| تحلیل وضعیت فناوری اطلاعات در ایران |
مهدی عبداللهی - یکی از حوزه‌هایی که ایرانیان از گذشته‌های دور از آن به عنوان سپر تورمی استفاده کرده‌اند، طلاست. براساس یک نظرسنجی که مهرماه سال گذشته در مرکز افکارسنجی ایسپا انجام شده، حدود یک‌چهارم شرکت‌کنندگان در نظرسنجی گفته‌اند اگر پول مازادی داشته باشند تمایل دارند آن را در بازار طلا سرمایه‌گذاری کنند.
سمیه مهدوی‌پیام - به نظر می‌رسد سال 2025، برای پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی، سال دشواری باشد، زیرا جهان به سمت مقررات سخت‌گیرانه‌تر برای سن کاربران و جریمه‌های سنگین‌تر برای شرکت‌هایی که از عهده این مقررات برنمی‌آیند، پیش می‌رود.
سعید میرشاهی - همزمان با آغاز دوران جدید ریاست‌جمهوری ترامپ، روزنامه فایننشال تایمز، نگاهی موشکافانه به جدال بین شبکه‌های اجتماعی بزرگ، به‌ویژه متا و ایکس با تنظیم‌گری دولت‌ها در اتحادیه اروپا، برزیل و... متعاقبا پشت پرده باج‌دهی آنها به ترامپ داشته است.
آسیه فروردین - هفته‌های آغازین سال جدید میلادی، بار دیگر بررسی سهم فزاینده کریپتو در مبادلات سیاسی – تجاری دنیا را برجسته می‌سازد.
چند سال اخیر عرصه تکنولوژی و فناوری جهان شاهد ظهور پدیده هوش مصنوعی بوده است؛ پدیده‌ای که به مرور به ابزاری تاثیرگذار در زندگی بسیاری از شئون زندگی انسان تبدیل شده و سرعت پیشرفت و تحولات آن فراتر از تصورات بوده است.
عباس پورخصالیان- موضوع این یادداشت، بحث پیرامون مسایل حقوقی «اختراعِ هوش مصنوعی» به معنی عاملیت هوش مصنوعی در اختراع و نوآوری است!
امروزه اگر کسی که مالک یک سیستم هوش مصنوعی است، به نمایندگی از طرفِ سیستم هوش مصنوعی اختراعی خود بیاید رسماً ادعا کند که:
فاطمه‌الزهرا جامی* - تصور کنید مدیر ارتباطات شرکتی هستید که قرار است محصول جدیدی به بازار عرضه کند و از آنجا که هزینه تولید و عرضه این محصول بسیار بالا بوده، برای جلوگیری از شکست باید در دو ماه نخست حداقل ۶۰ درصد فروش ثبت شود.
در سال‌های اخیر، خرید و فروش آنلاین طلا به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری امن مقابل تورم، داغ شده است. در این شرایط بیلبوردهای تبلیغاتی پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین طلا در شهرها فراگیر شده‌اند.
آزاده کیاپور - طبق گزارش الجزیره، در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۴، مسدودسازی یا فیلتر واتس‌اپ و گوگل‌پلی به عنوان «اولین گام در مسیر کاهش محدودیت‌های اینترنتی» برداشته شد.
علی شمیرانی - موضوع حقوق مجازی به طور کلی شامل تمام ذینفعان این عرصه از خدمات‌دهندگان تا مصرف‌کنندگان می‌شود. این در حالیست که بررسی مصادیق و آنچه در ادبیات حکمرانی سایبری دنیا دیده می‌شود، نشان از تمرکز شدید رگولاتورها بر حقوق کاربران دارد.
مهسا زحمتکش - تا حالا شده فکر کنی اطلاعاتت تو اینترنت زیاد پخش شده؟ اگه همچین دغدغه‌ای داری، جای درستی اومدی! بیایید چند تا روش ساده برای مدیریت این موضوع یاد بگیریم.
مهسا زحمتکش - اتکا به هوش مصنوعی می‌تواند منجر به کاهش مهارت‌های تحلیلی و انعطاف‌پذیری شناختی شود. تحقیقات نشان داده است که اعتماد بیش از حد به ابزارهای هوش مصنوعی باعث کاهش درگیری افراد در تفکر انتقادی می‌شود.
اگر تصمیم بگیرید سر و سامانی به صفحه اینستاگرامتان بدهید و چندتایی عکس جذاب و دیدنی منتشر کنید، خیلی زود به مشکلی بزرگ پی می‌برید:
این روزها مسوولان بیش از پیش بر تنظیم‌گری یا حکمرانی داده تاکید می‌کنند، اما تاکنون اقدامات قانونی مناسب و سخت‌گیرانه‌ای برای حفاظت یا جلوگیری از فساد داده‌ها در کشور انجام نشده است.
سمیه مهدوی‌پیام - سایت بانک جهانی (worldbank)، نهم دسامبر ۲۰۲۴، با انتشار گزارش «خدمات بی‌حد و مرز: فناوری‌های دیجیتال و اصلاحات سیاستی در شرق آسیا و اقیانوسیه»، سهم بخش خدمات را در اقتصاد دیجیتال، واکاوی کرده است.
علی شمیرانی - کاربران ایرانی سال‌هاست که در حال کوچ یا کوچانده شدن میلیونی میان شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها هستند. یکی از ابزارهای مرسوم در تغییر اجباری رفتار کاربران نیز فیلترینگ و رفع فیلترینگ‌ها بود.
حانیه جهانیان - پیام‌ها و واکنش‌های یکسان، بدون خلاقیت و وام گرفته از مکالمات مجازی مستمر! صحبت از تمام مکالمات و محتوای منتشرشده در گروه‌های مجازی‌ست.
آزاده کیاپور - در فضای در حال تکامل جنگ‌های مدرن، درگیری میان اسرائیل و ایران، به طور فزاینده‌ای از میدان‌های نبرد سنتی به دنیای دیجیتال منتقل شده است.
جنگ سایبری در حال گسترش، نه تنها مرز جدیدی در دشمنی طولانی‌مدت آنها ایجاد کرده، بلکه نشانه هشدارآمیزی از شیوه جنگ در آینده است.
به گزارش Oinegro، اسرائیل و ایران، درگیر مبارزه سایبری خاموش هستند که در آن هریک، با استفاده از بدافزارها و حملات به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، به دنیای دیجیتال، آسیب وارد می‌کنند. این جنگ نامرئی، شامل تلاش‌هایی برای مختل کردن شبکه‌های برق، منابع آب، سیستم‌های حمل‌ونقل و شبکه‌های مالی است که می‌تواند ویرانی‌ها و عواقب گسترده‌ای به دنبال داشته باشد؛ به‌ویژه پیچیدگی این حملات، بیانگر اهمیت روزافزون توانایی‌های سایبری به عنوان ارکان دفاع ملی است.
افشای اخیر این نکته که ایران و اسرائیل، به‌شدت در حال سرمایه‌گذاری در زمینه هوش مصنوعی برای تقویت زرادخانه‌های سایبری خود هستند، یک جهش قابل توجه و رو به جلو است. الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، همچنان در حال توسعه‌اند تا تهدیدات سایبری را به‌صورت آنی، پیش‌بینی و مقابله کنند.
این امر، نمایی از آینده‌ای است که در آن ماشین‌ها به طور خودکار درگیر جنگ‌ها می‌شوند و دخالت انسانی به حداقل می‌رسد. این مسابقه تسلیحاتی تکنولوژیک می‌تواند جنگ را به طور کلی دگرگون کند و دینامیک‌های قدرت جغرافیایی - سیاسی را نه تنها در خاورمیانه، بلکه در سطح جهانی تغییر دهد.
با گسترش این توانایی‌های سایبری، نیاز فوری به همکاری بین‌المللی برای ایجاد پروتکل‌ها و هنجارهای سایبری به منظور جلوگیری از تبدیل این تنش‌ها به درگیری‌های فاجعه‌بار وجود دارد. ریسک‌های این دوئل دیجیتال، به طور استثنائی بالاست و نه تنها قادر است قدرت‌های نظامی را بازتعریف کند، بلکه می‌تواند زندگی شهری و مدنی در سراسر جهان را نیز دگرگون نماید.
• درگیری‌های سایبری و باتعریف دینامیک‌های قدرت جهانی
در نمایش پیچیده ژئوپولیتیک مدرن، انتقال از تاکتیک‌های جنگی سنتی به درگیری‌های سایبری، تغییرات شگرفی در نحوه رقابت کشورها برای کسب قدرت ایجاد کرده است. همان‌طور که از درگیری‌های سایبری جاری اسرائیل و ایران پیداست، این میدان جدید نبرد تنها به قدرت نظامی مربوط نمی‌شود، بلکه دستکاری و اختلال بالقوه در زیرساخت‌های حیاتی غیرنظامی را نیز شامل می‌شود.
• ویژگی‌های کلیدی جنگ سایبری
موارد زیر از مهم‌ترین ویژگی‌های کلیدی یک جنگ سایبری محسوب می‌شود:
الف- هوش مصنوعی در دفاع سایبری: ادغام هوش مصنوعی در استراتژی‌های جنگ سایبری، دیگر یک آینده دور نیست. اسرائیل و ایران، هر دو در حال پیشرفت در زمینه قابلیت‌های هوش مصنوعی خود هستند و هدف آنها، پیش‌بینی و مقابله خودکار با تهدیدات احتمالی است. این امر، توسعه الگوریتم‌هایی را شامل می‌شود که قادرند به صورت آنی نظارت کنند، پاسخ دهند، سازگار شوند، نیاز به دخالت انسانی را کاهش و سرعت پاسخگویی را افزایش دهند.
ب- زیرساخت‌های حیاتی به عنوان اهداف: حملات سایبری، به جای تمرکز صرف بر دارایی‌های نظامی، اغلب به زیرساخت‌های حیاتی غیرنظامی مانند شبکه‌های برق، منابع آب و سیستم‌های مالی حمله می‌کنند. این استراتژی، نه تنها قصد دارد توانایی‌های نظامی دشمن را تضعیف کند، بلکه به دنبال ایجاد آشوب در زندگی روزمره است و همین امر، تاثیرات چنین حملاتی را به‌شدت افزایش می‌دهد.
• مزایا و معایب جنگ سایبری
مزایا:
1. کاهش تلفات انسانی: با کاهش برخوردهای فیزیکی، احتمال تلفات انسانی، به طور چشمگیر کاهش می‌یابد. جنگ سایبری، فرصتی را برای حل اختلافات بدون نیاز به درگیری‌های سنتی در میدان جنگ فراهم می‌آورد.
2. هزینه کمتر: انجام عملیات‌های سایبری می‌تواند هزینه کمتری نسبت به نگهداری ارتش‌های بزرگ و تسلیحات سنتی داشته باشد.
3. عمق استراتژیک: کشورها می‌توانند تاکتیک‌های سایبری را برای جمع‌آوری اطلاعات یا ایجاد اختلال به‌کار گیرند، بدون آنکه از مرزهای فیزیکی، عبور کنند و ناشناس ماندن استراتژیک خود را حفظ نمایند.
معایب:
1. آسیب‌های جانبی: حملات سایبری، اغلب پیامدهای ناخواسته‌ای دارند که جمعیت‌های غیرنظامی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند و خدمات ضروری را مختل می‌کنند.
2. ریسک‌های تشدید: بدون پروتکل‌های مشخص سایبری، احتمال اشتباه و سوءتفاهم وجود دارد. این امر می‌تواند به درگیری‌های دیجیتال یا حتی فیزیکی تمام‌عیار منجر شود.
3. مسائل اخلاقی: استفاده از سیستم هوش مصنوعی خودکار در جنگ‌ها، سوالات اخلاقی بسیاری را درباره تصمیم‌گیری ماشین‌ها در موقعیت‌های مرگ و زندگی ایجاد می‌کند.
• واکنش جهانی و روندها
اکنون اجماع فزاینده‌ای برای نیاز به همکاری بین‌المللی به منظور ایجاد پروتکل‌های سایبری ایجاد شده تا از بروز درگیری‌های دیجیتال و گسترش آنها به درگیری‌های فاجعه‌آمیز جلوگیری شود. این همکاری، شامل ایجاد چارچوب‌هایی است که رفتار قابل قبول در فضای سایبری را تعریف کرده و مکانیزم‌هایی برای حل‌وفصل درگیری‌های سایبری فراهم می‌کند.
• نوآوری‌ها و پیش‌بینی‌های آینده
نگاهی به آینده نشان می‌دهد پیشرفت در محاسبات کوانتومی، ممکن است نقش حیاتی در تقویت دفاع‌های سایبری و توانایی‌های پاسخگویی ایفا کند. رمزنگاری کوانتومی، به‌ویژه، وعده داده که امنیت داده‌ها را متحول کند و دسترسی به اطلاعات حساس را برای نهادهای غیرمجاز، تقریبا غیرممکن سازد.
• افکار نهایی
با تداوم فشار اسرائیل و ایران برای پیشبرد مرزها در فضای سایبری، عرصه جهانی باید با این تغییرات تطبیق یابد. ماهیت این جنگ‌های نامرئی، به استراتژی‌های جهانی جامع به منظور مدیریت آن و کاهش پیامدهای گسترده درگیری‌های سایبری نیاز دارد. برای آگاهی از تهدیدات سایبری در حال تکامل، می‌توانید به صفحات رسمی نهادهایی مانند ناتو و سازمان ملل مراجعه کنید. (منبع:عصرارتباط)
آسیه فروردین - طرفداران دارایی‌های دیجیتال، از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده و کنترل جمهوری‌خواهان بر هر دو مجلس کنگره (نمایندگان و سنا) خوشحال هستند چراکه رئیس‌جمهور منتخب وعده داده آنچه را که «جنگ صلیبی ضدکریپتو» می‌خواند، خاتمه دهد.
علی شمیرانی - دکتر محمدنبی شهیکی‌‌تاش، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد و استادتمام گرایش مالی و بخش عمومی است که به مدت 10 سال، سابقه فعالیت اجرایی در زیست‌بوم نوآوری داشته و به تازگی مسئولیت معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را عهده‌دار شده است.
فاطمه‌الزهرا جامی - پس از یک ماه جمع آوری اطلاعات، تحلیل و ارزیابی بالاخره تمام شد، برنامه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت سازمان آن هم در سه بعد درون سازمانی، برون سازمانی و ارتباط با رسانه.
سعید طاهری - سرانجام هنگ‌کنگ، لایحه استیبل‌کوین (Stablecoin) را که مدت‌ها منتظر آن بود، معرفی کرد. بر این اساس، در این لایحه پیشنهادی، شرایطی را که صادرکنندگان باید برای فعالیت در این منطقه رعایت کنند، مشخص شده است.
عباس پورخصالیان - به رغم این که نویسندگانِ «سند ملی هوش مصنوعی جمهوری اسلامی ایران» در تعریف هوش مصنوعی [در مادۀ ۱ این سند، تحت عنوان "واژگان"] نوشته‌اند:
سعید میرشاهی - پایتخت ایران و استان‌های اطراف، در اکتبر و نوامبر، با قطعی‌های متناوب برق مواجه بوده‌اند. این قطعی‌ها، زندگی و کسب‌وکار مردم را مختل کرده است. هرچند احتمالا چندین عامل، در این موضوع دخیل هستند اما برخی گمان می‌کنند استخراج ارز دیجیتال، در این قطعی‌ها، نقش ایفا کرده است.
وحید اخباری - این روزها سایت های آگهی محور جولانگاه مجرمان حرفه‌ای شده؛ مجرمانی که طعمه‌های خود را از میان آگهی‌ها انتخاب می‌کنند و هر بار با ترفندی جدید فعالیت مجرمانه خود را پیش می‌گیرند. تا چند سال قبل آگهی‌های جرم‌زا در سایت‌های آگهی محور به یک چالش جدی تبدیل شده بود. نظارت بر آگهی‌ها با توجه به حجم آن امکان‌پذیر نبود.
|
خرید دارو از فضای مجازی و استفاده آن به جای درمان اصولی، سلامت بیماران را تهدید می‌کند، چرا که این نوع داروها اصالت ندارند و بعضا تاریخ گذشته یا بی‌کیفیت هستند و سوداگران با فروش آنها با جان مردم کاسبی می‌کنند. |
کایل چایکا - از شبکه‌های اجتماعی تا پلتفرم‌های خرید، روزبه‌روز «فرهنگ توصیۀ آنلاین» فراگیرتر می‌شود. اینفلوئنسرها در اینستاگرام لوازم آرایشی و رستوران معرفی می‌کنند و اپلیکیشن‌ها فیلم و مقصد گردشگری پیشنهاد می‌کنند.
آسیه فروردین - هشدار سیاست دیجیتال (Digital Policy Alert)، بزرگ‌ترین پایگاه داده دسترسی آزاد جهان در زمینه پیمایش تحولات سیاست‌گذاری‌های دیجیتال است که وضعیت حکمرانی دیجیتال را از طریق رصد روزانه تحولات در کشورها بررسی و در گزارش‌های منسجم منتشر می‌کند.
علی شمیرانی - همزمان با تصویب رفع فیلترینگ واتس‌اپ و گوگل‌پلی، شاهد ۳ نوع واکنش در سطوح مختلف سیاسی و عمومی هستیم. عده‌ای آن را شروع و گامی مهم می‌دانند، عده‌ای مخالف هستند و ظاهرا بخش‌های بیشتری در سطوح جامعه واکنشی خنثی دارند.
سارا سمیع شمس - سامانه فروش آنلاین دارو تامین اجتماعی توسط برخی از داروخانه ها با قطعی یک هفته ای روبرو شده است. برخی داروخانه ها ادعا می کنند که سامانه قطع است و در این شرایط بیمار باید یا آزاد دارو بخرد و هزینه های هنگفت بپردازد و یا باید منتظر بماند تا سامانه وصل شود. در این گزارش به بررسی جوانب مختلف این موضوع می پردازیم.
علی شمیرانی - یکی از سرمایه‌گذاری‌های ارز دیجیتال که به تازگی توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده و استیو ویتکاف، میلیاردر معروف و نماینده جدید ترامپ در خاورمیانه معرفی شده، با پلتفرمی همکاری کرده که
عباس پورخصالیان - «ضرورت استفاده حداکثری از هوش مصنوعی برای مقابله با توطئه‌های دشمن در جنگ شناختی» عنوان خبری بود که در چند خبرگزاری داخلی [مثلاٌ "میزان" با کد خبر: ۴۸۰۱۳۲۴] در هشتم آبان 1403 رسانه‌ای شد.
سعید میرشاهی - خبرگزاری اسرائیلی وای‌نت (ynet) که در سال ۲۰۰۰ توسط شرکت یدیعوت آحارونوت (پرتیراژترین روزنامه رژیم صهیونیستی از دهه 1970) تاسیس شده، در یک گزارش مبسوط پشت پرده حملات سایبری اسرائیل علیه ایران و حزب‌الله، را تشریح کرده است.
آزاده کیاپور - سال‌هاست که در دنیا اعمال حکمرانی مجازی نه تنها امری تهدیدکننده توسعه فناوری‌های نوظهور تلقی نمی‌شود بلکه به منزله برقراری نظم و آرامش در یک کشور و کسب‌وکارها و کاربران این عرصه تلقی می‌شود.
احمد محمدغریبان - داستانی قدیمی وجود دارد که می‌گوید: «روزی مردی داخل چاله‌ای افتاد و بسیار از رنج و درد به خود می‌پیچید. ابتدا فردی او را دید و گفت: حتما گناهی انجام داده‌ای. یک متخصص آمد و عمق چاله و رطوبت خاک آن را اندازه گرفت.
علی شمیرانی - حدود ۲۰ سال قبل مدیری در یک جلسه به ذکر خاطره‌ای پرداخت و گفت، در نهادی که مشغول به‌کار بود، یک نیروی خدماتی بازنشسته داشتند که حتی زمانیکه در جلسات، میهمانی خارج از مجموعه داشتیم، حتما باید چندباری به او اطلاع می‌دادند تا خبری از چای و پذیرایی باشد.
علی شمیرانی - عبارت «شرکت‌های هوش مصنوعی در حوزه انرژی»، به طور کلی، به شرکت‌هایی اشاره دارد که هوش مصنوعی را در عملیات خود ادغام کرده‌اند. این شرکت‌ها، در حال تغییر شکل بنیادین صنعت انرژی هستند.
سمیه مهدوی‌پیام - با ورود نبرد اسرائیل و حماس به سال دوم، تشدید نظامی بین اسرائیل و حزب‌الله لبنان، گروه مورد حمایت ایران و نیز افزایش تنش بین ایران و اسرائیل، احتمالا شاهد افزایش عملیات سایبری توسط ایران، نیرو‌های نیابتی و دیگر گروه‌های هکتیویستی خواهیم بود.
عباس پورخصالیان - هوش انسانی (Human Intelligence: HI) برآمده از خودآگاهی انسان است که [به زبان اینترنتی (Internetese)] به آن «تَراَفزار» می‌گویند.
علی شمیرانی - بررسی سوابق ساخت ابزارهای محاسباتی در تاریخ بشریت ظاهرا از چوب خط‌ها آغاز شده است و پیشرفت این ابزارها کماکان نیز ادامه دارد.
