ITanalyze

نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای ساماندهی پیام‌‌رسان‌های اجتماعی تدوین و به هیئت رئیسه پارلمان ارائه کرده‌اند.

به گزارش تسنیم، اخیراً جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرحی را برای ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی تدوین و به هیئت رئیسه قوه مقننه ارائه کرده‌اند.

این طرح که با 95 امضا به هیئت رئیسه مجلس تقدیم شده است به کمیسیون فرهنگی پارلمان برای بررسی بیشتر ارجاع شده است.

متن طرح ساماندهی پیام‌های اجتماعی به‌شرح زیر است؛

«مقدمه ( دلایل توجیهی):

شبکه‌های اجتماعی نقش موثری در تثبیت هویت ملی و فرهنگی هر جامعه داشته و امروزه پیام رسان‌های اجتماعی به عنوان مرجع اثر گذار تعاملات روز مره در حوزه‌های گوناگون فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و غیره شناخته شده و سهم فراوانی در شکل گیری مناسبات مختلف در جامعه دارد. بر این مبنا نمی‌توان نسبت به ابعاد، آثار  و آسیب‌های آن بی تفاوت بود. لذا سامان دهی از مرحله شکل دهی تا نظارت بر روند فعالیت‌ها و ایجاد ضمانت اجراها نیاز به ساز و کار قانونی داشته که البته نباید فارغ از نگاههای حمایتی نسبت به ظرفیت‌های داخلی در عرصه‌ی تبادل  اطلاعات باشد. ساز و کار قانونی حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی با هدف اعتماد سازی و صیانت از حقوق شهروندی، حریم خصوصی، فرهنگ عمومی و امنیت ملی باشد. بر همین اساس طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی به شرح زیر تقدیم می‌گردد.

موضوع طرح

تعریف اصطلاحات

ماده ۱- اصطلاحات به کار گرفته در این قانون به شرح زیر تعریف می‌شوند:

الف: پیام رسان اجتماعی: سامانه های کاربر محور فراهم کننده بستر تعاملات، جمع آوری، نمایش، پردازش و انتشار اطلاعات اجتماعی برای برقراری ارتباطات فردی و گروهی و خدمات بر خط مانند ارائه خدمات پرداخت از طریق تبادل انواع محتواهای چند رسانه ای و حامل های داده است.

ب: پیام رسان داخلی: پیام رسانی که بیش از ۵۰ درصد سهام آن متعلق به شخص ایرانی بوده و میزبانی آن صرفا در داخل کشور انجام شده و فعالیت آن در چارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است.

ج: صیانت از داده: محافظت از اطلاعات کاربران و جلوگیری از هرگونه افشا، بهره برداری و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات مربوط به کاربران و محتوای آثار دیداری، شنیداری، نوشتاری یا ترکیبی از آن ها در پیام رسان های اجتماعی و داده های ایجاد یا افزوده شده در اثر فعالیت ها و تعاملات کاربران آن در پیام رسان های اجتماعی.

د: هیات ساماندهی و نظارت: هیات ساماندهی، نظارت و تایید فعالیت، محتوا، عملکرد و تشخیص تخلف و اعلام جرم پیام رسان های موضوع این قانون.

 

فصل اول: شرایط متقاضی و تایید فعالیت

ماده۲- عرضه و ارائه خدمات پیام رسان های اجتماعی داخلی و خارجی در کشور مستلزم ثبت در پنجره واحد و رعایت قوانین کشور است. فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی و داخلی اثر گذار مشروط به تایید هیات نظارت خواهد بود در غیر این صورت فعالیت آنها در کشور غیر قانونی است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات موظف است نسبت به مسدود سازی دسترسی به آنها اقدام کند. تعیین مصادیق اثر گذاری این پیام‌رسانها با هیات نظارت است.

ماده ۳- هیات نظارت با هدف اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

هیات نظارت با هدف اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:

۱- رئیس مرکز ملی فضای مجازی ( به عنوان رئیس هیات )

۲- معاون ذیربط یا تام الاختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

۳- معاون ذیربط یا تام الاختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۴- معاون ذیربط یا تام الاختیار وزارت اطلاعات

۵- معاون ذیربط یا تام الاختیار دادستانی کل کشور

۶- یک نماینده از کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی

۷- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

۸- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

۹- سازمان تبلیغات اسلامی

۱۰- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی

۱۱- سازمان پدافند غیر عام ل

۱۲- یک نماینده از مدیران پیام رسان‌های داخلی

۱۳- نماینده حوزه علمیه

ماده ۴ – هیات ساماندهی و نظارت موظف به نظارت بر پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی و تصمیم گیری درباره‌ی ادامه فعالیت آنها بر اساس مصوبات شورای عالی فضای مجازی است و ضمن رسیدگی به تخلفات، در صورت وقوع جرم، موارد را به قوه قضاییه جهت اقدام مقتضی ارجاع خواهد داد.

ماده ۵- دبیرخانه هیات نظارت در محل مرکز ملی مستقر خواهد شد و مسئولیت برگزاری جلسات، ابلاغ و پیگیری مصوبات و نظارت بر حسن اجرای آن را بر عهده خواهد داشت.

ماده ۶ – هیات نظارت موظف است پیام رسان اثرگذار را بر اساس معیارهایی از قبیل زیر تعیین کنند: تعداد کاربران ثبت نامی، تعداد کاربران فعال ماهیانه، هفتگی، روزانه، میزان رشد عضویت کاربران در پیام رسان پراکندگی کشوری، نوع خدمت و حجم ترافیک ایجاد شده.

ماده ۷ – هیات نظارت موظف است جهت بررسی صلاحیت متقاضی از مراجع ذی صلاح استعلام نماید. مراجع مذکور موظفند حداکثر تا یک ماه نظر خود را به هیات نظارت اعلام نمایند. در مواردی که مرجع ذی ربط نیازمند بررسی بیشتر است. زمان تا سه ماه قابل تمدید است.

ماده ۸- تصمیمات هیات نظارت قطعی است. این امر مانع اقامه دعوای افراد ذی نفع در مراجع ذی صلاح قضایی نخواهد بود.

ماده ۹ – تمام پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی فعال موظفند حداکثر تا دو ماه پس از تصویب این قانون شرایط خود را با آن تطبیق دهند.

ماده ۱۰- تایید فعالیت پیام رسان‌های خارجی صرفا بعد از راه اندازی کامل شبکه ملی اطلاعات و تایید شورای عالی فضای مجازی مبنی بر راه اندازی آن می‌باشد.

ماده ۱۱ – شرایط متقاضیان ایجاد و فعالیت پیام رسان‌های اثرگذار به تصویب هیات نظارت رسیده و برای تطبیق با سیاست‌های مصوب شورای عالی فضای مجازی به مرکز ملی ارسال می‌شود.

 

فصل دوم: صیانت از حریم داده‌ها

ماده ۱۲ – مرزبانی دیجیتال و دفاع سایبری از کشور و جلوگیری از بهره برداری غیر مجاز از داده‌های مجازی در درگاه‌های ورود و خروج پهنای باند کشور، با محوریت ستاد کل نیروهای مسلح، توسط مراجع ذی ربط انجام خواهد شد. حدود و ثغور وظایف با پیشنهاد ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب فرماندهی معظم کل قوا خواهد رسید.

ماده ۱۳- مدیران پیامرسان‌های اجتماعی و ارائه دهندگان خدمات دسترسی و میزبانی، مکلف به صیانت از داده‌های خصوصی اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی هستند. این موضوع رافع مسئولیت قانونی سایر اشخاص نیست.

ماده ۱۴- استفاده نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیر دولتی از پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی برای مکاتبات و ارائه خدمات اداری و اطلاع رسانی و تبلیغات داخل کشور ممنوع است.

ماده ۱۵- هرگونه درج و انتشار اسناد و داده‌های دارای طبقه بندی در پیام رسان‌های داخلی و خارجی ممنوع است.

تبصره : نحوه تعیین و تشخیص محرمانگی داده‌ها حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون، توسط وزارت اطلاعات و با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح تهیه و تنظیم شود.

 

فصل سوم حمایت‌ها

ماده ۱۶: بهره برداری از دانش فنی سامانه‌های خارجی برای ایجاد و توسعه توانمندی‌ها و خدمات پیام رسان داخلی در صورتی امکان پذیر است که به تشخیص هیات نظارت با اعمال حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و امنیت ملی منافات نداشته باشد.

ماده ۱۷- نسبتی از درآمد حاصل از فروش پهنای باند و ترافیک ایجاد شده توسط پیام رسان‌های داخلی که توسط ارائه کنندگان خدمات دسترسی به کاربران نهایی به فروش می رسد. باید به پیام رسان ایجاد کننده این ترافیک پرداخت گردد. میزان این نسبت و نحوه پرداخت این درآمد بر اساس ایین نامه‌ای خواهد بود که سه ماه پس از تصویب این قانون، به پیشنهاد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه شده و به تایید هیات نظارت خواهد رسید.

تبصره: بخشی از وجوهی که پیام رسان‌ها از محل فوق دریافت می‌کنند باید طبق آیین نامه اجرایی مذکور به تولید کنندگان محتوا پرداخت شود.

ماده ۱۸ – صندوق حمایت از محتوا و پیام رسان‌های داخلی فضای مجازی با هدف تامین اعتبار مدیریت تبعات فرهنگی توسعه زیر ساخت‌های فضای مجازی و تقویت محتوای فاخر ایرانی اسلامی ذیل هیات نظارت تشکیل می‌گردد.

تبصره: هیات ساماندهی و نظارت موظف است ضمن انتشار عمومی آیین نامه حمایت، هرگونه حمایت از پیام رسان‌ها را همراه با مصادیق و نوع حمایت‌ها، همچنین دلایل مربوط به آن به اطلاع عمومی برساند.

ماده ۱۹ – وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است در آمد حاصل از فروش ترافیک و پهنای باند، بابت مصرف پهنای باند بین‌الملل و پیام رسان‌های اجتماعی خارجی را دو برابر تعرفه عادی اینترنت محاسبه و ۹۰ درصد مابه التفاوت آن نسبت به تعرفه عادی اینترنت در قالب صندوق حمایت از محتوا و پیام رسان اجتماعی داخلی تحت نظارت هیات نظارت واریز کنند.

ماده ۲۰- وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است ترتیبی اتخاذ نماید تا پهنای قابل استفاده بهره برداران از پیام رسان‌های داخلی حداقل دو برابر پهنای باند قابل استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی باشد.

ماده ۲۱- بانک مرکزی موظف است امکان پرداخت بر خط را برای کسب و کارهای مبتنی بر پیام رسان‌های اجتماعی داخلی اثرگذار فراهم و ضوابط و شرایط مربوطه را ظرف مدت دو ماه با هماهنگی هیات ساماندهی و نظارت تدوین و ابلاغ نماید.

تبصره: هر گونه ارائه خدمات پولی و بانکی به کسب و کارهای فعال در پیام رسان‌های اجتماعی خارجی ممنوع است.

ماده ۲۲- بانک مرکزی موظف است جهت سهولت گردش مالی، کاربردی شدن و کمک به چرخه اقتصادی پیام رسان‌های داخلی اثر گذار، مجوز ارائه خدماتی از قبیل پرداخت الکترونیکی (psp)و ابزارهای پرداخت نوین از قبیل ایجاد کیف پول الکترونیکی را به پیام رسان های داخلی اعطا نماید.

ماده ۲۳- استفاده و عرضه « رمز ارز» توسط پیام رسان‌های خارجی در داخل کشور ممنوع بوده و در پیام رسان‌های داخلی مستلزم دریافت مجوز از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر اساس سیاست‌های شورای عالی پول و اعتبار می‌باشد و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است پس از تصویب در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، فورا نسبت به مسدود سازی امکان « رمز ارز» توسط سامانه‌ها و پیام رسان های خارجی اقدام نماید.

ماده ۲۴- صدور مجوز واردات و فعال سازی تلفن همراه با تشخیص هیات نظارت منوط به پیش نصب پیام رسان های موثر داخلی است.

ماده ۲۵- صدا و سیما و رسانه های دولتی و عمومی مکلفند امکان تلیغات پیام رسان های داخلی را به طور عادلانه و غیرانحصاری فراهم کنند. ایجاد هر گونه انحصار در صداو سیما و رسانه های دولتی در خصوص پیام رسان های داخلی ممنوع است. استفاده از پیام رسان های خارجی برای ارتباط با مخاطبان و همچنین معرفی آن ها ممنون است.

ماده ۲۶- هیات ساماندهی و نظارت موظف است از هر شکل و نوع انحصار پیام رسان داخلی و خارجی در کشور جلوگیری نماید.

 

فصل چهارم: مجازات ها

ماده ۲۷- اشخاصی که اقدام به ایجاد و راه اندازی پیام رسان های اجتماعی بدون مجوز ثبت نموده و با نقض مسدودسازی ارائه خدمات نمایند و یا موجبات نقض غیرقانونی تدابیر مسدودسازی را هم نمایند، به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شوند.

ماده ۲۸-در صورت تخلف از اجرای ماده ۱۷، مسوول مربوطه برای مرتبه اول به سه ماه تا شش ماه انفصال از خدمت و در صورت ارتکاب در مرتبه دون به شش ماه تا یکسال و در صورت تکرار به انفصال دائم از خدمت دولتی محکوم می گردد.

ماده ۲۹-فعلی نئثر در پیام رسان های اجتماعی خارجی و داخلی مانند ایجاد کانال و گروه ها بدون مجوز ممنوع است.ایجاد یا اداره کانال ها و گرو هایی که با نقض غیرقانونی تدابیر مسدودسازی صورت می گیرد مستوجب محکومیت حبس یا جزای نقدی درجه ۸ خواهد بود.

تبصره: شرایط فعالیت موثر مطابق آیین نامه ای است که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین می گردد.

ماده ۳۰- در صورت تخلف دستگاه های مربوطه و فراهم کردن امکان دسترسی به پیام رسان های خارجی مرتکبین حسب مورد به مجازات های پیش بینی شده در مواد ۷۴۹ و ۷۵۱ فصل جرایم رایانه ای از کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد.

ماده ۳۱- اشخاصی که اقدام به فعالیت و مبادلات مالی و ارائه خدمات پولی و مالی در پیام رسان های اجتماعی خارجی مجاز و غیرمجاز نمایند علاوه بر ضبط اموال مبادله شده به جزای نقدی معال سه تا پنج برابر وجه مبادله شده و مجازات تعزیری درجه ۸ محکوم می شوند.

ماده ۳۲- در صورت افشا و سوءاستفاده از اطلاعات کاربران و فراهم سازی امکان این اقدامات در غیر موارد قانونی به مجازات تعزیری درجه ۳ محکوم می شود.

ماده ۳۳- در صورت هتک حرمت و حیثیت اشخاص در پیام رسان های اجتماعی، مرتکب یا مرتکبین به حداکثر مجازات مندرج در مواد ۷۷۴ تا ۷۴۶ فصل جرایم رایانه ای قانون مجازات اسلامی محکوم می شوند.

معاون مرکز ملی فضای مجازی درگفتگویی درباره دلایل اقدام این مرکز برای توقف حمایت از ۵ پیام‌رسان بومی، تعیین تکلیف نسخه های فارسی تلگرام وآخرین وضعیت فیلترینگ این شبکه خارجی توضیح داد.

خبرگزاری مهر؛ معصومه بخشی پور - روز گذشته معاون وزیر ارتباطات از پایان حمایت از ۵ پیام رسان بومی که دریک سال اخیر به عنوان جایگزینی برای شبکه خارجی تلگرام فعالیت می کردند، خبر داد. طبق این اعلام با تصمیم مرکز ملی فضای مجازی، مقرر شد از این پس تنها ۲ پیام رسان بومی «سروش» و «گپ» که حدود ۸۵ درصد کاربران پیام رسانهای داخلی را از آن خود کرده و عملکرد موفق تری داشتند، همچنان مورد حمایت وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی باشند.

از این رو با عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی درباره حذف سایر پیام رسانهای بومی و دلایل این انتخاب، فعالیت بدون فیلتر نسخه های فارسی تلگرام در کشور و انتشار برخی اخبار درباره رفع فیلتر این شبکه اجتماعی خارجی به گفتگو نشستیم که مشروح آن در زیر می آید:

 

* موضوع مورد توجه فعلی درخصوص فعالیت پیام رسانهای داخلی در کشور، به تصمیم مرکز ملی فضای مجازی برای لغو حمایت از ۵ پیام رسان و ادامه حمایت از ۲ پیام رسان برمی گردد. این تصمیم با چه هدفی گرفته شده است و فعالیت سایر پیام رسانهای بومی در کشور به چه نحوی ادامه پیدا خواهد کرد؟

پیام رسانهای دیگر می توانند به کارشان ادامه بدهند. نکته این است که ۷ پیام رسان بومی در مرحله نخست مورد حمایت قرار گرفتند، اما به دلیل وجود منابع محدود و با توجه به اینکه در دور دوم، انتظار ما این است که حجم ترافیکی و تعداد کاربران پیام رسانهای بومی بالاتر روند، محدوده حمایت را تنگ تر کرده تا بتوانیم حمایتهای بهتری انجام دهیم. اما این به این معنی نیست که مابقی پیام رسانها نمی توانند به فعالیتشان ادامه دهند.

 

* یعنی از ابتدا به پیام رسانهای بومی گفته شده بود که مورد ارزیابی قرار گرفته و ممکن است از گردونه حمایت حذف شوند؟

بله گفته شده بود که این مرحله، مرحله اول حمایت خواهد بود. ما در جلسات متعددی که با پیام رسانها داشتیم به آنها گفته بودیم که شما را ارزیابی می کنیم و بعد از ارزیابی در یک لیست، پیام رسانها را براساس رتبه اول، دوم و سوم تعیین و مشخص خواهیم کرد. بعد از انجام این ارزیابی نیز در جلسات حضوری، این رتبه بندی را به آنها ابلاغ کرده و گفتیم که در کدام بخش از این رتبه بندی قرار گرفتند.

 

* این ارزیابی صورت گرفته، بر چه مبنایی انجام شد؟

در این زمینه ۳ محور ارزیابی وجود داشت که شامل امتیاز طراحی، امتیاز امنیتی و امتیاز اجرایی می شد. این ۳ امتیاز با جزئیات مورد نیاز ، مورد بررسی قرارگرفت و در نهایت دو پیام رسان «سروش» و «گپ» رتبه های اول و دوم را به دست آورده و مقرر شد در مرحله دوم، فقط این دو پیام رسان، مورد حمایت قرار گیرند. بنابراین پیام رسانهای دیگر نیز می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند و ممنوعیتی به جهت ادامه کار، برای آنها وجود نخواهد داشت.

 

*حمایتهای جدید از دو پیام رسان منتخب چگونه خواهد بود؟

حمایتهای جدید به مباحث ترافیکی و قدرت انجام محاسبات و سرورهای مورد نیاز برمی گردد. به این معنی که با این دو پیام رسان توافق شده که میزان سرورهای مورد نیاز و نیز مقدار منابع ذخیره سازی مورد نیازشان را به ما اعلام کنند. در حال آماده سازی بستر ارائه سرویس به این دو پیام رسان از جهت ترافیکی و ارتباط با شبکه مورد نیازشان توسط وزارت ارتباطات هستیم.

 

آیا از نظر مالی نیز مجددا این دو پیام رسان مورد حمایت قرار می گیرند؟

نه؛ قرارمان این نیست که در بخش دوم حمایت، بحث مالی داشته باشیم. چرا که پرداخت وام به پیام رسانهای بومی انجام شده و برگردان این وام هنوز انجام نشده است. به همین دلیل ما بحث حمایت مالی نخواهیم داشت و عمدتا به صورت سرویس و خدمات مورد نیاز، از آنها حمایت خواهیم کرد.

 

* آیا ابلاغیه لغو حمایت از ۵ پیام رسان، تنها به وزارت ارتباطات ارائه شده است؟

نه این طور نیست. مصوبه دیگری نیز داشتیم که بخش های دولتی نیز حمایت خود را از دو پیام رسان منتخب آغاز کنند و نسبت به ارائه خدمات دولت الکترونیک با این دو پیام رسان، توافق های لازم را انجام دهند.

 

* آیا در شرایط فعلی این دو پیام رسان، پتانسیل ارائه خدمات دولت الکترونیک را دارند؟

بله دارند. براساس بررسی های صورت گرفته، دو پیام رسان سروش و گپ نسبت به سایر پیام رسانهای بومی از حیث بسترسازی برای ارائه خدمات دولت الکترونیک در جایگاه بهتری قرار دارند. از سوی دیگر با توجه به انتقال نقاط ضعفشان، این پیام رسانها برنامه های لازم را ترتیب داده و برنامه ریزی کردند که بتوانند این پتانسیل را بهتر ایجاد کنند.

 

* وضعیت تعداد کاربران پیام رسانهای بومی در کشور چگونه است و به اهداف مدنظر برای جایگزینی این پیام رسانها به جای تلگرام رسیده ایم؟

آمارها تا حدودی نسبت به آخرین بررسی های انجام شده، متفاوت است و این تغییر به شرایط مختلفی اعم از شرایط فیلترینگ که باید اتفاق می افتاد و نیافتاد و نیز حضور سرویس هایی مانند طلاگرام و هاتگرام بازمی گردد. از سوی دیگر مساله ارائه خدمات دولت الکترونیک که نیاز به زمان و برنامه ریزی داشت نیز دلیل دیگر این موضوع است. این دلایل را اگر کنار هم بگذاریم می توانیم درباره کاهش تعداد کاربران پیام رسانهای بومی، دلیل داشته باشیم. هم اکنون تعداد کاربران پیام رسانها نسبت به آنچه که ۳ ماه پیش بررسی شده، مقداری کاهش را نشان می دهد اما پیش بینی ما این است که این کاهش به سرعت قابل جبران خواهد بود، به شرط اینکه تصمیم گیری نهایی اتفاق بیافتد و به زمان بندی اعلام شده در رسانه ها برای فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی پایبند باشیم.

 

* زمان بندی برای پایان فعالیت هاتگرام و طلاگرام چه زمانی است و آیا قرار است این دو پیام رسان فیلتر شوند؟

منظور از اعلام زمان بندی، فیلترینگ نیست؛ بلکه تعیین تکلیف این نسخه های فارسی تلگرام است. در کنار این تعیین تکلیف، باید فیلترینگ به درستی انجام شود و بخش های دولتی نیز همت کرده و خدمات دولت الکترونیک را با تمرکز بر این دو پیام رسان در اختیار مردم قرار دهند. قرار است که تا انتهای آبان ماه و ابتدای آذرماه، فعالیت دو پیام رسان هاتگرام و تلگرام طلایی تعیین تکلیف شود.

 

 قرار بود نسخه های فارسی تلگرام به پیام رسان بومی تبدیل شوند، آیا این موضوع با لغو حمایت از پیام رسانهای بومی منافات ندارد؟

- بله دقیقا باید این اتفاق بیافتد و این دو پیام رسان به پیام رسان بومی تبدیل شوند و مانند سایر پیام رسانهای بومی به فعالیت خود ادامه می دهند. ما وقتی گفتیم که از دو پیام رسان حمایت می کنیم به این معنی نیست که تا ابد این حمایت فقط از دو پیام رسان صورت می گیرد. بلکه اگر مجموعه ای بیاید و توانمندیها و ظرفیت خود را به ما ثابت کند، ما آن را مورد حمایت قرار خواهیم داد. به همین دلیل بررسی دوره ای از عملکرد پیام رسانها را در دستور کار قرار داریم و جایگاه مجموعه پیام رسانها را دوباره آنالیز خواهیم کرد. در دوره بعدی ارزیابی چنانچه پیام رسانهای منتخب فعلی مسیر کسب و کارشان تغییر کرد و سایر پیام رسانها نیز به کیفیت مدنظر ما رسیدند، پیام رسانهای دیگری را در جایگاه اول و دوم قرار می دهیم و به طور قطع سمت و سوی این حمایت تغییر خواهد کرد.

 

* ارزیابی مرحله بعدی، چقدر زمان می برد؟

- در کمتر از یک سال آینده و پیش بینی این است که طی ۶ ماه، به محض آنکه خدمات و حمایتهای فاز دوم انجام شد و ما به این نتیجه برسیم که پیام رسانهایی که خدمت فاز دوم را گرفتند آماده ارزیابی هستند، دوباره ارزیابی را انجام خواهیم داد. بنابراین مابقی پیام رسانها نباید ناامید باشند. بلکه می توانند به فعالیتشان ادامه دهند و ما امیدواریم که در فازهای بعدی بررسی، امتیازهای بهتری را کسب کنند.

 

* درحال حاضر پیام رسان های بومی چه تعداد کاربر جذب کرده اند؟

- نتایج آخرین مرحله ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی نشان می دهد که حدود ۲۵ میلیون کاربر ایرانی پیام رسانهای بومی را نصب کردند. این تعداد به صورت همزمان فعال نیستند و البته شاهد هستیم که سرعت و تعداد نصب کاهش پیدا کرده است که دلایل آن را توضیح دادم.

 

* از این تعداد چند درصد کاربران را دو پیام رسان منتخب دراختیار دارند؟

- حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد این کاربران، مختص دو پیام رسان سروش و گپ است.

 

* به عنوان آخرین سوال، برخی اخبار غیررسمی از لغو فیلتر تلگرام حکایت دارد، آیا برنامه ای در این زمینه در مرکز ملی فضای مجازی در دست بررسی نیست؟

- من این مورد را نشنیدم و شایعه است.

 

گفته می شود به دلیل برنامه ریزی برای رفع فیلتر تلگرام، برخی سایتها و کانالهای خبری که تا پیش از این از تلگرام خارج شده اند به سمت تلگرام برگشته اند ؟

- دلیل این حرکت که از سوی برخی انجام شده، اینطور عنوان شده است که با توجه به اینکه فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی قانونی شد پس ما به تلگرام بازمی گردیم که چنین چیزی اصلا نیست. چرا که تاکنون هیچ اطلاعیه ای مبنی بر برداشتن ممنوعیت استفاده از تلگرام، طلاگرام و هاتگرام برای مجموعه های دولتی و غیردولتی و تشکل ها صادر نشده است. بلکه در اطلاعیه ای گفته شد که با توجه به شرایط خاصی که در کشور وجود دارد، جلوی فعالیت طلاگرام و هاتگرام تا این تاریخ گرفته نمی شود. اما اصلا گفته نشد که خبرگزاریها و کسب و کارها به سمت تلگرام برگردند.

معصومه بخشی پور

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هات‌گرام و تلگرام طلایی برای استقلال از تلگرام تا پایان آذر فرصت دارند و اخبار منتشر شده درباره مهلت فعالیت آنها تا پایان سال شایعه است.

به گزارش فارس، سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی در حاشیه نشست خبری همایش رسانه‌های نوین و شکل‌دهی نهادهای اجتماعی در جمع خبرنگاران درباره انتخاب دو پیام‌رسان سروش و گپ به عنوان منتخب از بین پنج پیام‌رسان بومی اظهار داشت: برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی تعرفه را کاهش دادیم و امکاناتی از جمله فضای دیتاسنتری، اینترنت رایگان و 5 میلیارد تومان تسهیلات به همه اختصاص پیدا کرد که بسته به نیاز از آن استفاده کردند، اما در عمل 5 یا 7 پیام‌رسانی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم تایید کرده بودیم، همه نمی‌توانستند تمام بازار را در اختیار بگیرند و دو یا سه پیام‌رسان موفق‌تر می‌‌شوند و بقیه کنار می‌رفتند. 

 

وی ادامه داد: یک استراتژی این بود که پیام‌رسان‌های بومی در بخش‌های مختلفی فعالیت کنند که این روش را انتخاب نکردند و استراتژی دیگر ادغام پیام‌رسان‌ها در یکدیگر بود که در این مورد نیز توافق نکردند و در عمل به دلایل زیادی شاهدیم که پیام‌رسان‌های بومی نتوانستند به خوبی عمل کنند. 

فیروزآبادی با اشاره به اینکه کلاینت‌های فارسی به صورت موقت برای دوره کوچ 42 میلیون کاربر ایرانی از تلگرام فعالیت کردند، گفت: با توجه به تفاوت‌های کلاینت‌های فارسی از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، آنهایی که در مجموع ویژگی‌های بهتری داشتند شامل هات‌گرام و طلاگرام اجازه گرفتند که تا شهریور فعالیت کنند و به دلیل تحریم‌ها تا آخر آذر فرصت آنها تمدید شد. 

 

*هاتگرام و طلاگرام مدعی موفقیت در استقلال از تلگرام به صورت آزمایشگاهی هستند 

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر وضعیت استقلال آنها از تلگرام چه پیشرفتی داشته گفت: گزارشی که دریافت کرده‌ایم این است که به صورت آزمایشگاهی مدعی استقلال هستند که البته برای پیاده‌سازی نیاز به دیتا سنترهای خاصی دارند که  وزارت ارتباطات در این باره مناقصه اعلام کرده تا سخت‌افزار لازم را فراهم کند. 

وی در پاسخ به این سوال که اگر هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر به استقلال نرسند، فیلتر می‌شوند؟ گفت: تصمیم‌گیری در این حوزه به عهده نهاد قضایی است و به عهده مرکز ملی فضای مجازی نیست، البته نهاد قضایی در این باره نظر مرکز را می‌پرسد. 

وی در پاسخ به سوال فارس درباره اینکه مهلت هات‌گرام و تلگرام طلایی تا پایان آذر اعلام شده بود اما پس از آ‌ن اخباری درباره تمدید مهلت فعالیت این دو پیام‌رسان تا پایان سال منتشر شد، گفت: آن اخبار شایعه بود و از طرف ما اعلام نشده است و این موضوع فعلا شایعه است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ به سوال دیگر فارس درباره اینکه طبق اخبار اعلام شده پس از اعلام سروش و گپ به عنوان پیام‌رسان‌های موفق‌تر اعلام شده که حمایت از دیگر پیام‌رسان ها لغو می‌شود، گفت: حمایت‌ها قطع نشده آنها در دیتاسنترها همچنان مستقرند و تعرفه نیم‌بها برایشان محاسبه می‌‌شود و امکانات قبلی نیز همچنان به آنها تخصیص داده می‌شود، اما از این دو پیام رسان قرار است حمایت بیشتری شود و امکانات سخت‌افزاری بیشتری شامل دیتاسنتر مخصوص در حوالی تهران و تمرکز سیستم‌ها در آن دیتاسنترها به آنها تعلق گیرد.

 

*حمایت از پیام‌رسان‌ها از بودجه عمومی است و باید هدفمند باشد

وی در پاسخ به این سوال که آیا حمایت‌ها از پیام‌رسان‌های داخلی را خوب ارزیابی می‌کنید، گفت: باید شرایط کشور را نیز در نظر داشت؛ معتقدیم پیام‌رسان‌ها را باید تا جایی حمایت کرد که مثل صنعت خودرو نشوند که 40 سال حمایت شدند و اکنون وضعیت‌شان این است، حمایت باید معنی‌دار، مدت‌دار و دارای افق روشن باشد و از یک تاریخی به بعد نیاز به حمایت نداشته باشند و حتی بتوانند هزینه صرف شده را به خزانه ملی برگردانند زیرا در واقع این حمایت‌ها از بودجه عمومی صرف می‌شود و باید برگردد. 

 

فیروزآبادی گفت: امیدواریم دچار مشکلاتی که در سایر صنعت‌ها شدیم در حوزه پیام‌رسان‌ها نشویم. 

وی گفت: مجموعه کارهایی که در یک و نیم سال اخیر صورت گرفت شاید باعث ناراحتی‌ برخی‌ها شده باشد، اما در مجموع روند مثبتی در حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار را شاهد بوده‌ا یم و دیدیم که مردم یاد گرفتند از پلت‌فرم ایرانی استفاده کنند و اگر در نهایت هات گرام و طلاگرامی مثل سروش و گپ موفق داشته باشیم اقدام مثبتی است و به همین علت، یک مرتبه شاهد رشته استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی بودیم. 

 

*دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب و گاهی شل کار می‌کند

وی در پاسخ به این سوال که اختلال‌هایی در VPNها و پروکسی‌های تلگرام دیده می‌شود آیا وزارت ارتباطات دستور جدیدی برای بستن فیلترشکن‌ها دارد؟ گفت: دستگاه‌های فیلتر وزارت ارتباطات گاهی خوب کار می‌کند و گاهی شل کار می‌کند؛ این موضوع را از خودشان سوال کنید.

 

*اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات

فیروزآبادی در پاسخ به سوالی درباره میزان پیشرفت شبکه ملی اطلاعات گفت: مرکز ملی فضای مجازی از طرف شورای عالی فضای مجازی به عنوان ناظر شبکه ملی اطلاعات تعیین شده است. 

وی گفت: طبق اظهارات وزیر ارتباطات این شبکه قرار بوده در 2 مرحله اجرایی شود که مرحله اول آن در سه فاز در دولت یازدهم انجام شده است؛ در این فاز تعداد IXPها (مراکز تبادل ترافیک برای هدایت و مدیریت ترافیک داخل کشور) به هفت مرکز رسیده و در نتیجه آن ترافیک داخلی از 100 گیگ به 800 گیگ افزایش یافته است. در همین مرحله قرار شد NIX (برای سوئیچ کردن بسته‌های اطلاعاتی) داشته باشیم که پایه‌های این کار برای ارتباط دستگاه های دولتی نیز در دولت یازدهم اجرایی شد و عملی شدن سرویس‌ها در دولت دوازدهم در حال انجام است. 

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: هسته اصلی شبکه ملی اطلاعات IXP و NIX بود و مرحله دوم مرحله عملیاتی شدن تمام این اقدامات است. در ابتدای دولت دوازدهم اعلام شد که طبق حوزه‌هایی که در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات آ‌مده حدود 80 مورد باید در این شبکه انجام شود که خروجی شبکه ملی اطلاعات مشخص شود.

وی ادامه داد: این 80 مورد به طور پراکنده در حال انجام است. در گزارش‌گیری‌هایی که داشتیم جدول زمانی وجود داشت که مشخص شود خروجی این 80 مورد چیست. این موارد مفهومی بود و خروجی‌ها باید سیستمی باشد. آخرین صحبت با وزارت ارتباطات مربوط به دی ماه سال قبل است و مقرر شد که وزارت ارتباطات وضعیت جدید را با خروجی سیستمی اعلام کند. بنابراین اکنون خیلی نمی‌توانیم روشن بگوییم که مرحله 2 در چه وضعیتی است و اعلام رضایت یا عدم رضایت از پیشرفت شبکه ملی اطلاعات پس از دریافت گزارش وزارت ارتباطات خواهد بود.

معاون وزیر ارتباطات از صدور ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی به این وزارتخانه مبنی بر توقف حمایت از ۵ پیام رسان بومی و حمایتهای جدید از دو پیام رسان «سروش» و «گپ» خبر داد.

حمید فتاحی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه طبق ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی، تنها ۲ پیام رسان بومی در لیست حمایت باقی می‌مانند، گفت: برمبنای ارزیابی شاخص های فنی صورت گرفته از سوی مرکز ملی فضای مجازی و با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری،  مقرر شد حمایت های ویژه وزارت ارتباطات از این پس، تنها از دو پیام رسان بومی «سروش» و «گپ» صورت بگیرد.

وی با بیان اینکه به مرور زمان حمایت ها از ۵ پیام رسان بومی دیگر محدود می شود، گفت: مطابق با جمع بندی ارزیابی شاخص های فنی، پیام رسانهای بومی «سروش» و «گپ» از لحاظ شاخص هایی مانند مدل اقتصادی، تعداد اعضا، نوع معماری، مقیاس پذیری، قابلیت توسعه، سخت‌افزار، نرم‌افزار، به روز بودن، نوع پروتکل‌هایی که استفاده می‌کنند، نوع توسعه پذیری، ارتباط با خدمات بانکی و خدماتی مانند دولت الکترونیک، در مجموع از رتبه بالاتری نسبت به سایر پیام رسانها برخوردار شدند.

معاون وزیر ارتباطات گفت: این طور نیست که بخواهیم حمایتهایی که تا به حال داشته ایم را از ۵ پیام رسان بومی پس بگیریم اما مطابق با ابلاغیه مرکز ملی فضای مجازی، از این پس حمایتهای جدید با تمرکز بر دو پیام رسان «سروش» و «گپ» انجام خواهد گرفت که مدل این حمایتها باید از سوی مرکز ملی فضای مجازی اعلام شود.

وی افزود: تسهیلات مالی و زیرساختی که پیش از این به پیام رسانهای بومی داده شده بود، روال خود را طی می کند.

اشکان خسروپور - بررسی فنی ادعای مدیران کانال‌های تلگرامی که می‌گویند نسخه‌های کپی تلگرام با دسترسی‌های غیرعادی در حال کم و زیاد کردن کاربران کانال‌های این پیام رسان هستند.
دسترسی‌های غیرعادی نسخه‌های فرعی یا کپی تلگرام به اطلاعات کاربران همیشه یکی از مهم‌ترین سوژه‌های مورد توجه فعالان فضای مجازی در چند‌ماه اخیر بوده است. در آخرین واکنش، یکی از نمایندگان سابق مجلس با اشاره به کم شدن تعداد کاربرانش ادعا کرده که صرفا کسانی که عضو نسخه‌های کپی تلگرام بوده‌اند از کانال‌هایی خاص کم شده‌اند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که کانال‌های مختلفی در چند‌ ماه اخیر از کم شدن ناگهانی و غیرعادی کاربرانشان شکایت داشته‌اند. کارشناسان فنی در گفت‌وگو با همشهری تأیید کرده‌اند که از نظر فنی امکان دستکاری تمام امکانات تلگرام از طریق نسخه‌های فرعی تلگرام با توجه به بررسی کدهای آنها وجود دارد.

بلاک شدن کاربران 
مشکل از حدود 2‌ماه پیش آغاز شده است و فقط به یک یا 2کانال تلگرامی نیز مربوط نمی‌شود. تعداد اعضای این کانال‌ها مرتب در حال کاهش است؛ آن‌ هم درحالی‌که خود اعضا چنین درخواستی را مطرح نکرده‌اند. آنها وقتی خواسته‌اند دوباره وارد کانال دلخواه‌شان شوند، با پیام خطا روبه‌رو شده و اینطور به‌نظرشان می‌رسید که از دسترسی به محتوای کانال – حتی درصورت تأیید ادمین– منع شده‌اند. نقطه مشترک بین تمام کاربرانی که با این مشکل مواجه شده‌اند، استفاده‌شان از نسخه‌های فرعی تلگرام یعنی هاتگرام یا تلگرام طلایی بوده است. جالب اینکه، مشکل بعد از حذف نسخه فرعی تلگرام و استفاده از نمونه اصلی برطرف شده ‌است.

بررسی فنی یک ادعا
گروهی اعتقاد دارند که نسخه‌های کپی تلگرام می‌توانند به‌صورت کامل کانال‌های دیده شده توسط کاربران خود را کنترل کنند. این مسئله به‌معنای آن است که مثلا کانال‌هایی در تلگرام اصلی وجود دارد اما در نسخه‌های کپی تلگرام که بدون مشکل فیلترینگ کار می‌کنند دیده نمی‌شوند؛ مثلا در این نسخه‌ها می‌توان به‌صورت ناگهانی کانال‌هایی با تعداد اعضای بالا تشکیل داد و افراد را به‌صورت خودکار عضو آنها کرد و یا اعضای کانال‌ها را کم یا زیاد کرد.
رمزگذاری پیام‌ها در تلگرام یکی از نکاتی است که گردانندگان نسخه‌های کپی یا پوسته‌های تلگرام بر آن تأکید می‌کنند و می‌گویند که حتی اگر بخواهند به اطلاعاتی دسترسی داشته باشند، چون این داده‌ها توسط تلگرام کدگذاری شده، غیرقابل خواندن است. آنها می‌گویند: نسخه‌های فرعی تلگرام در بهترین حالت فقط به داده‌های کانال‌های عمومی دسترسی دارند که آن هم تفاوتی با دسترسی مردم عادی ندارد. اما نمی‌توانند بر رفتار کاربران تأثیری گذاشته یا آنها را از حضور در یک کانال منع کنند. یکی از مشاوران پیام‌رسان تلگرام طلایی پیش‌تر درباره اینکه این نسخه فرعی چه رفتاری در قبال اعضای کانال‌ها می‌تواند ارائه کند، به همشهری گفته بود: «ما امکان شناسایی شخص را نداریم اما می‌توانیم دسترسی به محتوای نامطلوب را محدود کنیم یا جلوی آن را بگیریم. اگر فرضا یک گروه با محتوای مستهجن یا تروریستی وجود داشته باشد، با استفاده از «اصول» یا Policy تلگرام این دسترسی‌ها را محدود می‌کنیم. در واقع این ما نیستیم که چنین کاری می‌کنیم. خود تلگرام بنابر اصول سختگیرانه‌اش، بر محتواهای غیرعادی، محدودیت ایجاد می‌کند.»
علیرضا ابراهیمی که پیش‌تر کدنویسی‌های نسخه‌های فرعی تلگرام را از نظر رفتار این نسخه‌ها با کاربر در گروه‌ها و کانال‌ها بررسی کرده، اما می‌گوید: «از نظر فنی تقریبا هر کاری امکان‌پذیر است چون اطلاعات کاربران و کانال‌ها از یک بستر مشخص رد می‌شود و دسترسی به اطلاعات آن غیرممکن نیست. نسخه‌های فرعی تلگرام می‌توانند بدون اطلاع یا با اطلاع کاربر برخی فعالیت‌ها را انجام بدهند و این اصلا دور از انتظار نیست.» او می‌گوید: «بررسی‌ کدنویسی‌های تلگرام طلایی نشان می‌دهد، این نسخه فرعی تلگرام می‌تواند بدون اطلاع کاربر، او را در یک کانال خاص عضو کند. این کار با استفاده از تابع  add To Channel که در کلاس Sls Message Holder قرار دارد انجام می‌شود.» بررسی دقیق‌تر اطلاعات درون کدنویسی‌های تلگرام طلایی نشان می‌دهد، این نسخه فرعی تلگرام می‌تواند یک کاربر را بدون اطلاع و تمایل او از کانال موردنظر خارج کرده و سابقه کانال را نیز پاک کند. این برنامه می‌تواند مدیر یا ادمین کانال را نیز از برنامه بیرون بفرستد.
یاشار شاهین‌زاده، کارشناس امنیت سایبری که پیش‌تر بخشی از روش کار این نسخه‌های فرعی را بررسی کرده، به همشهری می‌گوید: «نکته مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که تمامی این فعالیت‌ها بدون اطلاع و رضایت کاربر انجام می‌پذیرند. در حقیقت از منابع شبکه و اکانت تلگرام کاربر برای رسیدن مقاصد دلخواهشان استفاده می‌کنند. پیش از اجرای این اقدامات هیچ نیازی به تأیید کاربر یا اطلاع او از اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، وجود ندارد.»


بررسی کدهای یک کپی تلگرام
در بررسی کدهای یک نسخه‌ مشهور کپی تلگرام، کارشناسان فنی 3نوع قابلیت غیرمتعارف را کشف کرده‌اند. علیرضا ابراهیمی، یاشار شاهین‌زاده و حسن کرامت‌پور کدهای دیکامپایل شده یکی از نسخه‌های مشهور کپی تلگرام که امکان دسترسی بدون فیلتر به کاربران را می‌دهد، بررسی کرده‌اند.
دسته اول فعالیت‌های غیرمتعارف مواردی است که با دریافت نوتیفیکشن‌ها فعال می‌شوند، دسته دوم به‌صورت سرویس در کلاینت تلگرام طلایی در حال اجرا هستند و به‌صورت دوره‌ای گزارش‌هایی برای سرور تلگرام طلایی می‌فرستند و درنهایت قابلیت‌هایی که با یک رخداد خاص مثلا دریافت پیام خاصی فعال می‌شوند. نسخه مورد بررسی قرار گرفته یک کتابخانه push notification به‌نام One Signal استفاده و دستورات خود را از طریق آن دریافت می‌کند. کلاس handleRequest و تابع handlePush مسئول تشخیص و اجرای دستورات سرور هستند. اینها مواردی درباره مدیریت کانال‌های تلگرام به‌حساب می‌آید.

   با گرفتن نوتیفیکیشن نوع۲، تلگرام طلایی می‌تواند بدون اطلاع کاربر، او را در یک کانال خاص عضو کند. این کار با استفاده از تابع add To Channel که در کلاس Sls Message Holder قرار دارد انجام می‌شود.


   با دریافت نوتیفیکیشن از نوع۹ نسخه کپی تلگرام با اطلاعات دریافتی در نوتیفیکیشن می‌تواند بدون اطلاع کاربر یک رکورد به دفترچه تلفن کاربر اضافه کند و این کار با استفاده از تابع add Contact که در کلاس Utilities قرار دارد، انجام می‌شود.

   نوتیفیکیشن نوع۱۵ به سازندگان نسخه کپی تلگرام این امکان را می‌دهد تا یک کاربر را بدون اطلاع و تمایل او از کانال مورد نظرشان خارج کرده و همینطور سابقه کانال را هم پاک کنند.

   امکانی که وجود دارد

کارشناسان فنی در حوزه شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی مدت‌هاست تأکید می‌کنند که از نظر فنی امکان هرگونه تصرف در محتوای تلگرام با استفاده از نسخه‌های کپی تلگرام وجود دارد. مدیران نسخه‌های فرعی تلگرام نیز این امکان را کتمان نمی‌کنند اما می‌گویند: به‌دلیل اینکه سابقه خوبی در حوزه خدمات مجازی دارند، از این کار اشتباه اجتناب می‌کنند. محمدرسول کاظمی، مدیر یکی از پیام‌رسان‌های داخلی(آی‌گپ) درباره اینکه پوسته‌های فرعی چقدر امکان دخل و تصرف به اطلاعات کاربران را دارند، می‌گوید: «اطلاعات این پوسته‌ها از روی یک بستر رد می‌شود که فیلتر نیست و در دسترس است. اینکه از نظر فنی می‌توان روی این بستر هر کاری را انجام داد، ‌بر کسی پوشیده نیست. (منبع:همشهری)

مدیرعامل خبرگزاری فارس گفت: وزارت ارتباطات و قوه قضائیه، ۲ پیام‌رسان طلاگرام و هاتگرام را قانونی می‌دانند و فیلتر نکرده‌اند، بنابراین برای فعالیت در این پیام‌رسان‌ها، منعی برای خبرگزاری فارس نیست.

به گزارش فارس، پیام تیرانداز در جلسه شورای مدیران خبرگزاری فارس گفت: مهلت اعلام شده به نسخه های داخلی تلگرام پایان یافته و با توجه به ادامه فعالیت عادی و بدون اعمال فیلترینگ این پیام رسان ها، ظاهرا مشکل مجوز آنها توسط وزارت ارتباطات برطرف شده است و بنابراین ما هم منعی هم برای ادامه فعالیت در آنها نمی بینیم.

وی با اشاره به مخاطرات پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی که نظارت بر آنها ممکن نیست، گفت: به مخاطره افتادن امنیت ملی و  روانی مردم با فضاسازی و دروغ پردازی دشمنان ایران، فقط بخش کوچکی از تهدیدهای این شبکه ها است.

تیرانداز خروج اطلاعات و داده کاوی صورت گرفته برپایه آن را انگیزه اصلی مالکان این شبکه ها از ارائه خدمات رایگان دانست و افزود: با توجه به پشت پرده اصلی گردانندگان این شبکه ها و ماهیت استکباری آنها، اکثر تحلیل هایی که از این اطلاعات انبوه به دست می آورند را در اختیار شبکه های جاسوسی قرار داده و علیه مردم کشور به کار می برند.

مدیرعامل خبرگزاری فارس همچنین با اشاره به سازوکار شبکه های اجتماعی نظیر اینستاگرام و اثرات ضد فرهنگی آن، خطر عدم نظارت بر این شبکه ها را متوجه فرهنگ کشور ارزیابی کرد و آن را بسیار خطرناک تر از تلگرام دانست.

تیرانداز افزود: متاسفانه دولت علیرغم وعده های خود نتوانست، به درستی از پیام رسان‌های داخلی حمایت کند و این امر باعث شد بخش زیادی از مردم به سمت نسخه‌های مشابه و داخلی تلگرام هدایت شوند.

وی افزود: اینکه عده ای می‌گویند خروج از تلگرام توسط بخش هایی از دولت برای خارج کردن رسانه های انقلابی از پیام رسان های فراگیر، طراحی شده است را قبول نداریم اما معتقدیم دولت می توانست مساله فراگیر شدن و استفاده از پیام‌رسان‌های بومی را بهتر مدیریت کند.

مدیرعامل خبرگزاری فارس در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: به رغم  همه تهدیدات، رسانه باید بتواند از تمام ظرفیت‌های قانونی برای ارتباط با مخاطبان استفاده کند، و چه بسا در بستری که فضای عمومی را پر از شایعه و فضای روانی می کند، نقش روشنگری خود را فعالانه تر ایفا نماید،  بنابراین خبرگزاری فارس همچنان در همه پیام رسان‌های قانونی از جمله هاتگرام و طلاگرام که بیش از ۳۰ میلیون کاربر دارد، فعالیتش را ادامه می دهد.

وی در تشریح دلایل خروج خبرگزاری فارس از تلگرام، این اقدام را همراهی در جهت فراگیر شدن استفاده از پیام‌رسان های داخلی بیان کرد و افزود: امیدواریم با تدابیر و پشتیبانی‌های مسئولین، ظرفیت پیام رسان های داخلی مردم را بی نیاز از نسخه های خارجی نماید.

تیرانداز بر عدم بازگشت خبرگزاری فارس به پیام رسان اصلی تلگرام تاکید کرد و افزود: هیچ برنامه ای برای بازگشت به تلگرام نداریم اما با توجه درخواستهای متعدد مخاطبان و فعالیت قانونی و بدون مشکل هاتگرام و طلاگرام، در کنار فعالیت در سایر پیام رسانهای داخلی، در این دو پیام رسان نیز فعالیت خواهیم کرد.

مدیرعامل خبرگزاری فارس در عین حال تصریح کرد: اگر نهادهای قانونی درباره فعالیت این دو پیام‌رسان، تصمیم دیگری بگیرند طبعاً خبرگزاری هم از آن تبعیت خواهد کرد.

بازار حدود ۴۰ میلیون کاربری پیام‌رسانی مجازی در کشور بین پیام‌رسان‌های داخلی‌ها و نسخه‌های فارسی تلگرام تقسیم شده، ۱۵ میلیون کاربر در داخلی و 30 میلیون نفر در هاتگرام و طلاگرام عضو هستند که با تنگ‌تر شدن رقابت به زودی بازار حداکثر شاهد رقابت۴-۳ پیام‌رسان خواهد شد.

به گزارش فارس، در حال حاضر در بازار پیام‌رسان‌ها در کشور شاهد فعالیت حدود 5 تا 7 پیام‌رسان داخلی از جمله سروش، گپ، ایتا، بله، آی گپ، ویسپی و بیسفون، 2 نسخه (پوسته) غیررسمی تلگرام شامل هاتگرام و طلاگرام، یک پیام‌رسان خارجی و تلگرام غیرقانونی هستیم؛ اگرچهپیام‌رسان‌های خارجی و داخلی دیگری نیز استفاده می‌شوند اما چند پیام‌رسان حداقل از سایرین بیشتر شناخته شده‌اند.

به طور کلی 2 رویکرد اصلی به عنوان ایده‌آل برای ساماندهی و فعالیت پیام‌رسان‌‌های داخلی وجود داشت؛ شکل‌‌گیری اقتصاد پیام‌رسان در کشور و امن‌سازی بستر فعالیت کاربران ایرانی در فضای مجازی.

تحقیقات درباره ضرورت توسعه پیام رسان بومی از نگاه اقتصاد نشان می‌داد پیام رسان بومی، ظرفیت درآمدزایی 9 میلیارد دلاری برای کشور دارند.

پس از فیلتر تلگرام، رقابت در فضای پیام‌رسانی بین نسخه‌های فارسی تلگرام و پیام‌رسان‌های داخلی شکل گرفت.

هاتگرام و طلاگرام، دو نسخه موقت غیررسمی و فارسی تلگرام در ایران بخشی از سناریوی مهاجرت مردم از تلگرام به شبکه‌های داخلی بودند که قرار بود در نهایت از تلگرام مستقل شوند. این پیام رسان‌ها در ابتدای فعالیت کمتر از ۵ میلیون کاربر داشتند که به زودی به آمار ۳۰ میلیون کاربر رسیدند.

در تیرماه امسال عبدالصمد خرم آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با اعلام آمار کاربران هاتگرام و طلاگرام گفته بود: «بیش از 30 میلیون کاربر ایرانی با علم به داخلی بودن نرم افزار هاتگرام و تلگرام طلایی به آن‌ها مراجعه کرده اند و در واقع با یک رفتار معنادار فیلتر شکن ایرانی را بر فیلتر شکن خارجی ترجیح داده اند.»

با تامین امنیت فعالیت کاربران در تلگرام بخشی از رویکرد اصلی ساماندهی پیام‌رسان‌‌های داخلی محقق شد، آنها سرور داخلی دارند و ارتباطات پالایش شده آنها داخل کشور گردش دارد؛ همین مزیت در کنار عدم تحقق کامل مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌ها، نکته مثبتی برای هاتگرام و طلاگرام شد تا مهلت فعالیت آنها پس از سومین بار تمدید شود و در حال حاضر نیز طبق آخرین اعلام، حداقل تا پایان سال مجوز فعالیت دارند. 

در سوی دیگر بازار، پیام‌رسان‌های داخلی راهی سخت را آغاز کردند و باوجود قصد حمایت‌ حاکمیت برای تقویت و توسعه پیام‌رسان‌های داخلی در کشور از جمله تخصیص امکانات فنی و تسهیلات اما در عمل ناهماهنگی و چندصدایی بخش‌های اجرایی مختلف کشور، پیشرفت کار را کند کرد؛ اما علیرغم سختی راه داخلی‌ها اما دستاوردهایی نیز کسب کردند؛ تعداد کاربران پیام رسان‌های داخلی در شروع فعالیت دی ماه ٩٦ حدود ١.٥ میلیون نفر بود که در آبان 97 به ١٥ میلیون رسید.این آمار توسط حمید فتاحی معاون وزیر ارتباطات اعلام شده است. 

وی همچنین گفته: «اگر با همان روند پیش می رفتند در بهترین حالت شاید به ٣ برابر تعداد اولیه کاربر دست پیدا می کردند. البته رویه این است که در ابتدا ٧ پیام رسان معرفی شدند و از میان آنها تنها 2 پیام رسان موفق تر انتخاب و در ادامه حمایت می‌شوند.» حتی امروز پس از گذشت نزدیک به یک سال از فیلتر تلگرام هنوز بسیاری از وظایف دستگاه‌ها از جمله وزارت ارشاد و بانک مرکزی در مصوبه شورای عالی فضای مجازی بر زمین مانده است.

با این اوصاف با موافقت چندباره مرکز ملی فضای مجازی به عنوان نهاد ناظر بر اجرای مصوبات شورای عالی با ادامه فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی، فعالیت آنها نیز دارای اعتبار است و بازار مجاز  پیام‌رسان‌ها در کشور بین نسخه های فارسی تلگرام و پیام‌رسان‌های داخلی تقسیم شده است.

در حال حاضر با در نظر گرفتن عضویت مشترک کاربران در چند پیام‌رسان، 15 میلیون نفر کاربر پیام‌رسان‌های داخلی و حدود 30 میلیون کاربر نسخه‌های فارسی تلگرام هستند که با تنگ تر شدن رقابت در آینده نزدیک بازار حداکثر شاهد رقابت 3 تا 4 پیام رسان خواهد بود.

وزیر ارتباطات با اشاره به بررسی طرح واگذاری گذرگاه بین الملل اینترنت به نیروهای مسلح در مجلس گفت: این درخواست از سوی نیروهای مسلح مطرح نشده و اگر تصویب شود، ما ملزم به اجرای آن هستیم.

به گزارش خبرنگار مهر، محمدجواد آذری جهرمی در جمع خبرنگاران درباره جزئیات طرحی که از سوی یکی از نمایندگان مجلس هفته گذشته در خصوص واگذاری گذرگاه بین الملل اینترنت به نیروهای مسلح (سازمان پدافند غیرعامل) مطرح شد، توضیح داد و گفت: ما نظرات کارشناسی خود را درباره این طرح به مجلس ارائه کرده ایم اما در صورتی که این طرح تصویب شود، ملزم به اجرای آن هستیم.

وی با بیان اینکه ریشه مطرح شدن طرح واگذاری گذرگاه اینترنت بین الملل به نیروهای مسلح مربوط به این می شود که برخی اعتقاد دارند وزارت ارتباطات و اپراتورها صلاحیت لازم بر اعمال مقررات حاکمیتی و پالایش فضای مجازی ندارند، گفت: واقعیت این است که هم اکنون وظیفه پالایش فضای مجازی مطابق با ماده ۲۱ قانون جرایم رایانه ای به اپراتورهای اینترنت سپرده شده است.

وزیر ارتباطات گفت: قانونگذار این موضوع را در نظر داشته که برای کیفیت ارائه خدمات نمی توان بخش پالایش و فیلترینگ را از شبکه جدا کرد. به همین علت مقرر شد کسانی که ارائه کننده خدمات هستند موضوع پالایش دسترسی را نیز بر عهده بگیرند. این وظیفه بر عهده اپراتورها قرار داده شده است و طبق یک توافق ضمنی، شرکت ارتباطات زیرساخت نیز بخشی از این مسئولیت را بر عهده گرفته است و هم اکنون در حال انتقال تجهیزات و واگذاری آن به اپراتورهای اینترنتی است تا این نظام قانونی به صورت کامل اجرایی شود.

آذری جهرمی با اشاره به اینکه واگذاری حاکمیت گیت وی اینترنت به نیروهای مسلح چند نکته را به همراه دارد، افزود: اینکه هزینه های تامین تجهیزات این طرح و بار مالی آن بر عهده کدام نهاد است، یکی از این موارد است.

وی تاکید کرد: اگر این قانون تصویب شود که بار مالی این طرح بر عهده دولت گذاشته شود، شورای نگهبان با آن موافقت نمی کند. در همین حال بخشی از موضوع نظارت بر فضای مجازی و اینترنت بین الملل مطابق با اصل ۲۵ قانون اساسی در اختیار قوه قضائیه است که مقررات گذار این حوزه، متناسب با آئین دادرسی کیفری آن را در حیطه اختیارات قوه قضائیه قرار داده است و اگر بخواهند نظارت بر گیت وی اینترنت را به نیروهای مسلح بسپارند، مجلس باید در مورد اختیارات قوه قضائیه تصمیم گیری کند.

وزیر ارتباطات با اشاره به یکی از بندهای این طرح که مربوط به حمایت و ساماندهی از پیام رسان های داخلی می شود نیز گفت: در این طرح پیشنهاد شده که نرخ استفاده از پیام رسان های خارجی دو برابر و یا حتی ۱۰ برابر پیام رسان های داخلی شود و مابه التفاوت این هزینه به حسابی در صندوقی برای حمایت از پیام رسان های داخلی واریز شود. این موضوع نوعی ضد تبلیغ برای حمایت از پیام رسان های داخلی است و ما معتقدیم که اثری معکوس خواهد داشت.

آذری جهرمی تاکید کرد: جای حمایت از پیام رسان های داخلی در چارچوب قانون بودجه است و نباید در نظام معماری تعرفه گذاری، نظراتی این چنینی اعمال شود. چرا که این موضوع به لحاظ روانی مشکلاتی را به همراه دارد و باعث می شود مردم از شیوه های غیرقانونی برای استفاده از اپلیکیشن و دور زدن نحوه شمارش اقدام کنند.

وی گفت: موضوع واگذاری حاکمیت بر اینترنت بین الملل بعید به نظر می رسد که درخواست نیروهای مسلح باشد و این طرح از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده است که ما در لایه های کارشناسی مخالفت خود را اعلام کرده ایم اما اگر تصویب شود، ملزم به اجرای آن خواهیم بود.

وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات درباره حفظ امنیت و اطلاعات در پیام رسان‌ها گفت: مصوبه حفاظت از اطلاعات را به دولت فرستادیم که امیدوارم هرچه زودتر تصویب شود.

محمد جواد آذری جهرمی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره نحوه اعتماد سازی افکار عمومی برای استفاده از شبکه ملی اطلاعات و پیام‌رسان‌های داخلی گفت: آنچه در این مسئله مطرح بوده و مورد نظر مردم نیز است بحث سرویس‌های فن‌آوری اطلاعات مثل  پیام‌رسان‌ها و نرم افزارهای اطلاعاتی است. 

وزیر ارتباطات ادامه داد: اینکه گفته شود مردم به برنامه‌های داخلی اعتماد ندارند این گفته یک لفظ عام نیست؛ چند نفر از  آپارات،کافه بازار، اسنپ و تپیسی استفاده می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد: بسیاری از برنامه‌های داخلی بر روی گوشی‌های مردم نصب است، حساسیت‌ها به استفاده از پیام رسان‌های داخلی بازمی‌گردد که ما برای این مهم دو محور در نظر گرفته‌ایم؛  نخست این که مقررات دقیقی داشته باشیم و سپس نظارت جدی بر روی همین مقررات باشد.

جهرمی درباره اقدامات وزرات ارتباطات و فن‌آوری در این باره گفت: مصوبه حفاظت داده‌ها را تنظیم کردیم و به دولت فرستادیم که انتظار داریم هرچه سریع‌تر تصویب و با فوریت به مجلس فرستاده شود تا زمینه اعتماد بیشتر فراهم شود.

وی گفت: اگر نمایندگان مطالبه حقوقی بیشتری کنند و پیگیری انجام شود این اعتماد ایجاد خواهد شد.

معاون وزیر ارتباطات گفت: با انتخاب مرکز ملی فضای مجازی، پنج پیام رسان بومی از میان هفت پیام رسان فعلی، از گردونه حمایت حذف و حمایت از دو پیام رسان دیگر ادامه می یابد.

حمید فتاحی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره حمایت از پیام رسانهای بومی مطابق با مصوبه شورای عالی فضای مجازی و تصمیم جدید برای فعالیت این شبکه توضیح داد.

وی گفت: مصوبه چارچوب حمایت از پیام رسانهای داخلی در شورای عالی فضای مجازی تصویب شد که تکالیفی را برای چند دستگاه حکومتی مشخص کرد. بخش عمده ای از این تکالیف مربوط به وزارت ارتباطات بود و دستگاههای دیگری مانند قوه قضاییه، صدا و سیما، بانک مرکزی و وزارت ارشاد نیز هرکدام بخشی از این تکالیف را برعهده داشتند.

رئیس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت با بیان اینکه آنچه که مصوب شورای عالی فضای مجازی می شود حکم قانون را دارد، ادامه داد: این تکلیف قانونی به وزارت ارتباطات ابلاغ شد و پیرو آن چند جلسه کارشناسی انجام شد تا نوع حمایت ها از پیام رسان های بومی مشخص شود.

 

دلیل عدم اقبال عمومی به پیام رسان های بومی

معاون وزیر ارتباطات اضافه کرد: نخستین نکته مورد تاکید وزارت ارتباطات این است که سند حمایت از پیام رسانهای بومی با هدف اصلاح عواملی که مانع از حضور و رجوع مردم به پیام رسانهای داخلی می شود به تصویب رسید تا این موانع را تسهیل کند.

وی گفت: نظر وزارت ارتباطات این است که در حال حاضر به دلیل عدم اقناع افکار عمومی، مراجعه مردم به پیام رسانهای داخلی کمرنگ است و شتابی که باید داشته باشد وجود ندارد و اقبال عمومی به سمت این شبکه ها کم است. به همین دلیل موضوعات فنی در لایه های بعدی قرار دارد.

فتاحی با تاکید براینکه اگر اقناع افکار و اعتماد عمومی اتفاق بیافتد، حتی اگر مشکلی در ابزار فنی هم اتفاق بیافتد کاربر پای سرویس خود می ایستد، افزود: همانطور که در روزهای نخست تلگرام، این شبکه دارای باگ های فنی بود، پیام ها با تاخیر مبادله می شد و بسیاری از آپشن های فعلی را نداشت.

 

مکاتبه وزیر ارتباطات با رهبر انقلاب

وی با بیان اینکه در زیست بوم پیام رسانهای داخلی مصوب شورای عالی فضای مجازی، موضوعات مربوط به اقناع افکار عمومی نیز آمده است، گفت: اما با این وجود وزارت ارتباطات بیکار ننشسته و حتی وزیر ارتباطات مکاتباتی خدمت مقام معظم رهبری داشتند و پاسخ ایشان به این نامه، منجر به حکم تاریخی در مورد حفظ حریم خصوصی شد که سازوکار اجرایی آن باید اتفاق بیافتد.

معاون وزیر ارتباطات با اشاره به تدوین لوایح صیانت از کاربران در فضای مجازی که توسط وزارت ارتباطات انجام شده است، گفت: آنچه در ذهن و باور ما است این است که باید ابتدا فضا را درست کنیم و به اقناع افکار عمومی برسیم. اما عده ای می گویند شما چرا عنوان می کنید که مردم به پیام رسانهای بومی اعتماد ندارند.

 

برای استفاده از پیام رسانهای داخلی باید به اقناع برسیم

فتاحی تاکید کرد: باید توجه داشت که اقناع افکار عمومی با آنچه که مطرح می شود که از پیام رسانهای داخلی جاسوسی اتفاق می افتد متفاوت است. اقناع این است که در پس ذهن کاربر چه به لحاظ سیاسی و چه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، یک چارچوبی شکل بگیرد که می خواهم از پیام رسانهای بومی استفاده کنم.

وی با بیان اینکه کارهای فرهنگی خوبی امروزه در کشور اتفاق افتاده و مردم با آن همراهی می کنند اضافه کرد: باید مردم اقناع شوند تا از یک ابزار بین المللی فراگیر که سالهاست دیتای خود را در آن قرار داده اند خارج شده و به پیام رسان بومی روی بیاورند.

 

اختصاص وام ٥ میلیاردی و کولوکیشن رایگان به پیام رسانها

فتاحی با اشاره به اینکه در حوزه فنی حمایت از پیام رسانهای بومی یک سری تکالیف به وزارت ارتباطات محول شده است، گفت: ٥ میلیارد تومان وام از محل وجوه اداره شده وزارت ارتباطات به هر یک از این پیام رسانها اختصاص پیدا کرد و ما سعی کردیم شرایط سختی برای این تسهیلات نگذاریم چرا که تنها ٢ شرکت از ٧ شرکت پیام رسان، دارای پشتوانه دولتی هستند و سایر آنها شرکتهای کوچک و دانش بنیان هستند که نیاز به حمایت دارند.

رئیس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت اضافه کرد: واگذاری کولوکیشن (هم مکانی) از دیگر اقدامات انجام شده است به این معنی که فضای رک به آنها اختصاص یابد تا بتوانند سرورهایشان را در آنجا مستقر کنند و پاور و کولینگ آنها را وزارت ارتباطات تامین می کند. این تکلیف نیز انجام شد و برای هر پیام رسان ٥ فضای رک به صورت رایگان اختصاص یافت.

 

اختصاص رایگان ٥ گیگ اینترنت و ٥٠ گیگ اینترانت

وی واگذاری پهنای باند اینترنت به صورت رایگان را از دیگر اقدامات انجام شده از سوی وزارت ارتباطات عنوان کرد و گفت: ٥ گیگابیت پهنای باند به هر یک از این پیام رسانها اختصاص پیدا کرد و پهنای باند داخلی اینترانت برای اتصال به IXP نیز هر کدام به میزان ٥٠ گیگابیت در اختیار گرفتند. البته همه این ظرفیتها قابل افزایش است.

به گفته فتاحی، در همین حال سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، تعرفه استفاده از پیام رسانهای بومی را به یک سوم اینترنت، کاهش داد.

وی با بیان اینکه یک پکیج فنی در قبال پیام رسانهای بومی ارائه شد افزود: هریک از پیام رسانها به فراخور نیازمندیشان از این ظرفیتها استفاده کردند و مانعی برای ارائه خدمات به این شرکتها وجود ندارد.

 

مشتاقیم پیام رسانهای بومی شکل بگیرند

معاون وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه این وزارتخانه از کسب و کارهای درحال رشد حمایت می کند و مشتاقیم پیام رسانهای داخلی شکل بگیرند گفت: متاسفانه از دو طرف وزارت ارتباطات را تحت فشار رسانه ای قرار می دهند؛ از سمتی می گویند چرا این میزان پول به این شرکتها اختصاص یافت. چرا که از ابتدا معلوم بود اینها کاری از پیش نمی برند و از سوی دیگر می گویند چرا کم کاری می کنید و با ٥ میلیارد تومان مگر می توان پیام رسان در حد تلگرام ساخت.

فتاحی با اشاره به اینکه این افراد اغراض دیگری داشته و هدفشان کمک کردن به پیام رسانها نیست، خاطرنشان کرد: اینها یا غرض سیاسی دارند و یا منافع اقتصادیشان در خطر است. اما ما به عنوان وزارت ارتباطات بدون توجه به ماهیت سرویس (شبکه اجتماعی، پیام رسان و ...)، هرمدل استارتاپ و اپلیکیشنی را که توجیه داشته باشد، حمایت فنی و اقتصادی می کنیم.

 

١٠میلیون ایرانی در پیام رسانهای داخلی فعالند

معاون وزیر ارتباطات گفت: از لحاظ تعداد کاربر، حدود ١٥ میلیون نفر طی این مدت در پیام رسانهای داخلی، رجیستر شده اند. این در حالی است که از دی ماه ٩٦ که شروع فعالیت پیام رسانهای بومی بوده، تعداد رجیستری کاربران آنها از ١.٥ میلیون به ١٥ میلیون رسیده و ١٠ برابر شده است. اگر با همان روند پیش می رفتند در بهترین حالت شاید به ٣ برابر تعداد اولیه کاربر دست پیدا می کردند اما هم اکنون تعدادکاربرانشان ١٠ برابر شده است.

وی گفت: هم اکنون برخی از مدیران پیام رسانها احساس می کنند که دیگر نمی توانند در این بازی باشند و پس از مدت ٨ ماه که پیام رسانهای بومی فعالیت خود را آغاز کردند، مرکز ملی فضای مجازی به این نتیجه رسیده است که تعداد ٧ پیام رسان زیاد است.

 

دو پیام رسان بومی انتخاب می شوند

فتاحی اضافه کرد: البته این یک رویه بوده که در ابتدا ٧ پیام رسان را معرفی کرده و از میان آنها، موفق ترینها را انتخاب می کنند. به همین دلیل هم اکنون صحبت بر سر این است که دو پیام رسان انتخاب و حمایت از آنها ادامه یابد.

رئیس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت افزود: مابقی پیام رسانها از گردونه حمایت حذف خواهند شد. به این معنی که فعالیت می کنند اما دیگر در چارچوب حمایتی وزارت ارتباطات قرار ندارند. چرا که اگر هر توانمندی که داشتند در این بازه زمانی به نمایش گذاشته اند. حتی برخی از مدیران این پیام رسانها خودشان به این جمع بندی رسیدند که کار را ادامه ندهند.

وی گفت: اگرچه ممکن است حتی مدیرانشان بگویند نه و ما هستیم. اما آنچه برداشت شخصی من از جلسات مداوم با آنها است، این نکته است که بعضی از پیام رسانها توان حضور در سطح بالا را ندارند و یا اگر ادعا می کنند که توانش را دارند جذب تنها ٢٠٠ هزار کاربر در مدت ١٠ ماه نشان می دهد که این توانایی وجود ندارد و ادامه دادنشان به صلاح نیست.

فتاحی با بیان اینکه نتیجه این تصمیم گیری از سوی مرکز ملی فضای مجازی اعلام می شود، اظهار داشت: نکته مهم این است که مشکل پیام رسانهای بومی مسائل فنی نیست و مشکلات فنی به راحتی قابل حل هستند. اگر کاربر بازخورد مثبت به یک سرویس دهد، باگهای فنی قابل برطرف شدن هستند. اما موضوع این است که کاربر باید به این باور برسد که امروزه دیگر با وجود قوانین محکم، تعدی به حریم خصوصی کاربر در فضای مجازی معنی ندارد و ذهنیتی که امروز درست شده است باید در عمل اصلاح شود.

معاون وزیر ارتباطات گفت: امنیت اتصال از طریق کلاینت‌های تلگرام از خود تلگرام پایین تر است و با توجه به آمار و ارقام کاربران، برخی از 7 پیام رسان مورد حمایت از رقابت کنار رفته و از چارچوب حمایتی خارج می شوند.

حمید فتاحی معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با  فارس در پاسخ به سوالی درباره حمایت وزارت ارتباطات از ادامه فعالیت نسخه‌‌های فارسی تلگرام، اظهار داشت: ذهنیتی که امروز ایجاد شده باید اصلاح شود؛ وزارت ارتباطات به صورت بسیار شفاف اعلام کرده که در نه در آغاز نه در حمایت و نه در پایان نسخه‌‌های فارسی تلگرام نقشی ندارد.

وی ادامه داد: حتی در دی ماه 96 معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام کرد که امنیت اتصال از طریق کلاینت‌های تلگرام از خود تلگرام پایین تر است. فعالیت مقطعی نسخه‌های فارسی تلگرام جز پکیچ برنامه‌های رفع انحصار از پیام رسان خارجی بوده و اینکه درباره ادامه فعالیت آنها چه تصمیم گرفته شود باز هم به نظر مرکز ملی فضای مجازی بستگی دارد.

 

*از 7 پیام رسان داخلی برخی از گردونه رقابت خارج می‌شوند

رئیس هیئت مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت درباره آمار کاربران پیام‌رسان‌های بومی گفت: طبق آمار تا نیمه مهر ماه امسال ۱۵ میلیون کاربر در شبکه‌های اجتماعی داخلی رجیستر شده‌اند که در دی ماه ۹۶ این تعداد یک و نیم میلیون کاربر بود. طبق همین آمار تعداد فعالان در شبکه‌های اجتماعی داخلی ۸ تا ۱۰ میلیون کاربر برآورد شده است.

به گفته وی، در حال حاضر 7 پیام رسان تحت پوشش حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی هستند که وام ۵ میلیارد تومانی، کولوکیشن (هم‌مکانی)، پاور، سرور، کولینگ، سرور، اینترنت، اینترانت IXP و تعرفه یک سومی برای کاربر را دریافت کرده‌اند و اگر پیام رسانی اعلام کند از همه امکانات استفاده کرده اما باز هم کم است امکانات بیشتری در اختیارش قرار می‌دهیم. 

فتاحی ادامه داد: اما برداشت شخصی من این است که از میان 7 پیام رسان به تدریج در مراحل جلو، برخی کنار می روند و از چارچوب حمایتی خارج می شوند و مدیرانشان احساس می‌کنند که دیگر نمی‌توانند در ادامه راه همراه باشند. زیرا تاکنون هر چه هنر داشتند رو کردند و آمار و ارقام نیز حرف می‌زنند؛ وقتی شبکه‌ای طی ۱۰ ماه ۲۰۰ هزار کاربر جذب کرده  نشان می‌دهد تنها مشکل، فنی نیست.

کارگروه فضای مجازی در کمیسیون فرهنگی مجلس، موضوع بررسی پیش نویس طرح ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی را در هفته جاری در دستور کار قرار داد.

به گزارش خبرنگار مهر، بحث و بررسی پیرامون پیش نویس طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی بعدازظهر امروز یک‌شنبه ۲۹ مهرماه در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی انجام می شود.

در همین حال ادامه بررسی پیش نویس طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در کارگروه فضای مجازی کمیسیون فرهنگی مجلس، فردا دوشنبه صورت می گیرد.

بررسی پیش نویس طرح ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی از شهریورماه در دستور کار کارگروه فضای مجازی مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.

شورای عالی فضای مجازی در مردادماه سال ۹۶ طرح ساماندهی شبکه های اجتماعی و پیام رسانها را با تقسیم کار چند دستگاه مرتبط در کشور، مصوب کرد.

کمیسیون فرهنگی مجلس با هدف تبدیل کردن مفاد این طرح به قانون، بررسی آن را در دستور کار قرار داده است.

قوانین ساماندهی پیام‌رسان‌های داخلی بعد از تصویب در کمیسیون فرهنگی، به صحن مجلس می‌رود.

علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار به محتوای کانال های مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند، مسدود می کند.

به گزارش فارس، عبدالصمد خرم‌آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی در کانال خود در شبکه اجتماعی سروش، نوشت: تذکراتی را که مقام معظم رهبری در جمع پرشکوه بسیجیان مخلص و جان بر کف در ورزشگاه آزادی به مسئولان فضای مجازی دادند، می توان در چهار جمله ذیل خلاصه کرد.

۱. مسئولان فضای مجازی وظایف محوله را بدرستی «بشناسند».
2- مسئولان فضای مجازی با «جدیت» به وظایف محوله عمل کنند.
3- مسئولین اجازه ندهند فضای مجازی کشور در اختیار دشمن باشد.
4- مسئولین اجازه ندهند دشمن با استفاده از ابزار فضای مجازی به بمباران شیمیایی افکار عمومی جامعه ادامه دهد.

تاکید و تذکر مقام معظم رهبری بر دو مقوله «شناخت» و «جدیت» مسئولان فضای مجازی در انجام وظایف محوله، دلالت بر این واقعیت دارد که وضعیت نامطلوب فضای مجازی کشور محصول «عدم شناخت» و یا «عدم جدیت» مسئولین در انجام وظایف محوله است.

به همین مناسبت به چند مورد از ده‌ها عملکرد نامناسب که موجبات این تذکرات را فراهم کرده اند اشاره می کنم. امیدوارم که موثر واقع شود و مسئولین ذیربط اشتباهات گذشته را جبران کنند.
نرم افزار مسیر یاب ویز (waze) که توسط رژیم کودک کش وجعلی اسرائیل طراحی و راه اندازی شده است بدون هیچ مانعی در فضای مجازی کشور جولان می دهد و علاوه بر مکان یابی به ابزار رسانه ای دشمن تبدیل شده است و دشمن صهیونیستی با سوء استفاده از کابران ایرانی اطلاعات جاسوسی خود را در بستر این نرم افزار تکمیل می کند!

علی‌رغم صدور دستور مسدود سازی آن از سوی مقام قضایی و علیرغم اینکه نرم افزارهای پیشرفته بومی مشابه آن نظیر دال و  نشان و... در کشور وجود دارد، مسئولین ذیربط نه تنها جدیتی در اجرای این دستور بخرج نمی دهند بلکه مقاومت هم می کنند.
علی رغم گذشت بیش از 5 ماه از صدور دستور فیلتر تلگرام، مسئولین ذیربط به نسخه های فارسی این پیام رسان اجازه داده اند بر خلاف دستور قضایی بازپرس به طور غیر قانونی به عنوان فیلتر شکن عمل کرده و در این موقعیت جنگ اقتصادی و رسانه ای دسترسی 30 میلیون نفر ایرانی را به این شبکه فیلتر شده فراهم کرده اند.

همچنین بهترین پهنای باند و تجهیزات و سرورها را از بیت المال به این فیلتر شکن ها اختصاص داده و با این اقدام تبعیض آمیز شبکه های اجتماعی داخلی را در آستانه نابودی قرار داده اند و مسئولین ذیربط به فریاد مدیران پیام رسانهای داخلی و جوانان نخبه و سرمایه گذرانی که استخوانهایشان زیر فشار تبعیض در فضای مجازی کشور خرد شده است توجه نمی کنند.
علی‌رغم اینکه میلیاردها تومان سرمایه مملکت صرف هاتگرام و تلگرام طلایی شده است، مدیر تلگرام اجازه نمی دهد کاربران این دو نرم افزار در حساس ترین زمان جنگ اقتصادی به محتوای کانال های (رسانه های) مورد علاقه خود دسترسی پیدا کنند و کانالی به نشانی dolaril@ را که بیش از دو میلیون نفر از طریق این دو نرم افزار عضو آن شده بودند مسدود می کند و اجازه نمی دهد این کانال و کانال دیگری به نشانی dolar_il@ که بیش از یک میلیون عضو داشت و واقعیت‌ها را در مورد سقوط ارزش دلار و افزایش پول ملی بیان می کرد به فعالیت خود در بستر این دو نرم افزار ادامه دهد و حتی اجازه عضو شدن در سایر کانال های تلگرام را از اعضای هاتگرام و تلگرام طلایی سلب می کند.
شبکه اجتماعی اینستاگرام بر خلاف مصوبات شورای عالی فضای مجازی و کمیسیون های زیر مجموعه آن بدون اینکه سرورهای خود را به داخل منتقل کند و بدون اینکه مقررات قانونی را بپذیرد در فضای مجازی کشور مشغول فعالیت رسانه ای است و برخلاف قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر را از انحصار سازمان صدا وسیما خارج کرده و بدون هرگونه محدویت قانونی سال‌هاست که مشغول تهاجم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی علیه مردم و نظام جمهوری اسلامی می باشد و مسئولین فضای مجازی علیرغم تذکرات دلسوزان خم به ابرو نمی آورند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، مشکلات دیگری مانند عدم مبارزه با فیلترشکن‌ها، عدم اهتمام جدی به تحقق شبکه ملی اطلاعات و دهها نابسامانی دیگر وجود دارد که موجبات سلطه بیگانگان بر فضای مجازی کشور را فراهم نموده اند. بطور قطع این مشکلات قابل حل می باشند ولی حل آنها نیاز به توجه، شناخت‌‌ و جدیت همه مسئولین فضای مجازی در انجام وظایف محوله دارد.

«من دیگه اینجا نیستم، خواستید این پیام‌رسان را پاک کنید»، پیامی بود که صبح روز گذشته یکی از مدیران پیام‌رسان‌های ایرانی در پیام‌رسان خود برای من ارسال کرد، کاملا متعجب شدم، در گفت‌وگوهای قبلی‌ای که با او داشتم متوجه شدم او در این زمینه تحصیل کرده و برنامه‌نویسی پیام‌رسانش را خود به عهده داشته است. بارها ادعا کرده بود کسی نمی‌تواند از دیواره‌های دفاعی این پیام‌رسان رد شود.

از اینکه تصمیم گرفته بود تا از راه‌اندازی پیام‌رسانی که خودش برایش وقت گذاشته و به اصطلاح کد‌ زده کناره‌گیری کند، تعجب کردم. با او تماس گرفتم و دلیل عدم فعالیتش در این پیام‌رسان را سوال کردم. با اینکه مخالف گفت‌وگو بود ولی پاسخ داد: زمانی‌که شما با من مصاحبه کردید، ادعاهایی در رابطه با پیام‌رسانم داشتم و قول‌هایی دادم ولی از امروز من دیگر مدیر این پیام‌رسان نیستم و نمی‌دانم فرد دیگری که قرار است بعد از من روی کار بیاید آیا به آن قول‌ها متعهد است یا نه؟ برای این به‌ شما پیام دادم که یا پیام‌رسان را پاک کنید یا انتظاراتی که من از پیام‌رسانم در ذهن‌تان ساخته بودم دیگر نداشته باشید. از او خواهش کردم درمورد این جابه‌جایی و عاقبت پیام‌رسانش بیشتر توضیح دهد، با خنده گفت: از امروز من راننده اسنپ هستم، اگر اسنپ وی‌ای‌پی بگیرید شاید ما را به‌عنوان راننده دیدید! و بعد ادامه داد: دلیل ندارد با این شرایطی که تصمیم گرفته شده هاتگرام و تلگرام‌طلایی اجازه فعالیت داشته باشند، ما دیگر فعالیت کنیم. در این زمینه کار کردن یعنی تنها وقت و انرژی را هدر بدهیم و بس؛ به همین دلیل من از مجموعه جدا شدم و سرمایه‌گذارهای پیام‌رسان، خودشان کاری برای مدیریت این مجموعه می‌کنند. طلاگرام و هاتگرام در روزهای گذشته حدود دو میلیون کاربر را به کانال قیمت ارز و طلا اضافه کرد و هیچ‌کسی هم به او حرفی نزد! چرا؟

پرسیدم پس به این دلیل که شما نتوانستید از پیام‌رسان‌تان کسب درآمد کنید، از ادامه راه انصراف دادید و به اصطلاح کنار کشیدید؟ حرفم را قطع کرد و گفت: درسته ما درآمد نداشتیم ولی این موضوع یکی از دلایل کنار کشیدن من بود. بقیه پیام‌رسان‌ها حتی خود تلگرام هم درآمد ندارند. اولین چیزی که سبب شد ما وارد عرصه پیام‌رسان‌ها شویم، این بود که ما دل‌مان خوش بود که می‌توانیم یک پیام‌رسان یا به زبان عامیانه‌تر یک اپلیکیشن بومی تولید کنیم و آقایان و مدیران هم از ما حمایت کنند ولی در ادامه دیدیم که هیچ فرقی با بقیه نداریم! به‌طور مثال هنگامی که با یک مدیر ارشد دولتی در این‌باره صحبت می‌کنیم، به ما می‌گوید کار مهمی انجام نداده‌اید، آپولو که هوا نکرده‌اید! دومین موضوع این بود که به‌یکباره مواجه شدیم با این موضوع که الان دوره پیام‌رسان‌هاست، خب حالا برویم پیام‌رسان بزنیم و هرکسی که اطلاعات فنی و دانش این رشته را هم نداشت به جمع ما اضافه شد و یکباره شدیم 10 پیام‌رسان که تمام مراکز هم از همه آنها حمایت کردند! سومین مورد این بود که دولت به عرصه پیام‌رسان‌ها ورود کرد.

اگر دولت به حوزه پیام‌رسان‌ها ورود نمی‌کرد شاید ما به کارمان ادامه می‌دادیم، حالا درنهایت یا کار ما می‌گرفت و از طرف کاربر انتخاب می‌شدیم یا نه؛ من مطمئن هستم در ایران در حوزه صنعت IT، هیچ شرکت شخصی و خصوصی‌ای پا نخواهد گرفت و این حرف من هم تنها یک ادعا نیست، شما یک شرکت در این حوزه نام ببرید که خصوصی توانسته است برند شود و فعالیت کند؟ درنهایت این مدیر گفت  حرف‌ها در این‌باره زیاد است که قصد دارم در هفته آتی تمام گلایه‌هایم را درباره افرادی که می‌توانستند سبب خیر در این حوزه  شوند، از طریق رسانه‌ها منتشر ‌کنم. (منبع:فرهیختگان)

هادیان رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان به اظهارات ابوالحسن فیروزآبادی واکنش نشان داد.

جمال هادیان طبائی زواره رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفتگو با خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛  در رابطه با اظهارات اخیر سیدابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی در برنامه «۱۰:۱۰ دقیقه» باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند؛ مرکز ملی فضای مجازی، مرکز هماهنگی و نظارت بر همه دستگاه‌های مسئول در حوزه فضای مجازی است و بنا نیست هرگاه تقدیر کردند بپذیریم و هرگاه نقدی شد موضع انتقادی داشته باشیم.

هادیان افزود: وزارت ارتباطات همواره بر هماهنگی با مرکز ملی فضای مجازی و نظارت مستمر این نهاد ملی تأکید داشته است و برای انجام دقیق اقداماتی که در چارچوب قانون به این وزارتخانه ابلاغ می‌شود تلاش کرده و می‌کند. آقای فیروزآبادی نیز به عنوان رئیس مرکز ملی فضای مجازی در مقاطع مختلف از اقدامات موثر و قانونی وزارت ارتباطات تمجید و حمایت کرده‌اند و آنچه مسلم است و از گفت‌وگوی ایشان با برنامه «10و10 دقیقه» بر‌می‌آید، حمایت همه جانبه وزارت ارتباطات از پیام‌‌رسان‌های داخلی بر اساس مصوبات مرکز ملی فضای مجازی صورت گرفته است و اگر جمع‌بندی مرکز ملی در هر مورد دیگری نیز ابلاغ شود مطابق با قانون بدان عمل خواهد کرد.

وی افزود: وزارت ارتباطات درباره مباحث فضای مجازی اعم از پیام‌رسان‌ها، فیلترشکن‌ها، شبکه ‌ملی‌اطلاعات، موتورهای جستجوی داخلی و سایر موارد مرتبط، علاوه بر اجرای وظایف قانونی خویش، برحسب وظیفه تخصصی ادله و توجیهات کارشناسی و علمی را پیش‌ روی مسئولان و نخبگان قرار می‌دهد تا مبادا روزی متهم شود که ای‌کاش زودتر می‌گفتید تا مسیر را آن‌گونه که درست و به مصلحت جامعه است، انتخاب می‌کردیم و دچار ضعف و خسران نمی‌شدیم.

اشکان خسروپور - پوسته‌های جنجالی تلگرام را تا همین چند‌ماه پیش کمتر کسی می‌شناخت. تلگرام طلایی (طلاگرام)‌ و هات‌گرام بعد از گسترش فیلترینگ تلگرام و درحالی‌که دستوری مبنی بر فیلتر‌شدن فیلترشکن‌ها نیز وجود داشت،

گسترش پیدا کردند چون تنها سامانه‌هایی بودند که می‌توانستند با روشی ناشناس فیلترینگ را دور بزنند. مردم عادی هم که به تلگرام عادت کرده بودند، برای اینکه باز بتوانند با یکدیگر در تماس باشند، از فیلترشکن استفاده کرده و آنهایی که به این ابزار دسترسی نداشتند، به‌سادگی از این دو نرم‌افزار استفاده می‌کردند که اطلاعات مورد نیاز کاربر را از سرورهای اصلی تلگرام دریافت می‌کرد و راه ارتباطی‌اش فیلتر نشده بود و‌ هیچ‌وقت با قطعی‌های مکرر هم مواجه نمی‌شد.

از همان روزهای اول که تلگرام طلایی و هات‌گرام گل کرد، وقتی بقیه نسخه‌های فرعی تلگرام از بازارهای اندرویدی حذف شدند، گمانه‌زنی‌هایی درباره آنها بالا گرفت. برخی مقام‌ها حتی از کاربران ۳۰میلیونی این اپ‌ها به لطف عطش مردم برای ادامه استفاده از تلگرام گفتند.

برای دومین‌بار، همین چند‌ماه پیش دستوری بر قطع ارتباط این پیام‌رسان‌ها از 15شهریورماه به بعد اعلام و گفته شد، هات‌گرام و طلاگرام اگر تا این تاریخ به یک پیام‌رسان بومی تبدیل نشوند، از دسترس خارج خواهند شد. ضرب‌الاجل به پایان رسید و هیچ اتفاقی برای آنها نیفتاد تا بازهم گمانه‌زنی‌ها درباره ارتباطات عجیب و غریب این پیام‌رسان‌ها ادامه داشته باشد. اکنون برخی منابع آگاه اعلام کرده‌اند که مهلت جدیدی به این پوسته‌ها یا نسخه‌های فرعی داده شده تا آخر آذر به پیام‌رسان بومی تبدیل شوند و از تلگرام طلاق بگیرند.

به‌عبارت دیگر، ۳۰میلیون کاربری که تصور می‌کنند مشغول دور‌زدن فیلترینگ تلگرام هستند، احتمالا تا چند وقت دیگر شاید حتی بدون آنکه متوجه شوند در پیام‌رسانی باشند که هیچ ارتباطی با تلگرام ندارد. مدیر یک پیام‌رسان داخلی هم در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرده که مجوز ورود 2هزار سرور با ارز دولتی برای هات‌گرام و طلاگرام داده شده تا آنها بتوانند پس از جداشدن از سرورهای اصلی تلگرام تبدیل به پیام‌رسان داخلی شوند.

کارشناسان فنی در گفت‌وگو با همشهری می‌گویند: ‌تبدیل‌شدن این نسخه‌های فرعی تلگرام به یک نمونه بومی تنها در صورتی رخ می‌دهد که این اپ فرعی به اطلاعات خصوصی کاربران تلگرام دسترسی داشته باشد. پیش‌تر هم گمانه‌زنی‌هایی درباره امن‌نبودن پوسته‌های فرعی تلگرام مطرح شده بود. چندی پیش خود شرکت سازنده این اپلیکیشن‌ها به همشهری اعلام کرده بود از نظر فنی دسترسی‌داشتن به اطلاعات کاربران شدنی است اما این شرکت به‌خاطر مسائل اخلاقی و تعهد به حریم کاربران هرگز از این اطلاعات استفاده نمی‌کند. آیا تبدیل‌شدن به پیام‌رسان بومی، از نظر فنی یعنی زیرپا گذاشتن این تعهد؟

 

احتمال دور‌زدن رمز‌نگاری‌های محرمانه تلگرام

کارشناسان فنی می‌گویند، پوسته‌های فرعی تلگرام از نظر فنی می‌توانند اطلاعات کاربران‌شان را بخوانند و به همین دلیل چالش‌های جدی درباره امن‌بودن‌شان وجود دارد. یکی از مشاوران شرکتی که این نسخه‌های فرعی را به بازار عرضه کرده به همشهری می‌گوید:

«تلگرام سیاستگذاری‌های بسیار سختگیرانه‌ای درباره رمزگذاری ارتباط کاربران دارد. برهمین اساس پیام‌ها در داخل شبکه قابل ردیابی و بازبینی نیستند. هرچند ما هیچ سروری برای ذخیره‌کردن اطلاعات کاربران در اختیار نداریم اما اگر این امکانات را داشتیم هم نمی‌توانستیم پیامی را بخوانیم چون همه‌چیز رمزنگاری شده است. نه‌تنها ما که هیچ شرکت فرعی دیگری به جز خود تلگرام کلید رمزگشایی را در اختیار ندارد. تنها اطلاعاتی که وجود دارد و قابل بررسی است، داده‌هایی است که در گروه‌ها یا کانال‌های عمومی ارائه می‌شود. این اطلاعات را سازمان‌های دانشگاهی و تحقیقاتی نیز در اختیار دارند و هیچ محتوای محرمانه‌ای ندارد.»

با این همه، کارشناسان فنی، از روش‌های دیگری می‌گویند که می‌تواند برای خواندن اطلاعات کاربران استفاده کند. یاشار شاهین‌زاده، کارشناس امنیت سایبری در این‌باره به همشهری می‌گوید:«رمز‌نگاری فقط در مسیر ارتباط وجود دارد اما این نرم‌افزار می‌تواند اطلاعات داخل گوشی را بخواند و از همان طریق نیز اطلاعات کاربر را برمی‌دارد. در این وضعیت، پوسته فرعی تلگرام خودش را به جای کاربر جا می‌زند و می‌تواند اطلاعات را خوانده و آن را در جای دیگری ذخیره کند. وقتی پیام روی گوشی به نمایش در آمده، قابل خواندن است و رمزی برای آن وجود ندارد.

محمدرسول کاظمی، ‌مدیر پیام‌رسان داخلی آی‌گپ دراین‌باره به همشهری می‌گوید: «پوسته‌های فرعی تلگرام تمام اطلاعات کاربر را از روی یک بستر رد می‌کنند که فیلتر نیست. در این بستر هرکاری می‌توان کرد.»

 

احتمال انتقال به یک سرور جدید بدون اطلاع کاربران

تغییر وضعیت پوسته فرعی تلگرام به یک پیام‌رسان بومی زمانی اتفاق می‌افتد که ارتباط کاربران با سرور اصلی تلگرام قطع شده و به یک سرور جدید وصل شود. برای اینکه چنین اتفاقی رخ بدهد، سرویس‌دهنده اصلی باید اطلاعات کاربرانش را در اختیار داشته باشد و آنها را به‌طور خودکار به سامانه دیگر وصل کند. در واقع، بدون داشتن این اطلاعات نمی‌توان کاربران و اطلاعات‌شان شامل شماره تلفن، لیست کانال‌ها و گروه‌هایشان و... را منتقل کرد.

یاشار شاهین‌زاده، کارشناس امنیت سایبری به همشهری می‌گوید: «تلگرام طلایی به جز سرورهای اصلی تلگرام با سرورهای خودش هم در ارتباط است که در آن برنامه شماره تلفن، کانال‌های عضو و ادمین‌ها وجود دارد.

بومی‌سازی‌ یعنی تمام این اطلاعات از یک بانک اطلاعات (دیتابیس) به جای دیگری منتقل شود. فرایند انتقال از نظر فنی طوری صورت می‌گیرد که خیلی از کاربرها متوجه نمی‌شوند به یک سرور جدید منتقل شده‌اند و چون کماکان با تعدادی از دوستان خودشان در ارتباط هستند و آنها را می‌بینند، به‌نظرشان همه‌‌چیز مثل قبل است.» محمد‌رسول کاظمی، مدیر پیام‌رسان آی‌گپ اما این انتقال را فرایندی دشوار دانسته و می‌گوید:

اگر انجام چنین کاری شدنی بود، همان چند سال پیش انجامش می‌دادند. علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت اینترنت نیز هرچند این انتقال را از نظر فنی شدنی می‌داند اما معتقد است، هزینه‌های مالی و توانایی‌های فنی بالایی باید در این زمینه وجود داشته باشد و اصلا با فرایند ساده و سریعی طرف نیستیم.

در عین حال، یاشار شاهین‌زاده می‌گوید: اگر کاربران درباره ماهیت این انتقال و چگونگی آن اطلاع داشته باشند، شاید دیگر نخواهند از چنین سرویسی استفاده کنند چون هدف اصلی‌شان در استفاده از این سیستم، ‌استفاده از امکانات تلگرام است. به گفته او، روش اخلاقی کار این است که کاربران بدانند قرار است دقیقا چه اتفاقی بیفتد و در ‌این‌باره حق انتخاب داشته باشند.

 

رقابت در شرایط نابرابر

رقبای تلگرام طلایی و هات‌گرام از اینکه در یک فضای رقابتی درگیر شده‌اند که از نظرشان «ناسالم»‌ تلقی می‌شود، گلایه دارند. محمدرسول کاظمی، ‌مدیر پیام‌رسان آی‌گپ در این‌باره به همشهری می‌گوید: «یک سال از نخستین سخنانی که درباره حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی گفته می‌شد، ‌گذشته و ‌سروری به ما داده نشده است اما آنها 2هزار سرور با ارز دولتی 4200تومانی وارد کرده‌اند که جای بحث دارد.»‌ او می‌گوید،

‌این رقابت ناسالم است چون «ما هم می‌توانستیم پوسته تلگرام شویم و بعد به یک سیستم بومی سوئیچ کنیم. از نظر فنی دورزدن فیلترینگ امکان‌پذیر بود اما چون جرم تلقی می‌شد، آن را انجام ندادیم. البته آنها می‌گویند، فیلترینگ را دور نزده‌اند چون به آنها اینترنت بدون فیلتر داده شده است. این در حالی است که به ما یا هیچ‌کدام از پیام‌رسان‌ها چنین سامانه‌ای داده نشده، ‌آن هم درحالی‌که چندین‌بار چنین درخواستی را مطرح کرده بودیم.»

در حالی که هاتگرام و طلاگرام تا پایان آذرماه برای مستقل شدن از تلگرام مهلت دوباره گرفته‌اند، مدیر یک پیام رسان بومی از اعطای مجوز ورود ۲ هزار سرور با ارز دولتی برای این نسخه‌های فارسی تلگرام خبر داد.

به گزارش فارس، در حالی که هاتگرام و طلاگرام تا ۱۵ شهریور برای مستقل شدن از تلگرام و تبدیل شدن به یک پیام رسان کاملا بومی فرصت داشتند، طبق آخرین اخبار، بار دیگر تا پایان آذرماه سال جاری  مهلت گرفته‌اند.

پس از اعلام ارایه مهلت دوباره به این نسخه‌های فارسی تلگرام، محمد رسول کاظمی مدیر پیام رسان بومی آی گپ در توییتی از اعطای مجوز ورود ۲ هزار سرور با ارز دولتی برای این دو پیام رسان خبر داده است.

یک روز مانده به سررسید آخرین مهلت هاتگرام و طلاگرام در ۱۵ شهریور، مدیرعامل پیام رسان بومی آی‌گپ از ارایه مهلت مجدد به ۲ نسخه فارسی تلگرام خبر داد و به نشانه اعتراض تصویری از تجهیزات سرورهای جدید این پیامرسان را منتشر کرد.

به گزارش فارس، آخرین مهلت فعالیت هاتگرام و طلاگرام تا ۱۵ شهریور است و طبق صحبت‌های اعلام شده قرار است این دو نسخه فارسی تلگرام یا از تلگرام مستقل شده و پیام رسان کاملا بومی شوند یا فعالیت آنها با روش فعلی متوقف شود.

ابوالحسن فیروز آبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز گفته بود: «در رابطه با هاتگرام و تلگرام طلایی از ابتدا سیاست‌های خروج از انحصار تلگرام برای دوره گذار روی این برنامه‌ها حساب شده بود و پذیرفتیم که تلگرام‌های فارسی چند ماهی فعال باشند، اما آخرین مهلتی که به آقایان دادیم 15 شهریور است و باید به یک پیام‌رسان صد درصد بومی تبدیل شوند.»

پس از درج گزارش دیروز فارس، محمد رسول کاظمی مدیر پیام رسان بومی آی گپ در توییتی از ارایه مهلت مجددی به ۲ نسخه فارسی تلگرام خبر داده است.

وی با انتشار تصاویری از تجهیزات سرور خریداری شده به ارایه مهلت مجدد انتقاد کرده و توضیح داده که پیام رسان بومی با گذراندن چالش هایی از جمله قانع کردن سرمایه‌گذار در حال آماده شدن برای ۱۵ شهریور بوده که هاتگرام و طلگرام فیلتر می شوند و تقاضا برای پیام رسان جایگزین بالا می رود.

چندماهی از فیلتر پیام‌رسان تلگرام می‌گذرد، اما معلوم نیست چرا پیام‌رسان‌های غیررسمی تلگرام که در رأس همه آن‌ها، طلگرام یا همان تلگرام طلایی قرار دارد به کاربران بدون محدودیت خدمات‌رسانی می‌کند.

فارس - نفیسه خانلری: چندماهی از فیلتر پیام‌رسان تلگرام می‌گذرد، اما معلوم نیست چرا پیام‌رسان‌های غیررسمی تلگرام که در رأس همه آن‌ها، طلگرام یا همان تلگرام طلایی قرار دارد همچنان بدون محدودیت به کار خود ادامه می‌دهند. پیام‌رسانی که ظاهراً نسخه‌ای فرعی اما وابسته به نسخه رسمی تلگرام است اما در باطن قضیه، اما و اگرهای زیادی درپس خود دارد و هنوز هم به مانند سوالی مبهم در ذهن کاربران جا خوش کرده است؛ اینکه تلگرام طلایی متعلق به که و کجاست و بالاخره آیا یک پیام‌رسان خارجی به شمار می‌رود یا داخلی، ما را بر آن داشت تا با نگاهی دقیق‌تر، ابعاد مختلف این قضیه را مورد کاوش قرار دهیم.

اعتماد خاکستری به تلگرام طلایی

از روزی که تلگرام فیلتر شد، برخی کاربران که اصرار به استفاده از این مسنجر را داشتند پیام‌رسان‌های مشابهی همچون تلگرام طلایی و هاتگرام را به هم پیشنهاد می‌دادند، زیرا این دو پیام‌رسان با همان اطلاعات و سیستم قبل، جای تلگرام می‌نشستند و البته فیلتر هم نشده بودند.

تلگرام طلایی و هاتگرام درحالی به فعالیت خود ادامه می‌دادند که انتظار فیلترینگ آن‌ها وجود داشت و عدم فیلتر آن‌ها، این سؤال را بوجود می‌آورد که اگر قرار بر فیلتر تلگرام بود، پس چطور این دو پیام‌رسان هنوز فیلتر نشده و به راحتی دراختیار کاربران قرار دارند؟ سوالی کاملاً منطقی که بعد از گذشت چند ماه از فعالیت این پیام‌رسان‌ها، هنوز هم ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است.

این ابهام‌ها باعث شد سوال مهمی برای کاربران این پیام‌رسان‌ها مطرح شود: آیا اطلاعات کاربران در این دو پیام‌رسان در امنیت است؟ متخصصان فناوری اطلاعات همانند میلاد نوری معتقدند از نظر امنیتی، امکان شنود کل چت‌ها و اطلاعات در این اپلیکیشن‌ها وجود دارد؛ درست مانند نسخه اصلی تلگرام که اطلاعات کاربران را در دست بیگانگان قرار می‌داد. شایان عرفانیان، کارشناس امنیت سایبری نیز در این باره می‌گوید: «با توجه به اینکه کانال‌ها و اطلاعات کاربران در تلگرام طلایی و هاتگرام بررسی می‌شوند، حریم خصوصی کاربران اینترنتی در آن‌ها رعایت نمی‌شود.»

 

ماهیت واقعی تلگرام طلایی چیست

گرچه تا به امروز ماهیت واقعی تلگرام طلایی به شکل واحد و رسمی از سوی ارگان‌های مربوطه مشخص نشده اما وزیر اطلاعات در ضیافت افطاری اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و جمعی از نمایندگان مجلس اعلام کرده تلگرام طلایی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است. البته عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در رابطه با هاتگرام و تلگرام طلایی به صراحت می‌گوید: «این دو، پیام‌رسان نیستند. آن‌ها در واقع دو فیلترشکن داخلی با مدیریت واحد هستند. در ابتدا قرار بود که فعالیت کنترل‌شده هاتگرام و طلاگرام موجبات مهاجرت آرام کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی را فراهم کند و به محض اینکه تعداد کاربران آن‌ها به حدود 10میلیون نفر رسید، ارتباط آن‌ها با تلگرام قطع و کاربران آن‌ها به یک پیام‌رسان قوی داخلی منتقل شوند اما درحال حاضر با اینکه تعداد کاربران این دو فیلترشکن به بیش از ۲۶میلیون نفر رسیده، این وعده عمل نشده و هاتگرام و طلاگرام همچنان فعال هستند.»

به هر حال فعالیت هاتگرام و تلگرام طلایی با تمام مخالفان خود درحالی ادامه دارد که تمام مسئولان از لزوم ایجاد محدودیت‌هایی برای این دو پیام‌رسان خبر می‌دهند و همچنان سؤال اصلی اینجاست که چرا با وجود کارآمد شدن پیام‌رسان‌های داخلی، هنوز این دو پیام‌رسان شبیه تلگرام فیلتر نشده‌اند؟ آیا صرف اینکه کانال‌های نامناسب در این پیام‌رسان فیلتر شده‌اند و امکان دسترسی آزادانه به هر کانالی وجود ندارد کفایت می‌کند؟

 

عملکرد تلگرام طلایی در مدیریت محتوا

مشکلات امنیتی تلگرام همچنان در نسخه‌های مشابه آن وجود دارد، اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین رمز حیات تلگرام طلایی برای فیلتر نشدن تا به امروز، موفقیت آن در بحث مسدودسازی کانال‌های خاص بوده است. اما صاحبان تلگرام طلایی چه اقداماتی در این زمینه انجام می‌دهند؟

مدیر تلگرام طلایی که تا به امروز تمایلی به معرفی نام خود نداشته، می‌گوید: «ما به این فکر می‌کردیم تا یک کلاینت تولید کنیم و این نسخه از تلگرام، از نظر محتوا امن باشد. درست مثل کاری که بسیاری از خانواده‌ها انجام می‌دهند. خانواده‌ها هزینه می‌کنند تا یک سیستم فیلترینگ تهیه کنند و روی سیستم کامپیوتر فرزندانشان نصب کنند تا آن‌ها هر محتوایی را نبینند، بنابراین ما نیز تقریباً چنین ایده‌ای داشتیم و آن را به انجام رساندیم.»

او در مورد نوع کانال‌های مسدودشده در تلگرام طلایی نیز توضیح می‌دهد: «ما دو مفهوم انسداد داریم؛ یکی انسداد کانال‌های غیراخلاقی است که اتوماتیک‌وار از طریق دستگاه، شناخته و فیلتر می‌شوند. در این راستا تاکنون بیش از 11هزار کانال غیر اخلاقی فیلتر شده‌اند. انسداد دیگر مربوط به کانال‌هایی با ذات ترویج خشونت، تروریسم و... است که لیست آن‌ها از سوی کمیسیون امنیت شورای عالی فضای مجازی به تیم فنی ما ارسال می‌شود و ما از طریق سیستم، آن‌ها را فیلتر می‌کنیم، البته با توجه به آن لیست و موارد گفته شده در آن، ماشین هوش مصنوعی موارد مشابه را هم می‌بندد. البته در این میان امکان خطا وجود دارد و ممکن است برخی کانال‌ها که محتویات مجرمانه ندارند نیز به اشتباه مسدود شوند اما مدیران این کانال‌ها می‌توانند پیامی به آیدی پشتیبانی ارسال کنند تا مشکلشان با اولین تماس رفع شود.»

 

وضعیت سرورها و هزینه‌های تلگرام طلایی

اما آیا واقعاً مشکل تلگرام فقط فیلتر نشدن کانال‌های نامناسب بود؟ این، البته یکی از مشکلات مهم بود اما تلگرام مشکلات متعدد دیگری هم داشت از جمله اینکه باعث ثبت هزاران شکایت از ناحیه افراد مختلف شد، افرادی که حقوقشان از طریق این بستر مورد تعدی قرار گرفته شده بود. در ضمن این پیام‌رسان تبدیل به بستری امن برای مجرمین شده بود و اشکال هم در اینجا بود که هیچ دسترسی‌ای به سرورهای این مسنجر وجود نداشت.

اینکه سرورهای تلگرام طلایی در کجا واقع شده و هزینه‌های فعالیت این پیام‌رسان داخلی از کجا تأمین می‌شود، حرف و حدیث‌های زیادی داشته است. جنجالی‌ترین ماجرا در این زمینه مربوط به حدود یک ماه قبل می‌شود که سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیر عامل اعلام کرد که متاسفانه کمترین حمایتی از شبکه‌های داخلی نشده و  سرورهایی که متعلق به تلگرام بوده در اختیار تلگرام طلایی و هاتگرام قرار گرفته است، در صورتی که می‌توانستند آن‌ها را به سروش بدهند، اما ندادند.

رمضانعلی سبحانی‌فر، رییس کمیته مخابرات و ارتباطات مجلس هم با بیان اینکه تلگرام طلایی با دانش ایرانی از پلت‌فرم و سرورهای اصلی و فرعی تلگرام بهره می‌برد، در رابطه با مکان سرورها می‌گوید: «تلگرام طلایی با فونت فارسی در داخل کشور و روی سرورهای ایرانی قرار دارد. سرورهای تلگرام طلایی در خارج از کشور نیز همان سرورهای اصلی تلگرام است.» این اظهارنظر نشان می‌دهد که همچنان مشکل تلگرام در تلگرام طلایی هم وجود دارد.

البته موضوع فقط به جایگاه سرورهای تلگرام طلایی ختم نمی‌شود و مسائلی چون استفاده از هزینه بیت‌المال جهت فعالیت این پیام‌رسان نیز بسیار مورد توجه قرار دارد. موضوعی که واکنش‌هایی از جانب وزیر ارتباطات و حتی مدیر تلگرام طلایی به همراه داشت. وزیر ارتباطات اعلام کرد: «وزارت ارتباطات جمهوری اسلامی ایران امکاناتی از محل اعتبارات خود در اختیار این‌ها قرار نداده است؛ حالا هم اگر می‌گویند شرکتی آمده از شما سرور گرفته، باید بگوییم که پولش را پرداخت کرده و ما امکانات مجانی در اختیار کسی قرار نداده‌ایم.» در همین راستا مدیر تلگرام طلایی نیز می‌گوید: «شرکت ما پیش از این نیز از سرورهایی برخوردار بود که خیلی از استارت‌آپ‌ها از آن استفاده می‌کردند اما بعد از شروع فعالیت در حوزه پیام‌رسانی، ظرفیت‌هایی را که به دیگران اجاره داده بودیم، خالی کرده و با عدم تمدید قراردادهای قبلی، ظرفیت‌ها را برای خودمان استفاده کردیم. به‌غیر از آن نیز، هر تعداد سرور خریداری شده از سوی ما به‌نرخ بازار بود و فاکتور تمام سرورها موجود است.»

 

احتمال فیلترینگ تلگرام طلایی

با تمام ملاحظاتی که در تلگرام طلایی و نحوه فعالیت آن وجود دارد اما با توجه به سیاست‌های اولیه مبنی بر موقت بودن فعالیت این پیام‌رسان تا زمان انتقال کامل کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی، هنوز هم خبرهایی مبنی بر فیلتر این پیام‌رسان منتشر می‌شود. ابوالفضل ابوترابی، عضو هیئت رئیسه فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس چندی پیش درباره فعالیت نسخه‌های تلگرام داخلی گفته بود: «موبوگرام و تلگرام طلایی فعلاً در فاز بسته شدن قرار ندارند چون داخلی‌تر بوده و بک‌آپ داخلی دارند. به همین دلیل تصمیمی برای بسته شدن آن‌ها وجود ندارد.»

البته برخلاف صحبت‌های این نماینده مجلس، قوه قضاییه اعلام کرده: «با اینکه تلگرام طلایی و هاتگرام مورد تأیید بوده و اطلاعات را به صورت پالایش شده در اختیار کاربران اینترنتی قرار می‌دهند اما موقتی هستند و در واقع برای برهه‌ای که کاربران اینترنتی کشورمان از تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ می‌کنند تولید شده‌اند؛ بنابراین فقط فرصتی در اختیار کاربران اینترنتی قرار می‌دهند تا اطلاعات خود را از تلگرام به دیگر سامانه‌ها منتقل کنند.»

باتوجه به اینکه نظر واحدی مبنی بر بقا و یا عدم بقای تلگرام طلایی ارائه نمی‌شود، تا حدی پیش‌بینی دقیق از آینده این پیام‌رسان غیرممکن است و باید منتظر ماند و دید که چه آینده‌ای درانتظار آن است. همانطور که قبل‌تر هم گفته شد، تلگرام طلایی گرچه ایده‌آل متولیان فیلتر تلگرام رسمی و همچنین کاربران پیشین نسخه رسمی تلگرام نیست، اما هرکدام رفتاری کج‌دار و مریز در قبال آن در پیش گرفته‌اند.

حدود یک ماه قبل دبیر شورای عالی فضای مجازی در نمایشگاه الکامپ به خبرنگاران گفت که آخرین مهلتی که به فعالیت بدون فیلتر نسخه‌های فارسی تلگرام از جمله تلگرام طلایی داده‌اند ۱۵شهریور است. باید دید آیا این اتفاق در چند روز آینده می‌افتد یا اینکه همچنان این نسخه‌های غیررسمی تلگرام به فعالیتشان ادامه می‌دهند.

چند روز از مهلت اعلام‌شده برای تلگرام طلایی و هاتگرام بیشتر باقی نمانده است. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرده بود آخرین مهلتی که به فعالیت بدون فیلتر نسخه‌های فارسی تلگرام داده‌ایم، ۱۵‌ شهریور است.

 چندی پیش ابوالحسن فیروزآبادی در جریان بازدید از نمایشگاه الکامپ‌۲۴ گفت: «ما از ابتدا در سیاست‌های خروج از انحصار تلگرام دوران گذاری را برای فعالیت نسخه‌های فارسی این شبکه در کشور قائل شدیم و پذیرفتیم که شبکه‌های هاتگرام و تلگرام طلایی بدون فیلتر چندماهی در کشور فعال باشند، اما آخرین مهلتی که به این‌ها داده‌ایم، ۱۵‌شهریورماه است و این شبکه‌ها باید تا این تاریخ به پیام‌رسان صددرصد بومی تبدیل شوند. دبیر شورای عالی فضای مجازی همچنین با بیان این که در زمینه مصوبه حمایت از پیام‌رسان‌های بومی و خروج از انحصار تلگرام تکالیفی برای برخی وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها تعیین شده بود، گفت: «تقریباً تمامی دستگاه‌ها همکاری خوبی با مرکز ملی فضای مجازی برای اجرای این مصوبه داشته‌اند. موضوع کمک وزارت ارتباطات به فعالیت فیلترشکن‌ها را قبول نداریم و چنین چیزی وجود ندارد. بحث این است که ممانعت از فعالیت فیلترشکن‌ها در کشور توسط شرکت ارتباطات زیرساخت باید برای ایمن‌سازی و مصون‌سازی شبکه مخابراتی کشور با دقت بیشتری انجام پذیرد.» وی همچنین تاکید کرد: « این اواخر در زمینه ممانعت از فعالیت فیلترشکن‌ها در کشور نقص‌هایی دیده می‌شود که امیدواریم وزارت ارتباطات مانند گذشته در این زمینه اقداماتی صورت دهد و به شرایط قبل از یک ماه اخیر بازگردد و به همان میزانی که جلوی فیلترشکن‌ها را می‌گرفت، هم اکنون نیز همین اقدام را انجام دهد.»

 

مدیران تلگرام طلایی: ۲۰۰ سرور کذب محض است

امروز پنجم شهریورماه است و 10‌روز از مهلت اعلام شده برای تلگرام طلایی و هاتگرام بیشتر باقی نمانده است. اما خبری از تکلیف این موضوع هنوز نیست. معلوم نیست به سیاق نوبت قبل که برای تلگرام طلایی در خردادماه نوبت تعیین شده بود آیا باز هم قرار است این مهلت به تعویق انداخته شود یا خیر. 

چندین‌بار تلاش کردیم‌ با مسوولان شرکت راهکار سرزمین هوشمند -شرکتی که تلگرام طلایی و هاتگرام را راه‌اندازی و مدیریت می‌کند- گفت‌و‌گویی داشته باشیم تا بلکه از ابهامات و شایعات در این زمینه مقداری کاسته شود اما متاسفانه مدیران این شرکت حاضر به گفت‌و‌گو با «صبح‌نو» نشدند. 

در گفت‌و‌گوی کوتاهی که یک روزنامه با یکی از مدیران تلگرام طلایی داشته، آمده است: «‌این که عنوان می‌کنند تلگرام‌طلایی تعداد 200‌سرور را از وزارت ارتباطات یا هر نهاد دیگری به قیمتی پایین‌تر از عرف بازار خریده است، کذب محض است، شرکت ما چهار سال پیش فضای خدمات (cloud) خود را رونمایی کرد و ما به دیگران ظرفیت (سرورvm) می‌دادیم و خیلی از استارت‌آپ‌ها آمدند و روی سرورهای ما کار را شروع کردند.‌» 

 این در حالیست که در اظهارات مقامات رسمی همچون آقای عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیرکارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به صراحت آمده که 200‌سرور به تلگرام طلایی از محل بیت المال اختصاص داده شده تا به این وسیله تلگرام زنده بماند و این دامی برای پیام‌رسان‌های داخلی است. این مدیر تلگرام طلایی که نخواسته نامش فاش شود همچنین به فرهیختگان گفت: «‌از کارهایی که بعد از شروع فعالیت در حوزه پیام‌رسانی کردیم، این بود که آن ظرفیت‌هایی را که به دیگران اجاره داده بودیم، خالی کردیم یعنی قراردادهای قبلی را تمدید نکردیم و ظرفیت‌ها را برای خودمان استفاده کردیم و به‌غیر از آن، ما هرتعداد سرور که خریداری کردیم به‌نرخ بازار بود و فاکتور تمام سرورها هم موجود است و همچنین 200‌سرور منسوب به ما عدد درستی نیست و ما این تعداد سرور نداریم. از کارهایی که ما به‌دنبال آن بوده‌ایم بحث سیستم‌های «توزیع‌شده» است. یعنی اصلاً احتیاج نیست که سرورهای ما تنها در یک‌نقطه باشد بلکه می‌تواند در مناطق یا شهرهای مختلف باشد ولی ما به صورت هماهنگ با آن‌ها کار کنیم.‌»

 

ما مخالف یا دشمن پیام‌رسان‌های ایرانی نیستیم

وی همچنین درباره دیدگاهش نسبت به سایر پیام‌رسان‌های بومی گفت: «‌ما مخالف یا دشمن پیام‌رسان‌های ایرانی نیستیم و جالب است بدانید که ما (سرزمین هوشمند) جزو نخستین‌ها هستیم که در سروش کانال‌زده و مشغول به فعالیت است. عده‌ای می‌گویند اگر ظرفیت هاتگرام و تلگرام‌طلایی نباشد، کاربران آن‌ها جذب پیام‌رسان‌های داخلی می‌شود، اما نمی‌توان با قطعیت گفت این ظرفیت حتماً جذب پیام‌رسان‌های داخلی می‌شود. از روز اول هم نظرمان این بود که همه از کلاینت استفاده کنیم، نه اینکه کار را از اول شروع کنیم و دوباره با مشکلات اولیه روبه‌رو شویم. بهتر است هزینه‌ای که برای خرید سرور و این مسائل می‌گذاریم، برای کدنویسی صرف کنیم.‌»

 

بیانیه اعتراضی چهار پیام‌رسان داخلی

اختلاف بر سر فعالیت یا عدم فعالیت تلگرام طلایی و هاتگرام مدتی در سطح مسوولان بدون نتیجه مطرح بود، اما این بلاتکلیفی در وضعیت بازار پیام‌رسان‌ها، صدای اعتراض پیام‌رسان‌های ایرانی را هم بلند کرد به‌طوری‌که پیام‌رسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در بیانیه مشترکی از بلاتکلیفی حضور یا عدم حضور هاتگرام و طلاگرام در بازار گله کردند و به بروز اختلال در روند مهاجرت کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی اعتراض کردند. همچنین از مرکز ملی فضای مجازی و سایر دستگاه‌های متولی خواسته‌اند که موضوع پیام‌رسان‌های داخلی را در مناقشات سیاسی وجه‌المصالحه قرار ندهند.

 

محل نامعلوم سرورهای تلگرام دولتی

چندی پیش حسن بیکی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نقل از وزیر اطلاعات گفته بود که تلگرام طلایی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است. از طرفی بعد از انتشار اخباری مبنی بر استقرار سرورهای نسخه‌های فارسی تلگرام در ساختمان مرکز مخابراتی امام خمینی و حمایت وزارت ارتباطات از این شبکه‌ها که از سوی رییس سازمان پدافند غیرعامل مطرح شده بود، وزیر ارتباطات خبرنگاران را برای بازدید از صرفاً طبقه نهم مرکز مخابراتی امام خمینی دعوت کرد تا اثبات کند سرورهای نسخه‌های فارسی تلگرام در این مرکز نیست. گفته می‌شود که سرورهای دیتا به صورت تخصصی در ساختمان دیگری به نام ساختمان LCT شرکت ارتباطات زیرساخت مستقر هستند و آذری جهرمی خبرنگاران را راهی طبقه‌ای در ساختمانی کرده بود که به خوبی می‌دانست نشانی از سرور دیتا به طور خاص در آن طبقه دیده نمی‌شود. اما صرف حضور خبرنگاران نمی‌تواند شفاف‌کننده این موضوع باشد که کدام سرور به کدام شرکت تعلق دارد چرا که هیچ نشانی مشخص نمی‌کند که سرور مربوط به نسخه‌های فارسی تلگرام است یا چیز دیگری.

 

آینده مبهم پیام‌رسان‌های داخلی

یکی از مشکلات تلگرام خروج ترافیک از کشور و بیگ دیتایی بود که به خارج از کشور منتقل می‌شد. این مساله مشکلات امنیتی برای کشور ایجاد می‌کرد. در شرایطی که در غفلت مسوولان دولتی، نسخه‌های فارسی تلگرام توانسته‌اند میلیون‌ها کاربر را پوشش دهند نه تنها این دغدغه نادیده گرفته شده بلکه این مساله تهدید کننده حیات پیام‌رسان‌های داخلی و حفظ داده در داخل کشور است.

چیزی که مشخص است همکاری گسترده مسوولان دولتی با نسخه‌های فارسی تلگرام است که از این طریق وفاداری ناگسستنی خود به تلگرام را بارها اثبات کرده‌اند. دفعه اولی که برای این نسخه‌ها مهلت تعیین شده بود نیز با مماشات مقامات مسوول نادیده گرفته شد اما باید دید این بار مهلت تعیین شده چه سرنوشتی خواهد داشت. 15‌شهریور شاهد توقف فعالیت این نسخه‌ها که منجر به کوچ وسیع مردم به پیام رسان‌های داخلی می‌شود خواهیم بود یا همچنان قرار است طبق برنامه‌ای فرسایشی تولیدکنندگان داخلی مایوس شوند؟ (منبع:صبح نو)

پیش نویس طرح ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی بررسی می شود.

به گزارش خبرنگار مهر، ادامه بررسی پیش نویس طرح ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی این هفته در دستور کار کارگروه فضای مجازی مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.

براین اساس، این کارگروه در کمیسیون فرهنگی، روز دوشنبه پنجم شهریورماه جاری، بررسی پیش‌نویس طرح ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی را ادامه می دهد.

شورای عالی فضای مجازی در مردادماه سال ۹۶ طرح ساماندهی شبکه های اجتماعی و پیام رسانها را با تقسیم کار چند دستگاه مرتبط در کشور، مصوب کرد.

کمیسیون فرهنگی مجلس با هدف تبدیل کردن مفاد این طرح به قانون، بررسی آن را در دستور کار قرار داده است.

دادستان کل کشور : ۶ وزیر از من خواستند تا برای رفع فیلتر برخی شبکه‌ها جلسه بگذاریم، ولی من نرفتم و قبول نکردم زیرا شریک در جرم خواهم شد.
محمدجعفر منتظری در سومین همایش مقابله با جرایم مالی در فضای مجازی گفت: برخورد با همه آسیب‌ها در جامعه تنها بر عهده قوه قضاییه نیست زیرا دو قوه دیگر و هدایتگران افکار جامعه هم مسئولند.  
وی افزود: امروز استفاده از فضای مجازی و بهره گیری از این فناوری نوین در سراسر دنیا یکی از مسایل بسیار مهم است و لازم است خود را بروزرسانی کنیم و از متخصصان امر استفاده کنیم. ما مقداری در این زمینه عقب هستیم. آقای فیروزآبادی به عنوان دبیر شورای عالی فضای مجازی هستند و می‌دانند که چقدر مورد اهتمام مقام معظم رهبری است.
دادستان کل کشور ادامه داد: مرکز ملی فضای مجازی به وجود آمد و تلاش‌های زیادی می شود اما آیا ما از این ابزار مهم آنگونه که باید و شاید برای مدیریت فضای مجازی استفاده کردیم؟ به نظرم کوتاهی کردیم. می دانم دکتر فیروزآبادی تلاش زیادی می کنند ولی بخش اندکی از کار دست ایشان است. آنجا که باید اراده قوی برای ساماندهی فضای مجازی باشد، نیست. این بلایی که تلگرام و اینستاگرام برای مردم فراهم کرده را ببینید. ما یک کشور عقب افتاده ناتوان نیستیم و این ملت رشید است و در دنیا از لحاظ سطح معلومات حرف اول را می زند. جوانانی که می توانند کشور را نجات دهند و مدیرانی که عزمشان می تواند کارساز باشد ولی آنگونه که باید جزم ندارند.
منتظری افزود: وقتی بعضی از این شبکه ها را در کارگروه مصادیق مجرمانه می‌بندیم و فیلتر می‌کنیم می‌بینیم بعضی از آقایان صدایشان بلند می‌شود و ۶ وزیر به من نامه می نویسند و می خواهند که جلسه بگذاریم تا رفع فیلتر کنیم که من نرفتم زیرا می بینم در اینجا شریک در جرم خواهم شد.
منتظری افزود: از مردم می‌خواهم تحقق شبکه‌های مجازی داخلی مطالبه عمومی شود، زیرا ما ابزار لازم را داریم ولی یک عده‌ای مخالفند. من از دکتر فیروزآبادی تقاضا می‌کنم به عنوان کسی که مدعی العموم است اقدامات لازم را داشته باشد. 
وی افزود: اکثریت این ملت به پای نظام جمهوری اسلامی ایستادند و عزیزان خودشان را در راه تحکیم دین از دست داده‌اند و یکی از نشانه‌های آن این است که مردم با همه فشارهای اقتصادی تحمل می‌کنند و ایستادند و دشمن چقدر تلاش کرد که عده‌ای را به خیابان‌ها بکشاند ولی موفق نشد.
وی تاکید کرد:  مردم ما با همه سختی ها پای نظام ایستاده اند و به منِ مدیر انتقاد دارند ولی من که نظام نیستم. این مطالبه مردم است و حقیقتا کسانی که در این زمینه مسئولیت دارند در جهت تحقق مطالبه مردم و خواست رهبری تلاش کنند.
به گزارش ایسنا، دادستان کل کشور تصریح کرد: قرار بود که تا پایان سال گذشته پیام رسان‌های داخلی را راه بیندازیم که نشد و به اول خرداد موکول شد و امروز که ۲۴ مرداد است، هنوز نشده و گفتند ان‌شاءالله تا نیمه شهریور.
وی اضافه کرد: من به عنوان مدعی العموم مطالبه می کنم و ما ذره ای اعتقاد نداریم که شبکه ها را ببندیم و از وکیل و نماینده حرف‌های بی ربط نزنند و شعار ندهند. ما فقط مطالبه‌گر این هستیم که فضای مجازی از آلودگی‌ها نجات یابد و این اتوبان را باید از فساد و عناصر مفسد پاکسازی کرد و این فضای مجازی که به اتوبان باز تعبیر شده است نباید بی کنترل باشد و اگر این کار منطقی انجام نشود به همه عرصه های زندگی لطمه وارد می‌شود.
وی افزود: ما مکلفیم در این زمینه به مبارزه برخیزیم و مبارزه هم باید متناسب با شرایط  باشد و با اسلحه و کلاشینکف نمی توانید به مبارزه با سلاح بیوشیمی بروید. اگر بخواهید به مبارزه با سلاح های میکروبی وارد عرصه شوید با تیر و تفنگ و چاقو نمی شود مبارزه کرد و باید مبارزه متناسب باشد و با خشونت و بعضی از رفتارهای ناپسند و غیرشرعی و بگیر و ببند نمی‌توانیم بر این مشکل فایق آییم و باید متناسب با این حملات برخورد کنیم.
منتظری افزود: از این فضای مجازی خیلی می شود استفاده خوب کرد ولی باید ساماندهی شود.
دادستان کل کشور در پایان با برشمردن جرایم مالی گفت: یکی از جرایم مالی رباخواری است و هیچ بلایی بدتر از رباخواری در جامعه نیست و آنقدر بد و خطرناک است که خدا از این آسیب و بلا به عنوان جنگ با خدا در قرآن نام برده است. قماربازی نوع دوم از جرایم مالی است. نباید اجازه بدهیم که فضای مجازی تبدیل به قمارخانه شود. کلاهبرداری هایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد خیلی زیاد است. مردم برای رفتن به کربلا پول به سایت می‌ریزند ولی متاسفانه بعد کلاهبرداری می‌شود. سرقت یکی دیگر از جرایمی است که از طریق رایانه انجام می‌شود. گلدکوئیست هم یکی دیگر از جرایم است که مسوول آن فتا و بانک مرکزی و ... است که هم افزایی کنند تا بتوانند ان‌شاءالله بر این آسیب ها فایق آیند.

مدیر یکی از پیام‌رسانهای بومی نسبت به اتفاقات اخیر و بی‌توجهی مسئولان مرکز ملی فضای مجازی به کسب‌وکارهای این حوزه گلایه کرد و خبر از خروج آی‌گپ و ایتا از گردونه رقابت داد.

مدیر یکی از پیام‌رسانهای بومی با انتقاد نسبت به برخی اتفاقات و برخوردهای اخیر مسئولان نسبت به پیام‌رسانهای داخلی و میدان دادن به برخی برنامه‌ها که نقش فیلترشکن را برای تلگرام بازی می‌کنند، به انتشار سلسله توییت‌هایی پرداخت.

توییت‌های محمدرسول کاظمی؛ مدیر پیام‌رسان آی‌گپ به شرح زیر است:

• «هاتگرام و طلاگرام (تلگرام طلایی) داستانش از اینجا شروع شد...

دوستان مرکز ملی فضای مجازی به این نتیجه رسیدند بار تخریبی فیلتر تلگرام را به همان لیست حمایتی بدهند و بار جذب کاربر را هم به آن شرکتی بدهند که نمی‌دانم بر چه اساسی انتخاب شد تا هاتگرام و طلاگرام بزند.

• جالب است بدانید هر شرکت دیگری بود مدیرش را کت بسته به زندان اوین می‌بردند ولی این "شرکت دانش‌بنیان راهکار سرزمین هوشمند"...

حالا نمی‌دانم مرکز ملی چه زمان مزایده راه‌اندازی فیلترشکن بومی را برگزار کرد که این شرکت برنده شد و حمایت مرکز ملی را گرفت؟!

• جالب اینجاست که وزیر محترم ارتباطات عدم حمایت خودش را از این دو پیام‌رسان اعلام کرده ولی جناب آقای فیروزآبادی از مرکز ملی فضای مجازی به جای اعلام رسمی نظرشان در باره تلگرام طلایی و هاتگرام اعلام می‌کند که تلگرام شاید باز شود.

دستتان درد نکند؛ خوب چرا از اول فیلترش کردید؟!

• جالب‌تر الان است که هفته پیش چهار پیام‌رسان را در جلسه مرکز ملی دعوت کردند (گپ ٫سروش ٫بیسفون ٫بله) و آی‌گپ و ایتا دعوت نشدند؛ جا دارد خسته نباشید بگویم به مرکز ملی فضای مجازی زیرا فقط در این مدت که از ما حمایت کرد، به جز بدبینی و ناسزای مردم چیزی را به ما نداد.
• البته چرا از حمایت مرکز ملی فضای مجازی می‌شود هاتگرام و طلاگرام آورد که در مدت فیلترینگ روی ما فشار نباشد و کاربران به آن سمت بروند؛ الان هم دیگر ما و ایتا از گردونه خارج شدیم و فردا نوبت سایر دوستان است.
• از وزیر محترم ارتباطات هم واقعا تشکر می‌کنم؛ تمام این بازیهای دوستان گردن وزیر افتاده است و تنها کسی که به ما در حد توانش کمک داد وزیر محترم بود. (منبع:تسنیم)

وزیر ارتباطات در پاسخ به سؤالی درباره انتقاد از این وزارتخانه به دلیل پای کار نبودن در بستن فیلترشکن‌ها گفت: مرجع نظارت بر عملکرد وزارت ارتباطات مرکز ملی فضای مجازی است، اما درباره فیلترشکن‌ها با بحث خودتحریمی نیز مواجهیم و نمی‌توان تنها با یک نگاه در این قضیه اقدام کرد.

مجمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به این سؤال که در چندگانگی بازار پیام‌رسان‌هایی در کشور که از یکسو هاتگرام و تلگرام طلایی امکان دسترسی تلگرام را فراهم می‌کنند، از سوی دیگر پیام‌رسان‌های داخلی در تلاش برای جذب مخاطب هستند و همچنین امکان دسترسی به تلگرام از طریق فیلترشکن فراهم است، انتقادهایی از پای کار نبودن وزارت ارتباطات در برخورد با فیلترشکن‌ها مطرح می‌شود، گفت: در کشور ما دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد و فضای نقد و اظهارنظر نیز باز است که فضای خوبی است و همه اظهارنظر می‌کنند و به مسئله می‌پردازند. هر کس نظرش را می‌دهد و نظرات همه نیز محترم است. 

وی گفت: در کشور برای ارزیابی عملکردها سیستم، سامانه و جایگاهی وجود دارد و آن جایگاه برای ما مرکز ملی فضای مجازی است. شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای در رابطه با پیام‌رسان‌ها داشته است و مرجع نظارت بر انجام شدن یا نشدن یا پای کار بودن یا نبودن وزارت ارتباطات برعهده مرجعی است که مسئولیت نظارت دارد.

وی ادامه داد: اینکه هر کس به سلیقه خود بگوید کار انجام شده یا نشده بحث دیگری است. همین گروه بعد از اینکه پیام‌رسان‌های داخلی بیانیه دادند و گفتند وزارت ارتباطات به تکالیفش عمل کرده خیلی راحت گفتند خیر! وزارت ارتباطات عمل نکرده است، در حالی که وقتی خود پیام‌رسان‌ها می‌گویند عمل کرده شما چه مکانیزمی را مدنظر دارید که می‌گویید عمل نکرده است؟ 

جهرمی تأکید کرد: البته همواره معتقدیم که باید حمایت جدی‌تری از پیام‌رسان‌ها صورت گیرد و از ظرفیت‌های داخلی باید حمایت کنیم و پای کار هم حتما هستیم. 

وی در پاسخ به سؤال فارس درباره اینکه درباره برخورد کافی و جدی نکردن با فیلترشکن‌ها به وزارت ارتباطات انتقاد می‌شود و می‌گویند وزارت ارتباطات در تکلیف بستن فیلترشکن‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کند و پای کار نیست،‌ گفت:‌ اینکه پای کار هستیم یا نیستیم، مکانیسم و تصمیم‌گیری آن جای دیگری است، درباره فیلترشکن‌ها موضوع خودتحریمی نیز داریم، آقایان بیایند پای میز بنشینند و نیاز مردم را ببینند.

جهرمی ادامه داد: نیازسنجی کردیم و احتیارات مردم را درآوردیم که زمانی که بسیاری از سایت‌های خارجی ما را فیلتر کردند و مردم به آنها دسترسی ندارند، از طریق همین مکانیسم به این سایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنند، با این شرایط چگونه یک عده صرفا می‌گویند باید با یک نگاه این اتفاق را دید؟ طبیعتا همه این مباحث در مرکز ملی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفته است و طبیعتا خود را موظف می‌دانیم از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کنیم و تاکنون نیز این کار را کرده‌ایم و بیش از این نیز خواهیم کرد، اما مرجع واحد برای ارزیابی را مرکز ملی فضای مجازی بگذاریم، ما نیز این مرکز را قبول داریم، البته افراد مختلف بادیدگاه‌های مختلف در صحنه حضور دارند، حرف‌های آنها را نیز می‌شنویم زیرا معتقدیم خالی از عیب نیستیم و ممکن است اشکالاتی در مسیرمان باشد که باید به آنها توجه کنیم.

«ویسپی، بیسفون پلاس، سروش، آی گپ، لنزور، جیک و پیک، گپ، بله و ایتا» 9 پیام رسان داخلی هستند که به گفته مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت ایران امکانات رایگان و زیرساخت های لازم را دریافت کرده اند.

صادق عباسی شاهکوه در گفت و گو با ایرنا افزود: همه پیام رسان هایی که مورد تایید مرکز ملی فضای مجازی هستند، این مرکز از امکانات بهره مند شده اند.
وی تاکید کرد: شرکت ارتباطات زیرساخت به همه اپراتورهای دارای مجوز امکانات ارایه می دهد و تاکنون به هیچ غیر اپراتوری امکانات زیرساختی داده نشده است.
معاون وزیر ارتباطات یادآور شد: امکانات رایگان تنها به 9 پیام رسانی که مرکز ملی فضای مجازی معرفی کرده، تعلق گرفته است و هیچ کس یا نهادی غیر از اینها امکانات رایگان دریافت نکرده و نخواهد کرد.
عباسی شاهکوه گفت: به هر کدام از این پیام رسان ها پنج میلیارد تومان داده شد که در حدود مقدورات و مصوبه شورای عالی فضای مجازی بوده است اما اگر درخواست جدیدی مطرح شود و براساس مصوبه باشد، امکان دارد مبلغی اختصاص داده شود.
به گزارش ایرنا، رییس سازمان پدافند غیرعامل 25 تیرماه در گفت و گویی اعلام کرد که سرورهایی که برای تلگرام در طبقه نهم ساختمان دیتاسنتر مرکز امام خمینی(ره) بوده، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است؛ در صورتی که می توانستند آنها را به سروش بدهند اما ندادند.
همان روز به دستور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نمایندگان رسانه ها بازدیدی از این مرکز داشتند؛ «سهراب آغ بیات» مدیرکل کنترل و پایش شرکت ارتباطات زیرساخت به خبرنگاران گفت: «از تجهیزاتی که در این طبقه وجود دارد فقط برای مکالمه استفاده می شود و افزون بر مکالمات بین شهری داخل کشور، ارتباطات بین المللی را نیز پوشش می دهد؛ هیچ تجهیزاتی مربوط به دیتا در طبقه نهم این ساختمان وجود ندارد و خبرهای مربوط به استقرار سرورهای فارسی در این طبقه تکذیب می شود.

براساس برخی شنیده‌ها، قرار است از آخر شهریور دو اپلیکیشن «هاتگرام» و «تلگرام‌طلایی» به جای اینکه به «تلگرام» متصل شوند و از آن خدمات بگیرند، به پیام‌رسان جدیدی به اسم «سیگنال» متصل شوند.

سیگنال یکی از اپلیکیشن‌های مسنجر است که این روز‌ها برخی سایت‌ها، آن را امن‌ترین نرم‌افزار در حوزه پیام‌رسانی می‌دانند. سیگنال یک پیام‌رسان روسی است که متعلق به حاکمیت روس است و نسبت به رقیب خود (تلگرام) به قوانین کشورها پایبند است.

اینکه چرا ایران باوجود داشتن 6 پیام‌رسان بومی در این حوزه به سراغ یک پیام‌رسان روسی رفته است، جای سوال دارد ولی امیدواریم که نتیجه این انتقال کاربران از سوی مسئولان، تنها واژه «ناچاریم» نباشد؛ چراکه علم این حوزه را داریم و هم ابزارش را.

سوال اصلی این است که شورای عالی فضای مجازی به دو اپلیکیشن هاتگرام و تلگرام‌طلایی تا ابتدای شهریور فرصت داده بود تا به پیام‌رسان مستقل تبدیل شوند، چرا اکنون باید به‌جای طلب استقلال از این دو اپلیکیشن، یک حامی و پشتیبان خارجی به آنها معرفی کند؟

منبع: فرهیختگان

رییس کمیته مخابرات مجلس رفع فیلتر تلگرام را مشروط به بهبود و افزایش امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی دانست.

رمضانعلی سبحانی‌فر در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به سخنان روز گذشته ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی، گفت: به صورت طبیعی وقتی توانمندی‌ها و امکانات اپلیکیشنی بیشتر می‌شود استقبال و رضایت عمومی نیز از آن افزایش می‌یابد و فیلتر ماندن اپلیکیشن‌های مشابه خارجی نیز معنایش را از دست می دهد. در پی افزایش تدریجی امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی که طی چند ماه آینده اتفاق خواهد افتاد، رفع فیلتر تلگرام نیز قوت خواهد گرفت.

نماینده مردم سبزوار در مجلس ادامه داد: در پس سخنان چندی قبل مقام معظم رهبری درخصوص لزوم حفظ حریم خصوصی افراد و امنیت داده‌ها در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال تهیه لایحه مذکور است که با تهیه و تصویب آن در مجلس و مشخص شدن چارچوب فعالیت کاربران اپلیکیشن‌ها در فضای مجازی هم نگرانی‌های امنیتی به اپلیکیشن‌های خارجی و فضای مجازی و هم بی‌اعتمادی افکار عمومی به اپلیکیشن‌های داخلی از بین می‌رود.

به گفته رییس کمیته مخابرات مجلس براساس آمار غیررسمی تعداد کاربرانی که اپلیکیشن‌های داخلی را روی گوشی‌های خود نصب کرده‌اند کمتر از  24 میلیون نفر و کاربران فعال در  این اپلیکیشن‌ها کمتر از 10 میلیون نفر هستند

قرار بود هاتگرام و طلاگرام برای مدت کوتاهی کمک حال پیام‌رسان‌های داخلی باشند، اما رفیق تلگرام و رقیب داخلی‌ها شده‌اند و بلاتکلیفی، مهلت دادن و انتظار برای مستقل شدن این 2 برنامه سنگین‌ترین ضربه را به پیام‌رسان‌های داخلی زده است.

سرنوشت هاتگرام و طلاگرام، دو نسخه موقت غیررسمی و فارسی تلگرام در ایران با ادامه بلاتکلیفی‌ها به کلاف سردرگمی تبدیل شده است. 

ابتدا قرار بود این نسخه‌های غیررسمی تلگرام برای مدت محدودی که پیام‌رسان‌های داخلی تقویت و قادر به پذیرش کاربران تلگرام می‌شوند، کمک‌حال داخلی‌ها باشند، اما پس از مدتی اختلاف‌نظر ایجاد شد و اکنون رفیق تلگرام و رقیب داخلی‌ها شده‌اند.

اختلاف بر سر فعالیت یا توقف فعالیت نسخه‌های غیررسمی تلگرام، مدتی در سطح مسئولان بدون نتیجه مطرح بود، اما این بلاتکلیفی در وضعیت بازار پیام‌رسان‌ها، صدای اعتراض پیام‌رسان‌های ایرانی را هم بلند کرده است؛ ۴ پیام‌رسان سروش، گپ، ایتا و بیسفون اخیرا در بیانیه مشترکی با گلایه از بلاتکلیفی حضور یا عدم حضور هاتگرام  و طلاگرام در بازار به بروز اختلال در روند مهاجرت کاربران به پیام‌رسان‌های داخلی اعتراض کرده‌اند و از مرکز ملی فضای مجازی و سایر دستگاه‌های متولی خواسته‌اند که موضوع پیام‌رسان‌های داخلی را در مناقشات سیاسی وجه‌المصالحه قرار ندهند. 

در نتیجه دوگانگی و تعلل در اجرای سناریوی اول، تعداد کاربران این نسخه‌ها در مدت کوتاهی از کمتر از ۵ میلیون کاربر ابتدایی به بیش از ۱۰ میلیون کاربر افزایش یافت و حتی در بازه کوتاهی از مرز ۲۰ میلیون نفر عبور کرد و اکنون به ۳۰ میلیون کاربر رسیده‌اند.

توجیه بومی شدن بستر فعالیت  ۲۰ میلیون کاربر و کاهش مخاطرات در نسخه‌های بومی و تحت کنترل تلگرام در کنار تردید و مماشات درباره قطع دسترسی این تعداد کاربر، از عوامل انحراف در سناریوی اول پیش بینی شده بود.

اکنون در نتیجه ضرورت و فشار برای تعیین تکلیف این اوضاع بلاتکلیف، دستور بومی‌سازی هاتگرام و طلاگرام، وارد وقت اضافه شده است. بنابر شنیده های غیررسمی و اخبار مطرح شده در فضای مجازی، به این دو برنامه که با تیم واحدی مدیریت می‌شوند ابتدا تا پایان خرداد برای تبدیل شدن به پیام‌رسان مستقل و بومی مهلت داده شد اما با اتمام مهلت و انجام نشدن تعهدات، مهلت دوباره‌ای برای آنها در نظر گرفته شده است که اکنون با ارایه مهلت اضافه فقط تا شهریور موافقت شده است. اما این ضرب‌الاجل این بار اهمیت ویژه‌ای دارد،‌ اگر این بار این مهلت به پایان برسد و وعده مستقل شدن هاتگرام  و طلاگرام محقق نشود، شرایط پیام‌رسان‌های داخلی وارد مرحله حساسی خواهد شد. 

دو فرض برای نتیجه نهایی اقدامات در شهریورماه ۹۷ وجود دارد. مستقل شدن هاتگرام  و طلاگرام یا با موفقیت انجام می‌شود یا نمی‌شود.

اکنون در این مهلت حساس، سؤال اساسی این است که چه تضمینی برای موفقیت در مستقل شدن این دو نسخه فارسی تلگرام در شهریورماه ۹۷ وجود دارد؟ اگر در شهریورماه هدف مستقل شدن هاتگرام  و طلاگرام بار دیگر عملی نشد، آیا توجیه نداشتن جایگزین برای ۳۰ میلیون کاربر این دو برنامه بار دیگر توقف دسترسی به تلگرام در کشور را به تعویق خواهد انداخت؟ و به تبع آن وضعیت پیام‌رسان‌های داخلی برای مدت بیشتری در بلاتکلیفی باقی خواهد ماند؟

برای جلوگیری از ناموفق بودن نتیجه مستقل سازی، لازم است مرکز ملی فضای مجازی برنامه عملی و اجرایی هات‌گرام و طلاگرام برای مستقل شدن را به صورت دقیق و مرحله به مرحله بررسی و بر آن نظارت کند. 

در سخت‌ترین اتفاق نیز ممکن است برنامه استقلال از تلگرام با موفقیت اجرا نشود. برای این احتمال باید سناریوی جایگزینی برای شهریورماه آماده باشد تا در آن زمان ظرفیت‌های پیام‌رسان‌های داخلی به اندازه کافی و لازم برای انتخاب توسط مردم و پذیرش کاربران فراهم باشد.

برای این فرصت باقی مانده تا شهریور لازم است تمامی نیروهای سیاست گذار و اجرایی موجود برای انجام اقدامات واقعی و اجرایی در جهت تکمیل ظرفیت پیام رسان‌ها و حل گره‌ها و گرفتاری‌ها  بسیج شوند. در غیر این صورت در شهریورماه که تکلیف دسترسی به تلگرام از طریق نسخه‌های فارسی تلگرام روشن می‌شود باز یک بهانه همیشگی برای فراهم نبودن پیام رسا‌ن های داخلی برای پذیرش این تعداد کاربر تلگرام های فارسی می تواند وجود داشته باشد.

به گزارش فارس، در صورت موفقیت در مستقل شدن این دو برنامه و قطع ارتباط تلگرام نیز منطق مقداری ریزش کاربر در این دو برنامه را پیش‌بینی می‌کند، زیرا بدیهی است که پس از قطع کامل ارتباط این دو برنامه با تلگرام، برخی کاربران تمایلی به استفاده از هاتگرام بدون تلگرام نداشته باشند و در این انتخاب راه گریزی نیست؛ اما برای سایر کاربران که احتمالا اغلب کاربران را تشکیل می‌دهند، لازم است در آخرین دوره دسترسی به تلگرام از طریق هاتگرام و طلاگرام، تدابیری اندیشیده شود که با برخورد جدی با ابزارهای فیلترشکن، میزان مراجعه کاربران به این دو برنامه به بیشترین حد ممکن افزایش یابد تا در زمان ریزش کاربر، حداکثر تعداد کاربران ممکن در این برنامه تجمیع شده باشند. 

مهلت دو ماهه و سپس فرصت آخر سه ماهه باید آخرین و نهایی ترین ضرب الاجل هاتگرام و طلاگرام برای مستقل شدن از تلگرام باشد زیرا پس از آن دیگر هیچ چیز به اندازه مهلت مجدد یا زمان خریدن نمی‌تواند بیشترین و بزرگترین ضربه را به اقتصاد پیام‌رسان‌های بومی در کشور وارد کند.

مدیران پیامرسان‌های سروش، گپ، ایتا و بیسفون در اعتراض به عدم فیلترینگ کامل نسخه‌های غیررسمی تلگرام بیانیه‌ی مشترکی صادر کردند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

مدیران4 پیامرسان داخلی(سروش، گپ، ایتا و بیسفون) در بیانیه‌ای از اجرای ناقص فیلترینگ اظهار گله‌مندی کردند و از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط خواستند تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.

در ادامه متن کامل بیانیه را مشاهده می‌کنید:

"با تصمیم کشور مبنی بر رفع انحصار از پیام رسان‌های خارجی و جلوگیری از خروج اطلاعات کاربران فضای مجازی از کشور، پیام‌رسان‌های داخلی در جهت تقویت زیرساخت‌ها و ارائه خدمات هرچه بهتر به کاربران تلاش مضاعفی را در دستور کار خود قرار دادند.جریان مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی پس از خروج کانال‌های پرمخاطب از تلگرام سرعت گرفت و با انسداد تلگرام، روزانه بیش از ۵۰۰ هزار نفر در پیام‌رسان‌های داخلی ثبت نام می‌کردند و در این مسیر وزارت ارتباطات با انجام تکالیف قانونی خود (مندرج در سند مصوب شورای عالی فضای مجازی) در قبال پیام رسان‌ها، با ارائه وام و امکانات تخصصی، در فرآیند شتاب‌گیری این صنعت دانش‌بنیان، با پیام‌رسان‌های داخلی ،همراهی مطلوب و صمیمانه‌ای داشته است.

متاسفانه این مهاجرت با ظهور دو پوسته غیر رسمی تلگرام که مجهز به فیلترشکن داخلی بودند، به شدت آسیب دید. علیرغم تاکید وزیر محترم ارتباطات و فناوری اطلاعات برعدم اجازه فعالیت این دو پوسته و همچنین دستور قضایی برای مسدود شدن کامل فعالیت تلگرام در کشور و مصوبات شورای عالی فضای مجازی، مشخص نیست با کدام مجوز و از چه طریقی این دو پوسته تلگرام ( که مانع رشد پیام رسان‌های داخلی شده‌اند ) به فعالیت خود ادامه داده‌اند.

البته اجرا نشدن تکالیف سایر دستگاهها در مصوبه شورای عالی فضای مجازی در مورد پیام‌رسان‌های داخلی همچون ارائه خدمات پرداخت از طرف بانک مرکزی، جوسازی برخی نمایندگان مجلس در مورد پیام‌رسان‌های داخلی و عدم مهاجرت جدی دستگاه‌ها به پیام‌رسان‌های داخلی نیز از عوامل عدم رشد سریع پیام‌رسان‌های داخلی می باشد.

اکنون که پیام‌رسان‌های داخلی توانمندی و ظرفیت برای پوشش نیاز کشور و فراتر از آن را فراهم نموده‌اند، از مرکز ملی فضای مجازی و دستگاه‌های ذیربط می‌خواهیم تا بسیار شفاف سیاست کشور در مورد حضور و یا عدم حضور تلگرام و پوسته‌های غیرسمی (هاتگرام و طلگرام طلایی) را مشخص نمایند.به نظر می‌رسد وجه المصالحه قراردادن موضوع پیام‌رسان‌های داخلی در مناقشات سیاسی باعث صدمه به مسیر رشد این صنعت دانش‌بنیان می‌گردد و باید از آن به‌شدت پرهیز شود."

رئیس سازمان پدافند غیر عامل گفت متأسفانه کمترین حمایتی از شبکه‌های داخلی نشده و سرورهای تلگرام، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است؛ در صورتی که می‌توانستند آنها را به پیام‌رسان‌های داخلی بدهند.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه های فارسی تلگرام مطرح کردند؛ همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطالبی در کانال شخصی خود در خصوص دو نرم‌افزار هاتگرام و تلگرام طلایی ابراز داشت که این دو به طور غیر قانونی و بر خلاف دستور قضایی و با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران را به تلگرام فراهم می‌کنند. مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایت‌ها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرام‌های فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

سردار محمدحسین جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در رابطه با قانونی بودن فعالیت این دو نرم‌افزار اظهار داشت: فیلترینگ تلگرام هم حکم قضایی و هم مصوبه‌ای از طرف شورای عالی فضای مجازی دارد و استفاده از فیلترشکن یا سامانه‌هایی با عنوان هاتگرام و طلاگرام دارای مصوبه نیستند. در حقیقت موضوع این است که ورودی یا آی‌پی‌های تلگرام مسدود و فیلتر شده و هاتگرام و طلاگرام از طریق ورودی‌های اختصاصی به همان دیتاسنتر و داده های اصلی تلگرام دسترسی پیدا کرده‌اند و از این طریق می‌توانند ورودی‌ها را کنترل و مدیریت کنند اما بیگ دیتای تولید شده در کل شبکه تلگرام را نمی‌توانند کنترل کنند. در واقع در این مورد تسلط بر روی ورودی‌ها بر میزان تسلط بر بیگ‌دیتاها ارجحیت داده شده است؛ لذا ما فکر می‌کنیم بیگ‌دیتای ناشی از حضور تلگرام در کشور ما خطرناک‌تر از این موضوع است. در حوادث اخیر نیز شاهد این بودیم که بعضی از آشوبگران از این دست بیگ‌دیتاها استفاده کرده‌اند، یعنی با شناخت نقاط ضعف و مشکلات موجود و تمرکز و پرداختن به آن، عملیات روانی را در بستر شبکه‌های اجتماعی شکل دادند و آن را دنبال کردند.

 

پیام‌رسان‌های داخلی در بازه‌ای سه ماهه توانستند ثبت‌نام چند میلیونی را تجربه کنند

وی در خصوص قانونی بودن فعالیت هاتگرام و طلاگرام گفت: نگاه ما این است که در این رابطه حتماً باید حکم مصوبه اجرا شود و شبکه‌های بومی رشد بسیار خوبی داشتند. پیام‌رسان‌هایی مثل ایتا، سروش، گپ یا آی‌گپ در بازه‌ای سه ماهه توانستند ثبت‌نام چند میلیونی را تجربه کنند، به عنوان مثال سروش در این مسیر سه ماه توانسته سیزده میلیون عضو ثبت‌نام کند. تعداد زیادی از اسپانسرهای داخلی نیز بر این موضوع متمرکز شدند و از آنها حمایت کردند. اصل توانایی شبکه‌های داخلی اثبات شده و در حال حاضر کمی عجله می کنیم، چرا که اگر بخواهیم مقایسه‌ای میان دو سال قبل تلگرام با شرایط موجود مثلاً سروش داشته باشیم، قطعا شرایط سروش در حال حاضر بهتر است. به این دلیل که جوانان کشورمان بدون آمادگی قبلی و صرفاً در حرکتی جهادی روی این نوع شبکه‌ها کار کردند و توانستند قابلیت‌های بسیار خوب و اطمینان‌بخشی را ارائه کنند.

 

علی رغم  شعارهایی که داده شده، کمترین حمایتی از شبکه های داخلی نشده است

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در رابطه با سوءاستفاده دشمنان از تلگرام اظهار داشت: مسئله کنترل افکار عمومی مسئله ای راهبردی برای آمریکایی‌هاست، این موضوع را در حمایت آنان از تلگرام در زمان فیلتر این شبکه در روسیه به وضوح دیدیم، بنابراین راه حل اساسی، حمایت از پیام رسان های داخلی و کمک به آنهاست و در این راستا نیازمند بازه سه ماهه و یک صبر انقلابی هستیم تا به این شبکه های پیام رسان داخلی فرصت دهیم به بلوغ نهایی برسند و اشکالات آنها برطرف شود.

سردار جلالی با انتقاد از عدم حمایت‌ کافی از پیام‌رسان‌های داخلی، گفت: حداقل انتظار آن است کمک هایی که به تلگرام در بخش سی‌دی‌ان و سرورها می‌شد، به این شبکه ها نیز بشود، اما متاسفانه تا به حال چنین کمکی نشده است و علی رغم صحبت هایی که شده و شعارهایی که داده شده، کمترین حمایتی از شبکه های داخلی نشده است. اما با این حال پیام‌رسان‌های داخلی بیشترین رشد منطقی را داشتند و ما در وضع موجود حتماً به مشکل برخواهیم خورد. البته دوستان می گویند ما با گذشته مقایسه می کنیم، بله ما در سال گذشته صددرصد شبکه اجتماعی‌مان در اختیار تلگرام بود و الآن پنجاه درصد شده است که البته پنجاه درصد هم خیلی زیاد است که باید حداکثر سهم تلگرام در کشورمان به سی درصد برسد؛ پس همچنان لازم است شبکه های داخلی تقویت شوند.

 

سرورهای هاتگرام و طلاگرام در طبقه نهم ساختمان مرکز امام(ره) وزارت ارتباطات قرار دارند

وی در پاسخ به این سؤال که دقیقاً دولت چه کمک‌هایی می‌تواند انجام دهد که می‌گویید انجام نداده است، اظهار داشت: اول از همه یک سری حمایت های زیرساختی است که برای تقویت زیرساخت ها باید در اختیار این شبکه ها قرار می دادند که ندادند. در حال حاضر شما با مراجعه به طبقه نهم ساختمان دیتاسنتر مرکز امام خمینی(ره) می توانید ببینید سرورهایی که برای تلگرام بوده، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است، در صورتی که می توانستند آنها را به سروش بدهند اما ندادند. دوم آنکه قرار بود به شبکه های بومی یک سری کمک های مالی شود، البته آنکه شبکه های داخلی گفته اند ما کمک مالی نمی خواهیم چون ما خود قادریم از اسپانسر داخلی استفاده کنیم و فقط می خواهیم سیاست ها مشخص شود، اما وقتی پشت شبکه های داخلی به این شکل خالی می شود اسپانسرها هم کنار می روند. شبکه های داخلی مشکل مالی نداشتند بلکه نیازمند حمایت معنوی بودند و اینکه به عنوان شبکه ملی آنها را ببینند.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تأکید بر اینکه حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی وظیفه دولت است، گفت: شرکت ملی زیرساخت در وزارت ارتباطات به عنوان یک شرکت حاکمیتی دو کار انجام می‌دهد، در یک مورد بوق را در شبکه با سیم و در موردی دیگر نیز سیم کارت را شبکه بی‌سیم ارائه می‌کند. اما در رابطه با نود در شبکه اجتماعی معتقد است این امر به بخش خصوصی مربوط است، در صورتی که اثرگذاری و اهمیت شبکه ها نسبت به بوق تلفن بسیار بیشتر است، پس حتماً شبکه های اجتماعی باید به عنوان زیرساخت ملی شناخته شوند و الزامات زیرساخت ملی در جهت کنترل، مدیریت و هدایت افکار عمومی برای آن ها در نظر گرفته شود.

سردار جلالی در همین زمینه ادامه داد: ما در حوادث سال گذشته به وضوح شاهد این بودیم که سوءاستفاده از ضعف مدیریت درشبکه های اجتماعی باعث اقدامات ضد امنیتی و بهم ریختن شهرها و درگیری مردم در حوزه های مختلف شده بود. این برای ما یک موضوع ملی است و حتماً هم زاویه دید نسبت به شبکه ها ی اجتماعی باید ملی باشد وقتی شبکه ملی شد حالا سهم بندی آن میان بخش خصوصی و دولتی تعیین می شود. اما خدمات و زیرساخت‌ها حتماً باید در نظر گرفته شود تا بتواند آنچه شایسته ملت و مردم ما است از لحاظ خدمت رسانی و کیفیت ارائه شود.

 

پاسخ وزیر ارتباطات به سردار جلالی

در پی اظهارات رئیس سازمان پدافند غیرعامل درخصوص استقرار سرورهای هاتگرام و تلگرام طلایی در طبقه نهم ساختمان امام (ره) وزارت ارتباطات، وزیر ارتباطات به این ادعا پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سردار غلامرضا جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل روز گذشته گفت: متأسفانه کمترین حمایتی از شبکه‌های داخلی نشده و شما با مراجعه به طبقه نهم ساختمان دیتاسنتر مرکز امام خمینی(ره) می توانید ببینید سرورهایی که برای تلگرام بوده، در اختیار هاتگرام و طلاگرام قرار گرفته است، در صورتی که می توانستند آنها را به سروش بدهند اما ندادند.

در این راستا محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در حاشیه تفاهم نامه وزارت ارتباطات با کمیته امداد درباره تامین مالی کسب و کارهای نوپا، در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارنظر سردار جلالی گفت: متعجبم که چرا همواره برخی افراد با صحبت‌های نادرست، برای کشور هزینه تراشی می‌کنند. البته ما در مقام مسئول خودمان را ولو به این حرف ناروا، مسئول می‌دانیم و ایجاد شفافیت می‌کنیم و وظیفه خودمان می‌دانیم که پاسخ دهیم.

وی با بیان اینکه شاید نشود دزدی ابرها را ثابت یا رد کرد اما نبودن سرور در طبقه نهم ساختمان امام را می‌شود ثابت کرد، افزود: ما امروز از روابط عمومی خواسته‌ایم ساعت ۲، از خبرنگاران دعوت کند تا بروند و طبقه نهم ساختمان امام را بازدید کنند و نتیجه را به قضاوت افکار عمومی بگذارند.

وزیر ارتباطات افزود: در بحث فضای مجازی، تصمیم گیر و مدیریت کننده و هماهنگ کننده مرکز ملی فضای مجازی است. ما هم نظرات خودمان را در این خصوص داده‌ایم؛ در دی ماه نظر خودمان را درباره نسخه‌های غیررسمی تلگرام گفته‌ایم؛ یک بار اطلاعیه دادیم.

آذری جهرمی در خصوص اظهارات پیرامون نسخه‌های غیررسمی تلگرام افزود: برخی یک بار می گویند سرور در طبقه نهم است، یک بار می‌گویند اینترنتش را وزارت ارتباطات تامین می کند. خوب، همه اینترنت کشور را ما تامین می‌کنیم. نمی‌شود حرف‌های بی ربط بزنیم و صحبت‌هایی مطرح کنیم که مبنایی نداشته باشد.

وی درباره حمایت از پیام‌رسان‌های بومی هم گفت: ما هم معتقدیم باید حمایت شوند و این کار را هم کرده‌ایم. مرجع قضاوت در این خصوص هم مرکز ملی فضای مجازی است. کسی که مدام می رود مصاحبه می کند خودش بگوید در راستای حمایت از پیام رسان‌های بومی چه کار کرده؟ نمی شود که مدام مطالبه کنیم و حرف بزنیم و بگوییم لنگش کن، فضای جامعه این تیپی است.

وزیر ارتباطات تصریح کرد: در بحث نسخه‌های غیررسمی هم کسانی که در این مسئله در مرکز ملی ورود کردند، گفته‌اند اینها در دوران گذار باشند تا توانمندی لازم ایجاد شود. این به ما برنمی‌گردد، ما نظرات خودمان را شفاف گفته‌ایم. نمی‌دانم چرا آقایان هر از چندگاهی می آید و صحبت‌های این گونه مطرح می‌کنند؛ فضاسازی می‌کنند و با اهداف سیاسی این حرف‌ها را می زنند.

درحالیکه بسیاری از نمایندگان مجلس با فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام مخالف هستند یک نماینده اصولگرای مجلس معتقد است فیلترینگ اینستاگرام و تقویت پیام‌رسان‌های داخلی ضروری است.

بعد از فیلترینگ تلگرام، حالا زمزمه هایی مبنی بر فیلتر اینستاگرام مطرح شده است و گفته می شود این موضوع در دستور کار دادستانی قرار دارد. این خبر، واکنش های زیادی را به دنبال داشت و با انتقادات گسترده ای مواجه شد. 

غلامعلی جعفرزاده نایب رئیس فراکسیون مستقلین در واکنش به این خبر به «اعتمادآنلاین» گفت که فیلتر پیام‌رسان‌ها بیانگر ضعف حاکمیت است و انگار حاکمیت از اطلاع‌رسانی می‌ترسد. چرا چنین اقداماتی را باید انجام دهیم و مردم را ناراحت کنیم؟

طیبه سیاوشی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس هم یکی از مخالفان فیلترینگ است و تاکید کرده که  آمار خروج افراد از تلگرام پس از فیلترینگ نشان داد درصد پایینی از مردم از تلگرام خارج شده بودند و مابقی با فیلترشکن به تلگرام می‌آمدند، اینستاگرام هم اگر فیلتر شود، همین نتیجه را در پی دارد.

این فقط نمایندگان مجلس درحالی با این موضوع مخالفند که عبدالصمد خرم آبادی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی امروز درباره تاثیرگذاری فیلترینگ گفت که تعداد 30 میلیون و یکصد هزار نفر از طریق فیلترشکن‌های هاتگرام و تلگرام طلایی فیلتر تلگرام را دور می‌زنند.

با این وجود اما فیلتر کردن اینستاگرام در مجلس طرفدارانی هم دارد؛ ابوالفضل ابوترابی، نماینده اصولگرای مجلس یکی از این نمایندگان است که در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاین» با بیان اینکه باید کاری کنیم که اینستاگرام و کلیه پیام‌رسان‌های خارجی که حاضر نیستند قوانین جمهوری اسلامی مبنی بر انتقال سرورهای ذخیره اطلاعات به داخل ایران را انجام دهند، مسدود شوند، می‌گوید: « سال حمایت از کالای ایرانی است و پیام‌رسان‌های داخلی هم نوعی کالای ایرانی هستند، علاوه بر این دشمنان، جنگ اقتصادی را بر ما تحمیل می‌کند و از بستر تلگرام و اینستاگرام برای جنگ روانی که مهم‌تر از جنگ اقتصادی است، استفاده می‌کنند. لذا ما از پیام‌رسان‌های خارجی دو ضربه می‌خوریم؛ اولاً اجازه رشد و نمو به پیام‌رسان‌های داخلی نمی‌دهیم و دوما در جنگ روانی پیچیده‌ای که ابزار جنگ اقتصادی است ضربه بسیار مهلکی می‌خوریم.»

این نماینده مجلس ادامه می‌دهد:‌ «باید کاری کنیم که اینستاگرام و کلیه پیام‌رسان‌های خارجی که حاضر نیستند قوانین جمهوری اسلامی مبنی بر انتقال سرورهای ذخیره اطلاعات به داخل ایران را انجام دهند، مسدود شوند.»

ابوترابی با انتقاد از کیفیت پیان‌رسان‌های داخلی، می‌گوید: «این واقعیت است که پیام‌رسان‌های داخلی ما هنوز کیفیت مطلوب را ندارند. اما باید آن‌ها را حمایت کنیم و با حمایت و استقبال از پیام‌رسان‌های داخلی به وضعیت و کیفیت مطلوب برسیم.»

او ادامه می‌دهد:‌ «ما باورمان نمی‌شد که حدود 40 درصد از کسانیکه از تلگرام استفاده می‌کردند به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ کنند. در حال حاضر پیام‌رسان‌های داخلی پرپر است و ظرفیتشان لبریز شده است. این اقدام بسیار مبارکی بود و شاهد استقلال پیام‌رسان‌های داخلی هستیم. علیرغم اینکه غیر از آقای فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی و آقای جهرمی وزیر ارتباطات سایر مسئولان کارشکنی‌هایی داشتند اگر اختیاراتی که در حال حاضر به هات گرام و تلگرام طلایی می‌دهیم و 200 سرور را در اختیارشان قراردادیم را به پیام‌رسان‌های داخلی بدهیم و این سرورها را در اختیار آن‌ها بگذاریم. این پیام‌رسان‌ها هم مثل پیام‌رسان‌های خارجی تقویت می‌شوند.»

این عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، تاکید می‌کند: «باید از یکجایی شروع کنیم. دادستان حکمی داده که بعضی از مسئولان عمل نکردند و قطعاً تمرد نسبت به دستور قضایی جرم است و مدعی‌العموم باید ورود کند.»

ابوترابی در پاسخ به اینکه منظور این صحبت شما پیامک‌هایی است که حراست قوه مقننه به نمایندگان برای خروج از تلگرام زدند، ادامه می‌دهد: «خیر، دادستان دستوری مبنی بر انسداد پیام‌رسان‌های خارجی داد و تفاوتی هم میان تلگرام و اینستاگرام قائل نشد. باید همه مسئولان به این موضوع تمکین کنند در غیر این صورت 3 سال حبس دارد. قطعاً مدعی‌العموم مسئولانی را که نظر دادستان و بازپرس را عمل نکردند تحت تعقیب قرار می‌دهند. در ثانی ما باید پیام‌رسان‌های داخلی را حمایت کنیم که ارتقا پیدا کنند چون در حال حاضر کیفیتشان مطلوب نیست. سومین مطلب هم اینکه قرار بود استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی و فیلترشکن‌ها به قیمت آزاد محاسبه شود که متأسفانه این اتفاق نیفتد. اگر استفاده از پیام‌رسان‌های به هزینه آزاد محاسبه شود بسیاری از افراد به پیام‌رسان‌های داخلی می‌آیند.»

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است.

دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد؛ آن‌طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به‌گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که نسخه‌های فارسی تلگرام‌ به‌راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

در هفته‌های اخیر برخی رسانه‌ها مطالبی مبنی بر چرایی فیلتر نشدن نسخه‌های فارسی تلگرام مطرح کردند همچنین عبدالصمد خرم‌آبادی معاون قضایی دادستان‌کل کشور و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با انتشار مطلبی در کانال شخصی خود درباره دو نرم‌افزار "هات‌گرام" و "تلگرام طلایی" ابراز داشت که هات‌گرام و طلاگرام به‌طور غیرقانونی و خلاف دستور قضایی با امکانات وزارت ارتباطات دسترسی کاربران تلگرام را فراهم می‌کنند.

مسئولان وزارت ارتباطات در پاسخ به این انتقادات ادعا می‌کنند که این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار این دو نرم‌افزار قرار نداده است و در رابطه با عدم مسدودسازی آنها هم می‌گویند وزارت ارتباطات تصمیم‌گیر پالایش و فیلتر سایتها و نرم‌افزار‌ها نیست و هیچ دستوری هم مبنی بر فیلترینگ تلگرامهای فارسی از سوی دستگاه‌های مسئول صادر نشده است.

 

وزارت ارتباطات اقدام لازم را در مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام انجام نمی‌دهد

نصرالله پژمانفر؛ نماینده مردم مشهد و کلات و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: با وجود پیگیریهای زیادی که ما انجام دادیم، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اقدام لازم را انجام نمی‌دهد و این عمل کاملاً خلاف قانون است؛ به همین دلیل من سؤالی را از وزیر ارتباطات مطرح کردم که قرار است به‌زودی در کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی پاسخگوی آن باشند.

 

این‌که می‌گویند دستوری برای فیلترینگ تلگرامهای فارسی صادر نشده، ایستادن مقابل قانون است

وی ادامه داد: روند فعلی در برخورد با نسخه‌های فارسی تلگرام به‌طور قطع خلاف قانون است و وزیر ارتباطات باید نسبت به عواقب این موضوع پاسخگو باشد؛ توجیهاتی که مسئولان وزارت ارتباطات درباره عدم مسدودسازی تلگرامهای فارسی مطرح می‌کنند مانند اینکه دستوری مبنی بر فیلترینگ این ابزارها صادر نشده، به هیچ وجه قابل قبول نیست بلکه ایستادن مقابل قانون است.

اقدام وزیر ارتباطات در عدم مسدودسازی هات‌گرام و طلاگرام یک نوع عمل مجرمانه است و به‌نظر من قوه قضائیه باید با شخص آقای وزیر و وزارت ارتباطات برخورد کند.

عضو کمیسیون فرهنگی در رابطه با ماهیت این دو نرم‌افزار گفت: وزیر اطلاعات در یکی از مصاحبه‌های خود اعلام کرد که این دو نرم‌افزار توسط دستگاه‌های دولتی ایجاد شده‌اند و به همین دلیل نباید منشأ آن دو را در بیرون از کشور جست‌وجو کرد؛ در صورت صحت این ادعا، دولت باید پاسخگو باشد که چرا با دستور صریح قضایی مخالفت کردند؛ اگر هم این دو نرم‌افزار متعلق به دولت نیست باز هم وزارت ارتباطات باید پاسخ دهد که چرا امکانات زیرساختی مانند رکها و سرورها در اختیار این دو قرار گرفته است.

 

مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده

پژمانفر درباره ادعای مسئولان وزارت ارتباطات مبنی بر اینکه این وزارتخانه هیچ امکاناتی در اختیار تلگرامهای فارسی قرار نداده است، ابراز کرد: این ادعاها به هیچ وجه برای ما قابل قبول نیست؛ این نرم‌افزارها بدون امکانات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نمی‌‌توانند چنین خدماتی را با این حجم و سرعت ارائه کنند؛ پذیرفتنی نیست که بگوییم امکانات را از جای دیگری آورده‌اند؛ به‌طور حتم امکانات زیادی از سوی این وزارتخانه به‌طور مستقیم در اختیار آنان قرار گرفته است.

وی افزود: با این حال ما مستندات کاملی داریم که نشان می‌دهد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات امکانات لازم را در اختیار هات‌گرام و طلاگرام قرار داده است و این کار خلاف مصوبه دستگاه قضایی است.

 

طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند و فعالیت آزادانه آنها تخلف از قانون محسوب می‌شود

وی درباره فعالیت آزادانه فیلترشکنها که فیلترینگ تلگرام را دچار چالش کرده است، اظهار داشت: این هم مانند مورد قبلی، تخلف از قانون محسوب می‌شود و طبق قانون فیلترشکنها باید به‌طور کامل مسدود شوند؛ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید این مسائل را مدیریت کند و دسترسی به فیلترشکنها را مسدود کند و نسبت به این مسائل پاسخگو باشد که متأسفانه تا الآن این کار را انجام نداده است.

 

ادعای وزارت ارتباطات در بی‌اطلاعی از نحوه فعالیت تلگرامهای فارسی یکی از عجایب مملکت

عضو کمیسیون فرهنگی متذکر شد: در موارد بیان‌شده، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مسئول این مسائل است و زمانی که این وزارتخانه از قانون تخطّی می‌کند، قوه قضائیه با توجه به گزارشاتی که در این زمینه به دستشان رسیده، باید با این تخلفات برخورد کند؛ به این دلیل که اقدام وزارت ارتباطات در پشتیبانی از این نرم‌افزارها کاملاً مجرمانه است البته این وزارتخانه ممکن است ادعا کند که ما هیچ امکاناتی در اختیار آنان قرار نداده‌ایم اما باید پاسخگو باشد که چطور در کشور ما یک نرم‌افزار غیرقانونی بدون اینکه وزارت ارتباطات مطلع باشد یا پشتیبانی کرده باشد، می‌تواند چنین امکاناتی را دریافت کند و چنین سرویس بزرگی ارائه دهد؛ این خودش یکی از عجایب مملکت ماست.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

وزیر ارتباطات گفت: بین ۴۲ تا ۴۵ میلیون کاربر شبکه های اجتماعی در ایران وجود دارد و کاربران پیام‌رسان های داخلی از ۱.۵ میلیون به ۷.۵ میلیون نفر افزایش یافته اند.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در برنامه گفتگوی ویژه خبری سیمای استان مازندران، درباره دستور رییس جمهور در زمینه اعلام دریافت کنندگان ارز ۴۲۰۰ تومانی  تاکید کرد: تمام اعضای کابینه برای اجرای دستور رییس جمهور تلاش می کنند اما شاید ملاحظاتی در حوزه اجرایی وجود داشته باشد که تصمیم گیری را برای مدیران کمی سخت می کند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه فعالیت پیام رسان های داخلی گفت: کاربران پیام رسان های داخلی از ۱.۵ میلیون به ۷.۵ میلیون نفر افزایش داشته اند که رشد خیلی خوبی را نشان می دهد.

وی با اشاره به اینکه در ایران بین ۴۲ تا ۴۵ میلیون کاربر شبکه های اجتماعی در ایران وجود دارد، افزود: نباید پیام رسان های داخلی را با نمونه های مطرح آنها در دنیا مقایسه کرد. پیام رسان های داخلی با استفاده از خلاقیت و بهره گیری از فناوری بهتر در یک فضای رقابتی می توانند خدمات خود را توسعه دهند.

وزیر ارتباطات با اشاره به مشکلات ارایه اینترنت پرسرعت خانگی با سیم مسی گفت: نیاز مردم در این زمینه تغییر کرده است و با تغییراتی در برنامه تا پایان سال جاری ۲ میلیون پورت فیبر نوری واگذار کنیم که تاکنون واگذاری ۴۰۰ هزار پورت آن انجام شده است. 

آذری جهرمی در بخش دیگری از سخنان خود به آماده سازی زیرساخت شبکه ملی اطلاعات اشاره کرد و گفت: با راه اندازی شبکه ملی اطلاعات ترافیک داخلی در اینترنت به ۵۰ درصد می‌رسد و  خدمات ویدیویی نیز تا ۱۴ برابر رشد داشته است.

وی با تاکید به اینکه با استفاده از دولت الکترونیک تا پایان برنامه ششم توسعه باید مراجعه مردم به دستگاه ها ۱۲.۵ درصد کاهش داشته باشد، افزود: زیر ساخت های دولت الکترونیک تکمیل و اپلیکیشن های آن آماده شده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه دولت الکترونیک دو موضوع فنی و فرآیندی دارد، تصریح کرد: در این حوزه باید فرآیند انجام کارها تغییر کند و دستگاه ها از حالت مستقل خارج شده و از طریق دولت الکترونیک به هم متصل شوند تا اهداف دولت الکترونیک محقق شود.

وی از انجام ۴ پروژه در حوزه دولت الکترونیک در سال ۹۷ خبر داد و افزود: ثبت گوشی های تلفن همراه یکی از این پروژه ها بود که به اجرا رسید و الان در مرحله نگهداری و راهبری است و پروژه سیماک که بخشی از آن در آینده‌ای نزدیک در این استان به بهره برداری خواهد رسید دومین پروژه در حوزه دولت الکترونیک است.

آذری جهرمی، تصریح کرد: الکترونیکی کردن خدمات سلامت یکی دیگر از این برنامه ها است و تامین اجتماعی در این زمینه اقدامات خوبی در این حوزه داشته است که با همکاری وزارت بهداشت و نیروهای مسلح تکمیل می شود.

بررسی سیاستها و مقررات خدمات ارزش افزوده پیامکی موبایل درکشور از وجود مقررات متعارض در این بخش حکایت دارد و گزارش‌ها نشان می‌دهد برخی از این خدمات دهندگان سعی در فریب و اغوای مشترکان دارند.

به گزارش خبرگزاری مهر، معضل پیامک‌های تبلیغاتی و ارزش افزوده ناخواسته و در پی آن مزاحمت‌هایی که از طرف این پیامک‌ها برای مشترکان ایجاد می‌شود، سابقه ای چندین ساله دارد و با وجود اینکه بارها راهکارهایی برای ساماندهی و حل این مشکل از سوی مسئولان، تعریف و اجرا شده، اما شواهد نشان می دهد که این موضوع هنوز ساماندهی نشده و مشکلات کماکان باقی است.

این درحالی است که شورای عالی فضای مجازی در سال ۹۳ با تصویب آیین نامه «ساماندهی پیامکهای انبوه تبلیغاتی و ارزش افزوده»، ۳ نهاد وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد و مرکز ملی فضای مجازی را متولی این موضوع قرار داد، اما با وجود اقدامات صورت گرفته دراین باره، همچنان پیامکهای تبلیغاتی و ارزش افزوده ناخواسته معضلی برای مشترکان موبایل محسوب می شود.

به تازگی نیز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از راه اندازی سامانه مدیریت دریافت خدمات ارزش افزوده و پیامک‌های تبلیغاتی در اپراتورهای تلفن همراه خبر داده تا مشترکان بتوانند با استفاده از اپلیکیشن‌های مدیریت حساب خود و با ورود به منوی مدیریت خدمات ارزش افزوده و پیامک های تبلیغاتی، از امکانات این سامانه استفاده کنند.

در این راستا دفتر مطالعات ارتباطات و فناوریهای نوین مرکزپژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، سیاستها و مقررات خدمات ارزش افزوده پیامکی تلفن همراه در ایران را مورد بررسی قرار داد.

 

مقررات متعدد و متعارض در پیامکهای ارزش افزوده

مرکزپژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی با بیان اینکه خدمات ارزش افزوده یک بازار رو به رشد است و قابلیتهای زیادی برای ارزش افزایی و اشتغالزایی فراهم می‌آورد، اعلام کرد: گزارش‌های واصله از خدمات ارزش افزوده ناخواسته و فریب و اغوای مشترکان حکایت دارد.

در این گزارش برای رسیدگی به این موضوع ابتدا قوانین ناظر بر خدمات ارزش افزوده در کشور و سپس نحوه اجرای آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد مقررات متعدد و گاهی متعارض در حوزه خدمات ارزش افزوده پیامکی وجود دارد که این مشکل بعضا با تقسیم کار نامناسب وظایف بین دستگاه‌های اجرایی دوچندان می‌شود؛ در نتیجه اغوا، تبلیغات کاذب و سوءاستفاده از مشترکان به صورت علنی و فراگیر در جریان است.

 

قرعه کشی پیامکی جرم است

از یک طرف مقررات دست وپاگیر، ورود به بازار خدمات ارزش افزوده را برای کارآفرینان دشوار کرده است و ازسوی دیگر به دلیل سوءاستفاده از پتانسیل‌های قانونی حمایت از مشتریان و مقابله با تخلفات و تکثر متصدیان اجرای قانون، مشتریان خدمات ارزش افزوده از همه حقوق قانونی خود برخوردار نیستند.

ازجمله حقوقی که قانون تجارت الکترونیکی برای مشتریان خدمات ارزش افزوده مشخص کرده، حق فسخ معامله و بازپرداخت وجه پرداختی است، اما در ارائه خدمات ارزش افزوده پیامکی این حقوق محترم شمرده نمی‌شود.

درحالیکه قوانین کشور، فروش کالا از طریق قرعه کشی را جرم انگاری کرده اند، اما بعضی از شرکت‌های عرضه کننده خدمات ارزش افزوده، خدمتی به جز شرکت در قرعه کشی به مشتریان عرضه نمی‌کنند.

در این راستا مرکز پژوهشهای مجلس برای حل مشکلات موجود و برای تسهیل ورود کارآفرینان پیشنهاد کرده که دستگاه‌های اجرایی، صدور مجوزهای طبقه ای در این حوزه را مدنظر قرار دهند.

مجوزهای طبقه ای مجوزهایی هستند که بخش خصوصی برای دریافت آن نیازی به مراجعه به دستگاه متصدی ندارد، بلکه به محض ورود به آن کسب وکار، مشمول مفاد آن مجوز و رعایت همه قوانین مرتبط می‌شود.

درهمین حال برای حمایت از حقوق مشترکان لازم است سازوکارهای استرداد و بازپرداخت وجه پرداختی در صورتیکه از خدمات ارزش افزوده رضایت نداشته باشند، مشخص شود. همچنین ارائه دهنده خدمت باید اطلاع رسانی شفاف درباره کسر وجه به کاربران خود داشته باشد.

 

عضویت کاربران بدون درخواست و در ساعات نامتعارف

مرکز پژوهشهای مجلس با بررسی نحوه عملکرد شرکتهای ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده مخابراتی در ایران، نحوه عضوگیری این شرکتها با کسب اجازه از مشترک و نیز بدون کسب اجازه از مشترک را به صورت آزمایشی از طریق خدمات شرکتهای فعال مورد بررسی قرار داد.

این مرکز اعلام کرد که درحالیکه در تمامی مصوبات قبلی تأکید شده است مشترک باید درخواست فعالسازی و دریافت خدمات ارزش افزوده را به اپراتور اعلام کند.

 برخی کاربران در ساعات نامتعارف و بدون ارسال درخواست به عضویت خدمات ارزش افزوده درمی آیند. بررسی ها حاکی از آن است که برای برخی کاربران خدمات ارزش افزوده ابتدا بدون درخواست فعال شده و سپس به شیوه های غیرشفاف تمدید شده است.

در این پیامک، شرکت مربوط عضویت مشترک را در خدمات ارزش افزوده به وی اطلاع می دهد اما دیگر اطلاعاتی که پولی بودن این خدمات از آن قابل استنباط باشد به وی منتقل نمی شود. ازسوی دیگر شرکت مربوط از شماره ای استفاده می کند که با شماره اولیه که پولی بودن این خدمات از آن قابل استنباط بود متفاوت است. این مصداقی از سوءاستفاده از ماهیت الکترونیکی عرضه خدمات برای پنهان کردن اطلاعات لازم برای تصمیم گیری مشترکان است.

برخی کاربران نیز گزارش کرده اند که خروج از خدمات ارزش افزوده گاهی اوقات در ساعاتی با اختلال مواجه می شود. در این مواقع ممکن است سامانه ۸۰۰ خبر خروج از خدمات ارزش افزوده را به مشترک اعلام کند اما اگر پیامک خروج از خدمات ازسوی شماره ارسال کننده خدمات هم ارسال نشود احتمالاً خروج از خدمات انجام نشده است.

این درحالی است که در شیوه های استاندارد سامانه خدمات مشتری برای هر خدمتی که ازسوی یک سامانه به مشترک عرضه می شود یک کد رهگیری به وی ابلاغ می شود که بتواند در آینده با استناد به آن در صورت خرابی سامانه اطلاع رسانی لازم را انجام دهد. اما به دلیل این ضعف سامانه، مشترکان باید هزینه این اشتباهات را متقبل شوند. 

 

مشترکان هزینه ناهماهنگی را می پردازند

استفاده از سیاست عدم الزام به کسب مجوز برای عرضه خدمات ارزش افزوده می تواند ورود به این کسب وکارها را تسهیل و جریان نوآوری را در این حوزه تقویت کند.

ازسوی دیگر به خاطر عدم بهره برداری مناسب بخشهای اجرایی از ظرفیتهای قانونی و ناهماهنگی میان دستگاهها، اغوا و سوءاستفاده از مشترکان توسط برخی شرکتهای سودجو در این حوزه به صورت علنی و فراگیر در جریان است.

به عبارت دیگر، مشترکان هزینه ناهماهنگی میان دستگاهها و عدم اجرای ظرفیتهای قوانین موجود را پرداخت می کنند.

این درحالی است که  شورایعالی فضای مجازی برای ساماندهی خدمات ارزش افزوده پیامکی اخذ مجوز را الزامی کرده است. اخذ مجوز از یکسو نیازمند ایجاد سازوکار نظارتی جدید است و ازسوی دیگر شرایط را برای راه اندازی کسب وکارهای جدید دشوارتر از گذشته می سازد.

به عبارت دیگر اخذ مجوز موجب ایجاد اعتماد کاذب در بدنه تنظیم مقررات کشور شده و راه را برای تخلفات باز می کند.

راه حل منطقی ساماندهی، تدوین رویه های عادلانه و هوشمندانه برای عرضه خدمات در حوزه های مختلف و تعیین ضمانت اجراهای محکم برای ایجاد خودکنترلی است.

 

نبود توافق لازم برای نظارت بر خدمات ارزش افزوده پیامکی

در وضعیت فعلی ضمانت اجرای لازم برای تخلفات ازسوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تعیین نشده است و رویه های جدید تصویب شده خود می توانند بخشی از مشکل باشند. 

تقسیم وظایف میان دستگاهها با مقررات وضع شده قبلی فاصله داشته و تعارضاتی نیز دارد. این موضوع موجب بینظمی در بازار و باز شدن عرصه برای سوءاستفاده از مصوبات متکثر دستگاهها شده است.

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ابزارهای فنی و تجربه قبلی برای نظارت بر شیوه فعالیت خدمات ارزش افزوده پیامکی را در اختیار داشت. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز توانمندی لازم برای تعیین مصادیق تخلف را در اختیار دارد.

اگر سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تنها دستگاهی بود که همه فعالان حوزه خدمات ارزش افزوده پیامکی به آن رجوع می کردند، در صورت وقوع تخلف این سازمان مسئولیت پاسخگویی را نیز باید برعهده می گرفت.

اما بررسیهای انجام شده از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان می دهد که طرفین توافق لازم در مورد چیستی محتوا و حدود وظایف و اختیارات خودشان را ندارند.

یعنی مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محتوا را نرم افزاری می داند که برای مشترک ارسال می شود و بر محتوای کامل پیامک نظارت نمی کند. ازسوی دیگر استنباط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی این است که کل وظیفه نظارت بر شیوه و محتوای پیامکها به مرکز رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تفویض شده است.

 

مصوبات مغایر با قانون تجارت الکترونیکی لغو شود

مصوبه ضوابط محتوایی پیامرسانی دیجیتال (۱۱ مرداد ۹۶) که در ۲۳ آبان ماه به اپراتورهای تلفن همراه ابلاغ شد، در طول بازه مطالعات میدانی برخی جوانب این مصوبه به صورت گزینشی اجرا می شد اما در طول بازه مطالعات میدانی این مصوبه به صورت عام منتشر نشده بود. این نقض قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی همچون ماده ( ۱۱) و (۲ ) قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، ماده (۳) قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد و ماده (۲۴) قانون بهبود مستمر محیط کسب وکار است.

از سوی دیگر طبق بند ۶ ماده ۲ کمیسیون تنظیم مقررات و بند ۹ ماده ۲ جلسه ۲۷۰، به منظور رعایت حقوق مصرف کننده، شروع ارائه خدمات الزاما باید پس از اطلاع رسانی به مشترک و اخذ تأیید از وی در رابطه با تعرفه و سایر شرایط هر خدمت باشد و ارائه کننده خدمات پیامکی موظف است تا با اخذ تأییدیه مجدد از مشترک نسبت به اطلاع مشترک از هزینه و سایر شرایط هر خدمت اطمینان حاصل کند.

مصوبه جلسه ۱۴۷ و مصوبه سوم جلسه ۲۷۰ در واقع با مواد ۳۳ و ۳۴ قانون تجارت الکترونیکی نسبتاً منطبق بود.

یعنی لزوم دومرحله ای بودن مراودات تجارت الکترونیکی جهت اخذ رضایت مشترک از دریافت خدمت و پرداخت هزینه در آن تأکید شده بود. اما در بند ۲ ماده ۴ مصوبه ضوابط محتوایی پیام رسانی دیجیتالی ذکر شده که پیام رسانی ارزش افزوده تنها برای آن دسته از مشتریانی مجاز است که تأییدیه پیشین آنها مبنی بر رضایت دریافت پیام در یک مرحله ثبت شده باشد.

این مصوبه می تواند با تسهیل عضویت ناخواسته مشترکان، نابه سامانی در این حوزه را دامن بزند؛ بنابراین پیشنهاد می شود که این مصوبه به دلیل مغایرت با قانون تجارت الکترونیکی لغو شود.

در همین حال، در بند ۶ ماده ۲ مصوبه شماره ۲۶۶ کمیسیون تنظیم مقررات آمده است که تعرفه ارائه خدمات ارزش افزوده (VAS) ازسوی تمامی ارائه کنندگان خدمت اعم از اپراتور مسلط و یا غیرمسلط بر بازار نیازمند اخذ تأییدیه از رگولاتوری نیست. این مصوبه بدین معناست که طبق مقررات تصویب شده ممکن است فردی سالها به خاطر یک پیامک حاوی لینک نرم افزاری که روی تلفن همراه خود نصب نکرده و از آن استفاده هم نکرده و به دلیل نداشتن تلفن هوشمند سازگار با سیستم عاملهایی مانند اندروید، حتی پول پرداخت کند.

از آنجاکه در اینجا تنها خدمتی که به مشتریان عرضه می شود شانس شرکت در قرعه کشی است، این موضوع مصداق فروش کالا از طریق قرعه کشی بوده و بند د ماده ۱۲ قانون آیین نامه تأسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانون های آگهی و تبلیغاتی مصوب سال ۱۳۵۸ شورای عالی انقلاب و مصوبه جلسه بیستم کمیته مرکزی سازمانهای تبلیغاتی کشور است.

اجرای قانون تجارت الکترونیکی مصوب ۱۳۸۲ و آیین نامه مربوط به بند د ماده ۳۸ و بند الف ماده ۷۹ این قانون در در مورد حق انصراف مصرف کننده، تاکنون ازسوی نهادهای مقررات گذار مورد توجه قرار نگرفته است. طبق قانون مشترکان باید بتوانند با سازوکار مشخص، مبلغ هزینه منظور شده در صورتحساب خود بابت استفاده از خدمات ارزش افزوده را بازپس بگیرند. به این ترتیب زمینه برای بازگشت اعتماد به خدمات ارزش افزوده و ورود فعالانی که خدمتی نوآورانه برای عرضه دارند محیا می شود. 

 

ضوابط تبلیغات در فضای مجازی تصویب نشد

آیین نامه بند ب ماده ۷۹ و مواد ۵۶ و ۵۷ قانون تجارت الکترونیکی مربوط به ضوابط تبلیغات در فضای مجازی و تبلیغات مربوط به کودکان تاکنون تصویب نشده است .مطالبه این تکلیف می تواند حمایت از کودکان در این حوزه را تقویت کند. 

اطلاع رسانی به مشترکان خدمات ارزش افزوده درباره کسر وجه از حساب آنان، الزام اپراتورها به مقابله با فروش کالا از طریق قرعه کشی و عدم ارسال فایلهای غیرقابل نصب روی تلفن همراه مشترکان و فعالسازی خدمات غیرقابل استفاده و مقابله با ارسال پیامکهای اغواگرانه از دیگر راهکارهای حمایت از کاربران به شمار می آیند. 

براین اساس پیشنهاد می شود دستگاه واحدی متصدی اجرای قانون در حوزه خدمات ارزش افزوده تعیین شود و فعالان و مشترکان تنها یک نهاد را متصدی بشناسند. اما نهادها و دستگاههای دیگر بر اجرای قوانین مربوط به حوزه فعالیت خود ازسوی آن متصدی اصلی نظارت داشته باشند.

دستگاه متصدی اجرای یک قانون باید از تخصص و تجربه قبلی برای انجام فعالیت برخوردار باشد. صدور مجوزهای طبقه ای که در آن فعالان در یک حوزه به مراجعه به نهاد اجرایی برای کسب مجوز نیاز ندارد اما با فعالیت در آن حوزه ذیل مقررات آن مجوز قرار می گیرند راهکاری است که برای تسهیل ورود افراد نوآور به این حوزه ازسوی نهادهای تخصصی پیشنهاد می شود.

انتظاری ادامه فعالیت نسخه‌های غیر رسمی تلگرام و دسترسی به فیلترشکن‌ها را بر خلاف دستور مسدودسازی تلگرام و مصوبه شورای عالی فضای مجازی دانست.
دستور قضایی فیلترینگ شبکه پیام‌رسان تلگرام در 10 اردیبهشت از سوی دادستانی تهران صادر شد. آن طور که در دستور قضایی آمده بود، این فیلترینگ باید به گونه‌ای باشد که محتوای پیام‌رسان تلگرام به هیچ نحوی در کشور قابل دسترس نباشد، اما پس از این مسدودسازی شاهد بودیم که تلگرام‌های فارسی و فیلترشکن‌ها به راحتی فعالیت می‌کنند که این موضوع موجب شده فیلترینگ تلگرام تا حد زیادی با چالش مواجه شود.

محمدحسن انتظاری عضو شورای عالی فضای مجازی و دبیر سابق این شورا در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص تلگرام‌های فارسی اظهار داشت: طبق مصوبه ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی در شورای عالی فضای مجازی، همه پیام‌رسان‌هایی که قصد فعالیت در کشور را دارند باید مجوز دریافت کنند. در وزارت ارتباطات کمیته‌ای متشکل از برخی از اعضای شورای عالی فضای مجازی و دستگاه‌های دیگر به وجود آمده که مسئول اعطای مجوز به این پیام‌رسان‌ها می‌باشد و هیچ یک از پیام‌رسان‌های خارجی نمی‌توانند بدون دریافت مجوز در کشور فعالیت کنند، اما این مراحل در خصوص تلگرام‌های فارسی اجرا نشده است. چون تلگرام‌های فارسی بر بستر تلگرام اصلی فعالیت دارند، پس از فیلترینگ تلگرام تصمیم بر این شد که آن‌ها فعالیت خود را بر بستر پیام‌رسان‌های داخلی ادامه دهند و به پیام‌های داخلی ملحق شوند که متأسفانه تا الآن این اتفاق نیفتاده است.

انتظاری ادامه داد: مسئولان مربوطه یک سری توجیهاتی را برای ادامه فعالیت برخی از این تلگرام‌های فارسی ارائه می‌کنند؛ مانند اینکه وجود آن‌ها می‌تواند به روند مهاجرت مردم از تلگرام به پیام‌رسان‌های داخلی کمک کند و مانع از ایجاد مشکل برای مردم به خاطر مسدودسازی ناگهانی تلگرام شود. اما این توجیهات اگر هم قابل پذیرش بودند، از الآن به بعد و با گذشت نزدیک به یک ماه و نیم از فیلترینگ تلگرام، دیگر قابل قبول نیست. ادامه فعالیت این ابزارها که بر بستر یک پیام‌رسان خارجی کار می‌کنند ‌به هیچ وجه مورد تأیید نیست و آن‌ها باید مسدود شوند.

وی همچنین اظهار داشت: تأکید ما بر این است که پیام‌رسان‌هایی که کاملاً ایرانی هستند، در داخل کشور فعالیت کنند و فعالیت این دست از پیام‌رسان‌ها که مالکیت ایرانی دارند اما بر بستر یک ابزار خارجی کار می‌کنند، حتی با دریافت مجوز هم مطلوب ما نیست.

عضو شورای عالی فضای مجازی در رابطه با اینکه چرا پس از فیلترینگ تلگرام، همه تلگرام‌های فارسی غیر از دو سه مورد مسدود شدند، ابراز داشت: در تصمیم‌گیری‌هایی که در این زمینه صورت گرفت، اسم خاصی از هیچ یک از این ابزارها برای داشتن مجوز ادامه فعالیت آورده نشد و برای همه آن‌ها یک تصمیم مشترک گرفته شد؛ لذا اینکه برخی از تلگرام‌های فارسی بر خلاف بقیه اجازه فعالیت دارند، جزو تصمیمات غیر رسمی مسئولان است و مورد تأیید نیست.

دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی در خصوص دسترسی آزاد به فیلترشکن‌ها و اینکه با این دسترسی، فیلترینگ تلگرام دچار چالش شده است، اظهار داشت: طبق آن دستوری که مبنی بر فیلترینگ تلگرام صادر شده، باید دسترسی به فیلترشکن‌ها هم مسدود شود و وضع فعلی حتماً باید اصلاح شود.

انتظاری ادامه داد: اینکه با فیلترینگ تلگرام مخالفت شود با این استدلال که مردم به سراغ فیلترشکن‌ها می‌‍روند و این برای آن‌ها مضر است، قابل قبول نیست. شاید کسانی که این حرف‌ها را مطرح می‌کنند علت مخالفتشان چیز دیگری باشد و مسئله فیلترشکن‌ها را بهانه‌ای برای حمایت از تلگرام قرار داده‌اند. متأسفانه برخی هم این توجیح را می‌آورند که به ما دستور فیلترینگ تلگرام داده شده و دستوری مبنی بر مسدودسازی فیلترشکن‌ها وجود نداشته که این هم درست نیست، زیرا شورای عالی فضای مجازی چند سال قبل مصوبه بسیار محکمی در خصوص مسدودسازی فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها داشته و آن مصوبه چندین بار ابلاغ شده و الآن لازم‌الإجرا است؛ البته در آن مصوبه شرایط خاص برخی دستگاه‌ها یا افراد برای استفاده از اینترنت بدون فیلتر دیده شده اما در کل فیلترشکن‌ها باید از دسترس خارج شوند.

وی در پایان تأکید کرد: در هر حال مرکز ملی فضای مجازی باید این ناهماهنگی را برطرف کند و وزارت ارتباطات هم ضمن هماهنگی با مرکز، باید نهایت همکاری را داشته باشد. نظارت بر روند مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی با مرکز ملی فضای مجازی است و همه ارگان‌ها باید با این مرکز هماهنگ باشند و در حالت کلی در روند این مهاجرت نباید هیچ برگشت به عقبی وجود داشته باشد.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی کشور از سقوط ۷۶۵ پله ای رتبه جهانی پیام رسان تلگرام پس از مسدود سازی در ایران و صعود پرشتاب رتبه جهانی پیام‌رسان‌های بومی خبر داد.

به گزارش مرکز ملی فضای مجازی کشور، امیر خوراکیان گفت: بررسی ترافیک دامنه‌های پیام‌رسان تلگرام بر اساس آمار رتبه‌بندی ترافیک وب‌سایت الکسا در سه ماه گذشته نشان می‌دهد که دامنه Telegram.org (مربوط به تلگرام وب) با ۳۳ رتبه کاهش در رتبه ۳۰۰، t.me با ۱۱۴ رتبه کاهش در رتبه ۶۰۰ و telegtram.me با ۷۶۵ رتبه کاهش در رتبه ۲۳۲۸ در ترافیک جهانی قرار گرفته اند.

وی تصریح کرد: دامنه telegram.me که به نرم‌افزار موبایلی تلگرام اختصاص داشته و از زمان رصد آن، رتبه ۱۷۳ هزارمی جهان در سال ۲۰۱۵ را داشته است، در مدت سه سال به رتبه ۱۵۲۰ ارتقا پیدا کرده بود اما با مسدودسازی تلگرام در ایران در تاریخ ۱۱ اردیبهشت، میزان بازدید و ارجاع به این دامنه‌ها با شیب بیشتری کاهش پیدا کرده و به رتبه پایین‌تر از ۲۳۲۸ در تاریخ ۱۹ خردادماه رسیده است.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی تاکیدکرد: در مقایسه آمار رتبه جهانی الکسا، پیام‌رسان‌های داخلی روند رشد بسیار پرشتاب‌تری نسبت به تلگرام در آغاز فعالیت داشته‌اند که بسیار امیدبخش و نشان از اقبال کاربران به این خدمت بومی است.

خوراکیان با اشاره به روند توسعه خدمات پیام‌رسان‌های داخلی اظهار امیدواری کرد: با توجه به ساختار رشد و شکوفایی خدمات فضای مجازی و نمونه‌های موفق مطرح در دنیا، حضور کاربران در این خدمات به توسعه و بلوغ آن‌ها کمک کرده و بی‌شک با فرصتی که کاربران ایرانی به ارائه‌کنندگان خدمات داخلی خواهند داد، زمینه ایجاد زیرساخت‌های ملی و بومی برای کشور فراهم خواهد شد.