسه «مکث دیجیتال» اجباری نامیده شده، طی شش ماه گذشته در حدود ۱۰۰ مدرسه راهنمایی آزمایش شده است.
شایان ذکر است که پس از اجرای طرح خاموشی تلفن همراه از سال ۲۰۱۸، مدارس از تأثیر مثبت این طرح، از جمله تعامل اجتماعی بیشتر، فعالیت فیزیکی بیشتر، قلدری کمتر و تمرکز بهتر خبر دادند.
گزارشی که سال گذشته توسط دانشمندان و کارشناسان به سفارش امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، تهیه شده بود، نشان میدهد که کودکان نباید تا ۱۳ سالگی اجازه استفاده از تلفنهای هوشمند را داشته باشند و باید تا ۱۸ سالگی از دسترسی به رسانههای اجتماعی مرسوم مانند تیک تاک، اینستاگرام و اسنپ چت منع شوند. در این گزارش آمده است که هیچ کودکی نباید قبل از ۱۱ سالگی تلفن همراه داشته باشد و از ۱۱ تا ۱۳ سالگی بهتر است گوشی بدون دسترسی به اینترنت داشته باشند.
آمریکا با پرتاب دومین ماهواره GPS نسل سوم در اواخر ماه مه، گام تازهای در ارتقای دقیقترین سامانه ناوبری جهان برمیدارد؛ مأموریتی حیاتی با فناوری پیشرفته و مقاوم در برابر جنگ الکترونیک که توسط اسپیسایکس اجرا میشود.
به گزارش تسنیم پس از موفقیتآمیز بودن نخستین پرتاب تسریعشده ماهواره GPS 3 در دسامبر 2023، نیروی فضایی ایالات متحده بار دیگر بهدنبال استقرار سریع و بهموقع ماهوارهای حیاتی برای ناوبری جهانی است. این بار، ماهواره GPS 3 با شناسه Space Vehicle 08 (SV-08) قرار است در اواخر ماه مه از پایگاه فضایی کیپ کاناورال و توسط موشک فالکون 9 اسپیسایکس به مدار منتقل شود.
این مأموریت دومین تلاش موفق برای کاهش بازههای زمانی سنتی تولید، آمادهسازی و پرتاب یک ماهواره GPS خواهد بود؛ رویکردی که با هدف تقویت سریعتر زیرساختهای راهبردی ناوبری ایالات متحده و پاسخ به نیازهای حیاتی نظامی و غیرنظامی طراحی شده است.
همکاری بیسابقه برای تسریع پرتابها
اندرو منشنر؛ یکی از فرماندهان نیروی فضایی ایالات متحده، درباره این مأموریت گفت: این پروژه نشانهای از همکاری مؤثر میان تیمهای متعدد نیروی فضایی، لاکهید مارتین و اسپیسایکس است. توانستیم ماهوارهای را در یک بازه زمانی فشرده آماده کنیم و به مرحله پرتاب برسانیم؛ کاری که پیش از این نیازمند ماهها یا حتی سالها زمان بود
منشنر تاکید کرد که چنین پرتابهایی، بهویژه برای ماهوارههای مجهز به فناوری رمزنگاری پیشرفته M-Code، نقش تعیینکنندهای در آمادگی و اقتدار نظامی ایالات متحده دارند. فناوری M-Code بهطور خاص برای افزایش دقت و امنیت سیگنالها در شرایط درگیری نظامی طراحی شده است.
مسیری برای جایگزینی ناوگان قدیمی
اگرچه سیستم GPS امروز یکی از ستونهای اصلی زیرساخت جهانی موقعیتیابی است، اما بسیاری از ماهوارههای فعال آن اکنون به مرز فرسودگی رسیدهاند. در حال حاضر 31 ماهواره GPS در مدار فعال هستند که بسیاری از آنها بیش از عمر طراحیشده خود کار کردهاند.
به گفته مالک موساوویر، معاون لاکهید مارتین در بخش سیستمهای ناوبری برخی از این ماهوارهها دو تا سه برابر عمر اسمی خود فعال بودهاند. این قابل تحسین است، اما به همان اندازه نیز نگرانکننده. ما نمیتوانیم اجازه دهیم حتی یک روز وقفه در عملکرد سیستم GPS ایجاد شود.
موساوویر همچنین افزود: GPS فقط برای مسیریابی خودروها یا تلفنهای هوشمند نیست؛ بلکه بخشی از ستون فقرات امنیت ملی، اقتصاد، کشاورزی، هواشناسی و حتی عملیاتهای مالی و بانکی جهانی است.
سرعت در توسعه؛ نگاهی به آینده GPS
لاکهید مارتین، پیمانکار اصلی پروژه GPS، اکنون با سرعت بیشتری ماهوارههای نسل سوم را آمادهسازی میکند. از ده ماهواره نسل سوم (GPS 3)، چهار فروند قبلاً به فضا پرتاب شدهاند و SV-08 پنجمین آنها خواهد بود. این شرکت همچنین ساخت نسل بعدی ماهوارهها موسوم به GPS 3F را آغاز کرده که از نظر تواناییهای فنی بهمراتب پیشرفتهتر هستند.
سه ماهواره GPS 3F با شناسههای SV-11، SV-12 و SV-13 هماکنون در مراحل نهایی مونتاژ و تست قرار دارند و قرار است طی دو سال آینده به فضا پرتاب شوند. انتظار میرود آخرین دو ماهواره GPS 3 نیز تا پایان سال آینده آماده پرتاب شوند.
ویژگیهای کلیدی GPS 3
ماهوارههای GPS 3 نسبت به نسلهای قبلی مزایای فراوانی دارند؛ از جمله:
همچنین فناوری رمزنگاری M-Code که برای کاربران نظامی طراحی شده، امکان استفاده از سیگنالهای مقاومتر در برابر نفوذ و اختلال را فراهم میکند.
اهمیت ژئوپلیتیکی و فناورانه سیستم GPS
سیستم GPS که در ابتدا توسط وزارت دفاع ایالات متحده طراحی شده بود، اکنون تبدیل به یکی از مهمترین زیرساختهای حیاتی در سطح جهانی شده است. صدها میلیون نفر در سراسر جهان از آن استفاده میکنند، اما همچنان کنترل کامل آن در اختیار آمریکا باقی مانده است.
با وجود ظهور سیستمهایی مانند گالیله اروپا، گلوناس روسیه و بیدو چین، GPS همچنان پراستفادهترین سامانه ناوبری جهانی است و به دلیل اعتماد به زیرساختهای آن، برای بسیاری از عملیاتهای حساس و روزمره قابل جایگزینی نیست.
پرتابهای تسریعشدهای مانند SV-08 بخشی از راهبرد جدید ارتش ایالات متحده برای حفظ برتری در فضا و پاسخ به تهدیدات احتمالی رقبا در حوزه ناوبری فضایی محسوب میشود.
آیندهای دقیقتر و امنتر در ناوبری جهانی
پرتاب پیشرو در ماه مه نه تنها یک مأموریت فنی موفق دیگر خواهد بود، بلکه نشانهای از تغییر پارادایم در فرآیندهای سنتی فضاست. زمانی که آمادهسازی یک ماهواره چند سال طول میکشید، اکنون با هماهنگی و فناوری مدرن میتوان این زمان را به چند ماه کاهش داد.
در جهانی که دقت، زمان و امنیت سه عامل حیاتی در همه عرصهها از اقتصاد گرفته تا نظامیگری هستند، پروژههایی مانند GPS 3 SV-08 میتوانند تضمینکننده برتری راهبردی کشورها باشند.
وزارت کارآمدی از هوش مصنوعی برای جاسوسی از کارمندان دولتی ضد ایلان ماسک و دونالد ترامپ استفاده می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، مقامات دولت ترامپ به برخی از کارمندان اعلام کرده اند تیمی از متخصصان وزارت کارآمدی ایلان ماسک با استفاده از هوش مصنوعی ارتباطات حداقل یک آژانس فدرال را برای رصد خصومت با رئیس جمهور آمریکا و دستور کار او نظارت می کنند.
هرچند بخش اعظم فعالیت های وزارت کارآمدی مخفیانه است اما نظارت بر کارمندان دولتی نشان دهنده استفاده خارق العاده از فناوری برای شناسایی خیانت میان نیروی کاری است که هم اکنون با فرایندهای گسترده اخراج و همچنین کاهش بودجه روبرو است.
به برخی از مدیران آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا گفته شده وزارت کارآمدی از هوش مصنوعی برای رصد محتوای ضد ماسک یا ضد ترامپ در اپلیکیشن های ارتباطی و نرم افزارهایی مانند مایکروسافت تیمز استفاده می کند. این سازمان می خواهد مراقب افرادی باشد که فعالیتشان با دستور کار دولت مطابقت ندارد.
تیم وزارت کارآمدی همچنین از اپ سیگنال برای برقراری ارتباط استفاده می کند که این امر ناقض قوانین حفظ سوابق فدرال است زیرا پیام های این شبکه اجتماعی را طوری تنظیم کرد تا پس از مدتی حذف شوند. در کنار این موارد آنها به طور گسترده از چت بات هوش مصنوعی گراک برای کاهش نیروی انسانی استفاده می کنند.
استفاده از هوش مصنوعی و اپ سیگنال نگرانی های کارشناسان امنیت سایبری را درباره آنکه وزارت کارآمدی با شفافیت اندکی کار می کند به وجود آورده همچنین این امر که ماسک یا دولت ترامپ ممکن است از اطلاعات جمع آوری شده با هوش مصنوعی برای مقاصد سیاسی استفاده کنند بیش از پیش نگران کننده شده است.
یک درگیری در آینده در فضا میتواند پیامدهای منفی گسترده و طولانی مدتی داشته باشد که در اینجا روی زمین نیز احساس شود، زیرا همه افراد روی این سیاره به شکلی از دادههای فضایی استفاده میکنند.
به گزارش ایسنا، بر اساس گزارش جدیدی که تواناییهای ضدفضایی دهها کشور را در سال گذشته ارزیابی میکند، صورت فلکی ماهواره استارلینک اسپیسایکس با تهدیداتی از سوی روسیه و چین مواجه است، زیرا پس از جنگ میان روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲، از این سیستم اینترنت ماهوارهای برای استفاده نظامی در اوکراین استفاده شد.
به نقل از اسپیس، این گزارش که توسط اندیشکده سیاست غیرحزبی (SWF) منتشر شد، نشان میدهد که چگونه اتکای فزاینده بشر به فضا بهویژه برای امنیت ملی، باعث شده است که تعداد فزایندهای از کشورها قابلیتهای ضدفضایی خود را توسعه دهند. این سند ۳۱۶ صفحهای، بر اساس اطلاعات در دسترس عموم از ماه فوریه سال ۲۰۲۴ تا فوریه سال جاری، تواناییهای ۱۲ کشور از جمله ایالات متحده، روسیه، چین، هند، استرالیا و همچنین کره شمالی و کره جنوبی را ارزیابی میکند.
در پیشگفتار این گزارش آمده است: ما قویا احساس میکنیم که یک بحث آزادتر و عمومیتر در مورد این موضوعات ضروری است. جامعه جهانی و اقتصاد ما به طور فزایندهای به قابلیتهای فضایی وابسته هستند و یک درگیری در آینده در فضا میتواند پیامدهای منفی گسترده و طولانیمدتی داشته باشد که در اینجا روی زمین نیز احساس شود، زیرا همه افراد روی این سیاره به شکلی از دادههای فضایی استفاده میکنند.
استارلینک اسپیسایکس از شبکه عظیمی از ماهوارهها در مدار پایین زمین برای ارائه اینترنت پهن باند پرسرعت استفاده میکند. ساکنان اوکراین در سال ۲۰۲۲ پس از قطع شدن خدمات اینترنتی اوکراین در پی آغاز جنگ با روسیه، شروع به استفاده از استارلینک برای حفظ اتصال به اینترنت کردند. این سرویس همچنین ارتباطات ایمن را برای ارتش و دولت اوکراین فعال کرد. با این حال، از ماه مه سال ۲۰۲۴، ارتش اوکراین شروع به تجربه قطعی اتصالات استارلینک کرد و مقامات نظامی این اختلالات را به روسیه نسبت دادند.
این گزارش نشان میدهد که یک سیستم روسی به نام توبول (Tobol) که در اصل برای محافظت از ماهوارههای روسی در برابر پارازیت طراحی شده بود، برای مختل کردن سیگنالهای ماهواره تجاری استارلینک در خاک اوکراین استفاده شده است. این گزارش خاطرنشان میکند که این اسناد فاش شده نشان میدهد که روسیه از حداقل سه تاسیسات توبول برای مختل کردن سیگنالهای ماهوارهای تجاری استارلینک در شرق اوکراین استفاده کرده است.
به نظر میرسد روسیه همچنین در حال توسعه یک سیستم جدیدتر و پیچیدهتر به نام کالینکا (Kalinka) است که برای شناسایی و ایجاد اختلال در سیگنالهای ماهوارههای استارلینک طراحی شده است. آندری بزروکوف (Andrei Bezrukov)، مدیر مرکز روسیه برای سیستمها و فناوریهای بدون سرنشین، که در حال توسعه سیستم کالینکا است، به رسانههای دولتی گفت که به اصطلاح «قاتل استارلینک» میتواند پایانههای ارتباطی متصل به استارشیلد را که نسخه نظامی استارلینک است و با ویژگیهای امنیتی پیشرفته طراحی شده است، شناسایی کند.
گزارشهای بیشتر نشان داد که روسیه سیگنالهای جیپیاس (GPS) را در چهار کشور اروپایی از جمله فرانسه، هلند، سوئد و لوکزامبورگ مسدود کرده است. همچنین گزارشهایی مبنی بر قطع شبکههای تلویزیونی کودکان در این کشورها توسط روسیه برای پخش تصاویری از جنگ اوکراین منتشر شده است. هیات مقررات رادیویی اتحادیه بینالمللی مخابرات گفته است که تداخل احتمالا از ایستگاههای مسکو، کالینینگراد و پاولوفکا سرچشمه گرفته است.
این گزارش خاطرنشان میکند: از ماه فوریه ۲۰۲۵، به نظر میرسد که سرویس استارلینک به طور قابل ملاحظهای در برابر حملات سایبری بیشتر مقاوم بوده است.
بر اساس این گزارش، چین در حال سرمایهگذاری بر روی قابلیتهای مشابه برای درگیریهای مسلحانه احتمالی آینده با ایالات متحده است.
در ماه ژوئیه سال گذشته، محققان نیروی دریایی ارتش چین، زیردریاییهای مجهز به لیزر را با دکلهای جمعشونده ارائه کردند که میتوانند ماهوارههای استارلینک یا دیگر سیستمهای نظارت فضایی را هدف قرار دهند، اگرچه محققان اذعان کردند که تواناییهای شناسایی محدود زیردریاییها نیازمند نیروهای خارجی برای ارائه هدایت دقیق موقعیت ماهوارهها است.
این گزارش خاطرنشان میکند که در همین حال، نیروی فضایی ایالات متحده در حال آزمایش پارازیتهای ماهوارهای جدید به نام پایانههای مدولار از راه دور است که برای کار از راه دور و ارائه قابلیت جنگ الکترونیکی ضدفضا در نظر گرفته شده است.
اپل، در آخرین هفته مارس، در مدت سه روز، پنج هواپیما حامل آیفون و محصولات دیگر را از هند به آمریکا برد تا از تعرفههای ۱۰ درصدی متقابل که دولت ترامپ برای کالاهای وارداتی از هند وضع کرده بود، اجتناب کند.
به گزارش ایسنا، مقامات هندی، گزارش نشریه «تایمز ایندیا» را تایید کردند. منابع آگاه اظهار کردند که اپل با وجود تعرفهها، در حال حاضر قصد ندارد قیمت خرده فروشی را در هند یا بازارهای دیگر افزایش دهد. این شرکت با وجود اینکه از نظر فصلی تقاضا قوی نیست، به سرعت، موجودی محصولاتش را از مراکز تولید در هند و چین، به آمریکا منتقل کرده است.
همچنین، روزنامه وال استریت ژورنال با انتشار این خبر به نقل از منابع ناشناس، نوشت: اپل در حال بررسی واردات آیفونهای بیشتری از هند است تا از تعرفههای اضافی ۵۴ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا هفته گذشته اعلام کرد، اجتناب کند.
اپل، این اقدام را اقدامی کوتاه مدت میداند و همزمان، به دنبال مذاکره با دولت ترامپ برای دریافت معافیت از تعرفهها است، زیرا هنوز نمیخواهد زنجیره تامین خود را که پیرامون چین ساخته شده است، بازسازی کند.
در مقایسه با تعرفههای ۵۴ درصدی بر کالاهای ساخت چین، آمریکا تعرفه ۲۶ درصدی را برای کالاهای وارداتی از هند پیشنهاد کرده است. اگر تعرفهها پایین نیاید و اپل به واردات آیفون از چین ادامه دهد، آیفون ۱۶ پرو که قبل از اعمال تعرفهها ۵۵۰ دلار هزینه داشت، ۳۰۰ دلار افزایش قیمت خواهد داشت.
بر اساس گزارش تِک کرانچ، وال استریت ژورنال به نقل از وامسی موهان، تحلیلگر بانک امریکا گزارش کرد اپل در مسیر تولید ۲۵ میلیون آیفون در هند در سال جاری است که ۱۰ میلیون دستگاه آن در بازار محلی عرضه خواهد شد. اگر اپل تصمیم بگیرد همه ۲۵ میلیون آیفون را به آمریکا وارد کند، حدود ۵۰ درصد از تقاضای بازار ایالات متحده را تامین میکند.
رئیسجمهور روسیه قانونی را امضا کرد که بر اساس آن انتشار تبلیغات در منابع اطلاعاتی و شبکههای اجتماعی خارجی یا بینالمللی که فعالیتهای آنها در این کشور نامطلوب تلقی میشود، مانند فیسبوک و اینستاگرام ممنوع میشود.
به گزارش ایرنا از خبرگزاری روسی آر.ب.کا، در این قانون آمده است: در صورت تصمیم دادگاه مبنی بر انحلال یا ممنوعیت فعالیت یک تشکل عمومی یا مذهبی بر اساس قانون «مقابله با تروریسم»، توزیع تبلیغات در منابع اینترنتی چنین سازمانی نیز ممنوع است.
پیش از این، دومای دولتی (مجلس سفلی) و شورای فدراسیون (مجلس سنا) این لایحه را تصویب کرده بودند.
بنا بر این گزارش، انتشار تبلیغات در چنین شبکههای اجتماعی و منابع اینترنتی از اول سپتامبر ۲۰۲۵ برابر با دهم شهریورماه ۱۴۰۴ ممنوع خواهد بود.
در این گزارش آمده است: فیسبوک و اینستاگرام، هر دو زیرمجموعه شرکت متا هستند که در روسیه به عنوان سازمان افراطی شناخته شده و فعالیت آن ممنوع است.
خبرگزاری روسی در ادامه نوشت: با وجود آنکه اینستاگرام و فیسبوک در روسیه مسدود هستند اما برخی روسها با دور زدن فیلترینگ، فرصتی را برای چنین منابع اطلاعاتی فراهم میکنند که درآمد حاصل از توزیع تبلیغات را دریافت کنند.
ویاچسلاو والودین رئیس دومای دولتی روسیه اعلام کرد که با اجرایی شدن این قانون، عوامل خارجی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد از درآمد تبلیغاتی را از محل مخاطبان روسی از دست خواهند داد.
منابع خبری روسیه اسفندماه ۱۴۰۰ پس از آغاز عملیات نظامی ویژه این کشور در اوکراین اعلام کردند که مسکو، شرکت متا به عنوان شرکت مادر فیسبوک و اینستاگرام را به عنوان یک سازمان افراطی میداند. در پی آن، اینستاگرام با حکم قضایی به جرم ترویج شورش و انتشار خشونت علیه سربازان روس در روسیه مسدود شد.
روزنامه «تایمز» نوشته است که سالانه ۱۲ هزار نفر در انگلیس به دلیل انتشار پیام در شبکههای مجازی بازداشت میشوند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از راشاتودی، روزنامه تایمز در گزارشی با اشاره به شمار بالای بازداشتیها در انگلیس به دلیل فعالیتهای مجازی، نوشت که در این کشور سالانه ۱۲ هزار نفر به دلیل انتشار پیام یا محتوای تهدید یا توهینآمیز بازداشت میشوند.
بر اساس آماری که منتشر شده، پلیس انگلیس مطابق قانون ارتباطات و مخابرات، سالانه ۱۲ هزار نفر را بازداشت میکند.
مطابق آمار، تنها در سال ۲۰۲۳ نیروهای ۳۷ واحد انتظامی ۱۲ هزار و ۱۸۳ نفر معادل روزانه حدود ۳۳ تن را بازداشت کردند. به نوشته تایمز، این رقم نشاندهنده افزایش ۵۸ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ است؛ در آن سال تنها هفت هزار و ۷۳۴ بازداشتی مرتبط با این موضوع ثبت شد.
انتشار این آمار اعتراضاتی را به همراه داشته و گروههای حامی آزادیهای مدتی مقامات انگلیس را به نظارت بیش از حد بر اینترنت متهم کردهاند.
تایمز به عنوان نمونه به پروندهای اشاره کرده است که در جریان آن والدین یک کودک پس از ابراز نگرانی نسبت به روند استخدام در مدرسه فرزندشان در یک گروه «شخصی» در واتسآپ، با حضور مستقیم ۶ افسر پلیس مقابل چشم فرزندشان بازداشت شدند!
رسانه چینی Caijing به نقل از منابعی فاش کرد «ویکرسافت»(Wicresoft) شرکت سرمایه گذاری مشترک مایکروسافت فعالیت های خود در چین را از فردا(سه شنبه) قطع می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، این اقدام به اخراج دو هزارنفر از کارمندان منجر می شود.
تعطیلی فعالیت های این شرکت در راستای تصمیم مایکروسافت برای متوقف کردن برون سپاری خدمات پشتیبانی پس از فروش در چین به ویکرسافت است. این اقدام سوالاتی درباره شیوه سرویس رسانی شرکت آمریکایی برای کاربران چینی ویندوز و آفیس به وجود آورده است.
در گزارش یک نشریه چینی ذکر شده قطع همکاری به اخراج دو هزار کارمند بخش برون سپاری شده مایکروسافت در چین منجر می شود.
مایکروسافت باتوجه به افزایش تنش های سیاسی و تجاری بین آمریکا و چین و همچنین رقابت تنگاتنگ با شرکت های محلی مانند کینگ سافت قصد خروج از بازار کشور ثانوی را دارد.
شرکت ویکرسافت، تهیه کننده سرویس های فناوری اطلاعات در سال 2002 میلادی به عنوان نخستین شرکت سرمایه گذاری مشترک مایکروسافت در چین بنیانگذاری شد و در آمریکا، اروپا و ژاپن نیز دفاتری دارد. مایکروسافت در سال جاری میلادی یک آزمایشگاه در شانگهای که روی توسعه اینترنت اشیا و هوش مصنوعی متمرکز بود را تعطیل کرد.
تصویری از یک ایمیل داخلی در رسانه های اجتماعی چین منتشر شد که نشان می دهد مایکروسافت در حال تعطیل کردن عملیات خود در چین است. یک سخنگوی مایکروسافت به رویترز گفت که این خبر نادرست است، اما رسانه چینی Caijing به ویکرسافت اشاره کرده است.
یوروپل از انهدام یکی از سکوهای آنلاین استثمار جنسی کودکان در اروپا درپی اجرای یک عملیات بینالمللی خبر داد.
خبرگزاری میزان - آژانس اتحادیه اروپا برای همکاری در اجرای قانون (یوروپل) از انهدام یکی از بزرگترین سکوهای آنلاین کودکآزاری و استثمار جنسی کودکان خبر داد.
به گزارش یوروپل، عملیات مشترک بیش از ۳۵ کشور جهان علیه یک سکوی بزرگ استثمار جنسی از کودکان موسوم به کیدفلیکس kidflix با حدود ۲ میلیون کاربر به دستگیری ۷۹ نفر و شناسایی هزار و ۴۰۰ نفر منجر شد.
برخی از افراد دستگیرشده نه تنها ویدیوهای مستهجن کودکآزاری را بارگذاری و تماشا کردند، بلکه کودکان را نیز مورد آزارواذیت جنسی قرار دادند.
در جریان این عملیات بینالمللی علیه بهرهکشی جنسی از کودکان که از سال ۲۰۲۲ آغاز شد، سکوی یادشده تعطیل شد.
در مجموع ۱.۸ میلیون کاربر در سراسر جهان بین آوریل ۲۰۲۲ (فروردین ۱۴۰۱) و مارس ۲۰۲۵ (اسفند ۱۴۰۳) وارد کیدفلیکس شدند؛ این سکو در مارس ۲۰۲۵ حاوی ۷۲ هزار ویدیو هرزهنگارانه از کودکان بود.
کیدفلیکس در سال ۲۰۲۱ توسط یک مجرم سایبری ایجاد شد؛ این سکو به دلیل استقبال کودکآزارها از آن، سود هنگفتی را نصیب موسس خود کرد.
عملیات بینالمللی یوروپل علیه کیدفلیکس بزرگترین عملیاتی بود که کارشناسان این آژانس در مبارزه با استثمار جنسی کودکان انجام دادند.
کارشناسان اروپایی تاکید دارند که استثمار جنسی از کودکان (CSE) یکی از تهدیدهای کلیدی برای امنیت داخلی اتحادیه اروپا است که در گزارش ارزیابی تهدید جرایم سازمانیافته اتحادیه اروپا (EU-SOCTA) که بهتازگی منتشر شد، شناسایی شده است.
استثمار جنسی از کودکان یک تهدید بزرگ است که بعد دیجیتال باعث تحول سریع آن شده است.
یک روزنامه آمریکایی در گزارشی اذعان کرد که اخراج رئیس سازمان امنیت ملی آمریکا، این کشور را در برابر حملات و خطرات سایبری ضعیف کرده است.
به گزارش ایرنا از نیویورک تایمز، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز پنجشنبه (۱۴ فروردین) ژنرال تیموتی هاگ رئیس فرماندهی سایبری ایالات متحده و مدیر آژانس امنیت ملی به همراه وندی نوبل معاون او در این آژانس را برکنار کرد.
نیویورک تایمز در همین ارتباط نوشت که در حال حاضر آمریکا با پیچیدهترین و مستمرترین حملات سایبری در تاریخ این کشور روبرو است و این اقدام ترامپ باعث نابودی کامل توان دفاع سایبری خواهد شد.
ترامپ همچنین بخش زیادی از سیستم هشدار زودهنگام برای حملات سایبری را تعطیل کرده است. این سیستم شبکهای است که شرکتهای فناوری از طریق آن با پلیس آمریکا و آژانس های اطلاعاتی برای حفاظت از شبکه برق، خطوط لوله و شبکه های مخابراتی همکاری میکنند.
کارشناسان امنیت سایبری، مقامات انتخاباتی و قانونگذاران در واکنش به اقدامات اخیر ترامپ هشدار دادهاند که سیستمی در ایالات متحده در حال فروپاشی است که ساخت آن یک دهه طول کشیده است.
سناتور مارک وارنر از ایالات ویرجینیا نیز در همین ارتباط گفت که اکنون و با اخراج ژنرال تیموتی هاگ این پرسش مطرح است که در زمانی که ایالات متحده با تهدیدات سایبری بیسابقهای مواجه است، چگونه اخراج او شرایط را برای آمریکاییها را امنتر میکند؟
مایکل والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، هنوز استراتژی سایبری جدیدی واشنگتن را اعلام نکرده است، اما معتقد است که کشورش باید اقدامات تهاجمی بیشتری داشته باشد. اما بسیاری از کارشناسان سایبری با اشاره به حمله سایبری آمریکا و رژیم صهیونیستی به برنامه هستهای ایران در ۱۵ سال پیش، نسبت به تمرکز شدید واشنگتن بر عملیات تهاجمی که همیشه بخشی از استراتژی آمریکا بوده ابراز نگرانی کردند و آن را خطرناک می دانند.
پیشتر نیز یک مقام ارشد سایبری در وزارت دفاع آمریکا در دوران دولت جو بایدن، رئیس جمهوری پیشین این کشور در ارتباط با شرایط امنیت سایبری گفته بود: «ما در شیشهای ترین خانه زندگی می کنیم.»
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در ادامه گزارش خود خاطرنشان کرد که این اقدامات اخیر ترامپ در حالی صورت می گیرد که او و دستیاران ارشدش در اولین دوره حضور خود در کاخ سفید دفاع سایبری آمریکا را تقویت کردند و قانون ایجاد آژانس امنیت سایبری و امنیت زیرساخت امضا شد. پس از آن کاخ سفید نام کشورهایی که به طور علنی به ایالات متحده حمله می کردند را نیز فاش کرد.
یک خبرگزاری فلسطینی به بررسی گزارشهای اطلاعاتی موجود در خصوص همکاری جاسوسی مایکروسافت و تل آویو پرداخته و حجم این همکاری را فراتر از پیشبینیها توصیف کرده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از خبرگزاری فلسطینی شهاب، اسناد داخلی درز پیدا کرده از شرکت مایکروسافت نشان میدهد که این شرکت تأمین کننده اصلی اطلاعات جاسوسی رژیم صهیونیستی از طریق خدمات هوش مصنوعی است و از زمان آغاز نسل کشی در غزه از هفتم اکتبر سال ۲۰۲۳، حمایتهای خود از این رژیم را به سطح بیسابقهای رسانده است.
بر اساس اسنادی که وبگاه اینترنتی «دراپ سایت نیوز» منتشر کرده، رژیم صهیونیستی یکی از بزرگترین شرکای مایکروسافت در جهان است و حجم مبادلات مهندسی و اطلاعاتی دو طرف از ابتدای جنگ غزه تاکنون بالغ بر ۱۰ میلیون دلار بوده است.
این در حالی است که پروژههای حمایتی بیشتر شرکت مایکروسافت از رژیم صهیونیستی به ارزش ۳۰ میلیون دلار در دست بررسی است. با این وجود به نظر میرسد حجم واقعی قراردادهای امضا شده بین این رژیم و شرکت اینترنتی مایکروسافت بسیار بیشتر از آمار اعلام شده و اسناد منتشر شده است.
ارتش رژیم صهیونیستی در جنگ غزه به شکل بیسابقهای از خدمات شرکت مایکروسافت استفاده میکند و حجم استفاده ازبخشهای ابری این شرکت توسط رژیم صهیونیستی بین ژوئن ۲۰۲۳ تا آوریل ۲۰۲۴ تا ۱۵۵ درصد افزایش پیدا کرده و اوج این اتفاق به اندکی قبل از حمله به رفح در «می» سال ۲۰۲۴ مربوط میشود.
بیشترین استفاده رژیم صهیونیستی از مایکروسافت مربوط به ابزارهای ترجمه و «آزور اوپن آل» است که در بیش از ۷۵ درصد در استفادههای نظامی به کار برده میشود.
گزارشهای موجود در خصوص تکنولوژی هوش مصنوعی نظیر «لاوندر» نیز نشان میدهد که این تکنولوژی اطلاعات مربوط به ۲.۳ میلیون نفر از اهالی غزه را تجزیه و تحلیل کرده است تا بتواند ارتباطات احتمالی این افراد با اعضای حماس را بررسی کند.
بر اساس گزارشهای اطلاعاتی از تل آویو، این سامانه در ابتدای جنگ، اطلاعات مربوط به ۳۷ هزار فلسطینی را به عنوان عناصر مشکوک و متهمان احتمالی ارتباط با حماس بررسی کرد.
برخی از شرکتهای بینالمللی تکنولوژی، نسل کشی در جنگ غزه را فرصتی طلایی برای امضای قراردادهای نظامی دانستند و شرکت مایکروسافت در این رابطه تخفیفهای ویژهای برای همکاری با شرکتهای نظامی رژیم صهیونیستی در نظر گرفت.
این گزارش میافزاید که ارزش واقعی قراردادهای امضا شده میان شرکت مایکروسافت با وزارت جنگ رژیم صهیونیستی به صورت رسمی اعلام نشده است، اما اسناد موجود نشان میدهد که این رقم بسیار بیشتر از آمار اعلام شده، است.
تحقیق صورت گرفته در تلآویو نشان دهنده «فعالیتهای حساسی» است که با حمایت شرکت مایکروسافت در سرزمینهای اشغالی انجام میشود. بخشی از این فعالیتها عبارتند از:
۱. استفاده از سامانه آزور از سوی یگانهای مختلف جاسوسی نظامی رژیم صهیونیستی از جمله یگان ۸۲۰۰ و یگان ۸۱ که تکنولوژی جاسوسی پیچیدهای برای جامعه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی فراهم کرده است.
۲. استفاده از مایکروسافت برای صیانت از سامانههای مورد استفاده نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی و دریافت و ثبت اطلاعات مربوط به اسکان و تحرکات فلسطینیان در کرانه باختری و نوار غزه که با استفاده از تکنولوژی «رولینگ استون» صورت میگیرد.
۳. یگان «افق» وابسته به نیروی هوایی رژیم صهیونیستی از سامانه ارتباطاتی و پست الکترونیک وابسته به مایکروسافت برای مدیریت اطلاعات و دادههای انبوه خود در خصوص اهداف احتمالی حملات آینده که با عنوان بانک اهداف غزه شناسایی میشود، به صورت گسترده استفاده کرده است.
۴. بخش قابل توجهی از خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی از سوی وزارت جنگ رژیم صهیونیستی به نفع ارتش این رژیم مورد استفاده قرار گرفته که بدون بهره برداری از شبکه اینترنت بوده و به شبکههای عمومی اینترنتی ارتباط پیدا نمیکند. به این ترتیب این خدمات میتواند در اهداف و مأموریتهای بسیار حساستر به کار گرفته شود.
کمیسر کودکان انگلستان هشدار داد در صورتی که قانون ایمنی آنلاین (Online Safety Act) بهدلیل مذاکرات تجاری با آمریکا تضعیف شود، باید کودکان بهطور کامل از شبکههای اجتماعی کنار گذاشته شوند.
به گزارش برنا از اسکای نیوز، دیم ریچل دیسوزا اعلام کرد: بهشدت برای تصویب این قانون تلاش کردیم، چراکه کودکان از سنین پایین، گاهی حتی هشت سالگی، در معرض محتوای خشونتآمیز، پورنوگرافی و صحنههای تحقیرکننده نسبت به زنان قرار دارند.
براساس این قانون، شرکتهای شبکههای اجتماعی موظف هستند از دسترسی کودکان به محتوای غیرقانونی و مضر جلوگیری کنند و در صورت تخطی، با جریمههای سنگین مواجه خواهند شد.
دیم دیسوزا تأکید کرد: اگر نظارت بر کودکان از قانون حذف شود، باید کودکان بهطور کلی از شبکههای اجتماعی حذف شوند. این اقدام میتواند «مایه تأسف» باشد، چراکه ما میخواهیم اینترنت فضایی شاد و آموزنده برای کودکان باشد، اما امنیت آنها در اولویت قرار دارد.
گرچه دولت بریتانیا هنوز واکنشی رسمی به ارتباط احتمالی این قانون با مذاکرات تجاری نشان نداده، اما گفته میشود فشارهایی از سوی مقامات آمریکایی و مدیران شرکتهای فناوری علیه این قانون به نهاد رگولاتوری آفکام وارد شده است.
با این حال، هرگونه تلاش برای تضعیف این قانون، میتواند با مخالفت نمایندگان حزب کارگر مواجه شود، چراکه تقویت ایمنی آنلاین یکی از وعدههای کلیدی این حزب در انتخابات بوده است.
گروهی از نمایندگان پارلمان که خواهان اقدامات قویتر در زمینه ایمنی آنلاین هستند، بهتازگی نخستین نشست خود را برگزار کردهاند. یک منبع نزدیک به این گروه اعلام کرد: تأثیر مذاکرات با آمریکا بر موضع دولت در قبال تنظیمگری آنلاین بسیار واضح است.
باید گفت که در حال حاضر، بسیاری از مدارس گوشیهای هوشمند را ممنوع کردهاند، اما این ممنوعیت جنبه قانونی ندارد. حزب محافظهکار خواهان تصویب قانونی برای رسمیسازی این ممنوعیت است.
شرکت خرده فروشی آنلاین آمازون قرار است در نخستین اقدام خود در میدان رقابت با ماهوارههای استارلینک، در پروژهای به نام کویپر نخستین دسته کامل از ماهوارههای خود را به فضا بفرستد.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آمازون، این اقدام گامی مهم در مأموریت آنها برای ارائه اینترنت سریع و قابل اعتماد به سراسر جهان است. این ماموریت که«KA-۰۱» بهعنوان مخفف کویپر اطلس ۱ نام دارد چهارشنبه این هفته با موشک اطلس V از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال، فلوریدا پرتاب خواهد شد.
در این پرتاب ۲۷ ماهواره در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری زمین مستقر خواهد شد. پروژه کویپر اینترنت پرسرعت و با تأخیر کم را تقریباً به هر مکانی در این سیاره ارائه خواهد کرد و انتظار میرود اواخر سال ۲۰۲۵ارائه خدمات به مشتریان را آغاز کند.
سیستم ماهوارهای نسل اول این پروژه شامل بیش از ۳۲۰۰ ماهواره پیشرفته در مدار پایین زمین خواهد بود و بیش از ۸۰پرتاب را برای استقرار شامل هر پرتاب دهها ماهواره انجام خواهد شد. ماموریت KA-۰۱تنها نخستین گام در این فرایند است.
راجیو بادیال، معاون پروژه کویپر، گفت: «ما برخی از پیشرفتهترین ماهوارههای ارتباطی ساخته شده را طراحی کردهایم و هر پرتاب فرصتی برای افزودن ظرفیت و پوشش بیشتر به شبکهمان است. مهم نیست که مأموریت چگونه پیش میرود، این تازه شروع سفر ماست و ما همه قطعات را آماده کردهایم و در طول سالها دوباره آماده میشویم تا یاد بگیریم.»
اتحادیه اروپا قصد دارد شبکه اجتماعی ایکس را به دلیل نقض قانون خدمات دیجیتال جریمه کند.
به گزارش دانشجو، چهار منبع آگاه اعلام کردهاند که اتحادیه اروپا در حال آمادهسازی جریمههای سنگین علیه شبکه اجتماعی ایکس متعلق به «ایلان ماسک» است. به گفته مقامات اروپایی، این پلتفرم قوانین مهم جدید اتحادیه برای مقابله با محتوای غیرقانونی و اطلاعات نادرست را نقض کرده است.
براساس گزارش نیویورکتایمز، این جریمهها شامل مبلغی کلان و الزام به اعمال تغییراتی در ساختار محصول خواهد بود. گفته میشود این اقدامات در تابستان امسال اعلام خواهند شد و اولین مجازات رسمی در چارچوب قانون جدید «خدمات دیجیتال» (Digital Services Act) به شمار میآید؛ قانونی که پلتفرمهای بزرگ آنلاین را ملزم میکند بر محتوای منتشرشده نظارت موثرتری داشته باشند.
به گفته یکی از منابع، مبلغ این جریمه ممکن است بیش از یک میلیارد دلار باشد. مقامات اروپایی به دنبال آن هستند که ایکس را بهعنوان نمونهای بازدارنده برای سایر شرکتها مجازات کنند، هرچند نگرانند این اقدام تنشها با ایالات متحده، بهویژه در دوره ترامپ، را افزایش دهد.
اتحادیه اروپا پیشتر در سال ۲۰۲۳ تحقیقات خود درباره ایکس را آغاز کرده بود و در همان سال به این نتیجه رسید که این پلتفرم از قوانین تخطی کرده است.
مقامات اروپایی تاکید کردهاند که روند این تحقیقات مستقل از مذاکرات تجاری با آمریکاست. آنها همچنین گفتهاند که در صورت پذیرش تغییرات لازم از سوی ایکس، ممکن است دو طرف به توافقی برای حلوفصل ماجرا دست یابند.
ایکس درگیر یک پرونده جداگانه دیگر نیز هست؛ تحقیقاتی گستردهتر که هدف آن بررسی سیاستهای نظارتی ضعیف این پلتفرم بر محتوای کاربران است. منابع آگاه گفتهاند که مقامات اتحادیه اروپا در حال مستندسازی این موضوع هستند که پلتفرم ایکس به پناهگاهی برای سخنان تنفرآمیز، اطلاعات نادرست و محتوایی تبدیل شده که میتواند دموکراسی را در میان ۲۷ کشور عضو اتحادیه تهدید کند.
ایلان ماسک که پیشتر سیاستهای اتحادیه اروپا را به سانسور تشبیه کرده بود، گفته است آماده یک نبرد علنی حقوقی در واکنش به هرگونه جریمه احتمالی است. این میتواند آغاز یک رویارویی حقوقی جدی با پیامدهای گسترده باشد؛ چرا که در صورت امتناع ماسک از اجرای دستورات اتحادیه، احتمال بروز بنبست قانونی بالا میرود.
همچنین ایکـس تنها شرکت آمریکایی نیست که در تیررس اتحادیه اروپا قرار دارد. بهزودی جریمههایی علیه متا و اپل نیز در چارچوب «قانون بازارهای دیجیتال» (Digital Markets Act) اعلام خواهد شد. متا همچنین بهصورت جداگانه با اتهام نقض قانون خدمات دیجیتال از طریق عدم محافظت کافی از کاربران خردسال روبهرو شده است.
این اقدامات نشان میدهند که اتحادیه اروپا مصمم است رویکرد سختگیرانه خود در قبال غولهای فناوری آمریکایی را ادامه دهد؛ رویکردی که طی بیش از یک دهه گذشته در قالب تحقیقات و جریمههایی علیه شرکتهایی، چون گوگل، آمازون، اپل و متا دنبال شده است.
اوراکل اعلام کرد برای دومین بار در یک ماه اخیر هک شده و اطلاعات مشتریان به سرقت رفته است.
به گزارش فارس به نقل از رویترز، اوراکل (Oracle) اعلام کرده است که یک هکر به سیستمهای این شرکت نفوذ کرده و اطلاعات ورود قدیمی برخی مشتریان را به سرقت برده است. به گزارش بلومبرگ، دو منبع آگاه تأیید کردهاند که این اتفاق دومین مورد از حملات سایبری به اوراکل در یک ماه اخیر محسوب میشود. همچنین، فردی ناشناس از ماه گذشته تلاش کرده است تا دادههای سرقتشده از سرورهای ابری این شرکت را به فروش برساند.
اوراکل به برخی از مشتریان خود اطلاع داده که پلیس فدرال آمریکا (FBI) و شرکت امنیت سایبری «کرود استرایک» در حال بررسی این حادثه هستند. طبق گزارش بلومبرگ، این حمله با هدف اخاذی از اوراکل انجام شده است. با این حال، این شرکت تأکید کرده که این حمله ارتباطی با نقض امنیتی دیگری که ماه گذشته به برخی مشتریان حوزه سلامت اطلاع داده بود، ندارد.
این شرکت همچنین توضیح داده است که هکرها به یک سیستم قدیمی وارد شدهاند که بیش از هشت سال است مورد استفاده قرار نمیگیرد. به همین دلیل، اوراکل اطمینان داده که اطلاعات به سرقترفته ریسک بالایی برای کاربران ایجاد نمیکند. بااینحال، دادههای لو رفته شامل اطلاعات ورود مشتریان اوراکل تا سال ۲۰۲۴ بوده است.
اوراکل تاکنون به درخواست رویترز برای اظهارنظر پاسخی نداده است و شرکت «کرود استرایک» نیز اظهار نظری در این باره نکرده است. این اتفاق نگرانیهایی را درباره امنیت سیستمهای ابری و حفاظت از دادههای مشتریان این شرکت بزرگ نرمافزاری ایجاد کرده است.
اوراکل یک شرکت فناوری اطلاعات آمریکایی است که در زمینهی توسعه و فروش نرمافزارهای سازمانی، پایگاههای داده، و خدمات رایانش ابری فعالیت دارد. این شرکت یکی از بزرگترین ارائهدهندگان نرمافزارهای مدیریت داده و زیرساختهای ابری در جهان محسوب میشود.
مارک زاکربرگ مدیر ارشد اجرایی متا مشغول لابی گری نزد دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای موافقت با تسویه ای است که از یک محاکمه آنتی تراست در ماه جاری میلادی علیه این شرکت جلوگیری می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، به گفته منابع آگاه متا و نمایندگانش قبل از دادگاه مربوط به شکایت کمیسیون فدرال تجاری آمریکا با رئیس جمهور و مشاوران وی دیدار کردند.
این دادگاه ممکن است شرکت فناوری را وادار به لغو ادغام پلتفرم های واتس اپ و اینستاگرام در متا کند. متا در سال های گذشته این دو پلتفرم را خریده بود.
متا در این باره گفت: ما به طور منظم برای گفتگو درباره موضوعاتی که روی رقابت، امنیت ملی و رشد اقتصادی تاثیر می گذارد با سیاستگذاران دیدار می کنیم.
کمیسیون فدرال تجاری آمریکا در سال ۲۰۲۰ میلادی و در دور اول ریاست جمهوری ترامپ از متا شکایت و آن را به انجام اقدامات غیرقانونی برای حفظ انحصار بر بازار شبکه های اجتماعی خصوصی متهم کرده است.
این آژانس مدعی شده متا که قبلا فیس بوک نام داشت اینستاگرام را در سال ۲۰۱۲ و واتس اپ را در سال ۲۰۱۴ میلادی با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی آنها خرید تا به جای رقابت در اکوسیستم موبایل، تهدیدهای نوپا برای کسب وکارش را حذف کند.
متا مدعی است این ادغام ها برای رقابت و مشتریان سودمند است و پرونده این سازمان براساس دیدگاهی خاص نسبت به شبکه های اجتماعی بنا شده و رقابت از سوی تیک تاک، یوتیوب گوگل و لینکدین مایکروسافت را نادیده گرفته است.
این یکی از پنج شکایت بزرگ رگولاتورهای آنتی تراست کمیسیون فدرال تجارت و وزارت دادگستری آمریکا علیه شرکت های فناوری است.
شرکت آمازون، پیشنهادی را برای خرید اپلیکیشن شبکه اجتماعی تیکتاک از صاحبان چینی آن، به کاخ سفید ارسال کرده است.
به گزارش دانشجو، یک منبع آگاه که خواست نامش فاش نشود، به شبکه سیانبیسی گفت: این غول اینترنتی، هفته جاری، در نامه ای به جی دی ونس، معاون رئیسجمهور و هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی، پیشنهاد خرید تیکتاک را ارائه کرد. با این حال، طرفین با این پیشنهاد که تنها چند روز قبل از پایان مهلت دولت آمریکا برای فروش تیکتاک و جلوگیری از ممنوعیت آن در آمریکا ارائه شده است، برخورد جدی نمیکنند.
پیشنهاد آمازون که برای اولین بار توسط روزنامه نیویورک تایمز گزارش شد، در حالی مطرح شده که سرنوشت تیکتاک در آمریکا، در معرض خطر است. اگر شرکت بایت دنس که شرکت مادر تیکتاک است، نتواند به توافقی برای واگذاری فعالیتهای این اپلیکیشن ویدیویی در آمریکا دست یابد، تیکتاک در پنجم آوریل (۱۶ فروردین) با تعطیلی احتمالی دیگری در ایالات متحده روبرو خواهد شد.
قانونگذاران آمریکایی، سال گذشته، لایحه ای را تصویب کردند که در آن مهلت ۱۹ ژانویه برای فروش اجباری تیکتاک تعیین شده بود، اما دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، پس از به قدرت رسیدن، فرمان اجرایی را امضا کرد و به این شبکه اجتماعی چینی، ۷۵ روز مهلت اضافی برای توافق احتمالی داد.
منابع آگاه به سیانبیسی گفتند که ترامپ میتواند در اسرع وقت روز چهارشنبه تصمیمی درباره سرنوشت تیکتاک در آمریکا اعلام کند. همچنین منابع آگاه خبر دادند شرکت فناوری موبایل «اَپ لاوین» برای خرید تیکتاک پیشنهاد داده است.
تیکتاک با سرمایه گذاری در بازار آنلاین خود به نام «تیکتاک شاپ»، به عنوان یک مرکز بزرگ برای تجارت الکترونیک، ظاهر شده است. بازار پرسود تیکتاک، همراه با بیش از ۱۷۰ میلیون کاربر این برنامه، می تواند دارایی جذابی برای آمازون باشد. پس از موفقیت تیکتاک، آمازون هم سرویس ویدیویی کوتاه خود را راه اندازی کرد و سپس آن را تعطیل کرد.
بر اساس گزارش شبکه سیانبیسی، این دو شرکت، اوت گذشته، شراکتی را ایجاد کردند که به کاربران تیکتاک اجازه میداد تا حساب خود را به فروشگاه آمازون، لینک دهند و بدون خروج از برنامه، از این سایت خرید کنند. این قرارداد زیر ذره بین قانونگذارانی قرار گرفت که نگران خطرات احتمالی امنیت ملی آن بودند.
شرکتهای فناوری در سالی که گذشت ماجراهای زیادی را در کشورهای مختلف از سر گذراندند. در این میان برخی کشورها تنش های بیشتری را با پلتفرمها داشتند.
به گزارش خبرنگار مهر، افسانه دست نیافتنی بودن مدیران ارشد پلتفرمهای اجتماعی به دلیل انتشار محتوای کاربران، با دستگیری پاول دوروف در فرانسه از هم گسیخت.
از سوی دیگر موج جدیدی از اخراج کارمندان در شرکتهای فناوری آغاز شده که به نظر میرسد در سال جاری نیز ادامه مییابد.
همچنین موضوع حمایت از فلسطین در شبکههای اجتماعی به خصوص ترکیه بازخوردهای زیادی داشت. در مقابل شرکتها نیز هرکدام به نوعی سعی داشتند کارمندانی که از فلسطین دفاع میکنند را به شیوهای سرکوب کنند. ادامه فعالیت تیک تاک در آمریکا نیز یکی از موضوعات مهمی بود که توجهات را به خود جلب کرد.
آنچه در زیر میخوانید برخی از مهمترین ماجراهای صنعت فناوری در سال گذشته است.
فرانسه تلگرام را رام کرد
یکی از رویدادهای مهم سال گذشته دستگیری پاول دوروف بنیانگذار تلگرام در فرانسه بود. وی که به فرانسه سفر کرده بود در فرودگاهی در نزدیکی پاریس بازداشت شد. این خبر به سرعت در سراسر جهان واکنشهایی را برانگیخت، زیرا چنین اقدامی بی سابقه بود. در ابتدا اتهامات دوروف و مدت زمان بازداشت وی مشخص نبود، اما با تمدید مدت بازداشت و بازجویی ادامه دار از وی ابعاد بیشتری از این اقدام مشخص شد. دوروف به عنوان بخشی از تحقیق درباره جرایم مرتبط با سو استفاده جنسی از کودکان، قاچاق مواد مخدر و تراکنشهای کلاهبردارانه در تلگرام دستگیر شده بود.
پس از آن و حدود یک هفته پس از بازداشت دوروف، وی اعلام کرد: برای برطرف کردن انتقادات وارده به شیوه بازبینی محتوای پلتفرم تلگرام و حذف برخی ویژگیها که از آن برای فعالیتهای غیرقانونی استفاده میشود، اقداماتی انجام میدهد.
مدیر ارشد اجرایی تلگرام اطلاعاتی درباره شیوه انجام این کار فاش نکرد، اما به گفته او تاکنون آپلود محتوای جدید در پلتفرم با یک ابزار مستقل وبلاگ نویسی که به نظر میرسد مورد سو استفاده برخی کاربران ناشناس قرار گرفته، غیرفعال شده است. همچنین تلگرام ویژگی کمتر مورد استفاده «People Nearby» را که به دلیل بات ها و کلاهبرداران دچار چالش شده بود را حذف کرده و در عوض کسب وکارهای قانونی و تأیید شده در نزدیکی کاربران را نشان میدهد.البته دوروف در پیام خود به این تغییر اشارهای نکرد. این تغییرات برای نخستین بار پس از دستگیری دوروف در فرانسه اعلام شده اند. همچنین بنیانگذار تلگرام اعلام کرد: این پیام رسان آی پی آدرس و شماره موبایل کاربران را در صورت دریافت درخواست قانونی به مقامات ارائه میکند.
تیک تاک در آمریکا از چالهای به چاله دیگر افتاد
در سالی که گذشت یکی از مهمترین رویدادهای فناوری به شبکه اجتماعی تیک تاک و ادامه فعالیت آن در آمریکا تعلق داشت. این شبکه اجتماعی مخصوص اشتراک گذاری ویدئوهای کوتاه از دور اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ با اتهاماتی مبنی بر همکاری این پلتفرم با ارتش چین و سو استفاده از دادههای شهروندان آمریکایی با موضع خصمانه وی روبرو شد. وی حتی دستور مسدودسازی این پلتفرم را صادر کرد. این موضع در دولت جو بایدن نیز ادامه یافت.
جوبایدن رئیس جمهور آمریکا در ۲۰۲۴ میلادی قانونی را امضا کرد که به تیک تاک تا ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی فرصت میداد کسب و کارش در آمریکا را واگذار کند یا فعالیتش در این کشور ممنوع میشد. در این میان تیک تاک بارها سعی کرد با لابیهای مختلف، درخواست برای توقف اجرای قانون و در نهایت رجوع به دادگاه عالی آمریکا از این امر جلوگیری کند. اما در نهایت دادگاه عالی آمریکا رأی ممنوعیت تیک تاک در صورت عدم واگذاری را تأیید کرد. تیک تاک در روزهای آخر هشدار داده بود، اگر دولت بایدن جلوی اجرای قانون را نگیرد، دسترسی ۱۷۰ میلیون کاربر آمریکایی به آن مسدود خواهد شد.
در این میان با نزدیک شدن پایان دوران ریاست جمهوری بایدن، تیک تاک سعی کرد از طریق لابی گری ترامپ را با خود همراه کند. این در حالی بود که ممنوعیت تیک تاک یک روز قبل از تحلیف دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا آغاز شد. از سوی دیگر دونالد ترامپ نیز قول داده بود، این وضعیت را تغییر دهد تا تیک تاک بتواند در آمریکا فعال بماند. اما در ساعات پایانی روز ۱۸ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی و قبل از آنکه زمان تعیین شده برای ممنوعیت تیک تاک اجرا شود، این اپ در آمریکا متوقف شد و کاربران را از حسابهای خود بیرون انداخت.
همین روند واکنشهای زیادی را میان کاربران برانگیخت. اما ترامپ در نخستین روز فعالیت خود چند دستور اجرایی از جمله اعطای مهلتی ۷۵ روزه به تیک تاک را امضا کرد. به این ترتیب مسدودیت تیک تاک در آمریکا پس از مدت کوتاهی رفع شد. اما مدت زمان بیشتری طول کشید تا این اپ در گوگل پی و اپ استور دوباره ظاهر شود. هرچند ترامپ مهلتی برای تیک تاک تعیین کرده، اما گزینه فروش کسب و کار آن در آمریکا هنوز روی میز است. زیرا ترامپ همزمان خواستار مالکیت ۵۰ درصد این پلتفرم در آمریکا شده است. اکنون صحبت از چند خریدار احتمالی برای تیک تاک نیز نقل میشود.
تعطیلی دفاتر تیک تاک در کانادا
با تمام آنچه گفته شد در سالی که گذشت تنها چالش تیک تاک ادامه فعالیت در آمریکا نبود. کانادا نیز دفاتر این شرکت را تعطیل کرد. از سوی دیگر دسامبر ۲۰۲۴ میلادی و یک ماه پس از آنکه پسری ۱۴ ساله توسط یک دانشآموز همکلاسیاش پس از مشاجره در تیک تاک با چاقو به قتل رسید، دولت آلبانی تصمیم به ممنوعیت پلتفرم گرفت. ممنوعیت یک ساله تیک تاک در آلبانی اکنون آغاز شده است. البته پیش از آلبانی حداقل ۲۰ کشور دیگر نیز به دلیل نگرانیها درباره ویدئوهای نامناسب یا چالشهای امنیتی مربوط به مالکیت تیک تاک، ممنوعیتهای کامل یا جزئی بر این پلتفرم وضع کرده بودند.
همچنین دفتر کمیسیون اطلاعات انگلیس (ناظر حریم خصوصی این کشور) درباره اینکه تیک تاک، ردیت و وب سایت اشتراک گذاری آنلاین عکس Imgur از حریم خصوصی کودکان محافظت میکنند یا نه تحقیقاتی را آغاز کرده است.
قاضی برزیلی برنده کشمکش با ایکس شد
ایکس نیز سال پر از دردسری را در برزیل پشت سر گذاشت و کشمکش ایلان ماسک و یک قاضی دادگاه عالی برزیل این پلتفرم را به تعطیلی در این کشور کشاند. در اوایل سال گذشته میلادی الکساندر مورائس به ایکس دستور داد برخی حسابهای کاربری را مسدود کند.
همچنین پس از آنکه ماسک در اوایل سال جاری میلادی اعلام کرد: حسابهای کاربری که مورائس قبلاً دستور مسدود سازی آنها را داده بود، دوباره فعال میکند این قاضی تحقیقاتی درباره مالک پلتفرم را آغاز کرد.
ماسک در پستی در شبکه اجتماعی ایکس مورائس را ننگ مطلق برای عدالت نامید و اعلام کرد شرکت او قادر به موافقت از دستور این قاضی برای سانسور پنهان و ارائه اطلاعات خصوصی بر حسب درخواست نیست.
پس از آن پلتفرم ایکس اعلام کرد فعالیتهایش در برزیل را به دلیل دستور سانسور از سوی الکساندر دی مورائس قاضی این کشور به سرعت متوقف میکند. ماسک مالک این شبکه اجتماعی مدعی شد مورائس به طور مخفیانه یکی از نمایندگان حقوقی شرکت در این کشور را تهدید کرده در صورتی که از دستور قانونی برای حذف برخی محتوا از پلتفرم پیروی نکند، وی را دستگیر میکند. ایکس در این باره اعلام کرد: برای حفاظت از ایمنی کارمندان مان تصمیم گرفتیم تا فعالیت در برزیل را به سرعت متوقف کنیم.
سرانجام پس از جدالی بین ماسک و الکساندر دی مورائس قاضی برزیلی، دادگاه عالی این کشور به تهیه کنندگان سرویس اینترنت و موبایل دستور داد پلتفرم ایکس را مسدود کنند. اما یک آپدیت ایکس دسترسی کاربران برزیلی به پلتفرم را با وجود مسدودیت فراهم کرد. دادگاه عالی برزیل نیز همان روز به ایکس دستور داد از دستورش سرپیچی نکند و گرنه در معرض جریمه روزانه ۹۲۱ هزار ۷۲۶ دلار قرار خواهد گرفت. ایکس نیز در بیانیهای اعلام کرد سوییچی در شبکه تهیه کنندگان سرویس به احیای موقت و ناخواسته پلتفرم در برزیل منجر شده و این شرکت همچنان قصد همکاری با دولت این کشور را دارد تا فعالیتهایش را به زودی از سر گیرد. درپی این رویدادها ایکس اعلام کرد به زودی نمایندگی حقوقی خود در برزیل را به دادگاه عالی این کشور معرفی میکند.اقدام مذکور بزرگترین گامی بود که ایکس برای پیروی از دستورات دادگاه عالی برزیل برداشت.
پس از آن دادگاه عالی برزیل اعلام کرد پلتفرم ایکس هنوز باید بیش از ۵ میلیون دلار جریمههای پرداخت نشده از جمله یک مورد جدید را بپردازد تا بتواند دوباره سرویسهای خود در این کشور را از سر گیرد.
در نهایت در ۱۸ مهر ماه سال گذشته ایکس مسیر فعالیت خود در برزیل را معکوس و از دستورات دادگاه پیروی کرد، حال آنکه ایلان ماسک مالک میلیاردر آن قبلاً ادعا کرده بود از آنها پیروی نمیکند. دادگاه عالی برزیل نیز اعلام کرد پلتفرم ایکس میتواند فعالیت خود در این کشور را از سر گیرد.
موج اخراج کارمندان فناوری
سال گذشته همراه با شکوفاتر شدن هوش مصنوعی و بازگشایی کامل دفاتر اداری شرکتهای فناوری و از بین رفتن دورکاری ها، روند اخراج کارمندان در بزرگترین شرکتهای فناوری رقم خورد. متا یکی از این شرکتها بود که ۲۰ کارمند را به دلیل افشای اطلاعات داخلی به رسانهها اخراج کرد.
علاوه بر این تعداد، شرکت مذکور تأیید کرد که ۵ درصد از کارمندان با پایینترین عملکرد را اخراج میکند. شرکت مادر فیس بوک در یادداشتی به کارمندانش روند اخراج وسیع نیروهای انسانی را اعلام کرد در همین راستا هشدارهایی به کارمندان متا در آمریکاارسال شد. همچنین کارمندان آن در کشورهای دیگر از جمله سراسر اروپا، آسیا و آفریقا بین ۱۱ تا ۱۸ فوریه هشدار مربوط به اخراج را دریافت کرده اند.
مایکروسافت نیز سال جدید میلادی را با اخراج کمتر از یک درصد از کارمندانش که عملکرد خوبی نداشته اند در بخش امنیت آغاز کرد. همچنین شرکت آمازون دربهمن ماه اعلام کرد فعالیتهای کبک واقع در کانادا را تعطیل میکند که این امر به اخراج ۱۷۰۰ کارگر کانادایی منجر شد.
«بنیادموزیلا»، یکی از زیرمجموعههای شرکت موزیلا انبوهی از کارمندانش را اخراج کرد. ۳۰ درصد از کارمندان این شاخه اخراج شدهاند که این امر منجر به حذف کامل بخشهای حمایت غیرانتفاعی و برنامههای جهانی شد. همچنین به گفته ۳ منبع آگاه شرکت سامسونگ الکترونیک نیز ۳۰ درصد نیروی کار خود در سراسر جهان را در بخشهای مختلف اخراج میکند.
اپل نیز ۱۰۰ کارمند در گروه خدمات دیجیتال خود را اخراج کرد. این کاهش نیرو بیشتر کارمندان مسئول اپل بوکس و اپل بوک استور را در بر میگیرد.
عدم تاب آوری شرکتهای فناوری در مقابل حمایت کارمندان از فلسطین
رویدادهای سیاسی در ۱۴۰۳ شمسی روی صنعت فناوری نیز سایه انداختند. یکی از این موارد حمایت کارمندان شرکتهای بزرگ از مردم فلسطین بود که بازتابهای وسیعی داشت. در همین راستا فارس حمد یکی از مهندسان سابق متا این شرکت را به تبعیض درباره کنترل محتوای مربوط به درگیریها در غزه متهم کرد. وی به دلیل برطرف کردن باگی مربوط به پستهای فلسطینیان در فوریه سال جاری میلادی اخراج شد. وی در شکایتی ادعا کرده متا او را به دلیل برطرف کردن باگ هایی که به سرکوب و سانسور پستهای فلسطینیان در اینستاگرام منجر میشد، اخراج کرده است.
همچنین گوگل نیز ۲۸ کارمند معترض به همکاری با رژیم صهیونیستی را اخراج کرد. گوگل در بیانیهای اعلام کرد: این افراد به طور فیزیکی فعالیت کارمندان دیگر را مختل کردند و اجازه ندادند آنها به واحدهای ما دسترسی یابند. این امر نقض واضح سیاستهای ما و رفتاری کاملاً غیرقابل قبول است. اما در این میان علیرضا ذاکری یک مهندس ایرانی شاغل در گوگل با انتشار پستی در لینکدین اعلام کرد به دلیل همکاری این شرکت با رژیم صهیونیستی، استعفا داده است.
اما اخراج کارمندان تنها رویداد این حوزه نبود. موضع گیری شرکتهای فناوری علیه مردم فلسطین کشور ترکیه را وادار کرد واکنش نشان دهد و اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه در دوم آگوست ۲۰۲۴ میلادی اینستاگرام را مسدود کرد. مقامات دولت اعلام کردند دلیل این اقدام عدم پیروی اینستاگرام از رگولاتورهای ترکیهای است. گزارش رسانههای مختلف حاکی از آن است که اقدام مذکور در واکنش به حذف پستهای کاربران ترکیهای درباره شهید اسماعیل هنیه انجام شده است.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه شبکههای اجتماعی را برای سانسور عکس شهدای فلسطینی به فاشیسم دیجیتال متهم کرد.
استرالیا حافظ سلامت نوجوانان در شبکههای اجتماعی شد
از سوی دیگر با توجه به آنچه در سالهای قبل درباره تأثیر مخرب شبکههای اجتماعی بر سلامت روان و جسم کودکان و اطلاع شرکتها از این تأثیرات رسانهای شد، دولتهای مختلف سعی کردند با قوانین مختلف بر این تأثیرات غلبه کنند.
در همین راستا دولت استرالیا لایحهای با هدف ممنوعیت شبکههای اجتماعی برای کودکان زیر ۱۶ سال به پارلمان ارائه کرد که شامل جریمه ای تا ۳۲ میلیون دلار آمریکا برای پلتفرمهایی است که آن را نقض کنند. استرالیا تصمیم دارد یک سیستم احراز سن را آزمایش کند که احتمالاً شامل روندهای شناسایی دولتی یا بیومتریک است تا شبکههای اجتماعی وادار به ممنوع کردن نوجوانان در پلتفرم هایشان شوند. این یکی از سختگیرانه ترین اقدامات کنترلی توسط کشورهای جهان است.
شکایت ایالتهای آمریکا از متا برای معتاد کردن نوجوانان
در این راستا شرکت متا در آمریکا به دلیل اعتیادآور بودن فیس بوک و اینستاگرام باید با شکایت چند ایالت آمریکا روبرو شود که شرکت را به دامن زدن به مشکلات سلامت روانی نوجوانان متهم میکند. قاضی آمریکایی درخواست متا برای رد شکایت در دو ایالت جداگانه که سال گذشته ثبت شده بود، را رد کرد. یکی از شکایتها شامل بیش از ۳۰ یالت از جمله کالیفرنیا و نیویورک و شکایت دیگر توسط ایالت فلوریدا انجام شده بود. همچنین ایالت ماساچوست از متا پلتفرمز شکایت و این شرکت را به استفاده از ویژگیهای اعتیادآور برای کاربران جوان در اینستاگرام و فریب دادن مردم درباره خطرات این پلتفرم برای سلامت ذهنی نوجوانان متهم کرد.
انتظار میرود هواوی چین که با توسعه نرمافزاری، پیشرفت در تراشهها و رونق کسبوکار فناوری رانندگی هوشمند، بازگشت قدرتمندانهای را به نمایش گذاشته است، برتحریم آمریکا غلبه کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز انتظار میرود هواوی چین که با توسعه نرمافزاری، پیشرفت در تراشهها و رونق کسبوکار فناوری رانندگی هوشمند، بازگشت قدرتمندانهای را به نمایش گذاشته است، در نتایج سالانه آتی خود ادعای پیروزی بر تحریمهای آمریکا را داشته باشد. این غول فناوری چینی احتمالاً تأیید خواهد کرد که در سال میلادی گذشته، ۸۶۰ میلیارد یوان (۱۱۸ میلیارد دلار) درآمد داشته است. این رقم کمتر از ۸۹۱ میلیارد یوان در سال ۲۰۲۰ و قبل از آن بود که ذخایر تراشه این شرکت کاهش یافت و محدودیتهای آمریکا درآمد کسب و کار مصرف کننده را به نصف رساند. رئیس هواوی در فوریه، درآمد سال ۲۰۲۴ این شرکت را فاش کرد.
همچنین هواوی، سود کل سال را گزارش خواهد کرد. این شرکت در اکتبر، ۱۳.۷ درصد کاهش سود خالص ۹ ماهه را ثبت کرد.
مدیران هواوی گفتهاند که اقدامات واشنگتن، این شرکت را به وضعیت «حالت بقا» سوق داده و آن را به سمت کشف خطوط تجاری جدید کشاند که عمدتاً شامل توسعه محصولاتی هستند که میتوانند جایگزین فناوری غربی باشند و با مقامات محلی چینی و شرکتهای تحت حمایت دولت همکاری کرد.
این شرکت در ماههای گذشته، لحن مطمئنتری از خود نشان داده است و رِن ژنگفی، بنیانگذار آن، در ماه مه، به شیء جینپینگ، رئیسجمهور چین گفت که نگرانیهای چین در مورد کمبود تراشههای داخلی و سیستم عامل بومی، کاهش یافته است.
هواوی جزئیات محرکهای درآمد خود را فاش نکرده، اما گفته است که تجارت مصرف کننده این شرکت به رشد بازگشته و ورودش به بازار خودروها، به سرعت پیشرفت است.
طبق گزارش شرکت تحقیقاتی Isaiah Research، هواوی احتمالاً بیش از ۴۵ میلیون گوشی را در سال ۲۰۲۴ روانه بازار کرده که ۲۵ درصد یا بیشتر نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما نرخ بازدهی تراشهها همچنان بازدارنده مانده است.
هواوی پس از تحریمهای آمریکا، به کاوش در زمینههایی مانند ساخت زیرساختهای ۵G برای معادن و تأمین سیستمهای ذخیره انرژی برای دیتاسنترها پرداخت. این شرکت پس از قطع دسترسی به نرمافزارهای اندروید گوگل و اوراکل، سیستم عامل بومی «هارمونی او اس» خود را ساخت که طبق آمار این شرکت، روی بیش از یک میلیارد دستگاه اجرا میشود و همچنین یک سیستم مدیریت نرمافزار داخلی به نام MetaERP را توسعه داد.
هواوی با شرکت «دانگ فنگ» برای فروش خودروهای برند «آیتو» همکاری کرده و فروش آن در سال گذشته، بیش از سه برابر شده است. پرفروشترین مدلهای M۷ و M۹ این برند، به سیستمهای کمک راننده پیشرفته هواوی مجهز شدهاند و در نمایشگاههای هواوی در سراسر چین به فروش میرسند. هواوی، پروژههای مشابهی با خودروسازان چینی جک، بایک، چری و سایک دارد.
طبق گزارش رسانههای دولتی چین، این شرکت اعلام کرده است که میخواهد هوش مصنوعی را در خدمات ارتباطات صنعتی خود ادغام کند و سیستمهای نرمافزاری خود را بر روی دستگاههای متصل بسازد.
بر اساس گزارش رویترز، هواوی همچنین اعلام کرده است که قصد دارد در بازارهای خارج از کشور، برای گوشیهای هوشمند خود رقابت تهاجمیتری داشته باشد و در فوریه، گوشی هوشمند تاشو «میت ایکس تی» خود را در یک رویداد پرشکوه در مالزی معرفی کرد.
پنتاگون با استفاده از هوش مصنوعی صفحات تاریخی مرتبط با تنوع نژادی را حذف میکند و جنجال بزرگی به پا کرده است.
پنتاگون اخیراً تأیید کرده است که از هوش مصنوعی برای حذف محتوای مرتبط با سیاستهای تنوع، برابری و شمول (DEI) در وبسایتهای رسمی نظامی استفاده میکند. این اقدام پس از واکنشهای گسترده به حذف صفحهای درباره جکی رابینسون، بازیکن مشهور بیسبال و کهنهسرباز جنگ جهانی دوم، فاش شد. این حذف در چارچوب دستور اجرایی دولت ترامپ برای حذف محتواهای مرتبط با نژاد و جنسیت از وبسایتهای دولتی انجام شده است.
شان پارنل، سخنگوی پنتاگون، در ویدئویی که در شبکه اجتماعی X منتشر کرد، توضیحاتی درباره حذف محتوای مربوط به جکی رابینسون ارائه داد. او مدعی شد که ابزارهای هوش مصنوعی و نرمافزارهای مرتبط، به اشتباه برخی از مطالب مهم را حذف کردهاند و این محتواها تحت بازبینی قرار گرفتهاند.
این ماجرا زمانی آغاز شد که کاربران اینترنت متوجه شدند صفحهای که زندگینامه کوتاهی از جکی رابینسون را منتشر کرده بود، بهطور ناگهانی حذف شده و پیام «صفحه یافت نشد» را نمایش میدهد. آدرس اینترنتی این صفحه حاوی عبارت "DEI" بود، که این موضوع باعث تشدید اعتراضات شد.
در پی این واکنشها، جان اولیوت، یکی از مقامات روابط عمومی وزارت دفاع، بیانیهای صادر کرد که بهجای توضیح درباره حذف این صفحه، به انتقاد از «مارکسیسم فرهنگی بیدار» پرداخت. این واکنش باعث تشدید نارضایتیها شد و در نهایت، روز بعد، واشنگتن پست گزارش داد که اولیوت از سمت خود برکنار شده و صفحه مربوط به جکی رابینسون نیز دوباره منتشر شده است.
این جنجال همچنین نمودی از سیاستهای دولت ترامپ در استفاده گسترده از هوش مصنوعی برای انجام تغییرات در دولت فدرال است. در دپارتمان جدیدی که به نام «وزارت بهرهوری دولتی» تحت نظر ایلان ماسک ایجاد شده، دادههای حساس مالی و اطلاعات کارکنان دولتی به یک مدل هوش مصنوعی سپرده شده است. علاوه بر این، یک ابزار هوش مصنوعی دیگر برای بررسی ایمیلهای کارمندان فدرال جهت تعیین تداوم اشتغال آنها به کار گرفته شده است. همچنین، ارتش آمریکا از یک مدل هوش مصنوعی موسوم به "CamoGPT" برای حذف محتوای مرتبط با DEI از برنامههای آموزشی استفاده میکند.
استفاده از هوش مصنوعی در این زمینه، علاوه بر نگرانیهای مرتبط با شفافیت، میتواند راهی برای سرپوش گذاشتن بر اقدامات جنجالی مقامات دولت باشد. از آنجا که این فناوری بهطور گسترده و خودکار عمل میکند، حجم عظیمی از محتوا میتواند در یک لحظه حذف شود و تنها در مواردی که حساسیت عمومی بالا باشد، امکان بازگردانی آن وجود دارد.
افشای نقش هوش مصنوعی در حذف محتوای تاریخی و مرتبط با تنوع در پنتاگون، موجی از نگرانیها را درباره سانسور دولتی و سوءاستفاده از فناوریهای نوین برانگیخته است. در حالی که دولت ترامپ به دنبال حذف سیاستهای DEI از نهادهای فدرال است، این اقدام نشان میدهد که چگونه هوش مصنوعی میتواند ابزاری برای اجرای این سیاستها در مقیاس گسترده باشد.(منبع:خبرآنلاین)
یک شرکت ارتباطات اینترنتی و تلویزیونی انگلیس برای کاهش ضررهای خود دوهزار کارمند بخش تماس بامشتریان را اخراج و هوش مصنوعی را جایگزین آنها می کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تلگراف، اسکای، شرکت پخش محتوای تلویزیونی و ارتباطات انگلیسی که سرویس اینترنت موبایل و ثابت را فراهم می کند دو هزار کارمند مرکز تماس با مشتریان خود را اخراج و چت بات ها را جایگزینشان می کند. این شرکت مدعی شده مردم از تماس با کارمندان خدمات مشتریان خسته شده اند.
این شرکت از سه مورد از ۱۰ مرکز تماس خود در استوک پورت، شفیلد و لیدز را تعطیل می کند و هفت درصد نیروی انسانی خود را کاهش می دهد.
در عوض اسکای روی کارمندانی که تمام وقت سرویس پشتیبانی چت آنلاین را انجام می دهند و مقر آنها خارج از انگلیس است و همچنین چت بات های هوش مصنوعی سرمایه گذاری می کند.
اسکای مدعی است اکنون بیشتر مشتریانش می خواهند فعالیت هایی مانند تجدید قرارداد و پرداخت صورتحساب را به جای تماس با پشتیبانی از طریق اپلیکیشن و وب انجام دهند.
این شرکت پیش بینی می کند در سال های آینده چند میلیون تماس کمتر دریافت کند به طوریکه حجم سالانه تماس ها از ۲۵ میلیون به ۱۷ میلیون در ۲۰۲۹ برسد.
این درحالی است که شرکت با ضررهای کلان روبرو است. اسکای در ۲۰۲۳ میلادی از ضرر ۷۷۳ میلیون پوندی خبر داد.
جریان هشداردهنده درباره هوش مصنوعی طی سال اخیر به شکل چشمگیری به حاشیه رانده شده و گفتمانی تازه، با رنگ و بوی عملگرایی و خوشبینی فناورانه مطرح شد.
به گزارش مهر در سالهای اخیر، نگرانیها درباره مخاطرات فاجعهبار هوش مصنوعی به شکل فزایندهای در فضای عمومی و حوزه سیاستگذاری جهانی مطرح شده است. طیف وسیعی از پژوهشگران، فناوران، دانشگاهیان و کنشگران اجتماعی نسبت به روند شتابان توسعه مدلهای زبانی و سامانههای خودکار هشدار دادهاند؛ روندی که بهزعم آنان، در صورت تداوم بدون ضوابط ایمنی و اخلاقی، میتواند پیامدهایی مرگبار و برگشتناپذیر برای آینده بشریت بهدنبال داشته باشد.
این گروه که در گفتمان عمومی گاه با عنوان «AI doomers» شناخته میشوند، معتقدند ظهور سامانههای هوش مصنوعی فوقپیشرفته ممکن است به تضعیف نهادهای دموکراتیک، تمرکز بیسابقه قدرت اطلاعاتی و کنترل در دست نخبگان فناور، دستکاری افکار عمومی و حتی بروز سناریوهایی منتهی به انقراض انسان منجر شود.
اما در سال ۲۰۲۴، این جریان هشداردهنده که تا پیش از آن توانسته بود فضای سیاسی و رسانهای را تا حدی تحت تأثیر قرار دهد، به شکل چشمگیری به حاشیه رانده شد و گفتمانی تازه، با رنگ و بوی عملگرایی و خوشبینی فناورانه، جای آن را گرفت؛ گفتمانی که در آن، هوش مصنوعی مولد نه بهعنوان یک تهدید، بلکه بهمثابه نیروی پیشران رشد اقتصادی، کارایی نهادی و نوآوری فناورانه تصویر میشد. این چرخش پارادایم نهتنها در محافل سیاستگذاری، بلکه در رسانهها، بازارهای سرمایهگذاری و گفتمان عمومی نیز بازتاب یافت و منافع آن، بیش از همه، متوجه شرکتهای بزرگ فناوری و نهادهای سرمایهگذاری خطرپذیر بود.
نقطه عطف در ۲۰۲۳ و تغییر گفتمانی در ۲۰۲۴
سال ۲۰۲۳ را میتوان نقطه عطفی در شکلگیری و گسترش جنبش ایمنی هوش مصنوعی دانست. در این سال، مجموعهای از وقایع پر اهمیت موجب شد تا هشدارها نسبت به خطرات بنیادین فناوریهای هوش مصنوعی از حاشیه محافل دانشگاهی و تحقیقاتی خارج شده و به اولویتهایی در سطح سیاستگذاری کلان تبدیل شوند. چهرههایی سرشناس مانند ایلان ماسک بههمراه بیش از هزار پژوهشگر، استاد دانشگاه و مدیر فناوری، در بیانیهای تاریخی خواستار توقف موقت توسعه مدلهای زبانی پیشرفته شدند تا فرصتی برای طراحی چارچوبهای ایمنی و اخلاقی فراهم گردد. در ادامه، نامهای دیگر با امضای برخی از برجستهترین دانشمندان فعال در شرکتهایی چون «OpenAI»، دیپ مایند و گوگل منتشر شد که در آن تصریح شده بود خطر انقراض بشریت ناشی از هوش مصنوعی باید همچون تهدیدات هستهای، زیستی و اقلیمی به رسمیت شناخته شود.
دولت ایالات متحده به رهبری جو بایدن در واکنش به این فشارهای فزاینده، فرمان اجرایی جامعی صادر کرد که هدف آن حفاظت از مردم آمریکا در برابر آثار منفی سامانههای هوش مصنوعی، از جمله سوگیری الگوریتمی، تهدیدات امنیتی و آسیبهای اقتصادی بود. همچنین، در تحولی بیسابقه، هیئتمدیره «OpenAI» تصمیم به برکناری مدیرعامل وقت، سم آلتمن گرفت و اعلام کرد که سطح اعتماد موردنیاز برای هدایت توسعه هوش مصنوعی جامع (AGI) از سوی وی تأمین نمیشود. این اقدام، هرچند موقتی، نشاندهنده حساسیت بیسابقه نسبت به مسئولیتپذیری در قبال فناوریهای تحولآفرین بود.
با این حال، این جریان پرشتاب و پرطنین که در سال ۲۰۲۳ توانسته بود توجه جهانیان را به خود جلب کند، در سال ۲۰۲۴ با موجی از مقاومت مواجه شد و به تدریج از مرکز گفتمان سیاستگذاری کنار رفت.
خیزش گفتمان خوشبینانه و ضد تنظیمگری
در سال ۲۰۲۴، گفتمان خوشبینانه نسبت به آینده هوش مصنوعی با حمایت گسترده شرکتهای بزرگ فناوری، صندوقهای سرمایهگذاری خطرپذیر و کارآفرینان بانفوذ سیلیکونولی بهشکل گستردهتری رواج یافت. این جریان گفتمانی تلاش کرد تا روایتی مسلط از هوش مصنوعی بهعنوان عامل نجاتبخش اقتصاد، تضمینکننده برتری ملی و شتابدهنده نوآوری شکل دهد؛ روایتی که در تقابل مستقیم با هشدارها بود.
مارک اندریسن، بنیانگذار شرکت سرمایهگذاری «a16z»، در این سال، در مقالهای پرسر و صدا با عنوان «چرا هوش مصنوعی جهان را نجات خواهد داد»، با لحنی قاطع و طعنهآمیز به رویکرد بدبینانه تاخت و آن را فاقد بنیادهای عقلانی و علمی دانست. او در این نوشتار، هوش مصنوعی را فرصتی تاریخی توصیف کرد که باید با تمام توان آن را بهکار گرفت، حتی اگر به قیمت عبور از ضوابط سنتی تنظیمگری باشد. اندریسن با استناد به منطق رقابتپذیری جهانی، بهویژه در برابر چین، از بازتولید ایده معروف «سریع حرکت کن و همهچیز را به هم بزن» دفاع کرد و آن را راهحلی ضروری برای تضمین جایگاه رهبری آمریکا در عصر حاضر دانست.
همزمان با گسترش این گفتمان خوشبینانه، حمایت نهادهای سیاسی از رویکرد ایمنی نیز رو به افول گذاشت. بازگشت سم آلتمن به ریاست «OpenAI»، تنها چند روز پس از برکناری جنجالیاش، نشانهای از تثبیت مجدد نگاه تجاری و توسعهمحور در رأس یکی از مهمترین شرکتهای هوش مصنوعی جهان بود. همزمان، گروهی از پژوهشگران حوزه ایمنی که پیشتر در این شرکت فعال بودند، در اعتراض به تغییر اولویتهای سازمانی و کمرنگ شدن ملاحظات اخلاقی، آن را ترک کردند. افزون بر این، فرمان اجرایی جو بایدن که در سال ۲۰۲۳ با هدف تقویت ایمنی و شفافیت در توسعه هوش مصنوعی صادر شده بود، در سال ۲۰۲۴ عملاً بیاثر شد و با روی کار آمدن دونالد ترامپ در جایگاه رئیسجمهور منتخب، رسماً لغو شد. ترامپ و مشاوران نزدیکش که عمدتاً از چهرههای مخالف تنظیمگری محسوب میشوند، صراحتاً اعلام کردند که رویکرد نظارتی دولت پیشین مانعی برای نوآوری و تهدیدی برای رقابتپذیری آمریکا بوده است. این مجموعه تحولات، چرخش آشکار فضای سیاستگذاری ایالات متحده را از نگرانیهای ایمنی بهسوی اولویتهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی نمایان ساخت.
لایحه «SB 1047»؛ صحنه تقابل رویکردها
مهمترین میدان تقابل میان دو طرف در سال ۲۰۲۴، لایحه «SB 1047» در ایالت کالیفرنیا بود؛ لایحهای که با حمایت پژوهشگرانی چون جفری هینتون و یوشوا بنجیو و به ابتکار سناتور اسکات وینر تدوین شد. هدف این لایحه، ایجاد نظامی ایمنیمحور برای مهار مخاطرات بالقوه سامانههای پیشرفته هوش مصنوعی بود؛ مخاطراتی از جمله حملات سایبری در مقیاس ملی، پیامدهای اقتصادی فاجعهبار و حتی سناریوهای تهدیدآمیز برای بقای انسان. لایحه با تعیین الزامات خاصی برای توسعهدهندگان مدلهای هوش مصنوعی بسیار بزرگ، از جمله تعهد به ارزیابی ایمنی و ارائه گزارشهای منظم به دولت ایالتی، کوشید چارچوبی قانونی برای کاهش ریسکهای بلندمدت توسعه این فناوری فراهم آورد. لایحه مذکور با وجود مخالفتهای گسترده، توانست از با موفقیت از مجلس قانونگذاری کالیفرنیا عبور کند، اما در مرحله نهایی، با وتوی فرماندار کالیفرنیا، گوین نیوسام مواجه شد.
نیوسام در توضیح تصمیم خود، اظهار داشت که «نمیتوان با این لایحه همه مشکلات را حل کرد» و با این جمله، نوعی واقعگرایی اجرایی را بازتاب داد که در میان بسیاری از سیاستگذاران رواج یافته است: اذعان به پیچیدگیهای فنی و اجرایی تنظیمگری در حوزهای که با سرعت بیسابقه در حال تحول است و فاقد ابزارهای نظارتی آزمودهشده و کارآمد به شمار میرود.
در برابر این لایحه، موجی از مخالفت سازمانیافته از سوی شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر، از جمله «Y Combinator» و «a16z»، به راه افتاد. این نهادها با راهاندازی کمپینهای تبلیغاتی گسترده، از جمله انتشار نامههای سرگشاده و مصاحبههای رسانهای، کوشیدند افکار عمومی و کارآفرینان جوان را نسبت به پیامدهای احتمالی این قانون نگران سازند. یکی از محوریترین ادعاهای این کمپین، امکان تعقیب کیفری توسعهدهندگان به دلیل ارائه اطلاعات نادرست در گزارشهای ایمنی بود. ادعایی که از سوی نهادهایی نظیر مؤسسه بروکینگز، تحریف واقعیت دانسته شد، چراکه لایحه صرفاً به قاعدهای عمومی اشاره کرده بود مبنی بر اینکه درج اطلاعات نادرست در اسناد رسمی، میتواند مصداق شهادت دروغ تلقی شود؛ قاعدهای که پیشتر نیز در نظام حقوقی وجود داشته و کمتر موجب پیگرد قضائی شده است. با این حال، فضای رسانهای ایجادشده توسط مخالفان باعث شد تا لایحه در افکار عمومی بهمثابه تهدیدی علیه نوآوری و آزادی فناورانه جلوه کند.
افول گفتمان ایمنی و پیامدهای اجتماعی
سال ۲۰۲۴ نهتنها صحنه افول گفتمان فاجعه محور به هوش مصنوعی، بلکه دوره تثبیت و قدرتگیری روایتی فناورانه و اقتصادی بود که در آن مفاهیمی همچون رقابت راهبردی با چین، بهرهگیری نظامی از ظرفیتهای هوش مصنوعی و تبدیل این فناوری به موتور محرک رشد اقتصادی، بهطور کامل بر نگرانیهای اخلاقی، انسانی و ایمنی غلبه یافتند. در این گفتمان غالب، هوش مصنوعی نهتنها تهدید تلقی نمیشد، بلکه فرصتی راهبردی برای برتری ژئوپلیتیک و تسلط فناورانه محسوب میشد. استفاده گسترده از واژگان توسعهمحور در بیانیهها، نشستها و اسناد سیاستی نیز بیانگر تغییر لحن و اولویتگذاری سیاستگذاران بود؛ تغییری که در آن، هشدارها درباره سناریوهای فاجعهبار بیشتر بهچشم مانعی بر سر راه نوآوری تعبیر میشدند.
با این حال، جریان مدافع ایمنی، بهرغم شکستهای مقطعی، عقب ننشسته است. حامیان لایحه «SB 1047»، از جمله نهادهایی مانند «Encode» و برخی سناتورهای ایالتی، اعلام کردهاند که در سال ۲۰۲۵ با نسخهای اصلاحشده و احتمالاً هدفمندتر، بازخواهند گشت. هدف آنها ایجاد تعادلی میان پویایی فناورانه و ضرورتهای اخلاقی و ایمنی در توسعه سامانههای پیشرفته هوش مصنوعی است. از سوی دیگر، سرمایهگذاران و کنشگران مخالف تنظیمگری نیز نشانههای روشنی از بسیج دوباره منابع مالی، رسانهای و سیاسی خود برای مقابله با هرگونه مداخله قانونی بروز دادهاند. چشمانداز این تقابل، از هماکنون نشانههایی از یکی از جدیترین رویاروییهای سیاستگذاری در حوزه فناوری را در سال پیشرو ترسیم میکند.
با وجود گفتمان غالب خوشبینانه، برخی رخدادها یادآور آن هستند که خطرات هوش مصنوعی، صرفاً مفاهیمی تخیلی یا آیندهنگر نیستند.
بهنظر میرسد سال ۲۰۲۵ میدان جدیدی برای رویارویی گفتمانهای متضاد درباره آینده هوش مصنوعی باشد؛ از یکسو تلاش برای طراحی نظامهای ایمنی و پاسخگویی و از سوی دیگر، مقاومت سازمانیافته در برابر هرگونه تنظیمگری. اما واقعیت این است که نادیدهگرفتن تهدیدات، خود میتواند خطرناکترین انتخاب باشد.
دولت ویتنام اعلام کرد به اسپیس ایکس اجازه می دهد سرویس اینترنت ماهواره ای استارلینک را به طور آزمایشی در این کشور راه اندازی کند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، به گفته دولت هیچ محدودیتی بر مالکیت خارجی این سرویس در ویتنام وجود نخواهد داشت و همچنین بازه آزمایشی این پروژه تا پایان۲۰۳۰ میلادی است.
برخی تحلیلگران معتقدند ویتنام که اکنون به یک هاب صنعتی در جنوب شرقی آسیا تبدیل شده برای اجتناب از تعرفه های وارداتی آمریکا به استارلینک اجازه فعالیت داده است.
البته هنوز مشخص نیست اسپیس ایکس برای ارائه سرویس هایش در این کشور درخواستی ثبت کرده است یا خیر.
در بیانیه دولت نیز ذکر شده این شرکت آمریکایی اجازه دارد طرح های سرویس اینترنت ثابت و موبایل را در سراسر ویتنام و همچنین اینترنت در پروازهای هوایی را فراهم کند. همچنین دولت تصمیم گرفته در دوره آزمایشی ۶۰۰ هزار مشترک شرکت کنند.
اتحادیه صنعت امنیت سایبری چین (CCIA) با انتشار گزارشی به نفوذ آمریکا در گوشیهای موبایل کاربران سراسر جهان و ارائه راهکارهایی برای مقابله این تهدیدات میپردازد.
به گزارش تسنیم، اتحادیه صنعت امنیت سایبری چین (CCIA) گزارشی تحت عنوان «فعالیتهای شنود و سرقت اطلاعات توسط نهادهای اطلاعاتی آمریکا از دستگاههای موبایل و سیستمهای ارتباطی جهانی» منتشر کرد که بر اساس تحقیقات و تحلیلهای منتشر شده از سوی تولیدکنندگان امنیت سایبری جهانی، موسسات تحقیقاتی و کارشناسان تهیه شده است.
این گزارش که شامل 11 فصل است، به تفصیل فعالیتهای نهادهای اطلاعاتی آمریکا در حمله و نفوذ به دستگاههای موبایل هوشمند جهانی و سیستمهای ارتباطی را افشا میکند.
این فعالیتها شامل ساخت قابلیتهای حمله و نفوذ همهجانبه از طریق محصولات مختلف شبکه مانند سیمکارتها، نرمافزارهای سیستم، سیستمهای عامل، کابلهای داده، وایفای، بلوتوث، شبکههای سلولی، GPS، دادههای مرکز داده شرکتهای بزرگ اینترنتی و IT، و حتی کل اکوسیستم صنعت موبایل است.
براساس دادههای این گزارش، این نهادها به صورت گستردهای اطلاعات کاربران، حسابها، دستگاهها، لینکها، موقعیتها و دیگر دادهها را سرقت کردهاند، که تهدید جدی برای امنیت سایبری و امنیت ملی کشورهای مختلف به شمار میرود.
این گزارش همچنین خاطرنشان میکند که آمریکا به عنوان یک کشور مسئول در زمینه امنیت سایبری عمل نکرده و هیچ تعهدی برای حل مشکلاتی مانند نظامیسازی فضای سایبری، سوءاستفاده از مزیت زنجیره تأمین و اطلاعات که از سوی کشورهای مختلف نگرانکننده است، ارائه نکرده است.
براساس اظهارات مسئولین این اتحادیه، نهادهای اطلاعاتی آمریکا به طور گستردهای برای حمله به فضای سایبری جهان، تجهیزات حمله سایبری جامع برای تمام سناریوها، مراحل و فرآیندها را توسعه دادهاند. آنها به طور مداوم حملات سایبری انجام میدهند، از مزیتهای بالادستی در زنجیره تأمین سوءاستفاده میکنند، آسیبپذیریها را از پیش برنامهریزی میکنند، قدرت رمزنگاری را کاهش میدهند، و برای دسترسی ویژه به دادههای کاربران از پلتفرمهایی مانند برنامه لینکدین استفاده میکنند.
این گزارش در پایان ضمن بررسی و ارائه راهکارهایی برای مقابله با حملات سایبری آمریکا در زمینه نفوذ به شبکهها و سرقت پایدار اطلاعات، بر اهمیت تقویت توان دفاعی در حوزههای مختلف از جمله زنجیره صنعتی، اپراتورهای موبایل، دستگاههای هوشمند، افراد کلیدی و دیپلماسی تأکید دارد تا حاکمیت سایبری کشورها حفظ شود.
در میان تظاهرات در چندین شهر ترکیه, شبکه اجتماعی ایکس با مالکیت ایلان ماسک، چندین حساب کاربری متعلق به چهرههای مخالف در ترکیه را به حالت تعلیق درآورده است.
به گزارش ایرنا از پولیتیکو, حساب های تعلیق شده متعلق به گروه های چپ و دانشجویی است که از زمان بازداشت «امام اوغلو» شهردار استانبول در ۱۹ مارس (۲۹ اسفند)، فعالانه در تظاهرات شرکت کرده اند.
کاربرانی که در ترکیه تلاش میکنند این حسابها را مشاهده کنند، با پیامی مواجه می شوند که بیان میکند این حساب در پاسخ به یک درخواست قانونی در ترکیه تعلیق شده است.
در همین حال این حساب ها از خارج از کشور قابل دسترسی هستند. همچنین برخی از گروه ها با ایجاد حساب های جدید سعی کرده اند به اشتراک گذاری محتوا ادامه دهند.
اعتراضات مخالفان در ترکیه با وجود ممنوعیت چهار روزه تجمعات در این کشور گسترش یافته است.
بیشتر فعالیت های مخالفان حول دانشگاه ها متمرکز شده است.
علی یرلیکایا وزیر کشور ترکیه در ایکس اعلام کرد که مقامات ۳۲۶ حساب کاربری در شبکه های اجتماعی را کشف کرده اند که پیام های تفرقه منتشر می کنند. به گفته وی ۷۲ حساب فعال در خارج از کشور بوده است.
یرلیکایا افزود که یک اقدام هماهنگ بین مقامات سایبری و امنیتی منجر به دستگیری ۵۴ مظنون مرتبط با حساب های رسانه های اجتماعی شد.
این نوع مسدود شدن حساب های کاربری, در ترکیه در مواقع مختلف استفاده میشود. رسانههای اجتماعی بزرگ معمولاً از دستورات دادگاه در ترکیه پیروی میکنند.
بر اساس قانون اینترنت ترکیه به شماره ۵۶۵۱ که در سال ۲۰۲۰ اصلاح شد، رسانه های اجتماعی ملزم به پاسخگویی به درخواستهای قانونی در بازه زمانی تعیینشده، تعیین نمایندگان قانونی در ترکیه و ذخیره دادههای کاربران ترکیه در سرورهای محلی هستند.
در اقدامی مرتبط، مقامات همچنین محدودیتهای موقتی را بر رسانههای اجتماعی و نرم افزارهای پیامرسان اعمال کردند. این محدودیت ها که به محض بازداشت امام اوغلو آغاز شد، حدود ۴۲ ساعت به طول انجامید.
به گزارش ایرنا, وزارت کشور ترکیه امروز (شنبه) اعلام کرد که در جریان تظاهرات شبانه در چندین شهر ترکیه در اعتراض به بازداشت «امام اوغلو» شهردار استانبول، ۳۴۳ نفر دستگیر شدهاند.
اماماوغلو که رقیب سیاسی اصلی اردوغان در انتخابات آینده محسوب می شود، در تاریخ ۱۹ مارس (۲۹ اسفند) به اتهامهایی از جمله فساد و کمک به یک گروه تروریستی بازداشت شد.
این در حالی است که خبرگزاری رویترز با استناد به یک سند قضایی گزارش داد که امام اوغلو همه اتهامات را رد کرده است.
حزب جمهوری خلق ترکیه با محکوم کردن بازداشت امام اوغلو، این اقدام را یک حرکت سیاسی اعلام کرده و محکوم کرد.
پس از بازداشت امام اوغلو، خیابان های ترکیه شاهد ناآرامی های اعتراضی بود و اعتراضات در دانشگاهها، مقر شهرداری استانبول و دیگر مکانها آغاز شد و در سراسر ترکیه گسترش یافت.
در حالی که دولت، اعتراضات مخالفان را نمایشی و برای منحرف کردن توجه از مشکلات داخلی میداند، رهبر حزب مخالف دولت از حامیان خود خواست که به اعتراضات ادامه دهند و اردوغان را متهم کرد که از ناآرامیهای عمومی میترسد.
اعتراضات با وجود تلاشهای دولت برای سرکوب آن ادامه داشته و معترضان اعلام کردند تا زمانی که اماماوغلو در بازداشت است، آرام نخواهند نشست.
روزنامه ایتالیایی با استفاده از ChatGPT نسخههای هوشمصنوعی منتشر میکند و هدف آن را احیای روزنامهنگاری اعلام کرده، نه جایگزینی آن.
به گزارش خبرگزاری سینا، در اقدامی بیسابقه، یک روزنامه ایتالیایی به مدت یک ماه نسخهای کاملاً تولیدشده توسط هوش مصنوعی را منتشر میکند. مدیر این روزنامه اعلام کرده که اقدام آنها یک آزمایش برای «احیای روزنامهنگاری است، نه ازبینبردن آن.»
روزنامه مذکور که IL Foglio نام دارد، ادعا میکند اولین روزنامه در جهان است که نسخههای کاملاً تولیدشده توسط هوشمصنوعی را منتشر میکند. از روز سهشنبه گذشته این روزنامه تولید نسخههای هوشمصنوعی چهار صفحهای روزانه را بهصورت چاپی و آنلاین آغاز کرده است. اطلاعات این نسخه شامل حدود 22 مقاله و سه سرمقاله میشود.
برای ساخت این نسخه، حدود 20 روزنامهنگار این روزنامه از نسخهای از چتبات ChatGPT شرکت OpenAI میخواهند تا داستانی درباره یک موضوع خاص را با لحنی خاص بنویسد. سپس ChatGPT متنی را با استفاده از اطلاعات جمعآوریشده از اینترنت تولید میکند.
«کلودیو سراسا»، مدیر IL Foglio، در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه (AFP) میگوید: «با این آزمایش به مخاطبان بسیار بزرگتری دست پیدا کردهایم. بسیاری از افراد به لطف هوش مصنوعی درحال کشف روزنامه سنتی ما هستند. در روز اول، فروش ما 60 درصد افزایش یافت.»
همچنین او درباره تفاوت نیروی روزنامهنگار انسانی و هوش مصنوعی میگوید: «مقالات نوشتهشده توسط انسانها بهتر هستند، زیرا همیشه چیزی بیشتر دارند؛ همیشه عنصری از خلاقیت، ارتباط و ایجاد پیوندهای غیرقابل پیشبینی در آنها وجود دارد که هوش مصنوعی فاقد آن است.»
وزارت فناوری اطلاعات پاکستان به شرکت ارائه دهنده اینترنت مبتنی بر ماهواره استارلینک، یک مجوز موقت برای فعالیت در این کشور، صادر کرد.
به گزارش ایسنا، خدمات استارلینک، متعلق به ایلان ماسک، میلیاردر فناوری است که اینترنت را از طریق ماهوارههای مدار پایین زمین ارائه میدهد.
پیش از این، ماسک در اوایل ژانویه تایید کرده بود که استارلینک برای راهاندازی خدمات اینترنتی در پاکستان درخواست کرده، اما منتظر تایید دولت این کشور است.
بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، پایگاه خبری «داون نیوز» به نقل از وزیر فناوری اطلاعات پاکستان، گزارش کرده بود مجوز موقت به استارلینک، با موافقت همه نهادهای امنیتی و رگولاتوری صادر شده است.
ورود استارلینک به پاکستان، به منزله راه اندازی رسمی خدمات اینترنت ماهوارهای است.