ITanalyze

مطابق با سیاستها و اقدامات ساماندهی پیام رسانهای اجتماعی که توسط شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسیده است، شبکه های اجتماعی خارجی برای فعالیت در ایران، ملزم به دریافت مجوز شدند.

رگولاتوری ایران، قصد دارد با تعریف پروژه‌ای و استفاده از متخصصین، شماره تلفن اعضای شبکه‌های اجتماعی را بیابد.
مطابق خبری که به تازگی در سایت رسمی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منتشر شده، این سازمان درصدد کشف شماره تلفن اعضای شبکه‌های اجتماعی است.
در این خبر، با اعلام رسمی این پروژه، از پیمانکاران نرم‌افزاری دعوت شده که جهت مشارکت در این پروژه و ارائه نرم‌افزار ویژه این امر، به رگولاتوری مراجعه نمایند.
البته موضوع شناسایی هویت کاربران شبکه‌های اجتماعی، هم اکنون جزو موضوعات حساس و مناقشه برانگیز فضای مجازی در جهان است، به ویژه اینکه با مسئله حریم خصوصی کاربران نیز تداخل دارد.
از جمله جدیدترین تحولات در این زمینه، اقدام اخیر دولت جدید آمریکا است که در ادامه سختگیری بر مهاجران، از آنها خواست که تمامی فعالیت‌های خود در شبکه‌های اجتماعی را رسما به دولت این کشور گزارش نمایند.
به گزارش ایتنا، گفتنی است این موضوع که همواره مورد انتقاد بوده است، در کشور ما تاکنون تنها در قالب نوعی خوداظهاری و صرفا برای برخی کانال‌های پربازدید اجباری بوده است، که البته بنظر می‌رسد همین موضوع بیشتر در ایام انتخابات برای مدیران قابل توجیه بوده است؛ اما با طرح جدید رگولاتوری، بنظر می‌رسد این موضوع دامنه بیشتری خواهد یافت.
شایان ذکر است که در فراخوان رگولاتوری، تنها دو شبکه پیام‌رسان "تلگرام" و "واتس‌اپ" ذکر شده‌اند.
 

عضو سابق هیات رئیسه مرکز ملی فضای مجازی در نامه ای خطاب به حسن روحانی رئیس جمهور، دغدغه کارشناسان، مردم و کاربران در حوزه فضای مجازی را در قالب ۱۱ سوال مطرح کرد.

به گزارش خبرنگار مهر، عزیز نجف پور آقابیگلو مشاور سابق رئیس و عضو سابق هیات رئیسه مرکز ملی فضای مجازی، در نامه ای خطاب به حسن روحانی رئیس جمهور و رئیس شورای عالی فضای مجازی، دغدغه کارشناسان این حوزه و مردم و کاربران فضای مجازی را در قالب ۱۱ سوال مطرح کرد.

این نامه به شرح زیر است؛

«جناب آقای حجت الاسلام دکتر روحانی، رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

احتراما؛ حضرتعالی به درستی در جریان رقابتهای انتخاباتی امسال به موضوع توسعه فضای مجازی در جهت آزادیهای اجتماعی و کسب و کارهای دیجیتالی اشاره و از اعمال محدودیتهای بی ­مورد شکوه کردید. از آنجا که حضرتعالی رئیس دولت و رئیس شورای عالی فضای مجازی هستید حتما مستحضر هستید که:

اولا: شورای عالی فضای مجازی که حضرتعالی رئیس آن هستید وظیفه­ اش سیاستگذاری توسعه فضای مجازی و متعاقبا قرارگاه برنامه­ ریزی و تقسیم کار ملی است و دبیر آن عملا توسط حضرتعالی معرفی می شود و تعیین دستور جلسات هم با حضرتعالی است و عملا مصوبات شورا هم توسط تیم دولت تعیین می­ شود.

ثانیا: در جایی دیگر، نهاد قوه قضائیه و به طور خاص کمیته فیلترینگ، وظیفه تحدید رفتارهای مجرمانه و صیانت از حریم خصوصی و حریم های اجتماعی را بر عهده دارد. با این توضیح که هم اکنون اعضای دولت در ترکیب کمیته مذکور، اکثریت آراء را برعهده دارند و عملا نظر دولت در این کمیته به تصویب می رسد و سایر نظرات، اگر خلاف منویه دولت باشد، عملا رد می­ شود.

از این رو، برای مردم و کاربران فضای مجازی چند پرسش مطرح می­ شود:

بودجه ۴ میلیاردی مرکز ملی فضای مجازی در مقابل بودجه ۴ هزار میلیاردی وزارت ارتباطات

اول: اگر شورای عالی فضای مجازی محلی برای سیاستگذاری و توسعه روش مند فضای مجازی و زیرساختها و شبکه های اجتماعی و کسب و کارهای دیجیتال و امثالهم است، پس چرا با اصرار شما در سال ۹۳ غالب جلسات آن برگزار نشد و آیا این به نوعی عدم اهتمام به توسعه فضای مجازی نمی­ تواند تلقی شود؟

دوم: رئیس مرکز ملی فضای مجازی توسط رئیس جمهور معرفی شده و حکم می­ گیرد و این مرکز، وظیفه خطیر و مهمِ تدوین پیش نویس سیاستها و هماهنگی ها و راهبری اجرایی شدن آنها را بر عهده دارد. لذا این پرسش مطرح است که اگر اهتمام شما بر توسعه فضای مجازی است پس چرا محدودیتهای ساختاری و مالی مرکز ملی فضای مجازی برغم تاکیدات شفاهی و کتبی مقام معظم رهبری، هنوز مرتفع نشده است؟

مستحضر هستید که بودجه سال ۹۵ مرکز ملی فضای مجازی، حدود ۴میلیارد تومان بوده است و مرکز ملی با این بودجه قرار بوده مطالعات لازم برای تدوین سیاستها و تقسیم کار ملی و هماهنگی و راهبری ذینفعان این حوزه را انجام دهد. با این توجه که بودجه یکی از وزارت­خانه هایی که مرکز ملی باید سیاستگذاری و هماهنگی و مدیریت و نظارت آن را انجام دهد، مثل وزارت ارتباطات، نزدیک ۴۰۰۰ میلیارد تومان بوده است.

طبق شنیده­ ها در جلسات اخیر شورای عالی فضای مجازی، مرکز ملی را از ورود به هرگونه مطالعات و تحقیقات راهبردی منع کرده ­اید و این را وظیفه دانشگاهها برشمرده ­اید. پرسش این است که آیا بدون پژوهش و تحقیق راهبردی می ­توان سیاستگذاری کرد؟ آیا این مدل سیاستگذاری سنت علمی جدیدی است که توسط دولت کشف شده است؟ و سوال بعدی اینکه آیا این قاعده مشمول وزارت ارتباطات هم هست؟ یعنی وزارت ارتباطات برای برنامه­ ریزی و طراحی موضوعات خود، پژوهش و تحقیق انجام نمی­ دهد؟

دلیل عدم پیشرفت شبکه ملی اطلاعات چیست

سوم: مستحضر هستید که الان هزینه اینترنت در ایران بسیار بالاتر از کشورهای مشابه دیگر است. حال پرسش این است که اگر دولت به دنبال توسعه دسترسی مردم به فضای مجازی است چرا این هزینه­ ها را کاهش نمی­ دهد؟ اصلا درآمد حاصل از فروش اینترنت در جیب چه کسی می ­رود و دولت چه منفعتی از این فروش گران اینترنت دارد؟

چهارم: مستحضر هستید که اکثر کشورهای پیش­رفته به نوعی شبکه ملی اطلاعات خود را دارند یا در حال راه ­اندازی شبکه مذکور متناسب با اکوسیستم خود هستند. این را هم مستحضر هستید که شبکه ملی اطلاعات فارغ از اینکه از حریم خصوصی و امنیت اجتماعی کشور صیانت می­ کند باعث کاهش جدی هزینه­ های اینترنت می ­شود. با این توضیحات، دلیل وقفه چندساله و عدم پیشرفت راه­ اندازی شبکه ملی اطلاعات چیست؟

البته سال قبل یک رونمایی ­­هایی از فازهای مقدماتی شبکه ملی اطلاعات انجام شد که بنا به ادعای اکثر صاحبنظران و همچنین رئیس و معاونتهای مرکز ملی فضای مجازی، اسم آن را نمی ­توان فاز مقدماتی شبکه ملی اطلاعات گذاشت. بالفرض هم حرف همه این منتقدان درست نباشد، پرسش این است که دلیل توقف راه­ اندازی شبکه ملی اطلاعات از ابتدای دولت حضرتعالی تا سال قبل چه بوده است؟

پنجم: وقتی از توسعه کسب و کار فضای مجازی صحبت می ­شود یکی از موارد قابل توجه، شبکه ­های پیام­ رسان هستند که الان با توسعه و اقبال فراوانی مواجه شده­ اند. در حال حاضر چندین شبکه پیام ­رسان خارجی در داخل کشور در حال فعالیت هستند ولی موارد مشابه داخلی که قابلیتهای فنی بسیار خوبی هم دارند توسعه نیافته و مخاطب نیافته ­اند. چرا این اتفاق رخ نداده است؟ آیا اصرار دولت بر فعالیت پیام ­رسانهای خارجی می ­تواند عامل اصلی عدم رشد پیام­ رسانهای داخلی تصور شود؟

صادرات نرم افزار هندوستان ۲ برابر نفت ایران است

ششم: اصلا برنامه دولت برای توسعه کسب و کارهای فضای مجازی چه بوده است؟ «فروش یک کالا توسط یک روستایی» یک مثال تبلیغاتی است و بالفرض هم این اتفاق فرخنده رخ داده باشد ربط چندانی به عملکرد دولت ندارد. الان صادرات نرم افزار کشور هندوستان حدود دو برابر نفت ایران است و جالب اینکه در تولید نرم ­افزار به صورت جدی­ از مهندسان ایرانی بهره می­ گیرد و با این توجه که الان آمار بیشترین بیکاری در ایران در حوزه IT است، این پرسش مطرح می­ شود که دولت چه کاری باید تابه حال می­ کرده که نکرده است؟

خاطر شریف باشد یکی از موضوعاتی که در سال ۹۳ اصرار بر طرح آن در جلسات شورای عالی می­ شد (همان جلساتی که به خاطر عدم اهتمام حضرتعالی تق و لق بود) طرح صادرات نرم­ افزار بود که در تک جلسه­ ای که اواخر همان سال برگزار و فرصت طرح موضوع ایجاد شد، متاسفانه مورد توجه حضرتعالی قرار نگرفت و از دستور خارج شد! منظورتان از ایجاد کسب و کار فضای مجازی همین بود؟ این مثال را هم اضافه کنم که طبق آمارها میزان صادرات بازی­های رایانه ای کشور روسیه، حدودا سه برابر صادرات نفت ایران است.

گزارش عملکرد دولت الکترونیک را به مردم بدهید

هفتم: یکی از مصادیق ارتقای رفاه اجتماعی و خدمت رسانی به مردم، دولت الکترونیک است و متاسفانه این موضوع برغم تاکیدات قوانین برنامه پنجم و ششم توسعه و سیاستهای ابلاغی رهبری در حوزه فضای مجازی هنوز به نقطه مطلوبی نرسیده است. علت چیست؟ ممکن است مریدان و چاکران باز هم ادعا کنند که دولت الکترونیک راه­ افتاده است ولی مردم باید قضاوت کنند که الان از خدمات دولت الکترونیک بهره­ مند هستند یا نه. لطفا به مردم یک گزارشی در باب عملکرد دولت یازدهم در این حوزه ارائه دهید.

هشتم: طبق آمارهای رسمی میزان سرقت­های اینترنتی در چند سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. از این رو این سوال برای شهروندانی که بعضا منشور حقوق شهروندی شما را خوانده ­اند مطرح است که دولت برای ارتقای امنیت اجتماعی در فضای مجازی چه تمهیداتی داشته است؟... آزادی­های اجتماعی در فضای مجازی چه نسبتی با آزادی سارقان و دزدان اموال و اطلاعات و آبرو و حیثیت مردم دارد؟

دلیل توقف طرح اکوسیستم فضای مجازی سالم چیست

نهم: طبق قانون اساسی یکی از حقوق مردم امکان استفاده از خدمات و محتوای سالم و ایمن است. مردم و خانواده­ ها عموما تمایل دارند تا در عین اینکه فرصت استفاده بیشینه از فضای مجازی را برای فرزندانشان مهیا می­ کنند از طرف دیگر، خدمات و محتوایی که در اختیار آنها قرار می­ گیرد حداقل­ هایی از سلامت و ایمنی را داشته باشد. طرح اکوسیستم فضای مجازی سالم که به زحمت در جلسه آخر سال ۹۳ تصویب شد با همین هدف تدوین شده بود. حال پرسش این است که دلیل توقف این طرح از سال ۹۳ تا به حال چیست؟ و سوال اصلی­ تر اینکه اصلا دولت برای تامین این حق قانونی و منطقی مردم چه تدبیری و اقدامی کرده است؟

دهم: در ادامه سوال هشتم و در بررسی صیانت از حقوق تولید­کنندگان خدمات و محتوای فضای مجازی، دلایل عدم توجه به قوانین موضوع کپی رایت برای توسعه اقتصاد خلاق و بدون نفت در ایران چیست؟

یازدهم: هر تصمیمی در باب ایجاد محدودیت یا برخورد در فضای مجازی، فارغ از درست یا غلط بودن آن، طبعا توسط کمیته فیلترینگی انجام می­ شود که در عین اینکه در قوه قضائیه مستقر است ولی بنا به ساختار کمیته مذکور، اعضای دولت در آن رای اکثریت را دارند و همانطور که اشاره شد عملا خروجی کمیته فیلترینگ قوه قضائیه، تصمیمات و منویات دولت است. لذا این سوال مطرح می­ شود که دولت به چه اِعمال محدودیتی می­ تواند اعتراض داشته باشد که مسئولیتش با خودش نیست و اصلا در برابر چه فشاری برای اعمال محدودیت در فضای مجازی مقاومت کرده است؟ ریش و قیچی که در اختیار دولت بوده است!

در خاتمه لازم به یادآوری است که پاسخ به سوالات مذکور برای مردم مشخص خواهد کرد که مدعیات حضرتعالی در باب توسعه فضای مجازی چقدر واقعی بوده یا شعاری است.»

فیرمن دی‌براباندر؛ ترجمه امیرحسین میرابوطالبی - نحوۀ رفتارِ آنلاینِ ما حاویِ تناقضی شناخته‌شده است: می‌دانیم که همواره زیر نظریم، و در عین حال از نظارتِ شرارت‌بار گوگل و دولت تمجید و تحسین می‌کنیم. باوجود‌این، دایرۀ چیزهایی که برای انتشار در یک برنامک یا به‌اشتراک‌گذاری در حلقۀ «دنبال‌کنندگانِ» رسانۀ اجتماعی بیش از اندازه شخصی، پرده‌درانه یا یا مبتذل‌اند، هر روز در حال کوچک‌شدن است. بسیاری از ما وقتی با این همه اسباب‌بازی‌های دیجیتال روبرو می‌شویم که سطوحی جادویی از ارتباط و سهولت را در اختیارمان می‌گذارند، مقهور این «تفکر سبک‌سرانه می‌شویم که حریم خصوصی احمقانه است»، جمله‌ای که گَری اشتینگارت در سال ۲۰۱۳ در نیویورکر نوشت.
این به آن معنی نیست که رسانه‌های اجتماعی خودآگاهیِ ما را محدود کرده‌اند، یا اینکه خودِ اینترنتیِ ما به شدت مصنوعی و ساختگی نیست. همین طور به این معنی نیست که افرادی که در رژیم‌های سرکوبگر زندگی می‌کنند یا اقلیت‌ها در جوامعی که می‌دانند زیر نظرند، برای آنچه به صورت آنلاین می‌گویند نگران نیستند. با وجود همۀ این‌ها نکتۀ اصلی این است که رسانه‌های دیجیتال برداشتِ ما از صمیمیت و شرم را به کلی تغییر داده‌اند و این کار را هم به شکلی غیرقابل پیش‌بینی و تناقض‌آمیز انجام داده‌اند.
برای مثال من از فقدانِ حریم خصوصی می‌نالم و با این حال با آغوش باز و بنا به عادت همین حریم خصوصی را فدای سهولت می‌کنم. در این شرایط دیگر مجبور نیستم رستوران‌ها را شانسی انتخاب کنم و حدس بزنم کدام بهتر است؛ برنامۀ «یِلپ» خیلی ساده به من می‌گوید کدام بهتر است و بعد من را تا دم در ورودیِ رستوران اسکورت می‌کند. دیگر با ریسک تاخیرهای پیش‌بینی‌نشده در حمل ونقل عمومی روبرو نمی‌شوم؛ «نقشۀ گوگل» بهترین مسیر برای رسیدن به مقصد را نشانم می‌دهد و اگر هم مجبور شوم، یکی از ماشین‌های اوبِر می‌تواند با استفاده از کُلی مسیرهای فرعی و میان‌بُر مرا به مقصد برساند. دیگر لازم نیست روز تولدِ دوستانم را به خاطر بسپارم؛ فیسبوک خبرم می‌کند و همیشه هم به نحوی گولم می‌زند تا پُست جدیدی در صفحه‌ام قرار دهم، نکند که دیگران یادشان برود وجود دارم. برای بهره‌بردن از این اپلیکیشن‌ها تنها کاری که باید بکنم این است که هر وقت شرکت‌های صاحبشان خواستند، مکان، عادات و باورهایم را در اختیارشان قرار بدهم. الاخره چه خبر است؟
همان‌طور که میشل فوکو، فیلسوف فرانسوی، در کتاب مراقبت و تنبیه: تولد زندان۱ (۱۹۷۵) می‌نویسد، «در معرضِ دید بودنْ دام است.» منظور او این است که وقتی کسی اجازه می‌دهد زیر نظر باشد و یاد می‌گیرد دیگران را زیر نظر بگیرد، ماجرا هم جذاب است و هم خطرناک. او از طرح‌های جرمی بنتام در قرن هجدهم برای ایجاد یک «سراسربین» الهام گرفته بود. منظور از سراسربین زندانی است که زندانیانش از برجی مرکزی تحت نظر بوده و متصدیِ نامرئیِ آن برج با چشمان هشیارش آن‌ها را می‌بیند ولی کسی او را نمی‌بیند. ایدۀ بنتام این بود که زندانیان در این شرایط در درون خود وجودِ آن نگهبان خیالی را حس خواهند کرد و مراقب رفتارشان خواهند بود، حال چه در آن برج واقعاً کسی باشد یا نباشد. بنتام با هیجان در این رابطه می‌گوید: «اخلاقیات بهبود می‌یابد، بهداشت رعایت می‌شود، صنعت جان تازه می‌یابد، دستورالعمل‌ها به سرعت همه‌گیر می‌شوند و از فشار افکار عمومی نیز کاسته می‌شود.»
به نظر فوکو، نحوۀ فعالیت سراسربین به شکل عجیبی یادآور خودمراقبتی افراد در کل جامعه است. به گفتۀ او با وجود شاهدانِ همیشه‌مراقب، دیگر نیازی به اجبارِ فیزیکی نیست. افراد بر خودشان نظارت می‌کنند. آن‌ها نمی‌دانند که ناظران در هر لحظه درحال ثبت چه چیز هستند، دقیقاً به دنبال چه می‌گردند و یا مجازات نافرمانی چیست. با این حال تخیلشان باعث می‌شود به راحتی قابل کنترل باشند. به اعتقاد فوکو در چنین شرایطی معماریِ نظارت به نحو مخرّبی هوشمندانه و یک‌دست خواهد بود، آن‌قدر «ملایم» که به زحمت برای کسی محسوس باشد.
افراد نه‌تنها این نوع مراقبت را می‌پذیرند، بلکه چیزی نمی‌گذرد که برایشان عادی و نامرئی شده و با کمال میل آن را تداوم می‌بخشند. اگر آدم‌ها را در شرایطی قرار دهید که خودشان مسئول سانسور خود باشند، همچنان خود را آزاد و خودمختار مجسم می‌کنند. آن‌طور که فوکو می‌نویسد مراقبتْ قدرت را «چند برابر،خودکار، و ناشناس» می‌کند. این قدرت دیگر کمتر به شکل تهدید به خشونتِ از بالا به پایین نمود پیدا می‌کند و بیشتر به صورت «شبکه‌ای از روابط» مطرح می‌شود که افراد را به رضایت و عدم مخالفت ترغیب می‌کند. برداشتِ فوکو از قدرتْ مشابهِ توصیفِ زیگموند فروید از نقش «فراخود۲» در روانِ انسان است، توصیفی که در کتابِ تمدن و ملالت‌های آن (۱۹۳۰) آورده شده است: عاملی بازدارنده و موثر بر اخلاق که توسط تمدن روی هر فرد سوار می‌شود، چیزی «شبیه به پادگانی در شهری تصرف شده».
اگر فوکو زنده بود دربارۀ چشم‌انداز فعلی رسانه‌های دیجیتال چه می‌گفت؟ دولت‌‌های مداربستۀ مدرن، که به لطف فناوری‌های جدید به وجود آمده و گسترش یافته است، از جهات بسیاری نمونه‌هایی درخشان از برج‌های سراسربین هستند. برنارد هارکورت، نظریه‌پرداز آمریکایی، در کتاب در معرض دید: اشتیاق و نافرمانی در عصر دیجیتال۳ (۲۰۱۵) می‌گوید «دولت مداربسته» دیگر نمی‌تواند عبارت دقیق و درستی باشد. او ترجیح می‌دهد از نوعی «اُلیگارشیِ اختاپوسی» سخن بگوید تا شرکت‌هایی را مدنظر قرار دهد که از نقاط متعدد بر ما مسلط می‌شوند و در حال جاسوسی از ما هستند. به این‌ها باید مخاطبان دنبال‌کننده را هم اضافه کرد، از همکاران و آشنایان گرفته تا عموم مردم.
جان کلامِ فوکو این است که چنین نظارتی مایۀ نگرانی است، نه فقط به خاطرِ کارهایی که شرکت‌ها و دولت‌ها ممکن است با اطلاعات ما انجام دهند، بلکه به این خاطر که عمل نظارت فی‌نفسه نوعی اِعمال قدرت ویران‌گر است. این نظارت ظرفیت آن را دارد تا رفتارمان را تحت تاثیر قرار دهد و بدون آن‌که کاملاً متوجه شویم ما را به هم‌رنگی و هم‌دستی وادار کند.
اما یک جای کار می‌لنگد. اینترنت هیچ مرکز مشخصی ندارد؛ نیاز به شواهدی متقن از توطئه‌چینی میانِ شرکت‌ها و دولت‌ها نداریم تا متوجه شویم که به صورت آنلاین تحت نظریم. به نظر می‌رسد که از همه‌جا و هیچ‌جا تحت نظریم و با این حال همچنان خود را نمایش می‌دهیم. آیا واقعاً آن‌قدر به این مقررات تن داده‌ایم که نگهبانان دیگر نیازی به وجود برج‌های نگهبانی نمی‌بینند، یا قضیه چیز دیگری است؟
خیلی از آن زمان نگذشته که به نظر می‌رسید ممکن است اینترنت بتواند فضای عمومی جدیدی برای قرن بیست‌ویکم ایجاد کند، یک شهرِ مستحکم مجازی که جای فضاهای ویران فیزیکی و محیط‌های از هم گسستۀ شهری را بگیرد. بله، شاید رسانه‌های اجتماعی پایانِ حرمتِ بورژواها را رقم زدند؛ اما آیا این روند باعث تشویق افراد به بی‌پرده و صریح سخن گفتن نشد؟ آیا باعث نشد خودداری را کنار بگذارند و بدون شرم هرچه در دل دارند بگویند؟ فوکو اعتقاد داشت که نظارت شدید باعث خرد شدن آزادیِ بیان و عقیده و همچنین باعث همکاریِ آن‌هایی که تحت نظارت هستند می‌شود. اما شاید رسانه‌های اجتماعی افراد را در برابر چنین فشاری واکسینه کرده‌اند. شاید ما آن شهروندان دموکراتیکی هستیم که فلاسفه از زمان سقراط آرزویش را داشتند: افرادی که حاضر باشند به خاطر مباحثه و مناظره زندگیشان را در طبق اخلاص بگذارند، آن‌هایی که هیچ چیز برایشان پوشیده یا ممنوعه نیست.
البته در شرایط فعلی، می‌توان به سادگی گفت که انتخاب ترامپ با حمایت ماشین‌های منفور جوک‌سازی که حامی راستگرایی افراطی بودند، نشان دهندۀ محدودیت‌های چنین رویای شیرینی است. رسانه‌های اجتماعی فضایی اجتماعی فراهم می‌کنند که بیشتر مثل یک محیط خصوصی عمل می‌کند که در آن افرادِ زیادی خود را ابراز کرده و می‌دانند که آن‌هایی که آن‌ها را می‌بینند با آن موافقند. یا مزاحمان اینترنتی، باور دارند که پیامدهای آنچه به صورت آنلاین می‌گویند به آن‌ها آسیبی نخواهد رساند، انگار که به واسطۀ فناوری محافظت می‌شوند. داشتنِ یک گوشیِ هوشمند و دسترسی به اینترنت به صورت خودکار ابزار لازم برای همکاری، مباحثه و گفت‌وگویِ موثر و محترمانه را، آن طور که دموکراسی می‌طلبد، در اختیار ما قرار نمی‌دهد.
اگر امروز افلاطون زنده بود از نبودِ شرم در فضای آنلاین وحشت‌زده می‌شد. به گمانِ او شرمْ احساسی حیاتی است که برای فلسفه‌ورزی و رفتار اخلاقی ضروری است. در گفت‌وگوهای مشهورِ افلاطون، سقراط را کسانی به ستوه می‌آورند که از این می‌نالند که خِرَد سقراط و فهم استدلال‌هایش آن‌ها را شرمنده می‌کند. در جایی از رساله‌ای که مهمانی۴ نام دارد، آلکیبیادسِ سرمست، از محبتِ همراه با نارضایتی خود به سقراط می‌گوید: «می‌دانم که نمی‌توانم جوابش را بدهم یا بگویم که نباید آن طور که او می‌گوید عمل کنم، اما وقتی از حضورش مرخص می‌شوم، علاقه‌ام به محبوبیت باز هم مرا شکست می‌دهد.»
شرم این مفهوم را به صورت پیش‌فرض در خود دارد که بایستی بیش از این می‌دانستیم، اما با بی‌اعتنایی قوانین را زیرپا گذاشتیم. دقیقاً همین موضوع نکته‌ای است که افلاطون دربارۀ دانش اخلاقی در نظر دارد: ما از پیش آن را داریم، از پیش می‌دانیم که روش صحیحِ زندگیِ شایسته و ‌رضایت‌بخش چیست، اما مدام از آن هدف عالی فاصله می‌گیریم. به این ترتیب از نظر افلاطون، شرم نیرویی است که به ما کمک می‌کند در مقابل اشتیاق به همرنگ شدن با چیزی که می‌دانیم اشتباه است، مقاومت کنیم. شرم به ما کمک می‌کند که با خودمان صادق باشیم، طعنه‌های سقراط را تاب بیاوریم و به دانشِ اخلاقیِ باطنی‌مان توجه کنیم. به گفتۀ افلاطون، انسان بی‌شرم بردۀ میل است، حال این میل می‌تواند کالاهای مادی، قدرت، شهرت یا احترام باشد. چنین میلی مستبدانه است، زیرا با توجه به طبیعتش ارضاپذیر نیست.
با این حال، فوکو در کتاب تاریخ جنسیت۵ (۱۹۷۶) نقش رهایی‌بخشِ کمتری برای شرم قائل است. او می‌گوید که در تمدن غربی، ابزار کنترل رابطۀ جنسی، به طور خاص، اعتراف بود، اعترافی که در آن جایی برای تاییدطلبی و شرم نمی‌ماند. به گفتۀ فوکو: «انسان به حیوانی معترف بدل شد.» در شعائر کاتولیک، از پیروان خواسته می‌شود که روحشان را از آلایش تهی کنند و اجازه دهند حقیقت با همۀ زشتی‌اش فوران کند. این تنها راه پاکیزه‌شدن به‌دستِ کشیش اعتراف‌پذیر بود تا بخشش فرد از سوی خداوند اتفاق بیافتد. به این‌ترتیب، کشیش فرد را از احساس گناهش رها می‌کرد و تایید یا اجازۀ آن رفتار را به او می‌داد.
به گفتۀ فوکو این نهاد اعتراف بعدها از دین به آداب و رسوم سکولار انتقال یافت، چیزهایی مثل ادبیات، آزمایشات پزشکی و روان‌کاویِ اعترافی. اما همۀ آن‌ها بر اساس یک اصل عمل می‌کردند که آن گشت‌زنی در مرز میانِ چیزهای متعارف وپسندیده از یک سو، و چیزهای شرم‌آور و غیرمتعارف از سوی دیگر است. فوکو می‌نویسد: «الزام به اعتراف چنان به نقاط مختلف بازپخش شده و در ما ریشه دوانده که دیگر آن را به چشم پیامدِ قدرتی که ما را محدود می‌کند نمی‌بینیم. در مقابل این‌طور به نظرمان می‌رسد که حقیقتی که در پنهان‌ترین بخشِ سرشتِ ما جای دارد، حتماً باید به بیرون بروز یابد.»
اعتراف می‌تواند به ما حس رهایی دهد، انگار که بارِ شرم را از روی دوشمان برمی‌دارد. این اعتراف، آن‌طور که سَن آگوستین در کتاب اعترافات۶ می‌گوید، می‌تواند محمل نمایشِ مجموعه‌ای از فضیلت‌های دموکراسی باشد، فضیلت‌هایی مانند صداقت، شجاعت و تواضع. اما اگر کسی فوکو را باور داشته باشد، می‌داند که این اعتراف همیشه شامل نوعی نیرنگ است. ما همیشه برای یک نفر اعتراف می‌کنیم، در پیشگاه کسی که صاحب اختیار باشد، حال چه واقعی چه خیالی. وقتی که افراد مطلبی را به صورت آنلاین پُست می‌کنند، مخاطبی فرضی در ذهن دارند؛ این کار هیچ‌وقت به طور کامل بدون دلیل و غرض نیست.
آنچه خود را به شکلِ بی‌شرمیِ واضح نشان می‌دهد، شاید در حقیقت عکسش باشد. تصدیق جمعیت دیجیتالی جای تأیید کشیش اعتراف‌پذیر را گرفته است، یا به بیان دیگر، به عنوان جایگزینی برای ندای درونیِ وجدانِ اخلاقیِ سقراط عمل می‌کند. افراد درونیاتشان را با دیگران در میان می‌گذارند، به این امید که نیازهایشان تصدیق شود، ایده‌هایشان تایید شود، و ویژگی‌های عجیبشان با آغوش باز پذیرفته شود. نتیجه، هم‌رنگی فزاینده در داخل هر دسته، در کنار کاهش فضای مشترک برای فهم یکدیگر و گفت‌وگو مابِین دسته‌های مختلف است.
آن‌هایی که قدرت را دست دارند همواره به دنبال سازوکاری بوده‌اند که با آن بتوانند به خودِ درونیِ شهروندانشان دست یابند، یا آن‌طور که فوکو می‌گوید «گوشۀ تاریکی که هر کدام در درونمان داریم» را هویدا کنند. درون هر کس بخش‌هایی خطرناک و سرکش وجود دارد، یا به نظر می‌رسد وجود داشته باشد. اگر قرار است کنترل شویم، این بخش‌ها باید شناخته شده و رام شوند. برای آرام و مطیع‌ساختنِ یک گروه و فریفتنِ آن‌ها به خودگردانی، هیچ‌ راهی بهتر از افشای ناهنجاریِ آن‌ها و وعدۀ بخشایش‌ این ناهنجاری‌ها نیست.

پی‌نوشت‌ها:
* این مطلب در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۱۶ با عنوان Shame on you در وب‌سایت ایان منتشر شده است و وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ این مطلب را با عنوان شرم کن ترجمه و منتشر کرده است.
[۱] Discipline and Punish: The Birth of the Prison
[۲] super-ego
[۳] Exposed: Desire and Disobedience in the Digital Age
[۴] Symposium
[۵] History of Sexuality
[۶] Confessions

واعظی با اشاره به اینکه حقوق شهروندی که از سوی دولت یازدهم پیگیری می‌شود بخش قابل توجهی در حوزه ICT دارد، تاکید کرد: طبق این حقوق شهروندی معتقدیم شبکه‌های اجتماعی باید برای استفاده مردم باز باشند و به غیر از آنچه که منافی عفت عمومی و غیر اخلاقی است و با آن مخالفیم نمی‌خواهیم قیم مردم باشیم چه چیزی را بدانند یا ندانند.

به گزارش فارس وی ادامه داد: می‌بینیم کسانی که روزی خودشان مخالف شبکه‌های اجتماعی بودند و حالا در آنها سرمایه‌گذاری کردند خواستار بسته شدن شبکه‌های اجتماعی هستند اما  دولت این موارد را جزء حقوق شهروندی می‌داند و با بسته شدن آن مخالف است.

وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه امروز شبکه دسترسی فیبر نوری آغاز به کار کرده است، گفت: ما اصرار داشتیم که این پروژه در این دولت انجام شود تا بتوانیم از زیرساخت های شبکه ملی اطلاعات برای ارائه خدمات ارتباطی به مردم استفاده کنیم. در حال حاضر این سرویس توسط شرکت مخابرات ایران اجرایی شده و اپراتور چهارم فیبر نوری نیز در حال جذب سرمایه گذار خارجی برای اجرای این پروژه است.

به گفته واعظی، اپراتور ایرانیان نت به دلیل محدودیت های مالی صاحبان سهام تاکنون امکان اجرای این پروژه را پیدا نکرده اند و به همین دلیل در حال جذب سرمایه گذاری خارجی برای این پروژه هستند.

وزیر ارتباطات اجرای این پروژه را تحول اساسی در بخش دسترسی به شبکه ملی اطلاعات عنوان کرد و گفت: ما به سرعت در حال پیشرفت هستیم اما برخی به دنبال این هستند که دستاوردهای دولت را تخریب کنند.

واعظی گفت: کسانی که تا پیش از این در این وزارتخانه مسئول بودند و نتوانستند شبکه ملی اطلاعات را به جایی برسانند و راه بیندازند امروز می گویند راه اندازی این شبکه کار خاصی نبوده و دولت یازدهم فقط موفق شده که تنها ۱۰ درصد این پروژه را اجرایی کند.

واعظی با اشاره به تحولات صورت گرفته در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کارنامه عملکرد خود را تشریح کرد و گفت: ظرفیت شبکه انتقال کشور ۱۱ برابر شده و ۱۰ هزار گیگابیت ظرفیت دارد در همین حال شبکه پهن باند ۱۵ برابر شده و به ۱۰ هزار گیگابیت ظرفیت رسیده است.

جلسه شورای عالی فضای مجازی به ریاست حسن روحانی رییس جمهور تشکیل شد و در آن مفاد باقیمانده از سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان های اجتماعی پس از بحث و تبادل نظر به تصویب رسید.

در این جلسه که روز شنبه برگزارشد، بانک مرکزی مکلف گردید ظرف دو ماه آیین نامه پرداخت های بانکی از طریق پیام رسان های اجتماعی داخلی را با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی تدوین و ابلاغ نماید .

بر اساس مصوبه دیگری نیزهرگونه کنترل ارتباطات کاربران پیام رسان های اجتماعی بر خط ، توسط هر شخص حقیقی و حقوقی به جز موارد مصرح در قوانین مربوط ، ممنوع است  و مسئولیت اقدامات کاربران در شبکه های اجتماعی بر خط  بر عهده خود کاربران بوده و ارایه دهنده خدمت پیام رسان اجتماعی بر خط ،موظف به همکاری با مقامات مجاز، در چارچوب قوانین و مقررات است.

در جلسه شورای عالی فضای مجازی همچنین مصوب گردید که استفاده نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیر دولتی از پیام رسان های اجتماعی برخط  خارجی برای مکاتبات و خدمات اداری ممنوع است.

در حالی که سرویس مکالمه صوتی تلگرام در ایران از امروز فعال شده بود، اما این خدمت ساعاتی پس از راه‌اندازی در بسیاری از اپراتورهای کشور با محدودیت روبه‌رو شده است.

به گزارش فارس، تلگرام صوتی از امروز در ایران فعال شده بود که ساعاتی پس از راه‌اندازی این سرویس، محدودیت دسترسی به این سرویس در بسیاری از اپراتورهای اینترنت اعمال شده است.

در حالی که این سرویس در ساعات ابتدای روز در دسترس بود، اندکی بعد از دسترس خارج شد که به نظر می‌رسید، اختلال در سرویس به دلیل استقبال کاربران برای فعال‌سازی این خدمت جدید باشد که پس از ساعاتی رفع شود، اما با ادامه‌دار شدن این اختلال و اعلام توئیتری پاول‌ دوروف مدیر تلگرام مشخص شد، اختلال مقطعی نیست.

دوروف اعلام کرده که سرویس تلگرام صوتی در ایران فعال شده، اما اپراتورها آن را فیلتر کرده‌اند.

وزیر ارتباطات پیش از این اعلام کرده بود، ارائه سرویس تلگرام صوتی در ایران با مشورت و نظر اپراتورهای موبایل انجام می‌شود.

محمود واعظی گفته بود، کمیته‌ای برای بررسی اثرات راه‌اندازی این سرویس بر درآمد اپراتورهای ایرانی تشکیل شده و در حال بررسی است.

اختلال تلگرام صوتی یک‌باره برطرف شد

سرویس جدید تلگرام صوتی در ایران که تا ساعتی پیش در بسیاری از سرویس‌دهنده‌های اینترنت شامل موبایل و ثابت قطع شده بود، اما این سرویس لحظاتی قبل بار دیگر در تمام سرویس‌دهنده‌ها در دسترس قرار گرفت.

سرویس تلگرام صوتی در ساعات اولیه امروز در ایران ارائه شد که ساعاتی بعد از راه‌اندازی در بسیاری از سرویس‌دهنده‌ها از جمله موبایل و ثابت از دسترس خارج شد.

در حالی که مدیر تلگرام اعلام کرد محدودیت این سرویس در ایران از سوی اپراتورها ایجاد شده وزارت ارتباطات این خبر را رد کرد. 

در حالی که تا ساعتی پیش تلگرام صوتی در بسیاری از سرویس‌دهنده‌ها قطع شده بود و این خبر به سرعت در رسانه‌ها دست به دست شد، لحظاتی پیش سرویس جدید تلگرام به یکباره در تمام سرویس‌دهنده‌ها شامل موبایل و ثابت رفع شد.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در اطلاعیه ای مذاکره با پیام رسان خارجی را تکذیب کرد.

این وزارتخانه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: ضمن عرض تبریک سال نو خدمت هموطنان گرامی و آرزوی سالی خوش و پرنشاط برای هم میهنان عزیز، در چند روز گذشته اخباری در شبکه های اجتماعی مبنی بر مذاکره وزارت ارتباطات با یک سرویس پیام رسان خارجی و پرداخت مبلغ ٨٠ میلیارد تومان به آن شرکت در ازای انتقال سرور به ایران و سپس مسدود سازی تلگرام، مطرح شده است. 

در پایان این اطلاعیه آمده است: ضمن تکذیب این خبر، اعلام می دارد ، سیاست حمایتی دولت از پیام رسان های بومی شفاف و  برای همه یکسان بوده و در خصوص تعامل با سرویس دهندگان بین المللی نیز تا کنون هیچ مذاکره ای از سوی وزارت ارتباطات با پیام رسان مذکور انجام نشده است.

نادر نینوایی - شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری در جهان و به‌خصوص در ایران داشته‌اند و اگرچه ورود ایرانی‌ها به شبکه‌های اجتماعی در ابتدا با فیس‌بوک رقم خورد، اما طولی نکشید که مجموعه درهمی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی نیز راه خودشان را به کشور باز کردند.

وایبر، لاین، اینستاگرام، واتس‌اپ، ایمو، توییتر و اسکایپ برخی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی بودند که توسط ایرانیان به شکلی گسترده مورد استفاده قرار گرفته و البته در هر مقطع و بنا بر دلایل مختلف هر بار اقبال مردم به یکی بیشتر از بقیه بوده است.

برای پرونده آخر سال قصد داریم به بررسی پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی حال حاضر ایران بپردازیم تا با نگاهی به سلیقه ایرانی‌ها در این حوزه ببینیم که هر بار به چه دلایلی و چگونه اقبال کاربران ایرانی به یک پیام‌رسان‌ یا شبکه اجتماعی خاص کم شده یا چرا به دیگری علاقه‌مند شده‌اند.

تلگرام پرطرفدارترین پیام‌رسان در ایران

مساله فیلتر بودن فیس‌بوک از یک‌سو و قابلیت‌های ویژه تلگرام مانند امکان ایجاد کانال، گروه‌های کاری، خانوادگی و راحت بودن دسترسی به آن به سبب موبایل‌محور بودن و فیلتر نبودن، این اپ موبایلی را به‌سرعت به محبوب‌ترین پیام‌رسان موبایلی ایران تبدیل کرد. حالا دیگر حتی شبکه اجتماعی فیس‌بوک نیز که در دوره‌ای به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی ایرانیان شناخته می‌شد، در مقابل تلگرام حرفی برای گفتن ندارد و این اپ ساده است که به بزرگ‌ترین پاتوق مجازی ایرانیان تبدیل شده است.

آن‌طور که در گزارش یکی از سایت‌های خبری آمده، بیش از 8/45 میلیون کاربر تلگرام روی سرور اصلی تلگرام یعنی آی‌پی شماره 149.154.167.99 مستقر هستند که مربوط به کاربران ایرانی است. پس به این ترتیب باید گفت در حال حاضر تقریبا نیمی از جمعیت کشور به شکل مستقیم در تلگرام حضور دارند که در نوع خود آماری بی‌نظیر است و درآمدهای سرشاری را نصیب صاحبان این اپ ساده می‌کند.

تلگرام در تمام سیستم‌عامل‌های روز و رایج در دنیا از اندروید و iOS و ویندوزفون گرفته تا لینوکس و ویندوز اجرا می‌شود و همین یکی از مهم‌ترین نقاط قوت آن است. علاوه بر این، ساده بودن کار و نیز امکان انتشار انواع مختلف فایل‌ها روی آن از دیگر عوامل موفقیت تلگرام است.

 شما در تلگرام به‌راحتی می‌توانید پیام‌ها، تصاویر، ویدیوها و همه انواع پرونده‌ها و اسناد با پسوندهای مختلف را بدون هیچ مشکلی رد‌وبدل کنید و به‌اشتراک بگذارید.

با وجود امکانات گسترده ارایه‌شده روی تلگرام اما اگر تنها مزیت فنی باعث انتخاب تلگرام در ایران بود می‌بایست در سایر کشورهای جهان هم این اپ با استقبالی مشابه رو‌به‌رو شود، اما در حال حاضر ایرانی‌ها در میان سایر کشورها بیشترین کاربران حاضر در تلگرام را تشکیل می‌دهند. برخی از صاحب‌نظران معتقدند فیلتر و محدود شدن دسترسی به وایبر و لاین در مقاطعی خاص باعث هدایت مردم و ماندگاری آنها در این پیام‌رسان موبایلی و استفاده گسترده آنها از آن شد.    

اینستاگرام پرطرفدارترین اپ اشتراک تصویر

در حال حاضر اینستاگرام بعد از تلگرام دومین شبکه اجتماعی پرطرفدار در کشور است؛ این غول آمریکایی اگرچه در ابتدا فقط یک ابزار ساده برای اشتراک‌گذاری عکس بود، اما از سال 2012 که توسط شرکت فیس‌بوک خریداری شد، رشد چشمگیر 23 درصدی که 20 برابر بیشتر از میزان رشد خود فیس‌بوک است را تجربه کرد.

اینستاگرام در ایران اما شاید حتی سرعت رشد بالاتری داشته است و در زمانی کوتاه به ابزار دوست‌داشتنی صاحبان فروشگاه‌های مختلف تبدیل شده است. حالا دیگر بسیاری از فروشگاه‌های لباس‌فروشی، کفش‌فروشی، پرده‌فروشی و مغازه‌های فروش لوازم منزل در سطح کشور، یک صفحه شخصی اینستاگرام ساخته و به معرفی اجناس خود و حتی فروش آنلاین پرداخته‌اند.

البته شرکت‌های مختلف نیز از فضای اینستاگرام برای معرفی خدماتی که ارایه می‌دهند استفاده می‌کنند و این اپ برای آنها هم به ابزار تبلیغاتی مناسب تبدیل شده است، به نحوی که حالا روی بیزینس‌کارت‌ مدیران شرکت‌های مختلف، یک آدرس صفحه اینستاگرام نیز به‌چشم می‌خورد.

اما فروشگاه‌داران و مدیران شرکت‌ها تنها طرفداران ایرانی اینستا نیستند و جمعیت بزرگی از زنان خانه‌دار و دختران و پسران جوان هم از یک‌سو برای بررسی جدیدترین مدهای لباس و موی سر و از سوی دیگر برای اشتراک‌گذاری عکس‌های خود و جمع‌آوری لایک‌ که به رقابتی پیچیده تبدیل شده به طرفداران درجه یک اینستاگرام تبدیل شده‌اند و البته بازار مکاره خرید و فروش لایک‌های بیهوده هم در این فضا ایجاد شده است.

در میان طرفداران اینستاگرام در ایران نباید از حضور چهره‌های معروف ایرانی مانند بازیگران و خواننده‌ها نیز غافل ماند. در حال حاضر بهنوش بختیاری با 5/5میلیون فالوئر پرطرفدارترین ایرانی حاضر در اینستاگرام است و هر پستش به‌طور متوسط 100 هزار لایک می‌خورد. یکی از خوانندگان زیرزمینی هم از دیگر چهره‌های پرطرفدار اینستاگرام ایرانی‌ها است که حدود 4 میلیون فالوئر دارد و هر پستش به‌طور متوسط 50 هزار لایک می‌خورد که همین آمار گویای ضریب نفوذ بالای اینستاگرام در کشور است.

یکی دیگر از گروه‌های طرفدار اینستاگرام در کشور اما عکاسان هستند که با انتشار عکس‌های خود در این فضا برای جذب مخاطبان و حتی بعضا فروش کارهای خود تلاش می‌کنند. از آنجا که اینستاگرام برای بارگذاری راحت‌تر، حجم عکس را تا حدودی محدود می‌کند، کیفیت و اندازه عکس هم کمی پایین می‌آید و همین باعث می‌شود که عملا نشود از عکس‌های اینستاگرام برای تهیه پوستر یا استفاده در مجلات استفاده کرد. همین موضوع سبب می‌شود که کسانی که خواستار استفاده از عکس هستند مجبور شوند برای تهیه عکس با کیفیت مطلوب، آن را از صاحب صفحه خریداری کنند و به این ترتیب حقوق مالکیت معنوی هم رعایت شود.

البته حضور اینستاگرام در ایران در سال‌های اخیر با حاشیه‌هایی هم همراه بوده و این موضوع که امکان فیلتر شدن صفحاتی که مطالب غیراخلاقی و سیاسی منتشر می‌کنند وجود ندارد، در چند برهه مساله‌ساز شده است. گفته می‌شود امکان فیلتر صفحات خاص در اینستاگرام وجود ندارد و به این ترتیب یا باید کل آن را فیلتر کرد و یا به باز بودن صفحات مورددار تن در داد.

فیس‌بوک و مهاجرت ایرانیان از آن

ما ایرانی‌ها اصولا اولین‌ها را خیلی دوست داریم؛ البته هر چقدر که خوش‌استقبال هستیم و زودی با ایده‌های جدید کنار می‌آییم به همان میزان هم زود از آنها دل می‌کنیم.

مثلا یک نمونه‌اش همین بستنی آیس‌پک است که در نوع خودش اولین بود و از آن استقبال بی‌نظیری شد و البته خیلی زود هم محبوبیتش را از دست داد و جای خودش را به بعدی‌ها سپرد. شاید بر اساس همین منطق بود که در ابتدا از فیس‌بوک نیز به‌دلیل آنکه اولین شبکه اجتماعی بود استقبال گسترده‌ای شد و البته خیلی زود نیز میان ایرانی‌ها محبوبیتش را از دست داد.

در سال 90 که اوج تب همه‌گیری فیس‌بوک در ایران بود، آمار 17 میلیون کاربر ایرانی عضو این شبکه اعلام شد.

با وجود خیل عظیم طرفداران فیس‌بوک در ایران در سالیان گذشته اما با ورود تلگرام و اینستاگرام به یکباره بیشتر کاربران این شبکه اجتماعی به این اپ‌های موبایلی نقل مکان کردند و کاربران فعال فیس‌بوک با ریزش شدید مواجه شد. البته ریزش مخاطبان فیس‌بوک تنها در ایران اتفاق نیفتاده و کند شدن روند رشد این شبکه‌ اجتماعی خبر از رسیدن آن به مرز اشباع به لحاظ تعداد کاربران می‌دهد. در سریال آمریکایی «آشنایی با مادر» یکی از شخصیت‌های سریال با اشاره به همین ریزش مخاطبان فیس‌بوک می‌گوید: الان دیگر فقط پدر و مادرها و افراد مسن در این شبکه اجتماعی فعال هستند و بقیه آن را ترک کرده‌اند.

با وجود ریزش بالای کاربران فعال فیس‌بوک اما همچنان این شبکه اجتماعی مورد توجه تعداد زیادی از خانواده‌های ایرانی، به‌خصوص آنهایی که بستگا‌ن‌شان در خارج از کشور هستند قرار دارد.

خانواده‌های ایرانی برای دیدن عکس‌های بستگان‌شان هرچند وقت یک‌بار به فیس‌بوک سر می‌زنند و صفحات ایرانی‌های خارج‌نشین را چک می‌کنند. علاوه بر این، فیس‌بوک برای بسیاری حکم یک محل برای ذخیره فایل‌های مختلف همچون عکس و فیلم‌های خانوادگی را پیدا کرده است؛ تصمیمی که البته بسیار پرریسک و اشتباه است.

آنها با ذخیره کردن آلبوم‌های خود و صدور اجازه دسترسی فقط برای خود و نزدیکان‌شان عملا یک آلبوم خانوادگی ایجاد می‌کنند که مسوولیت نگهداری و حفاظت آن بر عهده فیس‌بوک است. برای این عده، فیس‌بوک حکم گاوصندوقی را دارد که اطلاعات ارزشمند آنها را به رایگان نگهداری می‌کند و مانند هارد کامپیوترهای شخصی با خطر ویروسی شدن و پریدن اطلاعات هم مواجه نیست.

با توجه به نوع استفاده ایرانی‌ها از این شبکه اجتماعی باید گفت که ضمن ریزش شدید کاربران ایرانی فیس‌بوک به نوعی کاربری آن هم برای ایرانیان تغییر کرده است.

توییتر پاتوق اول خبرنگاران و سیاستمداران ایرانی

توییتر اگرچه شاید خیلی میان مردم عادی طرفدار نداشته باشد، اما محبوب‌ترین شبکه اجتماعی سیاستمداران و دنبال‌کنندگان اخبار و خبرنگاران است. با توجه به اینکه توییتر در سال‌های گذشته محدودیت 140 کاراکتری برای ارسال پیام مستقیم داشت برای بسیاری از کاربران راضی‌کننده نبود، اما طرفداران اخبار و آنهایی که می‌خواستند در هر لحظه و ثانیه در جریان سرخط اخبار قرار گیرند به سبب انتقال سریع اخبار به آن توجه نشان دادند. حضور گسترده سیاستمداران و خبرنگاران بیشتر رسانه‌ها در توییتر و توییت کردن اخبار در لحظه وقوع توسط آنها، باعث شده که سرعت انتقال اخبار در این شبکه اجتماعی حتی از خبرگزاری‌ها نیز پیشی بگیرد.

توییتر البته به سبب همین خبرمحوری و کم‌رنگ بودن جنبه سرگرمی و انتشار عکس و فیلم در آن چندان مورد توجه مخاطبان عام ایرانی قرار نگرفته است و البته فیلتر بودن این شبکه اجتماعی هم باعث شده که به میزان بیشتری از محبوبیت آن در ایران کاسته شود.

اگرچه توییتر در دو سال اخیر سعی کرده با اقداماتی مانند اضافه کردن امکان ارسال پیام مستقیم از 140 حرف به 1100 حرف عملا جنبه تفریحی‌اش را بالا ببرد اما لا‌اقل این کار آنها روی مخاطبان ایرانی اثر چندانی نداشته و همچنان استفاده از توییتر در ایران بیشتر مختص سیاسیون، روزنامه‌نگاران و علاقه‌مندان به اخبار است.

لاین؛ اپلیکیشنی با کارکردی دوگانه

لاین پیام‌رسانی است که علاوه بر ایفای نقش ارسال و دریافت پیام، امکان تماس تلفنی را هم برقرار می‌کند. همین ویژگی آن باعث شده بود در دوره‌ای که تماس‌های صوتی وایبر با محدودیت‌هایی مواجه بودند این اپلیکیشن در میان ایرانی‌ها طرفداران زیادی پیدا کند. البته تماس صوتی لاین با تاخیر یکی دو ثانیه‌ای صورت می‌گرفت و امکان تماس تصویری هم در آن وجود نداشت همین محدودیت‌ها به مرور باعث شد که لاین لااقل برای برقراری تماس جای خود را به تانگو و سایر رقبا بدهد.

با این وجود اما لاین کارکردهای چندگانه داشت و امکان استفاده از آن به‌عنوان یک شبکه اجتماعی همچون فیس‌بوک باعث شد که این اپلیکیشن همچنان طرفداران خود را داشته باشد.

امکان نوشتن مطالب و انتشار پست و قابلیت‌هایی مشابه فیس‌بوک باعث شده که همچنان این اپ طرف توجه گروه بزرگی از کاربران ایرانی باقی بماند. علاوه بر این، فعالیت‌های گردانندگان آن برای پشتیبانی از زبان فارسی و ارایه صفحات آموزش زبان انگلیسی، سرگرمی و مسابقه به زبان فارسی هم گویای این است که سازندگان ژاپنی لاین روی کاربران ایرانی خود حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند و حالا حالاها این اپلیکیشن برای حضور در بازار پرجنب‌وجوش کاربران ایرانی برنامه دارد.

واتس‌اپ جزیره‌ای از غول اینترنتی زاکربرگ

اگرچه واتس‌اپ در ابتدای شروع به فعالیت اعلام کرده بود که فقط برای یک سال به‌صورت رایگان خدمات خود را ارایه می‌دهد، اما به‌زودی صاحبان این کمپانی فهمیدند بازار شدیدا رقابتی پیام‌رسان‌های موبایلی جایی برای عرضه اپ‌های پولی باقی نمی‌گذارد؛ به همین دلیل نیز به‌سرعت اعلام کردند که برای همیشه این اپلیکیشن رایگان خواهد ماند.

واتس‌اپ از آن جهت که می‌توان علاوه بر فرستادن متن، از آن برای ارسال فایل‌های مختلف مانند پی‌دی‌اف نیز استفاده کرد و داده‌های حجیم را بدون پایین آمدن کیفیت آنها ارسال کرد در تمام دنیا و نیز در ایران مورد توجه قرار گرفته است. از دیگر قابلیت‌های قابل توجه آن، رمز‌گذاری پیام‌ها پیش از ارسال است که باعث می‌شود خطر سرقت اطلاعات افراد به حداقل کاهش پیدا کند. ارسال 54 میلیارد پیام کوتاه به‌صورت روزانه در واتس‌اپ و حضور فعال 430 میلیون کاربر در آن موجب شد که زاکربرگ (مالک فیس‌بوک) به فکر تصاحب این شرکت نوپا و پردرآمد هم بیفتد و با خرید نقدی آن در سال 2014 مالکیت قطعی آن را به شرکت فیس‌بوک منتقل کند تا غول رسانه‌ای مارک زاکربرگ در حوزه شبکه‌های اجتماعی تکمیل شود.

ورود واتس‌اپ به ایران اما با سر‌وصداهای زیادی همراه بود و مسوولان مختلف قضایی در هنگام ورود آن به ایران خواستار فیلتر‌شدنش بودند. با این وجود اما وزارت ارتباطات با تمام قوا دربرابر فشارهایی که برای فیلتر کردن واتس‌اپ وارد می‌شد مقاومت کرد و حاضر به فیلتر کردن آن نشد.

فراهم بودن فضای فعالیت در ایران باعث شد که گردانندگان این پیام‌رسان موبایلی برای جذب هرچه بیشتر مخاطبان ایرانی رو به استفاده از زبان فارسی در اپ خود بیاورند و به این ترتیب با تعریف و ایجاد زبان فارسی در واتس‌اپ، از سال 94 تاکنون نسخه فارسی این اپلیکیشن موبایلی در حال فعالیت و ارایه خدمت به ایرانیان است که طبیعتا ترافیک بالای کاربران ایرانی روی آن سود سرشاری را هم برای صاحبان این اپ آمریکایی ایجاد می‌کند.

سایر پیام‌رسان‌های و شبکه‌های پرطرفدار در ایران

وقتی که برای نخستین‌بار پلی‌استیشن وان به بازار ایران وارد شد یک بازی بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفت و آن فوتبال 98 بود. اگر آن موقع با این کنسول بازی کرده باشید به‌خوبی می‌دانید که بهترین تیم‌های آن بازی تیم‌های منتخب جهان و منتخب اروپا بودند که گلچینی از بهترین بازیکنان جهان را شامل می‌شد. با این وجود اما بازیکنان خوب زیادی وجود داشتند که در این دو تیم حاضر نبودند که «پاول ندود» هافبک بی‌نظیر یوونتوس و «یان کلر» غول دو متر و دوسانتیمتری تیم دورتمند از آن جمله بودند.

برای استفاده از قابلیت‌های ویژه و استثنایی این بازیکنان تیمی به نام تیم غایبان در این بازی ایجاد شده بود که به سبب بازیکنان باکیفیت حاضر در آن از جمله ندود و کلر، در میان خوره‌های بازی، طرفداران زیادی داشت.

اگر بخواهیم با همین نگاه به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی توجه کنیم باید گفت که غول‌های زیادی در این عرصه مطرح شدند و از قضا طرفداران پروپاقرصی هم در ایران به‌دست آوردند که تا اینجا با مهم و مهم‌تر خواندن، از ذکر برخی از آنها غافل مانده‌ایم و حالا می‌خواهیم هرچند مختصر به تیم منتخب غایبان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی بپردازیم.

ایمو، اسکایپ، تانگو و کلوب مهم‌ترین غایبانی هستند که در مقاطع مختلف در کشور مطرح شده و خیل قابل توجهی از کاربران ایرانی را با خود همراه کرده‌اند.

ایمو و تانگو بیش از هر چیز موفقیت خود را در ایران مدیون امکان برقراری تماس تصویری هستند. در دوره‌ای که رایتل انحصار تماس تصویری را در اختیار داشت و هیچ اقدامی برای برقراری تماس تصویری انجام نداده بود و البته در دوره‌ای که انحصار تمام شده بود اما اپراتورهای ایرانی منتظر پیوست فرهنگی بودند -که البته هنوز هم ابلاغ نشده است – تانگو با برقراری امکان تماس تصویری به اپلیکیشن محبوب ایرانی‌ها تبدیل شد.

حالا اما تانگو به سبب قطعی‌های مکرر و کیفیت پایین تصویرش در ایران محبوبیت خود را از دست داده است و اسکایپ و ایمو جای آن را برای ایرانیان پر کرده‌اند. امکان برقراری تماس تلفنی تصویری با ایمو و امکان ارایه ویدیوکنفرانس از مسافت‌های بسیار دور و با کیفیت مناسب با اسکایپ باعث شده این دو اپ در ایران محبوبیت روزافزونی پیدا کنند.

در میان هجوم اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی خارجی اما چند شبکه اجتماعی ایرانی مانند فیس‌نما و کلوب هم در حال فعالیت هستند و پیام‌رسان‌های موبایلی ایرانی مانند سروش و بیسفون هم ایجاد شده‌اند که مرتب توسط رسانه‌های رسمی تبلیغ می‌شوند، اما هنوز میزان حضور ایرانی‌ها در آنها به مراتب پایین‌تر از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های خارجی است.

شاید دریافت هزینه برای ارایه خدماتی که در شبکه‌های اجتماعی خارجی به رایگان عرضه می‌شود، یکی از دلایل استقبال کم‌رنگ از شبکه‌های اجتماعی ایرانی باشد اما بالاتر از این‌ها موضوع مهم‌تر، اعتماد پایین کاربران ایرانی به حفظ اطلاعات‌شان توسط ارایه‌کنندگان داخلی است که برای اخذ نتایج بهتر و توسعه فعالیت پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی باید به آن توجه شود. (منبع:عصرارتباط)

دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه تمام حوزه حمل و نقل کشور باید وارد استفاده از تکنولوژی‌های فناوری شوند،‌ گفت: هیچ پیام‌رسانی را ملزم به اخذ مجوز نکرده‌ایم و در صورت مراجعه برای دریافت مجوز برای آنان تسهیلات و امتیازاتی قائل می‌شویم.

سیدابوالحسن فیروزآبادی در گفت‌وگو با فارس،‌ در مورد کسب و کارهای جدید و نقش آن در بازار کار کشور، خاطر نشان کرد: درباره کسب و کارهای جدید کمیسیون اجتماعی دولت موظف شد تا طرحی را آماده کند که در روزهای آینده در هیأت دولت مطرح شود؛ موانعی را که در سر راه کسب و کارهای جدید مربوط به فضای مجاز است را باید برداشته شود و به دلیل نوع بیکاران ما که اکثر آنان را تحصیل‌کردگان دانشگاهی تشکیل می‌دهند باید موانع مربوط به این نوع کسب و کارها برداشته شود.

 فیروزآبادی گفت: شخصاً‌ معتقد هستم که ما کسب و کارهایمان باید متناسب با فضای مجازی باشد اما فعلاً به طور موقت موانع برداشته می‌شود تا در آینده این کسب و کارها جای خود را به طور کامل در اقتصاد کشور پیدا کنند. 

وی افزود: هم اکنون ده‌ها شرکت کارآفرین جدید خلق شده‌اند که بعضی از آنان بسیار پرکار هستند که به عنوان  مثال در زمینه حمل و نقل نظر اکثریت جامعه را نیز به خود جلب کرده‌اند.

وی در پاسخ به سوالی درباره کسب و کارهای جدید فضای مجازی در حوزه حمل و نقل تأکید کرد: به هر حال این روشی است که در دنیا آمده است و معتقدیم که کل حمل و نقل کشور باید به این مسیر حرکت کند. به طوریکه حمل و نقل سنتی هم خیلی سریع با استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی و کسب و کارهای جدید تغییر شکل دهند؛ اگر در حوزه حمل و نقل بین‌شهری هم این کسب و کارها توسعه پیدا کنند قطعاً این بازار نیز با صرف کمترین هزینه دو برابر خواهد شد.

وی افزود:‌ در برنامه ششم قرار است کشور به رشد 8 درصدی دست پیدا کند که 2 درصد آن باید از محل بهره‌وری باشد و قطعاً بهره‌وری هم از راه به کارگیری تکنولوژی و بکارگیری کسب و کارهای نوآورانه محقق می‌شود. 

پیام‌رسان‌ها در صورت دریافت مجوز امتیاز می‌گیرند

دبیر شورای عالی فضای مجازی در پاسخ سوال دیگر فارس درباره که در صورت الزام پیام‌رسان‌های داخلی به اخذ مجوز بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی، وضعیت پیام‌رسان‌های خارجی چه خواهد شد، تصریح کرد: ما پیام‌رسانی را ملزم نکرده‌ایم که مجوز دریافت کنند اما مصوبه کامل آن نیز از صحن شورای عالی بیرون نیامده است و به غیر از دو یا سه بند مابقی تصویب شده است بنابر این پیام‌رسانی را ملزم نخواهیم کرد که مجوز دریافت کند. 

فیروزآبادی تأکید کرد: اگر پیام‌رسان‌هایی برای دریافت مجوز اقدام کنند، تسهیلات و امتیازاتی برایشان قائل می‌شویم و نوعی تشویق و حمایت از آنان خواهیم کرد؛ در خصوص پیام‌رسان‌های خارجی هم اگر نسبت به اخذ مجوز اقدام کنند ادامه فعالیتشان را تضمین خواهیم کرد و اگر شرایط ما در کشور را بپذیرند ادامه فعالیت‌شان میسر خواهد بود.

وی افزود: پیام‌رسان‌های خارجی در این صورت و تا زمانی که مخل مسائل اخلاقی یا امنیتی در کشور نباشند می‌توانند به فعالیتشان ادامه دهند.

فیروزآبادی درباره بازار فناوری اطلاعات در ایران و سهم ایران در گردش مالی کسب و کارهای نوین در جهان اظهار داشت: ایران سهم مناسبی در این گردش مالی با استفاده از فناوری‌های نوین ندارد و این موضوع نشان می‌دهد که باید اقدامات جدی‌تری در این مورد صورت پذیرد و در رابطه با نیروی انسانی نسبتاً‌ وضعیت خوبی در دنیا داریم. 

وی افزود: 18 درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به نحوی با حوزه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات و حوزه‌های مربوطه بوده‌اند بنابراین متناسب با طراحی توسعه بازار باید خدمات مربوط به فضای مجازی در کشور را توسعه بدهیم.

قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات سرمایه‌بری کمتری نسبت به سایر حوزه‌ها دارد،‌ تأکید کرد: امیدواریم در این زمینه با توسعه کسب و کارهای جدید شاهد اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در این حوزه‌ها باشیم. 

وی گفت: اندازه بازار داخلی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را بین 12 تا 14 میلیارد دلار است که پیش‌بینی شده است در برنامه ششم توسعه به 40 میلیارد دلار افزایش پیدا کند. 

فیروزآبادی در پاسخ به سوال دیگر فارس مبنی بر اینکه مبلغ 10 هزار میلیارد تومان برای توسعه اشتغال در بودجه سال 96 کشور تصویب شده است؛ برنامه وزارت کار در این باره چیست، تصریح کرد: امیدواریم بودجه‌ها تحقق پیدا کند و  پس از تخصیص آن باید در راستای برنامه‌های بلندمدت گذشته در مسیر افزایش سهم اشتغال و تقاضا در بازار کار عمل شود.

تولید محتوا در ایران از میانگین جهانی پایین‌تر است

قائم مقام وزیر کار با اشاره به سهم ناچیز ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلاری ایران از بازار فناوری ارتباطات و اطلاعات گفت: متاسفانه در تولید محتوا رتبه ایران از میانگین جهانی پایین تر است.

به گزارش خبرنگار مهر، ابوالحسن فیروزآبادی امروز در مراسم اختتامیه جشنواره محتوای الکترونیکی با طعم مهارت که در محل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، با اشاره به اینکه بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT) در دنیا سالانه ۴ درصد رشد می کند، گفت: بخش ICT می تواند در بخش خدمات به کار گرفته شود و ما نیز، نیازمند رشد ۱۸ درصدی در این حوزه هستیم تا بتوانیم همگام با توسعه بخش خدمات حرکت کنیم.

رئیس شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: در حالی که ارزش بازار ICT در دنیا حدود ۳ هزار و ۸۵۰ میلیارد دلار است؛ اما سهم ایران از این بخش، تنها ۱۰ تا ۱۲ میلیارد دلار برآورد می شود که باید به حدود ۵۰ میلیارد دلار افزایش یابد.

قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۸ تا ۲۰ درصد از رشته های دانشگاهی کشور در بخش فناوری اطلاعات است، به تشریح وضعیت بازار کار کشور اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر به ازای یک فرد دیپلم، ۲ نفر لیسانس در کشور شاغل هستند؛ بخش خدمات ظرفیت بالایی برای اشتغال دارد که باید به حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل پیوند این بخش با حوزه خدمات، بپیوندند.

فیروزآبادی با اشاره به اینکه بافت جویندگان شغل در ایران به طور عام تحصیلکرده هستند که حاضر نیستند در هر شغلی فعالیت کنند، ادامه داد: بنابراین نظام آموزشی کشور از این حیث باید با حوزه فناوری اطلاعات، منطبق شود.

قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه دستاورد دولت الکترونیک، تنها منحصر به ایجاد دفاتر پیشخوان دولت شده است، گفت: در حال حاضر اقبال مردم به حوزه آموزش در بستر محتوای الکترونیکی افزایش یافته؛ به طوری که از یک هزار کانال تلگرامی فعال، ۳۰۰ کانال در بخش آموزشی فعالیت می کنند که این آموزش ها در بخش های روانپزشکی، پزشکی، روانکاوی، آموزشی و زبان های خارجی است که این کانال ها بیشتر، از سوی بانوان خانه دار مورد استقبال قرار گرفته است.

رئیس شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه در فضای مجازی باید به سمت آموزش های مهارتی به ویژه مهارت های مبتنی بر نوآوری گام برداشته شود، گفت: فناوری های نوین باید متکی بر دانش باشد و در این زمینه استارت آپ ها مبتنی بر دانش مهارتی هستند.

قائم مقام وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ادامه داد: متاسفانه امروز در تولید محتوا وضعیت خوبی نداریم و رتبه ایران از میانگین جهانی در این بخش پایین تر است که در این زمینه باید برای تولید محتوا، نهضت فراگیر را آغاز کنیم و علاوه بر مهارت آموزی، باید به کارآفرینان کشور آموزش هایی در خصوص بازار و زنجیره ارزش ارائه شود.

معاون فرهنگی ـ اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین با بیان اینکه پیام‌رسان تلگرام حدود نیم میلیون کاربر دارد، گفت: این پیام‌رسان قابلیت همزمان تلگرام و اینستاگرام را به صورت یکجا دارد.

سردار عبدالرضا آزادی در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه بسیج امروزه به مقوله فضای مجازی بسیار خوب پرداخته است، اظهار کرد: بسیج در حال حاضر دارای یک شبکه اینترانت داخلی با نام «شباب» است که به جرأت می‌توان گفت یکی از بزرگترین شبکه‌های اینترانتی کشور با قریب به 50 هزار کاربر از رده‌های مختلف این سازمان است.

معاون فرهنگی ـ اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین افزود: این شبکه قابلیتهای بالایی دارد و علاوه بر یک شبکه اطلاع‌رسانی، قابلیتهایی دارد تا رده‌های مختلف بتوانند گزارش عملکرد خود را در آن وارد کنند؛ این شبکه علاوه بر دارا بودن تالار گفت‌وگو، دارای قابلیت دسترسی به اینترنت است.

وی خاطرنشان کرد: خوشبختانه ظرفیت انسانی بالایی از بسیجیان در حال اداره این شبکه هستند که مهمترین ویژگی آنها اعتقاد به تولید محتوا است؛ خلأ تولید محتوا امروز به شدت در کشور احساس می‌شود.

سردار آزادی با بیان اینکه بسیج در حال حاضر بیش از یک هزار سایت فعال در فضای اینترنت دارد، ابراز کرد: این تعداد سایت روزانه بالغ بر 4، 5 میلیون نفر بازدید‌کننده دارند.

معاون فرهنگی ـ اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین با بیان اینکه مرکز فضای مجازی بسیج درصدد توسعه اپلیکیشن پیام‌رسان «سلام» است، گفت: این مرکز به دنبال توسعه ظرفیتهای پیام‌رسان سلام است و اگر پهنای باند بیشتری به آن اختصاص یابد، قادر به حال نیاز مردم و بسیجیان در ارتباط با پیام‌رسانی در فضای مجازی است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا مردم امکان استفاده از دستاوردهای توسعه داده شده توسط مرکز فضای مجازی بسیج را دارند، گفت: شبکه اینترانت که شبکه‌ای داخلی به حساب می‌آید بین رده‌‌های بسیج به ویژه پایگاه‌‌های مقاومت تعریف شده است اما قریب به یک هزار سایت که عنوان کردم در فضای مجازی وجود دارد که بخش عمده‌ای از آنها را مردم به صورت خودجوش اداره می‌‌کنند.

وی افزود: بخش عمده‌ای از این سایتها مردمی و خودجوش هستند اما طبیعتاً از آنها حمایت می‌کنیم تا طبق چارچوبها و قواعد فضای مجازی قادر به ادامه فعالیت باشند.

سردار آزادی درباره اینکه آیا پیام‌رسان سلام قابلیت تبدیل شدن به پیام‌رسانی ملی در قالب چارچوبهای تعریفی شورای عالی فضای مجازی را خواهد داشت، گفت: پیام‌رسان «سلام» از نظر فنی ظرفیتهای لازم را دارد تا به عنوان پیام‌رسانی ملی مطرح شود زیرا قابلیتهای تلگرام و اینستاگرام را به صورت یکجا دارد و اگر پهنای باند لازم در اختیار آن قرار گیرد، می‌تواند در قامت پیام‌رسان ملی خودش را عرضه کند.

وی با بیان اینکه پیام‌رسان سلام در حال حاضر حدودا نیم میلیون نفر کاربر دارد، عنوان کرد: سلام، پیام‌رسان مارک‌داری نیست و در حالیکه مرکز فضای مجازی بسیج آن را راه حمایت می‌کند اما الزاما به نام بسیج نیست.

معاون فرهنگی اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین درباره اینکه چه زمانی این پیام‌رسان رونمایی رسمی می‌شود؟، گفت: نمی‌توانم زمانی را اعلام کنم اما به دنبال افزایش ظرفیتهای فنی هستیم.

اخیراً موسسه «We Are Social» که در زمینه اینترنت فعالیت دارد، پژوهشی انجام داده که آمار جزئیات استفاده از اینترنت در نقاط مختلف دنیا و همچنین شبکه‌های اجتماعی و رتبه‌بندی استفاده از آنها رادر دنیا ارائه کرده است.طبق این گزارش در حال حاضر 3.7 میلیارد نفر در دنیا کاربر اینترنت هستند.از سوی دیگر ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی در دنیا نیز به 36 درصد رسیده است.
نکته قابل توجه در زمینه شبکه‌های اجتماعی آنکه فیس‌بوک در صدر شبکه‌های اجتماعی محبوب دردنیا قرار دارد. دیگر شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده ایرانیان مانند واتس‌اپ، اینستاگرام و توییتر در رتبه‌های سوم، هشتم و دهم قرار دارند. در این لیست هیچ نام و نشانی از تلگرام نیست که در حال حاضر بیشترین استفاده ایرانیان را به خود اختصاص داده است. (منبع:صبح نو)

دبیر شورای عالی فضای مجازی از تعیین نقش دستگاههای اجرایی و حکومتی در مصوبه حمایت از شبکه های اجتماعی و پیام رسانهای داخلی خبر داد و گفت: این مصوبه در جلسه فردا شورا، نهایی می شود.

ابوالحسن فیروزآبادی در گفتگو با خبرنگار مهر، از برگزاری جلسه شورای عالی فضای مجازی در روز شنبه (فردا) خبر داد و گفت: دستور کار این شورا، تصویب نهایی طرح ساماندهی شبکه های اجتماعی و پیام رسانهای موبایلی است.

وی با اشاره به اینکه ابعاد مختلف این طرح در جلسات گذشته شورای عالی فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفته است، اظهار امیدواری کرد که در جلسه آتی شورای عالی فضای مجازی، این طرح تکمیل و مصوب شود.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به حمایت از ایجاد و توسعه شبکه های اجتماعی و پیام رسانهای موبایلی در داخل کشور به عنوان یکی از موضوعات مدنظر در این طرح، خاطرنشان کرد: در این مصوبه، اعمال مکانیزم های حمایتی و تشویقی برای راه اندازی و توسعه پیام رسان های داخلی و شبکه های اجتماعی، برای هر دستگاه تعیین شده است.

فیروزآبادی خاطرنشان کرد: به این معنی که هر دستگاه اجرایی و حکومتی که با این موضوع مرتبط هستند به نوعی در این مصوبه نقش دارند. به بیان دیگر، در مصوبه ساماندهی شبکه های اجتماعی و پیام رسانها، نقش وزارتخانه های ارتباطات و ارشاد، سازمان صداو سیما، قوه قضاییه و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری، مشخص شده است.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به اینکه در نقشی که برای این سازمانها تعیین شده، هرکدام می توانند مکانیزم های حمایتی و تشویقی را در قبال شبکه های اجتماعی و پیام رسانها به کارگیرند، گفت: برای مثال در این تقسیم کار، معاونت علمی ریاست جمهوری، با توجه به اینکه در بحث شرکتهای دانش بنیان تمرکز دارد، می تواند در این زمینه برای شرکتهای حوزه شبکه های پیام رسان موبایلی مجوز صادر کند.

وی ادامه داد: در همین حال وزارت ارتباطات می تواند در بحث صدور پروانه فعالیت و اتصال این شرکتها به شبکه ارتباطی کشور وارد شده و وزارت ارشاد می تواند در حوزه تبلیغات این پیام رسانها، ابزار حمایتی در اختیارشان قرار دهد.

فیروزآبادی گفت: به طور کلی یک تقسیم کار ملی برای ساماندهی پیام رسانهای موبایلی و شبکه های اجتماعی در کشور انجام شده است و این مصوبه در جلسه روز آینده شورای عالی فضای مجازی، نهایی می شود.

مشاور معاون علمی وفناوری رئیس‌جمهور گفت: توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به آن دسته از پیام‌رسانهای داخلی که تعداد کاربران فعال آنان به یک میلیون نفر برسد یک میلیارد تومان کمک بلاعوض تعلق خواهد گرفت.

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ پرویز کرمی با بیان اینکه ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی در نظر دارد به منظور توسعه و ارتقاء صنعت بومی در بخش سامانه‌های پیام‌رسان داخلی و گسترش کاربری آنها حمایت ویژه‌ای را از آنها داشته باشد، اظهار کرد: این ستاد از آن دسته پیام‌رسان‌های داخلی بخش خصوصی که توانسته‌اند با ایجاد سامانه و بستر مناسب در جذب مخاطبان و کاربران ایرانی به صورت موفق عمل کنند حمایت ویژه به عمل می‌آورد.

مشاور معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت و نقش روزافزون سامانه‌های پیام‌رسان در برقراری و تسهیل ارتباطات بین افراد جامعه و نظر به نقش نوینی که این سامانه‌ها در ایجاد شبکه‌های اجتماعی مؤثر در سطح جامعه ایفا می‌کنند همچنین با عنایت به فعالیتهای ارزنده و قابل توجهی که تا به حال تعدادی از شرکتها و مجموعه‌های داخلی در ایجاد پیام‌رسان بومی داشته‌اند این حمایتهای بلاعوض در نظر گرفته شده است.

وی نحوه این حمایتها را در سه بخش عنوان کرد و توضیح داد: به آن دسته از پیام‌رسانهای داخلی که تعداد کاربران فعال آنان به یک میلیون نفر برسد یک میلیارد تومان کمک بلاعوض تعلق خواهد گرفت.

کرمی گروه دومی که از این حمایتها برخوردار هستند را آن دسته از پیام‌رسانهای داخلی که تعداد استفاده‌کنندگان آنان از یک به دو میلیون نفر افزایش یابد، یک میلیارد تومان دیگر کمک بلاعوض تعلق می‌گیرد. 

دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی دیگر گروه مورد حمایت این طرح را آن دسته از پیام‌رسانهای داخلی خواند که تعداد استفاده‌کنندگان فعال آنها از دو به پنج میلیون نفر افزایش یابد؛ به این دسته نیز یک میلیارد تومان دیگر کمک بلاعوض تعلق خواهد گرفت.

وی افزود: ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری موضوعاتی از قبیل طراحیها، پیاده‌سازی و زیرساختهای فنی را برای احراز به عنوان پیام‌رسان داخلی بخش خصوصی و بومی مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار می‌دهد.

هشدارهای مربوط به استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی دیگر محدود به اشخاص نیست، استفاده نادرست از این شبکه‌ها کار را به جایی رساندکه دادستان کل کشور بخشنامه‌ای را ابلاغ کرد که در آن تاکید شده تبادل اطلاعات نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی ‌‌ممنوع است؛ چراکه به اعتقاد کارشناسان، سرقت اطلاعات و جاسوسی در شبکه‌های اجتماعی مساله‌ای جدی است که در کشورمان کمتر به آن توجه می‌شود.
‌‌استفاده از شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده، اما آموزش‌های لازم در این خصوص جدی گرفته نمی‌شود به همین خاطر بسیاری از شهروندان ناخواسته گرفتار مشکلاتی می‌شوند که استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی برای آنها به ارمغان می‌آورد، مشکلاتی مانند کلاهبرداری، سرقت اطلاعات، اخاذی و توهین.

تهدیدهای استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی به این موارد محدود نمی‌شود، زیرا افرادی که در پشت پرده شبکه‌های اجتماعی خارجی حضور دارند با تحلیل اطلاعات منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند نبض بازار و اقتصاد کشور را در دست بگیرند. اما این همه تهدیدهای استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی نیست؛ زیرا ندانم‌کاری برخی مدیران دستگاه‌های اجرایی سبب شده شبکه‌های اجتماعی حکم جاسوسانی را پیدا کنند که بدون کمترین زحمت به اطلاعات محرمانه نهادهای اجرایی دست پیدا می‌کنند موضوعی که دادستان کل کشور را مجبور به واکنش کرده است.

ابلاغیه‌ای ضروری

استفاده نادرست نهادهای اجرایی کشور از شبکه‌های اجتماعی خارجی سرانجام سبب شد دادستان کل کشور بخشنامه‌ای را صادر کند که در آن تاکید شده نهادهای اجرایی نباید از شبکه‌های اجتماعی خارجی برای تبادل اطلاعاتشان بهره ببرند.

عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون قضایی دادستان کل کشور در این باره تاکید کرده تبادل اطلاعات نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی بر اساس بخشنامه دادستان‌ ممنوع شده‌. آن طور که او توضیح داده‌ بر اساس ابلاغیه ‌حجت‌الاسلام منتظری دادستان کل کشور،‌ نهادهای اجرایی از به‌ کارگیری شبکه‌‌های اجتماعی خارجی مانند تلگرام برای اشتراک‌گذاری اطلاعات سازمانی، اطلاع‌‌رسانی و انجام امور روابط عمومی و سایر بهره‌‌برداری‌‌های اداری باید خودداری کنند.

این بار اولی نیست که بخشنامه‌هایی در این باره صادر می‌شود، چراکه مدتی پیش نیز از سوی مرکز مدیریت راهبردی ریاست جمهوری به همه سازمان‌ها و نهادهای اجرایی بخشنامه‌ای ابلاغ شده بود که در آن بر‌‌ ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های شبکه‌های اجتماعی خارجی تاکید شده بود، اما چون برخی نهادهای اجرایی به این بخشنامه توجه نکردند‌، دادستانی‌ بخشنامه‌ای جدید را در این خصوص ابلاغ کرده است.

آن طور که خرم‌آبادی به ایرنا توضیح داده با توجه به این که شبکه‌های اجتماعی خارجی موجب در اختیار گذاشتن اطلاعات مبادله شده و کنترل وسیله پیام‌رسان می‌شود، دادستانی این بخشنامه را صادر کرده است.

منافع ملی در خطر

کنترل پیام‌های مبادله شده در شبکه‌های اجتماعی تنها دلیلی نیست که به صدور چنین بخشنامه‌ای منجر شده،‌ نباید فراموش کرد که دسترسی به اطلاعات و داده‌پردازی از سوی شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به خطر افتادن منافع کشور منجر شود.

‌‌معاون قضایی دادستان کل کشور‌ ‌با اشاره به این که‌ مواد 733 و 731 قانون مجازات اسلامی هرگونه اقدام عمدی و غیرعمدی دسترسی اطلاعاتی بیگانگان را جرم تلقی کرده، گفته است لذا همه کارکنان و مدیران نهادهای اجرایی براساس این بخشنامه حق استفاده از شبکه‌های اجتماعی بیگانه را ندارند.

‌او درباره این که آیا این موارد برای روابط عمومی‌ها و مسئولان قضایی هم مصداق دارد، نیز گفته‌ مجموعه قوه قضاییه هم باید این موارد را مد نظر داشته باشد و از شبکه‌های اجتماعی خارجی برای تبادل اطلاعات نباید استفاده کند.

مصرف امنیتی و سیاسی

اطلاعات رد و بدل شده در شبکه‌های اجتماعی داده‌های پر ارزشی است که تحلیلگرانی که در پشت پرده شبکه‌های اجتماعی قرار دارند با بررسی آنها می‌توانند سرنوشت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور را تغییر دهند.

عزیز نجف‌پور، پژوهشگر حوزه فضای مجازی نیز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید وقتی سازمان‌ها و نهادهای اجرایی از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند، امکان فاش شدن اطلاعات و داده‌های آنها وجود دارد.

به گفته او، علاوه بر این صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی با استفاده از فناوری، اطلاعاتی را که به دست می‌آورند تحلیل کرده و از این طریق می‌توانند منافع ملی کشور مورد هدفشان را به خطر بیندازند‌.

در واقع مسئولان و کارمندان نهادهای اجرایی باید بدانند هنگام به اشتراک گذاشتن مدرک، نامه و اسناد در شبکه‌های اجتماعی خارجی علاوه بر طرف مقابلشان شخص سومی نیز به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کند، شخصی که برای رسیدن به اهدافش خیلی راحت از آنها سوء استفاده می‌کند یا حاضر است آنها را بفروشد.‌ آن طور که نجف‌پور می‌گوید ‌گردانندگان شبکه‌های اجتماعی خارجی از طریق تحلیل اطلاعات موجود در این شبکه‌ها ذائقه کاربران را تشخیص داده و به این شکل بازار آن جامعه را در دست می‌گیرند‌.

رایگان اما خطرناک

تسلط بر اقتصاد و بازار کشور تنها خطراتی نیستند که در این بین وجود دارند؛ چراکه مالکان این شبکه‌ها از اطلاعات کاربران برای مصارف سیاسی و امنیتی نیز استفاده می‌کنند‌.

مساله مهم دیگری که کاربران باید هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی به آن توجه کنند این است که چرا گردانندگان شبکه‌های اجتماعی حاضر شده‌اند چنین خدمات پرهزینه‌ای را رایگان در اختیار آنها بگذارند.

دکتر علیرضا حسن‌زاده، مدیر گروه مدیریت فناوری و اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند که کاربر آگاه فردی است که انگیزه چنین خدمات رایگانی را تحلیل کند، چراکه تبادل اطلاعات بین دو شخص جنبه مثبت قضیه است‌. آن طور که او می‌گوید، صاحبان شبکه‌های اجتماعی با تحلیل محتوا و اطلاعاتی که اشخاص مختلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند می‌توانند برای رسیدن به اهداف سیاسی خود بهره برده و برای کشور مورد نظرشان مشکلات زیادی را ایجاد کنند‌.

جاسوسان جدید

هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی خارجی کمتر کاربری به این فکر است که پشت پرده و هدف نهایی گردانندگان شبکه‌های اجتماعی چیست، اگر غیر از این بود کارمندان و مسئولان نهادهای اجرایی کشور هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی دقت بیشتری از خود نشان می‌دادند و به اطلاعات محرمانه کشور چوب حراج نمی‌زدند.

مدیر گروه مدیریت فناوری و اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی می‌توانند از این ابزار به عنوان جاسوس استفاده کرده و اطلاعات مورد نیازشان را به آسانی به دست بیاورند‌. آن طور که او می‌گوید محدودیت حضور مسئولان و کارمندان نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی محدود به کشورمان نمی‌شود و کشورهای دیگر نیز هستند که برای این گروه‌ها محدودیت ایجاد کرده‌اند.

با توجه به اظهارنظر کارشناسان و مسئولان باید یادآور شد که برای کاهش سرقت اطلاعات از سوی صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی بهتر است مسئولان برای همه‌گیر شدن یک شبکه اجتماعی داخلی سرمایه‌گذاری بیشتری کنند؛ زیرا وقتی شبکه‌های اجتماعی داخلی بتوانند با نمونه‌های خارجی خود رقابت کنند کاربران دلیل کمتری برای حضور در شبکه‌های اجتماعی خارجی خواهند داشت. علاوه بر این به نظر می‌رسد هنوز بسیاری از شهروندان و مسئولان در نهادهای اجرایی کشور از شیوه درست استفاده از شبکه‌های اجتماعی آگاهی ندارند به همین دلیل برای آموزش و بالا بردن سواد رسانه‌ای شهروندان و مسئولان نیز باید برنامه‌های آموزشی مناسبی را تدارک دید.

مهدی آئینی - جام جم

نرم‌افزار«سروش» یک پیام رسان ایرانی است که می‌خواهد با امکانات تازه‌اش مخاطبان وطنی را به خود جذب کند. نرم افزاریکه دستپخت جمعی دانشجویان دانشگاه شریف است و امید و آرزوهای زیادی برایش دارند.

مجله مهر: نرم‌افزارهای پیام‌رسان از وقتی سروکله‌شان به تلفن‌های همراه پیدا شد، کاربران را حسابی گرم خودشان کردند و هربار با امکانات تازه‌ای آنها را شگفت زده کردند. نرم افزارهایی که حالا طوری میان مردم جا باز کرده‌اند که گویا زندگی بدون آنها برای کاربرانشان غیرممکن شده‌است. اما میان بحبوحه نرم‌افزارهای پیام رسان قدرتمند خارجی،‌ عده‌ای از دانشجویان و فارغ التحصیلان دغدغه‌مند دانشگاه شریف گروهی تشکیل داده‌اند و نرم‌افزار پیام‌رسان «سروش» را راه انداخته‌اند. نرم افزار تازه وارد و خوش دستی که بچه‌ها امید دارند باتوجه به امکانات بومی و تازه‌ای که قرار است ارائه کند میان کاربران ایرانی خود حسابی جا باز می‌کند. به بچه‌های طراح «سروش» سر زدیم تا از حال و هوایشان باخبر شویم.

دغدغه فرهنگی و فنی داشتیم

نرم‌افزار سروش دقیقا یکسال قبل و در بهمن ۹۴ نسخه آزمایشی خود را به بازار عرضه کرد و تاکنون نزدیک به ۷۰۰‌هزار کاربر فعال دارد و حالا قرار است تا پایان زمستان امسال به طور رسمی رونمایی شود. «سیدجعفر خورشاد» مدیر پروژه سروش درباره شکل‌گیری سروش و تیم سازنده‌اش می‌گوید:« یک عده از دوستان دغدغه فرهنگی داشتند و عده‌ای هم دغدغه فنی داشتند و حس می‌کردند که یک پیام‌رسان می‌تواند امکاناتی داشته باشد که متناسب با نیازهای بومی باشد که هیچکس به جز یک پیام‌رسان داخلی نمی‌تواند آن را ارائه دهد. به همین خاطر حدود ۲۰ماه پیش پروژه پیام رسان داخلی سروش کلید خورد و دقیقا یکسال پیش نسخه آزمایشی آن ارائه شد. از تابستان امسال به خاطر حمایت‌های سازمان فضای مجازی نرم‌افزارهای داخلی دیگری هم وارد کار شدند تا در این زمینه فعالیت کنند.»

در تولید پیام‌رسان نباید از رقابت جا ماند

در رقابت تنگاتنگ نرم‌افزارهای خارجی سروش می‌خواهد با قدرت وارد شود و کاربران ایرانی را باتوجه به امکانات بومی و خاص خود حسابی شگفت زده کند. آقای خورشاد درباره این رقابت تنگاتنگ میان نرم‌افزارهای پیام‌رسان می‌گوید:« مهم‌ترین کار در پیام‌رسانی توسعه آن است. یک زمانی فروش تلگرام به گوگل مطرح شد و ظرف یک هفته نرم‌افزار واتس آپ هم نسخه تحت وب خودش را عرضه کرد تا در این مورد جا نماند. بازار خیلی رقابتی‌ست. شما در تولید چنین برنامه‌هایی وقتی می‌بینید یک ابزاری را مردم معموالا استفاده می‌کنند و بین آنها جاافتاده‌است؛ شما هم مجبورید آن را ارائه بدهید. نکته دیگر هم این است که وقتی مردم به یک سبک عادت کرده‌اند شما نباید این عادت را بهم بزنید. چون ارتباط نمی‌گیرند.»

پیام‌رسان داخلی می‌تواند امکانات بیشتری نسبت به خارجی‌ها ارائه می‌کند

ضرورت داشتن یک پیام‌رسان داخلی و اینکه اصلا چرا باید پیام‌رسان داخلی داشته‌باشیم؟ و  یک پیام‌رسان داخلی چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟ سوالی ست که احتمالا آقای خورشاد و تیم کاری‌ سروش بارها به آن جواب داده‌اند و حالا آقای خورشاد جواب آن را به ما نیز می‌گوید:« برای این موضوع دلایل زیادی وجود دارد. به طور مثال ۲۰درصد پهنای باند ما را تلگرامی که سرورهایش در ایران نیست اشغال می‌کند. یکی از دعواهای این روزهای مسئولین ما با تلگرام این است که باید سرورهایش را به ایران بیاورد. مردم ما باید برای استفاده از تلگرام باید اینترنت بخرند. اما اگر پیام‌رسان داخلی باشد و یا سرورهای پیام رسان داخل کشور باشد دیگر سرویس اینترنت داخلی می‌تواند کار پیام رسانی را انجام دهد.آن شرکتی هم که ما از او اینترنت می‌خریم خودش باید از جای دیگری اینترنت بخرد. اما اگر شما به سرویس خودش متصل شوید دیگر لازم نیست پول اینترنت خارجی را زیاد بدهید. تلگرام در این دوسال ۲۰درصد حجم اینترنت کاربرانش را به طور میانگین مصرف می‌کند. این درحالی ست که آپارات بعد از سالها تلاش توانسته به حجم ۱۷درصد برسد. نکته بعد برای لزوم داشتن یک پیام رسان داخلی این است که پیام‌رسان‌های خارجی نمی‌توانند امکان‌های بومی عرضه کنند. به طورمثال نمی‌توانند سرویس‌های مبتنی بر مکان مثل سرویس‌ نزدیک‌ترین شعبه بانک،رستوران،سینما و یا سرویس‌های زیرساختی مثل سرویس پرداخت ارائه کنند که پیام‌رسان داخلی می‌تواند این خدمات خوب را به کابرانش ارائه کند.»

در سروش امکانات زیادی را تجربه می‌کنید

بچه‌های سروش معتقدند تلگرام و نرم‌افزارهای پیام‌رسان رقبایشان هستند اما آنها نسخه ایرانی و کپی شده هیچ‌کدام از نرم‌افزارهای مشهور نیستند. چون امکاناتی را ارائه می‌دهند که رقبایشان تاکنون نداشته‌اند و حالا می‌خواهند در این رقابت تلاششان را برای جذب مخاطب انجام دهند:«پیام‌رسان‌ها همگی یک‌سری مختصات مشترک دارند آن پیغام رساندن‌است. اما درکنارش ویژگی‌های دیگری وجود دارد. به طور مثال امکان داشتن کانال را خیلی از نرم‌افزارها نداشتند و حتی هنوز ندارند. اما وقتی در تلگرام استقبال صورت می‌گیرد عده زیادی به سمتش می‌روند. امکان گفتگوی صوتی را نیز این‌بار تلگرام ندارد که بقیه دارند. ما در سروش تماس صوتی بسیار با کیفیت داریم طوری که برایش ادعا هم می‌کنیم. حتی شما در سروش می‌توانید با تلفن ثابت تماس برقرار کنید. کانال‌های ما نیز دوطرفه‌است که کار را برای ادمین و کاربران راحت‌تر می‌کند. در کانال‌های تلگرامی کاربر پیام را برای ادمین ارسال می‌کند. ادمین اگر خوشش آمد پیام را در کانال کپی می‌کند. اما در کانال ما به صورت تحریریه‌ای ست اگر ادمین خوشش آمد می‌تواند تایید کند و مستقیما منشر شود. شما برای خرید باید بروید و حساب بانکی و مشخصاتتان را در یک سایت پذیرنده وارد کنید. اما با همکاری فروشگاهها در سروش می‌توانید اگر از جنسی خوشـتان آمد فقط یک دکمه بزنید و آن را بخرید. هم کار راحت‌تر می‌شود و هم اینکه دردسرکاربر به لحاظ رمز دوم و شماره کارت حذف می‌شود.»

سال بعد ۱۰ میلیون کاربر خواهیم داشت

سروشی‌ها امید زیادی به نرم‌افزارشان دارند و معتقدند باتوجه به امکانات بومی که ارائه داده‌اند زمین بازی را به نفع خودشان تغییر داده‌اند و حالا در حال توسعه زیرساخت‌هایشان هستند تا بتوانند کاررا بهتر جلو ببرند و معتقدند برگ برنده‌های زیادی دارند. آقای عیسی ایمان زاده مدیرفنی سروش می‌گوید بچه ها آنقدر به نرم‌افزارشان تعصب دارند که سعی می‌کنند تمام فعالیت‌های پیام‌رسانی‌ روزانه‌شان را در آنجا انجام دهند و معتقد است که اگر سروش به مخاطبانش خوب سرویس بدهد. خیلی زود به سمت سروش حرکت می‌کنند. برای همین همگی پیش بینی می‌کنند که باتوجه به رونمایی رسمی پایان سال و حمایت‌های ارگان‌های داخلی قطعا سال بعد با بیش از ۱۰ میلیون کاربر خواهند داشت.

جلسه شورای عالی فضای مجازی به ریاست حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری تشکیل شد و بخش های دیگری از سند حمایت از پیام رسان های داخلی در این جلسه مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.

در این جلسه که عصر شنبه برگزار شد، مقرر گردید پیام رسان هایی که بیش از 50 درصد سهام آنها متعلق به ایرانیان باشد و میزبانی آنها نیز در داخل کشور انجام شده، به عنوان پیام رسان های داخلی محسوب شوند.

همچنین در این راستا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز موظف شد تسهیلات موثر کم بهره و همچنین امکان عرضه خدمات الکترونیک عمومی همچون دولت الکترونیک و خدمات بانکی و شهری را ارائه و در جهت تامین زیرساخت های شبکه ای و ذخیره سازی به آنها کمک کند.

عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: آموزش و پرورش باید به هر طریقی جلوی ورود پیام‌رسان‌های خارجی به مدارس را براساس ابلاغیه قانونی بگیرد؛ متأسفانه شاهدیم معلم، دانش‌آموز را مکلف می‌کند تا تکالیف خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی دریافت کند.

به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا»؛ رسول جلیلی در برنامه‌ای تلویزیونی درباره «الزامات جدید مصوب شورای عالی فضای مجازی برای فعالیت شبکه‌های اجتماعی در کشور» با بیان اینکه آنچه تحت عنوان الزامات فعالیت شبکه‌های اجتماعی در جلسات اخیر شورای عالی فضای مجازی مطرح شده از تابستان مطرح بوده است، اظهار کرد: در واقع این الزامات دنبال مهاجرت از وضع موجود به سمت مطلوب است و و در این فاصله زمانی دنبال ایجاد آمادگی در سطح دولت، دانشگاه‌ها و صنعت بودیم.

امکان تولید و مالکیت پیام‌رسانهای بومی

وی با اشاره به اینکه مالکیت، تولید و میزبانی شبکه‌های پیام‌رسان‌های اجتماعی باید داخلی باشد تا قادر به اعمال سیاستهای تدوین شده برای آنها باشیم، ابراز کرد: گمان می‌کنیم با توجه به صنعت موجود و نخبگان کشور، قطعاً امکان تولید و مالکیت داخلی پیام‌رسانها را داریم؛ با تجربه‌ای که از پروژه‌های مختلف در زمینه خدمات الکترونیکی نظیر کارت سوخت داریم، قطعا می‌توانیم تولید و میزبانی را در داخل کشور داشته باشیم.

این کارشناس فضای مجازی درباره الزامی که شورای عالی فضای مجازی برای ادامه فعالیت شبکه‌های خارجی در فضای مجازی ایران وضع کرده است نیز گفت: این مصوبه در ارتباط با مورد خاصی مطرح شد که همه اعضا به این نتیجه رسیدند اتفاقات خیلی بدی در بستر یک پیام‌رسان می‌افتد و هیچگونه مسئولیتی برای انتقال محتوا در آن وجود ندارد.

جلیلی افزود: در این پیام‌رسان که بسیار فراگیر بین مردم کشور است، گاهی شاهدیم هر کسی شایعه و دروغی نسبت به شهروندان و مسئولان نشر می‌دهد و قوه قضائیه هم که باید صیانت از حریم و حقوق شهروندان را داشته باشد، دستش بسته است.

وی با بیان اینکه در این راستا قرار شد تا هر کسی تولید محتوایی از طریق پیام‌رسان مورد نظر انجام می‌دهد، حداقل مسئولیت تولیداتش را به واسطه سیم‌کارتی که در اختیار دارد بپذیرد، گفت: چنین اقدامی با توجه به وجود بیش از 10 میلیون سیم‌کارت ناشناس و گمنام در کشور، صورت می‌گیرد.

این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی همچنین در ارتباط با وجود نماینده حقوقی پیام‌رسانها و شبکه‌های اجتماعی خارجی فعال در کشور هم تصریح کرد: این موضوع طرحی است که در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گرفت و کلیات آن در جلسه قبل با اجماع اعضاء تصویب شد اما با تصویب جزئیات می‌توانیم قوانین جدید را از طریق روزنامه رسمی منتشر کنیم.

وی با تأکید بر اینکه چهار سالی می‌شود حلقه مفقوده شبکه ملی اطلاعات را داریم، متذکر شد: این شبکه که قرار است تضمینی بر دسترسیهای ما به شبکه باشد و در شرایطی که اگر اینترنت را روی ما بستند، بتوانیم ارتباطاتمان را حفظ کنیم؛ نیمی از پهنای باند خریداری شده کشور در حال حاضر صرف پیام‌رسانهای خارجی می‌شود به این شکل که پیامها ابتدا باید به سرورهای خارج از کشور برود و بعد به سمت مقصد که ممکن است کاربری در فاصله نیم‌متری ما هست، بازگردد.

آموزش و پرورش جلوی ورود پیام‌رسانهای خارجی به مدارس را بگیرد

این کارشناس فضای مجازی با درخواست از وزارت آموزش و پرورش و تمامی دست‌اندرکاران نظام آموزشی کشور نظیر شورای عالی آموزش و پرورش متذکر شد: به هر طریقی شده جلوی ورود پیام‌رسانهای خارجی به مدارس را بگیرید؛ در این زمینه قانون وجود دارد و ابلاغ کردیم که استفاده از پیام‌رسانهای خارجی بین دانش‌آموزان با سیستم تحصیلی، اولیا و مربیان و دانش‌آموزان با دانش‌آموزان ممنوع است اما متأسفانه امروز شاهد هستیم معلم، دانش‌آموز را مکلف می‌کند تا تکالیف خود را از طریق شبکه اجتماعی دریافت کند.

وی افزود: به بهانه تکلیف، کودک را وارد شبکه اجتماعی می‌کنیم و در معرض مخاطرات فضای مجازی قرار می‌دهیم؛ علی‌رغم اینکه زمانی با چنین رویه‌ای برخورد می‌شد و والدین برای اینکه کودکانشان از این فضا به دور باشند هر کاری می‌کردند اما الان به امر معلم این اتفاق می‌افتد و این موضوع فاجعه علمی است.

جلیلی با بیان اینکه کوتاهیهای صورت گرفته در زمینه توسعه پیام‌رسانهای داخلی مدارس با وجود تمامی توانمندیها، موجب شده تا این فضا به وجود آید، گفت: اما ظاهراً عزم و همت توسعه این بخش وجود ندارد.

وی همچنین یکی از بخشهای فعال و صاحب‌نظر در عرصه مقابله با مخاطرات فضای مجاری را کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه دانست که اصلی‌ترین نهاد در این زمینه است اما به نقل از دبیر این کمیته شنیده می‌شود که بعضی اوقات، جلسات این شورا به حد نصاب نمی‌رسد و حتی در برخی جلسات اختلاف‌نظرهایی بر سر موضوعاتی به وجود می‌آید که مقابل هنجارها و مسائل ایرانی اسلامی ماست.

ناحساس بودن ایران به فیلترشکن و VPN

این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه مسائل بزرگ و پیچیده‌ای در قالب فعالیتهای این کمیته و ارکان ملی فضای مجازی وجود دارد که باید به داد آن برسیم، اذعان کرد: یکی از موضوعات مهم حال حاضر، فیلترشکن و VPNها هستند.

وی با تأکید بر اینکه هیچ کشوری به اندازه ما در دنیا نسبت به فیلترشکن ناحساس نیست و ما آن را رها کرده‌ایم، تصریح کرد: به هر طریقی شده و هرجا توانستیم داد و فریاد خودمان را زده‌ایم؛ اگر بخشهایی نظیر سفارتخانه‌ها و بانکها به آن نیاز دارند باید بیایند و درخواست VPN قانونی دهند.

شناخت کافی از ناامنی شبکه‌های اجتماعی وجود دارد

در ادامه این برنامه رضا تقی‌پور؛ وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز درباره الزامات فعالیت شبکه‌های اجتماعی در کشور اظهار کرد: با وجود ظرفیت و استعدادهای فراوان در کشور می‌توانیم پیام‌رسانهایی بومی داشته باشیم؛ سیاستهای تصویبی شورای عالی فضای مجازی شامل حفظ و صیانت از هویت دینی و ملی، اعتمادسازی و صیانت از حریم خصوصی، توسعه و تسهیل تولید محتوای داخلی، امکان ذخیره‌سازی اطلاعات داخل کشور (داده‌های حجیم) و نهایتا اینکه سیاستها بتوانند قابلیت پیشگیری از جرائم و اعمال قوانین کشور را داشته باشد.

وی درباره ضرورت انتقال داده‌ها به داخل کشور گفت: کاربران در حال حاضر یک بار هزینه اینترنت می‌پردازند در صورتیکه داده‌های آنها در مراکز داده کشورهای کانادا، امریکا و دیگر کشورها ذخیره می‌شود و کاربر باید مجدداً هزینه‌ای بپردازد تا اینکه بتواند داده‌های خودش را دریافت کند.

تقی‌پور گفت: وقتی مراکز داده در داخل کشور باشد، باعث فراهم شدن اشتغال در داخل کشور می‌شود و از نظر اقتصادی هم صرفه‌هایی را به همراه خواهد داشت و پهنای باند به درستی مصرف خواهد شد.

برگزاری کُند جلسات شورای عالی فضای مجازی

وی افزود: خوشبختانه امروز شناخت کافی از ناامنیها و جرایم و تخلفات موجود در فضای شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسانهای خارجی وجود دارد و مدیریت آن در لایه‌های مختلف و با فراهم شدن شبکه ملی اطلاعات و تشکیل زیرساختهای لازم قابل انجام است.

این عضو شورای عالی فضای مجازی گفت: شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسانهای خارجی تصویری که از خودشان نشان داده‌اند، نقض حریم خصوصی است که در ابتدای ورود به فضای آنها شاهد آنها هستیم و اینکه می‌گوییم نماینده حقوقی این پیام‌رسانها باید در داخل کشور باشد به این دلیل است که بعد از اثبات جرم نماینده حقوقی باید پاسخگو باشد که این مدیریت هنوز هم مبهم مانده است.

وزیر اسبق ارتباطات گفت: بسیاری از مواقع تصمیمهایی که گرفته شده است کارشناسانه و براساس منافع ملی نیست اما اساساً تدبیر مقام معظم رهبری در تأسیس شورای عالی فضای مجازی این بود که مسیر کوتاه و مدیریت یکپارچه اعمال شود.

وی خاطر‌نشان کرد: اما در عمل با کندی روال و اختلاف‌نظرها، تشکیل جلسات در فواصل زمانی طولانی مدت روبه‌رو هستیم که باعث شده بسیاری دستورات کار انجام نشده و پشت نوبت روی هم جمع شود.

تقی‌پور اشاره‌ای هم به وضعیت شبکه ملی اطلاعات داشت و ابراز کرد: شبکه ملی اطلاعات پنج ساله شد در حالیکه براساس قانون برنامه پنجم قرار بود بالای 60 درصد خانوارها را تا پایان این برنامه پوشش دهد؛ اکنون برنامه پنجم توسعه تمام شده و دستگاه‌های نظارتی نظیر مجلس باید گزارشی از تحقق بندهای تکلیفی مواد 46 و 47 برنامه پنجم ارائه کنند.

علی شهلا - برای چندمین بار در چهار سال اخیر مجموعه حاکمیت برای فعالیت پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی در ایران، شرط انتقال سرور و اطلاعات به داخل کشور را مطرح می کند. این شرط را نخستین بار به صورت جدی محمد حسن انتظاری، دبیر سابق شورای عالی فضای مجازی مطرح کرد. پس از آن در دوره های مختلف، مسوولان قوه قضاییه، اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی فضای مجازی، فرمانده پلیس و حتی وزیر ارتباطات نیز این شرط را برای پیام رسان ها و به طور خاص تلگرام مطرح کردند.
اما در عمل در چهار سال گذشته هیچ اتفاقی جز تاکید مدیر تلگرام مبنی بر اینکه تحت هیچ شرایطی حاضر به انتقال سرورهایش به ایران نیست، نیفتاده است. هر بار هم پس از تاکید پاول دوروف، مسوولان عقب نشینی کرده و با سکوت یا با اعلام اینکه «هنوز چیزی مصوب نشده است» قضیه را موقتا فیصله داده اند.
بنابراین به نظر نمی رسد تصویب این طرح در شورای عالی فضای مجازی چندان در انتقال سرورهای شبکه های خارجی به ایران موثر باشد. از سوی دیگر در عمل هم این طرح با مشکلات زیادی مواجه است. در درجه نخست بسیاری نسبت به آمادگی دیتاسنترهای موجود در ایران برای میزبانی پیام رسانی مانند تلگرام تردید دارند. از سوی دیگر 10ها پیام رسان و شبکه اجتماعی در خارج از ایران فعال است و قاعدتا امکان استقرار سرورهای همه آنها در داخل میسر نیست.
بنابراین اگر فرض بگیریم در درجه نخست امکان فنی پذیرش تلگرام در ایران میسر باشد و در درجه دوم مدیران این پیام رسان برای این کار قانع شوند، کافی است ایرانی ها مانند کوچ ناگهانی شان از وایبر به تلگرام، سراغ پیام رسان دیگری بروند و دوباره همه چیز از ابتدا شروع شود.
اگر دنبال بهانه برای فیلتر شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها هستیم، کره شمالی نشان داده نیازی به بهانه نیست و به آسانی می توان این کار را انجام داد. در غیر این صورت بهتر است تمرکزمان را بر رفع مشکلات سرمایه گذاران برای راه اندازی پیام رسان های داخلی صرف کنیم.  

دبیر شورای عالی فضای مجازی اعلام کرد: در صورت تصویب جزییات طرح ساماندهی پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی، این شبکه ها برای فعالیت در ایران باید نماینده حقوقی معرفی کرده و سرورهای شان را هم به داخل کشور انتقال دهند.
فناوران- ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی روز گذشته در سیزدهمین کنفرانس بین المللی روابط عمومی حضور یافت و به تشریح وضعیت ثبت نام کانال های تلگرامی و مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی برای ساماندهی پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی خارجی پرداخت.
وی گفت: کلیات پیشنهادی از سوی مرکز ملی فضای مجازی درباره فعالیت شبکه های اجتماعی خارجی و شبکه های اجتماعی داخلی به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید.
وی با بیان اینکه این پیشنهاد حاصل اخذ نظر از تمامی فعالان حوزه فضای مجازی و ذی نفعان و دانشگاهیان است، افزود: براساس این پیشنهاد الزاماتی را برای فعالیت شبکه های اجتماعی خارجی در ایران تعیین کرده ایم که در صورت تصویب در شورای عالی فضای مجازی قابل اجرا خواهد بود.
فیروزآبادی گفت: بر مبنای این تصمیم شبکه های خارجی که در ایران فعالیت خواهند داشت، باید نماینده حقوقی داشته باشند و به ثبت برسند. در همین حال باید دیتای خود را به داخل ایران منتقل کنند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه امروزه برخی کشورها مانند چین این الزامات را برای فعالیت شبکه های اجتماعی خارجی در نظر گرفته اند، گفت: حتی در کشوری مانند چین این الزام وجود دارد که شرکت های اقتصادی نیز حق ندارند اطلاعات را از کشور خارج کنند. در این رابطه پیشنهاد ما نیز درخصوص فعالیت شبکه های اجتماعی و پیام رسان خارجی بر این منوال خواهد بود.
فیروزآبادی گفت: در پیشنهاد دیگری موضوع سیاست های تشویقی شبکه های اجتماعی داخلی مدنظر قرار گرفت به این ترتیب که شبکه های ایرانی داخلی با مالکیت ایرانی، نرم افزار داخلی و مدیریت ایرانی شکل بگیرند که بانک اطلاعاتی آنها نیز در داخل ایران خواهد بود.
وی افزود: بر اساس این سیاست های تشویقی چنانچه این شبکه ها تا یک میلیون مشترک داشته باشند، به آنها اجازه تبلیغات خواهیم داد. چنانچه از یک تا سه میلیون مشترک داشته باشند، سازمان های دولتی تبلیغات شان را روی این شبکه ها انجام می دهند و در صورتی که این شبکه ها از سه تا پنج میلیون مشترک داشته باشند، اجازه عرضه خدمات بانکی و دولت الکترونیکی روی آنها صادر می شود. در همین حال این شبکه ها به عنوان شرکت های دانش بنیان تلقی می شود و از مزایای قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان بهره می برد.
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: همچنین برای شبکه های اجتماعی داخلی که بالاتر از ۵ میلیون مشترک داشته باشند، اجازه اتصال به شبکه فراهم خواهد شد و به عنوان اپراتور تلقی می شوند به این ترتیب این شرکت ها می توانند بدون پرداخت هزینه اپراتوری که هم اکنون برای اپراتورهای ارتباطی ۳۰۰ میلیون یورو در نظر گرفته شده است، به عنوان یک اپراتور فعالیت کنند.
فیروزآبادی افزود: این پیشنهادات به شورای عالی فضای مجازی ارایه شده و کلیات آن به تصویب رسیده است.

 شفاف سازی فضای مجازی در آستانه انتخابات
دبیر شورای عالی فضای مجازی درخصوص چالش های فضای مجازی در آستانه انتخابات ریاست جمهوری و مدیریت این فضا گفت: ما تصمیم گرفتیم درباره فعالیت این فضا شفاف سازی صورت بگیرد، از آنجا که بسترهای مناسبی برای استفاده مردم از فضای مجازی فراهم شده است و سرعت اینترنت قابل قبول و ضریب نفوذ بالا و تعرفه مناسب است، نگرانی هایی برای عدم شفافیت لازم برای کسانی که در این فضا فعالیت می کنند، وجود دارد. بر این اساس توصیه شده است تمامی اپراتورهای مخابراتی نسبت به ثبت هویت استفاده کنندگان از این فضا اقدام کنند.
وی ادامه داد: در این زمینه استقبال خوبی صورت گرفته است و در تاریخ تعیین شده شاهد همکاری مردم با اجرای این طرح بودیم. همچنین امیدواریم در مدت زمان باقیمانده با هویت های مشخص و معلوم در کل شبکه مواجه شویم.

 آمار ثبت 700 کانال تلگرامی
فیروزآبادی گفت: تصمیم گرفته شد فعالیت شبهه رسانه هایی که در شبکه های اجتماعی فعالیت می کنند، ساماندهی شود. بر این اساس مقرر شد شبکه هایی که دارای بیش از ۵ هزار مخاطب هستند، اطلاعات هویتی خود را به صورت داوطلبانه در سامانه وزارت ارشاد به ثبت برسانند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: در صورتی که این شبکه ها این اقدام را انجام ندهند، فعالیت آنها غیرقانونی تلقی می شود.
وی با بیان اینکه در این زمینه شاهد استقبال خوبی از فعالان شبهه رسانه ها هستیم، گفت: تا دو روز نخست اعلام شده برای این طرح بالغ بر ۷۰۰ کانال و صفحه اجتماعی دارای بیش از ۵ هزار مخاطب در سامانه وزارت ارشاد به ثبت رسیده است.
فیروزآبادی افزود: برای رسانه هایی که می خواهند به صورت قانونی در کشور فعالیت کنند، این موضوع کفایت می کند و درباره برخورد با شبکه ها و کانال هایی که به صورت غیرقانونی فعالیت خواهند داشت، به موقع تصمیم می گیریم.

 لزوم ارتقای دولت الکترونیکی
دبیر شورای عالی فضای مجازی با انتقاد از وضعیت نامناسب دولت الکترونیکی در ایران و سایت های نهادهای دولتی گفت: سایت های مربوط به ادارات دولتی و دولت الکترونیکی وضعیت نامناسبی دارند و رتبه جهانی ایران در حوزه دولت الکترونیکی سه رقمی است. از این رو ما قصد داریم در برنامه ششم توسعه الزامی داشته باشیم تا جایگاه ایران در حوزه دولت الکترونیکی بهبود یابد و حداقل ۳۰ رتبه ارتقا داشته باشیم.
وی ادامه داد: بخش مهمی از سایت های دولتی به روزرسانی نمی شود و تعداد دامنه های .ir سایت های دولتی کم است. بنابراین در حال مطالعه در مرکز ملی فضای مجازی هستیم تا مصوبه ای را برای شورای عالی فضای مجازی آماده کنیم که سازمان های دولتی از این دامنه استفاده کنند. در این زمینه آمارهایی را به دست آورده ایم، اما برآوردها نشان می دهد که آمار دقیقی از تولید محتوای فارسی در فضای مجازی وجود ندارد، اما از آنجایی که عمده رفتار فضای مجازی را سایت های پرترافیک تعیین می کنند، برآورد می شود ۳۰ تا ۳۵ درصد این سایت ها به زبان فارسی هستند.
فیروزآبادی گفت: هم اکنون نیز الزامی وجود دارد که سازمان های دولتی و دستگاه های اجرایی سرورهای خود را به داخل کشور منتقل کنند و در داخل میزبانی شوند و حتی از دامنه ایرانی استفاده کنند.

حمید نجف - مشتی افراد بدون اخلاق هم هستند که دوربین به دست مشغول رصد حرکات مردمند و کوچک‌ترین رخدادی را دزدکی به تصویر می‌کشند و برای خودشیرینی در کانال‌های بی‌هویت‌تر از خود قرار می‌دهند؛ این افراد فکر نمی‌کنند تصویری که آنان برای چند لحظه خندیدن و دیگر بهره‌برداری نشر می‌دهند؛ می‌تواند چه طبعات بزرگی برای آن افراد حتی خانواده آنان به دنبال داشته باشد!

فلاسفه تعاریف مختلفی برای جهل و نادانی بشر دارند که بد‌ترین نوع آن جهل مرکب است؛ این نوع جهل گونه‌ای از نادانی است که شخص نسبت به آن آگاه نیست؛ می‌پندارد که می‌داند در صورتی که نمی‌داند؛ این شکل از جهل به نوعی خطرناک‌ترین آن هم به حساب می‌آید چراکه این افراد به واسطه قرار گرفتن در این شرایط هیچگاه به سراغ کامل کردن آگاهی و کسب دانستنی‌های جدید نمی‌روند؛ چون خود را نسبت بر همه چیز آگاه می‌دانند؛ این افراد دقیقا‌‌ همان کسانی هستند که راه نا‌صواب را با افتخار طی می‌کنند.

با این مقدمه کوتاه امروز قصد دارم تلنگری به خود و بعضی دیگر از هم وطنانم بزنم که این روز‌ها صدای حضور پررنگشان در شبکه‌های مجازی گوش فلک را کر کرده است.

کاربران؛ ادمین‌های؛ گروه‌ها؛ سوپرگروه‌ها و کانال‌های ریز و درشت تلگرامی؛ دوستانی که بعضا برای جذب بیشتر مخاطب از همه چیز خود می‌گذرند و گاهی برای پذیرش چند کاربر بیشتر به سادگی شرافت و انسانیت خود را زیر پا می‌گذارند.

اگر کمی به عقب برگردیم و به تاریخچه ایجاد این شبکه‌های اجتماعی مراجعه کنیم؛ درمی‌یابیم که میل به ایجاد زندگی اجتماعی و همگرایی در ما؛ همچون بعضی از حیوانات امری ذاتی و طبیعی است از این رو این گرایش در تشکیل نطفه اولیه شبکه‌های اجتماعی نقش بسزایی داشته است؛ پیوند و تداوم این زنجیره هم در دنیا از طریق مشارکت و علاقمندی به تعاملات گروهی و رسیدن به اشتراکات انسانی در موضوعات مختلف تقویت شده است.

این بستر با هدف پیوند دادن عمیق تفکرات انسانی و به منظور ایجاد وحدت و یکپارچگی و تلاشی جمعی برای مقابله با چالش‌ها و ناهنجاری‌های ریز و درشت اجتماعی ایجاد شده؛ هدفی که بعضی از ما امروز به نوعی آن را به حاشیه رانده‌ایم و به جای ترویج اخلاق و فرهنگ صحیح این امکان را به محلی برای نشر تفکرات پوسیده خود و بسط ناهنجاری‌های اجتماعی جدید بدل کرده‌ایم.

کاربران امروز این شبکه‌ها در کشور را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

برخی از سیاسیون و طرفداران آن‌ها که به جای نشر اندیشه‌های خود این فضا را آلوده به تشدید اختلاف و دشمنی نموده‌اند و در این بین برای تخریب رقیب از هیچ چیز دریغ نمی‌کنند؛ میدان جنگی ساخته‌اند؛ که سلاح آن تهمت؛ افترا و دروغ است؛ بعضی از این قشر برای کسب قدرت و یا حتی تداوم آن هر کاری می‌کنند آن هم جلوی چشم مخاطب میلیونی که هر چند سال یکبار برای بقا نیازمند رایشان هستند؛ این دوستان فکر نمی‌کنند که دود ناشی از این دعوا‌ها و تخریب‌ها نهایتا به چشم خودشان خواهد رفت.

دسته دیگر را سیل عظیم جوانان بخت برگشته‌ای تشکیل می‌دهد که دغدغه‌ای جز اشتغال؛ کسب پول؛ گرایش به جنس مخالف و همچنین بطالت و وقت گذرانی ندارند؛ کاربران این دسته معمولا جز دست به دست کردن مشتی جوک؛ تصاویر مستهجن و حکایت‌های غیراخلاقی ندارند؛ بدون آنکه به عمق کار خود واقف باشند؛ نسبت به ثبت انواع و اقسام چرندیات در کانال‌های خود و ارسال آن به گروه‌های دیگر اقدام می‌کنند.

در این بین البته مشتی افراد بدون اخلاق هم هستند که دوربین به دست مشغول رصد حرکات مردمند و کوچک‌ترین رخدادی را دزدکی به تصویر می‌کشند و برای خودشیرینی در کانال‌های بی‌هویت‌تر از خود قرار می‌دهند؛ این افراد فکر نمی‌کنند تصویری که آنان برای چند لحظه خندیدن و دیگر بهره‌برداری نشر می‌دهند می‌تواند چه طبعات بزرگی برای آن افراد حتی خانواده آنان به دنبال داشته باشد. در این میان متاسفانه گاه ما هم به راحتی این محتویات دروغ را بین خود دست به دست می‌کنیم و خواسته و ناخواسته وارد بازی خطرناک؛ بردن آبروی مردم می‌شویم.

آیا این افراد درک نمی‌کنند که در صورت شیوع این بیماری ممکن است سوژه بعدی شبکه‌های اجتماعی خانواده  خودشان باشند؟

آیا این دوستان نمی‌دانند که محتوای فاسدی که آنان روانه این فضا می‌کنند می‌تواند به فاصله چند کلیک ساده به دست خانواده و فرزند خودشان برسد؟

آیا این عده نمی‌دانند آلودگی این فضای مجازی تا چه اندازه می‌تواند در انحطاط اخلاقی مردم یک کشور نقش داشته باشد؟

آیا درک نمی‌کنند نهایتا زندگی در یک جامعه آلوده می‌تواند چه صدمات جبران ناپذیری برایشان به بار آورد؟

در این بین البته اقلیتی هم هستند که بر اساس شاخص‌های تخصصی مورد نظرشان با تشکیل گروه‌ها و کانال‌های مختلف به تبادل اخبار و تعاملات فکری مشغول هستند که متاسفانه از بعد فراوانی در برابر دو گروه دیگر در اقلیت‌اند؛ هر چند بعضی از اعضای این گروه‌ها هم گاه ناخواسته یا سرگرم مجیزگویی بالادستان هستند یا تخریب آنان؛ به هر حال آنچه بسیار قابل تامل است بهره‌گیری صحیح از این فن‌آوری در جهت افزایش آگاهی‌های اجتماعی و کمک در رفع چالش‌های فضای واقعی زندگی ماست نه آلوده ساختن و دامن زدن به چالش‌های بیشتر و بزرگ‌تر برای مردم و کشور.

 دبیر شورای عالی فضای مجازی گفته «روزانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار مطلب در این فضا نشر پیدا می‌کند» فکر می‌کنید چند درصد از این مطالب برای جامعه و فرزندان ما مفید است و چه بخشی از آن حاوی چرندیات و مطالب غیراخلاقی؟!

افزایش و کاهش این درصد‌ها نه به دولت مربوط است و نه مدیران؛ بلکه همه بستگی به نوع عملکرد تک تک ما دارد؛ دیگر خود دانید.(منبع:ایلنا)

خبر در نظر اول باورنکردنی بود، رییس پژوهشکده فضای مجازی آن را به این صورت اعلام کرد که:  «ایرانی‌ها ١٧٠‌هزار کانال تلگرامی راه انداخته‌اند که از این میان بیش‌تر از ١١‌هزار کانال بالای پنج‌ هزار عضو داشته و به نوعی جزو کانال‌های پرطرفدار و محبوب به شمار می‌آیند. از کانال‌های فعال در شبکه اجتماعی تلگرام ۳۲ کانال بالای ۵۰۰‌هزار عضو و ۷ کانال نیز بیش از یک‌میلیون عضو دارند. کانال‌های تلگرامی ایرانی روزانه یک‌میلیون و٥٠٠‌هزار مطلب منتشر می‌کنند و درمجموع بین ٢,٥ تا 3 ‌میلیارد بازدید روزانه را رقم می‌زنند. هرکاربر ایرانی به‌طور میانگین در ١٣ کانال تلگرامی عضو است و روزانه نزدیک به ١٠٠ مطلب از تلگرام مطالعه می‌کند.» علاقه عجیب و غریب ایرانی‌ها به فضای مجازی در شرایطی است که ایران براساس گزارش اتحادیه جهانی مخابرات در قعر جدول زیرساخت‌های اینترنتی و پهنای باند قرار دارد و تنها انگشت‌شماری کشورهای آفریقایی، امریکای مرکزی و آسیایی رتبه‌های پایین‌تر از ایران را به خود اختصاص می‌دهند. ایرانی‌ها ٨١‌درصد ترافیک تلگرام را دراختیار دارند. موسسان تلگرام اعلام کردند که ٢٠‌‌میلیون کاربر ایرانی از تلگرام استفاده می‌کنند.
 نخستین نکته‌ای که به ذهن خواننده این خبر می‌رسد این است که این اندازه استفاده از یک شبکه اجتماعی بدون علت و نیاز نیست. ولی پرسش این است که این نیاز پیش از تلگرام یا واتس‌آپ از چه طریقی تامین می‌شد؟ آیا اصولا تامین می‌شد یا نادیده انگاشته می‌شد؟ روشن است که راهی برای تامین این نیاز وجود نداشته و نیاز مذکور محدود می‌شده است و محدودیت هرگونه نیاز طبیعی، عوارض و تبعات روانی و رفتاری دارد. و هرگاه این نیاز اجتماعی باشد، آن تبعات روانی و رفتاری نیز ابعاد اجتماعی پیدا می‌کنند. نکته دوم این است که آیا مردم می‌توانند از طریق تلگرام آن نیاز را به نحو صحیح برطرف کنند؟ اگرنه چه عوارض دیگری متوجه آنان است؟
واقعیت این است که در یک جامعه در حال توسعه و به سوی پیشرفت، به میزان توسعه‌یافتگی و پیشرفت، مردم نیاز به رسانه آزاد و امکان مشارکت در امور و اظهارنظر دارند. از طریق تامین این نیاز است که انسان توسعه‌یافته با محیط و جامعه خود انطباق پیدا می‌کند و در رشد و پیشرفت آن نقش ایفا می‌کند. پیش از تلگرام و اینترنت، بخشی از این نیاز از طریق دسترسی به رسانه‌های غیررسمی تامین می‌شد ولی آن رسانه‌ها یک‌سویه بودند، ضمن آنکه چندان هم بی‌طرف محسوب نمی‌شدند. ولی تلگرام این حسن را دارد که هر دو نیاز را به نحو مطلوبی تامین می‌کند. هم دسترسی به انواع و اقسام شبکه‌ها و رسانه‌ها را تامین می‌کند، هم اینکه اظهارنظر دوسویه را ممکن می‌کند و نیاز به مشارکت‌جویی را نیز پاسخ می‌دهد.
ولی تلگرام یا شبکه‌های مشابه آن چند ایراد مهم دارند. اول اینکه وقتی در رسانه‌های عمومی مثل تلویزیون بحث و گفت‌وگو می‌شود، کمابیش جامعه درگیر محتوای آن می‌شود و حول مفاد آن گفت‌وگو صف‌آرایی می‌کنند. این صف‌آرایی برخلاف تصور عده‌ای در بیشتر موارد موجب تفاهم و نزدیکی گروه‌ها با یکدیگر می‌شود. زیرا مردم تحت تاثیر منطق طرف قوی‌تر قرار می‌گیرند. ولی چنین وضعی در شبکه‌های مجازی چون تلگرام وجود ندارد و جزیره‌های مستقل در آن شکل می‌گیرد و این جزیره‌های فکری و فرهنگی به مرور زمان دارای ارزش‌ها و گزاره‌های مشترکی می‌شوند که با ارزش‌ها و گزاره‌های جزایر دیگر فرق دارد و جامعه را به جزایر مستقل از هم تبدیل می‌کند.
اشکال دیگری که وجود دارد و موجب تشدید مشکل اول می‌شود، اینکه تلگرام دارای فضای آزاد از هر نظارت حقوقی و اجتماعی است. در واقع این گروه‌ها و جزیره‌های مستقل وقتی که شکل می‌گیرند فضای خاص خود را ایجاد می‌کنند که ...

در آن فضا هر کس می‌تواند به اظهارنظرهای غیرمسوولانه یا انتشار اخبار غیردقیق و جعلی دست بزند بدون اینکه کسی مانع یا تصحیح‌کننده او باشد. این اتفاق به نوعی روی دیگر سکه بازگشت به فضای غیرآزاد رسانه‌ای است که پیش از این شبکه‌ها؛ در انحصار دولت بود.
نکته مهم ماجرا این است که بپرسیم مسوولیت این وضع با چه عاملی است؟ آیا این عامل در حل این مشکل می‌تواند نقشی ایفا کند؟ پاسخ این است که تفاوت ایران با سایر کشورها در وضعیت رادیو و تلویزیون آن است. اگر این رسانه کارکردهای اصلی اطلاع‌رسانی خود را ایفا کند، دیگر نیازی نیست که مردم روزانه چندین ساعت وقت خود را پای تلگرام صرف کنند. شاید فقط برای نیازهایی به تلگرام مراجعه کنند که امکان تامین آنها از رادیو و تلویزیون‌های معمول نیست مثل ارتباطات شخصی و حرفه‌ای. بدون اصلاح سیاست رسانه‌ای رسمی در صداوسیما، مسوولیت عوارض ناشی از کاربرد غیرمرتبط یا غیرمفید شبکه‌های اجتماعی به عهده رسانه رسمی است. برای تمثیل می‌توان آن را با جنبش دانشجویی مقایسه کرد. جنبشی که در غیاب نهادهای مدنیِ مرسوم، مثل احزاب و سندیکاها، شکل می‌گیرد و به کمک جامعه می‌آید، ولی در بطن خود نارسایی‌هایی نیز دارد ولی تا وقتی که نهادهای مدنی مرسوم فعال نشوند، چاره‌ای جز حضور یا استقبال از این نوع حرکت‌ها از جمله جنبش دانشجویی نیست. مسوولیت عوارض منفی چنین جنبش‌هایی متوجه قدرت‌هایی است که مانع از شکل‌گیری نهادهای مرسوم مدنی برای حوزه سیاست می‌شوند.
متاسفانه رسانه رسمی در این مدتی که شبکه‌های اجتماعی وارد میدان شده‌اند، نه تنها هیچ تحول قابل قبولی را در خود ایجاد نکرده، بلکه همچنان بر مدار گذشته سیر می‌کند. فیلم‌ها و سریال‌هایی با مضامین به‌شدت غیرواقعی و قلب تاریخی، به جای آموزش تاریخ و سیاست، بدآموزی‌های تاریخی و سیاسی ایجاد می‌کند و مردم را هرچه بیشتر از خود دور می‌کند. تا هنگامی که رسانه رسمی در این مسیر نادرست گام برمی‌دارد، ناخواسته شبکه‌های اجتماعی را مقبول‌تر و مورد پسندتر می‌کند و به همین اندازه نیز در عوارض منفی این شبکه‌ها مسوولیت مستقیم دارد.(منبع:روزنامه اعتماد)

رئیس مرکز فناوری اطلاعات ورسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد از آماده شدن زیرساخت لازم برای اجرای مصوبه شورایعالی فضای مجازی در احراز هویت دارندگان کانال‌های تلگرامی خبر داد.

سیدمرتضی موسویان رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اقدامات صورت گرفته برای اجرای مصوبه شورایعالی فضای مجازی در مورد بررسی صلاحیت ادمین‌های کانال‌های تلگرامی با بیش از ۵۰۰۰ عضو، گفت: ما از قبل بستری را به نام samandehi.ir داشتیم که تا ۱۰ روز دیگر برای ثبت اعتبار ادمین شبکه‌های آماده فعالیت می‌شود. البته در حال حاضر این سامانه برای شبکه اجتماعی اینستاگرام آماده شده است.

کار ما دادن مجوز به کانال نیست بلکه احراز هویت ادمین آن است

وی افزد: برای شبکه اجتماعی تلگرام هم، یک «ربات» در حال نوشتن است تا فردی که اظهار می‌کند کانالی متعلق به اوست، ما او را اعتبارسنجی کنیم. ما اصرار داریم کسی به جایی به صورت فیزیکی مراجعه نکند و همه کارها از طریق سامانه انجام شود. تاکید می‌کنم که این کار، به معنای ثبت اعتبار است نه صدور مجوز؛ در واقع ما هویت دارنده کانال را ثبت می‌کنیم و از او، زمینه فعالیت کانالش را می‌پرسیم که بعد بتوانیم آن را معرفی کنیم.

موسویان گفت: ما در این خصوص، بحث‌های تشویقی را هم دنبال می‌کنیم و دستگاه‌های ذی‌ربط همه متفق‌القول هستند که کانال‌های برتر را تشویق و حمایت کنیم. به عقیده شخص من، مصوبه شورایعالی فضای مجازی، یک مصوبه بسیار خوب است اما در اجرای آن همه باید کمک کنند و مهمتر از همه، این خود مردم هستند که باید به ما کمک کنند. ما کدی به نام «شامد» (شناسه الکترونیکی محتوای دیجیتال) به کانال تلگرامی ثبت شده می‌دهیم.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شامدی که به هر کانال اختصاص می‌یابد، در واقع یک کد یونیک است که کار اعتبارسنجی کانال را انجام خواهد داد، ادامه داد: با این کد، وقتی شما روی پروفایل کانال کلیک می‌کنید، به سامانه‌ای که ما تهیه کرده‌ایم، راهنمایی می‌شوید و آنجا مشخصات دارنده کانال را می‌بینید. در این صورت حقوق مالکیت معنوی‌ و مادی فردی که زحمتی را در آن کانال می‌کشد، حفظ خواهد شد.

مطابق قانون، هویت فردی که ۵۰۰۰ فالوئر در کانالش دارد، باید به ثبت برسد

وی با بیان اینکه من انتظار دارم که از این طرح استقبال شود چرا که ما بدون نیاز به مراجعه افراد، کار ثبت کانال‌های آنها را انجام می‌دهیم و این کار به صورت خوداظهاری انجام می‌شود، در عین حال تاکید کرد: اما مطابقی مصوبه شورایعالی فضای مجازی، هویت کسانی که ۵۰۰۰ فالوئر در کانال‌شان دارند، الزاماً باید به ثبت برسد. اما کانال‌هایی هم که کمتر از این تعداد فالوئر دارند، می‌توانند کانالشان را به ثبت برسانند و هیچگونه مانعی برای این کار وجود ندارد.

این مقام مسئول در وزارت ارشاد یادآور شد: چنانچه ادمین‌های آن دسته از کانال‌های تلگرامی که ۵۰۰۰ فالوئر و بیشتر، عضو دارند، کانالشان را ثبت نکنند و کد شامد نگیرند، غیرقانونی تلقی خواهند شد. البته بحث‌های سلبی در این باره و احیاناً برخورد با آنها، بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ نیست اما به هر حال وقتی غیرقانونی تلقی شوند، به معنای این است که ضابطین قضایی این حق را دارند که جلوی فعالیت آنها را بگیرند.

نحوه استعلام‌ها برای احراز هویت دارنده کانال

موسویان در پاسخ به این سوال که آیا برای این به گفته شما «احراز هویت دارنده کانال» نیازی به استعلام از دستگاه یا ارگان خاصی وجود دارد؟، گفت: استعلام خاصی صورت نمی‌گیرد و این کار، فقط یک احراز هویت است و برای این کار هم، ما مشخصات فرد را از سازمان ثبت احوال می‌گیریم و نیز می‌بایست شماره تلفنی را هم که متعلق به خودش است، به ما بدهد تا ما با استعلامی که از اپراتور مربوطه و از طریق دیتابیس آن می‌گیریم، برایمان مشخص شود که شماره تلفنی که کانال را با آن رجیستر کرده، متعلق به خود آن فرد است. همین کفایت می‌کند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه در همین روزهای اخیر و بعد از اعلام مصوبه مربوطه از طریق شورایعالی فضای مجازی برخی کانال‌های تلگرامی در مطالبی که بارگذاری می‌کنند مدعی شده‌اند که مجوز فعالیتشان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند، تا این لحظه چه تعداد کانال تلگرامی به ثبت رسیده‌اند؟، گفت: در مورد کانال‌های تلگرامی، ما هنوز فرایند مربوطه را آغاز نکرده‌ایم و همانطور که پیشتر هم گفتم، حدود ۱۰ روز دیگر این پروسه آغاز خواهد شد.

وی در عین حال تاکید کرد: البته در مورد اینستاگرام و همچنین سایت‌ها، این پروسه آغاز شده و در حال انجام است. اما در مورد زیرساختی که در حال تهیه آن هستیم تا کانال‌های تلگرامی، خودشان را در آن به ثبت برسانند، باید بگویم که این بستر در حال تهیه است و فکر می‌کنم تا ۱۰ روز آینده آماده ارائه خدمات بشود. ما در زمان مقرر، در این خصوص اطلاع‌رسانی‌های لازم را برای دارندگان کانال‌ها انجام خواهیم داد.

در اپلیکیشن پینگل می‌توانید تماس صوتی رایگان با کیفیت داشته و حتی با اینترنت ضعیف و 2G تماس تصویری رایگان را تجربه کنید

قانون- بازار داغ پیام رسان‌ها و استقبال عمومی از این اپلیکیشن‌ها باعث رقابت در حوزه رونمایی از امکانات اپلیکیشن‌های پیام‌رسان رایگان شده و امکاناتی همچون تماس رایگان صوتی و تصویری با کیفیت بالا و اینترنت کم سرعت ارائه شده است.

به گزارش قانون به نقل از اخبار رسمی، چند سالی است که اپلیکیشن های پیام رسان در گوشی های هوشمند به ابزاری کم نظیر در حوزه ارتباطات تبدیل شده اند؛چرا که کاربران بدون هزینه بالا می توانند پیام و صوت خود را به دیگران رسانده و از امکانات چت گروهی بهره ببرند.

پیام رسان ها در ایران با وایبر فراگیر و عمومی شد و اندک زمانی بعد، تلگرام به صورت عمومی فراگیر شد و حالا به حدی رسیده است که کمتر ایرانی را می توانی بیابی که از تلگرام استفاده نکند.با توجه به اینکه پیام‌رسان‌ها دیگر عضو جدایی ناپذیر از اسمارت‌فون‌ها شده‌اند، هر روز پیام‌رسان‌های متنوعی در استورهای مختلف عرضه می شوند.

در این حوزه مهمترین رکن پیام‌رسان‌ها، عامه‌پسند بودن پیام رسان‌هاست و اگر مشکلات دیگر پیام‌رسان‌ها برطرف  و قابلیت های جدیدی هم به آن اضافه شود، استقبال گسترده‌ای را در پی خواهد داشت.

چرا که در این حوزه، پس از فراگیری استفاده از تلگرام، ایمو، واتس آپ و... اختلال های این پیام رسان و ضعف هایی برای عموم روشن شد تا کار رقبا  برای حضور در این عرصه باز شود.

فیلتر و یا کند شدن پیام‌رسان‌ها امری است که تقریبا باید خود را به آن عادت دهیم زیرا هرچند وقت یک‌بار مهاجرتی به سمت یک اپلیکیشن دیگر آغاز شود که نمونه آن برای ایرانی‌ها تغییر استفاده پیام‌رسان‌ها از وایبر به تلگرام بود.

در این بخش، مشکلات اینترنت در ایران و ضعیف بودن اینترنت در تلفن های همراه و نبود امکان تماس صوتی و تصویری با اینترنت کم سرعت مشکلی است که کار را برای حضور رقبای تازه باز کرده است.

بر اساس این گزارش، تلگرام محیط امنی را به کاربران خود هدیه داد تا در فضایی عامه‌پسند و امن بتوانند اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند که این ویژگی تا قبل از تلگرام در هیچ نرم‌افزاری به‌صورت قدرتمند دیده نشده بود.

بر همین اساس در این گزارش قصد داریم تا یکی از رقبای تازه تلگرام که در این حوزه فعالیت‌هایی قابل تامل برای کاربران ایرانی داشته است را معرفی کنیم.

تماس صوتی و تصویری با اینترنت 2G

استفاده از  اپلیکیشن پیام رسانی که بتواند تماس رایگان صوتی و تصویری را با کیفیت بالا داشته باشد همیشه یک خواسته منطقی ازسوی کاربران است. این نیاز اگر با امکانات ایرانی ها و سرعت پایین اینترنت هم همگون شود که دیگر به یک هدف نهایی تبدیل می شود؛چرا که اگر کاربر ایرانی برای ارتباط تصویری و صوتی به اینترنت پر سرعت نیاز نداشته باشد بهترین امکاناتی را که می تواند، دریافت خواهد کرد.

بر اساس این گزارش، در اپلیکیشن پینگل این امکانات تازه ارائه شده و می‌توانید تماس صوتی رایگان با کیفیت داشته و حتی با اینترنت ضعیف و 2G تماس تصویری رایگان با رزولیشن 720P و پیغام رسانی بسیار سریع، ساده و امن را در کنار اشتراک گذاری عکس، ویدئو و موقعیت جغرافیایی تجربه کنید.

رمز گذاری  اطلاعات

رمزگذاری همه اطلاعات و فعالیت‌های شما، یکی دیگر از مزایای این رقیب تلگرام است که کاربران بسیاری را تحریک می کند تا از تلگرام و ایمو به این ابزار تازه کوچ کنند.

صرفه جویی در مصرف باتری

همین‌طور موضوع باتری خوری پیام رسان‌ها یکی دیگر از مشکلات این بازارها است که در این اپلیکیشن بدان توجه شده و در کنار صرفه جویی در مصرف باتری تا 1.5 برابر، خیال کاربر را از امنیت و مصرف باتری راحت می‌کند.

تماس های بین المللی فوق العاده ارزان

از دیگر مزایای این اپلیکیشن می‌توان به تماس‌های بین‌المللی فوق‌العاده ارزان با استفاده از امکان Pinngle Out اشاره کرد که با کیفیت فوق العاده بالای صدا و تصویر حتی با اینترنت ضعیف قابل دسترسی است و کاربران با هزینه بسیار ناچیز می توانند از آن استفاده کنند.

صرفه جویی در مصرف پهنای باند

مصرف بالای حجم اینترنت در پیام رسان‌ها برای کاربران ایرانی یکی دیگر از مشکلات موجود است که در اپلیکیشن تازه پیام رسان برای آن چاره اندیشیده شده است. مصرف  30درصد کمتر پهنای باند اینترنت موضوعی است که برای ایرانی‌ها خیلی مهم است، زیرا اینترنت نامحدود در ایران کمتر مورد استفاده است و قیمت اینترنت موبایل هم تا حدودی بالا است. از این رو این امکان می تواند کمک خوبی برای هزینه های ایرانی ها باشد.

اعطای مجوز برای کانال‌های تلگرامی یک امری بی‌فایده و محکوم به شکست است. زحمات یک وزارتخانه یا یک شورایعالی با تصمیماتی که پایه علمی ندارد و منطبق با عرف جهانی و قوانین بین‌المللی نیست بی ثمر می‌شود.

آیا اعطای مجوز برای کانال‌های تلگرامی بالای 5000 نفر عضو ممکن و موفقیت‌پذیر است؟ آیا نمی‌شود به گونه ای مدیریت کرد که کانال تا سقف 4999 نفر عضو داشته باشند تا نیازی به دریافت مجوز نداشته باشد؟ آیا این تجربه در کشور دیگری وجود داشته است که برای ایجاد صفحه در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از قبل مجوز باید گرفت؟ اگر این موضوع رعایت نشود چه مجازاتی برای متخلف در نظر گرفته شده است؟

اینها سوالاتی است که ممکن است با شنیدن این جمله از وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات که گفت‌ کانالهای تلگرام بالای 5000نفر عضو بایدمجوز بگیرند ممکن است در ذهن شما به وجود بیاید که در اینجا می‌خواهیم به اینها پاسخ دهیم.

پیام رسان های موبایلی به هر کسی اجازه می دهد که رسانه شخصی به تعداد فراوان داشته باشد. در واقع هر کس از این ابزارهای ارتباطی استفاده کند به راحتی می تواند کانال و گروه خود را راه اندازی کند. اگر کسی هم به دلیل نداشتن مجوز کانالش را تعطیل کردند در کمتر از دو ثانیه کانال دیگری راه می‌اندازد و با خصلتی که جامعه شبکه ای دارد مخاطبانش آن کانال جدید را بعد چند روز می‌یابند.

از طرفی دیگر، خصلت فضای مجازی، فرامرزی بودن آن است. یعنی کسانی که این کانال تلگرامی را از خارج از کشور مدیریت می کنند برای دریافت مجوز چه کار باید بکنند؟ همچنین ساخت هویت جعلی یک واقعیت دیگری است که در فضای مجازی می‌توان با این هویت ساختگی زندگی کرد. اینها دلایلی است که باعث می‌شود که اصل دریافت مجوز زیر سوال ‌برود.

تاکنون هیچ کشوری درباره کسب مجوز برای فعالیت در پیام‌رسان‌های موبایلی دست‌به کار نشده است. گرچه برخی کشورها با توجه به عدم انتقال سرور از سوی سرویس دهندگان پیام رسان ممنوعیت‌هایی را برای شرکت مربوطه و کاربران آن کشور ایجاد کرده اند ولی دریافت مجوز برای راه اندازی و مدیریت کانال یک ایده کاملا بومی ایرانی است با هدف تحت چارچوب قراردادن مدیران کانالهای خبری.

در بریتانیا هم پس از شکل‌گیری جنبش وال‌استریت در آمریکا، نگرانی‌هایی درباره پیام‌رسان‌های موبایلی به‌ویژه واتس‌اپ و آی‌مسیج ایجاد شد. به‌طوری‌که دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا، طرحی را به مجلس این کشور ارائه کرد که در آن دولت خواستار تصویب قانونی برای "کنترل این پیام‌رسان‌های موبایلی" شده بود.

اما سوالی که باقی می ماند این است که کشوری که دسترسی به سرور یک پیام رسان را ندارد چگونه می تواند با فرد خاطی که مجوز دریافت نکرده است برخورد کند؟ و اینکه قرار است این فرد خاطی چه مجازاتی شود. در پاسخ می توان بیان داشت تاکنون در این زمینه مجازاتی اعلام نشده است.

اما کلام آخر، اعطای مجوز برای کانال‌های تلگرامی یک امری بی‌فایده و محکوم به شکست است. زحمات یک وزارتخانه یا یک شورایعالی با تصمیماتی که پایه علمی ندارد و منطبق با عرف جهانی و قوانین بین‌المللی نیست بی ثمر می‌شود و چهره‌ای که نزد مردم از خود ترسیم می‌کنند مخدوش می‌گردد. آیا پیش از این بررسی تطبیقی شده بود که سایر کشورها چگونه با این پدیده برخورد می‌کنند؟ آیا آن کشورها با آمدن شبکه های اجتماعی و پیام رسان‌های موبایلی به مشکلات امنیتی و گسترش شایعه در جامعه‌شان مواجه نشده‌اند؟ رفتار دولت‌شان در مواجهه با این مسایل یا پیشگیری از آن چگونه بوده است؟ آیا شرایط حساس فقط برای کاربران در کشور ایران است؟ کاربران این ابزارهای نوین چه نکات قانونی و اخلاقی را رعایت می‌کنند که کاربران ایرانی پای‌بند آن نیستند؟ و سوال آخر، استدلال تعیین 5000 نفر چیست؟ چرا 3500 یا 7000 نفر اعلام نشده است!

نویسنده:

حسین امامی: استاد ارتباطات و پژوهشگر رسانه‌های نوین

پایگاه رصد

«به کانال منم سر بزنید.»عبارتی که در یک سال اخیر با فراهم آوردن یک پیام‌رسان با نام تلگرام در میان افراد شنیده می‌شود.
ایران با داشتن بیش از 45 میلیون کاربر اینترنتی و 23 میلیون عضویت در پیام‌رسان تلگرام یکی از بزرگترین کشورها در استفاده از این اپلیکیشن است. استقبال بیش از حد مخاطب ایرانی و همچنین میزان جرایم مربوط به تلگرام و از طرفی میزان بالای انتشار اخبار کذب در این فضا باعث شده است که طرح ساماندهی کانال‌های تلگرامی مطرح شود. اتفاقی که با توجه به سابقه فیلترینگ در فضای مجازی دور از انتظار نبوده است. نکته جالب توجه ساماندهی کانال‌های تلگرامی این است که دولت قصد دارد ادمین کانال‌های با بیش از 5 هزار عضویت را احزار هویت کند. اتفاقی که دو پرسش «چگونه؟» و «چرا؟» را در ذهن مخاطب ایرانی پدید آورده است.

30 پیام رسان «باید » فیلتر شود !

همه چیز از یک پیام رسان ساده شروع شد، در ورژن‌های بعدی قابلیت ساخت گروه و سپس سوپرگروه و پس از آن کانال برای مخاطبان فراهم آمد. توجه مردم به این پیام رسان باعث شد تا خیلی زود تلگرام یکی از محبوب ترین ابزارهای تلفن همراه در ایران شود. براساس آمار در حال حاضر 152 شبکه پیام‌رسان در دنیا وجود دارد که از این بین تنها 52 مورد آن فعال هستند. سردار هادیانفر، رئیس پلیس فتای ناجا گفته است که 30 مورد از این پیام رسان‌های فعال در ایران باید فیلتر شود. براساس آمار پلیس فتا، در میان شبکه‌های اجتماعی موبایل، پایه 66 درصد جرایم در تلگرام رخ می‌دهد، 20 درصد مربوط به اینستاگرام و 10 درصد نیز مربوط به پیام‌رسان واتس‌اپ است. در بین تمام شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها این تلگرام بود که بیشترین حاشیه‌ها را در برداشت. در حالی که سرورهای این پیام‌رسان در اختیار ایران قرار ندارد و در کشور آلمان مدیریت می‌شود؛ با این حال شورای عالی فضای مجازی و پلیس سایبری ایران در ارتباط با فیلترینگ کانال‌ها در تلگرام اقداماتی را انجام داده بودند. پلیس فتا که در حال رد همیشگی تلگرام است، در برخورد با کانال‌های غیرشرعی و مغایر با منافع ملی با همکاری هایی که با مقامات تلگرام صورت گرفته بود، پس از گزارش های تخلفات این کانال ها را معدوم می کرد.

هفته پر حاشیه برای سرنوشت کانال های تلگرامی

همه چیز از هفته گذشته شروع شد، روزی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ساماندهی کانال‌های تلگرامی سخن به میان می آورد. این کار که با هدف اعتمادسازی در انتشار اخبار صورت می‌گیرد به عهده وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی است. محمود واعظی گفته بود: «بر این اساس وزارت ارشاد موظف به تدوین آیین‌نامه و تشکیل کمیته‌ای در مدت‌زمان 1 ماه شده است. در این آیین‌نامه قرار است تعداد اعضای کانال‌های خبری موظف به دریافت مجوز مشخص شود.» اما نکته بسیار تعجب برانگیز در گفته های واعظی اشاره به موضوع دریافت مجوز برای کانال های با بیش از 5000 عضو است.
پیش از این عزت الله ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه برخی از این کانال ها بیش از یک میلیون عضو دارند، گفته بود: «در کشور ما نشریه و روزنامه ها پس از گذراندن دردسرهای زیاد می‌توانند نشریه های خود را به دست مردم برسانند اما این کانال‌ها و سایت ها در فضای مجازی از همه امکانات مانند فیلم، عکس و متن برخوردارند و محدودیتی هم در حوزه اخلاقی ندارند.» هر یک از مقامات مسئول با فضای مجازی در ارتباط با برخورد با کانال‌های تلگرامی به گونه‌ای اظهار نظر کرده‌اند. وجود بیش از 100 هزار کانال تلگرامی و تولید محتوای یک میلیون و 200 هزار موردی باعث شده است تا نظارت‌ها بر این پیام‌رسان بیشتر شود. خبر ساماندهی کانال های پیام رسان تلگرام یک هفته‌ای است که در تیتر یک خبرهای فضای مجازی قرار دارد. کانال‌های خبری مربوط به خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و سایر رسانه‌ها با تعداد اعضای بین 1 تا 500 هزار عضویت، بسیاری از کانال‌های سرگرمی با بیش از 500 هزار نفر عضویت که در مواردی بیش از 1 میلیون نفر در آن ها عضویت دارند، از جمله این کانال ها است. در این بین کانال هایی نیز با موضوع های تخصصی تر از جمله شعر، ادبیات، موسیقی، روانشناسی، اعتیاد، طلاق و به طور کلی تمامی موضوعات مربوط به اجتماع را در برگرفته که این کانال‌ها نیز با استقبال خوب مردم مواجه بوده‌اند. در حال حاضر ساخت کانال‌ها به فرد رسیده به این عبارت که خواننده، بازیگر، راننده، مغازه‌دار، دستفروش و همه مشاغل یک کانال تلگرامی برای خود دارند. در این بین کانال هایی ساخته شده اند که بر خلاف شرع بوده و دست به تولید محتوای مجرمانه می‌زنند و یا ابزاری برای کلاهبرداری از افراد شده اند که با آن‌ها برخورد شده است.

ثبت نام ادمین ها در سامانه وزارت ارشاد

در نگاهی دقیق‌تر مسئولان و در صدر آن‌ها وزیر ارتباطات و فناوری و در سوی دیگر رئیس پلیس فتا به ترتیب «جلوگیری از انتشار اخبار ناموثق» و «کاهش جرایم مربوط به تلگرام» را دلایل ساماندهی کانال‌های تلگرامی عنوان می کنند. در این بین باید پرسید چگونه این سیستم عمل خواهد کرد؟ آیا فردی که به طور شخصی یک کانال تلگرامی دارد برای معرفی خود به سامانه وزارت ارشاد مراجعه می‌کند و اطلاعات خود را در اختیار دولت قرار می‌دهد؟ روز سه شنبه (15 آذر ماه) سردار کمال هادیانفرگفت : «ساماندهی کانال‌های بیش از پنج هزار عضو ، مصوبه شورای عالی فضای مجازی است که در جلسه گذشته این شورا موضوع این ساماندهی مطرح و پیش نویس آن نیز ارسال شد.»
براین اساس وزارت ارشاد مکلف شده است که از طریق معاونت دیجیتال این وزارتخانه سایتی طراحی کند و این کار را تا 10 روز آماده استفاده قرار دهد. با توجه به گفته‌های رئیس پلیس فتا نیروی انتظامی روز 25 آذر ماه این سامانه آماده استفاده خواهد بود. اما باید پرسید ساز و کار این سامانه بر چه اساسی است، هرچند خبری در ارتباط با چگونگی ثبت نام تا این لحظه منتشر نشده است اما هادیانفر گفته بود که افراد دارای تلگرام(کانال) با بیش از پنج هزار عضو، مکلفند براساس این مصوبه در این سایت ثبت نام و ادمین کانال خود را معرفی کنند تا احراز هویت انجام شود. به زبان عامیانه تر می‌توان گفت با احراز هویت این کانال‌ها اگر مطلبی مغایر با مسائل ملی در آن‌ها مطرح شود، ادمین کانال به وجود اطلاعاتی که در سایت ارشاد وارد کرده است، مورد بازخواست قرار می‌گیرد و اگر در سایت ثبت نام نکرده باشد، احتمال فیلتر کانال مورد نظر می رود!

تلگرام قوانین قضایی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد

ابوذر منتظرقائم، پژوهشگر فضای مجازی در ارتباط با چگونگی کارکرد این عملیات وزارت ارشاد می‌گوید: «باید در نظر داشت که سرورهای پیام رسان تلگرام در کشور آلمان قرار دارد؛ در نتیجه می‌توان گفت که تلگرام از مقررات آن کشور تبعیت می‌کند و قوانین قضایی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد و تنها تابع قوانین کشور مبدا است.» وی در ارتباط با گفته‌های دبیر شورای ملی فضای مجازی مبنی بر اینکه «ان شاءالله قبل از انتخابات سرورها را به داخل کشور می‌آوریم.»

می‌گوید: «من نمی‌دانم این گفته‌ها چرا منتشر می‌شود؛ درحالی که مدیر تلگرام در پیامی در یکی از صفحات مجازی خود نوشته بود که به هیچ‌وجه امکان انتقال سرورهای تلگرام به کشور ایران وجود ندارد. حال باید پرسید ما می‌توانیم بدون دسترسی به این شبکه اعمال مدیریت کنیم؟ پاسخ منفی است. باید در نظر داشت که این پیام‌رسان از شبکه مخابره رمزی استفاده می کند و مخابره رمزی به طور دقیق به معنای جاسوسی است و به راحتی نمی‌توان روی آن مدیریت داشت.»

به لحاظ فنی و حقوقی شناسایی قانونی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی وجود ندارد

این پژوهشگر فضای مجازی در پاسخ به این سوال که امکان ساماندهی کانال‌های تلگرامی و شناسایی افراد چطور امکان پذیر خواهد بود؟ می‌گوید: « از لحاظ فنی به هیچ‌وجه امکان چنین کاری وجود ندارد. توجه کنید که فرد یا ادمین یک کانال باید با پای خود برود و کدکاربری و رمز عبور خود را در اختیار وزارت ارشاد قرار دهد. این کار تنها با یک هدف صورت می‌گیرد؛ در زمانی که محتوایی مغایر با منافع ملی منتشر شود دیگر پای پلیس در میان نیست و جرایم فرد در دادگاه رسانه بررسی خواهد شد. به عبارتی مانند جرمی که یک روزنامه یا به طور کلی یک رسانه مرتکب می شود، فردی که کانال تلگرامی دارد به دادگاه مطبوعات خواهد رفت.» منتظرقائم ادامه می‌دهد: «جز اینکه فرد خودش برای ثبت نام اقدام کند هیچ راه دیگری برای یافتن ادمین کانالی با بیش از 5000 عضو وجود ندارد. حال باید پرسید آیا کسی که به دنبال انتشار مطالب کذب و یا غیر واقعی است برای معرفی به سامانه ارشاد مراجعه می‎‌کند؟ هرگز.

مگر یک سارق پیش از دستگیر شدن، نزد پلیس ثبت نام می‌کند؟» وی می‌گوید: «به عقیده من به لحاظ فنی و حقوقی شناسایی قانونی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی وجود ندارد؛ این کار تنها یک فرصت از طرف دولت است به جریان‌های هم‌سوی خود برای ایجاد حاشیه امنیت قضایی.» با توجه به گفته‌های منتظرقائم باید گفت افرادی که مدیرهای(ادمین) کانال های تلگرامی(با بیش از پنج هزار عضو) هستند اگر در سایت وزارت ارشاد ثبت نام کنند، در قبال مطالبی که تولید می‌کنند با قوانین دولتی مواجه می‌شوند و در غیر این صورت در انتشار مطالبی غیر واقعی و یا ارتکاب جرم، پلیس پاسخگوی آن ها خواهد بود. پیش بینی کارشناسان فضای مجازی بر این است که این طرح که هنوز اجرایی نشده است احتمالا در آینده با مشکلاتی مواجه خواهد شد و مثل همیشه راهکاری برای دور زدن آن وجود دارد. با این حال باید دید عظم مسئولان در اجرای ساماندهی کانال های تلگرامی تا چه اندازه قدرتمند

منبع : روزنامه ابتکار

رئیس رگولاتوری با اشاره به پیش‌بینی سه دسته شبکه‌های اجتماعی در سندی که برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارسال شده گفت: دسته سوم شبکه‌های خارجی مثل تلگرام هستند در صورت رعایت قوانین ایران اجازه فعالیت و عضوگیری خواهند داشت.

علی‌اصغر عمیدیان در گفت‌وگو با فارس از پیش بینی گردش مالی هزار میلیارد تومانی برای شبکه های اجتماعی بومی در ایران خبر داد و اظهار داشت: در سند شبکه‌های اجتماعی که برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارسال شده 3 دسته شبکه اجتماعی پیش‌بینی شده که امیدواریم با تصویب در شورای قانونی و عملیاتی شوند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات توضیح داد: دسته اول شبکه‌های اجتماعی صد درصد بومی هستند که تمامی سخت‌افزار، دیتاسنتر داخلی و اپلیکیشن‌های آن بومی است و قوانین نظارتی بر این شبکه‌ها حاکم خواهد بود.

وی ادامه داد: دسته دوم، شبکه‌های مشترک بین خارج و داخل هستند که دیتاسنترهای آنها باید داخل کشور باشند و دسته سوم نیز شبکه‌های خارجی هستند مثل تلگرام فعلی که آنها نیز در صورتی که قوانین ایران را رعایت کنند اجازه فعالیت و عضوگیری خواهند داشت.

عمیدیان تصریح کرد: براساس طرح تجاری تهیه شده برای شبکه‌های اجتماعی در ایران، 3 سطح برای شبکه‌ها و یک سری خدمات از جمله call out ، call in، اینترکانکشن بین اپراتورها و پرداخت مالی درون‌شبکه‌ای در نظر گرفته شده است و مقرر شده در سال نخست این شبکه‌ها به سطح 3 تا 5 میلیون به مشترک برسند و اگر از سطح اولیه عبور کردند برخی خدمات از جمله پرداخت مالی درون‌شبکه‌ای به آنها تعلق می‌گیرد.

رئیس رگولاتوری گفت: محاسبه کرده‌ایم که اگر در مدت سه سال 3 شبکه اجتماعی بومی به سطح 30 میلیون کاربر برسند گردش مالی هزار میلیارد تومانی ایجاد خواهد شد.

عمیدیان گفت: طرح تجاری بر اساس تعداد کاربر، خدمات، پهنای باندی که در اختیار شبکه قرار می‌گیرد و تعرفه پهنای باند ارائه شده تهیه شده و در این طرح مبلغ سرمایه‌گذاری موردنیاز برای راه‌اندازی اولیه نیز محاسبه شده است.

رئیس پلیس فتا گفت: وزارت ارشاد باید کانال هایی که بیش از ۵ هزار عضو دارد را ساماندهی کند و شاید در ۱۰ روز آینده سایتی که وزارت ارشاد برای ساماندهی تاسیس کرده فعال شود.

سردار هادیان فر در حاشیه نشست «پی جویی موثر و کارآمد جرایم سایبری» در جمع خبرنگاران درباره مصوبه جدید دولت برای کانال های بیش از ۵ هزار نفر گفت: این دومین نشست تخصصی معاونین دادستان ها و بازرسین پلیس فتای کشور است که طی دو روز در پلیس فتا برگزار می شود و امیدواریم این جلسات منتج به نتایج بیشتر  و بهتر شود.

وی گفت: دریافت مجوز کانال های بیش از ۵ هزار عضو مصوبه دولت نیست. وزارت ارشاد باید کانال هایی که بیش از ۵ هزار عضو دارد را ساماندهی کند و شاید در ۱۰ روز آینده سایتی که وزارت ارشاد برای ساماندهی تاسیس کرده فعال شود. در این راستا ادمین هر کانال باید خودش را معرفی کند که احصای هویت شود.

در کشور بیش از ۱۶۰ میلیون سیم کارت فعال داریم

هادیانفر افزود: در کشور بیش از ۱۶۰ میلیون سیم کارت داریم ۳۰ میلیون یا تشابه اسمی دارند یا مجهول الهویه است، ۲۰ میلیون سیم کارت ساماندهی شده و ۱۰ میلیون سیم کارت در حال بررسی است.

وی افزود: واگذاری تعداد زیادی سیم کارت از طرف اپراتورها به یک نفر و فعال سازی آنها تخلف است و باید با آن برخورد شود. در ادامه مصوبه شورای عالی، وزارت ارشاد ضوابطی را برای فعالیت کانال ها ایجاد کند. در این مصوبه مقرر شده پلیس فتا با نگرش جرایم اقتصادی و اجتماعی در این زمینه ورود کند.

وی گفت: طرح های پلیس فتا در سراسر کشور انجام می شود و ضمانت اجرایی این طرح باید تضمین شود. افرادی که درآمد زیادی کسب می کنند حتما باید ثبت نام کنند. طبیعی است بر اساس ضوابطی که وزارت ارشاد تدوین کرده ما باید با افرادی که ثبت نام نمی کنند، برخورد کنیم.

کانال ها و تلگرام در رصد پلیس فتاست

هادیانفر گفت: کانال ها و تلگرام در رصد پلیس فتاست و با همکاری که با تلگرام و سرورهای آن داریم فعالیت کانال های مجرم فیلتر می شود.

پایه ۶۶ درصد جرایم در تلگرام اتفاق می افتد

وی تاکید کرد: از ۱۵۲پیام رسان دردنیا ۵۲پیام رسان در کشور فعال است که بر اساس آخرین مصوبه کارگروه مصادیق مجرمانه باید ۳۰مورد از این پیام رسان ها مسدود شوند. امروز در شبکه های اجتماعی فعال در موبایل، پایه ۶۶ درصد جرایم در تلگرام اتفاق می افتد، ۲۰ درصد هم در اینستا و در واتس آپ کمتر از دو درصد جرایم داریم.

رئیس پلیس فتا گفت: باید سرور دسترسی در اختیار ما باشد در حالی که سرور تلگرام و واتس آپ و اینستاگرام در اختیار ما نیست و تمایلی به دسترسی دادن به ایران ندارند. در شورای عالی فضای مجازی به آنها فرصت داده ایم که امیدواریم تا سال آینده از ظرفیت های بومی خودمان استفاده کنیم.

وی یادآور شد: امسال ۶۰ درصد جرایم فضای مجازی به برداشت های غیرمجاز برمی گردد و بیش از ۸۶ درصد از این پرونده ها به نتیجه رسیده است. آخرین پرونده در تهران بوده که هکر اطلاعات بانکی ۸۰۰ مشتری بانک را هک کرده بود. بانک خصوصی بود و فعلا در حال بررسی هستیم  که آیا کارمندان بانک با آنها همکاری داشتند یا نه؟

۳۳۲۳ کانال در حوزه قماربازی شناسایی شدند

به گزارش خبرنگار مهر، هادیانفر گفت: یک باند قماربازی آن لاین هم منهدم شد که ۲۳ میلیارد تومان کلاهبرداری و قماربازی داشت و تاکنون ۳هزار و ۳۲۳ کانال در حوزه قماربازی شناسایی شده اند. در داخل و خارج ۲۴۸ پرونده قضایی تشکیل شده و ۱۸۴ نفر دستگیر شده اند و پول ها بلوکه شده است.

وی تاکید کرد: رسانه باید با پلیس فتا بیشتر همکاری کنند. باید بررسی شود که بانک ها چرا به قماربازها درگاه می دهند. نامه زده ایم که درگاه های اینترنتی نظام مند شود.

بده بستان های رسانه ای و رویکرد حمایتی این کانال ها از دولت و جریان اصلاح طلب، این موضوع را به ذهن متبادر می کند که این کانال ها جعلی در حقیقت «رسانه های نیابتی» هستند که گردانندگان آنها در خارج از کشور، ارتباط وثیقی با داخل داشته و برای یک طیف سیاسی خاص در داخل کشور چتر حمایتی ایجاد می کنند.

وزیر محترم ارتباطات امروز اعلام کردند که همه کانال های خبری پرکاربر در شبکه های اجتماعی (دارای بالای 5 هزار عضو) باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت دریافت کنند.

قطعا" شناسنامه دار کردن سامانه های خبری و مسئولیت پذیر و پاسخگو کردن فعالان شبکه های مجازی، یکی از امور مهمی است که تاکنون مغفول مانده و اهتمام به این امر از سوی مسئولان دولتی را باید ستود. اما در کنار این تقدیر و تشکر، نکته مهم دیگری وجود دارد که اگر به آن توجه نشود، اقدام اول، ابتر و کم ثمر خواهد بود.

یکی از ویژگی های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، امکان فعالیت در آن بدون توجه به مرزهای جغرافیایی و نیز انتخاب هویت های جعلی است. بر این اساس، هر قدر هم که در درون مرزهای جغرافیایی، فعالان مجازی شناخته شده تحت سیطره قواعد و قوانین و آیین نامه ها دربیایند؛ اگر بر فعالان رسانه ای و مجازی جعلی و بی هویت و احتمالا" خارج از مرزهای جغرافیایی کشور کنترلی وجود نداشته باشد، توفیق چندانی حاصل نخواهد شد. بویژه آنکه شوربختانه برخی مسئولین دولتی، صدور مجوز و شناسنامه دار کردن رسانه ها و فعالیت های دنیای مجازی را صرفاً ابزاری برای ایجاد محدودیت و اعمال فشار بر منتقدان خود تلقی می کنند و بدون آنکه شناسنامه دار بودن و پاسخگو بودن مزیتی برای رسانه های داخلی داشته باشد، همین امر به ابزاری برای اعمال فشارهای حقوقی و سیاسی و مالی به رسانه ها تبدیل می شود. عملکرد معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در دولت کنونی نمونه بارزی از وضعیت توصیف شده است.

شکایت های حقوقی و پرونده سازی های متعددی که مسئولان دولتی برای رسانه های رسمی و غیررسمی داخل کشور انجام می دهند مثال روشن دیگری در این باره است تا آنجا که آقای حسین فریدون برادر رئیس جمهور محترم حتی از یک کانال تلگرامی 2 هزار نفره نیز نمی گذرد و از آن به دادگاه شکایت می کند! 

در مقابل اما، مسئولان محترم دولتی در قبال برخی رسانه های بی هویت و کانال های تلگرامی که گردانندگان آنان ظاهراً در خارج از کشور به سر می برند نه تنها هیچ نگرانی و دغدغه و برخوردی ندارند بلکه بده بستان های سیاسی و رسانه ای و رویکرد حمایتی این کانال ها و شبکه ها از دولت و جریان سیاسی اصلاح طلب، این موضوع را به ذهن متبادر می کند که این رسانه ها و کانال ها جعلی در حقیقت «رسانه های نیابتی» هستند که گردانندگان آنها در خارج از کشور، ارتباط وثیقی با داخل داشته و برای یک طیف سیاسی خاص در داخل کشور چتر حمایتی ایجاد می کنند.

طی ماه های اخیر این «کانال های نیابتی» در کنار شبکه های ماهواره ای حجم عظیمی از اخبار جعلی و کذب و جریان سازی های مجازی علیه شعائر مذهبی، باورهای انقلابی، ارکان نظام و شخصیت های دینی تولید کرده و می کنند و در مقابل، به صراحت از سیاست های دولت و اصلاح طلبان دفاع نموده و با رویکرد مثبت، اخبار و مواضع آنان را پوشش می دهند. البته طیف سیاسی مورد حمایت در داخل نیز هیچ گاه مرزبندی روشن و مشخصی با این رسانه ها و کانال های نیابتی نداشته و ندارند.

علی القاعده بهانه عدم برخورد مسئولان دولتی و دستگاه های امنیتی با این کانال های نیابتی، عدم حضور گردانندگان آنان در داخل مرزهای جغرافیایی است و البته هیچ تلاش قابل توجهی برای شناسایی مرتبطین داخلی این کانال ها نیز صورت نگرفته است و جولان آنان همچنان ادامه دارد.

ادعای فیلترینگ هوشمند که قبلاً از سوی وزیر ارتباطات مطرح شده بود نیز، در همان حد ادعا باقی ماند و آثار این اقدام ادعایی تاکنون در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برای هیچ کس مشخص شده است و سیلاب تولیدات مستهجن و مخرب همچنان در این فضا جاری است.

علی ایحال، به رغم آنکه شناسنامه دار و مسئولیت پذیر کردن فعالان شبکه های اجتماعی و کانال های خبری طبیعتاً یک امر معقول و پسندیده است، اما اگر این اقدام اولاً در شناساندن فعالان مجازی منتقد دولت و قرار دادن آنها در تیررس اعمال فشار و برخورد مسئولان دولتی خلاصه شود و ثانیاً دولت برای برخورد با «رسانه ها و کانال های نیابتی» نیز برنامه اقدام روشن و شفافی ارائه ندهد؛ چنین اقدام و رویکردی نتیجه عملی چندانی نخواهد داشت و این گمانه منفی همچنان وجود خواهد داشت که طرح جدید برای مجوزدار کردن شبکه های اجتماعی و کانال های خبری صرفاً در جهت اعمال فشار بیشتر بر منتقدین دولت طراحی شده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: کانال های خبری و اطلاع رسانی که در شبکه های اجتماعی فعالیت می کنند بر اساس تصمیم شورای عالی فضای مجازی باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز بگیرند.
به گزارش خبرنگارخبرگزاری صدا و سیما، محمود واعظی در حاشیه دومین همایش توسعه خدمات فناوری اطلاعاتی و ارتباطی درجمع خبرنگاران افزود: براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی همه کانال های خبری و ارتباطی در شبکه های اجتماعی که کار اطلاع رسانی را انجام می دهند باید مجوز دریافت کنند و کمیته ای برای تدوین آیین نامه مربوط به این مجوزها تا یک ماه آینده تشکیل خواهد شد.
وزیر ارتباطات افزود: بر اساس مباحثی که در جلسات این شورا در این زمینه مطرح شده است کانال هایی که بیش از 5 هزار عضو دارند باید این مجوز را دریافت کنند البته قرار است آئین نامه ای مربوط ، همه الزامات این مجوزها را تعیین کند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: تصمیم‌گیری در مورد لزوم انتقال سرور شبکه‌های اجتماعی خارجی به داخل کشور در جلسات آینده این شورا انجام می‌شود.

ابوالحسن فیروزآبادی از غرفه مهر در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها بازدید کرد.

وی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد الزام شورای عالی فضای مجازی به وزارت ارتباطات مبنی بر مهلت یکساله برای انتقال سرور شبکه‌های پیام‌رسان خارجی از جمله تلگرام به داخل ایران تأکید کرد: این موضوع مصوبه شورای عالی فضای مجازی نبوده و تنها در حد یک بحث و پیشنهاد در این شورا مطرح شد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی خاطرنشان کرد: موضوع انتقال سرورهای شبکه‌های اجتماعی خارجی به داخل ایران هنوز تصمیم‌گیری نشده است و قرار است در جلسات آینده شورای عالی فضای مجازی در مورد آن تصمیم‌گیری شود.

شبکه های اجتماعی در عصر ارتباطات به قدری نفوذ پیدا کرده اند که حالا سر از روستاهای کشورمان هم درآورده اند تا آنها از این امکان برای حل مشکلات فرهنگی،اجتماعی و عمرانی روستایشان استفاده کنند.

مجله مهر: «دور دنیا در هشتاد روز» ؛شاید همین عبارت ساده روزی برای تمام مردم این کره خاکی یک آرزوی دست نیافتنی بود آرزویی که به واسطه آن می‌شد با آدم‌های اقصی نقاط دنیا حرف زد،دنیایشان را تماشا کرد و از حال و روزشان با خبر شد اما همین خیال قدیمی که روزی برای به حقیقت پیوستنش هشتاد روز وقت لازم بود این روزها  برای محقق کردنش کافی است که یک«گوشی هوشمند»در دست داشته باشید تا با ورود به اینترنت همه دنیا را در عرض چند دقیقه زیر پا بگذارید و از حال روز همه جا با خبر شوید تا جایی که حالا با پیشرفت تکنولوژی و رشد روزافزون شبکه‌های اجتماعی می‌شود نفوذ این وسیله‌های ارتباطی را نه تنها در بین مردم شهر که حتی در بطن زندگی مردم روستا هم دید. «احمد رحیمی» یک جوانی است که این روزها ادمین کانال تلگرام روستای محل زندگی‌اش شده است؛ یک کانال پرطرفدار که در حال حاضر محفلی است برای دورهمی های مجازی اهالی روستا تا با آن به تبادل اخبار محلی و بومی بپردازند.

روستایمان ۵هزار نفر جمعیت دارد ،کانالش ۲هزار نفر

«احمد رحیمی» متولد سال ۷۴ است ادمین جوانی که خودش می‌گوید در حال حاضر دانشجوی کارشناسی رشتهIT است و این روزها در کنار همه کارهای روزمره‌اش مدیریت رسانه کوچک روستایشان را هم بر عهده دارد. رسانه کوچکی که در قالب کانال تلگرام در کمتر از چیزی حدود۹ماه حالا ۲هزار نفر عضو دارد و محفلی شده که اهالی روستا در آن نه تنها به تبادل اخبار ریز و درشت روستا می‌پردازند بلکه از مشکلاتی حرف می‌زنند که شاید اطلاع‌رسانی آن به گوش مردم و مسئولان در حل کردن آنها نیز مؤثر باشد.«جمعیت روستای ما ۵۷۰۰ نفر است و کانال تلگرام ما در«علی‌آباد» چیزی حدود۲هزار نفر عضو دارد که همه افراد آن هم اهالی خود ده هستند یعنی می‌توانم بگویم هرکسی که اینجا گوشی هوشمند دارد عضو کانال روستا هم می‌شود برای همین هرکسی که از اهالی گوشی جدید می‌خرد اولین کاری که انجام می‌دهد این است که از دور و بری‌ها می‌خواهد بلافاصله بعد از نصب تلگرام او را در کانال خود علی‌آباد عضو کنند.»

نماینده مجلس هم عضو کانال ماست

در کنار همه غرولندهایی که همگی به جان تکنولوژی و شبکه‌های مجازی می‌خوانند و از مضرت آن حرف می‌زنند اهالی روستای علی‌آباد ملایر از این محصول دنیای مدرن برای بهتر شدن اوضاع روستای محل زندگی‌شان استفاده می‌کنند و از طریق از تعاملی بودن فضای شبکه‌های اجتماعی که بزرگترین ویژگی آنهاست به بهترین شکل بهره می‌برند. به دنبال همین موضوع بیشتر افراد به‌واسطه این کانال می‌توانند از حال و روز و مشکلات هم با خبر شوند و در کوتاهترین زمان می‌توانند بازتاب آن را در زندگی یکدیگر ببینند.«بیشتر مطالبی که در کانال منتشر می‌شود اخبار و موضوعاتی است که خود مردم از طریق ارتباط با ادمین در اختیار ما می‌گذارند تا آن را به اطلاع بقیه هم برسانیم حالا این مطالب می‌تواند یک پیام صبحگاهی باشد یا خبر یک اتفاق در خود روستا، اما خوبی کانال ما این است که از مسئولان روستا و حتی نماینده‌های مجلس هم عضو داریم برای همین هم می‌دانیم وقتی از مشکلاتمان در آن حرف می‌زنیم به دست آنها هم می‌رسد. مثلا چند وقت پیش بود که ما به خواسته مردم، نا امن بودن و نامناسب بودن وضعیت جاده‌ها را مطرح کردیم و بعد از چند روز دیدیم که به سفارش مسئولان دارند برای جاده روستا گارد ریل نصب می‌کنند.»

در کانال برای نیازمندان روستا کمک جمع می‌کنیم

یکی از موضوعاتی که شاید این کانال تلگرامی کوچک را از بقیه جدا می‌کند این است که طبق صحبت‌های احمد رحیمی این اهالی روستا هستند که خودشان دست به تولید محتوا زده‌اند طوری که اگر چرخی در آن بزنید می‌توانید به پست‌های متفاوتی برسید؛ از خبر فوت اهالی ده گرفته تا عکس مناظر و برداشت محصل و یا حتی شوخی‌های بومی که خود اهالی روستای علی‌آباد با یکدیگر دارند؛ اما فارغ از همه این‌ها چیزی که توجه ما را به خود جلب کرد اطلاعیه‌ای بود که در آن از مردم خواسته‌شده بود تا از طریق ارتباط با ادمین به شناسایی افراد نیازمند روستا کمک کنند و با جمع کمک‌های مردمی برای رفع مشکلات آن‌ها اقدامی انجام داده باشند.«ما پیش از راه‌اندازی این تلگرام گروهی را در روستایمان داشتیم که کارش کمک به نیازمندان بود.اما راه‌اندازی کانال شرایط را برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی راحت‌تر کرد.»

صندلی داغ مجازی باشخصیت‌های برجسته روستا

به گزارش مهر در کنار همه پست‌هایی که در این شبکه برای اهالی روستا رد و بدل می‌شود یکی از کارهای قابل تقدیری که توسط اهالی کانال ایجادشده ؛ دورهمی های فرهنگی است که به واسطه تشکیل کانال در بین اهالی شکل‌گرفته است و شرایطی را فراهم کرده تا اهالی به واسطه همین دورهمی ها با چهره‌های علمی و فرهنگی‌ای که از اهالی خود روستا هستند بیشتر آشنا شوند.«یکی از کارهایی که ما در کانالمان می‌گذاریم دورهمی های فرهنگی است یعنی به این شکل است که زمانی را مشخص می‌کنیم و یکی از چهره‌ها و شخصیت‌های برجسته روستا را در گروه تلگرامی دعوت می‌کنیم. بعد چیزی تقریبا شبیه به«صندلی داغ» ترتیب می‌دهیم تا مردم هر سؤالی که دارند از او بپرسند و او هم تا جایی که ممکن است تجربیاتش را در اختیارمان بگذارد.»

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی از راه‌اندازی اولین شبکه اجتماعی مجازی ایرانی خبر داد و گفت: این شبکه، همان وایبر ایرانی است که قرار بود ایجاد شود و اکنون رایزنی‌های لازم با مخابرات برای پوشش مناسب آن انجام شده است.

مجید رضازاده در رابطه با تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر روی آسیب‌های اجتماعی گفت: در فضای مجازی کارهای بسیاری انجام شده به طوری که نشست کمیته علمی را طی روزهای 4 و 5 آبانماه در این زمینه داریم.

وی گفت: فضای مجازی را باید قبول کنیم که مانند فضای واقعی هم قابل استفاده و منفعت است و هم می‌تواند ایجاد آسیب کند. 

به شبکه های اجتماعی به چشم فرصت نگاه کنیم نه تهدید!

وی ادامه داد: نمی‌توان جلوی چنین فضایی را گرفت، حتی اگر همه آن آسیب‌ساز باشد، بلکه باید به آن به چشم یک فرصت نگاه شود و کارهای آموزشی که با کتاب و فیلم و تربیت مربی زمان‌بر است می‌توان با این شبکه‌ها به سرعت انجام داد، البته به شرطی که به درستی طراحی شود و فضا به این سمت برود. 

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی گفت: ما به دنبال استفاده از این فضاها هستیم و به عنوان فرصت به شبکه‌های اجتماعی نگاه می‌کنیم و هر چقدر اینگونه نگاه افزایش یابد، از تهدیدهای آن کم می‌شود و هر چقدر به شکل دشمن به آن نگاه کنیم، دائم برای جوانان و خانواده ها تهدید محسوب خواهد شد. 

رضازاده گفت: واقعیت این است که نمی‌توانیم جلوی این شبکه ها را بگیریم و فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی را تأیید نمی‌کنم، هر چند در جایی ممکن است برای یک مدت مشخص مناسب باشد، اما اینکه برای همیشه بتوانیم سایت‌ها و شبکه‌ها را فیلتر کنیم امکانپذیر نیست و تأثیر مناسب هم نمی‌گذارد. 

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی گفت: البته ایجاد محدودیت برای زمانی محدود و در جاهای مشخصی خوب است، مثلا در مورد اعتیاد باید با آن مقابله شود، اما برای مدت و جای مشخصی کاربرد دارد و نباید تمام اهداف و تلاش ها به سمت بستن و فیلتر کردن شبکه‌ها باشد چرا که نتیجه آن آسیب‌دیدن جامعه است. 

رونمایی از شبکه اجتماعی کاملا ایرانی

به گزارش فارس وی از رونمایی نسخه اولیه یک شبکه اجتماعی مجازی در کشور خبر داد و گفت: از علل شکست شبکه‌های ایرانی این است که مخاطب ندارند، به همین دلیل برای آن فکری کرده‌ایم که چگونه مخاطب جذب کنیم. 

رضازاده گفت: این شبکه مجازی مانند شبکه‌های معمولی دیگر است، اما ویژگی‌های خاصی دارد، به طوری که پیام‌های سلامت در دسترس است، باکس‌های مختلفی دارد و سرور آن ایرانی است. این شبکه اجتماعی مجازی، همان وایبر ایرانی است که در گذشته قرار بود ایجاد شود. 

وی ادامه داد: اعضای این شبکه، شبکه‌های واقعی در ارتباط با آسیب‌های اجتماعی و سازمان‌های مرتبط با آن است که به ترتیب به شبکه اضافه می‌شوند. 

رایزنی با مخابرات برای پوشش شبکه اجتماعی ایرانی

وی در مورد سرعت و حمایت سرور این شبکه گفت: سازمان مخابرات باید همراهی لازم را داشته باشد که البته رایزنی‌ها انجام شده، از نظر فنی و سرعت اینترنت، این شبکه حمایت شود. 

وی با تأکید بر اینکه باید کاری کنیم شبکه اجتماعی ملی جذاب شود، گفت: مسئولان باید کمک کنند تا مردم به آن اعتماد داشته باشند. 

تاثیر غیرمستقیم شبکه‌های اجتماعی روی آسیب‌ها

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی در رابطه با افزایش آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیشتر شدن شبکه‌های اجتماعی در کشور گفت: نباید اینگونه نگاه کنیم که شبکه‌های اجتماعی روی آسیب‌ها تأثیر مستقیم دارند، بلکه با تأثیر غیرمستقیم باعث افزایش برخی از آسیب‌ها مانند طلاق می‌شوند، به طوری که یک خانواده زمینه چنین آسیبی را دارد و این شبکه‌ها آن را افزایش می‌دهد. 

وی تأکید کرد: باید روی فرصت‌ها بیشتر کار شود و می‌توانیم به نکات مثبت این شبکه‌های اجتماعی توجه کنیم

سازمان امنیت فدرال روسیه در ادامه برنامه ریزی ایمنی کردن ارتباطات حساس در برابر نفوذ احتمالی، طرح ممنوعیت استفاده از شبکه های پیام رسان اجتماعی را برای مقام های این کشور تدوین می کند.

به گزارش ایرنا، براساس این طرح مقام های روسی پس از نهایی شدن و اعلام دستور نمی توانند از شبکه های اجتماعی بدون مجوز شامل واتس آپ، وایبر و تلگرام برای ارتباطات خود استفاده کنند.
پایگاه روزنامه ایزوستیا روز پنجشنبه در این باره اعلام کرده که حتی ممکن است در مجموعه مقررات در حال تدوین، مجازات اخراج از شغل برای مقام های متخلف نیز گنجانده شود.
انتظار می رود این طرح اوایل سال آینده میلادی از سوی سازمان امنیت فدرال روسیه ارائه شود.
از سوی دیگر پیش از این نیز گزارش شده بود که در چارچوب ممنوع کردن استفاده از شبکه های پیام رسان های خارجی در روسیه، تهیه برنامه های رایانه ای و خرید تجهیزات مرتبط با هدف راه اندازی سامانه پیام رسان داخلی نیز مورد تاکید قرار می گیرد.
آلکساندر آگییف معاون کمیسیون امور قوانین دوره قبلی دومای روسیه پیش از این در نامه ای به آلکساندر بورتنیکوف رییس سازمان امنیت فدرال این کشور خواستار اقدام فوری درباره سامانه پیام رسان تلگرام شده و اعلام کرده بود که تروریست های داعشی از طریق این شبکه اقدام های خود را هماهنگ می کنند.
براساس گزارش های انتشار یافته، مقر تلگرام که ارتباط فیزیکی و حقوقی باروسیه ندارد در برلین آلمان است.

معاون محتوای مرکز ملی فضای مجازی با تاکید بر اینکه نمی توانیم به یک پیام رسان خارجی بگوییم حتما سرورش را به ایران منتقل کند گفت: جهت گیری اصلی حمایت از پیام رسان های داخلی با هدف بی نیازی از خارج است.

به گزارش خبرنگار فناوری اطلاعات خبرگزاری فارس امیر خوراکیان در یک نشست خبری با تشریح فعالیت های معاونت محتوای مرکز ملی فضای مجازی، از تهیه ٤ سند برای طرح در شورای عالی فضای مجازی خبر داد و گفت : اسناد ٤ اولویت موضوعی معاونت محتوا درباره شبکه های پیام رسان موبایل، برنامه ملی تشکل ها، آموزش عمومی و فرهنگ سازی و پیوست فرهنگی تهیه شده است.
معاون محتوای مرکز ملی توضیح داد: یکی از اولویت های ١٥ گانه معاونت ، سیاست گذاری برای پیام رسان های برخط است که بیشترین استفاده عمومی از فضای مجازی از طریق این پیام رسان ها است.
وی گفت : در ٦ ماه گذشته در نتیجه پیگیری این موضوع، سند سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان های برخط تلفن همراه تدوین شده است.
خوراکیان درباره تغییر موضوع شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات گفت:
این تردید نیست بلکه عدم نیاز است. در قالب سند تهیه شده پیام رسان های خارجی به میزان همکاری با ایران از کمک های ایران استفاده خواهند کرد؛ نمی توانیم به یک پیام رسان خارجی بگوییم حتما سرورش را به ایران منتقل کند. در نتیجه این تغییر موضع نیست تدبیر بهتر است.
معاون مرکز ملی فضای مجازی تاکید کرد:  هم اکنون پیام رسان های متعددی برای حضور قانونمند در ایران اعلام امادگی کرده اند.

اولویت‌های معاونت محتوای مرکز ملی فضای مجازی

خوراکیان همچنین  4 رویکرد معاونت محتوا را تشریح کرد و گفت: رویکرد اول تقویت نقش قرارگاهی مرکز ملی فضای مجازی، رویکرد دوم شناخت و بررسی آسیب‌های فضای مجازی، رویکرد سوم اهتمام به بخش خصوصی و سازمان‌های مردم‌نهاد و رویکرد چهارم نگاه فعال به برنامه‌های ملی روز در حوزه فضای مجازی است.

معاون محتوای مرکز ملی درباره رویکرد چهارم توضیح داد: در مناسبت‌ها مانند اربعین، انتخابات و نهضت مبلغان دینی برنامه‌های ویژه‌ای تدوین می‌شود که برای مثال در زمان انتخابات با تشکیل به موقع ستادی در این‌باره مصوبات سریعاً به وزارت کشور ارسال می‌شد.

وی با اشاره به اولویت دوم این مرکز توضیح داد: سیاست‌های حاکمیتی و نگاشت نهادهای برنامه‌های ملی تشکل‌های فضای مجازی اولویت دوم معاونت تولید محتواست.

خوراکیان گفت: رویکرد سوم آموزش عمومی و فرهنگ‌سازی است که در این باره سند نهایی تهیه شده و آماده طرح در شورای عالی فضای مجازی است.

به گفته وی، در این‌باره در حال تهیه هندسه مفهومی آموزش عمومی فضای مجازی هستیم که تا پیش از پایان سال 95 تصویب خواهد شد.

خوراکیان افزود: اولویت چهارم، پیوست فرهنگی اپراتورهای تلفن همراه و تدوین نظام پیوست نگاری برای تمام پروژه‌های مهم فضای مجازی است که هم‌اکنون پیوست فرهنگی اپراتورهای تلفن همراه با اتفاق نظر مرکز ملی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و اپراتورهای موبایل نهایی شده و آماده طرح در شورای عالی فضای مجازی است.

معاون مرکز ملی فضای مجازی، به ترتیب اولویت‌های 5 تا 15 را تدوین دانشنامه‌های برخط، صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، فضای مجازی سالم، ایمن و مفید، نهضت تولید محتوا متناسب با نیازهای روز جامعه، الزامات فرهنگی شبکه ملی اطلاعات، خط و زبان فارسی، آموزش مجازی، کتابخانه دیجیتال، آسیب‌های اجتماعی در فضای مجازی، بازی‌های رایانه‌ای و در نهایت تدوین مباحث رصدی اعلام کرد.

خوراکیان در رابطه با اولویت سیزدهم درباره آسیب‌های اجتماعی و اولویت چهاردهم درباره بازی‌های رایانه‌ای یادآور شد: درباره آسیب‌های اجتماعی با همکاری وزارت کشور پیگیری این اولویت در دستور کار است و بازی‌های رایانه‌ای نیز پس از تدوین سند مربوطه ابلاغ شده است اما همچنان به دلیل اهمیت موضوع این مبحث در دستور کار است.

* مبلغان در محرم امسال با حقیقت مجازی همراه می‌شوند

خوراکیان مبحث سوم صحبت‌های خود را به بحث آموزش ویژه مبلغان داد و گفت: در مناسبت‌های مختلف، جریان تبلیغ دینی در کشور به راه می‌افتد که در تلاش هستیم با تدوین بسته فرهنگی کمک کنیم که این جریان تبلیغی نقش خود را در فضای مجازی به خوبی ایجاد کند.

وی ادامه داد: این بسته‌ها در مناسبت‌ها از جمله محرم در اختیار حوزه‌های علمیه و در دسترس مبلغان قرار می‌گیرد.

خوراکیان تاکید کرد: این بسته ها با عنوان حقیقت مجازی نکاتی را درباره فضای مجازی در اختیار مبلغان قرار می‌دهد تا به مردم آموزش دهند.

* قفل شبکه ملی اطلاعات از دوره جدید شورای عالی مجازی باز شد

خوراکیان در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی راه‌اندازی فاز نخست شبکه ملی اطلاعات گفت: شبکه ملی اطلاعات از نظر محتوا در حوزه این معاونت قرار می‌گیرد و درباره مسائل فنی نمی‌توانم اظهار نظر کنم.

به گفته وی، موضوع شبکه ملی اطلاعات در چند سال اخیر قفل بوده و اصلاً کاری در این مورد انجام نمی‌شد که در دوره جدید شورای عالی فضای مجازی، اجرای این شبکه با برگزاری جلساتی در 5 فصل آغاز شد و به تدوین نقشه عمل وزارت ارتباطات و سایر دستگاه‌ها ختم شد.

خوراکیان در پاسخ به سوالی درباره ساز و کارهای قانونمندکردن پیام رسان‌های خارجی در ایران گفت: به دلیل اینکه این موارد هنوز در حد پیشنهاد است و در شورای عالی به تصویب نرسیده برای پرهیز از برداشت‌های مختلف از ذکر جزئیات خودداری می‌کنم اما کلیت این ساز و کار الزامات در حوزه حریم خصوصی افراد، سوء استفاده نکردن از دیتاهای مشترکان در این پیام رسان‌ها در برطرف کردن زمینه‌های سودجویی است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره اینکه آیا پس از پیش‌بینی ساز و کارهای قانونمند کردن فعالیت پیام رسان‌های خارجی در ایران و تعیین حمایت از پیام رسان خارجی به تناسب همکاری آنها با ایران، آیا در صورت عدم همکاری در دستورالعمل پیشنهادی گزینه ممانعت از فعالیت وجود دارد؟ گفت: قطعاً به اقتضای شرایط، ساز و کارهایی در این رابطه نیز دیده شده است اما در حالت کلی اگر امروز پیام‌رسانی بدون حمایت ایران به صورت گسترده در کشور موفق به فعالیت شده ناشی از خلاء فعلی بازار است و در صورت حمایت از پیام رسان‌های داخلی و تقویت آنها شاید بازار رقابتی نتیجه موفقیت فعلی را تغییر دهد.

به گفته وی، در ساز و کار حمایت از پیام رسان‌های داخلی که از طریق مطالعه تطبیقی شرایط 7 کشور جهان تدوین شده پیشنهادهای مختلفی متناسب با قدرت پیام رسان دیده شده است. برای مثال میزان حمایت از پیام رسان داخلی که ظرفیت 2 میلیون مشترک را دارد با پیام رسانی که 10 میلیون مشترک دارد، متفاوت خواهد بود.