مهر - علی مؤمنی: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر در طول زمان برقراری ارتباط بوده است. برقراری ارتباط در تاریخ پیچیده خود دستخوش تغییرات بسیاری شده است. ارتباطی که در گذشته تنها به واسطه حضور فیزیکی محقق می‌شد. امروزه به طور مجازی محقق می‌شود. در گذشته ارتباطات به منزله "فرایندی" پنداشته می‌شده و «با ابزارِ صدا، برقرار می‌شد و تکنولوژی نوشتن وجود نداشت» (دونزباخ، ۱۳۹۸: ۲۷). لذا نیاز به سواد خاصی نبود و تنها حضور در محل گفت‌وگو، فرایند ارتباطات را ایجاد می‌کرد. با پیشرفت تکنولوژی و «توسعه جوامع باسواد باعث شد ارتباطات به یک "محصول" بدل شود که بتوان آن را ذخیره، توضیع و به منزله منبعی برای تحلیل، نقد و سازماندهی سیاسی استفاده کرد» (دونزباخ، ۱۳۹۸: ۲۷). لذا باید گفت امروزه با محصولات ارتباطاتی مانند فیلم‌های سینمایی، برنامه‌های تلویزیونی و رسانه‌های اجتماعی روبه‌رو هستیم.

مضاف برآن پیوند ارتباطات با تکنولوژی باعث شده است که روند تغییرات در ارتباطات متوقف نشود. اگر رسآن‌های مانند تلویزیون یا رادیو برای ما ارتباط یک سویه (از تولید کننده پیام به مخاطب) ایجاد کردند؛ امروزه شبکه‌های اجتماعیِ دوسویه و چند سویه را شاهد هستیم که تعداد بسیار زیادی از کاربران، در لحظه، امکان برقراری ارتباط و تولید محتوا دارند.

شاید بتوان گفت شبکه‌های اجتماعی امروزه به عنوان رسانه مسلط در دنیا هستند که حیات بسیاری از رسانه‌های پیشین خود را تحت تأثیر و شیوه زندگی بشر را نیز تغییراتی داده‌اند. یکی از این تغییرات که در بالا نیز ذکر شد ایجاد امکان ارتباط و تولید محتوا در این فضا است؛ به طوری که بسیاری از افرادی که تا دیروز "مخاطبان رسآن‌های" شناخته می‌شدند امروزه به "کاربران رسانه‌ای" تبدیل شده‌اند که امکان تولید و دریافت پیام برای آن‌ها ایجاد شده است. در نگاه اول به نظر می‌رسد که امکانی برابر برای همه کاربران ایجاد شده است. اما آیا واقعاً شبکه‌های اجتماعی خصوصاً اینستاگرام فرصتی برابر را در تولید و دریافت پیام برای همه کاربران ایجاد کرده است؟ در این نویسه قصد برآن است که این مسئله در پیوند با موضوع سلبریتی‌ها در اینستاگرام، بررسی شود.

 

اعداد جادویی

اینستاگرام شبکه اجتماعی که در سال ۲۰۱۰ با ویژگی اشتراک گذاری محتواهای تصویری (عکس و ویدئوهای ۱۵ ثانیه‌ای) و نوشتاری (کپشن) به جهانیان معرفی شد. شبکه‌ای پروفایل محور و تعاملی که امکان برقراری ارتباطات چندسویه را برای کاربران ایجاد کرد. همچنین امکان نمایش و بیان بسیاری از اموری که قابلیت بیان برای عموم نداشت را نیز ایجاد کرد. فارغ از محتواهای به اشتراک گذاشته شده توسط کاربر تعداد لایک‌ها، تعداد پست‌ها، تعداد دنبال کنندگان و دنبال شوندگان نیز کاملاً برای همه مشهود است. به عبارتی دیگر، یکی از راه‌های قضاوت پروفایل، بررسی اعداد( FOLLOWERS,FOLLOWING,LIKE,POST) آن است. دقیقاً این اعداد هستند که در اینستاگرام تعیین کننده بسیاری از اتفاقات است. یعنی میزان باورپذیری، هواداری، انزجار و دنبال کردن بر اساس معیارهای عددی است و اعداد یک پروفایل، ما را سوق به انجام کنشی خاص ( فالو، بلاک و…) می‌دهد. این اعداد، معادلات اینستاگرامی را نظم می‌دهد و به اینستاگرام هویت مصرفی‌تر و تجاری‌تر می‌دهد.

اگر اینستاگرام برای بسیاری از عموم مردم قابل دسترسی است و فرصتی برابر ایجاد کرده؛ به یقین اجازه دسترسی را به افراد مشهوری مانند سلبریتی‌ها، سیاستمداران و… می‌دهد. شهرت عامل بسیار مهمی برای جذب اعداد (کاربران) در اینستاگرام است. به عنوان مثال پروفایل یک بازیگر محل تجمیعی از دنبال کنندگان با عقاید، ظواهر و مدل‌های گوناگون است و شاهد میزان فالوورهای میلیونی برای آن‌ها هستیم که اعتبار دهنده به هویت شهرتمند آن‌هاست.

از طرفی دیگر شاهد کاربران معمولی‌ای هستیم که با آپلود عکس و عمدتاً فیلم‌هایی از خودشان با محتواهای طنز یا فان در اینستاگرام، کاربران بسیاری را جذب خویش می‌کنند. این افراد که عمدتاً به طور ناگهانی و بر اساس میزان بازدید و ری پست / استوری کردن آن ویدئوها به شهرتی ناخواسته می رسند؛ لقب میکروسلبریتی را در خود نهادینه می‌کنند. لذا باید گفت که سلبریتی‌ها و میکروسلبریتی‌ها از بازیگران اصلی نابرابری در اینستاگرام در تمام سطوح هستند.

 

توهم دغدغه

نتیجه این نابرابری را در قرار گرفتن آن‌ها در جایگاه مرجعیت فکری برای دیگر کاربران باید جست. نکته بسیار مهمی که تحت عنوان مرجعیت فکری مطرح می‌شود این است که کدام یک از فعالیت‌ها و رفتارهای آن‌ها در اینستاگرام توسط کاربران و دنبال کنندگان آن‌ها تقلید می‌شود؟! از نظر من سلبریتی‌ها در تمامی سطوح (از فردی و شخصی تا اجتماعی) بر دیگر کاربران تأثیر می‌گذارند. آن‌ها زندگی روزمره خود را برای ما نمایش می‌دهند، شرح حالی از خوشی و غم را استوری می‌کنند و تصاویر خویش از آخرین مسافرت خارجی خود را پست می‌کنند. شهرتمداران، ما را شریک حال خوش یا ناراحتی از روابط عاطفی خویش می‌کنند و بعضاً گریزهای ضمنی به روابط جنسی خود نیز می‌زنند. علایق و سلایق خود را بیان می‌کنند و هزاران امر روزمره دیگر را به طور خود خواسته و عمداً برای ما بازنمایی می‌کنند. آن‌ها به بیان عقاید و اعلام هواداری از یک مکتب، تفکر، جناح و… در امور سیاسی فرهنگی دینی، می‌پردازند و شما را تشویق به همفکری با خودشان می‌کنند.

اگرچه این دست فعالیت‌های بی‌خردانه و بی‌منطق اهل شهرت قابل تأمل و بسیار با اهمیت است؛ اما جنبه بسیار مهم‌تر از آن، مخاطبان این پیام هاست. زمانی که وضعیتی نابرابر در اینستاگرام حاکم می‌شود، راه حلی که کاربران به دنبال رفع آن هستند؛ رسیدن به بهترین وضعیت است تا احساس نابرابری برای آن‌ها از بین رود. لذا شاهد همانندسازی خودشان با افرادی که اعتبار رقمی و کمّی در اینستاگرام دارند؛ هستیم. زندگی زیبا، حال خوش، غافلگیری جشن تولد، نمایش زندگی خصوصی و بیان عقاید سیاسی و… کلیشه‌های رفتاری‌ای هستند که سلبریتی‌ها و میکرو سلبریتی‌ها یکی از تاثیرگذارترین عوامل در ساخت آن‌ها بودند وهستند. سلبریتی‌ها بدین واسطه نه توجه ذهن کاربران را به خود جلب می‌کنند بلکه ذهن آن‌ها را تحت استثمار فکری خود قرار می‌دهند که برای بهترین شدن در اینستاگرام و سبک زندگی درست رسانه‌ای تنها راه تقلید و تبعیت از آن‌هاست. شهرتمداران ذهنی تابع، تقلیدی و تهی از کاربران می‌خواهند که زمانی که احساس درخطر افتادن منافع خویش را کردند یا نیاز به جمعیتی برای رسیدن به پیروزی داشتند سریعاً از طریق چند فعالیت اینستاگرامی لشکر مجازی خویش را آماده می‌کنند. این چنین است که صندوق‌های رأی به واسطه آن‌ها بنفش می‌شود یا کف خیابان‌ها به واسطه آن‌ها شلوغ می‌شود.

زمانی که کاربرانی تحت تأثیر سلبریتی‌ها دست به کنش‌های مهمی مانند کنش‌های سیاسی، رأی دادن یا اعتراض کردن می‌زنند، این توهم را پیدا می‌کنند که دغدغه‌ای اجتماعی و مدنی دارند. در صورتی که آن‌ها سربازانی بی اراده و همیشه آماده باش برای اهل شهرت هستند. ذات تقلید نیز همین است یعنی باید دقیقاً همانطور که گفته شده انجام شود و زمان تغییر نیز توسط مرجع بیان می‌شود.

مجموعاً باید گفت فرایندی ایجاد شده است که سلبریتی‌ها و میکروسلبریتی‌ها با در اختیار گرفتن اذهانِ هواداران، دنبال‌کنندگان و… به آن‌ها وعده بهتر زیستن به شرط تقلید می‌دهند. تقلیدی که به دور از هرگونه تفکر انتقادی و رفتار مقاومتی انجام می‌شود. خلأ موجود در این خصوص، عدم آموزش صحیح سواد رسانه‌ای برای کاربران است. کاربران اگر از ذات بستر شبکه‌های اجتماعی، پشت پرده فعالیت بسیاری از سلبریتی‌ها و میکروسلبریتی‌ها، نتیجه عینی بسیاری از بیانات و فعالیت‌های غیرتخصصی آن‌ها مطلع شوند و مهارت مواجه درست با این طیف رسانه‌ای را یاد گیرند در حداقلی‌ترین حالت، شاهد کنش‌های سیاسی‌ که پشیمانی‌های فراوانی را به دنبال داشته است؛ نخواهیم بود.

منابع:

دونزباخ، و. (۱۳۹۸). فلسفه ارتباطات. (ا. شاه‌قاسمی، مترجم) تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

رئیس پلیس فتای تهران گفت: فراوانی جرایم بیشتر در اینستاگرام است و بعد از آن تلگرام، واتس‌اپ و سایت‌های بارگزاری آگهی‌های فروش کالا.
به گزارش فارس، روزنامه «جام‌جم» گفت‌وگویی با سرهنگ داوود معظمی گودرزی، رئیس پلیس فتای تهران انجام داده است که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید.

- با توجه به فعال‌سازی رمز پویا، میزان جرایم مربوط به فیشینگ نزدیک به 50 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته که این موضوع در کاهش کلی جرایم هم تاثیر گذاشته است.

 

بیش از 80 درصد جرایم سایبری را در تهران کشف کردیم

- بر اساس آمار، امسال بیش از 80 درصد جرایم سایبری را در تهران کشف کردیم.

- این را قبول ندارم که امید به کشف جرایم سایبری میان مردم پایین است. بعضی افراد چون قربانی جرایم خرد شده‌اند، می‌بینند که هزینه طرح شکایت بیشتر از مبلغی است که از دست داده‌اند، سبک و سنگین می‌کنند و از شکایت منصرف می‌شوند. بررسی مراجعه افراد به پلیس فتا نشان می‌دهد امید به کشف جرم در میان شهروندان بالاست.

 - تعداد مجرمان زن در پرونده‌های سایبری کم است. جرایم بانوان بیشتر توهین و هتک حرمت است. حضورشان در پرونده‌ها بیشتر در قالب مالباخته است تا متهم.

- نمی‌شود به‌صراحت گفت که سن مجرمان در حوزه جرایم سایبری کاهش یافته است. اما در حوزه فیشینگ برخی مجرمان، سن‌شان پایین آمده است. برای مثال چند روز قبل متهمی را دستگیر کردیم که 15 ساله بود و حساب‌های بانکی را هک کرده بود.

- جرم فیشینگ همچنان انجام می‌شود اما بیش از 50 درصد کاهش پیدا کرده است. درصدی که وجود دارد با مبالغ کم است. مثل این است که مبالغ تا 100 هزار تومان رمز پویا نمی‌خواهد. با بانک مرکزی اقداماتی را در حال تدوین و اجرا هستیم تا این میزان پرونده هم به سمت صفر برود.

 

یکی از خط قرمزهای ما حریم خصوصی افراد است

- پلیس فتا، قانونمدار است. یکی از خط قرمزهای ما حریم خصوصی افراد است و تلاش می‌کنیم خدشه‌دار نشود. ما وظیفه داریم اگر حریم خصوصی افراد خدشه‌دار شد برای احقاق حق ورود کنیم تا حریم خصوصی شهروندان حریمی امن باشد. هیچ‌وقت به حریم خصوصی افراد ورود نمی‌کنیم.

- اگر شکایتی در مورد تخلف کانال‌ها مطرح شود مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخشی از جرایم مثل توهین، هتک حیثیت و جرایم اقتصادی در این کانال‌ها صورت می‌گیرد. ما پرونده‌ای داشتیم که اطلاعات بانکی شهروندان در کانالی منتشر شده بود.

- از ابتدای امسال تا‌کنون حمله سایبری موفق که به افشای اطلاعات حساب‌های بانکی منجر شده باشد نداشتیم.

- هکرها همیشه به‌دنبال این هستند که کسب مال یا اطلاعات کنند. قطعا وقتی طعمه مدیر باشد، برای آنها بهتر است. به‌عنوان مثال مدیر بانکی را داشتیم که خودش قربانی کلاهبرداری‌های اینترنتی شده بود.

- برخی شکایت‌های سلبریتی‌ها مثل بقیه افراد جامعه مالی است اما بیشتر شکایت‌شان مربوط به راه‌اندازی صفحات جعلی به نام آنهاست. مجرمی داشتیم که با پیج جعلی بازیگری کلاهبرداری کرده و مدعی برگزاری کلاس‌های بازیگری شده بود. یک موضوع دیگر افرادی هستند که به بهانه این‌که می‌خواهند امنیت پیج سلبریتی‌ها را درست کنند به آنها استرس وارد کرده یا با این شیوه پیج را در دست می‌گیرند. در حالی که توجه به نکات امنیتی که در سایت پلیس فتا هم درج شده و رعایت آن، باعث بالا رفتن امنیت پیج می‌شود.

- در مورد این سوال که چرا شاخ‌های اینستاگرام بعد از احضار به پلیس فتا، از ترکیه سر در می‌آورند که آخرین مورد آن هم پسر پارکورکار بود، لازم است بگویم این‌طور نیست که همه متهمان از کشور بروند. گاهی این افراد به عنوان متهم، مطلع یا گواه احضار می‌شوند و توضیحات خود را ارائه می‌دهند تا روند پرونده طی شود.

- وحید خزایی که چند روز قبل در فرودگاه امام دستگیر شد، پرونده‌هایی از قبل دارد. این امکان وجود دارد با دستور قضایی پرونده‌ها تجمیع شود.

 

مردم موردی دیدند، گزارش دهند

- در مورد ماجرای نوزاد فروشی‌ها در فضای مجازی، با برخوردی که انجام دادیم این موضوع تمام شد. دستگیری‌هایی هم در این رابطه داشتیم. اگر مردم موردی دیدند، گزارش دهند.

- اغلب صفحات آگهی فروش اسلحه، گونه‌های حیوانی در خطر انقراض و مدارک جعلی با انگیزه تبلیغات، کلاهبرداری و جذب دنبال‌کننده فعالیت می‌کنند و اگر تیم رصد ما این آگهی‌ها را مشاهده کنند یا مردم گزارش دهند بلافاصله اقدام می‌کنیم. حالا این برخورد امکان دارد توسط پلیس فتا یا همکارانمان در پلیس‌های تخصصی دیگر صورت بگیرد. گاهی هم این افراد دنبال کلاهبرداری هستند و با گرفتن بیعانه دیگر پاسخگو نیستند. در پیج‌های نوزاد فروشی هم شاهد این کلاهبرداری‌ها بوده‌ایم.

 

فراوانی جرایم بیشتر در اینستاگرام است

- فراوانی جرایم بیشتر در اینستاگرام است و بعد از آن تلگرام، واتس‌اپ و سایت‌های بارگزاری آگهی‌های فروش کالا.

- با توجه به شیوع بیماری کرونا و لزوم ماندن بیشتر شهروندان در خانه و جایگزینی ملاقات‌های حضوری با ارتباطات مجازی، انجام خدمات مالی به صورت غیرحضوری و بعضا عدم آگاهی مردم از شیوه و شگرد متهمان در این فضا، شاهد افزایش برخی از جرایم بوده‌ایم لیکن نکته‌ای که حائز اهمیت است این که شهروندان باید سطح سواد رسانه‌ای خود را برای مصون ماندن از مخاطرات حوزه‌های مختلف فضای مجازی بالا ببرند.

 

سال برخورد با سایت‌های شرط‌بندی

- در رابطه با سایت‌های شرط‌بندی، باید اطلاع‌رسانی عمومی بیشتری صورت بگیرد. یکی از اولویت‌های امسال ما تشدید برخورد با سایت‌های شرط‌بندی و قمار است. امسال چندین باند را منهدم کرده و حساب‌های آنها را با هماهنگی قضایی مسدود کردیم. متهمان اصلی در کشورهای دیگر هستند و فعالیت دارند.

- برخی از افراد سودای یک‌شبه پولدار‌شدن را دارند و برای همین کارت‌های بانکی‌شان را در اختیار دیگران قرار می‌دهند تا پول بدون زحمت بگیرند. نگاه سختگیرانه پلیس و قوه قضاییه و بانک مرکزی در برخورد با گردانندگان سایت‌های شرط‌بندی باعث شده مدیران سایت‌های شرط‌بندی از کارت و هویت دیگران استفاده کنند.

- روزانه تعدادی از افرادی که کارت بانکی خود را اجاره می‌دهند، شناسایی می‌شوند. یکسری هم ناخواسته در این دام گرفتار می‌شوند. همکاری خوبی با پلیس اینترپل درخصوص استرداد متهمان خارج از کشور انجام داده‌ایم.

- گردانندگان این سایت‌ها در پوشش کسب و کارهای دیگر درگاه می‌گیرند. بانک‌ها بعد از این‌که از موضوع مطلع می‌شوند، با هماهنگی پلیس و دستگاه قضایی این درگاه‌ها را مسدود می‌کنند.

یافته‌های موج دوم نظرسنجی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با عنوان «بررسی دیدگاه مردم درخصوص کرونا» منتشر شد که بر اساس آن حدود ۶۷ درصد مردم گفتگوهای زنده اینستاگرامی چهره‌های شاخص را تماشا نمی‌کنند و ۳۳ درصد نیز به ترتیب از افزایش تماشای این شبکه اجتماعی، کم شدن میزان علاقه و یا عدم تغییر در میزان مصرف آنها از این شبکهدر فضای مجازی حکایت دارد.

بنا به اعلام روز چهارشنبه روبط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، داده‌های این نظرسنجی با استفاده از پرسشنامه و به صورت تلفنی در۳۰ اردیبهشت تا ۱۰ خرداد سال جاری گردآوری شده است. جامعه آماری این نظرسنجی را شهروندان ۱۸ سال و بالاتر ساکن در شهر و روستاهای کشور تشکیل داده و دو هزار و ۱۱۲ نفر به روش تصادفی انتخاب شده و مورد پرسش قرار گرفته‌اند.

۳۹ درصد پاسخگویان از سرعت اینترنت در ایران رضایت ندارند. از سوی دیگر ۱۴.۵ درصد افراد پاسخگو از سرعت اینترنت راضی هستند. ۲۳.۹ درصد افراد نیز تاحدودی از سرعت اینترنت رضایت دارند. ۲۲.۲ درصد افراد پاسخگو نیز اعلام کرده اند از اینترنت استفاده نمی کنند.
در این نظرسنجی از پاسخگویان درباره تغییر در میزان استفاده‌شان از برخی مقولات موجود در فضای مجازی در شرایطی که جامعه درگیر ویروس کویید ۱۹ است سوال پرسیده شد. این مقولات عبارتند از: تماشای گفت وگوهای اینستاگرامی، تماشای آنلاین فیلم از سایت‌های داخلی، خرید یا دانلود کتاب الکترونیک و گوش دادن به کتاب گویا، تماشای آنلاین سخنرانی های مذهبی، مداحی و روضه خوانی، شرکت در کلاسهای مهارت آموزی و سفارش و خرید اینترنتی. 
۱۱.۴ درصد پاسخگویان اعلام کرده اند که میزان تماشای گفت وگوهای چهره های محبوب در لایوهای اینستاگرام نسبت به قبل از ظهور کرونا افزایش یافته است. این در حالی است که ۶.۶ درصد افراد گفته اند که این قبیل گفت وگوهای اینستاگرامی را نسبت به قبل کمتر تماشا کرده اند. ۱۳.۱ درصد افراد نیز بیان داشته اند که تغییری در میزان مصرفشان در این زمینه اتفاق نیفتاده است. ۶۷.۸ درصد پاسخگویان نیز گفت وگوهای زنده اینستاگرامی چهره های شاخص را تماشا نمی کنند.
به گزارش ایرنا ۱۵.۹ درصد پاسخگویان نسبت به قبل از ظهور کرونا بیشتر از طریق سایتهای داخلی مثل آپارات، نماوا و فیلیمو به صورت آنلاین فیلم تماشا کرده اند. از سوی دیگر ۳.۸ درصد افراد اعلام کرده اند از طریق سایت‌های مذکور در این شرایط کمتر فیلم به صورت آنلاین دیده اند. ۷.۲ درصد افراد پاسخگو نیز گفته اند تغییری در میزان تماشای آنلاین فیلم در دوران کرونا برایشان ایجاد نشده است. ۷۳ درصد پاسخگویان نیز از سایتهای داخلی که امکان آنلاین تماشای فیلم را فراهم می کند، استفاده نمی کنند.
۹.۴ درصد پاسخگویان در شرایط کنونی بیشتر از قبل کتاب الکترونیک یا گویا مصرف می کنند اما ۲.۳ درصد افراد اعلام کرده اند نسبت به قبل از ظهور کرونا کمتر کتاب الکترونیک تهیه کرده اند یا به کتاب گویا گوش داده اند. ۵.۷ درصد افراد نیز گفته اند تغییری در میزان استفاده از این قبیل کتابها در شرایط کنونی نداشته اند. ۸۲.۴ درصد پاسخگویان نیز در کل از کتابهای الکترونیک یا گویا استفاده نمی کنند.

۹.۵ درصد پاسخگویان بیشتر از قبل پیگیر برنامه های آنلاین مذهبی اعم از سخنرانی و مداحی بوده اند، این در حالی است که ۲.۴ درصد افراد پاسخگو کمتر از قبل این قبیل موارد را تماشا کرده اند. ۷.۲ درصد پاسخگویان اعلام کرده اند تغییری در میزان تماشای آنلاین سخنرانی های مذهبی، مداحی و روضه خوانی نسبت به قبل از ظهور کرونا برایشان اتفاق نیافتاده است. ۸۰.۸ درصد پاسخگویان نیز به صورت کلی از این قبیل برنامه ها استفاده نمی کنند.
بر اساس این نظرسنجی، ۹ درصد پاسخگویان در شرایط کنونی بیشتر از قبل در کلاسهای مهارت آموزی مجازی از قبیل دوره های هنری یا ورزشی شرکت کرده اند اما ۲.۱ درصد افراد اعلام کرده اند میزان حضور در این قبیل کلاسها نسبت به قبل از ظهور کرونا کاهش یافته است. ۴.۲ درصد پاسخگویان نیز گفته اند میزان حضورشان در کلاسهای مهارت آموزی مجازی در شرایط کنونی فرقی نکرده است. ۸۴.۵ درصد پاسخگویان نیز از کلاسهای مهارت آموزی آنلاین به صورت کلی استفاده نمی کنند.
۲۱.۸ درصد پاسخگویان گفته اند پس از ظهور کرونا بیشتر خرید اینترنتی کرده اند. این در حالی است که ۳.۶ درصد پاسخگویان نسبت به قبل کمتر سفارس یا خرید اینترنتی انجام داده اند. ۹.۲ درصد افراد پاسخگو نیز تغییری در میزان استفاده از امکان خرید اینترنتی نسبت به قبل نداشته اند. ۶۵.۱ درصد افراد پاسخگو نیز به صورت کلی سفارس یا خرید اینترنتی نمی کنند.
یافته‌های این نظرسنجی همچنین تجربه های جدید مجازی را نشان می‌دهد. به استناد این یافته‌ها، تنها ۷.۳ درصد پاسخگویان اعلام کرده اند در مدت شیوع کرونا کنسرت یا تئاتر آنلاین دیده اند. ۴۲.۵ درصد افراد پاسخگو نیز از شبکه های اجتماعی برای مهمانی آنلاین (دورهمی یا جشن تولد)،  گفت وگو با دوستان و اقوام و یا مراسم ختم دوستان و اقوام  در شرایط ظهور کرونا استفاده کرده اند. ۱۳.۸ درصد پاسخگویان نیز تجربه دورکاری یا برگزاری جلسات کاری آنلاین را در مدت شیوع کرونا داشته اند. در نهایت ۵۳.۴ درصد افراد اعلام کرده اند از زمان شیوع کرونا تاکنون یکی از اعضای خانواده‌شان در کلاسهای مجازی مدرسه یا  دانشگاه شرکت کرده است.

سایت‌های شرط‌بندی با چه حربه‌هایی نوجوانان و جوانان را معتاد قمار آنلاین کرده‌اند؟ در وانفسای تحریم و مشکلات اقتصادی چطور گردش مالی سایت‌های قمار در روز به رقم‌های میلیاردی می‌رسد؟در این گزارش به بررسی روش کار سایت‌های شرط‌بندی و ترفندهای کلاهبرداری ‌شان پرداختیم. از ترفندهای جذب اعضاء تا پشت‌پرده عجیب و پیچیده‌شان. چند روزی میهمان سمج پیج‌های فریبنده شاخ‌های اینستاگرام شدیم. سرنخ‌هایی را پیدا کردیم و با این سرنخ‌ها به چند سایت شرط‌بندی سر زدیم.

فارس - عطیه اکبری: "برخلاف پسران جوان هم سن و سالش اهل فوتبال نبود که هیچ از کل کل کردن سرفوتبال هم متنفر بود. اما از چند ماه قبل  کار و زندگی اش را رها کرده بود و با هیجان و اضطراب عجیبی مسابقات فوتبال لیگ های اروپایی را تماشا می کرد. یک روز خوشحال و سرکیف بود و یک روز عصبانی و بهانه گیر، دو ماه بعد وقتی همه هست و نیستش را از دست داد، ماشینش را فروخت و حساب پدرش را پنهانی خالی کرد متوجه شدیم پسرمان پای ثابت قمارخانه های آنلاین شده است. 200 میلیون تومان در قمار آنلاین از دست رفت و دستمان به جایی بند نبود."

این روایت، مشتی است نمونه خروار از آنچه این روزها سایت های پیش بینی و شرط بندی فوتبال  یا به عبارتی دقیق تر قمارخانه های آنلاین به روز جوانان ایرانی می آورد. در این سایت های فارسی زبان، بازار شرط بندی آنلاین با انواع و اقسام آپشن ها برای شرکت کننده ها داغ داغ است، داستان از پیش بینی نتایج مسابقات فوتبال شروع می شود و به قمارهای سنگین ختم می شود. اولین سایت های شرط بندی فارسی زبان از اوایل دهه 90 در ترکیه پا گرفت. سرورهای این سایت ها در خارج از ایران اداره می شود و در دو سال گذشته با فعالیت متمرکزتری کار خودشان را ادامه داده اند و ابزار اصلی آنها برای تبلیغ، اینستاگرام است. با این ابزار و روش های خاص هر روز به تعداد قربانیان سایت های شرط بندی که پول و سرمایه شان در این سایت ها بر باد می رود اضافه می شود.

قربانیان مالی سایت های شرط بندی نه راه پس دارند و نه راه پیش. شکایت شان را به مراجع قانونی نمی برند چرا که  به موجب ماده ۷۰۵ تا ۷۱۰ قانون مجازات اسلامی، شرط بندی و قمار جرم بوده و گردانندگان سایت‌های قمار و کاربران مجرم شناخته می شوند. خلاصه اش این می شود که خودکرده را تدبیر نیست.

 

 پای اینستاگرام  در میان است

اما ماجرا از کجا آب می خورد؟ سایت های شرط بندی با چه حربه هایی اینطور به کارشان رونق داده اند و بسیاری از نوجوانان و جوانان را معتاد قمار کرده اند؟ در این وانفسای تحریم و رکود و مشکلات اقتصادی که گریبانگیر مردم شده، چطور گردش مالی سایت های شرط بندی و کازینوهای آنلاین در روز به رقم های میلیاردی می رسد. حالا در بحبوبه اوج تحریم های ارزی میلیاردها تومان سرمایه ایرانی از کشور خارج می شود و جیب گردانندگان سایت های قمار در آن سوی آب ها را پرپول می کند.

در این گزارش به بررسی روش کار سایت های شرط بندی و روشن کردن ترفندهای کلاهبرداری  شان پراختیم. از ترفندهای جذب اعضاء تا پشت پرده عجیب و پیچیده شان. همین اول راه بگوییم که "الف" کار قمارخانه های آنلاین، اینستاگرام است. اگر همین حالا اینستاگرام را از گردانندگان این سایت ها بگیری هیچ حرفی برای گفتن ندارند.

چند روزی میهمان سمج پیج های فریبنده اینفلوئنسرهای اینستا یا همان شاخ های اینستاگرام شدیم. سرنخ هایی را پیدا کردیم و با این سرنخ ها به چند سایت شرط بندی سر زدیم. شواهد نشان می دهد همه پنل های شرط بندی متعلق به فردی ملقب به «مونتیگو» است. مونتیگو مرد شماره یک میزهای قمار و پدرخوانده قمار اینترنتی به حساب می آید.

 

دلال های میز قمار در اینستاگرام  چه می کنند؟

در قدم اول پیج چند سلبریتی اینستا که دردو سه ماه اخیربا لایوها و پست هایشان حسابی بازدید گرفتند و سر و صدا راه انداختند را دنبال کردیم. صفحه "ب وحشی تا "پ م"، "ن الف"، "س س"،" د ج" ،" د ه". بعد از مرور پست های چند ماه اخیر به این نتیجه رسیدیم که روش کار گرم کننده های میزقمارآنلاین برای جذب اعضا یکسان است؛ استفاده از ساده ترین تکنیک های روانشناسی برای شکار طعمه.

اما این تکنیک های روانشناسی چیست؟ نمایش  زندگی لاکچری با این ادعا که همه  ثروت را در اوج جوانی بدون کمترین زحمت از راه شرط بندی و قمار آنلاین به دست آمده است. ماشین های رانتی، خانه های اجاره ای، جت شخصی که همه شان بدون استثناء با آن عکس دارند، استفاده از کارگران جنسی، نمایش دسته های رو هم انباشته شده دلار و یورو. همه اینها هر روز می شود پست و استوری در اینستاگرام. پایین هر پست فریبنده هم یک جمله مشترک دارند و فقط عنوان سایت شرط بندی شان در این جمله تغییر می کند. «بامعتبرترین کازینو آنلاین راحت پولدار شوید، واریز و برداشت حتی روزهای تعطیل، پشتیبانی آنلاین؛24 ساعته.»  

 

از دعواهای ساختگی تا حربه های جنسی

روش های این شاخ های قمارباز اینستاگرام برای جذب مخاطب فقط به نمایش زندگی لاکچری ختم نمی شود. در مرحله بعد برای پربازدید شدن صفحه شان دست به هر کاری می زنند. یک روز دختر و پسری که  سایت بت یا همان سایت شرط بندی را می گردانند دعوای ساختگی راه می اندازند و مخاطبانی که بیشترشان نوجوان و جوان هستند را با خود دنبال می کنند.

دلال های اینستاگرام با تبانی هم دعوای ساختگی راه می اندازند. با همین شوهای نمایشی در چند روز چندهزار دنبال کننده به آنها اضافه می شود. یک شب لایو می گذارند و قربان صدقه هم می روند و فردای آن روزبه بهانه ای آن هم ساختگی در لایو آنچه فحش و ناسزا بلدند نثار رفیقانشان می کنند. هدف یکسان است و روش های جذب، مختلف.

"ب و"  در یک ویدیو هشت پا را با مارمولک دریایی و سیگار و سس قرمز میکس می کند و می خورد و با پست هایی از این دست سعی در جذب مخاطب دارد.  "م. ح" که غیرت برایش واژه غریبی ست دختری را که ادعا می کند با هم نامزد هستند به دستور رییس اعظم سایت های شرط بندی به صورت ساختگی  وارد رابطه با یکی دیگر از مهره های سایت های شرط بندی می کند و ... با این ترفندها هر روز به تعداد دنبال کنندگان اضافه می شود.

ویدیوهای بی محتوایشان که محور اصلی آن مسائل جنسی و اباحه گری و نمایش ثروت بادآورده است حسابی بازدید می گیرد و با همین شگردها در اینستاگرام معروف می شوند،بعد، آدرس سایت شرط بندی را زیر پستشان تگ می کنند و می گویند فقط کافیست بیوپیج را بالا بکشی و به دنیای پولدارها وارد شوی.

 

رپرهای قمارباز 

تعدادی از رپرها و هیپ هاپ هایی ها که منبع درآمدی قابل اطمینانی ندارند وبعضی از آنها در ترکیه زندگی می کنند چند وقتی است که در دام سایت های شرط بندی افتادند. این رپرها  با چند موزیک ویدیو و موسیقی طرفدار پیدا کرده و دراینستاگرام فالوورجمع می کنند. وقتی معروف شدند برای یکی از سایت های معروف شرط بندی تبلیغ می کنند. رپرهای شناخته شده به راحتی در پیج  خودشان تبلیغ قمار می کنند و به یکی از دلال های حرفه ای سایت های شرط بندی تبدیل شدند و البته کار بعضی از آنها گرفته و خودشان پنل شرط بندی هم دارند

 

همه اطلاعات کارت کاربر در اختیار قماربازان

 با پیش زمینه های ذهنی که دلال های اینستاگرام برای جوانان از همه جا بی خبر ساخته اند، شرایط برای کلاهبرداری مهیا می شود. از سر کنجکاوی و یا با رویای یک شبه پولدار شدن بیو یکی از پیچ های دلال های قمارباز را بالا می کشید و وارد یکی از سایت های شرط بندی می شوید. ورود به این سایت ها مثل آب خوردن است.

 طبق قانون فعالیت سایت های شرط بندی در ایران ممنوع  است اما از آنجا  که سرور بسیاری از سایت های شرط بندی فارسی زبان در خارج از ایران اداره می شود، حتی در صورت مسدود شدن دامنه آنها در ایران، کاربران با استفاده از فیلترشکن می توانند وارد سایت شوند.

مشخصات را وارد می کنید. بدون هیچ مشکلی هر ایمیل و شماره همراهی که تمایل دارید را در سایت ثبت می کنید. از تاییدیه هم خبری نیست. حالا نوبت شارژ حساب است. برای آنکه پا پس نکشید با مبلغ کم می توانید به جمع قماربازان مجازی وارد شوید، حتی با 20 هزار تومان. برای شارژ کردن حساب هم هیچ راهی ندارید جز اینکه به درگاه بانکی وصل شوید و اطلاعات کارتتان را وارد کنید، همه اطلاعات کارتتان. از شماره کارت تا رمز دوم و رمز اینترنتی.

 

حساب های اجاره ای و شبکه پولشویی؛ پشت پرده سایت های شرط بندی

 داستان درگاه های بانکی که با سایت های شرط بندی کار می کنند هم مثنوی هفتاد من کاغذ است. درگاه های بانکی یا جعلی است یا اجاره ای و ناامن. حالا پول قرار است به حساب کجا واریز شود؟ حساب های اجاره ای!

 مدیران سایت های شرط بندی فکر همه جا را کرده اند و برای جلوگیری از مسدود شدن حساب سایت توسط پلیس فتا، از حساب های اجاره ای استفاده می کنند. صدها حساب اجاره ای که برای افراد معمولی است. افراد داوطلب با واسطه با سایت کار می کنند، حسابشان را اجاره می دهند و درصد ناچیزی از تراکنش ها می شود سهم آنها در این پولشویی.

هر سایت شرط بندی چندین پشتیبان آنلاین دارد. پشتیبان آنلاین موظف است در کوتاه ترین زمان شماره کارت را برای شما ارسال کند. صاحبان حساب ها هم هیچ اختیاری برای برداشت و انتقال پول ندارند. علاوه بر پشتیبان، هر سایت شرط بندی ادمین هایی را در ایران دارد. کار این ادمین ها حساب به حساب کردن مبالغ است. پشت سایت های شرط بندی یک شبکه پولشویی در داخل کشور وجود دارد. واسطه های این پولشویی سرمایه ایرانیان را تبدیل به ارز کرده و توسط صرافی های خاص به حساب صاحب اصلی مدیران سایت شرط بندی در خارج از ایران حواله می کنند.

 

بردهای ناچیز اولیه و کسب اعتماد کاربران

بعد از ثبت نام شما در سایت شرط بندی، شارژ حساب کاربری و وارد کردن اطلاعات کارتتان، بازی تازه شروع می شود. مدیران سایت های شرط بندی قواعد بازی را خیلی خوب بلدند. آنها کاربران تازه وارد را که با مبالغ پایین حسابشان را شارژ کرده اند با چند برد و زیاد شدن پول  در بدو ورود به دنیای قمار آنلاین سر ذوق می آورند. نوجوانی که هنوز اول راه است،20هزار تومان حساب کاربری اش را شارژ می کند و با برد در چند شرط بندی، مانده حسابش در سایت به 200 هزار تومان می رسد. این پول برای کسب اعتماد قابل برداشت است. حالا این افزایش بی زحمت سرمایه اولیه زیرزبان کاربر بخت برگشته مزه می کند، با این بردها تصور می کند همه آنچه شاخ های اینستا می گفتند درست است و اگر همین طور ادامه  دهد شاید بتواند در آینده ای نزدیک مثل آنها لاکچری زندگی کند و پولدار شود. به همین راحتی در دام سایت های شرط بندی می افتد و از هر کجا که فکرش را می کند پول جور می کند برای ادامه شرط بندی؛ بی خبر از آنچه قرار است بر سرش بیاید.  

 

مالباخته های مجرم

شرط بندی همیشه بر سر مبالغ پایین نیست. بسیاری از کاربران همه دار و ندارشان را در قمار آنلاین از دست می دهند. این مالباخته ها که دستشان از همه جا کوتاه است برای رو کردن دست کلاهبرداران سایت های شرط بندی تجربه خود را در اینستاگرام به اشتراک می گذارند. بیشتر مالباخته ها تصویری از خود منتشر نمی کنند، چون مجرم به حساب می آیند، اما در پست های اینستاگرامی به انواع شگردهای کلاهبرداری سایت های شرط بندی اشاره کرده اند.

 

افشاگری

همیشه در روی یک پاشنه نمی چرخد. یکی دیگر از اتفافات جالبی که به شرط تیزبینی کاربران می تواند به توقف فعالیت آنها در سایت های شرط بندی منجر شود، توجه به افشاگری های اینستاگرامی است. رو کردن ترفندهای کلاهبرداری سایت های شرط بندی توسط  شاخ های اینستاگرام  که زمانی مدیر پنل شرط بندی بودند، اما با سرمایه گزار اصلی اختلاف پیدا می کنند و پنل را از دست می دهند. این اختلاف باعث خیر می شود. چرا؟ چون در همان صفحه اینستاگرامشان شروع می کنند به افشای روش های کلاهبرداری سایت های قمار.

 

دستکاری کازینوها برای باخت کاربر  

دستکاری سایت و تغییر نسبت برد و باخت یکی از ترفندهایی است که توسط مدیران سابق پنل شرط بندی رو شده است. یکی از قماربازان معروف به نام "و.خ" که قبلا مدیر یکی از پنل های شرط بندی بود و تبلیغ آن را می کرد، در پستی می گوید گول این سایت ها را نخورید، آنها طوری برنامه ریزی شده که 96 درصد کاربران باخت می دهند.

افشاگران می گویند در سایت های شرط بندی ده ها ترفند باخت کاربر به کار گرفته می‌شود. یکی از این راه ها دستکاری کردن کازینو است. مدیران سایت برای باخت اعضایی که با رقم های سنگین وارد شرط بندی شدند، نسبت برد و باخت را تغییر می دهند و فرم شرط بندی را در سایت عوض می کنند. نتیجه این شرط بندی می شود باخت کاربری که میلیون ها  تومان سرمایه اش را در چاه سایت های شرط بندی ریخته و هر روز به پولدارتر شدن این کلاهبرداران کمک می کند. هیچ کس هم متوجه این دستکاری نمی شود.  

 

بازارگرمی با کاربران جعلی

اگر به استوری ها و تبلیغات سایت های شرط بندی دقت کنید متوجه می شوید که چطور برای بازار گرمی مجازی از سادگی کاربرانی که چشمشان را به روی واقعیت این کلاهبرداری می بندند، استفاده می کنند. گردانندگان سایت ها برای بالا نشان دادن تعداد کاربرانی که درحال بازی هستند ، از کاربرهای مجازی و فیک استفاده می کنند. اگر به طور همزمان در تبلیغات دقیق شوید می بینید همیشه یک سری از اسامی در بین کاربران سایت ها مشترک است.

 

بستن حساب و بالا کشیدن پول مثل آب خوردن!

در قسمت یوزر پنل، اسامی کاربرها برای مدیران سایت نمایش داده می شود.اگر کاربری پول زیادی برنده شود به راحتی یوزر و پس وردش را پاک می کنند و کاربر دیگر نمی تواند با همان اکانت وارد سایت شود. یکی از کاربران  در پستی که در اینستاگرام منتشر کرده می گوید 17 میلیون تومان بردم اما هر چقدر تلاش کردم نتوانستم  مجدد وارد سایت شوم. نه می توانستم ثبت شرط کنم نه برداشتی انجام دهم. متوجه شدم حسابم را در سایت بسته اند و به همین راحتی پولم را بالا کشیدند.

 

پول  در گردش ساختگی

یکی دیگر از ترفندهایی که منجر به تشویق کاربران برای شرط بندی های سنگین می شود، ساخت اکانت کاربر جعلی و غیر واقعی و دادن سرمایه به این یوزرهای جعلی است با هدف منفی نشان دادن تراز مالی سایت. در حالی که تراز مالی سایت در ظاهر منفی هست یعنی اینطور نشان می دهند که برندگان پول برداشت کرده اند. در حالی که یکی از افشاگران سایت های کلاهبرداری می گوید وقتی در سایت برنده شوی حتی نمی توانی اصل پولت را برداشت کنی چه برسد به سود و این موضوع را با یک عکس نشان می دهد.در تصویر نشان می دهد که کاربر 54 میلیون تومان واریز کرده است، 195 میلیون تومان سود شرط بندی اش بوده اما فقط توانسته 48 میلیون برداشت کند. یعنی حتی اصل پولش را هم به او بر نگرداندند.

 

قانون مداری به شیوه سایت های شرط بندی

ترفندهای دزدی مجازی از کاربران سایت های شرط بندی متفاوت است. نوشتن قوانین مبهم برای دور زدن برندگان و بالاکشیدن پول آنها یکی  از این روش هاست. با این ترفند همیشه امکان هرگونه تفسیری از قانون سایت وجود دارد و مسئولیت اشتباه برعهده کاربر است. برای مثال کاربر، بازی را برده و باید پول به حسابش واریز شود اما پرداختی صورت نمی‌ گیرد، وقتی هم از ادمین پیگیر می شود که چرا پول من را واریز نکردید، می گویند فلان قانون را رعایت نکردی، آن قانون هم آن‌قدر مبهم نوشته شده  که امکان هرگونه برداشتی از آن وجود دارد.

 مخصوصا کم‌سن و سال‌ها که با دقت قوانین سایت را مطالعه نمی‌ کنند با این بهانه حسابشان با تمام موجودی داخل آن صفر می‌شود و نه تنها نمی توانند سرمایه اولیه را برداشت کنند بلکه یک قران هم در ازای شرط‌بندی‌ دریافت نمی‌کنند. بهانه شان هم این است که  تقلب کردی یا قانون را رعایت نکردی .  

 

فیشینگ، مثل آب خوردن

همه ترفندهایی که برای بالا کشیدن پول کاربران سایت های شرط بندی از آن استفاده می شود یک طرف، "فیشینگ" هم یک طرف. فیشینگ یعنی  تلاش برای به دست آوردن اطلاعاتی مانند نام کاربری، گذرواژه، اطلاعات حساب بانکی افراد. هکرها به درگاه های بانکی ناامن  وصل می شوند و حساب کاربران را خالی می کنند.

حالا سایت های شرط بندی میزبان بی رحمانه ترین روش های فیشینگ است. فقط کافی است وارد سایت شرط بندی شوید و اطلاعات کارت بانکی تان را برای شارژ حساب وارد کنید، هکرها در چشم بر هم زدنی همه موجودی حسابتان را خالی می کنند. دست هکرها با مدیران سایت های شرط بندی در یک کاسه است،هر چند مدیران سایت ها زیربار این تبانی نمی روند. فیشینگ که انجام می دهند پول را حساب به حساب می کنند و مبلغ را به صورت زنجیره ای و خرد خرد به حساب های مختلف واریز و برداشت می کنند و بعد هم می گویند به ریش کاربران بخت برگشته می خندند و می گویند کی بود کی بود هکر بود.  

 

یک سناریوی خطرناک

 این گزارش به موشکافی و بررسی بخشی از ترفندهای قماربازی آنلاین در قالب سایت های پیش بینی و شرط بندی پرداخته است. البته سوالات و ابهامات بسیاری در این خصوص وجود دارد. چون پدیده سایت های شرط بندی پیچیده تر از آن چیزی است که تصور می شود .

این کندو کاو چند روزه ثابت کرد پیچیدگی این ماجرا حکایت از یک ابرپروژه بسیار دقیق، حساب شده و صبورانه دارد که هدف نهایی آن تغییر سبک زندگی و سلوک اجتماعی طبقه متوسط ایران با استفاده از ظرفیت شبکه های اجتماعی است. ماجرا فقط به کلاهبرداری مجازی ختم نمی شود و پولشویی، مواد مخدر، قاچاق دختران جوان در همین پروژه جای می گیرد. آلوده کردن جوانان ایرانی به فعالیت خانمان سوز قمار و شرط بندی،به فساد کشیدن دختران جوان و نوجوان با تکنیک تشبه جویی به مدل های اینستاگرامی، ترویج اباحه گری اخلاقی و تبدیل کردن شیادی و «پول آسان» به سرفصل های زندگی جوانان از بخش های مختلف این سناریوی خطرناک است.

 وزارت ارتباطات، بخش نظارتی بانکداری الکترونیک و پلیس فتا و دستگاه های اطلاعاتی تا به حال چه اقداماتی برای متوقف کردن فعالیت این سایت ها انجام داده اند؟ قطعا کشف هسته های فاسدی که در داخل ایران نقش تسهیل گری را برای گردانندگان اصلی سایت های قمار، بازی می کنند به توقف یا محدود شدن فعالیت این شبکه های شرط بندی، پولشویی و تجارت فحشاء می انجامد.

در گزارش بعدی قرار است پای صحبت قربانیان قمار آنلاین بنشینیم.  

این روزها با مشاغلی روبرو می‌شویم که در فضای مجازی و بدون حضور فیزیکی صاحب شغل بسیار فعال هستند و نسبتاً درآمد بالایی دارند.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، از مشاغل کاذب فضای مجازی خبر دارید؟ اصلا می‌دانید در فضای مجازی شغل‌هایی وجود دارند که ۵۰ میلیون تومان در روز درآمد دارند؛ این روز‌ها روند صعودی نرخ بیکاری در کشور تا حدی است که موجب افزایش تقاضای بیکاران در مشاغل کاذب شده است.
اما شاید شما در نگاه اول مشاغل کاذب را مشاغلی بدانید که معمولاً اصناف، تعزیرات و مأموران سد معبر شهرداری‌ها از اشتغال این افراد جلوگیری می‌کنند و یا تراکت‌پخش‌کن‌ها، دستفروشان لباس، کفش، پیراهن، شلوار، جوراب، گل، فال حافظ، خوراکی، مواد آشامیدنی در مترو و کنار خیابان را جزء مشاغل غیر رسمی و زیرزمینی بدانید، اما این‌ها تنها بخشی از مشاغلی هستند که شاغلین در آن‌ها به صورت مجازی کسب درآمد می‌کنند. در این میان هستند مشاغلی که در فضای مجازی و بدون حضور فیزیکی صاحب شغل بسیار فعال هستند.
گزارشی از درآمد بعضی از شغل‌ها در فضای مجازی نشان می‌دهد که هر بازدید کننده صفحات یا به اصطلاح سین کار‌ها برحسب فعالیتشان، ماهانه بین ۱.۵ تا ۳ میلیون در ماه و کپشن نویس‌های اینستاگرامی بین ۵ تا ۵۰ میلیون در ماه درآمد دارند، اما بعضی‌ها هم روزانه درآمد میلیونی دارند مثل هشتگ زن‌ها که چیزی بین یک تا ۲۰ میلیون در روز درآمد دارند. تبریک گو‌های تولد هم در اینستاگرام داریم که به ازای هر تبریک بر اساس معروفیت و البته تعداد فالوئرهایشان بین یک تا ۲۰ میلیون دریافت می‌کنند، اما شاید باورتان نشود یک عده هم هستند که ماهی بین یک تا ۵ میلیون دریافت می‌کنند تا در صفحات اشخاص خاص مثل افراد چهره و یا یک فرد مورد نظر فحش بنویسند و از این راه درآمد کسب کنند.

البته آن چیزی که بسیار قابل توجه است این است که عکس‌هایی که این روز‌ها در استوری عده‌ای از فالوئرهایتان می‌بینید که غذا‌ها و رستوران‌های لاکچری و خفن را به اشتراک می‌گذارند و ادعا می‌کنند از غذای فلان رستوران لاکچری میل کردند و یا اینکه برای جلب نگرانی شما نسبت به خودشان گاه عکسی از سرمی که در درمانگاه به دستشان وصل شده است استوری می‌کنند، فروشی هستند و ممکن است آن‌ها در ازای دریافت چنین عکس‌هایی مبلغی معادل ۵۰ هزار تومان یا یک میلیون در روز پرداخت کرده باشند.

اما در راستای همه مشاغل مختلفی که به دنبال فراگیر شدن اینستاگرام و تلگرام در فضای مجازی شکل گرفت. دسته دیگری را هم می‌توان در رده مشاغل کاذب گذاشت که از بین آن‌ها می‌شود به نمونه‌هایی مثل فروختن آیدی اشاره کرد.

یکی از افرادی که در حال حاضر مشغول به این کار است، می‌گوید: به محض محبوبیت یک شبکه اجتماعی عده‌ای از قبل اقدام به ساختن صفحات و حساب‌های کاربری با اسم سازمان‌ها، ارگان‌ها و رسانه‌ها و اشخاص شناخته شده می‌کنند و با این کار بعد‌ها با مبالغ هنگفت این آیدی‌ها را با اسم این افراد به خودشان می‌فروشند.

اگر روزانه مسافر تاکسی‌های خطی در سطح شهر باشید شاید بار‌ها تا به حال به پدیده لیدر‌های مسافرکش برخورد کرده باشید. کارشان این است که مسافران را برای سوار شدن به تاکسی هدایت می‌کنند. از نظر مسافران این کار مزاحمتی ایجاد نمی‌کند و حتی باعث رعایت کردن صف هم می‌شود. راننده‌های خطی هم از این موضوع راضی هستند، اما سوال اینجاست که چه چیزی نصیب این افراد می‌شود؟

یکی از این لیدر های تاکسی می‌گوید: در ازای کاری که انجام می‌دهم از راننده‌های خطی و مسافران مبلغی مطالبه نمی‌کنم، بلکه منبع درآمدم راننده‌های غیرخطی هستند.

او ادامه داد: یعنی افرادی که مسافربر تاکسی یا شخصی دارند، اما در خط خاصی کار نمی‌کنند، اگر بخواهند در خطی مسافر سوار کنند باید حق حساب خط نگهدار تاکسی را بدهند.

این مشاغل اغلب به خاطر نداشتن بیمه و بررسی‌های لازم هیچ نظارتی ندارند و یکی از مهمترین عوامل پیدایش چنین شغل‌های کاذب و آسیب رسان، کاهش رونق فضای کسب و کار و ناکام ماندن افراد جامعه در امرار معاش روزانه است که موجب می‌شود افراد سودجو با سوء استفاده از فقر فرهنگی برخی بخش‌های جامعه و نبود اطلاعات کافی، مستدل و منطقی، نقاط آسیب پذیر را شناسایی کنند و از طریق افرادی که به شدت نیازمند تأمین معاش روزمره زندگی خود هستند، سود‌های کلان به جیب بزنند و در سایه سار آسایش تلاش دیگران به راحتی در ناز و نعمت به سر ببرند.

علی گلستانی فرزین - «لطفا فالورهای من را فالو کنید تا در مسابقه 70 میلیون تومانی ما شرکت کنید»این مشت نمونه خروار است از مسابقات اینستاگرامی که در این گزارش به آن پرداخته شده که آیا جایزه ای وجود دارد یا نه؟

خیلی از ما این روزها بخشی از وقتمان را صرف گشتن در اینستاگرام می‌کنیم و فراوان تبلیغات مسابقات و جایزه‌های عجیب و غریب را می‌بینیم. و اتفاقاً بعضی‌هایمان هم حجم اینترنتمان را صرف فالو کردن‌ها و منشن کردن‌های مختلف می‌کنیم تا بلکه پولی بادآورده به دستمان برسد و از این همه چرخ زدن در اینستاگرام منفعتی نصیبمان شود. اما پشت پرده این مسابقات اینستاگرامی چیست؟ خیلی از کسب و کارها و حتی واینرها از این مسابقات برای افزایش فالوور استفاده می‌کنند. این مسابقات به چند شکل انجام می‌شوند که هر کدام برای شما جذابیت خاصی دارد ولی برای ادمین پیج ها فرقی ندارد. چون هدف او جذب پول و فالور است و دیگر هیچ!

کافی است که مدتی پیگیر چند پیج مسابقه‌ای باشید تا متوجه شوید از هر ده پیجی که پیگیری می‌کنید، هیچ وقت متوجه زمان برگزاری قرعه کشی حداقل پنج تا از آنها نمی‌شوید. در باقی پیج ها نیز شانس برنده شدن شما خیلی کم است. باور نمی‌کنید؟ این گوی و این میدان!

مسابقات اینستاگرامی به صورت‌های مختلف برگزار می‌شوند؛ از پیج هایی که فقط مخصوص مسابقات اینستاگرامی هستند گرفته تا انواع بلاگرها و پیج‌های بیزینسی که در اینستاگرام خانه‌ای برای خودشان درست کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا به مخاطبانشان اضافه کنند.

بعضی از آنها از همین عبارت مشهور ''لایک کنید و کامنت بگذارید تا برنده شوید'' استفاده می‌کنند که اتفاقاً برای مخاطبان آسان است که با لایک و بدون هیچ کار اضافه‌ای جایزه ببرند. حتی اعصابشان خرد نمی‌شود که مثلاً بروند کلی پیج دیگر را فالو کنند و چند پست آخر آنها را لایک کنند و دیگر قصه‌ها. معمولاً عکس جوایز این مسابقات که به دست مخاطب‌ها رسیده، استوری می‌شود تا محصول آن اسپانسر نیز بهتر تبلیغ شود. بعضی‌ها از مخاطبانشان می‌خواهند کامنتی مربوط با عکس پستشان بگذارند تا هم با آنها تعامل بیشتری داشته باشند و هم یک جایزه مرتبط با همان عکس که معمولاً تبلیغاتی است، به برنده هدیه دهند. این کار یک فایده بزرگ برای پیج اصلی دارد؛ باعث می‌شود تا آن دسته از کاربران را که فقط به دنبال جایزه هستند و در پیج‌های مختلف بدون در نظر گرفتن محتوا کامنت می‌گذارند؛ از مخاطبان واقعیشان شناسایی کنند و بدانند که واقعاً چند مرده حلاجند.

دسته دیگری از مسابقات اینستاگرامی هستند که کمی خلاقانه تر و البته خاص تر شما را برای شرکت در مسابقه ترغیب می‌کنند: «کپشن بنویسید تا برنده شوید». یا حتی آنها که می‌گویند: «دوستانت را تگ کن و برنده شو!»

جایزه تمام این مسابقات چندان گران نیست. از لوازم آرایش و کتاب گرفته تا ساده‌ترین محصولات هر برند. اما همه چیز در دنیای اینستاگرام به همین جوایز و مسابقات ساده محدود نمی‌شود.

 

تشویق برای جایزه‌های چند ده میلیونی که وجود ندارد!

اگر از آنهایی هستید که هر روز در پیج‌های مسابقات اینستاگرامی جست وجو می‌کنید، متوجه خواهید شد که مدت هاست یک روش خاص که گاهی بازی برد-برد است، برای افزایش سریع تعداد فالوورها از طریق جایزه دادن مرسوم شده. در این روش، یک پیج که تعداد فالوورهای نسبتاً زیادی هم دارد و واقعاً معلوم نیست که این مخاطب‌ها را دقیقاً از چه طریقی به دست آورده، در بوق و کرنا می‌کند که فالوئینگ های من را فالو کنید تا چند گوشی آیفون یا چند میلیون تومان پول جایزه ببرید.

یکی از این پیج ها که حتی اسم صفحه اش را با نام مسابقه‌ای در اینستاگرام ثبت کرده، و مسئولش یک خانم است، درباره هزینه‌های اسپانسر شدن می‌گوید: «برای ورود و عضویت در تیم اسپانسری باید مبلغ ٢٥٠ هزارتومان پرداخت کنید.» وقتی شرط پرداخت هزینه را برای اسپانسر شدن مسابقه هفته بعد قبول می‌کنید و درباره نحوه اهدا جوایز به برنده‌های مسابقه سوال می‌کنید، همان خانم که گویا ادمین پیج و مسئول برگزاری مسابقات است، از طریق دایرکت و با ویس، در حالی که صدای بچه‌ای هم از دور می‌آید و معلوم است منزل خانم ادمین را دارد بهم می‌ریزد و نمی‌گذارد صدای ادمین به وضوح شنیده شود، جواب می‌دهد: «جایزه مسابقه برای نفر اول مبلغ یک میلیون تومان و نفر دوم هشتصد هزار تومان و نفر سوم پانصد هزار تومان است.»

امثال این خانم که معمولاً جوان هستند، مثل بسیاری از بلاگرهای مسابقه‌ای، بعد از تبلیغ جایزه شأن، احتمالاً در یکی دو پیام بعدی، شما را راضی و قانع می‌کنند که چرا باید برای اینستا و جایزه‌هایش هزینه کنید. آنها معمولاً چند اکانت و نام چند بلاگر را ارسال می‌کنند و در توضیحش می‌گویند: «مسابقه در پیج این بلاگرها نیز قرار داده می‌شود.» اگر از آنها با تعجب بپرسید که «واقعا تبلیغ پیج یک نفر در صفحه تمام این بلاگر ها انجام می‌شود؟» با نیشخندهای معنادار صدایشان را ضبط می‌کنند و این طور جواب می‌دهند: «چه خبر است؟ اگر بخواهید هر بلاگر تبلیغ شما را انجام دهد، برای هرکدام باید مبلغی حدود شش یا هفت میلیون خرج کنید.»

حالا شما در ذهنتان شروع می‌کنید به محاسبه که چند پیج دیده‌اید که مدام در صفحات مشهورترین بلاگرها تبلیغ شده‌اند یا به عبارت دیگر، چقدر هزینه کرده‌اند برای دیده شدن.

در این میان بعضی‌هایشان هم تبلیغات را فقط در استوری هایشان انجام می‌دهند و برای این روش متفاوت قیمت‌های کمتری دریافت می‌کنند. یکی از این ادمین ها با نام مجازی نیلو صفحه‌ای با فالورهای بالا دارد که در صفحه خودش فقط چند پست با عکس واقعی یا دروغین (اصطلاحاً فیک) گذاشته و دقیقاً از همین روش استفاده می‌کند. او در ازای هر یک هزار بازدید تبلیغ پیج در استوری، مبلغ ٥٠ هزار تومان دریافت می‌کند! البته فریب این قیمت کم را نخورید. ماجرا به همینجا ختم نمی‌شود چون این قیمت در ازای بازدید استوری فعال می‌باشد و بازدید استوری نیمه فعال هزینه‌ای جدا دارد.

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که استوری فعال و غیرفعال دیگر چه صیغه‌ای است؟ طبق گفته‌های ادمین پیج خانم نیلو، استوری فعال، آن دسته از استوری هاست که همه ی بازدیدهای آن فالورهای واقعی هستن ولی در استوری غیرفعال فالوور فیک هم وجود دارد. چیزی شبیه برنج فروشی‌های انبار نفت است، برنج دونه و برنج نیم دونه و برنج قاطی، هرکدام قیمت‌ها و کیفیت‌های خاص خود را دارند و هرکس متناسب با جیب و نیازش سراغ آن می‌رود.

معمولاً قیمت استوری غیرفعال حدوداً ده هزار تومان کمتر از استوری فعال است که خودش یک پیشنهاد وسوسه برانگیز است. چون برای افزایش لایک و فالور که می‌توان فقط با پرداخت مبلغ صدوپنجاه هزار تومان به هدف رسید، از مزایای تبلیغات پیج در استوری هم می‌توان استفاده کرد که مسلماً به تعداد فالورهایتان اضافه خواهد شد اما خدا می‌داند چه تعداد از آنها فعالند و چه تعداد غیر فعال. البته این را فراموش نکنید که برای انجام تمام این تبلیغات شما باید ابتدا مبلغ پنجاه هزار تومان جداگانه پرداخت کنید.

در ازای افزایش ٤ یا ٥ هزار فالور هم باید مبلغ سیصد هزار تومان پرداخت کنید و البته احتمالاً ادمین محترم یک آپشن برای شما می‌گذارد که اگر تا فلان تاریخ مبلغ را واریز کنید، تگ استوری رایگان نیز برای شما انجام می‌دهیم! این هم پیشنهاد جالبی است اما شما هشیار بمانید که از جای دیگر گول نخورید!

 

چه مسابقه‌ای؟ چه کشکی؟

تقریباً همه ادمین ها در پاسخ به این سوال که آیا واقعاً مسابقه برگزار می‌شود، این طور جواب می‌دهند: «بله، در استوری و پست‌ها اسامی برنده‌ها و جوایزشان اعلام می‌شود.» ولی اگر چند وقت صفحات این افراد را دقیق پیگیری کنید، متوجه خواهید شد که گاهی خبری از اهدای جایزه در تاریخ مدنظر نیست و بعد از چند روز یک استوری گذاشته می‌شود و پیجی که اصلاً معلوم نیست به قول خودشان کاربر فعال یا غیر فعال دارد، تگ می‌شود و جایزه به او تعلق می‌گیرد. ما که بخیل نیستیم. مبارکشان باشد. اما عجیب این است که معمولاً این برندگان تگ شده هم پیج‌های پرمخاطبی ندارند و معمولاً صفحه شأن بسته (یا اصطلاحاً پرایوت) است و یکی دو پست هم بیشتر ندارند.

 

پول پارو کردن بدون مالیات

سوال مهم این است که تبادل مالی و خدماتی که این پیج ها به اسپانسرهایشان می‌دهد، چطور است؟ نقش شرکت کنندگان در این مسابقات چیست؟ همان شرکت کنندگانی که به طمع یا به شوق گوشی‌های آیفون حجم زیادی از اینترنت خود را صرف می‌کنند و کلی فالوو لایک می‌کنند و… سهم آنها فریب خوردن و به نتیجه نرسیدن است. آنها قربانی پیچ‌های درآمدزا هستند. پیچ‌هایی که وعده جذب چند هزارفالور واقعی به اسپانسرهایش می‌دهند و برای مخاطب خودان ارزشی قائل نیستند، گرچه مدام آنها را با عبارات زیبا و مهربانانه و حتی عاشقانه خطاب می‌کنند.

آیا این کار اشکال دارد؟ اصلاً چرا ما انگشت گذاشتیم روی پیچ‌هایی که پول‌های عجیب و غریب در حساب مالی صاحبانش جا به جا می‌شود؟ چون این پیچ‌ها عامل گسترش دروغ هستند و فریب کارانه به افراد وعده باطل و پوچ می‌دهند. چون آنها از اسپانسرهایشان پول‌های زیادی می‌گیرند و هیچ جا این درآمدها ثبت نمی‌شود و هیچکس از آنها مالیاتی نمی‌گیرد.

خودتان یک حساب دو دوتا چهارتا بکنید. یک پیج مسابقه‌ای در هر ماه حداقل ۴ مسابقه برگزار می‌کند. در هر مسابقه، حداقل ۱۰۰ نفر اسپانسر جذب می‌کند و از هرکدام حداقل یک میلیون تومان بابت فالور و هزینه خرید جایزه (اگر واقعاً جایزه‌ای در کار باشد) می‌گیرد. عددی که حساب کردید، چند شد؟

هنوز هم دلتان می‌خواهد افراد را با وعده جایزه، فالو و دنبال کنید؟ (خبرگزاری مهر)

سرهنگ پاشایی گفت: ۸۰ درصد اطلاعات در اینستاگرام به کمک ۲۰ درصد کاربران تهیه و تولید می‌شود؛ یعنی ۸۰ درصد مردم مصرف کننده صرفِ ۲۰ درصد از کاربران هستند.
برنامه گفت‌وگوی اجتماعی در ارتباط تلفنی با سرهنگ رامین پاشایی (معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا) با موضوع «ولنگاری و جولان ابتذال درشبکه‌های اجتماعی و خواب مسئولان» از رادیو گفت‌وگو پخش شد.

در ابتدای برنامه، پاشایی درباره بیشترین میزان جرایم بر اساس آخرین آمار گفت: حجم وسیعی بیش از ۷۰ درصد از جرایم در کشورمان مربوط به کلاهبرداری مالی و اقتصادی می‌شود. وقتی از جرایم اقتصادی صحبت می‌کنیم باید شرط بندی و قمار را هم به آن اضافه کنیم.

پاشایی درباره جرایم اینترنتی نیز عنوان کرد: خوشبختانه پس از تعیین رمز دوم یکبار مصرف حجم جرایم فیشینگ تا حدودی کاهش یافت و زمینه‌های ارتکاب جرم فیشینگ که اولویت بود، کمتر شده است.

وی با بیان اینکه هیچگاه جرم صفر نمی‌شود بلکه از حالتی به حالت دیگر درمی‌آید، توضیح داد: هروقت فیشنیگ کم می‌شد، کلاهبرداری جدیدی مانند جرایم اسکیمری به وقوع می‌پیوست و در کنار آنها جرایمی مرتبط با مسابقات رادیویی و تلویزیونی در ایام نوروز بود.

معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا درباره جرایم مرتبط با کرونا نیز بیان کرد: به دلیل اینکه می‌دانستند مردم در نوروز خانه هستند و به طور عمده از راه شبکه اجتماعی واتس آپ تماس می‌گرفتند و خودشان را مجری برنامه‌های تلویزیونی اعلام و تقلید صدای شخصی مانند رضا رشیدپور را می‌کردند و متأسفانه تحقیق نکردن و فقدان راستی آزمایی موجب ضرر و زیان حساب‌های مالی مردم می‌شد.

پاشایی تأکید کرد: هرچقدر دانش و سواد رسانه‌ای هموطنان نسبت به تهدیدها بیشتر شود، جرایم کاهش پیدا خواهد کرد.

وی درباره مباحث فرهنگی و اجتماعی مرتبط با جرایم اینترنتی و فضای مجازی عنوان کرد: متأسفانه شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام به هیچ عنوان با الگوی فرهنگ ایرانی و اسلامی کشورمان مطابقت ندارد. از ثانیه‌ای که شروع به استفاده از اینستاگرام می‌کنید یک هوش مصنوعی به صورت کاملا حساب شده در کمتر از ۲۰ دقیقه شما را به جای مدنظر خودش می‌برد.

معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا با بیان اینکه امروز ضریب استفاده از اینترنت در کشورمان بالاست، افزود: مسئولان و کارشناسان فرهنگی باید در این رابطه بحث کنند که چرا مردم ما تا این اندازه به شبکه‌های اجتماعی علاقه‌مند هستند و مطالعات تطبیقی درباره استفاده از شبکه‌های اجتماعی انجام دهند.

وی با بیان اینکه متأسفانه اینستاگرام بستر وقوع جرایم اقتصادی و اخلاقی است، توضیح داد: مشکلات بسیاری برای خانواده‌های ما به وجود آمده است و ضرورت بازنگری و تحلیل در آن احساس می‌شود. ۸۰ درصد اطلاعات در اینستاگرام به کمک ۲۰ درصد کاربران تهیه و تولید می‌شود؛ یعنی ۸۰ درصد مردم مصرف کننده صرف ۲۰ درصد از کاربران هستند.

پاشایی درباره محتوایی که در شبکه‌های اجتماعی بارگذاری می‌شود، یادآوری کرد: محتوا همان مؤلفه‌های زندگی غربی و مصرف متظاهرانه را دارد؛ یعنی این شبکه‌ها هیچ همخوانی با زندگی ایرانی-اسلامی ندارد و شکاف نسلی بزرگی اتفاق افتاده است.

وی افزود: هر وقت تلاش می‌کنیم که چاره‌اندیشی برای اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی انجام دهیم، حجمه وسیعی اتفاق می‌افتد و تلاش می‌کنند مردم را مقابل یکدیگر قرار دهند. حجب و حیا هنوز در خانواده‌های ایرانی وجود دارد، اما در شبکه‌ای در اینستاگرام همه چیز در معرض دید عموم قرار می‌گیرد و شما مصرف کننده صرف ایده و فرهنگ می‌شوید.

معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا در پاسخ به اینکه آیا تا به حال از پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی شکایتی داشتیم، گفت: در پیام‌رسان تلگرام یا اینستاگرام به صورت انفرادی است و کلاهبرداری‌هایی در این حوزه اتفاق می‌افتد. معمولاً جایگاه امن برای تخلف این دو شبکه اجتماعی است و در پیام‌رسان‌های بومی‌ها هم شکایت داشتیم و ID افراد را راحت‌تر توانستیم کشف کنیم.

وی خاطرنشان کرد: شبکه‌های اجتماعی بومی نیز مکلف به تأمین امنیت اطلاعات کاربران خود هستند. به عنوان مثال، اگر اطلاعات شخصی کاربری در شبکه تلگرام فاش شود، هیچکس پاسخگو نیست. مقوله کشف جرم در فضای مجازی کاملاً متفاوت با فضای فیزیکی و متأسفانه مقداری زمان‌بر است.

پاشایی درباره اینکه مردم باید به کدام مرجع برای جرایم اینترنتی مراجعه کنند، گفت: اکثر جرایم به دلیل فقدان آگاهی کاربران اتفاق می‌افتد و گاهی موارد مجرمانه مانند هک، نفوذ و مسائل حیثیتی گزارش نمی‌شود و ما سایتی به صورت برخط به نام سایبرپلیس داریم که مردم می‌توانند به آن مراجعه کنند. در مراکز انتظامی به هر عنوانی مراجعه کنید، به هیچ عنوان فاش نمی‌شود.

معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا با بیان مثالی از جرایم شبکه اجتماعی اینستاگرام عنوان کرد: گاهی برای کمک به جریان درمان کودکی شماره حساب یا کارتی اعلام می‌شود و کارشناسان گفته‌اند نیاز به ۱۱۰ میلیون تومان پول برای تأمین یک دستگاه جهت ادامه زندگی کودک و تبلیغات هم درست است، اما پولی که به حساب او واریز شده، ۲ میلیارد تومان است در حالیکه نیاز او ۱۱۰ میلیون تومان بود.

رعیت نواز - «شاید شنیدن درآمد ماهانه یک میلیارد تومانی یک کودک کار اینستاگرامی برای تان غیر قابل تصور باشد!» همیشه تا صحبت از کودک کار می شود ذهن انسان به سمت کودکانی از خانواده‌های ضعیف می‌رود که در سرمای زمستان در چهارراه‌ها در حالی که دستانشان یخ‌زده، مشغول فروش گل، آدامس و... هستند.

از چهارساله‌ها تا نوجوانانی که در ساعت‌های مختلف شبانه‌روز در پیاده‌رو و وسط خیابان‌ها و آویزان به رهگذارن و رانندگان  محصولات مختلفی را برای کسب روزانه‌شان می‌فروشند. اما استفاده از کودکان برای پول درآوردن تنها مختص خانواده هایی با درآمد پایین نیست. برخی از خانواده ها با استفاده از ظرفیت حضور فرزندشان در شبکه های مجازی، ماهانه تا  یک میلیارد تومان درآمد کسب می کنند. تعجب نکنید، بله یک میلیارد تومان درماه! درآمدی که چشم پوشی از آن بسیار سخت است و بسیاری از خانواده ها را ترغیب می کند کودک شان را مجبور به کارهایی کنند که برای شان بسیار طاقت فرساست. وقتی شما پای یکی از این صفحات نشسته اید و تصاویر این کودکان زیبا را لایک می کنید، عملا بخشی از کسب و کار آن پدر و مادر هستید. روان شناسان زیادی درباره خطراتی که این کودکان اینستاگرامی را هم اکنون و در آینده تهدید می کند، نوشته اند اما به نظر می رسد آن قدر درآمد حاصل از کار این کودکان برای خانواده ها وسوسه کننده  است که به این راحتی نمی توانند از آن دل بکنند. در ادامه با هم از شیوه های جذب فالوئر، درآمدهای عجیب و... که از بررسی های ما وگفت و گو با چند آژانس مدلینگ، تعدادی از خانواده های این کودکان و مدیر برنامه های آن ها به دست آمده برای تان نوشته ایم.
 

            ساخت صفحه اینستاگرامی
برای ورود به عرصه درآمدزایی از کودکان در فضای مجازی، خانواده ها مراحلی را طی می کنند. به همین دلیل از بدو تولد و حتی قبل از تولد کودک شان یک صفحه اینستاگرامی به نام فرزندشان باز و شروع می کنند به عکس گذاشتن و این عکس ها لحظه به لحظه بزرگ شدن نوزاد را نشان می دهد. از اولین خنده و گریه گرفته تا روز تزریق واکسن و تولدهای یک ماهگی، دو ماهگی و...  وقتی صفحات این بچه ها پربیننده می شود، کسب و کار هم آغاز و پیشنهاد تبلیغات هم مطرح می شود و برخی از والدین برای جذب تبلیغ و داشتن درآمد بیشتر از کودکشان، بیشتر و بیشتر عکس می گیرند تا حدی که دیگر زندگی فرزندشان در استایل هایی که آن ها برایش در نظر گرفته اند، خلاصه می شود.

          ترفندهای جذب فالوئر
والدینی که تمام انرژی خود را صرف نمایش کودک خود در صفحات مجازی می‌کنند تا بتوانند از طریق ظاهر وی، نظر مخاطبان را به خود جلب کنند، برای جذب مخاطب و به دست آوردن  تبلیغ بیشتر که می تواند درآمد بیشتری برای آن ها به همراه داشته باشد، دست به کارهای عجیب و غریب دیگری هم می زنند. با نگاهی به صفحات کودکان مشهور اینستاگرامی می بینید که در برخی از این صفحات مادران جوان که به دنبال جذب فالوئر بیشتر هستند حتی با ظاهری آن چنانی و فریبنده در کنار کودکشان عکس می گیرند تا با این کار شاید فالوئر و به تبع آن  تبلیغ بیشتری بگیرند.

          بچه‎های زیبا، والدینِ سوء استفاده‎گر
تعداد بچه‎هایی که این روزها فضای مجازی را قرق کرده‌اند اگر از شاخ‎های بزرگ سال اینستاگرام بیشتر نباشد، کمتر نیست. همه‎شان هم «پرنسس» و «شاهدخت» و «شاهزاده» و «دردانه»! یکی توی ویدئوها شیرین‎زبانی می‏کند، یکی توی آتلیه‎های مختلف شهر ژست‎های عشوه‎دار می‎گیرد و یکی هم می‎شود «سوپرمدل تبلیغاتی» که در موزیک ویدئوها و برنامه‎های تلویزیونی بازی می‎کند و عکسش می‎رود توی ژورنال پوشاکِ بچه‎ها و از اینستاگرام به‎عنوان فضایی برای تبلیغ کارش استفاده می‎کند، البته خودش که نه، پدر و مادرش. پدر و مادری که نمی‎دانند با این کارها فرصت کودکی کردن و تفریح و بازی را از فرزندانشان می‎گیرند، با تأکید بیش از حد روی چهره‎ فرزندشان، آن‎ها را با این تصور بزرگ می‎کنند که تنها ارزش وجود‎ی شان، زیبایی صورت است و بس!

          درآمدهای میلیونی کودکان اینستاگرامی از مدلینگ
حتما هنگام خرید در فروشگاه های زیادی، تصویری از یک کودک بسیار زیبا با آرایش دیده اید که برند خاصی را تبلیغ می کند. برای این که از درآمد این کودکان مطلع شویم با مدیر یکی از مراکز مدلینگ تهران صحبت کردیم. زارعی معتقد است که مدلینگ کودک یکی از بخش های بسیار مهم در صنعت مد است، زیرا حضور کودکان در بسیاری از پروژه های مدلینگ باعث جذابیت بیشتر تبلیغات می شود به گونه ای که هم اکنون بسیاری از صاحبان برند پس از تماس با آژانس های مدلینگ درخواست همکاری با مدل ها در قالب یک خانواده و تاکید بر حضور کودک در پروژه را دارند. در نتیجه جذب مدل کودک و ورود کودکان به عرصه مدلینگ نیازی انکار نشدنی است.
این مدیر مرکز مدلینگ  مهم ترین نکته در انتخاب مدل کودک را علاوه بر شرایط ظاهری، هوش، سن، قد و وزن مدل می داند. آن هم به این دلیل که کودکان در حال رشد هستند و تغییرات دایم چهره و قد دارند.
او همچنین درباره درآمد کودکانی که مدلینگ می شوند، می گوید: «قبل از هر چیزی خانواده ها بدانند که در ابتدا برای مدل شدن فرزندشان باید برای عکاسی آتلیه ای و آموزش کودک هزینه کنند اما فارغ از این ها کودکانی هستند که در این حوزه برای هر روز عکاسی بین سه تا پنج میلیون تومان درآمد دارند».
او می گوید: کودک با پوشیدن برندهای خاص، خوردن خوراکی هایی با برندهای خاص و حتی استفاده از لوازم آرایش درآمد کسب می کند. البته معتقد است این روزها کودک های مدل در حوزه پوشاک درآمد آن چنانی کسب نمی کنند.

          قانون علیه والدین کودکان اینفلوئنسر
درآمد‌های حاصل از تبلیغات آن قدر وسوسه برانگیز است که در نقاط مختلف جهان آدم هایی وجود دارند که حاضرند فرزندانشان را وسیله ای برای درآمدزایی کنند. یکی از پلتفرم های مراقبت آنلاین کودک در انگلیس، فهرستی از پردرآمدترین کودکان اینفلوئنسر را ارائه داده است که بین آن ها رایان کاجی ۷ ساله با درآمد خالص17.7  میلیون پوند، کایل گیرسدورف  ۱۶ ساله با درآمد خالص 2.6 میلیون پوند و اورلیج رز سوداس ۶ ساله با درآمد خالص 1.8 میلیون پوند وجود دارند. با این حال از چندین سال پیش برخی قانون گذاران نیز به این موضوع وارد شده‌اند. در سال ۲۰۱۴ میلادی، در فرانسه، قوانین سختگیرانه ای به این منظور و برای حمایت از حریم شخصی  کودکان وضع شده که به کودکان اجازه می‌دهد از والدین شان برای انتشار جزئیات شخصی و خصوصی زندگی‌شان بدون کسب اجازه شکایت کنند.  با این حال، بسیاری از فعالان حقوق کودکان بر این باورند که طبق پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک، کودکان از کرامت و حریم خصوصی برخوردارند و والدین نباید از آن ها به عنوان ابزار تبلیغی استفاده کنند و این کار آن ها نوعی کودک آزاری روانی محسوب می شود و می توان از آن ها شکایت کرد. هر چند امکان پیگرد قانونی استفاده ابزاری از کودکان وجود دارد، اما حل این مشکلات بیش از آن که نیازمند استفاده از ضمانت اجراهای قانونی باشد، نیاز به آموزش و افزایش آگاهی عمومی دارد تا والدین با آگاهی از حقوق اساسی کودکشان و آموزش نحوه استفاده صحیح از فضای مجازی به حریم خصوصی و سلامت روانی و کرامت فرزندانشان بیشتر احترام بگذارند.
 

درآمد کودکان اینستاگرامی از اینستاگرام
شاید باورتان نشود ولی برخی از کودکان در اینستاگرام با وجود داشتن کمتر از یک میلیون دنبال کننده، ماهانه بیش از یک میلیارد تومان درآمد دارند. جدا از آن چه درباره درآمد روزانه سه تا پنج میلیونی این کودکان نوشتیم، آن ها از صفحات اینستاگرامی شان هم کسب درآمد دارند که بسته به تعداد فالوئرشان متغیر است. برای نمونه، تعدادی از این کودکان را که درآمدهایی از 80 تا 900 میلیون تومان دارند برای تان در جدول زیر نوشته ایم.در ضمن در کنار رشد صفحات این کودکان پدر و  مادر ها  هم  صفحاتی را برای خودشان راه اندازی و در آن به طور مجزا کسب درآمد می کنند.  به طور مثال حداقل تعرفه تبلیغ در صفحه مادر آیروس 9 میلیون تومان است و صفحه پدر پژمان هم برای هر تبلیغ 7 میلیون تومان دریافت می کند. (منبع:خراسان)

بررسی‌ها حاکی از آن است که لایو میان شخصیت‌های مجازی مانند تتلو، با حمایت یکی از کانون‌های شرط بندی در خارج از کشور انجام می‌شود که از این رهگذر درآمدهای هنگفتی نیز به دست می‌آورند.

خبرگزاری مهر نوشت: با شیوع ویروس کرونا و قرنطینه اجباری خانگی، یکی از رسانه‌های مجازی که مورد استقبال کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت، امکان ارتباط زنده یا همان لایو شبکه اجتماعی اینستاگرام بود؛ امکانی که موجب شد تا اخیراً برخی از این برنامه‌های جنجالی فضاهای فرهنگی نگران کننده‌ای را در کشور به وجود آورند؛ البته به نظر می‌رسد پشت پرده این لایوها مسائل دیگری باشد که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.

 

* ابتذال شاه کلید اینفلوئنسرهای اینستاگرامی

یکی از ارتباط‌های زنده‌ای که در ایام قرنطینه به عنوان پر مخاطب‌ترین لایو شناخته شد، گفت‌وگوی میان امیرحسین مقصودلو (تتلو) و ندا یاسی در صفحه شخصی تتلو بود؛ این دو شخصیت که چند سالی می‌شود به عنوان اینفلوئنسرهای پر مخاطب اینستاگرامی مطرح شده‌اند با استفاده از ادبیات رکیک و الفاظ نامناسب توانسته‌اند مخاطبان زیادی برای خود دست و پا کنند.

در این چارچوب، اظهارنظرهای این افراد در خصوص حجاب و شاذگویی‌های دیگر آن‌ها نیز موجب شده تا جذابیت‌های بیشتری برای مخاطب پیدا کند. البته لایوهای مشترک میان تتلو با افرادی مانند ساشا سبحانی با بازدید ۲۰۰ هزار نفر و گفت‌وگوی وی با داگلاس کاستا با ۴۳۶ هزار بازدید از جمله پر بازدیدترین پخش زنده‌های صفحه اینستاگرامی این اینفلوئنسر است.

استقبال مخاطبان ایرانی از لایوهایی مانند تتلو و دیگر به اصطلاح شاخ‌های مجازی، نگرانی‌های زیادی را در خصوص ترویج اباحه‌گری در جامعه به وجود آورده است؛ البته شواهد حاکی از آن است که برگزاری این لایوها از جاهای مشخصی خط دهی می‌شود.

 

* لایوهای شرطی

اخیراً شبکه بی بی سی فارسی در برنامه‌ای با موضوع دعواهای شاخ‌های مجازی با فردی به نام مهدی رستم‌پور به گفت و گو پرداخت. نکته جالب آنکه در این برنامه رستم‌پور در خصوص دعواهای ساختگی میان این شخصیت‌ها و جریاناتی که آن‌ها را حمایت‌های مالی می‌کنند، گفت: تتلو دستمزد هنگفتی می‌گیرد و وظیفه‌اش در قبال دریافت این هزینه، عربده‌جویی و لایو گذاشتن با اعضای شبکه برای داغ ماندن مداوم صفحاتشان است.

وی همچنین با بیان اینکه شخصیت‌هایی از جمله پیام، تهی، تتلو، علی شمس، ساشا، احلام و سایر شاخ‌های راهزن مجازی، از یک کانون شرط‌بندی حقوق می‌گیرند، اضافه کرد: این کانون با مدیریت فرشید امیرشقاقی ملقب به مونتیگو که در شهر ایبیزای اسپانیا قرار دارد، می‌باشد.

وی در ادامه برگزاری این لایوها را در راستای اجرای سناریوهای پشت پرده این افراد به اصطلاح شاخ مجازی دانست و افزود: نمایشنامه سناریوی خودکشی دنیا جوانبخت بخاطر ساسی، دزدیده شدن ساشا سبحانی در آلمان، افسار گسیختگی تتلو، دوئل داود هزینه با وحید خزایی، جذب پدر آرات، مراسم پایان ناپذیر دعوا و آشتی‌کنان صوری بین خودشان همگی توسط سعدالله امیرشقاقی (ملقب به دکتر) در ترکیه نوشته می‌شود.

در همین راستا بهمن بابازاده، خبرنگار حوزه موسیقی درباره پشت پرده صفحات شاخ‌های مجازی و پرداخت مبالغ بالا به این اینفلوئنسرها در توئیتر خود نوشت: یک سال پیش خواننده رپ پرطرفدار داخلی گفت مدیران یک سایت بزرگ شرط بندی در ترکیه سناریویی پیشنهاد کردند که به ازای هر لایو اینستاگرامی با چهره‌های شاخص اینستا ۲۰۰ هزار دلار پرداخت می‌کنند.

اظهارات کارشناس دعوت شده به شبکه بی بی سی فارسی و البته بابازاده حاکی از آن است که بالا بردن فالورهای اینستا تنها هدف این افراد نبوده و بیشتر محتوای صفحات این افراد به تبلیغات در خصوص سایت‌های شرط‌بندی اختصاص داشته و هزینه تبلیغات در صفحات شاخ‌های مجازی نیز از طریق منابع خارجی تأمین می‌گردد.

البته باید اذعان داشت که استفاده از اینفلوئنسرهای اینستاگرام در پوشش سرگرمی برای تبلیغات این مدل کسب و کارها، شیوه جدیدی برای کلاهبرداری از افرادی است که به این سایت‌ها مراجعه می‌کنند؛ سرگرمی که در قالب شرط بندی ارائه می‌شود ولی در بطن خود تغییری برای سبک زندگی افراد را دنبال می‌کند.

 

* کاهلی مسئولان فرهنگی در راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات

از آنجاییکه مخاطب بسیاری از صفحات و لایوهای سلبریتی‌های مجازی نوجوانان و بعضاً جوانان کشور هستند این مساله می‌تواند زنگ خطری برای نسل آینده کشور باشد. نسلی که اگر الگوی خود را این افراد قرار دهد، قطعاً آینده تاریکی در انتظار خود خواهد داشت.

بنابراین به نظر می‌رسد لزوم ساماندهی و مدیریت فضای مجازی کشور که چندین سال است رهبر معظم انقلاب تحت عنوان «راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات» به آن تاکید ویژه دارند، از جمله ملزومات این مسیر بوده که متأسفانه باید اعتراف کرد مسأله‌ای در این سطح از اهمیت ظاهراً در اولویت‌های مسئولان فرهنگی کشور جایی ندارد.

 

در همین رابطه: آرات، توهم جدید بی‌رسانه‌ها/بازی جریان اصلی‌ها در زمین اینستاگرام
آرات و آرات‌ها نماینده یک توهم دیرین در فضای رسانه‌ای هستند. آیا این مستعدان موردعلاقه برنامه‌های استعدادیابی نماینده طبقات بی‌رسانه جامعه ایران هستند؟

خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ؛ دعواها و تنش‌ها و شلوغی‌های شکل گرفته پیرامون یک پسربچه کوچک اینستاگرامی به شوخی تلخ و عجیبی می‌ماند که قادر است وضعیت تراژیک و همزمان کمدی ما را به درستی شرح دهد.

یک پسربچه که قوای بدنی فوق‌العاده‌ای دارد چند سالی است که در صفحه اکسپلور اینستاگرام می‌چرخد. از در و دیوار بالا می‌رود. روپایی می‌زند، شکمش را سفت می‌کند و خلاصه کارهایی مشابه کارهای علاقه مندان به برنامه‌های استعدادیابی که کودکان را به چشم موجودات عجیب و هیجان‌انگیز نگاه می‌کنند.

آرات در تمام این سال‌ها با حمایت رسانه‌ای پدرش جست و خیز می‌کند. حالا دو سه هفته‌ای است که ظاهراً مسی بازیگر مشهور فوتبال از او تعریف کرده است و طرفدارانش را به وجد آورده است. اما همین حمایت موجب رخ دادن نزاعی هم شده است. طرفداران آرات معتقدند که علی کریمی ستاره سابق فوتبال ایران که بارها از سوی آرات نامش ذکر شده و یادش گرامی داشته شده نیز باید به حمایت از آرات برمی‌خاسته است و حالا که سکوت کرده است شایسته ملامت و توهین است. این وسط فقط تتلو خواننده جنجالی ایرانی کم است که او هم با حمایت از آرات به لشکر مجازی خود دستور حمله به پیج علی کریمی را بدهد و خلاصه اوضاع حسابی درهم می‌شود و آرات بلاک می‌شود و … ماجرا با همین سرعت و همین قدر عجیب ادامه پیدا می‌کند. آرات کلیپی می‌دهد و با لحنی تند علی کریمی را نوازش می‌کند. علی کریمی همچنان سکوت کرده است. پدر آرات وارد میدان می‌شود و حرف از حیثیت ایرانی می‌زند و اینکه او پسرش را مثل بقیه در کوچه‌ها رها نکرده است و...

بدیهی است که آرات به عنوان یک کودک شگفت‌انگیز از سوی والدینش مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد. ابزاری برای کسب درآمد و تبلیغات بیشتر شده است و کودکی از دست رفته‌اش حسرت‌بار است. اما بیاید از زاویه‌ای دیگر به ماجرا نگاه کنیم. آیا آرات به عنوان یک پسربچه که با توانایی‌های بدنی فوق‌العاده به سطح اول رسانه‌های اجتماعی رسیده است مناسب‌ترین گزینه برای گفتگو درباره توهم فراگیر رسانه پیدا کردن بی رسانه‌ها نیست و آیا این دقیقاً همان چیزی نیست که در مسابقات استعدادیابی و ورژن ایرانی آن یعنی عصر جدید تکرار می‌شود؟

عنوان دقیق این گزاره متوهمانه به این ترتیب است: آدم‌های بی رسانه؛ آدم‌هایی که به قدرت و ثروتی وابستگی ندارند که صدایشان در رسانه‌ها شنیده شود باید با سخت‌کوشی فراوان و مشقتی سخت، استعدادهای ذهنی و بدنی خود را آن‌قدر پرورش دهند که از بقیه متمایز شوند تا بتوانند دیده شوند.

شما باید آرات باشید؛ یک کودک با قوای بدنی شگفت‌انگیز تا بتوانید در شبکه‌های اجتماعی مطرح شوید. شما باید ادا در آوردن را به خوبی آموخته باشید تا بتوانید در اینستاگرام فالورهای زیادی پیدا کنید. شما باید معلق زدن را به خوبی آموخته باشید. شما باید تقلید آواز خوانندگان مشهور را به خوبی بلد باشید. شما باید از در و دیوار بالا روید تا بتوانید سری میان سرها در آورید.

این گزاره متوهمانه قدمتی به تاریخ رسانه‌ها دارد. طبیعی است که جریان اصلی رسانه‌ها در ایران و جهان جریانی وابسته به قدرت و ثروت است و مشهور شدن در این فضا نیاز به شگفتی‌سازی دارد. اما آیا این گزاره از اساس دچار دو اشکال مشخص و واضح است.

اول اینکه شما با شگفتی‌سازی؛ با آرات شدن دیده نمی‌شوید و صدایتان شنیده نمی‌شود. بلکه تنها همان ویژگی‌های شگفتی‌ساز شماست که در مرکز تمرکز رسانه‌ای قرار می‌گیرد و به آن توجه می‌شود. این به آن معناست که حتی رسانه‌های خرد و شبکه‌های اجتماعی که به آزادتر بودن فضا برای دیده‌شدن بی رسانه‌ها مشهور هستند نیز با همان معیارهایی با آدم‌ها اجازه فعالیت و دیده شدن می‌دهند که جریان اصلی رسانه‌ها به دنبال آن است. آرات یک کودک است که بدنش ورزیده است و می‌تواند نمایش‌های کوتاه و جالبی از این بدن شکل یافته برای ما ارائه دهد. توجه به او فقط تا همین‌جا محدود می‌ماند. فرض کنید که آرات از طبقه محرومی برخاسته بود که حالا می‌خواست صدای طبقه کارگر در ایران شود و از سختی‌های طبقه پایین بودن در ایران حرف بزند آیا می‌توانست اندکی فقط اندکی به این فضا وارد شود؟ طبیعی است که شبکه‌های اجتماعی ممکن است در ابتدا به عنوان یک حرکت شگفتانه جدید دیگر به این حرکت آرات نکاه می‌کردند اما بدیهی است که ماجرا برای آنها چیزی بیشتر از یک بازی نبود. آرات تا زمانی آرات است که بتواند از دیوار راست بالا برود و روپایی بزند و مسی از او تعریف کند و علی کریمی نادیده‌اش بگیرد. صدای جدی دیگری از آرات و آرات‌ها دیده و شنیده نخواهد شد. همه چیز وابسته به بدن اوست. صدای بدن او به خوبی شنیده می‌شود و صدای دیگری جز بدن او قابل شنیدن نیست و این سرنوشت همه این نوع آدم‌هاست. آدم‌هایی که تصور می‌کنند می‌توانند در رسانه‌ها دیده شوند و نهایتاً در همان ویژگی شگفت‌انگیزشان خلاصه می‌شوند. انگار موجودیت دیگری ندارند. آدمی با پوست و گوشت و استخوان و ذهن و روح نیستند بلکه رسانه‌های کاری با آنها می‌کنند که خودشان هم باور کنند که خلاصه شده در همانی هستند که رسانه‌ها برایشان تعریف کرده‌اند.

نکته دوم اینکه واقعیت اینجاست که تمام آنچه در زمینه مورد آرات یا موارد مشابه دیده و شنیده می‌شود بازی در زمین بزرگی است که رسانه‌های جریان اصلی تعریف کرده‌اند و ما با توهم رهایی از آن خیال می‌کنیم که آرات برخاسته از متن بدنه اصلی مردم توانسته است با سختکوشی خودش را به اینجا برساند. شگفتی یکی از عوامل هفتگانه ارزش‌های خبری کلاسیک است و رسانه‌ای که به مخاطب نیازمند است همواره به دنبال شگفتی است و حال این شگفتی در فضای شبکه‌های مجازی مطرح می‌شود. نمونه خاص آرات و دیگر استعدادهای شکفته شده‌ای که در تمام این سال‌ها در فضای رسانه‌های غیررسمی و شبکه‌های اجتماعی پررنگ شده‌اند همواره با پوزخندی از سوی رسانه‌های رسمی همراه‌اند. این در واقع همانی است که آنها در حال پیگیری‌اش هستند و حالا در موقعیتی به مراتب فریبنده‌تر انسان معاصر بی رسانه خیال می‌کند که رسانه به دستش افتاده است. این بازی در زمین همان رسانه‌های سابق است درست در همان شکل و شمایلی که روزگاری صفحه‌های حوادث روزنامه‌ها را می‌چرخاند و حالا اکسپلور اینستاگرام را می‌چرخاند.

به این ترتیب واضح است که آرات و آرات‌ها علاوه بر اینکه دستمایه سوءاستفاده والدین و حامیان زرنگشان هستند (چیزی که نیاز به بحث ندارد و واضح است)؛ کمک بزرگی به چرخیدن چرخ‌های رسانه‌های فریبنده و مخدر روزگار ما نیز هستند. آنها همواره در صدر رسانه‌ها باقی می‌مانند، حتی شاید با تیزهوشی صاحبان رسانه‌های جریان اصلی به سوژه‌ها جدید رسانه‌های جریان اصلی هم تبدیل نشوند اما به خوبی توهم رسانه‌دار شدن بی رسانه‌ها را کنترل می‌کنند. این همان کاری نیست که عصرجدیدهای ایرانی و خارجی هم انجام می‌دهند؟ به شما هم فضا برای رسانه‌ای شدن می‌دهیم. می‌گذاریم در رسانه دیده شوید به شرطی که بلد باشید خوب معلق بزنید یا شکمتان را سفت کنید و از دیوار راست بالا بروید.

اینستاگرام، صفحه رسمی علاءالدین بروجردی، رییس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی را بست.

صفحه علاالدین بروجردی در یک شبکه اجتماعی مسدود شد
دیروز عصر پس از درج مصاحبه این نماینده مجلس با خبرگزاری خانه ملت در صفحه رسمی او در اینستاگرام پیرامون اقدام غیرقانونی وزیر امور خارجه آمریکا در درخواست از شورای امنیت سازمان ملل متحد برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که برخلاف توافق برجام و قطعنامه 2231 است پس از چند دقیقه اینستاگرام این صفحه را مسدود کرد. 

مسوول روابط عمومی دفتر این نماینده مجلس در گفت و گو با الف در این رابطه گفت: پس از درج مصاحبه مذکور یک پیام اخطار از طرف اینستاگرام برای بنده آمد که برخی از پست های شما خلاف قوانین و مقررات ما است و شامل محتوای خشونت آمیز و تبلیغ گروه‌های تروریستی بوده است و اکانت شما در معرض خطر حذف قرار دارد و چند دقیقه بعد نیز اکانت توسط اینستاگرام حذف شد. 

وی خاطر نشان کرد: منظور اینستاگرام از تبلیغ گروه‌های تروریستی پیام تسلیت آقای بروجردی به مناسبت تروریسم دولتی آمریکا در به شهادت رساندن ناجوانمردانه سردار سرلشکر حاج قاسم سلیمانی بود. وی اضافه کرد: همه می دانند بزرگترین تروریست دنیا آمریکا است و این شبکه آمریکایی آنچه لایق کشور خودش است را به دیگران نسبت می دهد.

چندی پیش نیز اینستاگرام با حذف صفحه برخی از نهادها، خبرگزاری ها و بانک های ایرانی دشمنی خود را با ملت ایران نشان داده بود.

طبق برخی آمارهای غیر رسمی، یک استوری با محتوای تبلیغاتی در صفحات بلاگرهای اینستاگرامی رقمی بین 600 هزار تا 4 میلیون تومان برای سفارش دهندگان آن آب می‌خورد.

در شرایطی که خانه‌نشینی اجباری بخاطر شیوع ویروس کرونا در کشور باعث کاهش یا از بین رفتن درآمد اقشار زیادی از مردم شده، کاسبی برخی افراد هم حسابی سکه شده است. به قول معروف کرونا برایشان آمد داشته است! در این گزارش به ذکر یکی از این مشاغل خواهیم پرداخت.

این روزها که با محدودیت فعالیت‌ در فضای حقیقی مواجه هستیم، استفاده از اینترنت رونق بی سابقه‌ای گرفته است. طبق آمار اعلام شده توسط محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، مصرف اینترنت کشور با رکوردی بی سابقه، 2.5 برابر شده است. طبعا شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام سهم قابل توجهی از مصرف این حجم از اینترنت را به خود اختصاص داده‌اند. از همین رو توجه به پدیده اینفلوئنسرها یا بلاگرهای اینستاگرامی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد.

بلاگرها طیف‌های متنوعی از افرادی که به واسطه صداوسیما مشهور شده‌اند (مانند مجریان، بازیگران و خوانندگان و ...) تا زنان جوان خانه‌داری که فعالیت‌های روزمره خود را روایت می‌کنند را شامل می‌شوند. در این بین به دلیل ساختار تصویر محور این شبکه اجتماعی، اندیشمندان و افراد باسوادی که حرفی برای گفتن دارند، نتوانسته‌اند سهم زیادی از مخاطبان این اپلیکیشن را به سمت خود جذب کنند و شاهد هستیم بسیاری از افراد صاحب فکر در رقابت با زن جوان خانه‌دار ساکن فلان شهر کوچک بر سر جذب مخاطب شکست سختی خورده‌اند و بسیاری از این افراد نیز عطای این رسانه‌ اجتماعی را به لقای آن بخشیده و اساسا در اینستاگرام فعالیتی نمی‌کنند.

اینستاگرام به کاربران خود امکان ارائه روایتی کاملا اختیاری از زندگی خود می‌دهد. در این روایت زیبایی‌های زندگی برجسته و زشتی‌ها، شلختگی‌ها، سختی‌ها و ناخوشی‌ها عموما سانسور می‌شوند؛ همواره حال خوب روایت می‌شود، بگونه‌ای که برای بسیاری از مخاطبان صفحات پرطرفدار سوالاتی نظیر شما چگونه همیشه پر انرژی هستید؟ چگونه هیچ مشکل خانوادگی ندارید؟ و ... ایجاد می‌شود.

از همین روست که بسیاری از کارشناسان اینستاگرام را مخرب‌ترین شبکه اجتماعی در بعد سبک زندگی می‌دانند. افراد دارای صفحات پرطرفدار با روایت گزینشی از زندگی خود، تاثیر عمیقی در ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی گذاره و یک نوع سبک زندگی که حتی مخصوص خودشان نیست را ترویج می‌کنند. مخاطبان این صفحات اگر قدری هوشمندی به خرج ندهند بعد از مدتی پر از آرزوهایی هستند که در زندگی خود هرگز به آن‌ها نخواهد رسید. انتظارات این فرد از زندگی، خانواده و مخصوصا همسر خود فاصله زیادی با واقعیت‌های فرهنگی و معیشتی جامعه امروز ما خواهد داشت و همین امر سبب بروز مشکلات جدی در خانواده‌ها می‌شود.

بعد دیگر فعالیت‌های اینستاگرامی این بلاگرها، بعد درآمدی آن‌هاست. اینستاگرام یک اپلیکیشن پرطرفدار در میان ایرانیان است، بگونه‌ای که ایران رتبه هفتم تعداد کاربران را در میان سایر کشورها دارد. همین اقبال زیاد به اینستاگرام زمینه را برای تبلیغات در این شبکه اجتماعی بسیار مهیا کرده است. طبق برخی آمارهای غیر رسمی، یک استوری با محتوای تبلیغاتی رقمی بین 600 هزار تا 4 میلیون تومان برای سفارش دهندگان آن آب می‌خورد. بنابراین 20 تا 120 میلیون تومان درآمد ماهانه دارندگان این صفحات، صرفا از طریق تبلیغات در استوری خواهد بود. موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که این گردش مالی بالا، مشمول هیچگونه مالیاتی نمی‌شود. این درحالی‌ است که از حق‌الزحمه کارمندان، کارگران و معلمان پیش از پرداخت، مالیات کسر شده و سپس حقوق پرداخت می‌شود.

بی توجهی به اخذ مالیات از این درآمدهای هنگفت در شرایطی که تحریم‌های ظالمانه آمریکا و کاهش  قیمت جهانی نفت، عملا درآمد نفتی کشور را تقریبا صفر کرده و راهی به جز اداره کشور با درامدهای مالیاتی نیست، عجیب و سوال برانگیز است.

به گزارش فارس، در بسیاری از کشورهای جهان مالیات‌های دریافتی از این افراد ذیل قوانین مالیات بر مجموع درآمد و نیز مالیات بر شهرت تعریف شده و نظارت‌های سختگیرانه‌ای بر درآمد این افراد اعمال می‌شود.

گفتنی است باوجود زیرساخت‌های بانکی موجود امکان رصد تراکنش‌های بانکی و به تبع آن اخذ مالیات عادلانه از همه مشاغل، از جمله بلاگرهای اینستاگرام وجود دارد و انجام این کار صرفا به اراده قانونگذاران و مجریان بستگی دارد.

اینستاگرام و فیسبوک حساب‌های کاربری سیما را که مطالبی در ارتباط با شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی منتشر کرده بودند، غیرفعال کرد.
صفحات مجازی برخی شبکه‌های سیما مسدود شد

 روابط عمومی سیما اعلام کرد: «اینستاگرام در اقدامی مغایر با آزادی بیان، حساب کاربری روابط عمومی معاونت سیما و شبکه های سه، افق و سلامت را پس از حذف مکرر مطالب آنها درباره سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، غیرفعال و از دسترس خارج کرد.

اینستاگرام همچنین درپی افزایش تعاملات ایرانیان خارج از کشور با شبکه جهانی جام جم و پیام‌های آنها در محکومیت عملیات تروریستی آمریکا اقدام به حذف پیام‌ها کرد و صفحه فیسبوک این شبکه نیز مسدود شد.

بر اساس این گزارش پست‌های شبکه های قرآن، مستند و امید که مضمون آنها درباره شهادت سردار دل ها بود، حذف شد.

شبکه اجتماعی اینستاگرام همچنین مطالبی را که در صفحه شبکه پنج و برنامه های پربیننده این شبکه از جمله؛ «به خانه برمی گردیم»، «یک روز تازه»؛ «دست خط» و «تهران بیست» درباره سردار مقاومت منتشر شده بود سانسور و حذف کرد.

شبکه تلویزیونی نسیم هم پس از انتشار مطلبی با عنوان «سردار دل ها» از اینستاگرام اخطار گرفت.»

 

فراخوانی با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی به منظور احقاق حقوق کاربران ایرانی و انجام پیگیری‌های حقوقی جهت مسدود شدن صفحات مجازی صورت گرفته است.

به گزارش روابط عمومی مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در پی شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی، شبکه اجتماعی اینستاگرام نسبت به حذف مطالب کاربران ایرانی در این‌باره اقدام کرده و بسیاری از حساب‌های کاربران کشور را مسدود کرده است.

این اقدام برای چندمین بار بر جریان یک‌سویه اطلاع رسانی و شیوه جدید اعمال حکمرانی ایالات متحده آمریکا از طریق شبکه‌های اجتماعی وابسته به دولت آمریکا صحه گذاشت و نشان داد مدعیان جریان آزاد اطلاعات و ارتباطات، در عمل برای آزادی و حقوق کاربران فضای مجازی ارزشی قائل نیستند.

مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن محکوم نمودن استبداد و دیکتاتوری رسانه‌ای حاکم بر شبکه‌های اجتماعی و به منظور فراهم شدن امکان مطالبه حقوق تضییع شده کاربران ایران اسلامی، از صاحبان حساب‌ها و صفحات حذف شده در اینستاگرام تقاضا می‌کند با مراجعه به نشانی https://www.farhang.gov.ir/fa/instagrammediaterror در این پویش شرکت کرده و زمینه ساز طرح شکایت در مجامع حقوقی بین‌المللی باشند.

این فراخوان با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی به منظور احقاق حقوق کاربران ایرانی و انجام پیگیری‌های حقوقی اعلام شده است.

برخی حقوق‌دانان کشور نسبت به حذف صفحات مردم ایران در اینستاگرام و توئیتر در انتشار تصاویر سردار سلیمانی واکنش نشان داده و این اقدام را مصداق بارز نقض حقوق بشر دانستند.

به گزارش فارس، پس از ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی و چند تن از همراهانش توسط نیروهای آمریکایی، مردم در شبکه های اجتماعی با انتشار تصاویر و متن هایی ابراز ناراحتی کردند و رسانه های داخلی هم به انتشار اطلاعاتی از جزئیات این حادثه پرداختند.

در پی انتشار چنین مطالبی، اینستاگرام اقدام به حذف این پست ها و صفحات رسانه ها کرد. به طوری که صفحه اینستاگرام بسیاری از سایت‌های خبری و بسیاری از صفحات شخصی مردم توسط اینستاگرام بسته شد.

حالا جای این سوال مطرح است که این اقدام اینستاگرام به عنوان یک شبکه اجتماعی بین المللی تا چه میزان با اصل آزادی بیان مغایرت دارد؟

ایجاد محدودیت در شبکه های اجتماعی، نقض حقوق بشر است 

علی بهادری جهرمی، رئیس مرکز وکلا و کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضائیه در گفت‌وگو با فارس گفت: در روزهای اخیر که کاربران فضای مجازی در اینستاگرام و توئیتر احساسات خود راجع به ابرمرد دوران، سپهبد قاسم سلیمانی ابراز کردند، بصورت گسترده با حذف اتوماتیک آن مواجه شدند.

وی ادامه داد: ایجاد محدودیت در آزادی بیان از سوی مدعیان آزادی، وقتی دولت محل استقرار سرورهای توییتر و اینستاگرام دلیل قانونی و ضروری همچون لزوم حفظ امنیت ملی نسبت به محتواهای منتشر شده به زبان فارسی ندارند؛ بدون شک اقدامی بر خلاف اعلامیه و میثاقین حقوق بشر و مغایر احترام به استقلال کشورها از منظر حقوق بین‌الملل و حتی مغایر موازین حقوق داخلی خود ایالات متحده است.

بهادری جهرمی گفت: عمل به سیره شهدای مقاومت و پاسداشت خون سردار سلیمانی، مستلزم دفاع مقتدرانه از حقوق و منافع ملی مردم ایران زمین است که باید به صورت بلند مدت با ایجاد شبکه ملی اطلاعات و در کوتاه مدت و میان مدت با طرح دعاوی حقوقی علیه عاملان این نقض مسلم حق آزادی بیان در مجامع داخلی خود ایالات متحده و همچنین مجامع بین‌المللی پیگیری شود.

رئیس مرکز وکلای قوه قضائیه ادامه داد: کسانی که ایجاد محدودیت اینترنتی برای شهروندان از سوی دولت متبوع همان‌ها را حتی در صورت وجود دلایل موجه و مشروع، نقض حقوق بشر تلقی می‌کنند، باید بپذیرند به طریق اولی چنین اقدامی از سوی سایر دول نه تنها نقض حقوق بشر که نقض حاکمیت ملی نیز محسوب خواهد شد.

بهادری تاکید کرد: مرکز وکلای قوه قضائیه همانگونه که در خصوص مقابله حقوقی با تروریسم دولتی پیشگام شده و قطعا پیگیر محکومیت خاطیان در مجامع داخلی، منطقه و بین‌المللی خواهد شد، آمادگی خود را در جهت همکاری با دولت به ویژه وزارت ارتباطات به منظور دفاع از این حقوق حقه مردم کشور چه در ابعاد نظری و چه در جهت اقدام حقوقی و طرح شکایت اعلام می‌کند.

پس از انتشار خبر شهادت حاج قاسم سلیمانی، تجمع‌های خودجوش مردمی و عزاداری‌های دسته جمعی، در شهر‌های کشور به راه افتاد و در فضای مجازی هم وضع به این صورت بود و افراد پس از شنیدن این خبر بهت‌آور، از جریان‌ها و طیف‌های مختلف فکری در صفحات خود در فضای مجازی اقدام به انتشار محتوا در خصوص سردار سلیمانی می‌کردند و کم‌تر شخصیتی را می‌توان یافت که در رابطه با این واقعه سکوت کرده باشد.

در همان ساعات اولیه انتشار خبر شهادت سردار، برخی چهره‌های سرشناس کشور، از هنرمندان سینما گرفته تا مقامات سیاسی که در صفحات اینستاگرامی خود به شهادت سپهبد سلیمانی واکنش نشان داده بودند، به حذف پست‌هایشان توسط اینستاگرام اعتراض کردند.

حذف صفحات حقوقی مردم در اینستاگرام توجیه ندارد

عیسی امینی، رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقی و قضایی خبرگزاری فارس در مورد حذف صفحات حقوقی مردم ایران در اینستاگرام درپی شادت سردار سلیمانی گفت: شاید حذف صفحات حقوقی تا حدی با این جهت‌گیری باشد که این فضای علمی و مبتنی بر محاجه از بین برود.

وی افزود: در صورتی که اگر حقوقدانان جهان با آزادی بیان و لحاظ مبانی حقوقی و بدون درگیر کردن سایر موارد غیرمرتبط به این موضوع بپردازند ابعاد این رفتار و نتایج آن در کنش و واکنش جهانی مشخص خواهد شد. 

بنابراین حذف پستهای مربوط به سردار قاسم سلیمانی از اینستاگرام مغایر با مبانی آزادی بیان و عدالت در گردش آزادی اطلاعات است.

این اتفاق در اینستاگرام مسبوق به سابقه بوده اما با حذف نام سردار سلیمانی به عنوان یک فرمانده ایرانی یک شخصیت رسمی داشته؛ شخصیتی که چه در حقوق داخلی و چه در حقوق بین الملل باید به رسمیت شناخته شود؛ نقض آشکار حق آزادی بیان است. 

از طرفی تصورات و توهمات دولت امریکا منبع حقوق بین الملل نیست که بخواهد منشاء اثر باشد؛ بنابراین سانسور مطالب مربوط به سردار سلیمانی در اینستاگرام کاملا نقض آشکار گردش اطلاعات است و نشان می‌دهد فرآیند گردش اطلاعات در جهان فرآیند آزادی نیست و بسیار تحت تسلط قدرت های جهانی قرار دارد؛ این یک واقعیت دردناک است.

بنابراین به گفته حقوقدانان باید گردش اطلاعات در کشور به سطحی از آزادی و امنیت برسد که مردم ایران بتوانند در چارچوب منافع ملی با رعایت حق آزادی بیان و استقرار رسانه ای از منابع داخلی اطلاعات خود را تامین کنند.

پیش تر نیز بعد از آنکه دولت دونالد ترامپ نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروه های تروریستی قرار داد، اینستاگرام تصاویر مربوط اعضای سپاه پاسداران را از صفحات کاربران حذف کرده بود.

 

وزیر ارتباطات: مقابل سانسور آمریکا در اینستاگرام می‌ایستیم
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: اقدام آمریکا در سانسور صدای ملت ایران و جهان تنها یک بی‌آبرویی برای آن کشور بوده است که قطعا مقابل این حرکت خواهیم ایستاد.

به گزارش ایسنا، محمدجواد آذری جهرمی با بیان این‌که بی‌آبرویی دولت آمریکا و همپیمانانش در سراسر دنیا که البته عده زیادی نیستند، ثابت شده است، اظهار کرد: این بی‌آبرویی در به شهادت رساندن و ترور بزرگترین نماد مقابله با تروریسم در دنیا مشهود است؛ اینها بی‌آبرو هستند و از بی‌آبرو نیز انتظار رفتار معقول نیست.

وی ادامه داد: کسی که بی‌آبروست، اقدامات بی‌آبرویانه خود را ادامه خواهد داد و این افراد همان کسانی هستند که عمری در دنیا فریاد برپا می‌داشتند که ما نماد آزادی بیان و نماد پذیرش حرف‌های منتقد و مخالف خودمان هستیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این‌که حرکت مردم در سراسر دنیا و پست‌های میلیونی نه تنها از داخل ایران، بلکه از سراسر دنیا و حتی اقدامات چهره‌های مطرح در شبکه‌های اجتماعی، فضایی را ایجاد کرد که موجب ایجاد چنین بی‌آبرویی شد، اظهار کرد: ایجاد این فضای منفعلانه، در واقع یک بی‌آبرویی دیگر از سوی ایالات متحده آمریکا رقم زد و آنها گمان می‌کنند که با این اقدامات می‌توانند مقابل این حرکت و جنبش بزرگ بایستند.

آذری جهرمی که در یک مصاحبه رادیویی صحبت میکرد، با تاکید بر این مساله که خیال‌های آمریکا یک خیال باطل است، تصریح کرد: بی‌شک این جنبش ادامه خواهد داشت و همان‌طور که تاکنون نیز ملاحظه‌ای کرده‌اید، سراسر شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی، مملو از ابراز ارادت و دلنوشته‌هایی در وصف حاج قاسم سلیمانی است و بی‌شک این حضور جریان‌سازی که مردم ایران و مردم جهان داشتند، ادامه خواهد داشت.

وی با بیان این‌ یک اقدام بزرگ است و واکنش دولت آمریکا و شبکه‌های اجتماعی که تحت حاکمیت آن‌ها هستند، یک حرکت منفعلانه است، تصریح کرد: آن‌ها تلاش می‌کنند تا با انجام این رفتار ما را در موضع ضعف نشان دهند و این در حالی است که اکنون ایران و انقلاب اسلامی به برکت خون شهید سلیمانی در شبکه‌های اجتماعی دنیا، یک بی‌آبرویی بزرگ را برایشان رقم زده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: نباید اینگونه دیده شود که ما در موضع ضعف هستیم، چراکه جریان انقلاب اسلامی در موضع قدرت است و این حضور جریان‌ساز مردم در شبکه‌های اجتماعی خود آن‌ها باعث شده که کارت پوشالی رسانه‌ای آن‌ها دچار تزلزل شود و این حرکت قطعا متوقف نخواهد شد و از تمام ظرفیت‌های بین‌المللی برای رساندن صدای این فریاد استفاده خواهیم کرد.

آذری جهرمی با اشاره به هشتگ DEARIRAN  یا ایران عزیز در ایالات متحده آمریکا اظهار کرد: در ایالت متحده آمریکا نیز با این هشتگ مردم عکس‌العمل نشان دادند و در فضای مجازی آمریکا مملو از این هشتگ است که این مساله نیز آن‌ها را دچار مشکل کرده و در یک موضع انفعال جدی قرار داده است.

وی با بیان این‌که این جوشش از سمت مردم ایران، منطقه و جهان وجود دارد تا در شبکه‌های اجتماعی یکصدا، راه شهید سلیمانی را فریاد زنند و اقدام آمریکا را محکوم کنند، تصریح کرد: این یک فرصت بی‌نظیر است، چرا که فضایی را ایجاد کرده تا استانداردهای دوگانه آن‌ها را برای همه روشن کند؛ به همین دلیل از این فرصت استفاده شده و خواهد شد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: اما در این بین آنچه که باید از جانب ما مورد توجه قرار بگیرد، این است که باید ظرفیت‌سازی برای دنیا و نه تنها برای ایران ایجاد کنیم تا سکوهایی را برای خودمان داشته باشیم و در مقابل سانسورهایی که آن‌ها پیگیری می‌کنند، راه فریاد داشته باشیم.

آذری جهرمی ادامه داد: برای آزادی بیان در سطح دنیا سکوهایی را ایجاد خواهیم کرد تا مردم دنیا بتوانند آزادانه با سانسورهایی که ایجاد می‌شود، مقابله کنند که این مساله نیز در دستور کار ما قرار گرفته است.

وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای ایجاد یک اپلیکیشن ایرانی در این راستا، گفت: جوانان کشور ما متوقف نمانده‌اند و پلت‌فرم‌هایی را برای رسانه‌های نوین طراحی کردند که از جمله آن‌ها می‌توان به اپلیکیشن روبینو اشاره کرد که بنده نیز امروز صفحه شخصی خودم را در این اپلیکیشن راه‌اندازی کردم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان این‌که این اپلیکیشن از گذشته فعال بوده است، اظهار کرد: ما هیچ فضایی را برای گفتمان انقلاب اسلامی از دست نخواهیم داد و برای این مساله از ظرفیت‌های بین‌المللی و سکوهای خود آمریکایی برای داد زدن سر آن‌ها استفاده خواهیم کرد، علاوه بر این، فضاهای منتسب به خودمان را نیز تقویت خواهیم کرد.

 

روبینو با استقبال بی‌نظیر از سوی مردم مواجه شد

آذری جهرمی با بیان این‌که اپلیکیشن روبینو با استقبال بی‌نظیر از سوی مردم مواجه شده است، گفت: روبینو که یک اپلیکیشن ایرانی است و عملکرد آن به گونه‌ای است که به مرزهای ایران محدود نیست و این حرکت باعث خواهد شد که جوانان ایرانی توجه جدی‌تری به این مساله داشته باشند و طبیعتا ما نیز وظیفه خودمان را حمایت از جوانان در این راستا می‌دانیم.

به گفته وی، هدف ما این است که رسانه‌ای داشته باشیم تا بتوانیم مقابل سانسور را بگیریم و این فضای جریان‌سازی را در آنجا رقم بزنیم البته این به معنای کنار گذاشتن فضاهای دیگر بین‌المللی نیست، چرا که قطعا در این فضاها نیز حضور جدی‌تری خواهیم داشت و برای آن‌ها که قصد چالش در این مسیر را دارند، موانعی را ایجاد خواهیم کرد.

به گفته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حال حاضر آن‌ها در چالشی به سر می‌برند که ناشی از حضور جریان‌ساز مردم ایران، منطقه و جهان در مخالفت با دولت آمریکا حتی در خود آمریکاست، چراکه در خود آمریکا نیز اقدامات اخیر این دولت با عکس‌العمل‌های زیادی از داخل این کشور روبه‌رو شده است که دولتمردان آمریکا را با چالش مواجه کرده است.

وی تاکید کرد: از ظرفیت‌های موجود و از ظرفیت‌های داخل برای مقابله با سانسور آن‌ها استفاده خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم تا در سطح جهان پلت‌فرم‌هایی را داشته باشیم که امکان فریاد زدن بر سر آمریکا برای تمام دنیا فراهم شود.

 

واکنش دادستانی به حذف پست‌های سردار سلیمانی

معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور نسبت به حذف پست‌های مرتبط با سردار سلیمانی واکنش نشان داد.
جواد جاویدنیا، معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور در گفت‌وگو با فارس در واکنش به حذف پست‌های اینستاگرامی مرتبط با شهادت سردار سلیمانی گفت: این برای ما نوعی اشکال اساسی است که در فضای مجازی ما شرکت آمریکایی فعالیت می‌کند.

وی ادامه داد: کاری که قبلا نیز اینستاگرام با صفحات مسؤولان و سرداران سپاه کرد نمونه‌ای از این اشکال است که به راحتی توهین کردند.

معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور با انتقاد نسبت حذف پست‌های اینستاگرامی مرتبط با شهادت سردار سلیمانی گفت: باید با ترک نرم افزارهای صهیونیستی مشتی محکم بر دهان گزافه‌گویان داخلی و خارجی بکوبیم.

جاویدنیا افزود: اکنون که اینستاگرام صهیونیستی پستهای سردار سلیمانی را حذف می کند و یارای تحمل عشق ما را به سردار ندارد و غیرت مسؤولان فضای مجازی کشور به شعار خلاصه می شود، وقت آن شده که ۹ دی مجازی به راه بیاندازیم.

 

در حالی که نام سردار سلیمانی از روز گذشته ترند اول فضای مجازی بوده، اما اینستاگرام در اقدامی مغرضانه و خلاف آزادی بیان، به بهانه تحریم ایران، برای جلوگیری از انتشار اخبار واقعی تلاش می کند.

به گزارش خبرنگار مهر، به دنبال شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فضای مجازی از روز گذشته، شاهد انتشار محتوای بسیاری در واکنش به این خبر بود. به نحوی که هشتگ سردار سلیمانی به ترند اول شبکه اجتماعی توئیتر فارسی زبانان تبدیل شد و کاربران بسیاری در شبکه اجتماعی اینستاگرام نسبت به خبر شهادت حاج قاسم سلیمانی واکنش نشان دادند.

اقدام مغرضانه اینستاگرام در پست های مربوط به شهادت سردار سلیمانی

این در حالی است که شبکه اجتماعی اینستاگرام پس از افزایش تعداد پست های کاربران ایرانی در این شبکه که در میان آنها بسیاری از افراد مشهور، مقامات و هنرمندان نیز دیده می شد، در اقدامی مغرضانه پست های منتسب به خبر شهادت حاج قاسم سلیمانی را حذف کرد.

این تصمیم مغرضانه مدیران اینستاگرام که خلاف آزادی بیان صورت گرفته با واکنش بسیاری از کاربران همراه شد.

 

• ۲۱ هزار پست اینستاگرامی با هشتگ انتقام سخت

اما به رغم تمامی خباثت ها و شیطنت های مدیران این شبکه برای حذف این مطالب و جلوگیری از بازتاب جهانی انتشار محتوا با این مضامین، شواهد نشان می دهد که انبوهی از پیام‌های ایرانیان از سراسر جهان برای حمایت از سردار شهید قاسم سلیمانی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی منتشر شده است.

به نحوی که سایت خبری «یاهونیوز»، اعلام کرد که ده‌ها هزار پیام در حمایت از سردار شهید قاسم سلیمانی همراه با تصاویری از ایشان در اینستاگرام و توئیتر منتشر شده است.

یاهو نیوز انتشار گسترده تصاویر سردار شهید قاسم سلیمانی را تبلیغات هماهنگ شده توصیف کرده و افزود: بیش از ۲۱ هزار پست اینستاگرامی با هشتگ انتقام سخت یا  hardrevenge روز جمعه در اینستاگرام منتشر شده است. همچنین ۷۰۰۰ حساب کاربری در توئیتر هم مطالب زیادی را تنها در این زمینه منتشر کرده‌اند.

 

• همراهی اینستاگرام با آمریکا برای تحریم ایران

در این راستا شبکه اجتماعی فیسبوک که مالک پلتفرم اینستاگرام است، در ارتباط با علت حذف پست‌های مربوط به شهادت سپهبد قاسم سلیمانی اعلام کرده که موظف به رعایت قوانین تحریم آمریکا علیه ایران است که شامل قرار گرفتن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرماندهان آن در فهرست تحریم ها می‌‎شود.

مدیران این شبکه اعلام کرده اند که «ما مطابق مقررات وضع شده در ارتباط با تحریم‌های آمریکا اقدام می‌کنیم و در قبال تحریم‌های دولت آمریکا علیه ایران متعهد هستیم.»

همراهی اینستاگرام با آمریکا با حذف اکانت و پست کاربران ایرانی و جلوگیری از آزادی بیان ایرانیان در فضای مجازی، مسبوق به سابقه است.

در پی تحریم های آمریکا، این شبکه اجتماعی فروردین امسال نیز برای اجرایی کردن دستورات آمریکا صفحات تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را مسدود کرد. به جز صفحات رسمی این افراد، اینستاگرام صفحات رسمی برخی از مقامات کشور از جمله صفحه انگلیسی رهبر معظم انقلاب و رئیس قوه قضاییه را نیز از دسترس خارج کرده بود.

آن زمان صفحه رسمی سردار قاسم سلیمانی نیز با نزدیک به یک میلیون دنبال کننده توسط اینستاگرام بسته شد.

روز گذشته نیز شبکه اجتماعی اینستاگرام در زیر اکانت سردار سلیمانی اعلام کرده که آخرین پست های حاوی این هشتگ حذف شده اند، چرا که خلاف قوانین این شبکه اجتماعی هستند. اما با این وجود همچنان پست های حاوی هشتگ و تصاویر سردار سلیمانی در این شبکه اجتماعی وجود دارند و حتی برخی از آنها به حساب های کاربری غیر ایرانی تعلق دارند.

این شواهد نشان می دهد که شبکه های اجتماعی خارجی از جمله اینستاگرام و فیس بوک به رغم آنکه خود را داعیه دار آزادی بیان می دانند، با حذف مطالب کاربران، تمامی تلاش خود را به کار می بندند تا جلوی انتشار تصویر خبیث و جنایتکار آمریکا را که به راحتی قابل بازگویی و نمایان شدن برای مردم جهان در فضای مجازی است، بگیرند.

از صبح امروز کاربران فراوانی با مشکل حذف تصاویر سردار سلیمانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام مواجه شدند. گروهی از کاربران به همین خاطر با تشکیل یک کمپین در «فارس من» خواستار تحریم این اپلیکیشن شدند.

به گزارش خبرگزاری فارس؛ صدها نفر از کاربران «فارس من» با تشکیل یک کمپین خواستار تحریم اینستاگرام به‌خاطر حذف تصاویر سپهبد سلیمانی شدند. در این کمپین آمده است: «همه مردم ایران باید به خاطر این وقاحت یک شبکه اجتماعی مثل اینستاگرام که عکس و فیلم سردار پرافتخار ایران را حذف می‌کند، آن‌را تحریم کنند.»

مخاطبان فراوانی از صبح امروز با اقدام عجیب‌وغریب این شبکه اجتماعی مدعی آزادی بیان در حذف مطالب مرتبط با شهید سلیمانی شدند.

اینستاگرام معتقد است نباید این شبکه اجتماعی صحنه رقابت باشد و به منظور کاهش فشار روانی و اجتماعی قصد دارد میزان «لایک» پستها را مخفی کند.

به گزارش تسنیم؛ اینستاگرام طرحی آزمایشی را آغاز کرده‌ است که به دنبال آن میزان «لایک» پستها مخفی می‌شود. دلیل این اقدام از طرف اینستاگرام کاهش فشار روانی و اجتماعی کاربران معرفی شده‌است. با اجرای این طرح کاربران اینستاگرام لایک‌های عکس و ویدئوی کاربران دیگر را نخواهند دید.

متاسفانه فضای مجازی به گونه‌ای طراحی شده‌است که کاربران به مرور مقبولیت و محبوبیت اجتماعی خود را با میزان دنبال کننده و لایک پستهایشان به‌دست می‌آورند که این موضوع شخصیت اجتماعی آنها را به شخصیت مجازیشان وابسته می‌کند.

اینستاگرام اعلام کرده این آخرین آزمایش است و بعد از آن قاعده عدم نمایش لایک برای همه کاربران اجرا خواهد شد.

به گفته آدام مسری، رئیس اینستاگرام این کار منفعتی برای این شبکه اجتماعی ندارد اما به کاربران کمک می‌کند تا روح و روانی آرام‌تر داشته باشند.

این طرح آزمایشی فعلا تنها در کشورهای استرالیا، برزیل، کانادا، ایرلند، ایتالیا و نیوزیلند اجرا می‌شود و تا کنون واکنش کاربران مثبت بوده‌است اما نیاز به جمع‌آوری بازخوردهای بیشتری است.

مهر سال گذشته بود که  «جواد جاویدنیا» به‌عنوان سرپرست جدید معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور انتخاب شد.

با وی به گفت‌وگو نشستیم تا در مورد تخلفات فضای مجازی، کلاهبرداری‌ اینترنتی وبازاریابی‌، بدحجابی سلبریتی‌ها، فضای مجازی بدون فیلتر برای کودکان، فیلترسازی اینستاگرام و تلگرام و دلایل عدم ایجاد شبکه ملی اطلاعات و بسیاری دیگر از مسائل مهم این روزهای فضای مجازی برایمان بگوید.

 

فارس: برای شروع مصاحبه لطفا کمی از شرح وظایف دادستانی کل کشور به خصوص در حوزه فضای مجازی بگویید.

جاویدنیا: دادستانی کل کشور ناظر بر دادسراهای عمومی، انقلاب و دادسراهای نظامی است. همچنین در جرائم راجع به اموال، منافع و مصالح ملی و خسارت وارده به حقوق عمومی که نیاز به طرح دعوی دارد، از طریق دادسراهای سراسر کشور و یا مراجع بین‌المللی موضوعات را پیگیری و نظارت می کند. در حال حاضر با اصلاح قانون آیین دادرسی کیفری و مدیریت دادستان محترم کل کشور،‌ نقش نظارتی دادستان کل به نحو مطلوبی تقویت شده است.

رسانه های جدیدی در بستر فناوری اطلاعات ایجاد شد که به سرعت به رقبای جدی برای رسانه های رسمی کشور تبدیل شدند. رسانه هایی که با حجم بالای مخاطب و امکان انتقال سریع اخبار، بدون اینکه تابع قوانین و قواعد خاص یا ارزشهای کشور باشند، می توانند با  پمپاژ اخبار، نوعی سانسور نوین را ایجاد کنند. در واقع این عملیات و مهندسی رسانه‌ای است که تعیین می‌کند کدام خبر به گوش مردم برسد یا نرسد.

زمانی هم که خبر کذبی در فضای مجازی منتشر می‌شود، دیگر تکذیب آن اثر کافی را نخواهد داشت. مگر اینکه تکذیبیه با همان سازوکار منتشر شود. چرا که خبر کذب منتشر شده اثر خود را گذاشته است. بنابراین در فضای رسانه‌ای نوین، برای اخبار واقعی، فضای سانسوری ایجاد می شود. مدیریت این فضای رسانه‌ای هم عملاً به دست مدیران پلتفرم‌ها است و مدیر پلتفرم است که تعیین می کند کدام کانال و گروه و کاربر فعال باشد، یا فعال نباشد و در صورت فعالیت اخبار تولیدی وی تا چند لایه نفوذ کند. این است که می بینیم کانال‌ها و گروههای زیادی که فیک نیستند و اقدام خلافی هم انجام نداده اند، اما بر خلاف سیاستهای آن پلتفرم فعالیت کرده اند، ناگهان به دلایل واهی مسدود می شوند و در مقابل.کانالها و گروههای زیادی که فیک هستند، به دلیل انطباق با سیاستهای مدیران پلتفرم و بعضا با هدایت مستقیم و سازماندهی خود آنها به فعالیت ادامه می دهند.

در این پلتفرم‌ها که بی‌ضابطه در کشور گسترش یافته است، به جای میزان اعتبار منبع خبر، چهره ها و کانالها و تعداد فالوئر است که تعیین کننده میزان نفوذ و تأثیر خبر است و مراجع خبری مردم را تعیین می کنند.

آسیب دیگری که در این زمینه وجود دارد این است در هر خبری که منتشر می‌شود مخاطبان کمتر به دنبال این هستند که خود را زحمت دهند و نسبت به صحت و سقم آن تحقیق کنند و بعد آن را بازنشر دهند.

فضای قانونی در این زمینه شفاف نشده است.

 

فارس: رفتار دادستانی در برخورد با بازنشر اخبار جعلی چگونه است؟

جاویدنیا: بخش مهمی از پیشگیری از انتشار اخبار کذب و جعلی با فرهنگ‌سازی میسر است. مردم باید مطلع شوند که انتشار اخبار کذب چه آثار مخرب و مسؤولیت‌هایی می‌تواند به دنبال داشته باشد. در برخی شرایط حساس مانند سیل، زلزله یا تنشهای بین المللی انتشار برخی اخبار و یا طرح احتمال وقوع جنگ و امثال آن، بهداشت و امنیت روانی مردم را به مخاطره می اندازد و آن را تحت‌الشعاع قرار دهند. بازنشر کردن این مطالب می‌تواند به معنای واقعی یک کلاغ، چهل کلاغ و شاید اکنون در فضای مجازی به میلیون‌ها کلاغ تبدیل شود. به طور مثال در ایام وقوع سیل با این موضوع درگیر بودیم که داوطلبان جمعیت هلال‌احمر وقتی برای امدادرسانی به مناطق سیل زده رفته بودند، عده‌ای قلیل از سیل زدگان، نیروهای امدادی را بر اساس شایعه‌ هایی مبنی بر سوءاستفاده از کمک‌های مردمی یا عدم توزیع مناسب آنها ابتدا حتی مورد ضرب و شتم قرار دادند.

این ها آثار ناشی از بی‌ضابطه بودن فضای مجازی است و اینکه ما برخلاف مصالح کشور و مصوبات قانونی و منافع مردم اجازه داده‌ایم افرادی بی‌ضابطه بیایند و در این فضا فعالیت کنند. البته در مواردی که شکایاتی مطرح شده یا شایعات مهمی در فضای مجازی رصد شده است، تشکیل پرونده انجام شده و تعدادی از پرونده ها رسیدگی شده اند.

 

فارس:مدیریت شبکه های خارجی چگونه است؟

جاویدنیا: مدیریت این گونه اخبار در کشورهای دیگر بر عهده مدیران پلتفرم‌ها است، مدیر آنها مانع انتشار اخبار کذب می‌شود و با ارتباطاتی که برقرار کرده‌اند بلافاصله خبر کذب را از تمام پلتفرم حذف می‌کنند، چرا که ساز و کاری برای حذف کامل یک خبر به صورت تک به تک از کانال‌ها توسط عوامل خارج از پلتفرم وجود ندارد.

قواعدی در این کشورها تعیین شده و مسؤولیت‌هایی دیده شده است، جرایم سنگین برای مدیرانی که تخلف کنند وضع شده اما در کشور ما با این شایعه‌پراکنی‌ها چطور برخورد ‌شود؟

طبق قانون جرایم رایانه ای انتشار اکاذیب در فضای مجازی جرم است. البته میزان مجازات متناسب با شدت آثار انتشار اکاذیب نیست. اما فرض کنیم قانون هم اصلاح شود و بخواهیم آن را اجرا کنیم. آیا زمینه اجرای کامل قانون وجود دارد.

 

فارس: دلیل اینکه زمینه اجرای کامل قانون برای مبارزه با اخبار جعلی وجود ندارد، چیست؟

جاویدنیا: بستر اعمال حاکمیت در نرم‌افزارهای خارجی عملا وجود ندارد و علی‌رغم تأکیدها و پیگیری‌های انجام شده نمی‌توانیم از مدیر تلگرام یا اینستاگرام بخواهیم که آن خبر را در کل پلتفرم خود حذف کند و یا مانع انتشار بیشتر آن شود، یا اگر خبری کذب منتشر شد، مکلف شود تکذیبیه را در همان فضاهایی که اصل خبر منتشر شده، نشر دهد.

وقتی ابزار مدیریت و اعمال حاکمیت در فضای مجازی نباشد هر چقدر که قانون‌گذاری کنیم و به دنبال اجرای قوانین باشیم باز هم دهها یا هزاران گام عقب هستیم. ما چند کانال را می‌توانیم مجاب کنیم یا چقدر نیرو لازم است که کل کانالها و گروهها و صفحات شبکه اجتماعی را رصد کند و بر فرض رصد و تشخیص چطور می‌توانیم با مدیران کانالها و گروهها ی داخل و خارج ارتباط برقرار کنیم و آنها را ملزم به اجرای قوانین کشور نماییم؟

گروه‌ها و کانال‌هایی داریم که مدیران آنها شناخته شده نیستند و خیلی‌ از انها در خارج از کشور مدیریت می‌شوند. کما اینکه مشخص شد برخی کانال‌ها توسط تیمهای فارسی زبان منافقان، اسرائیل و عربستان اداره می شوند.

 

فارس: چطور می‌توانیم بگوییم اعمال حاکمیت در فضای دیجیتال محقق شده است؟

جاویدنیا: زمانی مدل بومی در دنیا نبود اما اکنون نمونه‌های آن وجود دارد و با عرض تأسف باید بگویم طرح شبکه ملی اطلاعات که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد و سوابق تاریخی آن موجود است بعدها توسط کشور چین عملیاتی شد و آنها رفتند و اجرایی‌اش کردند. نمونه‌ای از این اعمال حاکمیت، کاری است که کشور چین با گوگل کرد؛ در مرحله‌ای به گوگل اعلام کرد محتویاتی  غیر مجاز را حذف کند ، گوگل امتناع کرد و چینیها در مقابل موتور جست‌وجوی قوی داخلی را طراحی و اجرا کرد. در مرحله بعد به گوگل مهلت دادند تا خواسته‌هایشان را اجرا کند و تهدید کردند اگر این خواسته ها اجرا نشود، گوگل را فیلتر می‌کنند و این کار را کردند؛ آن موقع مدیران گوگل تصور می‌کردند اگر گوگل فیلتر شود مردم چین با مشکل مواجه می‌شوند. اما اکنون می‌بینیم موتور جست‌وجوی پیشرفته‌ای ایجاد کرده و گوگل مجبور شده گوگل چینی را با استانداردهای چینی ارائه دهد حتی مالیات بدهد و تحت نظارت دولت چین باشد.  در حالی که گوگل در کشور ما از طریق تبلیغات و فروش اطلاعات به درآمد کلانی رسیده است.

این برای ما نوعی اشکال اساسی است است که در فضای مجازی ما شرکت آمریکایی فعالیت می‌کند؛ کاری که اینستاگرام با صفحات مسؤولان و سرداران سپاه کرد نمونه‌ای از این اشکال است که به راحتی توهین کردند و حتی نرم افزارهای طلاگرام و هاتگرام و چند نرم‌افزار ایرانی دیگر را از فضای شخصی گوشیهای مردم حذف کردند.

نمونه دیگر آن، فعالیت شرکت اپل است که به راحتی استفاده از نرم‌افزارهای ایرانی را روی گوشی متعلق به مردم ایران ممنوع کرد و به مردمی که محصول این شرکت را استفاده می‌کردند اجازه نداد که بتوانند از این نرم‌افزارها استفاده کنند و این مصداق بارز تجاوز به حریم خصوصی است.

 

فارس: به نظر شما وزارت ارتباطات در این زمینه کوتاهی می‌کند؟

جاویدنیا: بخش‌های مختلفی مؤثر هستند تا به استقلال در این فضا برسیم. وزارت ارتباطات فقط متولی بخش فنی ماجراست. زیست بوم فضای مجازی کشور متشکل از یک ساختار فنی و یک سری الزامات است که محتوا در آن شکل می گیرد و رد و بدل می شود؛ اما متأسفانه این وزارتخانه در بحث الزامات این فضا دخالت کرد و در جایی که باید از جنبه سلبی اعمال قانون می‌شد، دخالتهایی صورت گرفت و قانون اجرا نشد، مصوبات شورای عالی فضای مجازی اجرا نشد؛ مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه اجرا نشد؛ از جنبه ایجابی نیز بحث شکل‌گیری شبکه ملی اطلاعات مطرح بود که مجری آن وزارت ارتباطات است. متأسفانه این امر تاکنون به صورت کامل اجرا نشده است و زمینه وابستگی خدمات پایه فضای مجازی کشور به بیگانه از بین نرفت.

 

فارس: دلیل شکل نگرفتن شبکه ملی اطلاعات را در چه می دانید؟

جاویدنیا: این شبکه نیازمند سازوکار اجرایی و نظارتی است که متاسفانه وجود ندارد و فقط سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات در شورای عالی فضای مجازی تصویب شده است که آن هم در بسیاری بخش‌ها کلی است. ظاهراً مقرر شده بود وزارت ارتباطات برنامه اجرایی آن را ارائه دهد که میزان اجرای برنامه قابلیت ارزیابی دقیق داشته باشد؛ اما آن هم اقدام نشد. در بحث راه اندازی‌ پلت‌فرم‌های بومی و خدمات پایه نرم افزاری وظیفه اصلی با وزارت ارتباطات بود، در بحث سلبیِ ماجرا نیز عملا اجرای محدودسازی پلت‌فرم‌های خارجی بر عهده وزارت ارتباطات قرار داشت، اما کارگروه و سایر دستگاههای نظارتی هیچ قابلیت نظارتی بر اجرای صحیح دستورات نداشتند و نتیجه این شد که ناظر و مجری یکسان شد.

به عبارت دیگر پیوست‌های امنیتی، دفاعی، انتظامی و قضایی موضوع دیده نشد و اینها همه باعث شد که اکنون با این وضعیت مواجه شویم.

البته این را باید بگویم که همه تقصیر را متوجه وزارت ارتباطات نمی‌دانیم. بخش‌هایی از دستگاه‌های داخلی وظایفی داشته‌اند که نسبت به آن کوتاهی کرده‌اند و وزارت ارتباطات به دلیل اینکه پیشانی کار و موتور محرک بوده بیشتر مطرح است. از جمله مواردی که وجود دارد این است که مضرات اقتصادی و اجتماعی استفاده از پلتفرم‌های خارجی برای مردم توسط رسانه‌های داخلی شفاف نشده است. همچنین ارائه خدمات دولت و بانکداری الکترونیکی و خدمات ارتباطی از طریق نرم افزارهای داخلی که باید با سرعت انجام می شد و مزیت رقابتی برای نرم افزارهای داخلی ایجاد کند هنوز به صورت کامل انجام نشده است.

مضرات اقتصادی فضای دیجیتال و درآمدهای کلان پلتفرم‌های خارجی در حالی وجود دارد که آنها مالیاتی نمی‌دهند و اشتغال‌زایی هم ندارند. در حالی که تعداد بسیار زیادی تحصیل‌کرده آی‌تی داریم که می توانستند صاحب انواع مشاغل شوند؛کشور هندوستان در سال گذشته 10 برابر صادرات نفتی ما، صادرات نرم‌افزار داشته‌ است. اما وقتی توجه نمی‌کنیم و فقط می‌گوییم سرعت و نفوذ اینترنت باید بیشتر شود زمینه را برای درآمد پلتفرم‌های خارجی از داخل کشور فراهم می‌کنیم و آن را افزایش می‌دهیم و روستاهایی که از حداقل امکانات محرومند اما اینترنت دارند را به عنوان یک مزیت تلقی می‌کنیم در حالی که زمینه را برای درآمد شبکه‌های خارجی ایجاد کردیم، شبکه‌هایی که نه گمرکی دارند، نه مالیات می‌دهند و نه پلیسی که بر آنها نظارت داشته باشد.

 

فارس: آیا فیلترینگ اینستاگرام دنبال می‌شود؟

جاویدنیا: در مورد اینکه این شبکه ها فیلتر شود یا نشود بخش‌های مختلف، فعالان، دانشگاهیان و قشرهای مختلف اظهارنظر کردند و ما هم اعلام آمادگی کردیم که در این زمینه بیاییم و به اجماع نظر برسیم. لذا باید ببینیم تقسیم مسؤولیت‌ها چگونه است. اکنون اختلاف‌نظرهای حقوقی مطرح می‌شود. بعضا با استدلالهای به ظاهر حقوقی مواجه می شویم. اما عملاً به دنبال بحث‌های سیاسی هستند که فاقد ارزش حقوقی است. زمانی که قانون تصویب می‌شود افراد و چهره های مختلف حق دارند اظهارنظر کنند. اما تفسیری که قاطع است و اجرا می شود، تفسیر قضایی است که در دستگاه قضایی انجام می شود.

متأسفانه این روزها بحث فیلترینگ بیشتر جنبه سیاسی پیدا کرده است.از طرفی اگر تصمیم عالمانه ای گرفته شود و مردم نیز از جوانب مختلف آثار این تصمیمات اطلاع پیدا کنند، قطعا مورد حمایت و حتی مطالبه مردم قرار می گیرد. اما متأسفانه حتی برخی مسئولان موضع گیریهایی انجام می دهند و اطلاعاتی به مردم ارائه می دهند که سبب می شود مردم نیز سردرگم شوند.

 

 فارس: در رابطه با انتشار محتوای غیراخلاقی در اینستاگرام آیا برنامه‌ای دارید؟

جاویدنیا: 12.5 میلیون محتوای مجرمانه در صفحه اینستاگرام منتشر شود اما سؤال اینجاست که دستگاه قضا و پلیس فتا تا چه میزان می‌تواند جلویش را بگیرد، سامانه نظارت هوشمند هم که باشد فقط تا مرحله‌ای است که محتوای مجرمانه را تشخیص می‌دهد. اما از مرحله تعقیب، زمینه شناسایی مناسبی وجود ندارد. کسی که به طور مثال اسلحه می‌فروشد یا مصادیق مجرمانه منتشر می‌کند روند پیچیده‌ای دارد که برای تک‌تک آن باید این روند طی شود، نیرو و تجهیزات لازم بسیار فراوانی است که حتی برای کشورهای پیشرفته نیز تأمین ان میسر نیست

بنابراین آنها به سراغ این رفته اند که مدیران این پلتفرمها را مسئول بدانند. قبلا هم گفته ایم که اگر دولت می تواند زمینه اعمال قانون را فراهم کند و اصراری بر فیلترینگ نیست. اما در حال حاضر هیچ اقدامی انجام نشده است.

فارس: موضع دادستانی در بحث استفاده کودکان از اینترنت چگونه است؟

جاویدنیا: در حال حاضر 50 میلیون نفر کاربر اینترنت داریم که 25 میلیون نفر از آنها بر اساس تعاریف جهانی کودک هستند.  در دنیا قوانین سخت‌گیرانه برای دسترسی کودکان به اینترنت وجود دارد و اینترنت به صورت تفکیک شده ارائه می‌شود و در برخی کشورهای غربی حتی اگر یک کودک قبل از سن قانونی به یکسری محتواها دسترسی پیدا کند از پدر و مادرش سلب صلاحیت می‌شود و واقعا این موضوع در این کشورها جدی است.

این در حالی است که 30 درصد محتوای اینترنت مفاهیم مستهجن و مبتذل است، 60 درصد مختص بزرگسالان است و فقط 20 درصد از محتوای اینترنت مناسب کودکان است.

اینها آمارهایی است که توسط وزارت ارتباطات ارائه شده و تأکید هم می‌کنند که اینترنت کودک باید مجزا باشد. ولی آنچه که در بین مردم وجود دارد دسترسی‌ها به محتواها و سایت‌های فیلتر شده توسط قشر کودک (زیر 18 سال) فراگیر است.

 

فارس: در موضوع استفاده از VPN ها مرجع رسمی مقابله با آن چه نهادی است؟

جاویدنیا: اصل برخورد با VPN ها و فیلترشکن‌ها فنی است و طبق مصوبه شورای عالی فضای مجازی و دستور رئیس جمهور وظیفه نظارت و برخورد با آن بر عهده وزارت ارتباطات گذاشته شده است.

البته انتظار این است که برخورد قضایی قاطع با فروشندگان VPN هم انجام شود. اما در حال حاضر طبق قوانین و رویه های قضایی موجود امکان آن فراهم نیست و نیاز به اصلاح قانون ضروری است.

 

فارس: در خصوص جایگاه قانونی کارگروه برخط و صدور دستور قضایی توضیح دهید.

جاویدنیا: در خصوص کارگروه حضوری در آخرین جلسه برگزار شده در سال 96 با نظر خود اعضاء مصوب شده بود برای تصمیم گیری در یک مورد خاص شخص وزرا و مسئولان اصلی دستگاه حاضر شوند، اما 5 جلسه دعوت شدند و جلسات به حد نصاب نرسید. حدود دو سال این کارگروه تشکیل نشد تا اینکه اولین جلسه در سال جاری تشکیل شد.

اما کارگروه به صورت برخط اصلا تعطیل نشده و تقریبا همه روزه برقرار است البته از نظر حقوقی به آن ایراد گرفته اند که در قانون پیش بینی نشده است. پاسخ مکتوب به آنها دادیم اما باز مکرر این ایرادات را مطرح می کنند. جالب اینکه این کارگروه برخط در سال 94 در کارگروه حضوری به تصویب اکثریت اعضاء دولت نهم و نمایندگان وقت مجلس رسیده است و نه تنها منع قانونی در خصوص آن وجود ندارد. بلکه قانون تجارت الکترونیکی به اسناد الکترونیکی اعتبار لازم را بخشیده است.

 

فارس: آیا آماری از این تخلفات در بحث آگهی‌های تجاری در دست است؟

جاویدنیا: در سال گذشته در مورد بیعانه‌هایی که گرفته شده بود اما کالایی تحویل داده نشده بود حدود 10 هزار پرونده داشتیم که صدای قوه قضائیه و پلیس فتا را در آورد و به حق هم بود.

 

فارس: در رابطه با بدحجابی و تخلفاتی که از سوی برخی سلبریتی‌ها در فضای مجازی می‌شود چه اقدامی از سوی دادستانی انجام خواهد گرفت؟

جاویدنیا: این هم بحثی است که در جمع‌بندیهای ما مشخص شده که عمده بحث، فرهنگی است بنابراین اصل موضوع برخورد فرهنگی و اجتماعی را می‌طلبد.

 

فارس: یعنی برخورد قضایی را مناسب نمی‌دانید؟

جاویدنیا: زمانی که جرمی رخ دهد و چاره‌ای نباشد مجبوریم که برخورد قضایی انجام دهیم؛ اما برای ساماندهی این فضا باید دستگاه‌های مسؤول حساس باشند و چهره‌هایی که از طریق دستگاه‌های داخلی چهره می‌شوند و در فضای مجازی حضور دارند و کسانی هم که از طریق فضای مجازی چهره می‌شوند عمدتاً از الزامات قانونی بی‌اطلاعند، حضور و موضع‌گیری‌هایشان بیشتر حول محورهای اقتصادی است، تبلیغی را انجام می‌دهند تا کسب درآمد کنند اما در شرایط بی‌ضابطه فعلی تصور می‌کنند هر چه انجام دهند جرم نیست و کسی کارشان ندارد به ویژه افرادی که در فضای شبکه های اجتماعی چهره می‌شوند سعی می‌کنند جلب‌توجه کرده و از این راه درآمدزایی کنند. برخی از آنها از کمترین دانش حقوقی و سواد فضای مجازی برخوردارند و زمانی که با آنها برخورد شده دیده‌ایم که اطلاعاتی نداشته‌اند و کسی تا به حال به آنها تذکری نداده است.

هدف ما این است که برخورد قضایی آخرین مرحله باشد؛ اول هشدارها را بدهیم، تذکرات لازم را بدهیم، آگاه‌سازی لازم انجام شود و در نهایت برخورد قضایی کنیم. مگر اینکه فرد ارزش‌های مسلم جامعه را نادیده بگیرد و جرمی را مرتکب شود که آن موقع برخورد قضایی سریعاً اتفاق می‌افتد و آن موقع مصونیتی برای یک چهره خاص قائل نخواهیم بود و همه در مقابل قانون یکسان دیده می‌شوند.

بنابراین باید بخش‌های مختلف ورود کنند، البته اکنون بخش‌هایی فعال شده، کارگروه‌های مشترک تشکیل شده است و امیدواریم با مشکلات کمتری مواجه شویم.

 

فارس: آماری از پرونده‌های قضایی موجود در فضای مجازی دارید؟

جاویدنیا: متأسفانه در برخی جرایم مالی با رشد 300 درصدی آن در فضای مجازی مواجهیم.

در بحث رمز دوم و مسائلی از این دست که قرار بود رمز پویا از اول تیر اجرایی شود متأسفانه از سوی برخی بانک‌ها کوتاهی شد، مهلتی داده شد. اما بحث جبران خسارت برای کسانی که بر اثر عدم اجرای این قانون دچار خسارت شد‌ه‌اند در دستور کار است و به زودی یک تحول در این زمینه انجام می‌شود و بنا شده به صورت الزامی و اجباری رمز دوم اجرایی شود.

اما در بحث کلیت جرایم فضای مجازی باید بگویم رشد بیش از 100 درصدی را داشته‌ایم که عمده آن ناشی از بی‌ضابطه بودن است.

 

فارس: آیا برنامه‌ای برای ساماندهی بحث خودرو و مسکن در فضای مجازی دارید؟

جاویدنیا: در ابتدا برای کنترل قیمت‌های خودرو و مسکن مقرر شد به صورت موقت قیمت از نرم افزارها حذف شوند. اما همانگونه که از این نحوه برخورد در قیمت ارز تجربه داشتیم، اعتقاد داشتیم که طولانی شدن این روند سبب می شود که مردم به سمت شبکه‌های خارجی و زیرزمینی سوق پیدا کنند و دیگر هیچ امکان کنترلی نداشته باشیم.

در مورد قیمت خودر و مسکن مشکل اصلی پلتفرم‌های داخلی نیست، در واقع درج قیمت در آگهی‌ها مشکل‌ساز نیست بلکه مشکل اصلی این است که تعیین قیمت متولی خاصی ندارد که سقف و کف قیمت را تعیین ‌کنند. چرا که اگر متولی خاصی داشته باشد به پلتفرم‌ها تکلیف می‌شود که بیشتر از آن را اعلام نکنند و در این صورت نظارت‌ها دقیق تر و قابل اعمال خواهد شد و می‌توان تنظیم بازار دقیق‌تری داشت.

افسار گسیختگی قیمت‌ها به دلیل این بود که کسی نیامد، سقف و کف قیمت‌ها را اعلام کند، رئیس جمهور بخشنامه‌ای دادند و تعدادی از وزرا را مسئول کردند که سامانه‌ای برای تعیین قیمت کالاهای اساسی مثل خودرو و مسکن راه‌اندازی کنند اما هنوز اتفاقی نیفتاده است.

از طرفی سازمان حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده و شورای رقابت که باید اقداماتی را انجام می‌دادند که ندادند.

در حال حاضر ضوابطی با همکاری دستگاههای نظارتی مختلف تهیه شده که با اتصال این پلتفرمها به یک سامانه متمرکز احراز هویت کاربرانی که آگهی می دهند احراز هویت شوند و شخص نتواند بیش از یک تعداد خاص آگهی خودرو یا مسکن بگذارد و حتما دارای خودرو یا مسکن باشد که بتواند آگهی ثبت کند و از ثبت آگهی با قیمتهای بالاتر از سقف بازار خودداری کنند تا زمینه کنترل بازار فراهم شود.

در هر حال؛ قوه قضائیه وظایف خود را در قبال حمایت از پیام رسان‌های اجتماعی داخلی بطور کامل به انجام رسانده است و در حال حاضر بیش از ۴۰۰ شعبه ویژه جرایم رایانه‌ای در دادسرا‌های سراسر کشور وجود دارد که سعی شده قضات آن‌ها در قالب آموزش‌های بدو و حین خدمت با آخرین تحولات جرایم رایانه‌ای و شیوه‌های نوین رسیدگی به اینگونه جرایم آشنا شوند تا هر چه بیشتر به سمت تخصصی‌تر شدن رسیدگی‌ها در این شعب حرکت کنیم.

سرپرست معاونت فضای مجازی دادستانی کل گفت: اگر بخواهیم فیلترینگ هوشمند هم اجرا کنیم چون اینستاگرام التزامی ندارد، رمزنگاری می‌کند تا فیلترینگ هوشمند اصلاً کار نکند.

امروز که فضای مجازی به فضایی همه‌گیر در بین مردم تبدیل شده، تقریباً روزی نیست که با فضای مجازی و مسائل مطرح شده در آن سر وکار نداشته باشیم؛ مسائلی که گاهی حتی تبدیل به یک مسئله و موضوع مهم و ملی می‌شود مانند قتل طلبه همدانی و پست‌هایی که قاتل در اینستاگرام منتشر کرد تا آهنگ مبتذل خواننده خارج نشین که در مدارس کشور پخش و دانش‌آموزان با آن همخوانی کردند. 

فارغ از این موضوعات، امروزه نقش و جایگاه فضای مجازی در عرصه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی بر کسی پوشیده نیست و کمتر دولت پیشرفته و توسعه‌یافته‌ای پیدا می‌شود که در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های خود در عرصه‌های یاد شده، نقشی برای فضای مجازی قائل نباشد. 

به تصریح بسیاری از کارشناسان، امروزه نحوه مواجه دولت‌ها با فضای مجازی و میزان وابستگی به خارج در استفاده از این فضا، از تعیین مولفه‌های قدرت به شمار می‌رود. 

فضای مجازی مانند دو لبه یک شمشیر، فرصت‌ها و تهدیدهایی را با خود به همراه دارد و  در استفاده و بهره‌مندی از فرصت‌های این فضا یا آسیب دیدن از تهدیدهای آن، به میزان خوانش مشترک دولت و مردم از فضای مجازی بستگی دارد. 

با توجه به اهمیت فضای مجازی در دنیای امروز، جواد جاویدنیا سرپرست معاونت دادستانی کل کشور در امور فضای مجازی، در گفت‌وگویی درباره نقش فضای مجازی در تسهیل وقوع جرایم، اهمیت و نحوه رصد فضای مجازی،  خروج اطلاعات از کشور به واسطه وابستگی به نرم‌افزارهای خارجی، درآمد میلیارد گوگل از ایران، شکست فیلترینگ هوشمند، نحوه تامین امنیت در فضای مجازی، تلگرام و مذاکره با مدیر آن برای فعالیت قانونمند در ایران و برخی مسائل دیگر توضیح داد که به مشروح آن به شرح پیش رو است؛

 

روزانه 250 میلیون پست در اینستاگرام منتشر می‌شود

 

سوال: بعد از اتفاقی که در همدان رخ داد، سوالی مطرح شد مبنی بر اینکه چرا فضای مجازی به بستری کاملا مهیا برای ارتکاب انواع جرایم تبدیل شده است؟

جاویدنیا: در این خصوص نکته‌ای که باید توجه کنیم این است که وقتی یک موج ایجاد می‌شود تحلیل دقیق مسائل رخ نمی‌دهد و واقعیات در موج‌ها گم می‌شود. یکی از واقعیات این است که درخصوص ماجرای همدان، این فرد عکس‌ها را بعد از حادثه بارگذاری کرده‌ بود. هرچند نافی سوال و دغدغه شما نیست. فضای شبکه اجتماعی، فضایی بسیار وسیع است که حدود 25 میلیون اکانت داخل کشور داریم و حدود  250 میلیون پست روزانه در اینستاگرام منتشر می‌شود. اینها نیازمند یک رصد هوشمند است. رصد هوشمند هم اگر بخواهد اتفاق بیفتد نیازمند یکسری زیرساخت‌ها و ایجاد دسترسی از سوی آن شبکه است.

دنیا به این سمت می‌رود که مثلا در کشور انگلستان مدیران شبکه‌های اجتماعی را مکلف کرده‌اند که خودتان این طیف از پست‌ها را باید رصد و حذف کنید. هیچ دولتی این بار سنگین مالی را برای خودش ایجاد نمی‌کند که تأمین امنیت یک پلت‌فرم کلا بر دوش خودش بیفتد. پلیس در واقع باید موضعی که به او اعلام می‌شود را بررسی کند.

 

کمک گروه‌های داوطلب به پلیس و قوه‌قضاییه برای رصد فضای مجازی

در کشور ما با استفاده از گروه‌های داوطلب، بخش‌های مختلفی هستند که با پلیس و مرجع قضایی همکاری، رصد و گزارش می‌کنند. اما بحث این است که فضایی با این وسعت برای رصد چه تعداد نیروی انسانی مستقیم می‌خواهد؟ الان پلیس یک موضوع را رصد می‌کند و برخورد می‌کند اما هنوز از این موضوع فارغ نشده، موضوع دیگری رخ می‌دهد. مدیریت این شبکه اجتماعی هم هیچ همکاری نمی‌کند و فرد متخلف وقتی با برخورد روبه‌رو شد، با صفحه جدید یا در خارج از کشور با صفحه قبلی ادامه فعالیت می‌دهد و این هم به دلیل این است که مدیریت در اختیار ما نیست.

اینکه رهبری دستور دادند پلیس بیاید و امنیت این فضا را برعهده بگیرد، تفسیر این بحث در این حد که پلیس فقط یک رصدکننده باشد، قطعا پایین آوردن اهمیت کار است. یعنی پلیس باید مدیریت را برعهده بگیرد و اگر پلت‌فرم یا هماه شبکه اجتماعی، قواعد نظارتی را نپذیرفت با آن برخورد صورت گیرد. کشورهای دیگر این کار را کرده‌اند و حتی مسدودسازی کرده‌اند و در نهایت آن شبکه به رعایت قوانین آن کشور تن داده‌اند.

 

اهمیت بیگ‌دیتای خروجی از کشور، بیشتر از نفت است

در کنار مسائل امنیتی و درآمدهای میلیاردی که این پلت‌فرمها از کشورهای مختلف کسب می‌کنند، بیگ‌دیتای خروجی از کشور هم بسیار مهم است و چه بسا از نفت هم مهم‌تر است. چون اگر نفت را ببرند فقط یک ماده را برده‌اند اما اگر بیگ دیتا را ببرند، جزئی‌ترین اطلاعات شهروندان یک کشور را برده‌اند و در اختیار سرویسی قرار داده‌اند که این پلت‌فرم‌ها را پشتیبانی میکنند. کشورهایی که به دنبال استقلال در فضای مجازی هستند به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند این اطلاعات به راحتی در اختیار دیگران قرار گیرد.

اگر فقط از منظر کاربران به ماجرا نگاه کنیم، آنها می‌گویند ما فقط یک سلام‌علیک و حرف‌های معمول تبادل می‌کنیم اما من ماجرا را از منظر مدیر پلت‌فرمی می‌بینم که می‌گوید دارایی ما حرف‌‌های بی‌ربط و  بی‌ارزش کاربران است. از مجموعه این حرف‌هایی که از نظر من ارزش ندارد، اطلاعات مهمی خارج می‌شود و تحلیل بزرگی روی اینها صورت می‌گیرد.

همین نگاه می‌طلبد امکانات واقعی برای رصد با همکاری پلت‌فرم در اختیار مراجع قضایی و مانیتی قرار گیرد تا مدیریت بهتری داشته باشیم.

 

سوال: این شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام در کشورهای دیگری هم فعال هستند، حاکمیت کشورهای دیگر با معضلات و آسیب‌های مرتبط با این شبکه‌ها چگونه رفتار می‌کنند؟

جاویدنیا: خب آنها بستر همکاری با مدیران شبکه‌های اجتماعی را دارند و حداقل این همکاری‌ها این است که یک دفتر نمایندگی یا ارتباط مستقیم دارند و می‌توانند اطلاعات اکانت و آی‌پی و جزئیات کاربر موردنظر را از مدیریت این شبکه‌ها اخذ کنند. اگر بخواهند کسی را بلاک کنند این کار را انجام می‌دهند و یک تعامل دوطرفه بین حاکمیت کشور و مدیریت آن شبکه برقرار است.

اخیرا حتی در انگلیس قانونی مصوب کردند که با وجود تعامل موجود، مدیر پیام‌رسان موظف است محتوای خشونت‌آمیز را حذف کند و در غیر این صورت برای مدیر پیام‌رسان که حتی ممکن است آمریکایی باشد، مجازات در نظر گرفتهاند. اما با وجود همه این تعامل در یک سطح از امنیت ظاهری جامعه طبق نرم و مقررات خود، اپلیکیشن تمکین می‌کند و محتوای موردنظر  را حذف می‌کند. آنجا مثل ایران اینستاگرام فراگیر نیست و جو عمومی کنترل شده است.

 

نخست‌وزیر فرانسه می‌گوید ما هم باید به سمت استفاده از «اینترنت چینی» حرکت کنیم

با این وجود نخست وزیر فرانسه در اجلاس حاکمیت اینترنت می‌گوید ما دو نوع اینترنت داریم؛ چینی و آمریکایی و ما باید به سمت اینترنت چینی حرکت کنیم. اینترنت چینی چیست؟ اساسا این است که اولا خدمات پایه مورد نیاز کشور را در داخل کشور ارائه دهد و اگر فلان شرکت خارجی نخواست یا نتوانست خدمات دهد، بتواند بگوید نیازی نیست تو اصلا اینجا فعلالیت کنی. ثانیا اگر دید یک نرم‌افزار خارجی در خدمات ملی اخلال ایجاد می‌کند و نظم کشورش مختل شده است، بتواند رأسا تصمیم‌گیری و اعمال حاکمیت کند؛ درباره گوگل همین اتفاق افتاد. 6 ماه فرصت دادند و موتور جستجوی چینی را طراحی کردند. اطلاعات را آپلود کردند و بعد به گوگل گفتند اطلاعاتی که می‌گوییم را باید حذف کنی و به زبان چینی خدمات ارائه دهی. گفتند این محتوایی که مطابق قوانین ما نیست باید رعایت کنید وگرنه می‌بیندیم. گوگل ابتدا فکر کرد شوخی هست و چینی‌ها نمی‌توانند این کار را کنند و اگر هم واقعا این تصمیم عملی شود، شهروندان چینی‌ تجمع میکنند و معضل امنیتب ایجاد می‌شود اما در موعد مقرر گوگل قطع شد و موتور جستجوی چینی کار خود را آغاز کرد و مردم هم استفاده کردند.

 

درآمد یک میلیاردی گوگل از تبلیغات روزانه در فضای مجازی ایران

گوگل الان روزانه یک میلیارد تومان از ایران درآمد تبلیغاتی دارد. نه قوانین کشور ما را رعایت می‌کند. نه مالیاتی می‌دهد و نه اشتغالزایی دارد دست ما هم بالاست و اگر بخواهیم قطعش کنیم،‌نه اینکه نتوانیم ولی به هر حال برخی خدمات داخلی کشور، ممکن است با مشکل روبه‌رو شود.

 

سوال: این انگیزه که تعاملی بین ایران و شبکه‌هایی مثل اینستاگرام داشته باشه باشیم، وجود داشته که آنها قبول نکرده باشند؟

جاویدنیا: تلگرام آغاز این مذاکرات بود که چند سال پیش انجام شد و اعلام هم کردند. با همین استدلال سعی کردند از صدور دستور فیلترینگ خودداری شود. وقتی خودت دست پری نداشته باشی و آنها بتوانند با منافع شما بازی کنند قطعا این مذاکره، مذاکره‌ای شکننده خواهد بود. از همان زمان تأکید این بود که یک نرم‌افزار قوی داخلی داشته باشیم که هروقت تلگرام نخواست همکاری کند و خدمات بدهد، مردم با انگیزه خودشان به این سمت بیایند. خیلی از خدمات مانند خدمات بانکی، حمل‌ونقل و مسائل دیگر که الان روی بسیاری از نرم‌افزارها هست مدنظر بود.

این یکی از مواردی بود که بعدا در جریان دی 96 خودش را نشان داد و همکاری نکرد و بسیاری از کانال‌ها فعال بودند که مسدود نشدند و به شدت هجمه کردند و به آتش اغتشاشات دامن زدند و در مقطعی تلگرام فیلتر شد.

 

چرا فیلترینگ هوشمند اینستاگرام شکست خورد؟

در مورد اینستاگرام هم دقیقا همین امر مطرح شده بود؛ یعنی در مصوبات کمیته فیلترینگ وجود دارد. یک مقطعی بحث فیلترینگ هوشمند مطرح شد. دادستانی کل مخالف این امر بود زیرا اعتقادمان بر این بود مادامی که دست پری از این طرف نداشته باشیم، اگر بخواهیم فیلترینگ هوشمند هم اجرا کنیم چون او التزامی به شما ندارد، رمزنگاری می‌کند تا فیلترینگ هوشمند اصلاً کار نکند.  این کار انجام نشد و فیلترینگ هوشمند شکست خورد و سپس بحث یک سری مذاکرات پیش آمد. در مذاکرات هم چون دوستان با دست خالی جلو رفتند، گفت اصلاً من برای مذاکره نمی‌‌آیم. گفتند فیلتر می‌کنیم، گفت فیلتر کنید مشکلی ندارد و هر کاری می‌خواهید بکنید؛ من نمی‌توانم مطابق قواعد شما کار کنم.

چرا اینطور هست؟ چون ما پشتوانه خود را قوی نکردیم. بنابراین روند عقلانیت در این زمینه پیش گرفته شده است. این که مجبور می‌شویم به عنوان دستگاه قضایی مسئله محدودسازی را مطرح نکنیم، هیچ وقت با این نگاه نبوده که مردم کلاً از یک سرویس محروم باشند. باید سرویس وجود داشته باشد و مردم استفاده کنند اما با چه شرایط و به چه قیمتی؟ متصدی اصلی زیرساخت فضای مجازی کشور، باید یک بستر امنی را برای کسانی که می‌خواهند در این فضا فعالیت کنند، فراهم کند. حالا ما این کار را انجام ندادیم و گفتیم اشکالی ندارد آقای آمریکایی شما برای ما یک شهرکی درست کن و ما می‌رویم آنجا زندگی می‌کنیم. بعد که درباره قانون صحبت می‌کنیم می‌گوید من قوانین خودم را دارم. 

متصدی امنیت در فضای مجازی کیست؟  در کشور ما، اول یک جریان یا تکنولوژی جدیدی ایجاد می‌شود و بعداً تازه به فکر این می‌افتیم که برویم بررسی کنیم ببینیم سایر کشورها چه کردند و چه اقداماتی در این فضا انجام شده است. نمی‌توانیم در فضای مجازی مانند فضای فیزیکی، گشت فیزیکی بگذاریم. امنیت فضای مجازی ملازمه با این دارد که ابزارها در اختیار باشد. شما الان از پلیس و نیروی انتظامی امنیت می‌خواهید؛ اولین کاری که انجام می‌شود مشخص کردن مرزهای زمینی و هوایی و سپس بحث گذرنامه و احراز هویت برای کسانی است که می‌خواهند وارد کشور شوند. بنابراین اساس امنیت، مشخص شدن مرزهاست. 

 

در دنیا امنیت فضای مجازی در اختیار نیروهای مسلح است

آیا مامورین نیروی انتظامی بدون اینکه بر گذرگاه‌های شهر تسلط داشته باشند می‌توانند امنیت شهر را تامین کنند؟ در کشورهای دنیا به خاطر همین موضوع، بحث مرزبانی و امنیت فضای مجازی در اختیار نیروهای مسلح است و وزارت ارتباطات و متولی زیرساخت فقط ارتباط را برقرار می‌کند. متولی این نیست که فلان آی پی، حق ورود و خروج به کشور دارد یا ندارد. اینها را در هیچ کشور دنیا در اختیار وزارت ارتباطات قرار نمی‌دهند. مثل این می‌ماند که امنیت یک ساختمان، در اختیار مهندس آن ساختمان باشد. مهندس فقط امنیت را از جهت رعایت مسائل زیربنایی بر عهده دارد. 

ما بحث اقتصاد و امنیت فضای مجازی را ندیدیم و فقط از منظر ارتباط به آن نگاه کردیم. محدودیت‌ها و غیره را در همین منظر تعریف کردیم. هروقت و هر جایی پلیس خواسته ممنوعیت ایجاد کند، اعتراض کردند که چرا جلوی آزادی مردم را می‌گیرید؟ در فضای فیزیکی پلیس اگر یک جایی سرقت مسلحانه انجام شده باشد، محدودیت در عبور و مرور برگزار می‌کند تا مجرم را شناسایی کند. آیا در این مورد هم به پلیس انگ محدودیت آزادی می‌زنند؟ 
الان بحث‌ محدودیت‌ها در فضای مجازی در برخی کشورهای دنیا، دیگر فقط دولتی نیست و برخی خانواده‌ها هم آمدند و یکسری تشکل‌ها ایجاد کردند و گفتند فلان قضیه لطمه می‌زند و از دولت خواستند محدودیت ایجاد کند. چون امروز همه چیز از منظر خاصی نگاه می‌شود و متاسفانه جنبه‌های سیاسی نیز پیدا کرده است.

 

سوال: فکر می‌کنید ما در کدام بخش ضعف داشتیم؟ 

جاویدنیا: قطعاً ما در کار رسانه‌ای ضعیف عمل کردیم و شکی در آن نیست. رسانه‌های ما وقتی می‌خواهند در این موضوع اطلاعرسانی کنند باید جوانب قضیه را هم در نظر بگیرند. در برخی بخش‌ها اطلاعات ناقص به مردم می‌رسد. می‌گوییم در آمریکا هم فیلترینگ هست اما می‌گویند نه آقا چنین چیزی نیست. در بحث امنیت هیچ کشوری شوخی ندارد و به هیچ بخشی از دولت هم اجازه نمی‌دهند در این قضیه ورود کند.  

بنابراین یک کار رسانه‌ای و علمی انجام نشده و برخی بخش‌ها نیز عملکرد بسته و بدون رعایت پیوست‌های رسانه‌ای داشته است.  بعضاً نیز عملکردها مطلوب نبوده و شاید یک سایتی نباید فیلتر می‌شده، فیلتر شده و این تصور ایجاد شده که آزادی بیان خدشه دار شده است. برخی از متخصصان امر هم مفاهیم را متوجه می‌شوند اما نمی‌توانند به درستی به لایه‌های مردم منتقل کنند.

به عنوان مثال در همین بحث کسب و کارهایی که گفتند در جریان فیلتر تلگرام لطمه خورده است. وقتی یک بازاری محل جولان افراد خلافکار می‌شود و هر چه تلاش می‌کنیم قوانین کشور را رعایت نمی‌کنند و امنیت مردم در خطر است و مدیر بازار هم همکاری نمی‌کند، چه باید کرد؟ حرف ما این است یک بازار امن داخلی ایجاد شود و مردم هم به آنجا منتقل شود. از آن طرف بازار امن داخلی می‌خواهیم ایجاد کنیم اما آن پیمانکار یا کسی که می‌خواهد اجرا کند، یا قبول ندارد یا به هر دلیلی کار را انجام نمی‌دهد. ما می‌بینیم یک تعداد افراد در آن بازار درآمد دارند اما در مقابلش میلیاردها دلار از آن بازار مالیات پرداخت نمی‌‌شود و از جیب بقیه ملت اجحاف می‌شود. وقتی اینجا بحث حاکمیت مطرح می‌شود، ما مجبور هستیم بین بد و بدتر یک چیزی را انتخاب کنیم و ناچاریم به لحاظ حفظ منافع کل مردم با آن برخورد کنیم.

 

یک گزارش میدانی از حاشیه دادگاه خانواده تهیه کنید تا عمق آسیب‌ها را دریابید

یکی از نرم‌افزارهای داخلی مشابه اینستاگرام است اما هنوز خیلی شناخته شده نیست. این نرم‌افزار توسط جوانی طراحی شده که در زیرزمین خانه‌شان با دو لپ‌تاپ کار می‌کند و بین 100 هزار تا 200 هزار مشترک هم دارد و سوال این است جوانی که توانسته این پتانسیل را ایجاد کند آیا نمی‌تواند حجم گسترده‌تری با پشتیبانی بهتری ایجاد کند.

ممکن است خانواده‌ها و فرزندانشان در فضای مجازی با مشکلاتی همچون اخاذی و مسائل اخلاقی روبرو شوند، که من معتقدم که این اتفاق افتاده است.‌خانواده‌ای که در حال دچار شدن به مشکل آبرویی‌ است نوعا از طرح شکایت ابا دارد، اینها می‌ترسند که موضوع پخش شود و متأسفانه آمار در این زمینه کم نیست. یک گزارش میدانی از حاشیه دادگاه خانواده تهیه کنید و خواهید دید که واقعا چقدر آسیب‌ها زیاد است.

عقیده برخی در این خصوص این است که پیشرفت تکنولوژی چنین آسیب‌ها و ریخت و پاشهایی را با خود همراه دارد و بعدها کم‌کم جامعه خودش رشد پیدا می‌کند؛ من به یکی از اینها که چنین عقیده‌ای دارد گفتم خدا کند شما که این حرف را می‌زنید آسیب نبینید چرا که پدر و مادر بچه‌اش را در این شرایط سخت فرهنگی و اقتصادی بزرگ می‌کند به امید اینکه قرار است این بچه در آینده آبروی او باشد. حال اگر کار به جایی برسد که این بچه در این فضا مورد تعرض و اخاذی قرار بگیرد و عکس‌هایش بیرون برود تبدیل به فردی افسرده می‌شود که باید کلی امکانات پزشکی را فراهم کنیم که در همان وضعیت بماند و کارش به خودکشی نشود.

تعداد خودکشی نوجوانان در سال گذشته 570 مورد بوده است که علت این خودکشی‌ها واقعا قابل تامل است. نوجوان که مشکل بیکاری ندارد، نوع اینها مشکلاتی است که در فضای مجازی ایجاد می‌شود، چراکه فرد می‌بیند شخص هم سن و سال خودش در یک فضای لاکچری و با امکانات رفاهی خاص زندگی می‌کند.ایجاد ارتباطات عاطفی زودتر از موعد از دیگر آسیب‌های متوجه نوجوانان در فضای مجازی است که فضای مجازی افراد را در سنین پایین در معرض این عواطف قرار می‌دهد. در چنین شرایطی نوجوان به یکباره از طرف مقابلش با بی‌مهری مواجه می‌شود و زندگی را برای خود تمام شده محسوب می‌کند.

 

سررشته اکثر تلاطم‌های بازار مسکن، خودرو و طلا در گروه‌های تلگرامی است

آسیب‌های امنیتی و اقتصادی فضای مجازی، فعالیت توئیتر در آشوب‌های سال 88 و پمپاژ اخبار منفی به فضای مجازی در سال 96، شایعه سرریز شدن فلان سد و یا ترک برداشتنش نیز نمونه دیگر است که برای جامعه بار روانی ایجاد می‌کند. وقتی در فضای مجازی مدیریت و احراز هویت نداریم هر کسی هر حرفی در این فضا می‌زند؛ سررشته اکثر تلاطمات بازار دلار، مسکن و خودرو در گروه‌های تلگرامی است.

برخی می‌گویند این مباحث از قبل هم بوده است، ما نیز این سخن را نفی نمی‌کنیم، اما در گذشته اگر می‌خواستیم بین 400 نفر در سراسر کشور که هر کدام در یک شهر هستند هماهنگی ایجاد کنیم که همصدا بروند در یک نرم‌افزاری قیمت واحدی را انتشار بدهند چنین پتانسیلی وجود نداشت. نمی‌گوییم دولت و دستگاه‌های قضایی و امنیتی می‌توانند تجسس کنند، ما قوانین بسیار سختی داریم که مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که این کار اصلا خلاف شرع و حرام است، اما در جایی که اتفاقاتی اینچنین بیفتد در فضای مجازی داخلی خیلی راحت‌تر می‌شود آن را شناسایی کرد و دیگر کسی هم این ریسک را نمی‌کند که بخواهد در این فضا کار خلافی انجام دهد.

دولت به هر ترتیبی که است باید مانع فیلترشکن‌ها بشود؛ دور زدن فضای مجازی با استفاده از فیلترشکن در حکم ورود و خروج قاچاق از مرز است و دولت به هرترتیبی که هست باید مانع شود. ما می‌توانیم کنترل و نظارت بیشتری داشته باشیم تا امنیت مردم نیز بیشتر تأمین شود. در این صورت خود مردم متوجه می‌شوند که بسیاری از این لطمات از کجا وارد می‌شود و این حضورشان در نرم‌افزارهای خارجی چه امتیازاتی به آنها(خارجی‌ها) می‌دهد.

برخی از مردم معتقدند فناوریهای داخلی ضعیف هستند و قیاس آن با وضعیت خودروهای داخلی مؤید این ادعاست و می‌گویند ما در صنعت خودرو چه تولید داخلی مناسبی داریم که بخواهیم در حوزه‌های دیگر هم به تولید داخل اعتماد کنیم. جواب این است که این حوزه خیلی متفاوت است. بستر آن اصلا دولتی نیست، کسانی که در این فضا و روی محتوای پلت‌فرم کار می‌کنند جوانان خوش‌فکر و باذوقی هستند که کارهای بسیار بزرگی در دنیا انجام داده‌اند و می‌توانند خدمات بسیار بهتری را در صورت همکاری مردم ارائه کنند و دولت فقط زیرساخت‌ها، دیتابیس لازم و فیبر نوری این فضا را تهیه می‌کند.

 

یک احتمال؛ ترور طلبه همدانی سناریو بوده است

سوال: آیا پلیس با پایش قاتل طلبه همدانی که سابقه‌دار هم بوده است امکان پیشگیری از وقوع این اتفاق را نداشت؟

جاویدنیا: قاتل طلبه همدانی فردی سابقه‌دار بود که تحت تعقیب و متواری بوده و حکم جلبش از طرف دادسرا صادر شده بوده است، اما سوال این است که ما چگونه باید در فضایی که هیچ چیز آن دست ما نیست و 25 میلیون اکانت ایرانی و 250 میلیون پست دارد دنبال این فرد بچرخیم.

مجرمان نوعا به اسم خودشان در این فضا حضور نمی‌یابند و احتمال آن خیلی پایین است که افراد با مشخصات اصلی خودشان این کار را انجام دهند؛ در رابطه با اتفاق مذکور این تحلیل وجود دارد که ماجرا از قبل تعیین شده و برای به راه انداختن یک جریان بوده است. آن پستی که یکی از بازیگران منتشر کرد مشخص شد که آن پست اصلی (توییت اول علیه طلبه مازندرانی) از طرف منافقین با عکس شخص دیگری آمده است و این شخص (قاتل) با این ادعا که این روحانی، صاحب همان اکانتی بوده است که چنین حرفی را بیان کرده، او را به خاک و خون کشید و بعد عکس‌هایش را با اسلحه منتشر و افتخار هم می‌کند. این خیلی ساده‌لوحانه است که فکر کنیم یک شخصی همین طوری بیاید و خودش را هم معرفی کند و بگوید بیایید مرا بگیرید. حتی اگر این شخص، هویتش پیدا می‌شد، برقراری ارتباط بین این اکانت و مکان فیزیکی که مستقر است مستلزم یک فرآیند پیچیده است و به راحتی انجام نمی‌شود. می‌بینیم که خیلی از افراد و کسانی که آن خبر را در توییتر منتشر کردند، اکانت اولیه‌شان ننوشته‌اند که من از آلبانی پست منتشر می‌کنم. 

در این بستر پیدا کردن این افراد مانند جست‌وجوی سوزن در انبار کاه است؛ با تجربه قضایی که دارم می‌گویم که در خوشبینانه‌ترین حالت از صددرصد افراد شاید 5 درصد آنها باهویت اصلی خود در فضای مجازی مرتکب خلاف می‌شوند. به خاطر همین می‌گویم که هم عمل ارتکابی و هم شیوه انتشار و تبلیغ به هیچ‌وجه شکل و حالت طبیعی نداشته

به گزارش  باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت سی و ششم از سری دوم برنامه گفتگو محور «۱۰:۱۰ دقیقه» با حضور جواد جاویدنیا سرپرست امور فضای مجازی در دادستانی کل کشور  برگزار شد.

گفتنی است؛ برنامه «۱۰:۱۰ دقیقه» یک گفت‌وگوی رو در روست که قرار است به شفافیت فضای سیاسی و اجتماعی کشور کمک کند و ابهامات موجود در ذهن مخاطبان در حوزه‌های مختلف را با حضور یک میهمان شاخص مرتبط با آن حوزه، به صورت صریح در یک زمان ۴۵ دقیقه بررسی کند.

این برنامه که در باشگاه خبرنگاران جوان با اجرای وحید ایمانی، تولید می‌شود یکشنبه‌شب‌ها ساعت ۱۰:۱۰ دقیقه شب روی سایت این مجموعه قرار می‌گیرد. لذا مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه اول سایت باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی www.yjc.ir به تماشای آن بنشینند.

در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانید:

چرا مسئولیت معاونت امور فضای مجازی دادستانی کل کشور را پذیرفتید و شما را در این سمت منصوب کردند؟ برخی افراد می‌گویند آقای خرم آبادی معاون پیشین دادستان کل کشور انتقاد‌های تند و تیزی نسبت به فضای مجازی و مسئولین مرتبط با این حوزه داشتند و شما را در این سمت منصوب کردند تا کمی تعاملات تعدیل پیدا کند...

جاویدنیا: بنده از سال ۸۵ در مشهد درگیر بحث فضای مجازی بودم و در خصوص بحث شرکت‌های هرمی که اوج آن در سال ۸۵ و ۸۶ مطرح بود، در این زمینه ورود پیدا کردم. علاوه بر این پیش زمینه علاقه مندی به رشته کامپیوتر و بحث فضای مجازی را هم داشتم، زیرا رشته تحصیلی بنده در دبیرستان ریاضی بود و این علاقه مندی را دنبال کردم؛ در مقطع کارشناسی نیز در خصوص جنبه‌های حقوقی تجارت الکترونیک کار کردم و در مقطع کارشناسی ارشد که همزمان با کار بود جنبه‌های کیفری تجارت الکترونیک را ادامه دادم که نتیجه آن انتشار یک کتاب بود.

در مقطع دکترا با وجود اینکه تنها یک رشته فقهی داشتیم و آن هم مبانی حقوق اسلامی بود بر روی جنبه‌های فقهی و حقوقی فیلترینگ کار کردم.

در سال ۸۵ و ۸۶ که درباره شرکت‌های هرمی کار می‌کردید، در قوه قضاییه حضور داشتید؟

جاویدنیا: بله، در مشهد به عنوان قاضی ویژه شرکت های هرمی و جرائم رایانه‌ای مشغول بودم و تجربیات زیادی کسب کردم. علاوه بر این در دوره‌های مختلفی چه در داخل و چه خارج کشور شرکت کردم و این توانایی برای من حاصل شد. مسئولین به ویژه حاج آقای منتظری نیز نسبت به بنده نظر لطف داشتند و با توجه به گزینه‌های مختلفی که وجود داشت، بنده را برای این مسئولیت انتخاب کردند.

در خارج از کشور چه دوره‌هایی را طی کردید؟ این دوره‌ها در خصوص حقوق بود و یا نرم افزار و بحث فضای مجازی؟

جاویدنیا: دوره آشنایی با فضای مجازی ژاپن را گذراندم که در واقع یک ماموریت آموزشی بود و همراه دوستان و مسئولان قضایی در آن شرکت کردیم.

 

کنار گذاشته شدن خرم آبادی به خاطر انتقادات را تایید نمی کنم

آقای خرم آبادی را کنار گذاشتند، زیرا انتقادات تند و تیزی داشتند؛ شما آمدید که این انتقادات را نداشته باشید یا موضوع چیز دیگری است؟

جاویدنیا: این موضوع را باید از مسئولینی که این انتصاب را انجام دادند سوال کنید. طبیعتا دکتر خرم آبادی مدت زمان زیادی در این سمت مشغول به فعالیت بود و انصافا هم کار‌های شایسته و اقدامات خیلی خوبی داشتند. در همه جا نیاز به تغییرات و جوانگرایی وجود دارد و بنده فکر می‌کنم علت اصلی این تغییر هم همین موضوع باشد.

این انتصاب به انتقادات تند و تیز آقای خرم آبادی ارتباطی نداشت؟

جاویدنیا: بنده فکر نمی‌کنم خیلی بتوانیم این مطلب را تایید کنیم.

زمانی جرائم فضای مجازی به کلاهبرداری‌ها و یا نهایتا به انتشار عکس‌های خصوصی مردم در فضای مجازی محدود می‌شد؛ امروز این جرائم گسترش پیدا کرده است و رسما در این فضا اسلحه و مواد خرید و فروش می‌شود. فضای مجازی درگیر یک هرج و مرج خاصی شده است که به واسطه همین هرج و مرج‌ها یک طلبه جوان همدانی به قتل می‌رسد. طلبه‌ای که هیچ مسئولیتی نداشته و این موضوع نشان می‌دهد باید در بعضی جا‌ها اتفاق‌های رخ می‌داد که رخ نداده که امروز منجر به وقوع این حادثه شده است. اخیرا هم مقام معظم رهبری در دیداری که با پرسنل نیروی انتظامی داشتند به موضوع فروش اسلحه در فضای مجازی عتاب زدند. اکنون سوال این است که چه کسی مسئول فضای مجازی است و یا چه کسی به مسئولیت خود درست عمل نمی‌کند که اوضاع به اینجا رسیده است؟

جاویدنیا: سوال شما بسیار گسترده است و اگر بخواهم کامل به تمام ابعاد آن جواب بدهم زمان زیادی می‌برد و سعی می‌کنم به اختصار به آن پاسخ بدهم. فضای مجازی از زیر ساخت‌هایی تشکیل شده است و برای اینکه ما شاهد امنیت در این فضا باشیم باید ابتدا بر زیر ساخت‌های آن حاکم شویم.

اگر بخواهیم در فضای مجازی امنیت ایجاد کنیم، اما ندانیم که چه اتفاقی در این فضا رخ می‌دهد و بر زیر ساخت‌ها تسلط نداشته باشیم قاعدتا نمی‌توانیم آن را امن کنیم؛ نه در کشور ما بلکه دربسیاری کشور‌ها مهم این است که یک امنیت قابل قبولی برای شهروندان خود در این فضا ایجاد شود.

هر شرکت و نرم افزاری هم که قرار باشد از خارج کشور در پهنه فضای مجازی یک کشور دیگر فعالیت داشته باشد و  خدمات ارائه دهند؛ طبق قوانین سنتی باید دفتر نمایندگی در کشور مقصد تاسیس شود و در قالب قوانین مالیاتی، اقتصادی و امنیتی آن کشور فعالیت کند.

تلگرام و اینستاگرام این کار را در کشور ما انجام ندادند و در حال حاضر در عالی‌ترین سطح در حال فعالیت هستند...

جاویدنیا: بنده سوابق ۵ ساله کارگروه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه را بررسی کردم؛ اولین پیشنهادی که در خصوص تلگرام و اینستاگرام مطرح شده است، در نظر گرفتن جایگزین‌های مناسب داخلی برای آن‌ها بود و این موضوع در جلسات مختلف، مکرر به وزارت ارتباطات به عنوان دستگاهی که زیر ساخت فضای مجازی کشور را برعهده دارد تکلیف شده است تا زمینه آن را فراهم کند.

حالا یا باید این زمینه را خودشان ایجاد کنند و یا اینکه شرایط را فراهم کنند که افراد و شرکت‌های خصوصی بتواند این خدمات را ارائه دهند؛ اما متاسفانه هیچ کدام از این دو بحث انجام نشده و امروز به شرایطی رسیدیم که می‌دانیم یک خدمتی مورد نیاز عامه مردم بوده و نوع مطمئن و ایمن داخلی آن هم وجود ندارد و یکسری تهدید‌هایی هم برای کشور ما ایجاد می‌کند.

انجام ندادند و یا توان انجام آن را نداشتند؟ این دو موضوع با یکدیگر متفاوت است.

جاویدنیا: بنده فکر می‌کنم که اصلا شاید قبول نداشتند که می‌توانیم در کشور کاری انجام دهیم و بعضا هم ممکن است براساس منافع سیاسی و جناحی باشد.

 

مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه را اجرا نکردند و حالا می گویند کدام ها؟

وزارت ارتباطات جزء قوه مجریه است و باید قوانین را اجرا کند حتی اگر آنها را قبول نداشته باشد و مخالف اعتقادات حزبی اش باشد؛ حال این فرد هر کسی می تواند باشد چه وزیر جوان ارتباطات باشد و چه هر فرد دیگری.

جاویدنیا: مصوبات کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و شورای عالی فضای مجازی در بحث فضای مجازی اجرا نشد و امروز آقایان می‌گویند، بیایید و اعلام کنید کدام مصوبات را اجرا نکردیم ؛در صورتی که تمام دلایل وجود دارد که این مصوبات اجرا نشده است و دستگاه قضایی هم حسب وظیفه قانونی خود اقدام می کند و در موارد که مسئولی که وظایف خود را عمل نکند نسبت به طرح شکایت اقدام می‌کند.

یکی از گلایه‌های مدیران پیام‌رسان‌های داخلی این است که هاتگرام و تلگرام طلایی باعث شده است که نرم افزار‌های ما موفق نباشند و اعتقاد دارند این موضوع ناشی از  حمایت قوه قضاییه از این دو نرم افزار است.

جاویدنیا: اینکه گفته می‌شود این دو نرم افزار تحت حمایت قوه قضاییه هستند کاملا بی اساس است. قوه قضاییه از ابتدا به خصوص دادستانی کل مخالف آن‌ها است.

 

طلاگرام و هاتگرام تعطیل می شوند

آقای فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی گفته است که این دو نرم افزار از قوه قضاییه مجوز دارند!

جاویدنیا: علی‌رغم مخالفت‌های جدی دکتر خرم آبادی و نظر مجموعه دادستانی کل متاسفانه مسیر دیگری طی شد. با حضور ریاست قبلی قوه قضاییه جلسات کارشناسی برگزار شد و عملا توپ این تصمیم گیری به زمین قوه قضاییه افتاد.

رئیس سابق قوه قضاییه در این جلسات با توجه به نظرات کارشناسی ارائه شده تصمیمی گرفتند که از ابتدا هم قرار بود این تصمیم مقطعی و برای دوران گذر باشد. در ادامه یک سری توجیهات و تفاسیری  در خصوص آن مطرح شد؛ اما ما همچنان اعتقاد داریم این تصمیم با لحاظ تمام موارد نبود.

اکنون آخرین تصمیم این است که اگر هاتگرام و طلاگرام از تلگرام جدا نشوند باید به زودی فعالیت خود را پایان دهند.

آقای فیروز آبادی مهرماه سال گذشته اعلام کرد که دی ماه هاتگرام و تلگرام طلایی تعطیل می‌شوند؛ این موضوع چه زمانی اجرایی می‌شود؟ الان یک سال از فیلتر تلگرام می‌گذرد اما این دو نرم افزار با قوت به فعالیت خود ادامه می دهند.

جاویدنیا: البته قوت آن گرفته شده و گوگل پلی هم آنها را حدف کرده است. افرادی که از سابق این نرم افزارها را نصب داشتند از آن‌ها استفاده می‌کنند.

از نظر بنده نباید از ابتدا هم فرصتی به این دو نرم افزار داده می‌شد و هر چقدر هم فعالیت آن‌ها ادامه پیدا کند، بیشتر به ضرر ما خواهد بود. در مسائل این چنینی اعلام زمان باعث ایجاد التهاب بین مردم می‌شود.

اگر این موضوع در اختیار بنده بود اعلام می‌کردم که فعالیت هاتگرام و طلاتلگرام همین الان متوقف شود، اما زمان چیزی که در اختیار من نیست را نمی‌توانم اعلام کنم تا باعث التهاب در جامعه شود؛ واقعا هم به مصلحت جامعه نیست.

در رابطه با اتمام زمان فعالیت این دو نرم افزار هم در زمان ریاست قبلی قوه قضاییه تصمیمی گرفته شده است، اما الان نمی‌توانم آن را اعلام کنم.

 

تلگرام عملا فیلتر نیست

قبول دارید که تلگرام عملا فیلتر نیست؟

جاویدنیا: با این شرایطی که وجود دارد بله تلگرام فیلتر نیست. زمانی که دستور قضایی فیلتر تلگرام صادر شد، این تصمیم براساس یک اجماعی بود که بین دستگاه‌های مختلف حاصل شد و مرکز ملی فضای مجازی در دولت و بسیاری از ارگان‌ها برای اجرای آن همکاری کردند.

دستور قضایی این بود که تلگرام به گونه‌ای فیلتر شود که هیچ دسترسی به آن وجود نداشته باشد، الان وزیر ارتباطات اعلام می‌کند که ۱۲۷ پوسته برای تلگرام وجود دارد و به غیر از دو مورد که مجوز ادامه فعالیت داشتند، چرا تصمیمی برای ۱۲۵ مورد دیگر گرفته نشد و در رابطه با VPNها، فیلتر شکن‌ها و پروکسی‌ها هم چرا تصمیمی گرفته نشد؟

 

چرا فیلترشکن ها فیلتر نمی شوند؟

یکی از سوالات کاربران هم همین است، چرا پروکسی‌ها و فیلتر شکن فیلتر نمی‌شوند؟

جاویدنیا: این دقیقا سوال ما از وزارت ارتباطات است و بابت آن بار‌ها و بارها تذکر داده شده است.

چه پاسخی می‌دهند؟

جاویدنیا: در موارد مسایل فنی را مطرح می‌کنند. فیلترشکن‌ها با بودجه‌های خیلی خاص و کلان از سوی دولت آمریکا در حال فعالیت هستند؛ یعنی یک جنگی علیه ما وجود دارد.

برخی افراد اعتقاد دارند ما تا یک سطحی می‌توانیم فیلترینگ را انجام دهیم و بیشتر از آن نمی‌توانیم؛ در صورتی که ما این موضوع را از لحاظ کارشناسی و فنی قبول نداریم و می‌شود این کار را انجام داد و حال چرا این کار انجام نمی‌شود جای سوال دارد و باید از دولت سوال شود.

به نظر شما چرا این کار انجام نمی‌شود؟

جاویدنیا: در جایگاه قضاوت بدون اینکه از طرف مقابل سوال کنیم نمی‌توانیم حکمی صادر کنیم. خیلی ساده جواب بدهم این که اختلاف دیدگاه وجود دارد.

یعنی دولت اعتقاد دارد که فیلتر شکن باید وجود داشته و از آن استفاده کرد و شما اعتقاد دارید که فیلتر شکن نباید وجود داشته باشد؟

جاویدنیا:اختلاف به این شکل نیست، بلکه اختلاف نظر در این ارتباط است که آیا می توان کار را با این شیوه ادامه داد  یا خیر!

سوال بنده این است که اگر دادستانی تذکر داد مهم نیست؟ دادستانی راحت از کنار آن می گذرد...

جاویدنیا: قطعا این گونه نیست و بنده شخصا هر اقدامی که در این زمینه لازم بود را انجام دادم و یک بخش هایی باید اقداماتی انجام دهند و پاسخگو باشند.

سوال این است که زمانی که تصمیمی گرفته می‌شود باید محکم پای آن ایستاد

جاویدنیا: بحت این است که زمانی که در خصوص فیلتر تلگرام تصمیم گرفته شد بنده سمتی نداشتم.

آیا خودتان با فیلتر تلگرام موافق هستید؟

جاویدنیا: بله.

شما در جایگاه حقوقی قرار دارید. زمانی که قوه قضاییه تصمیمی می‌گیرد باید پای آن ایستادگی کند.

جاویدنیا: درست است.

 

پرونده شکایت از وزیر ارتباطلات در دادسراست

ماجرای شکایت مردمی وزارت ارتباطات به کجا رسید؟ هر چند که در اخبار اشاره شده که این شکایت هدایت شده بود و افرادی آمدند و امضا‌هایی علیه وزیر ارتباطات جمع آوری کردند؛ یعنی شکایت مردمی نبوده است

جاویدنیا: سوال من این است آیا برای موضوع به این مهمی که قرار است شکایتی مطرح شود اگر برگه‌ای را جلوی شما قرار دهند آن را چشم بسته امضا می‌کنید؟ قطعا محتویات آن را می‌خوانید و اگر مطالب مورد تایید شما نباشد امضا نمی‌کنید؛ ضمن اینکه علاوه بر شکایت مطرح شده، امام جمعه وقت اهواز هم مطلبی را منعکس کردند و شکایت‌های متفرقه‌ای دیگری هم از سراسر کشور واصل شد که شکایت ها از وزیر ارتباطات و مدیر اینستاگرام بود.

ما هم طبق وظایف قانونی شکایت‌ها را به دادسرا ارسال کردیم و منتظر تصمیم دادسرا هستیم.

چه زمانی این تصمیم گرفته می‌شود؟

جاویدنیا: در خصوص مسائل قضایی دادستان کل کشور بر دادسرا‌های سراسر کشور نظارت دارد، اما برای رعایت استقلال دادسرا‌ها در روند رسیدگی هیچ دخالت مستقیمی در روند رسیدگی نمی‌کنند و قاضی و بازپرسی که پرونده به آن‌ها ارجاع شد مستقل عمل می‌کند.

 

خبری از احضار جهرمی ندارم

در رابطه با احضار وزیر ارتباطات اطلاع دارید؟

جاویدنیا: خیر اطلاع ندارم.

کاربران سوال کرده اند، اگر پوسته‌های تلگرام آن گونه‌ای که گوگل گفته است ابزار جاسوسی هستند چرا متوقف نمی‌شوند؟

جاویدنیا: دستور فیلتر تمام پوسته‌های تلگرام به غیر از هاتگرام و طلاتلگرام که مجوز خاص داشتند گرفته شده است و باید مسدود می‌شدند و حال که مسدود نشدند اولین سوال از وزارت ارتباطات این است که آیا این پوسته‌ها اطلاعات افراد را به خارج از کشور منتقل می‌کنند و در دسترس جاسوس قرار می‌دهند؟ وزارت ارتباطات باید پاسخگو باشد، زیرا دستور توقف آن‌ها وجود داشته و وظیفه این کار را هم داشتند و چرا اعلام می‌کنند که ما تاریخی را مطرح کردیم و اما نشد.

آیا واقعا این پوسته‌ها ابعاد جاسوسی بودند؟

جاویدنیا: جواب به این سوال ابعاد مختلفی دارد. سوال این است که اگر این پوسته‌ها ابزار جاسوسی هستند فعالیت می‌کنند و چرا این پوسته‌ها یک سال بعد از فیلتر تلگرام ادامه فعالیت داده اند و آیا تا امروز امکان تشخیص جاسوسی آن‌ها را نداشتند.

احتمال جاسوسی در پوسته‌های دیگر وجود دارد و چه بسیا بیشتر هم باشد، زیرا در این پوسته‌ها بحث عضویت اجباری در گروه‌های و کانال های خاص، ارسال پیام‌های تبلیغات ناخواسته به مخاطبان وجود دارد و چرا گوگل آن‌ها را فیلتر نمی‌کند، زیرا منافع اش با این پوسته‌ها متضاد نیست.

صحبت های شما نشان می دهد ما دربرابر اقدامات گوگل دست بسته هستیم.

جاویدنیا: تحلیل ما از این رفتار گوگل این است که گوگل قصد داشت نشان دهد و به ما بگوید که شما نسبت به فضای مجازی که از من می‌گیرید حتی به اندازه پوسته داشتن هم جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد؛ همان کاری که در خصوص اینستاگرام و حذف اکانت برخی از مسئولان جمهوری اسلامی ایران انجام داد و ما به شدت نسبت به این موضوع معترض هستیم.

ما که این همه شهید دادیم و برای حفظ استقلال کشور هزینه کردیم و حالا استقلال ما در فضای مجازی کجاست؟ و چرا تا الان برای آن فکری نگردیم. کشور‌هایی هستند که اقدام کردند و الان محصولاتشان با گوگل برابری می‌کند.

 

وظیفه قوه قضاییه راه اندازی شبکه ملی اطلاعات نیست

شما چرا در قوه قضاییه تصمیمی نگرفتید؟ شما خودتان را در این حوزه مسئول نمی‌دانید؟

جاویدنیا: آیا مسئولیت اجرایی آن با ما بوده؟ مقام معظم رهبری دستور ایجاد شبکه ملی اطلاعات را از ۸ سال قبل و پیش از آنکه چین و دیگر کشور  ایده آن را مطرح کنند، داده بودند. آیا وظیفه قوه قضاییه بوده و آن را اجرا نکرده است؟

جرائم اینستاگرام چه زمانی رسیدگی می‌شود؛ آیا قرار است اینستاگرام فیلتر شود؟

جاویدنیا: روزانه حداقل ۲۵۰ میلیون محتوا در اینستاگرام تولید می‌شود؛ اگر ۵ درصد این محتوا‌ها مجرامانه باشند. روزانه ۱۲ و نیم میلیون محتوای مجرمانه در اینستاگرام تولید می‌شود. ما چقدر باید امکانات داشته باشیم که این فضا را دائما رصد کنیم؟

کشور‌های دیگر مدیران پیام رسان‌ها را مسئول می‌دانند و به آن‌ها ابلاغ می‌کنند که این محتوا‌ها نباید در این پیام رسان وجود داشته باشد، زیرا با سیاست‌های کشور من مغایرت دارد. ما در حد توان این فضا را رصد‌ها می‌کنیم و نیروی انتظامی هم اقداماتی انجام می‌دهد.

 

نظارت بر اینستاگرام سخت است

برداشت من از حرف های شما اینه که اصلا نمی توانیم نظارت کنیم

اینکه نظارت نمی توانیم...زمانی که ما صفحه و پیجی را مورد به مورد رصد کنیم سرانجام می‌توانیم با تلاش زیاد به اطلاعات مدیر آن دسترسی پیدا کنیم، اما اگر به سرور‌های آن پیام رسان دسترسی داشتیم می‌توانستیم با استفاده از شماره تلفن فرد متخلف را پیدا کنیم، اما در حال حاضر هیچ امکانات در اختیار ما نیست و باید با شیوه‌های خاص پلیسی مجرمان را شناسایی کنیم و این تلاش را هم ادامه می‌دهیم.

در اخبار آمده است اینستاگرام بستر بسیاری از جرائم فضای مجازی است، آیا آن را تایید می‌کنید؟

جاویدنیا: در حال حاضر که اینستاگرام محدود تر شده است بستر جرائم به سمت اینستاگرام رفته است.

 

ممنوعیت جمع آوری کمک مردمی توسط سلبریتی ها قانون می شود

در رابطه با جمع آوری کمک‌های مردمی توسط سلبریتی‌ها و نحوه هزینه کرد آنها واقعیت چه بود که منجر به احضار تعداد از آن‌ها  از جمله علی دایی شد؟

جاویدنیا: احضار این افراد در رابطه با جمع آوری کمک‌های مردمی برای زلزله زدگان بود و چون در آن زمان بنده سمتی نداشتم از جزئیات آن اطلاع ندارم.

در این خصوص ادعا‌های مطرح شد که این کمک‌ها در جای خودش هزینه نشده است. در خصوص سیل اخیر تلاش کردیم با همکاری مردم و حمایت دستگاه‌های مختلف جمع آوری کمک‌ها را محدود به دستگاه‌های خاص و شفاف کنیم که موفق هم شدیم.

ممنوعیت جمع آوری کمک‌های مردمی تنها مربوط به چهره‌های معروف نبود، زیرا ما نهاد‌های مختلفی داریم که کمک‌های مردمی را جمع آوری می‌کنند و ما حساب‌های آن‌ها را بدون هیچ اغماضی مسدود کردیم و جمع آوری کمک‌ها را به کمیته امداد، بهزیستی و هلال احمر سپردیم.

کار خوبی که در خصوص سیل اخیر انجام دادید این بود که اعلام کردید هیچ سلبریتی حق جمع آوری کمک های مردمی بدون اخذ مجوز قانونی را ندارد، آیا بهتر نیست این قانون ثابت و دائمی شود؟

جاویدنیا: قانون آن در مجلس در حال تدوین است و اگر تصویب شود جمع آوری کمک‌ها در چهارچوب قانون شفاف‌تر خواهد شد.

رسیدگی به جرائم سایت‌های شیپور و دیوار به کجا رسید؟

جاویدنیا: این‌هاا اقدامات خوبی را انجام می‌دهند و همکاری خوبی با قوه قضاییه و دستگاه های نظارتی دارند.

این دو سایت؟

بله، مواردی که به آن‌ها ابلاغ می‌شود به سرعت اجرا می‌کنند و کلید واژه‌های و آگهی‌های نامطلوب را حذف می‌کنند.اما ما به یک بستر تشخیص هویت در این رابطه نیاز داریم که وزارت ارتباطات باید زیر ساخت‌های آن را فراهم کند. یک استعلام شاهکاری برای آنها قرار داده و یک مقدار هزینه‌های آن برای کسب و کار‌های خصوصی دردسر ساز است که باید هزینه‌ها تعدیل شود؛ اگر سامانه احراز هویت به طور کامل راه اندازی شود بسیاری از تخلفات را می‌توانیم مدیریت کنیم.

 

رد پای گروه ۴۰۰ نفره را در التهابات بازار خودرو و مسکن گرفتیم

در التهابات اخیر بازار و افزایش قیمت خودرو و مسکن یک پای قضیه سایت دیوار و شیپور بود؛ آیا این موارد رسیدگی شدند؟

جاویدنیا: جلسات متعددی در این زمینه تشکیل و عوامل اصلی شناسایی شدند. فعل اصلی این التهابات این بود که هیچ مرجع رسمی برای قیمت گذاری مسکن و خودرو وجود نداشت و هیچ نهادی نمی خواست مسئولیت آن را قبول کند و حال امیدواریم با اقداماتی که انجام شده است بیایند و این مسئولیت را قبول کنند.

البته گروه‌های تلگرامی و گروه‌های ۴۰۰ نفره وجود داشت که در قیمت گذاری‌ها نقش داشتند که ما برای برخورد با آن‌ها برنامه داریم. زمانی که بستری برای هماهنگی خریدو فروش‌ها ایجاد می‌شود باید این بستر‌ها قانونمند کنیم و ما می‌توانیم از ظرفیت این سایت‌ها برای قیمت متمرکز استفاده کنیم؛ البته در صورتی این هدف تحقق پیدا می‌کند که مسئولینی مربوطه هوشیاری به خرج دهند و به میدان بیایند.

ماجرای این گروه ۴۰۰ نفری چیست؟

جاویدنیا: چندین گروه در تلگرام وجود داشت که قیمت‌های روزانه خودرو و مسکن را تعیین می‌کردند که جزئیات آن را به لحاظ موارد قانونی نمی‌توان مطرح کنیم و برخورد جدی با آن‌ها در دستور کار است.

در این گروه‌ها اعلام می‌کردند امروز ماشین ۵۰ میلیون تومانی را ۸۰ میلیون کنیم؟

جاویدنیا: بله.

 

ارتباط مدیران دیوار و شیپور با گروه ۴۰۰ نفره اثبات نشد

آیا مدیران سایت‌های دیوار و شیپور با این گروه‌های تلگرامی در ارتباط بودند؟

جاویدنیا: از این سایت‌ها به عنوان ابزار کار خود استفاده می‌کردند و اگر مدیران این سایت‌ها با این گروه‌های تلگرامی متخلف در ارتباط بودند قطعا اقدام دیگری با آن‌ها می‌شد. تا جایی که ما تحقیق کردیم  خود مدیران این سایت‌ها با گروه‌های تلگرامی قیمت گذاری ارتباطی نداشتند.

لزوم استفاده از رمز دوم کارتهای بانکی چیست؟

جاویدنیا: بستر کلاه برداری در فضای مجازی به شدت افزایش پیدا کرده است. استفاده از رمز دوم پویا تا حدودی جلوی این جرائم را می‌گیرد.

بانک مرکزی هم در این رابطه اقدامات خوبی را اجرا می‌کند تا هم مردم هزینه اضافی را متحمل نشوند و هم استفاده از رمز دوم آسان باشد تا در مقابل کلاهبرداری‌ها پیشگیری کنیم.

وزیر ارتباطات اعلام کرده که قرار است در همکاری با نیروی انتظامی اقداماتی انجام دهد تا بستر وقوع جرائم  در فضای مجازی کاهش پیدا کند، آیا از این اقدامات اطلاع دارید؟

جاویدنیا: این اقدامات در خصوص رصد فضای مجازی است تا امکانات بستری برای رصد فضای مجازی مهیا شود. ما اعتقاد داریم اقدامات باید فراتر از این باشد و بسترها به گونه ای فراهم شوند  تا بتوانیم جرائم را از سر منشا پیگیری کنیم  و این گونه نباشد جرمی رخ بدهد بعد ما به دنبال این برویم که جرائم از کجا شکل می گیرد.

اخیرا یکی از کشور‌های جنوب شرق آسیایی قانونی را تصویب کرده است که اگر فردی در انتشار اخبار اعمال نظری کند به ۱۰ سال حبس محکوم شود، آیا وجود این قانون در کشور ما خالی نیست؟

جاویدنیا: ما قانون برای برخورد با نشر اکاذیب در فضای مجازی داریم، اما مجازات آن مجازات خیلی سبکی است؛ البته برای آن حبس و جرای نقدی در نظر گرفته شده است، اما زمینه به گونه ای فراهم است که اگر فردی برای اولین بار جرمی را انجام می‌دهد باید مشمول تخفیف شود به همین دلیل زمینه حبس این افراد وجود ندارد.

 

سلبریتی ها نمی دانند چه عملی جرم است و چه عملی ممنوع

کابران اعتقاد دارند اگر ما قوانین سفت و سختی داشتیم آیا باز هم آن خانم بازیگر اقدام با انتشار توئیت هایی می‌کرد که وجود خارجی ندارد و فیک هستند؟

جاویدنیا: قطعا باید بدانیم که حساسیت‌ها در فضای مجازی زیاد است و باید نسبت به آثار جرائم، مجازات‌ها را به گونه‌ای اصلاح کنیم که مجازات‌ها بازدارنده باشند و به خوبی اطلاع رسانی کنیم تا مردم اطلاعات کافی داشته باشند.

تا چه زمانی قرار است سلبریتی‌ها در فضای مجازی جولان دهند و هر مطلبی که خواستند انتشار دهند و هیچ هزینه‌ای هم برای آن‌ها نداشتنه باشد و قوه قضاییه هم هیچ اقدامی  نکند؟

جاویدنیا: متاسفانه در خصوص بسیاری از تخلفات در فضای مجازی آموزشی داده نشده است. در بحث پیشگیری از وقوع جرم با برخورد قانونی صرفا نمی‌توانیم از وقوع برخی جرائم پیشگیری کنیم البته برخورد‌های با افردی انجام شده، اما همچنان شاهد تکرار وقوع جرائم هستیم.

باید برخوردها در چهارچوب قانون باشد و همه در برابر قانون یکسان باشند. باید این فرهنگ در بین مردم نهادینه شود که اگر هر فردی در هر جایگاهی تخلفی انجام دادند باید پاسخگوی آن باشد، حتی اگر قانون را قبول نداشته باشند؛ چون در این جامعه حضور دارند باید قانون را اجرا کند.

در رابطه با سلبریتی‌ها هم همین موضوع مطرح است در بسیاری از موارد این سلبریتی‌ها اطلاعات اولیه در خصوص اینکه چه اقداماتی در فضای مجازی جرم است و کدام اقدامات جرم نیست، ندارند.

 اگر هر فردی اقدامی خلاف قانون انجام دهند باید با آنها برخورد قانونی شود.

جاویدنیا: این به این معنی نیست که هر کسی هر کاری می‌خواهد انجام دهد و برای او هیچ طبعاتی هم ندارد اما اگر سواد رسانه‌ای ایجاد و گسترش پیدا کند هر کسی متوجه می‌شود چه جایگاهی دارد البته اجرای قانونی هم به این امر کمک می‌کند.

نتیجه نهایی این است که باید سواد رسانه‌ای افزایش پیدا کند و همه مردم هم خودشان قانون را اجرا کنند و هم خواستار اجرای قانون باشند و اجرا نکردن قانون یک ضد ارزش شناخته شود.

 

موضوعی که در حیطه مسئولیت شما است چطور؟

جاویدنیا: همان قانونی که ما می‌گوییم باید اجرای شود در مواردی تعلیق تعقیب و تعلیق مجازات دارد و شرایطی برای علنی کردن و یا علنی نکردن حکم را دارد و اگر ما مواردی را می‌بینیم به معنی عدم برخورد قانونی نیست شاید برخورد قانونی انجام شده است، اما بنا به مصالحی رسانه‌ای نشده است اگر در فرد اصلاحی صورت نگیرد و جرم تکرار شد شاید برخورد شدید‌تر می‌شود این به معنای نادیهد گرفتن جرم شخصی نیست.

اگر یک شخص عادی هم برای اولین بار مرتکب جرمی شود در زمان اجرای مجازات مشمول تخفیف‌هایی می شود و این تخفیف در مجازات فقط شامل افراد و طیف خاص نمی‌شود و برای همه افراد قانون یکسان است.

خیلی ممنونم آقای دکتر. بحث خوب و گرمی بود و امیدوارم که اذیت نشده باشید.

از شما هم متشکریم که برنامه ما را دنبال کردید.تا هفته دیگر خدانگهدار.

این روزها تب مدلینگ کودک در فضای مجازی بالا گرفته و والدین با استفاده ابزاری از کودکان علاوه بر تخریب آینده آن‌ها، ناخواسته موجب وارد شدن آسیب های روحی و روانی به اطفال می‌شوند.

خبرگزاری مهر؛ این روزها کافی است سری به یکی از شبکه‌های مجازی بزنید و از انبوه کسانی که با چند لباس و ژست ادعای مدل شدن را دارند، دهانت باز بماند. مدتهاست تب مدلینگ به کودکان رسیده است و بچه‌ها تبدیل به ابزاری برای کسب درآمد و گاهی فخر فروشی شده‌اند. کودکان معصومی که به جای حرکات کودکانه چیزهایی را تبلیغ می‌کنند که سنخیتی با دنیای بچگانه‌شان ندارد. جالب است بدانید که حتی قوانین بین‌الملل نیز ثبت چنین تصاویری از کودکان را ممنوع کرده اما اینکه در ایران والدین با کدام مجوز به بهانه مدل هر عکسی را از کودکان می‌گیرند و در فضای مجازی منتشر می‌کنند، جای سوال است.

دیدن عکس‌های این کودکان بیشتر ذهن را به سمت تصاویر خارج از عرف می‌برد. عکس‌های کودکان معصومی که با پوشش‌های نامتعارف و ژست‌های غیر متعارف‌تر، که چیز خوبی را القا نمی‌کنند و حس خوبی را برنمی‌انگیزد. ژست‌های آن‌ها نیز یک پز معمول، معقول و مقبول نیست و با دنیای قشنگ کودکانه شأن زمین تا آسمان فاصله دارد.

ابوالفضل رزم آرا مدرس و مربی مدلینگ در خصوص اینکه این پزها از کجا می‌آیند و فلسفه آن‌ها چیست در گفت‌وگو با مهر، می‌گوید: این حس‌ها برای بزرگترها و در فضا و فرهنگ بزرگسالی است. بعضی از آتلیه‌ها برای اینکه عکس‌های خاص‌تری بگیرند حس می‌کنند با برهنگی و دادن ژست‌های خاص که اصلاً ربطی به کودک ندارد می‌توانند عکس ناب و خاص بگیرند. این نه در اینجا بلکه در هیچ کجای دنیا درست، مرسوم و رایج نیست. شاید یکسری عکس‌های نوزادی باشد که نوزاد برهنه باشد اما آن داستانش فرق دارد و با این متفاوت است زاویه دوربین تفاوت دارد.

 

تخریب دنیای قشنگ کودکانه به دست والدین

این مربی مدلینگ در پاسخ این سوال که آیا این عکس‌ها اصطلاحاً پز مدلینگ کودکان است یا خیر؟ و ما تا چه حد در مدلینگ کودکان دستمان باز بوده و مجاز هستیم؟ بیان می‌کند: برای مدلینگ کودک باید عکس متعارف گرفته شود. به عقیده بنده همه بچه‌ها مدل و زیبا هستند در هر حالتی بایستند، اخم کنند، خوشحالی کنند زاویه عکس قشنگ می‌شود و احتیاج به پز خاص نیست. اگر عکاس حرفه ای باشد می‌تواند از یک مکان خوب عکس زیبایی در آورد، زیبایی عکس کودک به طبیعی بودن رفتار وی است و در دنیا هم این‌طور مرسوم است. اصلاً در صفحات برندهای مطرح خارجی که برای کودکان است همه چیز نرمال و روزانه است. تفاوتش این است که عکاس حرفه ای است و یک نمای پشتی راند خیلی ساده و طبیعی دارد و اتفاقاً هنگام بازی و رفتن عکس می‌گیرند.

رزم آرا درباره نقش خانواده‌ها در انتشار این عکس‌ها بیان می‌کند: خانواده‌ها نباید هر پزی که آتلیه‌ها می‌گویند را گوش بدهند البته خانواده‌ها هم نقش بسزایی دارند. آتلیه می‌تواند این عکس را بگیرد اما یک عکس خصوصی باشد و قرار نیست در فضای مجازی گذاشته شود؛ باید چهارچوب‌ها و حریم‌ها رعایت شود. از نقش پدر و مادری که این عکس را در فضای مجازی را می‌گذارند نباید گذشت. باید به خانواده‌ها هم اطلاع رسانی شود که اگر می‌خواهند عکس غیر متعارفی بگیرند آن را در فضای مجازی منتشر نکنید. گاهی خانواده حساب نمی‌کنند که بچه بزرگ می‌شود شاید الان کودکان متوجه نیستند اما وقتی بزرگ شوند امکان دارد از این عکس‌ها و آن پوشش و پز خوشش نیاید و ناراحت شوند. یک عده هم بعضی از این عکس‌ها را برای مقاصد خاص ذخیره و استفاده می‌کنند.

 

استفاده ابزاری از کودکان ممنوع

اما این عکس‌ها چه تأثیری بر بچه‌ها و آینده شأن دارد. وی با اشاره به اینکه متأسفانه بعضی برهنگی را با تمدن اشتباه گرفته و تصور می‌کنند وجود چنین عکس‌هایی در صفحه خود موجب توجه مخاطبین می‌شود، ادامه می‌دهد: چه در فرهنگ ما و چه در فرهنگ‌های دیگر برهنگی یک تعریفی دارد. به خصوص که در فضاهای مجاز قابل دیدن باشد. کودک یک حریم دارد و پدر و مادر باید بدانند چه عکسی از کودک را در شبکه‌های مجازی بگذارند. گاهی از رقص، حمام رفتن بچه‌ها و هر چیزی که برایشان جالب است عکس می‌گذارند اما فکر نمی‌کنند انتشار این عکس‌ها چه تأثیری بر روی بچه دارد.

رزم آرا با بیان اینکه در مباحث فرهنگی نیز در خصوص پوشش تعاریف خاص وجود دارد، بیان می‌کند: به عنوان مثال بچه در برابر پدر و مادرش بدون پوشش است و عکس می‌گیرد و به نظر عادی می‌آید اما کافی است که یک غریبه وارد شود؛ بچه به هیچ وجه آنجا نمی‌ایستد و حالت شرم و حیا دارد. به خاطر این مسئله باید پدر و مادرها بیشتر توجه کنند. در جامعه ما نگاه‌ها و فرهنگ‌های مختلف وجود دارد و برخی کودک آزاری و مشکلات روانی و اخلاقی دارند و مخاطب این عکس‌ها هستند. خانواده‌ها باید بدانند هر عکسی را نباید در فضای مجازی منتشر کنند چراکه در تمام دنیا استفاده ابزاری و جنسی از کودکان ممنوع است. این عکس‌ها نه ارزش هنری و نه فرهنگی دارد و تضمین کننده مدل شدن این بچه‌ها در آینده نیست و هیچ ربطی به مدل شدن ندارد.

 

آسیب روحی به کودکان نتیجه تجاوز به حریم شخصی آن‌ها

نکته‌ای که باید در انتشار عکس کودکان در فضای مجازی مورد توجه قرار گیرد، حفظ حریم شخصی کودکان است. در این خصوص مونا فلسفی دکترای روانشناسی سلامت و درمانگر کودک و نوجوان در گفتگو با خبرنگار مهر، با توصیه به والدینی که چنین عکس‌هایی را از کودکان منتشر می‌کنند، گفت: ما بارها تاکید کرده‌ایم باید به بچه‌ها حریم خصوصی را یاد دهیم اما وقتی خودمان به عنوان والدین حریم کودکانمان را رعایت نمی‌کنیم چطور انتظار داریم دیگران حریم شخصی کودکان را رعایت کنند.

وی افزود: بسیاری از والدینی که در اینستاگرام و فضای مجازی عکس‌های کودکانشان را پخش می‌کنند ممکن است از برخی مسائل آگاهی نداشته باشند. هنگامی که عموم این عکس را مشاهده کنند، روی آینده کودک تأثیر می‌گذارد. تا زمانی که کودکان ما قدرت تصمیم‌گیری ندارند. عکس از پوشک کردن، حمام کردن، عکس در استخر و غیره تصاویری خصوصی است و انتشار آن‌ها به هیچ وجه درست نیست. برخی از والدین برای افزایش دنبال کننده یا مسائل مادی عکس فرزندانشان را پخش می‌کنند و این امر رسماً استفاده از کودک است و در آینده می‌تواند عواقب بدی مانند خجالت زدگی کودک شود.

این درمانگر کودک و نوجوان با بیان اینکه این عکس‌ها و چنین ژست‌هایی عملاً سوءاستفاده جنسی از کودکان است چون به روح، روان و آینده کودک آسیب می‌زند، تصریح کرد: دلیل آسیب روحی این اقدام نیز آن است که در پی این اقدام کودکان آگاهی‌هایی را که برای سنشان زود است به دست می‌آورند و این مسائل موجب بلوغ زودرس کودکان می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه سوءاستفاده جنسی از کودکان لزوماً شامل رابطه جنسی نیست و این ژست‌های جنسی نیز به دلیل آسیب‌زا بودن، سوءاستفاده محسوب می‌شود، اظهار داشت: این مسائل ممکن است موجب انحراف جنسی در کودکان شود و وی را در مسیر غلطی هدایت کند. این موضوع برای آینده کودک و تشکیل هویت جنسی وی بسیار زود و خطرناک است.

شاید در دنیای امروز برخی موضوعات اجتناب ناپذیر باشد، شاید وضعیت اقتصادی کشور ایجاب کند که بعضی خانواده‌ها از کودکانشان جهت کسب درآمد استفاده کنند؛ اما نباید خانواده‌ها به بهانه مدلینگ و معروف شدن، بچه‌هایشان را بازیچه دست دیگران کرده و ناخواسته در گردابی اندازند که بیرون آمدن از آن محال است.

گزارش از فاطمه شعبانی

اینستاگرام مخفی کردن لایک‌ها را برای تعدادی از کاربران شروع کرد.

به گزارش فارس به نقل از دیلی‌میل،  اینستاگرام مخفی کردن لایک‌ها را برای تعدادی از کاربران شروع کرد.

براساس اطلاعات منتشرشده، برخی از کاربران این اپلیکیشن در کانادا با پنهان شدن تعداد لایک‌های پست خود مواجه شده‌اند.

قرار است، تنها صاحب اکانتی که عکس را در این شبکه مجازی بارگذاری کرده است، قادر به دیدن تعداد لایک‌ها باشد. 

یکی از دلایلی که برای پنهان کردن تعداد لایک عکس‌ها ارائه شده است، جلوگیری از سوءاستفاده سایر سایت‌ها و اکانت‌های تبلیغاتی از اکانتی است که عکس‌هایش با تعداد زیادی لایک مواجه می‌شوند.

روابط عمومی وزارت خارجه با بیان اینکه صفحه اینستاگرام سخنگوی این وزارتخانه از دسترس خارج شده، اعلام کرد: تا زمان بازگرداندن آن صفحه یا ایجاد صفحه جدید، موسوی هیچگونه فعالیتی در اینستاگرام نخواهد داشت.

روابط عمومی وزارت امور خارجه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «پیرو اطلاعیه قبلی، به اطلاع می‌رساند صفحه اینستاگرام سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه (که از شامگاه ۸ اردیبهشت ۹۸ راه اندازی شد) به دلایل نامعلوم از دسترس خارج شد و تلاش برای بازگرداندن آن ادامه دارد. از این رو تا زمان بازگرداندن آن صفحه یا ایجاد صفحه جدید، ایشان هیچگونه فعالیتی در اینستاگرام نخواهد داشت و هرگونه فعالیتی به نام ایشان یا مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه مورد تایید نیست.»

در این اطلاعیه همچنین آمده است که ظرف چند روز اخیر تلاش‌های ناموفقی برای ورود به سایر حساب‌های کاربری ایشان در شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها نیز صورت گرفته است. 

شامگاه هشتم اردیبهشت 1398 صفحه اینستاگرام یازدهمین سخنگوی وزارت خارجه راه‌اندازی شده بود.

وی در یکی از پست های صفحه خود در اینستاگرام نوشته بود که «در دوره جدید به استفاده از فضای مجازی به ویژه حضور در شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها اهتمام ویژه خواهم داشت.»

موسوی همچنین در پست دیگری نوشته بود که «در این مسئولیت جدید تلاش خواهم کرد زبان گویای ملت ایران در عرصه بین المللی باشم.»

به گزارش فارس، پیش از این صفحاتی با نام و عنوان سخنگو و مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت خارجه در صفحه اینستاگرام ایجاد شده بود که روابط عمومی وزارت خارجه  اخیرا در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «سید عباس موسوی» سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه در آن زمان هیچ صفحه‌ای در اینستاگرام ندارد و صفحاتی که با نام و عنوان او یا مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای در اینستاگرام موجود است، رسمیت نداشته و مورد تایید نیستند.

در این اطلاعیه آمده بود: صفحه رسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در حال طراحی و ایجاد است که به زودی و پس از راه اندازی از همین طریق توسط روابط عمومی معرفی خواهد شد. 

به گزارش فارس، در تغییر و تحولاتی که شنبه 24 فروردین ماه سال جاری رخ داد، یازدهمین سخنگوی وزارت خارجه معرفی شد و "سید عباس موسوی" به جای "بهرام قاسمی" که اسفند سفیر ایران در پاریس شده بود و جمعه 23 فروردین از رسانه ها خداحافظی کرد، عهده دار این سمت شد.

سید عباس موسوی در توئیتر نیز حضوری فعال دارد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی می‌گوید رفتار اخیر اینستاگرام محکوم است ولی فعلا محدودسازی در دستور نیست.

ابوالحسن فیروزآبادی‌ در خصوص رفتار اخیر اینستاگرام گفت: شورای عالی فضای مجازی در بیانیه خود در قبال این رفتار اشاره‌ای داشت مبنی بر اینکه مردم باید توجیه شوند؛ زیرا آنها نمی‌توانند کارهای جدی خود را بر بستر پیام‌رسان‌های خارجی‌ انجام دهند که یک طرفه نسبت به فیلتر کردن برخی از صفحات -فقط به دلیل شکل ظاهری لوگوی آن صفحات- اقدام می‌کنند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی با اشاره به اینکه این پیام‌رسان‌های خارجی برای مردم قابل اتکا نیستند، تصریح کرد: بحث ما این است که حتما باید پیام‌رسان ملی شکل گیرد؛ البته این کار سخت است ولی در آینده نزدیک انجام خواهد شد.

وی درباره عکس‌العمل ایران در قبال اینستاگرام گفت: در حال حاضر رفتار اینستاگرام را محکوم می‌کنیم؛ فعلا محدودسازی آن در دستور نیست.

فیروزآبادی‌ با بیان اینکه روبینو جایگزینی برای اینستاگرام است، افزود: پیام‌رسان‌ مشابه اینستاگرام در داخل کشور وجود دارد؛ البته مردم هم باید استقبال کنند و پیام‌رسان‌های داخلی هم چنان قدرتی داشته باشند.

دبیر شورای عالی فضای مجازی در خصوص این نکته که تجربه فیلترینگ تلگرام با هدف کوچ دادن به پیام‌رسان‌های داخلی ناموفق بود، گفت: در حال حاضر فقط از مردم دعوت می کنیم.

به گزارش خانه ملت؛ به تازگی اینستاگرام صفحات فرماندهان سپاه پاسداران را با استناد به سیاست ایالات متحده مبنی بر قرار دادن سپاه در لیست گروه‌های تروریستی مسدود کرده است.

شبکه های اجتماعی در انگلیس با دستورالعمل ها و توصیه های محدودکننده ای مواجهند که به دلیل نگرانی از امنیت کودکان در اینترنت تدوین شده است. در حالی که تمامی طرف های درگیر مساله موافقند که محافظت از کودکان در فضای آنلاین دارای اهمیت فوق العاده ای است، اعلام تدوین دستورالعمل های جدید موجب مجادلاتی بین شرکت های بزرگ شبکه اجتماعی و دولت شده است. شبکه های اجتماعی می گویند که نمی توانند امنیت کامل و بی عیب و نقصی فراهم کنند و دولت نیز تهدید می کند که اگر این شبکه ها به طور داوطلبانه وارد عمل نشوند، در نقش شرکت های اینترنتی تجدید نظر می کند.

 ماجرا از کجا آغاز شد؟
در نوامبر سال 2017 میلادی، دختر نوجوان 14 ساله‌ای به نام مولی راسل خودکشی کرد و خانواده‌اش بعدها دریافتند که مشاهده محتواهای شبکه‌های اجتماعی موجب خشم، افسردگی و اقدام به خودجرحی و سپس خودکشی او شده است. سه ماه پیش هم یان راسل، پدر مولی گفت شک ندارد که اینستاگرام موجب خودکشی فرزندش شده است. او تقصیر را به گردن الگوریتم‌های این پلتفرم انداخت که او را قادر به مشاهده محتواهای آسیب‌رسان کرده بود.

 اما داستان این الگوریتم‌ها چیست؟
بسیاری از شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام، پینترست و یوتیوب، محتواهای خود را به صورت اتوماتیک بر اساس علایق کاربر، اولویت بندی می‌کنند و نمایش می‌دهند. برای مثال کسی که به ویدیوهای آشپزی علاقه‌مند باشد، بیشتر این گونه ویدیوها از سوی شبکه اجتماعی به او پیشنهاد می‌شود یا کسی که به ورزش علاقه نشان دهد، محتوای بیشتری از ورزش به او ارایه می‌شود.
اما همین سیستم می‌تواند جنبه‌های منفی کاربران را تقویت کند. به این ترتیب اگر کسی به دنبال محتوای مربوط به افسردگی یا خودجرحی بگردد، از آن پس پیشنهادهای متعددی در مورد محتواهای مشابه دریافت می‌کند و این مساله او را وارد گردابی خطرناک از محتواهای نامناسب می‌کند.

 اینستاگرام چه اقداماتی انجام داده؟
آدام موسری، مدیر اینستاگرام در شرکت فیس‌بوک، دو ماه پیش گفت که شدیدا از ماجرای مولی متاثر شده و تایید کرده که پلتفرم تحت مدیریت‌اش هنوز آنچنان که باید برای مسالی مثل خودجرحی و خودکشی، راهکار مناسبی ارایه نداده است. موسری گفت که تشویق به قتل و خودجرحی در اینستاگرام ممنوع شده، اما در عین حال تایید کرد که اینستاگرام از این نظر، متکی به کاربران است که در مورد هر محتوا، پیش از فراگیر شدن آن، به شرکت گزارش بدهند. به این معنی که اینستاگرام، پیش از اینکه کاربران چنین محتواهایی را مشاهده و گزارش کنند، از وجود آنها  باخبر نمی‌شود. موسری همچنین قول داد که برای حذف تصاویر و محتوایی که طبق قوانین اینستاگرام ممنوع نیست، اما ممکن است مشاهده آنها آثار زیان‌بار روحی داشته باشد، تلاش بیشتری بکند. 

 دولت چکار می‌خواهد بکند؟
وزرای دولت درباره بازتعریف نقش و مسوولیت شبکه‌های اجتماعی در قبال محتواهایی که روی این پلتفرم‌ها منتشر می‌شود صحبت می‌کنند و به این ترتیب عقیده دارند که با این پلتفرم‌ها از نظر قانونی باید به مثابه ناشران برخورد شود.
پیش‌بینی می‌شود که مارگوت جیمز، وزیر دیجیتال دولت انگلیس طرحی برای مقابله با شرکت‌های‌ شبکه‌های اجتماعی پیشنهاد کند. بر این اساس دولت قوانینی را به اجرا خواهد گذاشت که شبکه‌های اجتماعی را وادار به حذف محتواهای غیرقانونی کند و حفاظت از کاربران را بدون توجه به منافع تجاری، در اولویت قرار بدهد. در همین حال پارلمان نیز مدل دیگری از مقررات را پیشنهاد خواهد کرد. چندی پیش، کمیته علم و فناوری پارلمان بریتانیا به این جمع بندی رسید که شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی باید مکلف به انجام اقدامات قانونی برای حفاظت از سلامت جوانان در زمان استفاده از این پلتفرم‌ها بشوند.
نورمن لمب، رییس این کمیته گفت: شرکت‌های شبکه‌های اجتماعی، مسوولیتی انکارناشدنی در قبال کاربران جوان دارند؛ اما در ارایه داده‌های مهم و حیاتی در این خصوص به نهادهای آکادمیک، که می‌تواند موجب یافتن راهکارهای مقابله با این محتواهای آسیب‌زننده به جوانان شود، تعلل می‌کنند.

 تاثیر شبکه‌های اجتماعی در افزایش خودجرحی چیست؟
شواهد موجود در این زمینه چندان دقیق نیست.نتایج یک بررسی در بریتانیا نشان می‌دهد که خودجرحی در دختران 13 تا 16 ساله بین سال‌های 2011 تا 2014 میلادی به میزان 68 درصد افزایش یافته است؛ یعنی در دوره‌ای که از آن به عنوان دوره شکوفایی و رشد استفاده از شبکه‌های اجتماعی یاد می‌شود. اما نویسندگان این تحقیق از دانشگاه منچستر، هشدار می‌دهند که برای انتصاب این وضعیت به شبکه‌های اجتماعی به تحقیقات بیشتری نیاز است. این محققان می‌گویند که این بررسی نشان می‌دهد که دختران بیشتر برای حرف زدن دراین مورد آمادگی و تمایل داشته‌اند. تحقیقی دیگر که در دانشگاه آکسفورد انجام شده، می‌گوید که استفاده معقول از این شبکه‌های اجتماعی حتی می‌تواند سودمند باشد. اما استفاده بیش از حد ممکن است آثار منفی اندکی به همراه داشته باشد. 
*الکس هرن ستون نویس گاردین است

(منبع:فناوران)

سخنگوی کمیسیون فرهنگی گفت: آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات باید به کمیسیون دعوت شود و برنامه‌ها و تدابیر این وزارتخانه برای برخورد با اینستاگرام را تشریح کند.

احد آزادیخواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر، در واکنش به مسدود کردن حساب کاربری فرماندهان سپاه در اینستاگرام گفت: با توجه به سیاسی‌کاری این شبکه اجتماعی و محدودیتی که در دسترسی آزاد کاربران اینستاگرام به اطلاعات ایجاد شده است، باید وزارت ارتباطات وارد عمل شود.

نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات باید به کمیسیون دعوت شود و برنامه‌ها و تدابیر این وزارتخانه برای برخورد با اینستاگرام را تشریح کند.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید کرد: اینستاگرام با مسدود کردن صفحات فرماندهان سپاه پاسداران در واقع تلاش دارد مانع جریان آزاد اطلاعات در میان کاربران شود.

عضو فراکسیون ولایی مجلس با تاکید بر ضرورت اعتراض وزارت ارتباطات به مسدود کردن حساب کاربری فرماندهان سپاه توسط اینستاگرام، گفت: سکوت دولت، مدیران اینستاگرام را گستاخ‌تر می‌کند.

سیدناصر موسوی‌لارگانی در گفتگو با خبرنگار مهر در واکنش به اقدام اینستاگرام مبنی بر مسدود کردن حساب کاربری برخی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اظهار داشت: انتظار داشتیم که دولتمردان به ویژه رئیس‌جمهور همانطور که پس از قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی از سوی آمریکا موضع‌گیری کرده و این حرکت را محکوم کردند، در برابر این اقدام مدیران اینستاگرام هم سکوت نمی‌کردند.

وی با تاکید بر ضرورت اعتراض وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به این مسئله، ادامه داد: در صورتی که واکنشی از سوی مسئولان ما علیه این اقدامات نشان داده نشود، آنان گستاخ می‌شوند و اقدامات دیگری را علیه کشورمان انجام می‌دهند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس متذکر شد: «مقام معظم رهبری بارها فرمودند که اگر شما یک قدم در برابر دشمن عقب‌نشینی کنید، آن‌ها صدم قدم به جلو می‌آیند» اما متأسفانه برخی از مسئولان این موضوع مهم را مورد توجه قرار نمی‌دهند.

وی با تاکید بر اینکه ما باید در هر زمینه‌ای خودکفا بشویم، گفت: جمهوری اسلامی ایران از ابتدای انقلاب با دشمنی‌های آمریکا و اذنابش مواجه شده است و بر این اساس تکیه بر توان داخلی را سرلوحه خود قرار داد که رعایت این مسئله در زمینه شبکه‌های مجازی هم حائز اهمیت است.

موسوی‌لارگانی با بیان اینکه ما باید الگوی مشخصی برای حاکمیت سایبری خود داشته باشیم، تصریح کرد: ایران باید به صورت جدی در زمینه شبکه‌های اینترنتی و مجازی خودکفا شده و مدیریت این شبکه‌ها را بر عهده گیرد تا دشمنان دیگر نتوانند فشار و تهدیدی را در این زمینه برای کشورمان ایجاد کنند.

 

سکوت وزارت ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی

نداشتن استقلال در حاکمیت فضای سایبری کشور یکی از نقاط ضعف فعلی در حوزه فضای مجازی به شمار می‌رود که تحریم حساب کاربری ایرانیان از سوی شبکه‌های اجتماعی نمود بارز آن است.

به گزارش خبرنگار مهر، به رغم آنکه سالهاست موضوع لزوم حاکمیت و حکمرانی بر فضای مجازی به عنوان یکی از مطالبات نظام جمهوری اسلامی ایران مطرح است و بارها نیز این موضوع در شورای عالی فضای مجازی به عنوان بالاترین نهاد سیاست گذاری کشور در عرصه فضای مجازی بررسی شده است، اما شواهد نشان می‌دهد که این سیاست گذاری راه به جایی نبرده و کشور به دلیل عدم استقلال در این فضا، از تصمیم گیری های خارجی، ضربه می‌خورد.

شاهد این ادعا موضوع تصمیم بر محدودیت دسترسی کاربران ایرانی به خدماتی است که هر از چند گاهی کشورها و شرکتهای خارجی به بهانه‌های مختلف در حوزه فناوری اطلاعات و فضای مجازی برای کشور ما به کار می‌گیرند.

محدودیت و حذف دسترسی به اپلیکیشن های ایرانی در فروشگاه اپل برای گوشی‌های آیفون و نیز حذف حساب کاربران ایرانی از شبکه اجتماعی توئیتر از جمله مثالهای بارز است.

این بار نیز طی یک هفته اخیر شبکه اجتماعی اینستاگرام که بیش از ٢۵ میلیون ایرانی عضو آن هستند و بخش اعظمی از پهنای باند کشور ما را به خود اختصاص داده در اقدامی عجیب حذف حساب کاربری شخصیت‌ها و مقامات نظام را در دستور کار خود قرار داده و دلیل آن را عمل به دستورات و قانون آمریکا برای تحریم علیه ایران عنوان کرده است.

تصمیمات یکجانبه در محدودیت علیه ایران در فضای مجازی در حالی رخ می‌دهد که موضوع لزوم مقررات گذاری برای حضور و فعالیت شرکتهای خارجی در کشور به ویژه پیام رسان های موبایلی، بارها در کشور مطرح شده و حتی شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای برای الزام این شرکت‌ها به استقرار سرورهایشان در ایران دارد.

اما با این وجود به دلیل عدم توجه به این مصوبه و نبود برنامه مشخص کشور در حوزه حاکمیت سایبری، چاره‌ای جز پذیرفتن تصمیمات یکجانبه این کشورها بدون در نظر گرفتن حقوق کاربران ایرانی نیست.

این در حالی است که در پاسخ به این محدودیت‌ها تاکنون از سوی وزارت ارتباطات و نیز مرکز ملی فضای مجازی به عنوان بالاترین نهادهای کشور در سیاست گذاری و اجرای این حوزه، واکنش جدی و عملی اعلام نشده است.

واکنش‌های این ۲ نهاد تنها به اظهارنظر غیر مستقیم در توئیتر و انتشار بیانیه محدود شده است.

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در صفحه شخصی خود در توئیتر با یک نقل قول به صورت غیر مستقیم به این اقدام واکنش نشان داد و مرکز ملی فضای مجازی نیز در یک بیانیه این اقدام را محکوم کرد.

پیگیری‌های خبرنگار مهر نیز برای گرفتن پاسخی در این زمینه از مسئولان وزارت ارتباطات و مرکز ملی فضای مجازی تا کنون نتیجه‌ای نداشته است.

همچنین هنوز تصمیم جدی برای جلوگیری یا مقابله با اقدامات مشابه، برنامه ریزی عملی برای کاهش وابستگی از سرویسهای فضای مجازی و یا اعلام شروط برای ادامه فعالیت این سرویس دهندگان در کشور، صورت نگرفته است.

 

اینستاگرام میدان انتقام دشمن از کاربران ایرانی

یک کارشناس فضای مجازی با اشاره به آسیب‌های اینستاگرام گفت: مالکان اینستاگرام پس از اینکه کاربر تعداد لایک‌هایش به مرز ۲۲۰ می‌رسد وی را اندازه خودش می‌شناسند.

خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه - محسن پورعرب: ایجاد جذابیت بصری یکی از مهمترین تکنیک‌های اپلیکیشن ها برای جذب حداکثری کابران بوده است. به جرأت می‌توان گفت یکی از اپلیکیشن‌های موفق در استفاده از این تکینک، اینستاگرام بوده است. اینستاگرام ۹ سال پیش توسط دو فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد راه اندازی و معرفی‌اش در فروشگاه اپلیکیشن اپل با این جمله همراه بود: «برای سرعت بخشیدن، ساده و زیبا شدن عکس‌های موبایلی». در آن زمان کسی فکرش را نمی‌کرد که ششم اکتبر ۲۰۱۰ تاریخ تولد اپلیکیشنی باشد که بر اساس آخرین آمار منتشرشده بیش از یک میلیارد عضو فعال داشته باشد.

آمار منتشر شده درباره جایگاه شبکه‌های مجازی نشان می‌دهد در حال حاضر اینستاگرام بعد از فیسبوک و یوتیوب سومین شبکه اجتماعی پرطرفدار دنیا است. اپلیکیشنی که اتفاقاً در ایران با استقبال خوبی رو به رو شده است. جدیدترین آمارها نشان می‌دهد هشتمین کشوری که بیشترین تعداد کاربران را در این اپلیکیشن دارد ایران است بطوری که ۲۴ میلیون کاربر ایرانی یعنی حدود ۳۰ درصد از افراد جامعه از اینستاگرام استفاده می‌کنند. نکته جالب توجه در این رده بندی، فراوانی تعداد کاربران ایرانی نسبت به تعداد کاربران انگلستانی و مکزیکی است.

از این آمار و اعداد که بگذریم، گسترش روز افزون استفاده از اینستاگرام این روزها در جامعه ایران پیامدهای فراوانی را به همراه داشته است. یک جستجوی ساده در اینترنت ثابت می‌کند که این اپلیکیشن در کنار ایجاد فضای متفاوت بصری و جذاب، آسیب‌های ماندگاری را به جا گذاشته است.

هک صفحات شخصی و سو استفاده از تصاویر خصوصی، گرایش جوانان به چرخه مدلینگ، افزایش دوستی‌های مجازی و فریب کاربران با اکانت‌های غیر واقعی، پخش ویدئوهای مستجهن آنلاین، ایجاد صفحات قمار و شرط‌بندی، ترویج پدیده فحاشی‌های گروهی به یک شخص، فروش داروی قاچاق و مواد مخدر، راه اندازی پویش‌های غیر ارزشی و خلاف منافی حاکمیت، انتشار تصاویر و فیلم‌های مشمئز کننده برای افزایش فالوور و … تنها بخشی از آسیب‌های منفی این اپلیکیشن بر جامعه است.

از سوی دیگر، اپلیکیشن اینستاگرام تاکنون نشان داده هرکجا که کاربرانش خلاف اهداف و منافعش فعالیت کنند، پست‌ها یا صفحات آنها را حذف و مسدود می‌کند. نمونه چنین رفتاری را طی سالیان اخیر در رابطه با برخی از کابران ایرانی می‌توان مشاهد کرد. جایی که برخلاف فعالیت آزادانه جریان ضد فرهنگی _اجتماعی جمهوری اسلامی ایران در این شبکه، کاربران ایرانی آزادی عمل نداشته و مورد خشم مدیران این اپلیکیشن واقع شده‌اند.

 

هدف گذاری مالکان اینستاگرام در افزایش آسیب‌ها

در همین باره، حجت الاسلام محمد فروهر کارشناس فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: اینستاگرام شبکه اجتماعی آمریکایی است که از زمان فعالیتش در ایران دو دسته آسیب به همراه داشته است. یک دسته از آسیب‌ها همراه با سیاست گذاری هدفمند و شیطنت است، دسته دیگر آسیب‌های عمومی است که هر شبکه اجتماعی می‌تواند به همراه داشته باشد.

فروهر با اشاره به آسیب‌های دسته نخست، اظهار کرد: زمانی که کاربری در این اپلیکیشن فعال می‌شود، بر اساس سیاست گذاری این شبکه اجتماعی روی ذهن و فکر او کار می‌شود. بر اساس اظهارنظر کارشناسان، افرادی که در اینستاگرام فعالیت می‌کنند بر اساس ۷۰ لایک ابتدایی که انجام می‌دهند مورد شناسایی مدیران و مالکان این شبکه اجتماعی قرار می‌گیرند. اندازه این شناسایی حتی بیشتر از یک دوست ۱۰ ساله کاربر است. کارشناسان معتقدند زمانی که کاربر به مرز ۱۵۰ لایک می‌رسد، اندازه شناسایی مالکان این شبکه اجتماعی به اندازه شناسایی مادر و پدر کاربر می‌شود و به جزئیات اخلاقی کاربر دست پیدا می‌کنند. زمانی که لایک های کاربر به مرز ۲۲۰ می‌رسد اشراف مالکان این شبکه اجتماعی به اندازه شناخت کاربر از خودش است.

وی با بیان اینکه لایک یک تصویر، متن یا ویدئو باور و عقیده کاربر را نشان می‌دهد، افزود: اکثر کاربران بدون در نظر گرفتن این مسئله به لایک و دنبال کردن محتوا در اینستاگرام می‌پردازند که باعث می‌شود شناختی کافی از خودشان در اختیار مدیران و مالکان این شبکه اجتماعی قرار دهند. با این شرایط مدیران و سیاست گذاران این شبکه می‌توانند عملیات روانی ذهن کاربران را ایجاد کنند. بنابراین می‌بینیم که در نخستین اقدام شبکه اجتماعی اینستاگرام چه دام بزرگی را برای کاربران خود پهن کرده است.

 

دشمن در حال انتقام گیری در میدان جنگ نرم است

فروهر با اشاره به سیاست گذاری‌های این شبکه اجتماعی ادامه داد: ما در عرصه جنگ سخت توانسته ایم مقابله خوبی داشته باشیم اما در میدان جنگ نرم متأسفانه به دلیل اینکه میدان در دست دشمن است نتوانسته ایم مقابله به مثلی جدی داشته باشیم و دشمن در حال حاضر برای ما تصمیم گیری می‌کند.

وی با اشاره به دسته دوم آسیب‌ها تصریح کرد: امروز آسیب‌هایی از جانب اینستاگرام در حال ترویج است که شاید از نظر مدیران این شبکه اجتماعی مسئله خاصی نباشد. متأسفانه آسیب انتشار تصاویر و کلیپ‌های مستهجن یکی از مواردی است که به سرعت در حال گسترش است. این در حالی است که حتی پژوهشکده‌های مطرح آمریکایی هم دیدن چنین تصاویر و فیلم‌هایی را مجاز نمی‌دانند. این انتقام سختی است که دشمن به دلیل شکستش در میدان جنگ سخت، در میدان جنگ نرم از ما گرفته است.

 

مصرف ۳۰ درصد اینترنت کشور توسط اینستاگرام

به عقیده فروهر فعالیت آزادانه اینستاگرام در ایران در حالی صورت می‌گیرد که برخی از کشورهای دنیا برای استفاده این اپلیکیشن در کشورشان محدودیت‌ها و قوانینی را در نظر گرفته اند. با این حال این اپلیکیشن نه تنها در جامعه ایران آزادانه فعالیت می‌کند که بلکه خط و نشان هم می‌کشد و کاربران را تهدید به مسدود کردن صفحاتشان می‌کند. با این شرایط ایران حکم یک کاربر در این شبکه اجتماعی را دارد نه یک سیاست گذار!

این کارشناس فضای مجازی همچنین اظهار کرد: طبق آمار پلیس فتا، ۴۳ درصد جرایم حوزه سایبری از بستر تلگرام و اینستاگرام صورت می‌گیرد. با این حال این دو اپلیکیشن همچنان فعال هستند. البته که تلگرام در مقطعی فیلتر شد اما اینستاگرام همچنان آزادانه فعالیت می‌کند. البته فیلترینگ بدون برنامه فایده‌ای ندارد و حکایت تلگرام تکرار می‌شود. باید قبل از فیلتر کردن این اپلیکیشن ها جایگزین مناسبی را برای آنها در نظر گرفت.

وی همچنین به میزان مصرف اینترنت کشور توسط اینستاگرام افزود: حدود ۳۰ درصد از پهنای باند اینترنت کشور توسط این اپلیکیشن مصرف می‌شود. با اینکه چنین خدمتی را به این اپلیکیشن می‌کنیم اما مدیران اینستاگرام حاضر به همکاری با ما نیستند.

وزیر علوم در واکنش به اقدام غیرمنطقی اینستاگرام مبنی بر مسدود کردن صفحات کاربران ایرانی، این شبکه اجتماعی مجازی را ترک کرد.

به گزارش فارس، منصور غلامی وزیر علوم در پستی در صفحه شخصی اینستاگرام خود نوشت: «به دلیل برخورد غیرمنطقی اینستاگرام و اطاعت از دولت امریکا در محدود کردن و مسدود کردن صفحات برخی از کاربران ایرانی، برای مدتی صفحه خودم را غیرفعال می‌کنم. از بابت این از عزیزانی که مطالب من را از طریق این صفحه دنبال می‌کردند پوزش می طلبم؛ به زودی به روش دیگر برای برقراری و حفظ ارتباط اقدام خواهم کرد.»

پسورد میلیون‌ها کاربر اینستاگرام به شکل فایل متنی در سرورهای شرکت ذخیره شده و کارمندان به آن دسترسی داشته‌اند، قبلا اعلام شده بود فقط پسورد چندهزار کاربر با این شیوه ذخیره شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تلگراف، فیس بوک اعلام کرده پسورد میلیون‌ها کاربر اینستاگرام که به شکل یک فایل متنی در سرورهای شرکت ذخیره بوده، اکنون فاش شده است. به این ترتیب احتمالاً کارمندان این شرکت به پسورد افراد دسترسی داشته‌اند.

این شرکت در زمان افشای خبر اعلام کرده بود پسورد چند هزار نفر از کاربران این شبکه اجتماعی فاش شده است. اما روز گذشته مشخص شد تعداد پسوردهای فاش شده بسیار فراتر و در حد چند میلیون کاربر است.

فیس‌بوک خبر افشای پسورد کاربران اینستاگرام را طی یک پست وبلاگی در ماه مارس فاش کرد اما روز گذشته این پست را آپدیت کرد.

به‌هرحال پسوردهای فیس‌بوک و اینستاگرام که باید به طور رمزگذاری شده، نگهداری شود برای کارکنان شرکت قابل رصد بوده است.

سخنگوی فیس‌بوک در این باره گفت: این مشکل تا به حال به طور گسترده گزارش شده است اما می‌خواهیم به طور شفاف اعلام کنیم پسوردهای بیشتری به این شیوه ذخیره شده‌اند. البته هیچ نشانی از سو استفاده از این پسوردها وجود ندارد.

بعد از اقدام اینستاگرام برای بستن صفحات منتسب به فرماندهان سپاه، صفحه آیت الله رئیسی هم از دسترس خارج شده بود که صبح امروز این صفحه فعالیت خود را از سر گرفت.

به گزارش فارس، چند روز قبل بود که ایسنتاگرام صفحات منتسب به فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بعضی دیگر از مسئولان کشوری و لشگری را مسدود کرد.

یکی از این صفحات که در اقدامی زشت و توهین آمیز بسته شده بود صفحه منتسب به آیت‌الله رئیسی رئیس قوه قضاییه بود.

اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که از صبح امروز مجدداًفعالیت صفحه منتسب به آیت الله رئیسی کار خود را از سر گرفته است و پستی در خصوص حضور وی در میان سربازان گمنام منتشر کرده است.

در سال‏های اخیر اقدامات سلطه ‏طلبانه و مداخله جویانه دولت آمریکا به حوزه فضای مجازی نیز تسری پیدا کرده و با اعمال فشار بر نهادها و مراجع بین‏ الملی، نفوذ در سکوها، خدمات و شبکه ‏های اجتماعی و تلاش برای انحصار حاکمیت خود بر اینترنت، به دنبال حفظ منافع خود در ابعاد مختلف اقتصادی و سیاسی و فشار بر سایر کشورها بوده و با اقداماتی همچون دخل و تصرف در حقوق اساسی کاربران فضای مجازی، نقض اصل بی‌طرفی شبکه و شبه انحصار شرکت‌های آمریکایی بر شبکه‌های اینترنتی، اصل بی‌طرفی در ارتباطات و اطلاعات را نقض کرده است.
از طرفی، تشدید و اعمال تحریم‏ های یک ‏جانبه و ظالمانه اخیر در حوزه‏های مختلف ارتباطی و فناوری اطلاعات، کاربران، توسعه دهندگان و صاحبان کسب و کار‏های ایرانی و به خصوص شرکت‏های نوپا را در برخورداری از خدمات پایه و ورود به بازار رقابت جهانی با مشکل مواجه ساخته است.
امروزه به کرات شاهد مسدودسازی حساب کاربران ایرانی در شبکه‏‌های مختلف اجتماعی همچون توییتر و اینستاگرام و اعمال محدودیت در دسترسی به منابع علمی و تحقیقاتی و خدمات مختلف کاربردی توسط شرکت‏های آمریکایی به واسطه تحریم‏های آن کشور هستیم که از مصادیق بارز سانسور، نقض جریان آزاد اطلاعات و نقض حقوق بشر است.
اینگونه رفتارها در شرایطی که دولت آمریکا حق تشخیص و انتساب هرگونه تخلف و جرم در فضای مجازی به کشورها، سازمان‌ها و نهادها و حتی نحوه و میزان برخورد با موارد انتسابی را برای خود محفوظ می‏داند، اختصاص به تقابل با جمهوری اسلامی ایران نداشته و فرهنگ، هویت، استقلال، اقتصاد و ارزش‌های همه ملت‌ها را تهدید می‌کند.
رفتار اخیر شبکه اجتماعی اینستاگرام در همراهی با این اقدامات غیرمنطقی و فاقد ارزش بین‌المللی از سوی دیگر کشورها و مجامع جهانی، در تضاد با فلسفه فعالیت شبکه‌های اجتماعی،آزادی بیان و حقوق ملت‌هاست و لازم است نهادهای مسئول با توجه به جایگاه خود در حوزه دیپلماتیک و حقوق و روابط بین‌الملل، اقدامات حقوقی لازم برای طرح شکایت و پیگیری احقاق حقوق سلب شده از مردم عزیز کشور به عمل آورند.
مرکز ملی فضای مجازی از عموم مردم به‌ ویژه فرهیختگان، اصحاب رسانه و فرهنگ انتظار دارد در رابطه با تبیین این‌گونه رفتارهای غیراصولی و نابخردانه دولت آمریکا نقش فعالی داشته باشند.
همانگونه که بارها هم اعلام شده نمی‌توان مقدرات یک جامعه در حوزه رسانه، آموزش، بهداشت و خدمات اقتصادی را بر روی سکوهای بیگانه قرار داد. از اینرو، از همه فعالان اقتصادی و نهادهای ذی‌ربط مؤکداً می‌خواهیم که راه‌اندازی و توسعه سکوهای داخلی را وجهه همت خود قرار دهند.

دبیر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس گفت: آسیب‌های ناشی از فضای مجازی اینستاگرام را با ابزارهای مناسب کاهش می‌دهیم چراکه پرونده‌های قضایی بسیاری با جرم «توهین» در این صفحات وجود دارد.

حسین رضازاده در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به مطالبه مردم که در سامانه فارس من با موضوع اینستاگرام فیلتر شود  ثبت شده است،گفت: ما با فیلتر کردن نمی‌توانیم کاری را پیش ببریم بلکه باید با ابزار مناسب خودش با این صفحه مقابله کنیم. 

وی ادامه داد: از طرفی هر تکنولوژی که وارد می‌شود در اوایل کار استفاده‌های ناروایی از آن می‌‌شود ما در زمینه استفاده از بلوتوث، دوربین یا تکنولوژی‌های دیگر هم دیدیم که در ابتدا مشکلاتی وجود داشت اما آرام آرام به سمت استفاده صحیح رفتیم. 

وی گفت: اما در عین حال هم نباید آن را رها کنیم و قطعا راهکاری برایش ببینیم تا آسیب‌های آن به حداقل برسند. 

دبیر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ادامه داد: با ابزارهایی که در اختیار داریم مانند آموزش دادن به مردم، دادن تذکرات به جا و مناسب و کنترل‌های مخابراتی می‌توانیم از آسیب‌های ناشی از صفحه مجازی (اینستاگرام) بکاهیم. 

رضازاده گفت: بیشترین پرونده‌های قضایی در حال حاضر پرونده‌های مربوط به «توهین» هستند که در این زمینه نتوانسته‌ایم کار فرهنگی کنیم و در مکالمات روزمره و در فضای مجازی مانند «واتساپ، اینستاگرام و ...» به شدت این وضعیت نامناسب را می‌بینیم. 

وی در زمینه اقدامات آمریکایی که علیه کشور در صفحه اینستاگرام می‌شود گفت: مطمئنا هر اقدامی که از سوی آنها شود بدون پاسخ نمی‌ماند و مجلس در این زمینه برنامه‌هایی دارد. ما کار خود را می‌کنیم و در این زمینه مردم باید با ما همکاری کنند؛ چرا که همکاری مردم در تمام زمینه‌ها می‌تواند موثر باشد.

 

«اینستاگرام» بومی‌سازی شود

نماینده مردم در مجلس گفت: ما مخالف فضای مجازی نیستیم اما باید صفحه «اینستاگرام» بومی سازی شود و ما پیگیر این موضوع خواهیم بود.

به گزارش فارس، در سامانه فارس من که به پیگیری مطالبات مردمی می پردازد موضوع فیلترشدن صفحه اینستاگرام  بسیار مورد توجه قرار گرفته به طوری که از سوی اغلب شهروندان تاکید شده که «این صفحه مجازی قطعاً از لحاظ اخلاقی مضرترین شبکه‌ اجتماعی فعال است و حتی تعداد زیادی از صفحات غیراخلاقی آن از داخل کشور مدیریت می‌شود. الگوهای رفتاری ایجاد شده در این شبکه به‌ویژه برای جوانان بسیار خطرآفرین است. لازم است به‌سرعت اپلیکیشن‌های مشابه داخلی تولید شده و دسترسی به این شبکه محدود شود.»

مطالبه و خواسته این افراد در قالب حذف کامنت های حمایت از سپاه در اینستاگرام bbc ، کمپین حمایت از مسدود سازی اینستاگرام صهیونیستی و جلوگیری از افشای اطلاعات ایرانی ، روبینو اینستاگرام وطنی مروج فساد، چه کسی بر محتوای شبکه روبینو در روبیکا نظارت می کند؟! ،

چرا با کشف حجاب ها تو اینستاگرام کسی کاری نداره؟ ، کمپین جلوگیری از فیلترینگ اینستاگرام و اینستاگرام فیلتر شود  در سامانه فارس من ثبت شده است.

علیرضا سلیمی نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس، در پاسخ به سوال مخاطبان این خبرگزاری در سامانه «فارس من» گفت: با مشاهده صفحه اینستاگرام مشخص شده که به صورت مستقل اداره نمی‌شود و تحت تاثیر القاء‌های امریکایی‌ است. 

وی ادامه داد: این صفحه مجازی نشان داده با جهت‌گیری خاص، مطالب خود را منتشر می‌کند و بارها اعلام کرده‌ایم که باید نسبت به این اتفاق، اقدام جدی  انجام شود. 

این نماینده مجلس ادامه داد: ما مخالف فضای مجازی نیستیم، به جرات می‌توان گفت حتی یک نفر هم در کشور وجود ندارد که مخالف آن باشد اما باید آن را مدیریت کرد. 

سلیمی تصریح کرد: بحث ما این است که فضای مجازی را در اختیار شبکه‌های بومی خود قرار دهیم اما متاسفانه برخی آقایان و مسئولان کم کاری می‌کنند و می‌خواهند این کم کاری خود را با مسائل دیگر جبران کنند. 

وی با طرح این سوال که چرا نمی‌توانیم در فضای مجازی بومی شویم، گفت: کم ‌کاری شده چگونه می‌شود که در مسائل و زمینه‌های دیگر می‌توانیم اقدامات بومی‌سازی را  انجام دهیم اما در فضای مجازی و اینستاگرام موفق نبوده‌ایم. 

این نماینده مردم محلات در مجلس گفت: مجلس باید این موضوع را پیگیری کند، جلوی فعالیت آمریکایی اینستاگرام گرفته شود تا با بومی‌سازی فضای مجازی فیلترهای این‌چنینی که افکار عمومی را خدشه‌دار کرده و جنگ روانی راه می‌اندازد را مدیریت کنیم.

 

مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای سامان‌دهی پیام‌رسان‌ها درباره اینستاگرام اجرا شود

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی خواستار اجرای سریع مصوبه شورای عالی فضای مجازی درباره شبکه اجتماعی اینستاگرام شد و گفت: بندهای این مصوبه می‌گوید که اگر پیام رسان خارجی این شرایط را قبول دارند که فعالیت کنند، وگرنه تشریف ببرند.

رضا تقی‌پور عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با فارس، درباره اقدام اخیر شبکه اجتماعی اینستاگرام در مسدود کردن صفحات سرداران سپاه، اظهار داشت: زمانی که سیزدهم خردادماه سال ۹۶ مصوبه شورای عالی فضای مجازی درباره ساماندهی پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی با اهمال مسئولان روبه‌رو می‌شود و در نتیجه پیام‌رسان‌های خارجی در چارچوب تعیین شده قرار نمی‌گیرند و نقض آشکار قانون اتفاق می‌افتد، امروز باید گفت از ماست که بر ماست. 

وی ادامه داد:‌ طبیعی است پیام‌رسانی که مالکیت آن مشخص نیست، پررو می‌شود و دست به چنین کاری می‌زند. 

تقی‌پور خواستار اجرای سریع مصوبه شورای عالی فضای مجازی درباره شبکه اجتماعی اینستاگرام شد. 

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: اجرای این مصوبه شرط اضافی نمی‌خواهد و تنها مصوبه‌ای که تصویب شده باید اجرا و بندهای مربوط به اینستاگرام پیگیری شود. 

وی گفت:‌ دو بند اصلی این مصوبه، تعیین نماینده‌ای از سوی پیام‌رسان خارجی در داخل کشور و عدم خروج اطلاعات کاربران ایرانی از کشور است. 

تقی‌پور ادامه داد: اگر امروز اینستاگرام در ایران نماینده‌ای داشت، سئوال می‌کردیم که چرا صفحات داعش فعال است، در حالی که چنین تصمیمی درباره صفحات سرداران سپاه گرفته شده است؟ می پرسیدیم آیا با مردم، فرهنگ و انقلاب ایران ضدیت دارند؟  

وی ادامه داد: همچنین مسئله دوم این است که اطلاعات کاربران ایرانی نباید از کشور خارج شود که این اتفاق هم‌اکنون رخ می‌دهد و اگر اینستاگرام در ایران نماینده داشت، باید به این سؤال پاسخ می‌داد. 

وی تأکید کرد: بندهای این مصوبه می‌گوید که اگر پیام رسان خارجی این شرایط را قبول دارند که فعالیت کنند، وگرنه تشریف ببرند.

 

دادستانی: چاره‌ای نباشد اینستاگرام را فیلتر می‌کنیم

فارس : معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور گفت: دولت اگر راهی بجز فیلترینگ دارد ورود کرده و بر آن اعمال حاکمیت کند؛ اما اگر واقعاً راهی باقی نمانده، چاره‌ای جز فیلتر شدن اینستاگرام نیست.

جواد جاویدنیا در رابطه با فیلتر شدن اینستاگرام گفت: اتفاقات اخیر و مسدود شدن صفحه شخصی بسیاری از مسئولان ما در اینستاگرام بزرگترین بی‌احترامی به ملت ایران است.

وی ادامه داد: هرچند که در گذشته این اتفاق پیش‌بینی شده و حتی در مقطعی وزارت ارتباطات به دنبال برقراری مذاکره بوده‌ است، اما این اقدام کافی نیست.

معاون امور فضای مجازی دادستان کل کشور ادامه داد: باید طبق مصوبات فضای مجازی همه نرم‌افزارهای مجازی و دیتابیس‌های آنها به کشور منتقل شود و متعهد شوند که قانون ما را رعایت می‌کنند در غیر این صورت مجوزی برای آنها صادر نمی‌شود.

جاویدنیا ادامه داد: این ساماندهی را وزارت ارتباطات باید انجام دهد که متاسفانه هیچ گونه اقدامی نشده و اکنون می‌بینیم اعمال قانونی و حاکمیتی از ایران در این زمینه انجام نگرفته است.

وی گفت: هدف و اساس کار، فیلترینگ اینستاگرام نیست اما یک مثالی همیشه مطرح است اگر دشمن حمله کند و یک پل ارتباطی وجود داشته باشند که از آن طریق بتواند وارد کشور شود یا باید آن پل مستحکم شود و احتمال لطمه دیدن از بین برود و در غیر این صورت کار عاقلانه این است که آخرین حربه را به کار گرفته و پل ارتباطی را قطع کنیم پس فیلتر کردن گام آخر است.

معاون دادستانی کل کشور ادامه داد: متاسفانه در مورد اینستاگرام از همان ۵ سال پیش گفته شد فیلتر هوشمند انجام می‌شود و به رغم اینکه دادستانی کل مخالف این اتفاق بود متاسفانه با اصرار دولت و صرف هزینه کلان، این اتفاق افتاد اما یکی دو روز بیشتر دوام نیاورد و هزینه و وقت صرف شده به هدر رفت؛ پس از آن گفتند مذاکره می‌کنیم که آن هم نتیجه‌ای نداشت.

جاویدنیا تاکید کرد: بنابراین در این شرایط اعلام می‌کنیم اگر راهی بجز فیلترینگ باقی مانده اعلام کنند و دولت به آن ورود کند و بر آن اعمال حاکمیت شود اما اگر راهی باقی نمانده، چاره‌ای جز فیلتر شدن اینستاگرام نیست.

وی افزود: این در حالی است که نمونه‌های داخلی خوبی در کشور وجود دارد که می‌تواند جایگزین صفحه اینستاگرام خارجی شود.

اینستاگرام،‌ اکانت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه را مسدود کرد.

به گزارش فارس، اینستاگرام،‌ اکانت آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه را مسدود کرد و اکنون غیرقابل دسترس شده است.

این درحالی است که از روزهای گذشته چندین صفحه اینستاگرامی مربوط به سپاه پاسداران مسدود شده است.

 

سرلشکر باقری در فضای مجازی هیچ صفحه ای ندارد

ستادکل نیروهای مسلح اعلام کرد: سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری رییس این ستاد در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هیچ صفحه ای ندارد.

به گزارش مرکز ارتباطات و تبلیغات دفاعی ستادکل نیروهای مسلح، در اطلاعیه این ستاد آمده است: در پی انتشار خبر بسته شدن صفحات منتسب به فرماندهان ارشد نظامی از جمله سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری توسط اینستاگرام که در بخش های خبری رسانه ها باز نشر شده است، به آگاهی می رساند، همانگونه که بارها اعلام شده است رییس ستادکل نیروهای مسلح در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هیچ صفحه ای ندارد.
به گزارش ایرنا، شبکه اجتماعی اینستاگرام از روز گذشته اقدام به مسدود کردن صفحات منتسب به برخی فرماندهان ارشد نظامی و شخصیت های سیاسی جمهوری اسلامی ایران کرده است.

 

صفحه اینستاگرامی محسن رضایی مسدود شد

شبکه اجتماعی اینستاگرام، در ادامه اقدامات خود علیه صفحات فرماندهان سپاه و تابعیت از اقدام آمریکا علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صفحه سردار محسن رضایی را نیز مسدود کرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، از صبح امروز و پس از اعلام رسمی قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی از سوی دولت آمریکا، اینستاگرام اقدام به مسدود کردن حساب کاربری تعدادی از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله سردار قاسم سلیمانی، سردار عزیز جعفری و سردار کمالی کرد.

 

صفحه اینستاگرام منتسب به رئیس پلیس راهور ناجا مسدود شد

صفحه اینستاگرام منتسب به سردار سید کمال هادیان‌فر رئیس پلیس راهور ناجا هم مانند دیگر فرماندهان نظامی ایران از سوی اینستاگرام مسدود شد.

به گزارش خبرنگار مهر، با قرار گرفتن سپاه در لیست گروه‌های تروریستی آمریکا اینستاگرام اقدام به مسدود کردن صفحات فرماندهان نظامی ایران کرد.

تا به حال صفحات اینستاگرام سردار سلیمانی، سردار کمالی، سرلشکر جعفری، سردار سلامی، سرلشکر باقری و سردار قالیباف توسط اینستاگرام بسته شدند.

دقایقی قبل صفحه اینستاگرامی منتسب به سردار سید کمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا هم مانند دیگر فرماندهان نظامی ایران از سوی اینستاگرام مسدود شد.

 

حساب کاربری سردار عظیمی‌فر در اینستاگرام مسدود شد

صفحه رسمی عظیمی‌فر سردار کهگیلویه و بویراحمدی توسط اینستاگرام مسدود شد.

به گزارش فارس، در ادامه مسدودسازی حساب‌های کاربری منتسب به فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط شبکه اجتماعی اینستاگرام، صفحه رسمی «جواد عظیمی‌فر»، سردار کهگیلویه و بویراحمدی توسط این شبکه اجتماعی مسدود شد.

گفتنی است؛ صبح امروز اینستاگرام صفحه «سردار عظیمی فر» را نیز مسدود کرد این مسدودسازی پس از عملیاتی شدن اقدام آمریکا بر ضد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شده است.

سردار عظیمی‌فر از فرماندهان هشت سال دفاع مقدس است که مدیریت‌های مهمی از جمله مسؤول انسداد مرزهای کشور و معاون مهندسی رزمی نیروی زمینی سپاه را در کارنامه دارد.

بزرگترین افتخار این سردار کهگیلویه و بویراحمدی دریافت نشان درجه یک نصر از دستان مبارک مقام معظم رهبری است سرداری که به مسیح مرزهای ایران معروف است.

 

واکنش سردار کمالی به انسداد صفحه اینستاگرام منتسب به وی

رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح با تاکید بر این مطلب که «ما یک پاسداریم»، گفت: اینستاگرام با انسداد این صفحات نشان داد که در خدمت صهیونیسم و استکبار جهانی است.

به گزارش خبرگزاری مهر، اینستاگرام، اکانت سردار کمالی رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح را مسدود کرد.

از دیروز چندین صفحه اینستاگرامی مربوط به سپاه پاسداران مسدود شده و پس از مسدودسازی صفحه اینستاگرامی سردار سلیمانی، صفحه اینستاگرام سردار کمالی نیز مسدود شد.

سردار موسی کمالی رئیس اداره سرمایه انسانی سرباز ستادکل نیروهای مسلح با تأیید خبر انسداد صفحه اینستاگرام با تاکید بر این مطلب که «ما یک پاسداریم» اظهار داشت: معلوم شد که اینستاگرام و تلگرام در خدمت صهیونیسم است؛ این یک نوع مبارزه است و ان‌شاءالله این مبارزه را تا سرنگونی استکبار جهانی و صهیونیسم و برگزاری نماز جماعت در مسجدالاقصی ادامه خواهیم داد.

وی درخصوص جزئیات مطالبی که در صفحه اینستاگرامی منتسب به ایشان منتشر می‌شد، گفت: ترویج ارزش‌های اسلامی، پرداختن به موضوعات تخصصی و ارتباط با سربازان و خانواده‌های آنها از جمله مطالبی بود که در این صفحه اینستا منتشر می‌شد.

سردار کمالی تاکید کرد: در این صفحه هیچ مطلبی در ارتباط با خشونت مطرح نشده بود.

صفحه رسمی اینستاگرام سرلشکر سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در اینستاگرام از دسترس خارج شد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، صفحه رسمی اینستاگرام سردار سرلشکر پاسدار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط اینستاگرام بسته شد. بر اساس اطلاعات منتشر شده تا اطلاع ثانوی صفحه جدیدی در اینستاگرام راه‌اندازی نخواهد شد.

این اولین بار نیست که صفحه رسمی سردار سلیمانی در اینستاگرام با بیش از  ۸۰۰ هزار دنبال‌کننده مسدود می‌شود، پیش از این هم اینستاگرام این صفحه را ۵ بار از دسترس خارج کرده بود.

نظرسنجی گروه افکارسنجی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات نشان می دهد که حدود نیمی از ارتباط کاربران شبکه‌های اجتماعی با دوستان و آشنایان با استفاده از اینستاگرام انجام می شود.

به گزارش پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، این نظرسنجی که بهمن 1397 در کل کشور در خصوص عضویت در شبکه‌های اجتماعی و به صورت تلفنی انجام شده، نشان می ‌دهد، بیش از نیمی از پاسخگویان (54.1 درصد) ارتباط با دوستان و آشنایان را از موارد استفاده از اینستاگرام عنوان کرده‌اند. بعد از آن، تماشای کلیپ‌ها (40.9 درصد)، پیگیری اخبار ( 31.2 درصد)، از دیگر موارد استفاده اینستاگرام مطرح شده است.
بر اساس این نظرسنجی، تلگرام با 60.3 درصد، در صدر و پس از آن اینستاگرام با 39.3 درصد و واتس‌اپ با 27.8 درصد بیشترین میزان عضویت در میان پاسخگویان را به خود اختصاص داده‌اند. در بین پیام‌رسان‌های داخلی نیز عضویت در پیام­‌رسان سروش 7.7 درصد بوده است.
بر اساس نتایج آخرین نظرسنجی گروه افکارسنجی، همچنین 43.2 درصد از پاسخگویان گفته‌ اند صفحه هنرمندان (بازیگران و خواننده‌­ها) را در اینستاگرام دنبال می کنند. دنبال کردن صفحه اینستاگرام ورزشکاران با حدود 23 درصد، شخصیت‌های علمی با 11.3 درصد، در رده­ های بعدی پیگیری پاسخگویان قرار دارد.
در خصوص جذابیت دیگر قابلیت های اینستاگرام؛ استوری گذاشتن با 33.7 درصد، لایک کردن و کامنت گذاشتن زیر پست دیگران (32.4 درصد) و به اشتراک گذاشتن عکس، فیلم یا متن (پست گذاشتن) با 30.8 درصد از جمله سه قابلیت جذاب و پرطرفدار اینستاگرام در بین پاسخگویان است.
همچنین اکثریت پاسخگویان (75.3درصد) گفته‌ اند صفحه شخصی اینستاگرام شان محدودیت دارد. در مقابل 34.7 درصد صفحه ‌شان در اینستاگرام عمومی است.
64.4 درصد پاسخگویانی نیز که عضو اینستاگرام هستند پست هایی که در صفحه شخصی اینستاگرام خود می گذارند با موضوع عکس و رویدادهای شخصی و خانوادگی است.
برپایه نظرسنجی گروه افکارسنجی پژوهشگاه، شهروندان ایرانی برای پیگیری اخبار (شامل ورزشی، حوادث، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و بین‌الملل) بیشتر به رادیو و تلویزیون ایران مراجعه می‌کنند، و بعد از آن شبکه‌های اجتماعی به عنوان منبع کسب خبر قرار دارند. اخبار اقتصادی (40.4درصد) و اخبار سیاسی (39.4 درصد) نیز مهم‌ترین موضوعات خبری نزد افکار عمومی ایرانیان در شرایط کنونی است.

جدیدترین مشکل اینستاگرام قابل نمایش بودن «استوری»های کاربران دارای حساب خصوصی برای همه افراد است.

به گزارش فارس به نقل از دیلی‌میل، جدیدترین مشکل اینستاگرام قابل نمایش بودن «استوری»های کاربران دارای حساب خصوصی برای همه افراد است. 

این اشکال جدید منجر به این می‌شود، «استوری»های کاربران خصوصی برای کسانی که آنها را دنبال نمی‌کنند نیز قابل رؤیت باشد و تفاوتی با یک اکانت عمومی نداشته باشد. 

اینستاگرام که این مشکل را تأیید کرده گفته است، روز گذشته به تاریخ دوازدهم آوریل در عرض چندین ساعت توانسته نقص پیش آمده را برطرف کند. 

در حال حاضر کاربران اینستاگرام معترض به اختلالات گسترده این شبکه اجتماعی هستند و تأکید کرده‌اند که این مشکل بارها تکرار شده و آنها متوجه دیدن «استوری» خود توسط افراد ناشناس شده‌اند و این در حالیست که حساب کاربری آنها خصوصی است. 

یکی از افرادی که دچار این مشکل شده بود، با اشتراک گذاری این موضوع در توییتر دریافت، بسیاری از کاربران دیگر نیز در چند روز گذشته دچار این مشکل شده‌اند.

با توجه به 500 میلیون نفری که هر روز از بخش «استوری» اینستاگرام استفاده می‌کنند، این اشکال باعث نگرانی‌های امنیتی کاربران شده است.

اختلال جدید اینستاگرام یک رسوایی جدید به رسوایی‌های اخیر  اینستاگرام و فیس‌بوک در نقض حفظ حریم خصوصی کاربران اضافه کرد.

اینستاگرام از این پس به پست هایی که محتوای نامناسب، خشن و هرزنگاری دارند، اجازه انتشار وسیع نمی دهد و در نتیجه کاربران کمتری می توانند آنها را مشاهده کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از تک کرانچ، در اینستاگرام گاهی اوقات مطالب نامناسبی منتشر می‌شود و به نظر می‌رسد این شبکه اجتماعی از امروز به بعد این مطالب را برای کاربران کمتری نمایش می‌دهد.

در همین راستا اینستاگرام اعلام کرده است از گسترش انتشار پست‌هایی که نامناسب هستند اما خلاف قوانین ما نیستند، جلوگیری می‌کند.

این بدان معناست که پستی حاوی خشونت یا آزار نباشد اما از نظر اینستاگرام، هرزنگاری، خشن، اهانت‌آمیز، آزار دهنده یا در کل نامناسب باشد، برای کاربران کمتری نمایش داده می‌شود.

همچنین این نوع محتوا احتمالاً در بخش جستجو (Explore) یا صفحات هشتگ نیز ظاهر نمی‌شود. این روند توانایی تولید کنندگان مطالب برای جذب فالوئر جدید را به شدت می‌کاهد.

به هر حال این خبر بخشی از بیانیه‌های مختلف «یکپارچه سازی» خانواده اپلیکیشن هایفیس‌بوک است که در یک برنامه خبری اعلام شد.

«ویل روبین» مدیر محصولات اینستاگرام برای Discovery در این باره می‌گوید: ما از یادگیری ماشینی برای تعیین نامناسب بودن پست‌های انتشار یافته استفاده می‌کنیم