شرط بندی زندگی در فضای مجازی
ایرنا ـ با گسترش اینترنت و به تبع آن فضای مجازی برخی ناهنجاری ها هم رنگ و بوی مجازی به خود گرفته و بازیهای شرط بندی و نامتعارف وارد فضای مجازی شده و افراد زیادی به خصوص جوانان را نیز به خود جذب کرده است.
تا همین چند سال قبل، اسم قمار و شرط بندی که می آمد تنها جایی که به فکرمان می رسید کازینوهایی بود که هر از گاهی در فیلم ها و سریال های غربی دیده بودیم؛ آدم بدهای فیلم که آخر کار، زندگی شان را باخته و برای بیننده درس عبرتی فراموش نشدنی می ساختند.
اما این روزها قماربازها و شرط بندها هم از تکنولوژی عقب نمانده اند و با فراگیر شدن فضای مجازی تخلفات هم رنگ و بوی مجازی به خود گرفته است. دیگر برای قمار کردن نیازی به حضور در زیرزمین‌ها و برخی قهوه خانه‌ها نیست و بازی های قمار وارد فضای مجازی شده و افراد زیادی را نیز به خود جذب کرده است. اگر در گذشته افراد برای قمار کردن دور یک میز قرار می گرفتند و تاس و ورق های واقعی را جابه جا می کردند حالا در هر ساعتی از شبانه روز و در هر مکانی می توانند قمار بازی کنند و زندگی و پولشان را ببازند.
«میلیونر شوید»، «بازی کنید و پول واقعی بگیرید» جملاتی است که افراد به خصوص قشر جوانی که ساعت ها در حال گشت و گذار در فضای مجازی است را به خود جلب می کند و حتی کسانی که این ورق بازی آنلاین را بلد نیستند هم با یک جست و جوی کوتاه در اینترنت می توانند اطلاعات لازم برای ورود به این بازی را کسب کنند.
متاسفانه شیوع این بازیها به حدی رسیده که تبدیل به نوعی اعتیاد در میان جوانان شده است؛ آنهایی که می‌بازند برای برگرداندن مال از دست رفته خود پای بازی مجدد می‌نشینند و آنهایی هم که می‌برند، طمع کرده و همچنان بازی را ادامه می‌دهند.
هنگامی که کاربر عضو سایت‌های قمار می‌شود با دریافت رمز عبور و کد ویژه با سایر کاربران آنلاین، بازی را شروع میکند. البته هویت هیچ کدام از این افراد مشخص نیست. کاربران و اعضای این سایت برای ورود به بازیهای قمار با وارد کردن شماره کارت و رمز دوم اینترنتی خود مبلغی را تعیین می‌کنند و واریز و پرداخت پول بازیکنان، هنگام برد و باختشان به صورت خودکار در حساب‌های بانکی انجام می‌شود.
در دو، سه مرحله اول این بازی ها هیچ اتفاق خاصی نمی‌افتد اما به تدریج زمانی که کاربر مشتاق بازی و در حقیقت جذب کاراکتر‌ها و نوع بازی شد، فاز خطرناک بازی یعنی پیشنهاد جابه‌جایی مالی بین کاربران از طرف یکی از شرکت‌کنندگان آغاز می‌شود.
هر یک از کاربران مبلغی را به عنوان مشارکت پیشنهاد می‌کنند و قرار بر این می‌شود تا در صورت برنده شدن هر یک از کاربران، تمام مبلغ جمع‌آوری شده به حساب کاربر برنده واریز شود. این در حالی است که در برخی از مراحل بازی ، کاربرانی که در اصطلاح ماهرتر هستند و سابقه بیشتری در قمار آنلاین اینترنتی دارند، با ترفند‌های گوناگون پول‌های بیشتری به جیب می‌زنند.
کازینوهای آنلاین از اواسط دهه 90 میلادی پرطرفدار شدند و پس از آن نیز رشد و گسترش یافتند. مسئولین این سایت ها سعی می کنند با ایجاد تنوع در بازی و ارائه در سطوح مختلف و متناسب که در آن افراد به هر میزان که مایل باشند می توانند شرط بندی کنند به دنبال جذب افراد بیشتری هستند و این سایت ها همچون سرطان بدخیم در فضای مجازی گسترش یافتند.
در این نوع بازیها چون مسئولین سایت به راحتی به حساب های اینترنتی اعضا دسترسی دارند در واقع شاهد کلاهبرداری گسترده ای از حساب اعضا هستیم. به طوری که سردار کمال هادیانفر درباره آخرین طرح اجرا شده پلیس فتا در زمینه قماربازی از شناسایی شبکه گسترده قمار آنلاین که 23 میلیارد تومان تراکنش مالی توسط پنج تن انجام شده بود، خبر داد.
به گفته سردار هادیان فر با جمع آوری اطلاعات، طی 20 روز، سه هزار و 323 سایت و کانال در زمینه قماربازی و شرط بندی در داخل و خارج از کشور شناسایی شد که در این راستا 248 پرونده قضائی تشکیل شد و 184 تن نیز در این رابطه دستگیر شدند.
شایان ذکر است در قمار فقط بحث باختن پول و کلاهبرداری مطرح نیست؛ بلکه قمار تمام زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهد که در همین زمینه مصاحبه ای با دکتر مجید ابهری رفتار شناس و آسیب شناس اجتماعی و دکتر محمد بهشتیان روانشناس و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی داشته ایم تا مشکلات و آسیب های اجتماعی و روانی این نوع بازی های آنلاین از منظر تخصصی و کارشناسی مورد بررسی قرار گیرد.
** قمار باعث خروج ارز از جامعه می شود
دکتر مجید ابهری گفت: ورود هر فناوری در جامعه مستلزم بسترسازی فکری و فرهنگی در آن جامعه است، در غیر این صورت عوارض و آسیب های ناشی از آن دامنگیر همه آحاد اجتماع خواهد شد. یکی از این فرایندها، فضای سایبری و محورهای موجود در آن است که قمار آنلاین اصلی ترین کاربرد را در این زمینه دارد.
وی با بیان این که قمار آنلاین به شکل های مختلف پوکر، رامی یا بازی های دیگر است، اظهارکرد: قمار آنلاین از طریق سازمان های صهیونیستی و مراکز قمارخانه ای در جوامع مختلف گسترده شده و ضمن ایجاد اعتیاد فکری برای افراد جامعه به خصوص جوانان باعث خروج ارز به شکل مخفی از آن جامعه می شود.
این رفتار شناس و آسیب شناس اجتماعی در توضیح قمارآنلاین (برخط) افزود: این قمار به صورت زنده بین یک یا چند نفر شروع می شود که در یک سو لیدرها یا بازیکن های حرفه ای وجود دارند که تا به امروز کسی نتوانسته آنها را شکست دهد و پولی از آنها دریافت کند به همین منظور همواره یک اصل در این فرآیندها وجود دارد و آن باخت قطعی طرف مقابل است.
ابهری تاکید کرد: بسیار دیده شده است که فرد به بهانه سرگرمی و گذران وقت و یا به طمع برد و جبران باخت قبلی اش پا به این ورطه خطرناک می گذارد اما این فرآیند نه تنها باعث سرگرمی نیست بلکه نوعی اعتیاد محسوب می شود که آسیب های جدی برای فرد و جامعه به دنبال دارد.
این رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی، قمار بازی و شکل های مختلف آن در قالب شرط بندی های گوناگون در فضای جامعه را نوعی ناهنجاری اجتماعی می داند که عامل آسیب هایی مانند بی اخلاقی، طلاق، خودکشی و نزاع های دسته جمعی می شود.
وی با بیان این که فرایند قمار آنلاین شامل گروه های سنی خاصی نیست، افزود: قماربازانی که قبل از انقلاب در قمارخانه ها و یا در خانه های خود بساط قمار پهن می کردند در حال حاضر با استفاده از تکنولوژی اقدام به بازی و قمار می کنند و جوانان و نوجوانان نیز به منظور برد یا براساس تبلیغات نادرست این شبکه ها جذب آنها می شوند.
** قمار نوعی اعتیاد است
دکتر محمد بهشتیان روانشناس و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی با بیان این که قمار در هر شرایطی جذاب است، گفت: وقتی فرد در کار تصادفی شرکت می کند این امکان وجود دارد که برنده شود و به موفقیت آنی برسد که این موضوع باعث ترغیب فرد به انجام آن کار می شود.
وی بیان کرد: تمام ساختارهای قمار طوری طراحی می شود که فرد در نهایت شکست می خورد و از نظر مالی متضرر می شود و اولین آسیب بحث مالی است و در ابتدا فکر می کنند توانایی مدیریت این موضوع را دارند اما شاهد هستیم افرادی که در ابتدای بازی با صد هزار تومان در این بازی ها شرکت کرده بودند در ادامه با چند میلیون تومان به بازی ادامه می دهند.
این روانشناس با بیان این که قمار نوعی اعتیاد است، افزود: فرد بیشتر قمار می کند تا به رضایت قلبی برسد و در حقیقت دچار درگیری ذهنی می شود و تمام مدت به این فکر می کند که چه زمانی برود قمار کند و اعتیاد به این مقوله در شخص به وجود می آید.
وی با اشاره به این که قمار بر زندگی اجتماعی و خانوادگی فرد تاثیر می گذارد، افزود: با اعتیاد به قمار ارزش ها برای فرد کم رنگ می شود به عنوان مثال در شرایط عادی اگر تهیه مایحتاج ضروری خانواده جزء اولویت های فرد به شمار می رفته با اعتیاد به قمار این اولویت از بین می رود و فرد تمایل دارد درآمد خود را در قمار هزینه کند.
این دکتر روانشناس در خصوص آثار روانی قمار، اظهار کرد: قمار باعث ایجاد هیجان در شخص می شود و آدرنالین بدن افراد به دلیل اضطراب و تنش ناشی از ریسک برد و باخت که جزئی از قمار است افزایش می یابد و منجر به احساس خوب لحظه ای در فرد می شود.
وی ادادمه داد: از آنجایی که فرد تجربه این هیجانات شدید را نداشته بنابراین نمی تواند آن را کنترل کند و چون این هیجانات به دفعات بالا و پایین می شود به مرور زمان فرسودگی روانی ایجاد می کند که منجر به افسردگی می شود.
این روانشناس تاکید کرد: علاوه بر افسردگی، کنترل تکانه در فرد کم و برانگیختگی بیشتر می شود و شخصی که تا قبل از این به راحتی برخی مسائل را مدیریت و مشکلات را رفع می کرد به دلیل این فرسودگی و خستگی ناشی از تحمل فشارهای روانی قمار، توانایی برخورد با این مسائل را ندارد با مشکل عدم کنترل مسائل و اضطراب مواجه می شود.
وی درباره علل گرایش به قمار، گفت: علاوه بر انگیزه مادی گرایش به قمار، افراد برای فرار از مشکلات خانه و خانواده به قمار رو می آورند و در حقیقت از لحاظ روانشناسی سعی می کنند پرت کردن حواس داشته باشند و حتی گاهی افراد برای فرار از بیماری های روانی همچون افسردگی به این موضوع گرایش دارند که خود قمار باعث تشدید افسردگی فرد می شود.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی با بیان این که آقایان بیشتر از خانم ها قمار می کنند، گفت: ویژگی بازی های قمار، داشتن روحیه رقابت طلبی و موفقیت طلبی است که این از ویژگی های مردان است و خانم ها چنین ویژگی را ندارند.
وی تاکید کرد: در بازی قمار، خانم ها بیشتر در معرض آسیب هستند زیرا از لحاظ روانی نمی توانند این هیجانات شدید را تحمل کنند.
این روانشناس درباره گرایش نوجوانان به قمار و آسیب های آن نیز گفت: مشکل اصلی این است که نوجوانان منبع درآمدی ندارند و این خود عاملی برای انحراف بیشتر در نوجوانان است و امکان آسیب بیشتر است.
وی ادامه داد: از آنجایی که مدیریت هیجانی نوجوانان ضعیف تر از بقیه مقاطع سنی است بنابراین احتمال رفتارهای نابخردانه در آنها بیشتر بوده و احتمال آسیب افزایش می یابد.
قمار و شرط بندی اعتیاد آور است درست مانند اعتیاد به مواد مخدر و افیونی. اعتیاد به قمار و آسیب های گوناگون ناشی از آن ممکن است دامن گیر هر فردی از قشرهای مختلف جامعه شود.
بازیهای شرط بندی و به بیان دیگر قمار در کشور ما جز موضوعات مجرمانه به حساب می‌آید؛ طبق قانون مجازات اسلامی مواد (705 تا 711) و ماده 564 قانون مدنی، قمار و شرط بندی جرم بوده و دایرکنندگان و شرکت‌کنندگان در این‌گونه مسابقات به استناد به مواد فوق‌الذکر مجرم محسوب می‌شوند.
وظیفه خانواده هاست که ماهیت قمار را برای فرزندان خود روشن کنند و به آنها یادآوری کنند که قماربازی چه از نظر شرعی و چه از نظر قانونی یک گناه و خلافِ بزرگ محسوب می شود از سوی دیگر نهادهای فرهنگی و متولیان فرهنگ در جامعه باید برای آگاه سازی جوانان و خانواده ها اقدام کنند و در کنار آگاه سازی، امکانات تفریحی سالم و ارزان قیمت را در اختیار آنها قرار دهند.