مریم عسگری - بازار کامپیوتر، لوازم صوتی و تصویری و همچنین کالاهایی که ما آنها را با عنوان دیجیتال می‌شناسیم، اگر چه روزهای نه چندان پررونقی را می‌گذراند و فعالان بازار این کالاها دل پر دردی از شرایط بازار و میزان خرید و فروش و ... دارند، اما در همین بازار بی رونق و راکد اتفاقاتی می‌افتد که برخی از فعالان بازار معتقدند این اتفاقات مقدمه پایان یافتن دوران رکود یک ساله حاکم بر بازار است.
البته گروهی نیز نسبت به موضوع چندان خوش بین نیستند و می‌گویند، این رکود یک ساله ریشه بازار را خشک کرده و حالا حالاها زمان لازم است تا مصرف‌کنندگان مجددا برای خرید اقدام کنند و بازار به دوران طلایی خود بازگردد.
البته برخی از اتفاقات در بازار تنها برای فعالان آن صنف تلخ و ناراحت‌کننده است و مصرف‌کنندگان را تا حدودی خوشحال کرده است. کاهش قیمت کالاهای مختلف به هر علتی که باشد برای مصرف‌کنندگان خبری خوش است. چه این کاهش قیمت به دلیل کاهش تقاضا باشد و چه به هر دلیل دیگر، اما همین اتفاق هم نتوانسته منجر به افزایش تقاضا در بازار شود و به قول اکثریت فعالان بازار، رکود همچنان در بازار ادامه دارد.
کاهش یا افزایش قیمت در بازار رایانه
از قبل از برگزاری نمایشگاه جی‌تکس زمزمه‌هایی در مورد کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی و همچنین تشدید دوران رکود در بازار رایانه به گوش می‌رسید.
فعالان بازار بر این باور بودند که برگزاری این نمایشگاه باعث می‌شود تا مصرف‌کنندگانی که در انتظار ورود کالاهای جدید بودند از خرید مدل‌های موجود در بازار امتناع کنند و منتظر ورود مدل‌های جدید پس از برگزاری این نمایشگاه باشند.
به هر حال نمایشگاه جی تکس هم به پایان رسید و تنها اتفاقی که بازار رایانه ما با آن مواجه شد، این است که قیمت‌ها در حد قابل توجهی کاهش یافت.
البته در زمینه نوسانات قیمت اظهار نظرات مختلفی وجود دارد.
گروهی بر این باورند که قیمت‌ها به دلیل اینکه فعالان بازار درصدد خالی کردن انبارها از مدل‌های قدیمی هستند در حدود 20 تا 40درصد کاهش یافته است، ولی این کاهش قیمت نتوانسته است کمکی به افزایش میزان فروش بازار کند.
گروهی نیز می‌گویند میزان خرید و فروش تا حدودی افزایش یافته است.
محسن رودکی، یکی از فعالان بازار رایانه در این باره می‌گوید، طی یک هفته گذشته قیمت انواع تجهیزات کامپیوتری در حد قابل توجهی کاهش یافته است و در مقابل میزان تقاضا افزایش یافته است.
به گفته وی، در حال حاضر انواع هارد اکسترنال، حافظه فلش، کارت گرافیک و ... در بازار با حدود 10 تا 30درصد کاهش قیمت نسبت به ماههای قبل به فروش می‌رسند و میزان تقاضا نیز تا حدودی افزایش یافته است.
در مقابل محمد نیکو، مدیر فروش شرکت رئال در این مورد می‌گوید، این ادعا که قیمت‌ها در بازار بنا به دلایلی کاهش یافته است، صحت ندارد و ما در بازار، طی مدت اخیر شاهد بوده‌ایم فعالان بازار اجناس خود را با سود به فروش می‌رسانند. این در حالی است که طی ماههای گذشته فعالان بازار و واردکنندگان اجناس خود را با ضرر به فروش می‌رساندند، زیرا چاره‌ای جز این نداشتند. وی به افزایش دو برابری قیمت انواع رم نسبت به اردیبهشت ماه اشاره کرد و گفت، در شرایط فعلی انواع رم با افزایش دو برابری قیمت نسبت به اردیبهشت ماه به فروش می‌رسد. به عنوان مثال در حال حاضر رم‌های دو گیگابایتی با برندهای مختلف قیمتی حدود 40 تا 45هزار تومان دارند این درحالی است که همین رم‌ها طی ماههای گذشته قیمتی حدود 20هزار تومان داشتند.
به گفته وی، علت این موضوع این است که به دلایل مسائل اقتصادی بسیاری از شرکتها تولید خود را کاهش داده‌اند و همچنین قیمت چیپ‌ست نیز در حد قابل‌توجهی افزایش یافته است.
در نتیجه قیمت‌ها روندی رو به رشد داشته است.سامان زارعی، یکی دیگر از فعالان بازار نیز می‌گوید: طی مدت اخیر موجودی شرکتها و همچنین فعالان بازار به دلیل شرایط بازار در حد قابل توجهی کاهش یافته است و این ادعا که فعالان بازار برای فراهم کردن زمینه برای ورود مدل‌های جدید، قیمت‌ها را کاهش داده‌اند، صحت ندارد. به گفته وی، به نظر می‌رسد این ادعای فعالان بازار تنها به این منظور شایع شده که توجه مصرف‌کنندگان به بازار جلب شود.
اقتصاد بیمار، بازار بی سروسامان
معمولا در حراج‌های فصلی، بازار خرید و فروش کالاهای مختلف رنگ و بوی دیگری می‌گیرد و بازار این کالاها مملو از مصرف‌کنندگانی می‌شود که برای خرید اجناس با قیمت کمتر سر و دست می‌شکنند.شاید تصور کنید این موضوع در بازار رایانه هم صدق می‌کند. اما چنین نیست.گروهی از فعالان بازار معتقدند تا یکی دو سال قبل در ماههای پایانی سال میلادی، شرکتهای تولیدکننده قیمت محصولات خود را در حد قابل توجهی کاهش می‌دادند و میزان تقاضا هم افزایش می‌یافت. در بازار داخلی نیز این اقدام تاثیر می‌گذاشت و معمولا از آذر ماه قیمت‌ها در بازار رایانه روندی نزولی را طی می‌کرد و اکثر خریدهای دولتی نیز در این زمان انجام می‌شد. اما امسال به‌رغم کاهش شدید قیمت‌ها طی ماههای اخیر به ویژه دو هفته اخیر میزان تقاضا افزایش نیافته و پیش‌بینی می‌شود در ماههای آتی هم با این معضل مواجه باشیم. ضمن اینکه حدود یکی دو سال است از خریدهای دولتی هم خبری نیست.در این رابطه محمد نیکو، مدیر فروش شرکت رئال می‌گوید: علت اصلی این موضوع اقتصاد بیمار کشور ماست. وی می‌گوید: بنا به دلایلی که برای ما هم مشخص نیست، در بازار رایانه هر زمان که کالایی گران می‌شود میزان تقاضا برای آن افزایش می‌یابد. به عنوان مثال در بازار رم می‌توان این موضوع را شاهد بود و زمانی در بازار اپتیکال درایو شاهد این موضوع بودیم.
نیکو معتقد است، مصرف‌کنندگان با تصور اینکه وقتی قیمت کالایی افزایش یابد، نشان‌دهنده این است که قیمت‌ها تا مدت‌ها روندی صعودی خواهند داشت و برای خرید به سرعت اقدام می‌کنند در حالی که درست نیست.
ریز فروشی در بازار چاپگر
این روزها در بازار چاپگر که نوسانات شدیدی را در زمینه قیمت طی ماههای گذشته تجربه کرده اند، اخباری شنیده می‌شود مبنی بر اینکه برخی از واردکنندگان چاپگر با برندهای سرشناس، نمونه‌هایی از این کالا را با برندهایی چون کانن را وارد بازار می‌کنند و با قیمتی حدود 10 تا 20هزار تومان ارزان‌تر از واردکنندگان رسمی چون کانولا و کامپیوتر ریز به فروش می‌رسانند. به گفته رسولی یکی از فعالان بازار چاپگر و دستگاههای چند منظوره، در شرایطی که چاپگر، دستگاههای فتوکپی و دستگاههای چندمنظوره کانن، به طور رسمی تنها از طریق کانولا و کامپیوتر ریز وارد بازار ایران می‌شوند، طی ماههای گذشته، شخص ثالثی اقدام به عرضه این محصولات به بازار کرده است و باعث اعتراض واردکنندگان رسمی‌این کالا شده است و کار به شکایت و مراجعه به وزارت بازرگانی کشیده شده است.
شنیده می‌شود این فرد بخشی از کالاها را از شرکت کانولا خریداری کرده است و با قیمت پایین‌تر از عرف بازار به فروش می‌رساند.البته بخشی از این کالاها نیز از طریق دبی وارد کشور می‌شوند و در انباری که موقعیت آن مشخص نیست نگهداری می‌شوند.
کانولا یکی از دو عرضه‌کننده دستگاههای چند منظوره، چاپگر، اسکنر و ... کانن در این باره گفت، در بازار داخلی تنها کانولا و کامپیوتر ریز از طرف شرکت کانن مجوز عرضه محصولات کانن را دارند و فرد دیگری در این زمینه به طور رسمی‌فعالیتی نمی‌تواند داشته باشد.
به گفته وی، شرکت کانولا به عنوان عرضه‌کننده محصولات ریز کامپیوتری کانن (opp) که شامل اسکنر، دستگاههای چند منظوره، چاپگر و.. است و همچنین دستگاههای بزرگ کانن(CBS) مانند دستگاههای فتوکپی و اسکنرهای سایز بزرگ و کامپیوتر ریز به عنوان عرضه‌کننده محصولات (OPP) کانن در کنار کانولا فعالیت می‌کنند و هیچ شرکت یا شخص دیگری در این زمینه فعالیتی رسمی ندارد.بابک پیربابایی، مدیر فروش شرکت کامپیوتر ریز نیز در این باره گفت، از آنجا که تنها شرکتهای کانولا و کامپیوتر ریز مجوز عرضه ماشین‌های اداری کانن را از جانب شرکت کانن دارند واردات این کالا توسط افراد دیگر و فروش این کالاها با گارانتی‌های دیگر قاچاق به حساب می‌آید.
به گفته وی، طی ماههای گذشته نیز فردی برای واردات ماشین‌های اداری کانن اقدام کرده بود که مطابق ماده 9 فعالیت وی قاچاق شناخته شد و حدود یکی دو ماه است فعالیت وی محدود شده است. شهرام شیرمست، رییس اتحادیه صنف رایانه، ماشین‌های اداری و داده‌ورزی نیز در این باره گفت، بحث قاچاق تجهیزات کامپیوتری موضوع جدیدی نیست و در مورد دستگاههای کانن هم شاهد این مساله بودیم.
به گفته وی، با بررسی‌های انجام شده مشخص شد، شخصی دستگاه‌هایی مانند چاپگر و ... را از طریق اینترنت خریداری کرده که اکثر این دستگاهها برای خاور دور و کشورهای آمریکای لاتین تولید شده و با موقعیت اقلیمی‌ایران سازگاری ندارند.
شیرمست می‌گوید، این شخص این کالاها را با گارانتی متفرقه به فروش رسانده و شکایاتی نیز در رابطه با خرابی‌های آن به اتحادیه شده است.
به عنوان مثال یک مدل از این دستگاهها پس از گرفتن پنج برگ پرینت دچار مشکل شد و مشخص شد دستگاه با موقعیت اقلیمی ایران همخوانی ندارد و اصلا مطابق استانداردهای ایران نیست.
وی افزود: این کالاها با ثبت سفارش از گمرک وارد کشور می‌شوند، ولی از لحاظ خدمات پس از فروش و کاربرد، کاربران را با مشکل مواجه می‌کنند.شیرمست از مصرف‌کنندگان خواست برای اینکه ناچار نشوند معادل هزینه دستگاه خریداری شده را صرف تعمیر آن کنند تنها از نمایندگی‌های مجاز خرید کنند.
