ITanalyze

سعید طاهری - در جریان جنگ ۱۲روزه ژوئن 2025 میان ایران و اسرائیل، نبرد موازی اما کمتر دیده‌شده در فضای سایبری نیز در حال وقوع بود؛ نبردی که در آن ایران، ده‌ها حمله سایبری علیه اهداف اسرائیلی انجام داد.

آسیه فروردین - روز جمعه ۲۳ خرداد، نیروهای دفاعی اسرائیل، سلسله‌ای از حملات پیش‌دستانه نظامی مستقیم‌ (کینِتیک) و پهپادی را علیه دارایی‌های نظامی ایران و تأسیسات هسته‌ای این کشور آغاز کردند.

آزاده کیاپور - تحولات اخیر مانند جنگ ایران و اسرائیل و درگیری هند و پاکستان، نشان‌دهنده یک درک مشترک هستند: اکنون نه‌تنها قدرت آتش، بلکه کنترل اطلاعات، به عامل تعیین‌کننده در منازعات مدرن تبدیل شده است.

عباس پورخصالیان - وزرای تاکنونی ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور تنها کسانی نبوده‌اند که بر نقصان‌های ایمنی و امنیتی شبکۀ ملی اطلاعات کشور اشراف داشتند؛ خیلی از خبرنگاران (موسوم به فانویس) از آن باخبر بودند و علناً هشدار می‌دادند ولی سیاست‌مداران مطلع، یا امکان بیان حقایق را نداشتند یا خلافش را ادعا می‌کردند.

علی شمیرانی - ایران، در واکنش به اختلالات گسترده سیگنال موقعیت‌یابی جهانی (GPS) در داخل کشور در ایام جنگ و پس از آن، به‌طور رسمی برنامه‌ریزی برای جایگزینی این سیستم آمریکایی با سامانه ناوبری بیدو چین را اعلام کرد.

آسیه فروردین - شاید هرگز نام این هشدارها به گوش‌تان نخورده باشد، اما اپل، زمانی که فکر می‌کند کاربران، هدف حملات سایبری قرار گرفته‌اند، به آنها «اعلان تهدید» ارسال می‌کند.

سعید طاهری - محدودیت‌های اینترنتی اعمال‌شده در کشورهای مختلف در نیمه اول سال ۲۰۲۵، نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته‌اند. طبق پژوهش جدید شرکت سرف‌شارک، تا امروز ۱۰ کشور جهان، در مجموع ۲۴ مورد محدودیت اینترنتی اعمال کرده‌اند، در حالی که این رقم، در نیمه نخست سال ۲۰۲۴، شامل ۲۰ محدودیت در ۹ کشور بود.

ژاله مهرسام - با روی آوردن کاربران به چت‌بات‌ها به‌جای موتورهای جستجو، ترافیک سایت‌های خبری، علمی، آموزشی و مرجع به‌طور چشمگیری کاهش یافته است؛ برخی تا بیش از ۵۰ درصد. همچنین سایت‌های علمی و آموزشی ۱۰ درصد، سایت‌های مرجع ۱۵ درصد، سایت‌های بهداشتی ۳۱ درصد از بازدیدکنندگان خود را از دست داده‌اند.

نگار قیصری - فناوری‌ها، بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما هستند، اما همه نوآوری‌ها، همیشه با استقبال جهانی روبه‌رو نمی‌شوند. دولت‌ها، اغلب فناوری‌هایی را که تهدیدی برای امنیت ملی، ایمنی عمومی، ارزش‌های فرهنگی یا ثبات اقتصادی تلقی می‌کنند، ممنوع یا محدود می‌سازند.

سمیه مهدوی پیام - کمتر کسی به این نکته توجه کرد که چرا اسرائیل، تاریخ ۱۳ ژوئن را برای آغاز جنگ با ایران انتخاب کرد. به گزارش روزنامه روسی پراودا (انگلیسی زبان)، اکنون با گذشت زمان، سه دلیل پنهان برای این تصمیم، آشکار شده‌اند:

علی شمیرانی - بعد از توقف جنگ، یک انتظار مشترک میان همه و تقریبا در تمامی حوزه‌ها شکل گرفته بود؛ «لزوم بازنگری جدی در رویکردهای سابق.»

سازمان Tech Policy نهادی غیرانتفاعی و مستقر در تگزاس آمریکاست که بر تلاقی فناوری و دموکراسی تمرکز دارد. آنطور که گردانندگان این سازمان اعلام کرده‌اند، هدف آنها برانگیختن بحث و گفتگو با انتشار اخبار، تحلیل‌ها و دیدگاه‌های مختلف در مورد چگونگی تأثیر فناوری بر جامعه و حکومت است.

پیام عابدی - این روزها از هر اهل اقتصادی بپرسید: «دولت و نهادهای کلان خصولتی بنگاه داران خوبی هستند؟» به احتمال فراوان سر را به نشانه «نه» به بالاتر از خط گردن می‌چرخاند و بساط حسرت می‌چیند. 

سعید میرشاهی - برخی حساب‌ها یا اکانت‌های فعال روزانه در شبکه‌های اجتماعی که استقلال اسکاتلند و احساسات ضداتحادیه (ضداتحادیه بریتانیا) را ترویج می‌کردند، پس از حملات رژیم صهیونیستی به زیرساخت‌های نظامی، هسته‌ای، مسکونی و سایبری ایران در ۱۲ ژوئن، به‌طور ناگهانی خاموش شدند!

عباس پورخصالیان - عصر ارتباطات دیجیتالی، دورران توسعۀ انواع جاسوس‌افزارهای برخط است. طی روزهای جنگ دوازده روزه، با حملات نظامی‌سنگینی رو به رو شدیم که یک واقعیت تأسف انگیز را نمایان ساخت: برتری دشمن در توسعۀ جاسوس‌افزارهای سایبری‌مخابراتی و توفق وی در جمع‌آوری اطلاعات به‌هنگام توسط آنها [علاوه بر نفوذ فیزیکی در عمق دستگاه‌های دولتی کشور].

علی شمیرانی - «اگر همان راهی را بروید که همیشه رفته‌اید به همان جایی می‌رسید که همیشه رسیده‌اید.» و در ادامه این جمله را هم باید افزود، «اگر هزار بار به مسیری بروید که انتهای آن بن‌بست است، باز هم بن‌بست خواهد ماند.»

سمیه مهدوی پیام - یک افسر پیشین اطلاعاتی در ارتش رژیم صهیونیستی، با هشدار نسبت به توانمندی‌های سایبری ایران، معتقد است شاید آژانس سایبری آمریکا در پاسخگویی به حملات، با چالش‌هایی مواجه شود.

آزاده کیاپور - جنگ ایران و رژیم صهیونیستی، اکنون از میدان نبرد به فضای سایبری کشیده شده است. این درگیری میان دو دشمن دیرینه در خاورمیانه، با صدها موشک و پهپاد که تلفات سنگینی در شهرهای بزرگ بر جای گذاشته‌اند، تاکنون عمدتاً در معرض دید عموم بوده است.

یک کارشناس فناوری، دیدگاهی «عجیب و تازه» درباره چگونگی هک شدن موشک‌های ایران در حین پرواز بر فراز اسرائیل ارائه داده است.

عباس پورخصالیان - جنگ دوازده روزۀ اخیر (طی هفته آخر بهار تا هفته اول تابستان سال 1404 خورشیدی) به‌ چند دلیل، نقطه عطفی در تاریخ جنگ‌های مدرن ارزیابی می‌‌شود. یکی، به این دلیل که جنگی ترکیبی و شناختی در اوج تحولات بی‌سابقه در فناوری نظامی بود و دوم، به این علت که آزمایشگاهی جهانی برای تست نهایی جدیدترین دستاوردهای فناوری‌های مربوط به شمار آمد:

سعید میرشاهی - پس از تأیید نقش فرماندهی سایبری آمریکا در حملات ۲۱ ژوئن 2025 علیه زیرساخت‌های هسته‌ای ایران توسط مقامات دفاعی ایالات متحده، کارشناسان، با ارائه جزئیات محدود، مسیرهای بالقوه‌ و احتمالی که فرماندهی سایبری قادر به پشتیبانی از آنها بوده، تشریح کردند.

آسیه فروردین - در صحنه پُر تنش و پرمخاطره ژئوپلیتیک خاورمیانه، کمتر رقابتی به اندازه‌ تقابل ایران و رژیم صهیونیستی، تا این اندازه، پیچیده و سرنوشت‌ساز است.

در شرایطی که مردم ایران به دنبال راه‌هایی برای حفظ ارتباطات هستند، مقامات ایرانی هشدار داده‌اند استفاده از خدمات وی‌پی‌ان می‌تواند امنیت داده‌های فردی و ملی را به خطر بیندازد.

علی شمیرانی - پس از سال‌ها، موفقیت استارلینک در جدال با دولت هند برای اخذ توافق ارایه اینترنت ماهواره‌ای در این کشور، متخصصان هندی واکنش مثبتی به این امر نداشتند و این موضوع در گزارشی به قلم آنوراگ یک پژوهشگر هندی در رسانه سیاست فناوری، پیامدهای این اتفاق در هند، از منظر اقتصاد سیاسی ارتباطات، بررسی شد.

کیا مقدم - پس از 12 روز نبرد نفس‌گیر میان ایران و اسرائیل که در نهایت با آتش‌بسی شکننده به پایان رسید؛ واقعیت میدانی و سایبری، از به جا ماندن زخم‌های عمیقی بر پیکر زیرساخت‌ها و امنیت روانی جامعه حکایت دارد.

سید مجید موسوی* - اخیرا یکی از اعضای اتاق بازرگانی مشهد با اشاره به درآمدهای هنگفت اتاق بازرگانی گفته است: «هیچ گزارش شفافی در سایت اتاق وجود ندارد که متوجه بشویم هزینه‌های هزار میلیاردی که به تشکل‌های زیرمجموعه اتاق تخصیص می‌یابد، صرف چه موضوعی می‌شود.

آسیه فروردین - چندین کشور هم‌پیمان، از جمله کوبا، به‌تازگی یک کنوانسیون امنیت سایبری را امضا کرده‌اند که با هدف «حفظ حاکمیت دیجیتال» طراحی شده، اما به باور منتقدان، می‌تواند راه را برای سانسور و کنترل دولتی در کشورهای اقتدارگرا هموار کند.

علی شمیرانی - پس از نخستین قطعی سراسری اینترنت کشور از ۲۵ آبان تا ۳ آذر سال ۱۳۹۸، در روزهای قبل کشور دومین قطع اینترنت را نیز پشت سر گذاشت.

سعید میرشاهی - اگرچه دسترسی آزاد به اطلاعات در اینترنت، در کشور آلمان بدیهی تلقی می‌شود، اما در بسیاری از نقاط دیگر دنیا چنین نیست. به همین دلیل، پژوهشگران دانشگاه پادربورن (paderborn) آلمان و مؤسسه نوآوری فناوری ابوظبی، اخیراً مطالعه‌ای انجام داده‌اند

فاطمه زهرا جامی* - در جهانی که «سرعت» به معیار اصلی ارزش بدل شده، دیگر «دسترسی سریع» نه یک مزیت رقابتی، بلکه مطالبه‌ای عمومی و بدیهی است و هر ابزاری که بتواند این خواسته را برآورده کند، بی‌درنگ در صدر محبوبیت قرار می‌گیرد.

رژیم صهیونیستی جنگ سایبری گسترده‌ای را علیه زیرساخت‌های کشور برای اخلال در روند خدمات آغاز کرده است که تیم‌های امنیت سایبری در حال مقابله با حمله سایبری صهیونیست‌ها هستند.

عباس پورخصالیان - هیچگاه خروجی چت‌بات را بی تأمل و تفکر ترویج نکنید! اگر داوری مطلبی را از پلتفرم هوش مصنوعی درخواست می‌کنید، به هوش باشید: قضاوت پلتفرم در مورد یک مطلب واحد، در اِزای پرسش‌های مترادف اما دارای بافت متفاوت، می‌تواند کاملا متناقض باشد!

آسیه فروردین - در سال ۲۰۲۵، رقابت فضایی، دیگر محدود به رقبای دوران جنگ سرد نیست. دوران جدیدی از رهبری چندقطبی در فضا شکل گرفته است.فضا، دیگر فقط یک مرز ناشناخته نیست، بلکه بستر قدرت استراتژیک، رشد اقتصادی و افتخار فناوری است.

آزاده کیاپور - نمایندگان پارلمان هشدار دادند دفتر کابینه بریتانیا در رسیدن به اهداف تاب‌آوری سایبری دولت، تا پایان سال ۲۰۲۵ موفق نخواهد شد.

سمیه مهدوی‌پیام - وعده ابزارهای هوش مصنوعی مولد، وسوسه‌انگیز است: ابزاری برای آزاد کردن زمان به‌ منظور انجام کارهای باارزش‌تر، ساده‌سازی وظایف تکراری و آموزش مهارت‌های جدید. اما داده‌های حاصل از نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد کارکنان هنوز کاملا این ظرفیت را نپذیرفته‌اند و کارفرمایان نیز تلاش کافی برای کمک به آنها انجام نمی‌دهند.

سعید میرشاهی - جنگ تجاری جهانی، دیگر تنها یک دغدغه‌ اقتصادی نیست، بلکه به تهدید راهبردی برای امنیت سایبری کشورها تبدیل شده است. در این شرایط، رهبران سایبری ناچارند رویکردهای خود را بازنگری کنند و با نگاهی فراتر از فناوری، به بازیگران ژئوپلیتیک بدل شوند.

علی شمیرانی - بیست سال پیش، شرکت‌ها می‌توانستند از طریق برنامه‌های واکنش‌محور برای حفظ حریم خصوصی داده، کار را پیش ببرند. چرا؟ چون جمع‌آوری داده‌ها، نسبتاً محدود بود، قوانین مربوط به حریم خصوصی سختگیرانه (و رایج) نبودند و سازوکارهای اجرایی نیز ضعیف‌تر بودند.