سوال نادران، توکلی و امین‌حسین رحیمی نمایندگان تهران و ملایر از وزیر اقتصاد مبنی بر علت رعایت نکردن قانون در واگذاری بیش از 50 درصد سهام مخابرات دیروز در جلسه علنی مجلس مطرح شد که در نهایت نمایندگان پاسخ وزیر اقتصاد را با 113 رای، قانع کننده دانستند.
ایسنا- سیدشمس الدین حسینی، وزیر امور اقتصادی در پاسخ به این سوال گفت: ما 50 به‌علاوه یک درصد سهم مخابرات را براساس مصوبه هیات واگذاری که وزیر اقتصاد مسوول آن است، اما وزیر دادگستری، معاونت برنامه‌ریزی رییس‌جمهوری و وزیر ذیربط و همچنین دو نماینده مجلس در آن حضور دارند، واگذار کردیم.
وی افزود: واگذاری مخابرات چیزی نبوده که یکجا 50 درصد به اضافه یک سهم در تاریخ مهر 88 صورت بگیرد، بلکه این کار براساس مصوبه هیات وزیران صورت گرفت که کار بر روی آن از سال 85 آغاز شده بود و در حقیقت اولین بخش این سهم یعنی 5 درصد به صورت خرد برای کشف قیمت در بورس عرضه و با قیمت 150 تومان برای هر سهم فروخته شد.
حسینی گفت: وقتی ما سهام را به صورت خرد عرضه می‌کنیم اولا مدیریت منتقل نمی‌شود و ثانیا نمی‌توانید اطمینان پیدا کنید که یکپارچگی مدیریت حفظ می‌شود و سرمایه‌گذاری انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه سهام مخابرات به عنوان بیت‌المال ارزش خاص خود را دارد، گفت: مجموع بررسی‌ها نشان می‌داد که ارزش سهام مخابرات بیش از آن چیزی است که به صورت خرد 150 تومان تعیین شد، بنابراین این سهام به صورت بلوک و در جهت حفظ ارزش بیت‌المال ارایه شد و نتیجه معامله این شد که قیمت سهمی که به صورت خرد 150 تومان تعیین شده بود 120 درصد بالاتر از قیمت پایه فروخته شد و اگر ما این سهام را به صورت خرد می‌فروختیم، چهار میلیارد دلار کمتر به خزانه واریز می‌شد.
وزیر اقتصاد در پاسخ به سوالی درباره رعایت ترتیب قانونی در خصوص بورس، مزایده و مذاکره نیز گفت: این ترتیب کاملا رعایت شده است، البته ما عرضه را در بورس انجام دادیم، بنابراین مزایده و مذاکره در کار نبود، اما به دلیل حساسیت براساس مصوبه هیات واگذاری گفتیم که عرضه به صورت دو مرحله‌ای صورت بگیرد یعنی یک مرحله در رسانه‌ها آگهی کردیم که تعیین صلاحیت صورت بگیرد و بعد شرکتها وارد بورس شدند و در بورس رقابت کردند.
وی همچنین درباره این سوال که می‌گویند چرا عرضه در سطح بین‌المللی نبوده، گفت: بازاریابی بین‌المللی هم انجام شده، اما کارگروه واگذاری مشخص کرد که براساس قوانین بورس و سرمایه‌گذاری خارجی بیش از 28 درصد سهام را نمی‌توان واگذار کرد و بنا بر ملاحظات امنیتی اعلام شد که حتی از گرفتن شریک خارجی اجتناب کنید؛ ضمن اینکه هنوز بورس ما بین‌المللی نشده و هیچ‌کدام از سهام‌های شرکت‌های ما در بورس‌های بین‌المللی عرضه نمی‌شود.
سیدشمس‌الدین‌حسینی در پاسخ به سوالی درباره رد صلاحیت برخی از رقبا گفت: من به عنوان وزیر تلاشم بر این بوده که در این معامله بیشترین افراد وارد شوند، اما وقتی نهادهای امنیتی کتبا مواردی را به ما اعلام می‌کنند ما هم اجرای امر می‌کنیم.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه ملاحظات و احتیاط‌های لازم در عرضه سهام مخابرات صورت گرفت، گفت: شورای رقابت هم بعد از چهار ماه رسیدگی به این موضوع رسما اعلام کرد که در واگذاری سهام هیچ رویه رقابتی زیر پا گذاشته نشده است؛ ضمن اینکه در این شورا دو نماینده مجلس هم ناظر بودند و اگر مورد خلافی بود گزارش می‌شد. همچنین این واگذاری هفت هزار و 500 میلیارد تومان ارزش داشته که 20 درصد آن یعنی هزار و 562 میلیارد تومان سر تاریخ و به صورت نقد به سازمان خصوصی‌سازی و از آنجا به خزانه واریز شده است.
حسینی گفت: ما سهام مخابرات را نه به ستاد اجرایی و نه بنیاد تعاون سپاه فروخته‌ایم؛ اگرچه این دو مجاز به کار اقتصادی هستند، بلکه ما سهام مخابرات را به کنسرسیومی فروختیم که با چند نسل به این دو نهاد می‌رسد.
وی افزود: اینکه می‌گویند چطور بر تعرفه نظارت می‌کنید، باید پاسخ داد که اکنون سه اپراتور در بازار موجود است و وزارت ارتباطات براساس پروانه بر این اپراتورها نظارت می‌کند. ضمن اینکه آیا وقتی شرکتی را خصوصی‌سازی می‌کنیم به این معنی است که وزیر ذیربط بر آن نظارت ندارد؟
انحصار طبیعی قابل شکستن نیست
حسینی گفت: سوال من اینجاست که کجای قانون اصل 44 آمده که اگر در بخشی انحصار وجود داشته باشد، نباید انحصار را واگذار کرد. به هر حال انحصار طبیعی قابل شکستن نیست و مخابرات هم از مصادیق انحصار طبیعی است. اگر شما سوالی مطرح می‌کنید، مبنی بر اینکه شرکتها توان مالی ندارند پاسخ این است که آنها قسط اول و دوم را داده‌اند، اما اگر می‌گویید این شرکتها نباید در معاملات شرکت کنند بگویید منع قانونی آنها چیست؟ اینها در اقتصاد ایران فعالیت می‌کنند و وقتی می‌خواهند به صورت شفاف در بورس حضور پیدا کنند آیا باید با آنها برخورد کنیم؟
وزیر امور اقتصادی با انتقاد نپذیرفتن نظر شورای رقابت در خصوص واگذاری سهام مخابرات گفت: اگر نظر مجلس این است که بنیاد تعاون سپاه و ستاد اجرایی در اقتصاد شرکت نکنند و یک نهاد عمومی غیردولتی باشند، باید گفت که این نیاز به قانونگذاری دارد.
چرا مخابرات به خارجی‌ها واگذار نشد
الیاس نادران که از طراحان این سوال بود در توضیح سوال خود گفت: این سوال هم در زمان طرح آن در کمیسیون که بیش از یک ساعت بحث تخصصی درباره ابعاد آن صورت گرفت و اعضا به اتفاق آرا پاسخ وزیر را قانع کننده ندانستند، حساسیت خود را داشت و اکنون نیز این مساله مهم و دارای حساسیت است.
وی افزود: به همه آنهایی که می‌خواهند از این موضوع سوءاستفاده سیاسی کنند و به کسانی که می‌خواهند برخورد صنفی با این موضوع کنند، تذکر می‌دهم که من 9 سال از بهترین ایام عمرم را در سپاه بودم و اگر امیدی به نجات در آخرت باشد مربوط به همان ایام است.
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی افزود: اینکه بگوییم بیش از 28 درصد سهام را نمی‌توان به طرف بین‌المللی داد، درست نیست؛ چرا که ایرانسل هم با این شرایط واگذار شده و مسایل امنیتی هم به جای خود باقی است. پس واگذاری به شریک خارجی امکان‌پذیر است.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: خنده‌دار است که 50 درصد سهام مخابرات کشور را به یک شرکت واگذار کنیم و بعد بگوییم این سهام در بورس و به صورت رقابتی واگذار شده است.
وقتی صلاحیت یکی از خریداران رد می‌شود، شما می‌توانستید این سهام را به صورت خرد عرضه کنید و اعلام عمومی کنید تا شرایط رقابتی فراهم شود.
نادران با بیان اینکه دولت در جامعیت اجرای سیاست‌های اصل 44 عزم خود را نشان نداده، بیان کرد: بخش اعظم این سیاست‌ها مربوط به آزادسازی‌هاست که براساس آن اشتغال ایجاد شود و بهره‌وری و رفاه مصرف‌کنندگان بالا رود، اما این کار حتی یک مورد بعد از ابلاغ سیاست‌های اصل 44 صورت نگرفته و عموما دولت بر واگذاری‌ها متمرکز شده است، اما در واگذاری‌ها هم شرایطی حاکم می‌شود که ناامنی ایجاد می‌کند.
مگر انحصار شاخ و دم دارد
نماینده مردم تهران در خانه ملت گفت: وقتی 50 درصد سهام یک شرکت واگذار می‌شود به این معنا که 8 هزار میلیارد تومان پرداخت می‌شود و طی چند سال بعد 15 هزار میلیارد تومان باید پرداخت شود، در مجموع ما 23 هزار میلیارد تومان سرمایه کشور را واگذار کرده‌ایم که این نزدیک یک چهارم کل واگذاری‌ها در طول دوره‌های مختلف منهای سهام عدالت است. آیا این انحصار نیست؟ مگر انحصار شاخ و دم دارد؟ اگر کسی بدون استناد علمی و کارشناسی بگوید انحصار نیست، یعنی واقعا نیست؟ شما 50درصد سهام مخابرات را به یک کنسرسیوم دادید و بعد می‌گویید انحصار نیست، پس انحصار چیست؟
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: وزیر اقتصاد گفتند که در واگذاری‌ها از مسیر بورس عمل شده وقتی شما شرایط واگذاری را به نحوی تعیین کنید که هیچ کس توان مالی ورود به این حوزه را ندارد، چطور می‌توانید ادعا کنید که رقابت را در واگذاری بورسی رعایت کردید، شما انحصار دولتی را به انحصار غیردولتی تبدیل کردید. یعنی اگر تا دیروز می‌شد از وزیر ارتباطات در مورد مشکلات مخابرات سوال کرد، امروز نمی‌توان، چرا که مخابرات شرکتی است که ظاهر خصوصی دارد، اما باطنش دولتی است.
وی گفت: آیا وقتی شرکت‌های خریدار سهام مخابرات مستقیما متصل به فرماندهی سپاه و ستاد اجرایی فرمان امام هستند می‌توان گفت که غیردولتی‌اند؟ آیا رییس بنیاد تعاون سپاه را فرمانده سپاه تعیین نمی‌کند؟ من هشدار می‌دهم که شما با این کار شرایطی را فراهم کردید که سرمایه‌گذاری خصوصی در حوزه مخابرات به معنای واقعی صورت نخواهد گرفت.
وی بیان کرد: این شرکتها که 23 هزار میلیارد از شما خرید کردند چطور مالیات به شما می‌دهند متاسفانه در پاسخ به این سوال من گفته می‌شود که اینها اطلاعات محرمانه است و باید بدانیم که اصلا اینها مالیاتی پرداخت کرده‌اند یا نه؟ چطور ممکن است این شرکتها منابع مالی فراوان داشته باشند، ولی در مدیریت دخالت نکنند؟
وی افزود: کمیسیون نظارت بر اصل 44 مجلس این مساله را رسیدگی کرده و معامله را صوری تلقی کرده به این معنا که رقابت بین بنیاد تعاون سپاه و بنیاد تعاون بسیج بوده است شما 50درصد سهام مخابرات را به کنسرسیومی قدرتمند به لحاظ سیاسی داده‌اید و بعد می‌خواهید در آن حاکمیت کنید.
الیاس نادران با بیان اینکه تدبیر رهبری در ابلاغ سیاست‌های اصل 44 بر این بوده که انحصار دولتی به انحصار غیردولتی تبدیل نشود، گفت: کسی مانع و متعرض به ستاد اجرایی و بنیاد تعاون برای فعالیت‌های اقتصادی‌شان نشده است، اما شما ترکیبی از این دو درست کردهاید، رقابت را حذف کردهاید و 50 درصد سهام را به اینها واگذار کردهاید. اگر اینها شرکت خصوصی هستند و ارتباطی با هیچ جا ندارند، چرا شما معامله و رقابت صوری بین بنیاد تعاون سپاه و بسیج درست کردهاید؟
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی گفت: ما نه مخالف فعالیت اقتصادی بنیاد تعاون سپاه هستیم و نه مخالف فعالیت اقتصادی ستاد اجرایی، اما شما با این کار ناامنی در سرمایه‌گذاری ایجاد کردید .
الیاس نادران گفت: من با توجه به پاسخ‌های وزیر در کمیسیون و مشورت با سوال‌کنندگان دیگر آقایان رحیمی و توکلی به رغم ارادتم به آقای حسینی و با توجه به اینکه در دو سوال قبلی با تساهل و تسامح قانع شدم، پاسخ ایشان به این سوال را قانع کننده نمی‌دانم.
پس از توضیحات الیاس نادران و وزیر اقتصاد، شهاب‌الدین صدر که اداره جلسه علنی مجلس را برعهده داشت، پاسخ وزیر را به رای گذاشت که در نهایت نمایندگان آن را قانع کننده دانستند.
