ITanalyze

میثم لطفی - دولت آمریکا اقدامات گسترده‌ای را آغاز کرده است تا هویت حساب‌های کاربری ناشناس در شبکه‌های اجتماعی مختلف که علیه دونالد ترامپ، رییس‌جمهور این کشور مطلب منتشر می‌کنند و او را مورد نقد قرار می‌دهند مشخص شود و از این طریق بتواند با اشخاصی که صفحات مذکور را مدیریت می‌کنند، برخورد کند. این اتفاق در حالی صورت می‌گیرد که دولت آمریکا همواره بر قانون آزادی بیان در اینترنت تاکید داشته و ادعا کرده است که به کاربران خود امکان می‌دهد بدون هرگونه محدودیت در دنیای مجازی صحبت کنند.

هفته گذشته وزارت امنیت داخلی آمریکا احضاریه‌ای را به شرکت توییتر فرستاد و از آن خواست تمامی اطلاعات مربوط به حساب‌های کاربری ناشناس را که ترامپ را مورد انتقاد قرار می‌دهند منتشر کند. با این اتفاق شرکت توییتر درخواست مذکور را امری غیرقانونی خواند و اعلام کرد تحت هیچ شرایطی چنین کاری انجام نمی‌دهد تا مشترکان آن بدبین شوند و نگرانی برای انتشار اطلاعات شخصی کاربران توییتر میان مردم رواج یابد.

دولت آمریکا در احضاریه خود تاکید ویژه داشت که در نخستین گام تمامی اطلاعات مربوط به حساب کاربری ALT_USCIS شامل شماره تلفن، آدرس IP، آدرس پست الکترونیکی و ... را در اختیار بگیرد و از این طریق بتواند افرادی را که در صفحه مذکور ترامپ را مورد انتقاد قرار می‌دهند شناسایی کند. با این اتفاق وکلای وزارت امنیت داخلی آمریکا رایزنی‌های خود را با مدیران توییتر آغاز کردند تا مشکل پیش‌آمده را برای آنها توضیح دهند.

این درخواست دولت آمریکا مخالفت‌ها و بازخوردهای گسترده‌ای را در دنیای فناوری به همراه داشت و شرکت توییتر با تنظیم شکایت علیه وزارت امنیت داخلی آمریکا اعلام کرد که این مرکز قصد دارد به‌صورت غیر قانونی به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا کند. توییتر در شکایت قانونی خود که آن را به دادگاه فدرال سانفرانسیسکو تحویل داده، به قانون آزادی بیان تکیه کرده و گفت با وجود فشارهای فراوان، اطلاعات شخصی در حساب‌های کاربری را منتشر نمی‌کند.

درخواست آمریکا برای در اختیار گرفتن اطلاعات شخصی در حساب‌های کاربری توییتر پس از اعمال قوانین جدید ترامپ در زمینه مهاجرت و شهروندی صورت گرفت که به‌دنبال آنها صدها صفحه اجتماعی در توییتر انتقادهای شدید خود را نسبت به قوانین جدید اعلام کردند. تاکید ترامپ برای ساختن دیوار میان دو کشور مکزیک و آمریکا و اخراج میلیون‌ها کارگر خارجی از این کشور به این مخالفت‌ها دامن زد و شبکه‌های اجتماعی بهترین بستر برای اعلام نارضایتی مردم بود.

پس از مراسم تحلیف ترامپ در ژانویه 2017، حساب کاربری ALT_USCIS در شبکه اجتماعی توییتر که نام شخص یا گروهی که آن را مدیریت می‌کنند مشخص نیست، سازمان‌های دولتی آمریکا را مورد انتقادهای گسترده قرار داد و در مطالب مختلف بر اشتباه بودن قوانین تصویب‌شده توسط ترامپ تاکید کرد. طولی نکشید که ده‌ها حساب کاربری دیگر با پیشوند ALT و با محتوای مشابه در توییتر راه‌اندازی شد و موج جدید اعتراضات نسبت به سیاست‌های ترامپ از این طریق گسترش یافت.

نیک پاسیلیو، سخنگوی شرکت توییتر اعلام کرد دولت آمریکا در ماه‌های گذشته فشارهای زیادی را ایجاد کرد تا بتواند به اطلاعات صفحات اجتماعی مخالف خود دسترسی پیدا کند، ولی با وجود تمامی این تلاش‌ها تاکنون هیچ اطلاعاتی به مراکز دولتی آمریکا ارایه نشده است.

توییتر که محبوب‌ترین شبکه اجتماعی برای ترامپ محسوب می‌شود و بخش اعظم صحبت‌های رییس‌جمهور آمریکا از این طریق به گوش مردم می‌رسد، این روزها به بستر اجتماعی برای انتشار مخالفت‌ها و انتقادهای مردم علیه ترامپ تبدیل شده است و البته شبکه اجتماعی مذکور تاکید دارد که به هیچ دلیلی حاضر نمی‌شود اطلاعات شخصی مشترکان خود را در اختیار دولت آمریکا بگذارد.

شرکت توییتر هفته گذشته با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «حقوق مربوط به آزادی بیان از جمله اتفاقاتی است که برای کاربران توییتر لحاظ می‌شود و متمم اول قانون اساسی ایالات متحده به‌صورت کاملا واضح بر این مساله تاکید کرده که صحبت‌های سیاسی ناشناس یا با نام مستعار حق انتشار دارند».

وزارت امنیت داخلی آمریکا که تلاش فراوان می‌کند تا به اطلاعات شخصی حساب‌های کاربری توییتر دست پیدا کند، از دادن هرگونه پاسخ در این زمینه خودداری و بر این مساله اصرار کرد که تا به‌دست آوردن اطلاعات مورد نیاز خود روی این پرونده پافشاری می‌کند. وزارت دادگستری آمریکا که وظیفه محاکمه و بررسی قضایی آژانس‌ها و سازمان‌های دولتی این کشور را برعهده دارد، هیچ پاسخی در این زمینه نداد و بر خلاف تلاش‌های مکرر خبرنگاران، کاخ سفید هم در این زمینه سکوت کرد.

سناتور ران وایدِن، یکی از دموکرات‌های برجسته ایالت اورِگان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد این یک اقدام کاملا بیهوده است که دولت آمریکا سعی دارد اطلاعات یک حساب کاربری مخالف خود را به‌دست آورد و بر این اساس تلاش‌های وزارت امنیت داخلی آمریکا کار غیر قانونی و بیهوده محسوب می‌شود.

ایشا بانداری، از وکلای ارشد اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا ضمن حمایت از توییتر اظهار کرد که درخواست دولت آمریکا غیر معمول و عجیب بوده است. درخواست برای دستیابی به اطلاعات حساب کاربری افراد از سوی دولتی که بر آزادی بیان تاکید دارد، امری غیرقانونی محسوب می‌شود و می‌تواند تخلفی بزرگ باشد. او گفت: «هیچ دلیلی نمی‌بینیم که دولت آمریکا به‌واسطه آن بخواهد به اطلاعات مردم دست پیدا کند و در حساب‌های کاربری مردم جست‌وجو کند. آمریکا در قانون اساسی خود به شهروندان این کشور اجازه داده به‌صورت ناشناس انتقادهای خود را علیه دولت اعلام کنند. اقدام مذکور از ارزش‌های دولت آمریکا می‌کاهد و این اقدام بر اساس متمم اول قانون اساسی آمریکا رد می‌شود».

اندکی پس از آنکه شکایت توییتر علیه وزارت امنیت داخلی آمریکا به‌صورت عمومی منتشر شد، حساب کاربری ALT_USCIS یک کپی از متمم اول قانون اساسی این کشور را به همراه بخش‌هایی از شکایت قضایی توییتر منتشر کرد. حدود یک ساعت پس از انتشار خبر مذکور تعداد اعضای این صفحه اجتماعی با رشد سه برابری به 89 هزار نفر رسید.

این صفحه اجتماعی طی چند هفته گذشته انتقادهای فراوانی را علیه دولت آمریکا منتشر کرد. این صفحه در توییت‌های خود بر ناعادلانه بودن قوانین جدید دولت آمریکا برای مهاجرت و شهروندی در این کشور تاکید کرد و نشان داد سیاست‌های ترامپ برای جلوگیری از حضور و ورود مهاجران تا چه اندازه می‌تواند به این کشور آسیب وارد کند.

با وجود همه این کشمکش‌ها، ترامپ توانایی پذیرش مخالفان خود را ندارد و بر این مساله تاکید می‌کند که سیاست‌های جدید او برای مدیریت آمریکا کاملا درست است. (عصرارتباط)

واعظی با اشاره به اینکه حقوق شهروندی که از سوی دولت یازدهم پیگیری می‌شود بخش قابل توجهی در حوزه ICT دارد، تاکید کرد: طبق این حقوق شهروندی معتقدیم شبکه‌های اجتماعی باید برای استفاده مردم باز باشند و به غیر از آنچه که منافی عفت عمومی و غیر اخلاقی است و با آن مخالفیم نمی‌خواهیم قیم مردم باشیم چه چیزی را بدانند یا ندانند.

به گزارش فارس وی ادامه داد: می‌بینیم کسانی که روزی خودشان مخالف شبکه‌های اجتماعی بودند و حالا در آنها سرمایه‌گذاری کردند خواستار بسته شدن شبکه‌های اجتماعی هستند اما  دولت این موارد را جزء حقوق شهروندی می‌داند و با بسته شدن آن مخالف است.

وزیر ارتباطات با اشاره به اینکه امروز شبکه دسترسی فیبر نوری آغاز به کار کرده است، گفت: ما اصرار داشتیم که این پروژه در این دولت انجام شود تا بتوانیم از زیرساخت های شبکه ملی اطلاعات برای ارائه خدمات ارتباطی به مردم استفاده کنیم. در حال حاضر این سرویس توسط شرکت مخابرات ایران اجرایی شده و اپراتور چهارم فیبر نوری نیز در حال جذب سرمایه گذار خارجی برای اجرای این پروژه است.

به گفته واعظی، اپراتور ایرانیان نت به دلیل محدودیت های مالی صاحبان سهام تاکنون امکان اجرای این پروژه را پیدا نکرده اند و به همین دلیل در حال جذب سرمایه گذاری خارجی برای این پروژه هستند.

وزیر ارتباطات اجرای این پروژه را تحول اساسی در بخش دسترسی به شبکه ملی اطلاعات عنوان کرد و گفت: ما به سرعت در حال پیشرفت هستیم اما برخی به دنبال این هستند که دستاوردهای دولت را تخریب کنند.

واعظی گفت: کسانی که تا پیش از این در این وزارتخانه مسئول بودند و نتوانستند شبکه ملی اطلاعات را به جایی برسانند و راه بیندازند امروز می گویند راه اندازی این شبکه کار خاصی نبوده و دولت یازدهم فقط موفق شده که تنها ۱۰ درصد این پروژه را اجرایی کند.

واعظی با اشاره به تحولات صورت گرفته در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کارنامه عملکرد خود را تشریح کرد و گفت: ظرفیت شبکه انتقال کشور ۱۱ برابر شده و ۱۰ هزار گیگابیت ظرفیت دارد در همین حال شبکه پهن باند ۱۵ برابر شده و به ۱۰ هزار گیگابیت ظرفیت رسیده است.

علی اصلان شهلا- چند روز پیش در واکنش به سخنان وزیر ارتباطات که اعلام کرده بود رفع فیلتر توییتر از دست دولت خارج است و باید در این باره کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تصمیم گیری کند، نوشتیم که نیمی از اعضای این کمیته وزرای دولت هستند و از آنجا که نماینده مجلس نیز با دولت هم نظر است؛ بنابراین دولت برای رفع فیلتر توییتر نباید دردسری داشته باشد مگر آنکه وزرا با یکدیگر هم نظر نباشند.
پس از انتشار این گزارش، روزنامه دولت به این نقد و انتقادهای مشابه به طرح یک گمانه زنی پرداخت و اینگونه واکنش نشان داد: «توضیحات وزیر ارتباطات هیچ گاه کاربران و البته برخی خبرنگاران حوزه ICT را قانع نکرده است؛ چراکه از بین 12 عضو کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه 6 نفر آن را نمایندگان دولت (وزیران اطلاعات، ارشاد، دادگستری، ارتباطات، تحقیقات و فناوری، آموزش و پرورش یا نمایندگان شان) تشکیل می دهد؛ بنابراین انتظار می رود دولت با کمک این نمایندگان و راضی کردن یک عضو دیگر رای به رفع فیلتر شدن توییتر و فیس بوک بدهد. اما گویا اگر کارگروه تعیین مصادیق، همین حالا رای به رفع فیلتر این دو شبکه بدهد، باز هم امکان رفع فیلتر از آنها وجود نخواهد داشت. براساس اظهارات عبدالصمد خرم آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه و معاون دادستان کل کشور به این دلیل که این شبکه اجتماعی «علاوه بر دستور کارگروه با دستور مقام قضایی هم فیلتر شده»، تصمیم کارگروه منجر به رفع فیلتر توییتر نخواهد شد».
هرچند وزیر ارتباطات هیچ گاه از وجود حکم قضایی برای فیلتر شبکه های اجتماعی سخن نگفته و همواره آن را نتیجه تصمیم کارگروه فیلترینگ دانسته است، اما حتی با فرض وجود دستور قضایی، به نظر می رسد با مصوبه اخیر شورای عالی فضای مجازی، دیگر دولت بهانه ای برای پیگیری و رفع فیلتر شبکه های اجتماعی ندارد.
براساس این مصوبه مسوولیت اقدامات کاربران در شبکه های اجتماعی بر خط بر عهده کاربران است و در نتیجه نمی توان با شکایت خصوصی یا به خاطر رفتار یک کاربر، کل یک شبکه اجتماعی را فیلتر کرد.
باید دید با وجود این مصوبه بالاخره عزم دولت برای رفع فیلتر شبکه های اجتماعی مانند توییتر و فیسبوک جزم خواهد شد؟ (فناوران)

جلسه شورای عالی فضای مجازی به ریاست حسن روحانی رییس جمهور تشکیل شد و در آن مفاد باقیمانده از سیاست ها و اقدامات ساماندهی پیام رسان های اجتماعی پس از بحث و تبادل نظر به تصویب رسید.

در این جلسه که روز شنبه برگزارشد، بانک مرکزی مکلف گردید ظرف دو ماه آیین نامه پرداخت های بانکی از طریق پیام رسان های اجتماعی داخلی را با هماهنگی مرکز ملی فضای مجازی تدوین و ابلاغ نماید .

بر اساس مصوبه دیگری نیزهرگونه کنترل ارتباطات کاربران پیام رسان های اجتماعی بر خط ، توسط هر شخص حقیقی و حقوقی به جز موارد مصرح در قوانین مربوط ، ممنوع است  و مسئولیت اقدامات کاربران در شبکه های اجتماعی بر خط  بر عهده خود کاربران بوده و ارایه دهنده خدمت پیام رسان اجتماعی بر خط ،موظف به همکاری با مقامات مجاز، در چارچوب قوانین و مقررات است.

در جلسه شورای عالی فضای مجازی همچنین مصوب گردید که استفاده نهادها و موسسات دولتی و عمومی غیر دولتی از پیام رسان های اجتماعی برخط  خارجی برای مکاتبات و خدمات اداری ممنوع است.

چند روز پیش، شبکه اجتماعی توییتر از دولت آمریکا شکایت کرد و علت شکایت آن بود که وزارت امنیت داخلی آمریکا می خواست توییتر را برای افشای اطلاعات کاربران زیر فشار بگذارد. حال خبرهای جدید حاکی از آن است که توییتر شکایتش را پس گرفته است.
فناوران- در شکایت نامه ای که روز پنجشنبه (۶ آوریل/ ۱۷ فروردین) به دادگاهی در سانفرانسیسکو ارایه شد، آمده است که وزارت امنیت ملی آمریکا می خواست بداند چه کسی پشت یک صفحه توییتری قرار دارد که در آن به طور مرتب به دونالد ترامپ حمله می شود. 
مارک فلانگن، وکیل مدافع شبکه اجتماعی توییتر گفت: دولت آمریکا از خواست خود برای افشای اطلاعات کاربری یک اکانت ناشناس در توییتر صرف نظر کرده و به همین دلیل شرکت توییتر نیز شکایت خود از دولت را پس گرفته است. 
اکانت کاربری مورد نظر در توییتر اواخر ژانویه گذشته با شناسه کاربری ناشناسی به نام  @ALT_USCIS آغاز به کار کرده است. این اکانت توییتری به شدت از دونالد ترامپ انتقاد می کند و کاربران را به مقاومت در برابر سیاست های رییس جمهوری جدید و قبل از همه سیاست های مهاجرتی او فرامی خواند.
توییتر از افشای اطلاعات کاربری مربوط به این اکانت خودداری کرده بود و در شکایت خود گفته بود اقدام دولت آمریکا عملی غیرقانونی و علیه آزادی بیان شهروندان است.
عشا بندری(Esha Bhandari)، یکی از وکلای اتحادیه آزادی های مدنی آمریکا می گوید اینکه مقام های دولتی به این سرعت از خواسته خود منصرف شده اند نشان می دهد که درخواست آنها برای افشای اطلاعات کاربری اکانت مورد بحث، از همان ابتدا منطبق بر قانون اساسی نبوده است.
سال های گذشته نیز خبرهایی درباره تلاش دولت آمریکا و دیگر دولت های جهان برای دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک و توییتر منتشر شده بود

جهان دارد در فناوری‌های جدید ارتباطی غرق می‌شود. اما از این واقعیت انکارناپذیر دو کلان‌روایتِ متضاد وجود دارد. یکی از آن‌ها دنیای ما را نقطۀ عطفی در تاریخ بشر می‌داند که میزان آزادی بیان در آن بی‌سابقه است، درحالی‌که روایت دوم، از دنیایی اورولی پرده برمی‌دارد که در آن، حتی تلویزیون‌ها و گوشی‌های خاموش جاسوسی‌مان را می‌کنند. هر کدام را که بپذیریم، سوال باقی است: آزادی بیان در دنیای جدید چه وضعی پیدا خواهد کرد؟
لوس آنجلس ریویو آو بوکز — گسترش‌ وسایل جهانی ارتباطات بی‌سابقه بوده است. در ۲۹ اکتبر ۱۹۶۹، اولین پیام از کامپیوتری در دانشگاه کالیفرنیا در لوس‌‌ انجلس به مؤسسۀ تحقیقاتی استنفورد فرستاده شد. نقشه‌ای متعلق به دسامبر سال ۱۹۶۹، که مربوط است به آنچه نهایتاً تبدیل به اینترنت شد، شبکه‌ای را شامل تنها چهار کامپیوتر نشان می‌دهد. در آگوست ۱۹۸۱ تنها ۲۱۳ هاستِ اینترنت وجود داشت. اولین سایت اینترنتی در سال ۱۹۹۱ ساخته شد.

در سال ۲۰۱۵، تقریباً سه‌میلیارد کاربر اینترنت وجود داشته است. چیزی در حدود دومیلیارد گوشی هوشمند در سرتاسر جهان وجود دارد که پیش‌بینی شده است تعداد آن در سال ۲۰۲۰ به چهار میلیارد عدد برسد. برآورد شده است که تماشای تمامی فیلم‌هایی که ظرف یک ماه به شبکه‌های جهانی وارد می‌شوند حدود شش‌میلیون سال طول خواهد کشید. اگر فیس‌بوک کشوری بود که به‌تعداد کاربرانش جمعیت داشت، از چین هم پرجمعیت‌تر می‌شد.

مارشال مک‌لوهان، استاد رسانه، در سال ۱۹۶۲ چنین پیشرفت‌هایی را در کتاب آینده‌نگرِ خود، کهکشان کوتنبرگ۱، پیش‌بینی کرد. او در این کتاب می‌نویسد: «به‌هم‌وابستگی جدیدِ الکترونیکیْ جهان را، به‌شکل دهکده‌ای جهانی، از نو می‌سازد». تیموتی گارتن اش، استاد دانشگاه آکسفورد و بنیاد هوور در دانشگاه استنفورد، در کتاب آخر خود، آزادی بیان؛ ده اصل برای جهانِ به‌هم‌پیوسته۲، مک‌لوهان را به‌خاطر «بینش فوق‌العاده و پیش‌گویانه‌اش» می‌ستاید. اما به‌جای عبارت «دهکدۀ جهانی۳»، که از نظر او بیش‌ازحد جزئی و همگن و همسان‌خواه۴ است، اصطلاح «جهان‌شهر»۵ را ترجیح می‌دهد که «تمامیت این ’جهان‌چون‌شهر۶‘ پیوسته و آشفته» را که «در جهان‌های به‌هم‌آمیختۀ حقیقی و مجازی وجود دارد» دربرمی‌گیرد.

گارتن اش، نویسندۀ نُه کتاب دیگر، مقاله‌نویس ثابت نیویورک ریویو آو بوکز و برندۀ جایزۀ جورج اورول، اثر جدید و جذاب خود را با این جمله آغاز می‌کند: «همه اکنون همسایه‌ایم». دغدغۀ این نویسندۀ بریتانیایی آن است که چگونه همه می‌توانند در این جهان‌شهر بر سر مسئلۀ پیچیدۀ آزادی بیان با هم تفاهم داشته باشند. او تصدیق می‌کند که ما در جهانی پر از تعارض و تفاوت زندگی می‌کنیم که نباید به جهانی بی‌روح، تک‌صدا، غیرخلاق و غیرآزاد تبدیل شود. گارتن اش معتقد است: «برای اینکه به‌خوبی با یکدیگر در این جهان‌چون‌شهر زندگی کنیم، باید آزادی‌بیانِ بیشتر و شایسته‌تری داشته باشیم.»

هدف او به‌طور خلاصه این است که «چارچوبی برای تعارض متمدنانه و توأم با صلحْ متناسب با این جهانِ همسایه‌ها و بادوام در آن» بیابد. برای انجام این کار، گارتن اش مفهومی فراگیر و معقول از مفهوم آزادی بیان ارائه می‌دهد که از ناپختگی و کلیشه به دور است.

به‌زعم گارتن اش، مسئله این است که «بدون اینکه متوجه شویم، جنگ قدرتِ عظیمی بر سر شکل، شرایط و محدودیت‌های آزادی بیانِ جهانی در جریان است: پیرامون ما، داخل آن جعبۀ تویِ جیب‌هایمان و احتمالاً حتی درون ذهنمان». او این موضوع را «قدرت کلمه» می‌نامد که «نه‌تنها شامل تصاویر، صداها، نماد‌ها، اطلاعات و دانش می‌شود، بلکه ساختارها و شبکه‌های ارتباطات» را هم دربرمی‌گیرد. در قرن ۲۱، تکنولوژی‌های ارتباطی‌ای که سابق بر این آزاد و رها بودند به‌وسیلۀ قدرت‌های عمومی و خصوصی در کنترل گرفته شده و محدود شده‌اند. درواقع، «اَعمال درونی و گاهی مخفیانۀ ابرقدرت‌های خصوصی می‌توانند تأثیرگذارتر از تصمیمات قانون‌گذاران و اداره‌کنندگان باشد». دیگر «مسئلۀ تنها یک دولت ملیِ خاص نیست که به شما بگوید در یک کشور قادر به انتشار یا پخش چه چیزی هستید یا نیستید، یا ماجرا این نیست که مالک روزنامه‌ای تصمیم بگیرد که چه چیزهایی را چاپ خواهد کرد یا نخواهد کرد، یعنی مسائلی که قلمروِ کلاسیک آثار قرن بیستم در حوزۀ آزادی بیان بوده‌اند».

با درنظرگرفتن جهان‌شهرِ به‌هم‌پیوستۀ جدید، چالش بنیادی این است که آیا معیارهای آزادی بیان و تبادل آزاد اطلاعات در سرتاسر جهان به سطح مدل متمم اول۷ قانون اساسی امریکا، که گارتن اش آن را «سیستماتیک‌ترین قانون موافق آزادی بیان در جهان» می‌داند، خواهد رسید یا تسلیم مدل جورج اورولی خواهد شد که، در آن، پیوندِ شوم سانسور دولتی و اداره‌کنندگان خصوصیْ جلوی آزادی بیان را گرفته است و تبادل آزاد اطلاعات را سرکوب می‌کند.

گارتن اش، برای نگاهی دقیق‌تر به اینکه مدل اورولی درواقع چگونه چیزی است، نظام حزبیِ فعلی در چین را توصیف می‌کند که مدعی است حق دارد تمامی سخنان داخل مرزهای خود را براساس قانون «حفظ حاکمیت فضای مجازی» کنترل کند. مسلماً قانون اساسی چین، در بند ۳۵ خود، از این اصل حمایتِ ظاهری می‌کند که «شهروندان جمهوری خلق چین دارای آزادی بیان، آزادی مطبوعات، آزادی گردهمایی، آزادی انجمن، آزادی اجتماع و آزادی تظاهرات هستند». بااین‌حال در واقعیتِ امر، نشریۀ رسمی «ادارۀ اطلاع‌رسانی شورای دولت چین» در سال ۲۰۱۰ به‌طرز تکان‌دهنده‌ای اعلام کرد:

«هیچ نهاد یا شخصی مجاز نیست اطلاعاتی را که دارای محتویات زیر هستند تولید، تکثیر، افشا یا تبلیغ کند: مخالفت با اصول اساسی بیان‌شده در قانون اساسی؛ به‌خطرانداختن امنیت ملی، افشای اسرار دولتی، براندازی قدرت دولت و به‌خطرانداختن اتحاد ملی؛ آسیب‌زدن به شرافت و منافع دولت؛ تحریکِ تبعیض یا عداوت قومی و به‌خطرانداختن وحدت قومی؛ به‌خطرانداختن سیاست مذهبی دولت به‌وسیلۀ اشاعۀ ایده‌های ارتدادی یا خرافاتی؛ شایعه‌پراکنی در جهت اخلال در نظم و ثبات اجتماعی؛ انتشار مطالب مستهجن، پورنوگرافی، قمار، خشونت، وحشیگری و ترور یا مشارکت در جرم؛ تحقیر یا افترا، تجاوز به حقوق قانونی و منافع دیگران؛ و دیگر محتویات ممنوع‌شده به‌وسیلۀ قانون و مقررات اداری.»

چین تشکیلات سازمانیِ خصوصی/عمومیِ پرشاخ‌وبرگی ایجاد کرده است که تمامی ترافیک اینترنت را «از طریق بوروکراسی سانسور و تبلیغات گسترده‌ توسط چند اداره» مسدود، فیلتر یا هدایت می‌کنند. تحقیقی گسترده در دانشگاه هاروارد این موضوع را «در تاریخ مکتوب جهان بی‌سابقه» خواند. در سال ۲۰۱۱، سیزده‌درصد از رسانه‌های اجتماعیْ سانسور شده‌اند که رقمی شگفت‌آور است. تعداد کارکنان سازمان‌های گوناگون کنترل‌کنندۀ اینترنت در محدودۀ بیست‌هزار تا پنجاه‌هزار نفر برآورد شده است. یکی از اسناد داخلی حزب در سال ۲۰۱۳، به‌نحو اهانت‌باری، از اعضای حزب خواست که مراقب هفت مفهومِ خطرناک باشند، ازجمله «ترویج ایدۀ غربی روزنامه‌نگاری که این اصل را به چالش می‌کشد که رسانه‌ها و کارِ نشر باید تابع اصول حزب باشد» و «ترویج (ارزش‌های جهان‌شمول) در تلاش برای تضعیف مبانی نظری رهبری حزب».

اما کتاب گارتن اش، پیش از آنکه باقیِ ما بیش‌ازحد مغرور شویم، سؤالاتی جدی‌ مطرح می‌کند، سؤالاتی دربارۀ اینکه دموکراسی‌های غربی چه برخورد یا سوءبرخوردی با آزادی بیان داشته‌اند. هر جامعه‌ای، ازجمله هر جامعۀ دموکراتیکی، گرفتار سانسور است. برای مثال، دولت اوباما با توجیه «امنیت ملی»، بیش از همۀ رؤسای جمهورِ پیش از خود بر روی هم، افشاگران را براساس قانونِ جاسوسی سال ۸۱۹۱۷ تحت پیگرد قانونی قرار داده است و احتمال دارد ادوارد اسنودن، افشاگر آژانس امنیت ملی امریکا را نیز به آن فهرست ننگین اضافه کند.

گارتن اش به فراتر از ایالات متحده نیز نگاهی می‌اندازد تا محدودیت‌های آزادی بیان بیرون از رژیم‌های استبدادی را بیشتر بررسی کند. مادۀ نوزده میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی۹ جسورانه اعلام می‌کند: «همهْ حق آزادی بیان دارند» که شامل «آزادی جست‌وجو، دریافت و انتقال هر نوع اطلاعات و ایده» می‌شود. بااین‌حال، این اعلامیۀ گستردهْ تابع چندین محدودیتِ صریح است، «ازقبیل محدودیت‌هایی که قانون و ضرورت تصریح کرده است: الف) برای احترام به حقوق یا حیثیت دیگران؛ ب) برای حفاظت از امنیت ملی یا نظم عمومی یا سلامت و اخلاق عمومی». به‌علاوه، بند بیستمْ شامل این فرمان می‌شود که «هرگونه تبلیغ برای جنگ» و «هرگونه حمایت از خصومت‌های ملی، نژادی یا مذهبی که به‌منزلۀ تحریکِ به تبعیض، خصومت یا خشونت باشد» «براساس قانون ممنوع خواهد بود».

صیانت از آزادی بیان در مادۀ دهم کنوانسیون اروپایی حقوق بشر محدودیت‌های بیشتری را به‌خاطر «تمامیت ارضی»، «پیشگیری از بی‌نظمی یا جرم» و «حفظ مرجعیت و بی‌طرفی قوۀ قضائیه» اعمال می‌کند.

مادۀ چهارم کنوانسیون بین‌المللیِ رفع تمامی اَشکال تبعیض نژادی۱۰، که در سال ۱۹۶۵ تصویب شده است، تمامی کشورهای عضو را ملزم می‌کند که «همۀ تبلیغات و سازمان‌هایی را که براساس ایده‌ها یا نظریه‌های برتری یک نژاد یا گروهی از افراد که دارای رنگ پوست و ریشۀ نژادی مشترک هستند یا آن‌هایی که در جهت ترویج یا توجیه هرگونه عداوت و تبعیض نژادی تلاش می‌کنند» محکوم کنند. محکوم‌کردن چنین افکاری می‌تواند ستودنی باشد، اما این کنوانسیون فراتر رفته و به دولت‌ها دستور می‌دهد انتشار این ایده‌ها را «قانوناً مجازات‌پذیر» کنند. تاکنون چندین کشور از طریق تصویب و اجرای قوانین نفرت‌پراکنی۱۱ این کار را انجام داده‌اند.

گارتن اش نشان می‌دهد در دموکراسی‌های کمال‌یافته، که در آن‌ها حاکمیت قانون و نیز رسانه‌های متنوع و جامعۀ مدنیِ توسعه‌یافته وجود دارد، «معایب قوانین نفرت‌پراکنی، ازجمله نتایج ناخواسته‌اش، بر مزایای آن، چنان‌که در نیم قرن اخیر به اجرا درآمده‌اند، چربیده است». او، به‌وسیلۀ چندین نمونۀ نگران‌کننده، از ادعای خودش حمایت می‌کند.

برای مثال، از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۱، سالانه به‌طور متوسط صد محکومیت در فرانسه وجود داشته که در سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ به ۲۰۸ مورد افزایش یافته است. بریژیت باردو، بازیگر زن فرانسوی، پنج بار به‌جرم تحریک به نفرت نژادی محکوم شده است، چون او حملاتی انتقادی به مسلمانان داشت که با ماجرای روش ذبح حیوانات توسط مسلمانان شروع می‌شد. روشن‌فکر برجسته، ادگار مورن، به‌دلیل حملۀ شدید به رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها محکوم شناخته شد و کریستین وانست، یکی از اعضای پارلمان، برای بیان «دیدگاه‌های هوموفوبیایی» گناه‌کار دانسته شد، گرچه هر دوِ این احکام در دادگاه تجدید نظر لغو شدند.

گارتن اش استاندارهای دوگانۀ فوق‌العاده ذهنی‌ای را آشکار می‌کند که نقش مهمی در تنبیه نفرت‌پراکنی بازی می‌کنند. در سال ۲۰۰۶، سِر اقبال سکرانی دبیر کل شورای مسلمانان بریتانیا -که یک بار دربارۀ سلمان رشدی، که به‌خاطر انتشار کتاب آیات شیطانی، فتوایی علیهش صادر شده بود، گفت که مرگ احتمالاً برای او زیاده خوب بوده است- انتشار کاریکاتورهای دانمارکی‌ از چهرۀ پیامبر اسلام را محکوم کرد. یک ماه از این اظهارنظر نگذشته بود که، به‌صورت علنی، اعلام کرد که هم‌جنس‌گرایان «مضر» و «ناقل بیماری‌اند». آبراهام فاکسمن و کریستوفر وولف، از اتحادیۀ ضد افترا۱۲، استدلال می‌کنند که یوتیوب حق داشت کاری با ویدئوی جنجالیِ «معصومیت مسلمانان» نداشته باشد، اما اصرار داشتند که فیس‌بوک باید مطالب مربوط به انکار هولوکاست را حذف کند، زیرا نفرت‌پراکنی محسوب می‌شوند.

مسلماً نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از حرکت به‌سمت نظامی آزادتر و بازتر وجود دارد. برای مثال، گارتن اش تصمیم دادگاه حقوق بشر کانادا در سال ۲۰۰۹ را توصیف می‌کند که می‌گوید مادۀ سیزده قانون حقوق بشر، که کنترل نفرت‌پراکنی در سطح اینترنت را الزامی می‌داند، صیانت از آزادی بیان در منشور حقوق و آزادی‌های کانادا۱۳ را نقض می‌کند. ادعای اصلی کتاب این است که «باید محدودسازی آزادی بیان به‌واسطۀ اقدامات اجرایی دولت‌ها و شرکت‌ها را به حداقل ممکن برسانیم، اما به همان نسبت، هنجارها و رویه‌های مشترکی را گسترش دهیم که ما را قادر می‌کنند تا، به بهترین شکل، از این آزادیِ ضروری بهره ببریم».

گارتن اش، پس از گذراندن نُه ماه بر سر نوشتن کتابی دربارۀ آزادی بیان در قرن بیستم، از خود پرسید: «اگر موضوع تو جهان پس از گوتنبرگ است، چطور می‌توانی تنها به‌طریق کهنۀ گوتنبرگی دربارۀ آن بنویسی؟» درنتیجه، به‌همراه تیمی در دانشگاه آکسفورد، سایتی آزمایشی ساخت که مطالعات موردی، مصاحبه‌های تصویری، تحلیل‌ها و تفسیرهای شخصی از سرتاسر جهان را عرضه می‌کند که بیشترشان به سیزده زبان ترجمه شده است.

گارتن اش از قاهره به برلین، از پکن به دهلی، از نیویورک به یانگون سفر کرد و دربارۀ آزادی بیان گفت و شنید. این تجربه بر محتوای کتابش تأثیر گذاشت و آن را تغییر داد، بدین صورت که نهایتاً تصمیم گرفت آن را حول ده اصل و ازنو سازمان‌دهی کند. اولین اصل او، تحت عنوان «مایۀ حیاتی»، مبیّن مفهوم بنیادی اوست: «ما، یعنی همۀ انسان‌ها، باید آزاد و قادر به بیان دیدگاه‌های خودمان باشیم و اطلاعات و ایده‌ها را، فارغ از مرزها، دنبال و دریافت کرده و به دست آوریم.» این اصل ریشه در لب مطلبِ مادۀ نوزده میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی در سال ۱۹۶۶ دارد. گارتن اش توضیح می‌دهد که چرا این اصل، اولین است: «آزادی بیان صرفاً یک آزادی در میان آزادی‌های بسیار دیگر نیست، بلکه چیزی است که دیگر آزادی‌ها مبتنی بر آن هستند.»

کاربرد عبارت «انسان‌ها» صرفاً بلاغی نیست. از نظر گارتن اش منظور از «ما» «همۀ مردم» است و شرکت‌ها نباید مصداق آن تلقی شوند. در ایالات متحده، «کشوری دارای واضح‌ترین و باثبات‌ترین آزادی بیان در جهان، پول است که، به‌واسطۀ کمپین‌های سیاسی، بیداد می‌کند». در سرزمینِ متمم اول، «قدرتِ محدودکننده، تحریف‌کننده و مخربِ پول است که تنها و بزرگ‌ترین علت نگرانی برای آزادی بیان است. پول سخن می‌گوید، آن هم با صدایی بسیار بلند».

بقیۀ این ده اصل بر روی بحث‌انگیزترین مسائل آزادی بیان در جهانِ امروز تمرکز دارند. چگونه با سخنان خطرناکی که مروج خشونت‌اند مقابله کنیم؟ آیا می‌توان آزادی بیان را سانسور نکرد، اما محدود کرد؟ آیا باید مدنیت را به‌وسیلۀ قانون تحمیل کنیم؟ آیا شوخی و هنرِ زننده و توهین‌آمیز اجازۀ بیان دارد؟ آیا احترام به ادیان مستلزم قوانینی است که سخنانِ حمله‌کننده به ادیان را ممنوع کند؟ آیا می‌توانیم از حریم خصوصی و شهرت شخصی افراد محافظت کنیم، اما بررسی عمومی مسائل موردعلاقۀ عموم را [نیز] تضمین کنیم؟ آیا امنیت ملی، به‌واسطۀ حفاظت از افشاگران و درزدهندگان [اطلاعات]، آسیب دیده یا از کمک آن‌ها بهره‌مند شده است؟ چگونه باید آزادی بیان در اینترنت را حفظ کنیم، آن‌هم در اینترنتی که عمدتاً در دستان کمپانی‌های خصوصی‌ای است که مقید به متمم اول [قانون اساسی] نیستند؟

گارتن اش، با نثری روشن و جذاب و پر از نمونه‌های جالب و مبتنی بر تحقیقات جامع و بجا، از جنبۀ بین‌المللی به این سؤالات و سؤالات بیشتری می‌پردازد. برای خوانندگانی که عادت داشته‌اند آزادی بیان را صرفاً در محدودۀ عموماً خودستایانۀ تجربۀ امریکایی بررسی کنند (نقد من تحت عنوان «مخالفت بزرگ توماس هیلی»۱۴ و همچنین مرورم بر «موسیقی مدیسونیِ برت نوبورن»۱۵ را ببینید)، این کتاب مسائل چالش‌برانگیزی در زمینۀ طیف گسترده‌ای از دیگر کشورها و سنت‌ها مطرح می‌کند.
فصلی با عنوان «شجاعت» دهمین اصل را ترسیم می‌کند: «ما برای خودمان تصمیم می‌گیریم و با عواقبش روبه‌رو می‌شویم». گارتن اش به‌موازات رویکرد بین‌المللی خود، پس از اشاره به نمادهای سنت غربی، از جمله پریکلس، جان لیلبرن، جان میلتون، جان استوارت میل و قاضی لوئیس براندیس، داستان یک قهرمان مدرن آزادی بیان، لیو شیائوبو را می‌افزاید که در سال ۲۰۰۹ به‌اتهام «براندازی حکومت» به یازده سال زندان محکوم شد. لیو در سخنان پایانی خود در دادگاه گفت در انتظار روزی است که «کشورِ ما سرزمین آزادی بیان شود: کشوری که در آن کلام همۀ شهروندان دارای احترام برابری باشد، کشوری که در آن ارزش‌ها و ایده‌ها و باورها و دیدگاه‌های متفاوت سیاسی بتوانند ضمن همزیستی مسالمت‌آمیز با هم رقابت کنند». قاضی سخنان لیو را قبل از پایان قطع می‌کند، که همین بر اهمیت آن کلمات صحه می‌گذارد. آنچه نوشته بود و می‌خواست بگوید این بود که «امیدوارم من آخرین قربانی پیشینۀ طولانی برخورد با کلام به‌عنوان جرم در چین باشم. آزادی بیانْ بنیاد حقوق بشر است و همین‌طور ریشۀ طبیعت انسانی و مادر حقیقت. ازبین‌بردن آزادی بیان به‌معنای تحقیر حقوق بشر، فرونشاندن طبیعت انسان و سرکوب حقیقت است».
گارتن اش، در پایان، خواستار «ایدئالیسم واقع‌گرا و واقع‌گرایی ایدئالیستی» است. کتاب تأثیرگذار او گواهی بر این باورِ اوست که «بحثِ جاری بر سر محدودیت‌ها و شرایط راهگشا برای آزادی بیانْ خود یک عنصر حیاتی آزادی بیان است». چالشی که گارتن اش مطرح می‌کند مهم است، اما نتایج این بحثِ حیاتی فقط در دست ناظران هوشمندی مانند او نیست. این مسئولیت مشترک همۀ ماست. پرسشی که او از ما دارد این است که آیا آمادۀ این تکلیف هستیم؟

اطلاعات کتاب‌شناختی:
Ash, Timothy Garton. Free Speech: Ten Principles for a Connected World. Yale University Press, 2016

پی‌نوشت‌ها:
* این مطلب در تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۱۶ با عنوان Free Speech in the Post-Gutenberg World در وب‌سایت لوس آنجلس ریویو آو بوکز منتشر شده است و وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۹۶ این مطلب را با عنوان همه اکنون همسایه‌ایم ترجمه و منتشر کرده است.
*استفان رودْ (Stephen Rohde) وکیل قانون اساسی، سخنران، نویسنده و فعال سیاسی است.
[۱] The Gutenberg Galaxy
[۲] Free Speech: Ten Principles for a Connected World
[۳] global village
[۴] conformist
[۵] cosmopolis
[۶] world-as-city
[۷] First Amendment
[۸] Espionage Act of 1917
[۹] International Covenant on Civil and Political Rights
[۱۰] International Convention on the Elimination of Racial Discrimination
[۱۱] hate speech
[۱۲] Anti-Defamation League
[۱۳] Canada’s Charter of Rights and Freedoms
[۱۴] Thomas Healy’s The Great Dissent
[۱۵] Burt Neuborne’s Madison’s Music

 (استفان رود

ترجمۀ: حمیدرضا محمدی

مرجع: LARB)

گاردین - همین چند عدد و رقم قادرند داستانی گویا از خودشیفتگی روایت کنند: روزانه بیش از هشتادمیلیون عکس روی اینستاگرام بارگذاری می‌شود، بیش از ۳.۵میلیارد لایک ردوبدل می‌گردد و حدود ۱.۴میلیارد نفر، معادل بیست‌درصد کل جمعیت جهان، جزئیاتی از زندگی‌شان را بر روی فیس‌بوک منتشر می‌کنند.
آیا این رسانه‌های اجتماعی بودند که گونه‌ای نسبتاً متواضع از جان‌داران را به مشتی خودشیفتۀ شهرت‌طلب تبدیل کردند یا ما ذاتاً همین‌قدر خودمحور بوده‌ایم؟
موارد تشخیص اختلال شخصیتی خودشیفتگی۱ در آمریکا طی ده سال گذشته رشد چشم‌گیری داشته است، رشدی که نرخش تنه به تنۀ نرخ رشد چاقی می‌زند.
پژوهش‌های متعددی ادعا می‌کنند که بین افزایش خودشیفتگی و فراگیری رسانه‌های اجتماعی رابطۀ مستقیمی یافته‌اند. پژوهشگرها رفتارهایی ازجمله تلاش در جذب فالوئرهای بیشتر، تمایل به درمیان‌گذاشتن چیزهایی از زندگی خود با فالوئرها و نیز تقید به ارائۀ تصویری مثبت در کلیۀ اوقات را به‌عنوان نمونه‌هایی از جلوه‌های خودشیفتگی در رسانه‌های اجتماعی برمی‌شمارند. به‌علاوه، پژوهشگرها رابطۀ مستقیمی بین تعداد دوستان فیس‌بوکیِ افراد با شدت ابتلای آن‌هابه دسته‌ای از خصلت‌های مخرب اجتماعی یافته‌اند، خصلت‌هایی که معمولاً مرتبط با خودشیفتگی قلمداد می‌شوند.
بااین‌حال، کیاران مک‌ماهون، روان‌شناس و رئیس مؤسسۀ سایبر سیکیوریتی۲، اعتقاد دارد که ارتباط بین خودشیفتگی و رسانه‌های اجتماعی آن‌قدرها هم سرراست و قطعی نیست.
مک‌ماهون می‌گوید: «دانشگاهیان معمولاً بر سر داده‌ها و شیوۀ سنجش آن‌ها بحث دارند. در کل، خودشیفتگیْ رشد یافته و استفاده از رسانه‌های اجتماعی نیز رشد داشته است. باوجوداین، همبستگی بین این دو چندان قطعی و روشن نیست.»

او می‌گوید: «محتمل است که آنچه در قالب رسانه‌های اجتماعی بازتاب می‌یابد رشد خودشیفتگی در بستر گسترده‌ترِ فرهنگی غرب باشد. رواج رسانه‌های اجتماعی در چنین حدی مستلزم این است که قبل‌ازآن خودشیفتگی ریشه دوانیده باشد.»
لوسی کلاید نیز به‌عنوان مشاور و روان‌درمانگر، اعتقاد دارد که تمایلات خودشیفتگی در همۀ افراد وجود دارد و اینکه امروزه این‌گونه خصلت‌ها بیشتر قابل‌لمس شده از آنجا ناشی می‌شود که رسانه‌های اجتماعیْ رایج و همه‌گیر شده‌اند.
کلاید می‌گوید: «به‌نظر من رسانه‌های اجتماعی مسبب اختلالات شخصیت نیستند، بلکه صرفاً امکان ظهور و تجلیِ آن‌ها را فراهم می‌کنند. اگر کسی خودشیفته باشد، می‌خواهد بازتاب‌های مثبتی از خود نشان دهد. او جهان را به‌دید آینه می‌نگرد و مرتباً به‌دنبال تصدیق‌شدن است. ازاین‌رو برای چنین فردی محتمل است که بخش اعظمی از زندگی خود را با حساسیتِ بسیار زیاد و بنا بر اقتضائات رسانه‌های اجتماعی گزینش و پالایش کند.»
جک پرایسِ سی‌وچهارساله ظرف ده سال اخیر توانسته بیش از شصت‌هزار فالوئر فیس‌بوک، اینستاگرام و توییتر از سراسر جهان برای خود دست‌وپا کند. او ده‌ها بار در روز به حساب‌هایش در رسانه‌های اجتماعی سر می‌زند و می‌گوید پروفایلش را با وسواس به‌روزرسانی می‌کند. او خودش را خودشیفته توصیف نمی‌کند، بلکه خود را فردی معرفی می‌کند که تکنولوژیِ موجود را در جهت رشد کسب‌وکار و هم‌گام‌ماندن با انتظارات [مشتریان] به کار گرفته است.
پرایس، که در اینجا نامش را تغییر داده‌ایم، می‌گوید: «گاهی پیش می‌آید که ساعت‌ها برای فکرکردن راجع‌به اینکه چه می‌خواهم منتشر کنم وقت می‌گذارم. فکر می‌کنم به اینکه فالوئرهایم چه محتوایی می‌خواهند و نیز به اینکه می‌خواهم چه تصوری از خودم برای فالوئرها بسازم. به زمانی که به‌این‌ترتیب صرف می‌شود به‌دید نوعی سرمایه‌گذاری پرسود نگاه می‌کنم، چراکه باعث می‌شود موفق و مشهور شوم و درآمد کسب کنم.»
او می‌گوید: «من غالباً لحظات زندگی را به‌مثابۀ «محتوای مناسبی» برای فالوئرهایم در شبکه‌های مجازی نگاه می‌کنم. این کار بسیار شبیه عکس‌گرفتن است. به‌اشتراک‌گذاری لحظات خوشی مهم‌تر است از تجربه‌شان در زندگی واقعی.»
در دهۀ ۱۹۶۰، خودشیفتگی به‌عنوان نوعی اختلال شخصیتی مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۹۸۰ معیارهای شاخص رسمی برای تشخیص این اختلال وضع شد. ویژگی‌ها و علائم اختلال شخصیتیِ خودشیفتگی شامل این موارد است: احساس نیاز شدید به تحسین‌شدن، خودمهم‌پنداریِ بیش‌ازحد و فقدان توان هم‌دلی با دیگران. براساس آنچه در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی۳ آمده، سایر معیارهای اختلال شخصیتی خودشیفتگی عبارت اند از: رؤیاپردازی دربارۀ موفقیت‌های نامحدود، میل بی‌حد به جلب‌توجه دیگران و درعین‌حال واکنش سرد به دیگران و نیز انتخاب دوستان براساس پرستیژ و موقعیت اجتماعی و فارغ از ارزش‌های شخصیتی. در مقام مشاهده‌گر، به‌سهولت می‌توان شیوۀ رفتار افراد در رسانه‌های اجتماعی را با ویژگی‌های خودشیفتگی تطبیق داد.
نسل هزاره به‌شکلی ویژه در معرض اثرات بالقوه سوء رسانه‌های اجتماعی هستند. جوانان در فاصلۀ ۱۷ تا ۲۱ سال، برای یافتن موقعیت خود در جامعه و کسب استقلال از مراقبان دوران کودکی، ضرورتاً دوره‌ای از خودشیفتگی را سپری می‌کنند. رسانه‌های اجتماعی می‌توانند تأثیراتِ گذار از این مرحلۀ رشد را برای آنان تاحد نامناسبی مضاعف کنند.
کلاید می‌گوید: «افراد در این گروه سنی به‌شدت تحت تأثیر همتایان خود هستند. چیزی که برای این گروه سنی اهمیت حیاتی دارد این است که دیگران با چه دیدی به آن‌ها می‌نگرند. بخش عظیمی از توجه فرد در امور زندگی صرف این می‌شود که بازخوردِ مثبتی از خود برای دیگران ایجاد کند. مثلاً برای گرفتن یک سلفیِ عالی دقت فراوانی به خرج داده می‌شود، چون این چیزها تا ابد در فضای آنلاین باقی می‌مانند. چنین امری فشار کم‌نظیری را بر فرد تحمیل می‌کند و او را در وضعیت روانیِ پرفشار و دردناکی گرفتار می‌سازد. این فشار از توان لازم برای تقویت خودشیفتگیِ ازپیش‌موجودِ فرد برخوردار است و ویژگی‌های خودشیفتگی هم تاحدی در همۀ ما وجود دارند.»
پژوهش‌هایی چند ادعا می‌کنند رسانه‌های اجتماعیْ اعتمادبه‌نفس ما را تقویت می‌کنند. مک‌ماهون بر آن است که رسانه‌های اجتماعی به افراد اجازه می‌دهد که درآمدن به قالب هویت‌های متفاوت را امتحان کنند و فضای امنی برای خود در جامعه بیابند. درعین‌حال او این مسئله را نیز تأیید می‌کند که رسانه‌های اجتماعی در مقطعی زمانی، که به‌خودی‌خود بغرنج است، فشار اضافه‌ای را ایجاد می‌نمایند و می‌توانند افراد را به زیاده‌روی در به‌اشتراک‌گذاری وادار کنند.
او می‌گوید: «اگر پروفایل شما ملال‌آور باشد، لایکی دریافت نخواهید کرد. ولی اگر از چیزی درمورد خودتان پرده‌برداری کنید یا مطلبی حساسیت‌برانگیز منتشر کنید، آن وقت است که لایک‌های بیشتری خواهید گرفت. افرادی که بیش از پنج‌هزار فالوئر دارند، مدام در این فکرند که برای دریافت واکنش، هر بار لازم است چه مطلبی منتشر کنند.»
ویلیام رابرتس از باکینگ‌همشایر از کاربران همیشگی رسانه‌های اجتماعی است. او به‌خوبی به محدودیت زاویۀ دیدِ واقعیت از دریچۀ شبکه‌های اجتماعی واقف است. این جوان نوزده‌ساله رسانه‌های اجتماعی را محلی برای خودنمایی افراد می‌داند و، برای محافظت از خود در قبال اثرات سوء این شبکه‌ها، استفاده‌اش از آن‌ها را فعالانه مدیریت می‌کند.
رابرتس می‌گوید: «تنها هدف کارکردی اینستاگرام تبلیغ و ترویج لحظات ویژۀ زندگیِ افراد است و آدم‌ها غالباً میهمانی‌ها، تفریحات و اوقاتی را که با دوستان سپری می‌کنند را سوژۀ خود قرار می‌دهند. پست‌های خودِ من به‌ندرت احساساتم در لحظات ناراحتی، افسردگی یا تنهایی را بازگو می‌کنند و همگی بازتاب‌دهندۀ جنبه‌های مثبت زندگی‌ام هستند.»
به‌نظر کلاید، اینکه افراد همۀ جنبه‌های شخصیت خود را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش بگذارند تقریباً غیرممکن است و مسئله هم همین است.
او می‌گوید: «همۀ ما تلاش می‌کنیم آشفتگیِ تجربۀ زندگی بشر را پاک‌سازی کنیم. زندگی مدرن دشوار است. اگر ما در پی نفی آشفتگی خود برآییم، عملاً نخواهیم توانست با دیگران و آشفتگی‌هایشان ارتباط برقرار کنیم و این واقعاً تنهایی‌آور و منزوی‌کننده است.»
کلاید می‌گوید: «ما خود را به تکه‌های یک‌بایتی فروشکسته‌ایم. ما قطعاً پیچیده‌تر از آنیم که در یک سلفی یا ۱۴۰ کاراکترِ توئیتر بگنجیم. اگر باورمان شود که چیزی جز این‌ها نیستیم، پذیرفتن و تحمل پیچیدگی‌های خودمان و دیگران غیرممکن می‌شود. بسیار سخت خواهد شد که بتوانیم خود واقعی‌مان باشیم با همۀ کاستی‌هامان. رسانه‌های اجتماعی هم اینجا ما را تنها خواهند گذاشت.»
شاید به‌سختی بتوان راجع‌به ارتباط مستقیم خودشیفتگی در میان نسل هزاره با رسانه‌های اجتماعی حکم قطعی صادر کرد. اما به نظر می‌رسد رسانه‌های اجتماعیْ خودشیفتگیِ ازپیش‌موجودِ افراد را دامن زده و تقویت می‌کنند.
مک‌ماهون می‌گوید: «چیزی که ضروری است بر آن متمرکز شویم نگریستن به درون است، نه رفتار بیرونی‌مان. اینکه افراد در رسانه‌های اجتماعی به‌دنبال تأییدات بیرونی از سوی دیگران هستند دلیلی دارد. باید در پی جستن احوال آن چیزی برآییم که قلب‌های مردم از آن خالی شده است.»

 

پی‌نوشت‌ها:
* این مطلب در تاریخ ۱۷ مارس ۲۰۱۶ با عنوان I, narcissist – vanity, social media, and the human condition در وب‌سایت گاردین منتشر شده است و وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۱۴ فروردین ۱۳۹۶ این مطلب را با عنوان اینستاگرام آن بخشِ خودشیفتۀ شخصیتتان را دوست دارد ترجمه و منتشر کرده است.
[۱] Narcissistic personality disorder (NPD)
[۲] Cyber Security Institute
[۳] Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders

شبنم کهن‌چی - رقابت در دنیای رسانه‌های اجتماعی، سخت و موفقیت ناپایدار است. شبکه‌های اجتماعی بزرگ مانند فیس‌بوک در دنیای محتوای متنی و اینستاگرام در دنیای محتوای تصویری در صورتیکه بر اساس نیاز روز و سلیقه کاربران‌شان حرکت نکنند طی مدت کوتاهی تبدیل به شهری سوت و کور و خالی از سکنه زنده خواهند شد. در چنین شرایطی ادامه حیات توییتر کمی عجیب به نظر می‌رسد. به خصوص که چند سالی است صورت‌های مالی توییتر نشان‌دهنده زیان‌ کلانی است. توییتر، طی حداقل چهار سال گذشته یک شبکه اجتماعی زیان‌ده بوده که بر بسیاری از جنبش‌های اجتماعی و سیاسی، روابط دیپلماسی کشورها و جریان‌سازی گروه‌های کوچک و بزرگ تاثیری انکارناپذیر داشته است. شاید یکی از دلایل محبوبیت توییتر نزد قشر خاصی از کاربران در کشورهای مختلف بی‌رقیب بودن این شبکه اجتماعی در سرعت اطلاع‌رسانی بوده است. در حقیقت توییتر برای مخالفان و منتقدان در جوامع مختلف، یک رسانه بی همتا برای متحد شدن، رساندن صدای اعتراض به مجامع بین‌المللی و تریبونی برای حرف زدن بوده. رسانه‌ای که حتی مخالفانش که اسباب فیلتر شدنش را فراهم کردند نیز عاقبت به آن روی آوردند تا جایگاه مردمی پیدا کنند. همین محبوبیت (هر چند بین قشر خاص) باعث شد مدیران توییتر از زیان‌ده بودن این کمپانی وحشت نکنند. هر چند تغییراتی که طی یک سال گذشته در این شبکه اجتماعی دیده می‌شود نشان‌دهد تلاش مدیران آن برای پیدا کردن راهکاری جهت افزایش درآمد است. اما به نظر می‌آید یا زیان‌دهی‌ها چندان جدی گرفته نمی‌شود یا مدیرانش راهی برای افزایش درآمد پیدا نمی‌کنند.

حالا از دل توییتر، رقیبی پا به میدان گذاشته که می‌تواند چند برابر صورت‌های مالی زیان‌ده برای توییتر خطرناک‌تر باشد. شبکه اجتماعی مشابهی که بنیانگذارش یکی از کاربران توییتر بوده و خوب می‌داند کاربران توییتر از چه چیزهایی ناراضی هستند و به چه امکاناتی نیاز دارند. تجربه نشان داده در دنیای رسانه‌های اجتماعی، وفاداری کاربران معنایی ندارد. کاربران مهمان آن شبکه‌ای هستند که در آن راحت‌تر بتوانند با یکدیگر تعامل کرده و محتوا تولید کنند. آنچه کاربران را در یک شبکه اجتماعی نگه می‌دارد زیان یا سود کمپانی صاحب آن شبکه نیست بلکه محدودیت‌ها و اختیاراتی است که با آن مواجه هستند.

ورود رقیبی که محدودیت کمتر و اختیار بیشتری به کاربران می‌دهد و شباهت بسیاری به توییتر دارد باید زنگ خطر را برای جک دورسی و همکارانش به صدا درآورده باشد. حالا فقط این صورت مالی نیست که این کمپانی را تهدید می‌کند. کافی است کاربران بخواهند رقیب را آزمایش کنند و از آزمایش‌شان راضی باشند. شاید توییتر بیش از تبلیغات باید به رضایت کاربرانش فکر کند.(منبع:فناوران)

دولت فدرال آلمان با تصویب لایحه‌ای برای شبکه‌های اجتماعی‌ای که تمایلی به حذف پیام‌های توهین آمیز، مجرمانه و نفرت پراکن را نداشته باشند، جریمه‌ای تا سقف ۵۰ میلیون یورو تعیین کرد.

فناوران- این لایحه محدودیت ۲۴ ساعته‌‌ای را برای شبکه‌های اجتماعی جهت حذف این مطالب در نظر گرفته که در صورت عبور از محدوده زمانی جریمه خواهند شد.

چندی پیش دولت آلمان از قصد خود برای شکایت از فیس‌بوک بدلیل آنچه کوتاهی و بی‌توجهی مدیران این شبکه اجتماعی در مورد اخبار و مطالب جعلی و مجرمانه می‌خواند، خبر داد. همزمان یک پناهجوی سوری با نام انس مودامنی نیز از فیس‌بوک شکایت کرد. وی که پس از انتشار عکس سلفی خود در فیس‌بوک توسط کاربران به اقدام تروریستی متهم شده بود، حذف پیغام‌ها از این شبکه اجتماعی را درخواست کرد. تصویر انس مودامنی توسط اکانت‌های جعلی منتشر و ادعا شده بود که او یکی از عاملان حمله تروریستی ماه مارس سال ۲۰۱۶ در فرودگاه بروکسل بوده است. لایحه دولت آلمان که برای ابلاغ نیاز به تصویب پارلمان دارد، ماه گذشته توسط وزیر دادگستری این کشور پیشنهاد شد. گروه‌های زیادی تصویب این لایحه را خطری برای آزادی بیان دانسته و هشدار داده‌اند که در صورت محتاط‌شدن شبکه‌های اجتماعی، مطالب بسیاری بدون دلیل حذف خواهند شد.

آلمان در میان کشورهای جهان سخت‌ترین قوانین را برای محدود کردن ابراز مطالب نفرت‌آمیز، نژادپرستانه، مجرمانه و تحریک نفرت نسبت به اقلیت‌ها دارد.

آخرین گزارش از آخرین وضعیت شبکه‌های اجتماعی در ایران حاکیست که آمار از کاربران تلگرام 30 میلیون نفر است و کف اینستاگرام 13 میلیون نفر است.
زمان استفاده دو پیک دارد که ساعت پیکش یکی از حدود ساعت 9 شب تا 1 بامداد است و ساعت پیک دیگر بیشترین زمان استفاده از 10 صبح تا 14 بعدازظهر است که زمان‌ها قابل تقلیل هستند.

*آمار استفاده ایرانی ها از رسانه ملّی و شبکه های اجتماعی
همچنین بر اساس یک نظر سنجی معتبر  که در سراسر کشور بیش از 18 هزار نفر در آن شرکت کرده‌اند و پرسیده شده که شما منابع کسب خبرتان را در میان این سه گزینه بگویید؛ 69.3 درصد صداوسیما، 27.6 تلگرام و 14.6 ماهواره، 14 درصد دوستان، 13.7 درصد سایت ها، 11 سایر شبکه‌های اجتماعی، 9.3 روزنامه ها بودند.
نکته جالب توجه در این نظر سنجی این است که رقم استفاده از صداوسیما 10 درصد افزایش یافته است.
منبع:جهان نیوز

توئیتر اعلام کرد از سال ۲۰۱۵ بیش از ۶۰۰ میلیون حساب کاربری را برای مبارزه با افراط‌گرایی، مسدود کرده است.
به گزارش ایلنا به نقل از راشا تودی، توئیتر اعلام کرد از اواسط سال ۲۰۱۵ بیش از ۶۰۰ میلیون حساب کاربری را برای جلوگیری از گسترش افراط‌گرایی، مسدود کرده است.
توییتر تنها در شش ماهه دوم سال ۲۰۱۶، ۳۷۶ هزار حساب کاربری را به اتهام تلاش برای گسترش تروریسم، مسدود کرده است.
این پایگاه اینترنتی اعلام کرد حذف و یا تعلیق حساب‌های کاربری از طریق رسیدگی به درخواست‌های دولت‌ها، اشخاص حقیقی و حقوقی و یا از روش‌های دیگر صورت گرفته است.

نادر نینوایی - شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی در سال‌های اخیر رشد چشمگیری در جهان و به‌خصوص در ایران داشته‌اند و اگرچه ورود ایرانی‌ها به شبکه‌های اجتماعی در ابتدا با فیس‌بوک رقم خورد، اما طولی نکشید که مجموعه درهمی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی نیز راه خودشان را به کشور باز کردند.

وایبر، لاین، اینستاگرام، واتس‌اپ، ایمو، توییتر و اسکایپ برخی از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی بودند که توسط ایرانیان به شکلی گسترده مورد استفاده قرار گرفته و البته در هر مقطع و بنا بر دلایل مختلف هر بار اقبال مردم به یکی بیشتر از بقیه بوده است.

برای پرونده آخر سال قصد داریم به بررسی پرطرفدارترین شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی حال حاضر ایران بپردازیم تا با نگاهی به سلیقه ایرانی‌ها در این حوزه ببینیم که هر بار به چه دلایلی و چگونه اقبال کاربران ایرانی به یک پیام‌رسان‌ یا شبکه اجتماعی خاص کم شده یا چرا به دیگری علاقه‌مند شده‌اند.

 

تلگرام پرطرفدارترین پیام‌رسان در ایران

مساله فیلتر بودن فیس‌بوک از یک‌سو و قابلیت‌های ویژه تلگرام مانند امکان ایجاد کانال، گروه‌های کاری، خانوادگی و راحت بودن دسترسی به آن به سبب موبایل‌محور بودن و فیلتر نبودن، این اپ موبایلی را به‌سرعت به محبوب‌ترین پیام‌رسان موبایلی ایران تبدیل کرد. حالا دیگر حتی شبکه اجتماعی فیس‌بوک نیز که در دوره‌ای به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی ایرانیان شناخته می‌شد، در مقابل تلگرام حرفی برای گفتن ندارد و این اپ ساده است که به بزرگ‌ترین پاتوق مجازی ایرانیان تبدیل شده است.

آن‌طور که در گزارش یکی از سایت‌های خبری آمده، بیش از 8/45 میلیون کاربر تلگرام روی سرور اصلی تلگرام یعنی آی‌پی شماره 149.154.167.99 مستقر هستند که مربوط به کاربران ایرانی است. پس به این ترتیب باید گفت در حال حاضر تقریبا نیمی از جمعیت کشور به شکل مستقیم در تلگرام حضور دارند که در نوع خود آماری بی‌نظیر است و درآمدهای سرشاری را نصیب صاحبان این اپ ساده می‌کند.

تلگرام در تمام سیستم‌عامل‌های روز و رایج در دنیا از اندروید و iOS و ویندوزفون گرفته تا لینوکس و ویندوز اجرا می‌شود و همین یکی از مهم‌ترین نقاط قوت آن است. علاوه بر این، ساده بودن کار و نیز امکان انتشار انواع مختلف فایل‌ها روی آن از دیگر عوامل موفقیت تلگرام است.

 شما در تلگرام به‌راحتی می‌توانید پیام‌ها، تصاویر، ویدیوها و همه انواع پرونده‌ها و اسناد با پسوندهای مختلف را بدون هیچ مشکلی رد‌وبدل کنید و به‌اشتراک بگذارید.

با وجود امکانات گسترده ارایه‌شده روی تلگرام اما اگر تنها مزیت فنی باعث انتخاب تلگرام در ایران بود می‌بایست در سایر کشورهای جهان هم این اپ با استقبالی مشابه رو‌به‌رو شود، اما در حال حاضر ایرانی‌ها در میان سایر کشورها بیشترین کاربران حاضر در تلگرام را تشکیل می‌دهند. برخی از صاحب‌نظران معتقدند فیلتر و محدود شدن دسترسی به وایبر و لاین در مقاطعی خاص باعث هدایت مردم و ماندگاری آنها در این پیام‌رسان موبایلی و استفاده گسترده آنها از آن شد.    

 

اینستاگرام پرطرفدارترین اپ اشتراک تصویر

در حال حاضر اینستاگرام بعد از تلگرام دومین شبکه اجتماعی پرطرفدار در کشور است؛ این غول آمریکایی اگرچه در ابتدا فقط یک ابزار ساده برای اشتراک‌گذاری عکس بود، اما از سال 2012 که توسط شرکت فیس‌بوک خریداری شد، رشد چشمگیر 23 درصدی که 20 برابر بیشتر از میزان رشد خود فیس‌بوک است را تجربه کرد.

اینستاگرام در ایران اما شاید حتی سرعت رشد بالاتری داشته است و در زمانی کوتاه به ابزار دوست‌داشتنی صاحبان فروشگاه‌های مختلف تبدیل شده است. حالا دیگر بسیاری از فروشگاه‌های لباس‌فروشی، کفش‌فروشی، پرده‌فروشی و مغازه‌های فروش لوازم منزل در سطح کشور، یک صفحه شخصی اینستاگرام ساخته و به معرفی اجناس خود و حتی فروش آنلاین پرداخته‌اند.

البته شرکت‌های مختلف نیز از فضای اینستاگرام برای معرفی خدماتی که ارایه می‌دهند استفاده می‌کنند و این اپ برای آنها هم به ابزار تبلیغاتی مناسب تبدیل شده است، به نحوی که حالا روی بیزینس‌کارت‌ مدیران شرکت‌های مختلف، یک آدرس صفحه اینستاگرام نیز به‌چشم می‌خورد.

اما فروشگاه‌داران و مدیران شرکت‌ها تنها طرفداران ایرانی اینستا نیستند و جمعیت بزرگی از زنان خانه‌دار و دختران و پسران جوان هم از یک‌سو برای بررسی جدیدترین مدهای لباس و موی سر و از سوی دیگر برای اشتراک‌گذاری عکس‌های خود و جمع‌آوری لایک‌ که به رقابتی پیچیده تبدیل شده به طرفداران درجه یک اینستاگرام تبدیل شده‌اند و البته بازار مکاره خرید و فروش لایک‌های بیهوده هم در این فضا ایجاد شده است.

در میان طرفداران اینستاگرام در ایران نباید از حضور چهره‌های معروف ایرانی مانند بازیگران و خواننده‌ها نیز غافل ماند. در حال حاضر بهنوش بختیاری با 5/5میلیون فالوئر پرطرفدارترین ایرانی حاضر در اینستاگرام است و هر پستش به‌طور متوسط 100 هزار لایک می‌خورد. یکی از خوانندگان زیرزمینی هم از دیگر چهره‌های پرطرفدار اینستاگرام ایرانی‌ها است که حدود 4 میلیون فالوئر دارد و هر پستش به‌طور متوسط 50 هزار لایک می‌خورد که همین آمار گویای ضریب نفوذ بالای اینستاگرام در کشور است.

یکی دیگر از گروه‌های طرفدار اینستاگرام در کشور اما عکاسان هستند که با انتشار عکس‌های خود در این فضا برای جذب مخاطبان و حتی بعضا فروش کارهای خود تلاش می‌کنند. از آنجا که اینستاگرام برای بارگذاری راحت‌تر، حجم عکس را تا حدودی محدود می‌کند، کیفیت و اندازه عکس هم کمی پایین می‌آید و همین باعث می‌شود که عملا نشود از عکس‌های اینستاگرام برای تهیه پوستر یا استفاده در مجلات استفاده کرد. همین موضوع سبب می‌شود که کسانی که خواستار استفاده از عکس هستند مجبور شوند برای تهیه عکس با کیفیت مطلوب، آن را از صاحب صفحه خریداری کنند و به این ترتیب حقوق مالکیت معنوی هم رعایت شود.

البته حضور اینستاگرام در ایران در سال‌های اخیر با حاشیه‌هایی هم همراه بوده و این موضوع که امکان فیلتر شدن صفحاتی که مطالب غیراخلاقی و سیاسی منتشر می‌کنند وجود ندارد، در چند برهه مساله‌ساز شده است. گفته می‌شود امکان فیلتر صفحات خاص در اینستاگرام وجود ندارد و به این ترتیب یا باید کل آن را فیلتر کرد و یا به باز بودن صفحات مورددار تن در داد.

 

فیس‌بوک و مهاجرت ایرانیان از آن

ما ایرانی‌ها اصولا اولین‌ها را خیلی دوست داریم؛ البته هر چقدر که خوش‌استقبال هستیم و زودی با ایده‌های جدید کنار می‌آییم به همان میزان هم زود از آنها دل می‌کنیم.

مثلا یک نمونه‌اش همین بستنی آیس‌پک است که در نوع خودش اولین بود و از آن استقبال بی‌نظیری شد و البته خیلی زود هم محبوبیتش را از دست داد و جای خودش را به بعدی‌ها سپرد. شاید بر اساس همین منطق بود که در ابتدا از فیس‌بوک نیز به‌دلیل آنکه اولین شبکه اجتماعی بود استقبال گسترده‌ای شد و البته خیلی زود نیز میان ایرانی‌ها محبوبیتش را از دست داد.

در سال 90 که اوج تب همه‌گیری فیس‌بوک در ایران بود، آمار 17 میلیون کاربر ایرانی عضو این شبکه اعلام شد.

با وجود خیل عظیم طرفداران فیس‌بوک در ایران در سالیان گذشته اما با ورود تلگرام و اینستاگرام به یکباره بیشتر کاربران این شبکه اجتماعی به این اپ‌های موبایلی نقل مکان کردند و کاربران فعال فیس‌بوک با ریزش شدید مواجه شد. البته ریزش مخاطبان فیس‌بوک تنها در ایران اتفاق نیفتاده و کند شدن روند رشد این شبکه‌ اجتماعی خبر از رسیدن آن به مرز اشباع به لحاظ تعداد کاربران می‌دهد. در سریال آمریکایی «آشنایی با مادر» یکی از شخصیت‌های سریال با اشاره به همین ریزش مخاطبان فیس‌بوک می‌گوید: الان دیگر فقط پدر و مادرها و افراد مسن در این شبکه اجتماعی فعال هستند و بقیه آن را ترک کرده‌اند.

با وجود ریزش بالای کاربران فعال فیس‌بوک اما همچنان این شبکه اجتماعی مورد توجه تعداد زیادی از خانواده‌های ایرانی، به‌خصوص آنهایی که بستگا‌ن‌شان در خارج از کشور هستند قرار دارد.

خانواده‌های ایرانی برای دیدن عکس‌های بستگان‌شان هرچند وقت یک‌بار به فیس‌بوک سر می‌زنند و صفحات ایرانی‌های خارج‌نشین را چک می‌کنند. علاوه بر این، فیس‌بوک برای بسیاری حکم یک محل برای ذخیره فایل‌های مختلف همچون عکس و فیلم‌های خانوادگی را پیدا کرده است؛ تصمیمی که البته بسیار پرریسک و اشتباه است.

آنها با ذخیره کردن آلبوم‌های خود و صدور اجازه دسترسی فقط برای خود و نزدیکان‌شان عملا یک آلبوم خانوادگی ایجاد می‌کنند که مسوولیت نگهداری و حفاظت آن بر عهده فیس‌بوک است. برای این عده، فیس‌بوک حکم گاوصندوقی را دارد که اطلاعات ارزشمند آنها را به رایگان نگهداری می‌کند و مانند هارد کامپیوترهای شخصی با خطر ویروسی شدن و پریدن اطلاعات هم مواجه نیست.

با توجه به نوع استفاده ایرانی‌ها از این شبکه اجتماعی باید گفت که ضمن ریزش شدید کاربران ایرانی فیس‌بوک به نوعی کاربری آن هم برای ایرانیان تغییر کرده است.

 

توییتر پاتوق اول خبرنگاران و سیاستمداران ایرانی

توییتر اگرچه شاید خیلی میان مردم عادی طرفدار نداشته باشد، اما محبوب‌ترین شبکه اجتماعی سیاستمداران و دنبال‌کنندگان اخبار و خبرنگاران است. با توجه به اینکه توییتر در سال‌های گذشته محدودیت 140 کاراکتری برای ارسال پیام مستقیم داشت برای بسیاری از کاربران راضی‌کننده نبود، اما طرفداران اخبار و آنهایی که می‌خواستند در هر لحظه و ثانیه در جریان سرخط اخبار قرار گیرند به سبب انتقال سریع اخبار به آن توجه نشان دادند. حضور گسترده سیاستمداران و خبرنگاران بیشتر رسانه‌ها در توییتر و توییت کردن اخبار در لحظه وقوع توسط آنها، باعث شده که سرعت انتقال اخبار در این شبکه اجتماعی حتی از خبرگزاری‌ها نیز پیشی بگیرد.

توییتر البته به سبب همین خبرمحوری و کم‌رنگ بودن جنبه سرگرمی و انتشار عکس و فیلم در آن چندان مورد توجه مخاطبان عام ایرانی قرار نگرفته است و البته فیلتر بودن این شبکه اجتماعی هم باعث شده که به میزان بیشتری از محبوبیت آن در ایران کاسته شود.

اگرچه توییتر در دو سال اخیر سعی کرده با اقداماتی مانند اضافه کردن امکان ارسال پیام مستقیم از 140 حرف به 1100 حرف عملا جنبه تفریحی‌اش را بالا ببرد اما لا‌اقل این کار آنها روی مخاطبان ایرانی اثر چندانی نداشته و همچنان استفاده از توییتر در ایران بیشتر مختص سیاسیون، روزنامه‌نگاران و علاقه‌مندان به اخبار است.

 

لاین؛ اپلیکیشنی با کارکردی دوگانه

لاین پیام‌رسانی است که علاوه بر ایفای نقش ارسال و دریافت پیام، امکان تماس تلفنی را هم برقرار می‌کند. همین ویژگی آن باعث شده بود در دوره‌ای که تماس‌های صوتی وایبر با محدودیت‌هایی مواجه بودند این اپلیکیشن در میان ایرانی‌ها طرفداران زیادی پیدا کند. البته تماس صوتی لاین با تاخیر یکی دو ثانیه‌ای صورت می‌گرفت و امکان تماس تصویری هم در آن وجود نداشت همین محدودیت‌ها به مرور باعث شد که لاین لااقل برای برقراری تماس جای خود را به تانگو و سایر رقبا بدهد.

با این وجود اما لاین کارکردهای چندگانه داشت و امکان استفاده از آن به‌عنوان یک شبکه اجتماعی همچون فیس‌بوک باعث شد که این اپلیکیشن همچنان طرفداران خود را داشته باشد.

امکان نوشتن مطالب و انتشار پست و قابلیت‌هایی مشابه فیس‌بوک باعث شده که همچنان این اپ طرف توجه گروه بزرگی از کاربران ایرانی باقی بماند. علاوه بر این، فعالیت‌های گردانندگان آن برای پشتیبانی از زبان فارسی و ارایه صفحات آموزش زبان انگلیسی، سرگرمی و مسابقه به زبان فارسی هم گویای این است که سازندگان ژاپنی لاین روی کاربران ایرانی خود حساب ویژه‌ای باز کرده‌اند و حالا حالاها این اپلیکیشن برای حضور در بازار پرجنب‌وجوش کاربران ایرانی برنامه دارد.

 

واتس‌اپ جزیره‌ای از غول اینترنتی زاکربرگ

اگرچه واتس‌اپ در ابتدای شروع به فعالیت اعلام کرده بود که فقط برای یک سال به‌صورت رایگان خدمات خود را ارایه می‌دهد، اما به‌زودی صاحبان این کمپانی فهمیدند بازار شدیدا رقابتی پیام‌رسان‌های موبایلی جایی برای عرضه اپ‌های پولی باقی نمی‌گذارد؛ به همین دلیل نیز به‌سرعت اعلام کردند که برای همیشه این اپلیکیشن رایگان خواهد ماند.

واتس‌اپ از آن جهت که می‌توان علاوه بر فرستادن متن، از آن برای ارسال فایل‌های مختلف مانند پی‌دی‌اف نیز استفاده کرد و داده‌های حجیم را بدون پایین آمدن کیفیت آنها ارسال کرد در تمام دنیا و نیز در ایران مورد توجه قرار گرفته است. از دیگر قابلیت‌های قابل توجه آن، رمز‌گذاری پیام‌ها پیش از ارسال است که باعث می‌شود خطر سرقت اطلاعات افراد به حداقل کاهش پیدا کند. ارسال 54 میلیارد پیام کوتاه به‌صورت روزانه در واتس‌اپ و حضور فعال 430 میلیون کاربر در آن موجب شد که زاکربرگ (مالک فیس‌بوک) به فکر تصاحب این شرکت نوپا و پردرآمد هم بیفتد و با خرید نقدی آن در سال 2014 مالکیت قطعی آن را به شرکت فیس‌بوک منتقل کند تا غول رسانه‌ای مارک زاکربرگ در حوزه شبکه‌های اجتماعی تکمیل شود.

ورود واتس‌اپ به ایران اما با سر‌وصداهای زیادی همراه بود و مسوولان مختلف قضایی در هنگام ورود آن به ایران خواستار فیلتر‌شدنش بودند. با این وجود اما وزارت ارتباطات با تمام قوا دربرابر فشارهایی که برای فیلتر کردن واتس‌اپ وارد می‌شد مقاومت کرد و حاضر به فیلتر کردن آن نشد.

فراهم بودن فضای فعالیت در ایران باعث شد که گردانندگان این پیام‌رسان موبایلی برای جذب هرچه بیشتر مخاطبان ایرانی رو به استفاده از زبان فارسی در اپ خود بیاورند و به این ترتیب با تعریف و ایجاد زبان فارسی در واتس‌اپ، از سال 94 تاکنون نسخه فارسی این اپلیکیشن موبایلی در حال فعالیت و ارایه خدمت به ایرانیان است که طبیعتا ترافیک بالای کاربران ایرانی روی آن سود سرشاری را هم برای صاحبان این اپ آمریکایی ایجاد می‌کند.

 

سایر پیام‌رسان‌های و شبکه‌های پرطرفدار در ایران

وقتی که برای نخستین‌بار پلی‌استیشن وان به بازار ایران وارد شد یک بازی بیشتر از همه مورد توجه قرار گرفت و آن فوتبال 98 بود. اگر آن موقع با این کنسول بازی کرده باشید به‌خوبی می‌دانید که بهترین تیم‌های آن بازی تیم‌های منتخب جهان و منتخب اروپا بودند که گلچینی از بهترین بازیکنان جهان را شامل می‌شد. با این وجود اما بازیکنان خوب زیادی وجود داشتند که در این دو تیم حاضر نبودند که «پاول ندود» هافبک بی‌نظیر یوونتوس و «یان کلر» غول دو متر و دوسانتیمتری تیم دورتمند از آن جمله بودند.

برای استفاده از قابلیت‌های ویژه و استثنایی این بازیکنان تیمی به نام تیم غایبان در این بازی ایجاد شده بود که به سبب بازیکنان باکیفیت حاضر در آن از جمله ندود و کلر، در میان خوره‌های بازی، طرفداران زیادی داشت.

اگر بخواهیم با همین نگاه به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی توجه کنیم باید گفت که غول‌های زیادی در این عرصه مطرح شدند و از قضا طرفداران پروپاقرصی هم در ایران به‌دست آوردند که تا اینجا با مهم و مهم‌تر خواندن، از ذکر برخی از آنها غافل مانده‌ایم و حالا می‌خواهیم هرچند مختصر به تیم منتخب غایبان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی بپردازیم.

ایمو، اسکایپ، تانگو و کلوب مهم‌ترین غایبانی هستند که در مقاطع مختلف در کشور مطرح شده و خیل قابل توجهی از کاربران ایرانی را با خود همراه کرده‌اند.

ایمو و تانگو بیش از هر چیز موفقیت خود را در ایران مدیون امکان برقراری تماس تصویری هستند. در دوره‌ای که رایتل انحصار تماس تصویری را در اختیار داشت و هیچ اقدامی برای برقراری تماس تصویری انجام نداده بود و البته در دوره‌ای که انحصار تمام شده بود اما اپراتورهای ایرانی منتظر پیوست فرهنگی بودند -که البته هنوز هم ابلاغ نشده است – تانگو با برقراری امکان تماس تصویری به اپلیکیشن محبوب ایرانی‌ها تبدیل شد.

حالا اما تانگو به سبب قطعی‌های مکرر و کیفیت پایین تصویرش در ایران محبوبیت خود را از دست داده است و اسکایپ و ایمو جای آن را برای ایرانیان پر کرده‌اند. امکان برقراری تماس تلفنی تصویری با ایمو و امکان ارایه ویدیوکنفرانس از مسافت‌های بسیار دور و با کیفیت مناسب با اسکایپ باعث شده این دو اپ در ایران محبوبیت روزافزونی پیدا کنند.

در میان هجوم اپلیکیشن‌های پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی خارجی اما چند شبکه اجتماعی ایرانی مانند فیس‌نما و کلوب هم در حال فعالیت هستند و پیام‌رسان‌های موبایلی ایرانی مانند سروش و بیسفون هم ایجاد شده‌اند که مرتب توسط رسانه‌های رسمی تبلیغ می‌شوند، اما هنوز میزان حضور ایرانی‌ها در آنها به مراتب پایین‌تر از شبکه‌ها و پیام‌رسان‌های خارجی است.

شاید دریافت هزینه برای ارایه خدماتی که در شبکه‌های اجتماعی خارجی به رایگان عرضه می‌شود، یکی از دلایل استقبال کم‌رنگ از شبکه‌های اجتماعی ایرانی باشد اما بالاتر از این‌ها موضوع مهم‌تر، اعتماد پایین کاربران ایرانی به حفظ اطلاعات‌شان توسط ارایه‌کنندگان داخلی است که برای اخذ نتایج بهتر و توسعه فعالیت پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی باید به آن توجه شود. (منبع:عصرارتباط)

دولت آلمان منتشرکنندگان اخبار جعلی در فضای مجازی را نقره داغ می‌کند.

به گزارش تسنیم، شبکه‌های اجتماعی که قادر به حذف «اخبار جعلی» و مطالب توهین آمیز نباشند توسط دولت آلمان جریمه می‌شوند.

بر اساس گزارش ایندیپندنت، گفتار نفرت آمیز و محتوای غیرقانونی، مطالب توهین‌آمیز و نشر اخبار کذب و جعلی در قالب طرح جدید دولت آلمان 50 میلیون یورو(معادل 44 میلیون پوند) جریمه خواهند شد.

«هیکو ماس» (Heiko Maas) وزیر دادگستری آلمان با اعلام این خبر گفت:"باید فضای تحریک ‌آمیز تا جایی که ممکن است در فضای مجازی کاسته شود و تهمت و اهانت و اخبار کذب از فضای مجازی رخت بربندند چرا که فضای مجازی با خیابان فرق دارد."

این سیاستمدار سوسیال دموکرات با اشاره به اقدامات داوطلبانه اتخاذ شده توسط رسانه‌های اجتماعی از جمله فیس بوک و توییتر که در برخی موارد موفقیت آمیز بوده  است گفت:" این اقدامات خوب است اما کافی نیست."

وی افزود:" فیس‌بوک فقط 39 درصد از محتوی گزارش‌شده توسط کاربران را حذف می‌کند و از این میان فقط 33 درصد این موارد را طی 24 ساعت حذف می‌کند اما در توئیتر این 100 درصد موارد گزارش شده طی 24 ساعت از این شبکه اجتماعی حذف می‌شوند.

به گفته «ماس»"بزرگترین مشکل این است که شبکه‌های اجتماعی شکایت کاربران خود را به اندازه کافی جدی نمی‌گیرند و اکنون روشن است که ماباید فشار روی این شبکه‌های اجتماعی را افزایش دهیم

روانشناسان روسیه در تازه‌ترین تحقیقات انجام شده در این کشور اعلام کردند جوانان 16 تا 24 ساله بیشتر از بقیه گروه‌های سنی اوقات خود را در تنهایی بسر می‌برند.

به گزارش ایسنا از شبکه اول روسیه، به عقیده این کارشناسان،بیشتر جوانان روسی در این گروه سنی در برقراری ارتباطات اجتماعی با دیگران دچار مشکل هستند.
بر پایه این تحقیقات، ۱۸ درصد جوانان روس همواره احساس تنهایی می کنند،۳۲ درصد در معاشرت و عدم داشتن دوست مشکلات اساسی دارند .

همچنین ۱۱درصد از افراد بالای ۶۵ سال در روسیه همواره تنها زندگی می کنند.

روانشناسان روس معتقدند، جوانان این کشور اکثرا در اینترنت و از طریق معاشرت در شبکه های اجتماعی بدنبال دوست می‌گردند و پیوسته خودشان را با دیگر کاربران مقایسه می‌کنند.

به عقیده آنان شبکه‌های اجتماعی از فعال بودن نوجوانان  و جوانان در زندگی و جستجوی دوستان واقعی جلوگیری می‌کند و زندگی خیالی را برای آنان  ترسیم می‌کند که با واقعیتهای زندگی روزمره و معمولی همخوانی ندارد.

شبنم کهن‌چی - آغاز سال نو فرصت خوبی برای ایجاد تغییر و بهبود وضعیت حضور در رسانه های اجتماعی است. برای اینکه سال نو را با رفتار و چهره ای تازه در شبکه های اجتماعی شروع کنیم، از همین روزها تا پایان تعطیلات فرصت داریم به بررسی و تصمیم گیری بپردازیم. می توانیم با برنامه ریزی در همین روزهای پایانی سال، آغاز سال را بهانه ای کنیم برای بکار گرفتن ایده های خوب و تولید محتوای مناسب و از نخستین روز سال 96 شروع کنیم. برای این تغییرات چند پیشنهاد از سوی سایت Social Media To Day تحت عنوان خانه تکانی بهاری منتشر شده است.

 قدم نخست؛ نگاه کردن به خویش
برای نخستین قدم بهتر است به صفحات خود در شبکه های اجتماعی نگاه کنید و پروفایل خودتان را تحلیل کنید؛ ببینید اطلاعات و محتوایی که تولید کرده اید تا چه اندازه با شخصیت برند ِشما (چه محصول باشد چه خودتان) سازگاری دارد؟ آیا برای مخاطبان خود اعتماد ایجاد کرده اید؟ آیا اطلاعات و آگاهی درستی به مخاطبان خود داده اید؟ اعتبار شما چقدر است؟
فهرستی از تمام صفحاتی که در شبکه های اجتماعی دارید، تهیه کنید و یک به یک بررسی کنید ببینید عکس پروفایل تان مناسب است؟ آیا در قسمت معرفی توضیح مناسبی درباره خودتان داده اید؟ لینک سایت یا وبلاگ تان را کنترل کنید. بهتر است لینک سایت یا وبلاگ تان در تمام پروفایل های تان یکدست باشد. دقت کنید غلط املایی نداشته باشید یا لینک هایی که در بخش معرفی می گذارید نشکسته باشد. ببینید آیا عکسی که سر صفحه تان (هدر) است، عکس مناسبی برای نوع فعالیتی که در نظر دارید در سال جدید آغاز کنید، هست؟ 

 قدم دوم؛ بررسی فعالیت ماهانه
به حسابرسی شبکه های اجتماعی خود بپردازید؛ یک دور مرور کنید چه چیزی در صفحات تان منتشر کرده اید و محتوای تولیدی خود را در شبکه های اجتماعی ارزیابی کنید. می توانید از سرویس هایی که سایت های مختلف برای ارزیابی فعالیت ماهانه شبکه های اجتماعی عرضه می کنند، استفاده کنید. اگر صاحب محصول و خدمات هستید، می توانید این ارزیابی را همراه با نموداری از افزایش تعداد مشتریان تان، درآمد و بازگشت سرمایه در همان مدت مشخص روی میز بگذارید و یک تحلیل از تاثیر حضورتان در شبکه های اجتماعی بنویسید. اگر هم برند شما، خود شما هستید، می توانید با مرور تعاملاتی که با کاربران داشتید، روند افزایشی یا کاهشی تعداد دنبال کننده های تان، تعداد بازنشر یا پسند شدن محتوای تولیدی، به تحلیلی از فعالیت خود در مقاطع زمانی مختلف برسید.

 قدم سوم؛ پیدا کردن رتبه (رنک)
میزان تعامل شما در شبکه های اجتماعی، تعداد دنبال کننده های تان و سرعت رشد آنها از جمله معیارهایی هستند که رتبه شما در شبکه های اجتماعی بر اساس آن مشخص می شود. این رتبه می تواند دید واضح تری از جایگاه برندتان به شما بدهد. از سوی دیگر شما متوجه خواهید شد جامعه هدف تان در کدام یک از شبکه های اجتماعی بزرگ تر است. خواهید فهمید سلیقه مخاطبان تان در هر کدام از شبکه های اجتماعی چیست تا بتوانید بر اساس آن تصمیم بگیرید که باید چه سیاستی در هر کدام از این شبکه ها به کار بگیرید. همچنین متوجه می شوید کدام شبکه برای شما بازدهی بیشتری دارد، باید روی کدام شبکه بیشتر سرمایه گذاری کرده و روی کدام شبکه متمرکز شوید.

 قدم چهارم؛ دیدن رقبای بالا دستی
بررسی فعالیت برندهای بزرگ و رقبای شما می تواند برای شما الهام بخش باشد. برای اینکه بتوانید از کار رقبای موفق تان الهام بگیرید، بهتر است سه رقیب یا برند موفق نزدیک به خود را انتخاب کرده و به تحلیل و پژوهش درباره رفتار و سیاست آنها در شبکه های اجتماعی بپردازید. ببینید آنها چه کاری را با موفقیت انجام داده اند و چگونه مخاطبان خود را جذب کرده اند و بعد فکر کنید شما چطور می توانید از شیوه کار و خلاقیتی که به کار گرفته اند، استفاده کنید.

 قدم پنجم؛ اهداف و چشم انداز جدید
بعد از انجام این کارها شما انگیزه کافی برای تعریف اهداف و چشم انداز جدید دارید. می توانید برای خود اهداف ماهانه، سه ماهه و یک ساله در شبکه های اجتماعی تعریف کنید. 
فراموش نکنید اهداف و چشم انداز جدید تان را روی کاغذ بیاورید و فقط در ذهن نگه ندارید. 
نوشتن برنامه های جدید روی کاغذ امکان اجرای آنها را افزایش می دهد و اهداف تان را در ذهن ماندگارتر می کند.
حالا شما هم اطلاعات خود را در صفحات شبکه های اجتماعی به روز کرده اید هم به تحلیل خوبی از نتیجه فعالیت تان طی یک سال گذشته در شبکه های اجتماعی رسیده اید. وقت ِ آن رسیده که اهداف ِ خود را از حضور در شبکه های اجتماعی بازتعریف کنید. برای سالی که در پیش رو دارید، هدفی مشخص کنید و فهرستی از اولویت های مورد نظرتان تهیه کنید. این کار به شما کمک می کند در تعامل با کاربران و نیز تولید محتوا رویکرد خود را ساده تر مشخص کنید. (منبع:فناوران)

الهه محمدی - شمارش روزها برای رسیدن به انتخابات ریاست جمهوری درحالی آغاز شده است که به نظر می رسد شبکه های مجازی، خصوصا قابلیت پخش زنده در اینستاگرام فرصتی جدید برای کاندیداهای ریاست جمهوری باشد.

اگر دهه پنجاهی‌ها و شصتی ها، انتخابات‌های بعد از انقلاب به ویژه سال‌های 76 تا 84 را با تراکت‌ها و پوسترهای چسبیده بر دیوار، برگزاری تجمع‌های انتخاباتی و نشست‌های رو در رو یا حضور در برنامه های رادیویی و تلویزیونی و دست به دست شدن تبلیغات انتخاباتی کاندیداها به یاد می آورند، حالا چند سالی هست که با وضعیت دیگری در فضای انتخاباتی روبرو هستند.
نیمه دوم دهه هشتاد یادآور اتفاقات و حوادث گوناگون انتخاباتی و تداعی گر نقطه شروع تحرکات جدید انتخاباتی برای رای آوری از سوی کاندیداها است. از راه اندازی وبلاگ ها و سایت های خبری گرفته تا ورود فیسبوک، توییتر و گوگل ریدر به این فضا.
شبکه هایی که فرصتی تازه برای کاندیداهای ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی فراهم کرد تا جدای از هزینه های انتخاباتیشان برای چاپ پوستر و تراکت، بدون هیچ گونه هزینه اضافه و فقط با داشتن یک حساب کاربری اینترنتی، وعده هایشان را با میلیون ها مخاطب فضای مجازی در میان بگذارند و به این وسیله برگی تازه در تاریخ تبلیغات انتخاباتی باز کنند. برگی تازه که از سال 92 به بعد وارد فاز جدیدتری شده و شاید انتخابات سال 96 فرصتی به مراتب متفاوت تر برای ادامه این فعالیت‌های مجازی باشد. به ویژه اینکه دولتی ها هم از ادامه این تحرکات انتخاباتی در فضای مجازی استقبال هم کرده‌اند.

از تبلیغات دیواری تا دیوارهای مجازی
شاید بیراه نباشد که اولین حضور جدی شبکه های مجازی در عرصه رقابت های سیاسی را سال 84 بدانیم. سالی که انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری جدای از فضای متفاوت سیاسی اش، سالی برای حضور پررنگ رسانه ها، مردم و کاندیداها در فضای مجازی بود. نامزدهای انتخاباتی با فعال کردن سایت های مخصوص به خود راهی برای به گوش رساندن برنامه ها و وعده های انتخاباتیشان پیدا کرده بودند که علاوه بر دسترسی بیشتر مردم به آن، هزینه و وقت کمتری از آن ها می گرفت و حتی فضای بحث گفت و گو را میان جوانان به ویژه دانشجویان بیشتر از هر زمان دیگری فراهم کرده بود.
این روند در انتخابات 88 اوج بیشتری گرفت؛ اگر تا پیش از آن سال، وبلاگ ها و سایت های خبری بار اطلاع رسانی و بحث و تحلیل های انتخاباتی را بر دوش می کشیدند، حالا شبکه هایی به نام فیس بوک و یوتیوب پا به میدان گذاشته بودند و به سرعت تحرکات انتخاباتی را در دهمین انتخابات ریاست جمهور سازماندهی می کردند. گرچه این دو شبکه با فیلترینگ مواجه شدند اما این موضوع باعث جلوگیری اقبال عمومی به آن ها نشد.
این روند در انتخابات سال 92 و 94 اما با شدت بیشتری ادامه پیدا کرد. اگر تا پیش از این توییتر و فیس بوک شبکه هایی فعال برای تحرکات انتخاباتی بودند، در این سال ها شبکه های اجتماعی ای همچون وایبر، تلگرام و بعد اینستاگرام فرصتی فراهم کردند تا کاندیداهای انتخاباتی به همراه هوادارانشان با تشکیل گروه ها، کانال ها و صفحه های شخصی با شدت بیشتری روند استفاده از فضای مجازی را در دنیای سیاست افزایش داده و به تبلیغ مشی سیاسی خود پرداخته و ار سهولت استفاده از این شبکه های اجتماعی به نسبت سایر رسانه ها و مطبوعات بیشترین استفاده را کنند. تا جایی که به ویژه در انتخابات مجلس دهم در اسفندماه سال گذشته این عرصه برای نامزدها به مکانی برای انتشار آگهی و اخبار فعالیت های انتخاباتی، رد و بدل کردن نظرها، بیان انتقادها و جذب طرفدار تبدیل شد و بسیاری از نامزدهای انتخاباتی، به این ابزار جدید تبلیغاتی چنگ زده و به دنبال دراختیار گرفتن این فضاها برای جذب مخاطب و رای های بیشتر بودند و البته بسیاری از آن ها نتیجه مطلوب را هم درو کردند.

فرصت‌ها، چالش‌‌ها
استفاده از شبکه های مجازی در عرصه انتخاباتی در سال های گذشته در حالی عمومیت پیدا کرده که این عرصه همواره همراه با فرصت ها و تهدیدهایی بوده است.
کاهش هزینه ها، سهولت دسترسی مخاطبان به این شبکه ها، فراگیری شبکه های اجتماعی در میان مردم از جوانان و دانشجویان گرفته تا میانسالان، شبکه ای بودن این فضا و ایجاد فرصت برای نشر و بازنشر یک مطلب، صرف کمترین زمان برای شناختی نسبی درخصوص نامزدها و شعارها و برنامه هایشان، جلوگیری از اسراف و هزینه برای تبلیغات کاغذی و صرفه جویی در وقت، هزینه و نیروی انسانی، ایجاد و افزایش شور انتخاباتی برای حضور و مشارکت مردم در انتخابات و رونق بحث و تحلیل کاندیداها در مقابل یکدیگر از فرصت هایی است که نامزدهای انتخاباتی و همچنین مردم از آن ها برای هر انتخابات بهره برده اند.
اما این عرصه خالی از چالش و تهدید هم نیست؛ تخریب رقبا در عرصه فعالیت های انتخاباتی شامل انتشار عکس، فیلم و مطالب تخریبی کاندیداها علیه یکدیگر، اعتبار نداشتن برخی مطالب روایت شده و نشر اکاذیب، جو سازی‌های روانی، انحراف افکار عمومی و ایجاد شبهه و شائبه و انتشار تهمت و افترا و ضریه زدن کاندیداها از این طریق بهم دیگر از جمله تهدیدهای استفاده از فضای مجازی در زمان انتخابات است که بیشتر کاندیداها و هوادارانشان را به مشکل روبرو می کند.

نظارت راه چاره است؟
گسترش استفاده از فضای مجازی در انتخابات های سال اخیر و به ویژه از سال 92 به بعد باعث شد تا در سال 94 و همزمان با برگزاری انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، در اجرای مصوبه بیست و هفتمین جلسه شورای عالی فضای مجازی کشور دستورالعمل فعالیت تبلیغی انتخابات در فضای مجازی تدوین و ابلاغ شود. بطوریکه اگر تا پیش از تدوین این دستورالعمل نظارت بر فعالیت در فضای مجازی برای تبلیغ و اطلاع رسانی انتخاباتی در فضای مجازی، قانون های انتخاباتی موجود نیز شامل جرایم انتخاباتی در فضای مجازی می شد، اما این دستورالعمل حاکی از نظارت مستقیم و دقیق تر بر فعالیت های انتخاباتی نامزدها و جریان های سیاسی شد.
هدف از تدوین و ابلاغ دستورالعمل فعالیت تبلیغی انتخابات در فضای مجازی بهره‌گیری از فرصت‌های فضای مجازی برای ایجاد شور انتخاباتی، افزایش مشارکت مردمی در انتخابات، مقابله با تخریب و شائبه‌افکنی علیه نامزدها، ضابطه‌مند کردن استفاده از فضای مجازی و تسرّی قوانین و مقررات انتخاباتی در بخشهای قابل تسری به فضای مجازی به‌استناد قانون مجازات اسلامی و قانون جرائم رایانه‌ای و قوانین انتخاباتی تعیین شد.
همچنین مطابق قانون جرایم رایانه ای، هرگونه دسترسی غیرمجاز، ایجاد اختلال و تغییر غیرمجاز محتوای پایگاه های مجازی رسمی متعلق به نامزدهای انتخاباتی جرم به شمار می رود.در واقع شورای عالی فضای مجازی کشور با تدوین این آیین نامه سعی کرد تبلیغات در فضای مجازی را زیر ذره بین برده و نظارت دقیق تری بیش از گذشته، بر تبلیغ نامزدها صورت بگیرد.
حالا با نزدیک شدن به انتخابات 96 و گستردگی استفاده از فضای مجازی بحث نظارت ها بر چگونگی این فعالیت ها باز هم جدی شده است. بحثی که برخی از کارشناسان سیاسی، حقوقدانان و فعالان اجتماعی آن را مهمترین وسیله برای جلوگیری از تخریب های انتخاباتی می دانند.
سید شهاب الدین چاووشی، رییس ستاد انتخابات تهران، نظارت بر تبلیغات انتخاباتی نامزدهای واجد شرایط را توسط هیات های اجرایی و نظارت می داند و یه خبرآنلاین می گوید: «ستاد انتخابات و هیات بازرسی گزارش های رسیده و مستند را جهت رسیدگی قانونی به (این هیات ها) می فرستند. فرمانداران و بخشداران ضمن ابلاغ کتبی تذکرات قانونی موارد خلاف را برای رسیدگی نهایی در پرونده متخلفان ثبت می نمایند. چنانچه تبلیغات از روند قانونی خارج شود و در نتیجه انتخابات تأثیرگذار شود. چه بسا سبب ابطال رای کاندیدای متخلف در مرحله رسیدگی نهایی شود.»
او با بیان اینکه تغییر شیوه های اطلاع رسانی و تبلیغات، برای رصدکردن و نظارت بر فضای تبلیغات انتخاباتی نامزدها سخت شده است، ادامه می دهد که اما حتماً تدابیری برای کنترل فعالیت ­های نادرست وجود خواهد داشت.
علاوه بر او سامانی، سخنگوی وزارت کشور هم در گفت و گو با خبرآنلاین با بیان اینکه آنچه برای ستاد انتخابات کشور مهم است رعایت موازین قانونی و حفظ حرمت اشخاص و پایبندی افراد در فضای مجازی به قوانین و مقررات موضوعه در بحث انتخابات است، گفت: «هر آنچه مصداق تخطی از قوانین و مقررات باشد قطعا کمیته نظارت بر فضای مجازی آن را رصد می کند و برخورد قانونی صورت می گیرد. نگاه کلی ستاد انتخابات کشور آن است که فضای مجازی به امر شایسته گزینی کمک کند. در واقع فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را یک فرصت می دانیم که افراد با رعایت چارچوب های قانونی بتوانند از این بستر اطلاع رسانی و ارتباطی در هریک از مراحل برگزاری انتخابات استفاده صحیح و قانونی کنند.»

پخش زنده اینستاگرام، فرصتی جدید
با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا در حالی تب و تاب اظهارات انتخاباتی افزایش یافته است که شبکه های اجتماعی این تب و تاب را در دو ماه آینده بدون شک داغ تر و جدی تر خواهند کرد. این در حالی است که در کنار شبکه هایی همچون تلگرام، واتس اپ، فیس بوک و توییتر، شبکه اجتماعی اینستاگرام به محلی برای به اشتراگ گذاشتن عکس و فیلم هایی شده است که شخصیت های سیاسی مدتی است از آن استفاده گسترده می کنند. این استفاده گسترده در حالی رو به افزایش است که این شبکه به تازگی قابلیتی به نام پخش زنده را در اختیار کاربران خود قرار داده است. امکانی که قابلیتی جدید برای کاندیداها در انتخابات سال آینده است.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات درباره قابلیت پخش زنده ویدیو در اینستاگرام و کاربردش در انتخابات با بیان اینکه این قابلیت جدید در فضای مجازی همراه با یکسری مزیت ها است ولی ممکن است برخی مشکلات را هم داشته باشد، به خبرآنلاین می گوید: «من هنوز نتیجه بررسی ها را در این زمینه نگرفته ام و امنیت آن باید بررسی دقیق شود.»
وی در پاسخ به این سوال که امکان پخش زنده ویدیو در اینستاگرام فرصت تبلیغ برای نامزدهای ریاست جمهوری و شوراها بیشتر می کند، آیا برنامه ای وجود دارد که در مقطع زمانی انتخابات برای این قابلیت محدودیت ایجاد شود؟ افزود: «به هر حال فکر می کنم هر چه مردم بتوانند در فضای مجازی شناخت شان را از کاندیداها بیشتر کنند به نفع آنهاست و هزینه کمتری برای کاندیداها دارد. خیلی هم آسان است.»
وزیر ارتباطات و فناوری در پاسخ به این سئوال که پس برنامه ای برای فیلترینگ قابلیت پخش زنده ویدیو در اینستاگرام وجود ندارد؟ یادآور شد: «این مسئله را با دستگاه های دیگر در حال بررسی هستیم.»
علاوه بر او، چاووشی رئیس ستاد انتخابات استان تهران هم با اشاره به این پخش زنده ویدیویی به خبرآنلاین می گوید: «اینها نشان می دهد در جمهوری اسلامی که از ابتدا بنا به شفافیت بود، امروز در عرصه اجتماعی شفافیت فوق العاده بالاست و هیچ موضوعی در کشور از دید افکارعمومی پنهان نمی ماند پس همه مسئولان در همه رده ها باید مراقب رفتارشان باشند تا کار غیرقانونی مرتکب نشوند این هم می­تواند امر مثبتی در جهت کنترل جامعه محسوب شود.»
او با بیان اینکه ممکن است برنامه ای برای ممنوعیت ورود موبایل ها به شعب اخذ رأی داشته باشند می گوید: «باید در مرحله عمل ببنیم چه اتفاقی می افتد. یک جایی در محل شمارش آرا ممکن است بعضی اطلاعات رد و بدل شدنش شبهه ایجاد کند. این موضوع قابل بحث است ولی در کل با آزادی اطلاعات موافق هستیم.»
سیدسلمان سامانی، سخنگوی وزارت کشور هم درباره امکان پخش زنده ویدیو در اینستاگرام و کاربرد آن برای تبلیغات انتخاباتی نامزدها به خبرآنلاین گفت: «فضای مجازی و استفاده از آن در هر کدام از مراحل قبل از انتخابات، زمان تبلیغات نامزدها، روز اخذ رای، اعلام نتایج انتخابات و رسیدگی به شکایت ها نقش و کارکرد موثر خود را دارد. ستاد انتخابات کشور برای هر یک از این مراحل با توجه به مصوبه شورای عالی فضای مجازی وظیفه هر یک از دستگاه ها را مشخص و تقسیم کار کرده است و کمیته نظارت بر فضای مجازی در ستاد انتخابات کشور مسئولیت رصد و پیگیری مستمر مواردی که در فضای مجازی مطرح می شود را بر عهده دارد.»
سامانی در پاسخ به این سئوال که پس نگاه محدود گرایانه به فضای مجازی، به طور مشخص قابلیت پخش زنده ویدیویی از طریق اینستاگرام در زمان انتخابات وجود ندارد؟ گفت: «با توجه به اینکه فناوری ها دائماً ارتقاء پیدا می کنند شاید تا دو ماه دیگر فناوری یا قابلیت جدیدی ایجاد شود که اساسا امروز وجود نداشته است، پس قطعا چنین نگاهی وجود ندارد، قانونگرایی، رویکرد ما، هم در فضای حقیقی و هم در فضای مجازی است. ما خود را آماده کرده ایم که مصادیق مختلفی را که در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ایجاد می شود رصد کنیم. در مجموع فضای مجازی را در چارچوب قانون، فرصت تعاطی افکار، تضارب آرا، مفاهمه و شناخت بیشتر افراد از همدیگر برای شایسته گزینی می دانیم.»
*منبع:خبرآنلاین

براساس تحقیق مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران 62 درصد مردم اعلام کرده‌اند شبکه‌های اجتماعی مجازی باید ساماندهی و نظارت شود و 12 درصد نیز معتقد بوده‌­اند شبکه‌های اجتماعی مجازی باید فیلتر شوند.

به گزارش فارس، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در یک نظرسنجی ملی در بهمن 1395 به طرح سؤالاتی از مردم در خصوص شبکه­‌های اجتماعی پرداخته است.

این نظرسنجی به شیوه تلفنی با حجم نمونه 1500 نفر انجام گرفته است. 72 درصد پاسخگویان ساکن شهرها و 28 درصد ساکن روستا بوده‌­اند. 50 درصد نمونه مرد و 50 درصد زن بوده‌­اند.  پاسخگویان حاضر در این نظرسنجی از 12 سال به بالا و میانگین سنی پاسخگویان 38 سال بوده است.

در بخشی از نظرسنجی به محتوای مورد استفاده مردم در شبکه های اجتماعی پرداخته شده است. در این خصوص از اعضای شبکه‌های اجتماعی مجازی خواسته شده که اعلام کنند محتوای گروه­‌ها یا کانال هایی که عضو هستند بیشتر از چه موضوعاتی تشکیل شده است. در این سؤال پاسخگویان می توانستند از بین گزینه های موجود سه گزینه را انتخاب کنند. بر این اساس 35 درصد پاسخگویان اعلام کرده­‌اند در کانال ها یا گروه هایی که عضو هستند بیشتر مطالب علمی رد و بدل می شود.

اخبار خانوادگی با 32 درصد، اخبار و تحلیل‌های سیاسی با 28 درصد، طنز و جوک با 24 درصد، آشپزی با 16 درصد، مطالب ورزشی با مطالب 14 درصد، موسیقی با 14 درصد، مطالب دینی با 12 درصد، خرید و فروش و بازار با 9 درصد و مسائل جنسی با 2 درصد در رتبه­‌های بعدی جای گرفته­‌اند.

شایان ذکر است که سال گذشته حدود 67 درصد مردم گفته بودند طنز و جوک جزو سه موضوع اصلی آن‌ها در فضای مجازی است که امسال این میزان کاهش چشمگیری داشته است.

در سؤالی دیگر در همین زمینه از پاسخگویانی که عضو تلگرام هستند پرسیده شد چه مطالبی را بیشتر فوروارد می­‌کنند که این دسته از پاسخگویان می‌توانستند تا سه مورد پاسخ دهند. 28.8 درصد کاربران تلگرام گفته‌اند بیشتر مطالب علمی را فوروارد می‌کنند. 20.2 درصد مطالب طنز و جوک، 13.9 درصد اخبار و تحلیل‌های سیاسی و 11.7 درصد اخبار خانوادگی را ارسال می‌کنند.19.1 درصد از کاربران تلگرام گفته‌اند هیچ مطلبی را فوروارد نمی‌کنند.

در ادامه دو سوال قبلی، از کاربران تلگرام(کاربرانی که مطالبی را فوروارد می‌کردند) سوال شده است تا چه حد صحت و سقم مطالب ارسالی را بررسی می‌کنید که در این مورد  35.5 درصد گفته‌اند در حد زیاد و خیلی زیاد، 17.1 درصد در حد متوسط و 39.6 درصد نیز در حد کمی، صحت و سقم مطالب ارسالی را بررسی می‌کنند. 7.9 درصد از آنها نیز به این سوال پاسخی ارائه نداده‌اند.

در بخش دیگری از این نظرسنجی در خصوص نگرش مردم در مورد شبکه‌های اجتماعی پرسیده شده که در مجموع 41 درصد این شبکه‌ها را مفید و 48 درصد آن را آسیب‌رسان معرفی کرده‌اند و 11 درصد نیز در این زمینه نظری نداشته‌اند. اگر فقط کسانی که از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند در نظر گرفته شود 54 درصد آن را مفید و 43 درصد آن را آسیب‌رسان ارزیابی کرده‌اند.

نحوه مواجهه دولت با شبکه‌های اجتماعی نیز جزو محورهای این نظرسنجی بوده است که بر این اساس 62 درصد مردم اعلام کرده‌اند شبکه‌های اجتماعی مجازی باید ساماندهی و نظارت شود، حدود 12 درصد اعلام کرده‌­اند این فضا نیاز به مدیریت ندارد و دولت نباید در آن دخالت کند و در نهایت 12 درصد نیز معتقد بوده‌­اند شبکه های اجتماعی مجازی باید فیلتر شوند.

محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به این سؤال که در ماه‌های پیش رو که ماه‌های حساسی برای کشور محسوب می‌شود چند درصد امکان دارد که فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای فعالیت خود دچار مشکل شوند به «ایران» گفت: اگر منظور از ماه‌های پیش رو، انتخابات ریاست جمهوری است باید بگویم دلیلی وجود ندارد که فضای مجازی و فعالیت شبکه‌های اجتماعی دچار مشکل شود چرا که یک نمونه خوب استفاده از فضای مجازی در انتخابات داشتیم و آن هم انتخابات مجلس شورای اسلامی بود که مردم و کاندیداها به خوبی از این فضا استفاده کردند و طبق گزارش وزیر محترم کشور، تنش‌ها بین طرفداران کاندیداها در شهرستان‌ها به دلیل استفاده از فضای مجازی بشدت کاهش پیدا کرده بود پس بعید می‌دانم کسی مخالف بهره گرفتن از فضای مجازی در تبلیغات انتخاباتی باشد.
وزیر ارتباطات در پاسخ به این سؤال که تجربه‌های قبلی در مناسبت‌های خاص نشان داده که فضای مجازی می‌تواند دستخوش مسدود‌سازی شود گفت: همه جناح‌های کشور باید به رأی مردم احترام بگذارند و این حق را برای مردم قائل باشند که بتوانند اخبار را از منبع دلخواه خود کسب کنند و اینطور نباشد که به مردم دیکته کنیم که مثلاً حق‌داری از این رسانه استفاده کنی یا نه.
عالی‌ترین مقام وزارت ارتباطات با اشاره به اینکه دسترسی آزاد مردم به اطلاعات جزو اولویت‌های دولت به شمار می‌رود گفت: مردم باید بتوانند به روش‌های مختلف به اطلاعات دسترسی داشته باشند و ما نمی‌توانیم جای مردم تصمیم بگیرم. به اعتقاد من تفکری که احساس کند با محدودیت مشکل حل می‌شود یک تفکر محکوم شده است.
واعظی در خصوص برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک نیز به «ایران» گفت: آن چیزی که مربوط به وزارت ارتباطات و هماهنگی نزدیک آن با بخش IT وزارت کشور است باید بگویم ما یک همکاری خوبی را با هم انجام داده‌ایم و حتی آمادگی داشتیم که انتخابات مجلس را نیز به صورت الکترونیک برگزار کنیم ولی تصمیم گیر نهایی برای اینکه انتخابات الکترونیک برگزار شود یا نه ما نیستیم و ارکان دیگری باید در این خصوص تصمیم بگیرد در مجموع باید گفت زیر ساخت انتخابات الکترونیک روی شبکه ملی اطلاعات آماده است اما مرجع تصمیم گیر چه زمانی اطمینان پیدا می‌کند مسأله‌ای است که پاسخ آن در دست ما نیست.

دبیر شورای عالی فضای مجازی از تفاهم با وزارت آموزش و پرورش برای راه اندازی شبکه اجتماعی بومی ویژه مدارس و نیز ساماندهی فعالیت های دانش آموزان در فضای مجازی خبر داد.

ابوالحسن فیروزآبادی در گفتگو با خبرنگار مهر،  با اشاره به تفاهمی که میان مرکز ملی فضای مجازی با وزارت آموزش و پرورش امضا شده است، گفت: با تشکیل یک تیم مشترک در حال بررسی محورهای مدنظر برای ساماندهی فعالیت های دانش آموزان در فضای مجازی هستیم.

وی گفت: هم اکنون بر روی ۶ محور مشترک کار می کنیم که مربوط به مربیان، دانش آموزان تمامی مقاطع، والدین دانش آموزان می شود و تولید محتوا و ساماندهی نظام آموزشی در بخش فضای مجازی را شامل شده است.

فیروزآبادی گفت: به طور مثال در بحث نظام آموزشی وزارت آموزش و پرورش به عنوان تنظیم کننده مقررات در این فضا فعالیت خواهد داشت و برای والدین نرم افزارهایی را فراهم می کند تا این نرم افزارها با کمک مدارس در اختیار دانش آموزان قرار بگیرد به نحوی که شرایط استفاده دانش آموزان از فضای مجازی هدف‌دار باشد.

دبیر شورای عالی فضای مجازی خاطرنشان کرد: در این فضا دانش آموزان می توانند استفاده مفید از فضای مجازی داشته باشند و وقت شان با مراجعه به گیم ها و سایت های نامربوط تلف نشود.

رئیس مرکز ملی فضای مجازی ادامه داد: در همین حال طبق تفاهم صورت گرفته با وزارت آموزش و پرورش قرار است شبکه اجتماعی بومی ویژه مدارس تشکیل شود که بخشی از نظام آموزشی روی این شبکه اجتماعی ارائه شده تا اوقات فراغت دانش آموزان به این سمت برود.

فیروزآبادی ادامه داد: از سوی دیگر برای دانش آموزانی که علاقه مند به فعالیت در حوزه های نرم افزاری، تولید گیم و تولید محتوای اطلاعاتی هستند برنامه هایی را در نظر گرفته ایم به نحوی که برای تولید محتوا،  فراگیری مهارت های برنامه نویسی را برای این دانش آموزان در نظر گرفته ایم تا در آینده و پس از فراغت از تحصیل بتوانند در بازار کار مشغول شوند.

وی با اشاره به اینکه تولید محتوا و نرم افزار توسط دانش‌آموزان باعث هدفمند شدن اوقات فراغت دانش آموزان در تمامی مقاطع تحصیلی می شود، تاکید کرد: این طرح در حال حاضر در مرحله بررسی توسط کارگروه مشترک قرار دارد و در صورت نهایی شدن نیازی به مصوبه شورای عالی فضای مجازی ندارد و به مدارس ابلاغ خواهد شد.

کارشناس فضای مجازی عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را در عدم راه اندازی و پشتیبانی از شبکه های اجتماعی سالم داخلی نقد کرد.

حجت الاسلام محمد کهوند در گفت‌‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری رسا تحریف سخنان خود را یک موضوع غیر اخلاقی خواند و عنوان کرد: بحثی در فضای مجازی منتشر شد مبنی بر اینکه وزیر ارتباطات را دلال و نفوذی نامیده ام در حالی که بنده در صحبت های خود که از رادیو معارف پخش شده بود ایراداتی را به وزارت ارتباطات وارد کرده بودم و هیچ اشاره ای به وزیر ارتباطات نداشتم.

وی افزود: بنده گفته بودم وزارت ارتباطات از دلال های بین المللی پهنای باند را می خرد و در اختیار مردم قرار می دهد، تا اینجا اشکالی به وزارت ارتباطات وارد نیست، بلکه به دلال بین المللی اشکال وارد است جالب است که ما 5 دلال بزرگ بین المللی داریم که وزارت ارتباطات پهنای باند را از آنها می خرد و ما گفتیم که این وزارتخانه می تواند نیازهای مردم به اینترنت داخلی را از طریق پهنای باند داخلی و بدون نیاز به استفاده از پهنای باند خارجی تأمین کند.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: اشکال دومی که به وزارت ارتباطات وارد است در بحث راه اندازی شبکه های اجتماعی سالم داخلی است که طبق برآورد ما اگر درآمد 10 روز وزارت ارتباطات به این کار اختصاص یابد، می توان یک شبکه اجتماعی خوب و سالم ایجاد کرد تا مردم دیگر به سمت استفاده از شبکه هایی مانند تلگرام و اینستاگرام نروند.

حجت الاسلام کهوند مشکلات موجود در بحث اختصاص پهنای باند به شبکه های اجتماعی را یکی دیگر از اشکالات وارد بر وزارت ارتباطات دانست و تأکید کرد: اشکال سوم وزارت ارتباطات، بحث پهنای باندی است که به شبکه های اجتماعی اختصاص می دهد، حدود 60 درصد پهنای باند به تلگرام، اینستاگرام، وایبر و واتساپ اختصاص یافته است و این میزان بسیار زیاد است، و باید گفت وقتی شبکه های اجتماعی ایرانی بخواهد به خوبی راه بیفتد باید پهنای باند کافی به آن بدهیم.

وی افزود: موضوع دیگری که در سخنان بنده مورد تحریف قرار گرفته، بحث حضور طلبه ها در فضای مجازی است و گفته شد که بنده عنوان کرده ام ورود طلبه ها به فضای مجازی مطلوب رهبر انقلاب نیست، در حالی که ایشان صراحتاً گفته اند طلبه ها در فضای مجازی تبلیغ کرده و شبهات را پاسخ دهند.

حجت الاسلام کهوند اضافه کرد: موضوع اصلی بر روی این است که چرا مطالبه ای درباره راه اندازی شبکه ملی اطلاعات و شبکه اجتماعی سالم وجود ندارد چرا که بستر سالم اینترنت و شبکه اجتماعی سالم ایرانی مطلوب رهبری است که اگر این موضوع اتفاق بیفتد، طلبه ها می توانند به راحتی پیام دین را به مردم دنیا برسانند.

اخیراً موسسه «We Are Social» که در زمینه اینترنت فعالیت دارد، پژوهشی انجام داده که آمار جزئیات استفاده از اینترنت در نقاط مختلف دنیا و همچنین شبکه‌های اجتماعی و رتبه‌بندی استفاده از آنها رادر دنیا ارائه کرده است.طبق این گزارش در حال حاضر 3.7 میلیارد نفر در دنیا کاربر اینترنت هستند.از سوی دیگر ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی در دنیا نیز به 36 درصد رسیده است.
نکته قابل توجه در زمینه شبکه‌های اجتماعی آنکه فیس‌بوک در صدر شبکه‌های اجتماعی محبوب دردنیا قرار دارد. دیگر شبکه‌های اجتماعی مورد استفاده ایرانیان مانند واتس‌اپ، اینستاگرام و توییتر در رتبه‌های سوم، هشتم و دهم قرار دارند. در این لیست هیچ نام و نشانی از تلگرام نیست که در حال حاضر بیشترین استفاده ایرانیان را به خود اختصاص داده است. (منبع:صبح نو)

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: امروز ۴۰ میلیون کاربر شبکه‌های اجتماعی در ایران فعالیت دارند و استفاده سالم از این شبکه‌ها از دغدغه‌های دولت است.

به گزارش ایسنا، سیدرضا صالحی امیری در حاشیه اختتامیه همایش بین‌المللی مهندسی صنایع در بابلسر درباره ارزیابی بودجه فرهنگی سال ۹۶، اظهار کرد: وضعیت بودجه متناسب با میزان درآمد دولت در سطح ملی است و در مجموع ۱۷ درصد در برخی حوزه‌ها رشد صورت گرفت و این میزان در برخی دیگر نیز ۲۳ درصد و در حوزه‌های سینمایی ۳۲ درصد بوده است.

او با بیان اینکه متوسط رشد بودجه فرهنگی نسبت به دستگاه‌های دیگر قابل قبول است، افزود: اما این بودجه با وضع ایده‌آل به صورت طبیعی فاصله وجود دارد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه دولت توجه بیشتری به بخش فرهنگی در بودجه داشته است، بیان کرد: متوسط رشد ۱۷ تا ۲۳ درصد است و هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه مصوب شد که ۲۵۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی و تملک دارایی است.

صالحی ادامه داد: نیازهای کشور برای توسعه فرهنگی بیشتر است اما کشور با واقعیت‌ها اداره می‌شود چرا که مجموع درآمدهای دولت محدود است.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان عضو دولت در چارچوب واقعیت‌های آن تصمیم گرفته می‌شود و آنچه نیاز کشور است با واقعیت موجود فاصله دارد.

وزیر ارشاد درباره وضعیت شبکه‌های مجازی با اشاره به تشکیل شورای عالی مجازی، گفت: با دستور رهبری برای سیاستگذاری فضای مجازی حرکت می‌شود چرا که این فضا بسیار مهم است و جهشی به سمت گسترش فضای مجازی دارد که باید سیاست‌گذاری، صیانت و بستر فعالیت سالم فراهم شود. نظارت بر محتوا در دستور کار قرار دارد.

ماموران کنترل مرزی دولت آمریکا از این پس از مسافران چینی خواهند خواست تا اطلاعات مربوط به حساب‌های کاربریشان در شبکه‌های اجتماعی را برای صدور ویزا داوطلبانه افشا کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، این مسافران در زمان درخواست ورود به کشور آمریکا می‌توانند اطلاعات یاد شده را افشا کنند، هر چند این امر هنوز داوطلبانه است. این تغییرات در سیستم اعطای الکترونیک ویزای دولت آمریکا اعمال می شود تا چینی ها اطلاعات مذکور را ثبت کنند.
بر اساس طرح مذکور وزارت امنیت داخلی آمریکا سوال زیر را به سیستم دریافت ویزای الکترونیک خود می افزاید: لطفا اطلاعات مربوط به حضور آنلاین خود را در شبکه های اجتماعی اضافه کنید.
در ادامه تصریح شده که پاسخ به این سوال انتخابی است، اما به فرایند بررسی درخواست های صدور ویزای ورود به آمریکا کمک خواهد کرد. طرح یاد شده بر سرنوشت ویزاهای درخواستی 3.6 میلیون نفر متقاضی چینی تاثیر خواهد گذاشت.
پیش از این اخباری منتشر شده بود دال بر اینکه دولت آمریکا قصد دارد طرح مشابهی را برای اعطای ویزا  به شهروندان کانادا و برخی کشورهای اروپایی اجرا کند. این اخبار باعث اعتراض و واکنش تند گروه های مدافع حریم شخصی در کشورهای مذکور شده است که می گویند دولت آمریکا از این طریق جاسوسی از شهروندان و کاربران اینترنت را بیشتر خواهد کرد. همچنین این نگرانی وجود دارد که در آینده افشای اطلاعات مذکور برای ورود به آمریکا اجباری شود.

فناوران- ارایه خدمات در بستر رسانه های اجتماعی، فرصت شغلی جدیدی برای نسل جوان به وجود آورده است. طبیعی است ساختار، ابزار و سیاست های این حرفه در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه بنا بر قوانین، دانش، تجربه و فرهنگ اجتماعی متغیر باشند. درآمد صاحبان این حرفه نیز بسته به میزان پذیرش جامعه صنعتی و اقتصادی آنها درباره حضور در رسانه های اجتماعی متفاوت است. اگر ایران را کشوری در حال توسعه بدانیم، تفاوت درآمد صاحبان این حرفه نسبت به کشورهای توسعه یافته یک چهارم است.
درآمد ارایه دهندگان خدمات در بستر رسانه های اجتماعی در ایران به صورت متوسط از یک میلیون تومان شروع می شود و بنا بر حرفه ای بودن و تنوع خدمات و کارفرما افزایش پیدا می کند. در کشورهای توسعه یافته درآمد شاغلان این حرفه از کف هزار دلار معادل حدود 4 میلیون تومان آغاز می شود. در این شغل نه تنها درآمد؛ بلکه تقسیم بندی خدمات و بستر ارایه خدمات در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تفاوت بسیاری دارد.

 درآمد فعالان رسانه های اجتماعی در کشورهای توسعه یافته
گزارشی که سایت SocialMediaToDay منتشر کرده، نشان می دهد کف درآمد ارایه دهندگان خدمات در بستر رسانه های اجتماعی در کشورهای توسعه یافته بین یک هزار دلار تا ده هزار دلار بسته به نوع خدمات و کارفرماست. 
میانگین هزینه ای که صاحبان کسب وکار، برندها و شخصیت ها برای دریافت خدمات در رسانه های اجتماعی در کشورهای توسعه یافته پرداخت می کنند، بین 4 تا 7 هزار دلار در ماه یا 200 تا 350 دلار در روز است. 
تیم های رسانه های اجتماعی برای راه اندازی صفحه در توییتر و آغاز فعالیت در این شبکه اجتماعی در کشورهای توسعه یافته بین 2 هزار تا 4 هزار دلار در ماه دریافت می کنند. این تیم ها همچنین برای بازسازی صفحه صاحبان کسب وکار در این شبکه اجتماعی بین یک هزار تا 2 هزار و 500 دلار در ماه دریافت می کنند. 
در کشورهای توسعه یافته هزینه فعالیت در توییتر کمتر از فیس بوک است. تیم های حرفه ای برای راه اندازی صفحات تجاری در فیس بوک بین 2 هزار و 500 تا 5 هزار دلار در ماه دریافت می کنند. 
فعالان حرفه ای این حوزه در کشورهای توسعه یافته برای تدوین استراتژی فعالیت صاحبان کسب و کار در حداقل دو رسانه اجتماعی، ماهانه از 4 هزار تا 7 هزار دلار دریافت می کنند. آنها برای ارزیابی فعالیت برندها، صاحبان کسب وکار و اشخاص صاحب نام در شبکه های اجتماعی (توییتر، فیس بوک و لینکدین) و ارایه مشاوره برای بهبود و توسعه فعالیت ها در این شبکه ها بین 2 تا 10 هزار دلار در ماه دستمزد می گیرند. 

 فیس بوک محبوب کشورهای توسعه یافته، تلگرام محبوب ایران
در ایران که اکنون یک کشور در حال توسعه قلمداد می شود، شیوه ارایه و دریافت خدمات در بستر رسانه های اجتماعی متفاوت است. در حالی که فعالان رسانه های اجتماعی در کشورهای توسعه یافته روی توییتر، فیس بوک و لینکدین تمرکز کرده اند، در ایران تلگرام و اینستاگرام تنها رسانه های مورد توجه فعالان این حوزه است. ناگفته نماند هزینه حضور در تلگرام بیشتر از هزینه حضور در اینستاگرام است. توییتر با توجه به ذات اطلاع رسانی و سرعتی که دارد، نیاز به کار حرفه ای دارد و در ایران نیز چندان هم مورد اعتماد برندها نیست. فیس‎ بوک نیز در ایران طرفدار چندانی ندارد. یکی از دلایل عدم محبوبیت فیس بوک و توییتر در ایران، فیلتر بودن این دو شبکه اجتماعی است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، با توافق برندها و فیس بوک از این شبکه اجتماعی برای دسترسی به علایق و مشخصات کاربران استفاده می شود که تنها منبع درآمد فیس بوک محسوب می شود؛ بلکه در تدوین استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی نیز موثر است.

 درآمد فعالان رسانه های اجتماعی در ایران 
براساس اطلاعاتی که به دست آوردیم در ایران، خدماتی که در بستر رسانه های اجتماعی ارایه می شود شامل تولید محتوا، مدیریت، تبلیغات و جمع آوری لایک و دنبال کننده است. مدت زمان اجرای قراردادهایی که برای ارایه این خدمات بسته می شود، بین 2 تا 6 ماه است. 
ارایه خدمت به کسب وکارهای کوچک در این حوزه بین یک تا 3 میلیون تومان برای صاحبان این کسب وکارها هزینه دارد. این امور معمولا توسط نیروی جوان آشنا به رسانه های اجتماعی انجام می شود. شرکت های نیمه تجاری نسبتا بزرگ تر مانند رستوران های زنجیره ای یا شرکت های خدماتی بزرگ با پرداخت هزینه ای بین 3 تا 7 میلیون تومان می توانند خدماتی نظیر مدیریت و تحلیل محتوا، پاسخ گویی به کاربران، تولید محتوا و راه اندازی وبلاگ را از سوی یک تیم حرفه ای دریافت کنند. برای ارایه خدمات حضور در رسانه های اجتماعی به شرکت های تجاری بزرگ، معمولا آژانس های تبلیغاتی وارد کار می شوند که با توجه به نوع خدمات شان هزینه دریافت می کنند. این آژانس ها معمولا برای شرکت های تجاری بزرگ بسته هایی با 100 الی 200 خدمت حرفه ای خلاقانه طراحی می کنند که از تولید محتوا تا طراحی و تولید تبلیغات را دربر می گیرد و قیمت این بسته ها بسته به توافق دو طرف تعیین می شود. 

 گذر از دوران گذار
درآمد ارایه دهندگان خدمات در بستر رسانه های اجتماعی بستگی به میزان پذیرش و اهمیت حضور در این رسانه ها از سوی شرکت ها تجاری و نیمه تجاری یا خدماتی دارد. در حال حاضر در ایران صاحبان کسب وکار به تازگی متوجه اهمیت و تاثیر رسانه های اجتماعی بر کسب و کارشان شده اند. برخی ورود به این فضا را به عنوان فعالیتی لوکس، بعضی آن را ضروری و برخی غیر ضروری می دانند. برای گذر از این شرایط نیاز است فعالان همین حوزه با همفکری و همراهی یکدیگر در عین حفظ رقابت از طریق افزایش کیفیت خدماتشان، ساختار این شغل جدید را به درستی شکل دهند و پایه های آن را بگذارند. 

هرزنامه ها سبب می شوند گاه، صفحات شخصی کاربران با انبوهی از این پیام ها مواجه شده و این امر سبب اتلاف وقت کاربران و بار ترافیکی بالا در هنگام مشاهده این شبکه ها می شود.

 

هرزنامه

هرزنامه (اسپم-(Spam  در شکل کلی، پیامی است حاوی محتوای بیهوده یا مخرب که به صورت ناخواسته به دست دریافت‌کنندگان می‌رسد. هرزنامه‌ها عمدتا با اهداف سودجویانه و در قالب پیام‌های تبلیغاتی برای افراد ارسال می شوند. ظهور این پدیده تقریبا هم‌ زمان با آغاز ارتباطات الکترونیکی است. هرزنامه‌نگاران در هر دوره‌ای از تاریخ و هم‌زمان با ظهور فناوری‌های نوین، خود را به‌روز کرده و از ابزار و فناوری جدید برای ارسال هرزنامه استفاده کرده‌اند.

هرزنامه ها سبب می شوند گاه، صفحات شخصی کاربران با انبوهی از این پیام ها مواجه شده و این امر سبب اتلاف وقت کاربران و بار ترافیکی بالا در هنگام مشاهده این شبکه ها می شود. علاوه براین، ارسال پیام های فریب کارانه به دلیل برقراری ارتباطات آسان در این شبکه ها، سبب به دست آوردن اطلاعات حساس کاربران می شود؛ از دیگر این مشکلات، می توان به قرارگیری محتوای مربوط  به بزرگسالان اشاره کرد که کاربر، بدون علم به این موضوع، در صفحه شخصی خود با چنین پیام هایی مواجه می شود.

درسالهای اخیراستفاده ازشبکه های اجتماعی و ایجاد امکانات مهیج در آن، مخاطبان و علاقمندان بسیاری را به سوی خود جلب نموده است همگام با این امر، مطالب نامناسب و ناخواسته ای چون هرزنامه، در این شبکه ها منتشر می شود. ارسال محتوای نامناسب توسط دوستان کاربران یا فرستندگان هرزنامه سبب می شود که کاربران این مطالب را دریافت نمایند . امروزه شبکه ها و اینترنت به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده است. این موضوع در کنار مزایای بسیار، می تواند انواع تهدیدات امنیتی و ناهنجاری های اجتماعی را نیز به دنبال داشته باشد. رشد روز افزون شبکه های اجتماعی آنلاین به دلیل محبوبیت وکاربری آسان، آنها را به عنوان اصلی ترین هدف برای هرزنامه نویسان تبدیل کرده است.

هدف و انگیزه هرزنامه این است که اطلاعاتی به گیرنده منتقل نماید که این اطلاعات مانند، تبلیغات یک محصول (که به احتمال زیاد بی ارزش، غیر قانونی و یا غیر موجود)، طعمه برای یک طرح تقلبی و سایر مواردی از این قبیل می باشد. به دلیل ارزان بودن ارسال اطلاعات از طریق ایمیل، این روش برای تولید کنندگان اسپم و کسانی که اهداف خاصی دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. تنها بخش بسیار کوچکی از دریافت کنندگان ممکن است مورد هدف قرار گیرند که شاید این عدد یک در ده هزار یا کمتر نیز باشد ولی در هر حال، جلوگیری و فیلتر کردن اسپم ها، خود می تواند باری از ترافیک شبکه را بهبود بخشد.

هرزنامه اجتماعی

این روزها تقریبا تمامی شرکت‌های سرویس دهنده رایانامه، مجهز به ابزارهای مدرن برای کشف هرزنامه‌ها هستند و همین امر توانسته تا حد بسیار بالایی از انتشار هرزنامه‌ها پیشگیری نماید. به همین دلیل هرزنامه نگاران از ابزار ارتباطی جدیدتری که مدام در حال توسعه و افزایش محبوبیت در میان کاربران است، استفاده کرده و این ابزار را برای رسیدن به اهداف خود و هجوم به کاربران انتخاب کرده‌اند؛ شبکه‌های اجتماعی. به این پدیده جدید یعنی ارسال هرزنامه در شبکه‌های اجتماعی، عنوان هرزنامه اجتماعی (Social Spam) داده‌اند که کشف آن نسبت به هرزنامه‌های رایانامه‌ای به‌ مراتب دشوارتر است. هرزنامه‌ اجتماعی در مقایسه با هرزنامه رایانامه‌ای، فرصت‌های بیشتری برای هرزنامه نگاران فراهم کرده است؛ زیرا با استفاده از ابزارهای جستجوی شبکه اجتماعی، می‌توان کاربران را آسان‌تر، مورد هدف قرار داد.

برای مثال ابزار جستجوی گراف در یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های اجتماعی، این امکان را به هر کاربر می‌دهد که به‌آسانی گروه مشخصی از کاربران که با یکدیگر در ارتباط هستند را شناسایی کند؛ در صورتی که یک هرزنامه‌نگار از چنین امکانی استفاده کند، به گروه‌های مختلف دوستی در شبکه‌های اجتماعی دست خواهد یافت و می‌تواند هرکدام از آن‌ها را هدف قرار دهد. همچنین با استفاده از مشخصات کاربران از قبیل سن، مکان، نوع علایق و مطالب موردپسند (Likes)، ارتباط‌ها و غیره، مزاحمان می‌توانند کاربران را دسته‌بندی کرده و به ‌طور ویژه، گروه‌های خاصی را انتخاب کنند. علاوه بر این، در مقابل هرزنامه‌های رایانامه‌ای که تنها قابل مشاهده توسط خود فرد هستند، هرزنامه اجتماعی می‌توانند توسط تمامی افرادی که با قربانی در ارتباط هستند نیز، دیده شوند. آمارها، حاکی از آن هستند که نزدیک به 40 درصد از حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی، تنها برای ارسال هرزنامه‌ها استفاده می‌شوند.

اهداف هرزنامه نگاران

متداول‌ترین انگیزه برای هرزنامه ‌نگاری، انگیزه های مادی است. یک راه ساده برای رسیدن به این هدف، جذب کاربران به وب‌گاه‌های حاوی تبلیغات تجاری است. یک هرزنامه نگار ممکن است با هر کلیک کاربران بر روی یک تبلیغ، مبلغی به عنوان کارمزد از صاحب تبلیغ دریافت کند؛ بنابراین یافتن راه‌های مؤثر برای هدایت حجم بالایی از کاربران به وب‌گاه تبلیغاتی، می‌تواند برای هرزنامه نگار حاوی سود مالی قابل‌توجهی باشد. این روش تولید درآمد برای هرزنامه نگاران آسان است؛ زیرا کاربران انرژی کمی برای کلیک بر روی یک تبلیغ صرف کرده و لذا به احتمال زیادی این کار را انجام خواهند داد. مسئله ای که اکثر قربانیان هرزنامه‌ها از آن آگاه نیستند، چیزی است که بر روی آن کلیک می‌کنند. این طعمه می‌تواند هر نوع مطلبی باشد؛ مانند تصویر یک منظره، فیلمی از بازی‌کردن یک کودک دوست‌داشتنی و حتی تصویری از گربه‌ای ملوس!
یکی دیگر از انگیزه‌های انتشار هرزنامه، اجرای «حملات صیادی» است که با هدف دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران اعم از گذر واژه و اطلاعات بانکی انجام می‌شود. چنین هرزنامه‌هایی در صورت موفقیت در فریب کاربران، می‌توانند تاثیر بسیار مخربی برای آنان داشته باشند.
هرزنامه ‌نگاران اجتماعی، تمامی روش‌های سنتی و مرسوم در هرزنامه‌های رایانامه‌ای را نیز به‌کار می‌برند. با وجود امکانات جدید امنیتی در شبکه های اجتماعی، توزیع هرزنامه ها، توسعه‌ قابل توجهی یافته است. برای مثال، هرزنامه اجتماعی می‌تواند تنها با یک کلیک، در میان صدها، هزاران و حتی میلیون‌ها کاربر انتشار یابد. در مقابل، هرزنامه‌های رایانامه‌ای تنها قابلیت برخورد یک‌به‌یک را دارند.

انواع هرزنامه اجتماعی

انواع بسیاری از هرزنامه‌های اجتماعی در شبکه‌های اجتماعی رایج هستند. دو نوع از شناخته‌شده ‌ترین انواع هرزنامه‌ها عبارت‌اند از هرزنامه‌های متنی و پیوندی(Link)  که در ادامه به تشریح این دو خواهیم پرداخت:

هرزنامه‌ های پیوندی
این نوع از هرزنامه، حاوی متنی وسوسه ‌انگیز به همراه یک پیوند اینترنتی است. کاربر کنجکاو و بی‌احتیاط، ممکن است روی پیوند مذکور کلیک کرده و به وبگاه هرزنامه نگار هدایت شود. این وبگاه ممکن است حاوی تبلیغات باشد یا موجب نصب بدافزار شود؛ اما در بسیاری از موارد، هدف هرزنامه‌های پیوندی، تنها هدایت کاربران به سمت وب‌گاه‌های مدنظر هرزنامه‌ نگار و کمک به افزایش ساختگی رتبه آن‌ها در نتایج موتورهای جستجوگر است. برای ترغیب کاربران ممکن است وعده پول یا پیشنهادات دیگری در کنار پیام نیز قرار گیرد.

هرزنامه‌ های متنی
در این نوع از هرزنامه ها، هرزنامه نگاران از ایجاد متن های فریبنده برای رسیدن به مقاصد خود استفاده می کنند. یکی از نمونه‌های رایج، طومارهای زنجیره‌ای (Chain Letter)‌ است. در اغلب آن‌ها، هرزنامه ‌نگاران با ترساندن کاربران از آن‌که در صورت عدم انتشار این متن، اتفاقی ناخوشایند برای آنان رخ می دهد، افراد را متقاعد یا مجبور به انتشار هرزنامه می‌کنند. برخی مواقع نیز از پیام‌های مثبت استفاده می کنند؛ برای مثال «با هر بار اشتراک این متن، مبلغی به مرکز مبارزه با سرطان تخصیص می‌یابد». در برخی موارد، این طومارها حتی حاوی درخواست ارسال پول یا اطلاعات به فرستنده اصلی (که همان هرزنامه‌نگار است) نیز هستند. 

راهکارهای مقابله یا مواجهه با هرزنامه های اجتماعی

نکته‌ای که وجود دارد این است که برخی از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی، تاکنون تلاش کافی برای کشف و شناسایی هرزنامه‌های درون شبکه، انجام نداده‌اند. با نگاهی بدبینانه حتی می‌توان برخی از شبکه‌های کوچک‌تر و نامعتبر را متهم به نادیده‌گرفتن عامدانه این امر و سودجویی از این ابزارهای تبلیغی نمود. با این حال یک شبکه اجتماعی متعهد و متولیان آن باید با جستجوی راه‌کارهای فنی برای شناسایی و کنترل هرزنامه‌ها در شبکه خود، از کاربران در برابر سیل هرزنامه‌ها محافظت کرده و موجب افزایش رضایت و اعتماد آنان شوند.
اخیرا شرکت‌های گوناگونی در زمینه تولید محصولات و ابزار فناورانه برای مقابله با هرزنامه‌های اجتماعی آغاز به فعالیت کرده‌اند که نشان از نیاز روزافزون به مقابله با این پدیده در شبکه‌های اجتماعی دارد. از سوی دیگر، کاربران نیز باید دقت و احتیاط لازم در هنگام کار با شبکه‌های اجتماعی و مواجهه با این‌گونه پیام‌ها را به خرج داده و به‌راحتی جذب پیام‌ها و تبلیغات فریبنده هرزنامه نگاران نشوند.

منابع

1- سالاری سروری, سیما؛ هادی خسروی فارسانی و محمدرضا خیام باشی، 1395، ارائه روشی جهت بهبود تشخیص هرزنامه نویسان در شبکه های اجتماعی آنلاین، دومین کنفرانس بین المللی وب پژوهی، تهران، دانشگاه علم و فرهنگ.

2- سیاحی, عارف و سید محسن هاشمی، 1394، استفاده از یک روش ترکیبی چند لایه برای جلوگیری و فیلتر کردن ایمیل های اسپم، کنفرانس بین المللی پژوهش های کاربردی در فناوری اطلاعات، کامپیوتر و مخابرات، تربت حیدریه، شرکت مخابرات خراسان رضوی.

3- قسمتی, سیمین و علی یزدیان ورجانی، 1393، مدیریت هرزنامه در شبکه های اجتماعی با استفاده از برچسب گذاری محتوا، مجله علمی- پژوهشی ” پدافند  الکترونیکی  و  سایبری “، سال دوم، شماره 2،  ص 53-62.

4- حسینی لاریجانی, نسیم؛ علی یزدیان ورجانی و سیده سریر حسینی شیروانی، 1392، طراحی سیستم تشخیص هرزنامه در پست های شبکه اجتماعی مبتنی بر داده کاوی، پنجمین کنفرانس ملی مهندسی برق و الکترونیک ایران، گناباد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گناباد.

5- وب سایت مرکز ماهر (www.certcc.ir)

نویسنده:

سید آرمین سروسر: عضو انجمن علمی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران

اینترنت پدیده ای است که خواه ناخواه تاثیر زیادی بر عرصه سیاست گذاشته و با توجه به خصلت جهان شمولش هر نقطه از دنیا و هر جور سیاستمداری را تحت الشعاع خود قرار داده است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛از زمانیکه دیمیتری مدودف در سال 2010 یکی از ارکان مهم روسیه شد،بحث کافی نبودن حضور چهره های سیاسی روسی در تکنولوژی و اینترنت  بالا گرفت و این در حالی است که از 5-6 سال قبل شبکه های اجتماعی بخصوص فیس بوک و توئیتر ابزار پر سر و صدایی برای چهره های سیاسی و قابل توجه دولتی شناخته شده است.
امروزه اگر نمایندگان و چهره های سیاسی اینترنت در اختیار نداشته باشند ،بسیار عجیب به نظر می رسد.از طرف دیگر فعالیت شخصی در شبکه ها اجباری شده و از سوی دیگر این شبکه ها به یک رویکرد پدیداری و ابزاری برای کسب و کار تبدیل شده است.
اما در حال حاضر تعداد زیادی از چهره های سیاسی روسی فعالیت در شبکه های اجتماعی را متوقف کردند و هنوز در کش و قوس این هستند که فعالیت در شبکه ها مناسب کار سیاسی هست یا نه.
تجربه سالهای اخیر نشان داده که روسیه حتی در انتخابات منطقه ای از تکنولوژی استفاده نکرده است.
یکی از دلایل کم اهمیت دادن سیاستمداران روسی به حضور در این شبکه های اجتماعی حفظ حریم شخصی آنها است چرا که با حضور در شبکه ها احتمال انتشار مسائل خصوصی آنها بالا می رود.
از سوی دیگر سیاستمداران هنوز کار با شبکه های اجتماعی را لازمه سیاست نمی بینند از این رو ترجیح می دهند که خیلی حضور پر رنگ نداشته باشند.
از این رو گزارشات و آمار نشان می دهد که سیاستمداران روسی به نسبت دیگر سیاستمداران حضور کم رنگ تری در شبکه های اجتماعی دارند.
پوتین در این باره می گوید: صدها سازمان غیردولتی آمریکایی با پوشش اجتماعی، رسانه ای و انسان دوستانه در کشورهای مختلف بویژه غیر همسو باسیاست های واشنگتن فعالیت می کنند که معمولا اهداف سیاسی دارند و روسیه نیز یکی از این کشورها است.
این سازمان ها که بیشتر از سوی دولتمردان، سرمایه گذاران، شرکت های بزرگ و نمایندگان کنگره و سنا حمایت می شوند، با ایجاد شعبه های مختلف پنهان و آشکار و همچنین ارتباط با برخی سازمان های کشور میزبان که گرایش های همسو دارند، شبکه ای پیچیده از اثرگذاری های اجتماعی را پایه ریزی می کنند تا در صورت لزوم مانند برگزاری انتخابات و شکل گیری اعتراض های اجتماعی از آن بهره ببرند.
سال 1991 که فروپاشی شوروی رخ داد، راه اندازی انقلاب های مخملی و رنگی در دستور کار سازمان های غیر دولتی غرب قرار گرفت که در کشورهای مختلفی از جمله اوکراین، گرجستان قرقیزستان و صربستان تجربه شد.
بنابراین به عقیده پوتین شبکه های اجتماعی راه نفوذ افکار خارجی را در روسیه باز می کند از این رو تهدیدی برای امنیت ملی روسیه می بیند.
اما از سوی دیگر ترامپ پیروزی اش در انتخابات را مدیون شبکه های اجتماعی است.
او رسانه های اجتماعی را ابزاری فوق العاده مهم و شکل جدیدی از وسایل ارتباط جمعی توصیف می کند و رسانه های اجتماعی را نقش کلیدی در پیروزی اش می داند  و به استفاده از آنها در دوران ریاست کاخ سفید ادامه خواهد داد.
به گفته ترامپ، حضور وی در رسانه های اجتماعی از جمله فیس بوک، توئیتر و اینستاگرام؛ ابزاری را در انتخابات در اختیارش قرار داد که بسیار قوی تر از صدها میلیون دلاری است که دمکرات ها برای اعمال نفوذ در نتیجه انتخابات هزینه کرده اند.
ترامپ گفت در شبکه های توئیتر، فیسبوک و اینستاگرام 28 میلیون طرفدار دارد.

هشدارهای مربوط به استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی دیگر محدود به اشخاص نیست، استفاده نادرست از این شبکه‌ها کار را به جایی رساندکه دادستان کل کشور بخشنامه‌ای را ابلاغ کرد که در آن تاکید شده تبادل اطلاعات نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی ‌‌ممنوع است؛ چراکه به اعتقاد کارشناسان، سرقت اطلاعات و جاسوسی در شبکه‌های اجتماعی مساله‌ای جدی است که در کشورمان کمتر به آن توجه می‌شود.
‌‌استفاده از شبکه‌های اجتماعی فراگیر شده، اما آموزش‌های لازم در این خصوص جدی گرفته نمی‌شود به همین خاطر بسیاری از شهروندان ناخواسته گرفتار مشکلاتی می‌شوند که استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی برای آنها به ارمغان می‌آورد، مشکلاتی مانند کلاهبرداری، سرقت اطلاعات، اخاذی و توهین.

تهدیدهای استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی به این موارد محدود نمی‌شود، زیرا افرادی که در پشت پرده شبکه‌های اجتماعی خارجی حضور دارند با تحلیل اطلاعات منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی می‌توانند نبض بازار و اقتصاد کشور را در دست بگیرند. اما این همه تهدیدهای استفاده نادرست از شبکه‌های اجتماعی نیست؛ زیرا ندانم‌کاری برخی مدیران دستگاه‌های اجرایی سبب شده شبکه‌های اجتماعی حکم جاسوسانی را پیدا کنند که بدون کمترین زحمت به اطلاعات محرمانه نهادهای اجرایی دست پیدا می‌کنند موضوعی که دادستان کل کشور را مجبور به واکنش کرده است.

 

ابلاغیه‌ای ضروری

استفاده نادرست نهادهای اجرایی کشور از شبکه‌های اجتماعی خارجی سرانجام سبب شد دادستان کل کشور بخشنامه‌ای را صادر کند که در آن تاکید شده نهادهای اجرایی نباید از شبکه‌های اجتماعی خارجی برای تبادل اطلاعاتشان بهره ببرند.

عبدالصمد خرم‌آبادی، معاون قضایی دادستان کل کشور در این باره تاکید کرده تبادل اطلاعات نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی بر اساس بخشنامه دادستان‌ ممنوع شده‌. آن طور که او توضیح داده‌ بر اساس ابلاغیه ‌حجت‌الاسلام منتظری دادستان کل کشور،‌ نهادهای اجرایی از به‌ کارگیری شبکه‌‌های اجتماعی خارجی مانند تلگرام برای اشتراک‌گذاری اطلاعات سازمانی، اطلاع‌‌رسانی و انجام امور روابط عمومی و سایر بهره‌‌برداری‌‌های اداری باید خودداری کنند.

این بار اولی نیست که بخشنامه‌هایی در این باره صادر می‌شود، چراکه مدتی پیش نیز از سوی مرکز مدیریت راهبردی ریاست جمهوری به همه سازمان‌ها و نهادهای اجرایی بخشنامه‌ای ابلاغ شده بود که در آن بر‌‌ ممنوعیت استفاده از پیام‌رسان‌های شبکه‌های اجتماعی خارجی تاکید شده بود، اما چون برخی نهادهای اجرایی به این بخشنامه توجه نکردند‌، دادستانی‌ بخشنامه‌ای جدید را در این خصوص ابلاغ کرده است.

آن طور که خرم‌آبادی به ایرنا توضیح داده با توجه به این که شبکه‌های اجتماعی خارجی موجب در اختیار گذاشتن اطلاعات مبادله شده و کنترل وسیله پیام‌رسان می‌شود، دادستانی این بخشنامه را صادر کرده است.

 

منافع ملی در خطر

کنترل پیام‌های مبادله شده در شبکه‌های اجتماعی تنها دلیلی نیست که به صدور چنین بخشنامه‌ای منجر شده،‌ نباید فراموش کرد که دسترسی به اطلاعات و داده‌پردازی از سوی شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به خطر افتادن منافع کشور منجر شود.

‌‌معاون قضایی دادستان کل کشور‌ ‌با اشاره به این که‌ مواد 733 و 731 قانون مجازات اسلامی هرگونه اقدام عمدی و غیرعمدی دسترسی اطلاعاتی بیگانگان را جرم تلقی کرده، گفته است لذا همه کارکنان و مدیران نهادهای اجرایی براساس این بخشنامه حق استفاده از شبکه‌های اجتماعی بیگانه را ندارند.

‌او درباره این که آیا این موارد برای روابط عمومی‌ها و مسئولان قضایی هم مصداق دارد، نیز گفته‌ مجموعه قوه قضاییه هم باید این موارد را مد نظر داشته باشد و از شبکه‌های اجتماعی خارجی برای تبادل اطلاعات نباید استفاده کند.

 

مصرف امنیتی و سیاسی

اطلاعات رد و بدل شده در شبکه‌های اجتماعی داده‌های پر ارزشی است که تحلیلگرانی که در پشت پرده شبکه‌های اجتماعی قرار دارند با بررسی آنها می‌توانند سرنوشت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور را تغییر دهند.

عزیز نجف‌پور، پژوهشگر حوزه فضای مجازی نیز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید وقتی سازمان‌ها و نهادهای اجرایی از شبکه‌های اجتماعی خارجی استفاده می‌کنند، امکان فاش شدن اطلاعات و داده‌های آنها وجود دارد.

به گفته او، علاوه بر این صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی با استفاده از فناوری، اطلاعاتی را که به دست می‌آورند تحلیل کرده و از این طریق می‌توانند منافع ملی کشور مورد هدفشان را به خطر بیندازند‌.

در واقع مسئولان و کارمندان نهادهای اجرایی باید بدانند هنگام به اشتراک گذاشتن مدرک، نامه و اسناد در شبکه‌های اجتماعی خارجی علاوه بر طرف مقابلشان شخص سومی نیز به این اطلاعات دسترسی پیدا می‌کند، شخصی که برای رسیدن به اهدافش خیلی راحت از آنها سوء استفاده می‌کند یا حاضر است آنها را بفروشد.‌ آن طور که نجف‌پور می‌گوید ‌گردانندگان شبکه‌های اجتماعی خارجی از طریق تحلیل اطلاعات موجود در این شبکه‌ها ذائقه کاربران را تشخیص داده و به این شکل بازار آن جامعه را در دست می‌گیرند‌.

 

رایگان اما خطرناک

تسلط بر اقتصاد و بازار کشور تنها خطراتی نیستند که در این بین وجود دارند؛ چراکه مالکان این شبکه‌ها از اطلاعات کاربران برای مصارف سیاسی و امنیتی نیز استفاده می‌کنند‌.

مساله مهم دیگری که کاربران باید هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی به آن توجه کنند این است که چرا گردانندگان شبکه‌های اجتماعی حاضر شده‌اند چنین خدمات پرهزینه‌ای را رایگان در اختیار آنها بگذارند.

دکتر علیرضا حسن‌زاده، مدیر گروه مدیریت فناوری و اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند که کاربر آگاه فردی است که انگیزه چنین خدمات رایگانی را تحلیل کند، چراکه تبادل اطلاعات بین دو شخص جنبه مثبت قضیه است‌. آن طور که او می‌گوید، صاحبان شبکه‌های اجتماعی با تحلیل محتوا و اطلاعاتی که اشخاص مختلف در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند می‌توانند برای رسیدن به اهداف سیاسی خود بهره برده و برای کشور مورد نظرشان مشکلات زیادی را ایجاد کنند‌.

 

جاسوسان جدید

هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی خارجی کمتر کاربری به این فکر است که پشت پرده و هدف نهایی گردانندگان شبکه‌های اجتماعی چیست، اگر غیر از این بود کارمندان و مسئولان نهادهای اجرایی کشور هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی دقت بیشتری از خود نشان می‌دادند و به اطلاعات محرمانه کشور چوب حراج نمی‌زدند.

مدیر گروه مدیریت فناوری و اطلاعات دانشگاه تربیت مدرس می‌گوید: صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی می‌توانند از این ابزار به عنوان جاسوس استفاده کرده و اطلاعات مورد نیازشان را به آسانی به دست بیاورند‌. آن طور که او می‌گوید محدودیت حضور مسئولان و کارمندان نهادهای اجرایی در شبکه‌های اجتماعی خارجی محدود به کشورمان نمی‌شود و کشورهای دیگر نیز هستند که برای این گروه‌ها محدودیت ایجاد کرده‌اند.

با توجه به اظهارنظر کارشناسان و مسئولان باید یادآور شد که برای کاهش سرقت اطلاعات از سوی صاحبان شبکه‌های اجتماعی خارجی بهتر است مسئولان برای همه‌گیر شدن یک شبکه اجتماعی داخلی سرمایه‌گذاری بیشتری کنند؛ زیرا وقتی شبکه‌های اجتماعی داخلی بتوانند با نمونه‌های خارجی خود رقابت کنند کاربران دلیل کمتری برای حضور در شبکه‌های اجتماعی خارجی خواهند داشت. علاوه بر این به نظر می‌رسد هنوز بسیاری از شهروندان و مسئولان در نهادهای اجرایی کشور از شیوه درست استفاده از شبکه‌های اجتماعی آگاهی ندارند به همین دلیل برای آموزش و بالا بردن سواد رسانه‌ای شهروندان و مسئولان نیز باید برنامه‌های آموزشی مناسبی را تدارک دید.

مهدی آئینی - جام جم

فرمانده نیروی انتظامی گفت: به‌زودی روند ادامه فعالیت شبکه‌های اجتماعی در کشور مشخص خواهد شد.

به گزارش خبرنگار مهر، سردار حسین اشتری صبح چهارشنبه در نشست مطبوعاتی با خبرنگاران در همدان با بیان اینکه هدف از سفر به همدان بازدید از یگان های مستقر در استان و دیدار با کارکنان نیروی انتظامی است، اظهار داشت: در این سفر بررسی میزان موفقیت در انجام وظایف در دستور کار بود که وضعیت همدان در این زمینه مناسب است.

وی بابیان اینکه نیروی انتظامی در رفع نواقص به همکاری دستگاه ها نیاز دارد و امید می رود همکاری ها افزایش یابد، گفت: کشفیات مواد مخدر در استان همدان ۱۵ درصد نسبت به ۱۰ ماه سال قبل افزایش یافته است.

وی گفت: در برخورد با جرائم اقدامات خوبی انجام شده و کشف سرقت ها روند خوبی داشته که امید می رود با همت نیروی انتظامی شرایط بهبود یابد.

وی با بیان اینکه احساس امنیت وضعیت خوبی در همدان دارد، اظهار داشت: مباحث در خصوص تلگرام در شورای عالی فضای مجازی مطرح شده که تا چند جلسه آینده روند ادامه فعالیت شبکه های اجتماعی در کشور مشخص خواهد شد.

اشتری با بیان اینکه پلیس فتا اشراف خوبی بر فضای مجازی دارد، عنوان کرد: پیگیری ها و کشف جرائم در فضای  مجازی رشد خوبی داشته و بیش از ۸۵ درصد گزارشات کشف شده است.

 

جرائم در فضای مجازی افزایش یافته است

وی همچنین عنوان کرد: جرائم در فضای مجازی افزایش یافته و امید می رود با آگاهی بخشی خانواده ها، اطلاعات شخصی، کمتر در فضای مجازی رد و بدل شود.

فرمانده نیروی انتظامی با اشاره به برخورد با جرائم اخلاقی و اجتماعی در پی اجرای طرح های ارتقاء امنیت اجتماعی، افزود: عدم رعایت شئونات اسلامی توسط رانندگان با ثبت پلاک خودرو قابل پیگیری و برخورد است و وسیله نقلیه متخلف توقیف خواهد شد.

وی با بیان اینکه سامانه ۱۱۰ و ۱۹۷ آماده شنیدن گزارش های مردم است، یادآور شد: به رانندگان توصیه می شود که شئونات اسلامی را رعایت کنند.

اشتری با اشاره به اینکه وظیفه قانونی و ذاتی نیروی انتظامی برخورد با این موضوع است، اظهار داشت: ما تمام تلاش خود را در این زمینه خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه عزم راسخ برای پیشگیری از اتفاقات مشابه پلاسکو وجود دارد، خاطرنشان کرد: توصیه هایی به اصناف انجام شده که امید می رود با رعایت موارد توصیه شده، اتفاقاتی از این قبیل کاهش یابد.

فرمانده نیروی انتظامی در ادامه یادآور شد: مسئولیت امنیتی انتخابات بر عهده ناجا است و با ابلاغ ستاد کل نیروهای مسلح و جاشنین فرماندهی کل قوا، این مسئولیت انجام خواهد شد.

 

انتخابات به صورت امن و با کمترین مشکلات برگزار خواهد شد

وی با بیان اینکه آمادگی کامل در این زمینه وجود دارد، گفت: انتخابات به صورت امن و با کمترین مشکلات برگزار خواهد شد و با توجه به تجربیات و توانمندی های موجود، وضعیت خوبی برای انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهرها و روستاها پیش بینی می شود.

اشتری با اشاره به کاهش ۴ درصدی جرائم در کشور عنوان کرد: کشف و برخورد جرائم سرعت یافته و در کمتر از ۱۲ ساعت پرونده ها رسیدگی و به مراجع تحویل داده می شود.

وی افزود: برخی جرائم دیرتر کشف شده اما با توانمندی و تجهیزات خوب پلیس و همچنین همکاری قوه قضاییه، برخوردها به خوبی صورت می گیرد.

فرمانده ناجا گفت: استفاده از دوربین ها در جاده های اصلی از اولویت های پلیس است و در داخل شهرها و کلانتری ها نیز دوربین وجود دارد اما این وضعیت در استانهای مختلف متفاوت است.

اشتری با بیان اینکه یکی از اولویت های مأموریتی برخورد با ورود کالای قاچاق به کشور است، اظهار داشت: در این راستا اقدامات خوبی انجام شده و کشفیات ۴۰ درصد افزایش یافته که حاکی از تلاش پلیس است هرچند برخورد با مافیای قاچاق سخت تر است و امید می رود با اشراف اطلاعاتی بتوان برخوردها را افزایش داد.

وی با تأکید بر آموزش برای حرفه ای شدن نیروهای پلیس، عنوان کرد: حرفه ای گرایی از اولویت های پلیس است و با ارتقاء آموزش و راه اندازی قرارگاه تربیت در نیروی انتظامی توفیقات خوبی حاصل شده است.

شبکه های اجتماعی را می توان به عنوان پدیده دهه اخیر شناخت. پدیده ای که کاربران را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است.

به گزارش کلیک –  این روزها کمتر کسی را می توان یافت که با وجود گوشی های هوشمند، حداقل عضو یک یا چند شبکه اجتماعی نباشد. این شبکه ها که غالبا به صورت اپلیکیشن در گوشی های هوشمند، تبلت و یا حتی در کامپیوترها یافت می شوند، جمع کثیری از کاربران را به خود مشغول ساخته اند. ارسال فایل ها، تماس تصویری و صوتی و به اشتراک گذاری تصاویر همه و همه از کارایی شبکه های اجتماعی به حساب می آید.

به گفته محققان، از هر ۱۰ آمریکایی ۷ شهروند عضو شبکه های اجتماعیست که در این میان، با به اشتراک گذاری تصاویر و یا تبادل فایل ها با دیگر کاربران ساعت ها سرگرم می شوند. در این گزارش به چگونگی شکل گیری شبکه های اجتماعی می پردازیم.

 

شبکه های اجتماعی در طول زمان

مرکز تحقیقاتی پو (Pew Research Center)، طی تحقیقی فراز و نشیب و چگونی رشد شبکه های اجتماعی در جامعه را مورد بررسی قرار داده است. کارشناسان تولد پدیده شبکه های اجتماعی را سال ۲۰۰۵ میلادی دانسته اند، در سال های نخست تنها ۵ درصد از شهروندان آمریکایی از این سرگرمی تازه بهره می بردند که این آمار در سال  ۲۰۱۱ با رشدی باور نکردنی به ۵۰ درصد از شهروندان رسید. با گذشت ۱۱ سال از شروع به کار شبکه های اجتماعی و همه گیر شدن آن امروزه ۶۹ درصد از شهروندان آمریکایی به گونه ای درگیر این پدیده اجتماعی شده اند.

 

بیشترین کاربران شبکه های اجتماعی چه کسانی هستند؟

با افزایش استفاده از گوشی های هوشمند و به موازات آن ترویج اپلیکیشن های در دسترس، میزان استفاده از شبکه های اجتماعی نیز بیش از پیش افزایش یافته است. شعار این اپلیکیشن ها، “در هر کجا که هستید با تنها یک اشاره به جمع دوستانتان بپیوندید ” بسیاری از قشر جوانتر را به خود جلب کرد که امروزه نیز  بیشترین آمار را به خود اختصاص داده اند، این در حالیست که رواج استفاده از این اپلیکیشن ها این روزها محبوبیت شبکه های اجتماعی در میان همه سنین افزایش یافته است.

 

محبوب ترین شبکه اجتماعی کدام است ؟

کارشناسان با انجام تحقیقات گسترده دریافتند که فیس بوک با بیشترین آمار کاربر در رتبه نخست محبوبیت در میان شبکه های اجتماعی قرار دارد و جایگاه بعدی به ترتیب از آن، توئیتر، Pinterest، اینستاگرام و لینکدین می باشد.

 

کاربران چه میزان از وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند؟

به اعتقاد کارشناسان کاربران فیس بوک؛ بیشترین وقت را در این شبکه اجتماعی میگذرانند که این تقریبا سه چهارم اوقات فراغت این کاربران است. در جایگاه بعدی توئیتر و اینستاگرام بیشترین وقت از کاربران را به خود اختصاص می دهند.

با افزایش استفاده از شبکه های اجتماعی، پدیده ای با نام اعتیاد به این نوع از سرگرمی نیز به موازات آن رشد داشته است. این میزان از درگیری کابران به گونه ایست که حتی دولت ها هم برای پیشگیری از عوارض استفاده مداوم هشدار داده اند.

برمبنای آخرین بررسی های نظام پایش شاخص های ارتباطات کشور، ۶۵ درصد کاربران اینترنت در ایران عضو شبکه های اجتماعی هستند و ۵۹ درصد کاربران نیز در اینترنت به دنبال تفریح و سرگرمی اند.

به گزارش خبرنگار مهر، درگاه پایش جامعه اطلاعاتی برمبنای نظام پایش شاخص های ارتباطات و فناوری اطلاعات و با توجه به نتایج طرح آمارگیری برخورداری خانوارها و استفاده افراد از فناوری اطلاعات و ارتباطات، آخرین وضعیت استفاده از ICT در ایران را تا پایان سال ۹۴ اعلام کرد.

 

۵۹ درصد کاربران به دنبال تفریح در اینترنت هستند

طبق این برآوردها مشخص شد که وضعیت حضور کاربران اینترنت در شبکه های اجتماعی از سال ۹۲ که ۲۰ درصد بوده در پایان سال ۹۴ به ۶۵ درصد افزایش یافته است.

این درحالی است که بررسی ها نشان می دهد که ۵۹ درصد کاربران در اینترنت به دنبال تفریح و سرگرمی اند و ۷۱ درصد از این ابزار برای ارتباطات استفاده می کنند.

 

فقط ۸ درصد کاربران ایرانی در اینترنت محتوا تولید می کنند

در راستای فعالیت کاربران اینترنت در ایران مشخص شده است که تنها ۸ درصد کاربران ایرانی به تولید محتوا در فضای مجازی می پردازند .

از این میان ۲ درصد تولیدات محتوا مربوط به نرم افزارهای اینترنت برای ویرایش، ۳ درصد محتوای تولید شده برای مدیریت صفحات شخصی، ۶ درصد محتوای ایجاد شده توسط کاربر شامل متن، عکس ، فیلم و موسیقی و نرم افزار و یک درصد نیز به تولید محتوا در قالب وبلاگ نویسی مربوط می شود.

 

۱۳ درصد کاربران ایرانی از بانکداری الکترونیکی استفاده می کنند

براساس بررسی های شاخص های جامعه اطلاعاتی  در ایران در خصوص فعالیت کاربران اینترنت مشخص شد که ۱۳ درصد فعالیت کاربران اینترنت در ایران به بانکداری الکترونیکی معطوف است. همچنین ۳۷.۵ درصد از کاربران از خدمات دولت الکترونیک و ۴۲ درصد از تجارت الکترونیک در اینترنت استفاده می کنند.

در همین حال اعلام شده است که ۲ درصد کاربران در فضای اینترنت مشارکت الکترونیکی دارند و ۴.۵ درصد کاربران نیز از خدمات رایانش ابری استفاده می کنند.

 

۲۷ درصد کاربران اینترنت در ایران بالای ۵۰ سال سن دارند

بررسی ها نشان می دهد که ۷۴.۷ درصد کاربران اینترنت در ایران در گروه سنی ۲۰ تا ۲۹ سال هستند و این درحالی است که ۲۷.۳ درصد کاربران اینترنت در ایران را گروه سنی ۵۰ تا ۸۹ سال تشکیل می دهند.

در همین حال فاصله جنسیتی بین کاربران اینترنت مرد و زن در ایران ۱.۹ درصد است و فاصله بین کاربران اینترنت شهری و روستایی ۲۵.۵ درصد برآورد می شود.

انجمن ایرانی مطالعات زنان با همکاری معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری «همایش زنان، خانواده و شبکه‌های اجتماعی مجازی» را ۲۶ و ۲۷ بهمن ماه برگزار می‌کند.

به گزارش ایسنا، همایش زنان، خانواده و شبکه‌های اجتماعی مجازی به بررسی ارتباط بین شبکه‌های اجتماعی با موضوعاتی چون توسعه، خانواده و نظام محله‌ای، مادرانگی، سرمایه اجتماعی، اقتصاد خانواده، هویت مدرن زنان، روابط همسران، تغییرات فرهنگی و هویتی، زنان و حقوق شهروندی، شبکه‌های اجتماعی مجازی فرصت‌ها و تهدیدها، توانمندسازی زنان و سمن‌ها، دختران و زنان، اخلاق، حقوق خانواده، روابط جنسیتی و ازدواج، فرصت‌های آموزشی و یادگیری برای زنان در این شبکه‌ها، اعتیاد، آموزش سلامت و بهداشت زنان و انتقال تجربه زیسته زنان می‌پردازد.

مهلت ارسال چکیده مقاله به «همایش زنان، خانواده و شبکه‌های اجتماعی مجازی» تا ۲۸ دی ماه و اعلام نتایج ۳۰ دی ماه است.  همچنین علاقه‌مندان برای شرکت در این همایش تا ۵ بهمن ماه فرصت دارند که اصل مقاله خود را به دبیرخانه همایش ارسال کنند. نتایج نهایی نیز تا ۱۰ بهمن ماه سال جاری اعلام می‌شود. 

علاقه‌مندان می‌توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره این همایش به سایت www.iraws.ir مراجعه کنند.

میثم لطفی - عصر ارتباط - مارک زاکربرگ، سال 2016 میلادی را با یک پیام امیدوارکننده آغاز کرد و در تاریخ اول ژانویه روی صفحه شخصی خود نوشت: «همان طور که جهان با چالش‌ها و فرصت‌های جدید مواجه می‌شود، ما نیز این شجاعت را پیدا می‌کنیم تا بتوانیم به پیشرفت‌های بیشتر دست یابیم و گام‌های بلندتری برداریم». او و همسرش پریسیلا چان، در این سال صاحب یک دختر شدند و اتفاقات خوب دیگری هم برای این مدیر جوان رقم خورد.

با این وجود، هم‌اکنون که 2016 به‌پایان رسیده است با یک نگاه اجمالی می‌توان متوجه شد فیس‌بوک سال چندان خوشایندی را پشت‌سر نگذاشته است و می‌توان گفت در این 12 ماه بیشترین دغدغه‌ها را پیش روی خود دیده است. فیس‌بوک در این سال به‌دلیل برخی اقدامات خود به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفت و اتهامات بزرگی از جمله اتهام به فعالیت‌های امپریالیستی در هند، سانسور عکس‌های تاریخی، فیلتر تصاویر ویدیویی زنده، انتشار اخبار دروغین، تاثیرگذاری منفی بر روند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و ... به آن وارد شد و البته در روزهای پایانی هم این ادعا مطرح شد که قابلیت‌های جدید فیس‌بوک از روی اسنپ‌چت کپی‌برداری شده است.

 

قدرت بی‌سابقه

این شبکه اجتماعی هم‌اکنون بیش از 79/1 میلیارد نفر عضو فعال دارد و همین مساله موجب شده درآمد چند میلیارد دلاری را از بخش تبلیغات به‌دست آورد. در سه فصل نخست سال جاری میلادی این شرکت حدود شش میلیارد دلار سود خالص به‌دست آورد که رقم مذکور نسبت به سود 69/3 میلیارد دلاری در سال 2015 رشد قابل ملاحظه را نشان می‌داد. گوردون بورل، از مشهورترین کارشناسان رسانه‌ای در جهان اظهار کرد: فیس‌بوک طی سال گذشته یک میلیارد دلار در حوزه تبلیغات کاغذی درآمد کسب کرده است و همه این اتفاقات موجب شد این برند آنلاین به‌ازای هر سهام خود در تالار بورس 85 سنت سود به دست بیاورد.

 

استعمار دیجیتال

یکی از نخستین گام‌های اشتباه که فیس‌بوک در سال 2016 برداشت، تلقی نادرست از «ارایه خدمات رایگان» بود. فیس‌بوک روی کشورهای فقیر تمرکز کرد تا خدمات اینترنتی خود را به‌صورت رایگان در اختیار آنها بگذارد و از این طریق نفوذ خود را در مناطق مختلف بیشتر کند. در این طرح قرار بود فیس‌بوک اینترنت رایگان به دست مردم برساند که البته در نهایت فقط برخی اپلیکیشن‌ها و سرویس‌ها به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار گرفت. فوریه امسال دولت هند طرح Free Basics فیس‌بوک برای ارایه خدمات اینترنتی رایگان را رد کرد و توضیح داد این طرح برخلاف قانون بی‌طرفی اینترنت دنبال می‌شود. بر اساس این اتفاق، فیس‌بوک به استعمار دیجیتالی متهم شد. این یک شکست بزرگ برای فیس‌بوک بود که پس از انجام سرمایه‌گذاری‌های فراوان نتوانست وارد بازار هند شود و توجه مدیران و کاربران این کشور را جلب کند.

 

سانسورسازی و پاسخ‌گویی

بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان در سال 2016 به‌صورت گسترده و مشهود دست به سانسورسازی زد. برخلاف آنکه فیس‌بوک همواره تاکید می‌کرد یک شرکت رسانه‌ای نیست و روی سرمقاله‌های خبری هیچ قضاوتی انجام نمی‌دهد، در پایان مشخص شد که این شبکه اجتماعی از سانسور کردن اخبار بسیار خوشحال است و از این مساله نفع می‌برد. فیس‌بوک در این فرایند از قوانینی که برای خود در نظر گرفته بود سرپیچی کرد و همین مساله موجب شد طی سال 2016 میلادی به‌شدت مورد انتقاد قرار بگیرد. در این راستا سپتامبر امسال عکس معروف فرار کودکان در جنگ ویتنام از روی فیس‌بوک حذف شد و پس از آن در ماه اکتبر هم یک تصویر ویدیویی مربوط به آگاهی مردم از ابتلا به سرطان سینه از روی آن پاک شد. در هر دو قضیه فیس‌بوک الگوریتم‌های هوشمند خود را عامل آن دانست.

 

تاثیرات انتخاباتی

هیچ‌یک از مشکلاتی که فیس‌بوک طی یک سال گذشته ایجاد کرد به اندازه تاثیرات منفی که بر روند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بر جا گذاشت،‌ بزرگ و محسوس نبود. این شبکه اجتماعی به‌واسطه اخبار جعلی که منتشر می‌کرد و الگوریتمی که برای انتشار اخبار میان مشترکان خود در نظر گرفته بود، فرایند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا را به نفع دونالد ترامپ جلو برد. البته زاکربرگ پس از این اتهامات گفت که شبکه اجتماعی آن هیچ‌گونه تاثیری بر روند انتخابات نگذاشته است و اخبار جعلی به‌قدری اندک بوده‌اند که در این زمینه به‌چشم نیامده‌اند.

در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، انتظار اطلاعات نادرست و اخبار جعلی دو اتفاقی بود که هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات آمریکا فیس‌بوک را عامل آن دانست و بر این مساله تاکید کرد که شبکه اجتماعی مذکور در این زمینه توانست فرایند انتخابات را عوض کند. حتی باراک اوباما، رییس‌جمهور کنونی آمریکا هم اظهار کرد که در شبکه اجتماعی فیس‌بوک برخی فعالیت‌های سیاسی در راستای انتخابات صورت گرفته است.

این اتفاق موج انتقادهای جدید را روانه زاکربرگ کرد و او متهم به فعالیت‌های سیاسی نادرست برای تبانی و تغییر نتایج انتخابات شد. اگرچه مدیرعامل فیس‌بوک همه این اتهامات را انکار کرد، ولی نتوانست منتقدان خود را قانع کند که هیچ اشتباهی انجام نداده است.

 

مشکلات پیش‌ رو

هم‌اکنون که سال 2016 میلادی به‌پایان می‌رسد فیس‌بوک مشکلات بیشتری را پیش‌ روی خود می‌بیند. این شبکه اجتماعی به یک فضای اشباع شده برای تبلیغات تبدیل شده و همین مساله انگیزه برندها برای حضور در فیس‌بوک را کم کرده است. فیس‌بوک این روزها به‌دنبال روش‌های جدید برای کسب درآمد می‌گردد و به این نتیجه رسیده است که سیاست‌های شبکه‌های اجتماعی نوپا برای پول درآوردن بهتر پاسخ می‌دهد.

علاوه بر این، یک اتفاق جدید به نام اسنپ‌چت هم فیس‌بوک را تهدید می‌کند. شبکه اجتماعی اسنپ‌چت در فاصله زمانی کوتاه محبوبیت زیادی کسب کرده است و زاکربرگ در آخرین گام‌های خود خدماتی را در اختیار مشترکان فیس‌بوک قرار داده که به‌صورت کاملا مشابه از روی اسنپ‌چت کپی‌برداری شده است. زاکربرگ سال 2013 میلادی پیشنهاد داد شرکت اسنپ‌چت را به قیمت سه میلیارد دلار خریداری کند که البته با درخواست او موافقت نشد. از آن زمان به بعد فیس‌بوک تصمیم گرفت از روی قابلیت‌های اسنپ‌چت کپی‌برداری کند تا از آن عقب نماند.

فیس‌بوک همچنین برای به‌اشتراک‌گذاشتن تصاویر ویدیویی بازیگران مشهور از جمله تام هنکس و اما واتسون با برخی مشکلات مواجه شد، اتهامات امنیتی از سوی مقامات دولتی آن را به دردسر انداخت و در مجموع 2016 سال چندان خوشایندی برای فیس‌بوک نبود و آرزوهایی که زاکربرگ در ابتدای سال اعلام کرده بود، چندان هم عملی نشد.

میثم لطفی - عصر ارتباط - اگر عادت همیشگی سر زدن به شبکه اجتماعی هرچند ساعت یک‌بار را کنار بگذارید، سلامت احساسی و رضایت از زندگی را برای خود به ارمغان می‌آورید. این همان تاثیری است که افراد در پی کاهش سر زدن به صفحه اختصاصی خود در شبکه‌های اجتماعی احساس می‌کنند و محققان در پی بررسی‌های جدید خود به آن پی برده‌اند.

در این بررسی گروهی از محققان دانشگاه کپنهاگ تاثیرات سر زدن به شبکه‌های اجتماعی از جمله فیس‌بوک و توییتر را میان کاربران بررسی کردند و نشان دادند اعتیاد به این پلتفرم‌ها یا سر زدن به آنها هر از چندگاه یک‌بار چقدر می‌تواند روی زندگی شخصی کاربران تاثیر بگذارد. در این بررسی مشخص شد افرادی که پست‌های منتشرشده بیش از اندازه توجه می‌کنند و مطالب انتشاریافته را با شرایط و اتفاقات زندگی خود مقایسه می‌کنند، بیشترین تاثیر را از شبکه‌های اجتماعی می‌پذیرند.

مورتن ترومهولت، مدیر دانشکده جامعه‌شناسی دانشگاه کپنهاگ که گزارش نهایی مربوط به این بررسی را آماده کرد، توضیح داد که به کمک گروهش بر اساس بررسی جدید به این نتیجه رسیده‌اند که شبکه‌های اجتماعی می‌توانند تغییر رفتار را هم در کاربران موجب شوند. برای مثال، کاربرانی که به میزان زیاد درگیر شبکه‌های اجتماعی بودند و طی ماه‌های اخیر حضور خود را کاهش دادند، نتایج بسیار مثبت اخلاقی و رفتاری را در زندگی خود مشاهده کرده‌اند. با این وجود محققان دریافتند که تغییر رفتار کاربران فرایند چندان آسانی هم به‌نظر نمی‌رسد. طبق نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد 13 درصد افرادی که در بررسی شرکت کردند تنها در شرایطی توانستند از این قضیه تاثیر بپذیرند که استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به‌صورت کامل کنار بگذارند.

نتایج حاصل از این مطالعه در آخرین شماره از نشریه بین‌المللی «روان‌شناسی سایبری، رفتار و شبکه‌های اجتماعی» به چاپ رسید و در آن 1095 نفر شرکت داشتند که 86 درصد آنها زن بودند. این افراد به‌صورت اتفاقی به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه افراد مذکور به استفاده از شبکه‌های اجتماعی ادامه دادند و در گروه دیگر حضور در شبکه‌های اجتماعی به مدت یک هفته به‌طور کامل برای آنها متوقف شد. به‌طور میانگین تمام افرادی که در این بررسی شرکت کردند حدود 34 سال داشتند و هر کدام از آنها در صفحه اختصاصی خود در فیس‌بوک دست‌کم 350 دوست داشتند که هر روز حداقل یک ساعت از زمان خود را به گشت‌وگذار در این شبکه اجتماعی یا ارتباط با دوستان خود اختصاص می‌دادند. فیس‌بوک که در فصل سوم سال جاری میلادی تعداد مشترکان خود را با 79/1 میلیارد نفر رساند، همچنان بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی جهان محسوب می‌شود و به همین دلیل کارشناسان فیس‌بوک را تاثیرگذارترین شبکه اجتماعی اعلام کردند.

تمامی این افراد در ابتدا و انتهای هفته‌ مذکور مورد بررسی قرار گرفتند و در پایان مشخص شد گروهی که در این دوره زمانی هفت‌روزه شبکه اجتماعی را به‌طور کامل کنار گذاشتند، احساس رضایت بیشتری از زندگی خود داشتند و بهتر از قبل احساسات خود را با محیط پیرامون مرتبط می‌کردند. در گروهی که شبکه اجتماعی برای آنها غیرفعال شده بود، این تاثیرات به‌صورت کاملا محسوس مشاهده شد و در مقابل افرادی که به میزان زیاد از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کردند، احساسات کمتری در زندگی روزمره خود وارد می‌کردند. شایان ذکر است در افرادی که جزو کاربران پروپاقرص شبکه‌های اجتماعی بودند، پس از گذشت یک هفته هیچ‌گونه تاثیر مثبتی مشاهده نشد.

ترومهولت در گزارش نهایی خود نوشت: «برای آنکه همه‌چیز در این زمینه شفاف شود، باید گفت اگر فردی جزو کاربران پروپاقرص فیس‌بوک است، باید زمان کمتری را به این شبکه اجتماعی اختصاص دهد تا سلامت احساسات و زندگی خود را ارتقا بخشد».

او در ادامه توضیح داد: «حضور بیش از اندازه در شبکه‌های اجتماعی حس حسادت را تقویت می‌کند. در شرایطی که این اتفاق می‌افتد، کاربر باید حضور خود را در این پلتفرم‌ها کمرنگ‌تر کند، فقط با گروه محدودی از کاربران در ارتباط باشد و از این طریق جلوی حسادت بیشتر را بگیرد. اگر یک فرد کمتر سراغ صفحه شخصی خود در فیس‌بوک می‌رود، به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد احساس حسادت در او کمتر است».

رفت‌وآمد زیاد در شبکه‌های اجتماعی عادات خاص خود را ایجاد می‌کند و اتفاقات مختلفی را رقم می‌زند. این اتفاقاتی را موجب شد که تغییر آنها به‌سختی صورت گیرد. اگر در این شرایط یک کاربر از شبکه‌های اجتماعی بزرگ مانند فیس‌بوک تاثیر بپذیرد و رفتار جدید در او نهادینه شود، بهترین کار این است که هرچه سریع‌تر شبکه اجتماعی از دسترس او دور شود.

مطالعات قبلی هم نتایجی را در این زمینه نشان داده بود و ارتباط میان فیس‌بوک و میزان سلامت روانی در زندگی را نمایان کرد. بخش‌هایی از این دو مطالعه یکسان بود و در بخش‌های دیگر بررسی قبلی مشخص شد میزان زمانی که کاربران برای حضور در شبکه‌های اجتماعی اخصاص می‌دهند، با میزان سلامت آنها ارتباط مستقیم ندارد و در عوض فعالیت در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت کلی می‌تواند یک عامل اثرگذار باشد.

برندا ویدرهولد، سردبیر نشریه «روان‌شناسی سایبری، رفتار و شبکه‌های اجتماعی» در این خصوص گفت: «این بررسی نشان داد گشت‌وگذار زیاد در فیس‌بوک و شبکه‌های اجتماعی مشابه می‌تواند تاثیرات منفی قابل ملاحظه را روی احساسات و رفتار کاربران بر جا بگذارد. در بخش دیگر در مطالعات قبلی مشخص شد ارتباطات گسترده با دوستان نزدیک در فیس‌بوک یا دنیای واقعی می‌تواند تاثیر مثبت روی سلامت انسان‌ها داشته باشد و به هر حال باید این دو مساله از یکدیگر متمایز شوند».

ترومهولت در پایان پیشنهاد داد که باید مطالعات جامع‌تری در این زمینه صورت بگیرد، ولی **اگر کاربران در شرایط کنونی می‌خواهند از سلامت روانی و احساسی بیشتری برخوردار شوند، بهتر است نقش شبکه‌های اجتماعی را در زندگی روزمره خود کمرنگ کنند و در عوض ارتباطات خود را در دنیای واقعی گسترش دهند. شبکه‌های اجتماعی تاثیرگذار فقط به فیس‌بوک محدود نمی‌شوند و در کنار آن می‌توان نقش اینستاگرام، اسنپ‌چت و توییتر را هم پررنگ دید. اینکه کاربران هر یک از پلتفرم‌های مذکور بتوانند زمان کمتری را به حضور در صفحه شخصی خود اختصاص دهند، به‌طور قطع تاثیرات مثبت روی زندگی آنها بر جا می‌گذارد و باید این مساله کاملا جدی گرفته شود.**

میثم لطفی - همه شما می‌توانید به یکی از تاثیرگذارترین کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شوید. تنها کاری که باید بکنید این است که در پلتفرم‌های مختلف حساب کاربری ایجاد کنید و به‌صورت مرتب روی صفحه شخصی خود مطالب را به‌اشتراک بگذارید. پست‌های بی‌امان و بدون وقفه شما از جمله اتفاقاتی است که می‌تواند توجه هر کاربری را به خود جلب کند و ردپایی اثرگذار از شما بر جا بگذارد.

در این میان اگر قرار باشد در شبکه‌های اجتماعی حضور داشته باشید و فقط مطالب دیگران را لایک کنید، هرگز نمی‌توانید اتفاق قابل ملاحظه‌ای را رقم بزنید. البته ماجرا به این اتفاق ختم نمی‌شود و اگر تصمیم دارید یک کاربر کاملا اثرگذار در پلتفرم‌های اجتماعی اینترنتی باشید، بهتر است این فرایندها را دنبال کنید.

 

با مطالب خود یک تلنگر به خواننده بزنید

به مطالبی که وبلاگ‌نویسان مورد علاقه شما به‌اشتراک می‌گذارند توجه کنید. در میان آنها فقط وبلاگ‌نویس‌هایی به شهرت رسیده‌اند که مخاطبان را مجبور می‌کنند به آنها توجه کنند. این همان روشی است که شما در صفحه اختصاصی خود روی شبکه‌های اجتماعی باید انجام دهید. در این فرایند حد وسط گزینه مناسبی محسوب نمی‌شود و بر این اساس یا باید از جلب توجه در شبکه‌های اجتماعی بپرهیزید یا اینکه با مطالب جذاب، کوبنده، اثرگذار و قابل ملاحظه جلب توجه کنید. انتخاب شما برای موضوع، عکس و نوع نوشتار اهمیت زیادی دارد و به همین دلیل توصیه می‌شود هرچه به ذهن‌تان رسید روی شبکه‌های اجتماعی به‌اشتراک نگذارید.

پست‌های درهم و برهم یا مطالبی که مشخص نیست چه هدفی را دنبال می‌کنند، نمی‌توانند مورد توجه مخاطبان شما قرار بگیرند. باید در این زمینه هدف‌گیری دقیق انجام دهید و به گفته ادوارد جیمز، مدیر بازاریابی مرکز Go Up، باید بدانید مخاطبان شما به‌دنبال خواندن چه مطالبی هستند.

 

نظر بدهید و پیش‌بینی کنید

افرادی در شبکه‌های اجتماعی جلب توجه می‌کنند که درباره مطالب مختلف نظر بدهند و به‌عبارت دیگر بتوانند در زمینه‌های مختلف حرفی برای گفتن داشته باشند. این دسته از افراد معمولا از داده‌هایی که در اختیار دارند استفاده می‌کنند تا بتوانند نظرات مخاطبان خود را هم به‌خوبی تحلیل کنند و دریابند افراد چه عکس‌العمل‌هایی نسبت به پست‌های آنها نشان داده‌اند.

نیل پاتل، یکی از اثرگذارترین و مشهورترین کاربران شبکه‌های اجتماعی در جهان است. او چهره سرشناسی در دنیای پلتفرم‌های رسانه‌ای اینترنتی محسوب می‌شود و البته تمام موفقیت و شهرت خود را از طریق تحلیل داده‌ها و بازاریابی دقیق به‌دست آورده است. پاتل این روزها با شرکت‌های بزرگ کار می‌کند تا ترفندهای خود برای محبوب شدن یک صفحه در شبکه‌های اجتماعی را در اختیار آنها بگذارد و همین مساله موجب شده به درآمد زیادی دست پیدا کند. او معتقد است توجه به نظرات مخاطبان و نظردهی در مورد هر مطلبی که منتشر می‌شود، کلید اصلی موفقیت است.

 

وضعیت خود را در شبکه‌های اجتماعی بررسی کنید

اگر صاحب یک برند یا شرکت هستید و تمایل دارید در شبکه‌های اجتماعی به شهرت زیاد برسید، بهتر است این مساله را بسیار مهم بدانید. برای آنکه متوجه شوید چطور از جانب مخاطبان شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد روش‌های مختلف وجود دارد. نخستین راه این است که از سیستم Alerts گوگل استفاده کنید تا مشخص شود صفحه شخصی، صفحه سازمانی، یا آدرس اینترنتی شما به چه میزان مشاهده شده است. این سیستم به شما نشان می‌دهد زمانی که کاربران به صفحه شما می‌آیند، چقدر مطالب شما را مورد توجه قرار می‌دهند. سایت‌های دیگری مانند Klout و Kred هم سرویس‌های ویژه در این زمینه ارایه می‌دهند. این خدمات، وضعیت شما را در شبکه‌های اجتماعی به‌صورت عمیق نمایان می‌کند.

 

با دیگر افراد تاثیرگذار ارتباط برقرار کنید

باید ارتباط نزدیک‌تری با افرادی داشته باشید که مخاطبان زیادی در شبکه‌ اجتماعی دارند و صفحه آنها همواره مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است هرچه تعداد این افراد در صفحه شما بیشتر باشد، آسان‌تر می‌توانید با مخاطبان و دوستان آنها ارتباط برقرار کنید. ارتباط نزدیک‌تر با این دسته از افراد همچنین کمک می‌کند شما با مشاهده روزانه مطالبی که توسط آنها به‌اشتراک گذاشته می‌شود متوجه شوید چه متن‌ها و عکس‌هایی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند و یک مطلب اجتماعی در اینترنت چگونه باید تزیین شود تا مورد توجه قرار گیرد.

از این مساله به‌آسانی عبور نکنید و بدانید که هرچه در این زمینه موفق‌تر پیش بروید، آینده درخشان‌تری را برای صفحه خود در شبکه اجتماعی مربوطه رقم می‌زنید.

 

به‌درستی معرفی کنید

اگر صاحب یک کسب‌وکار هستید و وظیفه خود می‌دانید که در شبکه‌های اجتماعی مورد توجه کاربران قرار بگیرید، نیازی نیست که حتما تمام‌ وقت خود را به حضور در این پلتفرم‌ها اختصاص دهید. در این زمینه بهتر است به جای آنکه وقت زیادی را به این فضاها اختصاص دهید، بخشی از این کار را به شرکت‌های تخصصی تبلیغاتی یا افراد کارشناس بسپارید. این کار می‌تواند زمینه پیشرفت کسب‌وکار شما را موجب شود. شما می‌توانید با حضور در کنفرانس‌های صنعتی صفحه خود را به‌صورت عمومی به همگان معرفی کنید و نشان دهید که از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌توانید با مخاطبان ارتباط نزدیک برقرار کنید. مهم‌ترین نکته در این زمینه این است که بتوانید به‌خوبی خود را به مخاطبان معرفی کنید.

 

مکالمات بیشتر انجام دهید

شما می‌توانید از طریق گفت‌وگوهای خصوصی و عمومی با مخاطبان خود، صفحه محبوب‌تری در شبکه‌های اجتماعی در اختیار داشته باشید. اگر قرار باشد فقط شما مطلب به‌اشترک بگذارید و به کامنت‌های مخاطبان خود توجه نکنید، نتیجه خوبی کسب نخواهید کرد. این مساله هم اهمیت زیادی دارد که بدانید گفت‌وگوی خصوصی نیز می‌تواند تاثیر قابل ملاحظه روی افراد برجا بگذارد.

در برخی مواقع ایجاد یک هشتگ راه مناسبی برای ارتباط برقرار کردن با مخاطبان و صحبت کردن با آنها محسوب می‌شود. کاربران توییتر به این اتفاق عادت دارند و به‌خوبی از آن استفاده می‌کنند.

 

به انتقادها توجه کنید

افراد اثرگذار از اینکه بخواهند در مورد افکار خود صحبت کنند واهمه‌ای ندارند. آنها همچنین نمی‌خواهند با ابراز نارضایتی یا توافق نداشتن خود در زمینه‌های مختلف جلب توجه کنند. تمام چیزی که شما در این زمینه نیاز دارید این است که بتوانید با مخاطبان خود ارتباط مستقیم برقرار کنید و حتی اگر از جانب آنها مورد انتقاد قرار می‌گیرید، این نقدها را تحلیل کنید و آنها را مورد استفاده قرار دهید. شاید به‌جرات بتوان گفت انتقادهای مخاطبان هر صفحه اجتماعی در اینترنت اثرگذارترین روش برای جلب توجه کاربران محسوب می‌شود.

به هر حال اگرچه این روش‌ها ساده به‌نظر می‌رسند و احتمالا فکر کرده‌اید که از قبل هم به آنها آگاهی داشتید، ولی بد نیست بدانید تمامی این روش‌ها همان اتفاق کلیدی محسوب می‌شوند که شما را به موفقیت اصلی می‌رسانند. (منبع:عصرارتباط)

حمید نجف - مشتی افراد بدون اخلاق هم هستند که دوربین به دست مشغول رصد حرکات مردمند و کوچک‌ترین رخدادی را دزدکی به تصویر می‌کشند و برای خودشیرینی در کانال‌های بی‌هویت‌تر از خود قرار می‌دهند؛ این افراد فکر نمی‌کنند تصویری که آنان برای چند لحظه خندیدن و دیگر بهره‌برداری نشر می‌دهند؛ می‌تواند چه طبعات بزرگی برای آن افراد حتی خانواده آنان به دنبال داشته باشد!

فلاسفه تعاریف مختلفی برای جهل و نادانی بشر دارند که بد‌ترین نوع آن جهل مرکب است؛ این نوع جهل گونه‌ای از نادانی است که شخص نسبت به آن آگاه نیست؛ می‌پندارد که می‌داند در صورتی که نمی‌داند؛ این شکل از جهل به نوعی خطرناک‌ترین آن هم به حساب می‌آید چراکه این افراد به واسطه قرار گرفتن در این شرایط هیچگاه به سراغ کامل کردن آگاهی و کسب دانستنی‌های جدید نمی‌روند؛ چون خود را نسبت بر همه چیز آگاه می‌دانند؛ این افراد دقیقا‌‌ همان کسانی هستند که راه نا‌صواب را با افتخار طی می‌کنند.

با این مقدمه کوتاه امروز قصد دارم تلنگری به خود و بعضی دیگر از هم وطنانم بزنم که این روز‌ها صدای حضور پررنگشان در شبکه‌های مجازی گوش فلک را کر کرده است.

کاربران؛ ادمین‌های؛ گروه‌ها؛ سوپرگروه‌ها و کانال‌های ریز و درشت تلگرامی؛ دوستانی که بعضا برای جذب بیشتر مخاطب از همه چیز خود می‌گذرند و گاهی برای پذیرش چند کاربر بیشتر به سادگی شرافت و انسانیت خود را زیر پا می‌گذارند.

اگر کمی به عقب برگردیم و به تاریخچه ایجاد این شبکه‌های اجتماعی مراجعه کنیم؛ درمی‌یابیم که میل به ایجاد زندگی اجتماعی و همگرایی در ما؛ همچون بعضی از حیوانات امری ذاتی و طبیعی است از این رو این گرایش در تشکیل نطفه اولیه شبکه‌های اجتماعی نقش بسزایی داشته است؛ پیوند و تداوم این زنجیره هم در دنیا از طریق مشارکت و علاقمندی به تعاملات گروهی و رسیدن به اشتراکات انسانی در موضوعات مختلف تقویت شده است.

این بستر با هدف پیوند دادن عمیق تفکرات انسانی و به منظور ایجاد وحدت و یکپارچگی و تلاشی جمعی برای مقابله با چالش‌ها و ناهنجاری‌های ریز و درشت اجتماعی ایجاد شده؛ هدفی که بعضی از ما امروز به نوعی آن را به حاشیه رانده‌ایم و به جای ترویج اخلاق و فرهنگ صحیح این امکان را به محلی برای نشر تفکرات پوسیده خود و بسط ناهنجاری‌های اجتماعی جدید بدل کرده‌ایم.

کاربران امروز این شبکه‌ها در کشور را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

برخی از سیاسیون و طرفداران آن‌ها که به جای نشر اندیشه‌های خود این فضا را آلوده به تشدید اختلاف و دشمنی نموده‌اند و در این بین برای تخریب رقیب از هیچ چیز دریغ نمی‌کنند؛ میدان جنگی ساخته‌اند؛ که سلاح آن تهمت؛ افترا و دروغ است؛ بعضی از این قشر برای کسب قدرت و یا حتی تداوم آن هر کاری می‌کنند آن هم جلوی چشم مخاطب میلیونی که هر چند سال یکبار برای بقا نیازمند رایشان هستند؛ این دوستان فکر نمی‌کنند که دود ناشی از این دعوا‌ها و تخریب‌ها نهایتا به چشم خودشان خواهد رفت.

دسته دیگر را سیل عظیم جوانان بخت برگشته‌ای تشکیل می‌دهد که دغدغه‌ای جز اشتغال؛ کسب پول؛ گرایش به جنس مخالف و همچنین بطالت و وقت گذرانی ندارند؛ کاربران این دسته معمولا جز دست به دست کردن مشتی جوک؛ تصاویر مستهجن و حکایت‌های غیراخلاقی ندارند؛ بدون آنکه به عمق کار خود واقف باشند؛ نسبت به ثبت انواع و اقسام چرندیات در کانال‌های خود و ارسال آن به گروه‌های دیگر اقدام می‌کنند.

در این بین البته مشتی افراد بدون اخلاق هم هستند که دوربین به دست مشغول رصد حرکات مردمند و کوچک‌ترین رخدادی را دزدکی به تصویر می‌کشند و برای خودشیرینی در کانال‌های بی‌هویت‌تر از خود قرار می‌دهند؛ این افراد فکر نمی‌کنند تصویری که آنان برای چند لحظه خندیدن و دیگر بهره‌برداری نشر می‌دهند می‌تواند چه طبعات بزرگی برای آن افراد حتی خانواده آنان به دنبال داشته باشد. در این میان متاسفانه گاه ما هم به راحتی این محتویات دروغ را بین خود دست به دست می‌کنیم و خواسته و ناخواسته وارد بازی خطرناک؛ بردن آبروی مردم می‌شویم.

آیا این افراد درک نمی‌کنند که در صورت شیوع این بیماری ممکن است سوژه بعدی شبکه‌های اجتماعی خانواده  خودشان باشند؟

آیا این دوستان نمی‌دانند که محتوای فاسدی که آنان روانه این فضا می‌کنند می‌تواند به فاصله چند کلیک ساده به دست خانواده و فرزند خودشان برسد؟

آیا این عده نمی‌دانند آلودگی این فضای مجازی تا چه اندازه می‌تواند در انحطاط اخلاقی مردم یک کشور نقش داشته باشد؟

آیا درک نمی‌کنند نهایتا زندگی در یک جامعه آلوده می‌تواند چه صدمات جبران ناپذیری برایشان به بار آورد؟

در این بین البته اقلیتی هم هستند که بر اساس شاخص‌های تخصصی مورد نظرشان با تشکیل گروه‌ها و کانال‌های مختلف به تبادل اخبار و تعاملات فکری مشغول هستند که متاسفانه از بعد فراوانی در برابر دو گروه دیگر در اقلیت‌اند؛ هر چند بعضی از اعضای این گروه‌ها هم گاه ناخواسته یا سرگرم مجیزگویی بالادستان هستند یا تخریب آنان؛ به هر حال آنچه بسیار قابل تامل است بهره‌گیری صحیح از این فن‌آوری در جهت افزایش آگاهی‌های اجتماعی و کمک در رفع چالش‌های فضای واقعی زندگی ماست نه آلوده ساختن و دامن زدن به چالش‌های بیشتر و بزرگ‌تر برای مردم و کشور.

 دبیر شورای عالی فضای مجازی گفته «روزانه حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار مطلب در این فضا نشر پیدا می‌کند» فکر می‌کنید چند درصد از این مطالب برای جامعه و فرزندان ما مفید است و چه بخشی از آن حاوی چرندیات و مطالب غیراخلاقی؟!

افزایش و کاهش این درصد‌ها نه به دولت مربوط است و نه مدیران؛ بلکه همه بستگی به نوع عملکرد تک تک ما دارد؛ دیگر خود دانید.(منبع:ایلنا)