سرگذشت تحول آمازون از ابتدا تا امروز
سایت آمازون در سال 2014 معادل 63 درصد فروش آنلاین کتاب و 40 درصد کل فروش کتاب دنیا را از طریق خرده فروشی به دست آورد. این میزان فروش رکوردی جهانی بود که یک فروشگاهی وبسایتی به آن دست یافته بود.
به گزارش ایرنا از وبسایت businessinsider، وقتی در سال 1995 جف بزوس تارنمای آمازون را برای فروش برخط کتاب راه اندازی کرد؛ کمتر کسی گمان می برد روزی در این فروشگاه همه چیز فروخته خواهد شد و دامنه فعالیت هایش تا تولید گجت و تبلت و تلفن همراه هم کشیده خواهد شد. اما بنیانگذارش می گوید از ابتدا هم رویایش از تاسیس آمازون به عنوان «فروشگاهی برای فروش همه چیز» بود.
هم اکنون Amazon بزرگ ترین فروشگاه اینترنتی ایالات متحده محسوب می شود. و در وبسایت خود به جز کتاب، محصولات متنوعی چون پخش کننده دی وی دی و بلوری، ام پی تری پلیر، انواع نر م افزار، بازی ویدئویی، وسایل الکترونیکی، زیورآلات، مبلمان، غذا، اسباب بازی و پوشاک نیز می فروشد. از چند سال پیش همچنین وارد عرصه تولید اسمارت فون، تبلت، کتابخوان دیجیتال، تلفن و تلویزیون دیجیتال هم شده است. به علاوه زیرمجموعه ای به نام AmazonBasics دارد که محصولات جانبی مثل کابل یو اس بی می فروشد.
Amazon فروشگاه های مستقلی در امریکا، انگلیس، ایرلند، فرانسه، کانادا، آلمان، هلند، ایتالیا، اسپانیا، استرالیا، برزیل، ژاپن، چین، هند، مکزیک و به تازگی هم لهستان و سوئد دارد. این شرکت دارای سیستم حمل و نقل اختصاصی کالا به کشورهای طرف قراردادش است. طبق آخرین آمارها وبسایت Amazon.cpm سالانه حدود 615 میلیون بازدیدکننده دارد. صرفا خود امریکایی ها هر ماه 65 میلیون کالا از این فروشگاه اینترنتی خرید می کنند.
جالب است بدانید بزوس ابتدا تصمیم داشت نام فروشگاهش را «کادابارا» بگذارد. اما وکیلش به او یادآوری کرد این کلمه مخصوصا از پشت تلفن شبیه واژه Cadaver به معنای جسد تلفظ می شود و صورت خوشی ندارد. از همین رو سرانجام قرار شد به تبعیت از لوگوی اولیه کمپانی که تصویر بلندترین رود دنیا در آن کشیده شده بود، اسم آن هم آمازون باشد تا یادآوری باشد برای تحقق رویایش مبنی بر ایجاد بزرگ ترین فروشگاه اینترنتی جهان. ضمن اینکه به این صورت نام شرکت در صدر اغلب فهرست های الفبایی قرار می گرفت. البته از سال 2000 این لوگو به شکل کنونی تغییر کرد که شامل یک خط منحنی می شود که از حرف A به حرف Z نام آمازون کشیده شده و اشاره دارد به عرضه همه چیز در این فروشگاه؛ ضمن اینکه این خط منحنی حالت لبخند را تداعی می کند.
**مسیر رشد و استراتژی غیرعادی
در همان ماه نخست آغاز به کار، آمازون توانست حوزه فروش خود را تا 50 ایالت امریکا و 45 کشور مختلف توسعه دهد. در پایان ماه دوم، فروش هفتگی آمازون به 20 هزار دلار رسید. مزیت عمده فروشگاه کتاب آنلاین آمازون عدم وابستگی به آرشیو فیزیکی بود. از همین رو می توانست نسبت به رقبای سنتی اش عناوین بیشتری را در ویترین فروشگاهش قرار دهد.
برنامه اقتصادی اولیه آمازون اندکی عجیب و غیرعادی بود. طبق برنامه ریزی مدیران، تا 4-5 سال نخست انتظار سودآوری نمی رفت. این نوع برنامه ریزی و رشد کند آمازون موجب اعتراض سهامداران شد که نگران بودند به سود مدنظرشان نرسند یا اینکه حتی شرکت نتواند به بقا ادامه دهد. لیکن آمازون حتی در شرایط اقتصادی اوایل قرن 21 که مصادف بود با دوران معروف به ترکیدن حباب دات کام و از بین رفتن بسیاری از شرکت های فناورانه، توانست در میدان باقی بماند و این دوران را به سلامت از سر گذارند. سرانجام در سال 2001 آمازون به نخستین سود خود دست یافت: 5 میلیون دلار؛ که معادل یک سنت سود برای هر سهم بود – که در نوع خود رقم بالایی محسوب می شود. این منفعت متعاقب یک میلیارد دلار سرمایه گذاری حاصل شده بود. سودآوری مذکور موجب اثبات مدل اقتصادی بزوس و سرخوردگی منتقدانش شد. تا جایی که در سال 1999 مجله تایم جف بزوس را به واسطه موفقیتش در ابداع و جاانداختن یک شیوه فروش آنلاین نوین، به عنوان شخصیت سال برگزید.
**دعواهای حقوقی
انتشارات معتبر و قدیمی بارنز اند نوبل در سال 1997 از آمازون به خاطر شعارش (بزرگترین کتابفروشی دنیا) شکایت کرد؛ با این توجیه که آمازون اصلا یک کتابفروشی نیست؛ بلکه یک واسطه و دلال کتاب است. این شکایت از سوی دادگاه رد شد و آمازون به ادعا و شعار خود ادامه داد. در سال 1998 هم موسسه خرده فروشی والمارت از آمازون شکایت کرد؛ با این ادعا که آمازون با استخدام مدیران سابق والمارت اسرار تجاری این شرکت را به سرقت برده. گرچه این شکایت را هم دادگاه وارد ندانست، ولی منجر بدان شد که آمازون قوانین سفت و سختی را برای ممانعت از استخدام مدیران سابق وال مارت تصویب کند.
محصولات و خدمات
همچنان که گفته شد، محصولات آمازون شامل گستره ای از کتاب و دی وی دی و نرم افزار گرفته تا جواهرات و محصولات الکترونیکی و غذا و ابزارآلات باغبانی و ورزشی و ... می شود.
این موسسه برای رقابت با ebay یک وبسایت طراحی کرد به نام Amazon Marketplace برای فروش اقلام دست دوم که در حال حاضر بزرگ ترین سایت در این زمینه محسوب می شود. همچنین در سال 2007 سایتی با نام AmazonFres راه اندازی کرد برای فروش و ارسال غذا و خواربار.
در سال 2013 این شرکت امریکایی سایت خود را در هند با نام amazon.in افتتاح کرد. سایت کار خود را با فروش ابزار الکترونیکی آغاز کرد ولی در ادامه اقدام به عرضه وسایل زیبایی و خانگی هم کرد. سال گذشته مسئولان این کمپانی امریکایی اعلام کردند قصد دارند حدود 12 هزار کرور روپیه (معادل 2 میلیارد دلار) برای توسعه سایت خود در هندوستان هزینه کنند.
در نوامبر 2007 آمازون از کتابخوان الکترونیک خود کیندل رونمایی کرد. در صفحه نمایش Kindle برای کاهش مصرف باتری و بالاتر بردن کیفیت نمایش از فناوری جوهر الکترونیک استفاده شده بود. برای تشویق کتابخوان ها به خرید این وسیله الکترونیک آمازون تا کنون بیش از 2.7 عنوان کتاب مخصوص کیندل طراحی و در فروشگاهش در دسترس قرار داده است. در سال 2011 این برند با معرفی کیندل فایر رسما وارد عرصه تولید تبلت شد که مجهز به نسخه مخصوصی از اندروید بود. قیمت پایین این تبلت (200 دلار) حاکی از استراتژی زیرکانه این کمپانی امریکایی مبنی بر کسب درآمد از فروش محتوا و کتاب الکترونیک به جای خود وسیله بود. شایان ذکر است، در سال 2014 معادل 63 درصد فروش آنلاین کتاب و 40 درصد کل فروش کتاب دنیا از سوی آمازون صورت گرفته است.
سال بعد آمازون نسخه پیشرفته تر این تبلت را با نام Kindle Fire HD وارد بازار کرد و سال بعدتر یعنی 2013 باز هم نسخه ای جدیدتر تحت عنوان Kindle Fire HDX. در سال 2014ست تاپ باکس آمازونی هم با نام Amazon Fire TV برای رقابت با اپل تی وی و Chromecast گوگل عرضه شد. ناگفته نماند، این دستگاه طوری طراحی شده که فقط از خود سایت آمازون و شرکت های طرف قراردادش فیلم پخش کند. ضمن اینکه قادر به اجرای بازی و پخش ویدئو هم هست. و سرانجام از اواسط 2014 آمازون از اولین اسمارت فون خود به اسم فایرفون رونمایی کرد.
**درآمد و سود مالی
مطابق گزارش وبسایت statista آمازون در سه ماهه نخست سال 2015 درآمدی بالغ بر 22.72 میلیارد دلار کسب کرده. البته اوج فروش این برند همواره در سه ماهه پایانی سال میلادی مصادف با ایام عید کریسمس مسیحیان است که خرید از آمازون بیشتر می شود. در سه ماهه پایانی 2014 فروش Amazon.com بالغ بر 29.33 میلیارد دلار شد. سود این شرکت از این مبلغ فروش معادل 214 میلیون دلار بود که رقم رضایت بخشی برای سهامداران محسوب می شود.