در حالی که بهترین دانش‌آموزان دبیرستانی وارد رشته‌های مرتبط با ICT می‌شوند فارغ‌التحصیلان آن در صدر لیست بیکاری هستند؛ اما رشته‌های ساده‌تر تا این حد بیکاری ندارند و برای آنها کسبوکار ایجاد شده که البته این اشتغال دانش بنیان نیست. ریشه مشکل کجاست؟
به گزارش فارس، مدت ها است که مسئولان از اهمیت فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال در توسعه اقتصاد کشور صحبت می کنند.
مسوولان با تکرار آمارهایی از جمله اینکه 10 درصد رشد پهنای باند منجر به افزایش 1 درصد تولید ناخالص ملی می شود، بر نقش اقتصاد دیجیتال در توسعه اقتصادی کشورها تاکید دارند. امسال هم که سال با عنوان «تولید، دانش بنیان اشتغال آفرین» نامگذاری شده است، میدان عمل برای نقش آفرینی اقتصاد دیجیتال در اقتصاد کشور گشوده تر شده است.
با وجود اهمیت موضوع، اختصاص منابع حمایتی و صرف هزینه های آموزشی در این بخش، تولید دانش بنیان آن طور که باید در اقتصاد کشور سهم نگرفته است و در حالی که بهترین دانش‌آموزان دبیرستانی وارد رشته‌های مرتبط با ICT می‌شوند فارغ‌التحصیلان آن در صدر لیست بیکاری هستند. امسال هم قرار است تمرکز بر تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در اولویت کشور باشد و بودجه های جدیدی به این بخش تزریق شود.
در کشور بخش های متعددی از جمله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت صمت به نوعی صاحب مسئولیت در این بخش هستند. در این گزارش تلاش کردیم با بررسی نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تحقق شعار تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین، امکاناتی که این وزارتخانه برای رسیدن به این هدف در اختیار دارد و الزاماتی که برای موفقیت در این هدف باید مد نظر این وزارتخانه باشد را احصاء کنیم.
در این باره، فرامرز رستگار دبیر سندیکای صنعت مخابرات که با مشاغل مربوط به تولیدات حوزه مخابرات و ارتباطات در ارتباط است، در زمینه نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در تحقق شعار تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین معتقد است که این وزارتخانه اگر قرار است فقط یک کار انجام دهد باید تربیت متخصص باشد.
وی به خبرنگار فارس، گفت: در حال حاضر بیشترین بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات است و وزارت ارتباطات به همراه وزارت صمت و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باید پاسخگوی این موضوع باشند که چرا رشته‌هایی که بهترین دانش آموزان دبیرستانی وارد آن می شوند در لیست بیکاری صدرنشین است؟
رستگار افزود: همچنین مسئولان مدت ها است که می گویند فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال پیشران توسعه کشور است. ما هم به دنبال تحول دیجیتال هستیم و هم خواستار توسعه کشوریم اما آی تی در کشور ما بیشترین بیکاری را دارد در حالیکه رشته های ساده‌تر تا این حد بیکاری ندارند. زیرا برای رشته های سطح متوسط، کسب و کار ایجاد شده و افراد متقاضی کار جذب این کسب و کارها شده اند؛ اما این اشتغال از نوع دانش بنیان نیست.
*چرا رشته‌های ICT در صدر لیست بیکاری اند؟
وی در پاسخ به این سوال که برای رفع این اشکال، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دستور کار ویژه ای می تواند داشته باشد؟ گفت: در نهایت وزارت ارتباطات باید قضیه اشتغال فارغ التحصیلان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را حل کند. برای رفع این مشکل هم نخستین گام پاسخ به این سوال است که اساسا ریشه مشکل کجاست؟
دبیر سندیکای صنعت مخابرات به این سوال این طور پاسخ داد: مشکل از اینجاست که این افراد از مهارت لازم برخوردار نیستند در غیر این صورت بیکار نبودند.
رستگار گفت: دانشکده علمی کاربردی پست و مخابرات به مرکز آموزش های مهارتی تبدیل و در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ادغام شد، پس آموزش مهارتی از وظایف و رسالت های وزارت ارتباطات است.
وی گفت: اینکه فارغ التحصیلانی از رشته های ICT در کشور داریم که نتوانسته اند کار پیدا کنند یعنی نیاز است که این افراد را جمع کنیم و به آنها آموزش های مهارتی بدهیم. در این صورت این افراد می توانند حتی ظرف یک ماه جذب بازار کار شوند.
دبیر سندیکای صنعت مخابرات تاکید کرد: بنابراین بزرگترین رسالت وزارت ارتباطات این است که آموزش های مهارتی را در حوزه ICT سر و سامان دهد که اگر اشتغالی از این راه ایجاد شود این اشتغال دانش بنیان خواهد بود.
*وقتی به جای متخصص مهارت های ICT، متخصص سیسکو داریم
وی گفت: رسالت مهم دیگر وزارت ارتباطات به شبکه ملی اطلاعات مربوط است. در حال حاضر مهمترین راهبرد و تکلیف این وزارتخانه راه اندازی شبکه ملی اطلاعات است و مهمترین بخش این شبکه هم بخش دسترسی آن است که قرار است بر اساس توسعه ارتباطات ثابت انجام شود.
رستگار گفت: در این پروژه هم باز بزرگترین مشکل آموزش های مهارتی است که از سطح مدیران تا تکنسین ساده را شامل می شود.
دبیر سندیکای صنعت مخابرات تاکید کرد: اگر قرار باشد وزارت ارتباطات فقط یک کار را با بودجه و امکانات زیرمجموعه های خود انجام دهد این است که آموزش های مهارتی را در حوزه ICT هر چه سریع تر انجام دهد و برای آموزش، منتظر نهادهای دیگر از جمله سازمان فنی حرفه ای کشور نباشد؛ زیرا آنها در صنایع دیگر مثل خودرو کار می کنند.
وی با اشاره به ضرورت ارائه آموزش های مهارتی در صنعت ICT کشور توضیح داد: ظاهرا در بخش آموزش در صنعت ICT کشور، شرکت سیسکو فعال است که مردم کلاس های دوره های سیسکو را شرکت می کنند و کار یاد می گیرند. همین رویه یعنی در حوزه آموزش در بخش ICT در کشور مشکل داریم.
وی ادامه داد: با این روش هر وقت بخواهیم مثلا لینک، روتر و سرور را در شبکه با محصول دیگری جایگزین کنیم، در نهایت به این می رسیم که کسی را نداریم که چیزی غیر از تجهیزات و سرویس های سیسکو را بلد باشد. زیرا متخصصان امروز ما متخصص سیسکو هستند. این یعنی ضعف مهارتی در کشور. این یعنی متخصصان ما آموزشی دیده اند که مبتنی بر یک برند مشخص کار کنند.
*3 ابزار وزارت ارتباطات برای تحقق هدف تولید دانش بنیان
همچنین حسین اسلامی رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران درباره نقشی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می تواند در تحقق شعار امسال داشته باشد، به جایگاه این وزارتخانه و وزیر ارتباطات در کارگروه اقتصاد دیجیتال دولت سیزدهم اشاره می کند.
وی به خبرنگار فارس، گفت: در این باره وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دو کار می تواند انجام دهد که نخستین و مهم ترین آن نقش این وزارتخانه در کارگروه اقتصاد دیجیتال در دولت و جایگاه وزیر ارتباطات به عنوان رئیس این کارگروه است.
وی توضیح داد: وقتی وزیر ارتباطات ریاست این کارگروه را بر عهده دارد، عملا این کار تخصصی به نهادی تخصصی محول شده است و حل و فصل بسیاری از موضوعات آسان خواهد بود.
وی درباره دومین نقشی که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می تواند در تحقق شعار امسال داشته باشد، به کمیته وام وجوه اداره شده این وزارتخانه اشاره کرد.
اسلامی توضیح داد: در راستای رسیدن به تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین، وزارت ارتباطات باید تسهیلات این بخش را در این کمیته با دقت بیشتری پرداخت کند.
رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران افزود: همچنین وزارت ارتباطات در زیرمجموعه خود پست بانک را دارد که بانک عامل وزارت ارتباطات است و این بانک هم می تواند در زمینه سرمایه گذاری های خطرپذیر فعالیت کند و در تقویت این بخش کمک رسان باشد.
*امکانات فنی وزارت ارتباطات برای حمایت از صنعت ICT
در این باره، وحید یزدانیان رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات هم می گوید: دانش فنی، زیرساخت و آزمایشگاه های تخصصی تولید محصول از دیگر امکاناتی است که وزارت ارتباطات در اختیار دارد و می تواند برای تحقق هدف امسال از آنها بهره ببرد.
وی به خبرنگار فارس گفت: امسال که تاکید روی موضوع فعالیت های دانش بنیانی است راهکارهای ویژه و امکانات مناسب در اختیار داریم که می تواند به تحقق هدف گذاری سال 1401 کمک کند.
یزدانیان گفت: علاوه بر دانش فنی و کاربردی در پژوهشگاه، زیرساخت های تولید محصولات دانش بنیان را در اختیار داریم که می توانیم این زیرساخت را در اختیار بخش خصوصی هم قرار دهیم. همچنین آزمایشگاه های تخصصی در حوزه های مختلف از جمله زیرساخت، فناوری اطلاعات، ارتباطات، نرم افزار، سخت افزار، رایانش ابری، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء را هم داریم.
رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات خاطر نشان کرد: سابقه مشارکت در منظومه شرکت های دانش بنیان را هم داریم و محصولات دانش‌بنیان متعددی با حمایت پژوهشگاه تولید شده اند.
