هوشمندسازی مدارس از طرح های مهم و پرسر و صدایی بود که اجرای آن از چند سال پیش بدون اینکه زیرساخت های لازم برای آن فراهم شده باشد ، آغاز شد اما تداوم همان شیوه های بعضا سنتی تدریس، فلسفه وجودی آنرا زیر سوال برده است.
اکنون در استان خراسان شمالی 30 درصد از کلاس های درس به ابزارهای نوین تجهیز و اصطلاحا هوشمندسازی شده است.
نصب تخته های هوشمند، استقرار چند دستگاه رایانه در مدارس و اتصال آن به شبکه ملی اینترنت، گام هایی است که آموزش و پرورش در سالیان اخیر برای هوشمندسازی مدارس برداشته ولی هنوز تعداد زیادی از معلمان به همان روش های سنتی تدریس می کنند.
هوشمند به مدرسه ای اطلاق می شود که در آن روند اجرای تمامی فرآیندها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی - یادگیری، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه آنها بر اساس فن آوری اطلاعات و ارتباطات و برای بهبود نظام آموزشی و تربیتیِ پژوهش محور طراحی شده باشد.
به عبارتی دیگر، مدرسه هوشمند موسسه آموزشی است که در زمینه فرآیند یادگیری و بهبود مدیریت به صورت سیستمی نظام یافته بازسازی شده تا کودکان را برای عصر اطلاعات آماده سازد و آموزش در آن هوشمند شده باشد.
بنابراین نیاز کنونی جامعه آموزشی تغییر کرده و حرکت به سوی هوشمندسازی آموزش و همچنین آموزش بر اساس نیازها و استعدادها است.
با وجود اینکه تلاش های زیادی برای هوشمندسازی مدارس در خراسان شمالی شده و برای همین منظور60 میلیارد ریال اعتبار تخصیص یافته است اما هم اکنون بیشتر مدیران و معلمان هنوز نمی دانند، در این کلاس ها باید چه کاری انجام دهند.
چون مدرسه و کلاس هوشمند، علاوه بر استفاده از امکانات فیزیکی و سایر امکانات رایانه ای و فن آوری های روز دنیا، محتوای درس ها الکترونیکی بوده این در حالی است که هنوز بسیاری از معلمان به شیوه سنتی تدریس می کنند و حاضر نیستند که همپای این جریان حرکت کنند.
یکی از معلمان بجنوردی از نبود محتوای الکترونیکی انتقاد کرد و گفت: با خرید رایانه و برد هوشمند یک کلاس به صورت فیزیکی هوشمند می شود اما برای تدریس نرم افزار و محتوای الکترونیکی وجود ندارد.
'ر ص' افزود: معلمان با حضور در کلاس های ضمن خدمت و کلاس های آموزشی تنها طرز استفاده اولیه از یک رایانه را آموزش می بییند.
وی گفت: تدریس به صورت الکترونیکی نیازمند آموزش های تخصصی برای معلمان است تنها با گذراندن چند ساعت آموزش، معلمان شیوه تدریس الکترونیکی را فرا نخواهند گرفت.
وی افزود: حتی برخی از دانش آموزان سواد رایانه ای بیشتری از معلمان دارند که این امر علاوه بر مزایا معایبی نیز دارد که دانش آموز به معلمش بی اعتنا خواهد شد.
یکی از اولیای دانش آموزان بجنوردی نیز گفت: با وجود اینکه کلاس درس فرزندم هوشمند شده است اما بیشتر اوقات معلم به روش سنتی تدریس می کند.
'احمد وفایی' افزود: معلم فرزندم تنها برخی اوقات برای دانش آموزان فیلم نمایش می دهد.
وی اظهار کرد: آیا هدف از هوشمندسازی کلاس ها همین است که از تخته ای با امکانات گسترده، تنها برای نمایش فیلم استفاده شود و همان روش تدریس سنتی و کتاب و گچ گذشته ادامه داده شود.
وی با بیان اینکه بیشتر دانش آموزان هم اکنون در خانه از رایانه استفاده می کنند افزود: دانش آموزان باید بیاموزند که در این جامعه جهانی اطلاعات، چگونه اطلاعات را تولید و از آن بهره برداری کنند.
یکی از معلمان که در مدارس راز و جرگلان است گفت: باوجود اینکه خودم علاقه زیادی به رایانه دارم و می خواهم کلاس را به شکل هوشمند مدیریت کنم اما برای تدریس محتوای آموزشی وجود ندارد.
'فرزانه رحمانی' افزود: تعداد زیادی از کلاس ها هوشمند شده است اما هنوز معلم در کلاس های درس حرف اول را می زند و هنوز دفتر تمرین روزانه، پل ارتباطی بین معلم و آموخته های دانش آموزان است و امتحانات کاغذ و ورقی، وسیله سنجش و ارزیابی این آموخته ها است.
وی گفت: هنوز بسیاری از معلمان مبانی اولیه رایانه و برنامه نویسی را نمی دانند و تنها کلاس هوشمند تبدیل می شود به کلاسی شیک و زیبا همراه با انواع ابزار هوشمندسازی ولی تدریسی سنتی و معلم محور.
وی افزود: هم اکنون ابزار به مدارس وارد شده اند اما محتوای آموزشی الکترونیکی نشده اند و حتی در دسترس معلمان قرار نمی گیرد.
وی گفت: معلمان شیوه تولید محتوای الکترونیکی را آموزش ندیده اند.
وی افزود: برخی از دانش آموزان روستایی که از نظر درآمد در سطح پایین تری هستند و با رایانه آشنایی ندارند آموزش الکترونیکی را نمی پسندند زیرا که بیشتر سردرگم می شوند.
وی گفت: اگر معلم در سر کلاس به صورت هوشمند تدریس کند انتظار می رود که دانش آموزان نیز تمرین ها و طرح های تحقیقی خود را با رایانه انجام دهند که این امر هم اکنون به یک مشکل نیز تبدیل شده زیرا که بیشتر خانواده ها قدرت خرید یک دستگاه رایانه را ندارند.
یکی دیگر از معلمان خراسان شمالی گفت: هرچند توسعه مدارس مجازی و هوشمند در سال های اخیر در دستور کار مسوولان قرار گرفته ولی مشکلاتی وجود دارد که مانع توسعه همه جانبه آن می شود.
'علی درتومی' افزود: با وجود اینکه آموزش و پرورش هم اکنون در این زمینه هزینه زیادی کرده است و مدارس را هوشمند کرده اما برخی از معلمان خود را برای ایجاد محتوای درس چندرسانه ای موظف نمی دانند و اگر هم معلمی با علاقه شخصی محتوای درسی را تهیه کند محلی برای پرداخت و جبران مالی وجود ندارد.
وی افزود: دانش آموزانی که از داشتن رایانه محروم هستند در کلاس های هوشمند با مشکل مواجه خواهند شد.
وی گفت: امروز مهم ترین دغدغه نظام آموزشی و پرورشی یک کشور، ایجاد بستری مناسب برای رشد و تعالی سرمایه های فکری در جامعه اطلاعاتی و دانایی محور است.
وی افزود: از آنجاکه هم اکنون معلم محوری پایه آموزش و پرورش در کشور است، به روزکردن مدارس، استفاده ازفن آوری های روز، برخورداری از خلاقیت های نوین درآموزش و پرورش و نیز اهمیت دادن به توانایی های دانش آموزان، لازمه این تحول است.
معاون پِژوهشی اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: 50 درصد معلمان مدارس هوشمند این استان به صورت سنتی کار می کنند.
'قنبرعلی خوش آینه' در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: هم اکنون 30 درصد کلاس های این استان به طور کامل هوشمندسازی شده اند اما تنها کمتر از 50 درصد معلمان این کلاس ها به صورت هوشمند تدریس می کنند.
وی افزود: تاکنون 60 میلیارد ریال اعتبار برای هوشمندسازی مدارس 700 آموزشگاه این استان هزینه شده است.
وی اظهار کرد: مشکل آموزش و پرورش هم اکنون تهیه امکانات سخت افزاری مدارس نیست بلکه تولید محتوای الکترونیکی و کاربردی کردن این امکانات هم اکنون به یک دغدغه تبدیل شده است زیرا که برخی از معلمان هنوز هم به صورت سنتی کار می کنند.
معاون پِژوهشی اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: برخی از معلمان نیز در برابر هوشمندسازی مدارس مقاومت می کنند و بیشتر تمایل دارند که کلاس سنتی اداره شود.
خوش آینه افزود: برای معلمان و مدیران مدارس هوشمند کلاس های ضمن خدمت و آموزش تخصصی برگزار می شود فرهنگیان باید از این امکانات برای آموزش بهینه به دانش آموزان استفاده کنند.
وی اظهار کرد: بعد از شناسایی نیروهای جوان مستعدی که در مدارس روستایی هستند امکانات و تجهیزات هوشمندسازی مدارس در اختیار آنان گذاشته می شود.
وی افزود: تعدادی از معلمان جوان حتی به صورت خودجوش کلاس خود را هوشمند کرده اند.
وی افزود: 500 میلیون ریال اعتبار برای آموزش معلمان برای استفاده از امکانات هوشمند سازی مدارس این استان طی امسال هزینه شد.
معاون پژوهشی اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی از ایجاد معاونت فناوری در 400 مدرسه این استان خبر داد.
خوش آینه اظهار کرد: معاونان فناوری مدارس دوره های فناوری، هوشمندسازی مدارس و دیگر آموزش های لازم در خصوص مدارس هوشمند را گذرانده اند.
وی افزود: با فعال شدن این معاونت ها، دیگر در این مدارس دغدغه پشتیبانی در خصوص استفاده از امکانات نوین و فناوری های جدید را نخواهیم داشت.
وی اظهار کرد: معلمان باید خود تولید محتوای الکترونیکی کنند.
وی افزود: با آموزش های لازم در خصوص هوشمندسازی مدارس به معلمان این استان، هزار و 500 نفر از آنان توانایی استفاده از این امکانات و تولید محتوا را پیدا کرده اند.
وی گفت: هم اکنون در 58 مدرسه این استان تولید محتوای آموزشی برای تدریس هوشمند توسط خود فرهنگیان انجام می شود.
وی افزود: نتایج پژوهش نشان داد که با استفاده از محتوای چندرسانه ای طیف وسیع تری از حواس دانش آموزان در فرآیند یاددهی- یادگیری درگیر شده و فرآیند یادگیری عمیق تر می شود.
وی گفت: به عبارتی علاوه بر افزایش کارایی کلاس استفاده از نرم افزارهای گوناگون به دلیل به کارگیری حواس شنیداری و دیداری به یادگیری دانش آموزان کمک می کند.
وی اظهار کرد: این روش به دانش آموزان اجازه می دهد فراتر از برنامه های درسی خود گام بردارند و تاکید بیشتری بر مهارت تفکر و یادگیری عمیق دانش آموزان دارد.
وی افزود: امروزه مهمترین دغدغه نظام آموزشی و پرورشی یک کشور، ایجاد بستری مناسب به منظور رشد و تعالی سرمایه های فکری در جامعه اطلاعاتی و دانایی محور می باشد.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: طرح هوشمند سازی مدارس تاکنون توفیق چندانی نداشته و به اهداف مورد نظر نرسیده است.
'سیدمحمد لنگری' در گفت و گو با ایرنا گفته بود: تاکنون زیرساخت های سخت افزاری برای اجرای این طرح تاحدودی در مدارس فراهم شده اما توجه لازم به بعد نرم افزاری کار نشده است.
وی افزود: اکنون در برخی از مدارس که هوشمندسازی شده اند نرم افزارهای مورد نیاز برای استفاده معلمان در سر کلاس درس طراحی نشده و این کار را ابتر گذاشته است.
وی گفت: یک معلم اگر بخواهد در کلاس درس از نرم افزارهای آموزشی استفاده کند باید چندین ساعت وقت بگذارد تا یک محتوا ایجاد کند که این امر برای آنان مقدور نیست.
وی افزود: برای معلمان این استان کلاس های آموزشی در خصوص سامانه هوشمند نیز برگزار شده تا آنان بتوانند از فن آوریهای نوین در کلاس درس بهره بگیرند اما نرم افزار و محتوای آموزشی در دسترس آنان قرار ندارد.
تاکنون یک هزار و 205 کلاس درس در استان خراسان شمالی با مشارکت اولیای مدارس، نیکوکاران، دستگاه های اجرایی و آموزش و پرورش هوشمند شده اند.
خراسان شمالی با جمعیت 867 هزار نفری 164 هزار دانش آموز دارد که در بیش از دو هزار آموزشگاه زیر نظر 14 هزار نفر تحصیل می کنند.
