سید محمد خاتمی " رییس جمهوری ، نقش فنآوریهای نوین به ویژه فن آوری اطلاعاتو ارتباطات را در توسعهاقتصادی و اجتماعی کشورهای مختلف بسیار حایز اهمیت دانست و گفت : غفلت از فنآوریهای نوین در برنامههای توسعه ، موجب خسارات جبرانناپذیر و یا بسیار گران خواهد شد.
متن کامل سخنان رییس جمهوری در نخستین اجلاس ملی توسعه و کاربری فن آوری اطلاعاتو ارتباطات که در سالن اجلاس سران تهران برگزار شد،به شرح زیر است :
بسم الله الرحمن الرحیم
حضور میهمانان عزیز ، متخصصان و محققان و مدیران امر فناوری اطلاعات کشور را در این نشست ملی خوشامد میگویم و از مسئولان و دست اندرکاران این مهم که برای ارائه و ساماندهی دستاوردهای کشور در توسعه وکاربرد فناوری اطلاعات گام برداشته و برمیدارند ، صمیمانه تشکر میکنم .
با پایان برنامه سوم توسعه امروز شاهد اتمام مرحله اول برنامه " توسعه کاربری فناوری اطلاعات وارتباطات ایران " هستیم . خوشحالم که نتایج کلان این اقدام که با همدلی و هماهنگی همه بخشهای نظام حاصل شده است در پایان دوره مسئولیت ریاست جمهوری ارائه میشود. یقین دارم دستاوردها و نتایج این مرحله پایه ومایه تحرک و توسعه آینده کشور خواهد بود و امیدوارم با استمرار و دوام این کار ، شاهد موفقیتهای بزرگی در آینده باشیم .
تاثیر پردامنه فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی بر همه وجوه توسعه در جهان ایجاب میکند که ما هم برای توسعه همه جانبه کشور از این پدیده مهم به موقع برخودار شویم و آن را در جهت برآوردن منافع ملی به کار بگیریم . پس فارغ از هر آمد و رفتی در عرصه سیاست ، ضروری است موانع و مشکلاتی را که بر سر راه جذب و کاربرد این فناوری در روند توسعه همه جانبه، متوازن و پایدار وجود دارد ، از میان برداریم . نمیتوان و نباید به این پدیده که بانگاهی کهنه ، محدود و بخشی نگریست و از خصلت فراگیر، جهانی و شبکهای فناوری اطلاعات و ارتباطات غافل ماند. دسترسی به آخرین رهیافتهای جهانی در این عرصه از جمله ضرورتهای پیش روی ماست که غفلت از آنها به منزله سهیم نشدن در میراث نوین علوم و فناوری ، بی تفاوتی به تجارب موفق بشری و افتادن به ورطه تجربههای ناموفق دیگران و نهایتا اتلاف منابع مالی و سرمایه انسانی کشور است. اطمینان دارم اعلام دستاوردها و نتیجه تلاشها و برنامههای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در این نشست میتواند برای همه شرکتکنندگان ، سازمانهای ذیربط و آحاد جامعه در برداشتن گامهای دیگر نوید بخش باشد.
خوشحالم که در طول این دوران توانستیم گامهای موثر و ملموسی را در راه توسعه قانونمند فناوری اطلاعات و ارتباطات برداریم . اکنون مفاهیمی مانند آموزش الکترونیک ، تجارت الکترونیک ، پول الکترونیک ، جامعه اطلاعات و دولت الکترونیک و بطور خاص اطلاع رسانی رایانهای در سطوح و لایه های زیرین جامعه ما نامانوس ، دست نیافتنی و دور ازنیازهای روزمره کشور به نظر نمیرسد،بلکه به اموری شناخته شده در فرهنگ اجرایی و اداری ودر فضای اقتصادی واجتماعی ایران تبدیل شدهاند و به واقع گامهای عملی در جهت تحقق آنها در عرصههای مختلف برداشته شده است .
در تیرماه سال ۸۱پس از چندین سال تلاش پیگیر دست اندرکاران بخشهای مختلف قلمرو فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی و با سامان جدیدی که با تاسیس شورای عالی اطلاع رسانی آغاز شد ، دولت با تصویب برنامه تکفا کار جمعی جدید را در زمینه توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات و گسترش شبکههای اطلاع رسانی آغاز کرد.
در واقع کشور شاهد تولد اولین برنامه ملی و همه جانبه توسعه و کاربری فناوری اطلاعات در عرصه ملی شد که امروز در سالروز این اقدام مهم می توان به ارزیابی اقدامات و تبیین راه آینده پرداخت .
بیمناسبت نمیدانم که بانگاهی به گذشته و تاملی به آیندده نکاتی را در این باب بگویم:
یکم ، فناوریهای نو ، نقش اساسی و حیاتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جهان دارند و در میان آنها نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات نقشی مولدتر و تاثیرگذارتر و کارآفرین تر است . غفلت از توسعه و کاربرد این فناوری موجب خسارتهای جبران ناپذیر و یا بسیار گران برای کشور ما خواهد شد.
دوم ، همزمانی سه سال اجرای برنامه تکفا با برنامه سوم که با حمایت همه جانبه دولت و دستگاههای اجرایی ملی و استانی و به طور خاص سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور همراه بود ، سکوی پرش مهمی برای توسعه و کاربری فناوری ارتباطات و اطلاعات در کلیه ارکان کشور فراهم ساخت .
برخی از عوامل وامکانات این جهش عبارتند از :
- ۱ارتقای مهارت سرمایه انسانی در آموزش و پرورش و آموزش عالی - ۲توسعه و ارائه خدمات نوین در کلیه دستگاههای اجرایی و اداری کشور و بهینهسازی سازوکارهای اداری
- ۳تهیه مقدمات تجارت الکترونیک درعرصه بازار اقتصادی ایران - ۴تمهید خدمات نوین بانکداری الکترونیک در نظام بانکی کشور - ۵تمهید خدمات اجتماعی متنوع و دقیق تر در بخشهای مختلف بویژه نظام تامین اجتماعی ، پلیس و قوه قضاییه
- ۶تمهید نیازهای حقوقی و قوانین مناسب نظیر :
- قانون تجارت الکترونیک - پیش نویس قانون جرایم رایانهای - ضوابط توسعه شبکهای دسترسی- ضوابط معاملاتی و بیمهای و مالیاتی - ضوابط اداری -۷تقویت نقش بخش خصوصی و گسترش بازار غیردولتی در این قلمرو ازطریق:
- ارائهانواع تسهیلات بانکی - قانون حفظ کپی رایت دربازار داخل- ایجاد نظاممندی و نظام صنفی در بازار ictکشور - احاله حداکثر فعالیتهای به بخش خصوصی
سوم،همه دستگاههایاجرایی هرچند با محدودیت منابع اعم از نیروی انسانی و مالی مواجه بودهاند اما قدمهای بزرگی در این مرحله برای استفاده علمی از فناوری اطلاعات به منظو رتوسعه پایدار و متوازن و ارائه خدمات خدمات بهتر به مردم برداشته اند.
چهارم، خطوط اصلی چشم انداز بلند مدت ۲۰ساله و برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور بر مبنای اقتصاد دانش محور تهیه شده و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است . موارد متعددی از این برنامه ناظر به بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخشهای مختلف است که اهتمام در اجرای دقیق آنها موجب ارتقای بهره وری و افزایش درآمد ملی خواهد شد.
پنجم ، با توجه به پایین بودن نسبی هزینه ایجاد هرشغل در فناوری اطلاعات و ارزش افزوده فوقالعاده بیشتر نسبت به سایر بخشها ، گسترش سریع روند سرمایهگذاری های دولت در این قلمرو یک اقدام راهگشا خواهد بود .
با این مبنا میتوانیم در سالهای آتی بخشی مهمی ازنیاز اشتغال بازار جوانان و بخصوص زنان را که سهم بزرگی از فارغ التحصیلان آتی کشور را تشکیل میدهند از این حوزه تامین کنیم.
ششم ، گسترش و ارتقای مهارت و توان نیروی انسانی و دستیابی به سرمایه انسانی خبره و نخبه ، کلید اساسی توسعه پایدار است . این مقولهای است که در برنامه سه ساله اخیر تکفا بیشترین توجه به آن شده است و لازم است بیش از پیش به آن پرداخته شود. در واقع عامل اصلی توسعه یان بخش مانند همه بخشها ، نیروی انسانی ماهر و متخصص است . لذا همانگونه که در سه سال گذشته حرکت جدی را آموزش و پرورش - آموزش عالی و دولت برای افزایش مهارت وتخصص نیروی انسانی آغاز کردهاند این امر باید فراهم و گسترش یابد.
در همین جا ضروری است از تلاشهای مدیر پرتلاش و خلاق مرحوم مهندس علاقمندان که از برنامه ریزان و مجریان این بخش بود یادکنم که باهمت والای او قدمهای اساسی مهمی در آموزش و پرورش برداشته شد . برای آن عزیز آمرزش الهی آرزو می کنم و امیدوارم با پیگیری تلاشهای او این مسیر هرچه سریعتر پیموده شود.
هفتم ، زمینه ارائه خدمات مختلف بر پایه فناوری ارتباطات و اطلاعات در برنامه تکفا فراهم شده است . مناسب است دستگاههای اجرایی کشور با رویکرد مشخص " ارائه خدمت به مردم " و ایجاد " تسهیلات بهتر " اقدامهای خود را استمرار بخشند.
هشتم ، بخش مهمی از زیربناهای حقوقی برای ورود به این عرصه با همکاری قوه قضاییه و قوه مقننه فراهم شده است ازجمله قانون تجارت الکترونیک ، قانون حمایت از نرم افراز ، لایحه جرایم رایانهای که لازم است موارد تکمیلی انها نیز هرچه زودتر به انجام برسد .
نهم ، همه اینها فراهم نشد مگر با مشارکت فعال بخش خصوصی و نهادهای غیر دولتی و این تجربه غنی همکاری و معاضدت بین دولت وبخش خصوصی موجب جذب سرمایهگذاری پنج برابر در بخش غیر دولتی نسبت به سرمایهگذاری بخش دولتی شده است که نشانگرهای موجود حاکی است که ظرفیت افزایش بیش از این مقدار هم فراهم است .
امیدوارم با تقویت هر چه بیشتر این روند زمینه افزایش درآمد ملی و توسعه اشتغال ارزش افزابیشتر فراهم شود.
دهم ، تشکیل نظام صنفی رایانهای ، اولین تجربه سازمانهای غیر دولتی برایهمراهی و همگامی بخش غیر دولتی درکنار تصمیمسازی ها و تصمیم گیریهای بخشدولتی در عرصهفناوری اطلاعات است . این موجب کاهش تصدی گری دولت و ورود بخش غیر دولتی در حوزه اجرایی و تنظیم بازار ین بخش خواهد شد ، و این آغاز فعالیت نظامصنفی رابه اعضاء صنف تبریک میگویم و برای دست اندرکاران آن آرزوی توفیق ایجاد زمینه را برای هر فعالیت اقتصادی دارم.
یازدهم، ایران به عنوان یک عضو موثر و پیشگام در شکل دهی و جمع بندی توافقات جهانی بیانیه اصول و برنامه عمل جامعه جهانی اطلاعات ( (WSISدر سال ۲۰۰۳در سوئیس نقش اساسی داشته است و ایفای تعهد و پایبندی ایران به توافقات بعمل آمده و همچنین تداوم مشارکت جهانی ، رشد کشور را در این بخش تقویت خواهد کرد . جمع بندی نهایی آرا و نظرات کشورهای آسیایی درتهران درماه گذشته موید این فرصت و پایگاه جهانی ایران طی این سالهاست .
دوازدهم ، قطعا اصلاح ساختار نظام اجرایی و بازآفرینیکلان دولت و ارکان آن باتوجه به کاربرد فناوریاطلاعات وارتباطات نتیجهبسیاردقیقتر و مناسبتری را بدست خواهد داد . تاکید میکنم که حتما در رویکرد اصلی ، ارتقاء بهره وری و ایجاد تسهیلات برای مردم باید در صدر توجهباشد.
سیزدهم ، ایران بزرگترین وتوانمندترین بازار فناوری ICTمنطقه است و لازم است دست اندرکاران بخش بازرگانی - صنعتی و اقتصادی کشور با شناخت این ویژگی و تکیه بر آن زمینههای لزم را برای حضور صنعت ICTدر بازارهای بینالمللی و منطقهای بیش از پیش تقویت وحمایت کنند تا از این رهگذر سهم مناسبی در افزایش تولید ناخالص ملی ایران بدست آید.
چهاردهم ، توسعه در شرایط امروز جهان که بصورت یک مجموعه یکپارچه و درهم تنیده درآمده است، موکول به تعامل مناسب جهانی است این ضرورت در قلمرو فناوریهای نو و ICTیک امر لازمتر وحیاتی تر است و ماباید بتوانیم با استفاده از تجارب جهانی و احتراز از برخی دوباره کاریها ، رشد اقتصادی و علمی کشور را شتاب بخشیم. توصیه من برگسترش درک ارتباطات علمی - فنی و اقتصادی دراین قلمرو در عرصه جهانی است و نیز توجه به نیروهای توانمند و برجسته ایرانی که در سطح جهان حضور فعالی داشتهاند و دارند ، در این چشم انداز بسیار اهمیت دارد.
باز هم لازم میدانم از همه دست اندرکاران وفعالان این امر که افق تازه را بر روی کشور گشودند ، تقدیر و تشکر کنم و خدای بزرگ را سپاس میگزارم که این توفیق را عنایت فرمود که قدمهای اساسی از سوی دولت و همه دستگاههای اجرایی ملی و استانی ، بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی دراین حوزه مهم مشترکا برداشته شود. اطمینان دارم که با تداوم تدبیرهای راهگشا خواهیم توانست درآینده نزدیک شاهد شکوفایی بیشتر کشور درعرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات باشیم .