این روزها کاربران زیادی در مورد استفاده از خدمات شرکت‌های ارائه دهنده سرویس های اینترنتی گله مند هستند تا جایی که حتی خیلی از کاربران برخی اقدامات این شرکت ها را کم‌فروشی و حتی‌گران فروشی عنوان می‌کنند.
کیهان نوشت؛ اگرچه تنوع و گستردگی سرویس های متعددی که شرکت های مختلف به کاربران ارائه می دهند، قابل توجه است اما در صورت انتخاب هر کدام از سرویس‌های اینترنتی و با هر سرعت و حجم دانلودی،بازهم مشکلات استفاده از اینترنت مرتفع نمی شود. یا سرعت‌ها مدام افت پیدا می کنند یا حجم دانلود خیلی زودتر از موعد مقرر به پایان می‌رسد و یا وعده اینترنت رایگان در برخی ساعات روز هیچ وقت عملی نمی شود.
کاربران همچنان به چنین مشکلاتی معترض هستند و از آن مهم تر اینکه صدای اعتراضشان هم به جایی نمی رسد.
هرچند طبق قانون سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف به پیگیری شکایات این دست از مشترکان است اما در نهایت این کم فروشی اینترنتی برخی شرکت ها همچنان ادامه دارد.
** نرخ اشتراک و نحوه محاسبه
پهنای باند توسط شرکت های اینترنتی خریداری می شود و طبق یک ضریب مشخص بین چند نفر تقسیم می شود. هرچقدر تعداد کسانی که یک پهنای باند بین آنها تقسیم می شود بیشتر باشد سرعت اینترنتی که در اختیار هر کدام قرار می گیرد کمتر می‌شود و بر عکس.
هرچند این ضریب تابع قانون است و شرکت ها نباید بر خلاف آن عمل کنند اما باز هم به نظر می‌رسد خیلی از این شرکت ها راه هایی را برای دور زدن این قانون پیدا کرده اند و یک پهنای باند را به تعدادی بیش از حد مجاز می فروشند.
در صورتی که براساس مصوبه شماره 49 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ضریب اشتراک حداکثر 10 تصویب شده است که با رعایت این ضریب اشتراک حداکثری نباید محدودیتی در حجم ارسال و دریافت مشتریان ایجاد شود.اما ممکن است برای خیلی از کاربران در خصوص نرخ اشتراک و نحوه محاسبه سرعت سوال پیش بیاید.
همان طور که گفته شد بر اساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ضریب اشتراک حداکثر 10 تصویب شده است .مثلابرای سرعت 128 چنانچه سرعت دانلود را در سیستم خود مورد محاسبه قرار دهیم با توجه به اینکه سرعت دانلود بر اساس بایت نشان داده می شود ابتدا برای تبدیل بیت به بایت 128 را به 8 تقسیم کرده و با در نظر گرفتن ضریب اشتراک 10 حداقل سرعت دانلود 1.6 و حداکثر 16 را خواهیم داشت و اگر سرعت دانلود کمتر از حداقل مقدار دیده شود نشان دهنده کندی سرعت و تخلف سرویس دهنده خواهد بود.
چندی پیش محمود واعظی وزیر ارتباطات در خصوص ضریب اشتراک سرویس‌های اینترنت پرسرعت که اکنون براساس قانون عمل نمی‌شود، گفته بود سرویس دهندگان اینترنت باید طبق قانون پهنای باند را با اشتراک 1 به 8 به کاربران بفروشند، این در حالی است که شرکت‌های سرویس دهنده این ضریب را به یک به 20 و حتی 1 به 25 افزایش داده‌اند!
او همچنین تاکید کرده بود که پیش از این نمی‌توانستیم از ارائه دهندگان اینترنت انتظار داشته باشیم که با توجه به درخواست‌های مردم سرویس 1 به 8 ارائه دهند، اما اکنون با افزایش پهنای باند کشور این اتفاق باید رخ دهد و فعلاً باید تا زمان فراهم شدن بسترها با این شرکتها کنار بیاییم.
واعظی درباره افزایش پهنای باند اینترنت کشور نیز گفته بود، در 100 روز اول دولت پهنای باند اینترنت 40 گیگابیت بر ثانیه افزایش یافت و در پایان 100 روز دوم نیز انتظار داریم 40 گیگابیت بر ثانیه دیگر به پهنای باند اینترنت کشور اضافه شود.
** مقصر کیست؟ شرکت ها یا زیرساخت ؟
برای تکمیل اطلاعات این گزارش به سراغ یکی از شرکت های بزرگ و با سابقه در خصوص ارائه سرویس‌های اینترنتی رفتیم و با کارشناسان آن گفت وگویی انجام دادیم که البته از ذکر نام شرکت معذوریم.
مهندس علی بابائیان کارشناس شبکه و فناوری اطلاعات و معاون این شرکت است. او تقسیم غیرقانونی پهنای باند بین چند مشترک را رد نمی کند البته دلایل قابل توجهی را نیز بیان می کند که خواندنش خالی از لطف نیست.
بابائیان می‌گوید:" بله ،این موضوع حقیقت دارد که درحال حاضر شرکت ها پهنای باند را طبق ضریب مشخص شده نمی فروشند. طبق استاندارد دنیا باید این پهنای باند به 8 نفر فروخته شود،مگر اینکه مشتری و کاربران در خواست پهنای باند اختصاصی برای خودشان داشته باشند.یعنی یک پهنای باند به صورت اختصاصی و بدون تقسیم شدن فقط در اختیار یک کاربر قرار می‌گیرد اما درغیر این صورت یعنی اگر مشترک تقاضای پهنای باند غیر اختصاصی داشته باشند به طورطبیعی در بعضی از ساعات روز احتمال دارد سرعت استفاده به دلیل حجم ترافیک پایین بیاید که این به معنای کم فروشی نیست و در تمام دنیا هم ممکن است این اتفاق رخ دهد.حتی به نظر من خیلی ازشرکت ها بیشتر از توافق صورت گرفته حجم در اختیارمشتری قرار می دهند.
مثلا ممکن است یک مشتری پهنای باند یک مگابیت بر ثانیه خریداری کند اما برای خیلی از این شرکت ها صرف می کند که به جای اینترنت یک مگابیت در صورتی که ترافیک آزاد باشد 2 مگابیت و حتی 3 مگابیت هم در اختیار مشتری قرار دهند، یعنی کسی که پول اینترنت 1مگابیت را داده در حقیقت خیلی بیشتر از آن در بعضی ساعات روز استفاده می کند."
وی با اشاره به اینکه بیشترین تلاش برای تقسیم حداقل پهنای باند صورت می‌گیرد، می‌افزاید :”به طور کلی خرید اینترنت در دو پارامتر ارزش گذاری می‌شود.یکی سرعت و دیگری حجم ترافیک. زمانی که یک مشترک 5 گیگابیت ترافیک در ماه می گیرد، اگر زود تمام شود مجبورند،دوباره گیگ اضافه خریداری کنند که این به معنای کم فروشی نیست.بعضی وقت‌ها خود مشتری‌ها هم میزان حجم درخواستی شان را مدیریت نمی کنند و در آخر ماه زمانی که این حجم تمام می‌شود فکر می کنند شرکتها کم فروشی کرده‌اند در حالی که چنین چیزی نیست.
همان طور که گفتم فقط در صورتی که پهنای باند مشتری به صورت اختصاصی ( دتی کیت ) باشد،تقسیم در کار نیست که البته این هم بازمطلق نیست. یعنی در این صورت سعی می شود که حداقل تقسیم وجود داشته باشد.اما اینکه بخواهیم یک پهنای باند را طبق همان ضریب مشخص شده بدون کم و زیاد در اختیار کاربران قرار دهیم ،چنین چیزی دربازار فعلی اینترنت و با توجه به زیرساخت ما ممکن نیست.با توجه به قیمت های مخابرات و شرکت های اینترنتی اگر تقسیم به صفر برسد،هیچ شرکت اینترنتی دراین بازار قادر به رقابت نخواهد بود و دلیل اصلی آن هم هزینه های بالای مخابرات است.”
این کارشناس فناوری اطلاعات(IT) در ادامه با اشاره به اینکه هزینه بالای اینترنت در کشور دلایل متفاوتی دارد ، تصریح می کند:” شرکت زیر ساخت در گران تمام شدن اینترنت درکشور بی تاثیر نیست چرا که با فراهم کردن حداقل سرویس برای شرکتها هزینه سنگینی می‌گیرد در حالی که این هزینه باید بین مشتری ها سرشکن شود اما به دلیل اینکه معمولا مشتری‌ها زیر بار این هزینه ها نمی روند از کیفیت سرویس ها زده خواهد شد.
شاید به همین دلیل باشد که قیمت اینترنت ما در واقع چند برابر قیمت اینترنت در تمام جهان است.از طرف دیگر زیر ساخت هزینه بستر اینترنت را هم دریافت می کند،یعنی هم اینترنت می‌دهد و هم بستری که اینترنت را تحویل می دهد. یک پول بابت اینترنت دریافت می شود و یک هزینه دیگر بابت بستر تحویل اینترنت که خب همه اینها در کنار هم باعث می شود هزینه بیشتری به مشترک تحمیل شود."
وی ادامه می دهد: "در کل قیمت اینترنت دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد اما بیشتربر اساس سرعت و حجم ترافیک مشخص می‌شود، نوع لینک هم در تعیین قیمت ها تاثیر دارد. اینکه با سیم باشد، بدون سیم باشد یا مثلا اینکه با چه استانداردهایی ارائه می‌شود که خب هر کدام از اینها بسته به اینکه با چه تکنولوژی و هزینه ای به دست مشتری برسد،قیمتها و تعرفه‌های مختلفی دارد.”
** اینترنت های بی کیفیت اما گران !
یکی دیگر از انتقادات مهم کاربران ومشترکان سرویس های اینترنتی بالا بودن هزینه های این سرویس‌ها است.
با نگاهی به نرخ اینترنت در سایر کشورها به خوبی این تفاوت قیمت چشمگیر قابل رویت است.هزینه تمام شده اینترنت برای ما بسیار بالا است و حتی نسبت به برخی از کشورهای نه چندان توسعه یافته در منطقه نیز بالاتراست.
مهندس محسن خضر مدیر عامل یکی از شرکت‌های آ اس پی درباره علت این هزینه ها با توجه به کیفیت نه چندان مناسب می‌گوید :"یکی از دلایل اصلی گران تمام شدن هزینه اینترنت،بالا بودن قیمت پهنای باندی است که از سوی مخابرات ارائه می‌شود. مثلا شما فرض بگیرید مخابرات یک پهنای باند را به قیمت 20میلیون خریداری می کند و به شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌های اینترنتی به قیمت 22 میلیون می‌فروشد که خب طبیعی است وقتی به دست مشترکین می‌رسد به قیمت بالاتری خواهد رسید.
ضمن اینکه ارزش افزوده هم مثل هر کالای دیگری برای پهنای باند در نظر گرفته می شود.شرکت‌های اینترنتی موظف هستند که برای هر فاکتور مالیات بر ارزش افزوده و عوارض پرداخت کنند. به همین دلیل حتی زمانی که مشترک حجم اضافه خریداری می‌کند، چون برای آن یک فاکتور جداگانه صادر می‌شود شرکت‌های اینترنتی موظف هستند مالیات و ارزش افزوده آن را پرداخت کنند. و این هزینه‌های جانبی تبدیل شده به راهی برای درآمدزایی بیشتراین شرکت ها.”
وی می‌گوید: "شرکت زیرساخت مشکلات زیادی دارد و از روز اول با برنامه های اصولی پیش نرفته است و به همین علت برای چند سال آینده خرید صورت نمی‌گیرد که این موضوع در کنار تحریم‌ها باعث شده هر سال نسبت به گذشته شاهد افزایش قیمت های قابل توجهی باشیم. در حالی که در تمام دنیا از ارتباطات بهتر مردم و دسترسی به اینترنت حمایت می شود، اما ما نه تنها حمایت نمی‌کنیم که حتی ارزش افزوده را هم به همین قیمت بالا اضافه می‌کنیم."
وی همچنین یادآور می‌شود:" پهنای باند خریداری شده توسط شرکت‌های اینترنتی هم عامل بسیار مهم و تاثیرگذاری بر سرعت اینترنت کاربران است. برخی شرکتها پورت‌های بیشتری خریداری کرده‌اند و در نتیجه پهنای باند بیشتری به کاربران ارائه می‌دهند.
عامل مهم دیگر، منطقه مورد استفاده اینترنت است. در برخی مناطق مرکز شهر که ادارات زیادی در آن قرار گرفته‌اند سرعت اینترنت در طول روز پایین است اما شب‌ها سرعت بالا می‌رود.درمناطق دیگری که ساختمان‌های مسکونی قرار گرفته عکس این قضیه است و در طول روز سرعت‌ها بالاتر می‌رود.علت این موضوع هم خیلی ساده است.به دلیل مشکلات زیر ساخت این امکان وجود ندارد که برای هر نفر یک سرویس ویژه تعریف شود.
درحالی که هر چه این نوع سرویس ها خصوصی تر باشد پاسخ بهتری دریافت خواهد شد.تمام شرکت های فراهم کننده سرویس های اینترنتی هم طبق قوانین سازمان مقررات موظف هستند به صورت 24 ساعته پاسخگوی مشترکین باشند اما متاسفانه الآن خیلی از شرکت ها برای سوددهی بیشتر،اقدام به کم فروشی اینترنتی می کنند.خب البته این موضوع هم خیلی به سطح اطلاعات وآگاهی کاربران بستگی دارد.
اما متاسفانه جایی وجود داشته باشد که مردم به صورت رسمی و قانونی بتوانند به آنجا مراجعه کنند و نسبت به این کم‌فروشی‌های اینترنتی شکایت کنند وجود ندارد،یعنی مشترکین به خصوص مردم عادی دستشان به جایی بند نیست و اگر هم پاسخگویی در کار باشد ،پایدار و عمقی نیست.”
