با روی کار آمدن استانداردهای جدید ارتباطی نظیر ۳G و ۴G به زودی طبق تجربه جهانی، ۸۰ درصد مشترکان اپراتورها باید به سمت استفاده از بستههای اینترنتی بروند اما در این میان بستههای کدام اپراتور ایرانی جذابتر و مقرون به صرفهتر است؟
نیمه دوم سال گذشته دو اپراتور بزرگ و اصلی ایران با اتمام دوره انحصار نسل سوم رایتل در زمینه خدمات تلفن همراه که قرار بود نهایتا دو سال باشد اما عملا چند برابر به درازا کشید، وارد عرصه رقابت در زمینه استانداردهای جدید و بروز ارتباطی دنیا شدند.
در حالیکه اپراتور سوم ارتباطی تا چندی پیش و بر اساس روالی غیر منطقی که بسیاری از کارشناسان و دست اندر کاران مخابراتی به آن معترض بودند، گارانتی ارائه خدمات 3G را داشت اما سال گذشته و در راستای سیاستهای دولت یازدهم جلوی وقت فرسایی بیش از حد گرفته و کلیه اپراتورها قادر به رقابت در این عرصه شدند.
هرچند انتهای نیمه اول سال گذشته پروانه آزمایشی 3G و نسلهای بالاتر در اقدامی سوال برانگیز به اپراتور دوم ارتباطی اعطاء شد و یک ماه بعد از آن نیز به پروانه تجاری ارتقا یافت اما اپراتور اول نیز در زمان تجاری شدن پروانه ایرانسل، قادر به لانچ شبکه نسلهای جدید خود شد.
بنابراین ارائه خدمات نسل نو هر دو اپراتور همراه اول و ایرانسل تقریبا از یک زمان شروع شد با این تفاوت که ایرانسل با توجه به تجاری بودن پروانهاش سریعا اقدام به تعرفهگذاری نرخ دیتا کرد اما همراه اول ترجیح داد تا زمان پوشش گستردهتر شبکه و دریافت پروانه تجاری دست نگاه دارد.
با این حال اولین اپراتور ایران در اسفند ماه سال گذشته موفق به تجاریسازی پروانه شد و همچون سایر رقبا تعرفههای جدید اینترنتی خود را اعلام کرد.
مشترکان همراه اول تا پیش از تجاری شدن پروانه نسلهای سوم و بالاتر ارتباطی، هزینه استفاده از اینترنت نسل سومشان همچون نسل دو و با تعرفهای یکسان بود که امتیازی بزرگ برای آن دست افرادی که زیر چتر پوشش 3G بودند، به شمار میرفت.
با توجه به اینکه سقف تعرفه خدمات اینترنت موبایل در ایران از سوی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات که زیرمجموعه وزارت ارتباطات است، تعیین میشود و اکنون این سقف برای دیتای آزاد (بدون بسته تشویقی و افزایشی) در سیمکارتهای دائمی و اعتباری به ترتیب نیم و 0.75 ریال است، اپراتورها برای رقابت، حفظ و جذب مشترکان بیشتر مجبور به ارائه پیشنهاداتی جذاب در قالب بستهها اینترنتی هستند.
نرخ کنونی دیتای آزاد علیرغم اینکه مورد موافقت هیچ یک از اپراتورهای موبایلی ایران نیست زیرا معتقدند کفاف هزینهها و توسعه شبکه را نمیدهد اما تجربه اپراتورهای بزرگ دنیا مخصوصا در قارههای اروپا و آمریکا گویای این است که مشترکان اینترنت آزاد در این نسلها تقریبا 20 درصد کل مشترکان شبکه را شامل میشوند و 80 درصد ترجیح میدهند از بستههای تشویقی و ترکیبی که در نهایت منجر به کاهش بیشتر هزینهها میشود استفاده کنند.
اگر همین تجربه را به ایران نیز بسط دهیم، اکثر مشترکان اینترنت موبایل علاقمند به فعالسازی بستههای هوشمند اینترنت هستند تا اینکه از اینترنت آزاد استفاده کنند؛ اینترنت 3G موبایل در بهترین حالت قادر به فراهم آوردن سرعت 32 مگا بیت بر ثانیه است و همین موجب میشود که شوق کاربران موبایل برای تعامل با فضای مجازی از طریق اسمارتفون بیشتر و مصرف دیتای آنها که به نوبه خود افزایش هزینهها را نیز به دنبال دارد، بیشتر شود.
نسل سوم برخلاف GSM که نسلی برای انتقال صدا و اطلاعات بود، سرعتی بالا برای انتقال چند رسانهای را فراهم میآورد که از این طریق میتوان به عنوان نمونه تماسهای تصویری برقرار کرد اما در گذشته امکانپذیر نبود.
حال با توجه به نیاز مشترکان ایرانی هر سه اپراتور همراه اول، ایرانسل و رایتل تعرفههای جداگانهای برای بستههای اینترنتی خود وضع کردهاند که ترکیبی از حجم اینترنتی و زمان را براساس میزان پرداختی مشترکان شامل میشود.
بستههای اینترنتی جزو طرحهای تشویقی خود اپراتورهاست و معمولا دستگاه نظارتی (رگولاتوری) قادر به مدیریت یا اعمال نظر در آنها نیست؛ بنابراین یک اپراتور میپسندد که برای جذب مشترکان بیشتر به اندازهای نرخها را پایین آورد که دیگر رقبا توان نفس کشیدن در بازار رقابتی را نداشته باشند یا نهایتا آنها هم نرخهایشان را برای بقا، کاهش دهند.
اکنون بستههای اینترنتی هر سه اپراتور فعال در کشور نیز متفاوت است اما با نگاهی گذرا به جدول تعرفه بستههای اینترنتی هر دو اپراتور همراه اول و ایرانسل متوجه میشویم اپراتور اول رویکرد مقرون به صرفه را سرلوحه کار خود قرار داده و اپراتور دوم دنبال پیشنهادهای بیشتر به مشترکان است اما نرخهای رایتل شاید همچون گذشته همچنان گران باشد.
همراه اول بستههای اینترنتی خود را در قالب طرحهای آلفا (اینترنت پایه) و آلفا+ (اینترنت حرفهای) به فروش میرساند و همانطور که از نامشان بر میآید شامل حال مشترکان حرفهای و ضعیف میشود؛ بنابراین اگر جزو آن دست مشترکانی هستید که با اینترنت موبایل چندان سر و کاری ندارید و تنها هر از گاهی به نرمافزارهای پیام رسان خود سر میزنید نیازی نیست هزینه بیشتری کنید؛ به راحتی میتوانید با همان تعرفههای قبلی همراه اول که مختص بستههای هوشمند بود و اکنون به آلفا تغییر نام داده استفاده کنید.
اغلب مشترکان همراه اول تاکنون از بسته رایج اینترنت 2.5 گیگابایتی 30 روزه با قیمت 10 هزار تومان استفاده میکردند که اکنون نیز در قالب طرح آلفا قابل خریداری است.
اما اگر جزو مشترکان حرفهای به حساب میآیید یا حداقل بالا بودن سرعت اینترنت برایتان مهم است، بد نیست نیم نگاهی به بستهها آلفا+ نیز داشته باشید که سرعت اینترنت را تا 8 مگابیت بر ثانیه در نقاط تحت پوشش 3G ارتقا میدهد.
اپراتور اول ارتباطی طی اقدامی قابل توجه که میتواند برای تمامی مشترکان موبایل جذاب باشد، این امکان را به مشترکان میدهد تا با استفاده از بستههای آلفا+ اینترنت رایگان شبانه نیز داشته باشند در حالیکه اپراتورهای دیگر چنین امتیازی را برای مشترکان قائل نیستند؛ یعنی اگر هر بسته آلفا پلاسی خریداری شود به همان میزان حجم رایگان شبانه در اختیار مشترکان قرار میدهد که این رویه در دیگر اپراتورها نیست.
شاید به صراحت بتوان بسته پر کاربرد این اپراتور در طرح آلفا+ را بسته سه گیگابایتی دانست که برای 30 روز و با هزینه 17 هزار تومان ارائه میشود؛ در صورتیکه سه گیگا بایت دیگر اعتبار شبانه هم برای مشترکان فعال میکند اما هزینه آن به نسبت طرح آلفا هم پایینتر است.
نگاهی به جدول بستههای ایرانسل نشان میدهد که در این رده، بسته پنج گیگابایتی وجود دارد که در گذشته با قیمت 40 هزار تومان ارائه میشده اما اکنون خطی روی آن کشیده شده و به قیمت 20 هزار تومان برای مدت زمان 30 روز ارائه میشود؛ البته پیش از این توسط مسئولان مخابراتی گفته شده بود که متوسط مصرف دیتا توسط کاربران ایرانی کمتر از سه گیگابایت در ماه است.
رایتل هم بسته 5 گیگابایتی 30 روزه را برای طرح اینترنت حرفهای که نهایتا سرعت 4 مگابیت بر ثانیه را ممکن میسازد، 42 هزار تومان میفروشد که اختلاف چشمگیری با دو اپراتور دیگر دارد.
همراه اول و ایرانسل در بستههای یک گیگابایتی 30 روزه اشتراک نظر دارند و هر دو قیمت 13 هزار تومان را برای آن در نظر گرفتهاند با این تفاوت که همراه اول یک گیگابایت شبانه رایگان هم در اختیار مشترک قرار میدهد؛ به عبارت دیگر در ازای 2 گیگابایت هزینه 13 هزار تومان را دریافت میکند اما از طرفی رایتل برای 2.5 گیگابایت 26 هزار تومان از مشترکانش دریافت میکند.
ایرانسل بسته یک ماهه 200 و 500 مگابایتی را به ترتیب پنج و 10 هزار تومان عرضه میکند اما همراه اول به ازای 200 و 600 مگابایت به ترتیب چهار و هفت هزار تومان دریافت میکند.
رایتل نیز در این حجمها آپشنی ندارد.
رقابت اپراتور اول و دوم ارتباطی در بازه زمانی هفت روزه هم داغ است به گونهای که همراه اول به ازای بستههای 200 و 600 مگابایتی هزینههای چهار و هفت هزار تومانی را برای مشترکان میتراشد اما ایرانسل تنها برای بسته 600 مگابایتی یک هزار تومان بیشتر میگیرد.
در حالی بسته شش گیگابایتی همراه اول برای یک هفته 13 هزار و 500 تومان قیمت خورده که در همین رده، بسته پنج گیگابایتی برای مشترکان ایرانسل وجود دارد که 17 هزار و 500 تومان است. البته نیمی از بسته اپراتور اول به شکل شبانه ارائه میشود.
رایتل برای بازههای زمانی کوتاه هیچگونه بسته حرفهای ندارد و ترجیح میدهد بستههای اینترنتی را برای بیشتر از 30 روز به فروش رساند؛ بنابراین تاکنون همراه اول اولین دونده و رایتل از نفس افتاده است.
برای تحلیل بنیه هر یک از دوندههای اول و دوم وارد بخش اینترنت یک روزه میشویم که هم ایرانسل و هم همراه اول دارای پیشنهاداتی هستند.
نرخ بستههای 200 و 600 مگابایتی همراه اول با در نظر گرفتن نیمی از حجم به شکل شبانه با نرخهای هزار و 500 و سه هزار و 500 تومان ارائه میشود در حالیکه ایرانسل برای 200 و 500 مگابایت به ترتیب سه و شش هزار تومان از مشترکان میگیرد.
در حالیکه همراه اول برای دو گیگابایت روزانه تنها یک آپشن 9 هزار تومانی دارد اما ایرانسل دو آپشن ارائه میدهد که هزینه یک مورد 10 هزار تومان اما دیگری هزار تومان است؛ پیشنهاد هزار تومانی ایرانسل تنها مربوط به اینترنت شبانه از ساعت 2 تا 8 بامداد است که برای بسیاری از مشترکان قابل توجه خواهد بود.
نقطه ضعف اپراتور اول ارتباطی که تا اینجای کار پیشتاز میدان بوده عدم ارائه بستههای بلند مدت حجمی است. نهایت سقف زمانی برای همراه اولیها در ارتباط با خرید بستهها یک ماه است در صورتیکه ایرانسل سه – شش ماهه و یک ساله هم ارائه میکند.
البته با توجه به اینکه بستههای بلند مدت اعتبار یک جا و در واقع هزینه بیشتری را در ابتدای امر از مشترکان طلب میکند شاید رغبت نسبت به آنها کمتر باشد اما از طرفی در مقایسه با بستههای مشابه با مدت زمان کمتر، هزینههای کمتری دارند.
به گزارش تسنیم تنها رقبای بستههای بیش از 30 روز، ایرانسل و رایتل هستند به گونهای که رایتل برای بستههای 7.5 و 15 گیگابایتی 90 روزه خود به ترتیب قیمتهای 73 هزار و 320 و 118 هزار و 440 تومان را در نظر گرفته است اما ایرانسل برای بستههای 6 و 15 گیگابایتی سه ماهه به ترتیب 25 و 45 هزار تومان دریافت میکند.
اختلاف قیمت شدید بین ایرانسل و رایتل در ارتباط با بستههای شش ماهه همچنان ادامه مییابد به گونهای که رایتل برای بسته 30 گیگابایتی خود 226 هزار و 800 تومان دریافت میکند اما ایرانسل برای تک پیشنهاد 70 گیگابایتی که بیش از دو برابر حجم بستههای رایتل است تنها 130 هزار تومان میگیرد.
رایتل در بخش بستههای بلند مدت نیز در مصاف با ایرانسل از نفس افتاد اما اپراتور دوم همچنان یک پیشنهاد دیگر دارد و آن هم بسته یک ساله 100 گیگابایتی است که یا قیمت 175 هزار تومان عرضه میشود.
حال با نگاه به جیب خود و توقعتان از یک سرویس اینترنتی میتوانید یکی از اپراتورهای مربوطه را که در بالا، اینترنت حرفهای آنها با یکدیگر قیاس شد انتخاب کنید.