ITanalyze

خبر در نظر اول باورنکردنی بود، رییس پژوهشکده فضای مجازی آن را به این صورت اعلام کرد که:  «ایرانی‌ها ١٧٠‌هزار کانال تلگرامی راه انداخته‌اند که از این میان بیش‌تر از ١١‌هزار کانال بالای پنج‌ هزار عضو داشته و به نوعی جزو کانال‌های پرطرفدار و محبوب به شمار می‌آیند. از کانال‌های فعال در شبکه اجتماعی تلگرام ۳۲ کانال بالای ۵۰۰‌هزار عضو و ۷ کانال نیز بیش از یک‌میلیون عضو دارند. کانال‌های تلگرامی ایرانی روزانه یک‌میلیون و٥٠٠‌هزار مطلب منتشر می‌کنند و درمجموع بین ٢,٥ تا 3 ‌میلیارد بازدید روزانه را رقم می‌زنند. هرکاربر ایرانی به‌طور میانگین در ١٣ کانال تلگرامی عضو است و روزانه نزدیک به ١٠٠ مطلب از تلگرام مطالعه می‌کند.» علاقه عجیب و غریب ایرانی‌ها به فضای مجازی در شرایطی است که ایران براساس گزارش اتحادیه جهانی مخابرات در قعر جدول زیرساخت‌های اینترنتی و پهنای باند قرار دارد و تنها انگشت‌شماری کشورهای آفریقایی، امریکای مرکزی و آسیایی رتبه‌های پایین‌تر از ایران را به خود اختصاص می‌دهند. ایرانی‌ها ٨١‌درصد ترافیک تلگرام را دراختیار دارند. موسسان تلگرام اعلام کردند که ٢٠‌‌میلیون کاربر ایرانی از تلگرام استفاده می‌کنند.
 نخستین نکته‌ای که به ذهن خواننده این خبر می‌رسد این است که این اندازه استفاده از یک شبکه اجتماعی بدون علت و نیاز نیست. ولی پرسش این است که این نیاز پیش از تلگرام یا واتس‌آپ از چه طریقی تامین می‌شد؟ آیا اصولا تامین می‌شد یا نادیده انگاشته می‌شد؟ روشن است که راهی برای تامین این نیاز وجود نداشته و نیاز مذکور محدود می‌شده است و محدودیت هرگونه نیاز طبیعی، عوارض و تبعات روانی و رفتاری دارد. و هرگاه این نیاز اجتماعی باشد، آن تبعات روانی و رفتاری نیز ابعاد اجتماعی پیدا می‌کنند. نکته دوم این است که آیا مردم می‌توانند از طریق تلگرام آن نیاز را به نحو صحیح برطرف کنند؟ اگرنه چه عوارض دیگری متوجه آنان است؟
واقعیت این است که در یک جامعه در حال توسعه و به سوی پیشرفت، به میزان توسعه‌یافتگی و پیشرفت، مردم نیاز به رسانه آزاد و امکان مشارکت در امور و اظهارنظر دارند. از طریق تامین این نیاز است که انسان توسعه‌یافته با محیط و جامعه خود انطباق پیدا می‌کند و در رشد و پیشرفت آن نقش ایفا می‌کند. پیش از تلگرام و اینترنت، بخشی از این نیاز از طریق دسترسی به رسانه‌های غیررسمی تامین می‌شد ولی آن رسانه‌ها یک‌سویه بودند، ضمن آنکه چندان هم بی‌طرف محسوب نمی‌شدند. ولی تلگرام این حسن را دارد که هر دو نیاز را به نحو مطلوبی تامین می‌کند. هم دسترسی به انواع و اقسام شبکه‌ها و رسانه‌ها را تامین می‌کند، هم اینکه اظهارنظر دوسویه را ممکن می‌کند و نیاز به مشارکت‌جویی را نیز پاسخ می‌دهد.
ولی تلگرام یا شبکه‌های مشابه آن چند ایراد مهم دارند. اول اینکه وقتی در رسانه‌های عمومی مثل تلویزیون بحث و گفت‌وگو می‌شود، کمابیش جامعه درگیر محتوای آن می‌شود و حول مفاد آن گفت‌وگو صف‌آرایی می‌کنند. این صف‌آرایی برخلاف تصور عده‌ای در بیشتر موارد موجب تفاهم و نزدیکی گروه‌ها با یکدیگر می‌شود. زیرا مردم تحت تاثیر منطق طرف قوی‌تر قرار می‌گیرند. ولی چنین وضعی در شبکه‌های مجازی چون تلگرام وجود ندارد و جزیره‌های مستقل در آن شکل می‌گیرد و این جزیره‌های فکری و فرهنگی به مرور زمان دارای ارزش‌ها و گزاره‌های مشترکی می‌شوند که با ارزش‌ها و گزاره‌های جزایر دیگر فرق دارد و جامعه را به جزایر مستقل از هم تبدیل می‌کند.
اشکال دیگری که وجود دارد و موجب تشدید مشکل اول می‌شود، اینکه تلگرام دارای فضای آزاد از هر نظارت حقوقی و اجتماعی است. در واقع این گروه‌ها و جزیره‌های مستقل وقتی که شکل می‌گیرند فضای خاص خود را ایجاد می‌کنند که ...

 

در آن فضا هر کس می‌تواند به اظهارنظرهای غیرمسوولانه یا انتشار اخبار غیردقیق و جعلی دست بزند بدون اینکه کسی مانع یا تصحیح‌کننده او باشد. این اتفاق به نوعی روی دیگر سکه بازگشت به فضای غیرآزاد رسانه‌ای است که پیش از این شبکه‌ها؛ در انحصار دولت بود.
نکته مهم ماجرا این است که بپرسیم مسوولیت این وضع با چه عاملی است؟ آیا این عامل در حل این مشکل می‌تواند نقشی ایفا کند؟ پاسخ این است که تفاوت ایران با سایر کشورها در وضعیت رادیو و تلویزیون آن است. اگر این رسانه کارکردهای اصلی اطلاع‌رسانی خود را ایفا کند، دیگر نیازی نیست که مردم روزانه چندین ساعت وقت خود را پای تلگرام صرف کنند. شاید فقط برای نیازهایی به تلگرام مراجعه کنند که امکان تامین آنها از رادیو و تلویزیون‌های معمول نیست مثل ارتباطات شخصی و حرفه‌ای. بدون اصلاح سیاست رسانه‌ای رسمی در صداوسیما، مسوولیت عوارض ناشی از کاربرد غیرمرتبط یا غیرمفید شبکه‌های اجتماعی به عهده رسانه رسمی است. برای تمثیل می‌توان آن را با جنبش دانشجویی مقایسه کرد. جنبشی که در غیاب نهادهای مدنیِ مرسوم، مثل احزاب و سندیکاها، شکل می‌گیرد و به کمک جامعه می‌آید، ولی در بطن خود نارسایی‌هایی نیز دارد ولی تا وقتی که نهادهای مدنی مرسوم فعال نشوند، چاره‌ای جز حضور یا استقبال از این نوع حرکت‌ها از جمله جنبش دانشجویی نیست. مسوولیت عوارض منفی چنین جنبش‌هایی متوجه قدرت‌هایی است که مانع از شکل‌گیری نهادهای مرسوم مدنی برای حوزه سیاست می‌شوند.
متاسفانه رسانه رسمی در این مدتی که شبکه‌های اجتماعی وارد میدان شده‌اند، نه تنها هیچ تحول قابل قبولی را در خود ایجاد نکرده، بلکه همچنان بر مدار گذشته سیر می‌کند. فیلم‌ها و سریال‌هایی با مضامین به‌شدت غیرواقعی و قلب تاریخی، به جای آموزش تاریخ و سیاست، بدآموزی‌های تاریخی و سیاسی ایجاد می‌کند و مردم را هرچه بیشتر از خود دور می‌کند. تا هنگامی که رسانه رسمی در این مسیر نادرست گام برمی‌دارد، ناخواسته شبکه‌های اجتماعی را مقبول‌تر و مورد پسندتر می‌کند و به همین اندازه نیز در عوارض منفی این شبکه‌ها مسوولیت مستقیم دارد.(منبع:روزنامه اعتماد)

خرم‌آبادی در خصوص بحث فیلترینگ تلگرام و موانع موجود بر سر راه آن توضیحاتی ارائه داد.

فیلترینگ تلگرام موضوعی است که هر از گاهی تیتر یک روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. اما ظاهراً اختلاف نظر بر سر  این موضوع زیاد مطرح بوده چون با وجود اینکه مدت زیادی از طرح آن می‌گذرد هنوز تصمیمی درباره آن گرفته نشده است. شاید یکی از دلایل این تأخیر میزان استقبال مردم از این شبکه اجتماعی است. پیش از طرح فیلترینگ، بحث انتقال سرورهای این شرکت به داخل کشور مطرح شد که آن هم به بن‌بست خورد. یکی از تصمیم‌گیرندگان فیلترینگ، کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است که در سال 1388 تأسیس شد. عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر این کارگروه هفته گذشته در گفت‌وگویی تفصیلی با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان شرکت کرد و در خصوص ضرورت راه‌اندازی شبکه‌های بومی توضیحاتی ارائه داد. وی با ذکر موانع موجود بر سر راه تشکیل شبکه‌های اجتماعی به کسب استقلال در فضای مجازی اشاره کرد و از دولت و مسئولین امر خواست تمام تلاش‌شان را برای نیل به این هدف به کار گیرند. در ادامه توجه شما را به این گفت‌وگو جلب می‌نماییم.

 

شورای عالی فضای مجازی درگیر مسائل دست چندم است
* آیا مصوبه اخیر شورا برای احراز هویت کانال های بیش از 5 هزار عضو می تواند موثر باشد؟
ما قبلاً مقرراتی راجع به ثبت پایگاه‌های اینترنتی داشتیم بنابراین از نظر حقوقی، مصوبه شورای عالی فضای مجازی چیزی را به مقررات ما اضافه نکرد. دولت در سال 1385 آیین‌نامه‌ای را وضع کرد تحت عنوان آیین‌نامه ساماندهی فعالیت پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که طبق ماده 5 این آیین‌نامه کلیه پایگاه‌های اینترنتی ملزم به ثبت در وزارت ارشاد هستند و اگر ثبت نشوند باید با آنها برخورد شود.
قانون مطبوعات هم چنین مقرراتی را دارد. طبق تبصره 3 ماده 1 قانون مطبوعات، کلیه نشریات الکتریکی ملزم به ثبت هستند. مشکل ما مشکل مقررات نبوده که شورای عالی فضای مجازی بیاید و چنین مقرراتی را تعیین کند. طبق مقررات قبلی نه تنها پایگاه‌ها یا کانال‌هایی که دارای 5000 عضو هستند بلکه همه پایگاه‌هایی که نشریه الکتریکی محسوب می‌شوند و خبررسانی می‌کنند ملزم به ثبت هستند. اما الان مشکل فضای مجازی مشکل گرفتن یا نگرفتن مجوز نیست.
مشکل فضای مجازی کشور این است که تعدادی از کانال‌ها و پایگاه‌های اینترنتی صراحتاً قوانین جمهوری اسلامی را زیر پا می‌گذارند و با آنها برخورد نمی‌شود. ما الآن در تلگرام کانال‌هایی داریم مثل کانال منافقین که علیه نظام جمهوری اسلامی در حال فعالیت است. من انتظار داشتم شورای عالی فضای مجازی به جای اینکه خودش را درگیر مسائل درجه چهارم یا پنجم کند راجع به کانال‌هایی تصمیم‌گیری کند که علیه دین، اخلاق و نظام فعالیت می‌کنند و اینها شناسایی شده‌اند و اسامی‌شان اعلام شده اما فیلتر نمی‌شوند.

 

تلگرام خودشان را مقید به اجرای قوانین جمهوری اسلامی ایران نمی‌دانند

* برای فیلترینگ کانال هایی که قوانین ایرانی را نقض می کنند از طرف کارگروه چه اقدامی صورت گرفته است؟
یکی از وظایف کارگروه تعیین مصادیق و همچنین دستگاه قضایی این است که فضای مجازی را رصد بکند و در این فضا با کانال‌ها و پایگاه‌هایی که فعالیت غیرقانونی دارند برخورد کند. ما این وظیفه را انجام می‌دهیم و هر روز رصد می‌کنیم و بیش از چندین مرتبه کانال‌های زیادی را به وزارت ارتباطات به عنوان مجری دستور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اعلام کرده ایم و گفته ایم این موارد را به مدیر تلگرام اعلام کنید تا فیلتر کند. آنها اعلام کردند. ولی مشکل این است که مجموعه تلگرام و مدیران تلگرام خودشان را مقید به اجرای قوانین جمهوری اسلامی ایران نمی‌دانند. آنچه که انتظار می‌رفت شورای عالی فضای مجازی وارد آن شود و مسئله درجه یک است، فسادی است که در شبکه های اجتماعی وجود دارد. وگرنه کانال‌های ایرانی چه 2000 عضو داشته باشند چه 5000 عضو این مشکلی ایجاد نکرده، مشکل این است که الآن تلگرام کلا قوانین جمهوری اسلامی را رعایت نمی‌کند. در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مصوب شد که اگر تلگرام مقررات جمهوری اسلامی را رعایت نکند ظرف یک ماه کلا بسته شود. ولی در حال حاضر این مصوبه اجرا نمی‌شود شاید حدود 4 ماه پیش بود که این تصمیم گرفته شد، با حضور اعضای دولت هم این تصمیم گرفته شد ولی اجرا نشد.
 

پیشنویس مصوبه احراز هویت کانال های بیش از 5 هزار عضو تلگرام بدون اطلاع قبلی اعضاء شورای عالی فضای مجازی در جلسه مطرح شد
* قرار بود اگر یک ماهه اجرا نکنند طبق مصوبه کارگروه تلگرام فیلتر شود الآن بیش از چهار ماه گذشته چرا فیلتر نشده است؟
ما عدم رعایت مقررات توسط تلگرام را دوباره اعلام کردیم. کارگروه تعیین مصادیق تشکیل جلسه داد و دادستان محترم سابق کل کشور گفت که این مصوبه اجرا بشود آقایان گفتند نخیر چون ما شبکه اجتماعی داخلی که جایگزین تلگرام باشد نداریم با فیلترش موافق نیستیم. گفتیم لازم نیست فیلتر بشود بگویید سرورهایش را تا زمانی که صاحب شبکه‌های اجتماعی بومی و داخلی می‌شویم داخل بیاورد تا مقامات انتظامی و قضایی جمهوری اسلامی بتوانند به راحتی و طبق مقررات بر آن نظارت کنند ولی متأسفانه تلگرام زیر بار نرفت و اعضاء کارگروه هم نسبت به این موضوع عکس‌العمل آنچنانی نشان ندادند.
الآن موضوع اصلی کشور خود تلگرام است. موضوعی که الآن مطرح کردند تا کانال‌های بالای 5000 عضو باید مجوز بگیرند والا غیرقانونی هستند، این مقررات وجود داشته و چیز جدیدی نیست. یعنی قانون در این زمینه وجود داشته، قانون مطبوعات وجود دارد، آیین‌نامه ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی وجود داشته اما اجرا نشده است. آنچه که الان مهم است این است که وزارت ارتباطات باید زمینه اجرای این قوانین را فراهم کند تا کشور با مشکل مواجه نشود. متأسفانه ما در این زمینه مشکل داریم و به آن بی‌توجهی می‌شود. ما انتظار داریم که شورای عالی فضای مجازی به فکر این معضلات درجه اول باشد به جای اینکه به مسائل درجه چهارم و پنجم بپردازد.
یک نکته دیگر را هم بگویم و آن اینکه پیشنویس این مصوبه شورای عالی فضای مجازی بدون اطلاع قبلی اعضاء در جلسه مطرح شده است. اگر قبل از طرح در شورا، این دستور برای دادستانی کل کشور و سایر اعضاء ارسال می‌شد قطعاً بررسی می‌کردیم و می‌گفتیم در این زمینه کمبود مقررات نداریم و اجازه نمی‌دادیم وقت شورای عالی برای چنین مصوبه‌ای تلف شود.

* آیا امکان بستن و فیلتر کردن یک کانال خاص در تلگرام در ایران وجود دارد؟
در مورد تلگرام باید گفت در حال حاضر با توجه به اینکه مدیر تلگرام خود را مقید به اجرای تمامی دستورهای قضایی و قوانین جمهوری اسلامی ایران نمی‌داند لذا همه کانال های غیرقانونی و مجرمانه بطور کامل فیلتر نمی شوند. فرض کنید به تلگرام اعلام کنیم که فلان کانال 7000 عضو دارد ولی مجوز ندارد قطعا زیر بار نخواهد رفت کما اینکه تا الآن هم نرفته است. درحال حاضر اکثر سایت‌هایی را که ما فیلتر کرده‌ایم و دارای محتوای مجرمانه هستند، رفته‌اند و داخل تلگرام کانالی ایجاد کرده‌اند و محتویات مجرمانه منتشر می کنند. محتویات مجرمانه عبارتند از محتویات مبتذل و مستهجن که اخلاق و عفت عمومی جامعه را جریحه‌دار می‌کند، محتویات علیه مقدسات اسلامی، محتویات علیه نظم و امنیت جامعه و انواع مصادیق مجرمانه‌ای که کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه مصوب کرده که اینگونه موارد نباید در فضای مجازی کشور منتشر شود متاسفانه الآن به‌وفور در داخل تلگرام دیده می‌شود.
البته تلگرام اعلام کرده که با محتویات مستهجن برخورد می کند ولی تعریف محتویات مستهجن از دید قانون کشور و تلگرام بسیار متفاوت است.بعضی اوقات تلگرام محتویات مستهجن را فیلتر می کند اما به محض فیلتر شدن کانال صاحب کانال مستهجن اقدام به ایجاد کانال دیگری می‌کند و این هیچ فایده‌ای ندارد. مثلا ما 100 کانال مستهجن را به تلگرام می‌دهیم که مسدود کند اما از این 100 مورد، 80 کانال مسدود می‌شود و 20 کانال می‌ماند. و همین 80 کانال هم ظرف کمتر از یک ساعت دوباره ایجاد می‌شود چرا؟ چون کسی که کانال مستهجن ایجاد می‌کند می‌داند که بستر آن در خارج از کشور است لذا بلافاصله بعد از مسدود شدن ، کانال دیگری را ایجاد می کند.
علاوه براینکه تلگرام صرفا محتویات مستهجن را از دید خودش مسدود می‌کند، به محتویاتی که توهین به مقدسات است یا ضد ارزش است و اعتماد مردم را از نظام سلب می‌کند کاری ندارد. طبیعی هم هست که به دنبال نفع خودش باشد. از تلگرام انتظار نمی‌رود که مقررات ما را اجرا کند مگر اینکه به طور جدی بداند که منافعش در خطر است. و ما نا کنون کاری نکرده‌ایم که این احساس را داشته باشد. همه قوانین و مقررات ما را شوخی گرفته است.
به نظر من راهکار اساسی ایجاد شبکه‌های اجتماعی بومی است. هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد ارتباطات مردمش در بستر بیگانگان برقرار شود. متأسفانه این مشکل را ما بارها به مسئولین وزارت ارتباطات و دولت اعلام کردیم ولی مورد توجه قرار نگرفته و تا الآن اقدامی نشده است. ما از شورای عالی فضای مجازی انتظار داریم که این موضوع مهم را در دستور قرار دهند. کشور توانایی دارد ولی کسی بدنبال استفاده از آن نیست.

* شما گفتید که ما الزام قانونی برای احراز هویت از مدیران کانال ها و شبکه های اجتماعی پیش از این داشتیم ولی وزارت ارشاد یا  ارگان های دیگر چنین بستری را فراهم نکرده آیا می‎توان گفت که تخطی صورت گرفته است؟
بله وزارت ارشاد تا الآن چنین اقدامی نکرده علتش هم این است که در فضای مجازی در حال حاضر شاید بیش از یک میلیون وبگاه ایرانی داریم که اگر بخواهند طبق قانون مطبوعات و طبق مصوبه هیئت وزیران در مورد ساماندهی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی عمل بکنند باید همه مردم را ملزم به این کار کنند ولی عملا امکانش وجود نداشت. حالا شورای عالی فضای مجازی گفته کانال‌های بیش از 5000 عضو را به گرفتن مجوز ملزم کنیم. اگر بسترهای ارتباطی مردم بسترهای بومی بود کاملاً قابل اجرا بود. ولی باز هم عرض می‌کنم که مشکل فضای مجازی کشور گرفتن یا نگرفتن مجوز نیست.
هر پایگاه ایرانی که دارای محتوای خلاف قانون باشد چه مجوز داشته باشد و چه نداشته باشد با آن برخورد می‌شود. شناسایی مسئول پایگاه‌های اینترنتی ایرانی خیلی سخت نیست. مشکل این است که الآن بستر ارتباطات مردم ما در اختیار بیگانگان است. بسیاری در این فضا یعنی در بستری که در اختیار بیگانگان است محتوای مجرمانه تولید می‌کنند. مقامات قضایی ما می‌خواهند با جرم برخورد کنند. اگر این محتوای مجرمانه در شبکه اجتماعی خارجی باشد قابلیت فیلتر کردن جزئی ندارد مگر اینکه کل شبکه بسته شود. اگر هم سایت یا سایر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی باشد که بازهم با فیلترشکن در اختیار کابران قرار می‌گیرند و در واقع کار بیهوده‌ای است. با این وضعیت فیلترینگ کشور کارآیی چندانی ندارد لذا این مصوبه شورای عالی فضای مجازی تا زمانی که بسترهای ارتباطی داخلی فعال نشوند و شبکه‌های اجتماعی پرقدرت و پرسرعت و باکیفیت که ظرفیت و توانایی آن در کشور وجود دارد ایجاد نشود فایده ای ندارد. تاکنون در ایجاد شبکه های اجتماعی بومی کوتاهی شده است.

 

باوجود شبکه های اجتماعی خارجی امکان رشد شبکه های اجتماعی داخلی وجود ندارد

* چرا شبکه های اجتماعی داخلی مورد اقبال کاربران قرار نمی گیرد؟
تا زمانی که شبکه‌های اجتماعی خارجی بدون ضابطه در کشور فعالیت می کنند شبکه‌های اجتماعی داخلی امکان رشد پیدا نمی‌کنند. مهمترین سرمایه یک شبکه اجتماعی کاربر است. تا زمانی که کاربران ایرانی امکان استفاده از این شبکه‌های باکیفیت خارجی را دارند به شبکه‌های داخلی بدون کیفیت مراجعه نمی‌کنند. مهم این است که کاری کنیم که مردم به شبکه‌های داخلی رجوع کنند. شبکه‌های داخلی اگر کاربر به اندازه کافی داشته باشند ایراداتشان پیدا می‌شود و درصدد رفع آن برمی‌آیند وکیفتشان هم ارتقاء می یابد.
استفاده از شبکه‌های اجتماعی خارجی برای خود مردم هم مضر است. چون امنیت اطلاعاتشان تأمین نمی‌شود. حریم خصوصی‌شان رعایت نمی‌شود در حالی که اگر داخلی باشند نظام با همه وجودش به دنبال حفظ امنیت کاربران در داخل کشور خواهد بود.

* درخبرها آمده بود که شورای عالی فضای مجازی مصوبه برای الزام پیام رسانهای خارجی به انتقال سرور های خود به داخل کشور داشته است. چرا این مصوبه اجرایی نشد ؟
تا جایی که من اطلاع دارم شورای عالی فضای مجازی چنین مصوبه‌ای نداشته. حدود یک سال  قبل پیش‌نویسی شامل چند بند تهیه شد. یک بند آن این بود که به شبکه‌های اجتماعی خارجی فرصتی داده شود که از قوانین جمهوری اسلامی ایران تبعیت کنند و یک از شرایط آن انتقال سرورها به داخل کشور بود. شورا یک جلسه به این موضوع اختصاص داد. آنچه که در رسانه‌ها منتشر شد مصوبه شورا نبود پیش‌نویس مصوبه‌ای بود که شورا باید درباره آن تصمیم‌گیری می‌کرد ولی در نشریات اینگونه منعکس شد که چنین تصمیمی گرفته شده ولی تصمیمی گرفته نشد. متاسفانه در جلسات بعد دستور جلسه عوض شد و شورا روی مسائل دیگری متمرکز گردید و این امر لطمه زیادی به کشور زد و بعدها این پیشنویس عوض شد که اگر پیش نویس جدید تصویب شود باز هم مشکلی را حل نخواهد کرد.

* بنظر شما الان مشکل کار کجاست که قوانین کشور در فضای مجازی اجرا نمی شوند ؟
در حال حاضر فضای مجازی کشور توسط بیگانگان اشغال شده همچنانکه در زمان جنگ تحمیلی دشمن در قسمتی از خاک کشور مستقر شده بود و قوانین جمهوری اسلامی در مناطق اشغالی اجرا نمی‌شد اکنون نیز قوانین کشور در فضای مجازی اشغال شده اجرا نمی شوند. وزارت ارتباطات بزرگترین نقش را می‌تواند در این رفع اشغال داشته باشد. بیش از دو سه سال است که به وزارت ارتباطات می‌گوییم این وضعیت کشور را تغییر دهد. کشور در حال حاضر سه اپراتور داخلی تلفن همراه ایجاد شده و درمخابرات استقلال نسبی وجود دارد. در حالی که مسئله ارتباطات مردم در شبکه‌های اجتماعی بسیار بااهمیت‌تر از ارتباطات تلفن است فکری برای استقلال فضای مجازی کشور نشده است. نصف پهنای باند فضای مجازی کشور را شبکه‌های اجتماعی خارجی اشغال کرده‌اند. یعنی ما ارز می‌دهیم که پهنای باند بخریم بعد به مردم می‌گوییم از پهنای باند خارجی استفاده کنند. حتی اگر از دید اقتصادی هم نگاه کنیم اینکه ما به شبکه‌های اجتماعی خارجی اجازه داده‌ایم که ارتباطات بین مردم ما را برقرار کنند یک کار غیراقتصادی است. از نظر امنیتی هم که چون این شبکه‌ها در اختیار نظام نیست معاندین یک موج کاذب علیه همه حاکمیت و باورهای مردم به راه‌ می‌اندازند چون به هر حال بستر ارتباطات ما در شبکه‌های اجتماعی خارجی است.
مهمترین اثر سوء شبکه‌های اجتماعی خارجی در داخل کشور دسترسی بیگانگان به اطلاعات شهروندان ماست. اطلاعات یک کشور در اختیار تک‌تک شهروندانش است. حالا ما با دست خودمان با برقراری ارتباطات مردم در شبکه های خارجی این اطلاعات را در اختیار بیگانگان قرار می‌دهیم. و آنها با Data Mining همه اطلاعات به راحتی جمع و تجزیه و تحلیل می کنند و این اطلاعات ارزشمند به دشمنان فروخته می‌شود.
 

زیبنده نظام جمهوری اسلامی نیست که مسئولینش از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده کنند
* استفاده بسیاری از مسئولین از این شبکه‌های اجتماعی مردم را به استفاده از آنها تحریک نمی‌کند؟ چرا مسئولین ما در شبکه های اجتماعی فعالیت می کنند که توسط کارگروه فیلتر شده است؟ آیا گارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه به آنها تذکر داده است؟
این قضیه دارای دو جنبه است. اینکه مسئولی می‌داند ما شبکه اجتماعی داخلی داریم و می‌رود و پیامش را از طریق شبکه فیلترشده‌ای مثل توییتر منتشر می‌کند این در درجه اول دهن‌کجی به قانون و عدم اعتماد به داخل کشور است. اما برخی از نهادها می‌گویند چون مردم مثلا از اینستاگرام استفاده می‌کنند ما در آنجا به برخی از شبهات معاندین پاسخ می‌دهیم که خب این منطقی است. مردم هم اعتراض می‌کنند چرا فلان مسئول با وجود شبکه‌های اجتماعی داخلی مثل بیسفون، سلام و... از شبکه های خارجی مثل توییتر که فیلتر است استفاده می‌کنند.
زیبنده نظام جمهوری اسلامی نیست که مسئولینش از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده کنند. کمااینکه اگر همان مسئولی که در تصویب قانون قیلترینگ نقش داشته خودش از شبکه‌های اجتماعی داخلی استفاده کند باعث تشویق مردم و ترغیب آنها به استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی خواهد شد. مسئولی که در جمهوری اسلامی ایران زندگی می‌کند باید خود را از دیگران مقیدتر به مقررات بداند حتی اگر نقض این قوانین و مقررات دارای ضمانت اجرای کیفری نباشد. این نوع رفتار از سوی مسئولین باعث می‌شود که عملکرد کارگروه تعیین مصادیق آثار چندان مطلوبی نداشته بتشد.

* دبیر شورای عالی فضای مجازی معتقد است در چند ماه گذشته فعالیت کاربران در شبکه های اجتماعی مشابه تلگرام بیشتر در فضای کانال‌ها و گروه های خبری است و از میزان محتوای مجرمانه آن کاسته شده است، نظر شما در این مورد چیست؟
اینکه فرمودید برخی از مسئولین ما معتقدند اکثر فعالیتهایی که در شبکه‌های اجتماعی خارجی انجام می‌شود فعالیتهای سالم هستند و فعالیتهای مجرمانه قابل مقایسه با فعالیتهای مجاز نیستند، خب طبیعی است که بایستی فعالیتهای قانونی بیشتر از فعالیتهای غیرقانونی باشد، ولی در این کشور زیبنده نیست کسی که به ساحت مقدس ائمه ما اهانت می‌کند ما اجازه دهیم که آثار این خواننده یا نویسنده در فضای مجازی کشور منتشر شود، این اقدام، اقدام غیرقانونی است. اقدامی که ما اجازه دهیم یک خواننده هتاک یا نویسنده هتاک آثارش را در فضای مجازی منتشر کند قانونی نیست حتی اگر یک مورد باشد. آقایان گفته‌اند تا پنج درصد فعالیتهای غیرقانونی در فضای مجازی وجود دارد، من به عنوان کسی که فضای تلگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی را رصد می‌کنم عرض می‌کنم تعداد فعالیت‌های غیرقانونی در فضای مجازی کشور بسیار زیادتر از چیزی است که اعلام می‌کنند. واقعاً بیشتر است.

* می‌توانید درصد مشخصی بگویید؟
درصد را نگوییم بهتر است. چون به هر حال دارای آثار سوء است. روزانه تعداد زیادی از مردم مصادیق مجرمانه را به ما گزارش می‌کنند. ما سایتی تحت عنوان گزارشهای مردمی داریم و در روز تقریبا نزدیک به هزار گزارش مردمی دریافت می‌کنیم. بسیاری از این گزارشها مربوط به تلگرام است که عیناً به وزارت ارتباطات که تلگرام را باید مدیریت ‎کند منعکس می‌کنیم. ولی متأسفانه اقدامی صورت نمی‌گیرد.  نباید به یک شبکه اجتماعی خارجی اجازه دهیم که حتی یک مورد محتوای مجرمانه را منتشر کند. در حالی که می‌بینیم تمام کتابهایی که از سوی نظام جمهوری اسلامی ایران انتشار آنها غیرقانونی اعلام شده و در طول این سی و هفت هشت سال علیه نظام جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور کتاب‌های زیادی نوشته شده در تلگرام وجود دارد و دانلودشان مجانی است. خب این واقعاً فاجعه است. یعنی شما در تلگرام کتابخانه‌ای ایجاد کرده‌اید بعد برخی می‌گویند که بسیاری از محتویات تلگرام مجرمانه نیست؟ در حال حاضر تعداد زیادی کتابهای ضد دین و علیه مقدسات در تلگرام وجود دارد یعنی ما اجازه انتشار آنها را به تلگرام داده‌ایم و آنها را پاک نمی‌کند.

* آیا دستگاه قضایی هم با مشکلاتی در رسیدگی به شکایات مردم مواجه است ؟
خود مردم که در این فضا فعالیت می‌کنند گاهی اوقات با افرادی مواجه می‌شوند که برایشان مزاحمت ایجاد می‌کنند. ما الآن در دستگاه قضایی شکایتهای بسیار زیادی داریم. مثلاً خانم بسیار باشخصیتی که دارای تحصیلات عالیه است شکایت کرده که تصاویر من در فضای تلگرام یا در جای دیگری در شبکه‌های اجتماعی خارجی منتشر شده است. از فلان شخص هم شکایت دارند و طرف شکایت می‌گوید که من این عکس‌ها را منتشر نکرده ام. از او می‌پرسیم پس چه کسی منتشر کرده؟ می‌گوید چون من شوهر سابق این خانم بوده‌ام و این عکسها را من با ایشان گرفته‌ام ایشان آمده و قسمتی از عکس را که من در آن بوده‌ام جدا کرده و عکس خودش را قرار داده برای اینکه ذهن شما را به این متوجه کند که حتما من این عکسها را منتشر کرده‌ام در حالیکه خودش این کار را کرده است. خب اینجا اگر سرور در داخل کشور باشد ما کاملاً متوجه می‌شویم که عکسهای این خانم را چه کسی منتشر کرده است. ولی الآن سرور در خارج از کشور است. با مدیر تلگرام تماس می‌گیریم و می‌گوییم به ما اعلام کن با چه IP این عکسها در این کانال یا گروه آپلود شده است؟ چون شماره تلفنی هم که استفاده شده شماره‌ای است که از داخل شهر خریداری و سپس معدوم شده است. از طریق تلفن که نمی‌شود، تلفن ناشناس است و ما نمی‌دانیم چه کسی آن  را بارگذاری کرده است. مدیر شبکه هم با ما همکاری نمی‌کند. پرونده همینگونه در دستگاه قضایی می‌ماند. پرونده‌های بسیار زیادی از این دست وجود دارد.

* بنظر شما تلگرام بر روی سایر جرایم بخصوص جرایم انتخاباتی چه تاثیری دارد ؟
 علیرغم اینکه در دوره گذشته انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان نسبت به سایر انتخابات بیشترین تخلف انتخاباتی را داشتیم ولی به لحاظ اینکه این تخلفات در بستر شبکه های اجتماعی بیگانه انجام شده بود و چون مدیران شبکه‌های اجتماعی خارجی حاضر نبودند به ما بگویند این مطلب مجرمانه‌ای که علیه فلان نامزد انتخاباتی در این فضا منتشر شده با چه IP بارگذاری شده که ما با این شخص برخورد کنیم. برخورد ما در دوره گذشته با تخلفات انتخاباتی کمترین برخورد بود به لحاظ اینکه بستر در اختیار بیگانگان است. و اگر در انتخابات آینده هم همینگونه باشد یعنی ظرف چهار ماهی که تا انتخابات داریم مسئولین تلاش نکنند که ارتباطات داخلی کشور در بستر شبکه‌های بومی انجام شود باید در انتظار بالاترین تخلفات انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری و شوراها باشیم.

* در ایام نزدیک به انتخابات آیا امکان فیلتر وجود دارد؟ یا اینکه دسترسی به این شبکه اجتماعی محدودتر شود؟
بستگی به تصمیم مسئولین دارد ولی من معتقدم ما باید مقرراتی را وضع کنیم تا زمانی که شبکه های بومی راه‌‌اندازی می‌شوند شبکه های اجتماعی خارجی ملزم شوند که سرورشان را به داخل کشور بیاورند تا اگر کسی به یکی از شهروندان ما تعرض می‌کند بدانیم این شخص کیست؟ ما بارها این را گفته‌ایم که بسیاری از پرونده‌ها به دلیل اینکه نمی‌دانیم این تصویر یا مطلب را چه کسی در تلگرام یا فیسبوک علیه فلان شخص بازگذاری کرده است معطل مانده است شما بیایید و شبکه‌های اجتماعی داخلی را توسعه دهید. این ابزار را برای منِ قاضی ایجاد کنید. چون مردم انتظار دارند موقعی که شکایت کردند به دستگاه قضایی بلافاصله فرد مجرم به تناسب جرمی که مرتکب شده طبق قانون مجازات شود. ولی الآن با وجود شبکه های اجتماعی خارجی این امکان برای ما فراهم نیست. البته نیروی انتظامی ما با مهندسی اجتماعی، کارهای خارج از شبکه و ارتباط دادنش با فعالیت افراد در شبکه واقعا تلاش می‌کنند با مجرمینی که می‌خواهند نظم و امنیت جامعه را به خطر بیندازند برخورد کند. البته این را بگویم که ما دستمان خالی نیست ولی لقمه را از پشت به دهانمان می‌گذاریم. یعنی مطلبی را که می‌توانیم فوراً به مجرمش دست پیدا کنیم بسیار پرهزینه شده است. و این کار واقعاً عاقلانه نیست. ما هر جا لازم باشد که افرادی بخواهند علیه نظام جمهوری اسلامی، نظم و امنیت جامعه فعالیت کنند از طرق دیگر و از طریق مهندسی اجتماعی و با هزینه زیاد قطعاً برخورد خواهیم کرد.

 

اشراف ما بر شبکه های اجتماعی اشراف پرهزینه است

اینکه ما می‌گوییم بر شبکه‌های اجتماعی خارجی اشراف نداریم منظور اشراف فنی است. اشراف کم‌هزینه است. نه اینکه کلاً اشراف نداریم. اگر اشراف نداشتیم این امنیتی که الآن در نظام جمهوری اسلامی وجود دارد وجود نداشت. نیروهای امنیتی و انتظامی کشور توانستند در همین شبکه‌های اجتماعی خارجی شبکه داعش را در ایران از هم بپاشند. گروه هایی که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کنند را از هم بپاشند ولی با یک عملیات واقعاً پیچیده. من قبل از اینکه معتقد باشم سرورهای شبکه‌های اجتماعی خارجی به داخل منتقل شوند معتقدم ما باید شبکه‌های داخلی ایجاد کنیم. و این وظیفه وزارت ارتباطات است. همانگونه که ارتباطات تلفنی مردم را در بستر داخلی ایجاد کرده است باید زمینه ارتباطات اجتماعی مردم در شبکه‌های اجتماعی را ایجاد کند. ما این توانایی را داریم. سواد و دانش فنی دانشمندان کشور ما از نظر فنی واقعاً از بسیاری از کشورهای دیگر بیشتر است. ما در جنگ ثابت کردیم که می‌توانیم. در اتفاقات اخیر  که همه دنیا پشت سر تکفیری‌ها و مخالفان نظام سوریه بودند ما ثابت کردیم که می‌توانیم و نظام جمهوری اسلامی ایران توانست حلب را آزاد کند.
این برای نظام جمهوری اسلامی بسیار بد است که بگوید ما نمی‌توانیم شبکه اجتماعی بومی ایجاد کنیم پس مجبوریم از شبکه‌های اجتماعی خارجی که فضای مجازی کشور ما را اشغال کرده‌اند استفاده کنیم. من روی اینکه فضای مجازی کشور ما توسط شبکه‌های اجتماعی خارجی اشغال شده تأکید می‌کنم و متأسفانه عده‌ای این موضوع را می‌دانند که می‌توانیم کشور را از این معضل نجات دهیم و فضای مجازی کشور را در اختیار مردم خودمان، سرویسهای خودمان و شرکتهایی که می‌توانند درآمد زیادی از آن کسب کنند قرار دهیم ولی این اقدام را انجام نمی‌دهند و باید از آنها پرسید که چرا؟

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی درباره سخنان معاون قضایی دادستان کل کشور مبنی بر اینکه توئیتر به هیچ وجه رفع فیلتر نمی‌شود، گفت: مقام قضایی رأسا نمی‌تواند ممنوعیت این شبکه‌ها را اعلام کند.

خانه ملت - علی مطهری نماینده مردم تهران و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی درباره تداوم فیلترینگ برخی شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس بوک و توییتر، اظهار داشت: فیلتر این شبکه‌ها، امری موقت و مربوط به همان زمانی است که فیلتر شده‌اند.

وی درباره پیوستن خود به شبکه اجتماعی توییتر افزود: با توجه به اینکه فیلتر این شبکه‌ها پس از ناآرامی‌های سال 88 اتفاق افتاد، برداشت من این است که چنین تصمیمی برای همان دوره است و دیگر مشکلی بابت استفاده از این شبکه‌ها وجود ندارد؛ ضمن آنکه دفتر رهبری و بسیاری از اعضای کابینه و مقامات کشور در این شبکه عضویت دارند. البته راه حل اساسی  این است که شبکه ملی اطلاعات و شبکه های اجتماعی داخلی زودتر راه اندازی شود و در اختیار قرار گرفتن خدمات شبکه های داخلی با سرعت بسیار زیاد و ارزان قیمت باشد تا مردم به شبکه های اجتماعی خارجی مراجعه نکنند یا کمتر مراجعه کنند.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: این فیلتر می تواند برای همه مردم برداشته شود. کارگروه تعیین مصادیق جرایم رایانه ای متولی این کار است و باید بررسی مجددی در این موضوع داشته باشد.

مطهری درباره سخنان معاون قضایی دادستان کل کشور مبنی بر اینکه توئیتر به هیچ وجه رفع فیلتر نمی‌شود، گفت: مرجع رسیدگی به این موضوع همان کارگروه است و اگر اینها رفع ممنوعیت کنند، قوه قضاییه نمی‌تواند مانع شود.

وی افزود: مقام قضایی رأسا نمی‌تواند ممنوعیت این شبکه‌ها را اعلام کند و صرفا می تواند و باید به شکایت‌ها رسیدگی کند. لذا این استدلال که «با توجه به نقشی که شبکه اجتماعی توئیتر در فتنه سال 88 داشته، این شبکه به هیچ وجه رفع فیلتر نمی‌شود» قابل قبول نیست چون آن شرایط از بین رفته است.

نایب رئیس مجلس ادامه داد: این بحث در مورد فیس بوک هم  قابل طرح است زیرا فیلتر شدن این شبکه هم مقارن با اتفاقات سال 88 انجام شد و دیگر آن بحث موضوعیت ندارد؛ ضمن اینکه مقامات زیادی در آنجا هم صفحه دارند.

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تصریح کرد: احکامی نظیر این فیلتر کردن‌ها یا قوانینی مانند قانون ممنوعیت ماهواره باید مجددا بررسی شود. زیرا فلسفه صدور این احکام یا وضع این قوانین شرایط خاص بوده و اکنون که آن شرایط از بین رفته، باید بازنگری شود. در واقع مسئله، استفاده از جهات مثبت این پدیده‌هاست که با تربیت دینی جامعه، مردم خودشان باید از مضار و زیان‌های این پدیده‌ها که مانند تیغ دو دم هستند، پرهیز کنند.

وی بیان کرد: همه خوبی‌ها را نمی توان با زور قانون در جامعه حاکم کرد بلکه گاهی نیاز به قانون نیست و باید با تربیت صحیح و اصلاح فرهنگ عمومی یک کار درست را در جامعه نهادینه کرد. این که بخواهیم همه رسانه‌ها را ممنوع کنیم و مردم فقط از یک کانال و رسانه اطلاعات دریافت کنند همان روش حکومت‌های کمونیستی است که مردم فقط از یک رادیوی تک موج اطلاعات دریافت می‌کردند و دیدیم که نتوانستند آن ساختار را حفظ کنند.

نایب رییس مجلس گفت: ما باید رشد اجتماعی و سیاسی مردم را بالا ببریم به طوری که با وجود رسانه‌های مختلف، مردم قدرت تشخیص حق از باطل را داشته باشند و فریب دشمنان انقلاب اسلامی را نخورند، یا با وجود آزادی ماهواره، به دلیل خطراتش از آن استفاده نکنند، همان طور که در زمان رژیم گذشته بسیاری از خانواده‌ها تلویزیون نداشتند چون آن را مضر به حال خود می‌دانستند. به نظر من امروز مردم ما تا حد زیادی این رشد را دارند. البته راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی داخلی بسیار ضروری است تا از تاثیر و مراجعه به شبکه‌های اجتماعی خارجی بکاهد.

دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا با اشاره به روند افزایشی ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی در کشورمان گفت: یکی از بزرگترین تهدیدهایی که بنیان خانواده را نابود می کند استفاده نابجا و غیر اصولی از فضای مجازی است.

به گزارش روابط عمومی کل سپاه، سردار سرلشکر پاسدار سید یحیی صفوی طی سخنانی در مراسم اختتامیه جشنواره ورزشی خانواده و فرزندان خواهر سپاه پاسداران و در جمع شرکت کنندگان رشته های مختلف ورزشی اظهار داشت: هم اکنون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به یک الگو و اسوه برای سایر کشورها تبدیل شده است و امنیت کنونی حاصل فداکاریهای بزرگ سپاه پاسداران و سایر نیروهای مسلح خصوصا شهدای عالیقدر و جانبازان سر افراز و آزادگان قهرمان است.
وی افزود: امیدواریم خانواده های پاسداران، یعنی همسران و فرزندان آنها نیز باعث افتخار و سربلندی ایران اسلامی شوند.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا ادامه داد: یکی از ویژگی‌های خانواده مطلوب، تحکیم روابط عاطفی بین اعضاء خانواده و حاکم بودن احترام و اخلاق ما بین آنها است.
سرلشکر صفوی گفت: خانواده مطلوب خانواده ای است که برخوردار از دانش در کنار هوشمندی و خردمندی باشد و آسیب ها و تهدیدها و فرصت ها را به خوبی بشناسد و نسبت به آنها بی تفاوت نباشد.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در تشریح برخی از تهدیدها و فرصت های پیش روی خانواده های ایرانی، گفت: یکی از بزرگترین تهدیدهایی که بنیان خانواده را نابود می کند استفاده نابجا و غیر اصولی از فضای مجازی است زیرا افراد خصوصا جوانان در برابر انبوهی از از اطلاعات فضای مجازی، خصوصا شبکه های اجتماعی، با توجه به در دسترس قرار گرفتن و مواجهه با اطلاعات درست و نادرست، قدرت تحلیل و تشخیص درست و غلط را از دست می دهند و از سوی دیگر استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی منجر به کاهش سطح ارتباطات عاطفی و تعاملات کلامی افراد خانواده با یکدیگر می‌شود و متاسفانه افراد خانواده از دستیابی و تلاش در راستای اهداف اساسی زندگی خود عقب می‌مانند.
وی با اشاره به فعالیت افراد مختلف در شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه افزود: واقعیت آن است که حضور مستمر در شبکه های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه باعث کاهش فعالیت های ذهنی و عقلی و نهایتا باعث از بین رفتن قدرت خلاقیت و استقلال جوانان می شود، خصوصا اینکه گسترش بهره گیری و عدم استفاده مناسب از شبکه های اجتماعی موجب گسست ارتباطات درون خانواده می شود.
سرلشکر صفوی با اشاره به خطر از بین رفتن حریم خصوصی در ارتباطات فضای مجازی تصریح کرد: نفوذ به حریم خصوصی مهمترین خطری است که تهدید کننده اغلب کاربران شبکه های اجتماعی است و برخی افراد خصوصا جوانان باعث فراهم شدن دسترسی افراد شیاد با اهداف شیطانی به حریم خصوصی خود می شوند و این موضوع به دور از عقل و شرع است که خصوصی ترین اطلاعات زندگی افراد در معرض دید و ارزیابی دیگران قرار گیرد.
مشاور عالی مقام معظم رهبری با اشاره به روند افزایشی ضریب نفوذ شبکه های اجتماعی در کشورمان گفت: متاسفانه بیشترین میزان مخاطب و زمان بهره برداری برخی از شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه را کشورمان داراست که این میزان به نسبت میانگین افراد بهره بردار این شبکه های اجتماعی در سایر کشورهای توسعه یافته در سطح بسیار بالایی قرار گرفته است.
سرلشکر صفوی در ادامه به طرح پرسشی در خصوص اهداف راه اندازان شبکه های اجتماعی در ارائه سرویس های پرهزینه به مخاطبان پرداخت و افزود: واضح است که ارائه سرویس های ارتباطی نظیر شبکه های اجتماعی مستلزم بهره برداری از نرم افزارها و سخت افزارها و ارتباطات پر هزینه است. سئوال این است که شبکه هایی که در کشورمان مورد اقبال عمومی قرار گرفته اند چرا بصورت رایگان این سرویس ها را در کشورمان فعال کرده اند و از راه اندازی آن چه استفاده ها و بهره هایی را می‌خواهند بدست آورند؟
سرلشکر صفوی با اشاره به آمارهای طلاق در چند ساله اول ازدواج جوانان و ارتباط برخی از این طلاق ها با تاثیرات شبکه های مجازی، گفت: متاسفانه عبور از خطوط قرمز شرعی و اخلاقی در ارتباطات مردان و زنان در شبکه‌های اجتماعی طی فرآیندهای نامحسوس و پیش رونده در طول زمان، باعث انحرافات بزرگ در افراد خانواده حتی دربین خانواده های متاهل صورت می‌گیرد که نمونه ها و تاثیرات آن در حجم بالای طلاق ها در سنین اول ازدواج بین جوانان مشهود است.

تلفن همراه هوشمند زندگی بسیاری را کاملاً مختل کرده و با بروز مشکلات جدی لذت واقعی زندگی را از آنان گرفته است.
 باشگاه خبرنگاران؛ با وجود مفید بود فناوری دستگاه های الکترونیکی بسیار پیشرفته و هوشمند مانند تلفن همراه، استفاده از این ابزارک‌ها در برخی موارد شکل افراطی به خود گرفته و باعث بروز مشکلات فراوان در زندگی آنها می‌شود؛ بی آنکه خودشان از این مسئله آگاه باشند.
مشکلاتی چون گردن درد، گرفتگی عضلات، ضعیف شدن بینایی، بی خوابی و بد خوابی، کاهش تمرکز و عدم تمایل به شرکت در فعالیتهای اجتماعی و سرگرم شدن برای ساعت های طولانی در شبکه های اجتماعی و نرم افزارهای نصب شده بر روی این وسایل، شرکت نکردن در کلاس های ورزشی، تغذیه نامناسب و معاشرت نکردن با دوستان و اعضای خانواده همگی از آسیب های جدی این پدیده نوپا در فناوری دنیا محسوب می‌شوند.
محققان توصیه می کنند افراد برای استفاده از فناوری های مدرن محدودیت زمانی و مکانی برای خود در نظر گیرند؛ برای مثال یک ساعت قبل از خواب برای جلوگیری از مشکلات کم‌خوابی از این وسایل استفاده نکنند؛ چرا که نور آبی ساطع شده از این دستگاه ها باعث بر هم ریختن ساعت بیولوژیک بدن و اختلال در ترشح هورمون خواب یا همان ملاتونین می شود.
برای پیدا کردن آدرس می توانید از نقشه های کاغذی استفاده کنید یا برای مطالعه از کتاب های کاغذی بهره ببرید.
فیلم و سریال را در تلویزیون تماشا کنید و برای بیدار شدن از خواب ساعت زنگ‌دار بکار ببرید. همچنین برای گوش دادن به موسیقی یا کتاب های صوتی از دستگاه های MP3 PLAYER و برای عکس گرفتن از مناظر چشم‌نواز از دوربین‌های عکاسی استفاده کنید.
با انجام این کارها وابستگی شما به این وسیله کمتر می شود و می توانید تمرکز بیشتری برای انجام کارهای روزانه و یادگیری و مطالعه داشته باشید.
به کلاس های ورزشی بروید و در جلسات گروهی و فعالیت های اجتماعی شرکت کنید تا تبدیل به یک فرد منزوی در اجتماع نشوید.
سعی کنید اولین کاری که روزها بعد از بیدار شدن از خواب انجام می‌دهید، ورزش باشد تا بررسی آخرین پیام های روی گوشی تلفن همراه! به این ترتیب، به ذهن خود آرامش و تمرکز هدیه می‌کنید.
پس از اینکه اقدامات یاد شده به عادت‌های روزمره بدل شدند، متوجه تغییرات مساعد در وضعیت سلامت جسمی و روحی خود می شوید.

رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما زیرساخت «نبایدها» را آماده کرده‌ایم و در اختیار مؤسسات قرار دادیم تا آنها و مارکت‌ها، زمانی که عضوگیری می‌کنند، این نبایدها را بپذیرند و دنبال‌شان نروند.
سیدمرتضی موسویان، رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به تأثیر شبکه‌های اجتماعی در سبک زندگی اسلامی – ایرانی گفت: اگر از نگاه آسیب‌شناسی بخواهیم این موضوع را بررسی کنیم باید گفت که اگر زیرساخت‌ها و فرهنگسازی به درستی انجام نشود، به دلیل انتشار تصاویر خصوصی در شبکه‌های اجتماعی، حرمت‌ها شکسته می‌شود.

رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: متأُسفانه براساس گزارش‌های منتشره شاهد هستیم که عکس‌هایی که کاربران در شبکه‌های اجتماعی بارگذاری می‌کنند، سبب از هم پاشیدگی خانواده‌ها به عنوان هسته اصلی جامعه می‌شود. البته می‌توان این مشکل را با ارتقای سواد رسانه‌ای حل کرد.

 

ضرورت مسئولیت پذیری در فضای مجازی

وی بیان کرد: در فضای مجازی، بایستی فرهنگسازی شود تا به هرحال افراد بدانند که مسئولیت کارهای خودشان را بپذیرند و نسبت به محتوایی که دریافت می‌کنند، مسئولیت داشته باشند و در نهایت به این مهم برسند که سراغ خیلی از موارد نروند و علائق خودشان را در چهارچوب‌های تعریف شده دنبال کنند.

موسویان اظهار کرد: ما زیرساخت‌های «نبایدها» را آماده کرده‌ایم و در اختیار مؤسسات قرار دادیم تا آنها و مارکت‌ها، زمانی که عضوگیری می‌کنند، این نبایدها را بپذیرند و دنبال‌شان نروند. در این صورت کاربران و اعضا می‌دانند در اشاعه یک مطلب چه مواردی را رعایت کنند.

وی یادآور شد: شبکه‌های اجتماعی با خود نوعی سبک زندگی جدیدی را بر ما تحمیل می‌کنند و ما چاره‌ای جز این نداریم که در برابر آنها برنامه مدونی داشته باشیم چراکه این شبکه‌ها گریزناپذیرند.

رئیس مرکز رسانه‌های رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به فعالیت‌های تبلیغی مرکز در صدا و سیما جهت ارتقای سواد رسانه‌ای کاربران گفت: مصوبه‌ای مبنی بر ساماندهی کانال‌ها در شورای عالی فضای مجازی تصویب شد و ما وظیفه ساماندهی این کانال‌ها را داریم.

وی بیان کرد: پیش‌نویس برنامه‌ای دیگر را نوشته‌ایم و تقدیم شورای عالی فضای مجازی کرده‌ایم مبنی بر اینکه میان مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صداوسیما همکاری نزدیکی برای فرهنگسازی صورت بگیرد.

موسویان اظهار کرد: مرکز رسانه‌های دیجیتال هزینه‌های ایجاد محتوا را برعهده می‌گیرد و صداوسیما بایستی حداقل در نشر این محتوا کمک کند و دیگرهزینه‌ای بابت نشر دریافت نکند.

در شرایطی که شبکه‌های اجتماعی گوی سبقت را در حوزه خبررسانی از رسانه‌های سنتی ربوده‌اند، مدیران و کارشناسان این حوزه اذعان دارند که تنها راه نجات رسانه‌ها در این شرایط تقویت نگاه تحلیلی است.

در سال‌های اخیر، خبرخوان‌ها و نرم‌افزارهای اطلاع‌رسان که غالباً در قالب شبکه‌های اجتماعی و با گستره انبوهی از مخاطبان به فعالیت می‌پردازند، نبردی خاموش اما تمام عیار را با رسانه‌های سنتی و به ویژه روزنامه‌های کاغذی آغاز کرده‌اند؛ طوری که روز به روز بر تعداد نسخه‌های برگشتی آنها اضافه می‌کنند. برخی پیشاپیش از پیروزی این قدرت نوظهور سخن می‌گویند و برخی هم این حرکت پردامنه را تنها یک موج می‌دانند که مثل هر موج دیگری، پس از فراز، فرودی هم خواهد داشت و زندگی رسانه‌ها دوباره به ساحل آرامش بازخواهد گشت.

در گزارش زیر تلاش شده است تا در گفتگو با برخی از مدیران این دسته از رسانه‌های سنتی به ویژه روزنامه‌های کاغذی و کارشناسان حوزه رسانه، آینده و شرایطِ حیات و مانایی آنها بررسی شود.

 

پیشنهاد بازگشت به دوره پاورقی‌نویسی در مطبوعات

علی صالح‌آبادی مدیرمسئول روزنامه «ستاره صبح» درباره میدان‌داری شبکه‌های اجتماعی در عرصه خبر و ارتباط این مسئله با کاهش قابل توجه مخاطبان روزنامه‌های کاغذی در عصر حاضر، به خبرنگار مهر گفت: با ظهور فضای مجازی و دیجیتالی شدن اخبار و اطلاعات، رسانه‌های بزرگ و به خصوص روزنامه‌ها تا حدود زیادی ارزش خبری خود را از دست داده‌اند. زمانی بود که مردم صبح‌ها پای کیوسک می‌رفتند و به انتظار آمدن روزنامه‌ها روی دکه بودند تا بدانند چه اتفاقی در بلاد افتاده است، اما الان در حالی که (مردم) در خواب هستند، این اخبار مرتباً در نرم‌افزارهای نصب شده مثل تلگرام و اینستاگرام و... روی گوشی‌های هوشمندشان، می‌آید.

وی افزود: با این وجود، به عقیده من، اگر نشریات مکتوب بتوانند نگاه تحلیلی - تفسیری به رویدادها داشته باشند، می‌مانند و باز هم خواهند توانست مخاطب جذب کنند و بر تعداد آنها هم اضافه کنند. مثالی هست که می‌گوید زمین فراخ است و روزی فراوان؛ ما باید امیدوار باشیم که رویکرد مردم به رسانه‌های فضای مجازی زیاد نشود اما اشکالی که در کار هست، این است که متاسفانه سرانه مطالعه چه کتاب و چه روزنامه، در ایران پائین است.

صالح‌آبادی گفت: ضریب نفوذ اینترنت در کشوری مثل ژاپن چند برابر ایران است اما فقط یک روزنامه‌اش، یومیوری، ۱۳ تا ۱۵ میلیون نسخه در دو نبت چاپ می‌شود. این نشان می‌دهد که ژاپنی‌ها کماکان به خواندن نشریات کاغذی در کشورشان مبادرت می‌کنند و به این کار عادت دارند. در کشورهای اروپایی هم می‌بینیم که از میزان خوانندگان نشریات مکتوب، خیلی کم نشده است. مشکلی که در ایران در این رابطه وجود دارد، از یک طرف ناشی از علاقه کم مردم به مطالعه است و از طرف دیگر هم به خود مطبوعات برمی‌گردد.

به اعتقاد این فعال مطبوعاتی، مطبوعات برای مانایی خود باید جذابیت‌هایی ایجاد کنند؛ مثلاً در عصر حاضر که مردم دیگر در روزنامه دنبال خبر نمی‌گردند، پاورقی‌نویسی کنند و کتاب‌های خوب را  که مردم حوصله نمی‌کنند بخوانند، به صورت گزیده و در شماره‌های مختلف چاپ کنند. روزنامه‌ها می‌توانند با ارائه پاره‌ای مطالب آموزشی خاص درباره مسائل مرتبط با حوزه‌هایی مانند تاریخ، اقتصاد، محیط زیست و... جایگاه خودشان را بازیابی کنند.

 

میدان‌داری شبکه‌های اجتماعی در عرصه خبر فرصتی برای روزنامه‌های غیرخاکستری است

محمدعلی وکیلی مدیرمسئول روزنامه «ابتکار» هم در این باره به خبرنگار مهر گفت: تکنولوژی‌های ارتباطی وضعیت خبررسانی مطبوعات کاغذی را به خطر انداخته است اما همین تهدید، خود می‌تواند فرصت جدیدی برای روزنامه‌ها به وجود بیاورد و آن اینکه کماکان، دسترسی مخاطبان به تحلیل در فضاهای مجازی رسانه‌ای دشوار است. از این پس، دیگر تمایز روزنامه‌ها در خبرهایی که دارند، نیست بلکه در تحلیل خبرهاست؛ این باعث می‌شود که روزنامه‌ها به دنبال اتخاذ مواضع روشن حرکت کنند.

مدیرمسئول روزنامه ابتکار ادامه داد: این اواخر تعداد روزنامه‌های به اصطللاح خاکستری، شبیه به هم و بدون موضع، در کشور ما زیاد شده بود و این اتفاق خوبی نبود. رسانه یعنی موضع و موضعِ رسانه هم همان تحلیل‌های اوست. در تحلیل، رسانه‌ها ناچاراند که تحلیل داشته باشند و این به مرور زمان موجب می‌شود که خاصیت تریبونی رسانه‌ها ارتقا پیدا کند.

این فعال رسانه‌ای اضافه کرد: در حالی که ما در شرایط خبری نمی‌توانستیم، تریبون باشیم بلکه تا حدود زیادی بی‌طرف بودیم اما از این به بعد رسانه‌ها مجبور می‌شوند نقش تریبونی را برای یکی از گفتمان‌های زنده جامعه ایفا کنند. می‌بایست نسبت رسانه‌ها با گفتمان‌های موجود در جامعه مشخص باشد. نمی‌شود رسانه‌ای باشد اما هیچ نسبتی با گفتمان‌های زنده در جامعه نداشته باشد. یک رسانه می‌تواند نسبتی با هیچ حزبی نداشته باشد اما نمی‌تواند نقش تریبونی یکی از گفتمان‌های موجود در جامعه را نداشته باشد.

وکیلی گفت: رسانه‌های بخش خصوصی باید این نقش را پررنگ‌تر ایفا کنند. البته یک رسانه خودش می‌تواند قدرت گفتمان‌سازی داشته باشد اما این کار هم از رهگذر نگاه تحلیلی، امکانپذیر است و با نگاه خبریِ صرف قابل تحلیل نیست و حتماً باید با موضع باشد. درست است که ساحت کنونی، عرصه فعالیت و رقابت را برای رسانه‌های کاغذی تنگ کرده است، اما عرصه جدیدی به نام تحلیل را به روی آنها گشوده است. خطر شبکه‌های اجتماعی در حوزه خبر اتفاق افتاده است اما ما هم مثل خیلی از همکاران دیگرمان، مجبور شده‌ایم ولوم خبری‌مان را پائین بیاوریم و ولوم تحلیل‌مان را بالا ببریم و این در چینش تحریریه روزنامه‌ها هم موثر است؛ از این پس، تحریریه با گرایش تحلیل چیده می‌شود نه با گرایش یک رسانه خبری.

 

خبرنگاری آماتوری جای خود را به خبرنگاری تحقیقی خواهد داد

مهدی فضائلی کارشناس حوزه رسانه هم در گفتگو با خبرنگار مهر، با تائید افت قابل توجه مخاطبان روزنامه‌های کاغذی در عصر حاضر همزمان با ظهور شبکه‌های اجتماعی، گفت: این یک چالش جدی برای همه رسانه‌های مکتوب است و حتی حوزه نشر کتاب را هم تحت تاثیر قرار داده است؛ در حوزه کتاب، موجب شد که سرمایه‌گذاری عظیمی در حوزه نشر دیجیتال در جهان صورت گیرد؛ طوری که نمایشگاه بزرگی مانند نمایشگاه کتاب فرانکفورت، شعار خودش را در حوزه نشر دیجیتال انتخاب کرده بود. در مجموع آمارهای جهانی هم نشان از کاهش میزان مصرف کاغذ در محصولات فرهنگی مانند کتاب و روزنامه می‌دهد.

وی افزود: در حوزه مطبوعات، این بحث اندکی متفاوت‌تر است؛ تا پیش از این یکی از کارکردهای اصلی رسانه‌ها، خبررسانی بود اما اکنون ابزار انتشار خبر هم به لحاظ سرعت و هم از نظر شیوه ارائه متنوع و دگرگون شده است طوری که به جرئت می‌توان گفت که روزنامه‌ها دیگر نمی‌توانند حامل خبر جدیدی باشند. لذا کاری به نظرم باید در روزنامه‌ها به صورت عاجل به آن توجه شود، پرداخت تحلیلی به مطالب است. باید کمی از خبر عبور کنیم و کارهای گزارشی تحلیلی ارائه کنیم تا بتوانیم وجه تمایز ایجاد کنیم.

این کارشناس حوزه رسانه ادامه داد: باید بپذیریم که یکی از آثار شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی - که البته به عقیده من اصطلاح غلطی است چرا که آنها، مجازی نیستند و از قضا خیلی هم واقعی‌اند - این است که ذائقه مردم را هم تغییر داده‌اند؛ آن هم مردمی که تعداد قابل توجهی از آن‌ها از قبل هم حوصله به دست گرفتن روزنامه و خواندن آن را نداشتند. این یک چالش جدی است و باید به آن توجه شود. در این خصوص، تقویت نگاه تحلیلی در روزنامه‌های کاغذی، یکی از اصلی‌ترین راهکارها می‌تواند باشد.

فضائلی گفت: راهکار دیگر که می‌تواند یک وجه ممیزه باشد و باعث احیای رسانه‌های سنتی اعم از خبرگزاری‌ها و مطبوعات شود، قوت گرفتن روزنامه‌نگاری تحقیقی است؛ یعنی یافتن سوژه‌ها ناب و پرداختن تحقیقی به آنها در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی. به عقیده من شبکه‌های اجتماعی نمی‌توانند در این حوزه حرف جدی برای گفتن داشته باشند اما روزنامه‌نگاران توانا می‌توانند کماکان میدان‌داری خود را حفظ کنند.

وی تاکید کرد: البته این کار مستلزم عبور از خبرنگاری آماتوری به خبرنگاری تحلیلی و تحقیقی و حرفه‌ای است. البته معتقدم الان تعداد کسانی که ممکن است چنین توانایی‌هایی داشته باشند، زیاد نیست اما این ظرفیت‌ها باید به وجود بیاید و این کار هم نیازمند آموزش است. علاوه بر کسب مهارت در این بخش‌ها، انتخاب همین رویکرد است که ما دیگر نیازی به خبرنگار آماتور نداریم بلکه باید قدرت جسارت و شهامت در میان دست‌اندرکاران رسانه‌ها بالاتر برود تا بتوانند خبرنگارانی تحلیل‌گر و محقق جذب کنند.

 

شبکه‌های اجتماعی به رغم اقبال عمومی اعتبار مطبوعات را ندارند

مسعود کوثری استادیار و مدیر گروه ارتباطات اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران درباره میدان‌داری شبکه‌های اجتماعی در عرصه خبر و ارتباط این مسئله با کاهش قابل توجه مخاطبین روزنامه‌های کاغذی در عصر حاضر، به خبرنگار مهر گفت: قطعاً وجود شبکه‌های اجتماعی باعث می‌شود بخشی از نشریات کاغذی لطمه ببینند و تیراژشان کاهش پیدا کند. البته قبل از شبکه‌های اجتماعی، این خبرخوان‌ها بودند که این کار را شروع کرده بودند و بعداً این رویه در شبکه‌های اجتماعی هم تداوم پیدا کرد و در شبکه‌ای مثل تلگرام کامل شد.

وی افزود: طبیعتاً سهولت دسترسی مردم به این قبیل خبریاب‌ها سبب شده که اقبال بیشتری به آنها صورت گیرد. این پدیده، جهانی است و تا حدودی به کاهش شمارگان نشریات کاغذی و حتی تعطیلی بعضی از مطبوعات منجر شده است. اما من فکر می‌کنم که ممکن است ما یک دوره دومی هم داشته باشیم که در آن مطبوعات بتوانند به جایگاه اصلی خودشان برگردند. البته در این صورت مطبوعاتی خواهند ماند که کیفی‌تر و مبتنی بر روندهای پژوهشی بیشتری باشند و روزنامه‌نگاری پژوهشی را در دل خود داشته باشند. اینها مواردی است که دیگر انجام دادن آنها به راحتی از عهده شبکه‌های اجتماعی برنمی‌آید.

این استاد ارتباطات اضافه کرد: از آنجا که مرز بین اخبار درست و نادرست در شبکه‌های اجتماعی هنوز روشن و شفاف نیست، اعتبار آنها کماکان با اعتبار مطبوعات فاصله زیادی دارد. به عقیده من همچنان عدم اعتبار منبع و شک و تردید به اخباری که در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد، نقطه آسیب پذیر آنهاست و اگرچه ممکن است موجب اقبال بیشتر شود اما کماکان سایه شک و تردید را در دل مخاطب باقی می‌گذارد و آنها هنوز نتوانسته‌اند به اعتباری که منبع در مطبوعات دارد، دست یابند.

 

موج سواری شبکه‌های اجتماعی در عرصه خبر رو به افول است

بیژن مقدم مدیرمسئول پایگاه خبری - تحلیلی الف هم در گفتگو با خبرنگار مهر، در این باره، گفت: وقتی پدیده جدیدی ظهور می‌کند، همه این سوال را مطرح می‌کنند که آیا پدیده قبلی می‌تواند به بقای خودش ادامه بدهد یا از بین می‌رود؟ این مسئله در مورد فضای مجازی و نسبت آن با رسانه‌های سنتی تر هم مطرح است. به طور کلی می‌توان گفت شبکه‌های اجتماعی به همان میزان که می‌تواند به رشد رسانه‌های سنتی کمک کنند، ضدرسانه هم هستند.

وی در توضیح بیشتر افزود: اشاره من به سونامی ارائه اطلاعات به مخاطب در شبکه‌های اجتماعی است؛ این مسئله در آینده عملاً به نوعی دلزدگی رسانه ای از استفاده از این شبکه‌های اجتماعی منجر می‌شود. به این معنا که شما حجم زیادی از اطلاعات را به مخاطب می‌دهید در حالی که فی الواقع او به این حجم زیاد از اطلاعات، اساساً نیازی ندارد؛ حرکت انگشت‌های دست کاربران روی موبایل‌هایشان که مدام در حال رد کردن و در واقع جا انداختن انبوه مطالب در شبکه‌های اجتماعی هستند، نشانه ای است ابتدایی از این دلزگی رسانه ای.

این کارشناس حوزه رسانه با بیان اینکه در حال حاضر کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی در مقابل این سونامی اطلاعات که در حال رخ دادن است، حالت منفعلی دارند، پیش بینی کرد در آینده نزدیک تعادل در میزان بهره برداری از شبکه‌های اجتماعی برقرار شود و آنها کم کم به سمت مطالب تحلیلی تر و عمقی تر حرکت کنند و در همین راستا تاکید کرد: فعالیت و حرکت شبکه‌های اجتماعی شبیه حرکت یک موج است که هم رفت دارد و هم برگشت. برگشتِ این موج، همان تعادل در استفاده از شبکه‌های اجتماعی است.

مدیرمسئول سایت الف همچنین با تاکید مجدد بر این نکته که ما خستگی مخاطبان شبکه‌های اجتماعی را از این حجم انبوه و در بسیاری موارد بی ربط و حتی مضرّ مطالب در شبکه‌های اجتماعی شاهد هستیم، گفت: البته فعالیت شبکه‌های اجتماعی روی کارکرد رسانه‌های سنتی از قبیل روزنامه‌ها اثر جدی گذاشته است به طوری که آنها (رسانه‌های سنتی) را مجاب کرده به سمت مطالب تحلیلی بروند و از خبر عبور کنند. روزنامه آینده، یک روزنامه تحلیلی خواهد بود.

مقدم در رابطه با توقف انتشار نسخه‌های کاغذی بسیاری از روزنامه‌ها حتی در کشورهایی مانند آمریکا و دورنمای این وضعیت در رابطه با روزنامه‌های ایرانی، گفت: تفاوت ما با آنها این است که آنها حتی در فضای آنلاین هم فروخته می‌شوند اما این مسئله در کشور ما مصداق چندانی ندارد. البته گزارش‌ها حاکی از این است که روزنامه‌های داخلی هم به سمت بارگذاری مطالبشان در وبسایت‌های خودشان رفته اند و به نوعی نسخه‌های اینترتی خود را منتشر می‌کنند اما این لزوماً به معنی بازگشت سرمایه انتشار روزنامه از طریق فروش نسخه آنلاین آن نیست.

 

پاسخ به «چگونگی» و «چرایی» در جیب شهروند-روزنامه‌نگارها نیست

مجید رضائیان استاد روزنامه‌نگاری و مدرس این رشته در دانشگاه آزاد اسلامی، درباره میدان‌داری شبکه‌های اجتماعی در عرصه خبر و ارتباط این مسئله با کاهش قابل توجه مخاطبین روزنامه‌های کاغذی در عصر حاضر، به خبرنگار مهر گفت: این موضوع را باید از دو سر بررسی کرد؛ یک سر روزنامه‌نگاری است که شکل آن رسانه است و یک سر هم مخاطب است که الان خودش آمده و در «اتاق خبر» نشسته است و لاجرم می‌تواند خبر تولید کند، رویداد را پوشش دهد و آن را منتشر کند. نکته مهم اما اینجاست که شما به عنوان «روزنامه‌نگار» تولیدات مهم را داشته باشید؛ حالا می‌خواهید روی کاغذ آنها را چاپ کنید یا از طریق دیگر به مخاطب بدهید.

وی افزود: محتوامحوری کار روزنامه‌نگار است و این روند هم از بین نمی‌رود و روز به روز هم نیاز به آن، بیشتر و بیشتر می‌شود. مثالی می‌زنم؛ الان شبکه‌های اجتماعی گوی سبقت را از نظر خبری از روزنامه‌های کاغذی ربوده‌اند. اما به عنوان مثال آیا آنچه شبکه‌های اجتماعی درباره انتخابات اخیر ریاست جمهوری آمریکا می نویسند، همه مسئله است؟ خیر. این مسئله تبیین می‌خواهد، چرایی آن باید پاسخ داده شود، چگونگی آن باید پاسخ داده شود، می‌خواهد. پاسخ به این سوالات کار یک آدم حرفه‌ای یا همان روزنامه‌نگار است.

این استاد ارتباطات گفت: به عبارت دیگر، آنچه در جامعه می‌گذشته است، الان در آئینه‌ای جلوی چشم ما قرار می‌گیرد؛ آن هم از نوع آئینه وب ۲. اما اینکه این تصویر دقیقاً چیست و چرا می‌بینیم و چگونه آن را می‌بینیم، نیازمند کارشناس، تحلیل‌گر و روزنامه‌نگار است. الان شهروندان ما خیلی چیزها را می‌دانند ولی در شوک هستند و چندان از خود نمی‌پرسند که چرا چنین شد؟ اساساً ژانر روزنامه‌نگاری در جهان به سمت نگاه تحلیلی و عمقی حرکت کرده است؛ نه تنها برای روزنامه‌ها بلکه برای شبکه‌های تلویزیونی و در فضای وب هم این اتفاق افتاده است. ما هم در ایران این حرکت را شروع کرده‌ایم اما سریع نیست و پربسامد هم نیست. پس باید آن را تقویت کرد.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات ورسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد از آماده شدن زیرساخت لازم برای اجرای مصوبه شورایعالی فضای مجازی در احراز هویت دارندگان کانال‌های تلگرامی خبر داد.

سیدمرتضی موسویان رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اقدامات صورت گرفته برای اجرای مصوبه شورایعالی فضای مجازی در مورد بررسی صلاحیت ادمین‌های کانال‌های تلگرامی با بیش از ۵۰۰۰ عضو، گفت: ما از قبل بستری را به نام samandehi.ir داشتیم که تا ۱۰ روز دیگر برای ثبت اعتبار ادمین شبکه‌های آماده فعالیت می‌شود. البته در حال حاضر این سامانه برای شبکه اجتماعی اینستاگرام آماده شده است.

 

کار ما دادن مجوز به کانال نیست بلکه احراز هویت ادمین آن است

وی افزد: برای شبکه اجتماعی تلگرام هم، یک «ربات» در حال نوشتن است تا فردی که اظهار می‌کند کانالی متعلق به اوست، ما او را اعتبارسنجی کنیم. ما اصرار داریم کسی به جایی به صورت فیزیکی مراجعه نکند و همه کارها از طریق سامانه انجام شود. تاکید می‌کنم که این کار، به معنای ثبت اعتبار است نه صدور مجوز؛ در واقع ما هویت دارنده کانال را ثبت می‌کنیم و از او، زمینه فعالیت کانالش را می‌پرسیم که بعد بتوانیم آن را معرفی کنیم.

موسویان گفت: ما در این خصوص، بحث‌های تشویقی را هم دنبال می‌کنیم و دستگاه‌های ذی‌ربط همه متفق‌القول هستند که کانال‌های برتر را تشویق و حمایت کنیم. به عقیده شخص من، مصوبه شورایعالی فضای مجازی، یک مصوبه بسیار خوب است اما در اجرای آن همه باید کمک کنند و مهمتر از همه، این خود مردم هستند که باید به ما کمک کنند. ما کدی به نام «شامد» (شناسه الکترونیکی محتوای دیجیتال) به کانال تلگرامی ثبت شده می‌دهیم.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شامدی که به هر کانال اختصاص می‌یابد، در واقع یک کد یونیک است که کار اعتبارسنجی کانال را انجام خواهد داد، ادامه داد: با این کد، وقتی شما روی پروفایل کانال کلیک می‌کنید، به سامانه‌ای که ما تهیه کرده‌ایم، راهنمایی می‌شوید و آنجا مشخصات دارنده کانال را می‌بینید. در این صورت حقوق مالکیت معنوی‌ و مادی فردی که زحمتی را در آن کانال می‌کشد، حفظ خواهد شد.

 

مطابق قانون، هویت فردی که ۵۰۰۰ فالوئر در کانالش دارد، باید به ثبت برسد

وی با بیان اینکه من انتظار دارم که از این طرح استقبال شود چرا که ما بدون نیاز به مراجعه افراد، کار ثبت کانال‌های آنها را انجام می‌دهیم و این کار به صورت خوداظهاری انجام می‌شود، در عین حال تاکید کرد: اما مطابقی مصوبه شورایعالی فضای مجازی، هویت کسانی که ۵۰۰۰ فالوئر در کانال‌شان دارند، الزاماً باید به ثبت برسد. اما کانال‌هایی هم که کمتر از این تعداد فالوئر دارند، می‌توانند کانالشان را به ثبت برسانند و هیچگونه مانعی برای این کار وجود ندارد.

این مقام مسئول در وزارت ارشاد یادآور شد: چنانچه ادمین‌های آن دسته از کانال‌های تلگرامی که ۵۰۰۰ فالوئر و بیشتر، عضو دارند، کانالشان را ثبت نکنند و کد شامد نگیرند، غیرقانونی تلقی خواهند شد. البته بحث‌های سلبی در این باره و احیاناً برخورد با آنها، بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ نیست اما به هر حال وقتی غیرقانونی تلقی شوند، به معنای این است که ضابطین قضایی این حق را دارند که جلوی فعالیت آنها را بگیرند.

 

نحوه استعلام‌ها برای احراز هویت دارنده کانال

موسویان در پاسخ به این سوال که آیا برای این به گفته شما «احراز هویت دارنده کانال» نیازی به استعلام از دستگاه یا ارگان خاصی وجود دارد؟، گفت: استعلام خاصی صورت نمی‌گیرد و این کار، فقط یک احراز هویت است و برای این کار هم، ما مشخصات فرد را از سازمان ثبت احوال می‌گیریم و نیز می‌بایست شماره تلفنی را هم که متعلق به خودش است، به ما بدهد تا ما با استعلامی که از اپراتور مربوطه و از طریق دیتابیس آن می‌گیریم، برایمان مشخص شود که شماره تلفنی که کانال را با آن رجیستر کرده، متعلق به خود آن فرد است. همین کفایت می‌کند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه در همین روزهای اخیر و بعد از اعلام مصوبه مربوطه از طریق شورایعالی فضای مجازی برخی کانال‌های تلگرامی در مطالبی که بارگذاری می‌کنند مدعی شده‌اند که مجوز فعالیتشان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند، تا این لحظه چه تعداد کانال تلگرامی به ثبت رسیده‌اند؟، گفت: در مورد کانال‌های تلگرامی، ما هنوز فرایند مربوطه را آغاز نکرده‌ایم و همانطور که پیشتر هم گفتم، حدود ۱۰ روز دیگر این پروسه آغاز خواهد شد.

وی در عین حال تاکید کرد: البته در مورد اینستاگرام و همچنین سایت‌ها، این پروسه آغاز شده و در حال انجام است. اما در مورد زیرساختی که در حال تهیه آن هستیم تا کانال‌های تلگرامی، خودشان را در آن به ثبت برسانند، باید بگویم که این بستر در حال تهیه است و فکر می‌کنم تا ۱۰ روز آینده آماده ارائه خدمات بشود. ما در زمان مقرر، در این خصوص اطلاع‌رسانی‌های لازم را برای دارندگان کانال‌ها انجام خواهیم داد.

بحث فیلترشدن شبکه‌های اجتماعی بحثی است که هرازگاهی توسط مسئولان مطرح می‌شود و بعد از گذشت زمان یا از یاد می‌رود یا به حساسیت به یک شبکه اجتماعی خاص مانند تلگرام محدود می‌شود. حال با این وجود در چند روز اخیر رئیس پلیس فتا با اعلام این خبر که ٦٦‌درصد جرایم در تلگرام، ٢٠‌درصد در اینستاگرام و ٢‌درصد در واتس‌آپ رخ می‌دهد به لزوم فیلترشدن ٣٠ شبکه اجتماعی پرداخت. به گفته رئیس پلیس فتا از ١٥٢ شبکه پیام‌رسان ٥٠ شبکه در ایران فعال است که از این تعداد ٣٠ اپلیکیشن مصادیق مجرمانه دارد و به همین دلیل این شبکه‌ها باید فیلتر شوند. این موضوع درحالی است که طبق جلسات صورت گرفته در شورایعالی فضای مجازی فعالیت این شبکه‌ها بلامانع اعلام شده و نظارت تنها روی موارد خاصی مانند کانال‌های تلگرامی که بیش از ٥‌هزار عضو دارند باید صورت گیرد. طبق آیین‌نامه طراحی‌شده در شورایعالی فضای مجازی این کانال‌ها برای ادامه فعالیت خود باید از مراجع مربوطه مجوز دریافت کنند.
ضمن این موضوع شورایعالی فضاى مجازی طراحی و تدوین قانون براى فضاى مجازى را لازم دانست و بر آن تأکید کرد. با این وجود، در عصر حاضر که عصر ارتباطات است این موضوع دیگر از کسی پنهان نیست که استفاده از شبکه‌های اجتماعی امری اجتناب‌ناپذیر است و افراد برای تبادل اطلاعات و برقراری ارتباط مجبور به استفاده از این شبکه‌ها هستند. حال این سوال پیش می‌آید که آیا با فیلترکردن٣٠ شبکه فعال در کشور می‌توان مانع حذف و وقوع جرایم توسط افراد در فضاى مجازى و کاهش‌ درصد جرایم در کشور شد؟ آیا طبق تجربه‌های پیشین مبنی بر فیلترکردن فیس‌بوک و توییتر و... با فیلترشدن این شبکه‌ها نیاز افراد برای دسترسی به آن بیشتر نخواهد شد؟ و آیا به‌طور کل فیلترینگ در عصر حاضر کار درستی است یا خیر؟

کنترل شبکه‌های اجتماعی امکان‌پذیر نیست
علیرضا دقیقى، حقوقدان و وکیل دادگسترى گفت: درحال حاضر مشکل ما این است که شبکه‌های اجتماعی را نمی‌توانیم کنترل کنیم. کنترل این شبکه‌ها امکان‌پذیر نیست و متاسفانه نمی‌خواهیم با این واقعیت کنار بیاییم و این موضوع را بپذیریم که این امر تنها با اراده خود افراد امکان‌پذیر است. در شبکه‌های اجتماعی این افراد هستند که برای خودشان ضوابط را تعیین می‌کنند و براساس آن ضوابط تصمیم می‌گیرند که محدود شوند یا محدود نشوند.
وى در ادامه افزود: حال این سوال پیش مى‌آید که اگر تلگرام فیلتر شود دیگر ٦٦‌درصد جرایم رخ نمی‌دهد؟ خیر، زیرا این جرایم در جای دیگری شروع به رخ دادن می‌کنند. زمانی که اقتصاد دچار مشکل و بنیان‌های آن متزلزل باشد، جرایم در جای دیگری شروع به شکل‌گیری می‌کنند. در سفری که آقای آلبریش به ایران و در سخنرانی که در دانشگاه علامه داشت، اعلام کرد که براساس پارامتر‌های بررسی شده در موسسه‌های آلمان مشخص شده که هر قدر پارامتر‌های اقتصادی در جامعه ضعیف باشد به همان میزان ‌درصد ارتکاب جرایم افزایش می‌یابد.

با این وجود، اگر فکری به حال اقتصاد نکنیم نمی‌توانیم مانع افراد برای ارتکاب جرم شویم، زیرا فردی که پول ندارد برای به دست آوردن آن ناچار است مرتکب خلاف شود. در نتیجه با فیلترکردن شبکه‌های مجازی مانند تلگرام، وایبر، واتس‌آپ و اینستاگرام فقط می‌توان از ٥‌درصد جرایمی که درحال وقوع است، جلوگیرى کرد و باقی جرایم با حذف این شبکه‌ها در جای دیگری به وقوع می‌پیوندد.

 

خانواده به جای پلیس در فضای مجازی
دقیقى با اشاره به این موضوع که به گفته رئیس پلیس فتا استفاده از شبکه‌هاى مجازى باید در شرایط مطلوب باشد، گفت:   ادبیات مسئولان در این نوع جملات به ادبیات باید‌ها و نباید‌ها اشاره دارد. نباید این موضوع را فراموش کنیم که این بایدها و نبایدها به هیچ عنوان نمی‌تواند برای افراد تعیین تکلیف کند، زیرا افراد زمانی به دنبال اجرای بایدها و نبایدها می‌روند که یک امر در درون‌شان نهادینه شده باشد. با این وجود، اگر نقش آموزش‌و‌پرورش و آموزش عالی نادیده گرفته شود نمی‌توان موضوعاتی را که باید در زمان خاص به آن رسیدگی می‌شد با تعیین تکلیف و محدود‌کردن درحال حاضر به مردم دیکته کرد.

اگر آموزش‌وپرورش کار اصلی خود را که آموزش است، انجام ندهد هرگز نمی‌تواند از رفتن دانش‌آموز‌ها به فضای مجازی جلوگیری کند. در مورد آموزش عالی هم همین‌طور است. بحث بایدها و نبایدها در فضای مجازی مانند فلسفه و منطق نیست که با حذف‌کردن علت تامه بتوان به محدود کردن موضوع پرداخت، زیرا در این مورد حذف‌کردن کار بسیار اشتباهی است. در نتیجه اگر در این موارد به مسأله تربیتی، حوزه‌های اجتماعی، گسترش و مطبوعات و فضای گفت‌وگو بین افراد چه در دانشگاه‌ها، چه در مکان‌های دیگر توجه نشود در نتیجه افراد جای دیگری را برای بازگوکردن حرف‌های‌شان پیدا می‌کنند و در نتیجه دست به مقاومت مدنی می‌زنند. به همین دلیل ما باید به افراد در مکان‌هایی مانند مدارس و دانشگاه‌ها اجازه بیان عقاید را بدهیم.
وى با تاکید بر این موضوع که باید نقش خانواده‌ها را در فضاى مجازى پررنگ کنیم، افزود: نباید تصور کنیم که اگر فضای مجازی محدود شود، همه چیز سروسامان می‌گیرد و دیگر جرمی رخ نمی‌دهد، ما باید با آزاد نگه‌داشتن فضای مجازی نقش خانواده را در آن پررنگ کنیم و محدودیت‌هایی را از طریق والدین و خانواده‌ها به افراد اعمال کنیم. پلیس فتا ادعا دارد که می‌تواند همه چیز را کنترل کند، پس چرا باید از فضای مجازی و اتفاق‌های آن تا این حد واهمه داشته باشد؟ مسلما ترس پلیس  به این دلیل است که پرسنل زیادی برای کنترل این فضا ندارد. از طرفی هم مردم تصور می‌کنند که همه امور باید به وسیله متولی حکومت انجام پذیرد. ما باید این تصور را از مردم دور کنیم و انجام این‌گونه امور را به خانواده‌ها منتقل کنیم و به آنها نحوه اجرا و چگونگی برخورد با مسائل مربوط به فضای مجازی را آموزش دهیم و با پیگیری باید طرح‌هایی مانند مانیتورینگ را که قرار بود توسط والدین انجام شود، پیگیری کنیم و از مسکوت ماندن این طرح‌ها جلوگیری کنیم و برعکس برنامه‌ای برای رواج این طرح‌ها بریزیم.

دقیقى در ادامه خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده که با فیلتر فیس‌بوک مردم به توییتر و بعد از آن به اینستاگرام و شبکه‌های مجازی دیگر کوچ کردند و این امر نشان‌دهنده وجود یک تقاضایی است. با این شرایط، نظام حاکم بر شبکه‌هاى اجتماعی را می‌توان به نظام اقتصادی تشبیه کرد. در این نظام عرضه و تقاضا مشخص می‌کند که باید به چه سمتی رفت و به همین دلیل برای بیرون آمدن از این شرایط به جای متوسل‌شدن به کنترل‌کردن و فیلترینگ باید فرهنگ استفاده از این شبکه‌ها را به مردم تزریق کنیم.

 

صدور مجوزنیاز به مصداق عینی دارد
این حقوقدان در ادامه به نقد گرفتن مجوز از مراجع مربوطه براى کانال‌هاى تلگرامى پرداخت و گفت: در این مورد مشخص نشده که مراجع مربوطه براساس کدام ضابطه می‌خواهند به افرادی که دارای کانال بالای ٥‌هزار عضو هستند، مجوز دهند. در این‌جا این سوال پیش می‌آید که آیا آن مرجع مصوب مجلس شورای اسلامی است یا خیر؟ آیا براساس آیین‌نامه است؟ کسانی که این آیین‌نامه را تنظیم کردند آیا نمایندگان مردم بودند؟ و آیا این اختیارات به آنها داده شده؟ اگر براساس آیین‌نامه است آیا آیین‌نامه چنین اجازه‌ای را داده؟ بحث آیین‌نامه‌شدن قوانین که پیش می‌آید باید توجه داشت که خود این موضوع هم منع قانونی دارد، زیرا نمی‌توان موضوعی را که براساس قانون وضع می‌شود، اجرای آن را براساس آیین‌نامه از مردم خواست.
دقیقى با بیان این موضوع که دادن مجوز توسط مراجع مربوطه قانونى نیست، افزود: گرفتن مجوز در عمل امکان‌پذیر است ولی این‌که آیا این عمل حقوقی است و مبتنی بر قانون است یا خیر باید بگوییم که نیست. قانون‌گذار در ابتدا باید ضوابط فضاى مجازی را مشخص کند و بعد از آن باید تعیین کند که افراد برای گرفتن مجوز باید از چه مراجعی اجازه بگیرند.
این وکیل دادگسترى در ادامه افزود: در قانون، یک کمیته به نام کمیته تعیین مصدایق به‌عنوان یک بازو که هر چند از لحاظ ماهیتی هم دچار مشکل است، تعریف شده. این کمیته وظیفه دارد که بگوید کدام مورد جزو مصادیق است و کدام مورد نیست و در صورتی می‌تواند این کار را انجام دهد که مصداق عینی داشته باشد. به‌طور مثال به بررسی فیس‌بوک بپردازد و در این امر فعالیت‌های کاربران فیس‌بوک را زیر نظر بگیرد و در مجرمانه یا غیرمجرمانه‌بودن فعالیت‌های صورت گرفته در فیس‌بوک به تصمیم‌گیری بپردازد. ولی اگر مانند چنین موضوعی مصداقی وجود نداشته باشد، ضابطه‌ای هم نیست که بتوان از آن به بررسی موضوع پرداخت.
دقیقى در انتها خاطرنشان کرد: یکی از این مراجع می‌تواند وزارت ارشاد باشد، ولی هنوز مشخص نشده که آیا این وزارتخانه می‌تواند وظیفه اهدای مجوز در این مورد را به عهده بگیرد یا خیر. البته در سال‌های اخیر مصوبه‌ای عنوان شده بود که سایت‌های داخلی که می‌خواهند فعالیت‌های تارنمایی داشته باشند باید از وزارت ارشاد درخواست مجوز کنند. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید این موضوع کاملا قانونی است ولی در مورد شبکه‌های اجتماعی آیا می‌توان این کار را به عهده این وزارتخانه گذاشت یا نه، بحث دیگری است، زیرا در شبکه‌های اجتماعی برخلاف سایت‌ها خود فردی که در این کانال‌ها و گروه‌ها فعالیت می‌کند، می‌تواند فضای فعالیتش را کانالیزه و خصوصی کند.

 

فیلترینگ مانع از وقوع جرم نمی‌شود
مصطفى ترکى همدانى، وکیل دادگسترى گفت: فضاى مجازی متشکل از پیام‌رسان‌های الکترونیک و رایانه‌ای است. به‌طور مثال نرم‌افزار تلگرام و واتس‌آپ را اگر پیام‌رسان رایانه‌ای فرض کنیم می‌توانیم ایمیل و تلفن‌های صورت گرفته توسط افراد را هم در فضای مجازی تعریف کنیم. زیرا ایمیل و تلفن هم یک نوع وسیله پیام‌رسانی است و پیامک‌هایی که از طریق تلفن همراه جابه‌جا می‌شود هم در زمره پیام‌رسان‌ها حساب می‌شود. بنابراین اگر فرض را بر این بگذاریم که فضای مجازی منجر به ایجاد امور مجرمانه می‌شود، پس باید تلفن‌ها و شبکه‌های مخابرات را جمع‌آوری کنیم چه‌بسا بسیاری از عناوین مجرمانه‌ای که درحال حاضر صورت می‌گیرد، از طریق تلفن است.

در قانون پیش‌بینی شده که اگر فردی از طریق تلفن ایجاد مزاحمت یا آزار دیگری را فراهم کند، چه مجازاهات‌هایی دارد ولی پیش‌بینی نشده اگر مرتکب مزاحمت شد شبکه مخابراتی وی به‌طور کل مسدود شود. به‌طور مثال در بحث خرید و فروش موادمخدر پیش‌بینی شده مرتکبان فروش موادمخدر اگر از وسایل خاصی ازجمله تلفن استفاده کنند این تلفن آنهاست که ضبط می‌شود، نه این‌که خط مخابراتی وی را مسدود کنند.
وی با بیان این‌که مسدودکردن فضای تبادل ارتباطات از بابت این‌که امکان دارد عناوین مجرمانه در آن ظهور و بروز کند، اشتباه است، گفت: فضای تبادل اطلاعات و ارتباطات بسیار کلان‌تر از این حرف‌هاست. اگر به خاطر داشته باشید زمانی‌که بحث جمع‌آوری ویدیوها پیش آمد این کار براساس قانونی صورت نمی‌گرفت، زیرا قانونی در این مورد وجود نداشت که افراد را از داشتن ویدیو منع کند ولی فرض بر این بود که وجود ویدیو در خانه‌ها امکان بروز فساد را فراهم می‌کند.

به همین دلیل در آن زمان برخی ممنوعیت‌ها در باب داشتن ویدیو اعمال شد ولی با گذشت زمان متولیان این کار متوجه شدند که با ایجاد ممنوعیت هیچ‌وقت به خواسته‌شان نمی‌رسند. اگر کمی دقت کنیم می‌توانیم این بحث را به بحث جمع‌آوری ماهواره‌ها و بعد از آن فیلترکردن شبکه‌های اجتماعی هم ربط دهیم. در دنیای امروز این امر بدیهی است که اطلاعات به غیر از ماهواره و شبکه‌های مجازی به دست افراد می‌رسد در نتیجه با جمع‌آوری و فیلترکردن شبکه‌های مجازی نمی‌توان افراد را در رسیدن به اطلاعات دلخواه‌شان منع کرد. با این وجود شاید نگرانی مدیران کشور به دلیل میزان علاقه افراد به برخی از دستگاه‌های پیام‌رسان بوده است وگرنه بحث ایجاد و وقوع جرم در همه فضاهای مجازی اعم از الکترونیک و موبایل وجود داشته و نمی‌توان با محدود و از ریشه قطع کردن این شبکه‌ها جلوی وقوع جرایم را گرفت.
این وکیل دادگستری در ادامه افزود: کار خوبی که وزارت ارتباطات و فناوری کرده و قابل‌ستایش است این بود که با بالا رفتن استفاده افراد از برخی کانال‌ها، گروه‌ها و ربات‌ها با مدیر تلگرام هماهنگی به عمل آورد و با عنوان کردن این موضوع که‌ درصد زیادی از افراد استفاده‌کننده از این شبکه را ایرانیان تشکیل می‌دهند، به همین دلیل تلگرام با توجه به قوانین باید یک‌سری محدودیت‌هایی را برای کاربران ایرانی اعمال کند. به‌طور مثال کانال‌ها و گروه‌هایی را که با فرهنگ ما مشکل داشت به تلگرام معرفی کرد و تلگرام هم به ایجاد محدودیت در مواردی که مغایر با فرهنگ ما بودند، پرداخت. اگر دقت کنید متوجه می‌شوید که تلگرام برای جلوگیری از این اتفاق سرور خود را در ایران از دسترس خارج نکرد، بلکه با ایجاد محدودیت فقط به کنترل این موضوع پرداخت.

مسدودکردن شبکه‌های پیام‌رسان محبوب و فعال در ایران منجر به ایجاد دلسردی و ناخرسندی در بین افراد جامعه می‌شود. مدیران مملکت زمانی که حرف از مسدودکردن این شبکه‌ها را می‌زنند نباید این نکته را از یاد ببرند که بسیاری از افراد از همین شبکه‌ها استفاده‌های بسیار درست و مثبتی می‌کنند و در صورت مسدود شدن این شبکه‌ها جلوی فعالیت این افراد گرفته خواهد شد.

 

کنترل بر کانال‌های تلگرام عملا امکانپذیر نیست
ترکی همدانی با تأکید بر این‌که نمی‌توان کانال‌های تلگرامی را کنترل کرد و به آن مجوز داد، افزود: فرض کنید شخصی کانال تلگرامی دارد که تعداد اعضای آن از ٥‌هزار عدد هم بیشتر است و براساس این آیین‌نامه به وی اعلام شده که برای ادامه فعالیت باید از وزارت ارشاد یا کمیسیون فضای تبادل ارتباط پلیس فتا مجوز لازم گرفته شود، حال اگر این شخص کاری که از او خواسته‌شده را انجام ندهد ممکن است چه ممنوعیتی برای او به وجود آید؟ حال اگر فعالیت کانال وی خارج از موضوعات فسادی و اخلاقی باشد، سرور تلگرام براساس توافق عمومی جهانی که مبنی‌بر اعمال محدودیت برای برخی کانال‌های ضداخلاق و مستهجن است نمی‌تواند کانال این کاربر را مسدود کند. اگر هم شورایعالی فضای مجازی گزارش کانال این شخص را برای مسدود کردن به سرور تلگرام دهد نمی‌تواند در این مورد کاری انجام دهد، در نتیجه به نظر می‌رسد که کنترل و ایجاد محدودیت در شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص تلگرام‌شدنی نیست، زیرا کانال‌ها و گروه‌ها مانند سایت‌ها نیستند که امکان دسترسی به محتوای آن شدنی باشد.

بی‌اطلاعی افراد را به دام کلاهبرداران می‌اندازد
وی در انتها با بیان این موضوع که قانون جرایم الکترونیک، قانون خوبی است، گفت: در کلاهبرداری‌هایی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد، قانون پیش‌بینی کرده که تمام داده‌هایی که در فضای بسته وجود دارد تحت عنوان رمزینه و گذرواژه‌هایی است که دسترسی به آنها قانونا ممنوع است و فردی که به صورت غیرقانونی به این موارد ورود پیدا می‌کند، مرتکب جرم شده. با این حال ما ضعف قانون نداریم، بلکه ضعف فرهنگ و اطلاع‌رسانی داریم. شخصی که با یک تماس کوتاه از طریق کشاندن افراد پای دستگاه‌های عابر بانک به اطلاعات حساب آنها دسترسی و از حساب آنها برداشت می‌کند، از بی‌اطلاعی افراد نسبت به فضای مجازی استفاده می‌کند، زیرا اکثر افراد نمی‌دانند سیستم گذرواژه چیست. به‌نظر من دستگاه‌های نظارتی، پلیس فتا و دادسرا‌ها درباره پرونده‌هایی که درخصوص کلاهبرداری اینترنتی است به خوبی عمل می‌کنند ولی در فرهنگ‌سازی دستگاه‌ها و فن‌آوری‌های نوظهور به خوبی عمل نکردند.

برخورد انقباضی مشکلات فرهنگی راحل نمی‌کند
علی نجفی‌توانا، حقوقدان و استاد دانشگاه با بیان این موضوع که برخورد انقباضی فعالیت‌های مجازی، مشکلات فرهنگی جامعه را حل نخواهد کرد به «شهروند» گفت: اصولا در برخورد با هجمه‌های فرهنگی یا سازوکار‌هایی که از طریق آن تهاجم فرهنگی انجام می‌شود باید بسیار داعیانه و با شناخت علل گرایش افراد به این‌گونه سازوکار‌ها و سایت‌ها برخورد کرد. برخورد انقباضی و محدود‌کننده گستره فعالیت این‌گونه فن‌آوری‌ها مشکلی از مشکلات فرهنگی کشور حل نمی‌کند و تجربه نشان داده برنامه‌های دولت باید با توجه به نیاز جوانان به‌ویژه در بعد فرهنگی طراحی، تضمین و اجرا شود.
این عضوهیات مدیره کانون وکلای مرکز در ادامه افزود: آنچه در بحث فیلترینگ مطرح شده قبلا در بحث بستن روزنامه، انسداد بعضی سایت‌ها و سامانه‌های رایانه‌ای تجربه شده، اما تاکنون این‌گونه نیندیشیده‌ایم که چرا جوانان با چنین اشتیاقی به این نوع فن‌آوری‌های نوین گرایش پیدا می‌کنند، آیا این نشان‌دهنده ناتوانی ما در جذب جوانان برای برنامه‌های تولید داخلی نیست؟ امروزه فن‌آوری‌های نوین، سایت‌ها و سامانه‌ها ممکن است ابعاد مختلف و تاثیرگذار اخلاقی هم داشته باشند، آیا می‌توان با صرف بستن این فن‌آوری‌ها تأثیر اخلاقی مثبتی روی جامعه گذاشت؟ جوانانی که به سوی این نوع اطلاعات روی می‌آورند، تشنه و نیازمند دریافت اطلاعات در این زمینه هستند، چون از طرق مشروع امکان تأمین نیاز‌های خود را ندارند، با رفتن به فضای مجازی در چارچوب یک‌سری خواسته‌های مجازی و در عین حال واقعی به این خواسته‌ها می‌رسند. با توجه به این موضوع مسئولان باید یکبار برای همیشه دست به آسیب‌شناسی بزنند و بدانند که  با تهدید و انسداد نمی‌توانند این مشکلات را به نحو مطلوب حل کنند.

واقع‌بین باشیم و نیاز‌های جوانان را بشناسیم
این حقوقدان با بیان این‌که باید به نیاز‌های افراد سوال‌کننده پاسخ داده شود، افزود: از تجربه‌های گذشته آموخته‌ایم که فرد جست‌وجوگر و سوال‌کننده اگر پاسخ خود را در این‌گونه منابع پیدا نکند یا این منابع مسدود شوند، قطعا از طریق منابع دیگر پاسخ‌ها را خواهد جست. جوانان جست‌وجوگر و سوال‌کننده هستند و اگر پاسخ‌ها از طریق متعارف به آنها داده نشود، از طریق غیرمتعارف آن را به دست خواهند آورد. توصیه ما این است که اگر می‌خواهیم به علت وجود برخی از اخبار، اطلاعات و صحنه‌ها جوانان به برخی از سایت‌ها مراجعه نکنند، با ارزیابی نیازهای مردم سازوکار‌های پاسخگو در اختیار آنها قرار دهیم. بدون تعیین جایگزین و ارایه منابع قابل‌قبول قطعا با انسداد این سایت‌ها مشکل فرهنگی کشور حل نخواهد شد. مسائل فرهنگی کشور نیاز به دیدی بازتر، اطلاعاتی وسیع‌تر، آسیب‌شناسی عمیق‌تر و راهکار‌های منطقی‌تر و واقع‌بینانه‌تری دارد. تجربه نشان داده که ذهنیت‌گرایی ما را به جایی نمی‌رساند. واقع‌بین باشیم و برای مبارزه با فن‌آوری‌های نوین در آینده نزدیک افکار جوانان و نیاز‌های جوانان را بشناسیم و تأمین کنیم.
منبع: شهروند
 

با نزدیک شدن به پایان سال 2016 آمار محبوب‌ترین و مهم‌ترین تاپیک ها و سرفصل‌های موردعلاقه کاربران فیس بوک مشخص شد.
خبرآنلاین، در 12 ماهه گذشته موضوع انتخابات ریاست جمهوری امریکا مهم‌ترین و پربحث ترین سرفصل فیس‌بوک شد و این در حالی است که در انگلیس موضوع برگزیت به مهم‌ترین بحث بین کاربران تبدیل شد.
سیاست در برزیل و موضوع Black Lives Matter یا BLM به‌عنوان جنبش بین‌المللی ضد خشونت علیه جامعه افریقایی-آمریکایی از دیگر موضوعات داغ در فیس‌بوک بود که کاربران به آن پرداختند.
همچنین المپیک، دیوید بویی (موسیقی‌دان و خواننده انگلیسی)، محمدعلی کلی و جام ملت‌های اروپا از دیگر مباحث مهمی بود که 12 ماه گذشته توسط کاربران فیس‌بوک بدان پرداخته شد.
جالب اینجاست که موضوعی مانند اخبار جعلی / Fake news در لیست پربحث ترین جای نگرفت چراکه این موضوع در اواخر نوامبر و پس از انتخابات ریاست جمهوری وارد مباحث فیس‌بوکی و غیر فیس‌بوکی شد.

در حالیکه اخیرا رییس پلیس فتا از قرار داشتن 30 پیام‌رسان موبایلی در نوبت فیلتر خبر داده بود، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: شبکه های مجازی تا پیش از راه اندازی شبکه بومی فیلتر نمی شوند.

محمود واعظی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: دولت اعتقاد دارد که شبکه های اجتماعی تا جایی که در تسهیل امور مردم هستند و دسترسی اطلاعات را آسان می کنند، مضر نیستند.
به گفته وی، این شبکه ها تا جایی که به مسایل غیر اخلاقی و امنیتی ورود پیدا نکرده و اعتقادهای عمومی کشور را خدشه دار نکنند و مشکلی برای امنیت کشور نداشته باشند، فعالیت آنها می تواند ادامه پیدا کند.
وزیر ارتباطات ادامه داد: ترجیح دولت، شبکه های اجتماعی بومی است و هم اکنون تعدادی از دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان به صورت جدی راه اندازی شبکه ای داخلی را دنبال می کنند.
واعظی افزود: وزارت ارتباطات هیچ گونه امتیاز از جمله خدمات ارزش افزوده را به شبکه های اجتماعی خارجی نمی دهد اما اگر در داخل کشور شبکه اجتماعی به وجود بیاید و تعداد کاربران آن از یک حدی بیشتر شوند، این خدمات به آنها تعلق می گیرد.
به گفته وی، تبلیغات، ارزش افزوده، موبایل پیمنت (پرادخت هزینه توسط شبکه های تلفن همراه) از جمله خدمات مورد نظر دولت به شبکه ها بومی است.
واعظی افزود: هم اکنون 95 درصد استفاده مردم از شبکه های اجتماعی مربوط به اطلاعات دینی، اجتماعی، فرهنگی و سرگرمی و مسایل کلان سیاسی است.
به گفته وی دولت هم اکنون استراتژی فرهنگ سازی استفاده صحیح از شبکه های اجتماعی را آغاز کرده و لازم است مردم نیز در ادامه این هدف با مسؤولان همگام باشند.

 

سیاست دولت باز ماندن شبکه‌های اجتماعی است

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با اشاره به سیاست های دولت در حوزه فضای مجازی، گفت: توسعه فضای مجازی و تلاش برای بومی کردن آن یکی از سیاست های اصلی دولت است.

محمود واعظی در حاشیه برگزاری افتتاح پروژه های ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به گلایه های صورت گرفته در خصوص عدم فیلترینگ مناسب شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، گفت: سیاست دولت توسعه فضای مجازی و همچنین تلاش در راستای فرهنگ سازی و استفاده صحیح مردم از این امکان است.

وی ادامه داد: به هر حال ما یک کشوری هستیم با مردمانی با فرهنگ و معتقد به آموزه های دینی و اسلامی و به همین دلیل همه ما باید تلاش کنیم تا فضای مجازی به شکل بهتری به سمت و سوی این سیاست پیش برود و با بومی کردن و همچنین فرهنگ سازی به سمت و سوی بهتری حرکت کنیم.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: در همین راستا دولت اعتقاد ندارد که با بستن شبکه های اجتماعی و محدودیت در فضای مجازی مشکل حل می شود و به همین دلیل تلاش و سیاست اصلی ما فرهنگ سازی در راستای استفاده بهینه از این فرصت های ارتباطی است.

وی با اشاره به سیاست اصلی دولت در این حوزه، گفت: در کنار فرهنگ سازی برای استفاده صحیح، بومی سازی فضای مجازی و شبکه اجتماعی در دستور کار قرار گرفته و اقدامات و برنامه هایی نیز در این راستا در دستور کار قرار گرفته است.

وی یادآور شد: امروز با یک رصد در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی مشخص می شود که ۹۵ درصد از مطالب مربوط به حوزه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و تنها پنج درصد از محتویات به مسائل غیراخلاقی می پردازد و به همین دلیل ما باید به دنبال اصلاح و بهتر شدن این پنج درصد باشیم.

واعظی با اشاره به تلاش های صورت گرفته در راستای بومی سازی شبکه های اجتماعی، عنوان کرد: وزارت ارتباطات در حال همکاری با دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان است تا با استفاده از توان علمی آن در راستای بومی کردن شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برنامه های را اجرایی کند که البته در این راستا به موفقیت های خوبی دست پیدا کردیم.

وی با اشاره به اینکه مسدود کردن شبکه های اجتماعی و فضای مجازی، مسدود کردن دسترسی مردم به اطلاعات آزاد است، افزود: ما نمی خواهیم مردم را از دسترسی به شبکه های اجتماعی محروم کنیم که اگر این کار صورت گیر به نوعی نقض حقوق شهروندی افراد است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: دولت خود را مقید به اجرایی کردن قانون می داند و ما در راستای عمل به قانون شهروندی اعتقاد داریم که مردم باید به اطلاعات و اخبار مورد نیاز خود دسترسی آسان و راحتی داشته باشند.

وی گفت: امروز مردم اطلاعات خود را از طرق مختلف دریافت می کنند، عده ای با استفاده از صدا و سیما، عده ای با خواندن مجلات و روزنامه ها و عده ای دیگر هم هستند که اطلاعات خود را از طریق کانال ها و گروه ها در شبکه های اجتماعی دریافت می کنند و به همین دلیل بستن این فضا مغایر قانون حقوق شهروندی است.

واعظی در پایان گفت: بستن و مسدود کردن شبکه های اجتماعی متناسب با سیاست های دولت نیست و در همین راستا نیز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز از توسعه فضای مجازی و شبکه های اجتماعی حمایت می کند.

«به کانال منم سر بزنید.»عبارتی که در یک سال اخیر با فراهم آوردن یک پیام‌رسان با نام تلگرام در میان افراد شنیده می‌شود.
ایران با داشتن بیش از 45 میلیون کاربر اینترنتی و 23 میلیون عضویت در پیام‌رسان تلگرام یکی از بزرگترین کشورها در استفاده از این اپلیکیشن است. استقبال بیش از حد مخاطب ایرانی و همچنین میزان جرایم مربوط به تلگرام و از طرفی میزان بالای انتشار اخبار کذب در این فضا باعث شده است که طرح ساماندهی کانال‌های تلگرامی مطرح شود. اتفاقی که با توجه به سابقه فیلترینگ در فضای مجازی دور از انتظار نبوده است. نکته جالب توجه ساماندهی کانال‌های تلگرامی این است که دولت قصد دارد ادمین کانال‌های با بیش از 5 هزار عضویت را احزار هویت کند. اتفاقی که دو پرسش «چگونه؟» و «چرا؟» را در ذهن مخاطب ایرانی پدید آورده است.

30 پیام رسان «باید » فیلتر شود !

همه چیز از یک پیام رسان ساده شروع شد، در ورژن‌های بعدی قابلیت ساخت گروه و سپس سوپرگروه و پس از آن کانال برای مخاطبان فراهم آمد. توجه مردم به این پیام رسان باعث شد تا خیلی زود تلگرام یکی از محبوب ترین ابزارهای تلفن همراه در ایران شود. براساس آمار در حال حاضر 152 شبکه پیام‌رسان در دنیا وجود دارد که از این بین تنها 52 مورد آن فعال هستند. سردار هادیانفر، رئیس پلیس فتای ناجا گفته است که 30 مورد از این پیام رسان‌های فعال در ایران باید فیلتر شود. براساس آمار پلیس فتا، در میان شبکه‌های اجتماعی موبایل، پایه 66 درصد جرایم در تلگرام رخ می‌دهد، 20 درصد مربوط به اینستاگرام و 10 درصد نیز مربوط به پیام‌رسان واتس‌اپ است. در بین تمام شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها این تلگرام بود که بیشترین حاشیه‌ها را در برداشت. در حالی که سرورهای این پیام‌رسان در اختیار ایران قرار ندارد و در کشور آلمان مدیریت می‌شود؛ با این حال شورای عالی فضای مجازی و پلیس سایبری ایران در ارتباط با فیلترینگ کانال‌ها در تلگرام اقداماتی را انجام داده بودند. پلیس فتا که در حال رد همیشگی تلگرام است، در برخورد با کانال‌های غیرشرعی و مغایر با منافع ملی با همکاری هایی که با مقامات تلگرام صورت گرفته بود، پس از گزارش های تخلفات این کانال ها را معدوم می کرد.

هفته پر حاشیه برای سرنوشت کانال های تلگرامی

همه چیز از هفته گذشته شروع شد، روزی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از ساماندهی کانال‌های تلگرامی سخن به میان می آورد. این کار که با هدف اعتمادسازی در انتشار اخبار صورت می‌گیرد به عهده وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی است. محمود واعظی گفته بود: «بر این اساس وزارت ارشاد موظف به تدوین آیین‌نامه و تشکیل کمیته‌ای در مدت‌زمان 1 ماه شده است. در این آیین‌نامه قرار است تعداد اعضای کانال‌های خبری موظف به دریافت مجوز مشخص شود.» اما نکته بسیار تعجب برانگیز در گفته های واعظی اشاره به موضوع دریافت مجوز برای کانال های با بیش از 5000 عضو است.
پیش از این عزت الله ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه برخی از این کانال ها بیش از یک میلیون عضو دارند، گفته بود: «در کشور ما نشریه و روزنامه ها پس از گذراندن دردسرهای زیاد می‌توانند نشریه های خود را به دست مردم برسانند اما این کانال‌ها و سایت ها در فضای مجازی از همه امکانات مانند فیلم، عکس و متن برخوردارند و محدودیتی هم در حوزه اخلاقی ندارند.» هر یک از مقامات مسئول با فضای مجازی در ارتباط با برخورد با کانال‌های تلگرامی به گونه‌ای اظهار نظر کرده‌اند. وجود بیش از 100 هزار کانال تلگرامی و تولید محتوای یک میلیون و 200 هزار موردی باعث شده است تا نظارت‌ها بر این پیام‌رسان بیشتر شود. خبر ساماندهی کانال های پیام رسان تلگرام یک هفته‌ای است که در تیتر یک خبرهای فضای مجازی قرار دارد. کانال‌های خبری مربوط به خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها و سایر رسانه‌ها با تعداد اعضای بین 1 تا 500 هزار عضویت، بسیاری از کانال‌های سرگرمی با بیش از 500 هزار نفر عضویت که در مواردی بیش از 1 میلیون نفر در آن ها عضویت دارند، از جمله این کانال ها است. در این بین کانال هایی نیز با موضوع های تخصصی تر از جمله شعر، ادبیات، موسیقی، روانشناسی، اعتیاد، طلاق و به طور کلی تمامی موضوعات مربوط به اجتماع را در برگرفته که این کانال‌ها نیز با استقبال خوب مردم مواجه بوده‌اند. در حال حاضر ساخت کانال‌ها به فرد رسیده به این عبارت که خواننده، بازیگر، راننده، مغازه‌دار، دستفروش و همه مشاغل یک کانال تلگرامی برای خود دارند. در این بین کانال هایی ساخته شده اند که بر خلاف شرع بوده و دست به تولید محتوای مجرمانه می‌زنند و یا ابزاری برای کلاهبرداری از افراد شده اند که با آن‌ها برخورد شده است.

ثبت نام ادمین ها در سامانه وزارت ارشاد

در نگاهی دقیق‌تر مسئولان و در صدر آن‌ها وزیر ارتباطات و فناوری و در سوی دیگر رئیس پلیس فتا به ترتیب «جلوگیری از انتشار اخبار ناموثق» و «کاهش جرایم مربوط به تلگرام» را دلایل ساماندهی کانال‌های تلگرامی عنوان می کنند. در این بین باید پرسید چگونه این سیستم عمل خواهد کرد؟ آیا فردی که به طور شخصی یک کانال تلگرامی دارد برای معرفی خود به سامانه وزارت ارشاد مراجعه می‌کند و اطلاعات خود را در اختیار دولت قرار می‌دهد؟ روز سه شنبه (15 آذر ماه) سردار کمال هادیانفرگفت : «ساماندهی کانال‌های بیش از پنج هزار عضو ، مصوبه شورای عالی فضای مجازی است که در جلسه گذشته این شورا موضوع این ساماندهی مطرح و پیش نویس آن نیز ارسال شد.»
براین اساس وزارت ارشاد مکلف شده است که از طریق معاونت دیجیتال این وزارتخانه سایتی طراحی کند و این کار را تا 10 روز آماده استفاده قرار دهد. با توجه به گفته‌های رئیس پلیس فتا نیروی انتظامی روز 25 آذر ماه این سامانه آماده استفاده خواهد بود. اما باید پرسید ساز و کار این سامانه بر چه اساسی است، هرچند خبری در ارتباط با چگونگی ثبت نام تا این لحظه منتشر نشده است اما هادیانفر گفته بود که افراد دارای تلگرام(کانال) با بیش از پنج هزار عضو، مکلفند براساس این مصوبه در این سایت ثبت نام و ادمین کانال خود را معرفی کنند تا احراز هویت انجام شود. به زبان عامیانه تر می‌توان گفت با احراز هویت این کانال‌ها اگر مطلبی مغایر با مسائل ملی در آن‌ها مطرح شود، ادمین کانال به وجود اطلاعاتی که در سایت ارشاد وارد کرده است، مورد بازخواست قرار می‌گیرد و اگر در سایت ثبت نام نکرده باشد، احتمال فیلتر کانال مورد نظر می رود!

تلگرام قوانین قضایی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد

ابوذر منتظرقائم، پژوهشگر فضای مجازی در ارتباط با چگونگی کارکرد این عملیات وزارت ارشاد می‌گوید: «باید در نظر داشت که سرورهای پیام رسان تلگرام در کشور آلمان قرار دارد؛ در نتیجه می‌توان گفت که تلگرام از مقررات آن کشور تبعیت می‌کند و قوانین قضایی ایران را به رسمیت نمی‌شناسد و تنها تابع قوانین کشور مبدا است.» وی در ارتباط با گفته‌های دبیر شورای ملی فضای مجازی مبنی بر اینکه «ان شاءالله قبل از انتخابات سرورها را به داخل کشور می‌آوریم.»

می‌گوید: «من نمی‌دانم این گفته‌ها چرا منتشر می‌شود؛ درحالی که مدیر تلگرام در پیامی در یکی از صفحات مجازی خود نوشته بود که به هیچ‌وجه امکان انتقال سرورهای تلگرام به کشور ایران وجود ندارد. حال باید پرسید ما می‌توانیم بدون دسترسی به این شبکه اعمال مدیریت کنیم؟ پاسخ منفی است. باید در نظر داشت که این پیام‌رسان از شبکه مخابره رمزی استفاده می کند و مخابره رمزی به طور دقیق به معنای جاسوسی است و به راحتی نمی‌توان روی آن مدیریت داشت.»

به لحاظ فنی و حقوقی شناسایی قانونی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی وجود ندارد

این پژوهشگر فضای مجازی در پاسخ به این سوال که امکان ساماندهی کانال‌های تلگرامی و شناسایی افراد چطور امکان پذیر خواهد بود؟ می‌گوید: « از لحاظ فنی به هیچ‌وجه امکان چنین کاری وجود ندارد. توجه کنید که فرد یا ادمین یک کانال باید با پای خود برود و کدکاربری و رمز عبور خود را در اختیار وزارت ارشاد قرار دهد. این کار تنها با یک هدف صورت می‌گیرد؛ در زمانی که محتوایی مغایر با منافع ملی منتشر شود دیگر پای پلیس در میان نیست و جرایم فرد در دادگاه رسانه بررسی خواهد شد. به عبارتی مانند جرمی که یک روزنامه یا به طور کلی یک رسانه مرتکب می شود، فردی که کانال تلگرامی دارد به دادگاه مطبوعات خواهد رفت.» منتظرقائم ادامه می‌دهد: «جز اینکه فرد خودش برای ثبت نام اقدام کند هیچ راه دیگری برای یافتن ادمین کانالی با بیش از 5000 عضو وجود ندارد. حال باید پرسید آیا کسی که به دنبال انتشار مطالب کذب و یا غیر واقعی است برای معرفی به سامانه ارشاد مراجعه می‎‌کند؟ هرگز.

مگر یک سارق پیش از دستگیر شدن، نزد پلیس ثبت نام می‌کند؟» وی می‌گوید: «به عقیده من به لحاظ فنی و حقوقی شناسایی قانونی ادمین‌های کانال‌های تلگرامی وجود ندارد؛ این کار تنها یک فرصت از طرف دولت است به جریان‌های هم‌سوی خود برای ایجاد حاشیه امنیت قضایی.» با توجه به گفته‌های منتظرقائم باید گفت افرادی که مدیرهای(ادمین) کانال های تلگرامی(با بیش از پنج هزار عضو) هستند اگر در سایت وزارت ارشاد ثبت نام کنند، در قبال مطالبی که تولید می‌کنند با قوانین دولتی مواجه می‌شوند و در غیر این صورت در انتشار مطالبی غیر واقعی و یا ارتکاب جرم، پلیس پاسخگوی آن ها خواهد بود. پیش بینی کارشناسان فضای مجازی بر این است که این طرح که هنوز اجرایی نشده است احتمالا در آینده با مشکلاتی مواجه خواهد شد و مثل همیشه راهکاری برای دور زدن آن وجود دارد. با این حال باید دید عظم مسئولان در اجرای ساماندهی کانال های تلگرامی تا چه اندازه قدرتمند

منبع : روزنامه ابتکار

رئیس رگولاتوری با اشاره به پیش‌بینی سه دسته شبکه‌های اجتماعی در سندی که برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارسال شده گفت: دسته سوم شبکه‌های خارجی مثل تلگرام هستند در صورت رعایت قوانین ایران اجازه فعالیت و عضوگیری خواهند داشت.

علی‌اصغر عمیدیان در گفت‌وگو با فارس از پیش بینی گردش مالی هزار میلیارد تومانی برای شبکه های اجتماعی بومی در ایران خبر داد و اظهار داشت: در سند شبکه‌های اجتماعی که برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارسال شده 3 دسته شبکه اجتماعی پیش‌بینی شده که امیدواریم با تصویب در شورای قانونی و عملیاتی شوند.

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات توضیح داد: دسته اول شبکه‌های اجتماعی صد درصد بومی هستند که تمامی سخت‌افزار، دیتاسنتر داخلی و اپلیکیشن‌های آن بومی است و قوانین نظارتی بر این شبکه‌ها حاکم خواهد بود.

وی ادامه داد: دسته دوم، شبکه‌های مشترک بین خارج و داخل هستند که دیتاسنترهای آنها باید داخل کشور باشند و دسته سوم نیز شبکه‌های خارجی هستند مثل تلگرام فعلی که آنها نیز در صورتی که قوانین ایران را رعایت کنند اجازه فعالیت و عضوگیری خواهند داشت.

عمیدیان تصریح کرد: براساس طرح تجاری تهیه شده برای شبکه‌های اجتماعی در ایران، 3 سطح برای شبکه‌ها و یک سری خدمات از جمله call out ، call in، اینترکانکشن بین اپراتورها و پرداخت مالی درون‌شبکه‌ای در نظر گرفته شده است و مقرر شده در سال نخست این شبکه‌ها به سطح 3 تا 5 میلیون به مشترک برسند و اگر از سطح اولیه عبور کردند برخی خدمات از جمله پرداخت مالی درون‌شبکه‌ای به آنها تعلق می‌گیرد.

رئیس رگولاتوری گفت: محاسبه کرده‌ایم که اگر در مدت سه سال 3 شبکه اجتماعی بومی به سطح 30 میلیون کاربر برسند گردش مالی هزار میلیارد تومانی ایجاد خواهد شد.

عمیدیان گفت: طرح تجاری بر اساس تعداد کاربر، خدمات، پهنای باندی که در اختیار شبکه قرار می‌گیرد و تعرفه پهنای باند ارائه شده تهیه شده و در این طرح مبلغ سرمایه‌گذاری موردنیاز برای راه‌اندازی اولیه نیز محاسبه شده است.

دادستان کل کشور گفت: در هر هفته بین ۱۳ تا ۱۴ هزار شبکه به‌علت ارتکاب جرم فیلتر می‌شوند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، حجت الاسلام‌والمسلمین منتظری در برنامه تیتر امشب، در خصوص مشکلات فضای مجازی اظهار کرد: در مسئله فضای مجازی با توجه به مسئولیت دادستان کل ارتباط تنگاتنگی با پلیس فتا وجود دارد.

وی ادامه داد: در دادستانی کل معاونتی مستقل برای این مسئله تشکیل شده است. در کارگروه مشترک با مسئولان ذی‌ربط در این زمینه باید اقدامات اساسی‌تری انجام شود.

منتظری در خصوص گله‌مندی از فضای مجازی تأکید کرد: استفاده از فضای مجازی یکی از ضروریات جامعه است اما متأسفانه این فضا توسط بسیاری از جریانات خارج از کشور مسیری برای ضربه به نظام شده است. دشمن از این فضا استفاده کرده و انواع آسیبهای اجتماعی از جمله اهانت به دین، فرهنگ و مسائل اخلاقی را وارد کرده است، در این زمینه یک جنگ نرم راه افتاده و ما باید خود را مجهز کنیم.

دادستان کل کشور در خصوص جرایمی که از طریق سایبر انجام می‌شود، ابراز کرد: این جرایم ممکن است نفوذ به شبکه بانکی و ورود به حریم خصوصی اشخاص و غیره باشد. در هر هفته بین 13 تا 14 هزار شبکه به‌علت ارتکاب جرم فیلتر می‌شوند.

وی درخصوص علل افزایش جرایم افزود: تهاجم فرهنگی و نبود ردپا در انجام جرم از جمله علل افزایش جرم در فضای مجازی است. مقابله با جرایم رایانه‌ای به همه دستگاه‌ها مربوط نمی‌شود و آنچه دستگاه‌های ذی‌ربط باید انجام دهند مشخص است.

منتظری با اشاره به عدم‌برخورد جدی با این شبکه‌ها گفت: نبود سرورهای این شبکه‌ها در کشور ما یکی از علل ناتوانی در مقابله با آنهاست. انتظار ما این است که تمام توان برای برقراری این شبکه به کار گرفته شود. امروز مسئله شبکه‌های خارجی و فضایی که در اختیار دشمن است امری اساسی است و باید در برابر این تهدید جدی، شبکه ملی اطلاعات ایجاد شود. شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و سایر دستگاه‌ها باید در زمینه شبکه ملی اطلاعات وارد شوند.

وی در ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها اذعان کرد: وزارت ارتباطات به‌عنوان دستگاهی که بیشترین مسئولیت را به‌عهده دارد نتوانسته اقدامات جدی در این زمینه انجام دهد.

منتظری با اشاره به معرفی بانک‌های خاطی در جابه‌جایی پول‌های قماربازی در شبکه‌های اجتماعی گفت: نظارت بانک مرکزی در عملیات پولی و بانکی کافی نیست و شورای پول و اعتبار موظف شد که نظارت خود را بر این دست عملیات‌ها افزایش دهد. بانک مرکزی وظیفه دارد نرم‌افزارهای خود را برای نظارت بر این قضیه افزایش دهد.

در ادامه سردار هادیانفر رئیس پلیس فتا در ارتباط تلفنی در خصوص موضوع تخلفات فضای مجازی گفت: پلیس فتا تاکنون بیش از 67 هزار پرونده را در این زمینه رسیدگی کرده که 86 درصد کل جرایم ارسالی است.

وی ادامه داد: امروز بیش از 63 درصد جرایم نسبت به سال گذشته در فضای مجازی افزایش یافته که 43 درصد آنها در تلگرام است. 66 درصد جرایم مربوط به تلگرام، 24 درصد مربوط به اینستاگرام و 10 درصد مربوط به واتس‌آپ است.

رئیس پلیس فتا تصریح کرد: بیش از 92 درصد موضوعات رسیدگی، موضوعات غیراخلاقی است که سرمنشأ آنها در خارج از کشور است. تمام استان‌های کشور از سال 92 مجهز به تجهیزات خاص شده‌اند و در 22 بهمن سال جاری 18 آزمایشگاه استانی با تجهیزات کاملاً بومی راه‌اندازی می‌شود.

هادیانفر با اشاره به قماربازی و شرط‌بندی در فضای مجازی گفت: در این زمینه یک شبکه که تنها 23 میلیارد تومان جابه‌جایی داشت منهدم شد.

به نظر من در نتیجه اجرایی شدن این تصمیم، کاربران این شبکه‌ها به سمت شبکه‌های جدید حرکت خواهند کرد و این شبکه بتدریج در طی دوران سه چهارماهه خلوت می‌شود.
مسعود کوثری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در زمینه پیامد اجرایی شدن طرح شورای عالی فضای مجازی مبنی بر «اخذ مجوز کانال‌های تلگرامی با بیش از ۵۰۰۰ عضو از ارشاد» می‌گوید: درخواست مجوز می‌تواند شرایط را تا حدودی کنترل کند، ولی مسئله‌ای را حل نخواهد کرد.
کوثری در گفت‌وگو با شفقنا رسانه تأکید می‌کند: طبیعتا ممکن است آن فضای آزاد موجود در شبکه‌های اجتماعی و تلگرام محدود شود و از اقبال این کانال‌ها کم شود چون در فضای موجود امکان استفاده همه اقشار و گروه‌ها وجود دارد و آزادانه می‌توانند در آن به بیان افکار خود بپردازند.
او ادامه می‌دهد: من فکر می‌کنم اگر به سوی ثبت مجوز حرکت کنیم این فضای آزاد از بین می‌رود. البته محدودیت‌هایی که در کشور مطرح است و شورای عالی فضای مجازی هم به آن فکر می‌کند، در جای خود درست است و باید به دنبال پیدا کردن راه میانه برای حل آن بود. ولی به نظر من در نتیجه اجرایی شدن این تصمیم، کاربران این شبکه‌ها به سمت شبکه‌های جدید حرکت خواهند کرد و این شبکه بتدریج در طی دوران سه چهارماهه خلوت می‌شود.
این مدرس ارتباطات درباره میزان قابلیت اجرایی شدن این طرح می‌گوید: با توجه به این که شورای عالی فضای مجازی یا نهادهای مرتبط به برخی از شبکه‌ها دسترسی ندارند و سرورهای آن در ایران نیست، طبیعتاً این راهی است که از طریق مسئول شمردن تولیدکنندگان شبکه‌ها پیش می‌رود و عملا یک راه جایگزین برای کنترل شبکه‌های اجتماعی است. البته تلاش شد تا بتوانند سرورهای این شبکه‌ها در ایران قرار گیرد که این اتفاق نیفتاد و این مسئله اخذ مجوز که تولیدکنندگان را مسئول می‌کند هم می‌تواند خوب باشد و هم به افول یکباره‌ی شبکه‌های اجتماعی منجر شود.
او ادامه می‌دهد: اجرایی شدن این تصمیم سبب محدود شدن کانال های خبری می‌شود و به نظر من تعداد این کانال‌ها به تعداد اندکی می‌رسد و پیغام‌های فرد به فرد گسترش پیدا می‌کند یعنی به صورت انفرادی شبکه گسترده‌ای ایجاد می‌شود و دیگر به صورت کانال نیست.
کوثری در پاسخ به این مسئله که آیا صرف مجوز گرفتن می‌تواند به معنای جلب اعتماد مردم شود، می‌گوید: درخواست مجوز می‌تواند شرایط را تا حدودی کنترل کند، ولی مسئله‌ای را حل نخواهد کرد. بلکه مسئله وقتی حل خواهد شد که در کشور شبکه‌های قابل اعتمادتری داشته باشیم تا اخبار را در اختیار مردم قرار دهند و این شامل شبکه‌های رادیو- تلویزیونی، مطبوعاتی و اینترنتی هم می‌شود. بنابراین محدود و کنترل می‌کند ولی نمی‌تواند صورت مسئله را حل کند.

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: در مسیر مقابله با مضرات و آسیب های شبکه های مجازی مجلس آماده تشکیل کمیسیون فضای مجازی است.
حجت الاسلام و المسلمین نصرالله پژمان فر در ارتباط تلفنی با تحریریه اخبار شبانگاهی شبکه یک سیما در خصوص تخلفات و قانون شکنی در فضای مجازی افزود: عدم جدیت مسئولان با این مسئله یکی از موضوعات اساسی است. 
وی با اشاره به دوران دفاع مقدس و دفاع از مرزهای زمینی تأکید کرد: در فضای مجازی هم باید این دفاع صورت گیرد و از مرزهای مجازی محافظت شود. 
پژمان فر گفت: در دولت یازدهم باید بیش از 100 جلسه شورای عالی فضای مجازی تشکیل می شد که متأسفانه تا به حال حدود 40 جلسه برگزار شده است. 
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به قانون پنجم توسعه و راه اندازی شبکه های اطلاعات تصریح کرد: هیچ اقدام قابل توجهی در این زمینه رخ نداده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، وی گفت: اگر مسئولان امر جدیت کافی را ندارند مجلس آماده ورود به قضیه است. 
پژمان فر افزود: مردم خطرات فضای مجازی را حس می کنند اما سواد مجازی کافی در برخورد با مسائل را ندارند.

مریم خباز- زدند، بردند، خوردند، چاپیدند، به یغما بردند، عِرض و آبرو ریختند آن عده که در فضای باز و بی‌دیوار و مرز دنیای مجازی هرچه می‌خواستند کردند.
یک عده دخانیات و ملزوماتش را فروختند، یک عده بساط فروش موادمخدر پهن کردند، عده‌ای مبّلغ همجنس‌گرایی شدند، لباس‌های ناجور را حراج کردند، لاس وگاس مجازی ساختند و قمارخانه پشت قمارخانه علم کردند، یک عده هم قصه‌گوی داستان‌های جنسی شدند، یک عده فیلم و کلیپ‌های شرم‌آور عرضه کردند، عده‌ای صحنه‌های تجاوز و قتل را بی‌رتوش بازنشر دادند و کانال‌های مثبت 18 راه انداختند و وضع را به جایی رساندند که امروز فضای مجازی با همه محسناتش زخمی ناسور در بدن دارد.

از دو روز پیش مصوبه‌ای در شورای عالی فضای مجازی زاده شده که هدفش پایان دادن به این ولنگاری‌هاست، البته با نام ساماندهی شبکه‌های اجتماعی و محتوای کانال‌های تلگرامی. دیروز هم مسئولان پلیس و قوه قضاییه نشستی مشترک با عنوان پی‌جویی موثر و کارآمد جرایم سایبری داشتند که برای نخستین بار همصدا و همنوا باهم لزوم برخورد با متخلفان ناشناس و نقاب‌دار در فضای مجازی را فریاد کردند.

تریبون که در اختیار محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور قرار گرفت او خواهان استفاده مطلوب از فضای مجازی شد و چون خواسته‌اش این بود، بر جلوگیری از آسیب‌های این فضا تاکید کرد، آن هم به روشی مشترک میان دستگاه قضا و نیروی انتظامی. او گفت چون برخورد با جرایم رایانه‌ای از مسائل مهم جامعه است، دادستان‌های سراسر کشور باید با پلیس فتا هماهنگ باشند.

او اینها را گفت و فرصت در اختیار کمال هادیانفر، رئیس پلیس فتا قرار گرفت که چند آمار قابل تامل ارائه کرد، این‌که 20درصد جرایم فضای مجازی در اینستاگرام روی می‌دهد و 66 درصد جرایم شبکه‌های موبایلی در تلگرام و کمتر از 2 درصد آن نیز در واتس‌آپ.

بنابراین، این سه پیام‌رسان بین‌المللی از این به بعد در تیررس پلیس وقوه قضاییه قرار دارند و مجرمان در آنها شناسایی می‌شوند، ازجمله قماربازان و راه‌اندازان کانال‌های شرط‌بندی که هادیانفر می‌گوید تا این لحظه 3323 سایت و کانال شناسایی شده، 248پرونده به خاطرش تشکیل شده و بابتش 184 نفر نیز دستگیر شده‌اند. شاید حالا بتوان گفت عرصه بر متخلفان تا حدی تنگ شده، حتی با این‌که فعلا اقدامی صورت نگرفته و به هرزه‌نگارها و مروجان محتواهای غیراخلاقی تنها اولتیماتومی داده شده است، ولی از این همنوایی بی‌سابقه میان دو نهاد نظارتی و کیفری کشور چنین برمی‌آید که شرط بقا و فعالیت در فضای مجازی و کشاندن خیل فالوئرها به دنبال خود از این پس مشروط به کسب مجوز از وزارت ارشاد است و هرکس که این مجوز را نداشته باشد، کانال و تشکیلاتش فیلترخواهد شد.

 

اقدام با 2 دهه تاخیر

«اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها هم هنوز نتوانسته‌اند فضای مجازی شان را مدیریت کنند، حتی در آمریکا که همیشه سلطه با رسانه‌های سنتی بوده حالا رسانه‌های اجتماعی، زیرپوستی ایفای نقش می‌کنند»؛ دکتر علیرضا چابکرو، کارشناس فضای مجازی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران گوینده این جمله‌هاست، وقتی قرار شد در گفت‌وگو با جام‌جم مصوبه جدید شورای عالی فضای مجازی درباره ساماندهی کانال‌های تلگرامی را آنالیز کند.

او این را گفت تا نشانمان دهد که نظارت و کنترل بر فضای مجازی، کاری پیچیده است. دکتر مازیار طلایی، جامعه‌شناس نیز در گفت‌وگویی جداگانه پی حرف‌های او را گرفت و توضیح داد مردم دنیا اصلا به این علت به شبکه‌های اجتماعی اقبال نشان می‌دهند که در این فضا احساس آزادی می‌کنند. اما این دو هیچ‌کدام منکر لزوم فیلترینگ و مدیریت بر فضای مجازی نشدند؛ موضوعی که اگر در تاریخ معاصر نیز پی مصداق‌های آن بگردیم؛ به بیانیه یونسکو و 9 اصل معروف آن می‌رسیم که سعی دارد میان استفاده از فناوری‌های نوین، آزادی بیان و جریان آزاد اطلاعات و حق استفاده از اطلاعات با مسائل اخلاقی را پیوند دهد.

یونسکو در بیانیه‌اش توضیح می‌دهد که استفاده از فضای سایبری باید تابع 9 اصل باشد؛ یعنی هم حاکمیت ملی و رسیدگی قضایی در این فضا را به رسمیت بشناسد و هم به دموکراسی، آزادی بیان، حقوق خصوصی، حمایت از مالکیت فکری، دسترسی به اطلاعات، حقوق کار، بازرگانی الکترونیکی و امنیت و اخلاق بها بدهد.

شاید به نظر جمع نقیضین بیاید اگر بخواهیم هم حق حاکمیت دولت‌ها در فضای مجازی را به رسمیت بشناسیم و هم حقوق مردم دراین فضا را، اما بیانیه یونسکو و تجربیات برخی کشورها نشان می‌دهد که با سیاستگذاری و داشتن نقشه راه می‌توان از آسیب‌های استفاده نادرست از فضای سایبری کاست.

این بیانیه دو دهه قبل صادر شده و امروز ما با دو دهه تاخیر، خواسته یا ناخواسته به‌دنبال اجرای چارچوب‌هایی شبیه به آن هستیم؛ وضعیتی که به گمان عده‌ای نتایجی مفید از آن حاصل می‌شود و به‌زعم برخی دیگر، نتایجی که دلخواه مجریان نخواهد بود.

 

فیلترینگ و تجهیز جبهه مردمی

در هیچ جای دنیا حتی در سرزمین‌هایی که داعیه پدرخواندگی و رعایت حقوق بشر را دارند، مجرمان آزادانه رها نمی‌شوند؛ نه مجرمان عینی و شناخته شده و نه مجرمان مجازی و ناشناخته.

قانون جرایم یارانه‌ای ما نیز که مربوط به سال 88 است؛ همه کسانی را که به نوعی درفضاهای سایبری کارهای خلاف اخلاق و عفت عمومی انجام دهند، مجرم می‌شناسد با طوماری از مجازات‌ها که در متن قانون موجود است؛ ولی با این حال مجرمان در این فضا هستند و کانال‌های غیراخلاقی خود را دم به دم فربه‌تر کرده و مردم را از نوجوانان و جوانان تا بزرگسالان و کهنسالان و مجرد و متاهل درگیر می‌کنند.

به همین دلیل است که دکتر چابکرو می‌گوید اقدام به فیلترینگ ضروری است و شکی در ضرورتش وجود ندارد. او البته یک تبصره نیز به این جمله اضافه می‌کند که همه چیز با فیلترینگ تمام نمی‌شود؛ بلکه باید به جای کانال‌های حذف شده، کانال‌های جدید با محتواهای مناسب و آموزنده ایجاد کرد؛ آن‌هم نه دولت بلکه مردم برای مردم و در چارچوب‌های مشخص.

دکتر طلایی نیز فیلترینگ را گرچه با جریان آزاد اطلاعات سازگار نمی‌داند، ولی ضرورتش را تائید می‌کند و از فیلترینگ و برخوردهای سلبی اینچنینی یک گام فراتر می‌گذارد و می‌گوید اگر آگاهی مردم را بالاببریم و به آنها بیاموزیم، سراغ چه محتواهایی در فضای مجازی بروند، آن وقت می‌توانیم به پشتوانه این جبهه مجهز مردمی، کمی از بابت آسیب‌های فضای مجازی آسوده خیال باشیم.

اما با وجود این هنوز یک سوال ذهن‌ها را درگیر می‌کند و آن این‌که اگر به گفته هادیانفر، رئیس پلیس فتا، 52 پیام‌رسان فعال درکشور ـ که 30 مورد آن نیاز به بسته شدن دارند ـ همه زیر تیغ نظارت و ساماندهی رفتند آیا نابسامانی‌ها در فضای مجازی تمام می‌شود؟ آیا با به خطر افتادن کسب و کار و فعالیت یک عده در تلگرام، اینستاگرام و واتس‌آپ که فعلا در اولویت ساماندهی قرار دارند، پیام‌رسان‌های دیگر جایشان را نخواهند گرفت؟

این سوالات که دلواپسی‌های جدی در آنها مستتر است، نشان می‌دهد در برنامه ساماندهی شبکه‌های اجتماعی باید استراتژی‌های مشخص و همه‌جانبه ملاک عمل قرار بگیرد، نه اقدامات شتاب‌زده که بر پیکر جرایم فقط زخمی می‌زنند و بس.

 

آخرین مصوبه

شورای‌عالی فضای مجازی روز دوشنبه مصوبه‌ای را به تائید اعضایش رساند که براساس آن کانال‌های فعال در فضای مجازی که بیش از 5000 عضو دارند باید از وزارت ارشاد مجوز بگیرند. همچنین مقرر شد تا 10 روز آینده سایتی طراحی و فعال شود که همه این کانال‌ها نام مسئول و ادمین خود را درآن ثبت کنند. الزام برای دریافت مجوز به این علت است تا گردانندگان این کانال‌ها احراز هویت شوند. البته پلیس فتا پیش‌بینی می‌کند مجرمان سایبری در این برنامه شرکت نخواهند کرد.

(منبع:جام جم)

بده بستان های رسانه ای و رویکرد حمایتی این کانال ها از دولت و جریان اصلاح طلب، این موضوع را به ذهن متبادر می کند که این کانال ها جعلی در حقیقت «رسانه های نیابتی» هستند که گردانندگان آنها در خارج از کشور، ارتباط وثیقی با داخل داشته و برای یک طیف سیاسی خاص در داخل کشور چتر حمایتی ایجاد می کنند.

وزیر محترم ارتباطات امروز اعلام کردند که همه کانال های خبری پرکاربر در شبکه های اجتماعی (دارای بالای 5 هزار عضو) باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت دریافت کنند.

قطعا" شناسنامه دار کردن سامانه های خبری و مسئولیت پذیر و پاسخگو کردن فعالان شبکه های مجازی، یکی از امور مهمی است که تاکنون مغفول مانده و اهتمام به این امر از سوی مسئولان دولتی را باید ستود. اما در کنار این تقدیر و تشکر، نکته مهم دیگری وجود دارد که اگر به آن توجه نشود، اقدام اول، ابتر و کم ثمر خواهد بود.

یکی از ویژگی های فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، امکان فعالیت در آن بدون توجه به مرزهای جغرافیایی و نیز انتخاب هویت های جعلی است. بر این اساس، هر قدر هم که در درون مرزهای جغرافیایی، فعالان مجازی شناخته شده تحت سیطره قواعد و قوانین و آیین نامه ها دربیایند؛ اگر بر فعالان رسانه ای و مجازی جعلی و بی هویت و احتمالا" خارج از مرزهای جغرافیایی کشور کنترلی وجود نداشته باشد، توفیق چندانی حاصل نخواهد شد. بویژه آنکه شوربختانه برخی مسئولین دولتی، صدور مجوز و شناسنامه دار کردن رسانه ها و فعالیت های دنیای مجازی را صرفاً ابزاری برای ایجاد محدودیت و اعمال فشار بر منتقدان خود تلقی می کنند و بدون آنکه شناسنامه دار بودن و پاسخگو بودن مزیتی برای رسانه های داخلی داشته باشد، همین امر به ابزاری برای اعمال فشارهای حقوقی و سیاسی و مالی به رسانه ها تبدیل می شود. عملکرد معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در دولت کنونی نمونه بارزی از وضعیت توصیف شده است.

شکایت های حقوقی و پرونده سازی های متعددی که مسئولان دولتی برای رسانه های رسمی و غیررسمی داخل کشور انجام می دهند مثال روشن دیگری در این باره است تا آنجا که آقای حسین فریدون برادر رئیس جمهور محترم حتی از یک کانال تلگرامی 2 هزار نفره نیز نمی گذرد و از آن به دادگاه شکایت می کند! 

در مقابل اما، مسئولان محترم دولتی در قبال برخی رسانه های بی هویت و کانال های تلگرامی که گردانندگان آنان ظاهراً در خارج از کشور به سر می برند نه تنها هیچ نگرانی و دغدغه و برخوردی ندارند بلکه بده بستان های سیاسی و رسانه ای و رویکرد حمایتی این کانال ها و شبکه ها از دولت و جریان سیاسی اصلاح طلب، این موضوع را به ذهن متبادر می کند که این رسانه ها و کانال ها جعلی در حقیقت «رسانه های نیابتی» هستند که گردانندگان آنها در خارج از کشور، ارتباط وثیقی با داخل داشته و برای یک طیف سیاسی خاص در داخل کشور چتر حمایتی ایجاد می کنند.

طی ماه های اخیر این «کانال های نیابتی» در کنار شبکه های ماهواره ای حجم عظیمی از اخبار جعلی و کذب و جریان سازی های مجازی علیه شعائر مذهبی، باورهای انقلابی، ارکان نظام و شخصیت های دینی تولید کرده و می کنند و در مقابل، به صراحت از سیاست های دولت و اصلاح طلبان دفاع نموده و با رویکرد مثبت، اخبار و مواضع آنان را پوشش می دهند. البته طیف سیاسی مورد حمایت در داخل نیز هیچ گاه مرزبندی روشن و مشخصی با این رسانه ها و کانال های نیابتی نداشته و ندارند.

علی القاعده بهانه عدم برخورد مسئولان دولتی و دستگاه های امنیتی با این کانال های نیابتی، عدم حضور گردانندگان آنان در داخل مرزهای جغرافیایی است و البته هیچ تلاش قابل توجهی برای شناسایی مرتبطین داخلی این کانال ها نیز صورت نگرفته است و جولان آنان همچنان ادامه دارد.

ادعای فیلترینگ هوشمند که قبلاً از سوی وزیر ارتباطات مطرح شده بود نیز، در همان حد ادعا باقی ماند و آثار این اقدام ادعایی تاکنون در شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برای هیچ کس مشخص شده است و سیلاب تولیدات مستهجن و مخرب همچنان در این فضا جاری است.

علی ایحال، به رغم آنکه شناسنامه دار و مسئولیت پذیر کردن فعالان شبکه های اجتماعی و کانال های خبری طبیعتاً یک امر معقول و پسندیده است، اما اگر این اقدام اولاً در شناساندن فعالان مجازی منتقد دولت و قرار دادن آنها در تیررس اعمال فشار و برخورد مسئولان دولتی خلاصه شود و ثانیاً دولت برای برخورد با «رسانه ها و کانال های نیابتی» نیز برنامه اقدام روشن و شفافی ارائه ندهد؛ چنین اقدام و رویکردی نتیجه عملی چندانی نخواهد داشت و این گمانه منفی همچنان وجود خواهد داشت که طرح جدید برای مجوزدار کردن شبکه های اجتماعی و کانال های خبری صرفاً در جهت اعمال فشار بیشتر بر منتقدین دولت طراحی شده است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: کانال های خبری و اطلاع رسانی که در شبکه های اجتماعی فعالیت می کنند بر اساس تصمیم شورای عالی فضای مجازی باید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز بگیرند.
به گزارش خبرنگارخبرگزاری صدا و سیما، محمود واعظی در حاشیه دومین همایش توسعه خدمات فناوری اطلاعاتی و ارتباطی درجمع خبرنگاران افزود: براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی همه کانال های خبری و ارتباطی در شبکه های اجتماعی که کار اطلاع رسانی را انجام می دهند باید مجوز دریافت کنند و کمیته ای برای تدوین آیین نامه مربوط به این مجوزها تا یک ماه آینده تشکیل خواهد شد.
وزیر ارتباطات افزود: بر اساس مباحثی که در جلسات این شورا در این زمینه مطرح شده است کانال هایی که بیش از 5 هزار عضو دارند باید این مجوز را دریافت کنند البته قرار است آئین نامه ای مربوط ، همه الزامات این مجوزها را تعیین کند.

وزیر ارشاد و عضو شورای عالی فضای مجازی از تصمیم این شورا در جلسه اخیرش برای مدیریت شبکه های اجتماعی خبر داد اما در عین حال گفت: از نظر ما آنها نه تهدید مطلق هستند و نه فرصت مطلق.
سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز یکشنبه ۱۴ آذر در حاشیه همایش ملی سبک زندگی که در محل هتل لاله در تهران در حال برگزاری است، در جمع خبرنگاران گفت: در جلسه اخیر شورای عالی فضای مجازی، در مورد مدیریت شبکه های اجتماعی تصمیم گیری شد. ما شبکه های اجتماعی را نه یک تهدید مطلق می دانیم و نه یک فرصت مطلق و این بخش هم در دستور کار دولت و نظام قرار دارد.
این عضو شورای عالی فضای مجازی افزود: من معتقدم می توانیم برای اصلاح سبک زندگی از شبکه های اجتماعی استفاده فراوانی ببریم اما برای این هدف باید از سطح شعار، بنر و همایش عبور کنیم و طی یک برنامه عملیاتی آن را در سطح جامعه اجرایی کنیم و بعد هم کار پایش آن را انجام دهیم.
به گزارش خبرگزاری مهرصالحی امیری در واکنش به یکی از خبرنگاران که پرسید «آقای رئیس جمهور اخیرا تاکید کرده اند که دولت بنایی برای فیلتر کردن هیچ یک از شبکه های اجتماعی ندارد، با این وجود این موضوع که شما مطرح می کنید یعنی مدیریت و نظارت بر شبکه های اجتماعی دقیقا به چه معناست و آیا تصمیم دولت برای فیلتر نکردن شبکه های اجتماعی، تغییر کرده است؟» این پرسش را بی پاسخ گذاشت و با تشکر از آن خبرنگار جمع اصحاب رسانه را ترک کرد.

شبکه اجتماعی فیس بوک به منظور سانسور پست های کاربران چینی، یک نرم افزار محرمانه تولید کرده است.

به گزارش ایرنا از گاردین، قرار است این نرم افزار در برخی از مناطق جغرافیایی چین مانع نمایش پست ها در نیوزفید شود. البته ظاهرا محتوای پست ها از بین نمی رود؛ بلکه فقط در نیوزفید نمایش داده نمی شوند. نیوز فید جریان آخرین بروزرسانی های دوستان و فن پیج هایی است که کاربر لایک کرده است.
دولت چین در سال 2009 میلادی پس از وقوع شورش شهر ارومچی که منجر به مرگ 140 شهروند شد، مانع فعالیت شبکه فیسبوک در این کشور شد. بدین ترتیب این شبکه اجتماعی، امکان دسترسی به بزرگترین جمعیت کاربران اینترنت جهان را از دست داد.
نرم افزار جدید فیسبوک امکان نظارت و پیگیری داستان ها و موضوعات پرطرفدار را که با افزایش دفعات به اشتراک گذاری کاربران، به عنوان جریان خبری توسط فیسبوک معرفی می شوند، در اختیار اشخاص ثالث قرار می دهد. این شخص ثالث که ظاهرا قرار است دولت یا یکی از نهادهای وابسته به آن باشد، امکان کنترل کامل نمایش این نوع محتوا را به عنوان جریان خبری دارد. با وجود این هنوز به طور رسمی ارایه این نرم افزار به کشور چین تایید نشده است.
شرکت های آمریکایی نیز براساس قوانین محلی سابقه سانسور قانونی محتوا را دارند.

رییس شبکه اجتماعی رد – ایت اذعان کرده که نظرات تعدادی از کاربران حامی ترامپ در این شبکه را از سایت خود پاک کرده است.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از ایندیپندنت، استیو هافمن که خود از موسسان سایت رد – ایت است می گوید نظرات تند حامیان ترامپ در جامعه کاربری The_Donald را حذف کرده است. این صفحه یکی از مهم ترین صفحات حامی ترامپ در شبکه های اجتماعی آمریکایی بوده است.

وی علاوه بر حذف نظرات تند، برخی نظرات که در مورد خود وی بوده را نیز حذف کرده است. البته بخش عمده این اظهارنظرها همراه با توهین و فحاشی‌های بسیار زننده بوده است.

افشای این مساله ادعای مدیران شبکه های اجتماعی امریکایی در مورد بی طرفی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور و عدم دخالت به نفع یا ضرر هیچ یک از نامزدها را زیر سوال برده است.

وی به دنبال اظهارنظرهای برخی کاربران که از وی خواسته بودند به صراحت در مورد دلیل حذف برخی نظرها از سایت رد – ایت اظهار نظر کنند، این پاسخ را درج کرده استک سلام به همه. بله من اعصابم به خاطر نظراتی که در آنها به من گفته شده بود  و تو را (.....) خورد شد و آنها را تغییر دادم. ما تلاش داریم روابط خوبی با شما داشته باشیم و من نباید وارد چنین بازی می شدم و حالا این مساله برطرف شده است. همکارانم بابت این کار از من دلگیر هستند و بنابراین من دیگر قطعا چنین کاری نمی کنم.

سایت رد – ایت هم به علت انتشار برخی اخبار جعلی در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مورد انتقادهایی قرار گرفته است. در این خبرها هیلاری کلینتون و جان پادستا رییس ستاد انتخاباتی وی به سواستفاده از کودکان در یک پیتزافروشی در رستورانی در واشنگتن متهم شده بودند. این خبر دروغ در بسیاری از شبکه های اجتماعی امریکایی و از جمله رد – ایت منتشر شد و به ضرر کلینتون تمام شد.

شبنم کهن چی - «مردم آمریکا برای خواندن محتوای شبکه های اجتماعی دونالد ترامپ باید هزاران سال زمان صرف کنند». این آماری است که برخی شرکت های آماری مانند سوشیال فلو اعلام کرده اند. با پیروزی ترامپ به نظر می رسد بخشی از مردم آمریکا برای خواندن و دانستن عقاید و سیاست های ترامپ زمان کمتری صرف کرده اند و وی را برای چهار سال آینده به عنوان رییس جمهور انتخاب کرده اند. در تعیین سرنوشت آمریکا طی چهار سال آینده سه شبکه اجتماعی اسنپ چت، توییتر و فیس بوک سرنوشت ساز بودند اما به نظر می رسد پ یش بینی شبکه های اجتماعی وارونه شد. چون هیچ چیز مطابق پیش بینی ها بر اساس رسانه های اجتماعی پیش نرفت و در میان بهت بسیاری از مردم آمریکا، دونالد ترامپ برنده رقابت انتخاباتی ریاست جمهوری شد. شاید همانطور که پاول دورف، موسس تلگرام می گوید «دیگر نباید به رسانه های اجتماعی آمریکایی اعتماد کرد». این مساله ای است که بسیاری از تحلیل گران رسانه های اجتماعی به آن اشاره کرده اند و آنچه این رسانه ها تولید می کنند را حباب های اطلاعاتی دانسته اند که می تواند فریبنده باشد اما واقعیت نیست. شبکه های اجتماعی که کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا آنها را محور رقابت های خود انتخاب کرده بودند حالا بستر اعتراضات جهانی به همین انتخابات است.
گزارش های منتشر شده نشان می دهد در دوران تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا 50میلیون از توییت های از هر دو جناح درباره روابط خارجی بود، 29میلیون توییت در زمینه تروریسم و 25میلیون هم درباره اقتصاد امریکا، 19میلیون درباره قوانین مربوط به اسلحه و 18میلیون نیز درباره امنیت سایبری بوده است. همچنین فیس بوک در 18ماه گذشته بیش از 5میلیون پست درباره سیاست امریکا منتشر کرده است. اما نتیجه چه بود؟ 
نتیجه چهل و پنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تاریخ ساز شد. محور تبلیغات و اطلاع رسانی کاندیداهای این دور از انتخابات که هفته گذشته برگزار شد، رسانه های اجتماعی بود. پیروزی ترامپ، اعتراضات جهانی را در شبکه های اجتماعی به دنبال داشت. برخی کاربران با تغییر عکس پروفایل خود به یک صفحه سیاه، اعتراض و ناراحتی خود را نسبت به این پیروزی نشان دادند. آنها دلیل تغییر عکس پروفایل خود را با هشتگ
 # Twitterblackout منتشر می کردند؛ نگرانی برای زنان، مهاجران، مسلمانان و سیاهپوستان. برخی دیگر برای نشان دادن شومی چنین روزی در آمریکا و دنیا به تاریخ استناد کردند؛ 11 سپتامبر 11/9 را در کنار 9 نوامبر 9/11 قرار دادند و این دو رویداد را فاجعه ای همسان دانستند. البته این کار باعث شد برخی دیگر به احترام کشته شدگان حادثه یازدهم سپتامبر از کاربران بخواهند از چنین مقایسه ای دست بردارند. برخی از کاربران نیز به سالگرد خراب کردن دیوار برلین اشاره کردند و گفتند در سالروز خراب کردن دیوار برلین، آمریکا دیواری بلند بنا کرد.

 واکنش آمریکایی ها
بهت، نگرانی و وحشت در مقابل هیجان و شادی. بسیاری از آمریکایی ها با شنیدن خبر پیروزی ترامپ در بهت و نگرانی فرو رفتند. آنها بلافاصله شروع به فعالیت در شبکه های اجتماعی با هشتگ #hesnotmypresiden او رییس جمهور من نیست و هشتگ #cancele2016 که به معنای کنسل کردن نتیجه انتخابات سال 2016 است کردند. طی مدت کوتاهی در کنار هشتگ #Trump این دو هشتگ ترند شدند و در رتبه سوم و پنجم قرار گرفتند. همراه با اعتراض مجازی، مردم آمریکا به خیابان ها ریختند و تظاهرات اعتراض آمیز خود را نشان دادند که هنوز هم ادامه دارد. برخی از کاربران که طرفدار کلینتون بودند هشتگ #Imwithher را داغ کردند که نشان می داد با وجودی که کلینتون برنده نشده کاربران همچنان طرفدار او هستند. هنگامی که خبرها نشان داد کلینتون بیشترین آرای مردمی را به خود اختصاص داده کاربران آمریکایی #stillwithher را داغ کردند. بسیاری از کاربران مضمون مشترکی در توییت های خود داشتند: آمریکا به عقب برگشت.

 واکنش اعراب
واکنش اعراب به پیروزی ترامپ باعث شد هشتگ های #ترامپ و جهان بعد از ترامپ تبدیل به داغ ترین هشتگ های توییتر شود. آنها نگرانی و ترس خود را از سیاست های آینده آمریکا در سایه ریاست جمهوری دونالد ترامپ در توییتر نشان دادند. بیشتر آنها نگران تبعیض نژادی، روابط عربستان و آمریکا و وضعیت زندگی شان بودند.

 واکنش کانادایی ها
مردم کانادا با اعلام نتایج انتخابات آمریکا بهت زده شدند. آنها در شبکه های اجتماعی ناراحتی خود را از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا همراه با جملاتی مانند «آه آمریکا» و «افتخار می کنم در کانادا هستم» نشان دادند. کانادایی هایی که در آمریکا زندگی می کنند نیز با هشتگ کردن جمله «من به خانه می آیم» نگرانی و ناامیدی خود را از آینده شان در این کشور نشان دادند. اما آنچه نظر مردم سراسر جهان را به خود جلب کرد، افزایش درخواست مهاجرت به کانادا بود. ایندیپندنت شب پیروزی ترامپ خبر داد مراجعه کاربران آمریکایی به سایت مهاجرت رسمی به کانادا به حدی بوده است، که باعث از کار افتادن آن شده است.

 واکنش آفریقایی ها
کاربران سیاه پوست آفریقایی – چه آنها که در آمریکا هستند چه آنها که در سرزمین خودشان هستند - نیز بعد از پیروز اعلام شدن ترامپ نگرانی و ناراحتی خود را در شبکه های اجتماعی نشان دادند. نخستین حرکت اعتراض آمیز را برنده جایزه نوبل دانشجویان در رشته نمایشنامه نویسی و شعر نشان داد. او در توییتر خود از پاره کردن کارت سبز اقامت در آمریکا به عنوان اعتراض به انتخاب ترامپ توییت کرده است. بسیاری از آفریقایی ها نیز در شبکه های اجتماعی اعلام کرده اند که به کشور خود بازمی گردند. مجری معروف تلویزیونی که برنامه های کمدی اجرا می کند در برنامه خود جمله ای گفت که بسیاری از کاربران بارها آن را به اشتراک گذاشتند: «آمریکا؛ 5 قدم به جلو، 10 قدم به عقب».
در کنار کاربران آمریکایی، کانادایی و آفریقایی، بسیاری از کاربران از کشورهای سراسر دنیا از جمله کره و ایران نیز نگرانی خود را از آینده آمریکا و مناسبات کشورشان با این کشور نشان دادند.

 واکنش مسلمانان و سیاهپوستانی آمریکایی
مسلمانان آمریکایی نگران آینده خود در کشوری که ترامپ رییس جمهورش است هستند. آنها پس از پیروزی ترامپ، وحشت و نگرانی خود را در شبکه های اجتماعی بروز دادند. صدها توییت از سوی مسلمانان آمریکایی و مسلمانانی که خانواده شان در آمریکا زندگی می کنند ارسال شده که نشان دهنده نگرانی شان از وضعیت زندگی و آینده است. آنها از دولت و مردم می خواهند مسلمانان را آزار ندهند. این نگران به دل سیاه پوستان نیز راه یافته و آنها به شدت نگران تبعیض نژادی و تبعات آن هستند.

 

 واکنش کاربران ایرانی
در کنار کاربرانی که طی چند ماه گذشته به صورت جدی دنبال کننده اخبار انتخاباتی بودند و با اعلام نتایج نگرانی خود را از سیاست های آمریکا در مورد خاورمیانه و ایران ابراز می کنند، کاربران دیگری هم بودند که مانند همیشه در صفحات اینستاگرام دونالد ترامپ، دخترانش، همسرش و هیلاری کلینتون با طنازی خاص خود هزاران کامنت منتشر کرده اند. 

 

 واکنش مقامات ایرانی
حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رییس جمهور @DrAboutalebi پس از سخنرانی پیروزی ترامپ توییت کرد: «تصویری که ترامپ درسخنرانی اعلام پیروزی به عنوان رییس جمهور از خودنشان می داد، با تصویر او در دوران انتخابات متفاوت بود؛ این نکته ای قابل توجه است».
حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رییس جمهور @hesamodin1 نیز با ارسال چند توییت گفت: اگرچه شناخت پویایی های سیاست و جامعه در امریکا دشوار است، اما حتما بهتر از آن است که فقط به امریکا فحاشی کنیم و در مواقع حساس غافلگیر شویم. بازخوانی تحلیل رهبری انقلاب در مورد راز موفقیت ترامپ برای تحلیلگران پرمدعا و پرخطا بسیار آموزنده خواهد بود. آشنا در صفحه فیس بوک خویش نیز نوشته: ترامپ در نطق پیروزی خود مثبت و متفاوت صحبت کرد. پیام او مثل همه روسای جمهور امریکا در لحظه پیروزی وحدت بخش بود. ترامپ سعی کرد به طور توامان از قطب بندی های داخلی و جهانی عبور کند. 
محمد سبزعلی پور، رییس مرکز تجارت جهانی ایران @Sabzalipour نیز پس از پیروزی ترامپ توییت کرد: «انتخاب ترامپ اثر منفی بر اقتصاد ایران در کوتاه مدت دارد اجرای JCPOA دشوار خواهد بود».
سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس سابق تیم مذاکره کننده هسته ای ایران ‏
@DrSaeedJalili نیز طی ارسال توییتی گفت: «باید جلوی «کنسرت ما نمی توانیم» را گرفت؛ چه کلینتون آن را رهبری کند چه ترامپ با ترامپتش به آن هیجان بدهد!».
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ‏@ir_rezaee نیز همراه با بالا گرفتن اعتراضات مردم آمریکا توییت کرد: «خوب است برخی به جای همراهی با دولت های آمریکا با مردم آمریکا هم صدا شوند».
عزت الله ضرغامی، رییس سابق صدا و سیمای @Zarghami_ez نیز با پیروزی ترامپ در صفحه توییترش نوشت: «اشتباه راهبردی اوباما و حزب دموکرات، عکس گرفتن زیادی با “برجام” بود. آنان از مشکلات و نارضایتی مردم غافل شدند! ترامپ می گوید که آمریکا دیگر منزوی نخواهد بود! با هیچ کشوری مناقشه نخواهد کرد، زخم های خود را التیام می دهد و خرابی ها را جبران می کند! آمریکای مدعی نظم نوین جهانی، امروز باید بی نظمی و خرابی های داخلی اش را سروسامان دهد. بسیاری از مردم آمریکا، از هر دو حزب علیرغم نفرت از شخصیت ترامپ، به او رأی دادند تا چیز دیگری را ثابت کنند. افتضاحات رفتاری و اخلاقی ترامپ به ویژه در مورد زنان هم نتوانست از خشم مردم، در مقابل حاکمیت آمریکایی که در رأی به او آشکار می شد جلوگیری کند». 
ضرغامی در نخستین واکنش توییتری خود بعد از پیروزی ترامپ عکسی از ترامپ با عنوان «یک مشت پر عقاب» ضمیمه توییت خود کرد و نوشت: «دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا شد! مردم آمریکا به ضرورت ساختارشکنی در حاکمیت یک درصدی رأی دادند!». 
مصطفى کواکبیان، نماینده مردم تهران در مجلس@kavakebian نیز در صفحه توییتر خود نوشت: «بین هیلارى کلینتون و ترامپ وقتى مقابل منافع ملى ما باشد هیچ فرقى وجود ندارد. ترامپ جایى گفته برجام را پاره میکنم. بنده خطاب به وى میگویم این توانایى را ندارید. ما امضاى اوباما را به عنوان امضاى دولت امریکا می شناسیم».

 واکنش رهبران جهان 
بسیاری از رهبران جهان نخستین واکنش های خود را نسبت به انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهور جدید آمریکا در توییتر نشان دادند. 

 مکزیک
انریکه پنیا نیتو، رییس جمهور مکزیک @EPN بعد از اعلام نتایج انتخابات ضمن تبریک به ترامپ خواهان ادامه روابط دو جانبه شد و در توییتر نوشت: «مکزیک و آمریکا دوست، شریک و متحدانی هستند که باید به تلاش برای رقابت و توسعه شمال آمریکا ادامه دهند. مطمئنم آمریکا و مکزیک به روابط خود که از سر همکاری و احترام متقابل است ادامه می دهند».

 افغانستان
حامد کرزای، رییس جمهور سابق افغانستان @KarzaiH  نیز به صورت توییتری به ترامپ تبریک گفت و و برای او آرزوی موفقیت کرد. او نوشت: «با احترام به مردم آمریکا، به رییس جمهور منتخب تبریک می گویم و برای وی آرزوی موفقیت می کنم».

 رواندا
پل کاگامه، رییس جمهور روآندا @PaulKagame نیز در توییترش اعلام کرد به دنبال برقراری رابطه خوب با دولت جدید آمریکاست و خطاب به ترامپ گفت: «پیروزی خوبی به دست آوردید».

 اسراییل
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل @netanyahu نیز در صفحه توییتر خود با انتشار پیامی همراه با عکسی که وی را در حال دست دادن با ترامپ نشان می دهد به ترامپ تبریک گفت. نتانیاهو در توییت خود نوشت: «من مشتاقانه در انتظار همکاری با رییس جمهور منتخب برای پیشبرد امنیت، ثبات و صلح در منطقه مان هستم».

 

 آلمان
بعد از تبریک آنجلا مرکل صدراعظم آلمان، هایکو ماس، وزیر دادگستری این کشور @HeikoMaas توییت کرد: «جهان به پایان نخواهد رسید اما همه چیز دیوانه تر خواهد شد».

 اتحادیه اروپا
رییس اتحادیه اروپا دونالد تاسک @eucopresident طی ارسال توییتی نامه ای از سوی این اتحادیه حاوی پیام تبریک به ترامپ برای پیشی گرفتن از رقیبش را منتشر کرد. در این نامه از ترامپ برای حضور در نشست اتحادیه اروپا برای مذاکره درباره ادامه روابط اتحادیه اروپا و آمریکا طی چهار سال آینده دعوت شده است.

 فرانسه
رهبر حزب جبهه ملی راست افراطی، مارین لوپن @MLP_officiel نیز پس از پیروزی ترامپ در انتخابات توییت کرد: «تبریک به رییس جمهور جدید آمریکا، دونالد ترامپ و مردم آمریکا برای آزادی!».
فرانسوا اولاندا، رییس جمهور فرانسه نیز طی یک سخنرانی پیشی گرفتن ترامپ را نشانه آغاز یک دوره عدم قطعیت دانست. بخش هایی از سخنرانی اولاندا در صفحه توییتر وی @fhollande نیز منتشر شد.

 انگلیس
ترزا مای، نخست وزیر انگلیس، نیز در صفحه فیس بوک خود بیانه ای منتشر کرد و لینک آن را روی صفحه رسمی توییترش @theresa_may نیز به اشتراک گذاشت. وی ضمن تبریک به ترامپ نوشته: «ما شرکای قوی و نزدیکی در تجارت، امنیت و دفاع باقی خواهیم ماند».
نایجل فراگ، عضو پارلمان انگلیس @Nigel_Farage نیز در صفحه توییتر خود با انتشار فیلمی که او را در کنار ترامپ نشان می دهد نوشت: «من پیش پای شما لنگ انداختم! با تبریکات فراوان. شما در این مبارزه شجاعانه مبارزه کردید».

 اسکاتلند
نیکولا ماهیان خاویاری، نخست وزیر اسکاتلند نیز با انتشار بیانه ای ضمن اشاره به اینکه نتیجه انتخابات آمریکا برای او امیدوار کننده نیز نیست اعلام کرد: «این حکم مردم آمریکاست و ما باید به آن احترام بگذاریم». وی در صفحه رسمی توییتر خود @NicolaSturgeon نوشت: «در میان تمام انتقادات، من می خواهم بسیار ساده به عنوان یک زن: هیلاری کلینتون از شما متشکرم، نامزدی ریاست جمهورری شما نقطه عطفی برای زنان بود». وی خطاب به ترامپ هم توییتی منتشر کرد: «روابط آمریکا و اسکاتلند در زمینه فرهنگ و کسب و کار عمیق و دیرینه است و همیشه پایدار خواهند ماند».

 استرالیا
مالکوم ترنبول، نخست وزیر استرالیا  @TurnbullMalcolmبعد از پیروزی ترامپ در انتخابات در توییتر خود اظهار امیدواری کرد بتوان که رابطه خوبی با آمریکا برقرار کرد. 

 هند
نارندرا مودی، صدراعظم هند @narendramodi خطاب به ترامپ در صفحه توییتر خود نوشت: « ما قدردان شما هستیم که طی مبارزات انتخاباتی خود دست دوستی به سمت هند دراز کردید».

 سنگاپور
لی هسین لونگ، نخست وزیر سنگاپور @leehsienloong در توییتر و فیس بوک خود پیروزی ترامپ را تبریک گفت. وی در صفحه توییترش خطاب به ترامپ نوشت: « ما برای حفظ همکاری با آمریکا تلاش می کنیم». 
او در صفحه فیس بوک خود انتخاب ترامپ را نشانه شکافی تلخ بین مردم آمریکا دانست و گفت: «بسیاری نتیجه انتخابات را جشن می گیرند در حالی که بسیاری دیگر شگفت زده و ناامیدند».

 عربستان
ولید بن طلال شاهزاده میلیاردر سعودی که قبلا با انتشار یک توییت ترامپ را مایه ننگ آمریکا دانسته بود پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، توییت خود را پاک کرد. ولید بن طلال در توییت پاک شده نوشته بود: «تو مایه ننگ حزب جمهوری خواه بلکه مایه ننگ کل آمریکا هستی. از مبارزات انتخابات ریاست جمهوری کنار برو زیرا هرگز به کاخ سفید راه پیدا نمی کنی». اما بعد از پیروزی ترامپ طلال توییت کرد: «به هر اندازه که ما با هم مشکل و اختلاف داشته باشیم، آمریکا حرف خود را زد (ترامپ را انتخاب کرد) این پیروزی را تبریک می گویم و به مناسبت این موفقیت آرزوی موفقیت برای شما در دوره ریاست جمهوری تان می کنم». 

 واکنش میلیاردرها و مدیران کمپانی های بزرگ
بسیاری از میلیاردها در جریان انتخابات حامی کلینتون بودند و برای کمپین انتخاباتی وی نیز هزینه های کلانی پرداختند. واکنش آنها پس از پیروزی ترامپ حاکی از نگرانی بود اما اغلب آنها مردم را به وحدت فراخواندند. 
مارک کوبان، میلیاردر کارآفرین @mcuban پس از پیروزی ترامپ توییت کرد: «همه ما باید به رییس جمهور منتخب فرصت دهیم. حمایت خوب  است. هیچ کس بزرگتر از همه ما نیست». 
مدیرعامل و موسس شرکت نرم افزاری Salesforce ، مارک بنیوف @Benioff نیز به ترامپ تبریک گفت و نوشت: « این چیزی است که آمریکای بزرگ و دموکراسی خواسته. اکنون زمان گرد هم آمدن به عنوان یک کشور است».
بنیانگذار AOL، استیو مورد @SteveCase نیز در توییتر خود به نامه ای که پیش از این برای رییس جمهور برنده نوشته اشاره کرد و گفت «این فقط یک ایده بود». وی ماه مه به گمان اینکه کلینتون برنده کارزار انتخابات است، خطاب به وی به نامه ای نوشته بود. در این نامه به انقلاب های کشاورزی و صنعتی اشاره کرده و نوشته بود اکنون انقلاب سوم یعنی انقلاب فناوری است و ما کارآفرینان، رهبران این انقلاب هستیم به همین دلیل خانه ما خانه اقتصاد نوآورانه در جهان است.

استیو مورد گفته: «اکنون ما در آغاز راه یک نظم جدید اقتصادی هستیم که من آن را موج سوم اینترنت می خوانم». وی از تغییر و نقش فناوری در مسایل مربوط به انرژی، حمل و نقل و مواد غذایی نوشته و اعلام کرده بود «بسیاری از شرکت های قدیمی آمریکا ممکن است در این موج سرنگون شوند و بنابراین ما نیاز به راهکارهای جدیدی برای پیشرفت هستیم. رییس جمهور بعدی باید سیستم جذب مهاجر را تغییر دهد چرا که ما به جذب و حفظ نوآوران با استعداد از سراسر جهان نیاز داریم، اصلاح قوانین اوراق بهادار برای افزایش دسترسی به سرمایه جهت اینکه هر کس بتواند ایده خود را عملی کند و نوسازی شبکه امنیت اجتماعی و مشاغل نیز اهمیت دارد». به گفته مورد موج اول ساخت و ساز خود این اینترنت بود که شرکت هایی مانند AOL و  AT&T و سیسکو در آن کمک کرد تا پایه های آنلاین جهان شکل بگیرد. بعد شرکت هایی مانند گوگل، فیس بوک و توییتر رهبر موج دوم اینترنت شدند که در مورد ساخت برنامه ها و قابلیت تلفن همراه در استفاده از اینترنت تلاش کردند. حالا من به موج سوم و آینده کارآفرینی خوش بین هستم.
ریچارد برانسون @richardbranson که میلیاردر محبوب و مرد ماجراجوی اقیانوس ها لقب گرفته پیش از این برنده شدن ترامپ را یک فاجعه خوانده بود. وی بعد از اعلام نتایج توییت کرد: «متاسف است اما مجبور به قبول نتیجه انتخابات است». 
کریس ساکا سرمایه گذار و میلیاردر ضمن تبریک به ترامپ از نفرت پراکنی بعد از انتحابات جلوگیری شود، توییت کرد.مدیرعامل شرکت استارباکس، هوارد شولتز نیز روی سایت خود بیانیه ای منتشر کرده و در آن نوشت از نتیجه انتخابات حیرت زده است اما به عنوان یک آمریکایی باید به روند دموکراتیک احترام گذاشت.
راس واینر، بنیان گذار نوشیدنی انرژی زای راک استار نیز پس از پیروزی ترامپ به فوربس ایمیل زد. وی نوشته نتیجه انتخابات شگفت انگیر است. آمریکا یک رهبر قوی می خواست رهبری برای مرزها، مهاجرت و محافظت از آمریکا. این انتخاب شگفت انگیز است. 
پیتر تیب از کارآفرینان موفق که یکی از موسسین پی پال و از نخستین سرمایه گذاران فیس بوک است نیز به عنوان یکی از افراد برجسته دره سیلیکون در بیانه ای از سوی سخنگوی خود به فوربس گفته: به ترامپ تبریک می گویم او کار دشواری پیش رو دارد از زمان گذشته مشکلاتی برای کشور ما تا امروز رسیده که نیاز به دست در دست هم بودن برای حل آنها داریم.
زوکربرگ، بنیانگذار و مدیرعامل فیس بوک نیز در نخستین واکنش به انتخابات ریاست جمهوری صبح روز بعد از اعلام نتایج در صفحه خود عکسی از خود و دخترش را منتشر کرد و نوشت: «شب گذشته نخستین انتخابات زندگی فرزندم مکس بود. مهم تر از هر کاری ایجاد جهانی بهتر برای کودکان است که مهم ترین مسایلی که باید در آن مورد توجه قرار گیرد درمان بیماری ها، بهبود آموزش و پرورش و ترویج فرصت های برابر است. برای این کار ما باید به صورت طولانی مدت با هم همکاری کنیم چرا که یافتن راهکارها ممکن است بیش از چند دهه به طول بینجامد. توییت بنیانگذار Spotify یکی از توییت هایی بود که از سوی بسیاری از مدیران شرکت های مختلف بازنشر شد.

وی پس از پیروزی ترامپ در صفحه توییترش @eldsjal جمله ای از مارتین لوترکینگ را نقل کرد: ما باید بپذیریم شکست موقت است و امیدهای مان همیشگی است.
امید کردستانی، مدیر اجرایی توییتر @omidkordestani نیز در صفحه خود جمله ای از شلزینگر به این مضمون منتشر کرد: 
“دموکراسی آمریکایی، معمولا تا نزدیکی آتش می رود و دست و پایش تاول می زند. ولی به سلامت از مهلکه می گریزد و همین قوی ترش می کند."
ساتیا نادلا، مدیرعامل کمپانی مایکروسافت نیز با انتشار بیانیه ای در وبلاگ مایکروسافت لینک آن را روی توییترش satyanadella@ منتشر کرد. وی در توییتر ضمن تبریک به ترامپ نوشت مشتاقانه در انتظار همکاری هستیم. وی اعلام کرد مایکروسافت در عمل به ماموریت ها و حفظ ارزش هایش ثابت قدم است. سپس به پست وبلاگی مایکروسافت که براد اسمیت آن را نوشته لینک داد. در این پست تحت عنوان حرکت به پیش با هم: افکار ما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به چند مساله اساسی از جمله نگرانی مایکروسافت از وضعیت ایجاد مشاغل، نیاز به نوآوری برای ترویج اقتصادی فراگیر، سرمایه گذاری در زیرساخت ها و محافظت از حریم خصوصی و امنیت اشاره شده است.

پاول دروف، بنیانگذار تلگرام @durov  اما بیش از دیگران بر غیر قابل اعتماد بودن رسانه های اجتماعی آمریکایی تاکید کرد. جف واینر، مدیرعامل لینکدین نیز مطلبی در لینکدین منتشر و به توییتر @jeffweiner خود لینک کرد که در آن تاکید کرده باورهای سیاسی هیچ جایی در لینکدین ندارند. وی اعلام کرده به عنوان یک شرکت متعهد به ایجاد فرصت های اقتصادی برای هر عضو از نیروهای کار جهانی است و از گفت وگوی سازنده که به ایجاد شغل و سرمایه گذاری منجر شود استقبال می کند. وی در اصل نامه ای برای اعضای تیمش نوشته بود را در لینکدین منتشر کرد. واینر در نامه به اعضای تیمش تاکید کرده که بدون توجه به گرایشات سیاسی، نژادی، مذهب، جنسیت، کشور یا عقیده...ما با یکدیگر با احترام، محبت و بالاتر از هر چیز با حمایت کنار یکدیگر خواهیم بود. هیچ انتخاباتی نمی تواند این را تغییر دهد.

 توییتر تاریخ ساز
ابزارهای مختلفی که برای آمارگیری از توییت ها با موضوعات خاص طراحی شده نشان می دهد با اعلام پیروزی رسمی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیش از 75 میلیون توییت منتشر شده که در مقایسه با 31 میلیون توییت روز انتخابات 2012 رکوردی تاریخی محسوب می شود.
جک دورسی در حالی که روزهای سختی برای سرپا نگه داشتن کمپانی اش را پشت سر می گذارد در عین حال شبکه اجتماعی اش یکی از تاثیرگذارترین شبکه های اجتماعی در جریان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود. سهام شرکت توییتر پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افزایش پیدا کرد. بنابراین جالب است بدانیم واکنش جک دورسی به پیروزی ترامپ چه بوده. جک دورسی با مکث یک روزه پس از پیروزی ترامپ در صفحه توییترش بر مساوی بودن مردم، صداقت و دنبال کردن منافع مشترک تاکید کرده است.

اگر چه هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ هر دو به طور گسترده از شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های اینترنتی برای تبلیغات به نفع خود استفاده کردند، اما ترامپ در این زمینه عملکرد موفق تری داشته است.

به گزارش فارس به نقل از یاهو، ترامپ به طور گسترده تر و موفق‌تری از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده کرده و به خصوص قابلیت پخش زنده ویدئویی آن را به طور کاملا جدی و موثر برای آشناکردن مردم با دیدگاه‌های خود به کار گرفته است.

ترامپ از توییتر هم بیشتر از کلینتون برای جلب نظر مردم و مطرح کردن نظراتش استفاده کرده است. این برتری در برخی مواقع حتی دو برابر کلینتون بوده و نامزد دموکرات ها در موارد معدودی توانسته استفاده گسترده تری از فیس بوک به عمل آورد.

در زمینه جلب مشارکت و همراهی کاربران شبکه های اجتماعی هم ترامپ از کلینتون جلو زده و برتری سه برابری را از آن خود کرده است. یافته های ‌ EzyInsights نشان می دهد که طرفداران ویدئوهای ترامپ در فیس بوک 12 میلیون نفر بوده و این رقم در مورد کلینتون در بهترین حالت به 8 میلیون نفر رسیده است. لذا همین استفاده موثر از فیس بوک و توییتر و دیگر شبکه های اجتماعی کمک شایانی به پیروزی ترامپ کرده است.

ترامپ توییتر را تا بدان حد جدی گرفت که حتی از آن برای معرفی معاون اول خود و اعلام بسیاری خبرهای دیگر استفاده کرد. رییس جمهور تازه انتخاب شده آمریکا چهار سال قبل از هیلاری کلینتون به توییتر پیوست و سه برابر کلینتون پیام در آن ارسال کرده است. تعداد تعقیب کنندگان ترامپ و کلینتون در توییتر به ترتیب 13 و 10 میلیون نفر است. این دو نفر حدود 50 و 59 درصد از توییت هایشان در سال 2016 را شخصا نوشته اند.

در مجموع تردیدی در مورد تاثیرگذاری شبکه های اجتماعی بر دیدگاه های رای دهندگان آمریکایی وجود ندارد. بر اساس یافته های موسسه Pew  حدود 20 درصد از مردم این کشور گفته اند که با مطالعه مطالب مختلف در شبکه های اجتماعی دیدگاهشان را در مورد موضوعات سیاسی یا اجتماعی عوض کرده اند. 17 درصد هم تصریح کرده اند که شبکه های اجتماعی دیدگاه آنها را در مورد نامزد انتخاباتی محبوبشان تغییر داده است. باید توجه داشت که 65 درصد از آمریکایی ها اخبار را از شبکه های اجتماعی پیگیری می کنند و لذا ترامپ بخش زیادی از پیروزی خود را مدیون موفقیت در شبکه های اجتماعی آمریکایی است، شبکه هایی که مدیران آنها به صراحت یا در خفا حامی هیلاری کلینتون رقیب وی بوده اند.

میثم لطفی - شرکت فیس‌بوک به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان با 6/1 میلیارد جمعیت ماه گذشته اعلام کرد همکاری‌های جدیدی را با توییتر و 20 مرکز خبری دیگر آغاز می‌کند تا از این طریق بتواند جلوی انتشار اخبار دروغین را بگیرد و امکان انتشار و به‌اشتراک‌گذاری آنها را غیرممکن کند. از زمانی که این خبر منتشر شد، تئوری‌های مختلف در مورد نحوه فعالیت جدید فیس‌بوک مطرح شد تا مشخص شود این شبکه اجتماعی با چه الگوریتمی می‌خواهد از انتشار خبرهای غیرواقعی جلوگیری ‌کند.

ماه گذشته که سالگرد واقعه 11 سپتامبر و برخورد هواپیماها با مرکز تجارت جهانی آمریکا بود، فیس‌بوک به جای آنکه از فرایندهای ویرایش و بازبینی اخبار استفاده کند، ‌از ارسال تمامی خبرها با این موضوع جلوگیری کرد. آدام موسِری، مدیر مرکز توسعه بخش اخبار News Feed در فیس‌بوک اوایل ماه جاری توضیح داد این مرکز یک شرکت خبری یا رسانه‌ای نیست و به همین دلیل وظیفه‌ای در پوشش‌دهی همه اخبار و اتفاقات ندارد. به هر حال، فیس‌بوک در این سال‌ها اخبار دروغین زیادی به‌اشتراک گذاشته است که مهم‌ترین آنها را بررسی می‌کنیم.

 

تقلب «باراک اوباما» و «جورج بوش» در انتخابات 2008

فیس‌بوک هفته گذشته از یک سایت اینترنتی به نام Truth Kings پشتیبانی کرد. این سایت اینترنتی خاطره مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری 2008 آمریکا را بازگو کرد که در آن «جورج بوش» وارد کاخ سفید شد. در گزارش این سایت که به قرار زیر منتشر شد، «گروه انتقال» رییس‌جمهور وقت آمریکا را نیز تشریح کرد: «زمانی که انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2008 میلادی برگزار می‌شد، مدیر انتخابات تحلیل‌ها و بررسی‌هایی را روی «گروه انتقال» مربوط به بوش انجام داد. این گروه وظیفه مدیریت فعالیت‌های بوش را بر عهده داشت و آن زمان در شبکه اجتماعی فیس‌بوک اعلام شده بود که این گروه تقلب کرده است. باید گفت که در این زمینه هیچ تقلبی صورت نگرفته بود و این خبر به اشتباه روی فیس‌بوک منتشر شد».

هر کدام از کمپین‌های تبلیغاتی برای انتخابات ریاست‌جمهوری «گروه انتقال» تشکیل می‌دهند و زمانی که خبر تقلب روی فیس‌بوک منتشر شده بود، مشکلات عدیده در سیستم اقتصادی و مالی کاخ سفید به وجود آمد تا بوش بتواند خود را از هر گونه تخلف تبرئه کند.

 

برنامه‌های زنده ناسا

طی هفته جاری سایت خبری Mashable چند خبر در مورد پخش مستقیم تصاویر ویدیویی ناسا از پیاده‌روی‌ خارج از ایستگاه بین‌المللی فضایی (ISS) منتشر کرد و در این مرکز خبری به نقل از ناسا گفته شد که این تصاویر به‌صورت مستقیم در اختیار عموم مردم قرار می‌گیرند.

چند سایت خبری از جمله UniLand و Viral USA طی روزهای بعد خبر مذکور را به‌اشتراک گذاشتند و طولی نکشید که این خبر در سایت اینترنتی فیس‌بوک هم منتشر شد. اما پس از گذشت مدتی مشخص شد تصاویر ویدیویی مذکور به پیاده‌روی فضانوردان روسی در یکی از عملیات‌های سال 2013 میلادی مربوط می‌شود. ناسا روی سایت اینترنتی خود به‌صورت لحظه به لحظه تصاویر مستقیم عملیات‌های فضایی را پخش می‌کند و هیچ برنامه‌ ویژه‌ای برای پیاده‌روی خارج از ایستگاه بین‌المللی فضایی نداشته است.

 

حشیش موجب درمان سرطان می‌شود

سال گذشته موسسه ملی سرطان آمریکا روی سایت اینترنتی خود اطلاعاتی را منتشر کرد که رابطه میان درمان سرطان و مصرف حشیش را بررسی کرده بود. گزارش این مرکز با عنوان زیر منتشر شد: «حشیش در شرایط آزمایشگاهی موجب از بین بردن سلول‌های سرطانی شده است».

این مطلب به‌عنوان منبع اصلی سایت خبری HealthNetLive انتخاب شد و فیس‌بوک هم به سرعت خبر مذکور را به‌اشتراک گذاشت. ولی نکته در اینجا بود که خبر مذکور صحت نداشت و پس از گذشت مدتی کوتاه موسسه ملی سلامت آمریکا اعلام کرد چنین رابطه‌ای میان درمان سرطان و مصرف حشیش وجود ندارد. در گزارش‌های تکمیلی گفته شد پزشکان در این زمینه مطالعاتی انجام داده‌اند و هنوز به نتیجه قطعی نرسیده‌اند.

 

اپل و چراغ جادوی علاءالدین

اوایل ماه جاری میلادی بود که روزنامه واشنگتن‌پست در گزارش ویژه به خبر منتشرشده روی شبکه اجتماعی فیس‌بوک اشاره کرد. در این گزارش گفته شد که فیس‌بوک یک خبر دروغین بزرگ را به‌اشتراک گذاشته است که هیچ‌گونه صحتی ندارد. در خبری که روی فیس‌بوک به‌اشتراک گذاشته شد، مطالبی به نقل از ‌تیم کوک، مدیرعامل شرکت اپل گفته شد. کوک در این خبر گفته بود گوشی هوشمند آیفون 8 با هر آنچه تاکنون دیده‌اید متفاوت است و مانند چراغ جادوی علاءالدین می‌تواند همه آرزوهای شما را برآورده کند. کاربران می‌توانند با هر شیء که می‌خواهند پشت بدنه آیفون 8 را خط بیندازند و دستیار دیجیتالی Siri هم می‌تواند پیش از هرگونه درخواست، نیازهای شما را تشخیص بدهد و پاسخ‌های لازم را در اختیارتان بگذارد.

البته نکته مهم اینجا بود که الگوریتم‌های فیس‌بوک تشخیص ندادند این خبر را یک سایت نامعتبر منتشر کرده است. این سایت که به انتشار اخبار تخیلی می‌پردازد، در این زمینه مزاح کرده بود.

 

‌میشل اوباما‌ تغییر جنسیت داده است

ماه گذشته فیس‌بوک لینکی را به‌اشتراک گذاشت که در آن گفته شده بود: «میشل اوباما، همسر رییس‌جمهور فعالی آمریکا با جنسیت مردانه متولد شده بود و پس از گذشت چند سال تغییر جنسیت داد». این مطلب به یک تصویر ویدیویی که سال 2014 میلادی منتشر شده بود، رجوع می‌کرد. در این تصویر ویدیویی نشان داده می‌شد که باراک اوباما‌ در یکی از سخنرانی‌های خود که قصد داشت همسرش را مورد خطاب قرار دهد،‌ به جای آنکه نام میشل را به زبان بیاورد، به‌اشتباه او را مایکل خواند. همین مساله باعث شد مراکز خبری از اتفاق مذکور سوءاستفاده کنند و خبر دروغین را به انتشار برسانند. فیس‌بوک نیز بدون توجه به محتوای مطلب، این خبر را منتشر کرده بود.

به هر حال، طی چند سال اخیر فیس‌بوک انواع مختلف خبرهای اشتباه را که اهمیت زیادی هم داشتند منتشر کرد و همواره تلاش می‌کرد جلوی به‌اشتراک‌گذاری این مطالب را بگیرد. با این وجود تجربه ثابت کرد الگوریتم‌های کنونی فیس‌بوک برای جلوگیری از انتشار اخبار دروغین کارایی ندارد و بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان برای آنکه بتواند اعتبار خود را حفظ کند و به یک بنگاه شایعه‌پراکنی تبدیل نشود، باید هرچه سریع‌تر روش‌های بهتری را برای فعالیت در زمینه اخبار در اختیار بگیرد.

میثم لطفی - من یک ایرانی هستم و در کشور ایران زندگی می‌کنم. در طول سال‌های گذشته هیچ‌گونه آموزش سیاسی ندیده‌ام و دانش من از این حوزه به اطلاعات عمومی محدود می‌شود و چه‌بسا در زمینه سیاست خارجی چیز زیادی نمی‌دانم. با این وجود طی ماه‌های اخیر بارها و بارها خبرهای مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به گوشم خورده است و هر بار فکر کرده‌ام پیروزی هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات آمریکا چه آثاری می‌تواند داشته باشد و اگر دونالد ترامپ در این رقابت پیش بیفتد، احتمال بروز چه مشکلاتی وجود خواهد داشت.

هفته گذشته دومین مناظره مستقیم دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار شد و هر یک از این افراد با صحبت‌های خود در زمینه‌های مختلف سعی کردند توجه بیشتری از هواداران را جلب کنند. یکی از سایت‌های اینترنتی که طی چند ماه گذشته در زمینه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا فعالیت گسترده انجام داد، Fastly است که تلاش می‌کند محتوای مورد نظر و اخبار منتشرشده در این زمینه به‌طور جامع جمع‌آوری شود و به دست کاربران برسد، به‌خصوص زمانی که مناظره‌ها برگزار می‌شود و ترافیک خبری بالا می‌رود،‌ وظیفه سایت سنگین‌تر  و تلاش آن گسترده‌تر می‌شود. این سایت هم‌اکنون یک بررسی جامع انجام داده است تا برنده و بازنده انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 آمریکا در شبکه‌های اجتماعی را مشخص کند.

 

مناظره اول

هواداران دو نامزد انتخاباتی آمریکا در شبکه‌های اجتماعی فعالیت گسترده دارند و این‌طور که بررسی‌ها نشان می‌دهد، در طول برگزاری مناظره‌های تلویزیونی یا دیگر لحظات حساس مانند سخنرانی هر یک از کاندیدا، میزان فعالیت اجتماعی کاربران در پلتفرم‌های آنلاین افزایش قابل ملاحظه‌ای می‌یابد. مرکز Fastly در این زمینه اطلاعات جامع منتشرشده در مورد هر دو نامزد را با دقت جمع‌آوری می‌کند تا مشخص شود تاثیر سخنرانی‌ها و مناظرات آنها در شبکه‌های اجتماعی چگونه است.

این‌طور که مرکز مذکور اعلام کرد، در طول نخستین مناظره تلویزیونی دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری 2016 آمریکا، میزان انتشار اخبار در شبکه‌های اجتماعی 58 درصد افزایش یافت. در زمان برگزاری این مناظره به وقت محلی بین ساعت 20:40 تا 22:50 میزان انتشار و به‌اشتراک‌گذاری اخبار سیاسی در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به بالاترین حد خود رسید و رکورد تازه‌ای برجا گذاشت. علاوه بر این، ترافیک در پلتفرم‌های اجتماعی در دوره زمانی مذکور 26 درصد بیشتر شد. زمانی که هیلاری کلینتون در این مناظره آدرس سایت اینترنتی خود را اعلام کرد، میزان حضور و فعالیت نظاره‌گران سایت‌های رسانه‌ای 3000 برابر بیشتر شد.

اگر قرار باشد از نظر میزان ترافیک سه اتفاق بزرگ را در شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار دهیم، یکی از آنها مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌شود. دونالد ترامپ در نخستین مناظره تلویزیونی خود اعلام کرد حرفی در مورد دستکاری چینی‌ها برای تغییرات آب و هوایی نزده است و همین مساله میزان فعالیت کاربران در شبکه‌های اجتماعی را 22 درصد افزایش داد. در مقابل، زمانی که «لِستر هالت» وارد مناظره شد تا مشخص کند دادگاه اعلام توقف یا تفتیش غیرقانونی کرده است، خانم کلینتون از او خواست به یک سایت اینترنتی مراجعه کند و همین مساله ترافیک خبری شبکه‌های اجتماعی را 10 درصد افزایش داد.

در طول مناظره اول سایت اینترنتی HillaryClinton.com بالاترین میزان ترافیک را داشت و هواداران در آن حضور گسترده داشتند تا به‌صورت لحظه به لحظه آخرین خبرها را در اختیار بگیرند. این اتفاق ترافیک سایت مذکور را 4600 درصد بیشتر کرد.

در زمان آغاز مناظره ترافیک سایت 300 درصد بیشتر شد و زمانی که ترامپ گفت خانم کلینتون باید در خانه بماند، ترافیک سایت دوباره 300 افزایش یافت. کلینتون پاسخ داد که آمادگی کامل دارد و خود را برای ریاست‌جمهوری آماده کرده است. این خبر نیز باعث افزایش ترافیک شد.

 

مناظره دوم

در طول مناظره دوم اتفاقات به‌طور کامل تغییر کرد. زمانی که دومین مناظره تلویزیونی میان نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار شد، ترافیک شبکه‌های اجتماعی هشت درصد کاهش یافت و این در حالی بود که شبکه‌های اجتماعی کوچک و نوپا با رشد سه درصدی ترافیک فعالیت کاربران خود مواجه شدند.

البته این مساله مشخص شد که بخش اعظم هواداران دو نامزد انتخاباتی در شبکه‌های اجتماعی قدیمی و بزرگ حضور دارند. طی برگزاری دومین مناظره در ساعت 21:08 به وقت محلی کلینتون به‌سرعت به سوالات مطرح‌شده در مورد بورس‌های تحصیلی و بازسازی سیستم آموزشی پاسخ داد. این اتفاق ترافیک شبکه‌های اجتماعی را 250 درصد بیشتر کرد که البته نسبت به رشد‌های نجومی نخستین مناظره کمتر بود.

در ساعت 21:27 به وقت محلی ترامپ اعلام کرد که قصد دارد یک دادستان ویژه در اختیار بگیرد تا وضعیت کلینتون را بررسی کند. این خبر نیز رشد 100 درصدی ترافیک شبکه‌های اجتماعی را به‌دنبال داشت.

همچنین مشخص شد در ساعت 22:07 دقیقه به وقت محلی، ترامپ در زمینه پرداخت مالیات به مجلس سنای آمریکا کلینتون را مهم کرد و ادعا کرد کدهای مالیاتی را بهتر از هر شخص دیگر می‌فهمد و به همین دلیل به‌خوبی می‌داند کلینتون تخلف کرده است. این خبر هم در همان لحظه افزایش 256 درصدی ترافیک را به‌دنبال داشت.

پس از این مناظره در ساعت 21:48 به وقت محلی، ترافیک شبکه‌های اجتماعی رشد 500 درصدی را تجربه کرد که این اتفاق به‌دلیل آن بود که کاربران سراغ صفحات شخصی خود رفته بودند تا تاییدیه آخرین اخباری را که در این زمینه شنیده‌اند از پلتفرم‌های مذکور دریافت کنند.

مرکز Fastly اعلام کرد در طول برگزاری دومین مناظره انتخاباتی آمریکا رشد قابل ملاحظه‌ای را در ترافیک شبکه‌های اینترنتی تجربه نکرد و به این نتیجه رسید که مردم با انگیزه کمتر در این فضاها حضور یافته‌اند.

مرکز Merriam Webster که یک فرهنگ لغت آنلاین برای همه اتفاقات پیرامون محسوب می‌شود، به این مساله اشاره کرد که ترافیک حضور کاربران در شبکه‌های اجتماعی، با نحوه سخنرانی و صحبت‌های نامزدها تغییر می‌کند و در این راستا دیگر اتفاقات مهم بین‌المللی هم کم‌رنگ شده و توجه مردم به حضور در شبکه‌های اجتماعی و پیگیری اخبار انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا جلب می‌شود.

به هر حال، هم‌اکنون دومین مناظره انتخاباتی آمریکا هم به‌پایان رسیده است و با این بررسی‌ها مشخص شده که کلینتون در شبکه‌های اجتماعی حضور بهتری دارد و به‌عبارت دیگر، اگر قرار بود رای‌گیری در مورد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در شبکه‌های اجتماعی برگزار شود، خانم کلینتون پیروز میدان بود.

برای به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی

این 10 توصیه را جدی بگیرید

میثم لطفی

کارشناسان برای افزایش امنیت در شبکه‌های اجتماعی توصیه‌های فراوان ارایه می‌دهند و راهکارهای متفاوت را در اختیار کاربران می‌گذارند. این راهکارها بر اساس روش‌های علمی، بررسی‌های عملی و تحقیقات جامع ارایه می‌شود. ولی به‌نظر می‌رسد در کنار نگاه تخصصی کارشناسان، تجربیات کاربران عادی که با این فضا سروکار داشتند‌ بهترین مکمل محسوب می‌شود. این تجربیات شخصی هر کدام به اندازه‌ای مفید هستند که به‌کار بستن آنها می‌تواند جلوی بروز مشکلات فراوان را بگیرد. از جمله این تجربیات که برای کاربران اینترنتی فواید فراوان دارد، در حوزه شبکه‌های اجتماعی ارایه می‌شود. این بار «تام لوب» یک کاربر زبده آمریکایی که خود را «کارآگاه اینترنت» معرفی می‌کند، توصیه‌هایی کرده که به‌کار بستن آنها می‌تواند هر گونه نگرانی را در دنیای شبکه‌های اجتماعی از بین ببرد. او می‌گوید این تجربیات را در جریان به‌اشتراک‌گذاری اطلاعات کسب کرده است و به همین دلیل اگر توصیه‌های مربوطه را دنبال کنید،‌ برای شما مشکلی ایجاد نخواهد شد.

 

به اطراف خود نگاه کنید

هر زمان که قصد دارید یک مطلب را روی فضای مجازی به‌اشتراک بگذارید، یک لحظه دست بکشید و به این مساله توجه کنید که ممکن است یک فرد مسوول، قابل احترام، مدیر یا متشخص آن را بخواند یا به عکسی که به‌اشتراک می‌گذارید نگاه کند. تصور کنید اگر چنین افرادی این مطالب را ببینند، چه عکس‌العملی نشان می‌دهند؟ اگر فکر می‌کنید خواندن مطلب یا دیدن عکسی که به‌اشتراک می‌گذارید اثر خوبی بر جا نمی‌گذارد، این کار را انجام ندهید.

 

نام مستعار دارید؟

اگر قصد دارد در شبکه‌های اجتماعی میکروبلاگ از جمله توییتر فعالیت داشته باشید بهتر است یک نام مستعار را برای خود در اختیار بگیرید و از نام واقعی استفاده نکنید. توجه داشته باشید که شما به‌عنوان یک کاربر شبکه‌های اجتماعی باید ایمیل شخصی را از ایمیل عمومی خود را جدا کنید. آدرس ایمیلی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد، هرگز نباید برای فعالیت‌های کاری و شغلی به‌کار گرفته شود. توجه داشته باشید فقط افراد نزدیک و قابل اعتماد به آدرس پست الکترونیکی شما دسترسی داشته باشند.

 

به بخش تنظیمات صفحه خود سر بزنید

از اطلاعاتی که در بخش حفظ حریم شخصی و تنظیمات امنیتی شبکه‌های اجتماعی ارایه شده است استفاده کنید و بر اساس آن فقط به دوستان نزدیک و اعضای خانواده اجازه دهید به اطلاعات شخصی شما دسترسی داشته باشند. در این زمینه با دوستان و اطرافیان خود صحبت کنید تا آنها هم بخش تنظیمات امنیتی صفحه اجتماعی خود را فعال کنند. حتی اگر حساب کاربری شما در شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان یک اکانت شخصی قفل شده باشد، غریبه‌ها از طریق افرادی که با شما در تماس هستند می‌توانند به اطلاعات شخصی شما دسترسی داشته باشند.

 

رمز عبورتان نام اعضای خانواده نباشد

از نام خانوادگی یا نام اعضای خانواده خود به‌عنوان رمز عبور استفاده نکنید. توجه داشته باشید نام پدر یا مادر خود را هرگز به‌عنوان پاسخ سوال امنیتی که از شما پرسیده می‌شود، انتخاب نکنید. این مساله اهمیت زیادی ندارد که در این موارد از نام واقعی استفاده کنید. مهم این است یک کلمه ویژه در اختیار داشته باشید که شخص دیگری نتواند آن را حدس بزند.

 

اطلاعات شخصی‌تان را عمومی نکنید

هرگز هیچ بخشی از اطلاعات شخصی خود را به‌صورت عمومی به‌اشتراک نگذارید. آدرس منزل، آدرس ایمیل، شماره تلفن یا ... جزو اطلاعات مهمی محسوب می‌شوند که می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار بگیرند. فقط یک بخش از اطلاعات شخصی کافی است تا هکرها به کمک آن بتوانند همه اطلاعات شما را در اختیار داشته باشند. اگر قصد دارد تاریخ تولد خود را در شبکه‌های اجتماعی درج کنید، بهتر است آن را به‌صورت عمومی به‌اشتراک نگذارید. حتی اعلام تاریخ دقیق تولد هم می‌تواند امنیت شما در شبکه‌های اجتماعی را به‌خطر بیندازد.

 

در اشتراک‌گذاری عکس‌ها و ویدیوها دقت کنید

مراقب باشید کدام یک از عکس‌ها و ویدیوها را روی سایت‌های اجتماعی به‌اشتراک می‌گذارید. دقت کنید در میان تصاویر به‌اشتراک گذاشته‌شده عکسی از منزل، محل کار، مدرسه یا دیگر امکانی که با آن سروکار دارید، نباشد. به خاطر بسپارید زمانی که یک عکس از خود به‌اشتراک می‌گذارید، دیگر افراد می‌توانند آن را دانلود کنند و به آن دسترسی داشته باشند. این عکس از لحظه‌ای که به‌اشتراک می‌گذارید دیگر متعلق به شما نیست.

 

به مواردی که مورد نیاز است توجه کنید

هر اطلاعاتی که شبکه‌های اجتماعی از شما خواستند به‌راحتی به‌اشتراک نگذارید. پیش از آنکه اطلاعات خود را در بخش‌های مختلف مربوط به تنظیمات شبکه‌های اجتماعی درج کنید، درباره آن فکر کنید که آیا ارایه این اطلاعات ضرورتی دارد یا نه. اگر یک فرم آنلاین پر می‌کنید و برای مثال قصد انجام یک ثبت‌نام اینترنتی را دارید، بهتر است حداقل اطلاعات را ارایه دهید.

 

پیغام مستقیم بفرستید

در بیشتر شبکه‌های اجتماعی این امکان وجود دارد که پیغام مستقیم بفرستید. سعی کنید برای برقراری ارتباط در پلتفرم‌های اجتماعی پیغام مستقیم یا خصوصی بفرستید. سعی کنید تا آنجا که می‌توانید متن ارتباطات شخصی شما محفوظ بماند و دیگران به آن دسترسی نداشته باشند. اگر در یک شبکه اجتماعی عضو هستید که در آن نمی‌توان پیغام خصوصی فرستاد، سعی کنید ایمیل بفرستید.

 

حساب‌های کاربری قدیمی را پاک کنید

اگر حساب‌های کاربری قدیمی در شبکه‌های اجتماعی دارید که سراغ آن نمی‌روید، بهتر است آنها را پاک کنید. اکانت‌های قدیمی در وبلاگ‌ها، فروم‌ها و شبکه‌های اجتماعی که دیگر کاربردی ندارند، می‌توانند دردسرساز شوند.

 

ابزارهای ضد ویروس به کار ببرید

حتما روی رایانه شخصی خود یک نرم‌افزار امنیتی و ضد ویروس در اختیار بگیرید و اطمینان داشته باشید که این نرم‌افزار حساب کاربری شما در شبکه  اجتماعی را هم رصد می‌کند. مراقب باشید نرم‌افزار امنیتی شما به‌روز باشد و همواره به پیغام‌هایی که در این زمینه منتشر می‌شود توجه ویژه داشته باشید.

در مجموع اگر این 10 مورد را مورد توجه قرار دهید و در فعالیت‌های روزمره خود در شبکه‌های اجتماعی به آنها توجه کنید، کمتر دچار مشکلات سایبری می‌شوید و خطری شما را تهدید نمی‌کند.

میثم لطفی - «آینده زبان‌های رو به انقراض منوط به آن است که کاربران جهانی شبکه‌های اجتمای در پوک کردن یکدیگر چقدر از آن زبان استفاده کنند». این نظریه‌ای است که کارشناسان عصر حاضر بر آن تاکید دارند و معتقدند که پلتفرم‌های اجتماعی تنها راه نجات این قبیل زبان‌ها محسوب می‌شود.

هزاران مدافع حفظ و بقای زبان کورسی وابسته به جزیره کورس طی یک ماه گذشته با استفاده از همین نظریه گرد هم آمدند و اصطلاحات رایج در شبکه‌های اجتماعی از جمله دوستان (Friends)، لایک (Like)، دعوت کردن (Invite) و پوک (Poke) را به این زبان ترجمه کردند تا به کمک فیس‌بوک و پلتفرم‌های مشابه شرایط بقای این زبان را فراهم کنند. کلمه معادلی که آنها برای پوک در نظر گرفتند، stuzzicà به معنی صدا کردن شخصی با صدای بلند بود. دکتر وانینا برنارد-لئونی که مدیریت این اقدام گروهی را بر عهده داشت، گفت: «به‌جز پیدا کردن ترجمه تحت‌اللفظی، باید ترجمه‌های بومی و نزدیک به بیان ساده مردم را هم پیدا کنیم و با انتقال آنها به شبکه‌های اجتماعی جلوی نابود شدن زبان‌های مختلف را بگیریم. انقراض زبان‌های قدیمی در بسیاری از نقاط جهان صورت می‌گیرد و شبکه اجتماعی بهترین روش برای حفظ آنها محسوب می‌شود».

 

کمک‌های زبان‌شناسانه

کمپین حفظ و بقای زبان کورسی از حدود دو سال قبل تشکیل شد و با انجام فعالیت‌های مختلف و گسترده سعی کرد جلوی انقراض این زبان را بگیرد. بر اساس این فرایند بیش از دو هزار نفر گرد هم آمدند تا تمامی کلمات، نشانه‌ها و عبارت‌های موجود در فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی بزرگ را به زبان کورسی برگردانند و از این طریق امکان دسترسی جهانی به این زبان را فراهم کنند.

هدف اصلی گروه مذکور این بود که فیس‌بوک به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان با بیش از 6/1 میلیارد عضو فعال زبان کورسی را تشخیص دهد و به‌عنوان یک گزینه در اختیار کاربران خود بگذارد. این کمپین به این نتیجه رسید که اگر زبان رو به انقراض کورسی به یکی از زبان‌های قابل پشتیبانی در بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان تبدیل شود، هرگز شاهد انقراض آن نخواهیم بود.

این تلا‌ش‌های دو ساله سرانجام به نتیجه رسید و فیس‌بوک هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد از هم‌اکنون کورسی و دو زبان محدود دیگر نیز به مجموع زبان‌های تحت پوشش آن اضافه شده‌اند تا بر این اساس بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان در مجموع از 101 زبان پشتیبانی کند.

بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی یونسکو، هم‌اکنون بیش از شش هزار زبان در سراسر جهان موجود است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان قرن حاضر بیش از نیمی از آنها به‌طور کامل از بین بروند. کورسی که از آن به‌عنوان زبان عاشقانه یاد می‌کنند و شباهت زیادی به زبان ایتالیایی دارد، بر اساس تقسیم‌بندی‌های سازمان یونسکو در دسته «قطعا در معرض خطر» قرار گرفته است و بر این اساس گفته می‌شود هیچ‌یک از کودکانی که هم‌اکنون در این جزیره متولد می‌شوند زبان کورسی را یاد نمی‌گیرند و والدین هم در خانه از این زبان استفاده نمی‌کنند.

شبکه اجتماعی فیس‌بوک هم‌اکنون قابلیت ترجمه خدمات به 9 زبان در معرض انقراض را فراهم کرده است که از جمله آنها می‌توان به باسک، ویلز و تمازیق اشاره کرد. علاوه بر این، 9 زبان در حال انقراض دیگر شامل چروکی و ییدیش نیز در دستور کار فیس‌بوک قرار گرفته‌اند تا به زبان‌های این شبکه اجتماعی افزوده شوند.

 

فعالیت‌های گسترده کاربری

ترجمه عبارات مختلف از زبان‌های در حال انقراض به انگلیسی یا دیگر زبان‌ها اقدامی است که شبکه‌های اجتماعی به‌صورت مستقیم روی آن تاثیر نمی‌گذارند و جرقه اولیه آن را گروه‌های فعال محلی ایجاد می‌کنند. در اقدام اخیر نیز کمپین بزرگ حمایت از زبان کورسی با استفاده از ده‌ها منبع رسمی معتبر سعی کرد تمامی عبارت‌های موجود در فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی را به این زبان ترجمه کند تا جلوی انقراض آن را بگیرد. با این وجود فیس‌بوک گروه ویژه مهندسی در اختیار دارد که انجمن‌های بین‌المللی در ارتباط هستند و شرایط حضور زبان‌های خارجی در سراسر دنیا را به‌صورت مرتب بررسی می‌کنند تا پشتیبانی‌های لازم از آنها انجام شود.

آیریس اوریس، مدیر مرکز جهانی‌سازی و بومی‌سازی فیس‌بوک گفت: «این بخش از فعالیت ما یک اقدام پول‌ساز برای کسب هرچه بیشتر درآمدها محسوب نمی‌شود. ماموریت فیس‌بوک برای به‌اشتراک‌گذاری مطالب با زبان‌های مختلف بسیار باز دنبال می‌شود و بدون توجه به هرگونه درآمد آتی، پشتیبانی‌های لازم از زبان‌ها صورت می‌گیرد. زبان مهم‌ترین ابزار در برقراری ارتباط میان کاربران محسوب می‌شود و فیس‌بوک به این مساله توجه ویژه دارد».

اوریس بر این مساله تاکید کرد که فیس‌بوک توجه ویژه به زبان‌های در حال انقراض دارد و تمام سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام می‌دهد تا نسل بعد هم از این زبان‌ها بهره ببرند. او گفت: «نسل جوان که یک زبان محلی را مورد استفاده قرار می‌دهد معمولا توجه زیادی به آن ندارد؛ زیرا زبان اصلی که کاربران برای برقراری ارتباط با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌دهند معمولا با زبان اصلی متفاوت است و در بیشتر موارد انگلیسی به‌عنوان زبان اصلی مورد توجه قرار می‌گیرد».

 

اهمیت زبان‌های قدیمی

‌برنارد لئونی، 35 ساله نخستین بار اواخر سال 2014 میلادی به این نتیجه رسید که برای حفظ زبان کورسی باید از فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی کمک بگیرد. او در آن زمان متوجه شد که در فیس‌بوک برِتون و دیگر زبان‌های در حال انقراض تحت پوشش قرار گرفته‌اند. او در جزیره کورس که در دریای مدیترانه و نزدیک کشور فرانسه واقع شده است متولد شد،‌ ولی زمانی که به سن 18 سالگی رسید برای تحصیل به خارج سفر کرد. یک دهه بعد او برای تدریس در دانشگاه کورس به این جزیره بازگشت و این بار فرهنگ و زبان محلی برای او اهمیت بیشتری پیدا کرده بود. او گفت: «من فکر می‌کنم کورس با گذشته، فرهنگ‌، ارزش‌ها و زبان ما ارتباط نزدیک دارد و همه این موارد با دنیای باز امروزی باید در ارتباط باشد. به همین دلیل مترجم فیس‌بوک می‌تواند ما را به جهانیان معرفی کند».

او ابتدا یک گروه کوچک تشکیل داد و با راه‌اندازی یک صفحه عمومی در فیس‌بوک سعی کرد زبان خود را به کاربران معرفی کند. طولی نکشید که تعداد مشترکان این صفحه از چند هزار نفر هم فراتر رفت و سرانجام خانم لئونی به این نتیجه رسید که می‌تواند کورسی را به یکی از زبان‌های رسمی فیس‌بوک تبدیل کند.

البته باید توجه داشت **فیس‌بوک نخستین شرکت فناوری محسوب نمی‌شود که از زبان‌های در حال انقراض پشتیبانی می‌کند. پیش از این مایکروسافت و گوگل نیز طرح‌های گسترده برای حفظ و حمایت از این زبان‌ها انجام دادند و پروژه‌های تحقیقاتی فراوانی در این زمینه تعریف شد. فیس‌بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی بزرگ نیز می‌کوشند با سرمایه‌‌های فراوان، از زبان‌های مذکور پشتیبانی کنند.**(منبع:عصرارتباط)

شبنم کهن چی - آبان ماه 95 در خاطرات دولت یازدهم به عنوان ماه خانه تکانی در کابینه ثبت شد. استعفای همزمان سه وزیر از کابینه ای که بیش از 17 کارت زرد از مجلس دریافت کرده، موضوع بحث بسیاری از رسانه ها، کارشناسان و کاربران در رسانه های اجتماعی است. از کنار دلایل استعفا دادن یا مستعفی کردن وزرا که بگذریم، به انتخاب های جدید رییس دولت خواهیم رسید؛ روحانی چه کسانی را برای صندلی های خالی انتخاب کرد و چطور؟ قطعا معیارها، دست ها و بازی های بسیاری پشت پرده انتخاب وزرای جدید وجود دارد که مورد توجه روزنامه نگاران و تحلیل گران سیاسی است؛ اما آنچه توجه مرا به مساله انتخاب وزرای جدید کابینه جلب کرد، فعالیت توییتری مشاور فرهنگی رییس جمهور بود؛ آقای آشنا.
بیست و نهم مهر (20 اکتبر)، حسام الدین آشنا: «لطفا برای وزارتخانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان و آموزش و پرورش افرادی را که مناسب می دانید با ذکر دلیلی مختصر معرفی فرمایید».
این فراخوانی بود که حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رییس جمهور در شبکه های اجتماعی ازجمله توییتر منتشر کرد. چنین کاری از آشنا بعید نبود. آشنا سال 92 هنگامی که حسن روحانی کار خود را در دولت یازدهم آغاز کرد، پستی خطاب به رییس جمهور در وبلاگ و فیس بوکش منتشر کرد حاوی این پیام: «سلام علیکم. پیشنهاد می کنم در همین جا به آقای دکتر روحانی وزرای مورد نظر خود را پیشنهاد فرمایید و کمی هم درباره دلیل خود توضیح دهید. ممنونم». آشنا از این دعوت پاسخی نگرفت. اما دعوتی که هفته گذشته در رسانه های اجتماعی از کاربران کرد، پاسخ داده شد. برخی به مشارکت طلبیدن کاربران در پیشنهاد و معرفی وزرای جدید را عجیب می دانستند، برخی معتقد بودند این پیشنهادات هیچ تاثیری در انتخاب نهایی رییس جمهور نخواهد داشت، برخی فراخوان آشنا را نادیده گرفتند و به مشکلات موجود در جامعه پرداختند و تعدادی از کاربران نیز وزرای پیشنهادی خود را با دلیل و بی‎دلیل به آشنا معرفی می کردند.آشنا اما در واکنش به انتقادات و تمسخر دیگران گفت: « برخی عزیزان در داخل و خارج دولت از نظرخواهی مطرح‎شده در فضای مجازی  ناخرسند بوده اند. برخی می گویند چه فایده و برخی می گویند چه پرافاده! من این کار را از همان ابتدای شکل گیری کابینه در سال 1392 دنبال کرده ام. پیشنهادها و ملاحظات عزیزان همواره حاوی تذکرات ارزشمندی برای دولت  است». وی بیان می‎کند: «انتقال این نظرات به ریاست محترم جمهوری وظیفه ای است که بر عهده خود دانسته و به‎عنوان امین شما آن را انجام می دهم».

 

 وزرای پیشنهادی کاربران
اما بیایید با هم اسامی وزرای پیشنهادی کاربران توییتر به مشاور رییس جمهوری را مرور کنیم. از بین 79 پیشنهاد از سوی کاربران در توییتر برای وزارت ورزش، دادکان با فاصله زیادی جلوتر از بقیه بود؛ دادکان    67%، صفایی فراهانی6%، مهرعلیزاده5%، داورزنی، ذولفقارنسب و سجادی4%،  خادم3% و یزدانی خرم، خانم نظرعلی، قریب، فائقی، خانم عرب عامری، هاشمی طبا و  فردوسی‎پور 1%.
کاربران توییتر همچنین 65 پیشنهاد برای انتخاب وزیر ارشاد به آشنا ارایه کردند. از بین افراد معرفی‎شده مسجد جامعی 29 درصد پیشنهادها و بعد از وی صالحی 8 درصد از پیشنهادات کاربران را تشکیل داده بودند. بعد از این دو نفر حسام الدین آشنا و پس از وی محمد خاتمی، محمدعلی زم و محمود دعایی قرار گرفتند. سپس نجفی، مسیح مهاجری، علیرضا و محمدرضا بهشتی شیرازی قرار گرفتند و باقی افراد پیشنهادی سهم بسیار اندکی را به خود اختصاص دادند؛ سلطانی فر، سیدضیا هاشمی، معین، حجت‎الاسلام والمسلمین زائری، رسایی، پورنجاتی، مهدی حجت، علی غیاثی، عارف، عماد افروغ، چینی فروشان، ایوبی، میرسلیم.در بین اسامی که کاربران به‎عنوان وزیر ارشاد به آشنا پیشنهاد کردند، نام وزیر فعلی بهداشت نیز به چشم می خورد.درباره وزیر آموزش و پرورش از بین 62 پیشنهاد ارایه‎شده، 41 پیشنهاد به نجفی اختصاص داشت. بعد از نجفی، فرجی دانا، نوبخت و حسام الدین آشنا قرار داشتند. باقی پیشنهادها عبارت بود از کفاش، جعفرآبادی، حاجی بابایی، معین، بیژن ذوالفقارنسب، ناصر زرافشان، علی مطهری، مینو خالقی، محمد حسین رضوی، محمود سریع القلم، فتح الله زاده و رحیم عبادی.

 

 وزرای پیشنهادی روحانی
سرانجام اواسط هفته گذشته روحانی پیشنهادات خود را برای انتخاب وزرای جدید کابینه اش به مجلس ارایه داد. هرچند نامه رییس‎جمهور عودت داده شد چون خلاصه سوابق وزرای پیشنهادی و برنامه های آنها به نامه روحانی پیوست نشده بود؛ اما جالب است بدانید انتخاب رییس جمهور چه بوده؛ فخرالدین احمدی دانش آشتیانی، سیدرضا صالحی امیری و مسعود سلطانی فر به ترتیب برای تصدی وزارتخانه های آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان معرفی شده بودند.

 

 فرصتی برای ترمیم دو جانبه
اکنون سوال اینجاست که آیا مشاور فرهنگی رییس جمهور طبق وظیفه و تاکیدش، صدای کاربران را به گوش رییس جمهور رسانده است؟ اما پیش از این باید پرسید آیا کاربران سوال آشنا را جدی گرفتند و دور از استهزا پاسخ دادند؟ در میان پیشنهاداتی که به حسام‏الدین آشنا ارایه شد، نام هایی مانند بهرام بیضایی، امید کوکبی، حسین موسوی دیده می شد. برخی از کاربران دوستان خود را به‏عنوان وزیر پیشنهادی معرفی کرده بودند. برخی آشنا را مورد انتقاد قرار داده و خواسته بودند دست از نظرخواهی از کاربران بردارد چون نتیجه فقط باعث سرخوردگی کاربران خواهد شد. برخی این رفتار را شوخی گرفته و باور نمی کردند مشاور فرهنگی رییس دولت از کاربران نظرخواهی کرده، نظرات را به رییس جمهور منتقل کرده و رییس جمهور نیز هنگام تصمیم گیری این نظرات را به یاد داشته باشد. برخی از دولت خواسته بودند بهره بردن از توانایی زنان و اهل سنت را نیز مدنظر بگیرند.
شکی نیست استفاده فردی در سمت مشاور فرهنگی رییس‎جمهور از ابزارهای ارتباطی نوین و مشخصا شبکه های اجتماعی در مساله ای مانند نظرخواهی درباره وزرای کابینه نشانه خوبی است. در زمانه ای که فیلترینگ شبکه های اجتماعی هنوز مساله اصلی کاربران و البته حکومت است، استفاده چنین شخصی و نظرخواهی از کاربران، مساله ای حایز اهمیت است که نظرها را به چند نکته جلب می کند. چنین حرکتی نشان‎دهنده تناقض نظر و عمل مسوولان در بدنه دولت و حاکمیت است؛ درحالی‎که بسیاری از افراد در سمت ها و جایگاه های مختلف دولتی و مذهبی در مذمت رسانه های اجتماعی می کوشند، همکاران نزدیک روحانی در دولت یازدهم از این رسانه ها برای برقراری ارتباط با مردم استفاده می کنند. هرچند کاربران نظرخواهی حسام الدین آشنا را جدی نگرفته و مشارکت مطلوبی در ارایه پیشنهادات نداشتند، اما چنین نظرخواهی نشان دهنده باور تاثیرگذاری قدرت کاربران ایرانی در شبکه های اجتماعی است. توفان های توییتری، چالش ها و هشتگ هایی که طی دو سال اخیر موفق بوده اند و دولت را مجبور به شنیدن صدای خواست کاربران کرده‎اند که بخش بزرگی از جامعه جوان کشور را تشکیل می دهند، گواه این ادعاست. اما ظاهرا نه کاربران به آن سطح از فرهنگ مشارکت سیاسی رسیده اند نه مسوولان به آن سطح از عمل به تعهدات‎شان تا چنین فراخوانی نتیجه مطلوب داشته باشد.اسامی که روحانی برای سه وزارت ورزش و جوانان، آموزش و پرورش و ارشاد به مجلس ارایه کرد، با اسامی که پیشنهادهای برتر تعداد اندکی از کاربران توییتر بود تفاوت داشت. روحانی: دانش آشتیانی، صالحی امیری و سلطانی فر، کاربران: نجفی، مسجد جامعی و دادکان.هرچند میزان پاسخگویی کاربران توییتر به فراخوان حسام الدین آشنا آنقدر کم است که نمی توان نتیجه اش را مورد استناد قرار داد اما این تجربه خوبی برای دولت و کاربران بود تا هر دو دسته شبکه های اجتماعی را جدی بگیرند و با هوشمندی از آن استفاده کنند. شاید اگر کاربران در شبکه های اجتماعی از فراخوان مشاور فرهنگی رییس‏جمهور استقبال می کردند و به صورت جدی و هوشمندانه در پاسخگویی به آن مشارکت می کردند، بدترین نتیجه اش عیان شدن شکاف بین دولت و مردم به گونه ای انکارنشدنی و بهترین نتیجه اش انتخاب وزرای پیشنهادی اکثریت بود.
 (منبع:فناوران)

مقامات روسیه در نظر دارند تا شبکه لینکدین را در این کشور فیلتر کنند.

به گزارش ایسنا از روس بالت، دادگاهی در منطقه تاگنسکی مسکو، سایت شبکه اجتماعی لینکدین را به دلیل عدم ارایه مستندات لازم در خصوص سو استفاده از اطلاعات شهروندان روسی بر روی این سایت مجرم شناخت.

مسئولین این شبکه اجتماعی تا کنون در خصوص تصمیم دولت روسیه برای مسدود کردن لینکدین واکنشی نشان نداده اند.

بر این اساس قرار است تا ده نوامبر بار دیگر در دادگاه روسیه این پرونده مجددا بررسی و رای نهایی صادر شود.

هفته گذشته نیز یک شهروند روسی به اتهام تلاش برای هک کردن سایت لینکدن در جمهوری چک بازداشت شد.

لینکدین سرویس شبکهٔ اجتماعی و تجاری است که در دسامبر ۲۰۰۲ میلادی ایجاد شد و هم اکنون در ۲۰۰ کشور جهان بیش از ۴۰۰ میلیون کاربر دارد و بزرگترین سایت کاریابی و ارتقای شغلی در جهان به شمار می رود.

با این حال مقامات روسی معتقدند که سایت لینکدین اطلاعات کاربران روسی خود را در اختیار نهادها و سازمان های امنیتی دیگر کشورها قرار می دهد و الگوریتم امنیتی اطلاعات برای کاربران در این سایت در نظر گرفته نشده است.

علی جنتی وزیر مستعفی دولت یازدهم در مراسم خداحافظی با کارمندان ساختمان بهارستان در وزارت ارشاد، در بخشی از سخنان خود به استفاده از دیش و ماهواره که همچنان ممنوع است اشاره کرد و توضیح داد: استفاده از دیش و ماهواره ممنوع است اما ببینید چند درصد مردم را وادار کرده‌ایم خلاف قانون عمل کنند. یک روزی هم می‌گفتند که چرا از فضای مجازی استفاده می‌کنید اما امروز ببینید مراجع تقلید هم دفاترشان روی شبکه‌های اجتماعی همچون تلگرام قرار گرفته است و از آن استفاده می‌کنند بنابراین این اجتناب‌ناپذیر است.

جنتی اضافه کرد: احساسم این است در حوزه فرهنگ و  هنر باید از همه ابزارهای موجود استفاده بهینه کرد باید در این حوزه یک فضای باز و آزادی داشته باشیم تا افراد آنچه در ذهنشان است در چارچوب قانون بیان کنند. در حوزه کتاب و سینما هم بدین ترتیب است لذا در طول این مدت فضایی برای نویسندگان، روزنامه‌نگاران باز شد تا در چارچوب قانون مطالبشان را بیان کنند و حتی بسیاری از کتاب‌هایی که در گذشته بر اساس خرده‌گیری‌ها مقابلشان گرفته شده بود فضا باز شد تا این فکر منتشر شود. فکر می‌کنم این فکر را در رأس همه رهبر انقلاب قبول دارند و از بیاناتشان می‌توان دریافت.

به گزارش سایت انتخاب وی با بیان اینکه فکر دیگری هم وجود دارد که می‌گویند هر چه اطلاع‌رسانی را محدود کنیم بهتر است افراد باید با سلیقه ما پیش روند، کتاب بنویسند و در رسانه‌ها قلم بزنند، گفت: معتقدم حتی اگر فیلمی هم می‌خواهند بسازند باید با سلیقه آنها جور در آید در موسیقی و ... هم این گونه است ببینید در فضای مجازی در روزهای اولی که آمده بودم رسانه‌ها سؤال می‌کردند می‌توانیم از فیس‌بوک استفاده کنیم یا نه؟ که من صریح و روشن گفتم به هر صورت تحولات حوزه مجازی در دنیا ما را ناگزیر می‌کند که از این فضاها استفاده کنیم اما باید جلوی مضرات را بگیریم و حسن استفاده را لحاظ کنیم. 

جنتی در ادامه همین موضوع، گفت: گاهی حتی به ما اجازه عبور یک کتاب از گمرک را هم نمی‌دهند اما از طریق فضای مجازی می‌توان این فکر را منتقل کرد.

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی از راه‌اندازی اولین شبکه اجتماعی مجازی ایرانی خبر داد و گفت: این شبکه، همان وایبر ایرانی است که قرار بود ایجاد شود و اکنون رایزنی‌های لازم با مخابرات برای پوشش مناسب آن انجام شده است.

مجید رضازاده در رابطه با تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر روی آسیب‌های اجتماعی گفت: در فضای مجازی کارهای بسیاری انجام شده به طوری که نشست کمیته علمی را طی روزهای 4 و 5 آبانماه در این زمینه داریم.

وی گفت: فضای مجازی را باید قبول کنیم که مانند فضای واقعی هم قابل استفاده و منفعت است و هم می‌تواند ایجاد آسیب کند. 

 

به شبکه های اجتماعی به چشم فرصت نگاه کنیم نه تهدید!

وی ادامه داد: نمی‌توان جلوی چنین فضایی را گرفت، حتی اگر همه آن آسیب‌ساز باشد، بلکه باید به آن به چشم یک فرصت نگاه شود و کارهای آموزشی که با کتاب و فیلم و تربیت مربی زمان‌بر است می‌توان با این شبکه‌ها به سرعت انجام داد، البته به شرطی که به درستی طراحی شود و فضا به این سمت برود. 

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی گفت: ما به دنبال استفاده از این فضاها هستیم و به عنوان فرصت به شبکه‌های اجتماعی نگاه می‌کنیم و هر چقدر اینگونه نگاه افزایش یابد، از تهدیدهای آن کم می‌شود و هر چقدر به شکل دشمن به آن نگاه کنیم، دائم برای جوانان و خانواده ها تهدید محسوب خواهد شد. 

رضازاده گفت: واقعیت این است که نمی‌توانیم جلوی این شبکه ها را بگیریم و فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی را تأیید نمی‌کنم، هر چند در جایی ممکن است برای یک مدت مشخص مناسب باشد، اما اینکه برای همیشه بتوانیم سایت‌ها و شبکه‌ها را فیلتر کنیم امکانپذیر نیست و تأثیر مناسب هم نمی‌گذارد. 

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی گفت: البته ایجاد محدودیت برای زمانی محدود و در جاهای مشخصی خوب است، مثلا در مورد اعتیاد باید با آن مقابله شود، اما برای مدت و جای مشخصی کاربرد دارد و نباید تمام اهداف و تلاش ها به سمت بستن و فیلتر کردن شبکه‌ها باشد چرا که نتیجه آن آسیب‌دیدن جامعه است. 

 

رونمایی از شبکه اجتماعی کاملا ایرانی

به گزارش فارس وی از رونمایی نسخه اولیه یک شبکه اجتماعی مجازی در کشور خبر داد و گفت: از علل شکست شبکه‌های ایرانی این است که مخاطب ندارند، به همین دلیل برای آن فکری کرده‌ایم که چگونه مخاطب جذب کنیم. 

رضازاده گفت: این شبکه مجازی مانند شبکه‌های معمولی دیگر است، اما ویژگی‌های خاصی دارد، به طوری که پیام‌های سلامت در دسترس است، باکس‌های مختلفی دارد و سرور آن ایرانی است. این شبکه اجتماعی مجازی، همان وایبر ایرانی است که در گذشته قرار بود ایجاد شود. 

وی ادامه داد: اعضای این شبکه، شبکه‌های واقعی در ارتباط با آسیب‌های اجتماعی و سازمان‌های مرتبط با آن است که به ترتیب به شبکه اضافه می‌شوند. 

 

رایزنی با مخابرات برای پوشش شبکه اجتماعی ایرانی

وی در مورد سرعت و حمایت سرور این شبکه گفت: سازمان مخابرات باید همراهی لازم را داشته باشد که البته رایزنی‌ها انجام شده، از نظر فنی و سرعت اینترنت، این شبکه حمایت شود. 

وی با تأکید بر اینکه باید کاری کنیم شبکه اجتماعی ملی جذاب شود، گفت: مسئولان باید کمک کنند تا مردم به آن اعتماد داشته باشند. 

 

تاثیر غیرمستقیم شبکه‌های اجتماعی روی آسیب‌ها

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی در رابطه با افزایش آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیشتر شدن شبکه‌های اجتماعی در کشور گفت: نباید اینگونه نگاه کنیم که شبکه‌های اجتماعی روی آسیب‌ها تأثیر مستقیم دارند، بلکه با تأثیر غیرمستقیم باعث افزایش برخی از آسیب‌ها مانند طلاق می‌شوند، به طوری که یک خانواده زمینه چنین آسیبی را دارد و این شبکه‌ها آن را افزایش می‌دهد. 

وی تأکید کرد: باید روی فرصت‌ها بیشتر کار شود و می‌توانیم به نکات مثبت این شبکه‌های اجتماعی توجه کنیم

متأسفانه امروزه دنیای فضای مجازی تبدیل به رقابتی نرم بین مخاطبان برای جذب و بالا بردن فالوئرهایی شده که با ایجاد رقابت کاذب پای کاسبان و دلالان فروش فالوئر را به این بازار باز کرده است.

برخی کاربران فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با غرق شدن در دنیای وب می‌کوشند با لطایف الحیلی فالوئرهای (دنبال کننده‌ها) خود را افزایش دهند و در این مسیر هم برخی شرکت‌ها و افراد با سوء‌استفاده از فضای بوجود آمده از این سفره برای خود مال و اموالی بدست می‌آورند.

متاسفانه در همین راستا هم خیلی‌ها به محض دیدن پروفایل فردی نگاهشان به نوار آبی بالای صفحه دوخته می‌شود و عددی که نشان می‌دهد چند نفر این شخص را دنبال می‌کنند.

در این مسیر که برخی دختران و پسران اعتیادگونه و با سرعت بالا به دنبال افزایش فالوئر‌های خود هستند و تعدادی از آنها یک‌شبه معروف شدند و کلی طرفدار پیدا کرده و سعی کردند لایک‌خور خود را بالا ببرند.

اگر روزگاری در فیس‌بوک سقف تعداد فِرِندهای (دوستان) شخص 5 هزار نفر بود و این عدد بسیار بالایی برای شمار مخاطبان یک شخص محسوب می‌شد، امروز دیدن عددهایی مانند 10k بالای صفحه افراد عادی امری عجیب و دور از ذهن نیست. ستاره‌های مجازی و بازیگران و ورزشکاران هم چون محبوب‌تر هستند دم دست تر برای مخاطبان شبکه‌های مجازی به حساب می‌آیند و لقمه‌ای چرب برای دلالان بازار فروش فالوئر.

کاسبان بازار فروش فالوئر قیمت‌های باور نکردنی برای افزایش مخاطبان مجازی را پیشنهاد می‌دهند به طوری که هر 1000 فالوئر را بین 130 تا 180 هزار تومان قیمت می‌دهند و بر همین اساس دلالان بازار فروش فالوئر ارزش فالوئر خانم بازیگر ایرانی را 450 میلیون تومان تخمین می‌زنند.

آیا اساسا افزایش 200 هزار فالوئر آن هم با قیمت هر 1000 فالوئر 130 هزار تومان می‌تواند ارزش 26 میلیون تومانی داشته باشد؟‌

با توجه به داغ بودن تب این موضوع این سوال مسئله‌ساز می‌شود که آیا نفس چنین موضوعی یعنی احساس رضایت از افزایش مخاطبان آسیب اجتماعی محسوب می‌شود یا موضوع عجیبی است؟

در این بین شرکت‌ها و افراد با فراهم آوردن شرایط خریدن لایک یا افزایش فالوئر خصوصا در اینستاگرام اقداماتی را انجام می‌دهند که بعد از واریز مبلغ مورد نظر به دنیای ستاره‌های اینستاگرام البته به صورت مجازی وارد می‌شوید.

این افراد با استفاده از صفحه‌های غیرفعالی که در اینستاگرام وجود دارد، بخشی از این فالوها و لایک‌ها را ایجاد و بخشی دیگر را هم با ساخت اکانت‌های مجازی به‌عنوان کاربر فعال معرفی می‌کنند، بخش زیادی از این افزایش هم در فاصله چندروز در صفحه آشکار و غیرمحسوس از صفحه مشتری کسر می‌شود. البته از آنجایی که این درخواست چندان معمول نیست، مشتری‌ها دسترسی‌ای برای اعتراض ندارند و کمتر سایتی وجود دارد که این تخلفات را پاسخ دهد یا پیگیری اشکال کند. 

البته در این مورد هم شرایط همه سایت‌ها در برخورد و ارایه اطلاعات به مشتریان یکسان نیست و تنها برخی از سایت‌ها به مشتری، غیرواقعی‌بودن این تعداد like و follow خریداری ‌شده را اعلام می‌کنند. فارغ از این موارد سایت رسمی اینستاگرام بارها اقدام به حذف صفحه‌های غیرفعال یا غیرمجاز که در مورد آنها گزارش تخلف شده است، می‌کند. به‌عبارتی بسیاری از صفحه‌هایی که برای این کاربران مشتاق ساخته و برایشان لایک و فالو پوشالی ایجاد می‌شود، عمر چندانی ندارند.

افرادی هم که در این سایت‌ها اقدام به خرید و فروش like و follow می‌کنند، گروه سنی پایینی دارند و عموما افرادی مسلط به نرم‌افزارها و فضاهای مجازی هستند که به دلیل حساسیت و احتمال خطرات و تخلفاتی که در این عرصه وجود دارد، عموما تلاش می‌کنند اسرارشان فاش نشود.

روح الله مؤمن نسب در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، با بیان اینکه شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام بر مبنای دیده شدن افراد، ساخته شده می‌گوید: اینگونه شبکه‌ها به افراد، خودمحوری و فردمحوری را القاء می‌کنند به شکلی که هر چقدر دیده شوی گویی محبوب‌تر هم هستی، لذا افراد به دنبال راهکارهای متفاوت برای بیشتر دیده شدن در این شبکه‌ها هستند. 

وی اضافه می‌کند: برای بیشتر دیده شدن، لزوماً لازم نیست با چشم سر دیده شوی، بلکه حس دیده شدن هم کافی است که متأسفانه بین بازیگران هم‌اکنون رقابتی کاذب برای افزایش فالوئرها وجود دارد یا اینکه برخی افراد ثروتمند هم با استفاده از راهکارهای گوناگون می‌کوشند که بیشتر دیده شوند. 

مؤمن‌نسب با تأکید بر اینکه اولین بلایی که سکولاریسم موجود در شبکه‌های اجتماعی در فضای عمومی جامعه به وجود می‌آورد فردمحوری‌ است، تصریح می‌کند: وجود تعداد زیاد عکس‌های سلفی در شبکه‌های اجتماعی نشان‌دهنده فردمحوری و خودمحوری است، چرا که افراد می‌کوشند تا دیگران از آنها تعریف کنند، در حالی که همه عکس‌ها در قدیم‌الایام جمعی بود. 

این کارشناس فضای مجازی می‌گوید: مطالعات پژوهشی 9 دانشگاه مطرح دنیا مانند جورج واشنگتن و آکسفورد متفق‌القول اعلام کردند که شبکه‌های اجتماعی، افراد را از جامعه دور کرده و در حقیقت ضداجتماع هستند. 

وی تأکید می‌کند: تمامی کسانی که در شبکه‌های مجازی فعال هستند، در حال از دست دادن وقت، فرهنگ و اموال باارزش خود هستند و تنها فردی که سود اصلی را از این امر می‌برد، مدیران مستبد شبکه‌های مجازی هستند که در حال سوءاستفاده از انسان‌ها و کاربرها به عنوان برده می‌باشند.

محققانی از دانشگاه هاروارد و Vermont با استفاده از روش جدیدی مبتنی بر یادگیری ماشینی، موفق شده‌اند با بررسی عکس‌هایی که کاربران اینستاگرام به اشتراک می‌گذارند، نشانه‌های اولیه افسردگی را در آن‌ها بیابند؛ به طوری که با دقت 70 درصد، توانستند کاربرانی را که افسردگی آن‌ها از نظر کلینیکی تأیید شده است، از سایر کاربران بازشناسند.

آن‌ها این الگوریتم را به 166 پروفایل اینستاگرام متشکل از 43950 عکس اعمال کردند و مواردی نظیر رنگ، فراداده (metadata) و شناسایی چهره تجزیه‌وتحلیل شد. با استفاده از جزئیاتی نظیر رنگ و میزان روشنایی، مدلی آماری به دست آمد که می‌توانست افسردگی کاربر را پیش‌بینی کند. بر اساس تحقیقاتی که پیش از این صورت گرفته، مشخص شده است پزشکان عمومی تنها در 42 درصد موارد موفق شده‌اند افسردگی بیماران را تشخیص دهند.
تحقیقات پیشین، بر پیش‌بینی بیماری‌های روانی با کمک تجزیه‌وتحلیل متون و اطلاعات به‌اشتراک‌گذاشته‌شده در فضای مجازی متمرکز بوده است.

پیش از این‌، مشخص شده بود افرادی که مبتلا به افسردگی هستند، ترجیح می‌دهند از رنگ‌های تیره‌تر و خاکستری استفاده کنند. بنابراین نرم‌افزار به‌کاررفته در تحقیق جدید، به تجزیه‌وتحلیل رنگ به عنوان یکی از عوامل می‌پردازد و همچنین به فیلترهای اینستاگرام که در عکس اعمال می‌شوند نیز توجه می‌شود. عامل دیگری که در این تحقیق به آن دقت شده است، تعداد دفعات ارسال پست از سوی کاربران است؛ زیرا رابطه نزدیکی میان میزان افسردگی و کاهش فعالیت اجتماعی فرد وجود دارد. علاوه بر این، سامانه با استفاده از روش‌های شناسایی چهره، تعداد افراد حاضر در یک عکس را شمارش می‌کند و به تعداد لایک‌ها و نظراتی که هر عکس دریافت کرده است نیز دقت می‌شود. طی تحقیقات، مشخص شد عکس‌هایی که کاربران افسرده اینستاگرام به اشتراک می‌گذارند، هر چند ممکن است نظرات زیادی دریافت کنند، اما کمتر لایک می‌خورند. نکته دیگر این است که این کاربران در مقایسه با دیگران، چهره‌های کمتری را در عکس‌ها به اشتراک می‌گذارند. با همه این‌ها نباید یافته‌های چنین الگوریتمی را به طور کامل قبول کرد؛ بلکه باید به نتایج این تحقیق تنها به عنوان گزینه‌ای برای درک بهتر کاربران نگریست.(منبع:شبکه)

معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات با انتشار نتایج بررسیهای موسسات معتبر امنیتی دنیا درباره حفظ حریم شخصی درشبکه‌های اجتماعی، بر لزوم آگاهی‌رسانی عمومی به کاربران به ویژه نوجوانان تاکید کرد.

معاونت امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات ایران، با تحلیل وضعیت امنیت رایانه ای در جهان امروز در بسته حمایتی توسعه شبکه های اجتماعی داخلی، توصیه هایی را برای حفظ حریم خصوصی کاربران در شبکه های اجتماعی آنلاین منتشر کرده است.

براساس آمارهای ارائه شده در این بسته حمایتی، تحقیقات متعددی از سوی موسسات معتبر بین المللی در خصوص رفتار کاربران در فضای مجازی و عضویت آنها در شبکه های اجتماعی صورت گرفته است که نتایج آن از عدم اعتماد کاربران به این شبکه ها حکایت دارد.

 

چه کسانی به اطلاعات کاربران دسترسی دارند

در شبکه‌های اجتماعی اولیه، توجه کمی به کنترل دسترسی و افشای اطلاعات کاربران وجود داشت و بعد از ایجاد اولین توده عظیم کاربران شبکه‌های اجتماعی، این مسئله به طور فزاینده مورد توجه قرار گرفت. رفته‌رفته کاربران خواستار حفاظت از اطلاعات منتشر شده توسط آن‌ها در این شبکه‌ها شدند و هم‌اکنون حفظ حریم خصوصی، به یکی از مطالبات اصلی کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است.

اخیرا با ارائه شکایت‌های قانونی مختلف این سؤال مطرح می شود که آیا محتویات موجود در این شبکه‌ها به صورت نادرست و یا غیرمجاز منتشر می‌شوند و یا خیر و چه کسانی به این اطلاعات دسترسی دارند.

 

چگونگی تضمین حفاظت از اطلاعات مهمترین چالش کاربران فضای مجازی

با توجه به اینکه اطلاعات ذخیره شده توسط کاربران در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند مواردی مثل عکس، فیلم، اطلاعات شخصی و محل سکونت باشند، دریافت این اطلاعات توسط افراد غیرمجاز و با اهداف سوء، می‌تواند موجب ضررهای جانی و مالی و در کمترین حالت، آزار و اذیت روانی باشد.

بنابراین چگونگی تضمین حفاظت از اینگونه اطلاعات توسط شبکه‌های اجتماعی، یکی از چالش‌های کلیدی استفاده از این شبکه‌ها خواهد بود و در همین راستا نیز تمایل کاربران به حفظ حریم خصوصی در این شبکه‌ها رو به افزایش است.

کاربران شبکه های اجتماعی به ۲.۴ میلیارد نفر می رسند

روند رو به رشد کاربران شبکه‌های اجتماعی در سطح جهان که توسط موسسه آمریکایی eMarketer  بررسی شده نشان می دهد که در سال ۲۰۱۸ بیش از ۲.۴ میلیارد کاربر شبکه اجتماعی در سطح جهان وجود خواهد داشت. همچنین رشد افزایشی کاربران این شبکه‌ها گواه این مسئله خواهد بود که اهمیت رعایت مسائل امنیتی و حریم خصوصی در این شبکه‌ها نیز باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

 

۸۸ درصد کاربران فیس بوک اعتمادی به امنیت اطلاعاتشان ندارند

در تحقیقی توسط مؤسسه CNBC ، میزان اعتماد کاربران شبکه اجتماعی فیس بوک به نگهداری از اطلاعات شخصی آنها توسط این شبکه بررسی شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که حدود ۶۰ درصد از کاربران، تقریبا اعتمادی به فیس بوک در این زمینه ندارند. علاوه براین ۲۸ درصد از کاربران اعتماد متوسطی به این شبکه دارند و بنابراین این دسته از کاربران نیز اطلاعات حساس خود را درفیس بوک قرار نمی دهند. لذا می‌توان نتیجه گرفت که این شبکه اجتماعی نتوانسته است انتظارات حریم خصوصی کاربران را فراهم کند.

 

نوجوانان نگران حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی

در بررسی دیگر توسط مرکز تحقیقات Pew ، تنظیمات حریم خصوصی نوجوانان در کشور آمریکا برای شبکه اجتماعی فیس بوک مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی بیان می‌کند که ۶۰ درصد نوجوانان، دسترسی به اطلاعات خود را با بالاترین سطح حفظ حریم خصوصی تنظیم کرده‌اند. این مساله نشانگر گرایش به حفظ حریم خصوصی در این رده سنی است که دلیل اصلی آن، جلوگیری از آسیب‌های احتمالی عضویت در شبکه‌های اجتماعی است. علاوه بر این، ۲۵ درصد از این گروه سنی، تنظیمات حریم خصوصی را در سطح متوسط و ۱۴درصد نیز در سطح عمومی قرار داده‌اند.

 

آگاهی عمومی از سیاستهای حریم خصوصی در شبکه های اجتماعی کم است

اگر چه نگاه به نتایج فوق، می‌تواند گواهی بر تمایل و گرایش نوجوانان به حفظ حریم خصوصی آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی باشد، اما این آمارها مستقل از میزان آگاهی نوجوانان از لزوم حفظ حریم خصوصی استخراج شده است.

نتایج نظرسنجی موسسه madia common sense نشان می‌دهد که میزان آگاهی نوجوانان از سیاست‌های حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مناسب نیست. در این نظرسنجی، درصد افرادی که از سیاست‌های حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی مطلع نیستند، با درصد افرادی که تنظیمات حریم خصوصی فیس بوک خود (به عنوان یک شبکه اجتماعی فراگیر) را در حالت عمومی قرار داده‌اند، مطابقت می‌کند.

این مسئله می‌تواند تاییدکننده این موضوع باشد که قرار گرفتن تنظیمات روی حالت عمومی می‌تواند ناشی از عدم آگاهی از سیاست‌های حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی باشد. بنابراین افزایش آگاهی عمومی می‌تواند موجب تغییر در وضعیت فوق و رعایت هر چه بیشتر مسائل حریم خصوصی توسط نوجوانان شود.

 

اعتماد کاذب به شبکه های اجتماعی نگران کننده است

تهدیدات جانی و مالی، بیشتر از هرکسی، نوجوانان را در شبکه‌های اجتماعی تهدید می‌کند و آگاهی آنان از تهدیدات، می‌تواند از بروز مشکلات و آسیب‌های موجود در این زمینه برای این قشر جلوگیری کند.

به همین دلایل در مرکز تحقیقاتی Pew  نیز آمارهایی در خصوص اطلاعات خصوصی منتشر شده توسط نوجوانان در رسانه‌های اجتماعی ارائه داده است. این اطلاعات از نام، عکس و تاریخ تولد گرفته و تا روز تولد، آدرس رایانه، محل زندگی و شماره تلفن آن‌ها متغیر است. استخراج این اطلاعات توسط بدخواهان، می‌تواند منجر به سوء‌استفاده‌های تبلیغاتی، مالی و حتی جانی شود و طبیعتا انتشار این اطلاعات حساس می‌تواند به دو دلیل عدم آگاهی از مسائل امنیتی و حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، با اعتماد کاذب به این شبکه‌ها انجام شده باشد.

 

۲۳ درصد افراد اطلاعات خصوصی خود را در شبکه های اجتماعی منتشر نمی کنند

نگرانی‌های حریم خصوصی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در سال ۲۰۱۴ از دیدگاه رده سنی ۱۵ تا ۳۵ سال در ایالات متحده، آمارگیری جالب دیگری است که توسط Fortinet در این زمینه انجام شده است. بر اساس این آمارگیری ، حدود ۲۷ درصد از افراد نگران شناسایی اطلاعات خصوصی‌شان مثل برنامه‌های کاری و تفریحی هستند. حدود ۲۵ درصد نگران دسترسی بازاریاب‌ها و سازمان‌های تبلیغاتی به اطلاعات آن‌ها هستند. حدود ۲۱ درصد نگرانی در این زمینه ندارند و ۲۳ درصد نیز اصلا اطلاعات خصوصی خود را منتشر نمی‌کند.

 

۹۳ درصد کاربران شبکه های اجتماعی خواهان قابلیت حذف اطلاعاتشان هستند

نتایج ۳ نظرسنجی انجام شده توسط موسسه تحقیقاتی Bitkom شامل اطلاعات جالبی است. در نظرسنجی اول از افراد پرسیده شده که چه جنبه‌هایی از تنظیمات حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی برای شما اهمیت دارد. در پاسخ به این سوال بیش از ۹۳ درصد افراد حذف اطلاعات موجود بدون هرگونه مشکلی را مهم‌ترین ویژگی حریم خصوصی برای شبکه‌های اجتماعی عنوان کرده‌اند.

همچنین حدود ۹۱ درصد قابل تنظیم بودن مشاهده‌پذیری اطلاعاتشان برای افراد یا گروه‌های خاص را مطرح کرده‌اند. ۸۷ درصد نیز مشاهده‌پذیری پست‌هایشان توسط افراد مجاز را هم ارزیابی کرده‌اند.

۸۳ درصد عدم قابلیت شناسایی نمایه‌شان توسط موتورهای جستجو را مهم توصیف کرده‌اند. ۸۲ درصد قابلیت مسدودسازی و جلوگیری از برچسب‌گذاری آن‌ها در عکس‌ها و پست‌ها توسط افراد دیگر را به عنوان یک تنظیم مهم پیشنهاد داده‌اند. ۷۸ درصد به طور کلی عدم قابلیت مشاهده نمایه‌شان در شبکه اجتماعی را مهم جلوه‌ داده‌اند و ۷۰ درصد نیز مسدودسازی درخواست‌ها را مطرح‌ کرده‌اند.

در تمامی موارد، درصدهای ارائه شده بالا است و می‌توان نتیجه گرفت که ارائه همه این موارد در شبکه‌های اجتماعی حیاتی ارزیابی می‌شود.

 

۸۰ درصد کاربران خواستار مقررات سختگیرانه برای حفاظت اطلاعات هستند

در نظرسنجی دوم، میزان موافقت افراد با برخی نکات در مورد امنیت شبکه‌های اجتماعی پرسیده شده است. در طی این نظرسنجی حدود ۹۱ درصد از افراد تایید کرده‌اند که شبکه‌های اجتماعی باید روش‌های حفاظت از داده بهتری داشته باشند. ۹۰ درصد متذکر شده‌اند که شبکه‌های اجتماعی باید نحوه استفاده از اطلاعات خصوصی افراد را بهتر توضیح دهند.

۸۱ درصد اظهار داشته اند که باید یک مهر تایید کیفیت برای شبکه‌های اجتماعی در زمینه حفاظت از داده‌ها وجود داشته باشد. ۸۰ درصد نیز از حکومت درخواست داشته‌اند که مقررات سخت‌گیرانه‌تری را برای حفاظت از داده در شبکه‌های اجتماعی وضع و اجبار کند.

 

۶۵ درصد کاربران اطلاعاتی در مورد نحوه حفاظت از اطلاعاتشان ندارند

در همین حال ۶۵ درصد افراد اعلام کرده‌اند که اطلاعاتی در مورد چگونگی حفاظت از داده‌های خود در شبکه‌های اجتماعی ندارند. در این میان تنها ۴۰ درصد بیان داشته‌اند که سرویسی که شبکه اجتماعی ارائه می‌دهد، حق دسترسی به داده‌های شخصی را دارد.

علاوه بر این، تنها ۲۲ درصد بیان کرده‌اند که مراقبتی روی اتفاقات رخ داده در داده‌هایشان در شبکه‌های اجتماعی ندارند. بنابراین، از بررسی موارد ذکر شده در این نظرسنجی، می‌توان به طور کلی به عدم اعتماد کاربران به شبکه‌های اجتماعی دست یافت.

 

۹۳ درصد کاربران خواهان تنظیمات گسترده حریم خصوصی

در نظرسنجی سوم، اهمیت برخی نکات هنگام انتخاب یک شبکه اجتماعی برای استفاده توسط کاربران در نظر گرفته شده است. در طی این نظرسنجی ۹۵ درصد افراد حفظ امنیت و حریم خصوصی اطلاعات شخصی خود را به عنوان عامل کلیدی برای انتخاب شبکه اجتماعی مورد استفاده خود معرفی کرده اند.

۹۴ درصد تاکید داشته‌اند که باید کنترل و استفاده از داده‌های شخصی توسط شبکه اجتماعی طبق استانداردهای حفاظت از داده صورت پذیرد. ۹۳ درصد اظهار کرده‌اند که تنظیمات حریم خصوصی باید گسترده (یعنی در برداشتن تمامی حالت‌ها) و ساده باشد.

۸۸ درصد نیز ویژگی‌های شبکه را مدنظر قرار داده‌اند و ۸۱ درصد عضو بودن دوستان، همکاران و خانواده خود در آن شبکه را ملاک انتخاب خود قرار می‌دهند. ۶۰ درصد نیز بین‌المللی بودن شبکه اجتماعی را مورد توجه قرار داده اند. همان‌طور که دیده می‌شود، باز هم حفظ امنیت و حریم خصوصی در رأس مطالبات کاربران از شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است.

 

حفظ امنیت مهمترین مطالبه کاربران در فضای مجازی

به گزارش مهر، اطلاعات منتشر شده از سوی معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات در بسته حمایتی راهکارهای توسعه امن فضای مجازی و شبکه های اجتماعی آنلاین با استناد به آمارهای موجود، به خوبی نشان می‌دهد که تمایل به حفظ حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی تا چه حد در کاربران رو به افزایش است و دلیل این امر نیز طبیعتا مخاطراتی است که به دلیل افشای اطلاعات شخصی گریبان‌گیر افراد شده است.