ITanalyze

میثم لطفی - اینستاگرام محبوب‌ترین شبکه اجتماعی تصویری در جهان محسوب می‌شود و از آنجایی که یکی از زیرمجموعه‌های فیس‌بوک است، سیاست‌هایی را پیش می‌برد تا همچنان بر تعداد مخاطبان خود بیفزاید. این روزها که مدت کوتاهی تا پایان سال 2015 میلادی باقی مانده است، فهرست محبوب‌ترین هشتگ‌ها در اینستاگرام مشخص شده است تا کاربران این شبکه اجتماعی بدانند در یک سال گذشته چه مباحثی بیشتر مورد توجه آنها قرار گرفته است.

اینستاگرام در جدیدترین بیانیه خود اعلام کرد #Love محبوب‌ترین هشتگی بوده است که طی یک سال گذشته توسط کاربران آن مورد استفاده قرار گرفته است و به عبارت دیگر، اینستاگرامی‌ها در سال 2015 این عبارت را بیشتر از دیگر کلمات مورد خطاب قرار داده‌اند. البته با این اتفاق #Love برای سومین سال متوالی عنوان محبوب‌ترین و پرمخاطب‌ترین هشتگ در اینستاگرام را به دست می‌آورد.

هشتگ عاشقانه

دیوید شووِن، از مدیران ارشد اینستاگرام هفته گذشته یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد و زمانی که می‌خواست روی صحنه حاضر شود، در پشت سر او تصویر قلب نمایان شد. او طی سخنرانی خود توضیح داد مردم جهان #Love را بیشتر از دیگر کلمات و عبارت‌ها مورد استفاده قرار داده‌اند و این مساله نشان می‌دهد برای کاربران جهانی کیفیت زندگی ارزش و اهمیت زیادی پیدا کرده است. اعضای اینستاگرام در گروه‌های سنی مختلف، با مشاغل متنوع و جنسیت‌های متفاوت طی یک سال گذشته از این شبکه اجتماعی استفاده کردند. بیشترین عکس و ویدیو که توسط این افراد به‌‌اشتراک گذاشته شده، با موضوع عشق بوده است و آنها برای آنکه محتوای خود را برچسب‌گذاری کنند، از عبارت #Love برای آن استفاده کرده‌اند. این عبارت نه‌تنها عشق میان انسان‌ها را بیان کرده است، بلکه در زمینه عشق انسان به محیط زیست، فرزند، مدرسه، سال نو، طبیعت، دستگاه‌های الکترونیکی جدید و ... مورد استفاده قرار گرفته است. طی یک سال گذشته کاربران با این هشتگ نشان دادند به چه مواردی علاقه فراوان داشته‌اند.

البته هشتگ عشق فقط در اینستاگرام محبوب نبوده است. شبکه اجتماعی توییتر هنوز گزارش مربوط به سال 2015 میلادی را منتشر نکرده، ولی آن طور که پایان تابستان امسال از سوی توییتر اعلام شد، #LoveWins تا آن زمان بیشترین محبوبیت را داشته است و به‌عبارت دیگر توییتری‌ها بیشتر از دیگر موارد این هشتگ را مورد استفاده قرار داده‌اند.

هفته گذشته شرکت مایکروسافت هم گزارش مربوط به پرمخاطب‌ترین کلیدواژه در موتور جست‌وجوی اینترنتی Bing را منتشر کرد. این شرکت اعلام کرد طی یک سال گذشته کلیدواژه مربوط به حملات تروریستی پارسی بیش از دیگر عبارت‌ها در Bing جست‌وجو شده‌اند و پس از آن‌هم به ترتیب بحران پناهندگان در اروپا و زمین‌لرزه نپال بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. در رتبه‌های بعدی فهرست محبوب‌ترین کلیدواژه‌ها برای جست‌وجو در سایت Bing همچنین گفته شد که سقوط هواپیمای GermanWings در کوه‌های آلپ، خشکسالی در کالیفرنیا و هک شدن آشلی مادیسون محبوبیت زیادی در میان همه کلیدواژه‌ها داشته‌اند.

به هر حال با همه این توضیحات، اینستاگرام در بیانیه خود اظهار کرد برای سومین سال متوالی مردم نشان دادند عشق و علاقه به موارد مختلف چقدر برای آنها اهمیت دارد و با وجود تغییرات در نحوه زندگی، هنوز هم مسایل کیفی مورد توجه آنها قرار می‌گیرد.

محبوب‌ترین هشتگ‌ها

رنگ خاص، کتاب جدید، اتومبیل پیشرفته، گوشی هوشمند، اعضای خانواده، انتخابات سیاسی یا .... طی یک سال گذشته موجب شد مردم جهان ترغیب شوند بیشترین مطالب خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام را با برچسب «عشق» علامت‌گذاری کنند. این مساله برای کارشناسان، مراکز بازاریابی و مدیران شبکه‌های اجتماعی اهمیت زیادی داشت تا مشخص شود سمت و سوی تفکرات مردم در دنیای مجازی به چه صورت است. به هر حال مشخص شد «عشق» مهم‌ترین چیزی است که کاربران جهان در شبکه اجتماعی اینستاگرام دنبال می‌کنند.

پس از این مورد دیگر عبارت‌ها شامل #SquadGoals، #ForeverOnHoliday و #EatClean در رتبه‌های بعدی بیشترین محبوبیت را داشتند و البته هشتگ‌های #InstaGood و پس از آن هم #TBT، #Cute، #Beautiful و #Happy، 10 عبارت محبوب سال 2015 میلادی برای برچسب‌گذاری مطالب اینستاگرام را تشکیل دادند.

اینستاگرام به مناسبت انتخاب «عشق» برای سومین سال متوالی به‌عنوان محبوب‌ترین برچسب، هشتگ #InteractiveGrams را برای کاربران خود راه‌اندازی کرد تا با نوشتن آن بتوانند یک تصویر متحرک کوتاه با علامت قلب را در اختیار بگیرند و اگر کاربران دو بار روی آن کلیک کنند، تصویر مربوطه به صورت مستقیم روی صفحه آنها منتشر شود.

نام‌های اینستاگرامی

شبکه اجتماعی اینستاگرام اکتبر 2010 راه‌اندازی شد و دو سال بعد فیس‌بوک آن را به قیمت یک میلیارد دلار خرید. این تاریخ زمان تحول بزرگ در اینستاگرام بود. چندی پیش گفته شد اینستاگرام ماهانه 400 میلیون کاربر فعال دارد و در هر روز بیش از 75 میلیون نفر از مردم جهان وارد صفحه اختصاصی خود در این شبکه اجتماعی می‌شوند. به‌طور کلی 20 درصد کاربران اینترنتی جهان عضو اینستاگرام هستند و این‌طور که گفته می‌شود، 51 درصد مشترکان آن را مرد و 49 درصد را زن تشکیل می‌دهند. طبق آمارها 14 درصد کاربران حین رانندگی سراغ اینستاگرام می‌روند و 90 درصد کاربران این شبکه اجتماعی را افرادی تشکیل می‌دهند که سن آنها کمتر از 35 سال است.

این آمار و ارقام نشان می‌دهد که اینستاگرام نزد مردم جهان محبوبیت زیادی دارد و همین مساله موجب شده حتی نامگذاری نوزادانی که در سال 2015 متولد شدند هم از این شبکه اجتماعی تاثیر بپذیرد. مرکز BabyCenter در آمریکا بر اساس آخرین گزارش خود اعلام کرد که نام‌گذاری سنتی در این کشور کمتر رواج دارد و در سال 2015 نام‌های جدید برای نوزادان آمریکایی در نظر گرفته شده است.

امسال بسیاری از والدین آمریکایی ترجیح دادند نام فیلترهای اینستاگرام از جمله Ludwig، Reyes، Juno و Valencia را روی کودکان خود بگذارند. این مرکز اعلام کرد طی سال جاری میلادی در مجموع 340 هزار نوزاد آمریکایی با نام‌های مرتبط با اینستاگرام ثبت شدند و این مساله نشان داد که شبکه اجتماعی مذکور تا چه اندازه توانسته است روی زندگی شخصی افراد هم تاثیر بگذارد.

امسال میزان انتخاب نام Juno که یکی از فیلترهای اینستاگرام محسوب می‌شود نسبت به سال 2014 میلادی رشد 116 درصدی را تجربه کرده و این در حالی است که نام Valencia هم 38 درصد بیشتر از سال قبل انتخاب شده است. شایان ذکر است سال گذشته اینستاگرام تاثیر قابل ملاحظه‌ای را در روند نام‌گذاری نوزادان آمریکایی بر جا نگذاشته بود و بر این اساس سوفیا و اِما مهم‌ترین نام‌ها در این کشور بودند. برای نام نوزادان پسر نیز سال گذشته جکسون بیشترین محبوبیت را داشت.

از میان 10 نام برتری که امسال برای نوزادان آمریکایی در نظر گرفته شده، پنج نام اول از روی فیلترهای اینستاگرام انتخاب شده است. فهرست این نام‌ها به ترتیب به قرار زیر است: Juno، Ludwig، Valencia، Amaro، Reyes، Jackson، Willow، Emma، Aiden و Sophia.

محبوب‌ترین عکس‌ها

اینستاگرام بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی تصویری در جهان محسوب می‌شود و بیشتر کاربرانی که در آن عضو هستند، عکس یا ویدیوهای شش ثانیه‌ای را با یکدیگر به‌اشتراک می‌گذارند. بر این اساس در اینستاگرام کمتر روی متن و نوشتار تاکید شده است و کاربران می‌کوشند به صورت تصویری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. همین مساله موجب شد اینستاگرام برای سال 2015 میلادی فهرست محبوب‌ترین عکس‌ها که بیشترین لایک‌ها را داشته‌اند، منتشر کند. هر کدام از این عکس‌ها بیشتر از دو میلیون لایک داشته‌اند و در مجموع مشخص شد ساکنان کشور اسلوونی بیشتر از دیگر کاربران تمایل دارند عکس‌های اینستاگرام را لایک کنند.

فهرست 10 عکس برتر در اینستاگرام که مربوط به مشهورترین افراد جهان بود، برای سال 2015 چندان هم قابل پیش‌بینی نبود و در آن تغییرات محسوسی نسبت به سال قبل صورت گرفت. در این فهرست برخی افراد توانستند چند رتبه را در اختیار بگیرند و بعضی دیگر از افراد هم که عکس آنها سال گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته بود، نتوانستند میان 10 عکس محبوب اینستاگرام خود را معرفی کنند.

آنچه از بررسی محبوب‌ترین عکس اینستاگرام طی سه سال گذشته به دست آمد، این بود که کاربران جهانی این شبکه اجتماعی تمایل زیادی به گربه دارند و در هر سه سال عکسی را بیشتر لایک کرده‌اند که گربه هم در آن حضور داشته است. بر این اساس اگرچه شخصیت محبوب‌ترین فرد در اینستاگرام طی سه سال گذشته عوض شده است،‌ ولی در هر سه عکس برتر گربه دیده می‌شود.

در فهرست سال 2015 بسیاری از افراد که از قبل پیش‌بینی می‌شد عکس آنها در فهرست 10 نفر اول باشد غایب بودند که از جمله آنها می‌توان به بزرگان عرصه سیاسی جهان اشاره کرد. در این زمینه چون انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نزدیک است و این روزها اخبار فراوان در مورد کاندیداهای بعدی منتشر می‌شود، کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند یکی از 10 عکس محبوب در اینستاگرام مربوط به هیلاری کلینتون، یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری آمریکا باشد که البته این اتفاق نیفتاد.

نکته دیگر این بود که در سال 2015 میلادی بسیاری از خوانندگان مطرح جهان موفق شدند نام خود را وارد فهرست پرفروش‌ترین آلبوم‌های سال کنند. این افراد طی یک سال گذشته محبوبیت زیادی در میان مردم داشتند و به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود در فهرست محبوب‌ترین عکس‌های اینستاگرام نام آنها دیده شود. با این وجود تعداد زیادی از این افراد نتوانستند نام خود را وارد فهرست 10 عکس برتر اینستاگرام کنند. به هر حال، فهرست 10 عکس برتر اینستاگرام که طی سال 2015 میلادی بیشترین لایک را داشتند، طبق معمول از چهره‌ها و خواننده‌های امریکایی اعلام شدند.(منبع:عصرارتباط)

علی نعمتی - این روزها و همزمان با گسترش دامنه نفوذ فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شاهد انتشار حجم بالایی از اخبار و اطلاعات در جامعه هستیم، که اگر به واقع نگوییم صد درصد اخبار، اما با اطمینان می‌توان گفت که قالب این مطالب از واقعیت به دور است.

در این میان حجم بالایی از این اخبار و اطلاعات مربوط به شایعاتی در رابطه با چهره‌ها و اخبار مختلف سیاسی، فرهنگی و ورزشی است که به سرعت در فضای مجازی گسترش می‌یابد.

در گذشته چهره‌ها و مسوولان توجهی به این شایعات نداشتند، اما با گسترش بالای دامنه نفوذ شبکه‌های اجتماعی و تاثیر بالایی که اکنون این شایعات بر افکار عمومی جامعه دارد شاهد واکنش‌ها و تکذیب‌های روزانه فراوانی از سوی شخصیت‌ها و ارگان‌های مختلف در رابطه با شایعات فضای مجازی هستیم. به نحوی که این روزها بخش قابل توجهی از انرژی و زمان برنامه‌های خبری تلویزیون و رسانه‌ها، به پیگیری و تکذیب شایعات منتشره در این فضا اختصاص یافته است.

از سوی دیگر افزایش حجم شایعات و بالا گرفتن حساسیت‌های اجتماعی، باعث شده که پلیس فتا دست به پیگیری و برخورد با عاملان این شایعات بزند. اما واقعا علت بروز اخبار دروغ و شایعات چیست؟

شایعه چیست؟

شایعه موضوعی جدید نیست، اگر نگوییم شایعه قدمتی به درازای وجود بشریت دارد اما با اطمینان می‌توان گفت که عمری به بلندای تاریخ نگاشته شده دارد.

بنا به گفته یک استاد ارتباطات، شایعه یک پدیده اجتماعی است که به طرز غیر رسمی (معمولاً دهان به دهان ) منتقل می‌شود و به موضوعی مربوط می‌شود که تحقیق در صحت و سقم آن مشکل است. شایعه اصولا شامل اطلاعاتی می‌شود که برای مردم اهمیت دارد.

باید به این نکته توجه داشت که این روزها بشر بیش از هر وقت دیگر نیازمند خبر است و دسترسی سریع به آخرین اخبار به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده است، به هیمن جهت شایعه در موقعیت‌هایی رواج می‌یابد که مردم مشتاق خبر باشند ولی نتوانند آن را از منابع موثق و درست دریافت کنند. هرگاه افراد مشتاق خبرگیری درباره قضیه‌ای باشند، به هر نوع اطلاعاتی در این باره متوسل می‌شوند و سپس آن اطلاعات را در میان خودشان پراکنده می‌سازند.

از نظر جامعه‌ شناسی، پدیده شایعه فرایندی است که از طریق آن، اخباری پخش می‌شود بدون آنکه از مجاری رسمی انتشار خبر گذشته باشد.

شایعه می‌تواند از یک اطلاع نادرست منشا بگیرد یا آنکه منبع آن اطلاعی درست ولی اغراق آمیز و درهم باشد. به این ترتیب از فردی به فرد دیگر و از گروهی به گروه دیگر منتقل می‌شود، بدون آنکه منشا آن مشخص یا دلایل قطعی درباره صحت آن وجود داشته باشد.

اندیشمندان ارتباطات می‌گویند شایعه محصول دو عامل علاقه مردم به موضوع ( اهمیت داشتن شایعه هم برای گوینده و هم برای شنونده ) و میزان ابهام موجود در موضوع (احتمال وجود و یا چند تعبیر از یک موضوع) است.

به طور مثال و اخیرا کنجکاوی مردم در رابطه با حضور پررنگ‌تر پلیس در سطح شهر و عدم اطلاع رسانی سریع و گسترده در رابطه با مانور ضدتروریستی نیروی انتظامی در روزهای نخست، باعث شد که برخی از این کنجکاوی و ابهام موجود استفاده کرده و شایعاتی در رابطه با اقدامات تروریستی و خرابکارانه در سطح شهر منتشر کنند.

با این توضیحات اما هدف از ایجاد شایعات چیست و چه اشخاص یا گروه‌هایی از ایجاد شایعه بهره‌ می‌برند؟

انواع شایعه و علل ایجاد آن چیست؟

شایعه سازی منحصر به قوم، جامعه یا یک کشور خاصی نیست و در هر نقطه‌ای از دنیا امکان بروز آن وجود دارد. علت ایجاد آن هم همیشه عمدی نیست بلکه در بسیاری از موارد به دلیل عدم توجه و دقت در صحت خبر و یا عدم انتقال صحیح و کامل، یک موضوع دچار تحریف و تغییر می‌شود و یا به قولی یک کلاغ چهل کلاغ می‌شود.

علاوه بر شایعات غیر عمدی ما همواره از گذشته‌های دور شاهد ایجاد شایعات مختلف با هدف‌های گوناگون خصوصا در جنگ‌ها بوده‌ایم، که به صورت دهان به دهان گسترش می‌یافت و نقش مهمی در مبادلات قدرت داشته است. به طور مثال شایعه پراکنی ابن زیاد در رابطه با حضور لشکر شام در اطراف کوفه در زمانی که مسلم‌ بن عقیل در کوفه حضور داشت که در نتیجه باعث گریز تقریبا تمام لشکر مسلم‌ بن عقیل شد.

اما حالا و به واسته گسترش ابزارهای ارتباطی، اوضاع و سرعت انتقال شایعات به کلی نسبت به گذشته متفاوت شده است. امروزه با گسترش نفوذ شبکه‌های اجتماعی در جامعه، سرعت انتقال اخبار و تاثیر آن بر اذهان عمومی‌ بسیار بیشتر است، به صورتی که یک شایعه فریبنده می‌تواند در یک روز در کل کشور منتشر شود، به همین دلیل این روزها صحت و دقت اطلاعات منتشر شده توسط افراد در فضای مجازی از اهمیت بالایی برخوردار شده است.

متاسفانه نپرداختن رسانه‌‌ها به برخی از موضوعات و عدم انتقال سریع اخبار، باعث شده فضایی خالی در افکار عمومی جامعه شکل گیرد که جا را برای ایجاد و انتقال سریع شایعات باز کرده است. از سوی دیگر وجود هویت‌های جعلی و ناشناس در بسیاری از شبهه رسانه‌ها، صفحات و اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی و علاقه عمومی جامعه به حضوری فعال و پررنگ در فضای مجازی باعث شده که بسیاری از افراد با سهوا یا عمدا و بدون توجه به صحت و راستی شایعات، تنها به صورت یک کانال ارتباطی برای گسترش بیشتر اخبار در جامعه عمل کنند.

به گفته یک آسیب شناس اجتماعی سرخوردگی‌ها، حقارت‌ها، مطالبات، اهداف، آرمان‌ها و تخیلات فرد در شایعه‌سازی اصلی حائز اهمیت است که در مطالعات جامعه شناختی و روانشناختی باید به آن توجه شود. از طرفی دیگر باید به انتظارات حاکم بر جامعه نیز توجه داشت و می‌توان گفت در پاره‌ای از مواقع شایعه با محوریت نیاز و مطالبات فرد یا گروهی مطرح می شود.

به عنوان مثال انتظار و مطالبه بخشی از جامعه، جذب یا انتقال یک مربی یا بازیکن به یک باشگاه ورزشی است و شایعات مطروحه بر مبنای تحقق این موضوع شکل می‌گیرد اما در مقام عمل چنین امری  میسر نمی‌شود و پس از مدتی تکذیب می شود.

اهداف ایجاد شایعه

ایجاد شایعات هدف‌های مختلفی دارد که از مهمترین آنها می‌توان به شایعاتی که با هدف تبلیغ (همانند شیوه تبلیغ شرکت آیفون)، شایعات سیاسی (چون آنچه در زمان گفتگوهای ایران و 5+1 شاهد بودیم)، تخریب رقبا (شایعات مربوط به جنگ سرد)،  تشویش اذهان عمومی (مانند اخبار دروغ در رابطه با شهادت فرماندهان ایرانی در منطقه و حملات تروریستی) و اخیرا به دلیل گدایی مالی، ترحم، کلیک و توجه ایجاد می‌شود، اشاره کرد.

شایعه سازی با هدف تبلیغات

در این خصوص می‌توان به شیوه تبلیغاتی شرکت اپل اشاره کرد که به صورت بسیار حرفه‌ای و هنرمندانه با مخفی‌کاری و انتشار غیر مستقیم اخبار غیر واقعی چون "شایعه فروش کلیه یک فرد چینی برای خرید آیفون" یا شایعه " فروش تمام زندگی برای خرید یک گوشی در چین" و غیره سعی در مهم جلوه دادن محصولات و جذب مشتری دارد. این شرکت به نحوی زیرکانه با ایجاد شایعاتی دروغین سعی در جلب توجه دارد و این شیوه را به عنوان متدی برای پیشرفت در پیش گرفته است.

شایعه سازی با هدف سیاسی

یکی از رایج‌ترین نمونه‌های شایعه پراکنی با اهداف سیاسی است که از گذشته شاهد آن بوده‌ایم. به عنوان نمونه این روزها تنها با جستجویی می‌توان انبوهی از اخبار بعضا فاقد پشتوانه و نادرست در خصوص جناح‌ها و شخصیت‌های سیاسی بر علیه یکدیگر یافت.

گاهی نیز شایعه‌سازی سیاسی تنها با هدف محک‌زنی بازخورد‌ها و عکس‌العمل‌های مسوولان و مردم در رابطه با موضوعی خاص، طراحی و تنظیم می‌شود، مانند آنچه در رابطه با واکنش مردم به حضور برخی برندها در کشور مشاهده کردیم.

یا در نمونه‌ای دیگر در مذاکرات گروه های1+5 به دفعات شاهد انتشار برخی از شایعات در رسانه‌های جمعی کشورهای غربی بودیم. یکی از دلایل انتشار هدفمند این اخبار، سنجش افکار عمومی داخلی و مجاب کردن مسوولان ایران به واکنش بود تا در سایه چنین اقداماتی تحلیل لازم را از سخنان مقامات ایران به دست آورده و بر اساس آن پیش‌بینی‌های مقتضی را در چانه زنی‌های دیپلماتیک مدنظر قرار دهند.

شایعه سازی با هدف تخریب رقبا

در این مورد نیز می‌توان به شیوه تبلیغاتی کشورهای آمریکا و شوروی سابق در موضوع جنگ سر اشاره کرد که هرکدام به تلاش برای برتر نشان دادن و تخریب چهره رقیب پرداختند و یا انتشار اخباری در رابطه با مضر بودن محصولات شرکتی فعال در عرصه لبنیات که باعث کاهش حجم فروش و رشد رقبای شرکت مذکور در سطح کشور شد.

شایعه سازی با هدف ایجاد تنش

در این خصوص می‌توان به شیوه‌های جنگ نرم کنونی اشاره کرد که دشمنان کشور با انتشار اخبار غیر واقعی چون خبر شهادت برخی از مسوولان، یا حمله تروریستی در متروی حقانی و گروگان‌گیری در پاساژی در پایتخت سعی در ناامن نشان دادن کشور دارند که اکثرا با هدف‌های خاص و از خارج از کشور ایجاد و منتشر شده‌اند.

شایعه سازی با هدف گدایی

اما یکی دیگر از شایع‌ترین نوع شایعات در فضای مجازی کشورمان، تلاش غیر واقعی و کاذب برای گدایی است. این گدایی نیز شامل اقسام مختلفی از گدایی کلیک با هدف افزایش بیننده یک سایت یا صفحه، گدایی ترحم و توجه با هدف کاستن از تنهایی و گدایی پولی که عمدتا با انتشار اخبار دروغ از مشکلات فقر و سلامت منتشر می‌شود و ناشر در تلاش برای کلاهبرداری و خالی کردن جیب مخاطبان است.

چگونه در دام شایعات نیفتیم؟

واقعیت آن که امروزه حضور و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی به عنوان یک امر عادی در جامعه بدل شده و اکثریت قریب به اتفاق جوانان و نوجوانان جامعه در‌ چنین شبکه‌هایی حضور دارند. به این ترتیب سطح مطالعه نشریات و مشاهده شبکه‌های تلویزیونی در سایه این شبکه‌ها نیز به شدت کاهش یافته است.

در این شرایط، نقش اطلاع رسانی اصولی و به موقع رسانه‌های داخلی بسیار حائز اهمیت‌ است. به صورتی که هرچه اقبال و اعتماد مردم به اخبار و اطلاع رسانی صحیح و به موقع رسانه‌های داخلی و جمعی بیشتر شود و بتوانند به راحتی صحت اخبار را بررسی کنند، به همان میزان ضریب شکست شایعه سازان و شایعه پراکنان افزایش خواهد یافت.

در نهایت این که فارغ از هدایت داخلی و یا خارجی شایعات که با اهداف مختلف رواج می‌یابد، محکم‌ترین سد و مانع برای جلوگیری از پیشرفت شایعات ما، یعنی کاربران شبکه‌های اجتماعی هستیم.

به هر حال ما شبکه‌وندان بخش عظیم و مهم دنیای مجازی امروز را شکل داده و می‌توانیم در کاهش یا افزایش آلودگی‌های این محیط نقش به سزایی داشته باشیم. از این رو به جاست با توجه به رواج گسترده شایعات در فضای مجازی، علاوه‌ بر آنکه در صحت برخی به ظاهر اخبار تردید کرده و می‌بایست از منابع معتبر به تحقیق پرداخت، بی‌تردید باید از انتشار آن قبل از اطمینان خودداری کرد.

کما این که در روزهای اخیر خبر رواج ویروس آنفولانزا در کشور و مرگ تعدادی از هموطنان در حالی در شبکه‌های اجتماعی با اخبار راست و دروغ در هم آمیخته شده و در حال گسترش است که به گفته وزیر بهداشت این تعداد مرگ و میر همه ساله رخ داده و تا کنون شاهد اتفاق غیر عادی نبوده‌ایم.

اما تصور کنید انتشار شایعاتی در این مورد، چه تاثیرات مخربی حداقل بر روحیه و نشاط ما، اعضای خانواده ما، همشهریان ما و در کل هموطنان ما خواهد گذاشت.

پس انتخاب با ماست که در برابر موج شایعات، بی‌توجه به درستی، نادرستی، زشتی، و تبعات آن، همچون جسم بی‌جان و لوله انتقال! که هر چیزی از آن عبور می‌کند، به گسترش این موج پرداخته و یا همچون سدی صاحب هوش و اندیشه، مانع گسترش آن شویم.

تا به حال به این فکر کرده اید که سرنوشت وبلاگ ها و صفحات اجتماعی بعد از درگذشت صاحبانش به کجا می رسد؟ صفحاتی که برخلاف صاحبانشان هنوز جان دارند، لایک و کامنت می خورند اما دیگر هیچگاه به روز نمی شوند.

عطیه همتی: دل کندن از آدم هایی که روزهای زیادی را با آنها سپری کردیم یا خاطرات زیادی از آنها داریم همیشه سخت است. در سالهای اخیر تنها یادگاری آدمها برای بازماندگانشان لباس ها و لوازم شخصی نیست. وبلاگ ها و صفحات اجتماعی حالا بزرگترین یادگاری آدمهای درگذشته هستند که چون ممکن است هیچ کس رمز عبورشان را نداشته باشد، سالهای سال دست نخورده باقی می مانند. به همین بهانه به صفحات اجتماعی چندین چهره سرشناس سرزدیم تا از حال و هوایشان با خبر شویم. صفحاتی که به‌ روز نمی شوند اما همچنان مخاطبان و اطرافیان برایشان کامنت می گذارند. طلب مغفرت می کنند و از احساسات شخصی شان می نویسند.

محسن حاجی حسنی کارگر

محسن حاجی حسنی کارگر قاری قرآن برجسته کشورمان متولد ۱۳۶۷ در مشهد مقدس بود. این قاری جوان توانسته بود در مسابقات قرائت قرآن مالزی مقام اول را از آن خود کند. آقای حاجی حسنی در حج خونین امسال راهی دیار وحی شد و در اثر بی کفایتی و بی مسئولیتی سران سعودی در حادثه دلخراش منا جان خود را از دست داد.

پخش تلاوت قرآن این قاری جوان بعد از درگذشتش دل بسیاری از هموطنانمان را به درد آورد. صفحه اینستاگرام حاجی حسنی به خصوص عکس هایی که در مکه و با لباس احرام از خودش منتشر کرده با گذشته بیش از ۱۲ هفته از شهادتش همچنان مورد استقبال مخاطبان این شبکه مجازی قرار دارد.

بیت الله عباسپور

 قهرمان پرورش اندام کشورمان متولد  بیستم اسفند ۱۳۵۸ در شهر بیجار و ملقب به «بیتو» بود. عباسپور توانست در سال ۲۰۱۳ میلادی  با نام کشور ایران وارد مسابقات مسترالمپیا شد. بعد از آن دچار بیماری نادری به نام واسکولیت شد و درحالی که قرار بود برای بهبود وضعیت درمان به خارج از کشور منتقل شود به دلیل وخامت حال به کما رفت و در نهایت در سوم شهریور ۱۳۹۴ درگذشت.

صفحه اینستاگرام این ورزشکار بعد از درگذشتش توسط خانواده اش به روز می شود و همچنان مخاطبان پای پست های عباسپور کامنت می گذارند و احساساتشان را بیان می کنند.

سیدعلی طباطبایی

بازیگر جوان کشورمان و فرزند سیدکمال طباطبایی از تهیه کنندگان سرشناس سینما و تلویزیون متولد ۱۳۶۲ در تهران بود. اولین فیلم طباطبایی سالادفصل در سال ۱۳۸۳ بود. اما با سریال طنز «باجناق ها» بیشتر شناخته شد و بعدها در سریال «آشپزباشی»، «ترانه مادری»، « قلب یخی» و « بچه های نسبتا بد» بازی کرد. در هشتم شهریورماه امسال به یکباره خبر سکته قلبی این بازیگر در رسانه ها منتشرشد. بعد از انتشار این خبر بلافاصله صفحات جعلی زیادی با عنوان این بازیگر به راه افتادند و عنوان کردند که صفحه آقای بازیگر هک شده و خبر درگذشتش صحت ندارد و با همین امر توانستند بر تعداد فالوئرهایشان اضافه کنند که موجب نارضایتی خانواده این بازیگر شد. اما در گذشت ناگهانی و شوک آور این بازیگر هوادارانش را همچنان پای صفحه مجازی و اصلی اش نشاند تا سیل کامنت ها و ابراز احساسات ها تا هفته ها بعد از این اتفاق دردناک ادامه داشته باشد. با اینکه مدتی است صفحه اصلی علی طباطبایی از دسترس خارج شده، صفحات هواداری زیادی وجود دارد که همچنان در سوگ این حادثه نشسته اند و حتی برایش به طور روزانه دعا و قرآن می خوانند.

حسین معدنی

بازیکن سابق مربی خوش اخلاق و خوش روحیه تیم ملی والیبال کشورمان سال گذشته بعد از تحمل یک دوره سخت بیماری در نهایت ۱۰ مرداد ماه ۱۳۹۳ به دلیل گرفتگی مجرای صفرا درگذشت. صفحه فیسبوک این چهره ورزشی برجسته بعد از درگذشتش مورد استقبال بسیاری از مخاطبان قرار گرفت و رسانه ها با توجه به عکسهای موجود در صفحه اش به وجهه کمتر شناخته شده اش مانند هنر خوشنویسی حسین معدنی پرداختند. صفحه این ورزشکار هنوز کامنت می خورد.

حسین جوادی- میلاد حجت اسلامی

 دوخبرنگار ورزشی روزنامه وطن امروز و تسنیم که برای پوشش مسابقه ال کلاسیکو به اسپانیا رفته بودند هنگام بازگشت در سانحه سقوط هواپیمایی فرانسه جان خود را از دست دادند. درگذشت این دو خبرنگار بعد از درگذشت مهدی نفر خسارت سنگینی را به جامعه خبری ورزشی وارد کرد. صفحه اینستاگرام این دو خبرنگار که به صورت خصوصی بود هنوز توسط دوستان و خانواده شان کامنت می خورد.

روح الله محمودیان 

روح الله محمودیان از فعالان شناخته شده رسانه های کشور، کارشناس شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو کمیته سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی خردادماه سال ۹۱ در جاده مشهد دچارحادثه رانندگی شد و جان خود را از دست داد. اما بعد از گذشت بیش از سه سال از این حادثه دوستان و همکاران محمودیان همچنان به یاد گذشته ها در صفحه مجازی ای وی می نویسند. (منبع:مجله مهر)

نوجوانان زیر 16 سال کشورهای اروپایی تا پایان هفته جاری ممکن است از کاربریِ فیسبوک، اینستاگرام، ایمیل و سایر شبکه‌های اجتماعی منع شوند.

طبق پیشنهاداتی که در اتحادیه اروپا در دست بررسی است، نوجوانان کمتر از 16 سال برای استفاده از فیسبوک، اینستاگرام، اسنپچت و سایر شبکه‌های اجتماعی باید رضایت پدر و مادر خود را داشته باشند.

این پیشنهادها سن قانونی برای وب‌سایت‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات شخصی کاربران را از 13 سال به 16 سال افزایش می‌دهد. طبق این پیشنهادها، نوجوانان اروپایی برای باز کردن حسابی در شبکه‌های اجتماعی، دانلود کردن اپلیکیشن و حتی استفاده از موتورهای جست‌و‌جو باید رضایت والدین خود را داشته باشند.

به گزارش ایسنا از بی‌بی‌سی، در صورتی که این پیشنهادها به تصویب برسند، کشورهای اروپایی دو سال برای اجرایی کردن آن فرصت خواهند داشت.

شبکه‌های اجتماعی نیز ملزم به رعایت قانون خواهند شد و در صورت تخلف از آن، جریمه خواهند شد.

شماری از گروه‌ها چنین اقدامی را محکوم کرده و گفته‌اند که با این کار، نوجوانان از استفاده از اینترنت محروم خواهند شد. این گروه‌ها هشدار می‌دهند که چنین اقدامی باعث خواهد شد تا نوجوانان زیر 16 سال در مورد سن و سال خود دروغ بگویند.

کشورهای اتحادیه اروپا امروز در این باره تصمیم می‌گیرند و در صورتی که در این مورد به توافق برسند، کمیته‌های آزادی‌های مدنی، دادگستری و امور داخلی پارلمان اروپا در مورد آن رای‌گیری می‌کنند و در نهایت پارلمان اروپا آن را در سال جدید به رای می‌گذارد.

شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکا به شدت در حال اقدام علیه چنین پیشنهادهایی هستند.

کمیسیون عالی امنیت مرکز ملی فضای مجازی کشور وضعیت امنیت شبکه ملی اطلاعات و چگونگی اعمال سیاست بر شبکه های اجتماعی را مورد بررسی قرار داد.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی کشور، کمیسیون عالی امنیت مرکز ملی فضای مجازی کشور در پنجاه و سومین جلسه خود با حضور دبیر شورای عالی فضای مجازی به بررسی وضعیت امنیت شبکه ملی اطلاعات و چگونگی اعمال سیاست بر شبکه های اجتماعی در کشور پرداخت.

بنابراین گزارش، اعضای کمیسیون عالی امنیت مرکز ملی فضای مجازی درخصوص چگونگی اعمال سیاست بر شبکه های اجتماعی و فراهم کردن شرایط برای تسهیل فعالیت شبکه های اجتماعی بومی در کشور تاکید کردند.

بر همین اساس مقرر شد تا سیاست ها و چارچوب های کلان در مورد شبکه های اجتماعی تهیه و برای تصویب نهایی به شورای عالی فضای مجازی کشور ارایه شود.

میثم لطفی - داعش و دیگر گروهک‌های تروریستی به‌خوبی می‌دانند شبکه‌های اجتماعی چه توانی دارند و چگونه می‌توانند با تکیه بر این پلتفرم‌های اینترنتی طرح‌های خود را پیش ببرند. شبکه‌های رسانه‌ای به یک اهرم کاربردی برای تروریست‌ها تبدیل شده‌اند تا علاوه بر اشاعه تبلیغات، وحشت را میان مردم رواج دهند و فضای مناطق گوناگون جهان را از طریق دنیای سایبری ناامن کنند. بدیهی به‌نظر می‌رسد پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک و توییتر به واسطه نفوذی که میان مردم جهان دارند، به‌صورت گسترده توسط گروهک‌های تروریستی مورد استفاده قرار گیرند تا محتوای مورد نظر این افراد در جوامع رواج پیدا کند.

این مساله نیز واضح است که شرکت‌های توسعه‌دهنده خدمات اجتماعی اینترنتی تمهیدات مختلفی اندیشیده‌اند و نهایت تلاش خود را انجام می‌دهند تا جلوی فعالیت‌های تروریستی را بگیرند. همین مساله موجب شده تا جو بارتون، یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برای مقابله با فعالیت‌های تروریستی از شبکه‌های اجتماعی کمک بگیرد.

نفوذ تروریست‌ها به شبکه‌های اجتماعی از زمان ظهور القاعده آغاز شد و طولی نکشید که این فضا به یکی از کاربردی‌ترین ابزارهای تروریستی تبدیل شد. در آن زمان القاعده فقط تصاویر ویدیویی خود را روی یوتیوب منتشر می‌کرد. ولی این روزها گروهک‌های تروریستی مراکز تخصصی فناوری تشکیل داده‌اند و به‌صورت کاملا حرفه‌ای این پلتفرم‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند.

تروریست‌های فیس‌بوکی

مشکل اصلی در زمینه شبکه‌های اجتماعی این است که یک قانون کلی برای حضور کاربران عادی و گروهک‌های تروریستی وجود دارد و بر این اساس همه کاربران می‌توانند صفحه اختصاصی در اختیار داشته باشند و به دلخواه خود مطالب مختلف را به‌اشتراک بگذارند. این مساله به گروهک‌های تروریستی آزادی عمل داده تا به‌راحتی بتوانند بر اساس سیاست‌های شخصی خود در این فضاها حاضر شوند و حتی اگر بر حسب محتوایی که منتشر می‌کنند صفحه آنها مسدود شود، به‌راحتی در کوتاه‌ترین زمان صفحه دیگری باز می‌کنند. سیاست یکسان برای همه اعضای شبکه‌های اجتماعی موجب شده تا تروریست‌ها این فضا را برای خود کاربردی ببینند و به‌راحتی فعالیت‌های خود را گسترش دهند. بر اساس این سیاست‌ها اگر محتوای منتشرشده در جریان انتشار خشونت باشد یا دولت‌ها را زیر سوال ببرد، مطلب مربوطه یا صفحه منتشرکننده سانسور می‌شود.

البته شبکه‌های اجتماعی در این زمینه سخت‌گیری زیادی انجام نمی‌دهند، زیرا تبلیغات سیاسی که مورد تنفر یکی از کاربران قرار می‌گیرد، مورد پسند کاربر دیگری است و این مساله موجب شده یک سیاست کلی در این زمینه تعریف شود و کاربران به اندازه کافی آزادی عمل داشته باشند. البته این نکته به آن معنی نیست که توییتر و فیس‌بوک مساله مذکور را چندان جدی نگرفته‌اند و توجهی به آن ندارند، ولی باید توجه داشته باشید حل کردن این مشکل کار چندان ساده‌ای نیست و تروریست‌ها که از این مساله آگاهی کامل دارند، به‌راحتی از این نقص سوءاستفاده می‌کنند.

ورود تروریست ممنوع!

فیس‌بوک در بیانیه‌های رسمی خود اعلام کرده که هرگونه پروفایل،‌ صفحه یا گروه وابسته به سازمان‌های تروریستی در این شبکه اجتماعی اجازه فعالیت ندارد و سیستم خودکار فیس‌بوک علاوه بر مسدود کردن آنها، تمامی اطلاعات مربوط به فعالیت‌های تروریستی را هم حذف می‌کند. اندرو سووال، سخنگوی فیس‌بوک در این خصوص گفت: «فیس‌بوک جای هیچ فعالیتی را به تروریست‌ها نمی‌دهد و حضور آنها در این شبکه اجتماعی غیرممکن است. ما فعالیت گسترده‌ای انجام می‌دهیم تا مطمئن شویم تروریست‌ها و گروهک‌های تروریستی در شبکه اجتماعی فیسبوک حضور ندارند. ما همچنین تمامی محتوایی را که از فعالیت‌های تروریستی پشتیبانی کند حذف می‌کنیم».

به‌نظر می‌رسد ادعای این شبکه اجتماعی تا اندازه‌ای درست است. طی چند ماه گذشته فیس‌بوک تمامی مطالب مربوط به داعش را پاک و حساب‌های کاربری آن را مسدود کرده است. بر این اساس تمامی خبرنامه‌ها، ویدیوها، عکس‌ها و هر آنچه در صفحات فیس‌بوک یا لینک‌های اینترنتی به‌اشتراک گذاشته شده بود، به گفته سخنگوی این شرکت حذف شد. استیو استالینسکی، مدیر مرکز Media Research نیز در این خصوص توضیح داد: «در میان تمام شبکه‌های اجتماعی می‌توان گفت فیس‌بوک بهترین اقدام را برای حذف مطالب تروریستی انجام داده و بزرگ‌ترین مقابله را با فعالیت‌های داعش کرده است».

تروریست‌های توئیتری

در بخش دیگر شبکه‌های اجتماعی توییتر قرار دارد که طی چند سال گذشته محبوبیت فراوان کسب کرده است. مراکز زیرمجموعه داعش این روزها به‌صورت گسترده در توییتر حضور یافته‌اند و با ایجاد صفحات گوناگون، اهداف خود را در آنها پیش می‌برند.

استالینسکی بر این باور است که داعش طی یکی دو سال گذشته وارد توییتر نشده است، بلکه این گروهک تروریستی از حدود یک‌دهه قبل زمانی که وبلاگ‌ها و فروم‌های اینترنتی محبوبیت زیادی داشتند، نخستین گام‌ها را برای ورود به این شبکه اجتماعی برداشته است. بر اساس مطالعه‌ای که مرکز تحقیقاتی Brookings انجام داده است، حامیان گروهک تروریستی داعش از سپتامبر تا دسامبر 2014 بیش از 46 هزار صفحه اختصاصی در شبکه اجتماعی توییتر ایجاد کردند که البته بر اساس سیاست‌های تعریف‌شده، تمامی آنها به‌صورت همزمان فعال نبودند و در فواصل زمانی مشخص این صفحات مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

تا پاییز گذشته، توییتر به‌صورت گسترده تمامی صفحات وابسته به داعش را شناسایی و آنها را مسدود می‌کرد. این فعالیت‌ها پس از انتشار تصاویر و عکس‌های جیمز فولی، یکی از روزنامه‌نگاران مشهور جهان در توییتر آغاز شد و طولی نکشید که این شبکه اجتماعی سیاست‌های مدون برای مقابله با فعالیت‌های تروریستی تعریف کرد. جِی.ام برگر، از محققان ارشد مرکز Brookings توضیح داد افزایش فعالیت گروه‌های تروریستی و ایجاد صفحات اختصاصی جدید در توییتر موجب شده این شبکه اجتماعی طی چند ماه اخیر نحوه فعالیت‌های خود را تغییر دهد. اگرچه یک شبکه اجتماعی بزرگ هر روز تعداد بیشتری از کاربران را تحت پوشش قرار می‌دهد، ولی باید توجه داشت ورود تروریست‌ها از جمله حامیان گروهک داعش نیز به افزایش تعداد مشترکان توییتر کمک کرده است.

برگر در این خصوص می‌گوید: «خبر خوب این است که برای حضور در شبکه‌های اجتماعی و انتشار مطالب مختلف،‌ به‌خصوص در توییتر سیاست‌های ویژه در نظر گرفته شده است. محدودیت‌های تعریف‌شده در این زمینه تمام محتوا را مورد تحلیل قرار می‌دهد و تبلیغات سیاسی را تحلیل می‌کند. این مساله موجب شده تا داعش نتواند مانند گذشته به‌راحتی به اهداف آنلاین خود دسترسی پیدا کند».

حملات تروریستی پاریس

اگرچه گروهک‌های تروریستی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند تا اهداف خود را پیش ببرند، ولی این پلتفرم‌ها به‌صورت متقابل برای مردم هم کارایی دارند. به دنبال حملات تروریستی اخیر در پاریس، شرکت‌های فناوری بزرگ از جمله فیس‌بوک، توییتر،‌ گوگل و اسکایپ اقدامات ویژه انجام دادند تا به قربانیان و خانواده‌های آنها کمک کنند و مردم را از نگرانی در بیاورند.

گوگل از طریق سرویس Hangout خود امکان برقراری تماس رایگان با شهر پاریس را فراهم کرد. پس از آنکه حملات مکرر در شهر پاریس صورت گرفت، سرویس ارتباطی گوگل به‌سرعت فعال شد و به‌صورت رایگان در اختیار مردم قرار گرفت تا بتوانند با برقراری تماس‌های تلفنی از حال قربانیان و اطرافیان آنها باخبر شوند. این سرویس برای همه مردم جهان رایگان شد تا تمامی تماس‌ها با شهر پاریس بدون هزینه برقرار شود.

شرکت گوگل پس از زلزله مهیب نپال نیز اقدام مشابهی انجام داده بود و با فعال‌سازی خدمات رایگان Hangout به مردم امکان داد بدون پرداخت هرگونه هزینه با این شهر تماس برقرار کنند. البته در اتفاق جدید به‌جز گوگل، دیگر شرکت‌ها هم این قبیل فعالیت‌ها را انجام دادند تا از فشار روانی ایجادشده بکاهند.

فیس‌بوک برای نخستین بار از ابزار اینترنتی Safety Check برای پوشش‌دهی حادثه بمب‌گذاری استفاده کرد. این ابزار پیش‌تر در زمینه وقوع بلایای طبیعی مورد استفاده قرار گرفته؛ برای مثال،‌ در سونامی 2011 ژاپن و آسیب‌دیدن نیروگاه‌ها آن را ارایه شده است.

مدت کوتاهی پس از انتشار خبر بمب‌گذاری در پاریس شرکت Uber سرویس پولی Dynamic/Surge را غیرفعال کرد و توضیح داد همه کاربران می‌توانند به‌صورت رایگان از آن استفاده کنند. این سرویس به مردم کمک کرد ضمن داشتن نقشه‌ها و مسیرهای دقیق، به‌صورت آنلاین وضعیت خیابان‌های شهر پاریس را مشاهده کنند و در جریان آخرین اخبار و اطلاعات قرار بگیرند.

توییتر به‌عنوان یکی دیگر از شبکه‌های اجتماعی فعال در این زمینه سریع‌ترین کمک را به مردم کرد و این بار هم طرح‌های قبلی برای پوشش‌دهی فجایع مختلف را در دست گرفت. از نخستین لحظات انتشار خبر مربوط به حادثه پاریس، هشتگ‌های ویژه در توییتر راه‌اندازی شد و این فرصت برای مردم به وجود آمد تا بتوانند اخبار را با یکدیگر به‌اشتراک بگذارند، از حال قربانیان باخبر شوند، اسامی آنها را منتشر کنند، غذا و دارو را برای آنها ارسال کنند و ... به‌عبارت دیگر تمامی اتفاقات مربوط به این حادثه را پوشش دهند.

پرمخاطب‌ترین هشتگی که در جریان بمب‌گذاری پاریس مورد توجه کاربران توییتر قرار گرفت، #PorteOuverte بود که به قربانیان حادثه کمک کرد امن‌ترین جا را در نزدیکی خود پیدا کنند و اطلاعات دقیق مربوط به مراکز کمک‌رسانی را در اختیار داشته باشند. مردم جهان با دو هشتگ #Prayers4Paris و #PrayForParis نیز با فرانسوی‌ها همدردی کردند و مطالب مرتبط با آن را به‌اشتراک گذاشتند.

به هر حال، در شرایطی که مردم جهان و رسانه‌ها سعی کردند به‌نوعی در جریان آخرین اخبار پاریس قرار گیرند، شبکه‌های اجتماعی و شرکت‌های بزرگ فناوری این اتفاق را تحت پوشش قرار دادند و به مردم کمک کردند. شبی که بمب‌گذاری در پاریس انجام شد،‌ مارک زاکربرگ روی صفحه اختصاصی خود در فیس‌بوک نوشت: «تمام افکار من امشب درگیر مردم پاریس است و برای آنها آرامش طلب می‌کنم. خشونت‌هایی مانند این اتفاق در هیچ شهر یا کشوری از جهان جایی ندارد. ما سرویس Safety Check را فعال کردیم، بنابراین اگر شما ساکن شهر پاریس هستید و در صحت کامل به سر می‌برید، نام خود را در این سرویس ثبت کنید تا به نگرانی خانواده و اطرافیان پایان دهید».

به گفته کارشناسان، شبکه‌های اجتماعی بزرگ‌ترین تریبون برای انعکاس حملات تروریستی به پاریس بودند و مردم جهان هم به اعتمادی که به این پلتفرم‌ها داشتند،‌ آخرین اخبار و اطلاعات را از این کانال دریافتند می‌کردند. از آنجایی که در اتفاقات قبلی شبکه‌های اجتماعی توانستند علاوه بر پوشش‌دهی اخبار، سرویس‌های ویژه به کاربران خود ارایه دهند، مردم جهان در اتفاقات مشابه اعتماد زیادی به این قبیل سایت‌ها دارند و پس از آنکه اولین اخبار را در مورد چنین اتفاقاتی می‌شوند، در نخستین گام صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی را باز می‌کنند تا جدیدترین خبرها را در اختیار بگیرند. این توجه ویژه موجب شده تا شبکه‌های اجتماعی هم سرویس‌های اختصاصی در این زمینه ارایه دهند و برای پوشش‌دهی چنین وقایعی سرمایه‌گذاری گسترده کنند. (منبع:عصرارتباط)

تهران- ایرنا- در حالیکه مسئولان شبکه اجتماعی توئیتر ، خود را از مدافعان سرسخت آزادی بیان می دانند و سانسور نکردن و عدم کنترل فعالیت کاربران را از اصول خود می خوانند، این شبکه در روزهای اخیر، مطالب مرتبط با نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غربی و مصاحبه سردار قاسم سلیمانی را حذف و حساب این دسته از کاربران را نیز تعلیق کرد.

بعد از انتشار دومین نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غربی در روز یکشنبه (8 آذر) و انتشار مصاحبه ای از سردار قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس، شماری از کاربران شبکه اجتماعی توئیتر محتوای نامه رهبر معظم انقلاب و مصاحبه سلیمانی را در حساب های کاربری خود بازنشر کردند اما توئیتر بر خلاف روال خود، حساب های کاربری افراد یادشده را به مدت چندساعت تعلیق ساخت.
علاوه بر آن، کاربران یادشده از دریافت نامه ای از مسئولان توئیتر خبر داده اند که در آن از آنها خواسته شده است چنین محتوایی را دیگر نباید توئیت کنند.
این رفتار فقط کاربرانی را که از داخل ایران محتواهای یادشده توئیت کرده اند، در برنگرفته بلکه حتی افرادی را در کشورهای دیگر هم شامل شده است.
شبکه اجتماعی توئیتر که در سال 2006 آغاز به کار کرد، به کاربران خود اجازه می دهد محتواهایی را حداکثر با 140 کاراکتر منتشر کنند. کسانی که عضو این شبکه نباشند تنها می توانند محتوای منتشرشده دیگر کاربران را بخوانند البته در صورتی که کاربر، خواندن محتوای توئیت های خود را به دنبال کنندگانش محدود نکرده باشد.
بر اساس برآوردها تا ماه مه 2015 (اردیبهشت گذشته) توئیتر 500 میلیون کاربر داشت که از این تعداد 302 میلیون کاربر فعال بوده اند.
مسئولان توئیتر در بخش کمک رسانی، هدف خود را از راه اندازی و توسعه آن ارائه خدماتی برای کشف و دریافت اطلاعات از منابع مورد علاقه کاربران و تسهیم این اطلاعات با دیگران اعلام کرده و نوشته اند: «ما مالکیت محتوایی را که کاربران به اشتراک می گذارند به رسمیت می شناسیم و می دانیم هر کاربری مسئولیت محتوای مطالب خود را برعهده دارد؛ به دلیل همین اصول، مرتب حساب های کاربری را نظارت و محتوای مطالب را سانسور نمی کنیم، غیر از موارد بسیار محدود. توئیتر یکی از موارد نظارت و سانسور محتوای کاربران را انتشار اسپم یا هرزنامه دانسته و موارد متعددی را به عنوان اسپم شناخته است که یکی از آنها انتشار لینک یا پیوندهای منحرف کننده است».
اما به نظر می رسد مسئولان توییتر دست کم در مورد نامه رهبر انقلاب که با عنوان انگلیسی (letter 4 u) منتشر شده است این اصول را رعایت نکرده و در مورد کاربرانی که نامه را به صورت کامل منتشر کرده و حتی کسانی که عنوان آن را بازنشر یا توئیتی در مورد آن با هشتک (#) نامه رهبر ایران یا رهبر ایران منتشر کرده اند، با تعلیق حساب کاربری شان، مجازات کرده است.
علاوه بر این، توئیتر محتوای مرتبط با مصاحبه سردار سلیمانی و هشتک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را نیز جزء هرزنامه های خود قرار داده و به این دسته از کاربران نیز هشدار تعلیقی داده است.
این رفتار در حالی است که حساب های کاربری مرتبط با گروه تروریستی داعش در توئیتر به شدت فعال است؛ طوری که اندیشکده آمریکایی بروکینگز در گزارشی مفصل در مارس 2015 (فروردین گذشته) وضعیت حساب های کاربری طرفداران داعش را بررسی کرده و در آماری تخمینی نوشته است در بازه زمانی سپتامبر تا دسامبر 2014 (شهریور تا دی 1393) زمانیکه داعش فعالیت علنی خود را در عراق آغاز کرد، دست کم 46 هزار حساب کاربری از طرفداران داعش در توئیتر ثبت شده بود. این آمار البته آماری محافظه کارانه است و نویسندگان گزارش چند سطر بعد مدعی شده اند که حساب های طرفداران داعش در بعضی مقاطع به 70 هزار حساب نیز می رسیده است.
به گزارش ایرنا البته، فعالیت داعش در فضای مجازی به توئیتر محدود نمی شود و در شبکه های اجتماعی دیگر از جمله فیس بوک نیز صفحات زیادی را به خود اختصاص داده و یکی از راه های عضوگیری این گروه که اکنون در مورد تروریستی بودن اقدامات آن اتفاق نظر وجود دارد همین شبکه های اجتماعی است.
همه این رفتارها در حالی صورت می گیرد که این شبکه های اجتماعی که مقر اصلی آنها در امریکا است، همچنان خود را مدعی حقوق بشر و دموکراسی معرفی می کنند.

میثم لطفی - به جرات می‌توان گفت که تقریبا همه کاربران جهانی نام فیس‌بوک را شنیده‌اند و همان‌طور که شرکت مذکور در آخرین گزارش رسمی خود اعلام کرده است،‌ بیش از 55/1 میلیارد نفر عضو این شبکه اجتماعی هستند. در هر ماه حدود 2/1 میلیارد نفر به‌صورت مستمر به صفحه شخصی خود در فیس‌بوک سر می‌زنند و از آنجایی که هر روز حجم گسترده اطلاعات از طرف این افراد روی سرورهای فیس‌بوک ذخیره می‌شود، سیاست‌های امنیتی دقیق برای آن در نظر گرفته شده است. فیس‌بوک دومین سایت اینترنتی محبوب در جهان محسوب می‌شود و ارزش سرمایه‌های شرکت در آخرین گزارش مالی بیش از 300 میلیارد دلار محاسبه شده است. شرکت فیس‌بوک در هر سه ماه به‌طور میانگین پنج میلیارد دلار درآمد کسب می‌کند و به کمک 10 هزار کارمندی که در سراسر جهان دارد، خدمات خود را به‌صورت اختصاصی برای کاربران مناطق مختلف ارایه می‌دهد. همه این موارد موجب شده تا فیس‌بوک به یک دریای عمیق اطلاعاتی تبدیل شود. ولی آیا شما از همه قابلیت‌ها و خدماتی که در این شبکه اجتماعی ارایه می‌شود باخبرید؟ کارشناسان مرکز PWMag دوازده قابلیت در فیس‌بوک را شناسایی کردند که بخش اعظم اعضای این شبکه اجتماعی از آن بی‌خبر هستند. این 12 قابلیت به قرار زیر معرفی شده‌اند.

کاهش تعداد پیام‌های اطلاع‌رسان

اگر عضو شبکه اجتماعی فیس‌بوک باشید، به‌خوبی می‌دانید که هر روز انبوه پیام‌های اطلاع‌رسانی برای شما ارسال می‌شود. البته بسیاری از این پیام‌ها ارزش چندانی ندارد و برای مثال اگر یک دوست نه چندان نزدیک روی صفحه اختصاصی خود یک مطلب کوتاه هم نوشته باشد، پیام مربوط به آن روی صفحه شما و در سرویس پست الکترونیکی ارسال می‌شود. با این وجود بد نیست بدانید که شما به‌عنوان یکی از کاربران فیس‌بوک می‌توانید بخشی از این پیام‌ها را غیرفعال کنید.

برای این کار باید به بخش تنظیمات صفحه خود بروید و روی گزینه اطلاعیه (Notifications) کلیک کنید. وقتی وارد این بخش می‌شوید، تمام قابلیت‌های کنترلی برای پیام‌های دریافتی روی رایانه یا تلفن همراه در اختیار شما قرار می‌گیرد.

متاسفانه فیس‌بوک به شما اجازه نمی‌دهد در بخش تنظیمات اطلاعیه‌های ارسالی در پست الکترونیکی را به‌صورت گزینشی غیرفعال کنید. شما باید روی گزینه لغو اشتراک (Unsubscribe) کلیک کنید تا همه پیام‌ها به‌صورت یکجا غیرفعال شوند.

غیرفعال کردن پخش خودکار ویدیو

تصاویر ویدیویی که روی صفحه شخصی شما در فیس‌بوک منتشر می‌شوند، قابلیت اجرای خودکار دارند، ولی ممکن است شما نخواهید حجم اینترنت خود را صرف دیدن همه تصاویر کنید یا با این کار سرعت اینترنت‌تان را پایین بیاورید. علاوه بر این ممکن است از جانب اطرافیان تصاویری به‌اشتراک گذاشته شده باشد که تمایلی به دیدن آنها نداشته باشید یا باز کردن آنها در شرایط کنونی برای شما مناسب نباشد.

برای غیرفعال کردن حالت نمایشگر خودکار ویدیوها باید به بخش ویدیوها (Videos) در قسمت پایین بخش تنظیمات بروید. در اینجا به جای گزینه پیش‌فرض (Default) باید گزینه خاموش (Off) را انتخاب کنید. کاربرانی که با ابزار موبایلی وارد فیس‌بوک می‌شوند باید وارد بخش App Settings شوند و سپس روی گزینه Video Auto-Play کلیک کنند.

ذخیره اطلاعات و دسترسی در آینده

بخش اطلاع‌رسانی صفحه شخصی شما در فیس‌بوک که با نام News Feed هم شناخته می‌شود، گزینه ویژه مخصوص نشانه‌گذاری را در اختیار دارد. اگر مطلبی منتشر می‌شود که تمایل دارید آن را ذخیره کنید تا در آینده به آن دسترسی داشته باشید، باید بالای آن مطلب در قسمت راست روی فلش کوچک کلیک کنید و سپس روی گزینه «ذخیره ویدیو یا لینک» کلیک کنید.

برای آنکه به همه مطالب ذخیره‌شده خود دسترسی داشته باشید، روی کلید ذخیره (Saved) در سمت راست صفحه فیس‌بوک خود کلیک کنید.

تلفظ نام صحیح

در فیس‌بوک کاربران با ملیت‌های گوناگون حضور دارند و هر یک از آنها نام خود را به‌صورت متفاوت می‌نویسند. این مساله موجب می‌شود همه کاربران نتوانند به‌راحتی نام‌ها را تلفظ کنند. ولی فیس‌بوک برای این مساله هم یک راه‌حل کاربردی ارایه کرده تا به‌آسانی بتوانید تلفظ صحیح نام خود را به همگان اعلام کنید. برای این کار باید در پروفایل شخصی خود وارد بخش About شوید و روی گزینه جزییات درباره شما (Detail‌ About You) کلیک کنید. سپس یک گزینه را خواهید دید که در آن می‌توانید تلفظ صحیح نام خود را به‌صورت صوتی اعلام کنید.

چه کسی صفحه شما را مسدود کرده است؟

فیس‌بوک هرگز به شما اعلام نمی‌کند کدام یک از کاربران صفحه شما را مسدود کرده‌اند و البته در آخرین خبرها هم گفته شده که هرگز تصمیم ندارد چنین قابلیتی را ارایه دهد. با این وجود برای آنکه متوجه شوید چه کسی صفحه شخصی شما را مسدود کرده تا به او دسترسی نداشته باشید، به‌ هیچ‌گونه ابزار اضافی یا افزونه مخصوص مرورگرهای اینترنتی نیاز ندارید. در اینجا برخی روش‌های کاربردی برای کسب اطلاع از این مساله ارایه شده است:

• مطالبی که به‌اشتراک می‌گذارید روی صفحات مختلف نمایش داده می‌شوند. اگر مطالبی که منتشر کردید از روی یک صفحه باز گردانده شد، به این معنی است که صفحه شما مسدود شده است.
• چت‌ها یا همان گفت‌وگوهای اینترنتی بدون هرگونه مشکل باقی می‌مانند، ولی اگر به صفحه‌ای که احتمال می‌دهید شما را مسدود کرده پیام جدید بفرستید، از سوی او دریافت نمی‌شود.
• زمانی که در بخش گفت‌وگوهای اینترنتی روی نام فرد مقابل خود کلیک می‌کنید یا اینکه اطلاعیه‌ای قدیمی را باز می‌کنید، این پیام برای شما ظاهر می‌شود: «لینکی که به‌دنبال آن هستید احتمالا منقضی شده است» یا اینکه «این صفحه فقط برای گروهی قابل دسترسی است که شما جزو آن نیستید».
• زمانی که شما صفحه‌ای را که مسدود کرده‌اید باز می‌کنید، به‌صورت خودکار شخص مقابل به فهرست دوستان شما اضافه می‌شود.

مسدود کردن پیغام درخواست بازی‌های اینترنتی

محبوب‌ترین بازی در فیس‌بوک Candy Crush نام دارد که تقریبا همه مشترکان شبکه اجتماعی فیس‌بوک نام آن را شنیده‌اند. کاربرانی که این بازی را دنبال می‌کنند، پیغام درخواست برای بازی مشترک با دوست خود را به او می‌فرستند و این مساله موجب شده هر روز ده‌ها اطلاعیه از سوی دوستان مختلف خود دریافت کنید که در آن نوشته شده است بازی مشترک انجام دهید.

در این زمینه فیس‌بوک به شما کمک می‌کند یک ابزار ویژه، بازی، صفحات، تبلیغات و حتی دعوتنامه‌ها برای حضور در مراسم‌های مختلف را مسدود کنید تا پیام‌های مربوط به آنها ارسال نشوند. در بخش تنظیمات فیس‌بوک گزینه‌ای با عنوان Block App Invites موجود است. اگر نام فردی که هر روز پیغام مربوط به شرکت در بازی Candy Crush را برای شما ارسال می‌کند در آن اضافه کنید، دیگر این پیغام‌ها را دریافت نمی‌کنید.

یافتن اطلاعات قدیمی

ممکن است در گذشته مطالبی منتشر کرده باشید که هم‌اکنون به آن نیاز دارید. علاوه بر این، ممکن است برای یکی از عکس‌هایی که در گذشته به‌‌اشتراک گذاشتید زیرنویسی نوشتید که هم‌اکنون به آن نیاز پیدا کرده‌اید. در این صورت باید کلیدواژه مورد نظر خود را در قسمت Activity Log وارد کنید تا مطلب مورد نظر به‌راحتی شناسایی شود.

کاربرانی که از فیس‌بوک روی رایانه شخصی استفاده می‌کنند، باید منوی اصلی را باز کنند و در قسمت بالای صفحه، گزینه Activity Log را انتخاب کنند. اگر در این قسمت از بخش Activity Search در قسمت بالا و سمت چپ استفاده کنید،‌ به‌راحتی مطلب مورد نظر را پیدا خواهید کرد. این فرایند در ابزار موبایلی فیس‌بوک هم به همین شکل دنبال می‌شود.

چه کسی لایک‌ها و کامنت‌های شما را می‌بیند؟

اگر دوست شما مطلبی را روی فیس‌بوک به‌اشتراک بگذارد، سیاست‌های امنیتی مورد نظر خود را به شما اعمال کرده تا برای مشاهده یا انتشار دوباره مطلب آنها را دنبال کنید. زمانی که این مطلب را لایک می‌کنید یا برای آن کامنت می‌گذارید، دیگر کاربرانی که این مطلب را مشاهده می‌کنند، می‌توانند به‌صورت خودکار روی صفحات خود ببینند که شما در آن مطلب چه اقدامی را انجام داده‌اید.

در شرایط دیگر ممکن است دوست شما یک عکس را به‌اشتراک گذاشته و نام 20 نفر را روی آن برچسب زده باشد. در این شرایط بهتر است گزینه Friends Of Friends را مورد استفاده قرار دهید تا متوجه شوید چه کسی لایک یا کامنت شما را روی صفحه خود مشاهده می‌کند.

اگر شما عکس را لایک کنید یا برای آن کامنت بنویسید، تمام 20 نفر به علاوه دوستان‌شان که حتی آنها را نمی‌شناسید، در جریان این لایک و کامنت قرار می‌گیرند. شما در بخش سیاست‌های امنیتی فیس‌بوک می‌توانید این اتفاق را غیرفعال کنید تا کاربر دیگری در جریان قرار نگیرد.

کاهش حجم فیس‌بوک روی گوشی

ابزار موبایلی فیس‌بوک 96 مگابایت حجم دارد. این ابزار می‌تواند به مرور زمان صدها مگابایت از حافظه داخلی گوشی شما را به خود اختصاص دهد؛ به‌خصوص زمانی که با ابزار مذکور گشت‌وگذار می‌کنید، حجم این داده‌ها افزایش می‌یابد. این مساله به آن دلیل است که فیس‌بوک به‌صورت خودکار تمام عکس‌هایی را که مشاهده می‌کنید در یک فایل ویژه ذخیره می‌کند و حتی داده‌های مربوط به صفحات اینترنتی که در آن گشت‌وگذار می‌کنید هم روی فضای داخلی گوشی هوشمند شما نگهداری می‌شود تا در آینده سریع‌تر بتوانید صفحه مربوطه را باز کنید.

برای پاک کردن این اطلاعات از روی گوشی هوشمند آیفون، باید ابزار مربوط به فیس‌بوک را به‌صورت کامل از روی گوشی خود پاک کرده و دوباره از ابتدا آن را نصب کنید. در گوشی‌های اندرویدی شما می‌توانید حافظه موقت (Cache) را پاک کنید. برای این کار باید انگشت خود را چند ثانیه طولانی‌تر روی آیکون فیس‌بوک نگه دارید و سپس گزینه App Info را انتخاب کنید. در این شرایط با فشار دادن کلید Clear Cache همه اطلاعات داخلی پاک می‌شود.

انتخاب اخباری که می‌خواهید ببینید

اوایل تابستان امسال فیس‌بوک قابلیت جدیدی را با نام See First ارایه کرد که به کاربران امکان می‌داد کاربران مورد علاقه خود را انتخاب کنند و به صورت ویژه اخبار و اطلاعات آنها را در اختیار بگیرند.

این قابلیت مهم‌ترین ابزار کاربردی برای شما محسوب می‌شود تا اخبار و اطلاعات را به‌صورت گزینشی مشاهده کنید و از میان انبوه مطالبی که هر روز از جانب صفحات مختلف ارایه می‌شود، فقط اطلاعات مورد نظر خود را دریافت کنید. برای فعال کردن آن روی گزینه Following بروید و سپس گزینه See First را انتخاب کنید.

خروج از فیس‌بوک روی رایانه دیگر

روی گزینه تنظیمات کلیک کنید، گزینه Security را انتخاب کنید. در این بخش گزینه‌ای با نامWhere You’re Logged‌ وجود دارد که به کمک آن می‌توانید فقط روی یک دستگاه از حساب کاربری خود استفاده کنید. البته برای این کار باید کلید End Activity را بزنید.

مشاهده ابزارهایی که از حساب کاربری فیس‌بوک استفاه می‌کنند

بسیاری از ابزارهای کاربردی با فیس‌بوک در ارتباط هستند تا اطلاعات شما در این شبکه اجتماعی را مورد استفاده قرار دهند. حتی ممکن است از ارتباط میان این ابزارها بی‌خبر باشید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه روی گزینه تنظیمات بروید، روی گزینه Apps کلیک کنید و سپس فهرست ابزارهایی را که از اطلاعات فیس‌بوکی شما استفاده می‌کنند مشاهده خواهید کرد.(منبع:عصرارتباط)

وی افزود: بر پایه نتایج به دست آمده 26.9 درصد از پاسخگویان عضو تلگرام، 19.3 درصد در لاین عضو بوده‌اند و 15.6 درصد از پاسخگویان نیز عضو شبکه‌های اجماعی از جمله وایبر بوده‌اند.
آذرنیا در خصوص میزان حضور افراد در شبکه‌های اجتماعی، خاطرنشان کرد: 31.4 درصد از پاسخگویان در شبکه‌های اجتماعی در هر بار مراجعه بین 30 دقیقه تا یک ساعت، 23.9 درصد از پاسخگویان کمتر از 30 دقیقه و 18.2 درصد یک الی دو ساعت در هر بار مراجعه به این شبکه‌ها وقت می‌گذارند.
وی ادامه داد: 92.5 درصد از پاسخگویان روزانه در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و 7.5 درصد به صورت هفته‌ای در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند.
مدیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی اظهار کرد: میانگین حضور در شبکه‌های اجتماعی در یک شبانه‌روز 3.8 ساعت، حداقل 30 دقیقه و حداکثر 10 ساعت بوده است.
وی افزود: سه اولویت اول در پیگیری مطالب شبکه‌های اجتماعی به ترتیب مربوط به مطالب طنز با 24 درصد، گفت‌وگو(چت) با دوستان 22.6 درصد و تماشای کلیپ‌های تصویری و عکس‌ها با 19.8 درصد فراوانی بوده است.
آذرنیا در خصوص دلایل استفاده از شبکه‌های اجتماعی عنوان کرد: 86.1 درصد از پاسخگویان به دلیل تفریح، سرگرمی و حس کنجکاوی و 52.9 درصد از پاسخگویان در حد زیاد و خیلی زیاد بیان واقعیت‌هایی که در جامعه امکان ابراز آن وجود ندارد را از جمله این دلایل دانسته‌اند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین 46.1 درصد از پاسخگویان اظهار داشته‌اند که عدم التزام به رعایت محدودیت‌های عرفی موجب حضور آنان در شبکه‌های اجتماعی است و 33.9 درصد از پاسخگویان نیز ابراز موضوع‌های عاطفی و ارتباط راحت‌تر با جنس مخالفت را موجب فعالیت خود در شبکه‌های اجتماعی می‌دانند.
به گزارش ایسنا مدیر مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی ادامه داد: مقایسه علت‌های حضور در شبکه‌های اجتماعی در بین زنان و مردان نشان می‌دهد که مردان بیشتر از زنان علت حضور خود را در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات و بازاریابی عنوان کرده‌اند.
این نظرسنجی توسط مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی در پاییز سال جاری و در بین افراد (17 تا 35 ساله) که از طریق تلفن‌های هوشمند یا رایانه به شبکه‌های اجتماعی دسترسی دارند، انجام شده است.

سرهنگ جواد جهانشیری ظهر امروز در نشستی خبری اظهار داشت: متهمان پلیس فتا شناخته شده هستند، با توجه به گسترش فضای مجازی و ترغیب شدن مردم به این فضا در آینده‌ای نزدیک پلیس فتا تابلو و ویترین ناجا خواهد شد.
وی افزود: حوزه پلیس فتا بسیار تخصصی است و بیشترین تخلفات در لایه‌های وب پنهان صورت می‌گیرد به طوری که در حال حاضر ۶ درصد وب و ۹۴ درصد وب پنهان تخلفات فضای مجازی را انجام می‌دهند و این موضوع ماموریت پلیس فتا را حساس تر می‌کند چرا که تمامی گروه‌های تروریستی از لایه‌های وب پنهان برای نحوه آموزش، عضو گیری و انجام ماموریت‌هایشان استفاده می‌کنند.
جهانشیری تصریح کرد: تا سال ۹۲، ۴۶ میلیون کاربر در فضای مجازی فعال بودند و امروز نزدیک به ۶۶ میلیون نفر کاربر فضای مجازی هستند که از این میزان ۴۶ درصد تنها از موبایل و تبلت استفاده می‌کنند.
رئیس پلیس فتا خراسان رضوی خاطرنشان کرد: امروز نوع ابزار در فضای مجازی تغییر کرده و هرچه آمار کاربران افزایش می‌یابد میزان آسیب پذیری نیز بیشتر می‌شود البته اگر شهروندان نسبت به تهدیدها و آسیب‌ها آگاه باشند مجرمین را ناکار خواهند گذاشت.
وی با بیان اینکه ۱۰ درصد کاهش جرایم اقتصادی در سال جاری داشته‌ایم عنوان کرد: در آبان ماه نسبت به مهرماه از لحاظ وقوع جرایم ۴ درصد رشد داشته‌ایم، میزان کشفیات یک درصد و میزان متهمان دستگیر شده ۸ درصد رشد داشته است.
جهانشیری اظهار داشت: در حوزه تشخیص و پیشگیری فضای سایبری، نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته‌ایم و در بخش اطلاع رسانی نیز ۹۴ درصد ارتقا داشته‌ایم، در حوزه پرونده‌های واصله نیز ۶۴ درصد نسبت به گذشته افزایش داشته‌‎ایم.
رئیس پلیس فتا خراسان رضوی با اشاره به اینکه در اداره پیشگیری ۶۲ درصد بحث پیشگیری داشتیم گفت: در بازدید از مراکز ارائه دهنده خدمات اینترنتی مانند نت سراها و نظارت بر فعالیت‌های آنها رشد ۳۵ درصدی در این حوزه داشته‌ایم البته شناسایی هکرها در دستور کار پلیس فتا قرار دارد و جزو ماموریت‌های اصلی پلیس فتا محسوب می‌شود، ضمن اینکه با هکرهای قانون شکن برخورد می‌کنیم و در این زمینه بانک‌های اطلاعاتی نیز جمع آوری شده است.

جهانشیری با اعلام دستگیری متهمان دو پرونده جرایم اینترنتی اظهار داشت: چندی پیش شهروندی مدعی شده بود که در شبکه‌های اجتماعی با فردی به نام کاربری گرگ زخمی آشنا شده و در انتهای این ارتباطات دوستانه منجر به تجاوز به عنف، فیلم برداری و عکس برداری از وی شده و بارها توسط فرد خاطی مورد تهدید قرار گرفته است که این فرد در یک عملیات شناسایی دستگیر شد که پرونده در مرحله تحقیقات قرار دارد.
به گزارش تسنیم وی خاطرنشان کرد: فرد دیگری مدعی شده بود که عکس‌های عروسی‌اش به عنوان تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و سبب از هم پاشیدگی خانواده وی شده که از طریق نمونه آگهی و تبلیغات آتلیه شناسایی و پلمب شد و فرد خاطی مورد بازجویی قرار گرفته است.
رئیس پلیس فتا خراسان رضوی با اشاره به آمار روبه رشد جرایم اقتصادی گفت: جرایم آسیب دیده اقتصادی ۵۶ درصد از کل جرایم را در کشور شامل می‌شود و پیش از آن بحث انتشار اکاذیب روبه افزایش است اما در خراسان رضوی حساس ترین جرایم را مباحث مالی و اقتصادی شامل می‌شود.
جهانشیری بابیان اینکه خرید و فروش کالا در فضای مجازی جرم محسوب می‌شود بیان کرد: تبلیغات و خرید و فروش در شبکه‌های اجتماعی جرم است مگر اینکه از صنف مربوطه مجوز داشته باشند.
وی با اشاره به آمار ۸ ماهه سال ۹۴ خاطرنشان کرد: در خراسان رضوی، جرایم اقتصادی ۵۳ درصد، اخلاقی ۳۰ درصد، اجتماعی ۱۱ درصد و سیاسی ۶ درصد جرایم را تشکیل می‌دهند.

کدام یک از شرکت های فعال شبکه های اجتماعی بهترین فرصت برای سرمایه گذاری محسوب می شوند و پول های بیشتری را به سمت خود می کشاند؟ سه تن از معروف ترین تحلیلگران و کارشناسان جهان به این پرسش پاسخ دادند.
حدود ۱.۵ میلیارد نفر از مردم جهان هر ماه از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده می کنند. ۳۰۰ میلیون نفر به صورت مستمر به توییتر سر می زنند و نزدیک به ۸۰ میلیون نفر هم ماهانه از روی سرویس Pandora به موسیقی های مورد علاقه خود گوش می دهند. این اعداد و ارقام بسیار قابل ملاحظه است و حتی می توان گفت این شبکه های اجتماعی از بزرگ ترین کشورهای جهان هم پرجمعیت تر هستند.با این وجود، کدام یک از شرکت های مذکور بهترین فرصت برای سرمایه گذاری محسوب می شوند و پول های بیشتری را به سمت خود می کشاند؟ سه تن از معروف ترین تحلیلگران و کارشناسان جهان به این پرسش پاسخ دادند و با دلایل قانع کننده اعلام کردند که کدام یک از این شبکه های اجتماعی گزینه بهتری هستند.

رئیس پلیس فتا آذربایجان شرقی با اشاره به ماده 17 قانون جرایم رایانه ای، گفت: انتشار اطلاعات شخصی افراد در شبکه مجازی که موجب هتک حیثیت او شود، تا دو سال زندان در پی دارد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا سرهنگ محسن محمودی رئیس پلیس فتا آذربایجان شرقی اظهار داشت: در پی شکایت فردی مبنی بر اینکه بعد از درخواست طلاق از همسرش، وی اقدام به فحاشی و آبروریزی و تهدید و ثبت مطالب رکیک در « تانگو و بی تالک» کرده است، مراتب در دستور کار کارآگاهان پلیس فتا قرار گرفت.

این مقام انتظامی تصریح کرد: پس از استخراج و جمع آوری شواهد و با اخذ دستور مقام قضایی فرد مذکور به پلیس فتا احضار شد.

رئیس پلیس فتا آذربایجان شرقی افزود: متهم در مواجهه با مستندات پلیس، جرم خود را پذیرفت و انگیزه خود از این کار را درخواست طلاق همسرش اعلام کرد.

سرهنگ محمودی با اعلام اینکه متهم پس از تکمیل پرونده جهت سیر مراحل قانونی به مرجع قضایی معرفی شد، خاطرنشان کرد: فضای مجازی و شبکه های اجتماعی راه مناسبی جهت تلافی کردن و بیان مشکلات و اختلافات خانوادگی نیست.

رئیس پلیس فتا آذربایجان شرقی به ماده 17 قانون جرائم رایانه ای اشاره کرد و افزود: هر کس به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی، اسراری شخصی را بدون رضایت او منتشر کند، به نحوی که منجر به ضرر و عرفاً موجب هتک حیثیت او شود به حبس از 91 روز تا دو سال و جزای نقدی محکوم خواهد شد.

در شرایطی که سرانه مطالعه در ایران بسیار پایین است با گسترش رسانه‌های اجتماعی، تلاش برای فعالیت در جهت کتاب‌خوانی به قشرهایی از مردم رسیده و در شبکه‌های اجتماعی گروه‌هایی از علاقه‌مندان به کتاب برای تشویق به مطالعه به وجود آمده است.

از جمله در برنامه تلگرام کانال‌هایی با تعداد زیادی عضو برای اشتراک‌گذاری کتاب تاسیس شده که به علت در دسترس بودن و اعلا‌ن‌های مداوم تا حدی ترغیب‌کننده‌ است اما یک نکته در این‌جا به چشم می‌خورد و آن انتشار غیرقانونی پی‌دی‌اف برخی کتاب‌ها و رعایت نکردن حقوق مولف است.

سرقت ادبی، نشر غیرمجاز کتاب، دانلود و انتشار آثار ادبی بدون اجازه ناشر و مولف و ... از مسائلی است که در حوزه نشر به چشم می‌خورد. در قانون "حقوق پدیدآورنده" آمده است: «حقوق پدیدآورنده شامل حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر و بهره‌برداری مادی و معنوی از نام و اثر اوست.» اما با رواج بیش‌ از پیش اینترنت و تبدیل غیرقانونی کتاب‌ها به فایل پی‌دی‌اف، این قانون تا حدود زیادی رعایت نمی‌شود.

اما شبکه‌های اجتماعی تا چه حد در سرانه مطالعه موثرند؟ آیا انتشار غیرقانونی راه درستی برای ترغیب به کتاب‌خوانی است؟ و آیا این نوع انتشار تاثیری بر انگیزه ناشر و مولف خواهد گذاشت؟

ناشر چه می‌گوید؟

ناشرانی که با سرمایه خودشان کتاب چاپ می‌کنند و نه با سرمایه مولف، تمام هزینه روند انتشار یک کتاب را می‌پردازند و تمام امیدشان برای بازگشت هزینه به زمان فروش معطوف می‌شود.

در همین راستا بهرنگ کیائیان از مدیران نشر چشمه می‌گوید: این کار به نویسندگان، مترجمان و شاعران بسیار ضربه می‌زند. در حالی که بازار کتاب رونقی ندارد این هجمه‌ها بازار را خراب‌تر می‌کند. در این حالت نمی‌توان گفت که این کانال‌های تلگرامی و سایت‌های انتشار فایل پی‌دی‌اف جریانی در کنار جریان چاپ هستند.

او همچنین متذکر می‌شود: سایت‌هایی مانند «فری بوک» ساز و کاری را فراهم کرده‌اند که افرادی که می‌خواهند به صورت قانونی فایل پی‌دی‌اف را خریداری کنند راحت باشند. این افراد از طریق روش اخلاقی و قانونی می‌توانند این کتاب‌ها را بخوانند.

کیائیان در عین حال می‌گوید: این نوع انتشار درباره کتاب‌های نایاب یا کتاب‌هایی که موجود نیستند باعث بیشتر خوانده شدن می‌شود، اما انتشار پی‌دی‌اف کتابی که در حال انتشار است و مولف و ناشر از آن منتفع می‌شوند، درست نیست.

ادمین؛ شوالیه یا سارق ادبی؟

ادمین‌های کانال‌های تلگرامی معتقدند کار آن‌ها بر کتاب‌خوانی تاثیر مثبت دارد.

حمید ادمین یک کانال تلگرامی می‌گوید: الان کمتر کسی با این ترافیک و مشکلات دیگر برای خرید کتاب از خانه خارج می‌شود. من بارها کتاب‌هایی را که به تازگی منتشر شده است معرفی کرده‌ام و بخش‌هایی از آن‌ها را گذاشته‌ام تا افراد را به خریدن کتاب تشویق کنم، حتی پیش آمده که مولفان از من خواسته‌اند کتابشان را در کانال قرار دهم تا افراد بیشتری آن را بخوانند.

او در ادامه بیان می‌کند: سعی هرکسی به نوبه خودش موثر خواهد بود. ما حتی برای شهرهای مختلف برنامه ترویج کتاب‌خوانی داریم و تا کنون در چند شهر بزرگ از جمله تهران، تبریز، مشهد، اصفهان و ... کانال اختصاصی کتاب راه‌اندازی شده که موقعیت تبادل یا خرید و فروش وجود داشته باشد.

این ادمین کانال کتاب می‌گوید: اگر کسی می‌خواهد از انتشار کتابش به صورت پی‌دی‌اف جلوگیری کند باید از سایت‌هایی که این کار را انجام می‌هند شکایت کند. اما کاری که ما انجام می‌دهیم این است که با دانلود از همین سایت‌ها به نیاز افراد به برخی کتاب‌ها پاسخ می‌دهیم. من تنها کتاب‌ها را در دسترس قرار می‌دهم تا عضوها به خواندن آن ترغیب شوند.

او می‌گوید: طرح‌هایی در این کانال اجرا کردم. به عنوان نمونه طرح «کتاب من» که خود افراد معرفی کتاب را برای من ارسال می‌کنند تا در کانال قرار بگیرد. طرح «کتاب مورد علاقه صوتی» که هر کسی بخشی از کتاب مورد علاقه خود را می‌خواند تا دیگران را به خواندن آن کتاب تشویق کند. طرح «قصه شب» که شب‌ها قبل از خوابیدن بخشی از یک قصه را به صورت صوتی برای کاربران می‌گذارم.

حمید در پایان اظهار می‌کند: این طرح‌ها تنها به فضای مجازی مربوط است اما ما طرح‌هایی برای دنیای واقعی داریم. حتی کسانی که کتاب‌خوان نبودند از طریق این کانال به خواندن کتاب ترغیب شدند. اگر یک نفر هم به خواندن کتاب ترغیب شود برای من بسیار ارزشمند است.

اهل قلم چه می‌گویند؟

برخی از اهل قلم معتقدند این نوع انتشار در فروش کتاب تاثیری ندارد. برخی نیز این کار را مخرب می‌دانند. البته تمامی این افراد انتشار غیرقانونی فایل پی‌دی‌اف آثار را غیراخلاقی می‌دانند و می‌گویند در انگیزه‌شان برای ادامه کار خللی ایجاد نمی‌کند.

کاوه میرعباسی درباره تاثیر انتشار فایل پی‌دی‌اف آثارش می‌گوید: انتشار فایل پی‌دی‌اف در فروش کتاب‌های کاغذی هیچ تاثیر منفی ندارد. کسانی که می‌گویند موثر است می‌خواهند دل خودشان را با این حرف‌ها خوش کنند. یک کتاب من در یکی از سایت‌ها در دو روز حدود هزار بار دانلود شده بود اما این موضوع در فروشش تاثیر نداشت.

این مترجم و نویسنده می‌افزاید: من خودم روزی چندین کتاب خارجی دانلود می‌کنم ولی اگر به صورت رایگان نبود آن‌ها را نمی‌خواندم. خواندن فایل پی‌دی‌اف کار راحتی نیست. شخصا زمانی نگران شده بودم اما تجربه ثابت کرد چنین نیست. به عنوان مثال کتاب «نادیا» دو سال است به صورت پی‌دی‌اف در سایت‌ها وجود دارد. این کتاب از سال اول انتشار دو سال یک بار تجدید چاپ شد و بعد از انتشار فایل پی‌دی‌اف هم دوباره به روال سابق بعد از دو سال تجدید چاپ شد؛ پس این موضوع تاثیری نداشت.

بلقیس سلیمانی نیز می‌گوید: این کار درستی نیست. ارشاد باید قوانینی برای این مشکل تنظیم کند و امکان اجرایی شدن آن را فراهم کند. اوضاع در مورد سایت‌هایی که کتاب‌ها را به صورت نسخه پی‌دی‌اف می‌فروشند فرق می‌کند. ولی در یک‌سری سایت‌ها کتاب به صورت مجانی دانلود می‌شود.

او همچنین بیان می‌کند: تا به حال تمام کتاب‌های من به صورت فایل منتشر شده است. من و ناشر سعی کردیم از این کار جلوگیری کنیم زیرا ما از این طریق امرار معاش می‌کنیم ولی انگیزه من ربطی به انتشار پی‌دی‌اف ندارد.

احمد پوری درباره انتشار غیرقانونی فایل کتاب‌هایش اظهار می‌کند: چندین کتاب من در سایت‌ها منتشر شده است اما این باعث کم‌شدن انگیزه من نشده است زیرا تیراژ کتاب به اندازه‌ای پایین است که به دست مخاطبان اصلی‌اش می‌رسد. انتشار پی‌دی‌اف باعث نمی‌شود این تیراژ کم صدمه بخورد.

این مترجم و نویسنده می‌گوید: این کار، کار خوبی نیست زیرا اجازه ناشر و مولف اثر گرفته نشده است. کاری غیراخلاقی و غیرقانونی ‌است. علاوه بر آن کسانی که در اینترنت هستند اغلب برایشان راحت‌تر است که به آن صورت بخوانند. اگر این فایل‌ها نباشد کتاب کاغذی نمی‌خوانند. انتشار فایل پی‌دی‌اف مشتری کتاب را کم نمی‌کند.

او همچنین می‌افزاید: من آمار دقیقی ندارم اما حس می‌کنم معمولا کسانی که دانلود می‌کنند کتاب را نمی‌خوانند. فقط حرصِ داشتن و صاحب‌ شدن یک کتاب به صورت غیرقانونی را دارند. برخی کلکسیون خیلی خیلی بالایی از کتاب‌های پی‌دی‌اف دارند اما هیچ کدام را نخوانده‌اند ولی در مجموع باید گفت این کار، کار خوبی نیست.

پوری با بیان این‌که دانلود غیرقانونی کتاب‌هایش در انگیزه‌اش تاثیر ندارد می‌گوید: شخصا به این سادگی انگیزه‌ام پایین نمی‌آید. من کتابی داشتم که اجازه انتشار نگرفت اما باز انگیزه‌ام پایین نیامد. اگر کسی انگیزه‌اش قوی باشد با این اتفاقات انگیزه‌اش پایین نمی‌اید ولی باز همه این‌ها صحه گذاشتن بر کار غیراخلاقی و غیرقانونی نیست.

مشکلی همیشگی

کانال‌های تلگرامی به بررسی و کار پژوهشی نیاز دارند؛ این‌که چقدر از این کانال‌های مرتبط با کتاب می‌توانند موثر یا مضر باشند و تاثیرات مثبت و منفی داشته باشند. خلأ کارهای پژوهشی روی پدیده‌های نوظهور این‌چنینی و آشنایی با ظرفیت‌های آن‌ها به شدت احساس می‌شود.

علی گرانمایه‌پور استاد علوم ارتباطات در دسترس بودن کتاب را در سرانه کتاب‌خوانی موثر نمی‌داند و می‌گوید: من در مورد تأثیر شبکه‌های مجازی در فیلم، کتاب و موسیقی یک عقیده دارم. هر چه کانال ارتباطی برای انتشار اطلاعات بیشتر باشد شیوه انتشار هم فرق می‌کند. در کشوری که مردم به هر دلیلی متکی به ارتباط شفاهی هستند میلیون‌ها جلد کتاب را به شکل پی‌دی‌اف منتشر کنید باز کمکی به فرهنگ کتاب‌خوانی نمی‌کند. اما در حال حاضر کانال‌های تلگرام جنبه سرگرمی، خبری و اطلاع‌رسانی دارند.

این تحلیل‌گر رسانه با تاکید بر انجام کار پیمایشی برای ارائه دقیق نتیجه، بیان می‌کند: درباره شبکه‌های مجازی و ماهواره‌ها تا زمانی که کار پیمایشی انجام نشود نمی‌توان گفت شیوه انتشار اطلاعات تأثیر مثبت یا منفی دارد. زمانی که فریاد می‌زدیم ماهواره‌ها تأثیر منفی می‌گذارد هیچ‌کس روی این موضوع تحقیق نکرد. در مورد تلگرام و سایت‌ها هم که کانال‌های ارتباطی هستند، باید تحقیق کنیم.

او اظهارنظرهای بی‌پایه را مخدوش‌کننده می‌داند و می‌گوید: باید سعی شود در مورد ترتیب و تأثیر شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی و اپلیکیشن‌ها تا تحقیق نشده است نظری داده نشود، زیرا ذهن تصمیم‌گیرندگان را مخدوش می‌کنیم. به جای میلیون‌ها خبر درباره مزایا و معایب هر پدیده، گروهی تشکیل دهیم تا تحلیل محتوا کنند که واقعا انتشار پی‌دی‌اف اثر داشته یا نداشته و اگر داشته به چه شکل بوده است.

گرانمایه‌پور می‌افزاید: در واقع به این شکل نیست که بگوییم این کانال‌ها سطح معلومات و مطالعات را بالا می‌برد. فارغ از تمام این‌ها سخت و زود است که درباره تأثیر این شبکه‌ها و سایت‌ها بر مردم قضاوت کنیم. شاخص‌های مطالعه متفاوت است و این شبکه‌ها شاخص‌های خاص خودشان را دارند.

این استاد ارتباطات درباره رعایت نشدن حق مولف در سایت‌ها می‌گوید: بحث سایت‌ها با اپلیکیشن‌ها فرق دارد. اپلیکیشن‌ها دائم همراه فرد هستند و قابلیت‌های متفاوتی دارند. اما در بحث سایت موضوع کمی جدی‌تر می‌شود. برخی کتاب‌ها مانند رمان‌ها یا کتاب‌های علمی به هر دلیلی دیگر چاپ نمی‌شوند. سایت‌ها به صورت رایگان یا با فروش، کار دسترسی به کتاب را تسهیل می‌کنند. این اتفاق به نداشتن فرهنگ و قانون بازمی‌گردد.

او در پایان می‌گوید: البته رعایت نکردن حقوق مولف مخصوص ایران نیست و در خارج هم وجود دارد اما پلیس سایبر در بسیاری از کشورها با تکیه بر قوانین، گاهی سایت‌ها را می‌بندد، منشأ آپلود را پیدا می‌کند و افراد را دستگیر می‌کند، زیرا برای هنرمند و اثر هنری ارزش قائل‌اند. بحث حقوق نگارنده و صاحب اثر یکی از مشکلات همیشگی ماست که تابع قانون کپی‌رایت نیستیم. در بحث انتشار موسیقی هم همین مشکل‌ها وجود دارد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد رعایت نکردن قانون حق مولف در ایران از بزرگ‌ترین آسیب‌های آثار فرهنگی و هنری است و تنها راه برای سامان دادن به اوضاع نابسامان کپی‌رایت، تحقیق و شناخت دقیق و در نهایت تنظیم صحیح قانون و اجرای آن است.

گزارش: نازنین ساسانیان - ایسنا

شبکه های اجتماعی مختلف ابزار جدیدی در اختیار کاربران خود گذاشته‌اند، تا مردم سراسر جهان بتوانند ضمن ردگیری اخبار و بحث درباره حملات تروریستی پاریس دیگران را از سلامت خود با خبر کنند.

به گزارش وال استریت، فیس بوک قابلیتی موسوم به Safety Check یا کنترل امنیتی را از روز گذشته فعال کرده که به کاربران این شبکه اجتماعی در مناطق مورد حمله امکان می دهد تا ایمنی و سلامت خود را بر روی نمایه خود مشخص کرده و دیگران را از در امان ماندن خود مطلع کنند.

این اولین بار است که چنین قابلیتی پس از حملات تروریستی در فیس بوک فعال می شود. تا قبل از این قابلیت مذکور تنها بعد از سوانح طبیعی مانند سیل و زلزله بر روی فیس بوک فعال می شد.

از سوی دیگر شبکه اجتماعی توییتر هم زبانه گزینش خبر خود موسوم به لحظه ها را برای انتشار تازه ترین عکس ها، ویدیو ها و اخبار رسانه های مختلف در مورد این حمله تروریستی فعال کرده است.

علاوه بر این گوگل هم اعلام کرده که تماس تلفنی بین المللی با فرانسه از طریق برنامه همراه Hangouts طی دو روز آینده رایگان خواهد بود و افرادی که در خارج از این کشور هستند می توانند از این طریق از وضعیت دوستان و آشنایانشان در فرانسه مطلع شوند. این برنامه با آیفون و گوشی های آندرویدی سازگاری دارد.

به گزارش فارس شهروندان پاریس با استفاده از هش تگ #PorteOuverte یا درهای باز به استقبال افرادی رفته اند که در محل وقوع حوادث تروریستی هستند و به دنبال پناهگاهی برای در امان ماندن می گردند.

اما کاربرانی که در نزدیکی یا محل وقوع حوادث تروریستی بوده اند هم تصاویر و مطالبی را منتشر کرده اند. یکی از کاربران برنامه همراه Periscope متعلق به توییتر ویدیویی از نزدیکی محل سالن Bataclan منتشر کرده، کاربران دیگری هم از تلاش پلیس برای نجات زخمی های این حادثه تصاویری را منتشر کرده اند. حتی گفته می شود یکی از افرادی که در سالن Bataclan گروگان گرفته شده بوده نیز مطالبی را در حساب کاربری خود در فیس بوک منتشر کرده است.

مراقب داشته‌هایمان باشیم و بدانیم در دنیایی واقعی زندگی می‌کنیم که قرار است خیلی از چیزهایش واقعی باشند. قطعا بسنده‌کردن به شمارگان لایک‌ها، نمی‌تواند سرمایه‌ حقیقی ما باشد.
رضا فضل اله نژاد در یادداشتی که در روزنامه شهروند منتشر شده، نسبت به هجوم اینترنت به زندگی روزمره انتقاد کرده و در ادامه دیدن نمایش «لایک» را توصیه کرده است: این روزها در مترو، اتوبوس شرکت واحد، تاکسی، صف نان، پشت کانتر دفاتر بیمه، درون بیمارستان، سر کلاس درس در دانشگاه، سر میز غذا، در مهمانی‌ها و ختم‌ها و جشن‌ها، حتی هنگام مراسم تشییع جنازه، چیزی که برای افراد اهمیت بسزایی دارد «وجود آنتن» و «کانِکت بودن» است تا مبادا دمی از شبکه‌های اجتماعی دور باشیم و عدم حضورمان باعث از دست دادن «واقعه‌ای مجازی» شود؛ خبری، جنجالی، دعوایی، مباحثه‌ای یا ارتباطی که می‌تواند در زندگی‌مان تاثیرگذار باشد. باید اذعان کنم، شخصا گرفتار «اینستاگرام» شده‌ام.
هیچ‌وقت هیچ‌کدام از شبکه‌های اجتماعی، حتی «فیسبوک» نتوانسته بود تا این حد برایم دغدغه ایجاد کند. در میان کاربران اینستاگرام، «دیده‌شدگی» ارتباط مستقیمی با سوژه، زاویه دید، خلاقیت در ثبت تصویر، بدیع‌بودن و مطلبی که برای تصویر انتخاب می‌کنی دارد. قاعدتا خروجی ماجرا، یعنی میزان و تعداد دیده‌شدن با شمارگان «لایک»ها مشخص می‌شود.
همین موجب می‌شود تا لایک، تبدیل بشود به یک مسأله، به یک دغدغه. می‌بینی و لایک می‌کنی تا ببینندت و لایکت کنند! اما موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود. این دیده‌شدن و لایک شدن و دیدن و لایک کردن به تمام شئون زندگی تسری پیدا می‌کند و همه‌چیز را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. چشم باز می‌کنی و می‌بینی در مسیری قرار گرفته‌ای که زندگی مجازی‌ات به موازات زندگی [ظاهرا] واقعی و شاید به همان میزان، اهمیت یافته و تو در آنجا شبکه‌ای از دوستان را داری که باید برای‌شان وقت بگذاری، گفت‌وگو کنی، محبت کنی، محبت ببینی، وابسته شوی، مجادله داشته باشی و در نهایت تلاش کنی تا خودت را اثبات کنی و دیده شوی. گاهی اما در این میان، درست مثل زندگی واقعی، ممکن است مراودات و شبکه روابط، سویه‌ احساسی هم پیدا کنند و تو بی‌آنکه خواسته باشی، وارد ماجرایی عاشقانه می‌شوی.
اینجاست که به آرامی، زندگی واقعی و مجازی، به‌ نحوی که قابل تشخیص نیست، در هم ادغام شده یا جای خود را با هم عوض می‌کنند! واقعیت آن است که این، یک امر گریزناپذیر است؛ اینکه ما مجبوریم وارد حیات مجازی شده و برخی از ارتباطات‌مان را در آنجا پی بگیریم. بخش اعظم فعالیت‌های روزمره متکی به ورود به دنیای مجازی شده و همین اتصال کافی‌ است تا جاذبه‌های ذاتی این عالم، ما را در خود فرو ببرد و راه‌های جدید برای گسترش روابط را پیش روی‌مان قرار دهد.

ناگفته پیداست که این مسیر، زن و مرد و کودک و بزرگ نمی‌شناسد و همه را به سویی خواهد کشاند. و تو تا چشم باز کنی، همچون مسحوران، خود را درگیر شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های مختلف مجازی خواهی یافت. دوستی‌ها متکی و مبتنی بر عضویت در شبکه‌های اجتماعی خواهند شد و کسی دیگر را نخواهد یافت، مگر آنکه پیش از آن در جایی از دنیای مجازی دیده باشدش و گپی زده باشد تا بستر ملاقاتی مهیا شود.
خانواده، بازنده اصلی این ماجراست. همان‌طور که تلویزیون در دوره‌ای توانست با جذابیتی بی‌بدیل، اساس خانواده را متاثر از خود کرده و اعضای آن‌ را به ‌جای آنکه برای هم باشند و به گپ‌وگفت و خوش‌و‌بش با یکدیگر بپردازند، مصادره کرده و از آن خود کند، امروز گوشی‌های هوشمند افراد را نه در کنار هم و مقابل جعبه جادو، بلکه هر یک را در گوشه‌ای و جدای از دیگران قرار داده و این امکان را فراهم ساخته تا نهایت فردگرایی را تجربه کنند و دنیایی از آن خود داشته باشند. طنز تلخ ماجرا اینجاست که همسران و فرزندان، زیر سقف یک خانه برای ارتباط با هم، به شبکه‌های اجتماعی متوسل می‌شوند!
شاید همین‌جاست که انواع آسیب‌های اخلاقی، همچون نَشت بی‌‌سر و صدای گاز، فضا و جو خانواده را مسموم کرده و زمینه‌ نابودی بنیان آن‌ را فراهم می‌کند. شاید پیشنهاد تماشای نمایشی در این‌ باره به مثابه تلنگری باشد به خودمان؛ «لایک» نوشته‌ محسن عظیمی و کارگردانی امیرعباس رنجبر. این اثر اپیزودیک با نگاهی آسیب‌شناسانه و طرح موضوع، این مسأله را به ما یادآور می‌شود که دست‌کم حواس‌مان به خودمان باشد.
مراقب داشته‌هایمان باشیم و بدانیم در دنیایی واقعی زندگی می‌کنیم که قرار است خیلی از چیزهایش واقعی باشند. قطعا بسنده‌کردن به شمارگان لایک‌ها، نمی‌تواند سرمایه‌ حقیقی ما باشد. باید مراقب برخی حقایق بود؛ مثلا عشق، خانواده.

آیا نسبت به دیگران احساس حسادت می‌کنید؟ آیا حس می‌کنید در زندگی اجتماعی حضور ملموسی ندارید و یا در تقلا برای تمرکز بیشتر هستید؟ همه اینها ممکن است به دلیل استفاده از شبکه اجتماعی فیس‌بوک باشد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، بررسی‌ها نشان می‌دهد کسانی که یک هفته بدون استفاده از فیس بوک به سر برده‌اند نسبت به کسانی که درگیر این شبکه اجتماعی بوده‌اند احساس شادی بیشتری کرده‌اند.
این تحقیق توسط «موسسه تحقیقات شادی» بر روی بیش از هزار کاربر فیس‌بوک در دانمارک انجام شده است.
افراد مورد مطالعه به دو گروه تقسیم شدند؛ نیمی از آنها استفاده از این شبکه اجتماعی فراگیر و پرمخاطب را متوقف کردند در حالی که نیمه دوم به استفاده از فیس بوک ادامه دادند.
پس از یک هفته، کسانی که فعالیت فیس بوکی نداشته‌اند اعلام کردند که رضایت بیشتری از زندگی خود دارند.
میک وایکینگ، مدیر اجرایی موسسه تحقیقات شادی، روز سه شنبه در کپنهاگ، پایتخت دانمارک گفت: «ما بر فیس‌بوک متمرکز شده‌ایم زیرا رسانه‌ای اجتماعی است که اکثر مردم در گروه‌های سنی مختلف از آن استفاده می‌کنند.»
بر اساس نتایج این مطالعه، ۸۸ درصد از کسانی که فعالیت فیس‌بوکی نداشته‌اند خود را افرادی «شاد» توصیف کردند در حالی که این رقم برای گروه دوم ۸۱ درصد بوده است.
حدود ۸۴ درصد از افراد گروه اول گفته‌اند که ارزش زندگی برایشان بیشتر شده است در حالی که ۷۵ درصد از گروه دیگر چنین احساسی داشته‌اند.
نتایج این تحقیق حاکی است تنها ۱۲ درصد از گروه اول خود را افرادی ناراضی توصیف کرده‌اند در حالی که ۲۰ درصد از کسانی به استفاده از فیس بوک ادامه دادند احساس نارضایتی می‌کردند.
این مطالعه نشان داد افراد گروهی که فعالیت فیس‌بوکی را متوقف کرده‌اند گفته‌اند در این یک هفته، زندگی اجتماعی پربارتر و همچنین مشکلات کمتری در تمرکز داشته‌اند در حالی که افراد گروه دوم چنین تغییری را احساس نکرده‌اند.
تهیه کنندگان این تحقیق نوشته‌اند با فعالیت فیس بوکی، «به جای تمرکز بر آنچه در واقع نیاز داریم، تمایلی تأسف بار برای تمرکز درباره داشته‌های دیگران داریم.»
پرس تی وی نوشت: به عبارت دیگر، احتمال عدم شادی کاربران فیس بوک نسبت به افرادی که در این شبکه عضو نیستند، ۳۹ درصد بیشتر است.
شبکه اجتماعی فیس بوک حدود ۱۱ سال پیش کار خود را آغاز کرد و به سرعت پرطرفدار شد به طوری که شمار کاربران فعال آن از یک میلیارد و ۱۱۰ میلون نفر گذشته است با این حال انتقاداتی جدی به آن وارد است.
نتایج یک مطالعه در انگلیس نشان داد که در دادخواست طلاق حدود یک‌پنجم تا یک‌سوم طلاق‌های این کشور، به فیس‌بوک اشاره شده که موجب نارضایتی یکی از طرفین را فراهم آورده بود.
بنا بر گزارش‌ها، جولیان آسانژ، مؤسس وبسایت افشاگر ویکی لیکس گفته است: «فیس‌بوک تنفر آمیزترین ابزار جاسوسی است که تاکنون ایجاد شده‌است. هر کس که نام و مشخصات دوستان خود را به شبکه اجتماعی فیس‌بوک اضافه می‌کند باید بداند که به شکل رایگان در خدمت دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکاست و این گنجینه اطلاعاتی را برای آنها تکمیل می‌کند.»
فیس‌بوک همچنین در گزارشی اوت ۲۰۱۳ اعلام کرد اطلاعات کاربرانش را به درخواست دولت‌های مختلف، در اختیار این دولت‌ها می‌گذاشته است.

میثم لطفی - فیس‌بوک به قدری پیشرفت کرده است که خود را برای رقابت با گوگل هم آماده می‌داند و برای آنکه محبوبیت جهانی را از دست ندهد، تصمیم گرفته است کنترل اخباری که به صورت لحظه به‌لحظه منتشر می‌شوند را هم در دست بگیرد. فیس‌بوک نخستین گام‌های جدی در این زمینه را برداشته است و فعلا فقط به زبان انگلیسی در این زمینه سرویس‌دهی می‌کند. با تغییراتی که بزرگترین شبکه اجتماعی جهان لحاظ کرده است، کاربران جهانی هم‌اکنون می‌توانند در 2 تریلیون پست و مطلبی که روی آن منتشر شده است جست‌وجو کنند. این جست‌وجو تمام مطالب عمومی منتشر شده را هم شامل می‌شود، همه صفحات را پوشش می‌دهد و به جز صفحاتی که آنها را لایک کردید یا در آنها کامنت گذاشتید، اطلاعات منتشر شده در صفحاتی که هرگز از حضور آنها با خبر نبودید را هم منتشر می‌کند.

جست‌وجوی فیس‌بوکی

شرکت فیس‌بوک جست‌وجوگر هوشمند خود را به گونه‌ای طراحی کرده است که می‌تواند در همه صفحات و همه پست‌های منتشر شده در آن بررسی کند. ولی برای آنکه کاربران مطالب موثق و معتبری را مشاهده کنند، نتایج نهایی این جست‌وجو از صفحاتی منتشر می‌شود که صحت فعالیت آنها تصدیق شده باشد، یکی از دوستان شما آنها را لایک کرده باشد، در لیست صفحات مورد تایید فیس‌بوک موجود باشد و به عبارت دیگر، به نحوی درستی و صحت فعالیت‌های آن تایید شده باشد.

این قابلیت جدید مشابه جست‌وجوگر شبکه اجتماعی Twitter Search قفل تمام اخبار و مطالب را باز می‌کند و به عبارت دیگر مطالب شرکت‌هایی که به صورت پولی خدمات اشتراکی در اختیار کاربران خود می‌گذارند را رایگان ارایه می‌دهد. جست‌وجوگر فیس‌بوک همچنین قادر است اخبار و اتفاقات داغ را در یک بخش جداگانه به صورت لحظه‌به‌لحظه منتشر کند تا کاربران بتوانند بدون هرگونه جست‌وجو هم در جریان قرار بگیرند.

این اتفاق نه تنها باعث می‌شود تا کاربران جهانی فیس‌بوک را در قالب یک منبع خبری بزرگ و موثق مورد استفاده قرار دهند، بلکه باعث می‌شود تعداد بیشتری از کاربران جهان وارد این شبکه اجتماعی شوند و نظرات خود را در مورد آخرین اتفاقات به اشتراک بگذارند. با این سرویس جدید کاربران می‌توانند فیس‌بوک را در قالب یک پلتفرم خبری به کار گیرند و به جز برخورداری از قابلیت‌های اجتماعی،‌ امکانات خبری آن را هم به کار برند. فیس‌بوک بر این باور است که کاربران امروزی می‌بایست روش‌های مختلف برای کسب اخبار و اطلاعات مورد نیاز خود در اختیار داشته باشند و همین مساله باعث شد است تا روش‌های مختلف انتشار اخبار در فیس‌بوک ارایه شود.

علاوه بر این،‌ گوگل موافقت کرده است تا اطلاعات مربوط به این 2 تریلیون پست را در نتایج حاصل از جست‌وجوهای اینترنتی خود به نمایش بگذارد. «تام استاکی» مدیر مرکز Search فیس‌بوک ضمن اشاره به این مطلب توضیح داد که بزرگترین شبکه اجتماعی جهان ضمن ارایه سرویس مذکور، کسب درآمد را در اولویت خود قرار نداده است. زیرا مدل تجاری تعریف‌شده برای سرویس جدید به گونه‌ای است که می‌تواند درآمدهای فراوان آتی را تضمین کند و در مرحله نخست می‌بایست رضایت کاربران جهانی به دنبال آن باشد. هم‌اکنون تعداد کاربران فعال فیس‌بوک از مرز 1.5 میلیارد نفر هم گذشته است و رضایت این افراد مهم‌ترین هدفی است که مدیران این شبکه اجتماعی در سر می‌پرورانند. این اتفاق می‌تواند بزرگترین بازده مالی را به دنبال داشته باشد.

در جست‌وجوی جست‌وجوگر

جست‌وجوگر فیس‌بوک در ابتدا به عنوان ابزاری برای شناسایی آسان اطرافیان و تماشای تصاویر منتشر شده در این شبکه اجتماعی ارایه شد. کاربران فیس‌بوک از همان ابتدا یک جست‌وجوگر در اختیار داشتند که به کمک آن می‌توانستند دوستان خود را به راحتی شناسایی کنند و پروفایل شخصی آنها را در اختیار داشته باشند. قابلیتی که مدتی قبل با نام Graph Search ارایه شد به راحتی امکان شناسایی کسب و کارها، عکس‌ها، فیلم‌های سینمایی منتشر شده روی سایت‌های اینترنتی مختلف و ... را فراهم می‌کند و به عبارت دیگر، محتویات خارج از فیس‌بوک را هم می‌تواند به نمایش بگذارد. سال گذشته نیز فیس‌بوک گروهی از مهندسان را دور یکدیگر جمع کرد تا به کمک آنها بتواند تمام پست‌های منتشر شده در این شبکه اجتماعی را فهرست کند و برای هر یک از آنها کلیدواژه کاربردی در اختیار بگیرد. نتیجه این فعالیت گسترده باعث شد تا کاربران بتوانند اطلاعات مرتبط را در بخش News Feed خود مشاهده کنند.

در کنار این اتفاق فیس‌بوک پروژه دیگری را شروع کرد تا امکان جست‌وجو در آگهی‌های تبلیغاتی هم فراهم شود تا به عنوان مثال زمانی که شما کلیدواژه مربوط به یک بازی رایانه‌ای را وارد می‌کنید، آگهی‌های تبلیغاتی مربوطه برای فروش دیگر بازی‌ها هم در کنار آن منتشر شود. البته فیس‌بوک این ابزارهای آزمایشی را سرانجام غیرفعال کرد تا در نهایت بتواند تمرکز بیشتری بر کلیدواژه‌هایی داشته باشد که نیاز روزمره مردم هستند و مانند خدمات گوگل در اختیار همگان قرار می‌گیرند.

به‌روزرسانی که این بار فیس‌بوک ارایه کرده است یک اتفاق بزرگ محسوب می‌شود تا یک موتور جست‌وجوی اینترنتی داخلی برای این شبکه اجتماعی بزرگ راه‌اندازی شود. این جست‌وجوگر به گونه‌ای ساخته شده است که می‌تواند با گوگل هم رقابت کند.

فراتر از محتویات صفحات

فیس‌بوک برای آنکه قابلیت جدید را کاربردی کند تا استقبال بیشتری از آن صورت گیرد، کلیدواژه‌های مورد نظر کاربران را به آنها پیشنهاد می‌دهد و به عبارت دیگر اگر کاربر ابتدای کلمه مورد نظر خود را بنویسد، فیس‌بوک تمام پیشنهادات مربوطه را در اختیار او می‌گذارد. این اتفاق به کاربر کمک می‌کند تا جست‌وجوهای خود را دقیق‌تر انجام دهد و بهتر بتواند به نتیجه مورد نظر دسترسی پیدا کند. البته پیش از انجام جست‌وجو برخی فیلترها و قابلیت‌های کنترلی هم ارایه شده است تا به عنوان مثال کاربر جست‌وجوی خود را فقط در اخبار، عکس‌ها، صفحات، شخصیت‌ها و ... انجام دهد. هر کلیدواژه‌ای که کاربر ارایه می‌دهد با 200 عامل مورد سنجش قرار می‌گیرد و حتی کامنت‌هایی که لایک شده است هم در این معیارها سنجیده می‌شود. این 200 عامل به دقت نشان می‌دهند کاربر چه مواردی را دوست داشته است، چگونه فعالیت اجتماعی خود را دنبال کرده و چه صفحاتی مورد علاقه او بوده است. با این کار نتایج حاصل از جست‌وجوی اینترنتی دقیق‌تر و بهتر از جست‌وجوگرهای مشابه ارایه می‌شود.

فیس‌بوک در این قابلیت جدید کوشیده است تا علاوه بر خدمات مشابه گوگل برای نمایش لینک‌های مربوطه، قابلیتی مانند توییتر برای بزرگنمایی اتفاقاتی که هم‌اکنون رخ داده است را هم در اختیار کاربران بگذارد. همین مساله باعث شده است نتایج حاصل از جست‌وجوی اینترنتی در فیس‌بوک در بخش‌های مختلف نمایش داده شوند و کاربر بتواند با دسته‌بندی دقیق آنها را مشاهده کند. استاکی در این باره توضیح داد که هم‌اکنون گروهش در حال انجام فعالیت‌های گسترده‌تر هستند تا فناوری Trending Topics فیس‌بوک هم به این قابلیت‌ها اضافه شود.

پایان ابهامات در حریم شخصی

با همه این توضیحات، قوانین مربوط به حفظ حریم شخصی کاربران هیچ تغییری نکرده است. هرآنچه که کاربران پیش‌تر به صورت عمومی ارایه کرده بودند هم‌اکنون در نتایج حاصل از جست‌وجوی دیگران نمایش داده می‌شود. بر این اساس اگر یک سال قبل لطیفه‌ای را به صورت عمومی روی صفحه خود به اشتراک گذاشتید، این پست می‌تواند در نتایج دیگر کاربران نمایش داده شود. ولی اگر بخواهید مطالب شما به صورت شخصی باقی بماند و فقط دوستان و اطرافیان به آن دسترسی داشته باشند نیز می‌توانید در تنظیمات فیس‌بوک این کار را انجام دهید.

این مساله اندکی کاربران را نگران خواهد کرد. زیرا افرادی که طی یک دهه گذشته در فیس‌بوک عضو بودند و به صورت مرتب مطالب مختلف را به اشتراک گذاشتند، هم‌اکنون می‌بایست به گذشته برگردند و تک‌تک آنها را مرور کنند تا دریابند کدام یک از این مطالب می‌تواند به صورت عمومی در اختیار بقیه کاربران قرار بگیرد. البته فیس‌بوک به صورت پیش‌فرض اجازه دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران را در جست‌وجوهای خود نمی‌دهد و در عوض، فقط آن دسته از مطالبی که از ابتدا به صورت عمومی منتشر شده است می‌توانند در این جست‌وجوها عرضه شوند.

کاربران برای اطمینان بیشتر همچنین می‌توانند یک جست‌وجو با نام صفحه اختصاصی خود انجام دهند و متوجه شوند که چه اطلاعاتی از آنها قرار است در معرض دید عموم قرار بگیرد. به هر حال، فیس‌بوک تضمین کرده است که در این زمینه هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید و کاربران نگرانی نخواهند داشت. فیس‌بوک در نظر دارد که برای انتشار برخی مطالب کاربران در نتایج جست‌وجوهای اینترنتی به آنها اطلاع دهد تا در صورت تمایل این مطالب به صورت عمومی عرضه شوند.

زیر ذره‌بین فیس‌بوک

قابلیت جدید جست‌وجوگر عمومی فیس‌بوک این انتقاد را به دنبال داشته است که فیس‌بوک سرویس مشابه گوگل و دیگر موتور جست‌وجوها را ارایه  می‌دهد. ولی، استاکی در این خصوص توضیح داده است که شما به عنوان یکی از اعضای شبکه اجتماعی فیس‌بوک هیچ قابلیت تکراری مشاهده نخواهید کرد و اتفاق جدیدی را پیش‌روی خود خواهید دید. قرار است این جست‌وجوگر یک چشم‌انداز جدید در اختیار کاربران اینترنتی بگذارد و به آنها امکان دهد تا به جز مسایل کلی، در شخصیت و اتفاقات مربوط به هر یک از مردم هم جست‌وجوی اینترنتی صورت گیرد.

البته کاربران برای آنکه اجازه دهند مطالبشان به صورت عمومی در جست‌وجوهای اینترنتی منتشر شود، می‌بایست رضایت خود را در سرویس Facebook Search اعلام کنند. مدیران فیس‌بوک به این نتیجه رسیده‌اند که ارایه خدمات کاربردی در حوزه جست‌وجوهای اینترنتی می‌تواند نگاه کاربران به دنیای مجازی را تغییر دهد و نسل جدید مردم را به سمت بزرگترین شبکه اجتماعی جهان بکشاند. تا کنون روال بر آن بوده است که جست‌جوهای اینترنتی فقط در سایت‌های اینترنتی انجام می‌شد. ولی فیس‌بوک قصد دارد این جست‌وجوها در بخش عمومی و زندگی روزمره مردم هم انجام دهد.

به طور کلی باید گفت فیس‌بوک قابلیتی ارایه کرده است که ترکیبی از جست‌وجو در اخبار و گشت‌وگذار در پست‌های روزمره مردم محسوب می‌شود. بزرگترین شبکه اجتماعی جهان با این کار قصد دارد انتقادات را از خود کاهش دهد و البته امکانات ویژه برای ادامه حضور در بازار رقابتی جهان در اختیار بگیرد. کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند پایان دهه حاضر محبوبیت شبکه‌های اجتماعی برای مردم جهان از بین می‌رود و فیس‌بوک به همین خاطر می‌کوشد با دیگر قابلیت‌ها و امکانات، مشترکان فعال خود را نگه دارد. فیس‌بوک بیشتر از 1.5 میلیارد مشترک فعال دارد که گفته می‌شود این افراد از زمان راه‌اندازی شبکه اجتماعی تاکنون بیش از 2 تریلیون مطلب را روی آن به اشتراک گذاشته‌اند. این مطالب انواع نوشتار، عکس، فیلم و ... را شامل می‌شود و سرویس جدید به گونه‌ای راه‌اندازی شده است تا تمام آنها قابل جست‌وجو شوند. (منبع:عصرارتباط)

سخنگوی قوه قضائیه گفت: خبر برخی رسانه ها و سایت ها درباره دستگیری چند نفر از سرشبکه های شبکه های غیراخلاقی در قزوین، صحت ندارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، محسنی اژه‌ای در ادامه نشست خبری افزود: موضوع را از دادستان قزوین پرسیدم که معلوم شد چنین خبری صحت ندارد و ظاهرا از منتشرکننده این خبر خواسته شده است تا اعلام کند بر چه مبنایی این خبر را منتشر کرده است.

پیش از این اعلام شده بود تعدادی از مدیران گروه‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی موبایلی دستگیر شدند. این افراد به واسطه اقدامات ضدامنیت اخلاقی بازداشت شده‌اند.

تعدادی از مدیران گروه‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی موبایلی دستگیر شدند. این افراد به واسطه اقدامات ضدامنیت اخلاقی بازداشت شده‌اند.

سپاه صاحب‌الامر(عج) استان قزوین تعدادی از مدیران گروه‌های فعال در شبکه‌های اجتماعی موبایلی را دستگیر کرد.

این افراد که در حوزه ضدامنیت اخلاقی فعالیت می‌کردند، در یک عملیات فنی اطلاعاتی پیچیده شناسایی و دستگیر شدند.

به گزارش تسنیم مهمترین اقدامات این افراد که منجر به دستگیری آنها شده، موارد زیر است:

1ـ تسهیل شیوه دستیابی کاربران به محتویات مستهجن و مبتذل از طریق راه‌اندازی گروه در شبکه‌های ارتباطی موبایلی

2ـ انتشار متون مبتذل و مستهجن در قالب "داستان متنی و تصویری" ، "طنز، مشاوره جنسی و . . ." ، " تصاویر مبتذل و مستهجن ایرانی و خارجی "

3 ـ تشویق افراد به ارتکاب جرائم منافی عفت در راستای قبح‌زدایی و عادی‌سازی این جرایم (انتشار شماره تلفن افراد به منظور برقراری ارتباط نامشروع و . . .)

4 ـ و انتشار متون توهین‌آمیز به قومیت‌ها و مسئولین و چهره‌های شاخص ملی

در این عملیات مدیران بیش از 170 گروه فعال در شبکه‌های اجتماعی موبایلی شناسایی و تعدادی از آنها جهت طی مراحل قضایی، به مراجع ذیربط تحویل داده شدند.

کارشناس مسائل سایبری کشور با اشاره به برخورد حکیمانه با موضوع شبکه‌های اجتماعی از دریافت دلالی‌ پهنای باند و جلوگیری اجرایی شدن مصوبات شورای عالی فضای مجازی انتقاد کرد.

حسین اعتصامی ظهر امروز در همایش گفتمان و اندیشه جوانان با اشاره به اینکه تنها نباید به آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی نگاه کرد، بلکه باید از فرصت‌های آن نیز استفاده کرد، گفت: برخورد سلبی و فیلترینگ فضای شبکه‌های اجتماعی ما را به جایی نمی‌رساند و باید برای کاهش آسیب‌های آن اطلاع‌رسانی کرد.

وی با بیان اینکه برخورد حکیمانه با موضوع شبکه‎های اجتماعی مورد تأکید مقام معظم رهبری است، افزود: نوع استفاده ما از شبکه‌های اجتماعی تعیین‌کننده آسیب‌رسانی و یا قابل استفاده بودن آن می‌شود.

کارشناس مسائل سایبری کشور به دیدگاه مقام معظم رهبری برای تشکیل شورای عالی فضای مجازی اشاره و خاطرنشان کرد: یک مورد هم از بند‌های مورد نظر مقام معظم رهبری درباره شورای عالی فضای مجازی در جامعه عملی نشد، در صورتی که  ایشان در ابلاغیه جدید برای شورای عالی فضای مجازی بر مواجهه فعال و مبتکر‌انه در فضای مجازی تأکید کردند.

اعتصامی اضافه کرد: همچنین مقام معظم رهبری بر محتوا‌سازی در زمانی که بستر لازم برای فضای شبکه‌های اجتماعی وجود ندارد و ایجاد فرصت شغلی و اقتصادی در فضای مجازی نیز تأکید کردند.

به گزارش فارس وی با انتقاد از اینکه دولت‌های گذشته و کنونی برای دریافت دلالی‌های مربوط به پهنای باند از اجرایی شدن مصوبات شورای عالی فضای مجازی دوری می‌کنند، همچنین ما شاخص‌های اینترنت مناسب شامل امن بودن، سریع، سالم، و رقابتی بودن را در اختیار نداریم، بیان کرد: برای جلوگیری از خفگی گاز نباید شیر گاز کشور را ببندیم، بلکه باید با آگاهی‌سازی و افزایش سواد رسانه‌ای در این مسیر حرکت کنیم.

کارشناس مسائل سایبری کشور از رصد کاربران اینترنتی و فضای مجازی توسط سازمان‌های مختلف خبر داد و افزود: یک شرکت فعال فضای مجازی در استان مازندران به‌منظور امکان ارسال پیام از یک نرم‌افزار پیام‌رسان به همه نرم‌افزارهای مشابه به 200 میلیون تومان اعتبار نیاز دارد تا بعد از فعالیت شش ماهه به سودآوری برسند که با وجود پیگیری‌های مکرر هنوز موفق به تأمین آن مبلغ نشدند.

وی در پایان خواستار مدیریت زمان و مکان و تعریف جایگزین‌های مناسب برای کاهش آسیب‌های مربوط به فضای مجازی شد و با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی سبک زندگی ما را تغییر دادند، گفت: اعتیاد به اینترنت در برخی از کشور‌ها مورد توجه جدی قرار گرفته است.

گفتنی است، این همایش با همکاری دانشگاه پیام‌نور واحد زیراب و اداره تبلیغات اسلامی سوادکوه با موضوع آسیب‌ شبکه‌های اجتماعی و ماهواره برگزار شد.

در دنیای اینترنتی امروز که انواع شبکه‌های اجتماعی روی کار آمده‌اند، English, baby! کوشیده است برای همه کاربران جهانی که انگلیسی زبان دوم آنها محسوب می‌شود، خدمات ویژه ارایه دهد. این شبکه اجتماعی متفاوت که یک پلتفرم جامع برای یادگیری زبان انگلیسی و اصطلاحات مربوط به آن محسوب می‌شود، به‌وسیله گروهی از جوانان آمریکایی در شهر پورتلند مدیریت می‌شود. این سرویس که نخستین بار در سال 2000 میلادی راه‌اندازی شد، از حدود دو سال قبل خدمات خود را در قالب شبکه‌های اجتماعی ارایه کرد و در نهایت توانست میلیون‌ها کاربر جهانی را تحت پوشش قرار دهد.

شبکه اجتماعی English, baby! هم‌اکنون موفق شده عنوان محبوب‌ترین و پرکلیک‌ترین سایت آموزش زبان انگلیسی در جهان را به خود اختصاص دهد. این سایت میلیون‌ها دانشجو و استاد زبان انگلیسی را از سراسر جهان گرد هم آورده است تا آنها بتوانند با یکدیگر تعامل نزدیک داشته باشند و آخرین آموخته‌های خود در عرصه زبان انگلیسی را با یکدیگر به‌اشتراک بگذارند.

پلتفرم English, baby! خدمات خود را برای همه کاربران غیرانگلیسی سراسر جهان ارایه می‌دهد، ولی بررسی‌های جدید نشان داده بخش بزرگی از مخاطبان آن را چینی‌ها تشکیل می‌دهند و به‌صورت دقیق‌تر گفته شده است یک‌چهارم تمام مشترکان این شبکه اجتماعی چینی هستند. شرکت ارایه‌دهنده خدمات آموزشی English, baby! به تمام کاربران خود امکان می‌دهد به‌صورت رایگان عضو این پلتفرم شوند و البته اگر این افراد هزینه اندک پرداخت کنند، می‌توانند بسته‌های آموزشی ویژه را هم در اختیار بگیرند. این شبکه اجتماعی به‌جز آنکه به اعضای خود امکان می‌دهد صفحه شخصی داشته باشند و از این طریق آموزه‌های خود در عرصه زبان انگلیسی را به‌اشتراک بگذارند،‌ به‌صورت مجزا بخش ویژه‌ای در اختیار دارد که در آن تصاویر ویدیویی، فایل‌های صوتی،‌ عکس،‌ متن و ... در مورد آموزش زبان انگلیسی را منتشر می‌کند.

جان هایدن که از بنیانگذاران این شبکه اجتماعی محسوب می‌شود،‌ مدیرعامل کنونی شرکت است. او به همراه گروه ویژه‌ای از کارشناسان زبان ادعا می‌کند که متفاوت‌ترین خدمات یادگیری انگلیسی را به کاربران جهانی ارایه می‌دهد و از این طریق توانسته است به محبوب‌ترین سایت جهان برای آموزش این زبان تبدیل شود. گفتنی است English, baby! به‌صورت طبقه‌بندی‌شده هزاران بخش آموزشی را در خود جا داده است که بسیاری از درس‌های ارایه شده به صورت ترمیک و مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی عرضه می‌شوند. اگر مشترکان به این شبکه اجتماعی پول دهند و خدمات ویژه آن را در اختیار بگیرند، English, baby!  تضمین می‌کند که آنها بتوانند در کمتر از یک سال به زبان انگلیسی مسلط شوند و بتوانند به‌صورت روان با این زبان صحبت کنند. درس‌های ویژه زبان انگلیسی در این شبکه اجتماعی در قالب فایل‌های صوتی MP3 ارایه می‌شود و کاربران می‌توانند مهارت خواندن، نوشتن، گوش دادن و صحبت کردن را بر اساس آنها تقویت کنند. به‌طور کلی می‌توان گفت English, baby!  برای کاربرانی خوب است که می‌خواهند زبان انگلیسی را به‌صورت حرفه‌ای بیاموزند.(منبع:عصرارتباط)

میثم لطفی - غزه که باریکه‌ای در ساحل دریای مدیترانه است، بخشی از کشور فلسطین محسوب می‌شود و رژیم اشغالگر صهیونیستی میان این دو منطقه قرار گرفته و آنها را از یکدیگر جدا کرده است. تا قبل از تابستان 2005 منطقه غزه در اشغال رژیم صهیونیستی بود و پس از مقاومت‌های فراوان، اسراییلی‌ها از این منطقه عقب‌نشینی کردند تا با تخلیه تمامی شهرک‌ها کنترل نوار غزه در اختیار دولت فلسطین قرار گیرد. حملات نظامی دولت اشغالگر به این منطقه از دهه 1950 میلادی آغاز شد و طی این سال‌ها هزاران فلسطینی شهید شدند. اما در چند سال اخیر مردم فلسطین به‌جز مقاومت انتفاضه، مرحله جدیدی از نبرد را دنبال می‌کنند و برای موفقیت هرچه بیشتر در این زمینه ابزار توانمندی به نام شبکه‌های اجتماعی را در اختیار گرفته‌اند.

انتفاضه اینترنتی

هنوز هیچ شخص یا گروهی اعلام نکرده که فعالیت‌های مردم فلسطین در عرصه شبکه‌های اجتماعی را مدیریت می‌کند. با این وجود می‌توان گفت اقدامات تک‌تک این افراد در عرصه مجازی توانسته است طی چند سال اخیر نتایج قابل ملاحظه‌ای را بر جا بگذارد. فلسطینی‌ها در شرایط کنونی شبکه‌های اجتماعی را ابزاری کاربردی برای مقابله مستقیم با رژیم صهیونیستی می‌دانند و از این طریق توانسته‌اند به پیروزی‌های فراوان دست یابند.

هر روز صدها مطلب در رابطه با مقاومت‌های مردم فلسطین روی فیس‌بوک منتشر می‌شود، یوتیوب کانال‌های ویژه در رابطه با فعالیت‌های مردم فلسطین و عقب‌نشینی رژیم اشغالگر در اختیار گرفته است، کاربران توییتر با استفاده از هشتگ‌های مشخص روزانه صدها مطلب مرتبط را به‌اشتراک می‌گذارند و موضوعاتی مانند انتفاضه و مقاومت در تمام مطالب منتشرشده توسط فلسطینی‌ها به‌چشم می‌خورد. این فعالیت‌های گسترده به‌قدری موفق بود که بنیامین ناتانیاهو، نخستین وزیر اسراییل چندی پیش شبکه‌های اجتماعی را ابزار التهابی خواند و اعتراف کرد که مردم فلسطین در این سال‌ها توانسته‌اند با حضور مجازی خود ضربه‌های سنگین به رژیم اشغالگر وارد کنند.

گروه حماس این روزها حاکمیت نوار غزه را در دست گرفته است. این گروه در شبکه اجتماعی یوتیوب یک شبکه اختصاصی راه‌اندازی کرده که تصاویر ویدیویی مربوط به موفقیت‌های مردم فلسطین و شکست‌های رژیم اشغالگر در آن به‌نمایش در می‌آید. این شبکه که دسترسی به آن در اسراییل مسدود شده است، خشونت‌ صهیونیست‌ها علیه مردم فلسطین را به تصویر می‌کشد و دولت حماس آن را انتقاضه جدید علیه اسراییل می‌خواند.

مردم فلسطین این روزها به‌خوبی صفحات اصلی مربوط به گروه‌های مقاومت را می‌شناسند و به کمک تلفن‌های همراه خود آخرین تصاویر ویدیویی را روی آنها به‌اشتراک می‌گذارند. این تصاویر به همراه مطالب مختلف در یوتیوب، فیس‌بوک،‌ توییتر، اینستاگرام و ... به‌اشتراک گذاشته می‌شوند و مردم جهان از آخرین اتفاقات باریکه غزه باخبر می‌شوند. این اتفاقات در چند سال اخیر عصبانیت هرچه بیشتر رژیم صهیونیستی را به‌دنبال داشته است و حتی بسیاری از روزنامه‌های غربی، شبکه‌های اجتماعی را عامل پیروزی مسلمانان فلسطینی علیه صهیونیست‌ها اعلام کردند.

البته کارشناسان می‌گویند که رژیم اشغالگر فلسطین در مقابل این حملات ساکت نمانده و در شبکه‌های اجتماعی صفحات فراوانی را برای مقابله با مسلمانان ارایه کرده است. ولی باید گفت مردم فلسطین در این زمینه موفق‌تر بوده‌اند و با معرفی چهره واقعی رژیم اشغالگر به مردم جهان، توانسته‌اند مخالفت هرچه بیشتر با آنها را برانگیزند.

قدرت شبکه‌های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی بیش از هر زمان دیگر خشم، ترس و اضطراب را برای حاکمان رژیم اشغالگر ایجاد کرده است و آنها را مجبور به عقب‌نشینی می‌کند. موج جدید حضور فلسطینی‌ها در شبکه‌های اجتماعی موجب شده آنها ابزار جدید اینترنتی را برای حمله به صهیونیست‌ها در اختیار بگیرد و برای مقابله با آنها یکپارچه‌تر عمل کنند.

ساپیر دایان، از نظامیان ارشد صهیونیستی روی صفحه فیس‌بوک روزنامه اسراییلی Hayom نوشت: «ما بدون آنکه توجه کنیم با انسان‌ها در حال جنگ هستیم، تمام توان نظامی خود را در اختیار می‌گیریم و برای کشتن مردم غزه هیچ محدودیتی پیش‌ روی خود نمی‌بینیم. ولی با این وجود باید گفت پیشروی مردم فلسطین و پیروزی‌های آنها در عرصه شبکه‌های اجتماعی بیشتر بوده است و ما در عرصه مجازی به آنها باخته‌ایم».

به‌جز کانال‌های اصلی و صفحات رسمی، مردم فلسطین نیز در صفحات شخصی خود اقدامات لازم را برای مقابله با اسراییلی‌ها انجام می‌دهند. یکی از فلسطینی‌ها در این خصوص روی صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «مدت زیادی است که ساکنان غزه طعم آرامش را نچشیده‌اند. آنها برای زندگی روزمره و حرکت در خیابان‌های شهر نگرانی زیاد دارند و مادران نمی‌توانند حتی یک لحظه فرزندان خود را تنها بگذارند. ولی در دنیای اینترنت شرایط متفاوت است. اینجا بدون هر نگرانی در مقابل اسراییلی‌ها ایستاده‌ایم و حتی نمی‌گذاریم یک قدم پیشروی کنند. صهیونیستی‌ها به‌خوبی می‌دانند که در این عرصه از ما شکست خورده‌اند».

او در مطلب دیگری نوشت: «این روزها خشم، ترس و اضطراب رژیم صهیونیستی را فرا گرفته است. آنها به‌خوبی می‌دانند که ادامه این جنگ هیچ ثمری برایشان نخواهد داشت. ما پیش‌تر با انتفاضه توانستیم از حق خود دفاع کنیم و این روزها انتفاضه جدید را در دنیای مجازی پیش می‌بریم تا اسراییلی‌ها نتوانند یک گام به جلو بردارند. حرکت یکپارچه ما در شبکه‌های مجازی آرامش را به خانواده‌های ساکن در غزه باز می‌گرداند».

یار زانو، اهل فلسطین‌ هفته گذشته با انتشار تصویری از خیابان‌های دارالسلام روی صفحه خود در شبکه اجتماعی فیس‌بوک نوشت: «اسراییل بیش از هر زمان دیگر ترسیده است. در هر اتوبوس شهری دو مامور اسراییلی برای حفظ امنیت حضور دارند، ولی هیچ کاری نمی‌توانند انجام دهند».

روزنامه Bella Ifergan در صفحه رسمی خود در توییتر گفت: «در شبکه‌های اجتماعی حملات گسترده‌تری صورت می‌گیرد، ولی چون این حملات خسارات جانی و مالی ندارد، کمتر از آن باخبر می‌شویم. این حملات را به‌صورت عمده فلسطینی‌ها مدیریت می‌کنند و در این زمینه به موفقیت‌های فراوان رسیده‌اند».

گالی بن اشای، از مقامات نظامی اسراییل در صفحه توییتر سایت خبری Mako وابسته به رژیم صهیونیستی نوشت: «نمی‌توانیم توان بالای مردم فلسطین در شبکه‌های اجتماعی را نادیده بگیریم. مسلمانان فلسطینی از این طریق حمایت دیگر جوامع عربی را جلب کرده‌اند و کشورهای همسایه نیز با آنها متحد شده‌اند. این توان زیاد را شبکه‌های اجتماعی به مردم فلسطین داده است».

چندی پیش یک تصویر ویدیویی در فیس‌بوک به‌اشتراک گذاشته شد که به مردم فلسطین آموزش می‌داد چگونه با سلاح‌های سرد بتوانند در مقابل حملات نظامی سربازان اسراییلی از خود دفاع کنند. این تصویر ویدیویی در 315 هزار صفحه شبکه‌ اجتماعی فیس‌بوک به‌اشتراک گذاشته شد و بیش از سه میلیون نفر هم در یوتیوب از آن دیدن کردند. این تصویر ویدیویی نشان می‌داد اسراییلی‌ها چه اسلحه‌هایی را مورد استفاده قرار می‌دهند. همین مساله موج عظیم انتقادهای کاربران جهانی را به همراه داشت. آنها در کامنت‌های خود نوشتند اسراییل به دور از انسانیت در مقابل مردم بی‌گناه فلسطین آخرین سلاح‌های گرم را مورد استفاده قرار می‌دهد و آنها با پرتاب سنگ یا سلاح‌های سرد از خود دفاع می‌کنند.

از تمام این اتفاقات می‌توان نتیجه گرفت که مردم فلسطین به قدرت بالای شبکه‌های اجتماعی پی برده‌اند و این ابزار را در قالب سلاح مجازی مورد استفاده قرار می‌دهند تا بیش از هر زمان دیگر بتوانند اسراییلی‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کنند.

فلسطینی‌های پیروز

کاربران فلسطینی حاضر در شبکه‌های اجتماعی روزانه هزاران تصویر را با مردم جهان به‌اشتراک می‌گذارند و نشان می‌دهند با اینکه جان خود را از دست می‌دهند، باز هم تسلیم نمی‌شوند. چندی پیش در این تصاویر نشان داده شد در حالی که سربازان اسراییلی به مردم شلیک می‌کنند، زنان و مردان فلسطینی با لبخندی که روی لبان خود دارند با آنها مقابله می‌کنند و حرکت رو به جلو دارند. عکس مربوط به این صحنه میلیون‌ها بار در شبکه‌های اجتماعی مختلف به‌اشتراک گذاشته شد و خشم کاربران جهانی را هم در مقابل اقدامات جنگ‌طلبانه اسراییل به همراه داشت.

شبکه اجتماعی توییتر اعلام کرد #Intifada_of_Knives که توسط گروهی از جوانان فلسطینی راه‌اندازی شد، در دو روز نخست بیش از 5000 توییت را در اختیار گرفت و پس از یک ماه نزدیک به یک میلیون توییت با این هشتگ منتشر شد. بسیاری از مشترکان توییتر با استفاده از این هشتگ تصاویری منتشر کردند که نشان می‌داد حتی کودکان و زنان فلسطینی نیز در صف نخست ایستاده‌اند و با دشمن خود مقابله می‌کنند. این اتفاقات موجب شد تا توییتر هفته گذشته #Intifada_of_Knives را محبو‌ب‌ترین هشتگ خود برای کاربران عربی در سراسر جهان معرفی کند. این شبکه اجتماعی همچنین عبارت‌های زیر را به‌عنوان محبوب‌ترین هشتگ‌ها برای کاربران عرب‌زبان معرفی کرده است: انتفاضه آغاز شد، انتفاضه سوم، انتفاضه دارالسلام، انتفاضه چاقو، سم چاقوی ما پیش از ضربه خنجر شما، و کشتار یهودیان.

بسیاری از حساب‌های کاربری توییتر این هشتگ‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند تا بتوانند حملات خود را در مقابل نیروهای اسراییلی شکل دهند. این هشتگ‌ها موجب شده فلسطینی‌ها در دنیای مجازی متحدتر شوند و به‌آسانی همدیگر را پیدا کنند تا مطالب و عکس‌های مرتبط هم به‌اشتراک گذاشته شود.

چندی پیش روزنامه الرسالت وابسته به دولت حماس روی صفحه اختصاصی خود در فیس‌بوک عکسی را به‌اشتراک گذاشت که در آن مرد فلسطینی که یک چاقو در دست داشت، به سمت دو نظامی صهیونست حمله می‌کرد و قصد داشت با آنها مقابله کند. این تصویر آغازگر هشتگ «انتفاضه چاقو» بود و این اتفاق به‌قدری گسترش یافت که سرانجام یک کمپین اینترنتی با نام «انتفاضه چاقو» تشکیل شد تا مردم بتوانند گام‌های بلندتری در این زمینه بردارند. هم‌اکنون تصویری با همین هشتگ روی توییتر به‌اشتراک گذاشته شده که یک چاقو به شکل نقشه کشور فلسطین در سال 1948 یعنی پیش از تشکیل رژیم جعلی اسراییل نشان داده می‌شود. این تصویر در دیگر شبکه‌های اجتماعی هم گسترش یافته و میلیون‌ها بار به‌اشتراک گذاشته شده است.

در کمپین «انتفاضه چاقو» و کمپین‌های مشابه، کاربران فلسطین تصاویر مختلفی طراحی می‌کنند و در آنها پیام‌های خود را برای مقابله با فعالیت‌ صهیونیستی‌ها می‌نویسند. این تصاویر هم‌اکنون به زبان اصلی مردم فلسطین طراحی شده و توییتر چندی پیش اعلام کرد در هر روز صدها تصویر جدید در این زمینه به‌اشتراک گذاشته می‌شود.

به هر حال باید به این مساله توجه کرد که گسترش شبکه‌های اجتماعی میان مردم نوع جدیدی از جنگ سایبری را رواج داده است تا غیرنظامی‌ها هم بتوانند فعالیت‌های این‌چنینی را دنبال کنند. شبکه اجتماعی این روزها به تمام مردم فلسطین امکان داده است بدون آنکه جان خود را به خطر بیندازند، در صف اول نبرد انتفاضه حضور یابند و رژیم اشغالگر صهیونیستی را به عقب برانند. کارشناسان بر این باورند که این نوع نبرد در نهایت می‌تواند پیروزی فلسطینی‌ها بر اسراییل را موجب شود. (منبع:عصرارتباط)

مهندسان و کارمندان اصلی در تیم فیسبوک مجبور به پیروی از سیاست جدید این شرکت شده اند. سیاستی که همه این کارمندان را از استفاده از آیفون منع میکند و آنها را مجبور به استفاده از گوشی های هوشمند اندروید کرده است. قبل از آنکه به دنبال دلایل اصلی این سیاست باشید، باید بدانید که فیسبوک هیچ عداوتی با اپل و آیفون ندارد و زاکربرگ هم هیچ نکته مثبتی در ساندار پیچای، مدیر عامل جدید گوگل پیدا نکرده است!

چندی قبل طی یک کنفرانس مطبوعاتی «کریس کاکس» مدیر ارشد بخش تولید فیسبوک اذعان کرد: من تمامی تیم زیر نظر خود را مجبور به سوییچ کردن به گوشی های هوشمند آیفون کرده ام، زیرا معمولا وقتی افراد را برای انتخاب آزاد میگذاریم آنها آیفون را به اندروید ترجیح میدهند.

فیسبوک در حال حاضر بزرگترین شبکه اجتماعی در سراسر دنیا است و همانند هر شرکت بزرگ دیگری در سیلیکون والی، آیفون بیش از همه مورد استقبال کارمندان آن است. اما خارج از ایالات متحده و سیلیکون والی اوضاع به طریق دیگری رقم خورده است. در بازارهای در حال ظهور اندروید سیستم عامل مسلط تلقی میشود.
چرا کارمندان فیسبوک مجبور به استفاده از اندروید هستند؟

این امر منجر به اتخاذ سیاست جدید از سوی کاکس شده است تا کارمندان و مهندسان در تیم خود را به استفاده از سیستم عامل موبایل گوگل هدایت کند و آنها را در محیطی قرار دهد که اغلب کاربران فیسبوک در سراسر جهان در حال حاضر آن را تجربه میکنند. البته هنوز دقیقا مشخص نیست که چه تعداد از کارمندان فیسبوک مجبور به استفاده از سیستم عامل اندروید شده اند.

به گزارش تابناک، البته این برای اولین بار نیست که فیسبوک اقدام به اتخاذ رویه هایی اینچنینی برای کارمندان و مهندسان خود میکند. پیش از این نیز در اقدامی مشابه فیسبوک ماجرای ۲G Tuesdays را رقم زده است که مهندسان و کارمندان این شرکت را در برابر سرعت بسیار پایین اینترنت همانند آنچه در بسیاری از بازارهای در حال ظهور همچون هندوستان شاهدیم، قرار میدهد.

بدون شک این گونه از عملکرد و سیاست هایی که در ابتدا شاید چندان عاقلانه نیز به نظر نرسد، یکی از رموز موفقیت فیسبوک به عنوان بزرگترین شبکه اجتماعی در جهان است. این شرکت برای نگاه داشتن خود در صدر و رقابت با نمونه هایی که طی چند سال گذشته کم برای به زیر کشیدن آن تلاش نکرده اند، با انواع و اقسام سیاست ها و ابزارها محیط کار کاربران خود را در سراسر جهان شبیه سازی میکند تا به ارائه خدمات بهتری بپردازد.

رئیس پلیس فتا غرب استان تهران در رابطه با ایجاد صفحات منتسب به شخصیت های محبوب و مشهور جامعه که بدون اجازه و اطلاع آنها ساخته شود، هشدار داد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پلیس فتا (www.cyberpolice.ir)، سرهنگ اصغر باقریان گفت: کاربران شبکه های اجتماعی باید توجه داشته باشند ایجاد صفحاتی که با سوء استفاده از هویت هر فرد دیگری ساخته شود، در صورت شکایت فرد به صورت جدی توسط پلیس فتا پیگیری شده و با سودجویان برخورد قانونی صورت خواهد گرفت.

این مقام انتظامی افزود: با توجه به ماهیت فضای مجازی و به دلیل اینکه شناسایی هویت واقعی افراد در این فضا برای کاربران امکان پذیر نیست، افراد شیاد در پی سوء استفاده از عناوین شخصیت های شناخته شده جامعه برمی آیند تا با ایجاد صفحاتی منتسب به این اشخاص، از محبوبیت آنها در بین کاربران در راستای منافع سودجویانه خود بهره ببرند.

سرهنگ باقریان خاطر نشان کرد: پلیس فتا در راستای وظایف ذاتی خود و برای صیانت از حریم خصوصی افراد در فضای مجازی، این گونه سوء استفاده‌ها را رصد کرده و با هرگونه فعالیت خرابکارانه در این فضا برخورد خواهد کرد.

موسس یک شبکه اجتماعی داخلی گفت: دولت درهای قدرت خود را روی شبکه‌های مستقل ایرانی که حاضر به دادن باج سیاسی و تامین منافع حزبی نیستند بسته‌ است و اگر یک شبکه با ذائقه بخشی از بدنه دولت هماهنگ نباشد، آن را تضعیف می‌کنند.

معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری مرکز راهکارهای اطلاعاتی هوشمند، پژوهش مشترکی درباره امنیت در شبکه‌های اجتماعی ایرانی انجام داده‌اند.

در این پژوهش چالش‌ها، تهدیدها و راهکارها در حوزه امنیت و حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی بررسی شده است.

در این گزارش اعلام شده بود که 9 شبکه‌ اجتماعی پربازدید ایرانی که در این پژوهش بررسی شده‌اند، دارای نقض امنیت و حریم خصوصی هستند که معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران، تهیه الزامات امنیتی مورد نیاز شبکه‌های اجتماعی داخلی را در دستور کار دارد که به زودی به صاحبان این شبکه‌ها ابلاغ خواهد شد و پس از این آموزش‌های لازم برای توجیه مزایای این دستورالعمل در دستور کار قرار می‌گیرد. 

همچنین اعلام شده بود که 4 گام اساسی برای ایجاد فضای مجازی امن در شبکه‌های اجتماعی داخلی در دستور کار است که عبارتند از الزامات حاکمیتی، بستر ارزیابی، تولید موتور شبکه اجتماعی امن و آموزش اطلاع‌رسانی و ترویج که انتظار می رود این برنامه‌ها بتواند در امن‌سازی شبکه‌های اجتماعی بومی مؤثر باشد.

انتشار این گزارش‌، اعتراض سخت متولیان این شبکه‌ها را در پی داشت. آنها اعلام می‌کنند که نباید گزارشی از وضعیت امنیت آنها منتشر می‌شده زیرا انتشار خبری که نقض امنیتی در این شبکه‌ها را اعلام می‌کند باعث ترس کاربران ایرانی از شبکه‌های اجتماعی ایرانی می‌شود.

به گزارش فارس یکی از این معترضان موسس شبکه اجتماعی «هم‌ میهن» است.

وی با ارسال توضیحاتی به خبرگزاری فارس پشت‌ پرده این گزارش را تشریح کرد.

1. شانتاژ اخیر سازمان فناوری اطلاعات تابعه وزارت ارتباطات که داعیه حمایت از شبکه های اجتماعی داخلی را دارد نشان از ورود به مرحله جدیدی از تلاش و اراده برای ویران کردن شبکه های داخلی است. آنها درهای تحت قدرت خود را روی شبکه های مستقل ایرانی که حاضر به دادن باج سیاسی و تامین منافع هیچ حزبی نیستند و منافع گروه یا جناح خاصی را تامین نمی‌کند، بسته‌اند تا با سختی و پیشروی کندی روبرو شویم.

2. سازمان فناوری اطلاعات، باید درباره رفتار غیر حرفه ای و بسیار شک برانگیز خود پاسخگو باشد، رفتاری که نه از سر دوستی بلکه گویا از سر خصم است، این رفتار به نظر می رسد در راستای پروژه تخریب برخی شبکه های اجتماعی داخلی است که از مدت ها پیش آغاز شده است.  چنین رفتار غیر اخلاقی آن هم در چنین سطحی، شک و تردیدی جدی درباره اهداف پنهان و اصلی این افراد ایجاد می‌کند، پر واضح است ارائه یک اظهار نظر فنی و امنیتی قطعی آن هم به چنین صراحتی با هدف تخریب و ایجاد تردید در اذهان مخاطبین و مسئولین شکل گرفته است، در صورت وجود حسن نیت و واقعیت، همین اظهار نظر و مطالب می‌توانست به شکل فنی و شفاف در اختیار گردانندگان شبکه های اجتماعی قرار گیرد.

3. خطری که شبکه های اجتماعی داخلی را تهدید می‌کند نه خطر هک و نقض حریم شخصی به دست موسسان این شبکه ها،  بلکه دست های نامحرم دولت ها و تلاش این دولت ها برای کنترل تمام و کمال شبکه های اجتماعی است، آنچه که در مطالب اخیر معاون سازمان فناوری اطلاعات دیده شده است نه از سر مسئولیت و یاری به شبکه های اجتماعی داخلی بلکه شواهدی همچون عدم ارائه جزئیات به گردانندگان نشان از وجود شائبه فشار و تسلیم از شبکه های اجتماعی مستقل را دارد.

4. ما در جهت حفظ حریم شخصی و امنیت کاربران بر اساس آموزه های دینی و انسانی از هیچ کدام از مراکز دولتی دستور العمل دریافت نمی‌کنیم و حاضر به برگزاری هیچگونه جلسه ای تحت چنین شرایطی نبوده و نخواهیم بود، الزامات امنیتی و بخشنامه هایتان را پیش خود نگهدارید، نگهداری تمام و کمال از اطلاعات مردم در شبکه های تحت مدیریت،  جزئی از افتخارات و بخشی از زندگی ماست، توصیه می‌کنم شما اولویت امنیتی خود را شبکه های بیگانه تحت سیطره و تسلط غرب و مملو از جرایم سازمان یافته در این شبکه ها قرار دهید.

5. بازاریابی وزیر ارتباطات و مدیران میانی این وزارتخانه از جمله حرکت غیر اخلاقی اخیر سازمان فناوری اطلاعات در راستای ویرانی شبکه های اجتماعی داخلی، در راستای منافع شبکه های اجتماعی بیگانه بسیار کم نظیر است، آمار چنین حمایتی از شبکه های بیگانه به قدری حیرت آور است که در کمتر خبری است که شخص وزیر ارتباطات به نوعی دم از حمایت از آنها نزده باشد و به نظر شانتاژ اخیر در قالب عملیاتی روانی از سوی زیر مجموعه وزارت ارتباطات علیه شبکه های اجتماعی داخلی در همین راستا است.

6. در شبکه های اجتماعی داخلی نیز عزیز دردانه هایی هستند که مورد حمایت تمام و کمال مادی و معنوی حامیان دولتی خود هستند، به گونه‌ای که بخش عظیمی از قدرت جذب تبلیغات کسب و کارهای دولتی و شبه دولتی را هم در تسلط خود دارند، برخی از شبکه های اجتماعی داخلی از چپ و راست پر از عضو های دولتی جناح خاصی است که گاهی فکر می‌کنیم با شبکه اجتماعی دولت روبرو هستیم در حالی که ما در شبکه اجتماعی خود از بسیاری از وزرا بارها دعوت به عمل آوردیم و حتی پاسخی داده نشد.

در پایان اینکه حمایت ویژه وزیر ارتباطات از برخی شبکه های اجتماعی داخلی آنچنان زیاد و از برخی دیگر آنچنان کم که برای آنها به سختی می‌توان افقی متصور بود و تراژدی آنجاست که اگر شبکه ای با خواست و ذائقه بخشی از بدنه دولت هماهنگ نباشد، دولتمردان از هیچ کوششی جهت تضعیف آن دریغ نخواهند کرد چه برسد به اینکه بخواهند در "نگاه" به آنها عدالت را رعایت کنند.

میثم لطفی - از جمله اتفاقاتی که به‌واسطه حضور گسترده در شبکه‌های اجتماعی میان کاربران جهانی رواج یافت، گرفتن عکس‌های سلفی بود. این عکس‌ها که ابتدا جنبه تفنن داشت، کم‌کم به یک اتفاق همه‌گیر تبدیل شد؛ تا آنجا که رویه تولید گوشی را هم در شرکت‌های بزرگ تغییر داد و سرانجام بهترین‌ گوشی‌ها برمبنای توانایی گرفتن عکس‌های سلفی از نظر کاربران سنجیده شد. اگر 2014 را سال سلفی بنامیم، 2015 می‌تواند سال عکاسی سلفی در سطح خطرناک و حرفه‌‌ای باشد.

بر اساس آمارهای رسمی، طی چند سال اخیر بسیاری از افراد به‌خاطر گرفتن عکس‌های سلفی جان خود را از دست دادند. در سال 2015 میلادی در کشور روسیه چند مرگ به‌واسطه عکاسی سلفی گزارش شد؛ از جمله آنها دو مردی که در ارتفاعات کوه‌های اورال بودند و عکس آنها در حالی گرفته شد که ضامن یک نارنجک دستی را می‌کشیدند و همین مساله آنها را به کام مرگ کشاند. در ژوئن امسال همچنین یکی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه که از پل مسکو آویزان شده بود تا عکس سلفی بگیرد، کشته شد.

جدیدترین گزارشی که در این زمینه ارایه شده مربوط به یک پسر 17 ساله روسی می‌شود که روی پشت‌بام بود و تلاش می‌کرد برای صفحه اینستاگرام خود عکس متفاوت بگیرد و متاسفانه پس از سقوط، جان خود را از دست داد. او در گذشته چند عکس مشابه در پشت‌با‌م‌های مختلف گرفته بود و در موارد قبلی جان سالم به در برده بود. البته باید توجه داشت این مشکل فقط به روس‌ها مربوط نمی‌شود و در آمریکا و دیگر کشورهای جهان هم مرگ به‌دلیل عکاسی سلفی بسیار گزارش شده است.

سلفی‌های به‌یادماندنی

در گزارش‌های رسمی اعلام شده است طی سال 2015 میلادی دست‌کم 12 نفر به‌ خاطر گرفتن عکس‌های سلفی جان خود را از دست دادند و این‌طور که در خبرها هم آمد،‌ این اتفاق کشنده‌تر از کشته شدن توسط کوسه ماهی بود. به‌عبارت دیگر،‌ آن‌قدر که عکس‌های سلفی از ابتدای سال 2015 میلادی تاکنون جان مردم را گرفتند، کوسه نتوانست تا این اندازه مرگ و میر را در سراسر جهان موجب شود. سایت اینترنتی Mashable بر اساس گزارش‌های رسمی اعلام کرد که امسال تنها هشت نفر به‌دلیل حمله کوسه جان خود را از دست دادند.

این آمار و ارقام می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد. آگوست امسال یعنی حدود دو ماه قبل مقامات ارشد کلورادو مجبور شدند پس از کشته شدن چند نفر به‌خاطر عکس سلفی، ‌پارک ملی خود را تعطیل کنند. ماموران این پارک گزارش دادند ده‌ها نفر را که حین گرفتن سلفی نزدیک بود جان خود را از دست بدهند، از خطر حتمی مرگ نجات دادند. براندون رَنسام، مدیر این پارک گفت: «ما افراد فراوانی را مشاهده کردیم که با دستگاه مونوپاد در حال عکاسی بودند و در یکی از موارد حتی خرس به آنها حمله کرد. در مورد دیگر ماموران ما موفق شدند فردی را که در سه متری شیر ایستاده بود تا با او سلفی بگیرد نجات دهند».

پارک ملی Yellowstone که بزرگ‌ترین پارک در آمریکا محسوب می‌شود نیز این روزها با مشکل مشابه مواجه شده است. ماموران این پارک هم فقط برای تابستان امسال پنج گزارش مربوط به عکاسان سلفی را که مورد حمله گاومیش‌های وحشی قرار گرفتند منتشر کردند.

در استرالیا یک سنگ بزرگ وجود دارد که شکل ظاهری آن شبیه به کیک عروسی است. بسیاری از افراد در مراسم ازدواج خود از این سنگ بالا می‌روند تا عکس‌های یادگاری تهیه کنند. گفته می‌شود از ابتدای سال 2015 تاکنون این سنگ جان ده‌ها عروس و داماد را به خطر انداخته و چند کشته هم به‌ جا گذاشته است.

دولت روسیه این روزها مسوولیت کشته شدن علاقه‌مندان به عکاسی سلفی را بر عهده گرفته است. وزارت کشور روسیه کمپین جدیدی با نام «عکاسی سلفی به قیمت جان شما» تشکیل داده است و از این طریق به مردم اطلاع‌رسانی می‌کنند تا احتیاط بیشتری در این زمینه به خرج دهند. این کمپین همچنین می‌کوشد آموزش‌های لازم را برای عکاسی سلفی ارایه دهد و حتی مکان‌های مناسب برای عکس‌های سلفی متفاوت را هم معرفی کند. در یکی از آگهی‌های تبلیغاتی این کمپین نوشته شده است: «سلفی‌گیری می‌تواند از اسلحه کشنده‌تر باشد». این کمپین پوستری طراحی کرده که روی دیوار شهرهای مختلف روسیه نصب شده است. در این پوستر به‌دقت گفته می‌شود که چگونه سلفی در مقابل قطار، همراه با سلاح گرم، بالای دکل‌های برق، دریا، مقابل مترو، پشت‌بام، راه‌پله، کنار حیوانات وحشی، کوهستان و ... می‌تواند جان کاربران را به خطر بیندازد.

شهرت اینترنتی

تاکنون فکر کرده‌اید که چرا برخی کاربران ترجیح می‌دهند جان خود را به خطر بیندازند تا عکس سلفی تهیه کنند؟

کارشناسان علوم اجتماعی می‌گویند مهم‌ترین دلیلی که افراد ترجیح می‌دهند در چنین شرایطی عکاسی کنند، کسب شهرت در شبکه‌های اجتماعی است. ‌لی تامسون، یکی از علاقه‌مندان به سلفی، ژوئن 2014 در شهر ریودوژانیرو برزیل یکی از مشهورترین عکس‌های جهان را روی دستان مجسمه حضرت مسیح گرفت. او در این خصوص می‌گوید: «مردم عکس‌هایی مشابه آنچه من گرفتم تماشا می‌کنند و این عکس‌ها توسط کاربران جهانی دست به ‌دست می‌چرخد. زمانی که هر فرد چنین تصویری را می‌بینید، این سوال در ذهن او شکل می‌گیرد که چطور چنین عکس خطرناکی گرفته شده است. این عکس توجه همگان را جلب می‌کند، ولی باید اعتراف کرد که فقط برای 15 دقیقه شهرت می‌آورد».

تامسون که از عکاسان حرفه‌ای به‌شمار می‌آید، بر این مساله تاکید دارد عکسی که او گرفت یکی از شیرین‌کاری‌های تبلیغاتی برای شرکت Flash Pack بود که از طرف آن مامور به سفر شده بود. رایزنی‌های این شرکت موجب شد مقامات برزیلی اجازه دهند تامسون از این مجسمه بالا رود و با آن عکس سلفی بگیرد. او همچنین گفت: «من جزو آن دسته از کاربرانی نیستم که دایم عکس سلفی بگیرم. این عکس متفاوت به‌عنوان یک اتفاق تبلیغاتی برای محل کارم گرفته شد. از آنجایی که حرفه من عکاسی است، هنگام گرفتن این عکس به‌خوبی می‌دانستم چه زاویه‌ای را انتخاب کنم تا تعجب همگان را برانگیزم».

با همه، او می‌گوید عکاسی سلفی در شرایط مشابه و خطرناک می‌تواند خارج از کنترل باشد و جان افراد را به خطر بیندازد. او به همه کاربرانی که تمایل دارند با عکس‌های سلفی در شبکه‌های اجتماعی به شهرت جهانی برسند، توصیه کرد: «خلاقیت را در عکس‌های خود دخیل کنید و از این طریق تفاوت خود را با دیگران به‌نمایش بگذارید، ولی سعی نکنید برای این کار خطر کنید و جان خود را به خطر بیندازید. خلاقیت در تصویربرداری همیشه به معنی انجام کارهای خطرناک نیست».

خودشیفتگی

در آخرین مطالعه دانشگاه ایالتی اوهایو مشخص شد عکس‌های شخصی که مردم روی شبکه‌های اجتماعی به‌اشتراک می‌گذارند، می‌تواند داستان جالب و دقیق در مورد شخصیت آنها را بیان کند. در این مطالعه هزاران آزمایش روی رفتارهای مردم در شبکه‌های اجتماعی انجام شد و کارشناسان در پایان دریافتند کاربرانی که عکس‌های سلفی فراوانی را منتشر می‌کنند، بیش از دیگران به خودشیفتگی و اختلالات روانی مبتلا هستند.

جِسی فاکس، مدیر این تحقیقات توضیح داد برای بسیاری از کاربران امروزی، گرفتن سلفی خطرناک حکم پیروزی در یک مسابقه جهانی را دارد و هرچه تعداد لایک‌ها و کامنت‌ها برای این‌گونه عکس‌ها بیشتر شود، موفقیت او را در مقابل دیگر ساکنان شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد. او گفت: «لایک‌ها امروز به یک معیار سنجش تبدیل شده‌اند و مردم با گرفتن سلفی‌های خطرناک می‌کوشند تعداد لایک‌های خود را در شبکه‌های اجتماعی افزایش دهند. این روزها تقریبا همه اعضای شبکه‌های اجتماعی علاقه‌مند به گرفتن عکس‌های سلفی شده‌اند و هرچه به‌واسطه این عکس‌ها لایک بیشتری جمع کند، خود را نسبت به بقیه ارجح‌تر می‌دانند. هرچه این عکس‌های سلفی خطرناک‌تر باشد، نشان می‌دهد که کاربر جسورتر بوده و با بقیه تفاوت داشته است. این تفاوت در کامنت‌های ارسال شده توسط اطرافیان هم دیده می‌شود».

گسترش سلفی‌نگاری به‌عنوان یک هنر و علاقه‌مندی برای کاربران از دید کارخانه‌های بزرگ موبایل‌سازی پنهان نمانده است. همین مساله موجب شد شرکت ایسوس چندی پیش گوشی هوشمند جدید خود را با نام ZenFone Selfie عرضه کند. همان‌طور که نام گوشی نشان می‌دهد، دوربین ثانوی این دستگاه به حسگر بسیار پیشرفته مجهز شده تا بهترین و باکیفیت‌ترین عکس‌ها به کمک آن گرفته شود.

این دستگاه‌ها رغبت مردم به گرفتن عکس‌های سلفی خطرناک بیشتر کرده است. ولی به‌جز روسیه، دیگر دولت‌ها از جمله فرانسه بررسی‌های گسترده انجام داده‌اند تا فرهنگ‌سازی‌های لازم برای گرفتن عکس‌های سلفی را میان مردم خود انجام دهند. وزارت فرهنگ فرانسه این روزها آگهی‌های تبلیغاتی گسترده را منتشر می‌کند که در آن خطرات سلفی‌نگاری‌های بی‌محابا اعلام شده است. همچنین در برخی اماکن خطرناک که مردم تمایل دارند عکس سلفی بگیرند روی تابلوهای کوچک نوشته شده است: «گرفتن عکس سلفی ممنوع!»

اگرچه این روزها فعالیت گسترده رسانه‌ای و غیررسانه‌ای انجام می‌شود تا مردم از خطرات عکس‌برداری‌های شخصی مطلع شوند، ولی بررسی‌ها نشان داده که تعداد مرگ و میرها در این زمینه کاهش نمی‌یابد. یک تصویر ویدیویی که هفته گذشته روی سایت اینترنتی یوتیوب منتشر شد، 25 عکس سلفی خطرناک را که تاکنون در سراسر جهان گرفته شده است نشان داد و این ویدیو به‌قدری مورد توجه مردم قرار گرفت که طی یک هفته بیش از 20 میلیون نفر از آن بازدید کردند.

در این تصویر ویدیویی سلفی‌نگاری یک مرد حین حمله یک گاو وحشی به او نشان داده شد، مرد دیگر با شیر گرسنه سلفی گرفته بود، یک جوان مقابل قطار در حال حرکت عکس خود را گرفت و یک زن هم وقتی که به همراه نوزاد خود پشت فرمان بود به گرفتن سلفی اقدام کرد. در این فیلم ویدیویی به خطرناک‌ترین عکس‌های سلفی جهان امتیاز داده شد و جوانی که در ارتفاع چندصد‌ متری از یک جرثقیل آویزان شد تا عکس مربوطه را بگیرد، رتبه سوم را به دست آورد.

این فهرست همچنین تعداد زیادی از کاربران جهانی را نشان داد که با کوسه عکس سلفی گرفتند و البته در بررسی‌ها مشخص شد که برخی کاربران از نرم‌افزار فتوشاپ استفاده کردند تا به اطرافیان خود نشان دهند که سلفی خطرناک گرفته‌اند.

به هر حال آنچه هم‌اکنون برای همگان مسلم شده این است که سلفی می‌تواند بسیار خطرناک باشد و حتی بیشتر از کوسه ماهی جان مردم را به خطر بیندازد. اگرچه مردم هنوز به این خطرات توجه چندانی ندارند و این مشکل را چندان جدی نمی‌گیرند، ولی گروه‌های زیادی در سراسر جهان سعی کرده‌اند فرهنگ سلفی‌نگاری را برای مردم جا بیندازند تا از خطرات مربوطه کاسته شود و شاهد مرگ و میر کمتری در این زمینه باشیم. (منبع:عصرارتباط)

در پی انتشار گزارشی با عنوان نقض امنیت و حریم خصوصی کاربران در ۹ شبکه‌ اجتماعی داخلی پربازدید ایرانی و اعتراض متولیان این شبکه‌ها به انتشار این گزارش، مرکز ماهر علت و هدف از این پژوهش را تشریح کرد.

 معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری مرکز راهکارهای اطلاعاتی هوشمند، پژوهش مشترکی را درباره امنیت در شبکه‌های اجتماعی ایرانی انجام داده‌اند.

در این پژوهش چالش‌ها، تهدیدها و راه‌کارها در حوزه امنیت و حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی بررسی شده است.

در این گزارش اعلام شده بود که 9 شبکه‌ اجتماعی پربازدید ایرانی که در این پژوهش بررسی شده‌اند، دارای نقض امنیت و حریم خصوصی هستند که معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران، تهیه الزامات امنیتی مورد نیاز شبکه‌های اجتماعی داخلی را در دستور کار دارد که به زودی به صاحبان این شبکه‌ها ابلاغ خواهد شد و پس از این آموزش‌های لازم برای توجیه مزایای این دستورالعمل در دستور کار قرار می‌گیرد. 

همچنین اعلام شده بود که 4 گام اساسی برای ایجاد فضای مجازی امن در شبکه‌های اجتماعی داخلی در دستور کار است که عبارتند از الزامات حاکمیتی، بستر ارزیابی، تولید موتور شبکه اجتماعی امن و آموزش اطلاع‌رسانی و ترویج که انتظار می رود این برنامه‌ها بتواند در امن‌سازی شبکه‌های اجتماعی بومی مؤثر باشد.

به گزارش فارس انتشار این گزارش‌، واکنش‌هایی از طرف متولیان این شبکه‌ها در پی داشت.

از این رو مرکز انجام دهنده این پژوهش در توضیحاتی علت و هدف این بررسی را اعلام کرد.

مرکز ماهر اعلام کرد: در راستای تحلیل ‏های منتشر شده از پژوهش‏‌های صورت گرفته درباره امنیت و حریم خصوصی در شبکه ‏های اجتماعی داخلی و همچنین کارگاه برگزارشده با این عنوان در غرفه سازمان فناوری اطلاعات ایران نمایشگاه تلکام 2015، مرکز ماهر مستقر در سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری موسسات تحقیقاتی و فناوری برتر کشور در حال انجام اقداماتی جهت افزایش هرچه بیشتر امنیت و حفظ حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی و تسهیل ایجاد کسب و کارهای مبتنی بر شبکه‌های اجتماعی در این فضا است.

از مهم‌ترین اهداف این اقدامات کمک به رشد و فراگیری روزافزون شبکه‌های اجتماعی بومی و داخلی کشور بوده و اقدامات در دست انجام در این حوزه ضمن امن‌سازی هر چه بیشتر فضای مجازی برای کاربران عادی، قابلیت رقابت شبکه‌های داخلی را با شبکه‌های اجتماعی خارجی افزایش می‌‏دهد. در این راستا اقدامات کلان زیر در دست انجام است:

1- تدوین اسناد مرتبط با نیازمندی‌های امنیتی و حریم خصوصی حاکم بر شبکه‏ های اجتماعی ساخته‏ شده و در حال توسعه توسط سازمان‏ها و اقشار جامعه

2- ایجاد امکان مشاوره به شبکه‌های اجتماعی بومی جهت حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربران در تمامی سطوح

3- ایجاد راه‏کار جامع رایگان توسعه‏ شبکه‏ های اجتماعی بر پایه‏ فناوری‏ های متن‏ باز جهت تسهیل هر چه بیشتر ایجاد و مدیریت شبکه‌های اجتماعی بومی حتی برای کوچکترین گروه‌های اجتماعی 

4- اطلاع‏ رسانی همگانی از آسیب‌ها و چالش‌های موجود در این حوزه و پشتیبانی دانشی از متخصصین حوزه با اطلاع‏ رسانی و برگزاری کارگاه‏های آموزشی و اقدامات ترویجی

مسلما انجام این پروژه در راستای اهداف عالی کشور کمک‏های ارزنده‏ای خواهد کرد: 

•    ایجاد زمینه‏ های لازم جهت ایجاد کسب و کارهای چابک مبتنی بر شبکه‏ های اجتماعی در فضای مجازی کشور و در نتیجه کمک در ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی

•    امن‌سازی فضای مجازی برای کاربران شبکه‌های اجتماعی داخلی

•    حفظ حریم خصوصی کاربران در محیط مجازی کشور

•    تسهیل ایجاد شبکه‏ های اجتماعی توسط گروه‏های اجتماعی مختلف بدون دغدغه‏ های فنی و امنیتی و در نتیجه رشد و گسترش آن‏ها در فضای مجازی کشور

•    ایجاد زمینه‏ های لازم برای نشاط اجتماعی و فرهنگی در کشور 

•    گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی در خارج از مرزهای کشور

•    ایجاد راه‏کارهای مناسب جهت حفظ اقوام، زبان‏ها و فرهنگ‏ها برای نسل‏های آینده

•    ایجاد زمینه‏ های لازم جهت تسهیل سیاست‏گذاری‏های کلان در فضای مجازی ایران

در همین راستا و در جهت اقدامات ترویجی سازمان فناوری اطلاعات به زودی از طریق پورتال مرکز ماهر مقالاتی به منظور آگاهی‌رسانی و آشنایی کاربران و متولیان شبکه‌های اجتماعی با دغدغه‌های امنیتی و حریم خصوصی و شیوه‌های مقابله و رفع آن‌ها منتشر می‌شود. 

انتظارمنفعلانه برای یک کوچ گسترده در فضای مجازی!اگر قرار است که کاربران ایرانی باردیگر کوچ نه چندان پر زحمت اما گسترده ای را از تلگرام به یک نرم افزار خارجی دیگر داشته باشند چه بهتر که با حمایت از نمونه های موفق اما ناشناخته داخلی به شکلی ریشه ای این معضل را حل کرد.

 «فیلتر می شود یا نه؟». این عبارت، سئوالی آشنا برای کاربران نرم افزارهای ارتباطی و شبکه های اجتماعی در سال های اخیراست که هرازگاهی در قالب شایعه وگمانه زنی در فضای مجازی و رسانه های رسمی و غیررسمی منتشر می شود.

نرم‌افزار موبایلی «تلگرام» هم که با سرعتی شگفت انگیز در یک سال اخیر جای خود را در میان کاربران ایرانی باز کرده است نیز این روزها سوژه این سئوال قرار دارد. طبق آمارهای رسمی حدود13میلیون نفر در ایران عضو تلگرام هستند که روزانه بیش از یک میلیارد پیام را مبادله می کنند. تا پیش از رواج گسترده تلگرام، این نرم افزار وایبر بود که مخاطبان زیادی در میان ایرانیان داشت اما بعد از اشکالات فنی وایبر وکندی بیش از حدآن، از اوایل امسال کوچ معروف و گسترده کاربران ایرانی از وایبر به تلگرام آغاز شد. انتقالی که برخی افراد به طنز آن را گسترده تر و مهم تر از مهاجرت تاریخی قبایل آریایی معرفی کردند! سهولت استفاده از تلگرام و امکانات قابل توجه آن باعث شد تا بسیاری از گروه های فعال در لاین، وایبر و  واتس آپ که به نوعی پیشکسوتان نرم افزارهای موبایلی محسوب می شدند وارد محیط تلگرام شوند.

تلگرام را هم آفت زد

 اما این امکان نوین ارتباطی هم مانند اسلاف خود(از تلفن، ویدئو و اینترنت گرفته تا شبکه های مجازی) با برخی آفات و بی اخلاقی ها مواجه شد. ایجاد گروه ها و استیکرهای غیراخلاقی و جولان روبات های ناشناس و مخرب از حدود سه ماه پیش نگاه نهادهای نظارتی و فعالان فرهنگی را به خود جلب کرد. بدین ترتیب تلگرام هم ابتدا در معرض نقد و انذار قرار گرفت و به تدریج لبه برنده شمشیر فیلترینگ را هم بالای سر خود احساس کرد.

با پرنگ شدن شایعه فیلترینگ تلگرام، دولت عنوان ‌کرد که با این فرایند مخالف است. حتی رئیس جمهور هم در یک برنامه زنده تلویزیونی، مخالفت خود را نسبت به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی در کشور اعلام کرد. در این میان، تلگرام نیز یکی دیگر از امکانات کاربردی خود را رونمایی کرد تا بر میزان استقبال کنندگان خود بیفزاید. این امتیازجدید، امکان ایجاد کانال های تلگرامی با موضوعات مختلف بود. بدین ترتیب موجی ازکانال های مختلف چه از جانب رسانه های رسمی و چه توسط اصناف و فعالان تجاری، مدنی و فرهنگی ایجاد شد. اما جولان کانال‌های مبتذل و غیراخلاقی باردیگر باعث شد تا شیرینی این امکان جدید جای خود را به تلخی و نگرانی بدهد.

 هفته گذشته هم وقوع اختلالات مکرر وکندی تلگرام درکنار پیام مدیر آن که از درخواست مسئولان ایرانی برای داشتن امکان کنترل بر محتوای تلگرام خبر می داد، باعث قوت گرفتن شایعه فیلترینگ شد که البته با تکذیب نصف و نیمه وزارت ارتباطات همراه بود. «داود زارعیان» مدیرکل روابط عمومی‌شرکت مخابرات ایران در گفت‌وگو با آفتاب یزد و در پاسخ به اینکه آیا مخابرات تصمیمی‌مبنی بر فیلتر نرم‌افزار تلگرام را دارد یا خیر،گفته بود:« سیاست دولت یازدهم از ابتدا مخالفت با فیلترینگ بوده و همچنان هست و تا آخر عمر این دولت هم خواهد بود از این رو مخابرات تصمیم برای فیلتر تلگرام ندارد».

محمدرضا فرنقی‌زاد (مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) هم به تازگی در پاسخ به این سوال ایسنا کهآیا از سوی کمیته تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای که مسئولیت فیلتر کردن سایت‌های غیرمجاز را برعهده دارد نامه‌ای در این رابطه به وزارت ارتباطات و بطور مشخص به شرکت ارتباطات زیرساخت ارسال شده است؟ گفت:«تاکنون نامه‌ای در این زمینه به دست ما نرسیده است».

ساعاتی پس از این اظهارات، وزیر ارتباطات هم با تاکید بر اینکه ایران درخواستی مبنی بر شنود اطلاعات کاربران نداشته تصریح کرد: ایمیل‌هایی بین همکاران ما و شبکه تلگرام رد و بدل شده و از آنها خواسته شد تا بعضی از کانال‌هایی را که دارای مباحث غیراخلاقی هستند ببندند که این کار قبلا انجام شده بود، اما دو هفته پیش دوباره این کانال‌ها را باز کردند و اگر این شرایط ادامه پیدا کند ما ناچاریم تصمیم‌ کارگروه را اجرا کنیم». واعظی در عین حال قطعی‌های پیش آمده در سه کانال ارتباط اینترنتی کشور را دلیل کندی‌ها و اختلالات چند روزه تلگرام دانسته و خاطرنشان کرد این اختلالات ربطی به فیلتر‌ شدن ندارد.

وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه در حال حاضر تلگرام در ایران حدود 13 تا 14 میلیون کاربر دارد، تاکید کرد: «آنچه طی روزهای گذشته از سوی مدیران تلگرام عنوان شد به نوعی فرار به جلو محسوب می‌شد. ارائه مطالب غیراخلاقی و مستهجن خط قرمز ماست و در این زمینه با هیچ کس تعارف نداریم.وی همچنین یادآور شد: تلگرام نیز اکنون اعلام کرده که دسترسی به بخش‌های غیراخلاقی در ایران را محدود کرده و دیگر دسترسی به این بخش‌ها برای کاربران امکان‌پذیر نیست.

 لحظه فیلتر نزدیک است؟!

اما از روز گذشته شایعه ای در سایت های خبری منتشر شد که «کارگروه تعیین محتوای مجرمانه رایانه‌ای» در جلسه چهارشنبه همین هفته خود به بررسی موضوع فیلتر کردن تلگرام خواهد پرداخت. درروزهای گذشته سایت«گرداب» وابسته به سازمان بررسی جرایم سازمان‌یافته هم نسبت به پیامدهای منفی استفاده از تلگرام و رواج مطالب و استیکرهای مستهجن هشدار داده بود.

 تجارب قبلی کوچ کاربران از مبداء نرم افزارهای کند و فیلترشده به محیط های جدید  مجازی نشان می دهد که اگر فیلتر تلگرام رنگ واقعیت بگیرد، باز هم گزینه اول کاربران کوچ به یک نرم افزاردیگر خواهد بود. اگرچه  درکنار مسائل اخلاقی، استقرار سرورهای این ابزارهای ارتباطی در خارج از کشور نیز از دلایل مهم و متقن برای کنترل و بعضاً فیلتر آنهاست اما باید توجه داشت که برای اغلب کاربران عمومی، این مسئله امنیتی دغدغه اصلی نیست.کیفیت خدمات، سرعت بالا و به روز شدن امکنات معیارهای اصلی در اقبال به این گونه نرم افزارهاست. حال اگر به هر دلیلی کارگروه تعیین محتوای مجرمانه رایانه‌ای  تصمیم بر فیلتر تلگرام بگیرد شاید برای مدتی اندک بتوان مانع فعالیت کانال ها و گروه های مخرب مجازی  شد اما به زودی یکی دیگر از نرم افزارهای پرتعداد و  روبه افزایش این عرصه جای تلگرام را پر خواهد کرد.

 در این میان اگر قرار است که کاربران ایرانی باردیگر کوچ نه چندان پر زحمت اما گسترده ای را از تلگرام به یک نرم افزار خارجی دیگر داشته باشند چه بهتر که با  حمایت از نمونه های موفق اما ناشناخته داخلی به شکلی ریشه ای این معضل را حل کرد. بیسفون و ساینا دو نرم افزار پیام رسانی هستند که سال گذشته  با حمایت همراه اول و ایرانسل تولید و ارائه شدند و به نوعی قرار بود خلاء ناشی از کنار رفتن (یا کنار زدن!) وایبر را پر کند. اما به دلیل  نبود تبلیغات موثر و نافذ، عدم حمایت از سود نهادهای مرتبط و همچنین برخی ایرادات فنی و شکلی (که البته قابل حل و به روزرسانی بود) این دو نرم افزار به شدت قافیه را به رقیب قدری همچون تلگرام واگذار کردند. طبق آمار وزارت ارتباطات در اواخر بهار امسال، بیسفون حدود 800 هزار کاربر و ساینا هم  100 هزار کاربر دارد که حتی با احتمال افزایش در ماه های اخیر باز هم فاصله ای نجومی با کاربران میلیونی تلگرام دارد.

 حکایت غفلت مسئولان ما از جذابیت ها و مزایای فضای مجازی و جدی نگرفتن کاربردهای پرشمار آن، قصه ای پر آب چشم و مثنوی هفتاد من کاغذ است. به نظر می رسد مشکل اصلی در  این حوزه، استقرار سرورهای شبکه های مجازی در خارج از کشور باشد که با فیلترهای پیاپی و کوچ های واکنشی کاربران، این معضل حل نخواهد شد. این وضعیت اقدامی بنیادین در ارائه وحمایت مدام از نمونه های ایرانی والبته جذاب نرم افزارهای ارتباطی را می طلبد. کاری که هنوز و با تجربه چندین کوچ و فیلتر مکرر وهزینه های مادی و معنوی ناشی از آن، هنوز محقق نشده است.

مرتضی حسینی (منبع:فارس)

خبرگزاری فارس گفت‌وگوی مشروحی با محمدعلی اسفنانی عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، حقوقدان و نماینده انتخابی مردم شهرستان‌های فریدن،‌ فریدونشهر، چادگان و بوئین میاندشت انجام داده است که بخش‌هایی از آن به این شرح است:

فارس: با توجه به اینکه جنابعالی عضو کار گروه تعیین مصادیق مجرمانه نیز هستید اجازه بدهید گریزی داشته باشیم به بحث شبکه‌های اجتماعی. آقای اسفنانی شنیده می‌شود احتمال اینکه ایران با برخی کشورهای درباره برخی شبکه های‌اجتماعی مانند اینستاگرام همکاری داشته باشد وجود دارد؛‌ این مسئله صحت دارد؟

اسفنانی: در خصوص شبکه‌های اجتماعی از جمله اینستاگرام اینکه ایران با کشورهایی مانند آمریکا همکاری کند یا وارد معامله و مذاکره شویم امری محال است و تصور آن سخت است.

نکته دیگر اینکه برخی‌ها تصور می‌کنند چون برجام در حال به سرانجام رسیدن است شاید بتوان همکاری در حد شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های موبایلی با آمریکا صورت گیرد و یا اینکه توافق کنیم که در انجام تعهداتی مانند برجام آنها نیز در خصوص شبکه‌های مجازی نیز با ما همکاری داشته باشند که این امری محال است و من بعید می‌دانم.

*برخی گمان می‌کنند چون توافق شده می‌توان هر همکاری با آمریکا داشت

با برخی کشورها می‌شود در این زمینه تعامل داشت مثلاً اینکه در زمانی که برخی از شبکه‌های مجازی برخی فیلم‌های خلاف شئون و برخی فیلم‌هایی که به نوعی با اعتقادات مردم تضاد داشت پخش کردند مانند یوتیوب که فیلمی از پیامبر پخش کرد که بسیار مهم و آسیب‌زننده بود و کشور مالزی با کشوری که سرور اصلی این کلیپ را از آنجا تقویت می‌شد و پخش این برنامه را تقویت می‌کرد با آنها صحبت کردند و آنها پذیرفتند که این برنامه را از یوتیوب بردارند و از کشور مالزی پخش نشود. در کشور ما نیز در این خصوص مذاکره کردند اما آنها زیر بار این عهده نرفتند در واقع هدف اصلی از پخش این فیلم و گذاشتن آن در فضای مجازی کشور ما بوده  است لذا حتی  اگر به فرض زمینه مذاکره نیز فراهم شود و بتوان با آنها صحبت یا مذاکره کرد،‌‌ آنها زیر بار نخواهند رفت.

*مذاکره با کسی که هدف او ضربه زدن به جمهوری اسلامی است عقلانی نیست

قطعاً‌ طراحی چنین برنامه‌هایی که محتوای نامناسب دارد جهت ضربه زدن به جمهوری اسلامی است. مذاکره کردن با کسی که هدف او آسیب زدن به کشور ما باشد منطقی، پاسخگو و معقول نیست اما اینکه برخی فضاها مطرح است که در دستور کار کار گروه  است که فیلتر شود بله چنین چیزی صحت دارد و در کار گروه تعیین مصادیق مجرمانه جلساتی در این خصوص برگزار می‌شود. این کار گروه دستور کارهایی مبنی بر فیلتر برخی موارد شبکه‌های اجتماعی دارد و فیلتر کردن برخی فضاها هم ممکن است مطرح باشد. همانطور که برخی موارد چند شبکه اجتماعی از جمله اینستاگرام فیلتر شد.

فارس: آیا در حال حاضر فیلتر شبکه‌ای را در دستور کار دارید؟

همچنین بحث فیلتر شدن ‌بی‌تاک و دیگر شبکه‌های اجتماعی در کارگروه مطرح شده و در دستور کار ما قرار گرفت اما اینکه مسئله‌ای مبنی بر الزام فیلتر آنها وجود داشته باشد چنین برنامه‌ای وجود ندارد مگر اینکه (با توجه به رصد شبانه روزی کارشناسان در کارگروه از شبکه‌های مجازی) واقعاً به این نتیجه برسیم که این فضا به نحوی عمل کند که هیچ راهی برای کنترل آن وجود نداشته باشد.

نکته دیگر اینکه در حال حاضر ما خوشبختانه به فناوری رسیدیم که می‌شود از طریق فیلترینگ هوشمند برخی فضاها را پالایش کرد. ما وقتی بتوانیم به صورت هوشمند فضا را پالایش کنیم لذا دیگر ضرورتی ندارد که همه فضا را فیلتر کرده یا آن را به طور کامل ببندیم.

فارس: با این اوصاف بحث فیلتر به چه میزانی پاسخگو بوده است؟

اسفنانی: بحث فیلترینگ هوشمند تاکنون در دنیا تا 85 درصد پاسخ داده است یعنی 85 درصد فضاهای مجرمانه را که طبق برنامه طراحی شده داده می‌شود بتواند پاسخگو باشد تا آن فضا را فیلتر کنیم. طبیعی است که در این مورد ممکن است زمینه خطا وجود داشته باشد و یک امر عادی است اما اعتقاد بنده این است که کاش به جای اینکه به بحث فیلتر بپردازیم می‌توانستیم در کشور فرهنگ‌سازی کرده که به چه نحوی از این فضاها استفاده کنیم.

فارس: آیا آماری هم از حضور کاربران در شبکه‌های اجتماعی در دست دارید؟

اسفنانی: جالب است که برخی از این شبکه‌ها حدود 7میلیون کاربر در کل جهان را به خود اختصاص داده است و طبیعی است که این تعداد از جوامع،‌  فرهنگ‌ها و اقشار مختلف هستند در کنار اینکه برخی از این فضاها بالای 65 درصد محتوای مستهجن دارند آیا واقعاً تکلیف قانون وتکلیف حاکمیت این نیست که فضاهای به این آشفتگی را مدیریت کند و آیا امنیت اخلاقی جامعه ایجاب نمی‌کند که در این موارد ورود پیدا کند؟

ولی اینکه این اقدام به چه میزان اثربخش است جای بحث دارد به عنوان مثال اگر دریاچه‌ای وجود داشته باشد و کنار دریا تابلو بزنند که شنا کردن در این دریا ممنوع است و حصار هم در اطراف آن بکشند و هشدار دهند که اگر از این  حصار رد شدند باتلاق است و امکان خفگی در آن وجود دارد حال اگر کسی آمد و بدون توجه به این تابلو یا حصارها وارد آن شده و نرده‌ها را هم شکست، از دریاچه استفاده کرده و خفه شد در اینجا چه کسی مسئول است کسی می‌تواند ادعا کند که باید وجب به وجب اینجا را مأمور می‌گذاشتیم که کسی مرتکب چنین خطایی نشود؟

محمدرضا رسولی - توحید بر ما عرضه کن تا بشکنیم اصنام را (سعدی)
یک خبر غیررسمی می‌گوید امروز صبح قرار است کمیته فیلترینگ درباره ادامه کار اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام تصمیم‌گیری کند.

این به آن معناست که یکی از احتمال‌ها «مسدود شدن» این نرم‌افزار است. در مخالفت با فیلترینگ می‌توان از آنهایی که می‌خواهند دسترسی به این نرم‌افزار را قطع کرده یا آنقدر کندش کنند که مردم قیدش را بزنند، باید پرسید آیا با این تصمیم بیش از 15میلیون ایرانی کاربر این نرم‌افزار خوشحال می‌شوند یا ناراحت؟! آیا به این فکر کرده‌اند که بخش زیادی از کارهای جاری مردم با همین نرم‌افزار و نمونه‌های مشابه انجام می‌شود؟ آیا واقعا هنوز فکر می‌کنند محدود‌سازی‌ در دسترسی به تکنولوژی نتیجه خواهد داشت؟ بیش از 40سال قبل یکی از مدیران آژانس اطلاعات آمریکا گفته بود:«تنها راه سانسور کردن واقعی یک شبکه الکترونیکی که با سرعت 648میلیون بیت در ثانیه فعالیت می‌کند، قطع برق کلید اتصال است.»

حالا سرعت انتقال اطلاعات بسیار بیشتر و کارکرد وسایل ارتباط جمعی پیچیده‌تر شده است. شاید دسترسی به این نرم‌افزارها را بشود محدود کرد اما با نمونه‌های دیگر چه می‌توان کرد؟ یک روز «اورکات»از آمریکا آمد، یک‌بار «وی چت» از چین، حالا هم پای «تلگرام» روسی در میان است. حتما هم روز دیگری، نمونه‌ای دیگر از سرزمینی دیگر جای آنچه را ما خالی می‌کنیم، پر خواهد کرد. وابستگی به بیگانگان در خدمات استراتژیکی مانند این نرم افزار‌ها البته جای نگرانی هم دارد. اما همچنان که از قول سعدی علیه‌الرحمه آوردم، باید برای آنچه از مردم می‌خواهیم بگیریم، نسخه‌های وطنی مناسب جایگزین کنیم. آزمون و خطاهای ما در تولید و توسعه نمونه‌های بومی این نرم‌افزار‌ها هرگز آنقدر جدی و قابل تامل نبوده که کاربران ایرانی را به کوچ از ابزارهای غریبه به ابزارهای خودی راضی کند. دیگر اینکه نباید کاربر ایرانی را از فضای مجازی جهانی دور نگه داشت در شبکه‌های اجتماعی و موبایلی فیلترشده، فعالیت کاربران ایرانی نیز محدود شده و به این ترتیب وقتی حضورشان را به‌عنوان یکی از ابزارهای دیپلماسی عمومی و شهروندی لازم داریم، دستمان خالی می‌ماند. تا‌کنون بسیاری در ناکارآمدی فیلترینگ به شیوه فعلی استدلال کرده‌اند و این چند نکته، مختصری از این دلایل بود.

در برابر می‌شود گاهی حتی از فیلترینگ هواداری کرد. واقعیت این است که شبکه‌های اجتماعی و موبایلی همیشه هم قابل دفاع نیستند. کمترین ضرر این شبکه‌ها در این روزها، اتلاف وقت است. جوان‌ها، نوجوان‌ها و حتی کودکان ما ساعت‌ها وقت‌شان را بی هدف در همین شبکه‌ها تلف می‌کنند.

حالا خیلی از ما به جای اینکه کتاب بخوانیم، مطالعه کنیم، حرف بزنیم و استدلال کنیم تنها پیام‌های زیبا را برای هم «فوروارد» می‌کنیم. این البته حالت خوش بینانه ماجراست. میان انواع گروه‌ها و صفحات و کانال‌ها گاهی مطالبی رد و بدل می‌شود که ما حاضر نیستیم فرزند و خانواده‌مان را برای لحظه‌ای در مواجهه با آنها قرار دهیم. برهنگی و خشونت همیشه از آسیب‌های رسانه‌ها بوده‌اند و امروز با این شبکه‌های نورسیده و ناخوانده، زندگی ما را آسیب‌پذیر‌تر از همیشه کرده‌اند. وقتی به این جنبه ماجرا فکر می‌کنیم، می‌توانیم بگوییم که فیلترینگ گاهی بهترین انتخاب است.
پس چه باید کرد؟ آیا راه میانه‌ای وجود ندارد؟ باید قید این شبکه‌ها را زد و از آسیب‌هایشان هم در امان بود یا لذت استفاده از آنها را چشید و البته یکسره در برابر آنچه به ما تحمیل می‌کنند و از ما می‌گیرند تسلیم شد؟ «سواد رسانه‌ای» کلیدی است که این قفل را باز می‌کند.به اعتقاد من باید هم تلگرام و هم همه شبکه‌های اجتماعی و موبایلی را فیلتر کرد اما منظورم فیلترینگ توسط خودمان است. یعنی این کار بیش و پیش از آنکه دولت‌ها این کار را انجام دهند شهروندان باید پیشگام شوند؛ چیزی که ما در خبر از آن به‌عنوان «دروازه بانی» یاد می‌کنیم. «خانواده» در چنین شرایطی باید پیشرو باشد و حکم همان « کمیته فیلترینگ» را ایفا کند.

یعنی در برابر هر آنچه او را تهدید می‌کند، مانند دروازه‌بانی شجاع و البته باهوش بایستد. اینکه پدر و مادر‌ها بدانند این شبکه‌ها چیستند و چه خطراتی دارند، چگونه باید آنها را کنترل کرد، اینکه جوان ما یاد بگیرد سراغ هر محتوایی نرود، اینکه دانشجوی ما یاد بگیرد به جای اتلاف وقت در این شبکه‌ها از آنها به‌عنوان ابزاری برای یادگیری استفاده کند، اینکه یاد بگیریم چگونه از حریم خصوصی خودمان در این شبکه‌ها محافظت کنیم و چگونه به حریم خصوصی دیگران احترام بگذاریم را «سواد‌رسانه‌ای» به ما می‌آموزد. سواد رسانه‌ای البته گاهی به این مربوط می‌شود که حتی چگونه و در چه فضایی از رسانه‌ها استفاده نکنیم. اینکه یاد بگیریم مفاهیمی مانند دوستی، محبت و عشق بهتر از هر جایی در کانون خانواده آموزش داده می‌شوند. اگر می‌خواهیم اعضای خانواده ما این مفاهیم را در شبکه‌های اجتماعی جست‌وجو نکنند، به فرموده شیخ‌اجل باید خودمان جایگزینی برای این بت‌ها به آنها عرضه کنیم؛ چیزی شبیه یک کوهنوردی با فرزندمان.گاهی سواد رسانه‌ای یعنی همین! (منبع:همشهری)